Polska za pierwszych piastów

Początki państwa polskiego

Najstarsze znane ślady życia praludzi odnalezino na śląsku sprzed 500 tyś lat.

Człowiek rozumny zadomowił się tu ok. 12 tyś lat temu.

550 lat pne. - z południa zaczeła napływać nowa ludność przynosząca ze sobą zdobycze rewolucji
neolitycznej (doskonalsze narzędzia, umiejętność uprawy roli i ceramiką)(znamy ich tylko i wyłącznie z
pozostałości takich jak np.: ceramika dlatgo używamy do nich określenia "kultura archeologiczna").

Ok. 1500r pne. - znad Dunaju zaczeły przypływać kolejne fale ludności przynosząc ze sobą kolejne
osiągnięcia (wytop metali, udoskonalenie w rolnictwie i hodowli, koło garncarskie)(najwięcej takich
znalezisk odkryto na Łużycach dostali oni nazwę "kultury Łużyckie")

W kolejnych falach migracji na ziemie polskie przybyli Germanie i Celtowie.

szlak bursztynowy - droga handlowa łącząca północne prowincje imiperium z wybrzeżem Bałtyku w
okolicy ujścia Wisły

V w ne. - terytoria Polski opuścili dotychczasowi mieszkańcy, a w kolejnym stuleciu rozwineło się nowe
osadnictwo napływające ze wschodu Słowianie.

IX w ne. - Najstarsza informacja o nazwach i rozmieszczeniu plemion polskich pochodzi z połowy IX w. Z

anonimwego wykazu nazwanego Geografem Bawarskim.

X w. - Spośród słowiańskich plemion zamieszkujących ziemie polskie najważniejszą rolę zaczęli odgrywać
Polanie

Od lat 30 X wieku. - Swoją potęgę budował tam ród znany później jako Piastowie.

Około 940r. - w Wielko polsce rozpoczęła się budowa sieci nowych grodów (powstało ich aż 18). Były to
niezwykłe rozbudowane konstrukcje obronne.

XII - Gall anonim napisał soją kronikę gdzie znajdujemy podanie o rządach okrutnego księcia popiela,
którego zjadły myszy. Po jego upadku władzę w państwie przejeli kolejno:

1. Siemowit, syn chłopa Piasta

2. Lestek, syn Siemowita

3. Siemomyśł syn Lestka

4. Mieszko I, syn Siemomysła

To właśnie Mieszko I jest uważany za pierwszego historycznego władcę Polski ponieważ jego istnienie
poświadczają także inne źródła niż dzieło Galla Anonima.

Szybkie opanowanie całego terytorium Polan było zamało i w

drugiej połowie X w. - zajęli południową Wielkopolskę oraz ziemię kalistą i Kujawy. Potem grody z załogą
Polan pojawiły się w Chełmnie, Sandomierzu i Gdańsku. (fun fact Mieszko I miał mieć 3 tyś zbrojnych).

Kolejnym kieunkiem ekspansji było Polan stało się Pomorze Zachodnie gdzie natkneli się na silnego
przeciwnika w postaci Związku Wieleckiego - grupy plemion Słowian połabskich. Jednocześnie w walkę o
ziemie na Pomorzu Zachodnim zaangażowali się także pograiniczni margrabowie niemieccy.

Po 963 r. - niemiecki kronikaż Widukind z Korbei zapisał, że ziemie Polan były najeżdżane przez Wieletów
pod wodzą Wichmana.

Trudności na Pomorzu Zachodnim spowodowały że Mieszko I szukał sojuszników. Znalazł ich w Czechach
oraz Niemiec. Znakiem sojuszu z Czechami było małżeństwo Mieszka I z Dobrawą.

966 r. - Książe Mieszko I został ochrzczony w celu umocnienia stosunków dyplomatycznych z Czechami.

967 r. - Wieleci razem ze zbuntowanym saskim możnym Wichmanem ponownie zaatakowali państwo
Polan, Mieszko I otrzymał zbrojne posiłki od swojego teścia (władcy Czech) i odparł napastników.

Pierwsze biskupstwo misyjne zostało założone w Poznaniu.

Pierwszym biskupem był Jordan (czyt. tak jak pisze a nie jak Dżordan XD)

972 r. - konflikt między Mieszkiem I a margrabią niemieckim Hodonem. Pod Cedynią rozegrała się bitwa,
w której zwycięstwo odniosły oddziały Piastów.

Pod koniec panowania Mieszko I z pomocą niemiecką zajął większość Śląska, który wcześniej należał do
Czech.

Panowanie Bolesława Chrobrego

992 r. - śmierć Mieszka I, władzę przeją Bolesław i wygnał macochę Odę, i braci by samodzielnie przejąć
władzę.

Bolesław podtrzymywał dobre stosunki z cesarstwem ale był wrogo nastawiony do Czech bo miał z nimi
spory o Kraków dlatego też Bolesław przyją biskupa Wojciecha Sławnikowica, który został wygnany z
Czech.

997 r. - wyprawa biskupa do Prus - misja zakończyła się niepowodzeniem a sam biskup poniusł męczarską
śmierć

zjazd gnieźnieński -wizyta cesarza w Gnieźnie by odwiedźić grób św. Wojciecha. Następnie ogłosił
powstanie polskiego arcybiskupstwa, którego stolicą wyznaczono Gniezno.
Radzim Gaudenty - pierwszy arcybiskup - brat męczennika.

Otton III miał w gnieźnie również nadać Bolesławowi gdność wpółpracownika cesarstwa. na znak tego
cesarz włożył księciu na głowę swój diadem i przekazał prawo do mianowania biskupów.

Otton III rip -> Henryk II

Nagły wzrost znaczenia chrobrego oraz nieuznawanie przez niego zwierzchności Henryka II nad Czechami
skłoniło władcę Niemiec do podjęcia wyprawy zbrojnej na ziemie polskiego księcia. Trwało to od 1004 -
1018 r.

· Henryk II usuną Bolesława z Czech

· wojska Niemieckie doszły aż do poznania w 1005 r.

· polacy zdecydowali się na pokój więc zrezygnowali z Czech, Milska z Łużycami, ale zachowali
Morawy

Chrobry niechciał się pogodzić z porażką więc po 2 latach wznowiono działania zbrojne. Książe odzyskał
Milsko i Łuzyce, a w zawartym w 1013 r. pokój Henryk II oficjalnie ponownie przynał polakom te ziemie w
zamian za uznanie swojego zwierzchnictwa.

1014r. - koronacja Henryka II w rzymie

1015 r. - Henryk II wyrusza na wyprawę przeciwko Polsce. Zakończyła się jednak ona odwrotem (wojska
niemieckie poniosły klęske na śląsku).

1017 r. - Kolejna wyprawa cesarska utkneła na linii Odry ponieważ niemogła zdobyć silnie bronionego
grodu w Niemczy

1018 r. - zawarto pokój w Budziszynie zgodnie z zawartym porozumieniem :

· Bolesław utrzymał Milsko, Łużyce i Morawy ;

· cesarz zobowiązał się przysłać poslkiemu władcy posiłki na wyprawęprzeciwko Rusi Kijowskiej ;

· Chrobry poślubi księżniuczkę Odę Miśnieśką]

Chrobry poparł sowjego zięcia Świętopełka przeciwko jego bratu Jarosławowi Mądremu.

1018 r. - aby wywalczyć tron dla Świętopełka wraz z posiłkami niemieckimi i węgierskimi wyprawił się na
Kijów, który zdobył i złupił. W trakcie powrotu do Polski zają pograniczne grody czerwieńskie.

sukces Bolesława nietrwał długo bo Swiętopełek został wygnany a Jarosław Mądry powrócił do władzy.

1025 r. - koronacja Bolesława Chrobrego.

Kryzys monarchii piastów

1025 r. - koronacja Mieszka II

1028 r. - uderzył wschodnie obszary Niemiec. Odnosił sukcesy nawet wtedy, kiedy do walk przeciwko
niemu włączył się książe czeski lecz gdy do walk dołączył król Rrus Jarosław Mądry Mieszek II zaczą
przegrywać.Wynik:

· cesarz opanował: Łużyce

· Władca Rusi: Grody Czerwieńskie

· Czesi: Morawy

· Węgrzy: Ziemie obiecanej Słowacji.

1031 r. - niepowodzenie wojenne uaktywniło wrogów Mieszka II wewnątrz kraju. Na ich czele staną
przyrodni brat króla Bezprym. Przeją rządy, a Mieszko II musiał uciekać do Czech. Tam został uwięziony
przez czeskiego władcę, z którym niedawno toczył wojnę, a następnie - okrutnie okaleczony.

konsekwencje panowania Bezpryma:

· odesłął on polską insygnie koronacyjne cesarzowi, rezygnując tym samym z tytułu królewskiego i
niezależności

· Bezprym wszczął represje wobec przeciwników politycznych. Z tego powodu naraził się wielu
wpływowym osobom i ostatecznie został zamordowany przez własnego dworzanina w 1032 r.

1032 r. - po śmierci Bezpryma powrucił Mieszko II. Cesarska zgoda na ponowne objęcie rządów
kosztowała go w końcu zrzeczenie się tytułu króla.Spełmnić musiał również żądania swoich braci i innych
krewnych, co oznaczało tymczasowy podział państwa na kilka dzielnic.

1034 r. - Śmierć Mieszka II następca Kzimierz Odnowiciel

By ratować swoje życie Kazimierz uciekł z kraju a w Polsce zanikła władza państwowa i wybuchło
powstanie ludowe. Upadek kościoła i powrót pogaństwa.

1038 r. - na osłabiony kraj najechał czeski książe Brzetysław. Nienapotykając oporu, zdobyl i złupił
Wielkopolskę, w tym grody w Gnieźnie, Poznaniu i Gieczu.

1040 r. - całkowity rozpad polski zaniepokoił sąsiadów którzy obawiali się że u nich też wybuchnie bunt
przeciwko chreścijaństwu i władzy ponnad to Henryk III był niezadowolony z nadmiernego wzrostu
znaczenia swojego czeskiego lennika. Dlatego wygnany syn Mieszka II - Kazimierz - mógł liczyć na
pomoc sojego krewnego - cesarza, który przydzielił mu silny oddział niemieckich rycerzy. Książe uzyskał
też wsparcie ruskie i węgierskie.

Władca szybko odzyskał Wielkopolskę. Przy pomocy Jarosława Mądrego którego siostrę poją za żonę,
pokonał również rządzącego na Mazowszu Miecława. Ponadto dzięki wsparciu cesarza udało mu się
odzyskać śląsk.
Od Bolesława Śmiałego do Bolesława Krzywoustego
1058 r. - śmierc Kazimierza Odnowiciela tron objął jego syn Bolesław Śmiały.

Młodszemu bratowi Władysławowi Hemanowi, wydzielił osobną dzielnicę na Mazowszu w stolicy Płocku
co zapewniło spokuj z jego strony.

Bolesław Śmiały zrezygnował z zabiegania o przychylność cesarza i zaprzestał placenia mu trybyutu ze

Śląska na rzecz Czech. Interweniował w wewnętrzne walki na Rusi i Węgrzech, osadzając na tamtejszych
tronach przychylnych sobie książąt.

Bolesław Śmiały opowiedział się po stronie Grzegorza VII przy sporze z Henrykiem IV z względu na
poparcie sojuszników węgier i Rusi, Papież zgodził się na przywrócenie arcybiskupstwa w Gnieźnie i
biskupstwa w Poznaniu.

1076 r. - koronacja Bolesława Śmiałego

pod koniec lat 70 XI w - konflikt wewnętzrzny pomiędzy bolesławem Śmiałym a biskupem krakowskim
Stanisławem ze Szczepanowa powód obawa że godność Bolesława doprowadzi do ograniczenia ich
wypływów. Biskup Stanisław został uznany za zdrajcę i skazany na śmierć przez poćwiartowanie. Ta
decyzja króla doprowadziła do otwartego buntu i wygnania go z kraju w 1079r.

1079r. - po wygnaniu Bolesława Śmiałego władcą został Władysław Herman.

Władysław niezdecydował się na koronację i porzucil sojusz z papiestwem wybierając pojednanie z

cesarstwem i władcą Czech.

Palatyn Sieciech uzależnił od siebię słabego władcę.

1097 r. - w wyniku buntu orzeciw ojcu obu książęcych synów, Polska zostałą podzielona na trzy dzielnice:

· Zbigniew władał Wielkopolską, Kujawami oraz ziemią sieradzko-łęczycką

· Bolesław otrzymał Śląsk i Małopolskę

· Władysław Hermen zachował dla siebię Mazowsze oraz zwierzchnią władzę nad synami

1102 r. - zmarł sam Władysław Hermen

Po śmierci Władysława przeprowadzono nowy podział kraju tym razem na dwie dzielnice, które pozostały
względem siebie niezależne.

Zbigniew zawarł sojusz z Czechami oraz porozumienie z pomorzanami. Bolesław zaś popadł w konflikt z
Czechami, którzy domagali się płacenia tryutu ze śląsk oraz Bolesław prowadził walki z pomorzaninami

1106 r. - po zapewnieniu sobie pomocy władcy Rusi Kijowskiej i Węgier, wystąpił przeciwko Zbigniewowi.
Szybko odniusł sukces. Zmusił rywala do podpisania warunków korzystnych dla siebie. Rok puźniej
Bolesław wygnał Zbigniewa z kraju.

1109 r. - na Polskę ruszyła duża wyprawa niemiecka. ostatecznie ekspedycja niemiecka nie osigneła
swojego celu, a Bolesław zawarł z Henrykiem V ugodę, w której sprawa Zbigniewa została pominięta
milczeniem. Henryk powrócił do kraju, gdzie dostał od Bolesława własną dzielnicę.

1111 r. - Zbigniew został jednak oskarżony o spiskowanie, uwięziony i oślepiony co spowodowało wybuch
społecznego niezadowolenia (z tąd Bolesław dostał przydomek krzywousty - osoba która łamie nowo
postawione regół).

1122 - 1123 r. - Książe podbił całą krainę Pomorza.

1124 r. - powstały nowe biskupstwa.

1135 r. - Bolesław zdecydował się złożyć w Mersburgu hołd z Pomorza oraz zobowiązał się do płacenia
trybutu z całej Polski.

Testament Bolesława Krzywoustego

Bolesław Krzywousty miał 5 synów

1116/1117 r. - ogłoszenie statu sukcesyjnego (rgulujący kwestię następstwa tronu) wprowadzono

wówczas zasadę senioratu (zgodnie z nią włądzę w kraju miał sprawować senior)

1138 r. - śmierć Bolesława Krzywoustego weszły też w życie postanowienia statutu testamentu
Krzywoustego (siedzibą seniora miałbyć Kraków). Senior miał oddać w zarząd młodszych członków
dynastii poszczególne dzielnice:

· dzielnica Władysława Wygnańca : Śląsk

· dzielnica Mieszka Starego : Wielkopolska

· dzielnica Bolesława Kędzierzawiego: Mazowsze

· matka Salomea otrzymała grody w centrum kraju, w tym Łęczycę.

Młodsi Piastowie nie sprawowali w nich jednak samodzielnej władzy. Byli namiestnikami seniora.

Włądysław II - pierwszy senior (princeps)

Senior konflikt zbrojny przeciwko juniorom i ich matce, senior wygrał i planował wygnanie ihc ale natrafił
na opór znacznej górpy możnych, broniących postanowień testamentu, na czele z wojewodą stał
Piotrem Włostowicem. Władysław II uznał ich za zdrajców a wojewodę uwięził i oślepił.Okryło to księca
hańbą a biskupi obłożyli go klątwą.

1146 r. - Władysław musiał uciekać z Polski na dwór niemiecki (dlatego Władysław Wygnaniec)

Kolejnym seniorem został Bolesław Kędzierzawy, uspokoił on sytuację w państwie

1157 r. - Polska stała się celem wyprawy Fryderyka Barbrossy do którego zwrócił się o pomoc Władysław
II Wygnaniec, wyprawa zakończyła się sukcesem ale Władysław niedostał władzy.

1157 r. - Bolesław Kędziwerz musiał jedynie złożyć cesarzowi hołd lenny oraz wyrazić zgodę na powrót
synów Wygnańca na Śląsk.

Po śmierci Kędziwiarza kolejnym princypatem został Mieszko Stary. Nieskutecznie starał się on wzmocnić
władzę Książęcą. Sprawując rządy senioralne, opierał się na możnych ze swojej dzielnicy - Wielkopolski.
Możnowładcy z krakowa niezaakceptowali jego działań

1177 r. - wygnanie Mieszka Starego

Kolejnym seniorem został najmłodszy syn Krzywoustego - Kazimierz Sprawiedliwy.

1194 r. - śmierć Kazimierza Sprawiedliwego.

Po śmierci Kazimierza podział między dzielnicami uległ pogębieniu.

XII i XIII w. - dzielnice ostatecznie zaczeły się przekształcać w dziedziczne posiadłości poszczególnych
książąt.