Zespoły psychogeriatryczne cz.

2:
majaczenie, depresja
Profilaktyka, leczenie i rehabilitacja
w geriatrii

Prof. dr hab. n. med. Jan Szewieczek

Klinika Geriatrii
Wydział Nauk o Zdrowiu w Katowicach
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Majaczenie (delirium) należy do najczęstszych, a zarazem
najrzadziej prawidłowo rozpoznawanych i leczonych zespołów
chorobowych u osób w starszym wieku.
Występuje z częstością od kilku procent osób przebywających
w środowisku domowy, do kilkunastu – kilkudziesięciu procent
hospitalizowanych i 80% na oddziałach intensywnej terapii.
Zespół majaczeniowy jest najczęściej wtórny do choroby
somatycznej lub urazu. Dlatego zwykle właściwsze jest
leczenie chorego w oddziale szpitalnym, który jest
kompetentny w zakresie choroby podstawowej (ze wsparciem
psychiatry), niż na oddziale psychiatrycznym.
Nierzadko majaczenie nakłada się na już istniejące otępienie,
prowadząc do zaostrzenia objawów, które w otępieniu i
majaczeniu mogą być bardzo podobne. W przeciwieństwie do
otępienia, majaczenie uważa się za potencjalnie odwracalne.
 Majaczenie (delirium) – określenie
Klich-Rączka A. Przegląd Lekarski 2009;66,4:187

 Inne określenie: ostry zespół mózgowy

 Przemijające (potencjalnie) zaburzenie psychiatryczne 
skutek zachwiania neurofizjologicznej homeostazy
organizmu
 Zmienne w czasie zaburzenia świadomości, funkcji
poznawczych i uwagi, towarzyszące:
 chorobie podstawowej

 zabiegom operacyjnym

 niewydolności wielonarządowej
 hospitalizacji (zwłaszcza na oddziale intensywnej terapii)
 Majaczenie – określenie
Flaherty JH. W: Pathy’ Principles and Practice of Geriatric Medicine. Sinclair A
et al. Wiley&Sons, 2012, s.837.

 Kryteria DSM-IV-TR
 nagły początek zaburzeń uwagi

 zdezorganizowane myślenie i niespójna mowa

 zwykle

• przymglenie świadomości
• zaburzenia spostrzegania
• zaburzenia cyklu sen-czuwanie
• pobudzenie psychomotoryczne lub letarg
• dezorientacja
 Majaczenie – chorobowość u osób w starszym wieku
Flaherty JH. Pathy’s Princ.&Pract. Ger. Med. Sinclair A. Wiley&Sons, 2012,
s.837.

 Chorzy przyjmowani do szpitala: 10-30%

 Chorzy hospitalizowani: 3-29%
 Okres pooperacyjny – pomost. aortalno-wieńcowe: 17-74%
 Operacje ortopedyczne: 28-53%
 Oddziały intensywnej opieki medycznej: 19-80%
 Zakłady pielęgnacyjne: 14-33%
 Czynniki predysponujące do majaczenia
Inouye S. Delirium in older persons. New Engl J Med 2006;354,11:1157
Marcantonio ER. Delirium in Hospitalized Older Adults. N Engl J Med 2017;377:1456-66
 Czynniki wyzwalające majaczenie (1)
Inouye S. Delirium in older persons. New Engl J Med 2006;354,11:1157
Marcantonio ER. Delirium in Hospitalized Older Adults. N Engl J Med 2017;377:1456-66
 Czynniki wyzwalające majaczenie (2)
Inouye S. Delirium in older persons. New Engl J Med 2006;354,11:1157
Marcantonio ER. Delirium in Hospitalized Older Adults. N Engl J Med 2017;377:1456-66
Majaczenie (delirium) – objawy (1)
Majaczenie (delirium) – objawy (2)
Majaczenie (delirium) – objawy (3)
 Majaczenie – podtypy
Bień B: Postępy Nauk Med 2010;23,4:312; Piotrowicz K: Gerontol Pol 2010;18,4:161

1. Hiperaktywny (25 %)
 pobudzenie psychoruchowe
 zaburzenia zachowania
 autoagresja lub agresja wobec otoczenia
2. Hipoaktywny – najtrudniejszy do rozpoznania
 spowolnienie
 apatia
 senność
3. Mieszany
 objawy zmienne obydwóch podtypów
 często nocne pobudzenie
 dzienne przysypianie z ograniczoną świadomością
 Majaczenie (delirium) – postępowanie (1)

1. Zapewnienie choremu bezpieczeństwa:

 nadzór odpowiedni do aktualnego stanu chorego,
 profilaktyka upadków,
 w razie potrzeby objawowe leczenie farmakologiczne,
 w razie konieczności –przymus bezpośredni
2. Zabezpieczenie podstawowych potrzeb życiowych:
 właściwe pojenie (prawidłowe nawodnienie),
 właściwe odżywianie,
 zabezpieczenie potrzeb fizjologicznych (palpacyjne / USG
kontrola pęcherza moczowego – oddawanie moczu nie
wyklucza zalegania w pęcherzu  ból i pobudzenie),
 zapewnienie warunków nocnego snu (ograniczenie hałasu,
oświetlenia i interwencji przerywających sen)
 Majaczenie (delirium) – postępowanie (2)

3. Leczenie choroby podstawowej i chorób współistniejących:

 niewydolności różnych narządów
 zakażeń
 bólu
 wyrównywanie zaburzeń wodno-elektrolitowych
 wyrównywanie zaburzeń metabolicznych
4. Postępowanie zorientowane na poprawę stanu psych.:
 właściwa komunikacja z chorym (życzliwość, spokój, prosty i
wyraźny przekaz słowny, unikanie konfrontacji)
 obecność bliskich osób, angażowanie rodziny do opieki
 wzmacnianie orientacji (przypominanie podst. informacji,
okulary, aparat słuchowy, napisy, oznaczenia, zegar)
 dobre oświetlenie, zachęcanie do aktywności w ciągu dnia,
 unikanie zmian personelu i miejsc pobytu
 Majaczenie (delirium) – postępowanie (3)

5. Wczesne uruchamianie i rehabilitacja:

 uruchamianie, gimnastyka oddech., ćwicz. bierne, czynne
 zaop. ortopedyczne  poruszanie się, opanowanie bólu
6. Dostosowana do potrzeb i możliwości percepcji edukacja
7. Unikanie procedur inwazyjnych i ograniczania spontanicznej
ruchliwości chorego, takich jak:
 cewnikowanie naczyń i pęcherza moczowego
 wprowadzanie drenów lub sond
 krępowanie kończyn
8. Unikanie leczenia zwiększającego ryzyko majaczenia:
 polipragmazji
 benzodiazepin (wyj.: padaczka, alkoh.z.abst lorazepam)
 analgetyków opioidowych
 leków o działaniu antycholinergicznym
 Majaczenie (delirium) – postępowanie (4)

9. Leczenie farmakologiczne (w razie zab. zachowania,

zagrażających bezpieczeństwu pacjenta lub innych osób)
 doraźnie haloperidol 0,5-1,0 mg 2  d doustnie, w razie
potrzeby dodatkowo dawka co 4 godziny; 0,5-1,0 mg
domięśniowo (w razie potrzeby powt. po 30-60 min);
 w razie konieczności dłuższego leczenia – atypowy neuroleptyk
(risperidon 0,5 mg 2  d albo kwetiapina 25-50 mg 1  d, albo
olanzapina 2,5-5,0 mg 1  d).
10. Przymus bezpośredni
 przytrzymywanie
 przymusowe zastosowanie leków
 unieruchomienie
 izolacja
W sytuacji, gdy zaburzenia psychiczne chorego stwarzają
poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa jego samego lub
otoczenia, konieczne może być użycie środków przymusu
bezpośredniego.
Użycie przymusu bezpośredniego jest ściśle regulowane
prawem – Ustawą i Rozporządzeniem Ministra Zdrowia, a
przekroczenie tych przepisów naraża lekarza lub
pielęgniarkę na odpowiedzialność karną.
Zaburzenia psychiczne wymagające użycia przymusu
bezpośredniego są stanem zagrożenia życia chorego.
Równocześnie jednak przymus bezpośredni, chociaż
konieczny, także zwiększa ryzyko zgonu.
Opieka nad chorym w okresie stosowania przymusu
bezpośredniego wymaga najwyższej staranności.
 Przymus bezpośredni (1)
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z 19 sierpnia 1994 r. (Dz.U. 2020 poz. 685)

Art. 3. 6) Przymus bezpośredni:

a) przytrzymanie – doraźne, krótkotrwałe unieruchomienie
osoby z użyciem siły fizycznej,
b) przymusowe zastosowanie leków – doraźne lub
przewidziane w planie postępowania leczniczego
wprowadzenie leków do organizmu osoby – bez jej zgody,
c) unieruchomienie – obezwładnienie osoby z użyciem pasów,
uchwytów, prześcieradeł lub kaftana bezpieczeństwa,
d) izolacja – umieszczenie osoby, pojedynczo, w zamkniętym i
odpowiednio przystosowanym pomieszczeniu
 Przymus bezpośredni (2)
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z 19 sierpnia 1994 r. (Dz.U. 2020 poz. 685)

Art. 18.1.
1. Przymus bezpośredni można stosować tylko wtedy, gdy
przepis niniejszej ustawy do tego upoważnia albo osoby te:
1) dopuszczają się zamachu przeciwko:
a) życiu lub zdrowiu własnemu lub innej osoby, lub
b) bezpieczeństwu powszechnemu, lub
2) w sposób gwałtowny niszczą lub uszkadzają przedmioty
znajdujące się w ich otoczeniu, lub
3) poważnie zakłócają lub uniemożliwiają funkcjonowanie
zakładu leczniczego udzielającego świadczenia zdrowotnego
w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej, innego zakładu
leczniczego lub jednostki organizacyjnej pomocy społecznej
 Przymus bezpośredni (3)
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z 19 sierpnia 1994 r. (Dz.U. 2020 poz. 685)
Rozp. MZ z 21 grudnia 2018 w sprawie stosowania przymusu bezpośredniego wobec osoby
z zaburzeniami psychicznymi (Dz.U. 2018 poz. 2459)
Art. 18.a. Ustawy
3. Stan fizyczny osoby unieruchomionej lub izolowanej kontroluje
pielęgniarka nie rzadziej niż co 15 minut, również w czasie snu
5. Zastosowanie przymusu bezpośredniego w formie
unieruchomienia lub izolacji lekarz zleca na czas  4 godziny
8. Lekarz, po osobistym badaniu osoby może przedłużyć
stosowanie przymusu na następne dwa okresy  6 godzin
9. dalsze przedłużenie wymaga badania przez psychiatrę
Rozporządzenie Ministra Zdrowia określa:
1) sposób dokumentowania zastosowania przymusu bezpośredn.
2) sposób przeprowadzania oceny stanu fizycznego
3) rodzaje i wzory stosowanych dokumentów
§ 2.1. Zastosowanie przymusu bezpośredniego dokumentuje się
w karcie zastosowania przymusu bezpośredniego
Depresje starszego wieku („późnego okresu życia”) stanowią
jeden z najtrudniejszych problemów opieki geriatrycznej.
Ich przebieg może różnić się od klasycznej dużej depresji.
Diagnostyka różnicowa jest trudna, gdyż objawy depresji
mogą sugerować chorobę somatyczną, a objawy chorób
somatycznych – depresję. W przypadku wątpliwości,
powinno się dążyć do wykluczenia choroby somatycznej.
Niestety, depresja często współistnieje z chorobą
somatyczną. Podobnie trudne może być różnicowanie
depresji z zaburzeniami czynności poznawczych, z którym
depresja też nierzadko współistnieje. Ważne jest określenie
potencjalnych przyczyn depresji (samotność, przewlekły
zespół bólowy), gdyż leki przeciwdepresyjne nie zawsze są
najlepszym wyborem. Należy także brać pod uwagę ich
potencjalne działania niepożądane, jak hiponatremia.
 Depresja starszego wieku
Taylor WD. N Engl J Med. 2014;371(13):1228-36

 Częste występowanie i współistnienie z chorobami

somatycznymi lub zaburzeniami czynności poznawczych
 Czynnik ryzyka samobójstwa u starszych osób
 Dodatni wynik badania przesiewowego  konieczna
pogłębiona diagnostyka z oceną bezpieczeństwa chorego
oraz ocena potrzeby leczenia farmakologicznego
 Zarówno farmakoterapia, jak i psychoterapia mogą być
zastosowane jako leczenie pierwszego wyboru
 Leki przeciwdepresyjne są skuteczne, ale obarczone
ryzykiem działań niepożądanych; inhibitory wychwytu
zwrotnego serotoniny (SSRI) są lekami pierwszego wyboru
 Skuteczne również metody psychoterapii
 Epidemiologia i skutki depresji starszego wieku
Unützer J. New Engl J Med 2007;357,22:2269; Sachs-Ericsson N et al. Pathy’s Princ Pract Ger
Med. Sinclair AL. Wiley-Blackwell 2012: 1001

 10% osób 65 r.ż. zgłaszających się do lekarza rodzinnego

cierpi na depresję
 Nieleczona depresja może trwać wiele lat
 zmniejszenie jakości życia zależnej od zdrowia

 problemy funkcjonowania fizycznego i społecznego

  adherencja do leczenia (przestrzeganie zaleceń)

 pogorszenie przewlekłych problemów medycznych

 zwiększona chorobowość i śmiertelność związana z

samobójstwami i innymi przyczynami

 ujemny wpływ na opiekunów
 Czynniki ryzyka depresji w starszym wieku
Unützer J. New Engl J Med 2007;357,22:2269

 Płeć żeńska
 Przewlekłe zaburzenia zdrowotne
 przewlekłe choroby

 ból

 zaburzenia poznawcze

 nadużywanie alkoholu lub substancji psychoaktywnych

 Przewlekła bezsenność
 Ciężkie przeżycia (utrata bliskiej osoby)  leczenie należy
rozważyć, jeżeli objawy dużej depresji >2 miesięcy
 Pogorszenie stanu czynnościowego
 Izolacja społeczna
 Depresja późnego wieku – postacie (1)
Sachs-Ericsson N et al. Pathy’s Princ Pract Ger Med. Sinclair AL. Wiley-
Blackwell 2012: 1001

 Duża depresja (major depression)

 Mała (podprogowa; istotna klinicznie, ale nie spełnia kryteriów
dużej) (minor depression) – 1 objaw osiowy i 1-3 dodatkowe
 Dystymia – przewlekłe zaburzenia nastroju (mniej nasilone niż
w dużej depresji, trwające > 2 lata) i ≥ 2 objawy
 zaburzenia jedzenia

 zaburzenia snu

 brak energii lub zmęczenie

 niska samoocena

 zaburzenia koncentracji lub trudność podejmowania decyzji

 poczucie beznadziejności
 Depresja późnego wieku – postacie (2)
Sachs-Ericsson N et al. Pathy’s Princ Pract Ger Med. Sinclair AL. Wiley-
Blackwell 2012: 1001

 Depresja u chorego z otępieniem typu Alzheimera: ≥ 3 objawy

 nastrój depresyjny

 anhedonia

 izolacja społeczna

 brak apetytu

 bezsenność

 zmiany aktywności psychomotorycznej

 rozdrażnienie

 brak energii lub zmęczenie

 poczucie bezwartościowości

 myśli samobójcze
Ogólne zasady i metody leczenia depresji starszego wieku
Unützer J. New Engl J Med 2007;357,22:2269
 Skuteczne leczenie pozwala na uzyskanie
 poprawy funkcjonowania emocjonalnego, socjalnego i
fizycznego oraz jakości życia
 lepszej samo-opieka w chorobach przewlekłych
 zmniejszonej śmiertelność
 Leczenie powinno uwzględnić
 preferencje chorego
 dotychczasowy wywiad leczenia
 współistniejące problemy medyczne i psychiatryczne
 Metody leczenia
 psychoterapia
 grupy wsparcia
 programy ćwiczeń fizycznych
 światłolecznictwo (depresja sezonowa)
 farmakoterapia
 elektrowstrząsy (ECT, electroconvulsive therapy)
 Programy ćwiczeń
Unützer J. New Engl J Med 2007;357,22:2269

 Krótkookresowy (6-12 tygodni), nadzorowany program

ćwiczeń grupowych, obejmujących chód (walking) lub inne
ćwiczenia aerobowe zmniejsza znacząco objawy depresji u
45-65% chorych
 Program ćwiczeń fizycznych może być postępowaniem
pierwszego rzutu u chorych z łagodną lub umiarkowaną
depresją, jeżeli preferują to postępowanie
 Udział w programie może być trudny dla pacjentów z
depresją  potrzeba dodatkowej farmakoterapii lub
psychoterapii
 Ogólne zasady leczenia farmakologicznego depresji
Whitebird RR i in. Geriatria. Red. Rosenthal T i in. Red. pol. Pączek L. Wyd. Czelej
2009, s. 264

 Leczenie ostrej fazy

 terapia ≥ 6 mies (epizody depresji trwają zwykle 6-9 mies)

 farmakoterapia skojarzona z psychoterapią

 monitorowanie przez pierwsze 3 miesiące co 4 tygodnie

(także telefonicznie; ocena skuteczności – skala GDS,
objawy niepożądane, compliance)
 Leczenie od 3 do 6 mies – regularna kontrola compliance
(częste przerywanie leczenia z powodu poprawy)
 Faza podtrzymująca: zapobieganie nawrotom (≥3 nawrotów
 ryzyko nawrotu )  rozważyć leczenie do końca życia;
coroczna ocena przebiegu leczenia
 Brak odpowiedzi na leczenie początkowe (50%)  ponowna
analiza diagnostyczna i compliance, zmiana leku lub
włączenie drugiego leku
 Inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI)
Whitebird RR i in. Geriatria. Rosenthal T i in. Red. Pączek L. Wyd. Czelej 2009, s. 268
 Wpływ na napęd – od działania pobudzającego do sedacji:
Fluoksetyna , Sertralina , Citalopram , Paroksetyna )
 Korzyści
 skuteczność, proste schematy dawkowania

 bezpieczeństwo i dobra tolerancja

 Działania niepożądane (łagodzi je podawanie leku z posiłkiem)
 zaburzenia żołądkowo-jelitowe (nudności, luźne stolce)

 dysfunkcja seksualna

 bóle głowy
 interakcje lekowe
 Niebezpieczne działania niepożądane
 zespół serotoninowy

 hiponatremia (zespół SIADH), majaczenie

 ryzyko krwawień  (działanie p-płytkowe)

 hamowanie układu dopaminergicznego, późne dyskinezy
Całościowa ocena geriatryczna, która jest standardem
diagnostycznym w geriatrii, służy do opracowania i
realizacji całościowej opieki geriatrycznej.
Mimo zaawansowanego wieku pacjenta, nie traci
znaczenia profilaktyka zdrowotna (dostosowana do stanu
i potrzeb chorego), a większego znaczenia nabiera
edukacja terapeutyczna chorego (opiekuna) i
rehabilitacja.
Realizacja całościowej opieki geriatrycznej wymaga
współpracy chorego (lub opiekuna) oraz profesjonalistów
i ogniw systemu opieki zdrowotnej i społecznej. Ważne
znaczenie może mieć wsparcie organizacji społecznych.
 Postępowanie / leczenie w geriatrii

 Znaczenie pierwotnej profilaktyki (dieta, aktywność

fizyczna, szczepienia ochronne – p-grypowe, wzw,
pneumokokowe) i wtórnej profilaktyki
 Znaczenie kompleksowego leczenia: dietetycznego,
farmakologicznego, fizjoterapii, psychoterapii, i t.d.
 Znaczenie edukacji terapeutycznej
 Znaczenie kompleksowej opieki i wsparcia społecznego
 Poszanowanie praw pacjenta
 Uwzględnienie wpływu planowanego leczenia na jakość
życia pacjenta
Leczenie farmakologiczne chorych w starszym wieku
obarczone jest dużym ryzykiem działań niepożądanych.
Szczególnie ryzykowne jest leczenie wielolekowe, wynikające
z wielochorobowości pacjenta, które może prowadzić do
polipragmazji.
Należy dążyć do ograniczania leków do niezbędnych,
uwzględniając zawsze możliwości postępowania
niefarmakologicznego (leczenie żywieniowe, psychoterapia,
fizjoterapia). Ważne znaczenie ma edukacja terapeutyczna
chorego i opiekuna.
Najbardziej znaną zasadą leczenia chorób przewlekłych, jest
zasada: „start low, go slow” (zaczynać od małej dawki i powoli
zwiększać dawkowanie). Nie zawsze jednak należy tę zasadę
stosować. Na przykład, włączając antybiotyk, należy od razu
stosować dawkę skuteczną.
 Ogólne zasady farmakoterapii w geriatrii

 Indywidualizacja celów terapeutycznych

 Zawsze uwzględnianie metod niefarmakologicznych
 Zawsze analiza wszystkich leków zażywanych przez chorego
– każdy dodany lek - ryzyko działań niepożądanych  o 10%
 Stosowanie tylko leków niezbędnych, odstawianie zbędnych
 Rozpoczynanie od mniejszej dawki (50% dawki przeciętnej)
 Uwzględnienie wpływu zaburzeń na farmakokinetykę leku:
 wchłanianie (zaparcia, biegunki, zaburzenia trawienia)
 dystrybucję (odwodnienie, niedożywienie)
 metabolizm (niewydolność nerek, wątroby, krążenia)
 Analiza działań niepożądanych i objawów pod tym kątem
 Uwzględnienie możliwości realizacji leczenia (koszty!)
 Polipragmazja – wielki problem geriatryczny

Leczenia wielolekowe, jeżeli występuje ≥1 spośród błędów:

 Empiryczne stosowanie nadmiernej liczby leków
 Stosowanie 2 lub więcej leków z tej samej grupy
 Stosowanie leku bez wskazań w określonej chorobie
 Niestosowanie leku mimo wskazań
 Stosowanie leku mimo ustania wskazań
 Stosowanie leku mimo przeciwwskazań
 Stosowanie leku mimo zbyt dużego ryzyka dla chorego
 Nieuwzględnienie interakcji między lekami
 Niedostosowanie dawki do aktualnego stanu chorego
 Niewłaściwy okres lub droga podania leku
 Nieuwzględnienie działań niepożądanych leków
 Geriatryczny zespół jatrogenny
Szewieczek J. Wykład dla Lekarzy Rodzinnych 2020-05-13

 Pogorszenie zdrowia, nasilenie objawów lub nowe objawy

choroby spowodowane niepożądanymi działaniami leków
 stan psychiczny (majaczenie, nasilenie otępienia, depresja)

 gospodarka wodno-elektrolitowa (odwodnienie, hipotonia

ortostatyczna, hipekaliemia, hiperkaliemia, hiponatremia)
 układ krążenia (niewydolność serca, hipotonia, nadciśnienie)

 układ nerwowy (parkinsonizm, zasłabnięcia, upadki)

 układ pokarmowy (nudności, wymioty, biegunki, zaparcia)

 metabolizm (hipoglikemia)

 Geriatryczny zespół jatrogenny przyczyną

 10-20% przyjęć do szpitala

 20% zgonów szpitalnych chorych w podeszłym wieku

Przyczyny nieprawidłowego leczenia chorych geriatrycznych
Szewieczek J. Wykład dla Lekarzy Rodzinnych 2020-05-13
W trudnym obszarze farmakoterapii geriatrycznej, bardzo
pomocne mogą być zalecenia dotyczące zawarte w
kryteriach Beersa lub w kryteriach STOPP i START.
Opisują one metody potencjalnie niewłaściwego leczenia
farmakologicznego w geriatrii, a także sytuacje kliniczne, w
których określone leczenie powinno zostać rozważone.
Leczenie farmakologiczne chorych geriatrycznych można
określić jako sztukę kompromisu, który opisuje jedno z
kolejnych przeźroczy.
 Kryteria Beersa –
Potencjalnie niewłaściwe leczenie w geriatrii
American Geriatrics Society 2019 Updated AGS Beers Criteria® for Potentially Inappropriate
Medication Use in Older Adults. J Am Geriatr Soc 2019;67:674-694
 Kryteria STOPP i START (1)
O'Mahony D et al. Age Ageing 2015;44,2:213-318; Appendix 3 (STOPP), version 2.
http://ageing.oxfordjournals.org
 Kryteria STOPP i START (2)
O'Mahony D et al. Age Ageing 2015;44,2:213-318; Appendix 4 (START), version 2.
http://ageing.oxfordjournals.org
 Farmakoterapia w geriatrii
Szewieczek J. Wykład dla Lekarzy Rodzinnych 2020-05-13
Rehabilitacja geriatryczna należy do najbardziej
korzystnych, pod względem wskaźnika skuteczności do
kosztów, metod przywracania sprawność oraz ograniczania
rozwoju niepełnosprawności starszego wieku. Ma także
zastosowanie w terminalne fazie choroby.
Dostępność rehabilitacji geriatrycznej powinna zostać
znacząco zwiększona – obecne możliwości korzystania z
niej przez seniorów nie są wystarczające.
 Poziomy rehabilitacji

Poziomy i cele rehabilitacji

I. Przywrócenie zdrowia
II. Uzyskanie takiej sprawności i wydolności pacjenta, by był
samodzielny w swoim środkowisku
 sprawność: umiejętność wykonania czynności
 wydolność: możliwość wykonania czynności
III. Maksymalne usprawnienie możliwe w warunkach choroby
IV. Zmniejszenie cierpienia długotrwałej choroby lub umierania
Profilaktyka i leczenie nie są celem samym w sobie.
Celem jest zmniejszenie cierpienia, poprawa sprawności
funkcjonalnej, poprawa jakości życia oraz przedłużenie życia
chorego, a w skali społecznej – zmniejszenie obciążenia
rodzin oraz systemów opieki zdrowotnej i społecznej.
Doświadczenie pracy z chorymi geriatrycznymi pozwala
wskazać sytuacje i stany kliniczne, które negatywnie
wpływają na efekty profilaktyki i leczenia. Obok opisu tych
czynników, przedstawiono też (zielona część tabeli)
propozycje właściwego postępowania.
Przedstawiona dalej tabela stanowi podsumowanie wykładu.
 Co chorzy geriatryczni źle tolerują
Szewieczek J. Wykład dla Lekarzy Rodzinnych 2020-05-13