historia

10 stycznia 1920 r. – utworzenie Ligi Narodów.

30 grudnia 1922 r. – utworzenie ZSRS.
1924 r. – początek rządów Józefa Stalina.
24 października 1929 r. – „czarny czwartek”, czyli gwałtowny spadek cen akcji na giełdzie nowojorskiej.
Zapoczątkowało to największy kryzys gospodarczego w historii.
1931 r. – Japonia podbija należącą do Chin Mandżurię (rok później zostaje utworzone tam Mandżukuo).
1935 r. – atak Benito Mussoliniego na najstarsze państwo chrześcijańskie na świecie i jedno z niewielu
niepodległych państw Afryki, czyli Cesarstwo Etiopii.
1936 r. – wybuch buntu części wojsk stacjonujących w Maroku z gen. Francisco Franco na czele.
30 września 1938 r. – układ monachijski podpisany w Monachium, czyli włączenie Sudetów do Niemiec i zajęcie
przez Polskę Zaolzia.
Wpływ traktatu wersalskiego na Niemcy (28 czerwca 1919 r.):
⋅ utracenie Alzacji, wschodniej Lotaryngii, Wielkopolski, Pomorza Gdańskiego i wszystkich kolonii (w
Afryce i Oceanii)
⋅ Gdańsk i Kłajpeda uzyskują status wolnych miast
⋅ utracenie Warmii, Mazur i Powiśla oraz na Górnego Śląska i Szlezwiku na skutek plebiscytów
⋅ obarczenie Niemiec odpowiedzialnością za wybuch wojny
⋅ demilitaryzacja Nadrenii
⋅ redukcja niemieckiej armii do 100 tys. żołnierzy
⋅ zakaz posiadania lotnictwa wojskowego i wojsk pancernych
⋅ obciążenie reparacjami wojennymi
Wpływ traktatu w Saint–Germain na Austrię (10 września 1919 r.):
⋅ utrata Czech, Morawy, Śląska Opawskiego, Galicji, Śląska Cieszyńskiego, Bukowiny, południowego
Tyrolu i terenów dzisiejszej Słowenii oraz Bośni i Hercegowiny
⋅ otrzymanie Burgenlandu
⋅ redukcja austriackiej armii do 30 tys. żołnierzy
⋅ zakaz posiadania lotnictwa wojskowego
⋅ obciążenie reparacjami wojennymi
⋅ zakaz połączenia się Austrii z Niemcami w przyszłości
Wpływ pokoju w Trianon na Węgry (4 czerwca 1920 r.):
⋅ odłączenie się Słowacji, Spiszu, Orawy, Rusi Zakarpackiej oraz Siedmiogrodu z Baczką i Wojwodiną
⋅ obciążenie reparacjami wojennymi
⋅ redukcja węgierskiej armii do 35 tys. żołnierzy
⋅ zakaz używanie ciężkiej broni oraz lotnictwa
Wpływ traktatu w Neuilly na Bułgarię (27 listopada 1919 r.):
⋅ zarzeknięcie się zachodniej Tracji, południowej Dobrudży i skrawków Macedonii
⋅ obciążenie reparacjami wojennymi
⋅ redukcja bułgarskiej armii do 20 tys. żołnierzy bez prawa posiadania broni pancernej i lotnictwa
wojskowego
Wpływ pokoju w Sèvres na Turcję (10 sierpnia 1920 r.):
⋅ utracenie Turcji Wschodniej i ziemi arabskich
⋅ redukcja tureckiej armii do 50 tys. żołnierzy
⋅ zakaz posiadania ciężkiego sprzętu
Nowe państwa w Europie: Polska, Czechosłowacja, Litwa, Łotwa, Estonia, Finlandia, Jugosławia, Irlandia.
Mały traktat wersalski – Polska zobowiązywała się do poszanowania praw mniejszości obywatelskich, m.in.
ochrony zdrowia i życia oraz swobody religijnej, swobody przyjmowania i porzucania obywatelstwa jej
mieszkańcom, równego dostępu do godności i urzędów.
Komunizm wojenny (wprowadzony przez bolszewików na skutek wojny domowej w Rosji) – upaństwowienie
większości sektorów gospodarki i podporządkowanie ich potrzebom toczonej wojny domowej, a także narzucenie
obowiązkowych dostaw żywności ze wsi do miast.
Kolektywizacja rolnictwa – łączenie niewielkich gospodarstw indywidualnych w duże gospodarstwa spółdzielcze
(kołchozy) lub państwowe (sowchozy).
Międzynarodówka Komunistyczna (Komintern) – przystąpiły do niej wszystkie działające na świecie partie
komunistyczne i służyła ona jako instrument polityki zagranicznej ZSRS.
Łagry – stworzone przez Trockiego sowieckie obozy koncentracyjne. Zarządzał nimi GUŁag.
Wielka czystka (1936 – 1938 r.) – eliminacja rywali politycznych Stalina i czystka w Armii Czerwonej.
Pakt Ribbentrop–Mołotow (23 sierpnia 1939 r.) – pakt o nieagresji między ZSRS a III Rzeszą. Sojusz
przypieczętował wspólny atak na Polskę we wrześniu 1939 r.
Skutki I wojny światowej:
⋅ ogromne zniszczenia na terenach objętych działaniami wojennymi
⋅ bezrobocie wskutek ograniczenia produkcji zbrojeniowej i demobilizacji
⋅ hiperinflacja w Europie
⋅ śmierć około 10 mln. żołnierzy
⋅ problem inwalidów wojennych, sierot i wdów
New Deal (1933 r.) – program wprowadzony przez nowego prezydenta USA, czyli Franklina Delano Roosevelta.
Jego celem było przeciwdziałanie w kraju skutkom wielkiego kryzysu. Program obejmował m.in. regulację
systemu bankowego, ożywienie rolnictwa, wprowadzenie kodeksów pracy, budowę infrastruktury i roboty
publiczne.
Faszyzm:
⋅ organizacja, która powstała we Włoszech w 1919 r. w wyniku niezadowolenia społecznego to Związek
Włoskich Kombatantów (jej liderem został Benito Mussolini)
⋅ marsz na Rzym z 1922 r. dał faszystom władzę
⋅ Mussolini w wyniku marszu na Rzym objął stanowisko premiera
⋅ faszyści nawiązywali do Imperium Rzymskiego
⋅ porozumienie między rządem włoskim a papieżem z 1929 r. to pakty laterańskie
⋅ faszyści podbili Albanię, Etiopię oraz Fiume
Nazizm:
⋅ Republika Weimarska to nazwa państwa niemieckiego przed dojściem nazistów do władzy
⋅ nieudana próba przejęcia władzy z 1923 r. to pucz monachijski
⋅ książka Adolfa Hitlera, w której zawarł on program nazizmu to Mein Kampf
⋅ Hitler został kanclerzem Niemiec 30 stycznia 1933 r.
⋅ III Rzesza to nazwa państwa rządzonego przez nazistów
⋅ Füher (otoczony kultem wódz) to tytuł jaki przyjął Adolf Hitler
⋅ budynek który został podpalony w lutym 1933 r. to Reichstag
⋅ likwidacja kierownictwa SA przez SS z nocy 29/30 czerwca 1934 r. to „noc długich noży”
⋅ Joseph Goebbels był ministrem propagandy III Rzeszy
⋅ przepisy z 1935 r., które wprowadzały rasistowskie prawo to ustawy norymberskie (ograniczenie praw
obywatelskich ludności żydowskiej)
⋅ operacja T4 to akcja eksterminacji ok. 100 tys. niepełnosprawnych Niemców
Sytuacja społeczna w okresie międzywojennym:
⋅ państwa, w których kobiety uzyskały prawa wyborcze w 1918 r. to m.in.: Wielka Brytania, Niemcy,
Polska, Litwa i Armenia
⋅ dopuszczenie rozwodów i możliwość pełnego rozporządzania swoim majątkiem to kolejne prawa, które
kobiety uzyskały po I wojnie światowej
⋅ obowiązkowa edukacja dla obywateli przewidywana była w przedziale wiekowym od 7 do 14 lat
⋅ upadek monarchii spowodował ograniczenie wpływów Kościoła katolickiego w Europie, a w wielu
państwach nastąpił proces rozdziału Kościoła od państwa i utrata wcześniejszych przywilejów przez tę
instytucję religijną
Kultura w okresie międzywojennym:
⋅ jazz to typ muzyki inspirowany brzmieniami afroamerykańskimi, który zdobywał popularność
⋅ radio to nowy środek przekazu informacji, który narodził się w okresie międzywojennym
⋅ Greta Garbo i Marlena Dietrich to aktorki, które stały się ikonami kina okresu „złotej ery”
⋅ socrealizm to to styl w sztuce, który upowszechnił się w ZSRS
Architektura w okresie międzywojennym:
⋅ funkcjonalizm i modernizm to nowe style w architekturze, które pojawiły się w okresie międzywojennym
⋅ Walter Gropius i Le Corbusier to architekci, którzy wyznaczali trendy w nowych nurtach
Technika w okresie międzywojennym:
⋅ w 1928 r. w Warszawie nadano pierwszą audycję telewizyjną
⋅ autostrady powstały we Włoszech, Niemczech i USA
⋅ sterowce nazywano inaczej zeppelinami
⋅ powszechne stawały się lodówki, odkurzacze, pralki, telefony, odbiorniki radiowe i odbiorniki telewizyjne
Anschluss – ogłoszone 12 marca 1938 r. przyłączenie Austrii do III Rzeszy.
Nazwy oraz ich skróty:
⋅ ZSRS – Związek Socjalistycznych Republik Sowieckich
⋅ NEP – Nowa Polityka Ekonomiczna
⋅ WKP (b) – Wszechzwiązkowa Komunistyczna Partia (bolszewików)
⋅ NKWD – Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych
⋅ GUŁag – Główny Zarząd Obozów
⋅ OGPU – Zjednoczony Państwowy Zarząd Polityczny
⋅ NPF – Narodowa Partia Faszystowska
⋅ NSDAP – Narodowo–Socjalistyczna Niemiecka Partia Robotnicza
⋅ SA – oddziały szturmowe NSDAP
⋅ SS – policja partyjna NSDAP
⋅ KPD – Komunistyczna Partia Niemiec