Professional Documents
Culture Documents
Zagadnienia Na Biologiczne Podstawy Zachowań.docx
Zagadnienia Na Biologiczne Podstawy Zachowań.docx
1. Papirus
Najdawniejszy zapis informacji o lokalizacji funkcji w mózgu (ok 48 przypadków,
najstarszy dokument naukowy). Zawiera opisy: anatomiczne, fizjologiczne,
patologiczne. Zawiera obserwacje i sposób leczenia chorych. Pierwsze 8 wpisów
dotyczy urazów głowy i mózgu
2. Kraniotomia
Chirurgiczne otwarcie czaszki
3. Hipoteza Galena- teoria pneumy, gazu psychicznego i wniósł niemał wkład w teorie
komorowa.
4. Hipoteza lokalizacji komorowej (doktryna komorowa)
Wg tej teorii procesy psychiczne to trzy władze umysłowe zlokalizowane w komorach
mózgu. Jamy komór bocznych uważano za pierwszą komorę, komora trzecia stanowiła
drugą, komora czwarta była trzecią
5. Twierdzenie Kartezjusza
Chociaż mamy różne narządy zmysłów, z których każdy jest podwójny, to jednak
odbieramy świat jako jedność, a więc musi istnieć jakieś miejsce, w którym owe
osobne wrażenia zmysłowe mogą połączyć się w całość „zanim dojdą do duszy”.
6. Twórca frenologii (organologia)
-założenia kora mózgu była podzielona na odrębne ośrodki, z których każdy zapewniał
fizykalne podstawy zjawisk psychicznych. Zjawiska psychiczne o jakich stwierdza ta
koncepcja, stanowią wybór, prawdopodobnie zupełnie subiektywny, różnych zdolności
intelektualnych, muzycznych, cech charakteru itp. Frenolodzy zakładali, że te różne
talenty i zdolności u różnych ludzi rozwijają się w różny sposób, co ma swoje
odzwierciedlenie również w anatomicznych rozmiarach odpowiedniego ośrodka
korowego - a więc odpowiedniej części kory mózgu.
-twórca Franz Josef Gall
7. Lokalizacja funkcji psychicznych
-wąskolokalizacyjne mózg jako zbiór ośrodków poszczególnych funkcji i procesów
psychicznych. Zgodnie z tą koncepcją, każda nawet najbardziej zło-żona funkcja lub
czynność ma w mózgu swój ściśle określony odpowiednik strukturalny, swój narząd,
który reguluje jej prawidłowy przebieg.
-antylokazlizacyjne odrzuca przypuszczenie, iż pomiędzy mózgiem a funkcjami
psychicznymi istnieje ścisła dająca się przestrzennie rozmieścić zależność. Psychika
jest funkcją mózgu jako całości, sam zaś mózg w regulacji złożonych form zachowania
się funkcjonuje na zasadzie czynnościowo niezróżnicowanej masy.
-koneksjonizm modele równoległego rozproszonego przetwarzania informacji, modele
PDP. mózg jest komputerem i bardzo szybko interpretuje on nieprecyzyjną informację
sensoryczną. Tym samym odróżnia on np. szept w hałaśliwym pomieszczeniu.
Koneksjonizm dąży do zastąpienia metafory komputerowej metaforą mózgową.
8. Badacze
Broca
Przedstawił dane, iż ruchowy ośrodek mowy znajduje się w lewym płacie czołowym,
w tylnych częściach drugiego i trzeciego zawoju czołowego. Broca stwierdził, że
uszkodzenie tej właśnie części prowadzi do zaburzeń w mówieniu przy względnie
zachowanym rozumieniu mowy.
Wenicke
Ośrodek Wernickiego → ośrodek rozumienia mowy (tylna cześć górnego zawoju
czołowego)
Exner
Ośrodek Exnera→ ośrodek pisma (tylna część drugiego zawoju czołowego po lewej
stronie)
Munk, Betz,
Fritschi i Hitzig
Drażniać powierzchnię mózgu psa w okolicy przedniego zawoju środkowego,
stwierdzili, że znajduje się tam ośrodek ruchów.
Floureus (ptaki)
Przeprowadził badania nad zachowaniem ptaków, u których usuwał operacyjnie różne
części mózgu. Doszedł do wniosku, że zachowanie się ulega zawsze mniej więcej
takim samym zaburzeniom, niezależnie od tego jaka część mózgu została usunięta.
Lashley
Uczył szczury przebiegania przez labirynt, a następnie usuwał mi różne części półkul
mózgowych. Na podstawie dokładnej analizy czasu, autor doszedł do wniosku, że
stopień zaburzenia nawyku labiryntowego nie zależy od miejsca, lecz jedynie od
rozległości uszkodzenia, od tego jak dużo substancji mózgowej zostało zniszczone.
Mózg w zakresie funkcji psychicznych działa jako całość.
Goldstein
Autor ten wyróżnił w zachowaniu człowieka dwie jakościowo różne podstawy:
postawę konkretną i postawę abstrakcyjną. Człowiek normalny może działać
konkretnie, reagując na otaczające go rzeczy jako przedmioty jednostkowe, jak
również – gdy zachodzi potrzeba- może przyjąć wobec świata postawę abstrakcyjną
kierować się w swoim działaniu zasadami i pojęciami ogólnymi. Wówczas traktuje on
przedmioty i zjawiska, z którymi się styka, jako należące do klas ogólnych i
podlegające regułom abstrakcyjnym.
Loeb
Finkelnburg i Kussman
Wprowadzili pojęcie „asymboli” dla oznaczenia skutków uszkodzenia mózgu w
zakresie czynności psychicznych. „Asymbolia” jest przejawem utraty funkcji
symbolicznej mózgu jako całości i tym samym występuje przy uszkodzeniu różnych
jego części.
Geshind
Theodor Meynerł
Meynert zajmował się anatomią mózgu, patologią i fizjologią. Prowadził pionierskie
badania nad topografią kory mózgu i szlaków nerwowych, dając podstawy
pod cytoarchitektonikę ośrodkowego układu nerwowego. Zasługą Meynerta było też
nadanie psychiatrii rangi nauki ścisłej, i powiązanie jej z neuroanatomią. Wprowadził
do medycyny pojęcie amencji - zaburzenia świadomości o etiologii egzogennej
przejawiające się głębokimi zmianami świadomości. Zwykle jest to przejaw ciężkiej
dysfunkcji mózgu
9. Cytoarchitektonika
Nauka zajmująca się organizacją i badaniem komórek nerwowych organizmu. Odnosi
się przede wszystkim do budowy ośrodkowego układu
nerwowego: mózgowia i rdzenia kręgowego.
10. Mieloarchitektonika
(bazuje na koneksjonizmie) Badanie budowy włókien nerwowych w mózgu
11. Układy funkcjonalne
Stałe (niezmienne) zadanie, które jest wykonywane przez zmienne (niestałe)
mechanizmy doprowadzające cały proces do stałego (niezmiennego) wyniku
12. Pawłow Anochim
Zwrócił uwagę na potrzebę rewizji samego pojęcia funkcja. Za pomocą funkcji
oznacza się czynność określonego narządu lub tkanki, np. funkcją wątroby jest m.in.
wydzielanie żółci. Funkcja używana jest również na oznaczenie zjawisk różniących się
zasadniczo od już wymieniowych. Funkcje oddechowe, funkcja trawienia. Funkcję
rozumie się jako złożoną, przystosowaną czynność organizmu, skierowaną na
wykonanie określonego zadania, stojącego przed osobnikiem.
13. Struktura pozioma Goldberga
14. Koncepcja zespołu objawów
- objaw przedmiotowy (jest obiektywny - można je wybadać) i podmiotowy (jest
subiektywny - informuje o nim pacjent)
-syndrom – zespół objawów
15. Podejście monotetyczne a politetyczne
- monotetyczne – wystarczający i konieczny warunek
-politetyczne - wszystkie przypadki, które mają wystarczająca liczbę cech wspólnych,
jednak żadna pojedyncza cecha ani nie jest konieczna do przynależności do grupy ani
nie wystarcza, aby zaliczyć jakiś organizm do danej grupy
16. Podwójna dysocjacja funkcji
Wymaga, by objaw A występował przy uszkodzeniach w obrębie jednej struktury, lecz
nie przy lezjach innej struktury, oraz by objaw B występował przy uszkodzeniach tej
drugiej struktury, lecz nie przy lezjach w obrębie pierwszej. +(afazja) zaburzenie
funkcji językowych powstałe w wyniku uszkodzenia mózgu.
17. Dysocjacje zgodne
Znalezienie jednej dysocjacji może sugerować, że w niektórych przypadkach warto
przeprowadzić odpowiedni sprawdzian w postaci „eksperymentu krzyżowego” Takie
sytuacje możemy nazwać dysocjacjami zgodnymi.
18. Typy szlaków nerwowych
- asocjacyjne (kojarzeniowe)
- spoidłowe (międzypółkulowe)
19. Zespół dyskoneksji(przerwanie połączeń)
Zespoły zaburzeń związanych z uszkodzeniami szlaków kojarzeniowych włókien
nerwowych Włókna nerwowe mogą mieć różnego rodzaju charakter w zależności od
tego jakie informacje są przenoszone. Szlaki kojarzeniowe (asocjacyjne) mogą
przebiegać w obrębie jednej półkuli (wewnątrzpółkulowe) lub między dwiema
półkulami (międzypółkulowe, spoidłowe).
20. Teoria mikrogenetyczna
Najogólniej mówiąc, Brown stwierdza, że każde zachowanie człowieka, w tym
również mowa, wynika z przebiegu pewnego procesu umysłowego, który zaczyna się
w najgłębszych, a zarazem najstarszych warstwach układu nerwowego i ewoluuje (w
skali czasu mikro, skąd nazwa: mikrogeneza) przez nowsze, wyższe warstwy, dopóki
nic wyjdzie „na zewnątrz'' w postaci zachowania (ruchu, wypowiedzi). W ten sposób
każde zachowanie w mikrogenezie odtwarza w trakcie ułamka sekundy cały proces
ontogenezy, która (jak powszechnie wiadomo) jest odbiciem filogenezy. Wskutek
uszkodzenia mózgu proces mikrogenetyćzny wychodzi na zewnątrz przedwcześnie
21. Metody badawcze : statyczne i dynamiczne
-statyczne: TK (tomografia komputerowa), CT ,SKT (komputerowa tomografia
spiralna), NMR(nuklearny rezonans magnetyczny),MRI (autonomiczny, naczyniowy,
spektroskopowy, funkcjonalny), angiografia, metody scyntygraficzne
-dynamiczne: USG (ultrasonografia), EEG (elektroencefalografia), MEG
(magnetoencefalografia), PET (pozytronowa emisyjna tomografia), SPECT
(komputerowa emisyjna tomografia pojedynczego fotonu), QEEG, ERD, TMS, fNMR
(nuklearny rezonans magnetyczny funkcjonalny),fMRI (obrazowanie
magnecztyczno-rezonansowe), przezczaszkowa stymulacja magnetyczna mózgu,
badanie czynności bioelektrycznej, scyntografie
22. Odkrycia Santiego Ramon Gajala
Włókna jednego neuronu oddziela od ciała kolejnego neuronu niewielka szczelina.
Mózg składa się z oddzielnych komórek. Metoda barwienia tkanki nerwowej solami
srebra
23. Ilość neuronów w mózgu
(100 miliardów)
24. Budowa neuronu
Neuron:
-jądro (struktura zawierająca chromosomy, zachodzą procesy kluczowe)
-ciało komórki ( zawiera jądro, rybosomy, mitochondria, zachodzi tu większość
procesów metabolicznych)
-dendryty (są to wejścia neuronu, którymi do jego wnętrza trafiają sygnały poddane
późniejszej obróbce) → są rozgałęziającymi się wypustami, które zwężają się ku
końcowi
-akson (jest wyjściem neuronu. Poprzez niego sygnał wyjściowy wędruje dalej do
innych neuronów. W tym punkcie wyjście neuronu rozgałęzia się łącząc się z
wejściami (dendrytami) innych neuronów) →cienkie włókno o stałej średnicy,
przewodzi inf. przesyłając impuls do innych neuronów, czy też do mięśni lub gruczołu.
-wzgórek aksonu - poprzez niego sygnał wyjściowy opuszcza neuron, można go
nazwać furtką wyjściową neuronu
-synapsa - jest zakończeniem wejść (dendrytów) i stanowi tzw. furtkę wejściową
neuronu. W synapsach sygnał wejściowy może być wzmacniany lub osłabiany czyli
ulega już wstępnej modyfikacji
- osłonka mielinowa → materiał izolacyjny
- przewężenia Raniviera → przerwy w osłonce
-zakończenia presynaptyczne – miejsce, z którego uwalniane są związki chemiczne,
przechodzące przez szczelinę oddzielającą jeden neuron od drugiego
25. Funkcja błony komórkowej
Zbudowana jest z podwójnej warstwy lipidów (cząstek tłuszczu). W warstwie tej jest
zagnieżdżone wiele cząstek białka (protein).
- chroni przed uszkodzeniami
- chroni przed nadmierną utratą wody
- jest półprzepuszczalna (przepuszcza niektóre substancje do wewnątrz i na zewnątrz)
- jest odpowiedzialna za transport substancji
26. Składniki funkcjonalne neuronu (hormony, przekaźniki, enzymy, białka błony
komórkowej, czynniki wzrostu)
27. Transport aksonalny (wolny i szybki: aksonalny, wsteczny)
ruch pęcherzyków, zawierających białka strukturalne i białka funkcjonalne,
oraz mitochondriów od ciała komórki nerwowej (perykarionu) do zakończeń aksonu
28. Neuron czuciowy i ruchowy
-neurony czuciowe przenoszą inf. od receptorów zmysłowych do ośrodkowego układu
nerwowego
-neurony ruchowe przenoszą inf. z ośrodkowego układu nerwowego do mięśni i
gruczołów
29. Interneurony
Neurony, zwykle o krótkich aksonach i charakterze hamującym (→ neurony
hamujące), przekazujące informację między dwoma innymi neuronami, termin w
szerszym znaczeniu można odnieść do każdego neuronu zlokalizowanego między → n.
czuciowym a → n. ruchowym, przekazującego informację w obrębie ośrodków
nerwowych i między nimi. Przekazują inf. od neuronów czuciowych do innych
interneuronów lub do neuronów ruchowych.
30. Typy komórek nerwowych
31. Potencjał spoczynkowy neuronu
Różnica potencjałów (napięcie) między obiema stronami błony
plazmatycznej niepobudzonej komórki pobudliwej. Potencjały spoczynkowe mają
wartości ujemne, które w komórkach nerwowych wahają się między –65 mV a –90
mV. Powstanie potencjału spoczynkowego jest spowodowane przede wszystkim
tendencją jonów potasu do przepływania zgodnie z gradientem stężenia tych jonów z
wnętrza na zewnątrzbłony komórkowej. Powoduje to pozostanie niewielkiego
nadmiaru ładunków ujemnych po wewnętrznej stronie błony.
32. Jony
-sodowe Na +
-potasowe K +
-wapniowe Ca +
-chlorowe Cl -
33. Różnica potencjałów
Rozmieszczenie jonów
34. Przekaźnictwo
-gradient stężeń (wielkość określająca zmiany stężenia roztworu w przestrzeni. Procesy
zachodzące zgodnie z gradientem stężeń nie wymagają dostarczenia energii) Różnica
w rozmieszczeniu jonów pomiędzy wnętrzem a zewnętrzem błony.
-gradient elektrochemiczny (różnica stężeń wolnych protonów i ich ładunków w
poprzek błony biologicznej) Różnica ładunku elektrycznego pomiędzy wnętrzem a
zewnętrzem komórki.
35. Sieć dywergencyjna i konwergencyjna
dywergencja – aktywność jednej, pobudzonej przez bodziec eksteroceptywny, komórki
receptorowej może się rozprzestrzeniać coraz bardziej na wyższych poziomach sieci.
konwergencja- zbieganie się aksonów kilku komórek niższego poziomu na jednym
neuronie poziomu wyższego
36. Teoria Donalda Hebba (teoria rewerberacji)
Donald Hebb stworzył tzw. sieć (neuronową) Hebba. Stawiając sobie pytanie o sposób
zapamiętywania przez mózg informacji stwierdził, że dwa, wcześniej nie połączone ze
sobą neurony, pozostają aktywne w tym samym czasie. Dalej, jeśli zostanie
uaktywniony neuron X, pobudzając przy tym sąsiedni neuron Y, to wówczas dojdzie
pomiędzy nimi do synaptycznego połączenia, a w następnej kolejności, wzmacniania
go. W rezultacie też, od tamtej pory, w neuroscience uważa się, iż uczenie się to
fizyczny proces łączenia się i wzmacniania sieci połączeń między neuronami. Ma to
oczywiście kolosalne znaczenie dla rozwoju badań nad sieciami komputerowymi,
neuropodobnymi.
37. Komórka glejowa
Stanowi główną składową układu nerwowego, nie przesyła informacji na długie
dystanse, jak to czynią neurony, choć wymienia substancję chemiczną z przyległymi
komórkami nerwowymi
*Potrafią kontrolować tworzenie się i utrzymanie synaps
*Potrafią brać udział w przekazywaniu impulsów chemicznych
38. Podział komórek glejowych
Centralny układ nerwowy:
-makroglej
-mikroglej