Varro: De lingua Latina Marcus

Terentius Varro
Visit to download the full and correct content document:
https://ebookmass.com/product/varro-de-lingua-latina-marcus-terentius-varro/
More products digital (pdf, epub, mobi) instant
download maybe you interests ...

Easy Pickin's Galloway Marcus

https://ebookmass.com/product/easy-pickins-galloway-marcus/

Textbook of Clinical Echocardiography, 6e [Lingua

inglese] 6th Edition Otto

https://ebookmass.com/product/textbook-of-clinical-
echocardiography-6e-lingua-inglese-6th-edition-otto/

Target and Destroy Tom Marcus

https://ebookmass.com/product/target-and-destroy-tom-marcus/

English as a Lingua Franca in Japan: Towards

Multilingual Practices 1st ed. 2020 Edition Mayu
Konakahara

https://ebookmass.com/product/english-as-a-lingua-franca-in-
japan-towards-multilingual-practices-1st-ed-2020-edition-mayu-
konakahara/
Marketing con aplicaciones para américa Latina 12th
Edition Charles W. Lamb

https://ebookmass.com/product/marketing-con-aplicaciones-para-
america-latina-12th-edition-charles-w-lamb/

The Marcus Garvey and Universal Negro Improvement

Association Papers, Volume XIII: The Caribbean
Diaspora, 1921-1922 Marcus Garvey

https://ebookmass.com/product/the-marcus-garvey-and-universal-
negro-improvement-association-papers-volume-xiii-the-caribbean-
diaspora-1921-1922-marcus-garvey/

Canvas LMS For Dummies 1st Edition Marcus Painter

https://ebookmass.com/product/canvas-lms-for-dummies-1st-edition-
marcus-painter/

The Law of Assignment 3rd Edition Marcus Smith

https://ebookmass.com/product/the-law-of-assignment-3rd-edition-
marcus-smith/

Yemoja: Gender, Sexuality, and Creativity in the

Latina/o and Afro-Atlantic Diasporas

https://ebookmass.com/product/yemoja-gender-sexuality-and-
creativity-in-the-latina-o-and-afro-atlantic-diasporas/
 OUP CORRECTED PROOF – FINAL, 30/1/2019, SPi

VA R R O : D E L I N G UA L AT I NA
OUP CORRECTED PROOF – FINAL, 30/1/2019, SPi
 OUP CORRECTED PROOF – FINAL, 30/1/2019, SPi

Varro: De lingua
Latina
Introduction, Text, Translation, and Commentary

Volume I
Introduction, Text, and Translation

Edited and Translated by

WO L F G A N G DAV I D C I R I L O D E M E L O

1
OUP CORRECTED PROOF – FINAL, 30/1/2019, SPi

3
Great Clarendon Street, Oxford, OX2 6DP,
United Kingdom
Oxford University Press is a department of the University of Oxford.
It furthers the University’s objective of excellence in research, scholarship,
and education by publishing worldwide. Oxford is a registered trade mark of
Oxford University Press in the UK and in certain other countries
© Wolfgang de Melo 2019
The moral rights of the author have been asserted
First Edition published in 2019
Impression: 1
All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in
a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, without the
prior permission in writing of Oxford University Press, or as expressly permitted
by law, by licence or under terms agreed with the appropriate reprographics
rights organization. Enquiries concerning reproduction outside the scope of the
above should be sent to the Rights Department, Oxford University Press, at the
address above
You must not circulate this work in any other form
and you must impose this same condition on any acquirer
Published in the United States of America by Oxford University Press
198 Madison Avenue, New York, NY 10016, United States of America
British Library Cataloguing in Publication Data
Data available
Library of Congress Control Number: 2018946419
ISBN 978–0–19–882923–2 (vol 1)
ISBN 978–0–19–882924–9 (vol 2)
ISBN 978–0–19–965973–9 (set)
Printed and bound by
CPI Group (UK) Ltd, Croydon, CR0 4YY
Links to third party websites are provided by Oxford in good faith and
for information only. Oxford disclaims any responsibility for the materials
contained in any third party website referenced in this work.
OUP CORRECTED PROOF – FINAL, 30/1/2019, SPi

To my wife and my daughter

OUP CORRECTED PROOF – FINAL, 30/1/2019, SPi
 OUP CORRECTED PROOF – FINAL, 30/1/2019, SPi

Preface

On a cool, foggy autumn morning in Eichstätt twenty-one years ago, I was

sitting in a lecture on Lucretius. I cannot fully remember what Professor
Tschiedel was saying about Lucretius that day, but as so often, there was a
learned excursus on other authors. Varro was mentioned in passing, and our
professor remarked that we students should be grateful that so much of his
work had been lost because our degrees were taking long enough as it was. I was
mildly outraged at the time, but in retrospect I can understand the sentiment.
Varro wrote about seventy-four works in 620 books, and although an ancient
book corresponds to a modern book chapter in length, this is still an enormous
output, especially for someone who was also politically active and ran a farm.
Of Varro’s linguistic output, the De lingua Latina was undoubtedly the most
important work. There were twenty-five volumes originally, with a clear and
straightforward structure: an introductory volume was followed by six books
on etymology, six on morphology, and twelve on syntax. What we now have
is Books 5–10 in direct transmission, as well as a relatively small number of
fragments from the other books. In other words, we have half of the etymology,
half of the morphology, and very little of the syntax. The De lingua Latina is not
only fragmentary but also highly technical, and so I am under no illusion that
my work will end up on an undergraduate syllabus any time soon. However,
I have tried to present this work in such a way that it is not just geared towards
the handful of Varro specialists worldwide, but so that anyone with an interest
in Latin or in linguistics can read it. Like Varro, I have divided it into three
major parts: a critical edition accompanied by a fairly literal translation; an
introduction that deals with Varro’s life and works, his approach to linguistics
and our modern linguistic methods, and Varro’s sometimes idiosyncratic style;
and, finally, a chapter-by-chapter commentary that is kept as brief as possible.
Not everybody is going to have the time or inclination to read my work
from cover to cover. For those for whom this is their first introduction to
Roman grammarians, I recommend starting with the introduction rather than
the edition and commentary. Those with more ample experience of Roman
grammarians and their peculiarities may prefer to do it the other way round.
We do not know what piqued Varro’s interest in grammar. However, what
is clear to anyone who has ploughed through the endlessly repetitive pages of
Keil’s Grammatici Latini is that Varro is different. Varro does not treat Latin
grammar as a tool that can help the budding orator or poet; for Varro, Latin
grammar is an end in itself, something that is worth studying regardless of its
other potential applications. There is a great deal of Greek learning in Varro,
but there is also a very noticeable pride in Roman culture. The former is
OUP CORRECTED PROOF – FINAL, 30/1/2019, SPi

viii Preface

particularly obvious in the morphological part, while the latter is especially

visible in the etymological part; here, we see a very Roman obsession with pork
products and sausages, with weapons and the Roman army, and with Roman
public office. Varronian linguistics may often be more naïve and less advanced
than the approaches of his successors, but we can see in his work a degree of in-
dependent thought and originality that is sorely lacking in later grammarians.
I should at this point state that I have approached Varro’s work as a linguist,
not as a historian of culture. Space is limited, and my work is already lengthy as
it is. I do explain Roman geography and feasts, but undoubtedly not in as much
detail as some readers might hope. No commentary can satisfy everyone, and
I hope that such readers will also consult older commentaries, which are often
more explicit on these points while providing less linguistic material. By the
same token, I do not consider an ample or complete bibliography a goal in
itself. My references contain only those works that I have cited. What is not
cited was not accessible to me, or was not relevant for my purposes.
I have been working on Varro for a little more than five years now, and
just as at the beginning, Varro fills me with admiration and exasperation in
equal measure. There is indeed much to admire about Varro, who at times
reads like a modern linguist—not that that is necessarily a good thing. In
the morphological part, Varro talks about the learnability of language; he is the
first to make the distinction between derivation and inflection; and he is the
only Roman grammarian to realize that the future perfect is not a subjunctive.
The etymology is less advanced by our standards, but here, too, there are many
valuable insights, and also many quotations of early texts that would be lost to
us otherwise. On the other hand, exasperation is also a normal reaction; the De
lingua Latina was clearly composed in haste, and this shows not only in Varro’s
style, but also in the contents, where many slips could have been avoided. What
is more, Varro can be quite repetitive. However, reading Varro should at least
on some level be an edifying undertaking, and I hope that my admiration will
be more visible than my occasional exasperation.
My work would have taken a great deal more time had it not been for
a generous grant from the Leverhulme Foundation, which freed me from
undergraduate teaching and many of my administrative duties during the
whole of 2017. This gave me a wonderfully productive year in which I wrote
nearly as much as in the preceding four years. The grant also enabled me to go
to Florence and examine the most important Varro manuscript in person.
Four scholars have influenced me greatly over the last two decades. In
chronological order, they are Fritz Heberlein, John Penney, Anna Morpurgo
Davies, and Jim Adams. Jim in particular has generously supported this work
with advice and help from its inception to its completion.
I have benefited greatly from older bibliographies such as Collart (1964)
and Cardauns (1982), but the biggest bibliographical help came from Philipp
Brandenburg in the form of his website (http://www.varro-grammaticus.de/).
 OUP CORRECTED PROOF – FINAL, 30/1/2019, SPi

Preface ix

At an early stage, John Trappes-Lomax read the entire Latin text and trans-
lation and provided many corrections and insights. Sarah Mahmood read the
entire morphological discussion in the study twice and gave clear and extensive
feedback that has helped me a lot. Over the last two years, many people gave
expert feedback on the smaller, individual etymological sections: John Penney
helped me with Tocharian and Celtic; Mary McRobert and Jan Fellerer, with
Slavonic; Robin Meyer, with Armenian; Don Ringe, with Germanic; Kazuhiko
Yoshida, with Anatolian; and Elizabeth Tucker, with Indo-Iranian. Panagiotis
Filos answered many Greek queries.
I owe much to discussions with Jim Benson and Louise Mycock. Articles that
were hard to come by were sent to me by Michele Bianconi, Rolando Ferri,
Anna Zago, Gregor Bitto, Robert Maltby, and Giorgio Piras. The staff at the
Sackler Library and at the Biblioteca Medicea Laurenziana were always helpful
and kind.
My Erasmus partners have provided me with excellent discussions
whenever I visited Eichstätt and Ghent. In particular, I would like to thank
Fritz Heberlein, Gregor Bitto, Bardo Gauly, Gernot Müller, Mark Janse, and
Giovanbattista Galdi.
This book would not be what it is without the sure hand of my copy-
editor, Miranda Bethell, whose expert guidance made the last months before
publication easy and straightforward.
My family, in particular my wife and daughter, have probably had to hear
more about Varro than they bargained for. I am grateful for their patience and
support and love.
And now, Varro, my friend and foe over half a decade, farewell!
W. D. C. de M.
Oxford,
31 December 2017
OUP CORRECTED PROOF – FINAL, 30/1/2019, SPi
 OUP CORRECTED PROOF – FINAL, 30/1/2019, SPi

Contents

Abbreviations xv

VO LU M E I
Introduction 1
1. Varro’s Life and Works 1
1.1 A Full Life 1
1.2 Varro’s Works 2
1.2.1 The grammatical works 4
1.2.2 The date of the De lingua Latina 4
2. The Transmission of the De lingua Latina 5
2.1 F, Our Most Important Witness 6
2.2 F as a Source for Varronian Spelling? 7
2.2.1 Latin pronunciation in the first century bc 7
2.2.2 Varro’s spelling 10
2.3 Later Manuscripts of the De lingua Latina 18
2.4 Editions of the De lingua Latina 19
2.5 Indirect Transmission 22
2.6 My Apparatus 24
3. An Overview of Greek and Roman Grammatical Studies 25
3.1 The Stoics 27
3.2 The Alexandrians 28
3.3 The χνη γραμματικ and Apollonius Dyscolus 29
3.4 Varro’s Immediate Environment 30
3.5 Latin Grammar in the First Century ad 31
3.6 Donatus, Priscian, and the Genres of Late Antique Grammar 32
3.7 Excursus: The Duties of the Grammarian and the Question
of ηνισμ/Latı̄nitās 34
4. Etymology 35
4.1 Varro’s Approach to Etymology 36
4.1.1 Varro’s etymological theory in Books 2–4 36
4.1.2 Varro’s etymological practice in Books 5–7 40
4.1.3 Varro’s treatment of loans 43
4.1.4 What can modern etymology learn from Varro? 45
4.2 The Structure of Books 5–7 45
4.2.1 Book 5 45
4.2.2 Excursus: The geography of Rome 47
4.2.3 Book 6 51
OUP CORRECTED PROOF – FINAL, 30/1/2019, SPi

xii Contents

4.2.4 Excursus on the Roman calendar 52

4.2.5 Book 7 54
4.2.6 Excursus on Latin metre 55
4.3 Modern Etymology 60
4.3.1 The Neogrammarian hypothesis 60
4.3.2 Actuation and spread of sound changes 61
4.3.3 Sound change and analogy within paradigms 63
4.3.4 The comparative method and internal reconstruction 63
4.3.5 Subgrouping within Indo-European 66
4.3.6 Where does this leave us? 67
4.4 Sound Changes in Individual Branches of Indo-European 68
4.4.1 Indo-European phonology 68
4.4.2 Ablaut 71
4.4.3 Indo-European phonology and sound changes 72
4.4.4 Italic sound changes 73
4.4.5 Greek sound changes 80
4.4.6 Indo-Iranian sound changes 87
4.4.7 Balto-Slavic sound changes 92
4.4.8 Germanic sound changes 99
4.4.9 Celtic sound changes 103
4.4.10 Anatolian sound changes 108
4.4.11 Tocharian sound changes 111
4.4.12 Armenian sound changes 115
4.4.13 Albanian sound changes 119
4.4.14 Excursus: A list of common derivational suffixes 123
5. Morphology 126
5.1 General Remarks 126
5.1.1 Varro’s morphological books and their aims 126
5.1.2 Basic terminology 128
5.2 The Individual Morphological Categories 129
5.2.1 Parts of speech 129
5.2.2 Parts of speech in Varro 131
5.2.3 Derivation and inflection 133
5.2.4 Derivation and inflection in Varro 136
5.2.5 Case 137
5.2.6 Case in Varro 145
5.2.7 Number on nouns and pronouns 148
5.2.8 Number on nouns and pronouns in Varro 150
5.2.9 Gender 152
5.2.10 Gender in Varro 156
5.2.11 Diminutives 157
5.2.12 Diminutives in Varro 160
5.2.13 Gradation of adjectives 161
 OUP CORRECTED PROOF – FINAL, 30/1/2019, SPi

Contents xiii

5.2.14 Gradation of adjectives in Varro 164

5.2.15 Definiteness and specificity 167
5.2.16 Definiteness and specificity in Varro 170
5.2.17 Inflection classes 171
5.2.18 Inflection classes in Varro 174
5.2.19 The Latin third declension 175
5.2.20 The Latin third declension in Varro 177
5.2.21 Tense and aspect 178
5.2.22 Tense and aspect in Varro 184
5.2.23 Mood 186
5.2.24 Mood in Varro 191
5.2.25 Voice 192
5.2.26 Voice in Varro 195
5.2.27 Person and number on verbs 197
5.2.28 Person and number on verbs in Varro 200
5.2.29 Morphological integration of loanwords 200
5.2.30 Morphological integration of loanwords in Varro 204
5.3 The Structure of Books 8–10 205
5.3.1 Book 8 206
5.3.2 Book 9 207
5.3.3 Book 10 209
5.4 Varro’s Grammatical Terminology 211
6. Varro’s Language and Style 236
6.1 Deviant Nominal Morphology 238
6.2 Quibus and quı̄s 240
6.3 Adverbs in -tim 241
6.4 Non-Agreeing Pronouns 242
6.5 Impersonal Constructions 246
6.6 Mood in Indirect Questions 247
6.7 Word Order: Position of Subordinators 250

D E L I N G UA L AT I NA
Text and Translation 256
LIBER V 256
LIBER VI 356
LIBER VII 416
LIBER VIII 492
LIBER IX 534
LIBER X 594
FRAGMENTA 635
OUP CORRECTED PROOF – FINAL, 30/1/2019, SPi

xiv Contents

VO LU M E I I
Commentary 651
Book 5 651
Book 6 804
Book 7 895
Book 8 1036
Book 9 1106
Book 10 1196

The Fragments 1249

Book 3 1252
Book 4 1253
Book 8 1253
Book 11 1256
Book 13 1264
Book 18 1264
Book 22 1265
Book 23 1265
Book 24 1266
Fragments of Uncertain Place 1267

References 1273
Index of Etymologies 1299
Index of Passages 1318
Index of Personal Names, Objects, and Languages 1321
 OUP CORRECTED PROOF – FINAL, 30/1/2019, SPi

Abbreviations

Abbreviations of ancient authors are by and large as in the Thesaurus Linguae

Latinae. Bold is used for words in the native alphabets; italic is used for Latin
script. For more detail on the manuscripts, see pp. 6–7 and 18–19.

Sigla

F Codex Laurentianus LI. 10, fos 2–34

Fv variant readings of F recorded by Petrus Victorius and Iacobus Diacetius
in their copy of the editio princeps
(Fv) F in agreement with the editio princeps according to Petrus Victorius and
Iacobus Diacetius
f Codex Laurentianus LI. 5
B 15th-c variant readings recorded by Petrus Victorius in copy of the Editio
Gryphiana; this or similar used by Augustinus
G Codex Gothanus
H Codex Havniensis
M Codex Guelferbytanus 896
V Codex Vindobonensis LXIII
a Codex Parisinus 7489
b Codex Parisinus 6142
c Codex Parisinus 7535
p Codex Basiliensis F. iv. 13
α two different MSS but here, Codex Vaticanus 1556
Frag. Cass. a single folio of the Codex Cassinensis 361
<> addition
[] deletion
add. addition
del. deletion

Dictionaries

DV Vaan, M. A. C. de (2008), Etymological Dictionary of Latin and the Other

Italic Languages (Leiden and Boston)
Frisk Frisk, H. (1960), Griechisches etymologisches Wörterbuch, 2 vols (Heidel-
berg)
Maltby Maltby, R. (1991), A Lexicon of Ancient Latin Etymologies (Melksham)
OLD Oxford Latin Dictionary, 2nd edn (2012)
W-H Walde, A. and Hofmann, J. B. (1965), Lateinisches etymologisches Wörter-
buch, 2 vols, 4th edn (Heidelberg)
OUP CORRECTED PROOF – FINAL, 30/1/2019, SPi

xvi Abbreviations

Editions

Barwick (1925) Charisius

Skutsch (1986) Ennius’ Annals
Jocelyn (1967) Ennius’ tragedies
Bakkum (2009) Faliscan
Lindsay (1913) Festus and Paul the Deacon
Keil (1857–80) Grammarians other than Charisius
Marx (1904–5) Lucilius
Ribbeck (1897) Naevius and Accius
Schierl (2006) Pacuvius
de Melo (2011–13) Plautus
Rix (2002) Sabellic
 OUP CORRECTED PROOF – FINAL, 16/2/2019, SPi

Introduction

1. VARRO’S LIFE AND WORKS

1.1. A Full Life

No more than the briefest sketch of Varro’s life can be given here. Readers
interested in proper biographies should consult Dahlmann (1935) or Della
Corte (1970; despite the criticism by Dahlmann (1955) levelled against an
earlier edition). Butterfield (2015b) is a pleasantly written, intelligent outline
of Varro’s life and works that is succinct and learned.
Marcus Terentius Varro was born in 116 bc in Reate, modern-day Rieti,
and thus on Sabine territory, hence his second cognomen Reātı̄nus, given to
him partly in order to distinguish him from Publius Terentius Varro Atacinus,
a younger contemporary and poet. Varro was born into the senatorial class;
Della Corte (1978: 228) stresses his financial independence, which allowed him
to pursue his studies for the sake of studying rather than as a means of earning
a living, a fact which set him apart from many contemporary grammarians
and scholars.
Reate is not far from Rome, and so it comes as no surprise that Varro did
most of his studies at Rome, under the guidance of the greatest Roman scholar
at the time, Lucius Aelius Stilo, who also taught Cicero. And, like young Cicero
and any other Roman teenager of good family, he was sent off to Athens, where
he continued his studies under Antiochus of Ascalon, head of the Academic
school of philosophy, who reformed the Platonists’ teachings by eclectically
integrating Stoic and Peripatetic elements into them.
Varro was destined to a political career, a career which was smooth only
in his earlier years. In 90 bc, Varro became a triumuir capitālis, a member of
a board overseeing punishments, including capital punishment. In 86/85, he
became a quaestor, and shortly thereafter, tribune of the plebs. In 68, probably,
he became a praetor and thus one of the highest-ranking officials.
This political career cannot be divorced from his military career. In military
matters, Varro was close to Pompey and served as his proquaestor in the war
against Quintus Sertorius, a fellow Sabine who had taken it upon himself to
lead the Lusitanians in their anti-Roman revolt in what is now Portugal and
western Spain. This was in the mid 70s. Not much later, in 67, he was active in
OUP CORRECTED PROOF – FINAL, 16/2/2019, SPi

2 Introduction

the war against the pirates, where he won the much coveted corōna nāuālis, a
decoration awarded to a leader of supreme bravery.
Although Varro was close to Pompey, he was not keen on the first tri-
umvirate, the informal alliance from 59 to 53 between Pompey, Caesar, and
Crassus. Despite his distrust of Caesar, he joined the board of twenty that
saw through Caesar’s controversial agrarian laws (for a perhaps overly harsh
view on Varro’s behaviour towards Pompey, see Laughton 1956: 37). However,
when civil war broke out between Caesar and the optimate faction of the
senators led by Pompey, Varro rejoined Pompey and became his legate in Spain,
where he eventually had to surrender to Caesar. He managed to join Pompey
again at Dyrrhachium, in what is now Albania, but was ultimately defeated at
Pharsalus in 48.
In his desire to appear generous, Caesar pardoned him, which led Varro to
dedicate half of his Antiquities, the ‘divine’ part, to Caesar, a clever move that
ensured that he was commissioned as librarian for the enormous public library
that Caesar had planned. This, however, never came to fruition, as Caesar
was assassinated in 44. Varro retired from public life to dedicate the rest of
his time to scholarship, which did not spare him from proscription by Mark
Antony, who persecuted supposed enemies of Caesar in order to get hold of
their money. Varro’s villa at Casinum was destroyed, but his life was saved by
his friend Quintus Fufius Calenus (for a negative view on this friendship, see
again Laughton 1956: 37). Varro spent the rest of his life in his villas in Cumae
and Tusculum, studying and writing. He died an old man in 27 bc.
Collart (1954a: 365) sums up the main traits of Varro’s character and schol-
arship as independence, eclecticism, encyclopaedic knowledge, and method;
but even though we may sympathize with his love of antiquity and his ‘purely
Roman empiricism’ (Ferrante 1962: 171), we must also acknowledge his oppor-
tunism. While I agree with this assessment, I also believe that people should
be judged for their finest achievements rather than for their behaviour in their
weakest hours; and Varro had a great many fine achievements.

1.2. Varro’s Works

Varro’s literary output was extremely large and had already gained him a name
in antiquity: Cicero (Att. 13.18) describes him as πουγρα τατο ‘writing
enormous amounts’; Quintilian (inst. 10.1.95) calls him the uir Rōmānōrum
ērudı̄tissimus ‘most learned man of the Romans’; and Augustine (civ. 6.2) states
that ‘he read so much that we must be surprised that he had time left to write;
and he wrote so much that we can hardly believe anyone could have read it all’.
However, apart from Varro’s agricultural work and the De lingua Latina, we
only have fragments of the remainder, and these are difficult to collect and to
assess. When Ernout (1972: 162) states that an edition of all Varro’s work in a
 OUP CORRECTED PROOF – FINAL, 16/2/2019, SPi

Varro’s Life and Works 3

single place would be desirable, it has to be said that this is as impossible now
as it would have been when all Varro’s works were still available.
The distinguished reputation Varro had in antiquity has to some extent
been shattered in the more recent past: Boissier (1875: 28–9) says that it is
not surprising that Varro wrote so much because most of his works were little
more than compilations and summaries of what he had read. And Laughton
(1965: 64) is even harsher: ‘One might even venture the outrageous suggestion
that Varro would be less highly thought of if his work had been better pre-
served.’ As so often, the truth lies somewhere in the middle, and we have to be
as cautious not to be carried away in our praise of Varro’s achievements, as we
have to be careful not to see him as a mere copyist.
Dahlmann (1973) provides a good overview of Varro’s works, but Cardauns
(2001) is more up to date and focuses on what we have rather than reconstruc-
tion of what we no longer have. It is now commonly assumed that Varro wrote
about seventy-four works in 620 books (see Ritschl 1848); even if we consider
that the average book was no longer than a chapter in a modern book, this is
an astonishing output for anyone, let alone someone who was not a full-time
writer. Only a snapshot of Varro’s work will be provided here before we move
on to his grammatical treatises.
The only complete work we have of Varro is his De re rustica, a work on
agriculture in three books, written in 37 bc and thus in Varro’s old age. For the
text, see Rodgers (2015).
Of the many linguistic works composed by Varro, the De lingua Latina was
without doubt the most important one. We will look briefly at the others in the
next section.
The De lingua Latina has strong antiquarian elements in the etymological
sections. Varro was very strongly drawn to antiquarianism and his most
important work overall was the Antiquitates rerum humanarum et diuinarum,
in forty-one volumes. The Antiquities were begun in about 55 bc and finished
in 47. The first twenty-five volumes dealt with Rome, the Roman people,
and Roman customs, while the final sixteen volumes were about religion as
instituted for the gods by men. Many fragments of the work survive, but mostly
from the final sixteen books, quoted by Christian authors. How reliable these
Christian authors are as a source for Varro is not clear, since some of them
very obviously distort him for polemical and ideological reasons. Lactantius
and Arnobius seem to remain objective, by and large, while Augustine
provides an account that is at times highly misleading (Holford-Strevens
2015: 153–7).
Despite the fragments that we have, roughly 600 and mostly transmitted
by Nonius, the prosimetric Menippean satires remain somewhat elusive. They
were originally in 150 books and named after the Cynic philosopher Menippus
of Gadara. Butterfield (2015b: 14) describes them as ‘a new type of ethical
or satirical discourse, mixing moral, paraenetic preaching with streaks of
subversive humour and verbal playfulness’.
OUP CORRECTED PROOF – FINAL, 16/2/2019, SPi

4 Introduction

Finally, the Logistorici, in seventy-six books, were dialogues in prose. Each

one took the name of a famous historical person and the specific virtue he
embodied, and constituted an antiquarian and moral discussion of this virtue.
Many more of Varro’s works would deserve discussion, but these are the
most significant ones either because of their length or because of their impact.
We move on to his linguistic publications.

1.2.1. The grammatical works

Apart from the De lingua Latina, Varro wrote several other grammatical
treatises (testimonia and fragments in Funaioli 1907: 179–371). With Götz
(1909: 89), we can distinguish three periods. The grammatical works of the
early period dealt with specialized topics. Thus, his De antiquitate litterarum
was a history of the alphabet; Della Corte (1981: 154) shows that Varro
considered the aspiration H not to be a letter, and argued for the elimination of
K and Q as being superfluous. The De utilitate sermonis discussed analogy and
anomaly. And of his De similitudine uerborum, we have only one fragment,
so nothing certain is known. Towards the end of this early period, Varro
composed his De origine linguae Latinae, a work dedicated to the relationship
between Latin and Greek.
In the middle period, we find the De lingua Latina, but also the De sermone
Latino, in five volumes, a work which treated orthography, accent, quantity,
metre, and style. Götz believes that the ερ χαρακτρων also fell into the mid-
dle period; the work was about word formation and contained three or more
volumes.
The only relevant work in the late period was the Disciplinae liberales,
meant as an educational handbook in nine volumes. Only the first of these
volumes was about grammar. Barwick (1922: 18) believes that this first book
also included a short sketch of morphology.

1.2.2. The date of the De lingua Latina

We can now look at the composition date of the De lingua Latina. For this,
we have external sources in the correspondence between Cicero and Atticus,
but there are also internal criteria that help us narrow down the time frame in
which our work was written. The most important discussions of this topic are
Barwick (1957) and Rösch-Binde (2001).
Let us begin with the correspondence between Cicero and Atticus and the
question of the dedication. As 5.1 shows, Books 2–4 discussing the theory of
etymology were originally dedicated to Septumius. Based on Varro’s statement
in the same chapter that he wants to write three books for Cicero, Barwick
(1957: 301) concludes that Books 5–7 were also originally an independent
work. However, ultimately the entire work was dedicated to Cicero, and later
Another random document with
no related content on Scribd:
„Wat wenscht gij?” vroeg hij met heesche stem op hoogmoedigen toon.

Raffles was naast de schrijftafel komen slaan, terwijl Charly bij de deur
was gebleven.

„Ik kom naar aanleiding van een droevige zaak,” sprak de groote
onbekende met veranderde stem. „Mijn naam is Edward Stanhope,
professor in de Anthropologie. Dus een collega van u, dr. Braddon.”

Hij legde voor den dokter een visitekaartje neer, dat den naam professor
Edward Stanhope droeg.

Dr. Braddon, wiens gelaat tot dusverre een onvriendelijke uitdrukking

had gehad, veranderde dadelijk en een beminnelijk, onderdanig
glimlachje speelde om zijn mond, toen hij antwoordde:

„Ik ben innig verheugd, kennis met u te maken. Ik meen uw naam

meermalen in wetenschappelijke tijdschriften te hebben gelezen,
professor. Waarmee kan ik u van dienst zijn?”

„Zooals ik zei,” herhaalde Raffles op ernstigen toon, „het is een treurige

aangelegenheid, die mij dwingt, u op te zoeken en uw hulp te vragen.

„Sta mij toe,” hij maakte een handbeweging in de richting van Charly
Brand, „u mijn assistent, dr. Harry Smith, voor te stellen.”

Dr. Braddon en Charly bogen en wisselden de gebruikelijke

beleefdheidswoorden.

„Ik veronderstel, dat het om een zieke te doen is”, sprak dr. Braddon.

„Juist,” antwoordde Raffles, „om mijn broer. Ik heb hem een jaar lang bij
mij aan huis laten verplegen en zou hem ook niet laten heengaan, maar
een reis naar Borneo dwingt mij, hem eenigen tijd aan andere handen
toe te vertrouwen. Een wetenschappelijk doel, een belangrijke
ontdekking betreffende, noodzaakt mij, deze reis te ondernemen.
„Misschien hebt gij, dr. Braddon, reeds gehoord, dat op Borneo, evenals
in Frankrijk, een schedelopgraving heeft plaats gehad, die waarschijnlijk
van oudere tijden spreekt dan alles wat tot dusverre op dat gebied is
ontdekt.

„Ik zelf heb voor ons wetenschappelijk museum meerdere menschelijke

schedels in de steengroeve te Lausanne gevonden en zou de
gelegenheid, welke deze nieuwe ontdekking aanbiedt, niet willen laten
voorbijgaan en misschien een nieuw, testbaar resultaat voor [7]het
bestaan der menschen in de ijsperiode te verkrijgen.”

Hij zweeg even en vervolgde na een poosje:

„Neem mij niet kwalijk, dr. Braddon, de belangstelling in mijn vak leidt mij
geheel van de reden mijner komst af.

„Om dus weer op mijn broer terug te komen, ik ben van plan, u den
zieke gedurende mijn afwezigheid toe te vertrouwen.”

„Zeer aangenaam,” sprak dr. Braddon verheugd met een buiging. „Het
zal uw broer bij mij aan niets ontbreken, professor. Mag ik vragen, welke
ziekteverschijnselen, zich bij uw broer voordoen?”

Raffles kuchte en sprak:

„Een bijzonder geval. Het is merkwaardig, welke ideeën zich in een ziek
brein kunnen nestelen.

„Mijn broer is jurist. Zijn vermogen staat hem toe, zonder een beroep uit
te oefenen, verder te studeeren. Ik heb reeds in de jeugd van mijn broer
vreemde gedachten bij hem opgemerkt, maar heb toch nooit vermoed,
dat het zoover met hem zou komen. Zijn ideaal is altijd geweest om zich
bezig te houden met het ontdekken van zware misdaden.

„Een jaar geleden deelde hij mij mede, dat zijn theorieën hem niet meer
bevredigden en dat hij zich in de practijk wilde bezighouden met het
opsporen van misdaden.
„Maandenlang was hij uit mijn huis verdwenen en ik weet op het
oogenblik nog niet, waar hij zich heeft opgehouden. In het kort, op
zekeren avond verscheen hij in mijn studeerkamer in de kleeren van een
beambte van politie, die hij bij den een of anderen uitdrager had gekocht
en sprak tot mij:

„„Ik verklaar u in naam der wet als mijn gevangene. Ik ben inspecteur
van politie Baxter uit Londen.”

„Ik lachte erom, want ik dacht, dat mijn broer schertste.

„Maar helaas, ik zag weldra in, dat zijn optreden treurige werkelijkheid
was, dat mijn broeder krankzinnig was geworden.”

Dr. Braddon knikte met het hoofd en sprak:

„Een dergelijk geval komt hier dikwijls voor. Een idee fixe.
Vervolgingswaanzin! Is uw broer kwaadaardig?”

„Hoe meent gij dat?” vroeg Raffles.

„Ik bedoel, als men hem tegenspreekt, dat hij de Londensche inspecteur
van politie is, dan begint hij te razen en te tieren, nietwaar?”

„Ja,” antwoordde Raffles, „af en toe heeft hij zich zelfs voorzien van
revolvers en andere wapenen en mijn assistent en ik moesten veel
moeite aanwenden om hem te kalmeeren.”

„Een dergelijken patiënt mag men nooit tegenspreken,” sprak dr.

Braddon, „dat is helaas een ongeneeslijke ziekte. Wanneer denkt gij af
te reizen, professor?”

„Reeds over eenige dagen,” antwoordde Raffles, „ik moet u daarom

verzoeken, mijn broeder reeds morgen in uw inrichting op te nemen.”

„Ik heb op het oogenblik een zeer mooie kamer disponibel,” vertelde dr.
Braddon, in een boek bladerend, dat op zijn schrijftafel lag. „Het is no.
310; die kamer kost met verpleging eerste klasse en een bijzonderen
bewaker driehonderd pond sterling per maand.

„Ik neem geen patiënten aan, zonder dat de prijs van een jaar is
vooruitbetaald. Ik verzoek u dus, professor, om aan mijn kassier het
bedrag van drieduizend zeshonderd pond sterling te betalen.

„Indien gij wenscht, dat uw broeder sigaren of alcoholische dranken

gebruikt, welke niet in de verpleging zijn begrepen, dan moet ik u
verzoeken, een extra bedrag te deponeeren. Voor eventueele bijzondere
uitgaven moet tweehonderd pond sterling worden betaald. Medicijnen
en, zoo noodig, medische behandeling, worden u in rekening gebracht.

„Kleeren, evenals lijfgoed, bedde- en tafellinnen moeten worden

meegebracht. Zoodra gij voor dit alles hebt gezorgd, ben ik bereid, uw
broeder in mijn inrichting op te nemen.”

„Goed”, sprak Raffles, „ik zal u morgenochtend [8]het gewenschte door

mijn bediende laten brengen en morgenmiddag zal mijn broer bij u
komen. Daar hij, evenals alle dergelijke zieken, zeer wantrouwend is en
waarschijnlijk zou weigeren, onder mijn geleide hier te komen, verzoek ik
u, mij een brief voor hem mee te geven van den volgenden inhoud:

„Waarde Heer!

In zake een gewichtige misdaad verzoek ik u om mij in den middag tusschen 4

en 5 uur te willen bezoeken.

Hoogachtend, enz.”

„Ik zal het bedrag van duizend pond sterling dadelijk bij u deponeeren en
de rest morgen door mijn bediende u toezenden.”

Raffles zag, hoe dr. Braddon met begeerige oogen het biljet van duizend
pond, dat de groote onbekende uit zijn portefeuille nam, opstreek.

Dr. Braddon schreef hiervoor een kwitantie.

Daarop ham hij een vel papier, met zijn naam bedrukt, en schreef wat
Raffles verlangde.

Met beleefde woorden namen de bezoekers afscheid. Toen zij het

bureau hadden verlaten, grijnslachte dr. Braddon, wreef zich vergenoegd
de handen en sprak:

„De zaak bloeit! Nu is de laatste vrije kamer weer bezet.

„Er zijn meer gekken in de wereld dan ik kamers heb om ze te

herbergen.”

Raffles had intusschen in een huurrijtuig plaats genomen en reed terug

naar zijn huis aan het Waterlooplein.

Ook hij was zeer tevreden en sprak tot Charly Brand:

„De val is gezet, mijn lieve Braddon, morgen klapt ze dicht.”

[Inhoud]
DERDE HOOFDSTUK.
 TWEE HEEREN DIENEN.

Den volgenden voormiddag verliet Raffles zijn woning, vermomd als een
bediende van deftigen huize.

Met een hoogmoedige en dombrutale uitdrukking op het gelaat ging hij

naar verschillende winkels in linnengoederen en kocht de door dr.
Braddon verlangde uitrusting voor inspecteur Baxter.

Daarop nam hij een rijtuig en reed met het pakket naar de inrichting van
dr. Braddon.

Hij werd in een kantoor gebracht, waar men hem het goed afnam.

Daarop ging hij naar de kas, om het nog ontbrekende bedrag te betalen.

Toen hij de quitantie had ontvangen, kwam de bediende van dr. Braddon
uit de wachtkamer en meldde:

„Dr. Braddon wenscht u te spreken.”

„Mijn tijd is zeer beperkt,” antwoordde Raffles met het domverwaande

gezicht van een deftigen bediende. „Ik heb nog veel te doen.”

„Het zal maar eenige minuten duren,” meende de bediende van den
dokter. [9]

Raffles volgde hem in de studeerkamer van zijn meester. Dr. Braddon

zat weer aan zijn schrijftafel en zonder Raffles, die als een welopgevoed
ondergeschikte bij de deur bleef staan, dichterbij te laten komen, vroeg
hij:

„Hoe lang zijt gij al in dienst bij professor Stanhope?”

„Reeds tien jaar,” antwoordde Raffles.

„Zoo, zoo,” antwoordde Braddon, schijnbaar in verschillende papieren
snuffelend. „Rijke familie?”

„Ja,” antwoordde Raffles, „maar het spijt mij u te moeten zeggen, dat ik
mij niet gaarne over mijn meester laat uithooren.”

„Praat geen nonsens,” bulderde dr. Braddon hem toe.

„Groet mijnheer den professor en zeg hem, dat ik zijn broer op den
afgesproken tijd, vanmiddag tusschen 4 en 5, verwacht. Zeg eens,
bedient gij den broer, den patiënt?”

„Ja,” antwoordde Raffles, „en ik zal mijnheer vanmiddag zelf brengen. Hij
volgt mij in alles. Ik kan heel goed met hem opschieten.”

„Het is goed. Gij kunt gaan.”

Raffles verdween en begaf zich naar zijn huis terug.

Het was tegen half vier in den namiddag, toen Raffles, nog steeds als
bediende verkleed, met hetzelfde verwaande uiterlijk als des morgens,
zich tot den dienstdoenden beambte in Scotland Yard wendde en dezen
meedeelde, dat hij een brief persoonlijk aan inspecteur Baxter moest
overhandigen. Argeloos bracht de beambte hem naar den chef der
Londensche politie.

Raffles bleef beleefd voor den inspecteur staan, maakte een buiging en
sprak:

„Compliment van mijn meester en ik moet u dezen brief geven.”

Inspecteur Baxter nam den brief, die den vorigen dag door dr. Braddon
was geschreven en las hem.

„Wenscht gij antwoord mee te hebben?” vroeg de inspecteur.

„Gaarne,” antwoordde Raffles, „ik kreeg opdracht, mijnheer den
inspecteur dadelijk mee te brengen.”

„Allright,” sprak Baxter, „er schijnt iets gewichtigs bij u te zijn

voorgevallen. Ik zal dadelijk met u meegaan.”

Hij maakte zich gereed en volgde Raffles.

Deze riep een auto aan, opende het portier en bleef met zijn hoed in de
hand staan, totdat de inspecteur in den wagen had plaats genomen.

Daarop sloot Raffles de deur en nam naast den chauffeur plaats, als een
goed geschoold bediende, met gekruiste armen.

Na een rit van een half uur hield de auto stil voor de inrichting van dr.
Braddon.

Weer opende Raffles het portier der auto, opnieuw nam hij zijn hoed af
voor den uitstappenden inspecteur van politie en daarna ging hij hem
voor het gebouw binnen.

Dr. Braddon verwachtte hen reeds.

Raffles bracht den inspecteur door de kleine voorkamer, klopte aan de

deur van het studeervertrek, opende deze en diende aan: inspecteur van
politie Baxter uit Londen.

Op dit oogenblik drukte dr. Braddon op een electrisch knopje, dat zich
onder zijn bureau bevond en gaf daardoor een teeken aan de in het
souterrain gelegen verplegerskamer.

Hij drukte driemaal en dit beteekende drie verplegers.

Al naarmate hij de lichaamskracht van den patiënt taxeerde, liet hij een
of meer verplegers komen. Dr. Braddon stond uit zijn stoel op en ging
den inspecteur tegemoet.
Met een vriendelijk glimlachje reikte hij hem een hand en sprak:

„Ik ben zeer verheugd, heer inspecteur van politie, dat gij gevolg hebt
gegeven aan mijn brief en ik verzoek u, plaats te nemen.”

Baxter ging zitten en antwoordde:

„Ik moet u verzoeken, doctor, de zaak zoo snel mogelijk te behandelen,

daar ik heden nog met mijn [10]rechercheurs een groote misdaad moet
behandelen.”

Dr. Braddon glimlachte goedig.

„De zaak zal spoedig opgeknapt zijn, inspecteur, en ik hoop, dat gij
tevreden over mij zult zijn.”

„Waarover handelt het?” vroeg Baxter vol belangstelling.

De stoel, waarop de bezoeker zat, was een uitvinding van dr. Braddon
en zoo ingericht, dat men weerspannige patiënten er gemakkelijk op
vast kon binden.

Achter de rugleuning was een onzichtbare deur aangebracht. De op den

stoel zittende kon dus niet zien, wanneer deze geopend werd.

Door die deur waren onhoorbaar, op schoenen met gummizolen, drie

forschgebouwde verplegers binnengekomen en wachtten op een wenk,
om zich op inspecteur Baxter te werpen en dezen te boeien.

Nu hief dr. Braddon zijn arm op, ten teeken, dat de inspecteur moest
worden weggebracht.

Baxter, die zich juist begon te verbazen, dat dr. Braddon geen antwoord
gaf, kreeg dit op onverwachte wijze. Op het teeken van den dokter
sprongen de drie bewakers naar den inspecteur toe, en voordat deze
een kreet kon slaken, was hij op zijn stoel vastgesnoerd, zoodat hij zich
op geen enkele manier kon bewegen.
„Wat wilt gij van mij? Zijt gij gek?” riep Baxter uit, woest om zich heen
slaande.

„Voor den duivel! Laat mij los! Ik ben de inspecteur van Scotland Yard!”

„Zeker, zeker,” lachte Braddon, „gij zijt de inspecteur van politie van
Scotland Yard. Daaraan twijfelen wij geen oogenblik. En daarom moet
gij, om een misdaad aan het licht te brengen, eenigen tijd uw tenten bij
mij opslaan.”

„Vervloekt Sir! daarvoor is het toch niet noodig om mij als een
krankzinnige te boeien.”

„Laat dat maar aan mij over,” sprak dr. Braddon. „Brengt hem weg.”

De verplegers tilden den van handvatten voorzienen stoel met den

vastgebonden inspecteur van politie op en droegen den patiënt, die nu
luid brullend begon te vloeken, uit de kamer.

Nu keerde Braddon zich om en zag den bij de deur wachtenden

bediende, die zijn zakdoek voor de oogen hield en snikte.

„Huil niet!” sprak dr. Braddon.

„Mijn goede heer— —mijn beste, brave heer!—” riep Raffles uit.

„Hij blijft slechts eenige minuten in den stoel,” stelde dr. Braddon den
bediende gerust.

„Zoodra hij gekalmeerd is, wordt hij losgelaten en bevindt zich dan in
een zeer goed ingerichte kamer. Meld nu den professor, dat zijn broer
goed bezorgd is.”

Raffles maakte een buiging en verliet de inrichting.

Toen hij thuis was, sprak hij tot Charly Brand:

„Nu is Scotland Yard zonder inspecteur van politie en opdat dit niet
opvalt, zal ik mij telefonisch met Scotland Yard in verbinding stellen en
daar meedeelen, alsof ik inspecteur Baxter was, dat ik verscheiden
dagen buiten Londen moet blijven. Ook zijn familie zal ik dit bericht doen
toekomen.

„De val is dicht, dr. Braddon!” [11]

[Inhoud]
VIERDE HOOFDSTUK.
 IN HET KRANKZINNIGENGESTICHT.

Inspecteur Baxter kon nu persoonlijk ervaren, wat het zeggen wil om

voor de overmacht te moeten bukken.

Op het hoofdbureau van politie bracht men verstokte misdadigers

zonder erbarming in een donkere cel, waar zij met knuppels en
gummistokken zoolang bewerkt werden, tot zij een bekentenis aflegden,
of murw geslagen werden.

Dat noemde men den derden graad toepassen.

Toen de bewakers hem van den stoel losbonden om hem naar zijn
kamer te brengen, stortte hij zich op den dichtstbijstaande, sloeg dezen
neer en wilde zich op den tweede werpen, toen een half dozijn mannen
hem beetpakten en hem, ondanks wanhopigen tegenstand, in een cel
voor gevaarlijke krankzinnigen wierpen.

Uit dit vensterlooze, door dikke muren omgeven vertrek, waarheen

dubbele deuren toegang gaven, tusschen welke een bewaker kon staan
om den in de cel opgeslotene te bespieden, drong geen enkel geluid.

De parketvloer was spiegelglad geboend, opdat de voeten van den

ongelukkige geen steunpunt vonden.

De bewakers daarentegen, met hun gummizolen, stonden er vast op.

In een dergelijke cel brachten de bewakers den inspecteur en ranselden

zoolang op hem, totdat hij in een hoek lag en om genade smeekte.

„Allright”, sprak de hoofdverpleger, „nu ken je onze manieren. Neem je

voortaan in acht en denk niet, dat je met ons kunt doen wat je wilt. Hier
zijn wij de baas en als je nog eens lust mocht krijgen om met ons te
beginnen, dan hebben wij nog betere dwangmiddelen. Denk daaraan.”
Inspecteur Baxter zag in, dat verzet tegen de overmacht hem niets zou
baten. Hij besloot dus, zich door list te helpen.

Men had hem de kleeren uitgetrokken en een dwangbuis aangedaan.

Dat was van onscheurbaar dril en zonder naad gemaakt en werd op den
rug met zoogenaamde patentknoopen gesloten. De mouwen waren een
halve meter te lang en konden zoodanig geknoopt worden, dat de
persoon, die het buis droeg zijn armen en handen niet kon gebruiken.

Een met lucht gevulde zak lag in een hoek der cel als slaapgelegenheid.

Hier liet men den nieuwen patiënt twee dagen lang. Daarop kwam dr.
Braddon, vergezeld door den hoofdverpleger, bleef in de deur staan en
sprak:

„Breng den man nu naar zijn kamer. Zoodra hij zich wederom
weerspannig mocht toonen, wordt hij in de keldercel opgesloten.”

„Ik maak er u attent op,” sprak Baxter, „dat gij de gevolgen van uw
handelwijze moet afwachten. Aan mij is een misdaad begaan; ik ben niet
krankzinnig en even verstandig als gij. Ik herhaal u, dat ik de inspecteur
van politie van Scotland Yard ben.”

Dr. Braddon antwoordde met een glimlach.

„Goed, goed, ik weet, dat gij de inspecteur van Scotland Yard zijt en gij
bevindt u bij mij in uitstekend gezelschap. Gij zult bij mij den Koning van
Engeland, den Keizer van Rusland en andere allerhoogste potentaten
aantreffen, zelfs is de lieve God bij mij.

„Ik zou niet weten, waarom gij, als inspecteur van politie, niet evengoed
verblijf bij mij zoudt houden. [12]

„Ik hoop, dat het u hier goed zal bevallen en dat wij de beste vrienden
zullen worden.”
Dr. Braddon verliet de cel en inspecteur Baxter werd naar zijn kamer op
de vierde verdieping gebracht.

Het was een vertrek met verschillende bedden, in het midden stond een
groote tafel, waaraan eenige verplegers zaten te kaartspelen.

Op een leeren sofa hadden verscheiden ongelukkigen plaats genomen,

die den binnentredende inspecteur met groote oogen aankeken.

„Hier is de nieuwe”, sprak de verpleger tot zijn collega’s, terwijl hij Baxter
naar binnenduwde.

„De kerel verbeeldt zich, de Londensche inspecteur van politie te zijn.”

„Dien kunnen wij hier juist gebruiken,” antwoordde de hoofdverpleger

van de afdeeling en naderde den binnentredende.

Hij pakte hem ruw beet en spotte:

„Wel, inspecteur van politie? Blij, kennis met je te maken, leelijke hond!
Je zult het goed bij mij hebben. Wij leeren elkaar hier beter kennen dan
wanneer ik bij bij jou in Scotland Yard was. Ik sla je al je tanden uit je
bek, als je mij gevangen wilt nemen. En ga nu op de sofa zitten en geef
geen geluid, anders zal je eens wat ondervinden.

„Ik houd van rust, denk daaraan!”

Baxter antwoordde geen woord, maar ging naast de ongelukkige zieken

op de sofa zitten, terwijl de verplegers, ruw vloekend, verder speelden.

Wel een uur lang had hij zoo gezeten, toen een der patiënten met
haperende stem begon te bidden.

„Stilte!” gebood dé hoofdverpleger den man. „Vervloekte schijnheilige,

wil je zwijgen?”
Maar de patiënt, die aan godsdienstwaanzin leed, lette niet op dit
verbod, stond op en bad verder.

Toen een der verplegers hem op de sofa terug wilde duwen, sloeg hij
met zijn hand naar dezen.

Dit was het teeken om den ongelukkige aan te vallen.

Als een bende wilde bandieten wierpen de verplegers zich op den

patiënt, gooiden hem op een bed en begonnen hem onbarmhartig met
hun vuisten te slaan.

Dit benam Baxter zijn laatste kalmte.

Hij sprong op, greep een stoel en sloeg hiermee op de verplegers los.

En het gelukte den vier mannen niet, den woedenden en zich als dol
aanstellenden inspecteur te overweldigen.

Gillend moesten zij uit de kamer vluchten en andere verplegers te hulp

roepen.

Baxter wist, wat nu zou gebeuren. Hij schoof de bedden en tafels voor
de deur en barrikadeerde deze.

Daarop sloeg hij met een stoelpoot de vensterruit stuk en riep door de
opening luide om hulp.

Maar het vertrek lag niet aan den straatkant, maar kwam uit op de
binnenplaats.

Voor de deur waren de verplegers samengekomen en Baxter dacht elk

oogenblik, dat een nieuw gevecht zou beginnen.

Maar hij vergiste zich.

De verplegers hadden respect voor zijn kracht gekregen en wisten, dat

hij gewapend was.
Ook dr. Braddon, die bericht had gekregen, was verschenen.

Hij gaf nu aan, welke maatregelen genomen moesten worden om den

razenden Baxter onschadelijk te maken.

Boven de deur bevond zich een klein venster, dat diende om het licht
van een gasvlam, die op de gang brandde, in de kamer te doen
schijnen.

Dit venster werd nu geopend en een verpleger verscheen ervoor.

Hij bracht den mond van een waterslang in de kamer.

Voordat Baxter nog wist, wat de verpleger hiermee wilde doen, trof hem
een straal warm water dat hem tot op de huid nat maakte. [13]

Baxter trachtte, zich tegen den waterstraal te beschermen, maar dit was
te vergeefsch.

De kamer bood hem geen bescherming tegen het natte element.

Plotseling voelde de inspecteur, dat de straal al warmer en warmer werd,
totdat deze zoo heet was dat hij het bijna niet meer kon uithouden.

„Brand hem het vleesch van het lijf!” schreeuwde dr. Braddon.

Nu begreep Baxter het vreeselijke gevaar, waarin hij zich bevond.

De onmenschen hadden de waterslang aan de stoomverwarming van

het gebouw aangesloten met de bedoeling, den oproerigen patiënt te
verbranden.

Met een tafelblad als schild trachtte Baxter zich tegen het kokende water
te beschermen.

De patiënten, die zich met hem in de kamer bevonden, brulden van pijn,
want ook zij werden door de heete stralen getroffen.

„Verzuipt den geheelen troep”, riep de hoofdverpleger buiten.

Baxter zag in, dat hij tegen dit paardemiddel machteloos was en riep tot
den verpleger, die de slang vasthield:

„Houdt op, ik geef mij over!”

„Allright!” sprak dr. Braddon, die naast den verpleger op een ladder
stond, „maak de deur open!”

Inspecteur Baxter ruimde de voor de deur aangebrachte barricade weg

en wachtte, zonder zich verder te verdedigen, de verplegers af.

Als een bende jachthonden vlogen zij op hem aan, scheurden hem de
natte kleeren van het lichaam en trokken hem opnieuw een dwangbuis
aan.

„Dit is een moordenaarshol!” riep Baxter tot dr. Braddon, die het tooneel
stond aan te kijken.

„Slaat den kerel!” schreeuwde dr. Braddon en als hagelsteenen vielen de

vuistslagen op Baxter neer.

Daarop beval dr. Braddon:

„Brengt hem in den kelder en sluit hem aan. Wij zullen hem wel tam
krijgen. De hond brengt anders de geheele inrichting in opstand.”

Door acht verplegers werd Baxter nu naar den kelder gebracht en in een
vertrek geduwd, dat volkomen donker en ijskoud was.

Een electrische lamp aan de zoldering werd opgedraaid en Baxter zag

drie slachtoffers, die in verschillende hoeken van den kerker op den
steenen vloer lagen zonder iets om op te liggen en die met ijzeren ringen
zoodanig aan den vloer waren vastgemaakt, dat zij niets eens konden
opstaan.

Zij hieven een woest gebrul aan, toen de verplegers met Baxter
binnentraden.
„Beulsknechten!—moordenaars!—galgenhonden!—vervloekte
misdadigers!” riepen de gevangenen tot hun pijnigers.

Deze antwoordden met een ruwen lach.

De inspecteur van politie trachtte nog eenmaal om zich te verzetten; het

gelukte hem ook, twee zijner vijanden door trappen onschadelijk te
maken, maar daarop overweldigden de anderen hem en sloten hem aan
ijzeren ringen vast.

Nadat zij hem nog verscheiden vuistslagen hadden toegebracht en met

de voeten hadden getrapt, verlieten zij het vertrek, sloten de zware deur
achter zich dicht en draaiden het licht uit. De inspecteur van politie
bevond zich, als een wild dier onschadelijk gemaakt, in een vertrek,
zooals zijn phantasie het niet griezeliger kon uitdenken.

Hij had daar wel een kwartier gelegen, toen hij de stem van een zijner
lotgenooten in het donker hoorde, die tot hem riep:

„Waart gij ook zoo dwaas? Hebt ge u ook tegen die moordenaars willen
verzetten?”

„Ja”, antwoordde inspecteur Baxter, „Wie zijt gij?”

„Ik ben bankier Gulden”, antwoordde de stem, „en sinds drie dagen in dit
moordenaarshol. Mijn zoon heeft mij hierheen gebracht, om zich mijn
vermogen toe te eigenen en die schurk, dokter Braddon, helpt hem
erbij.”

„Wie zijt gij?”

Baxter dacht erover na, of hij den bankier zijn [14]werkelijken naam zou
meededen; hij zag geen enkele reden, om dien te verbergen en
antwoordde: „Ik ben de inspecteur van politie Baxter van Scotland Yard.”

„Wie zijt gij?” vroeg bankier Gulden met groote verbazing. „Zijt gij de
inspecteur van politie van Scotland Yard? Mijn hemel! Dan zijt gij de