aofm0lvzyg8ip70c

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 13

g]kfn k|x/L / k|b]z k|x/Ln] ;Dkfbg ug]{ sfo{sf] ;~rfng, ;'k/Lj]If0f / ;dGjo ;DaGwdf Joj:yf

ug{ ag]sf] विधेयक

k|:tfjgf M g]kfn k|x/L / k|b]z k|x/Ln] ;Dkfbg ug]{ sfo{sf] ;~rfng, ;'kl/j]If0f / ;dGjo ;DaGwdf
आिश्यक व्यिस्था गर्न िाञ्छर्ीय भएकोले ,

सं घीय सं सदले यो ऐर् बर्ाएको छ।

kl/R5]b–!
k|f/lDes
1. ;+lIfKt gfd / k|f/De M -!_ o; P]gsf] gfd æg]kfn k|x/L / k|b]z k|x/L -sfo{ ;~rfng,
;'kl/j]If0f / ;dGjo_ ऐर्, @)&%Æ /x]sf] 5 .

-@_ of] ऐर् t'?Gt k|f/De x'g]5 .

2. kl/efiff M ljifo jf k|;ª\un] csf]{ cy{ gnfu]df o; ऐर्df,–

-s_ ætf]lsPsf]Æ jf ætf]lsP adf]lhdÆ eGgfn] o; ऐर् cGtu{t ag]sf] lgoddf


tf]lsPsf] jf tf]lsP adf]lhd ;Demg' k5{ .
-v_ æg]kfn k|x/LÆ eGgfn] ;ª\3Lo sfg"g adf]lhd u7g ePsf] g]kfn k|x/L
;]jfdf sfo{/t k|x/L sd{rf/L ;Demg' k5{ .
-u_ æk|b]z k|x/LÆ eGgfn] k|b]z sfg"g adf]lhd u7g ePsf] k|b]z k|x/L ;]jfdf
sfo{/t k|x/L sd{rf/L ;Demg' k5{ / ;f] zAbn] g]kfn k|x/Laf6 sfg"g
adf]lhd k|b]z k|x/Ldf ;dfof]hg ePsf sd{rf/LnfO{ ;d]t hgfpF5 .
-3_ æk|x/L sd{rf/LÆ eGgfn] g]kfn k|x/L tyf k|b]z k|x/Ldf sfo{/t k|x/L
sd{rf/L ;Demg' k5{ .
-ª_ ædGqfnoÆ eGgfn] g]kfn ;/sf/sf] u[x dGqfno ;Demg' k5{ .

1
kl/R5]b–@
g]kfn k|x/Lsf] sfd, st{Jo / clwsf/
3. g]kfn k|x/Lsf] sfd, st{Jo / clwsf/ M g]kfn k|x/Lsf] sfd, st{Jo / clwsf/ b]xfo adf]lhd
x'g]5 M–
-s_ d'n'sdf zflGt ;'/Iff sfod /fVg] / ck/fwsf] /f]syfd tyf lgoGq0f ug]{,
-v_ ck/flws s[ofsnfkdf ;+nUg, ;+lbUw jf bf]ifL JolQmnfO{ sfg"g adf]lhd

kqmfp ug]{ jf lgoGq0fdf lng],


-u_ k|rlnt ;ª\3Lo sfg"g adf]lhd g]kfn k|x/Ln] cg';Gwfg ug]{ g]kfn ;/sf/
jfbL x'g] kmf}hbf/L s;"/sf] cg';Gwfg ug]{,
-3_ v08 -v_ / -u_ adf]lhdsf] sfo{ ug{ d'n'ssf] h'g;'s} :yfg, ejg, 3/ /
;+/rgfdf sfg"g adf]lhd k|j]z ug]{, vfgtnf;L tyf a/fdb ug{] nufotsf]
sfo{ ug]{,
-3_ g]kfn ;/sf/n] tf]s]sf dxTjk"0f{ JolQm, :Yffg, lgsfo, /fli6«o dxTjsf
cfof]hgf, cGt/f{li6«o ljdfg:yn, /fli6«o /fhdfu{, /fhdfu{ tyf ljb]zL
s'6gLlts lgof]usf] ;'/Iff ug]{,
-ª_ ;fj{hlgs ;'/Iff Joj:yf, ck/fw, ;fDk|bflos jf ;fdflhs ljå]z jf s'g}
k|sf/sf] cltjfb;Fu ;DalGwt cfjZos ;"rgf ;ª\sng ug]{, To:tf] ;"rgf
g]kfn ;/sf/nfO{ pknAw u/fpg] / ;f]sf] lgoGq0fsf nflu cfjZostf
cg';f/ tTsfn kl/rflnt x'g],
-r_ ck/fwsf] /f]syfd / lgoGq0fsf] nflu ;DalGwt lgsfox?af6 ;xof]u
h'6fpg], ;f]sf] nflu cGt/f{li6«o tyf If]qLo txdf ;dGjo tyf kf/:kl/s
;xof]usf] cfbfg k|bfg ug]{,
-5_ ljleGg ;d'bfodf ;'/Iffsf] cg'e"lt sfod u/fpg],
-h_ ljkb\sf ;dodf p4f/, /fxt, k'g:yf{kgfsf nflu ljkb\ k|efljt h'g;'s}
If]qdf kl/rflnt x'g] / cfjZos ;dGjo ug]{,

2
-em_ d'n'se/sf] ;'/Iff cj:yfsf] ;"rgf ;ª\sng, ljZn]if0f / d"NofÍg u/L
cfjZos ;'/Iff pkfox? cjnDag ug]{,
-`_ g]kfn k|x/Lsf] Joj;flos sfo{;Dkfbg / ;+u7gfTds cfjZostfsf] nflu
xftxltof/, v/vhfgf nufotsf ;fdu|Lx?sf] cfk"lt{sf] Joj:yf ldnfpg],
-6_ k|b]z k|x/Lsf nflu cfjZos kg]{ xftxltof/, v/vhfgf nufotsf ;fdu|L /
;f]sf] k|of]u ;DaGwdf cfjZos dfkb08 agfO{ ;f] dfkb08 kfngfsf]
ljifodf cg'udg ug]{,
-7_ k|b]z k|x/Lsf] nflu cfjZos kg]{ xftxltof/, v/vhfgf nufotsf ;fdu|L
vl/b ug{ :jLs[lt lbg],
-8_ cfwf/e"t dfgj clwsf/sf] /Iff, zflGt / ;'Joj:yf Pj+ cdgrog sfod
u/L ;'zf;g k|a4{gdf ;xof]u k'¥ofpg],
-9_ k|x/L ;]jfnfO{ cfjZos kg]{ ;~rf/sf] Joj:yfkg ug]{,
-0f_ ;+o'Qm /fi6« ;ª\3Lo ldzg tyf zflGt :yfkgf ;DaGwL cGt/f{li6«o cGo
ldzgx?df dGqfnosf] gLltut lgb]{zgsf] cwLgdf /xL ;xefuL x'g] / ;f]
sfo{df cfjZostf cg';f/ k|b]z k|x/LnfO{ ;d]t ;xefuL u/fpg],
-t_ ck/fw ;DaGwL /fli6«o clen]vsf] Joj:yf ug]{,
-y_ k|b]z k|x/Lsf] bIftf clej[l4 ug{ tfnLdsf] Joj:yf, pks/0f, k|ljlw, ljlw
lj1fg nufotsf ljifodf ;xof]u ug'{sf ;fy} k|b]z k|x/Lsf] Ifdtf
clej[l4df ;xof]u ug]{,
-b_ k|b]z k|x/Laf6 ;xof]u dfu eO{ cfPsf ljifodf cfjZos ;xof]u ug]{,
-w_ zflGt ;'/Iff l:yltsf] n]vfhf]vf / zflGt ;'/Iffdf cfOk/]sf tyf ;Defljt
vt/f, r'gf}tL / hf]lvd ;DaGwdf k|b]z k|x/L;Fu ;"rgf cfbfg k|bfg ug{]
tyf k|b]z k|x/LnfO{ ;Nnfx ;'emfj lbg] Pj+ cfjZostf cg';f/ yk ;'/Iff
an v6fpg],
-g_ 6«flkms Joj:yfkg ;DaGwL sfo{ ug],{

3
-k_ lghL If]qsf ;'/Iff ;]jf k|bfg ug]{ lgsfo tyf ;'/IffsdL{n] ckgfpg' kg]{
dfkb08 lgwf{/0f u/L sfof{Gjog ug]{, u/fpg],
-km_ ;ª\3Lo sfg"gn] tf]s]sf cGo ljz]if k|s[ltsf k|x/L sf/afxLdf kl/rflnt
x'g],
-a_ g]kfn ;/sf/n] ;do ;dodf tf]s]sf sfo{x? ug]{,
-e_ k|rlnt ;ª\3Lo sfg"gn] lglb{i6 u/] adf]lhd cGo sfo{x¿ ug]{ u/fpg] .

kl/R5]b–#
k|b]z k|x/L ;DaGwL Joj:yf
4. k|b]z k|x/Lsf] u7g M -!_ k|To]s k|b]zdf k|b]z cfGtl/s dfldnf ;DaGwL ljifo x]g{] dGqfno
cGtu{t k|b]z k|x/L ;ª\u7g /xg]5 .
-@_ k|b]z k|x/Lsf] u7g tyf ;~rfng k|b]z sfg"g adf]lhd x'g]5 .
-#_ pkbkmf -@_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg of] P]g k|f/De ePkl5 klxnf]
k6ssf] xsdf g]kfn k|x/Ldf sfo{/t k|x/L sd{rf/LnfO{ k|rlnt ;ª\3Lo sfg"g adf]lhd
;dfof]hg u/L jf v6fO{ k|b]z k|x/Lsf] u7g x'g]5 .
-$_ pkbkmf -@_ adf]lhd k|b]z sfg"g gag];Dd k|b]z k|x/Lsf] ;~rfng o; P]gsf]
cwLgdf /xL g]kfn ;/sf/n] tf]s] adf]lhd x'g]5 .
-%_ k|b]z k|x/L ;ª\u7g ;dfj]zL :j?ksf] x'g]5 .
-^_ k|b]z k|x/Ldf /xg] txut ;+/rgf, kbgfd tyf bHof{gL lrGx tf]lsP adf]lhd x'g]5
.
-&_ k|b]z k|x/Lsf] kbdf lgo'lQmsf] nflu cfjZos kg]{ of]Uotf, kbk"lt{ k|s[of, k/LIffsf]
kf7\oqmd, lsl;d tyf k/LIffsf] k|0ffnL ;DaGwL dfkb08 ;+3Lo sfg"g adf]lhd x'g]5 .
-*_ k|b]z k|x/Lsf] kf]zfs g]kfn ;/sf/n] lgwf{/0f u/] adf]lhd x'g]5 .

4
-(_ k|b]z k|x/LnfO{ lbOg] tfnLd;DaGwL Joj:yf g]kfn k|x/Lsf] l;kmfl/;df dGqfnon]
lgwf{/0f u/] adf]lhd x'g]5 / ;f] adf]lhd sfo{ ug'{ k|b]z k|x/Lsf] st{Jo x'g]5 .
5. k|b]z :t/df /xg] k|x/L k|d'v M -!_ k|b]z :t/df /xg] g]kfn k|x/Lsf] k|d'v g]kfn ;/sf/n]
tf]s]sf] bhf{sf] k|x/L clws[t x'g]5 .
-@_ g]kfn ;/sf/n] k|To]s k|b]zdf g]kfn k|x/Lsf] k|b]z :t/Lo k|d'v eO{ sfd ug{
pkbkmf -!_ adf]lhdsf] k|x/L clws[tnfO{ v6fpg]5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] k|d'vsf] sfd, st{Jo / clwsf/ tf]lsP adf]lhd x'g]5 .
6. k|b]z k|x/Lsf] sfd, st{Jo / clwsf/ M -!_ o; P]gsf] cwLgdf /xL k|b]z k|x/Lsf] sfd, st{Jo
/ clwsf/ b]xfo adf]lhd x'g]5 M–
-s_ k|b]zleq gful/ssf] lhp, wg nufot cfwf/e"t dfgj clwsf/ / gful/s
:jtGqtfsf] ;+/If0f u/L ;'zf;g k|j4{gdf ;xof]u k'¥ofpg],
-v_ k|b]zleq zflGt ;'/Iff tyf ;fj{hlgs ;'Joj:yf sfod /fVg],
-u_ ;fj{hlgs ;'/Iff Joj:yf tyf ck/fwsf] /f]syfd;Fu ;DalGwt cfjZos
;"rgf ;ª\sng ug]{, To:tf] ;"rgf k|d'v lhNnf clwsf/L, g]kfn k|x/L /
k|b]zsf] cfGtl/s dfldnf ;DaGwL ljifo x]g]{ dGqfnonfO{ pknAw u/fpg],
-3_ g]kfn ;/sf/ jf k|b]z ;/sf/n] tf]s]sf k|b]zleqsf dxTjk"0f{ JolQm, :Yffg,
lgsfo jf cfof]hgfsf] ;'/Iff ug]{,
-ª_ k|b]zleq oftfoft, ejg, ;+/rgf / o:t} k|s[ltsf cGo ;fj{hlgs tyf
;/sf/L ;DklQsf] tf]8kmf]8 jf cGo k|sf/sf] cfqmd0faf6 ;'/Iff ug]{,
-r_ k|b]zleq ck/fw /f]syfd / lgoGq0fsf] nflu sfg"g adf]lhd cfjZos pkfo
cjnDjg ug]{ / ;f] sfo{sf nflu ;DalGwt lgsfox?;Fu ;xof]u / ;dGjo
h'6fpg],
-5_ k|b]zleq ljkb\sf ;dodf p4f/, /fxt, k'g:yf{kgfsf nflu kl/rflnt x'g] /
cfjZos ;dGjo ug]{,
-h_ k|b]zsf] zflGt ;'/Iff ;DaGwL ;"rgf ;ª\sng, ljZn]if0f / d"NofÍg u/L
cfjZos ;'/Iff pkfo cjnDag ug]{,
5
-em_ k|b]zleq 36]sf ck/fw ;DaGwL k|fb]lzs clen]vsf] Joj:yf ug]{,
-`_ k|rlnt ;+3Lo sfg"g adf]lhd k|b]z sf/fuf/ tyf lx/f;t sIfsf] Joj:yfkg
ug]{,
-6_ 6«flkms k|x/LnfO{ ;dofg's'n tyf bIf agfO{ k|b]zdf x'g] ;jf/L
cfjfudgnfO{ ;'/lIft agfpg] tyf k|b]zsf] 6«flkms Joj:yfkg ug]{,
-7_ k|b]zleq lghL If]qsf ;'/Iff ;]jf k|bfg ug]{ lgsfo tyf ;'/IffsdL{n]
ckgfpg' kg]{ dfkb08 kfngf u/] gu/]sf] ;DaGwdf lgoldt cg'udg ug]{
Joj:yf ldnfpg],
-8_ k|b]z k|x/Lsf] tfnLd tyf Ifdtf clej[l4 ;DaGwL sfo{ ug]{,
-9_ ;fd'bflos k|x/L ;DaGwL sfo{ ug]{,
-0f_ a]jfl/; ;DklQ lhDdf lnO{ k|rlnt sfg"g adf]lhd Joj:yfkg ug]{,
-t_ Ps k|b]zaf6 csf]{ k|b]zdf cleo'Qm, y'g'jf / s}bLsf] :yfgfGt/0f ug'{ kg]{
ePdf ;+3Lo sfg"g adf]lhd ;f]sf] nflu ;dGjo tyf ;'/Iff Aoj:yfkg ug]{,
-y_ g]kfn k|x/L / cGo k|b]zsf k|x/L ;ª\u7g;Fu ;Dks{, ;"rgf cfbfg k|bfg /
;dGjo ug]{,
-b_ k|rlnt ;ª\3Lo sfg"gn] lglb{i6 u/] adf]lhd cGo sfo{x¿ ug]{ u/fpg] .
-@_ ;fj{hlgs cfjfudg ;DaGwdf k|rlnt sfg"g adf]lhd g]kfn k|x/LnfO{ ePsf]
clwsf/ k|b]z k|x/Ln] ;d]t sfg"g adf]lhd k|of]u ug{ ;Sg]5 .
-#_ k|b]z k|x/Ln] ;"rgf / ;~rf/ k|ljlw;Fu ;DalGwt pks/0fx?sf] k|of]u ubf{ g]kfn
k|x/L;Fu ;dGjo u/L k|of]u ug'{ kg]{5 .
-$_ lhNnfleq zflGt ;'/Iff sfod ug{sf] nflu k|rlnt sfg"g adf]lhd k|d'v lhNnf
clwsf/Ln] k|b]z k|x/L v6fpg ;Sg]5 / o;/L v6fPsf] cj:yfdf k|b]z k|x/Ln] k|d'v lhNnf
clwsf/Lsf] ;fdfGo lgb]{zgdf /xL sfo{ ug'{ kg]{5 .

6
-%_ k|rlnt d]nf, hfqf, kj{ tyf ;fd'lxs e]nf x'g] s'g} sfo{qmddf k|rlnt sfg"g
adf]lhd k|d'v lhNnf clwsf/Lsf] ;fdfGo lgb]{zgdf /xL k|b]z k|x/Ln] zflGt ;'/Iffsf] k|aGw
ldnfpg]5 .
-^_ zflGt ;'/Iff sfod ug]{ ;Gbe{df g]kfn k|x/L / k|b]z k|x/L ;+o'Qm ?kdf kl/rfng
ePsf] cj:yfdf k|b]z k|x/Ln] g]kfn k|x/Lsf] k|ToIf lgoGq0fdf /xL sfo{ ug'{ kg]{5 .
-&_ k|b]z k|x/Ln] k|b]zdf zflGt ;'/Iff sfod ug]{ ;DaGwdf g]kfn ;/sf/sf] gLlt /
k|d'v lhNnf clwsf/Lsf] lgb]{zg cGtu{t /xL sfo{ ug'{ kg]{5 .
-*_ pkbkmf -&_ sf] clwgdf /xL k|b]zsf] cfGtl/s dfldnf dGqfnosf] ;fdfGo
lgoGq0fdf k|b]z k|x/L cfkm\gf] sfo{ ;Dkfbg ug'{kg]{ 5 .
-(_ o; bkmfdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg k|b]z k|x/Lsf] u7g gxF'bf;Dd k|b]z
k|x/Ln] ug]{ ;Dk"0f{ sfo{ g]kfn k|x/Ln] ug]{5 .
7. ck/fw lgoGq0fsf] ;DaGwdf k|b]z k|x/Lsf] sfo{ M ck/fw ePsf] jf eO/x]sf] jf x'g nfu]sf] 5
eGg] s'/f k|b]z k|x/LnfO{ hfgsf/L k|fKt x'g cfPdf k|b]z k|x/Ln] sfg"g adf]lhd tTsfn b]xfo
adf]lhdsf] sfo{ ug'{ kg]{5 M–
-s_ tTsfn To:tf] :yfgdf pkl:yt eO{ ck/fw /f]Sg cfjZos Joj:yf ldnfpg],
-v_ ck/fw eO{ ;s]sf]df bzL k|df0f gi6 x'g glbg] tyf 36gf:ynnfO{
oyfcj:yfdf /fVg] Joj:yf ldnfpg],
-u_ ck/fwaf/] cfkm"n] b]v] hfg];Ddsf tYo k|df0fx? ;Íng ug{ / tTsfn ck/fw
cg';Gwfgsf] nflu lhDd]jf/ lgsfo jf clwsf/LnfO{{ va/ ug]{,
-3_ cfk/flws s[ofsnfkdf ;+nUg /x]sf] JolQm, ;+lbUw jf bf]ifL JolQmnfO{ kqmfp
ug]{,
-3_ ck/fw cg';Gwfg ug]{ sfo{df g]kfn k|x/L jf cg';Gwfg ug]{ lgsfo jf
clwsf/LnfO{ cfjZos kg]{ ;xof]u pknAw u/fpg],
-ª_ ck/fw x'g glbg tyf ck/fw eO{;s]sf]df ck/fw cg';Gwfg tyf kLl8tsf]
;'/Iffsf] nflu cfjZos kg]{ cGo sfo{ ug]{ .

7
8. cGo k|b]zsf] k|x/L kl/rfng ug{ ;lsg] M -!_ s'g} k|b]zdf uDeL/ czflGt ePsf] jf x'g]
;Defjgf ePsf] / ;f] 7fp“df czflGt /f]Sg csf]{ k|b]zsf] k|x/Lsf] ;xof]u ;d]t cfjZos kg]{
ePdf k|b]zsf] cfGtl/s dfldnf ;DaGwL ljifo x]g]{ dGqfnon] ;f] k|of]hgsf] nflu dGqfnonfO{
n]vL k7fpg ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd n]vL cfPdf jf s'g} k|b]zsf] czflGt /f]Sg csf]{ k|b]zsf] k|x/L
;d]t kl/rfng ug{' kg]{ dGqfnonfO{ nfu]df To:tf] k|b]zsf] k|b]z k|x/L kl/rfng ug{ ;DalGwt
k|b]zsf] cfGtl/s dfldnf x]g]{ dGqfnonfO{ lgb]{zg lbg ;Sg]5 .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd lgb]{zg eO{ cfPdf ;DalGwt k|b]zsf] cfGtl/s dfldnf x]g]{
dGqfnon] cfjZos ;ª\Vofdf ;f] k|b]zsf] k|b]z k|x/LnfO{ csf]{ k|b]zdf v6fpg' kg]{5 .
-$_ o; bkmf adf]lhd csf]{ k|b]zdf k|b]z k|x/L vl6Psf] cj:yfdf To:tf k|x/L
sd{rf/LnfO{ kl/rfng ug]{ ;DaGwdf g]kfn k|x/Lsf] ;DalGwt lgsfon] cfjZos ;dGjo ug'{
kg]{5 .
9. k|ltj]bg k]z ug]{ M k|b]z k|x/Ln] k|b]zsf] zflGt ;'/Iff sfod /fVg] l;nl;nfdf ;+sng u/]sf]
;"rgf tyf o; P]g adf]lhd ;Dkfbg u/]sf] sfo{sf] dfl;s k|ltj]bg k|b]zsf] cfGtl/s dfldnf
;DaGwL ljifo x]g]{ dGqfno / g]kfn k|x/L ;dIf k]z ug'{ kg]{5 .
kl/R5]b–$
;'k/Lj]If0f / ;dGjo
10. g]kfn k|x/Lsf] ;'k/Lj]If0f / hjfkmb]lxtf M dGqfnon] g]kfn k|x/Lsf] ;'k/Lj]If0f ug]{5 / g]kfn
k|x/L dGqfnok|lt hjfkmb]xL x'g]5 .
11. k|b]z k|x/Lsf] ;'kl/j]If0f / hjfkmb]lxtf M -!_ k|bz
] k|x/Lsf] sfo{;Dkfbgsf] ;'k/Lj]If0f
;DalGwt k|b]zsf] cfGtl/s dfldnf ;DaGwL ljifo x]g]{ dGqfnon] ug]{5 / k|b]z k|x/L ;f]xL
dGqfnok|lt hjfkmb]xL x'g]5 .
-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg ;ª\3Lo sfg"g adf]lhd k|b]z
k|x/Ln] ;Dkfbg ug'{ kg]{ sfo{ tyf g]kfn ;/sf/ jf k|d'v lhNnf clwsf/L jf g]kfn k|x/Ln]

8
k|b]z k|x/LnfO{ lgb]{zg lbPsf ljifodf ePsf sfo{;Dkfbg ;DaGwdf k|b]z k|x/Lsf] ;'kl/j]If0f /
cg'udg g]kfn k|x/Ln] ;d]t ug]{5 .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd ;'kl/j]If0f / cg'udg ug]{ ;DaGwdf dGqfnon] k|b]z k|x/L
;ª\u7gsf] :t/ / ;f] :t/ sfod /fVg] dfkb08x? lgwf{/0f ug]{5 / ;f]xL cfwf/df g]kfn
k|x/Ln] ;'kl/j]If0f / cg'udg ug'{ kg]{5 .
12. k|x/L ;dGjo ;ldlt M -!_ g]kfn k|x/L tyf k|b]z k|x/LaLr ;dGjo sfod ug{sf nflu b]xfo
adf]lhdsf] k|x/L ;dGjo ;ldlt /xg]5 M–
-s_ g]kfn ;/sf/sf] u[xdGqL – cWoIf
-v_ ;a} k|b]zsf cfGtl/s dfldnf ;DaGwL ljifo x]g]{ dGqLx? – ;b:o
-u_ ;lrj, dGqfno – ;b:o
-3_ k|x/L dxflg/LIfs, g]kfn k|x/L – ;b:o
-ª_ ;x;lrj, dGqfno –;b:o–;lrj
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] ;ldltsf] a}7s ;f] ;ldltsf] cWoIfn] tf]s]sf] ldlt, ;do /
:yfgdf a:g]5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] ;ldltsf] a}7sdf cfjZostf cg';f/ k|b]zsf] cfGtl/s
dfldnf ;DaGwL ljifo x]g]{ dGqfnosf ;lrj, k|b]z k|x/L k|d'v / cGo kbflwsf/LnfO{ cfdGq0f
ug{ ;lsg]5.
-$_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] ;ldltsf] a}7s tyf lg0f{o ;DaGwL sfo{ljlw ;f]xL ;ldltn]
lgwf{/0f u/] adf]lhd x'g]5 .
-%_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] ;ldltsf] sfd, st{Jo / clwsf/ b]xfo adf]lhd x'g]5 M–
-s_ g]kfn /fHoe/ zflGt, ;'/Iff / ;'Joj:yf sfod ug{ g]kfn k|x/L tyf
k|b]zsf] zflGt ;'/Iff sfod ug{ k|b]z k|x/Ln] lgjf{x ug'{ kg]{ e"ldsf / ;f]
;DalGw cfjZos /0fgLltsf] ;DaGwdf dGqfnonfO{ l;kmfl/; ug]{,

9
-v_ /fli6«o ;'/Iff gLltsf] sfof{Gjogsf nflu ;dGjo ug]{,
-u_ g]kfn k|x/L / k|b]z k|x/Lsf] sfo{ ;~rfng, ;'k/Lj]If0f / ;dGjodf b]lvPsf
gLltut ;d:ofsf] klxrfg / ;ldIff u/L lg/fs/0fsf pkfox?sf] ;DaGwdf
dGqfnonfO{ l;kmfl/; ug]{,
-3_ cGt/–k|b]z k|x/LaLrsf] sfo{If]q ;DaGwL ljjfb ;dfwfg ug]{,
-ª_ tf]lsP adf]lhdsf cGo sfo{ ug]{ .
13. ;dGjo PsfO{ M -!_ /fli6«o:t/ jf PseGbf a9L k|b]zdf k|efj kfg]{ ;"rgf Pj+ ;xof]u cfbfg
k|bfg ug{ g]kfn k|x/L Pj+ k|To]s k|b]z k|x/Ldf Pp6f ;dGjo PsfO{ /xg]5 .
-@_ b'O{ jf b'O{eGbf a9L k|b]zdf ;~rfng x'g] k|x/L sfo{sf] nflu yk d2t lng' jf lbg'
kg]{ cj:yfdf pkbkmf -!_ adf]lhdsf] ;dGjo PsfO{n] tTsfn ;dGjo ug]{5 .
-#_ b'O{ jf b'O{eGbf a9L k|b]zdf kl/rflnt x'g'kg]{ cj:yfdf ;DalGwt sfo{sf] nflu
vl6Psf] k|x/L] 6f]nLsf] k|d'vn] ;DalGwt k|b]z k|x/L;Fu ;d]t cfjZostf cg';f/ ;dGjo u/L
6f]nL kl/rfng ug{ ;Sg]5 .
kl/R5]b–%
ljljw
14. g]kfn k|x/Lsf] b/aGbL /xg] M -!_ /fhkqflÍt låtLo >]0fL jf ;f] eGbf dflyNnf] bhf{sf]] k|b]z
k|x/Lsf] kbdf g]kfn k|x/Lsf] b/aGbL sfod ul/g]5 / To:tf] kb k|d'v x'g] sfof{nodf ;ª\3Lo
sfg"g adf]lhd ck/fw cg';Gwfg ug]{ k|of]hgsf] nflu cfjZos ;ª\Vofdf g]kfn k|x/Lsf]
b/aGbL ;d]t /xg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd sfod ePsf] b/aGbLdf axfn /x]sf g]kfn k|x/Lsf k|x/L
sd{rf/Ln] ;ª\3Lo sfg"g adf]lhd k|x/Ln] ug'{ kg]{ ck/fw cg';Gwfg ;DaGwL sfd ug]{5g\ .
-#_ ck/fw cg';Gwfgsf] nflu vl6Psf k|x/L sd{rf/Ln] ck/fw cg';Gwfgsf] ;DaGwdf
k|rlnt sfg"g adf]lhd vfgtnf;L, ks|fp, a/fdb / ck/fw cg';Gwfg ;DaGwL cGo sfo{ ug{
;Sg]5 .
10
-$_ pkbkmf -@_ adf]lhd ck/fw cg';Gwfgsf] nflu vl6Psf g]kfn k|x/Lsf k|x/L
sd{rf/Ln] cfjZostf cg';f/ k|b]z k|x/Lsf] ;xof]u dfu ug{ ;Sg]5g\ .
-%_ pkbkmf -$_ adf]lhd ;xof]u dfu u/]df cfjZos ;xof]u pknAw u/fpg' k|b]z
k|x/Lsf] ;DalGwt sfof{no jf clwsf/Lsf] st{Jo x'g]5 .
15. k|x/L pk/ lgoGq0f M -!_ lhNnf:t/df sfo{/t g]kfn k|x/Lsf sd{rf/Lx? k|d'v lhNnf
clwsf/Lsf] lgoGq0f / lgb]{zgdf /xg]5g\ .
-@_ k|b]z :t/df sfo{/t g]kfn k|x/L] pk/ lgoGq0f ug]{ Joj:yf tf]lsP adf]lhd x'g]5 .
-#_ g]kfn ;/sf/sf] gLlt tyf k|d'v lhNnf clwsf/Lsf] lgb]{zgdf /xL k|b]z k|x/Ln]
sfo{ ug'{kg]{ 5.
-$_ pkbkmf -#_ sf] clwgdf /xL k|b]zsf] cfGtl/s dfldnf ;DaGwL ljifo x]g]{
dGqfnon] k|b]z k|x/L]sf] ;fdfGo lgoGq0f ug]]5
{ .
-%_ sfg"g adf]lhd k|d'v lhNnf clwsf/Ln] ug{'kg]{ sfddf lghnfO{ ;xof]u ug{' k|x/L
sd{rf/Lsf] st{Jo x'g]5 .
16. g]kfn k|x/Lsf k|x/L sd{rf/LnfO{ k|b]z k|x/Ldf v6fpg ;lsg] M -!_ k|b]z k|x/Lsf] :jLs[t
;ª\u7g ;+/rgf tyf b/aGbLdf k|b]z k|x/L sd{rf/L ck'u ePsf] cj:yfdf ;DalGwt k|b]zsf]
cfGtl/s dfldnf ;DaGwL ljifo x]g]{ dGqfnon] g]kfn k|x/Lsf k|x/L sd{rf/L v6fO{ lbg
dGqfno ;dIf cg'/f]w ug{ ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd cg'/f]w eO{ cfPdf dGqfnon] cfjZos ;ª\Vofdf g]kfn k|x/Lsf
k|x/L sd{rf/LnfO{ cjlw tf]sL k|b]z k|x/Ldf v6fO{ lbg ;Sg]5 .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd k|b]z k|x/Ldf v6fO{Psf] g]kfn k|x/Lsf] k|x/L sd{rf/L g]kfn
k|x/Lsf] l/Qm kbdf a9'jfsf] nflu of]Uo x'g]5g\ .
-$_ pkbkmf -@_ adf]lhd k|b]z k|x/Ldf v6fO{Psf] k|x/L sd{rf/LnfO{ cGo k|b]z k|x/L
;ª\u7gdf jf g]kfn k|x/Ldf ;?jf ug{ jf sfh v6fpg ;lsg]5 .

11
17. kqmfp tyf cg';Gwfg ug{ ;Sg] M -!_ k|rlnt ;+3Lo sfg"gn] k|b]z k|x/Laf6 cg';Gwfg x'g]
egL tf]s]sf] s'g} ck/fwdf ;+nUg ePsf] JolQm jf ;+lbUw JolQmnfO{ k|b]z k|x/Ln] sfg"g
adf]lhd kqmfp u/L cg';Gwfg ug{ ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] ck/fwsf] cg';Gwfg tyf cleof]hg ;DaGwL Joj:yf
d'n'sL kmf}hbf/L sfo{ljlw -;+lxtf_ P]g, @)&$ adf]lhd x'g]5 .
18. gLlt tyf ;dGjo ;ldlt M g]kfn k|x/Ldf j[xQ/ / bL3{sfnLg k|efj kfg]{ nufotsf gLltut
ljifodf ;'emfj lbg tyf cfjZostf cg';f/sf] gLltut ;dGjo ug{ k|x/L k|wfg sfof{nodf
tf]lsP adf]lhdsf] Ps gLlt tyf ;dGjo ;ldlt /xg]5 .
19. k|b]z nf]s ;]jf cfof]usf] k/fdz{ lng' kg]{ M -!_ k|b]zn] o; P]gsf] clwgdf /xL k|b]z k|x/Lsf]
;]jf zt{ ;DaGwL sfg"g agfpFbf k|b]z nf]s ;]jf cfof]usf] k/fdz{ lng' kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd sfg"g agfpFbf b]xfosf Joj:yf ;d]t ug'{ kg]{5 M–
-s_ k|b]z k|x/Lsf] v'nf k|ltof]lutfaf6 lgo'lQm ug'{ kg]{ kbdf k|b]z nf]s ;]jf
cfof]usf] l;kmfl/;df lgo'lQm ug]{ Joj:yf,
-v_ k|b]z k|x/Lsf] kbdf a9'jfsf] nflu l;kmfl/; ug]{ ;ldltdf k|b]z nf]s ;]jf
cfof]usf] ;d]t k|ltlglwTj x'g] Joj:yf,
-u_ k|b]z k|x/Ldf lgo'lQm x'g] k|x/L sd{rf/Ln] of]ubfgdf cfwfl/t ;]jf lgj[Q
;'ljwf kfpg] Joj:yf .
-#_ pkbkmf -!_ / -@_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg k|b]z nf]s ;]jf cfof]u u7g
geP;Ddsf] nflu ;f] cfof]usf] sfd nf]s ;]jf cfof]uaf6 x'g]5 .
20. clwsf/ k|Tofof]hg ug{ ;Sg] M -!_ g]kfn ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L o; P]g
adf]lhd cfkm"nfO{ k|fKt s]xL clwsf/x? cfjZostf cg';f/ ;f]xL ;"rgfdf tf]lsPsf] k|x/L
sd{rf/L jf clwsf/Ln] k|of]u ug]{ u/L k|Tofof]hg ug{ ;Sg]5 .
-@_ o; P]gåf/f s'g} k|x/L sd{rf/LnfO{ k|bfg ul/Psf] clwsf/ To:tf] k|x/L sd{rf/Ln]
cfˆgf] ;fdfGo /]vb]vdf sfd ug]{ u/L] cfkm" d'lgsf] k|x/L sd{rf/LnfO{ k|Tofof]hg ug{ ;Sg]5 .
21. lgod agfpg] clwsf/ M of] P]g sfof{Gjog ug{ g]kfn ;/sf/n] cfjZos lgodx? agfpg
;Sg]5 .
12
22. lgb]{lzsf, sfo{ljlw jf dfkb08 agfpg ;Sg] M of] P]g / o; P]g cGtu{t hf/L ePsf
lgodx?sf] sfof{Gjog ug{ dGqfnon] cfjZos lgb]{lzsf, sfo{ljlw jf dfkb08 agfpg
;Sg]5 .

13

You might also like