Evr

Procedury MG
Hej!
Pisanie podręcznika dla MG to skomplikowana
sprawa. Nie czuję się do niej w pełni gotowy, więc
postanowiłem ugryźć temat od innej strony. Najpierw
odeślę Cię do literatury →
To kreatywne, poszerzające warsztat pozycje, które
lepiej niż ja pokażą Ci, co możesz zrobić, by popro-
wadzić ekscytującą grę.
Mając to za sobą, zaproszę Cię na kolejne strony. Tam
zagłębimy się w konkretne procedury pomagające
w prowadzeniu kampanii Evr. Za procedurami znaj-
dziesz bestiariusz, a po nim garść uniwersalnych
tabel.
– traktujące o prowadzeniu szybkich, morder-
Cieszę się, że tu jesteś.
Dobrego grania!
Evr udostępniany jest na licencji:
Creative Commons 4.0 (CC BY 4.0)
(Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe)
Tekst, ilustracje, skład: Karol Gniazdowski
Korekta: Julia Gniazdowska
Wersja 1.1
2022
• Blog the Alexandrian od Justina Alexandra, nt.
wyborów graczy, wolności, railroadu i konstru-
owania sytuacji. W szczególności tekst "Railroad
manifesto" i z nim powiązane.
• Broszura Principia Apocrypha, której auto-
rami są Ben Milton, Steven Lumpkin i David
Perry – centralny tekst OSRów, zbierający
w jednym miejscu przyświecające im idee.
• Kanał na YouTube, który pod swoim imie-
niem i nazwiskiem prowadzi Matthew Colville,
a szczególnie starsze filmy z serii Running the
Game, w których omawia aspekty prowadzenia
klasycznych gier fantasy.
• Kanał Dungeoncraft na YouTube – starsze filmy
czych gier z wysokimi stawkami i ryzykiem.
• Bonusowo: rozdziały dla MG z gier RPG Ostrza
w mroku Johna Harpera lub Dungeon World
Sage'a LaTorra i Adama Koebela. Nawet jeśli te
gry mają inny charakter i inny podział ról przy
stole, wciąż stanowią świetny punkt odniesienia
dzięki dobrze opisanemu naciskowi na fair play
i podążanie za wolnością.
1
Pryncypia
Evr napisany jest ze świadomością, że praktycznie nie
ma szansy na to, by sięgnął po niego ktoś bez pojęcia,
czym jest RPG. Podstawowe problemy prowadzenia
gry są dla każdego nieco inne, ale ten rozdział został
napisany z założeniem, że wiesz, jak poprowadzić
sesję (nawet jeśli od czasu do czasu zdarzają się
potknięcia).
W razie potrzeby odsyłam raz jeszcze do literatury
spisanej na poprzedniej stronie.
Korzenie
Po pierwsze i najważniejsze Evr jest grą wyrosłą
z tradycji OSR (gier określanych jako Old School
Reneissance / Revival), czyli tytułów przywracają-
cych do współczesnej praktyki stare wzorce grania.
Wynika z tego kilka szczególnych cech. Im mocniej
wyraźne są te cechy, tym bardziej gra bliska jest
duchowi OSRów.
O jakich cechach mowa?
Po pierwsze gra jest szybka. Nie posiada wielu zasad
i parametrów. Rzuty są proste, ich liczba zminima-
lizowana, rund walki jest niewiele, punkty życia są
ograniczone. W grze nie znajdziesz rozbudowanych
profesji. Nie ma specjalnych reguł na liczne manewry
i akcje. Gry OSRowe zakładają, że w zakresie zdro-
wego rozsądku da się te wszystkie rzeczy oszacować
i budować w trakcie gry używając intuicji i podążając
za fikcją.
Oczywiście wymusza to spore zaufanie pomiędzy
graczami a prowadzącym – arbitralne decyzje tego
ostatniego będą silnie wpływać na los postaci graczy.
Po drugie gra jest niebezpieczna dla postaci. Ogra-
nicza ona znane z innych tytułów mechanizmy
dające bezpieczeństwo i potęgę, takie jak wskrzesza-
nie, leczenie itp. Pozwalają one co prawda osiągnąć
satysfakcję z siły bohatera, ale jednocześnie zmniej-
szają stawkę gry. W OSRach mechanika jest tak prosta,
a wytrzymałość postaci tak mała, że śmierć bohatera
bywa czasami wynikiem zwykłego pecha w rzutach.
2 3
Kiedy gracze zrozumieją ten mechanizm, zaczną
unikać nieprzemyślanych starć i skupiają się na
kreatywnym rozwiązaniu problemów, a kiedy już
staną w obliczu ryzyka, wiedzą, że jest ono realne
i groźne – zwycięstwo smakuje wtedy bardziej.
Po trzecie gra nie jest zbalansowana. Nie ma tu
narzędzi skalowania starć ani rozliczania za nie
punktów doświadczenia. Czasami walka będzie
bardzo prosta, czasami niesłychanie trudna. Boha-
terowie będą czasami uciekać, zostawiać towarzyszy
na pastwę losu, czasami heroicznie zatryumfują.
Po czwarte bohaterowie są rodzajem awatarów dla
graczy. Ci ostatni grają, by pokonać przeciwności
i zdobywać potęgę w fikcyjnym świecie gry.
W OSRach to, jaką postacią będą działać jest dru-
gorzędne. Bohaterowie będą ginąć, w ich miejsce
pojawią się nowi, ale to gracz głowi się nad rozwią-
zaniami zagadek, intryg i przeciwności. To on jest
nagradzany za swoja kreatywność i to on ma działać
za pomocą swojego bohatera. OSRy przyjmują, że to
żadna zabawa „rzucić na inteligencję” i znać rozwią-
zanie zagadki, czy „na charyzmę” i kogoś przekonać.
Zagadki trzeba rozwiązać, a na oponentów w dyskusji
znaleźć haki.
I wreszcie po piąte w grach takich występują liczne
narzędzia do tworzenia otwartego i żywego świata.
Przede wszystkim mowa o tabelach losowych. Ich
użycie nie jest obowiązkowe, ale pomagają prowa-
dzącemu przygotować lokacje, potwory, zadania
oraz postaci sojuszników i wrogów – również pod-
czas improwizacji. OSRy nie zakładają scenariuszy
z węzłowymi scenami do odegrania. Tutaj gracze
mogą pójść wszędzie, a jeśli pójdą w nowe miejsce,
tabela potrafi odpowiedzieć co znaleźli.
Czy to na pewno dla Ciebie?
Ta gra z pewnością jest specyficzna – próbuje wzbu-
dzić ducha przygody opartego na oldschoolowych
pryncypiach. Pamiętaj, że zaproponowane mecha-
nizmy i filozofia nie muszą do Ciebie trafiać, choćby
ze względu na Twój naturalny temperament.
Na szczęście istnieje wiele różnych modeli
grania w gry fabularne, również bardzo świeżych
i plastycznych. Chcę w tym miejscu powiedzieć,
że jeśli ta gra nie odpowie Twoim oczekiwaniom,
z pewnością znajdziesz inne, bardziej dopasowane
do Twoich preferencji.
Filozofia otwartej gry
Evr jest grą zbudowaną w taki sposób, że premiuje
swoimi zasadami przygody o dużym stopniu wol-
ności. Mechanika rozwoju postaci i nagradzanie
doświadczeniem za zasoby sprawiają, że główną
osią rozwoju postaci nie jest przyrost siły czy „życia”,
a zwiększenie ilości środków i narzędzi do działania.
To znaczy, że gra sama stymuluje coraz bardziej nie-
szablonowe strategie bohaterów.
Mając taką podstawę, możesz co prawda pisać do
niej tradycyjne scenariusze, ale gra będzie wchodziła
w kolizję z tymi scenariuszami, kiedy tylko ograniczą
one wolność graczy.
Z drugiej strony Evr współgra z przygodami
o otwartych scenariuszach i sandboksami (również
takimi z fabułą).
W dalszej części znajdziesz instrukcje i narzędzia,
które pomogą Ci przygotować grę zgodnie z tym
podstawowym założeniem.
Podstawowe idee
Kiedy prowadzisz tę grę spróbuj:
• Symulować zachowania żywego, groźnego,
wchodzącego w interakcje świata.
• Dać maksymalną wolność podejmowania
ważnych decyzji.
• Iść za ciekawymi pomysłami i wydarzeniami.
• Komunikować możliwie jasno to, jak wyobra-
żasz sobie świat i zastane sytuacje.
• Bardzo czytelnie sygnalizować niebezpieczeń-
stwa.
• Interpretować deklaracje graczy
w maksymalnie pozytywny sposób.
• Nie rzucać niepotrzebnie kośćmi, szczególnie
kiedy z logiki świata i umiejętności postaci
wynika dość jasno, co się stanie.
Metoda
Otwartego
Stołu
Jeśli masz trudności z zebraniem ekipy i regularnym
prowadzeniem sesji, to metoda Otwartego Stołu
pozwoli Ci bez większych trudności rozwiązać ten
problem i da szansę na częstszą, dynamiczną grę.
Podstawową ideą Otwartego Stołu jest większa grupa
graczy, wspólna baza wypadowa i niebezpieczny teren
do eksploracji wokół. Kampania prowadzona jest
w taki sposób, że działania jednych postaci wpły-
wają na świat obserwowany w grach innych.
Dzięki temu nie ma konieczności zbierania cały czas
dokładnie tej samej drużyny, a nieobecności nie prze-
rywają biegu kampanii.
Otwarty Stół można prowadzić stacjonarnie, ale czę-
ściej spotyka się go w grze on-line. Opiszę tu ten drugi
sposób. W razie potrzeby przerobisz go łatwo na grę
stacjonarną.
Wspólny serwer
Potrzebujecie wspólnego miejsca do gry z możli-
wością połączenia wideo i kanałami do pisania. Te
ostatnie służą do uporządkowania gry i jej organizacji.
Umawianie się na sesje
Na jednym kanale funkcjonuje tablica ogłoszeniowa
z terminami gry. Gracze wybierają preferowane
opcje, a sesja grana jest w dniu, w którym można
zebrać największą drużynę.
Otwarty Stół umożliwia swobodną grę kilku równo-
ległych wątków i ewentualnych spin-offów.
4 5
Linia czasu
Kluczowe dla funkcjonowania tej metody jest usta-
nowienie w świecie gry wspólnej linii czasu dla
wszystkich bohaterów! Ma ona znaczenie nie tylko
organizacyjne, ale pełni także rolę w budowaniu
realizmu świata (szczególnie ciekawymi aspektami
tego rozwiązania są obiektywnie wypadające święta
i zmiany pór roku).
Poza sesjami spisywany jest prosty kalendarz ze
zmianami zachodzącymi w świecie, które zebrane są
w formie plotek, spostrzeżeń i ogłoszeń. Np.:
• 17 września: ludzie Jarla rozbili obóz piratów
na południe od miasta. Podobno istnieją jesz-
cze dwie pirackie kryjówki, ale nie zostały od-
nalezione.
• 20 września: w wiosce Brani Mur zaginęło
dwoje dzieci bawiących się za cmentarzem. Kto
za tym stoi?
Zadania:
• Za głowy przywódców pirackich kryjówek
wypłacone zostanie po 2500 us z kasy Jarla
Ravansdom.
• "Jesteśmy nowi w mieście i szukamy obstawy na
rejs do Wolich Słupów. Płacimy po 700 us na
głowę.
Zadań powinno być zawsze kilka do wyboru.
Zignorowanie wątku (plotek albo zadań) będzie pro-
wadziło do ich naturalnego wygasania lub eskalacji
i nowych wydarzeń w świecie. Ponieważ gracze nie
są w stanie obsłużyć wszystkich proponowanych
ewentualności, świat będzie żył własnym życiem.
Downtime
Tak określa się aktywność poboczną postaci – lecze-
nie, naukę, podróże, przyziemne prace itp.
Specjalny wątek serwera pozwoli obsłużyć te wyda-
rzenia bez konsumowania cennego czasu sesji.
Dziennik sesji
Ponieważ w grze bierze udział wiele osób i pojawia
się wiele wydarzeń, możecie przeznaczyć jeden wątek
na zbiorowy dziennik sesji prowadzony przez graczy.
Spisywanie wydarzeń powinno być nagradzane punk-
tami doświadczenia – w przeciwnym wypadku wątek
nie będzie funkcjonował. Nagrodę zwiększaj wraz
z upływam czasu w taki sposób, by zawsze była atrak-
cyjną motywacją do prowadzenia kroniki.
Procedura gry w skrócie
1. Spisujesz plotki i zadania.
2. Ogłaszasz dostępne terminy.
3. Gracze wybierają termin i wskazują, czym chcą
się zająć na najbliższej sesji.
4. Szykujesz tylko jedną sesję w przód, na podsta-
wie informacji od graczy.
(Jeśli obawiasz się, że wybieranie celów przez
graczy z sesji na sesję spowoduje w kampanii
bezkształtny chaos, to uprzedzę, że będzie
wprost przeciwnie, o ile z pominiętych wyda-
rzeń i plotek będą wyciągane konsekwencje.
O budowaniu przewodnich, długotrwałych
problemów w otwartym świecie, które nada-
dzą kampanii spójną strukturę powiemy sobie
w dalszej części).
5. Po sesji gracze spisują dziennik za PD.
6. I określają działania bohaterów w czasie po-
między sesjami (tu nie potrzeba PD, bo dzia-
łania postaci mają na celu jakieś wymierne ko-
rzyści w świecie gry – to one są same w sobie
nagrodą).
Przygoda i powrót
Aby model ten działał w praktyce, bohaterowie graczy
powinni na koniec sesji powrócić do lokacji, która
stanowi centrum kampanii.
Nie zawsze się to uda. W takim przypadku pozostaje
Wam konieczność rozegrania drugiej sesji w tym
samym (lub prawie tym samym) składzie i zamknię-
cie jej powrotem bohaterów do bazy wymarszu.
Należy starać się, by takie sytuacje stanowiły mniej-
szość, ponieważ przekreślają one zalety prowadzenia
Otwartego Stołu.
W praktyce szybko rozpracujecie, jaka formuła będzie
Wam odpowiadać. Ewentualne kilkusesyjne wyprawy
mogą być dla Was szczególnym akcentem w kampanii
– wypadem na daleką przygodę.
Otwarty Stół dla zaawanso-
wanych
Kiedy już się zaznajomicie z metodą gry i zobaczy-
cie, jakie korzyści przynosi, możecie sięgnąć po dwie
modyfikacje, które rozwiną kampanię i pozwolą Wam
na dodatkowe okazje do gry.
Pierwsza to tzw. stajnia bohaterów – oznacza ona,
że każdy gracz może kontrolować więcej niż jedną
postać.
Opcja ta staje się atrakcyjna mniej więcej po osią-
gnięciu 3 poziomu przez pierwszego bohatera. Oka-
zuje się wtedy, że jest on zbyt cenny, by pakować go
w niektóre problemy i lepiej jest rozpoznać teren
kimś innym. Posiadanie kilku bohaterów pozwala
na dodanie ciekawych interakcji między posta-
ciami (np. więzy rodzinne, mentorskie itp.) oraz
umożliwia dłuższy i bardziej logiczny downtime dla
postaci, które wymagają kuracji albo studiują zawiły
problem. Rozwiązuje też kwestię kilkusesyjnych
wypadów jednej drużyny, które "blokują postaci"
i utrudniają zebranie ekipy do gry.
Druga technika to wielu MG.
Kolejni MG, po pierwszym, powinni rozegrać
minimum kilka sesji jako gracze, by zaznajomić się
z terenem i lokalnymi osobistościami.
Ich sesje w miarę możliwości powinny dziać się na
peryferiach głównej kampanii. Jeśli dzieją się w jej
centrum, powinny być koordynowane z głównym
MG.
Obie te techniki stosowaliśmy w naszej kampanii
Ravansdom. Dzięki nim (na chwilę, w której piszę te
słowa) przy Otwartym Stole przewinęło się z różną
intensywnością 15 graczy, a 4 z nich udzielało się też
w roli GMa.
Dzięki temu, niezależnie od urlopów, pracy
i zobowiązań życiowych kampania mogła się
toczyć cały czas, obejmując różne tereny, problemy
i bohaterów.
Jak zbudować Zasoby i źródła bogactwa Teren Następnie dodaj:

obszar
Zanim zaczniesz rysować mapę, wykonamy jeden Zacznij od narysowania dużej kropki (bazy wypado- • Mroczną, splątaną knieję (może być drugim,
krok, który może pomóc w lepszym wyobrażeniu wej). Wokół niej naszkicuj dwa okręgi – jeden określi samodzielnym lasem albo mieścić się we-
wnątrz zwykłego lasu).

kampanii?
sobie życia na jej terenie. dystans 2 km a drugi 5 km.

Z poniższej tabeli wylosuj wynik 3 razy. Są to najważ- Na styku z miastem wypadowym narysuj wodę • Spłachetki pastwisk, łąk albo pól.
niejsze zasoby, jakie można znaleźć w okolicy. (zatokę, fiord, rzekę lub wielkie jezioro).
• Opcjonalnie: bagno

Pozostały teren, będzie typową dla Evr skalistą

1. Ziemie rolne. i nieurodzajną przestrzenią, pełną rumowisk, skałek,
małych kęp drzew i zielonych spłachetków, klifów
Baza wypadowa 2. Rudy metali szlachetnych. i omszonych ścian, wąwozów i jaskiń.

Centralnym miejscem kampanii będzie miasto,
w którym bohaterowie znajdą bezpieczną przystań.
O projektowaniu miast opowiemy później, ale teraz
musimy wymienić te cechy, które są konieczne dla
wypadowej bazy w ciekawym świecie.
W mieście musi istnieć władza. Powoduje ona,
że bohaterowie mają skąd otrzymywać zadania
i nagrody. Dzięki niej głupie i samowolne działania
nie pozostaną bezkarne. Władza jest w pewnym
zakresie przedłużeniem Twojego zdrowego rozsądku
i regulatorem tempa kampanii. Spraw, by jej przed-
stawiciele byli szanowani, zasobni i mieli charakter.
Powinni mieć też swoje problemy.
Miasto musi zapewniać zaplecze do handlu i dawać
dostęp do specjalistów i zasobów. Chodzi o to, by
gracze mogli uzyskać narzędzia do gry w dziczy, poza
jego zakresem.
Możesz pominąć zbytki i luksusy (i umieścić ich suge-
stię gdzieś na horyzoncie, w wielkich i dekadenckich
miastach portowych), ale wszystkie podstawowe rze-
miosła i produkty powinny pojawić się na obszarze
centralnego miasta kampanii.
Pamiętaj w szczególności, by nie ograniczać dostępu
do podstawowych narzędzi dla profesji.
Ponadto miasto wypadowe powinno posiadać różne
organizacje i siły wpływające na jego lokalną politykę
– rody, gildie, zakony itp. Będą one pełniły funkcję
dostarczycieli zadań i kłopotów.
Silne organizacje to regulator równowagi kampanii.
3. Rudy metali przemysłowych albo węgiel. Rysując obszary staraj się zachować podłużny kształt
i podobny układ (np. na poniższej mapie wiele obsza-
Składniki alchemiczne: olej skalny, siarka, rów rozciąga się po skosie, powtarzając ten sam kie-
4. rtęć, rzadkie rośliny, organy magicznych runek).
istot.
Dorysuj 2 – 3 trakty prowadzące z miasta poza mapę.
Łowiska ryb na morzu, rzece albo
5.
jeziorze.
Zwierzyna łowna w lasach albo na
6.
równinach.
7. Drewno budowlane lub szkutnicze.
Pastwiska pozwalające na rozległą
8. Chcemy, by w najbliższej okolicy mieściły się
hodowlę.
obszary o różnych charakterach. Potrzebujemy
Zebrana w ośrodkach cywilizacji wiedza. z pewnością lasu i terenu skalistego. Umieść je jako
9. Księgi i kolekcje albo ustne przekazy obszary rozpoczynające się maksymalnie 5km od
miasta i wychodzące poza mapę:
i mądrości starszych.
Obszar ten leży na przecięciu szlaków
10. handlowych. Jego lokalizacja jest
najcenniejszym zasobem.
Sanktuarium religijne, święty gaj,
magiczny teren, posąg albo grobowiec
11.
świętego są znane i przyciągają
przybyszów.
Spójrz raz jeszcze na wylosowane zasoby i wyobraź
Obszar ten jest kluczowy dla sobie, skąd są pozyskiwane.
kontrolowania innych terenów. Jego
12.
znaczenie militarne jest najcenniejszym
zasobem.

6 7
 Sporo wiosek
Na terenie powinno znajdować się sporo wiosek – sie-
dlisk na tyle drobnych, by nie mogły same rozwiązać
swoich problemów i potrzebowały pomocy.
Będą one stanowiły punkty wyjścia dla przygód,
a ich mieszkańcy pomogą Ci naturalnie przekazać
graczom przydatne informacje o okolicy (zagroże-
niach, dostępnych środkach itp.).
Wioski umieszczaj nie dalej niż co 2 km od siebie,
chyba że logika dyktuje inaczej. Na ich lokalizację
wybieraj miejsca z charakterem: styki i wnętrza
obszarów, okolice traktów itp. Postaraj się, by każdy
z obszarów miał przynajmniej jedną wioskę:
Sięgnij do tabeli i wylosuj jedno główne zagrożenie
dla terenu.
Mnóstwo ruin
Obszar kampanii musi być wypełniony mnóstwem
ruin i tajemniczych budowli. Może być ich o wiele
za dużo! Nie wszystkie wykorzystasz, ale wiele z nich
wraz z czasem stanie się zalążkiem przygody albo wej-
ściem do podziemi.
Umieść ruiny w sąsiedztwie wiosek, w głębi i na sty-
kach obszarów, a szczególnie w miejscach groźnych
i niedostępnych.
Te ruiny będą miały bardzo różne charaktery. Jedna
może być sypiącą się w lesie twierdzą, inna szybem
kopalnianym, w którym straszy, jeszcze inna samot-
nym posągiem wbitym w bagno, który ponad mętną
wodę wystawia tylko wielką głowę w koronie.
8 9
Niebezpieczeństwa
Grasanci, bandyci albo grupy wyrzutków
1. sprawiają, że poruszanie się po okolicy
bywa ruletką.
Stada niebezpiecznych stworzeń polują na
2.
ludzi i zwierzęta.
Skażenia o naturalnym lub magicznym
3. rodowodzie zatruwają glebę, florę, faunę
lub mieszkańców.
Rośliny na tym obszarze są często trujące
4. albo wykazują groźne właściwości
magiczne i halucynogenne.
Klimat jest ciężki a momentami zabójczy
5.
przez występujące anomalie pogodowe.
Mieszkają tu wynaturzeni, przeklęci albo
6.
zmutowani ludzie.
Niektóre plemiona zupełnie zdziczały. To
7. kanibale i troglodyci, w których trudno
rozpoznać ludzi.
Potężne stwory żyją samotnie w swoich
8.
leżach. Część tego obszaru to ich łowisko.
Zacznij!
Ile potrzebujesz wiedzieć o terenie aby rozpocząć grę?
Niewiele!
Nadaj nazwę miastu, wybierz, w którym miejscu
chcesz umieścić pierwszą przygodę, przygotuj ją, daj
mapę graczom i zacznijcie kampanię.
Zauważ, że nie musisz nawet planować miasta. Nie
musisz nic wiedzieć o wioskach czy ruinach. Możesz
(ale nie musisz) zaprojektować pierwszą przygodę
jako podziemia (wtedy konieczne będzie zrobienie
ich zgodnie z instrukcją podaną w dalszej części), ale
możesz też równie dobrze zaplanować pierwszą przy-
godę bardzo klasycznie, jako krótki konflikt dziejący
się na powierzchni.
Idea rozpoczęcia gry polega na minimalizmie i plano-
waniu tylko tego, co będzie potrzebne na najbliższej
sesji.
Dopiero wraz z czasem kolejne lokacje zaczną nabie-
rać kształtu i wypełniać się treścią. Teraz mają stano-
wić pożywkę dla skojarzeń i zapas opcji na przyszłe
spotkania.
Preferowane kierunki
W miarę możliwości postaraj się, by pierwsze sesje
zaprowadziły graczy do:
• Jednej wioski.
• Jednego interesującego terenu (puszcza, góry,
bagno itp.).
• Dały poznać jedną osobę u władzy lub należą-
cą do znaczącej organizacji.
Kiedy bohaterowie poznają te rzeczy, będzie można
przejść do strukturyzowania kampanii przy użyciu
długofalowych zagrożeń.
Scenariusz -
sytuacja
Projektowanie przygód należy do na tyle szerokiego
warsztatu MG, że tutaj chcę określić tylko ogólne
parametry scenariuszy stosownych do gry w Evr.
Będą to otwarte sytuacje bez jednoznacznych odpo-
wiedzi.
Wolność wyborów
Filozofia absolutnej otwartości świata i samodziel-
nych decyzji graczy stoi u podstaw gry w Evr. Jest
ona nie do pogodzenia z wymuszaniem na gra-
czach istotnych decyzji. W związku z tym nie wolno
projektować "obowiązkowych", filmowych scen ani
sztywnych sekwencji wydarzeń.
Ustawienie problemu
Scenariusz opiera się na ustawieniu w świecie gry
problemu. Podstawową jego strukturą jest:
Ktoś chce coś, ale istnieje przeszkoda
Problem może mieć obiektywne przeszkody. Np. na
drodze do celu stoi potwór, podróż wymaga przejścia
przez tereny dzikiego plemienia, komnata z artefak-
tem zamknięta jest drzwiami z pułapką.
To proste przeszkody, budujące jednoznaczną sytu-
ację. W tym modelu zadbaj, aby problem miał zawsze
wiele rozwiązań.
Przyjemność prowadzenia tej gry polega na obser-
wowaniu, jakim to ciekawym sposobem posłużą się
bohaterowie, by pokonać przeszkodę.
Drugie dno
Nawet prosta struktura scenariusza może nabrać
rumieńców dzięki komplikacjom. Odpowiednie
drugie dno wydobędzie z prostego konfliktu znacz-
nie więcej przestrzeni dla wolnych wyborów graczy
i zapewni okazję dla naturalnego momentu "aha!".
10
Drugie dno możesz wprowadzić na kilka sposobów:
• Przeszkoda nie jest tym, czym się wydaje. [1]
• Cel nie jest tym, czym się wydaje. [2]
• Zleceniodawca ma inne motywy niż podał
(niekoniecznie niegodziwe). [3]
• Efekt będzie inny niż się sądzi. [4]
Prześledź poniższe przykłady:
Wódz chce, żeby uratować porwane przez trolla dzieci.
Wódz chce, żeby uratować porwane przez trolla dzieci,
ale troll jest tak naprawdę ich kochającą, zmienno-
kształną matką. [1]
Wódz chce, żeby uratować porwane przez trolla dzieci,
jednak okazują się one tak naprawdę trollątkami,
które ten tylko odbił z wioski. To nie były ludzkie
dzieci. [2]
Wódz chce, żeby uratować porwane przez trolla
dzieci, ale tak naprawdę zależy mu głównie na śmierci
stwora. Same dzieci są mu obojętne. [3]
Wódz chce, żeby uratować porwane przez trolla dzieci,
ale troll wie, że dzieci są przeklęte i jeśli tylko wrócą
do wioski, sprowadzą na nią zgubę. [4]
Najciekawsze kombinacje to takie, w których obie
strony konfliktu mają racjonalne i nie całkiem złe
intencje. Stwierdzenie "hej, on ma niezłe powody!"
generuje nie tylko konflikt w świecie gry, ale dodaje
też konflikt wewnętrzny u postaci.
Zaawansowane komplikacje
Drugie dno może objawić się w kilku aspektach
i łączyć tematycznie. Może też oznaczać pojawienie
się nowych osób, które dołączą ze swoimi motywa-
cjami do gry. Np.:
Wódz chce, żeby uratować porwane przez trolla
dzieci, ale troll jest tylko niewolnikiem wygnanego
brata wodza i to ten brat (oraz jego bandą) są praw-
dziwym zagrożeniem dla wioski. Co więcej, brat jest
też biologicznym ojcem dzieci, co wódz podejrzewał
i nigdy nie darzył ich miłością.
Projektuj interesujące, złożone sytuacje i patrz, co
ciekawego wykombinują gracze!
Zdarzenia
losowe
Oprócz zaplanowanych wyzwań i problemów chcemy,
by świat był aktywny i zaskakiwał swoim życiem. Póki
tylko bohaterowie wprowadzają w nim zmiany, póty
całość będzie zdawała się statyczną dekoracją.
Aby symulować żywe aktywności świata, przyjmiemy
model bardzo prosty – od czasu do czasu będziemy
rzucać na wydarzenia losowe – zmodyfikujesz ten
model według własnych potrzeb, kiedy lepiej poznasz
dynamikę swojej kampanii i działań bohaterów:
Kostka losu to zwykła kość k8, na której znajdują
się cztery pola wywołujące coś niespodziewanego:
1. – spotkanie (złe)
2. – znalezisko (złe)
7. – znalezisko (dobre)
8. – spotkanie (dobre)
Na skrajnych polach kostki są spotkania, na sąsied-
nich polach znaleziska.
Podstawowe działanie kostki losu to inspirowanie
Ciebie jako MG do wprowadzania nowych zmien-
nych do świata. Najpierw wykonujesz rzut, a potem
analizujesz, czy jego wynik może jakoś wpłynąć na
sytuację.
Pamiętaj, że odpowiedź nie zawsze musi być twier-
dząca! Nie zawsze pole wywołuje konsekwencje. Zde-
cyduj sam, czy w danym miejscu jest w ogóle szansa
na ten typ wydarzeń oraz jak się one objawią.
W większości przypadków:
• W mieście można wykorzystać wszystkie
wyniki, ale złe spotkania i znaleziska będą raczej
nieprzyjemne niż mordercze, a dobre będą
raczej okazjami do zarobku, handlu i kontaktu
z ludźmi niż czymś bardzo korzystnym.
• Na wsi prym wiodą spotkania, a znaleziska są
często pomijane.
• W krajobrazie możliwe są wszystkie wyniki,
a dobre i złe znaleziska mogą oznaczać, że np.
zakładając obóz bohaterowie odnaleźli intere-
sujące miejsce, o którym wcześniej nie wiedzieli.
• W lochu, w którym nie ma innych ludzi, nie
będzie żadnych pozytywnych spotkań (oczywi-
ście to nie jest sztywna reguła). Dobre znalezi-
sko oznacza dodatkowe zasoby, a złe znalezisko
jakieś sygnały zagrożenia lub pułapkę. Złe spo-
tkanie to atak wędrujących potworów.
• Podczas rejsu znalezisko to np. ławica ryb albo
resztki po ataku piratów, spotkania to inne statki
albo morskie stworzenia.
Jak często losować?
Reakcje można losować:
• Raz na dobę w mieście, wiosce i bazie terenowej.
• Jednokrotnie na heks terenu lub etap rejsu
w podróży.
• W podziemiach ustal częstotliwość losowań na
miarę czasu (np. co dwie pochodnie) albo ilość
pomieszczeń (np. co trzy pomieszczenia).
W uproszczeniu: losujemy zazwyczaj kiedy bohatero-
wie się zatrzymują i gdzieś długotrwale przebywają
oraz kiedy podejmują etap podróży.
Od częstotliwości rzutów zależeć będzie pośrednio
trudność gry.
Jeśli uznasz za stosowne, wraz z rozwojem gry możesz
zmieniać wielkość kości, którą rzucasz w różnych
obszarach. Kość k10 albo k12 da więcej neutralnych
wyników, a k6 sprawi, że w obszarze więcej się będzie
działo.
11
Otwarty świat
z fabułą
Prowadzenie gry w otwartym świecie (a szczególnie
metodą Otwartego Stołu) może budzić niepokój, że
cała kampania zmieni się w miszmasz przygód bez
powiązania. Możemy tego uniknąć!
Ponieważ jednak nie chcemy układać fabuły, musimy
podejść do tego od innej strony niż tradycyjnie –
zaprojektujemy sytuację i będziemy obserwować,
w którą stronę się rozwinie.
Kiedy budować zagrożenie?
Jeśli używasz techniki budowania terenu kampanii
(podanej wcześniej) to wiesz, że priorytetem było
rozpoczęcie gry . Pierwsze przygody są dość luźne
i nie mają szerszej struktury fabularnej. Służą do
zapoznania się ze światem.
Kiedy gracze podczas gry:
• spędzą trochę czasu w mieście,
• odwiedzą jedną wieś,
• odwiedzą jedną interesującą lokację poza mia-
stem
• i poznają jednego bohatera niezależnego, który
ma jakąś formę władzy albo należy do organi-
zacji,
wtedy przychodzi pora na przygotowanie długofa-
lowych zagrożeń.
12
Zagrożenia
Wyobraź sobie duże, śmiercionośne zagrożenie, które
sprowadzi na całą okolicę katastrofę. Powinna być
ona dotkliwa i malownicza. W miarę możliwości
powinna wiązać się z jedną, poznaną już wcześniej
przez graczy rzeczą.
Następnie określ głównego aktora tej katastrofy. Kto
lub co dąży do jej realizacji?
Wymyśl takie zagrożenie kilkukrotnie (3 do 5 razy).
Spośród tych idei wybierz 2, które opracujemy szcze-
gółowo poprzez "kroki". Teraz zapisz zalążek zagro-
żenia w formie czytelnego zdania. Np.:
Wygnany wódz powraca na czele swojej załogi wete-
ranów. Chce odzyskać władzę i wprowadzić brutalną
tyranię. Wszyscy będą błagali o litość!
Opuchnięta wiedźma z głębi puszczy chce zatruć
glebę i sprowadzić na krainę szaleństwo.
Umieść centrum każdego z zagrożeń nieco dalej od
miasta (poza kręgiem 5km). Chcemy w ten sposób
odsunąć w czasie bezpośrednie zetknięcie się z nim
bohaterów. Wyprawa do serca problemu nabierze tym
samym większej rangi w ramach kampanii.
Kroki zagrożenia
Rozpisz teraz kroki, które według Ciebie będą poprze-
dzały realizację katastrofy. Kroków może być od 5
do 10. Pierwsze dwa zagrożenia powinny mieć inne
długości – jedno z mniejszą ilością kroków, a drugie
z większą. Chodzi o to, by nie skończyły się jedno-
cześnie.
Kroki powinny zmieniać się:
• Od odległych do coraz bliższych bohaterom.
• Od tajemniczych do czytelnych.
• Od realizowanych przez popleczników i sługi,
aż po działania samego potężnego przeciwnika.
Mówiąc najprościej, ich ranga powinna rosnąć.
W pewnym sensie oznaki narastającego zagrożenia
tworzą wstęp (foreshadowing), rozwinięcie (ustabili-
zowanie się konfliktu i ujawnienie stawek) i zakończe-
nie (albo bohaterowie powstrzymają wielką katastrofę,
albo się ona zrealizuje i zmieni świat gry).
Przykładowo:
• W lesie zaginęło kilku bartników.
• Część drzew sczerniała i zaczęła płakać smołą.
• Dzikie hybrydy ludzko-zwierzęce polują
w lesie na bartników. Przychodzą z głębi puszczy,
z płaczącego lasu.
• Wiedźma składa bartników w ofierze i odprawia
rytuał. Cały las zaczyna w szaleńczym tempie
rosnąć, puchnąć i czernieć.
• Okoliczne rośliny obumierają. Padają wszystkie
zboża. Mrą ryby.
Jeśli przed ostatnim krokiem bohaterowie dotrą do
serca problemu i zabiją wiedźmę, klątwa się załamie
i cofnie. Jeśli jednak tego nie zrobią, cały region czeka
katastrofa, która bardzo wyraziście zmieni nastrój gry.
Wyobraź sobie zimę po tych wydarzeniach – głód
w mieście, bandy kanibali, wyludnienie. Najbliższe
miesiące będą w kampanii zupełnie inne.
Czas i widoczność
Zagrożenie postępuje w przybliżonym tempie jed-
nego kroku na sesję.
Oznaki kroków przedstawimy graczom poprzez
plotki, zadania, znaleziska albo spotkania losowe.
Możesz komunikować je:
W pisemnym wątku z plotkami i zadaniami (patrz:
Metoda Otwartego Stołu – Linia czasu).
W rozmowach z bohaterami niezależnymi.
Poprzez zadania poboczne.
Dodatkowo możesz wpleść oznaki postępującego
zagrożenia w tabele spotkań losowych. Podróżu-
jący bohaterowie mogą przypadkiem wpaść na takie
oznaki.
Istotne jest, żeby postępujące zagrożenie było wyraźne
i niemożliwe do całkowitego przeoczenia.
Modyfikacje planów
Nie musisz sztywno trzymać się planów, dlatego
w razie potrzeby modyfikuj układy kroków: ogranicz
je lub rozbuduj.
Staraj się tylko, by zmiany były naturalne i by nie
naciągać ich po to, aby wywołać "pożądane" wyniki
w fabule. To znaczy: możesz skrócić wątek, który
się ciągnie i donikąd nie prowadzi, ale nie wolno Ci
wyciąć połowy kroków, bo sądzisz, że starcie z anta-
gonistą będzie wyglądało bardziej filmowo w innych
okolicznościach.
Różne uwagi
Zauważ, że bohaterowie nie muszą cały czas aktyw-
nie zwalczać zagrożenia, by się mu skutecznie prze-
ciwstawić. We wcześniejszym przykładzie istnieje
5 kroków, ale bohaterowie zdołają powstrzymać
zagrożenie w mniej więcej dwie sesje. Zapewne jedna
będzie stanowiła rekonesans, a druga wyprawę na
wiedźmę.
To pożądany stan rzeczy, bo pozwala graczom na
sporą dozę wolności i nie przymusza ich do podą-
żania za jednym, ciasnym nurtem fabuły. Zegar tyka,
ale nie wymusza pełnego pośpiechu.
Zauważ też, że konfrontacja z zagrożeniem będzie
wyglądała zupełnie inaczej, jeśli bohaterowie
zajmą się nim po pierwszych oznakach (w naszym
przykładzie można będzie uratować bartników
i zupełnie powstrzymać zło, a w chacie znajdą
się księgi z rytuałem wysysającym życie z oto-
czenia – potencjalnie bardzo przydatne narzę-
dzie dla postaci), a zupełnie inny będzie jej cha-
rakter pod koniec (eksploracja zepsutego lasu
zmieni się w mini-horror zakończony starciem
z olbrzymią, wrośniętą w ziemię, opuchniętą
wiedźmą).
Wymiana zagrożeń
Kiedy jedno z zagrożeń zakończy się (dzięki interwen-
cji bohaterów albo swojemu złowieszczemu finałowi),
możesz wstawić do kampanii kolejne zagrożenie.
Na dalszych etapach kampanii możesz też zmieniać
ich ilość, ale nie dodawaj zagrożeń ponad 3 i nie
schodź poniżej 1.
Z czasem sam nauczysz się dobierać ilość i długość
nowych zagrożeń, by kształtować tempo kampanii.
13
Skalowanie
kampanii
Świat kampanii zmienia się w czasie, a wraz z nim
profil gry i jej doświadczenie – bohaterowie zdobędą
zasoby, renomę i nowe umiejętności.
Aby gra sprawiała satysfakcję, szukamy sposobu, by
cały czas mieli przed sobą interesujące wyzwania
o realnych stawkach.
W tej grze to nie wrogowie, a dostęp do zasobów jest
głównym sposobem skalowania trudności. Evr to
gra o „poziomym” rozwoju postaci, które nie osią-
gają nadludzkich mocy, a uzyskują coraz więcej opcji
i narzędzi do wyboru. Jako osoba prowadząca grę
będziesz umieszczać na drodze drużyny różno-
rodny sprzęt. Ponieważ wiele z zasobów zużywa się
i kłopotliwie zajmuje ekwipunek, gracze raczej nie
zachowają ich bezczynnie.
Hojne umieszczanie w świecie gry jednorazowego
sprzętu (np. eliksirów, bomb itp.) umożliwi gra-
czom pokonywanie przeciwności, rozluźni strategie
i pomoże im nauczyć się mechanik gry.
Zrozumiałe jednostki
Aby skalować grę w Evr musisz dobrze rozumieć
przyjęte jednostki. 1 us to przybliżony ekwiwalent
10 zł. Uboga pensja będzie więc wynosić 250 us –
2500 zł. Statek pełnomorski zaczyna się od 1 miliona
us, czyli „naszych” dziesięciu milionów. Oznacza
to, że srebro jest dość tanie i bardziej dostępne niż
w naszym świecie. Jedna złota moneta warta jest 100
srebrnych (uwaga – nie 10, jak często w innych grach).
Czas liczymy w pochodniach – pochodnia pozwala
na uważną eksplorację jednego złożonego albo
dwóch, trzech prostszych pomieszczeń (dzięki temu
drużyna orientacyjnie wie, ile pomieszczeń może
zbadać). Czasami możesz prosić graczy o odpalenie
kolejnej pochodni, kiedy bohaterowie wyjątkowo
dużo czasu spędzą w jednym miejscu (np. rozwią-
zują łamigłówkę).
W podróżach możesz używać heksów o boku 10
14
km. Drużyna podróżując w ciągu dnia przebędzie
2 heksy. Idąc po trudnym terenie (bagno, góry) prze-
będzie 1 heks, a kiedy podróżuje konno, dobrym trak-
tem albo forsownie może przejść 3.
Skalowanie nagród
Kiedy przedmiotem wyprawy jest wejście do pod-
ziemi i zdobycie skarbów, przy określaniu trofeów
interesuje nas udźwig postaci. Dla średniego współ-
czynnika Ciało możemy spodziewać się, że bohater
wyniesie z podziemia około 125-250 monet (5-10
miejsc ekwipunku). Taka ilość monet da 125-250 us
albo ekwiwalent od 12 500 do 25 000 us, jeśli będzie
to złoto (125-250 uncji x 100).
Załóżmy, że w pierwszej wyprawie trzech boha-
terów zdobyło 500 us. Pozwala im to na pewien
komfort życia, ale wcale nie daje wielkiej przewagi
w organizowaniu następnych wypraw. Dopiero zdo-
bycie złota podnosi gwałtownie możliwości drużyny.
Być może z drugiego rajdu wyniosą ekwiwalent 1500
us.
Trzyosobowa drużyna, która zdobędzie trochę złota,
może mieć np. około 5000 us. Są to zasoby, które
pozwalają zorganizować kolejną, dobrze zaopatrzoną
wyprawę. Być może będą w niej najemni wojownicy,
tragarze i specjaliści?
Udźwig może być zmieniany poprzez korzystanie
przez graczy z najemnych pracowników. Twoim
zadaniem jest czuwanie, by nie doprowadziło to do
załamania gry. Pracownicy to ludzie – mogą mieć
różne oczekiwania, lojalności oraz opory.
Zauważ, że o ile ekwipunek regulowany jest udźwi-
giem, o tyle ilość pracowników możesz w razie
potrzeby skalować długością drogi do przebycia.
Podziemie z wejściem w mieście to wyprawa jed-
nodniowa, ale już poza granicami miasta oznacza
zapewne 3 dni pracy najemników (droga „tam”,
podziemie i „z powrotem”) – ich płaca rośnie więc
trzykrotnie.
Pamiętaj jednak: Twoja rola nie ma być złośliwa ani
manipulacyjna, a sprytne zaangażowanie graczy
zasługuje na docenienie.
Dynamika gry
takie narzędzia, to tylko dlatego, że ktoś prosi ich
o poprowadzenie wyprawy albo powierza im posteru-
Skalując zasoby (skarby i trudności w ich zdobyciu) nek graniczny do obronienia), tak teraz mogą śmiało
możesz zbudować dynamikę rozwoju bohaterów, używać i zdobywać dla siebie takie narzędzia.
którzy będą mogli coraz mocniej wpływać na świat
Pod koniec gry bohaterowie działają już jako ważni
gry. Przeskoki do kolejnych poziomów skarbów
można potraktować jak kamienie milowe zmienia- aktorzy na scenie gry – zakładają własną twierdzę,
jące dynamikę kampanii. Poziomy wynagrodzenia na otwierają gildię, szkolą uczniów.
jedną osobę mogą wyglądać następująco:
Powyżej poziomu siódmego pora na szczęśliwy
epilog. Bohaterowie będą od teraz potężnymi posta-
Na początku gry:
ciami tła, a Wy możecie zacząć zabawę nowymi boha-
terami.
• kilka sakiewek srebra (100 do 250 us),
• trochę srebra i kilka sztuk złota (do 1000 us).
Na początku bohater uzupełnia podstawowy sprzęt
Alternatywne PD
i zapoznaje się z logiką świata. Po osiągnięciu 1000 Postacie graczy są na wstępie mało zarysowane – jeśli
PD następuje awans na poziom 2. Powinno to nastą- chcesz, możesz w pierwszych kilku sesjach kampanii,
pić nie później niż po 5 sesjach. przed każdą grą zadać rundę pytań o pojedynczy fakt,
osobę albo miejsce z przeszłości, a odpowiedź nagro-
• Złoto w niedużych ilościach (2000 do 4000 us).
dzić przyznając po 100 PD.
Tutaj następuje rozkręcenie się kampanii. Na
Możesz nagradzać PD logistyczne zaplecze sesji:
takich nagrodach bohater może dotrzeć do
pisanie sprawozdań gry przy Otwartym Stole albo
poziomu 3 i zakumulować trochę skarbów, a nawet
aktualizowanie mapy. Jeśli chcesz, by gracze kon-
zbliżyć się do poziomu 4, który to wymaga aż
tynuowali te wysiłki, nagroda musi rosnąć wraz
25 000 PD. Ponieważ próg jest wysoki, możesz
z poziomem postaci. Ma być symboliczna, ale zachę-
spodziewać się, że gra na tym etapie trochę potrwa
cająca.
(zapewne ponad 10 sesji). Tak naprawdę pozostań-
cie na tym poziomie nagród, dopóki nie poczu-
jesz, że należy przebić barierę 4 poziomu przez
podrzucenie większych wynagrodzeń. Mierzenie się
z przeciwnościami powinno sprawiać i tak mnóstwo
frajdy. Kiedy zechcesz przejść na kolejny poziom gry,
wprowadź w świecie sporą stawkę do ugrania.
Oto kilka przykładów wyższych nagród:
• Wyprawa morska i 5% od zysku (6000 us wła-
snej zdobyczy i 5000 us jako procent).
• 5 sakiewek złota (12 500 us).
• Własna wyprawa morska (15 do 30 tys. us).
• Zadanie polityczne (200 do 500 tys. us).
Awans na poziom 5, 6 i 7 będą następowały raczej
poprzez zmiany skali politycznych działań, umowy
itp. – nie poprzez wynoszenie złota z podziemi. Tutaj
możesz przyśpieszyć lub zwolnić skalowanie gry
według uznania.
Na tych poziomach bohaterowie mogą otrzymywać
naprawdę duże zasoby. O ile na początku nie powinni
po prostu „mieć” zamku albo statku (jeśli dostają
15
Jak wykonać
loch?
1. Na ile sesji?
Określ, na ile sesji planujesz jego eksplorację. Średnie
tempo eksploracji to zazwyczaj 5 do 10 pomieszczeń
na sesję. U mnie jest to zazwyczaj około 8.
Policz, ilu pomieszczeń potrzebujesz.
2. Ile poziomów?
Poziom podziemia, który zapewnia sporą różnorod-
ność i po którym można się poruszać w wielu kierun-
kach ma zazwyczaj ponad 20 pomieszczeń.
Poziom mający około 10 - 15 pomieszczeń daje
wrażenie zwartej, kompaktowej budowli – trudniej
w nim o możliwość wyboru różnych dróg.
Poziom mający około 5 pomieszczeń wygląda jak
piętro wieży albo mały budynek – pozwala głównie
na poruszanie się w pionie.
Biorąc pod uwagę ilość pomieszczeń oszacuj ilość
poziomów. O ile nie istnieją silne przesłanki, by było
inaczej, loch powinien mieć minimum 2 poziomy.
3. Rozkład
Narysuj układ "węzłów" i "arterii", który tworzy regu-
larny (np. symetryczny, promienisty), interesujący
wizualnie, zamknięty w pętlę układ. Jeden z węzłów
podkreśl jako główną atrakcję podziemia. Np.:
16
4. Pomieszczenia
Zgodnie ze swoją intuicją umieść pomieszczenia
w taki sposób, by łączyły się z węzłami i arteriami.
Tym razem układ nie musi być regularny.
Możesz dodawać pomieszczenia:
• wzdłuż arterii (korytarz i pokoje),
• promieniście wokół węzłów,
• na wysięgnikach z korytarzy,
• nanizane na arterie (pomieszczenia przechod-
nie – tzw. amfilada):
niś
cie
e
promi
korytarz
wysięgniki
amfilada
Dodatkowo możesz odjąć lub dodać węzły i arterie,
jeśli pomoże Ci to w uzyskaniu ciekawszego kształtu
i lepszego układu pomieszczeń.
Teraz już wiesz, jakie będzie podziemie. Pora przejść
do nadania mu charakteru!
5. Charakter
Poniżej znajdują się cztery kwestie, które chcemy
zawrzeć w ciekawym podziemiu. Wyniki możesz
wybrać samodzielnie albo wylosować z tabel. Szukaj
powiązań pomiędzy nimi albo zaskakujących mody-
fikacji. Uzgodnij je pomiędzy sobą.
5a. Starożytna funkcja
Czym to podziemie było kiedyś? Świątynią? Gro-
bowcem? Obserwatorium astronomicznym? Wielką
podziemną tamą? Kompleksem laboratoriów? Areną
do walk? Teatrem rytualnym?
Interesująca przeszłość pomoże w zbudowaniu spój-
nego charakteru całości.
1.
Był to grobowiec, w którym pochowano
kogoś albo coś szczególnego.
Było to miejsce rytuałów lub badań
2.
wymagających wielkich środków.
Było to miasto pełne mieszkańców i ich
3.
przyziemnych spraw.
4.
Sprawowano tu władzę, wydawano sądy,
ogłaszano prawa.
Więżono tu skazańców. Może były wśród
5.
nich wyjątkowe istoty?
Kompleks by fabryką, laboratorium albo
obserwatorium wymagającym wielkiego
6.
zaplecza. Pracowano tu nad czymś
wyjątkowym.
Zbierano się tu na wydarzenia społeczne.
Walki gladiatorskie, teatr, wiece
7.
polityczne. Cokolwiek to było, mogło
gromadzić tłumy.
Oddawano tu cześć dawnym bogom. Ich
8.
kult mógł mieć wynaturzony charakter.
5b. Wyjątkowy potwór
Podziemie może nabrać charakteru dzięki wyjątko-
wemu monstrum. Czy jest to nieumarły mag? Wielki
golem, który wciąż działa? Mutant?
Wylosuj z tabeli poniżej, wybierz z bestiariusza albo
zaprojektuj od podstaw dzięki sekcji Jak przygotować
przeciwnika?
Potwór pozostawi po sobie ślady, które promieniować
będą na znacznie większy obszar niż samo leże.
1. Wynaturzony owad, składający setki jaj.
2. Gad niespotykanych rozmiarów.
Trujący płaz (np. żyjący w wodnym
3.
środowisku).
Człowiek–mutant nieludzkich rozmiarów.
4.
Może hybryda?
Starożytny duch lub nieumarły mag
5.
o niewyobrażalnej potędze.
6.
Pajęczak albo skorupiak z licznymi,
małymi pobratymcami.
Roślina, grzyb, drzewo, żywiołak lub
7. konstrukt. Coś, co nie powinno żyć,
a żyje.
Gniazdują tu straszne ptaki, harpie lub
8. nietoperze. Osobnik, który przewodzi
stadu jest wyjątkowo niebezpieczny.
Wielki goblinoid lub troll, który
9.
przewodzi dzikiemu plemieniu.
Wilk, gryzoń, dzik lub inne monstrualne
10.
zwierzę, którego domeną są dzikie ostępy.
5c. Mieszkańcy i goście
Kogo jeszcze można tu spotkać? Plemię koczow-
ników? Konkurencyjną drużynę? Cywilizowane
mutanty?
Wprowadzenie frakcji lub bohatera niezależnego
zmienia dynamikę podziemia, dodając szansę na
interakcje, sojusze i rywalizację.
Drużyna specjalistów realizuje tu swoje
1. cele. Chcą gdzieś się dostać, coś wynieść,
coś zabić albo kogoś wyprowadzić.
Mieszka tu wygnane plemię, które
2. próbuje stworzyć nowy dom. Dopiero
przybyli, czy są tu od dawna?
Niewinne dziecko, ślepy starzec, dwie
siostry, przerażony szlachcic z kontynentu,
3.
para kochanków – osoba lub mała grupa,
która zupełnie nie pasuje do tego miejsca.
Grupa, która bardzo potrzebuje pomocy
– zagubiona karawana, nieprzygotowani
4. osadnicy, ciężko ranna drużyna, grupa
uwięziona za zapadliskiem, której kończą
się zapasy.
5. Bandyci, którzy mają tu swoją melinę.
6. Ktoś uwięziony przez klątwę albo oszalały.
17
 5d. Skarby Grobowce Rytuały i badania Więzienia
1. Katakumby. 1. Sala pór roku lub słoneczny kalendarz. 1. Doły więzienne lub wąwóz z celami.
Coś w tym podziemiu ma wyjątkową wartość. Co to
jest? Stos złota? Wyjątkowy artefakt? Wiedza wykuta 2. Krypta z sarkofagiem. 2. Sala żywiołu. 2. Katownia, pokój przesłuchań, sąd.
na ścianach? 3. Sala balsamistów lub rytuałów. 3. Magiczny płomień. 3. Koszary lub posterunek.
4. Kolumbarium. 4. Sala z kamienną misą. 4. Masowy grób.
Spektakularne, choć konwencjonalne 5. Kaplica grobowa. 5. Szklane zbiorniki. 5. Krematorium.
1. bogactwa. Srebro, złoto, klejnoty, dzieła 6. Terakotowa armia. 6. Kamienne baseny. 6. Magiczna cela lub więżący krąg.
sztuki użytkowej. 7. Stos popiołów w kręgu. 7. Wielka mapa, globus, mapa nieba. 7. Więzienie potwora.
Informacja o lokalizacji krainy, innego 8. Czaszka potwora. 8. Preparaty w słojach. 8. Miejsce straceń.
2.
wyjątkowego podziemia lub wyspy. 9. Galeria posągów. 9. Biblioteka ksiąg, tabliczek lub zwojów. 9. Żelazne dziewice lub wiszące klatki.
10. Zamurowana komora. 10. Magiczne kręgi wyryte w posadzce. 10. Sale pracy katorżniczej.
Instrukcja wykonania przedmiotu albo
3. 11. Magiczna pieczęć lub zamknięte wrota. 11. Sala światła. 11. Cele z łańcuchami.
odprawienia rytuału.
12. Łódź grzebalna lub kurhan ziemny. 12. Soczewki, mikroskop, teleskop. 12. Izolatki.
4. Duże ilości magicznego pyłu. 13. Doły lub stosy kości. 13. Próbki skał.
5. Broń albo ochronny strój. 14. Zbiorowa mogiła. 14. Sala anatomii. Praca nad czymś znacznym
15. Urny zwierząt. 15. Rotunda lub krąg ogniskujący moc. 1. Pompy lub turbiny.
Przedmiot, który wpływa na otoczenie.
16. Sala z posągiem. 16. Sale medytacji, transu, wieszczenia. 2. Wielkie piece i miechy.
6. Np. na pogodę, wegetację, światło, czas,
grawitację, dźwięki itp. 17. Skarbiec na wieczną drogę. 17. Aleja zasłużonych. 3. Silosy, kadzie, zbiorniki, magazyny.
18. Ściana pamięci. 18. Sala zgromadzeń lub rady. 4. Kołowroty, wagi, dźwignie.
Przedmiot (np. korona, tron, berło), który 19. Krematorium. 19. Laboratoria i warsztaty alchemiczne.
7. potrafi nadać posłuch i władzę. Nad kim 5. Winda.
20. Fałszywy grobowiec. 20. Trony magów. 6. Cewki, baterie, przewody, zasilanie.
lub nad czym? Za jaką cenę?
7. Soczewki na szynach i przekładnie.
Jest tu wyjątkowe źródło pokarmu lub
napoju. Być może wiecznie obfite albo
Kult zapomnianych bogów Podziemne miasto 8. Tory i wagoniki.
8. 1. Wielkie dzwony, waga lub kadzielnica. 1. Wielka kuchnia, spiżarnie, paleniska. 9. Wielki młot.
dające zdrowie, wyjątkowe siły lub
poznanie przyszłości. 2. Kaplica z posągiem lub ołtarzem. 2. Wielka studnia. 10. Koło zamachowe.
3. Sala ognia lub wody. 3. Wspólne łaźnie. 11. Szklane tuby.
Szukaj odpowiedzi, losuj i przekształcaj wyniki aż 4. Aleja posągów. 4. Kompleksy sypialniane, noclegownie. 12. Sala inżynierów / kreślarzy.
do momentu, gdy poczujesz, że w tym podzie-
5. Wielka mozaika. 5. Szkoła.
miu znajduje się coś ekscytującego, co łączy się
w całościową historię. 6. Czary na krew. 6. Zespoły małych domów. Miejsce władzy
7. Wielka kopuła. 7. Piwnice i magazyny. 1. Sala wojenna z mapą.
6. Pomieszczenia II 8. Tron kapłański. 8. Plac, promenada lub targowisko. 2. Sala rady z kręgiem foteli lub stołem.
9. Wielki posąg z darami u stóp. 9. Warsztaty i miejsca pracy. 3. Sala tronowa.
Wróć teraz do szkicu z pokojami i wstępnie rozpisz, 10. Relikwiarz. 10. Zagrody zwierząt.
co gdzie będzie się mieścić. Zlokalizuj leże potwora, 4. Sala sądowa.
siedzibę przybyszów itp. W trakcie procesu dostosuj 11. Skryptorium i biblioteka zwojów. 5. Święta sypialnia lub łaźnia władcy.
rozmiary i ilość sal. Pamiętaj, że to ciągle etap szkicu 12. Łaźnia rytualna. Zgromadzenia 6. Sala uczt i nadawania godności.
(szczegółowego, ale ciągle szkicu). 13. Sala konwentu albo czuwania. 1. Arena walk i sale ćwiczeń. 7. Fresk lub mozaika z historią.
Dbaj o ślady starożytnej funkcji wbranej w punkcie 14. Ołtarz ofiarny lub całopalny. 2. Theatrum anatomicum. 8. Arena walk przed obliczem władcy.
5.a – rysując pokoje możesz inspirować się tabelami 15. Kamienie pamięci. 3. Teatr. 9. Bogaty gabinet.
wypisanymi po prawej. 16. Groby zasłużonych. 4. Sala wielkich biesiad. 10. Prywatna kaplica.
17. Czaszki świętych. 5. Sąd publiczny. 11. Tron z kajdanami.
Zastanów się też, czy w pustych przestrzeniach
pomiędzy pomieszczeniami nie zmieści się intere- 18. Święte źródło lub drzewo. 6. Targowisko. 12. Dzwonnica.
sująca sekretna komnata. Tam możesz dodać część 19. Klatki zwierząt ofiarnych. 7. Łaźnie, przebieralnie, baseny.
skarbu. 20. Rotunda z absydami. 8. Cyrk.
18 19
 7. Schody
To bardzo ważny etap! Zanim przejdziesz do szczegó-
łowego poprawiania i rysowania sal z ich zawartością,
musisz mieć wyobrażenie o tym, gdzie są zejścia na
niższy poziom.
Naszkicuj kolejne piętro tak jak w punkcie 3 – szukaj
ciekawego układu, który może być inny niż na
poprzednim piętrze, ale w kilku miejscach będzie się
z nim pokrywał. Tam, gdzie się pokrywa, szczegól-
nie w ważniejszych węzłach, narysuj przejścia między
poziomami.
Przejścia to nie tylko schody, ale też pionowe kominy,
dziury w stropach, windy itp.
Mogą one znajdować się w już naszkicowanych
pomieszczeniach albo przy nich, jako nowe wnęki
i sale.
Przejść powinno być dużo. Mniej więcej jedno na
5 do 10 pomieszczeń.
8. Więcej charakteru
Masz już szczegółowy szkic. Pora na ostateczny
rysunek. Rysujemy całość pierwszego poziomu
ponownie, tym razem określając dokładnie kształty
i zawartość pomieszczeń.
Podczas rysowania myśl o obfitości, rozmachu i kli-
macie. Śmiało dodawaj nowe elementy do uprzed-
nio wybranych. Podziemia powinny być wypełnione
treścią.
Powiększ pomieszczenia. Ich stropy mogą ginąć
w mroku. Wyobraź sobie mozaiki i złocenia, potężne
kolumny i reprezentacyjne schody. Niech loch (o ile
funkcja nie nakazuje inaczej) ma rozmach skali.
Podziemia powinny być przesycone klimatem niesa-
mowitości, niebezpieczeństw i cudów. Roztacza się
w nich zupełnie inny świat. Święcące posągi, wielkie
20
wodospady, srebrna kadzielnica, która sama koły-
sze się na 20-metrowym łańcuchu, pomieszczenia
W miarę możliwości staraj się, żeby detale się ze sobą
łączyły, tworząc wielką, wspólną opowieść.
Kiedy wypadnie złe spotkanie, możesz dookreślić
je według logiki (szczególnie tego, co znajduje się
zalane wodą, olbrzymie modele astronomiczne – to w pobliżu) albo wylosować z tabelki mającej 6 pól. Tę
wszystko pozwoli Ci nadać grze właściwą magię.
9. Drzwi tabelkę przygotujemy teraz.
Jeśli potrzebujesz inspiracji, sięgnij do tabeli. Rozwiń Zastanów się, jakich przeciwników i frakcje posia-
Zastanów się, które sale są otwarte, które są przy-
też pomysły z poprzednich losowań podkreślając ich dasz w swoich podziemiach. Ich oczywistych przed-
mknięte, a które zamknięte na klucz. Oznacz drzwi
rozmach. stawicieli wpisz w tabelę. Jeśli brakuje Ci opcji, wpisz
na planie.
warianty stworów. Np.:
1. Mgła, popiół, kości lub woda po kolana. Pamiętaj, że żywe potwory nie powinny być
1. k10 goblinów,
zamknięte na klucz.
2. Żywe drzewa, pnącza, grzybnie. 2. samotny i zagubiony goblin,
Śmiało stosuj otwarte sale – to rozwiązanie jest naj- 3. goblin czarodziej z obstawą 4 goblinów – śpie-
Zasypane piaskiem lub zalane wodą. prostsze i rodzi mniej absurdów w fikcji gry niż drzwi, szą się gdzieś,
3.
Trzeba kopać lub pływać. które są zamykane przez chodzące po podziemiu
4. k6 nieumarłych – ciągną za sobą łańcuchy,
szkielety.
4. Wieje tu silny wiatr lub pada deszcz. 5. młode wielkiego węża z poziomu -3,
Brak drzwi pozwala na wykorzystanie hałasu. Walka 6. wielka abominacja.
5. Snopy naturalnego światła. ściąga uwagę!
Jak widzisz nie każde spotkanie musi być jednoznacz-
Niepokojąca cisza lub nienaturalny
6.
dźwięk (dudnienie, pisk, jęk). 10. Rewizje nie bojowe. Wyniki 4 i 6 prawie na pewno takie będą,
ale już dla neutralnych grup albo dzikich stworzeń
7. Żyją tu małe, słodkie ptaszki / zwierzątka. Projektowanie lochów, jak każde projektowanie archi- można nastawienie losować.
tektoniczne, nie jest procesem linearnym i wymaga
8. Grozi zawaleniem, trzeszczy. Grupa goblinów może zaatakować, ale może też
przeskakiwania pomiędzy etapami oraz ciągłego
ruszyć po posiłki. Takie niestandardowe taktyki,
uszczegóławiania.
Przez kompleks płyną wodospady lub często podyktowane przez kostki nadadzą podziemiu
9. wyjątkowego wrażenia aktywnego i celowego życia.
rzeka. Teraz, kiedy masz pierwszy poziom podziemi,
możesz doprojektować kolejny poziom, wiążąc go
10. Znaki wypisane krwią. z wyższym poprzez część motywów. Uwagi końcowe
11. Ruchome elementy: ściany, schody, słupy.
Zaprojektowanie następnego poziomu oznacza Pamiętaj, że podany tu algorytm jest tylko jednym
zazwyczaj powrót do poprzednich i ich rewizję. Może
Architektura przypomina tkanki żywej z przykładów. Chodzi w nim o to, by ułatwić Ci roz-
12. to być np. dodanie nowych schodów albo śladów poczęcie przygody z projektowaniem podziemi.
istoty. Oddycha, pulsuje, trawi.
potwora z poziomu -3 na poziomie -2 itp.
13.
Tunele okrągłe jak kanały burzowe. Brak Po pierwszym podejściu szykowanie kolejnych
płaskich podłóg. 11. Tabela wędrujących lochów przyjdzie Ci z o wiele większą łatwością. Co
więcej, dzięki grze zrozumiesz, skąd biorą się nie-
14. Wszędzie kopuły i rotundy. przeciwników które zasady (jak losowe spotkania czy pętle komu-
nikacyjne) i będziesz w stanie stosować je bardziej
Korytarze o dziwnych proporcjach (np. Część przeciwników masz już na planie, powiązanych świadomie.
15.
sufit w zasięgu ręki). z konkretnymi lokacjami. Teraz pora na dodanie
podziemiom życia poprzez wprowadzenie ruchu po Choć proces ten może wydawać się czasochłonny,
16. Las słupów i kolumn, galerie i balkony. ich terenie. To mała rzecz, która mocno wpłynie na tak naprawdę pozwala na rozegranie mnóstwa
dynamikę gry. przygód w bardzo ciekawym, dopracowanym śro-
Raczej nie zbudował tego człowiek. Być dowisku. Co więcej, projektowanie takich lokacji
17.
może nawet nie humanoid. W lochach sprawdzamy zdarzenia losowe mniej jest (przynajmniej dla mnie) przyjemnością samą
więcej co pochodnię (1-3 pomieszczeń). Robimy to w sobie. Tak jak drużyna będzie odkrywać podziemia
18. Ściany pokryte w całości czaszkami.
kością k8 według omówionego wcześniej schematu: na sesji, tak my układając je także odkrywamy krok
po kroku ich tajemnice.
Elementy architektury są z suchego jak
19. 1. – spotkanie (złe)
pieprz drewna.
2. – znalezisko (złe)
Wszystko pokryte jest mozaiką, freskiem,
20. 7. – znalezisko (dobre)
płaskorzeźbą. 8. – spotkanie (dobre)
21
Jak
przygotować
miasto?
1. Jak duże?
Określ cel miasta w ramach kampanii:
• Metropolia – oferuje mnóstwo zasobów i środ-
ków, więc gra ma w niej wymiar polityczny i spo-
łeczny. Zagrożeń jest mniej, bo rozwiązywane są
systemowo. Metropolia może służyć za centrum
gry na wysokich poziomach, kiedy postacie
osiągną zasoby czyniące z nich siłę działającą
w większej skali.
• Zwykła mieścina – dostarczy zaplecze do gry
na okolicznym obszarze.
Zapewnia trochę środków, ale bez ekscesów.
Ma sporo zadań i zagrożeń, tak w mieście, jak
i w okolicach. Ta skala służy nam za centrum
kampanii na początku.
• Zapadła dziura – oferuje głównie problemy do
rozwiązania.
Prawie całkowity brak zasobów i liczne kłopoty
to znak rozpoznawczy miasta, w którym będą
działy się przygody, ale w którym bohaterowie
nie zagrzeją długo miejsca.
Jeśli miasto ma cel do zrealizowania w Twojej kampa-
nii, dobierz wielkość do tego celu. Jeśli jest to losowo
napotkane miejsce albo sam chcesz dać się zaskoczyć
kościom, rozmiar miasta możesz wylosować z tabeli.
Zasady podane w następnych krokach dotyczą miasta
o średniej skali, które może posłużyć za centrum
kampanii.
22
1. To w zasadzie bardzo duża wieś.
Kompletna, choć skromna, miejska
2.
społeczność.
Miasto solidne i ludne, ale nie bardzo
3.
wielkie.
4. Miasto duże i pełne przybyszów.
5. Czuć tutaj puls światowej metropolii.
Rzuć ponownie, ale miejsce jest
6. przeludnione albo otoczone obozem
(uchodźcy, armia, handlarze, przybysze).
2. Władza
Miasto jest ośrodkiem lokalnej władzy. Określ, kto
nim rządzi.
• Jeśli władza wynika z dotychczasowych wyda-
rzeń kampanii, podążaj za logiką świata.
• Jeśli chcesz wygenerować szybkie miasto, użyj
poniższej tabeli.
• Jeśli chcesz uzyskać większą głębię władzy (np.
będzie ona użyta w grze politycznej), użyj samo-
dzielnych tabel z sekcji Władca.
Zauważ, że władzę można z czasem uszczegółowić
używając sekcji Władca i nie musisz używać jej
w tym momencie.
1. Jarl / wódz ludu lub plemienia.
2. Rada miejska albo rada starszych.
3. Konwent uczonych.
4. Bogacz albo dziedzic szlachetnego rodu.
Zarządca kompanii handlowej lub jej rada
5.
nadzorcza.
Prorok, hierarcha zakonu lub obwołany
6.
w przypływie religijnego uniesienia zelota.
7. Wojownik – weteran na lądzie lub morzu.
Obcy dla miejscowych legat zewnętrznego
8.
władcy.
3. Zasoby
Miasto musi mieć ekonomiczne podstawy. Ustalimy
je dzięki tabeli. Losuj z niej od 3 do 5 razy. Z otrzy-
manych opcji wybierz 2 lub 3, które interesująco się
ze sobą łączą. Wypisz je.
Okolica obfituje w ziemie rolne obrabiane
1. przez mieszkańców licznych wsi będących
pod władzą tego miasta.
Wydobywa się tu rudy metali
2.
szlachetnych.
Występują tu kamieniołomy albo kopalnie
3. soli, węgla lub metali przemysłowych
(miedzi, żelaza, cyny).
W okolicy występują rzadkie składniki
4.
alchemiczne, które są stąd eksportowane.
Łowiska na morzu, jeziorach albo rzece
5.
zapewniają dużo pożywienia.
Zwierzyna łowna w lasach jest obfita,
6. a miasto stanowi centrum handlu futrem,
kością i suszonym mięsem.
Miejscowe lasy obfitują w doskonałe
7.
drewno budowlane i szkutnicze.
Pastwiska pozwalają na wypasanie dużych
8.
stad bydła, trzody albo koni.
Wiedza zgromadzona w tym miejscu
przez wieki przyciąga uczonych
9. i studentów. Miasto jest ośrodkiem
akademickim o znanych bibliotekach
i kolekcjach kuriozów.
Miasto zarabia na handlu – jego lokalizacja
10.
jest znakomita.
Sanktuarium religijne, grób bohatera
11. albo słynący cudami posąg ściągają tłumy
pielgrzymów.
12. Zasoby magiczne są tu łatwo dostępne.
23
 4. Architektura W mieście jest wiele schodów, również Budynki ekskluzywne Budynki praktyczne
9. w ramach ulic i placów. Ulice idą stromo 1. Konwent uczonych. 1. Oberża.
Pomyśl teraz o charakterystycznym wyglądzie całości.
Dwukrotnie losuj z tabeli poniżej. Wybierz ciekaw- pod kątem i trudno się tu porusza. 2. Sklep z kuriozami z kontynentu. 2. Zajazd / noclegownia.
szy wynik lub ustal połączenie obu w spójną całość. Życie toczy się na wewnętrznych 3. Przedstawicielstwo handlowe. 3. Komory celne.
Zanotuj efekt. 10. dziedzińcach otoczonych galeriami 4. Gildia morska. 4. Spichlerz / magazyn towarów.
Jeśli projektujesz metropolię wykonaj rzut 4 razy, i wypełnionych ogrodami. 5. Kamienica kupiecka. 5. Ludwisarz.
zastanów się, które z wyników dotyczą całości, 6. Jubiler. 6. Gorzelnia.
Grunt nie jest stabilny i osiada. Budynki
a które mogą posłużyć za cechę charakteru dzielnic. 7. Sąd. 7. Bednarz.
są pochylone i opierają się krzywo
11. 8. Heraldyk. 8. Rzeźnik.
Uwaga: nie każda dzielnica wymaga innego charak- o siebie. Podczas budowy wbija się
teru architektury. Wystarczą nam 4 wyniki na całe w grunt dębowe pale. 9. Kwatery wojska. 9. Balwierz.
miasto. Uzyskamy dzięki nim spójny wygląd, a za 10. Dom rodziny z kontynentu. 10. Kowal.
zróżnicowanie odpowiadać będą praktyczne funk- W gęstej zabudowie widać zaskakujące
przerwy – nieużytki, modlitewne ogrody 11. Oberża o wysokim standardzie. 11. Siedziba strzechy ciesielskiej.
cje obszarów. 12.
albo zarośnięte parcele. Czemu nie 12. Klasztor i świątynia ognia. 12. Piekarnia.
zabudowano tej ziemi? 13. Ogród modlitewny. 13. Medyk / zielarz.
Widać rusztowania, zespoły kamieniarzy,
słychać stuk młotów. To miasto jest 14. Alchemik. 14. Krawiec / szewc.
1.
jednym, wielkim placem budowy. Podnosi 5. Place i wybór budynków 15. Szkoła pieśniarzy / poetów. 15. Stocznia / warsztat naprawy łodzi.
się po katastrofie albo rozbudowuje. 16. Warsztat mozaiki. 16. Snycerz / stolarz.
To prawdopodobnie najważniejszy etap projektowa- 17. Łaźnie o dobrej reputacji. 17. Stragany różnego rodzaju.
Miasto jest bardzo gęsto zabudowane. nia, który przenosi nas do prawdziwej przestrzeni.
2. Ulice wyglądają jak korytarze, a słońce nie 18. Biblioteka i skryptorium. 18. Warsztat tkacki.
dociera do bruku. Narysuj abstrakcyjny schemat układu placów. Będzie 19. Mała kapliczka. 19. Kaletnik.
ich od 1 (małe miasteczko) do 5 (metropolia – tutaj 20. Dobry sklep. 20. Chronione ujęcie wody.
W tym mieście rzucają się w oczy liczne place są głównymi placami dzielnic i mogą im towa-
kolumnady, słupy i podcienia, wykonane rzyszyć mniejsze placyki, nieistotne jednak na tym
3.
są z kamienia albo drewna. Piętra etapie planowania). Jeden z placów podkreśl jako Budynki w biednym rewirze Budynki wyjątkowe
nadwieszają się nad ulicami. główny, a inny powiąż z frontem wodnym (portem 1. Znachor. 1. Wieża obronna potężnych właścicieli.
rzecznym lub morskim). Zaznacz wodę linią, np. tak, 2. Wyplatacz koszy. 2. Zejście do lochów.
W centrum miasta zbudowano wiele jak na poniższych przykładach:
3. Stara, przekrzywiona wieża. 3. Sad.
4. wież mieszkalnych o obronnym lub
4. Kazamaty. 4. Cmentarzyk.
reprezentacyjnym charakterze.
5. Łaźnia o złej reputacji. 5. Wykopaliska.
Na charakter miasta wpływa wyjątkowa 6. Lichwiarz. 6. Sauna.
jakość miejscowego rzemiosła – budynki 7. Posterunek przekupnej straży. 7. Barbakan.
5.
prezentują bardzo rzetelną ciesiołkę lub
8. Podły zajazd. 8. Smukła i bardzo wysoka wieża.
kamieniarkę.
9. Speluna dla bywalców. 9. Zbiorniki / silosy.
Na charakter miasta wpływa miejscowa 10. Hałaśliwy warsztat kamieniarski. 10. Odwierty / kopalnia.
sztuka. Mozaiki, płaskorzeźby albo 11. Obora. 11. Latarnia morska.
6.
malowane okiennice i szyldy nie
12. Folusz. 12. Obserwatorium astronomiczne.
wywołują zdziwienia. W przeciwieństwie do węzłów podziemi, place nie
13. Garbarnia. 13. Grobowiec świętego.
muszą tworzyć zamkniętej pętli, ale zawsze łączą się
Wiele z tego miasta ukryte jest pod ziemią. ze sobą jak największą ilością wygodnych dróg. 14. Cmentarzyk. 14. Starożytna ruina.
7. Prawie każdy budynek ma suterenę, 15. Jadłodajnia Sióstr Ogrodów. 15. Podejrzany pustostan.
a wszystko łączą sieci piwnic. Wylosuj teraz budynki – losuj 3x tyle co placów. 16. Stajnie. 16. Dom eksperta o rozległej sławie.
Nie przypisuj ich jeszcze do placów, tylko wypisz
Miasto pnie się w górę. Dachy są strome, wspólną pulę możliwości. Będzie ona nieco za duża, 17. Walki na pięści. 17. Dom emerytowanego bohatera.
8. poddasza wielopiętrowe, a w niebo godzą ale wkrótce odrzucisz te wyniki, które nie będą się 18. Kapliczka. 18. Krąg kamienny.
lukarny i wieżyczki. wpasowywać w wizję całości. 19. Kamienice żaków. 19. Olbrzymie drzewo.
Użyj według uznania tabele z sąsiedniej strony. 20. Liche stragany. 20. Krater / szczelina w ziemi.
24 25
 6. Problem
Ustal problem, który doskwiera miastu i który gene-
ruje napięcia.
W powietrzu wisi groźba konfliktu
1.
zbrojnego.
Kluczowy zasób został zniszczony albo
2.
jest bezpośrednio zagrożony.
Panuje powszechna bieda i ucisk klasowy
3.
– miasto jest na krawędzi rewolucji.
Trwa wojna gangów, organizacji albo
4. rodów. Rzuca się ona cieniem na życie
zwykłych ludzi.
Przybył niemożliwy tłum przybyszów lub
5.
uchodźców.
Przestępczość wymknęła się spod kontroli.
6.
Miasto popada w anarchię.
Zaogniają się napięcia na tle religijnym,
7. pojawiają się nowe nauki. Wrogość
pomiędzy nimi staje się alarmująca.
Władca oszalał albo kieruje się ku
8.
nieracjonalnym, szkodliwym celom.
Tarcia między władzą a ludem –
ucisk podatkowy, pobory do armii.
9.
niekontrolowane nadużycia straży albo
zwykły terror stają się nie do zniesienia.
Anomalie pogody, klimatu albo emanacje
10. magii czynią okolicę dziwną. Wszyscy się
zastanawiają, co to może oznaczać?
Za murami jest bardzo niebezpiecznie.
11. W okolicy grasują bandyci, potwory,
rebelianci albo piraci.
W mieście giną ludzie. Być może grasuje
12.
potwór albo morderca.
26
7. Wydarzenie
Ustal, jakie bieżące wydarzenie wpływa na sytuację
w mieście. Zastanów się czy dostrzegasz interesujące
związki między nim a problemem z poprzedniego
kroku.
Trwają wielkie targi handlowe albo
1.
rzemieślnicze.
Trwa budowa murów, świątyni, nabrzeża
2. portowego, zamku albo innej, ważnej
budowli / infrastruktury.
3. Trwa wielkie świętowanie.
Zbliża się turniej lub specyficzny konkurs
4. (wyścigi wioślarskie, pojedynki, konkurs
strzelecki albo wyścig po artefakt).
Trwa głośny proces / zbliża się egzekucja,
5.
pojedynek albo sąd boży.
Zbliżają się festiwal świateł albo inne,
kilkudniowe wydarzenia religijne
6.
z procesjami, postem bądź publicznymi
zgromadzeniami.
Przybył darzony szacunkiem prorok,
7. wywrotowy filozof albo występuje
płomienny kaznodzieja.
Przybyli znani pieśniarze albo trupa
8. aktorska i wszyscy czekają na pierwszy
występ.
Ogłoszono przepowiednię, proroctwo
9. lub rozpoznano omen, co wywołało wiele
niepokoju.
Trwają ważne negocjacje albo narady –
10.
całe miasto żyje plotkami o ich postępach.
Dopiero co ustały zamieszki, dokonał
się przewrót albo zakończono zbrojny
11.
konflikt i miasto doświadcza świeżych
konsekwencji tych wydarzeń.
Ktoś ważny opuścił miasto. Być może
12. uczynił to w pośpiechu. Być może jego
brak jest dotkliwy.
8. Coś wyjątkowego 9. Przypisanie miejsc i cech
Do tych wszystkich informacji możesz dodać jeszcze do placów
jedną, która wpłynie na poprzednie i nada im nowych
znaczeń. Masz listę budynków i różne informacje, które wpły-
wają na całokształt miasta. Pora przypisać do placów
konkretne lokacje.
Wyjątkowo młoda struktura
1.
demograficzna miasta. Spójrz na wynotowane budynki i oceń je pod kątem
powiązań ze sobą i innymi informacjami. Skreśl te,
Starzejące się społeczeństwo – młodzi które według Ciebie nie przydadzą się na tym etapie.
stanowią rzadkość. Czy to następstwo
2. Uwaga: to, że skreślasz na tym etapie kaletnika
plagi bezpłodności, czy może wpływ
exodusu, magii albo skażenia? albo piekarza nie znaczy bynajmniej, że nie ma ich
w mieście. Nie są oni jednak istotni czy rzucający się
Ich wiara jest wyraźnie inna niż w oczy na jego mapie. Jeśli z jakichś przyczyn podczas
3. w sąsiednich ośrodkach. Zapewne przyszłych sesji gracze zechcą ich poszukać, z pewno-
ścią znajdą przedstawicieli podstawowych zawodów.
bardziej brutalna i bezwzględna.
Ogólnie rzecz ujmując: poszukujemy teraz najcie-
Tutejsi rzemieślnicy (szkutnicy, płatnerze, kawszych mieszkańców i organizacji – najbardziej
4. cieśle, itp.) są szczególnie wprawieni kształtujących wyraz miasta i zaangażowanych
w jego historię i konflikty.
w fachu i znani poza swoim ośrodkiem.
Miejscowi szczycą się historią o swoim Jeśli potrzebujesz dodatkowych miejsc, dodaj je do
5. listy.
przodku-bohaterze.
Powiąż teraz budynki z placami, grupując je w sen-
Miejscowi mają dość szczególny wygląd
6. sowne zestawy. Przy jednym z placów będzie miała
albo sposób ubierania.
również siedzibę władza.
W mieście istnieje co najmniej jedna
dzielnica o wydzielonej funkcji Jeśli potrzebujesz, dodaj do struktury miasta dodat-
kowe place.
7. technicznej albo społecznej. Podział jest
bardzo wyraźny i może wiązać się
z animozjami. 10. Rysowanie mapy
Mieszkańcy są dotknięci znaną słabością. Na nowej kartce narysuj linię brzegową z żywym
8. Być może są chciwi, oddają się pijaństwu przebiegiem.
albo gardzą innymi.
Naszkicuj układ placów, nadając im tym razem kon-
Układ topograficzny wokół miasta kretną, geometryczną formę (najczęściej zbliżoną do
sprawia, że wiatr wieje zawsze z jednego prostokąta, czasami wydłużoną w jakimś celowym
9. kierunku). Połącz place arteriami. Obrysuj całość
kierunku. Ma on swoją nazwę i wiążą się
jajkowatym obrysem (mur obronny lub naturalna
z nim przesądy.
granica miasta).
Miasto słynie z łaźni publicznych
i zamiłowania do higieny. Być może są tu
10.
wody termalne. Negocjacje w saunie lub
basenie nie należą do rzadkości.
Miasto znane jest ze swoich pieśniarzy,
11.
teatrów lub misteriów.
Żyją tu dwa zupełnie różne ludy lub
12. plemiona, a ich odrębność jest widoczna
na każdym kroku.
27
Od placów (z narożników) wyprowadź możliwie naj- Połącz drugorzędne uliczki ze sobą i dociągnij je do
krótszymi drogami arterie ku murom. murów. Dodaj kolejne tam, gdzie wydaje się pusto.

Cała przestrzeń między uliczkami to budynki.

Jeśli któreś narożniki placów wydają się wystawać
W historycznych miastach stykały się one ze sobą
w przestrzeń miasta bez powodu (a prawie na pewno
tworząc zwartą budowlaną masę i to wrażenie
tak będzie), wyprowadź z nich dodatkowe arterie,
chcemy uzyskać. Oczywiście wewnątrz bloków zabu-
szukając celowych połączeń lub ciekawych kształtów.
dowy mogą być podwórce lub nieużytki, ale co do
zasady miasto traktujemy jako gęsto zabudowane.

Zaznacz teraz bramy i wieże w murach oraz nanieś

na mapę charakterystyczne budynki wybrane wcze-
śniej. Łącz je z placami, ewentualnie z arteriami lub
charakterystycznymi fragmentami murów. Zaznacz
je jako prostokąty i ponumeruj.

Od arterii odprowadź "grzebienie", czyli gęste, małe

i zazwyczaj równoległe uliczki (pamiętaj, że układ
urbanistyczny kieruje się logiką i stara się tworzyć
wygodne w zabudowaniu działki).

11. Dalsze kroki

Masz już punkt wyjścia: miasto, które posiada charak-
terystyczne miejsca, ekonomiczne zaplecze, problemy
i władze.

Wraz z czasem, jeśli okaże się to potrzebne, będzie

można rozbudować je sięgając po organizacje.

28 29
Jak
stworzyć
wieś?
Wieś, w przeciwieństwie do miasta, nie będzie cen-
trum życia kampanii – zapewnia zbyt mało zasobów
i usług, by mogła pełnić tę rolę.
Wiosek używamy jako centrów dla konkretnych
scenariuszy. Zapewniają one bohaterów niezależ-
nych, którzy mają kłopoty, nie umieją sobie z nimi
poradzić, a jednocześnie mogą służyć informacjami
i wsparciem.
W związku z tym wioskę można zaprojektować na
kilka sposobów, zależnie od oczekiwanej roli w grze:
• Jeśli wioska ma służyć do rozegrania konkret-
nej przygody, możesz pominąć dalsze punkty
i określić wyłącznie informacje istotne dla sesji.
Taka wioska będzie jednowymiarowa i kon-
kretna. Detalami nie przesłoni scenariusza.
Sama w sobie może być trochę nudna i, o ile
wydarzenia w okolicy nie będą zajmujące, praw-
dopodobnie nie pojawi się więcej w kampanii.
• Jeśli wioska ma być "rodzynkiem", możesz
przejść opisany dalej proces, tworząc barwne
i złożone miejsce.
Podane dalej tabele dadzą lokację, która wyróżni
się na obszarze kampanii. Wioska będzie miała
problemy i charakter, ale może przez to prze-
słaniać przygotowany scenariusz. Mówiąc
w skrócie, może się w niej dziać zbyt dużo na
raz. Z drugiej strony jest to paliwo dla złożonych
przygód w otwartym świecie.
30
• Trzeci model to "coś pomiędzy". Projektujesz
wioskę pod konkretną przygodę, ale dorzucasz
z tabeli detal czy dwa, by zbudować potencjał
na przyszłość i dodać trochę koloru.
Taka wioska będzie przede wszystkim "funk-
cyjna" i zagra swoją rolę w przygodzie, a po
jej zakończeniu nie stanie się pustą kropką na
mapie.
Możesz spróbować w ciągu pierwszych kilku sesji
przetestować te trzy sposoby budowania wiosek
i ocenić ich przydatność dla Twojego sposobu prowa-
dzenia. Prawdopodobnie każdy z nich może posłużyć
Ci na takim czy innym etapie kampanii.
1. Wielkość
Najpierw ustal, jak duża jest wioska. Zwykle powinna
mieć około 100 mieszkańców. Może jednak być zupeł-
nie inna:
1. Mieszka tu jedna, większa rodzina.
Chaty można policzyć na palcach jednej
2.
ręki. Wspólnota kilku rodzin.
3. Mała wieś. Mieszkańców około setki.
Duża, samodzielna wioska rozlana
na większym terenie. Pojawiają się tu
4.
mieszkańcy o wyspecjalizowanych rolach,
jak zielarz, szaman czy handlarz.
Nieomal miasteczko. Nawet pół tysiąca
mieszkańców i kilka małych kolonii
5. wokół. Ma przestrzeń publiczną w formie
placyku lub poszerzonej ulicy i kilka
budynków usługowych.
Rzuć ponownie, ale ilość mieszkańców
6. nie odpowiada ilości budynków. Wioska
się wyludniła albo jest przepełniona.
2. Tło ekonomiczne
Ustal zasoby, które uzasadniają istnienie wioski.
• Sięgnij do informacji, które wynikają z geogra-
fii i wylosowanych wcześniej zasobów.
• Albo wylosuj z poniższej tabeli.
Wyniki uzyskane drugim sposobem mogą być mniej
spójne z przyjętym obszarem kampanii, ale jeśli tak
się stanie, mają szansę nadać mu dodatkowy koloryt.
1. Klasyczna wioska rolnicza.
2. Jest tu tartak, kopalnia albo kamieniołom.
Wioska utrzymuje się z hodowli kóz,
3.
trzody, bydła albo koni.
4. Mieszkańcy pozyskują zioła alchemiczne.
Miejscowi łowią ryby na morzu, fiordzie
5.
albo jeziorze.
Pobliskie lasy pozwalają na łowienie
grubej zwierzyny. Może dzieje się to za
6.
pozwoleniem wyższej władzy, a może to
las dziki, nieobjęty prawami.
Miejscowi prowadzą zajazd, popularną
karczmę, nadmorską tawernę albo
7.
schronisko na szlaku wiodącym
na niebezpieczne tereny.
Tutejsze sanktuarium cieszy się łaskami.
8. Miejscowa kaplica, święty gaj albo grób
bohatera przyciągają pielgrzymów.
Ta wieś stanowi zaplecze twierdzy albo
9. posterunku armii. Zapewnia usługi,
transport towarów, magazynuje dobra.
Wieś posiada ważny młyn na rzece albo
10.
wietrznym wzgórzu.
Ktoś jest gotów płacić miejscowym za
11. dbanie o miejsce mocy. Być może jest ono
niebezpieczne albo trzeba je chronić.
Tutejszy las obfituje w dziki miód, wosk,
dziegieć albo żywice. Mieszkańcy żyją
12.
w głębi lasu albo wyprawiają się do pracy
w głuszę.
3. Mieszkańcy
1. Przybysze z daleka – obcy.
Ludzie, którzy odeszli z innej społeczności
2. albo zostali z niej usunięci. Banici,
odszczepieńcy, a może kolonia chorych?
Osadnicy ekonomiczni – z nadania kogoś
3. znaczącego albo własnej, przedsiębiorczej
inicjatywy.
Wędrowne plemię, które postanowiło
4.
osiąść w tym miejscu.
Przestępcy – rozbójnicy, przemytnicy
albo piraci – mają tu bazę wypadową
5.
(szczególnie ważne pytanie: czy władze
pobliskiego miasta o nich wiedzą)?
Sekta skupiona wokół osoby, sakralnego
6.
terenu, monumentu albo leża stwora.
Zdegenerowana społeczność – możliwe,
że kanibali (szczególnie ważne pytania:
7. czy inni ludzie wiedzą o ich sposobie
życia, a jeśli tak, to czemu jeszcze są tutaj
tolerowani)?
Są tu z powodu misji wyznaczonej przez
8. władzę. Ich obecność jest strategicznie
ważna.
9. To nie cywile, a garnizon wojskowy.
Są zorganizowaną akcją osadniczą
10.
przybyszów z kontynentu.
Teraz zastanów się:
• Czemu tu mieszkają?
• Czy ma to związek z zasobami? Może z charak-
teru ludności wynika coś innego?
• Jak dawno dokonano zasiedlenia?
• Co wie o tym miejscowa władza?
• Jaki jest jej stosunek do tej obecności?
31
 4. Lider
Określ sylwetkę lidera. Jaka jest jego relacja z miesz-
kańcami?
Głowa rodu – patriarcha / matriarchini –
1.
osoba najstarsza w rodzinie.
Wiedźma / druid. Człowiek znający
2.
mądrość natury i losu.
3. Sędziwy mędrzec. Być może przybysz.
Człowiek, który wywalczył posłuch siłą.
Może jest nienawidzony, a może obrał
4.
tę rolę zgodnie z tradycją i jest szczerze
szanowany.
Pustelnik – człowiek otoczony opinią
świętości, do którego wszyscy udają się
5.
po radę. On sam nie sądzi, by sprawował
władzę.
Człowiek morza. Rządzi tu jak na swoim
6.
okręcie.
Cudowne dziecko uważane za czyjąś
7. inkarnację albo wybrane ze względu na
przepowiednię lub omen.
Wysłannik wyższej władzy. Jaką misję
8.
realizuje?
Rada kilku osób. Rzuć ponownie k8 w tej
9.
tabeli, by określić ich charakter.
Mieszkańcy zbierają się wspólnie, by
10. decydować o ważnych sprawach. Takie
wiece czasami kończą się przemocą.
32
5. Architektura
Choć wygląd jest mało istotny dla przygód, to jednak
pomaga wyobrazić sobie wioskę jako realne miejsce.
Chaty są wykute w skałach albo
1.
umieszczone całkowicie pod ziemią.
Domy mają jednolite kolory – są
2. smołowane, bielone wapnem lub
malowane.
Domostwa wykonano z łamanego
kamienia. Są solidne, kryte łupkiem,
3.
obrośnięte mchem. Gdzieniegdzie w ich
ściany wbudowano olbrzymie głazy.
Wieś jest zaniedbana i stara. Domy są
4. ciemne i zawilgocone. Osiadają w gruncie.
Są przekrzywione.
Ta wieś wygląda zaskakująco sielsko. Sady,
warzywniaki i ule tworzą bliskie otoczenie.
5.
Prawdopodobnie rosną tu też dzikie
kwiaty albo hodowane są zioła.
Miejscowi obficie używają zdobnictwa:
6.
polichromii i rzeźbionych detali.
Domy są małe i niskie. Cud, że można
7.
mieszkać w tak ciasnych budowlach.
Mieszkańcy żyją wspólnie w wielkich,
8. długich chatach, mieszczących wiele
rodzin. Być może żyje w nich także bydło.
Drewno z pobliskich lasów zostało
wykorzystane do wzniesienia chałup
9. o skomplikowanych, ciesielskich
konstrukcjach. Ich dachy kryte są gontem
albo zarośnięte trawą.
Domy są wkopane w ziemię. Tylko dachy
10.
wystają ponad grunt.
Wieś została niedawno zbudowana. Domy
są nowe, drewno jasne, kamień jeszcze
11.
nie pokrył się mchem. Być może budowa
niektórych obiektów ciągle trwa.
Domy spoczywają na wyniesionych
12. platformach i słupach. Może stoją
w wodzie albo na nierównym terenie.
6. Coś szczególnego
Używając poniższych cech pogłębisz charakter sie-
dliska. Bardzo często będzie on wskazywał na jakąś
tajemnicę albo problem – bacz na możliwe skojarze-
nia z poprzednimi wynikami i potencjał na powią-
zanie z kampanią.
1. Mieszkają tu prawie same dzieci.
Wszyscy, którzy mogli, już dawno stąd
2.
odeszli. Zostali niedołężni starcy i kalecy.
Miejscowi są zabobonni. Stawiają wokół
3. wsi totemy, świątki albo czczą rzeźbione
bałwany w pobliskich miejscach mocy.
Wieś potrzebuje obrony, czego dowodzą
4. małe strzeleckie okna i ciężkie okiennice,
palisada albo obserwacyjna wieża.
Zadziwiająco dużo tu ekspertów i ludzi
5.
wykształconych.
Wioskę zlokalizowano pod olbrzymim,
6. rozłożystym drzewem. Miejscowi uważają
je za magiczne, ochraniające ich bóstwo.
Jak na tak małą społeczność, świątynia
7.
jest zaskakująco duża lub bogata.
Wieś znajduje się dokładnie nad
8.
głębokimi, niezbadanymi podziemiami.
We wsi żyje rodzina outsiderów.
9. Niekoniecznie są pariasami. Możliwe, że
sami wybierają izolację.
Mieszkańcy wierzą, że duchy ich
10. przodków mieszkają tuż obok nich. Czy
to przekonanie jest zasadne?
Wioska jest niemal zupełnie odcięta
od świata. Jeśli trwa to od dawna, to jej
11.
mieszkańcy są dziwni i być może żyją
w kazirodczych związkach.
Wieś rozłożona jest pod strzelistą wieżą.
To latarnia morska, wieża uczonego maga
12.
albo zupełna ruina. Być może nie ma do
niej dostępu.
7. Ostatnie wydarzenia
Wydarzenia to w zasadzie generator przygód. Coś
aktywnie się dzieje i zmienia sytuację. Być może
trzeba na to zareagować?
Pomyśl, czy wynik z tej tabeli nie łączy się z poprzed-
nim? Jak te dwie sprawy na siebie wpływają?
Złamano tabu albo prawo. Toczy się
1. spór lub formalny proces o wyciągnięcie
należytych konsekwencji.
W wiosce schronienie znalazł ktoś, kto
2.
musiał uciekać od swojego dawnego życia.
Trwa budowa ważnego obiektu: twierdzy,
wieży, mostu, młyna, drążenie szybu
3.
kopalnianego. Życie wsi zmieni się po
zakończeniu tej realizacji.
Mieszkańcy od wielu pokoleń czekają
na spełnienie się przepowiedni.
4.
Ostatnio zdarzyło się coś, co sprawia, że
spodziewają się jej realizacji już wkrótce.
Zbliża się lub trwa ważny targ albo święto.
5.
W wiosce albo pobliskiej okolicy.
Ktoś ważny został wygnany. Jego
6.
nieobecność wiele zmienia.
Wielka polityka: być może przemaszero-
7. wała tędy armia, rozegrała się bitwa albo
zbiegły dziedzic znalazł tu kryjówkę.
Pochowano kogoś znaczącego, ktoś ważny
8. wziął ślub albo złożono istotną przysięgę.
Sytuacja się przez to wyraźnie zmieniła.
Przybyli uchodźcy z obcego plemienia,
osadnicy, banda rozbójnicza albo możny
9.
ze świtą. Sprawiają, że wioska musi
funkcjonować na nowych zasadach.
10. Pojawiło się dziecko–podrzutek.
Zdobyto lub znaleziono przedmiot, który
11. jest cenny, kłopotliwy albo należy do
kogoś wpływowego.
Do wioski w środku nocy przyszedł
12. tajemniczy przybysz. Przyniósł nowinę,
która spowodowała panikę.
33
 8. Problem
Na koniec wylosuj problem społeczności. On także
może wchodzić w interakcję z poprzednimi losowa-
niami.
Pochowany niedawno członek
społeczności nawiedza wioskę. Na
10.
mieszkańców spadają niespokojne sny.
Śmierć przestała działać jak należy.

Zauważ, że problem jest najbardziej palącą kwestią.
– zmierza bezpośrednio do czegoś złego i wymaga
interwencji. Stanowi potencjalny generator przygody
na najbliższą sesje.
Wieś została splądrowana. Ktoś ją
1. terroryzuje i postawił ultimatum.
Napastnicy powrócą.
Władza z zewnątrz stosuje nieznośny
2. ucisk. Być może to podatki albo zaciągi.
Jej przedstawiciele powrócą.
Ktoś w wiosce jest watażką, mordercą lub
11. podobną szumowiną. Jest silny i nie da się
go łatwo pozbyć.
Brakuje kluczowego specjalisty do
12. skomplikowanego problemu. Trzeba go
sprowadzić.
9. Zweryfikuj kroki
Na koniec przejrzyj wyniki i zrewiduj wcześniejsze
wyobrażenia, łącząc ze sobą różne informacje.

Wieś została przeklęta, być może
w wyniku niegodziwego czynu.
Mieszkańcy mogą wiedzieć lub nie
3.
o tym, kto jest przyczyną. Mogą też rzucać
fałszywe oskarżenia i snuć błędne teorie.
Klątwa ma dalekosiężne konsekwencje.
Wieś żyje w cieniu konfliktu. Może to
wewnętrzna wrogość dwóch rodzin,
4. a może nienawiść kieruje się na zewnątrz
i spotyka z wzajemnością. Krew popłynie
lada dzień.
Jeśli coś jest sprzeczne, usuń. Jeśli czegoś brakuje,
dopisz. Zadbaj o klimat spójny, gęsty od charakteru
i pełen wyzwań.
Zauważ, że kroki 6-8 (a potencjalnie i wcześniejsze)
generują dużo konfliktów i tajemnic. Jeśli czujesz, że
na tak małym obszarze dzieje się zbyt dużo na raz,
możesz zrezygnować z nadmiaru materiału albo roz-
łożyć go w czasie. Np. zastosować na początku "coś
szczególnego" jako długotrwałą tajemnicę do rozwią-
zania, użyć "ostatniego wydarzenia" jako tematu dla
najbliższej sesji, a "problem" odpalić kilka spotkań
później, jako powód do powrotu w te okolice.

Miłość, pożądanie czy zwykła głupota? Taka wioska, zmieniając się w czasie, wprowadzi
Tak czy inaczej ten romans lub mezalians poczucie życia do obszaru kampanii.
5. ściągnie na wszystkich kłopoty, kiedy
potężna, zainteresowana osoba się o nim
dowie.
Ranny uciekinier z dalekiego świata
6. ściągnie za sobą problemy, ale z jakiegoś
powodu nie można go ot tak wygnać.
Zasoby są zagrożone. Bez nich wioska nie
7.
przetrwa.
Skażenie gleby i mutacje roślin źle wróżą.
8. Jakie mogą być konsekwencje dalszego
mieszkania w tym miejscu?
Potężny potwór urządził sobie w okolicy
leże lub łowisko. Mieszkańcy robią, co
9.
mogą, by go odpędzić, zabić lub schwytać
w pułapkę, ale na razie bezskutecznie.
34 35
Szykowanie Wody przybrzeżne
(tutaj linią przerywaną pokazano odległe morza,
a zdwojoną wody przybrzeżne – użyj dowolnego 9. Specyficznie zabarwiona woda.

wypraw
schematu, który będzie czytelny w notatkach): Sznur wież obserwacyjnych albo system 10. Silny prąd albo znane mielizny.
1.
stosów sygnałowych na platformach.
11. Ruiny wystają z wody.

morskich
Zanim przygotujesz wyprawę na morzu, zadaj sobie
pytanie, co jest ważniejsze: cel za morzem czy rejs
ku niemu? Niektóre przygody będą kładły nacisk na
aspekt podróży, inne na eksplorację zamorskiej wyspy
i jej podziemi. Czasami istotne będą oba elementy.
Tutaj zajmiemy się przygotowaniem rejsu, który
będzie stanowił istotny element sesji (a nawet zajmie
ją w całości i stanie się przygodą samą w sobie).
1. Ilość i charakter etapów
Wyprawa morska powinna mieć zazwyczaj od 1 do 5
etapów. Stanowią one liniowy ciąg i określają znaną
trasę morską od przystani do przystani. Np.:
Określ teraz, jaki rodzaj wód będzie pokonywany
podczas trasy. Wyróżnimy trzy typy:
• Wody przybrzeżne (raczej cywilizowane,
dobrze zmapowane i bezpieczne).
2.
3.
Obszar rybacki lub spory ruch handlowy.
Lasy wodorostów. 12.
Przejście przy skałach. Możliwe, że dość
niebezpieczne.
4. Stoczono tu kiedyś bitwę morską.
5. Ruiny wystają z wody. Odległe i straszne morza
6. Wody piratów. 1. Nagłe zamarzanie lub gotowanie się wody
Zauważ, że obecnie schemat jest liniowy i gracze 2. Potężne wiry albo mordercze prądy.
Ciekawa linia brzegowa: wodospady, klify,
są skazani na podążanie przygotowanymi drogami.
7. masywy skalne albo dymiące mgłami lasy 3. Tajemnicza wieża, która emanuje magią.
Zastanów się, jak wprowadzić szansę na wybory róż-
nych dróg. nabrzeżne.
4. Wielkie wrakowisko.
Możesz rozbić liniowy układ dając alternatywne Żerowiska fok albo gniazdowiska tysięcy
8. Liczne spuchnięte ciała w wodzie. Jest ich
trasy. Np. wybór między drogą dłuższą i łatwiejszą, ptaków.
a krótszą i trudniejszą albo tajną trasę, której przebieg 5. tak dużo, że trudno sobie wyobrazić, skąd
9. Zabarwiona woda. się na takim pustkowiu w ogóle wzięły.
trzeba uzyskać od niezbyt rozmownego informatora.
W ten sposób nawet względnie liniowy rejs nabierze 10. Silny prąd albo znane mielizny. W gładkiej jak lustro wodzie stoją posągi.
przestrzeni do decydowania.
Skałki. Trzeba manewrować, ale nie są
6.
Patrzą w jednym kierunku.
11.
bardzo groźne. Niezwykłe zorze polarne, fosforyzujące
7.
12. Żyją tu groźne stwory. skały, świecąca woda albo coś na jej dnie.
Z wody wystają wielkie kamienie /
Otwarte morze 8.
menhiry. Ich układ jest regularny. Może
to astronomiczny kalendarz, droga
1. Płyną lodowce procesyjna albo coś podobnego?
Trasa handlowa – można spotkać tu inne Z wody wystaje mnóstwo ruin. Płynie się
2. 9.
I uwaga! Nawet jeśli trasa jest zupełnie liniowa, ale statki i piratów. jak przez miasto.
podczas sesji gracze zdecydują, że fragment przed 3. Lasy wodorostów. Potężne skały, olbrzymie klify, łuki
nimi jest nazbyt niepokojący i zamierzają popłynąć
w inną stronę, wylosuj na bieżąco charakter trasy 10. z kamienia albo dziwne formacje
Legendarna głębia. Podobno wody
z tabel i kontynuujcie. Kto wie? Może odkryją nową wulkaniczne.
4. prowadzą tu do samych piekieł.
drogę do swojego celu? A przynajmniej tak mawiają żeglarze. Tysiące dziwnych ptaków, magicznych
ryb, latające wieloryby, stado jeleni
Teraz wybierz lub wylosuj z tabel charakter poszcze- 5. Szczególne łowisko.
gólnych etapów i zanotuj go na swoim schemacie: 11. kroczących po wodzie albo drzewa pod
Wody, na których królują piraci albo wodą. Coś, co należy do flory lub fauny,
6. ale działa zupełnie nienaturalnie.
dzikie plemię.
Podwo

• Otwarte morze (dalej od brzegów, groźniej,

ale wciąż w miarę "normalnie"). Wielkie ko Statkom towarzyszą tu delfiny, ryby 12.
Całkowity brak echa, dziwna cisza albo
wis 7.
dny las

wrako latające albo inne przyjazne stworzenia. dzwon z nikąd bijący na trwogę.
• Odległe i straszne morza (dziwne, groźne
i dalekie od siedlisk ludzkich). 8. Basen wielorybów lub ławicowisko ryb.
Ru
wo iny e
Wybierz, czy wyprawa ma być bardziej czy mniej dz w Ławic
lfinów
niesamowita i zaznacz schematycznie rodzaj etapów ie Wody de
piratów
36 37
 2. Określ punkty węzłowe 5. Wyspa jest bazą wypadową piratów.
Teraz opisz punkty na mapie, szukając między nimi
ciekawych skojarzeń i powiązań:
4. Gra przed rejsem
Pomiędzy etapami znajdują się węzły. Mogą one mieć Żyją tu dzicy. Jak bardzo przypominają Pamiętaj, że gracze mogą zdobywać informacje
trzy rodzaje: 6. Cel wyprawy: twierdza w o trasie przed wyruszeniem w rejs. Jest to pretekst
ludzi, a jak bardzo zwierzęta?
zatopionym lesie Curat-ar do różnych interakcji w świecie gry – poszukiwania
• Port (wioska albo miasto). Kiedyś rozbiła się tu załoga. Są map, przepytywana żeglarzy, doposażania statku itp.
• Wyspa. 7. zdesperowani, by wrócić do domu. Mogą Port w Ravansdom Na ile ten etap powinien być rozbudowany w waszej
chcieć uprowadzić statek. kampanii? To musicie sami wyczuć i dostosować.

Podwo
• Punkt orientacyjny.
Zaskakująco cywilizowana wysepka. Wielkie ko Co do zasady: dobre przygotowanie powinno skut-
Prawie na pewno miejscem wyjściowym będzie port wis

dny las
8.
Przejdź do projektowania wioski. wrako kować szansą na ominięcie lub pokonanie zagrożeń
w znanym bohaterom miejscu – np. mieście, które
stanowi centrum obszaru kampanii. oraz dawać szansę na znalezienie alternatywnych
Płaska jak stół, otoczona pionowymi tras do celu.
9. klifami. Co jest na jej wierzchu? Czy Ru
Punkt końcowy najczęściej będzie stanowił oddzielne wo iny e
dz w Ławic Gracze powinni otrzymać od Ciebie (lub sporządzić
zagadnienie przygody. Odpowiada na pytanie "po co cokolwiek można tam znaleźć? ów
ie Wody delfin samodzielnie) prostą mapę trasy, w którą się wybie-
tam płyniemy"?
Ta wyspa jest bardzo duża. Nie widać jej piratów rają. Schemat ten będzie miał część informacji, które
10. udało im się zdobyć. Na jego podstawie będą mogli
Co do punktów pomiędzy nimi masz jednak sporą końca. Porzucona
wolność wyboru. Ustal, jakie typy punktów węzło- wioska podejmować decyzje. Np. dla rysowanej przez nas
wych chcesz zobaczyć na trasie. Na poniższym trasy może to wyglądać tak:
schemacie port zaznaczono dużym kółkiem, wyspy Punkt orientacyjny
czarnymi kółkami, a punkty orientacyjne z użyciem Cel wyprawy: twierdza w
kwadratów: Samotna latarnia morska lub tajemnicza Baza piratów Posąg z biczem
1. zatopionym lesie Curat-ar
wieża. w rękach

2. Słynna formacja skalna. Port w Ravansdom

3. Przygotuj wyzwania
Podwo

Samotny posąg wystaje z wody albo

Wielkie ko
wis 3. ukryty jest tuż pod jej powierzchnią. Wielkie ko
dny las

wrako Im dalej od cywilizacji, tym większe dziwy i większe wis

Czyj? niebezpieczeństwa – biorąc to pod uwagę przygotuj wrako
dla wybranych etapów żeglugi zagrożenia lub wyzwa-
Ru
Opuszczona wioska na wysepce albo skale. nia. Pamiętaj jednak: nie każdy etap wyprawy musi
e 4. Ru
wo iny Ławic Czemu nie jest zamieszkana? je mieć!
dz w ów wo iny
ie Wody delfin dz w
ie
Znany wrak albo szkielet potwora Np. na naszym przykładzie prawie na pewno wody
piratów 5. Tu czasami giną statki
morskiego na płyciźnie. piratów będą wiązały się z ryzykiem napotkania
By zbudować charakterystyczny port, przejdź do wrogiego statku. Powiedzmy, że damy na to szansę
Przesmyk. Trudny do przebycia. Zapewne 50%. Złym pomysłem byłoby też zawijanie do bazy
sekcji projektowania wiosek lub miast. Wyspy 6. Tu nikt nie ląduje.
obfituje w skały, silne prądy lub mielizny. pirackiej – jeśli bohaterowie przygotowali się do
i punkty orientacyjne wylosuj lub wybierz z tabel: Coś groźnego na wyspie
trasy, prawie na pewno będą o tym wiedzieli. Może
Opuszczona albo nawiedzona twierdza. na wielkim wrakowisku powinien polować jakiś spory
7.
Wyspa Może dawne więzienie wśród fal? potwór, a podwodny las przed celem wyprawy obfi-
tować może w iluzje zagrażające woli? Co z opusz-
1. Wyspa grobowa / cmentarna. 8. Skała z jednym, samotnym drzewem.
czoną wioską? Może pasować będzie tam mały loch,
To miejsce jest objęte przesądem. mający nie więcej niż 6 pomieszczeń, w którym uda
Wyspa gęsto zalesiona. Unoszą się z niej 9. się odkryć zagadkę zniknięcia mieszkańców? Jego
2. Zapewne trzeba morzu złożyć jakąś ofiarę.
mgły. eksploracja byłaby całkowicie opcjonalna i dawałaby
10. Znana ruina wystaje z wody. szansę na zdobycie zasobów.
Ostra skalista wyspa zamieszkana przez
3.
foki i stada ptaków.
Wyspa z samotną kopalnią. Czy jest
4. czynna, czy opuszczona? Czy posiada
infrastrukturę?

38 39
 5. Pogoda i spotkania zmienią statyczne podążanie wzdłuż przy-
gotowanej trasy w niepewne doświadczenie płynięcia
Przykładowe spotkania + Przykładowe znaleziska +
Jednym z ważniejszych elementów doświadczenia w nieznane. 1. Rybacy. 1. Wieloryby.
wyprawy jest zmieniająca się pogoda. Ustal sytuację
2. Kupcy. 2. Ławice ryb. Same wskakują na pokład.
wyjściową: 7. Zmienność pogody
3. Przyjazna drużyna na wyprawie. 3. Silny prąd, który ułatwia żeglugę.
1. Jest pięknie i rześko. Pogoda też zasługuje na swoją dynamikę. Co etap
rzuć k8, by ocenić, jak zmieniła się sytuacja. 4. Miejscowa łódka – w pobliżu ma port. 4. Samotna wieża.
Pochmurno, ale z przejaśnieniami. Snopy
2. 1. – pogoda się mocno pogarsza 5. Elegancki statek z kontynentu. 5. Paczki i beczki w wodzie.
światła ślizgają się po morzu.
2. – pogoda się pogarsza
3. Jednolita powała chmur i lekki wiatr. 6. Znany podróżnik z daleka. 6. Punkt orientacyjny znany z opowieści.
7. – pogoda się poprawia
4. Mgła. Morze paruje. 8. – pogoda się mocno poprawia 7. Wyprawa naukowa. 7. Pusta wysepka dobra na postój.

5. Ciemny i pochmurny dzień. Szaruga. Zauważ: jeśli co etap rzucasz kostką losu i kostką 8. Przyjazne zwierzę. 8. Potencjalna nowa trasa.
pogody, to w 75% przypadków nastąpi jakaś dyna- 9. Pływająca wioska. 9. Butelka z listem.
6. Irytująca mżawka. Wszystko mokre. miczna zmiana otoczenia. Nie zawsze będzie to
duża zmiana, ale rzadko kiedy zupełnie nic się nie 10. Rozbitek, który coś potrafi. 10. Coś błyszczy pod wodą.
7. Ciepło i sucho. Powietrze stoi w miejscu. będzie działo.
8. Małe fale i stabilny wiatr. Dobra pogoda.
Wyobraź sobie różne możliwe kombinacje wyników
9. Rzęsisty deszcz i spore fale. na kościach: Przykładowe spotkania - Przykładowe znaleziska -
1. Piraci. 1. Topielcy w wodzie.
10. Jasny blask na wodzie. Jest ciepło. • Los 7, pogoda 8 – burza nagle ustaje. Po
pewnym czasie dostrzegacie na skałach rozbite 2. Duży potwór morski. 2. Skałki na trasie.
11. Pogoda w kratkę. resztki statku, który w przeciwieństwie do was
nie pokonał pogody. Ładunek leży rozrzucony 3. Stado agresywnych stworzeń. 3. Prąd, który znosi w złym kierunku.
12. Sztorm – pioruny, grad, fale jak ściany. na skałkach i przy odrobinie ostrożności można
go pozbierać – będzie to jednak ryzykowne. 4. Duch kogoś, kto zginął na morzu. 4. Nieznana mielizna.
6. Zdarzenia losowe • Los 1, pogoda 8 – burza nagle ustaje i wypływa- 5. Konkurencja do celu. 5. Ślady świeżo rozbitych statków.
cie na spokojne wody. Niestety niedaleko przed
Powiedzieliśmy wcześniej o rzucaniu od czasu do 6. Tratwy goblinów. 6. Omen, który niepokoi wioślarzy.
wami sunie piracki okręt, który widzieliście
czasu kostką losu k8, według poniższego schematu:
wcześniej. Teraz pogoda pozwala mu na atak. 7. Aroganccy ludzie z kontynentu. 7. Ruina siedliska – nienaniesiona na mapy.
1. – spotkanie (złe) Rusza w waszą stronę.
2. – znalezisko (złe) 8. Wyprawa wojenna – dużo statków. 8. Szkodliwa, magiczna mgła.
• Los 7, pogoda 2 – dotychczas słoneczne niebo
7. – znalezisko (dobre) zasnuwa powała chmur, wiatr się wzmaga, 9. Załoga, która postradała rozum. 9. Miraże i zwidy.
8. – spotkanie (dobre) a wraz z nim także fale. Jednocześnie dostrze-
gacie w wodzie posąg dzierżący nad głową sferę 10. Przeklęta załoga. Np. mutanci. 10. Wir.
Podczas rejsu będziemy używać tej techniki na gwiazd – to punkt orientacyjny trasy, o której
każdym (lub niemal każdym) etapie, aby ustalić, czy wspominał kapitan Garve – trasy przez Basen
coś ciekawego nie wpłynie na sytuację. Rdzawej Wody. Nie macie go na mapach, ale
powinien prowadzić do wioski wielorybników.
Kostka losu może sprawić, że nawet na bezpiecznych Trasa ma być trudna, ale krótsza.
wodach pojawi się piracki statek czy zbłąkany potwór
albo że na odległym morzu spotka się uszkodzony • Los 2, pogoda 1 – zbliżacie się do wyspy, kiedy
okręt kupiecki, który chętnie zapłaci za pomoc pogoda załamuje się na dobre. Pracując wio-
w powrocie do cywilizacji. słami, liczycie na spokojną tawernę i ciepły
kominek. Wtedy wśród rozkołysanych fal i strug
Wynik może też zasugerować pływające w wodzie deszczu dostrzegacie pionowy kształt. W płyt-
zasoby albo odkrycie, że statek zniosło na skały kie dno wbito pal... z człowiekiem. Miejscowi
i trzeba rozpocząć manewrowanie. Takie znaleziska chyba przestali przyjmować przybyszów
z otwartymi ramionami. Co robicie?
40 41
Używanie 2. Wprowadzanie do gry Uczciwie powiem, że testowałem pewne opcje, ale
nie udało mi się do dzisiaj wybrać takiej, która ide-

organizacji
Dodawaj do kampanii organizacje w taki sposób,
by nasycić obszar gry różnymi grupami i ich inte-
resami, ale nie przesadzić z ich ilością. Chodzi o to,
by mieć wachlarz opcji do wyboru i jednocześnie się
nie pogubić.
alnie leżałaby w moim guście. Skłaniam się obecnie
ku intuicyjnemu podążaniu za obecnymi w świecie
wydarzeniami, zadawaniem sobie pytań i szukaniem
powiązań. Wiem jednak, że to także nie jest sposób
perfekcyjny.

Organizacje są wyjątkowo użyteczną częścią kampa- Najważniejszym elementem każdej organizacji będzie Jeśli chcesz konkretnego mechanizmu, mogę zapro-
nii. Podobnie jak bohaterowie niezależni mogą two- jej problem (przykłady na następnych stronach). ponować jeden do wypróbowania na start:
rzyć napięcia i dostarczać informacje, a poprzez swój
zasięg są wygodne w użyciu (dzięki przedstawicielom Problem pozwala na zaangażowanie graczy w przy- Do zrealizowania celu potrzeba trzech kroków. Rysu-
mogą występować w wielu miejscach na raz). godę. Włączenie się w działania organizacji może jesz prosty pasek postępu:
doprowadzić do interesującego awansu bohaterów
1. Rodzaj organizacji
w jej szeregach.
° ° °
Na następnych stronach znajdziesz 10 typów orga- 3. Działania organizacji Co sesję rzuć k6. Na wynikach 4-6 organizacja
zrobiła krok naprzód. Zapełnij jedno oczko. Opisz
nizacji i tabele, które pomogą w nadaniu im wyrazu.
Każda organizacja może samodzielnie próbować roz- w plotkach dostrzeżone przez bohaterów konsekwen-
Wybierz organizację, jakiej potrzebujesz i dopasuj do
wiązać swój problem. Jej działania prowadzone w tym cje, jeśli mogli je zaobserwować.
toczącej się kampanii lub przygody.
celu i ich konsekwencje widoczne dla graczy sprawią,
Uwaga: z tabeli poniżej w miarę możliwości nie losu- że przedstawiony świat wypełni się życiem. ° ° °
jemy, a wybieramy, chyba że szukasz akurat inspiracji
do sesji i chcesz dać się zaskoczyć. Np. miejscowy konwent opublikował dziurawą, choć Jeśli na kości wypadło 1, dzieje się mała katastrofa.
atrakcyjną teorię. Może nie wpływa to bezpośrednio Problem eskaluje, ulega modyfikacji, postępy zostały
na działania drużyny awanturników, ale jeśli przy utracone. Sytuacja w świecie zmienia się i dociera do
Organizacje kolejnej wizycie w mieście zobaczą przybyłych do uszu bohaterów.
miasta, dyskutujących uczonych, ożywiony handel
1. Władca. i zapełnione służącymi gospody, poczują, że coś W ten sposób organizacje będą działać w tle, a ich
w świecie dzieje się bez ich udziału. monitorowanie powinno być na tyle proste, by nie
2. Lud.
przysporzyć nadmiernego obciążenia.
3. Konwent uczonych. Przed następną wizytą uczeni odkryli wady w teorii.
Kłócą się na ulicach. Dochodzi do bójek. Uwaga: pamiętaj, że nie każda organizacja w świecie
4. Organizacja religijna. musi mieć jednocześnie problem do rozwiązania.
Niewykluczone, że w tym miejscu gracze zainte- Dałoby to absurdalne zagęszczenie wydarzeń.
5. Drakkar. resują się tłem obserwowanych wydarzeń. Mogą
nawet otrzymać zlecenie na zdobycie zapisów, które W dojrzałej, rozwiniętej kampanii prowadź mniej
6. Łowcy nagród. potwierdzą lub obalą kontrowersyjną teorię. więcej 3 równoległe problemy. Kiedy jakaś organiza-
cja rozwiąże swój, wprowadź problem w innej.
7. Ród.
4. Monitorowanie postępów
8. Organizacja pracy. 5. Wiązanie zagrożeń
By działania organizacji toczyły się naturalnie, potrze-
9. Grupa przestępcza. bujesz sposobu na ich mierzenie. z organizacjami.
10. Wojownicy. Możesz robić to intuicyjnie, zadając sobie pytanie: "co Problemy organizacji to też materiał na długofa-
organizacja mogła zrobić, by zbliżyć się do rozwiąza- lowe zagrożenia kształtujące kampanię. Od czasu
Dwa pierwsze rodzaje to szczególne organizacje nia swojego problemu"? do czasu zauważysz w nich potencjał na wydarzenie
o dużym zasięgu, które kształtować będą szeroki o większej skali. Przerób wtedy wybrany problem na
krajobraz kampanii. Możesz też posłużyć się rodzajem paska postępu. długofalowe zagrożenie, zgodnie z sekcją Otwarty
świat z fabułą.
Pozostałe 8 to drobniejsze organizacje, których uży-
jesz jako zaplecza do konkretnych przygód. Takiego problemu organizacja nie rozwiąże sama.
Musi otrzymać pomoc bohaterów graczy.

42 43
Władca
Legitymizacja władzy Problem władcy
1. Bohaterski czyn. Ogłoszono niepokojące proroctwo
1. dotyczące władcy. Trzeba sprowadzić
2. Prawo dziedziczenia. mędrca, który je zinterpretuje.
Pokonał wrogów i zapewnił Banda rebeliantów sieje postrach
3.
bezpieczeństwo. 2. w okolicy. Oficjalne siły nie mogą się do
nich dobrać – baza jest dobrze ukryta.
Rządy sprawuje 4.
Brutalnie zmiażdżył wewnętrzną
opozycję. Zbliża się wojna z pretendentem
Głowa tradycyjnego rodu lub plemienia:
To lud go wybrał. W porywie serca albo 3. (wygnany dziedzic / siła zewnętrzna /
1. przywódczyni, wódz, jarl, patriarcha, 5.
przeciwnie, po długich obradach. ambitny magnata / prorok itp.).
matrona.
6. Zgniły kompromis. Relacje z miejscową religią bardzo się
2. Rada plemienia.
zepsuły. Czy to władca popełnił potępiany
3. Uczony (albo grupa). Jego władza stanowi rozwiązanie czyn, czy może przedstawiciele kultu
7.
praktycznego problemu. 4. urośli w ambicje? Jedna ze stron konfliktu
4. Dziedzic potężnej rodziny (książę). zwróci się o pomoc bohaterów (mediacje
Omen, przepowiednia lub namaszczenie
Zarządca kompanii handlowej (albo rada 8. / podrzucenie dowodów / wybadanie
5. przez natchnioną osobę.
nadzorcza). nastrojów / zebranie popleczników).
9. Ma za sobą wielką siłę zbrojną.
Prorok albo eremita. Choć żyje na uboczu, 5. Potwór zajął teren z witalnymi zasobami.
6. cieszy się takim szacunkiem, że jego słowo 10. Ma za sobą potęgę magiczną.
W otoczeniu władcy jest zdrajca. Trzeba
uznawane jest za prawo. 6.
ustalić jego tożsamość.
7. Wiedźma, druid, szaman albo wiedzący. Jak teraz postrzega go lud? Władca potrzebuje w dyskretny sposób
7.
Przedstawiciel zorganizowanej religii 1. Uważa za bohatera. wykończyć opozycję.
8.
(przeor, kapłanka itp.). 2. Widzi w nim rozwiązanie problemów. Okoliczności wymagają współpracy
9. Przybysz z kontynentu. 8. ze śmiertelnym rywalem i konieczna
3. Ma za zło konieczne. będzie pomoc w negocjacjach.
10. Wojownik. Lud jest obojętny i skupiony na swoich
4. Morderca poluje na ofiary powiązane
sprawach. 9.
11. Kapitan. z kręgiem władcy. Trzeba go schwytać.
12. Fanatyk, który pociągnął tłumy. 5. Nienawidzą go i chcą odrzucić. Kłopotliwy sekret władcy (romans / brak
6. Aktywnie go krytykują. legitymizacji / dług / fałszywa tożsamość
10.
itp.) wyszedł na jaw – zna go jedna osoba
7. Lud jest zadowolony z reform. i nie waha się stosować szantażu.
Lud daje kredyt zaufania, ale czeka też na 11. Nad dworem ciąży klątwa.
8.
efekty. Coraz mniej cierpliwie.
Władca osobiście interesuje się magią
Narzekają bo lubią narzekać, ale tak i chce położyć ręce na artefakcie / księdze.
9. 12.
naprawdę akceptują. Potrzebuje pomocy w ich zdobyciu lub
wykradnięciu.
10. To ich człowiek.
11. Zwyczajnie nim gardzą.
12. Oskarżają go o biedę.

44 45
Lud
Historia – rozkwit
1. Zdobyli wiele złota poprzez handel.
Stworzyli bezpieczną siedzibę, która była
2.
azylem dla nich samych i innych tułaczy.
Wytworzyli wyjątkowe, zapierające dech
Historia – początek 3.
budowle, np. wysokie wieże, doskonałe
mury, świątynie o złotych kopułach,
1. Silny lider pomógł im pokonać chaos. wspaniale ogrody i pałace.
Wewnętrzne spory pozostawiły blizny na
2. Osiągnęli niedościgniony kunszt
lata. 4.
rzemiosła, które zyskało szerokie uznanie.
Dzięki wzajemnemu zaufaniu zdołali
3. Zdobyli rozległą i głęboką wiedzę. Do
odbudować siły i liczebność. 5. ich uczonych zjeżdżali się adepci z wielu
stron.
4. Zawiązano trudne porozumienie.
Zabezpieczyli rozległe tereny, tworząc
Wywalczono trwały pokój za wysoką
5. 6. sieć budowli obronnych, siedlisk, stosów
cenę.
alarmowych czy wież obserwacyjnych.
Oczyszczono okolicę z wielkiego
6. Stworzyli wspaniałe warownie, zdolne
zagrożenia. 7.
przetrwać lata oblężeń.
Ustalono sojusze, zawarto przyjaźnie,
7. Ich siedziba stała się centrum handlu
spisano umowy.
8. i tyglem kulturalnym pełnym przybyszów
Historia – schyłek
Stali się rozrzutni i nadmiernie się
1.
zadłużyli.
2. Skupili się na rozrywkach i dekadencji.
Zapomnieli, że wróg może czaić się wśród
3.
nich samych.
4. Popadli w pychę wobec sąsiadów.
Rozwarstwienie społeczne i wyzysk stały
5.
się nieznośne. Ulice spłynęły krwią.
6. Zniszczyła ich niespodziewana katastrofa.
Zbyt ufnie korzystali z magii, aż
7.
wymknęła im się z rąk.
Zdradzono ich, a cios ten przyszedł
8.
z najmniej spodziewanej strony.
Przeliczyli swoje siły i wypowiedzieli
9.
wojnę, która ich złamała.
10. Próbowali kontrolować zbyt duży teren.
Problemy
Prorok lub wizjoner głosi nadchodzące
1. przemiany. Budzi sprzeczne, gorące
reakcje.
Dwie silne organizacje wewnątrz
2. społeczności stają do walki. Będą szukać
popleczników.
Potwór utrudnia dostęp do istotnych
3.
zasobów w okolicy.
Pojawiła się atrakcyjna okazja na zajęcie
lokacji. Niestety, na jej terenie zjawili
się też obcy agenci / przedstawiciele
4.
organizacji. Nie można wydać im wojny.
Trzeba ich dyskretnie przepłoszyć lub
wykończyć.
Trzeba zbadać pogłoski o knowaniach
5. sąsiadów. Poszukiwani są umiejętni
szpiedzy.
Rozwarstwienie społeczne i nadużycia
władzy zmierzają ku rychłej rewolucji.
6.
Rewolucjoniści szukają wsparcia. Władza

8.
Rozwiązano problem naukowy, który stał z wielu stron. Historia – konsekwencje tropi zdrajców.
się kluczem dla wyjścia z kryzysu.
Zdobyli wgląd w meandry losu. Ich 1. Dramatyczna tułaczka. Klątwa ciąży nad ludem. Trzeba ustalić,
Zbudowano nową, zmieniającą sytuację wróżbici, prorocy albo mędrcy przyciągali 7. jakie czyny ją sprowadziły i odczynić.
9. 2. Śmiertelny wróg. Możliwe, że klątwa jest sprawiedliwa.
infrastrukturę. Mógł być to most, zbłąkanych i stroskanych, dzieląc się
portowe nabrzeże, tama, grobla, przebicie radami i godną podziwu przenikliwością. 3. Depopulacja. Zaginęła ważna postać. Trzeba wyruszyć
tunelu itp. (infrastruktura poprawiająca 8.
9. Byli wzorem pracowitości, 4. Nowe, specyficzne praktyki religijne. za nią i sprowadzić z powrotem.
ekonomię i komunikację) albo mur, 10.
zapieczętowana brama, święty symbol itp. przedsiębiorczości i oszczędności. Lud chciałby utworzyć kolonię lub
5. Wieloletnia niewola.
(infrastruktura, która powstrzymała coś 11. Zdobyli przyjaciół i sojuszników. 9. placówkę w odległym miejscu. Trzeba
groźnego). 6. Upadek rzemiosł i wiedzy. zbadać lokację i trasę do niej.
Opanowali interesujące techniki
Ktoś z zewnątrz nadszedł z wybawieniem. 12. 7. Splądrowane siedziby. Giną ważne osoby, powiązane funkcją.
magiczne.
10. Wydarzenie było tak zaskakujące, że uwa- Np. alchemicy / osoby z kręgu władzy
ża się je za cud. 8. Głód.
10. / kupcy itp. Trzeba znaleźć powód –
w przeciwnym wypadku lud czeka
Wielki artysta lub myśliciel zdefiniował
destabilizacja.
11. ich tożsamość. Jego postać uchodzi za
ojca–założyciela.
Bohater poprowadził ich do pokonania
12. strasznych przeciwności. Dziś uchodzi za
ojca–założyciela ludu i jego wzór.

46 47
 Preferowana sztuka Preferowana rozrywka Znani z
1. Poezja 1. Gry drużynowe. 1. Kuchni.
2. Teatr. 2. Polowanie. 2. Zabobonności.
3. Rzeźba w drewnie. 3. Regaty. 3. Spóźnialstwa.
4. Legendy i bajki. 4. Słuchanie pieśni. 4. Wykształcenia.
5. Mozaika. 5. Opowiadanie bajek. 5. Pracowitości.
6. Iluminacja ksiąg. 6. Gry planszowe. Zakazu wiązania się w pary z osobami
6.
7. Muzyka instrumentalna. 7. Rozwiązywanie zagadek. spoza ludu.

8. Tańce. 8. Tańce. Ciekawości świata. Chętnie podróżują

7. i zawsze znajdą czas na posłuchanie
9. Złocone obrazy tablicowe (w typie ikony). 9. Zapasy. wieści.
10. Architektura. 10. Łucznictwo. 8. Zaradności.
11. Pieśni. 11. Jeździectwo. 9. Bardzo surowych praw.
12. Rzeźba w kamieniu. 12. Egzekucje publiczne. 10. Biurokracji.
11. Dzikiego kapitalizmu.
Treść sztuki Ich kuchnia Silnych więzów rodzinnych.
1. Bohaterskie czyny. 1. Tłusta i syta. 12. Posłuszeństwo i honor rodu przedkładane
są nad wolność i osobiste dobra.
2. Natura. 2. Słodka.
Rytuału samooślepienia, po którym
3. Śmierć. 3. Korzenna.
13. niektórzy z nich uważani są za
4. Historia. 4. Warzywna. "widzących".

5. Kosmogonia. 5. Pikantna. 14. Centralnego planowania i kolektywizmu.

6. Antropogonia. 6. Pełna kiszonek. Wychowania we wspólnych domach

15.
i braku więzów rodzinnych.
7. Miłość. 7. Grzybowa.
16. Braku własności prywatnej.
8. Dawni bogowie. 8. Rybna.
17. Mściwości.
9. Strączkowa.
18. Braku zaufania do morza.
10. Z plackami.
19. Nudnego rozsądku.
11. Pierogowa.
20. Piwa.
12. Oparta o zupy.

48 49
Konwent
Typ konwentu
1. Alchemicy.
2. Badacze starożytności.
3. Magowie.
4. Zielarze.
5. Medycy.
Przywódca
6. Inżynierowie.
1. Najcichsza osoba, jaką w życiu widziałeś.

2.
Ekscentryk (stroje, egzotyczne zwierzęta, Problem
sztuka, dużo biżuterii).
Badają klątwę, zarazę albo naturę
3. Hednonista i rozpustnik. 1. magicznego potwora – trzeba dostarczyć
im materiały do studiów.
4. Pedant.
Ktoś podejrzewa, że ich popularna teoria
5. Roztargniony dziwak.
jest dziurawa i będzie szukał pomocy
2.
6. Szalona naukowczyni z burzą włosów. w znalezieniu (lub wykradnięciu)
dowodów.
Wyrzutek z innego konwentu. Chce
7. zemścić się przez obalenie twierdzenia Ukradli i opublikowali cudzy traktat i ktoś
3.
arcywroga. o tym wie. Chcą go uciszyć.

"Leonardo da Vinci z twistem". Np. Wpadli na trop klątwy lub magicznego

8. olbrzymich rozmiarów, innej płci, 4. zagrożenia, ale nikt im nie wierzy.
w innym wieku itp. Potrzebują pomocy w zdobyciu dowodów.
Ambitna organizacja handlowa podkupiła
Członkowie ich nieruchomości. Zaraz wylecą na bruk.
Potrzebują pomocy w znalezieniu nowego
1. Błyskotliwi, ale źle radzą sobie z życiem. miejsca (np. baza w dziczy / oczyszczenie
5.
2. Piją, palą, dużo jedzą, żywo dyskutują. wieży / zdobycie prawa do ziemi itp.) albo
w wywarciu nacisków, które ich ochronią
Noszą turbany, wzorzyste szaty, mówią (np. szantaż / porwanie / skomplikowane
3. dziwnymi dialektami. "Mędrcy ze negocjacje).
wschodu".
Miejscowi przedstawiciele religii lub
4. Młodzi żacy. władzy mają problem z jednym z członków
6. konwentu. Potrzeba pomocy z złagodzeniu
Zaangażowani w działania społeczności.
5. konfliktu albo w usunięciu niewygodnego
Chcą, by ich wiedza służyła innym.
członka.
Zajęci tak abstrakcyjnym problemem, że
6.
zupełnie nieprzydatni.
Pochodzą z biedoty i pamiętają swoje
7.
korzenie.
8. Ich poprzednia siedziba eksplodowała.

50 51
Organizacja Przywódca
1. Odklejony od rzeczywistości.
Problem
Mają żywy konflikt z władzą, głównie

religijna
poprzez nazywanie wprost niemoralnego
Święta osoba. Cierpliwa, cicha i pełna 1.
2. prowadzenia się tejże. Potrzebują ochrony
wewnętrznego światła. przed agentami władzy.
Brzydzi się światem i pokutuje. Chce Ktoś spośród nich złamał swoje śluby lub
3. 2.
osiągnąć oświecenie. zobowiązania. Starają się to zatuszować.
4. Dziecko uznawane za awatar sił wyższych. Ktoś, komu pomogli w ramach
Typ organizacji 5. Ślepy, doświadczony starzec. prowadzonych dzieł miłosierdzia okazał
1. Zakon ognia. 3. się znaczącą, choć kłopotliwą osobą (np.
Reformator, chcący odnowić szlachetną zbiegły dziedzic sąsiedniego ludu). Trzeba
6.
2. Siostry ogrodów. tradycję. go dyskretnie odeskortować.
3. Wędrowni pieśniarze ceremonialni. 7. Wykorzystujący pozycję faryzeusz. Stoją po stronie uciskanych i wyzyskiwa-
nych, a to bardzo nie podoba się komuś
4. Krąg druidzki. 8. Zręczny polityk. 4.
potężnemu. Człowiek ten będzie chciał
5. Sekta religijna. Człowiek targany wewnętrznymi ich zdyskredytować.
9. wątpliwościami, który stara się wypełniać
6. Orszak mistyka, pustelnika lub kaznodziei. Potrzebują pomocy w uciszeniu swojego
swoją rolę, choć przechodzi kryzys.
5. nazbyt gorliwego współbrata, którego
Człowiek, który nie chciał tej pozycji, ale fanatyzm jest nie do przyjęcia.
Członkowie 10.
traktuje ją jako ważne zadanie.
6. Potrzebują otrzymać przywilej od władzy.
1. Porzucili drogę przemocy.
Wewnątrz ich szeregów panuje rozłam
2. Próbują odkupić swoją winę. Szacunek w interpretacji doktryny. Emocje zaczy-
Przekonani, że ich przywódca jest Są w powszechnej niechęci, przez 7. nają wymykać się spod kontroli. Trzeba
3. 1. działania, które według innych uchodzą za pomóc ustalić konsensus. Np. sprowadzić
świętym.
niemoralne. Mogą być obłudnikami. mędrca albo przeprowadzić wróżby.
4. Niezbyt bystrzy. Pamiętają formułki i tyle.
2. Akceptowani. 8. Oskarżono ich o przestępstwo. Słusznie?
Prości ludzie, którzy w wierze znajdują
5. 3. Cieszą się przyzwoitą opinią. Ktoś spośród nich odszedł. Niektórzy
pokój.
zaczynają rozważać pójście w jego ślady.
Wielowiekowa historia i obyczaj otaczają 9.
6. Intelektualiści. Za dużo myślą. 4. Przywódca chce sprowadzić go z powro-
ich szacunkiem. tem, by nie pogłębiać rozłamu.
7. Zaangażowani w dzieła społeczne.
Szanowani i stawiani za wzór. Ich wiara Władza naciska ich na wsparcie kontro-
5.
Skupieni na medytacji i życiu i posługa promieniują na społeczność. 10. wersyjnej decyzji. Szukają pomocy wśród
8.
wewnętrznym. Odcinają się od świata. innych potężnych osób, by móc odmówić.
6. Otocznie obojętnością.
Zbieranina pociągnięta przez lidera do 11. Ktoś okrada ich kasę.
9.
zmiany życia.
Jedno spośród nich zostało uznane za
10. Bogacze, którzy szukają sensu. świętego męczennika. Prawda była inna,
12.
ale jeśli teraz wyjdzie na jaw, dojdzie do
rozruchów, dlatego chcą tę sprawę ukryć.

52 53
Drakkar
Kapitan Załoga Ich problem
Ledwo się rusza, ale bardzo mądry 1. Malkontenci. Stracili towarzyszy w wypadku, zasadzce
1.
w sprawach morza. 1. lub krwawej bitwie. Organizują rekrutację
Składają morzu ofiary z ludzi. To (i prawdopodobnie zemstę).
2.
2. Genialny kartograf. Taki sobie żeglarz. oczywiście tajemnica.
Na morzu poluje na nich potwór.
3. Młoda i bezwzględna kobieta. 3. Ekstrawaganccy. 2. Zawsze ich odnajduje. Szukają pomocy
Drakkar 4. Jowialny grubas, którego wszystko cieszy. Udają amnezję po wyprawie. Nie brzmią specjalistów, którzy się go pozbędą.
4.
1. Bardzo kosztowny. szczerze. Są znerwicowani. Stracili ważne mapy i nie mogą pływać
5. Człowiek bardzo przesądny.
5. Przywieźli głowę wielkiego potwora. 3. tam, gdzie wcześniej. Sami nie mogą ich
Na dziobie wciąż pojawiają się kolejne Młodzian o genialnej intuicji w sprawach
2. 6. odzyskać.
czaszki. morza. Sami młodzi. Podobno sieroty. Zabójczy
6. Mają uszkodzenia i potrzebują sprowadzić
Wszystkie wiosła pomalowano na w walce wręcz. 4.
3. 7. Wywalczył tę pozycję. swojego sprawdzonego szkutnika.
charakterystyczny kolor. Brawurowi. W załodze następuje duża
8. Żyje przysięgą zemsty. Załoga go wspiera. 7. Zalegają z realizacją ostatniej umowy
Podobno kadłub wykonano ze świętego rotacja składu. 5.
i potrzebują pomocy, by móc ją ukończyć.
4. drzewa rosnącego w niezwykłych Banita, wygnany za zbrodnię. Uciekł na Ciepli i troskliwi. Sponsorują klasztor
9.
warunkach. morze i tu odnalazł dom. 8. i jego dzieła miłosierdzia. Przypominają Mają zaciekłych wrogów – załogę innej
charytatywny gang motocyklowy. jednostki albo kogoś ważnego na lądzie.
5. Bardzo sfatygowany. Przybysz z kontynentu, który nie 6.
Oba stronnictwa mogą szukać wsparcia
10. powinien pływać takim okrętem, jak ten. Sadyści i psychopaci. Aczkolwiek
W zaskakująco dobrym stanie jak na swój 9. w wykończeniu przeciwnika.
6. Kompetentny. skuteczni w pewnych sprawach.
wiek. Pedantycznie reperowany.
Są trochę zagubieni i wydaje się, że stracili
11. Wyrocznia, wiedźma albo prorok. Mają blizny po oparzeniach. Nie
Wybitna robota szkutnicza. Aż miło 10. 7. pamięć. Mają dziwny przedmiot, który
7. opowiadają o tym. może za to odpowiadać.
patrzeć. Kto go zasponsorował? 12. Potężnej postury berserker. Agresywny.
8. Nowiutki. 11. Skrupulatni w planowaniu. W dalekich stronach zabili kogoś

Żagiel zabarwiono na specyficzny

9. kolor albo pokryto pieczołowicie
zrealizowanym haftem.
Sprzęty skrupulatnie poukładane. Wiosła
10.
leżą pod linijkę.
11. Wygrał znane regaty.
Dekoracja na burtach przedstawia setki
12. małych postaci, które ciągną ciężki
łańcuch.
Sytuacja finansowa Hulaki. Dziwne, że jeszcze okrętu nie
8. ważnego. Starają się to zatuszować, bo jeśli
12. wieść dotrze w te okolice, będą spaleni.
1. Zupełnie spłukani. przepili.
Ktoś odkrył ich mroczny sekret. Chcą
2. Zaczynają im się kończyć środki. 9.
pozbyć się tej osoby.
Dopiero co wrócili. Pora świętować Złożyli obietnicę, że kogoś
3.
sukcesy. przetransportują. Niestety osoba ta nie
10.
4. Ustawieni na lata. ma ochoty nigdzie się ruszać. Potrzebują
pomocy w przekonaniu jej.
Zgubili załoganta. Trop prowadzi do
rodziny mieszkającej z dala od morza.
11. Sami po tego człowieka nie wyruszą, ale
chętnie zapłacą za sprowadzenie go
z powrotem.
Prawo do ziemi, które miało odmienić ich
12.
los, zostało ukradzione.

54 55
Łowcy
Doświadczenie Problem
Początkujący. Ich ewentualny entuzjazm Działali na jakimś terenie bez licencji

nagród
1. potrwa nie dłużej niż do pierwszej i teraz są tam poszukiwani. Niestety mają
1.
wyprawy. też powód, dla którego będzie trzeba
odwiedzić teren ponownie.
Mają nieco doświadczenia i nie
2.
zrezygnowali. Zaczynają przedstawiać oznaki mutacji.
2.
Potrzebują leku lub odczynienia klątwy.
Nie zdobyli jeszcze sławy, ale nie są już
3.
amatorami. Przyjęli zlecenie, ale okazuje się ono
3. zbyt trudne. Nie mogą się wycofać, więc
Zespół 4. Otacza ich sława. Skuteczni i kosztowni. rozpaczliwie szukają pomocy.
1. Z osobna są świetni – w grupie skłóceni. Szykują się do ostatniego zadania. Zgarną
5. Mają konkurencję, która działa na tym
nagrodę i koniec z nadstawianiem karku. 4. samym obszarze i chce ich wygryźć. Obie
2. Z innej, nudnej branży.
Przeszli na emeryturę. Co widzieli, to ich. strony będą szukały wsparcia.
Chcą być podziwiani. Płacą za układanie 6.
3. Nie pytaj.
o sobie pieśni Dostali sprzeczne informacje na kluczowy
temat związany z realizacją zlecenia. Obie
4. Odludki. Cisi, poukładani, ostrożni.
Lider 5. wersje wydają się mieć oparcie w faktach.
Mają swoje godło i zawołanie. Wygląda Szukają dowodów na potwierdzenie
5. 1. Piękniś z kontynentu. jednej z wersji.
dziwnie, ale wpływa na rozpoznawalność.
Bardzo zamożna kobieta, która wydaje 6. Pracują, żeby uratować porwaną osobę.
6. Mają temperament. Lubią wybuchy.
2. się nie pasować do zawodu. Ma najlepszy
Sługi kogoś potężnego, oddelegowani sprzęt i dużo determinacji. Zgubili świetnego zwiadowcę. Chcą go
7. 7.
z rozkazu. odnaleźć.
Człowiek zupełnie szalony, który po
Stara gwardia. Używają sprawdzonych zejściu do podziemi natychmiast Zleceniodawca ich wrobił. Organizują
8. 8.
metod. odzyskuje rozum i działa jak sprawna słodką zemstę.
3.
maszyna. Ma asystenta, który na
9. Podrostki i dzieci. Muszą odczynić klątwę. Co siedem dni
powierzchni jest jego rzecznikiem
w makabrycznych okolicznościach umiera
10. Rodzina. i opiekunem.
(poczynając od najmłodszego stażem)
9.
Człowiek naznaczony klątwą, która jeden z członków zespołu. Aby odsunąć
Półdzicy przybysze z północy. Słabo 4.
utrudnia normalne funkcjonowanie. klątwę w czasie, prowadzą intensywną
orientują się w cywilizowanych
11. rekrutację "nowych".
rozwiązaniach, ale w dziczy i wobec magii 5. Młody przemocowiec.
czują się doskonale. Ich lider realizuje własne cele. Chcą
6. Stara i zaprawiona wojowniczka. 10. dowiedzieć się, co knuje. Potrzebują
Przestępcy, którzy próbują wyjść na lepszą
12. szpiegów z zewnątrz.
drogę. Ktoś szlachetnego rodu. Wygnany, ścigany
7.
albo sam uciekł od dawnego życia. Szukają podwykonawcy, który zlokalizuje
im starożytny ołtarz. Sami pójdą później
8. Bliźniaczki.
11. zebrać skarby. Oferowana płaca jest
Szaman, wiedźma, druid albo zakonnik. uczciwa, choć śmiesznie mała w stosunku
9.
Poświęca się wyplenieniu zła z okolicy. do tego, co sami zgarną.

Uczony, zainteresowany bardziej Robią rozróby. Chętnie zmierzą się

10.
eksploracją niż nagrodą. 12. w pojedynku na śmierć i życie z kimś
silnym – tak dla sportu.

56 57
Ród
Problem Głowa rodziny ... jego cecha...
Młody członek rodziny rzuca wyzwanie Zasuszony starzec, będący w powszechnej 1. Marzy o chwalebnej śmierci.
1.
1. ważnej tradycji. Szuka popleczników / pogardzie.
agentów dla swojej sprawy. 2. Cichy.
2. Cynik zaprawiony w politycznej grze.
Ktoś z nich chce poślubić osobę 3. Rozpustny.
pośledniego pochodzenia. Aby uzyskać 3. Matrona, która wie, na czym świat stoi.
2. 4. Otoczony przez zalotników.
zgodę rodziny potrzebna mu będzie karta 4. Młody dziedzic, którego ta rola przerasta.
przetargowa. 5. Poświęcony nauce.
5. Dziecko i regent.
Romans członka rodziny spowoduje 6. Pragnie przygody na morzu.
wojnę. Chcą dyskretnie rozdzielić Młoda dziedziczka, której zależy, by
6. 7. Zaangażowany w ciężką pracę.
3. kochanków (np. porwać jedną dobrze wypełnić swoją rolę.
z zaangażowanych osób / upozorować 8. Leń, żarłok lub pijak.
Mądry i relatywnie młody członek
śmierć / spreparować listy).
7. rodziny, otoczony przez pijawki 9. Oddany wierze i medytacji.
Pochodzenie Głowa rodziny choruje na ciężką i klakierów.
4. 10. Zaangażowany w dzieła miłosierdzia.
1. Stare plemię, obecnie w nowej roli. i nieuleczalną chorobę.
Młody człowiek, który wpadł w bardzo złe
8. 11. Weteran.
2. Przybysze z kontynentu. Obecna głowa rodziny nie posiada towarzystwo.
potomka i raczej się to nie zmieni. 12. Wielodzietny.
3. Klasyczna szlachta. Człowiek w sile wieku i pełni władz
5. Ogłasza misję, której wykonanie wskaże 9.
umysłowych.
Dorobkiewicze zaangażowani w handel następcę spośród pomniejszych krewnych. 13. Niepełnosprawny.
4. Startujący w konkursie szukają pomocy. Człowiek skromny i rozumiejący swoje
lub przemysł (patrz: Organizacja pracy). 10. 14. Lubiany.
obowiązki.
5. Wielka rodzina. Wrogi ród uderza w ich finanse i robi to
6. zupełnie legalnie. Sytuacja jest desperacka, 15. Samotny.
11. Człowiek niedojrzały jak na swój wiek.
6. Mała ale istotna rodzina. dlatego są gotowi na wszystko. 16. Nielubiany.
12. Stary i silny przywódca.
Ktoś rozgłasza niekorzystne im plotki. 17. Towarzyski.
7.
Majątek Chcą go dyskretnie usunąć.
Członek rodziny... 18. Uzależniony od hazardu.
1. Strzępy dawnego dziedzictwa. Zaprzyjaźnili się z kimś, kto zdradził
władzę. Teraz są w infamii. Chcą wykazać 1. Babka lub dziadek. 19. Rozrzutny.
Nic nie zostało. Trzeba szukać sposobów 8.
2. się lojalnością i pomóc w osiągnięciu 2. Chłopak lub dziewczyna.
na utrzymanie się. 20. Sknera.
celów władcy.
3. Jest trwoniony. Wkrótce się skończy. 3. Ciotka lub wuj.
Są uważani za oszustów. Ktoś ich wrabia,
4. Stabilne zasoby, rozsądnie zarządzane. a odpowiedź znajduje się na ich odległej 4. Ojciec lub matka. ... i ewentualna tajemnica.
9.
od miasta placówce. Potrzebują pomocy 1. Ma romans.
5. Bogactwo, które pozwala na wiele. 5. Córka lub syn.
w znalezieniu dowodów uczciwości.
2. Ukrywa chorobę.
Oszałamiające bogactwo. Mają wszystkich 6. Dziecko z nieprawego łoża.
6. 10. Chcą odczynić klątwę.
w kieszeni. 3. Spiskuje przeciw rodzinie.
Siostrzeniec / bratanek / siostrzenica /
Dwa stronnictwa wewnątrz rodziny 7.
Dziedzictwo kulturowe i pamięć. Może 11. bratanica. 4. Eksperymentuje z niebezpieczną magią.
szukają skrytobójców.
7. nie mają pieniędzy, ale ich przeszłość 8. Kuzynka lub kuzyn.
Ktoś wewnątrz rodziny chce 5. Chce odejść.
potrafi wiele załatwić.
12. zdyskredytować dziedzica i przejąć jego 9. Daleki krewny. Wdał się w kontakty z kimś
Posiadają starą siedzibę albo skrawek prawa. 6.
8. niebezpiecznym.
ziemi. 10. Bliźniaki lub bliźniaczki.
7. Jest szantażowany.
8. Nienawidzi innego członka rodziny.
58 59
Organizacja Jak idzie praca?

pracy
1. Organizacja jest na skraju bankructwa.
Dawno nie było koniunktury. Są
2.
zadłużeni, ale jeszcze ten dług obsługują.
3. Jest ciężko, ale stabilnie.
4. Okres prosperity.
Ilość zleceń przerasta ich możliwości
Formalny cech... 5.
i utrudnia funkcjonowanie.
1. Piwowarzy. Są ustawieni na lata. Mogą inwestować,
6. dokonać ekspansji lub wejść w nową
2. Cieśle / murarze / kamieniarze.
branżę.
Ludwisarze (odlewanie dzwonów) lub
3. konwisarze (odlewanie naczyń i sprzętów
z cyny i mosiądzu). Problem
1. Potwór niszczy infrastrukturę.
4. Szkutnicy.
2. Chcą podłożyć świnię konkurencji.
5. Rzeźnicy / piekarze / cukiernicy.
3. Potrzebują ochrony wysuniętej placówki.
6. Garbarze lub tkacze.
Mieli pomysł na usprawnienie, ale ktoś
Lokalni kupcy / dostawa do miasta / 4.
7. wykradł jego plany.
lądowa lub morska gildia handlowa.
Muszą ustabilizować nową linię dostaw
8. Kowale / płatnerze.
5. przez niebezpieczny teren. Potrzebują
Kaletnicy (wyrób skórzanych pasów, rekonesansu i sporządzenia mapy.
9.
sakiewek, kurtek itp.), szewcy, krawcy.
Dano im świetną ofertę – podejrzewają,
10. Stolarze, snycerze, malarze. 6. że jest w niej ukryty haczyk. Potrzebują
kogoś, kto wybada, czy tak jest.

... lub inny, słabiej zrzeszony Podpisali umowę i właśnie spostrzegli,

7. że nie mogą jej zrealizować. Potrzebują
zespół pracowniczy pomocy w uzupełnieniu zapasów.
1. Rybacy.
8. Ktoś ich sabotuje. Chcą ustalić kto.
2. Myśliwi.
Potrzebują emisariuszy, którzy
9.
3. Hodowcy i pasterze. wynegocjują nowy rynek zbytu.

4. Rolnicy. Podkupiony sędzia wydaje niekorzystne

10.
dla nich wyroki. Chcą go zdemaskować.
5. Górnicy.
Ktoś podpalił ich obiekt. Podejrzewają
6. Drwale. 11. konkurencję. Trzeba znaleźć dowody (to
raczej fałszywy trop).
7. Smolarze.
Mają coś cennego (dokument, projekt
8. Robotnicy najemni.
12. albo zasób) i potrzebują profesjonalnych
ochroniarzy. Ktoś planuje skok.
60 61
Grupa
Rodzaj działalności Stan działalności
1. Przemyt. Kasa świeci pustkami. Grupa skacze sobie
1.
do gardeł.

przestępcza
2. Kradzież i paserstwo.
2. Jest chudo, ale z perspektywami.
3. Haracze i wymuszenia.
3. Okazja do ekspansji.
4. Rabunek na szlaku.
Duża ilość zyskownych okazji zapewnia
5. Piractwo. 4. świetne dochody, ale jednocześnie kusi, by
Drobne oszustwa i kradzież pod zanadto się wychylić.
6.
przykrywką trupy aktorskiej.
Problem
Herszt Mają wewnętrzny konflikt. Siły są
Człowiek z kontynentu, który wszystko 1. wyrównane. Oba stronnictwa szukają
1. wsparcia.
stracił.
Członkowie
Kobieta, która próbuje tą działalnością Ich działalność wymknęła się spod
1. Biedacy wplątani sytuacją życiową. 2. kontroli i uderzyła w kogoś ważnego.
zapewnić godny byt licznej rodzinie. 2.
Chcą przeszmuglować poza miasto osoby
Ludzie dyskryminowani przez plemienne
2. 3. Prawdziwy ekspert w fachu. Sławny. zaangażowane.
pochodzenie.
Pozer, który utrzymuje pozycję dzięki Mają zakonspirowanego kreta. Potrzebują
Zamożna rodzina (patrz Ród) realizująca 4. 3.
3. przemocy. ustalić jego tożsamość.
swoje interesy.
Uczona, która tym działaniem finansuje Ktoś ich szantażuje i chce wsypać. Chcą
4. Są w branży przez przypadek. 5.
swoje niezwykłe badania. 4. zabić szantażystę, ale sami nie mogą tego
Żywią pogardę dla prawa, które kiedyś ich zrobić.
5. 6. Góra mięśni. Prawie 2,5 m wzrostu.
skrzywdziło.
Pojawiła się konkurencja w branży. Sami
7. Cichy, nerwowy wymoczek. 5.
Chcą się dorobić i zamknąć ten rozdział jej nie wykończą. Szukają pomocy.
6.
życia. Porządny człowiek, który po kontakcie
8. Potrzebują wejść na nowy teren, albo
z dziwną magią porzucił skrupuły.
Mają hierarchiczną, rytualną strukturę. 6. wylecą z branży. Niestety nie mogą
7.
Swoją działalność traktują jak kult. 9. Psychopata. przekupić decyzyjnych osób.

8. Są bardzo zorganizowani i mają kontakty.
9. Niezbyt kompetentni i trochę zagubieni.
Uważają, że klątwa, wizja lub
10. prześladujący upiór zmuszają ich do
podejmowania tej działalności.
Ktoś odrzucony w miłości lub zdradzony
10.
w dworskich gierkach.
Zdeprawowany młokos, który próbuje coś
11.
udowodnić.
Ktoś, kogo wygryziono z uczciwej pracy.
12. Teraz wrócił, by niegodziwymi środkami
zemścić się i odzyskać swoje.
Wplątali się w wielką politykę i nagle
7. zostali rewolucjonistami. Teraz tego
żałują, ale czasu nie cofną.
8. Ambitny łowca nagród jest na ich tropie.
Zdradzili towarzysza. Wrócił silniejszy
9.
i ma popleczników.
Wojna gangów wisi w powietrzu. Jeśli
10. wybuchnie będzie bardzo krwawa.
Potrzebują kogoś, kto załagodzi napięcia.

62 63
Wojownicy Wyszkolenie
1.
2.
Niestety amatorzy.
Wiedzą, jak trzymać broń.
Problem
Jeden z członków oddziału gotowy jest
rzucić wyzwanie o przywództwo. Obecny
1. przywódca nie chce rozłamu i woli cicho
3. Sprawdzeni w boju. pozbyć się pretendenta (np. upozorować
wypadek).
Wielokrotnie sprawdzeni w boju. Mają
Członkowie 4. wypracowane własne procedury i wiedzą, 2.
Rany kilkorga z nich są magiczne i się nie
1. Dezerterzy z odległej krainy. co robią. goją.

2. Rodzina skrzyknięta w oddział. Mają się udać na nieznany teren.

3.
Dowódca Potrzebują zwiadowców.
Po intensywnym treningu pod okiem
3. Otacza go sława wojenna. Dokonał Zrobili coś strasznego i spadła na nich
legendy. 1. 4.
znanego czynu i ułożono o nim pieśń. klątwa. Chcą ją odczynić.
4. Proste trepy.
2. Stary wojownik. Popełnili mord i gryzą ich sumienia.
5.
5. Drużyna plemienna. Szukają sposobu na odkupienie.
Młody strateg, który kwestionuje stare
6. Przedstawiciele niebojowej organizacji. 3. Ich lider ma niecne plany, nie liczące się
metody. 6.
z ich życiem. Chcą się go pozbyć.
7. Załoga bez statku (patrz: Drakkar). Wojowniczka, która wywalczyła sobie
4. 7. Stracili pamięć.
posłuch siłą, uczciwością i zasadami.
8. Dziwna zbieranina bez ładu i składu.
Sprytna wojowniczka. Chętnie stosuje Odnieśli strategiczną porażkę i będą
9. Przybysze z kontynentu. 5. 8.
podstęp i dezinformację. zmuszeni ją naprawić. Szukają wsparcia.
Oddział sformowanych z dwóch grup Porzucili towarzyszy. Tamci przeszli
10. 6. Olbrzym.
o odmiennych wartościach. 9. na stronę wroga i dążą do ponownego
7. Teoretyk po wojskowej akademii. spotkania.
Ich zadanie 8.
Uczony. Nigdy nie idzie w pierwszym Napadli na kogoś niewłaściwego.
1. Chronią kogoś ważnego. szeregu. 10. Teraz chcą załagodzić sprawę. Szukają
negocjatorów.
2. Zwykłe psy wojny. Szukają kontraktów. Można pani, która z tym oddziałem chce
9.
zrealizować swój własny cel. Chcą wynegocjować dostawę nowej broni.
3. Misja zwiadowcza. 11.
Szukają sposobu na zbicie ceny.
Człowiek, któremu rola dowódcy
10.
Agenci władzy realizujący jej cele, przypadła z dziedzictwa krwi. Zostawili z tyłu towarzysza, bo rozkazy
np. uzbrojona grupa poborców nakazywały im pośpiech. Chętnie zlecą
4. 12.
podatków albo oddział wyznaczony do jego odnalezienie i sprowadzenie z powro-
zaprowadzenia spokoju. tem.

64 65
Jak
przygotować
przeciwnika?
Opisując tworzenie potworów i przeciwników
będziemy mówili o statystykach. Musimy pamiętać,
że kiedy mowa o:
• Współczynnikach bojowych, to mamy na myśli
ciało, wolę i zmysły.
• Obronach, to mamy na myśli obrony współ-
czynników bojowych, które zmniejszają obra-
żenia. Dokładnie tak, jak obrony u bohaterów.
• Atakach lub atakach na współczynnik (np.
"atak na ciało"), to mówimy o tym, w jaki współ-
czynnik kierowany jest atak.
• Punktach niezłomności, to mamy na myśli
takie same punkty niezłomności jak u bohate-
rów graczy na poziomie 2 i wyższych.
Rola w grze
Aby dopasować siłę oponentów do przygody, potrze-
bujesz mieć wyobrażenie o ich roli. Czy jest to mała
niedogodność pokroju goblina, czy może potwór,
który stanowi oś konfliktu?
Słaby przeciwnik
Rozpisując słabego przeciwnika:
• Jego współczynniki bojowe mają 0 lub +1.
• Obrony wynoszą 0 lub 1.
• Atakuje na ciało kością k6 lub k8.
• Nie używa ataków na wolę i zmysły.
• Nie posiada punktów niezłomności.
Taki przeciwnik ginie prawie zawsze po pierwszym
ciosie i atakuje na tyle przeciętnie, by być pewnym
zagrożeniem, ale nie bardzo dużym (atak k6 nie
jest w stanie zabić najmocniejszych wojowników,
a słabiej przygotowanym, np. magom, zaszkodzi tylko
przy wyjątkowym pechu). Takich przeciwników ska-
66
luje się wygodnie poprzez ilość. Jeśli ich grupa nie
ma przewagi liczebnej, drużyna graczy rozniesie ją
zazwyczaj w jedną – dwie tury.
Przeciętny przeciwnik
Silniejszy, zbliżony do poziomu graczy przeciwnik
będzie posiadał:
• Współczynniki bojowe z zakresu +2 do +5.
• Obrony o wartościach z zakresu 1 do 3.
• Zazwyczaj najmocniejszą obronę przypisaną do
współczynnika ciało.
• Będzie atakował na ciało kością k6 lub k8.
• Może mieć jeden alternatywny atak (na wolę lub
zmysły) kością k6.
• Może mieć jeden punkt niezłomności.
Taki przeciwnik jest podobny do siły bohaterów
graczy. Nie posiada co prawda specjalizacji ani wyjąt-
kowego sprzętu (i to czyni go nieco słabszym), ale
wbudowany atak na inne współczynniki i ewentualny
punkt niezłomności wyrównają tę dysproporcję.
Starcie z grupą przeciwników o takiej sile będzie sta-
nowiło wyzwanie dla niskopoziomowych bohaterów
i może nie przejść bez konsekwencji.
Dość silny przeciwnik
Jeśli przeciwnik ma stanowić wyzwanie, trzeba podbić
jego odporność i zwiększyć zadawane obrażenia.
Podążaj za logiką budowy zwykłego przeciwnika, ale:
• Współczynniki bojowe wynoszą od +3 do +7.
• Możesz podbić jakąś obronę, ale nie powyżej 4.
• Możesz dodać jeden albo dwa punkty niezłom-
ności (chroniąc priorytetowo ciało).
• Atak na ciało będzie wynosił k10 lub k12.
• Potwór może mieć alternatywny atak (na wolę
lub zmysły) kością k6 obszarowo albo na jed-
nego przeciwnika kością k12.
Taki przeciwnik powinien znieść kilka ciosów, ma
skuteczny sposób ranienia wręcz i opcje ataku na
wolę lub zmysły (a te ataki są zazwyczaj bardziej
skuteczne).
W pojedynkę będzie stanowił pewne wyzwanie,
a spotkanie z liczniejszą grupą takich wrogów całkiem
realnie może skończyć się śmiercią bohaterów.
Potężny przeciwnik
Duży i charakterny przeciwnik nie może zginąć
w jedną turę. Dlatego:
• Obuduj go punktami niezłomności – minimum
po 2 albo 3 na każdy współczynnik bojowy. To
jest najważniejszy element budowy potężnego
przeciwnika, bo chroni go przed przypadkowym
zgonem.
• Dodaj wyższe współczynniki bojowe. Nawet
powyżej +7.
• Obrony z zakresu 4 do 6.
• Daj atak na ciało kością k12 (lub k12 + inna
kość).
• Liczba tych ataków powinna wynosić od 1 do
3. Mogą mieć one różne siły i różne manifesta-
cje w fikcji. Np. uderza ogonem (obszarowe k6)
i gryzie (k12).
• Dodaj metodę ataku obszarowego na wolę lub
zmysły o wartości k6 lub k8 albo atak na jednego
bohatera kością k12.
Taki przeciwnik nie posiada o wiele mocniejszych
ataków (choć może mieć ich więcej), ale jest tward-
szy dzięki niezłomności, obronom i współczynni-
kom. Będzie stanowił ciekawe wyzwanie dla dobrze
wyposażonego zespołu na poziomach wyższych niż
pierwszy. Trzeba się liczyć z tym, że aby go pokonać
trzeba będzie poszukać słabego punktu, sprytnego
sposobu lub wzmacniających zapasów.
Używanie w kampanii
Grę rozpocznij używając prostych, słabych przeciw-
ników. Wykorzystaj materiały z bestiariusza, który
znajduje się na następnych stronach.
Szybko wyczujesz, jak poziom siły wpływa na powsta-
wanie sytuacji w grze. Wykorzystaj tę wiedzę, by
dostosowywać statystyki i budować własnych opo-
nentów.
Jeśli grasz w otwartym świecie, nie musisz obawiać
się wykorzystywania absurdalnie mocnych wrogów,
ponieważ zawsze znajdzie się sposób, by stawić im
czoła (choćby wynajmując prywatną armię). Wniosą
oni mnóstwo charakteru i niemal na pewno skończą
jako wspaniałe trofeum dla kreatywnych bohaterów.
Inne opcje
Kiedy ty i gracze zapoznacie się z podstawowymi
mechanikami, możesz zacząć bawić się w tworze-
nie wyjątkowych potworów. Robiąc to wykorzystaj
poniższe punkty:
• Pamiętaj o zróżnicowanych efektach ataków
i zasadzie "kamień – papier – nożyce" ukrytej
w budowie trzech współczynników.
• Jeśli projektujesz nieumarłych, daj im zawsze
atak na wolę. Uważaj jednak, bo jest to bardzo
potężny rodzaj ataku.
• Możesz stosować atak na zmysły. Nie zawsze
kończy się śmiercią, a jest trudny do wybronie-
nia i ciekawy dramatycznie.
• Możesz umieścić piętę achillesową potwora
powiązaną z jednym współczynnikiem albo
jakimś żywiołem (np. boi się ognia, nie umie
pływać itp.).
• Możesz zmodyfikować zmysły potwora (echo-
lokacja, ślepota, świetny węch itp.).
• Możesz pomyśleć o zupełnie innych atakach.
Takich, które zarażają chorobami, duszą, strze-
lają kolcami itp.
• Wykorzystuj manewry działające w fikcji gry.
Pochwycenie, rzucanie na odległość, chmury
gazu, wyrzut atramentu, drążenie tuneli itp.
Sprawdź, jak działają przykłady takich rozwiązań
zapisane w bestiariuszu. Wyobraź sobie, jak zareaguje
drużyna na podobne mechaniki.
W razie wątpliwości pamiętaj, że mechanika Evr ma tę
zaletę, że bardzo łatwo zasymulować przebieg walki.
Możesz to zrobić, by lepiej wyobrazić sobie efekty
zapisanych wartości.
Logika działania
Czymkolwiek ten oponent jest, to jest w tym miej-
scu z jakichś powodów. Chowa się, poluje, a może
coś zbiera. Jakie jest jego nastawienie do starcia? Czy
może mieć inne priorytety? Czy realizuje tu jakiś
plan?
Podążaj za logiką działań przeciwnika. Jego istnienie
nie musi oznaczać walki.
67
Uwagi o
nastroju
W tej części chcę zwrócić uwagę na inspiracje i pożą-
dany ton świata. Możesz przeczytać te fragmenty
i wykorzystać lub zupełnie odrzucić. Spisuję je po to,
by nie było wątpliwości, jaki nastrój miał towarzyszyć
Evrowi w założeniu.
Kraina
Evr jest krainą, na której cywilizacja spotyka się
z dziką i groźną naturą. Znajdziemy tu niemal pio-
nowe góry, czarne pnie drzew, parujące mgłą wzgó-
rza. Natura ma swój groźny majestat – grandeur,
a człowiek jest w niej małą istotą.
Do kreowania tego nastroju używamy pogody
i klimatu – zmiennych, dotkliwych i działających na
zmysły. Świeży zapach lasu po deszczu, przemoczone
buty na nogach, wyłaniający się z mgły wierzchołek
góry – to przykłady doświadczeń w krajobrazie Evru.
Jednocześnie wyspa ma zróżnicowaną topogra-
fię z podejściami w górę i w dół, wąskimi drogami
pośród pól czy schodami wyciosanymi w skale. To
zmusza do pieszej podróży i sprawia, że świat jest
gęsty – interesujące rzeczy mogą leżeć blisko siebie
i jednocześnie być trudno dostępne. W takim świe-
cie zawsze jest też miejsce na coś spektakularnego
w oddali – panoramę z wieżą, zamkiem, ruinami czy
sylwetą gór.
W tym kontekście toczy się życie. Zwierzęta i fanta-
styczne stwory szukają pożywienia i kryją się przed
drapieżnikami. Pojawi się więc bujność i aktywność
natury.
Twoje narzędzia:
• Pogoda i klimat.
• Monumentalny krajobraz.
• Zróżnicowana topografia.
• Coś na horyzoncie.
• Ekosystemy.
68
Inspiracje:
• Drzeworyty japońskie z ludźmi w krajobrazie
(Hiroshige i Hokkusai).
• Malarstwo Caspara Davida Friedricha.
• Ekosystemy z gier komputerowych, w których
stworzenia na siebie polują, śpią, wędrują itp.
Miasta
Miasta są niewielkie, o zwartej zabudowie i mają
logiczny układ. Urbanistyka jest oparta o uliczki
i place pełne pracy, rzemiosła i handlu. W miastach
wiele rzeczy jest w budowie i zmienia się z czasem.
Za wzór budynków monumentalnych na Evrze słu-
żyła architektura romańska i bizantyńska. Możesz
przyjąć, że złote mozaiki i rozwiązania bizantyńskie
to architektura przybyszów z kontynentu, a bardziej
surowa, romańska zabudowa to architektura rodzi-
mych mieszkańców wyspy (tak jedna, jak i druga nie
jest zbyt dobrze znana, dlatego zaraz podam kon-
kretne przykłady).
Zderzenie kultur, przybysze, podróżnicy, życie ulicy,
święta i konflikty dodadzą miastu kolorytu. Jest ono
pełne dźwięku: gwaru głosów, przekrzykiwania,
płaczu dzieci, stuku młotów z budowy, skrzypienia
lin. Towarzyszą temu zapachy: z kuchni i szynków,
a często także zapach portu i zbutwiałych desek oraz
malownicze światło: wpadające w wąskie kaniony
ulic, rzucające cienie wież i połyskujące na kopułach.
Źródłem nastroju miasta jest ludność, którą można
rozumieć jako barwnego bohatera zbiorowego,
szczególnie podczas zbiegowisk, świąt i zgromadzeń.
Twoje narzędzia:
• Interesujące place z ciekawymi obiektami.
• Działanie na zmysły.
• Tłum jako bohater zbiorowy.
Inspiracje:
• Dla architektury Evru:
- Brama w Lorsch
- Opactwo Sainte-Trinite de Lessay
- Opactwo Le Thoronet
• Dla architektury przybyszów z kontynentu:
- Mauzoleum Galli Placydii w Rawennie
- Katedra Monreale
• Uliczne karnawały.
Wioski
Wioski buduje się z bali i kamieni, często osadzając
domy pod ziemią lub częściowo je w nią wkopując.
Dachy kryte są darnią albo łupkiem, czasami strzechą.
Mieszkańcy nie są głupcami ani prymitywami.
Pamiętaj, że myśląc o wiosce sprzed wieków łatwo
rzutować na nią takie wyobrażenie, ale w Evrze nie
ulegamy stereotypowi! Wioska ma gospodarczy
powód istnienia i połączenie ze światem. W ucy-
wilizowanym krajobrazie odległość między wio-
skami nie jest duża (podobna jak w naszym świecie)
i wynika z możliwego do obejścia areału. W dzikim
krajobrazie wioski są znacznie bardziej odizolowane...
i prawdopodobnie bardziej dziwne.
Ważne jest powiązanie z krajobrazem. Żywi on
mieszkańców i jest ich sojusznikiem, a jednocze-
śnie stanowi cichego wroga. Myśląc o relacji wioski
z pejzażem możesz przywołać literackie, mitologiczne
albo ludowe odniesienia do natury jako żywicielki
i groźnej pani.
W otoczeniu natury pojawia się kultura ludowa –
rzemiosło, sztuka i muzyka. Czerpią one inspiracje
z codziennych doświadczeń (cyklu natury, narodzin
i śmierci) i są na swój sposób wyrafinowane.
Kluczowe dla wiosek jest poczucie wspólnoty i więzi,
czasami wspierających, a czasami opresyjnych. Wspa-
niały koloryt wprowadzają w ten kontekst święta
i wierzenia – śpiewy, spotkania, tańce, posty albo
nocne czuwania przy świecach. Palenie wonnych
ziół, plecenie wianków, małe przesądy i zabobonne
czynności.
W portretowaniu wiosek na Evrze kładziemy nacisk
na kulturę ludową i życie społeczne w małej skali,
a wystrzegamy się protekcjonalizmu i infantylności.
Twoje narzędzia:
• Okoliczny krajobraz z charakterem.
• Logika gospodarcza.
• Święta, sztuka i ludowe sacrum.
• Poczucie wspólnoty.
Inspiracje:
• Wioski-skanseny kultur Słowian i Wikingów.
• Zdobienia łodzi grobowej z Osebergu.
• Ludowe tradycje z naszego świata.
69
 Podziemia
W podziemiach na pierwszy plan wychodzą inne
zmysły niż wzrok.
Ponieważ światła jest mało, skupia ono wiele uwagi.
To, ile blasku dają pochodnie, wyznacza granice
poznawcze bohaterów. W pewnym sensie istotne są
tylko te rzeczy, które są zasięgu światła. To, co znaj-
duje się poza nim, jest tajemniczym odgłosem, który
otwiera skalę gry na niewypowiedziany przestwór
ciemności.
W takich mrokach rzeczy, które emitują światło
nabierają szczególnego znaczenia. Fosforyzujące
grzyby, emanujący blaskiem artefakt, posąg albo
złocenia, które z najgłębszego mroku odbiją jasność
pochodni od razu przyciągną uwagę.
Jednocześnie podziemia grają skalą: są klaustro-
fobicznie ciasne albo monumentalne i przepastne,
często bardzo wysokie. Możesz używać takich roz-
wiązań, jak tunele o wysokości 1,5 m, w których
można iść względnie swobodnie, ale nigdy prosto,
małe wydrążenia, którymi trzeba się czołgać, wielkie
hale, których sufitów nie da się oświetlić itp.
W podziemiu masz okazję do wykorzystania kie-
runku pionowego w sposób, który w innych miej-
scach nie jest możliwy.
Podziemia mają także swoje ekosystemy. Najczęściej
biorą w nich udział małe, irytujące stwory funkcjo-
nujące jako rojna masa, wielkie potwory o przytła-
czającej skali oraz inni ludzie.
Po wyjściu z podziemi śmiałkowie doświadczają kon-
trastu. Z ciemności wychodzą na blask, z zaduchu
na rześki wiatr. Znika echo, a pojawiają się dźwięki
natury. Być może w ciemności zagubili poczucie czasu
i jest inna pora dnia?
Twoje narzędzia:
• Zmiany skali (ogromne vs. klaustrofobiczne).
• Dźwięki, zapachy i poczucie temperatury.
• Światło, ciemność, luminescencja.
• Poczucie czasu.
• Szok wyjścia z podziemi.
Inspiracje:
• Filmowe ujęcia miast krasnoludzkich.
• Mapy spaleologiczne systemów jaskiń.
70
Żegluga
Przy żegludze musimy położyć nacisk na niebie
i wodzie jako żywych i zmiennych bezkresach.
Pogoda ma pierwszorzędne znaczenie!
W oddali toczą się chmury, suną deszcze, snopy
światła padają na morze. To ostatnie jest lekko
pomarszczone albo faluje. Pojawią się doświadcze-
nia motoryczne – ruch w górę i w dół, kołysanie.
W nocy niebo, którego nic nie zasłania, może być
spektakularnie czyste i pełne milionów gwiazd.
Wiatr działa na dotyk. Jest lekki i przyjemny albo
ostry i dotkliwy. Wpływa na pracę żeglarzy, którzy raz
mogą z ulgą odpocząć, a w innym wypadku harują,
by go pokonać.
Linia brzegowa ma swój charakter, który zmienia się
w czasie. Możesz pomyśleć o niej jak o powolnym
filmie wyświetlanym w tle wyprawy.
Samo morze jest pełne życia. Polujące ptaki, wysepki,
na których gniazdują, ławice ryb czy wielorybów.
Statek nie płynie w martwej przestrzeni, a jeśli tak
się dzieje, muszą być ku temu niepokojące powody.
Znajdą się tu także ludzie, którzy są na morzu
w swoich celach, przyjaznych albo wrogich.
Twoje narzędzia:
• Żywa pogoda i charakter wody.
• Wiatr.
• Brzegi.
• Życie morskie.
Inspiracje:
• Nagrania time-lapse ze współczesnej żeglugi.
71
 Bestiariusz
Na następnych stronach znajdziesz przykłady różnych
potworów. Możesz wykorzystać je w swojej kampanii,
sprawdzić, jak ich statystyki wpływają na dynamikę
starcia, a potem tworzyć własne kombinacje, bazujące
na tej wiedzy.
Oto jak czytać statystyki:
1 2 3 wrogów, głównie przez spore rozmiary i pancerz.
Bazyliszek
Bazyliszek przypomina niezbyt długiego, pękatego
węża z segmentowym pancerzem. Do najdziwniej-
szych cech jego budowy należą osłonięte rogowymi
łukami brwiowymi oczy o ludzkim, niepokojącym
wyrazie.
Choć legendy wspominają o zmieniającym w kamień
spojrzeniu, w istocie Bazyliszek swoje ofiary hipnoty-
zuje, a wrażenie niemocy opisywane jest jako ciężar
kończyn i senność.
Bazyliszek atakuje chętnie samotne ofiary, które
może omotać spojrzeniem. Sam nie ma naturalnych

Choć nie da się pozyskać z niego ani cennych alche-

micznych zasobów (oczy okazują się gnić błyskawicz-
Ciało: +7 obr. 4 N: ☐ ☐
nie po usunięciu z czaszki), ani dużej ilości mięsa,
Wola: +5 obr. 2 w polowaniu na niego specjalizuje się kilka plemion
Zmysły: +5 obr. 3 N: ☐ z górskiej części Evru, które zabicie tego stworzenia
uznają za rytualną oznakę dorosłości oraz godne
przypieczętowanie ważnych uzgodnień, małżeństw
Atak na ciało: k8 i sojuszy.
hipnoza na jedną
Atak na wolę: k12 Zespołowe łowy na Bazyliszka okazują się wyjątkowo
osobę
skutecznie, choć wymagają koordynacji i cierpliwości,
zanim zdołają przebić potężny pancerz. Ten ostatni
• Używa głównie wzroku, wprawiając w głęboką
jest zresztą jedynym cennym zasobem ze stwora
apatię jednego napastnika po drugim.
i bywa stosowany do wykonywania zbroi. Niestety
niezbyt często, gdyż proces wymaga znakomitych
narzędzi i cierpliwości. Z tej przyczyny przygoto-
4 5 6 wuje się z tego materiału głównie zbroje ceremonialne
i obrzędowe.
1. Wartości współczynników bojowych.
Ciało: +7 obr. 4 N: ☐ ☐
2. Obrony dla współczynników bojowych. Wola: +5 obr. 2
3. Punkty niezłomności dla poszczególnych Zmysły: +5 obr. 3 N: ☐
współczynników. Każdy kwadrat to jeden
punkt niezłomności.
Atak na ciało: k8
4. Kość, jaką atakuje potwór na współczynniki
bohaterów. hipnoza na jedną
Atak na wolę: k12
osobę
5. Ewentualne uwagi nt. tego, jak działa atak, czy
jest obszarowy itp. • Używa głównie wzroku, wprawiając w głęboką
6. Strategia lub istotne elementy zachowania. apatię jednego napastnika po drugim.

72 73
 Czarne harpie
Czarne harpie spotkać można na klifach Evru. Zakła-
dają kolonie gniazd pod skalnymi nawisami, na nie-
dostępnych słupach i ścianach gór. Żeglarze często
widują je płynąc wzdłuż brzegów, polujące na ryby
i morskie ssaki.
W głębi lądu żerują w lasach rozciągających się
w pobliżu ich skalnych domen, a szczególnie na gór-
skich przełęczach.
Długorękie ciała o szponiastych nogach i pierzastych
skrzydłach wzbudzają strach prostych ludzi. Niektó-
rym może się zdawać, że obwisła skóra na rękach
i zarysowane pod skórą żebra świadczą o mizernej sile
tych stworzeń, trudno jednak o bardziej lekkomyślne
przekonanie. Szczęśliwcy, którzy zdołali się wyrwać ze
szponów harpii opowiadają o nieludzkiej sile uścisku
i ohydnej paszczy pełnej ostrych ząbków, która śni się
po takim spotkaniu w koszmarach.
Karawany płacą sowicie za przewodników, którzy
potrafią poprowadzić bezpiecznymi przesmykami,
z dala od polujących stadnie potworów.
Ciało: +4 obr. 1 ☐
Wola: +1 obr. 1
Zmysły: +2 obr. 1
Diabły morskie
Przypominają masywne morsy ze skórzastymi kry-
zami i wężowym ciałem długim na 5-6m. Wylegują
się na kamiennych brzegach i wygrzewają w słońcu.
Mają w zwyczaju skakać na statki, gdzie oszałamiają
specjalnym błyskiem swoje ofiary i ściągają je do
wody.
Ich rozkładana przed atakiem kryza z kościstych
wypustek i fałdów skórnych jest według uczonych
jednym z najciekawszych przykładów technik dra-
pieżniczych, jakie prezentuje evryjska fauna.
Rozłożona kryza pokryta jest kanalikami, podobnymi
do żył, które wypełniają się w zauważalny sposób
płynem błyskowym. Chwilę po tym rozpala się na
podobieństwo flesza.
Ta specyficzna technika całkowicie dezorientuje
ofiary, które ślepną na kilka chwil. To zazwyczaj
wystarcza, by drapieżnik wciągnął je do wody.
W gniazdowisku diabłów morskich znaleźć można
jaja, które uchodzą za przysmak i wyceniane są nawet
na 500us od sztuki.
Ciało: +3 obr. 2 ☐
Wola: +2 obr. 1
Zmysły: +1 obr. 1

Atak na ciało: k8
Atak na ciało: k6
• Kiedy atakują z powietrza, aby je trafić należy błysk światła z
Atak na zmysły: k4
wykonać test zmysłów. Przeciwko ściągniętym rozłożonej kryzy
na ziemię ataki są wzmocnione.
• Obrażenia zadane w wolę i zmysły zmuszają je • Jeśli ciągnie do wody ofiara wykonuje test ciała.
do ucieczki.

74 75
 Duchy
Duchy i zjawy są na Evrze zjawiskiem tak czę-
stym, że informacje o spotkaniu z nimi nie budzą
przerażenia. Evryjczycy wieżą, że mogą rozmawiać
z przodkami, słuchać ich rad i przebywać w ich
obecności (szczególnie dotyczy to wielkich, dawnych
wojowników, którzy mają prowadzić ku chwalebnej
śmierci swoich potomków).
Próbę wywoływania duchów uważa się na Evrze za
nieuprzejme zakłócanie spokoju, a jeżeli się pojawią,
kontakt z nimi jest niejasny i pełen mętnych znaków
– wymaga przez to specyficznych interpretacji i zasię-
gania rady u starszych.
Choć pojawienie się duchów dość często bywa neu-
tralne, czasami niestety takie nie jest. Kiedy przyby-
wają one w gniewie, stają się straszną, niszczycielską
siłą i zdarzało się, że zmuszały całą społeczność do
porzucenia domów.
Ducha można przegnać, ale nie zniszczyć. Dys-
komfort sprawiają im ogień i magia. Broń, nawet ta
magiczna, jest ledwie niedogodnością, wprawiającą
ducha w irytację.
Elektryczny wąż morski
Wąż długi jak łódź i trudny do opasania rękoma przez
największych wojów. Choć nie potrafi zmiażdżyć
statku, co niektórzy mu przypisują, jest śmiertelnie
niebezpiecznym drapieżnikiem wód. To po jego ataku
dryfują na morzu puste skorupy okrętów, widywane
przez żeglarzy.
Pełen gracji wygląd potwora nie powinien zwodzić
– elektryczny wąż morski posiada groźną zdolność
nasycania się magiczną energią. Kto znajduje się zbyt
blisko naładowanych płetw, ten łatwo może skończyć
swój żywot.
Szczęśliwie po wyładowaniu wąż nie może natych-
miast ponowić tego manewru i ładuje się przez parę
chwil – tym szybciej, im więcej wokół magicznej ener-
gii. Każdy świadomy kapitan zakazuje więc używania
wobec niego magii.
Składniki z jego ciała – płetwy i tzw. „pęcherzyki
elektryczne” są poszukiwane przez alchemików. Pła-
cone przez nich złoto pomaga pogodzić się ze stratą
kompanów, która nieuchronnie wydarzy się przy spo-
tkaniu ze stworem.

Ciało: +3 obr. 6 ☐☐ Ciało: +7 obr. 3 ☐☐

(ciało przeciw Wola: +5 obr. 1
+3 obr. 2
ogniowi / magii) Zmysły: +5 obr. 3 ☐
Wola: +3 obr. 2 ☐
Zmysły: +4 obr. 1
Atak na ciało: k10 zębami

Atak na ciało: k6 zimny dotyk wyładowanie,

Atak na wolę: k6 na jedną osobę
Atak na wolę: k2 stała aura wokół
• Obrona ciała jest tak wysoka wyłącznie
przeciwko broni fizycznej (w tym magicznej).
• Ogień i magia działają skuteczniej.
• Duch atakuje przeciwko woli automatycznie,
obszarowo, zadając obrażenia poprzez aurę.
• Po ranach zadanych w zmysły duch ucieka
i przestaje nawiedzać miejsce przez jakiś czas.
Atak na ciało: k8
obszarowo
• Wąż stosuje wyładowanie kiedy tylko jest to
możliwe.
• Ładowanie energii trwa k4 tur -1 za każdy
rzucony przy nim czar. Jeśli na k4 wypadło
1, a ktoś czaruje, wąż ładuje się natychmiast
i otrzymuje dodatkowy wystrzał w tej samej
jeszcze turze.

76 77
 Enteroctopus Enterocoptus mały
Niebezpieczne ośmiornice występują w różnych Ciało: +8 obr. 1 ☐
wielkościach i kolorach i wykazują różne cechy, Wola: +2 obr. 1
ale właśnie fioletowo-czarny, oślizgły Enterocoptus
budzi największe zainteresowanie uczonych. Dzieje Zmysły: +3 obr. 1
się tak, ponieważ opracował specjalny model ekspan-
sji, pozwalający mu na pojawianie się w okolicach Atak na ciało: k10
ludzkich siedlisk.
atrament
Atak na zmysły: k6
Dorosły Enterocoptus składa rokrocznie na spokoj- w wodzie
nych wodach morza tysiące jajeczek. Dryfują one na
powierzchni wody przybierając wygląd zbliżony do • Wciąga ofiary do wody (test ciała, a jeśli ofiara
nasion. Na tyle łudzący, że łaszą się na nie niczego już jest w wodzie, test trudny). Pod wodą dusi
nieświadome mewy. i topi, zadając po k6 obrażeń ciała na turę
(ignorując pancerz).
Spożyte jajo zaczyna podczas trawienia wydzielać • Może atakować 2 razy.
substancje działające na układ nerwowy, a w szczegól-
ności na orientację terenową ptaków. Pechowe mewy Enterocoptus duży
rozlatują się we wszystkich możliwych kierunkach,
z których większość kończy się śmiercią na pełnym Ciało: +16 obr. 3 ☐☐
morzu albo w głębi lądu. Konające ptaki lądują często Wola: +5 obr. 3
przy zbiornikach wody słodkiej (uczeni podejrzewają, Zmysły: +6 obr. 2
że w późnej fazie jajo zaczyna oddziaływać na odczu-
cie pragnienia). Tam z martwego ptaka wykluwa się
mały Enterocoptus. Atak na ciało: k12
gęsty atrament
Wiele z ośmiornic ginie w wyniku tego dziwacznego Atak na zmysły: k8
w wodzie
procesu. Kapryśny los sprawia jednak, że od czasu
do czasu mewa z pasożytującym w jej ciele młodym
• Wciąga ofiary do wody (trudny test ciała,
trafia na zbiornik wody na tyle duży, by Enterocop-
a jeśli ofiara już jest w wodzie, test godny
tus zajął go w całości, pozbawiony konkurencyjnych
pieśni). Pod wodą dusi i topi, zadając po k6
organizmów ze swojej niszy. Rośnie wtedy do olbrzy-
obrażeń ciała na turę (ignorując pancerz).
mich rozmiarów i wciąga do wody duże ssaki, gady
czy ludzi. • Atakuje od dwóch do czterech razy różnymi
mackami lub atramentem (rzuć k4 – min. 2).
Enterocoptusy spotkać można w każdym śródlądo-
wym zbiorniku. Ich rozmiary zależą od zasobności
pożywienia i rozległości wody. Wahają się od osob-
ników 2-3 metrowych, które mogą zagrozić człowie-
kowi, ale czynią to rzadko, aż po wielkie potwory
z mackami o średnicy dochodzącej metra.

Entreocoptus nie posiada specjalnych właściwości,

poza niezwykłym obszarem występowania i przewagą
zaskoczenia.

W końcu kto mógłby się spodziewać, że z małego

jeziorka w środku lasu wystrzelą nagle zabójcze
macki?

78 79
 Erynie
Kiedy ludowe podania wspominają o wampirach,
prawdopodobnie opisują Erynie – a przynajmniej
tak sądzi wielu uczonych. Erynie mają ciała w kolo-
rze szarym, ciemne, niemal czarne na końcach
skrzydeł i coraz jaśniejsze, aż do trupiej bladości
w okolicy głowy. Posiadają skórzaste skrzydła
i wykazują pewną grację w bezgłośnym locie.
Erynie stosują echolokację i atakują po zmroku duże
ssaki. Unikają jasnych, księżycowych nocy i starają się
złamać kark jednym silnym uderzeniem z zaskocze-
nia. Jeśli ofiara stawia opór, drapieżnik porzuca atak,
który mógłby się okazać niepotrzebnie ryzykowny.
Erynia potrafi po posiłku hibernować przez dłuższy
czas. Lekkie, lotne, zdolne do szybowania ciało nie
potrzebuje dużo energii. Stąd Erynie żywią się regu-
larnie niewielkimi ilościami pożywienia – czasami
wystarcza im spijanie krwi, choć w większości przy-
padków żywią się też organami wewnętrznymi. To
dlatego po ich ataku zdarza się znaleźć prawdziwą
jatkę, która przysparza im tak złej sławy.
Rzadko, najczęściej przed nadejściem zimy, starają
się pożreć ofiarę niemal w całości. Wystarcza ona na
przetrwanie kilku miesięcy snu w głębi niedostępnych
pieczar, w których czasami wpadają na nie podróżni
szukający schronienia przed śnieżną burzą.
Ciało: +7 obr. 2 ☐☐
Wola: +5 obr. 1
Zmysły: +3 obr. 0
Atak na ciało: k12
• Chętnie ucieka, kiedy jest ranna.
• Ma zmysły wrażliwe na dźwięk (skuteczne
ataki bombami hukowymi). Przeciwko światłu
ma dodatkowe +2 obrony i jeden punkt nie-
złomności (np. przy bombach błyskowych).
• Kiedy atakuje z powietrza, aby ją trafić należy
wykonać test zmysłów. Przeciwko ściągniętej
na ziemię ataki są wzmocnione.
80
Hemachatus
Hemachatus należy do rodziny wielkich węży
zamieszkujących bagna i głębiny lasu, gdzie mości
sobie leżę z gałęzi, mchu i mułu. Pomieszkuje w nim
samotnie, trawiąc pożarte w całości istoty.
Pokryte kolczastymi płytkami ciało dorosłego osob-
nika jest długie jak reprezentacyjny statek i tak
grube, że niemożliwe do opasania rękoma. Praw-
dziwą grozę wzbudza jednak nie rozmiar potwora,
a jad, którym pluje z gruczołów umieszczonych
w miękkim podniebieniu i który może doprowadzić
do kompletnego paraliżu.
Hemachatus z rzadka tylko opuszcza obszar łowiecki,
by odbyć gody. Broniąc gniazda z jajami zabija
wszystko, cokolwiek uzna za zagrożenie, nawet jeśli
nie może tego spożyć. Doświadczeni łowcy wspo-
minają, że jeśli w głębi lasu znajdzie się porzucone
zwłoki dużych ssaków, należy natychmiast zawrócić
i omijać teren przez pół roku.
Ironia losu polega jednak na tym, że jaja Hemacha-
tusa, których w miocie znajduje się około 8, są uzna-
wane za jeden z najmocniejszych składników alche-
micznych poprawiających koncentrację.
Choć uczeni spierają się, czy pochodzenie Hema-
chatusa ma naturę magiczną, prości ludzie widzą
w nim raczej uosobienie duchów mądrego, gniew-
nego lasu i czasami oddają mu cześć stawiając na
granicy jego terenów łowieckich rzeźbione świątki
i ofiary z pokarmów.
Ciało: +7 obr. 3 ☐☐
Wola: +5 obr. 1
Zmysły: +5 obr. 3 ☐
Atak na ciało: k10 2 do 3 razy / turę
plucie jadem raz
Atak na zmysły: 2k10
na 2 tury
• Hemachatus atakuje od dwóch do trzech razy
na turę, z czego mniej więcej raz na 2 tury
pluje jadem.
• Nie próbuje dobijać powalonych – po zadaniu
ran wrogowi przechodzi do kolejnego.
• Broniąc gniazda z jajami nigdy nie ucieka.
Ma wtedy po jednym dodatkowym punkcie
niezłomności dla wszystkich współczynników.
81
 Iraja
Iraja jest przebiegłą, olbrzymią ropuchą o rogowatej
skórze i zabójczym instynkcie łowcy. Jej rozmiary
potrafią dochodzić do wielkości kilkuizbowej chaty,
a żeby wykarmić tak wielkie ciało Iraja musi inten-
sywnie polować. Czasami natrafia na stałe źródło
pożywienia i pozostaje gdzieś przez długi czas, rosnąc
w siłę i popadając w coraz głębszy obłęd.
Iraja zamieszkuje głębiny podmokłych lasów, gdzie
łowi duże ssaki, olbrzymie pajęczaki i wszelkie wyro-
śnięte potworności, z którymi zdarza jej się toczyć
zażarte pojedynki. Porusza się przy tym z wielką
gracją i uderza błyskawicznie, wykorzystując do
zasadzek doskonały kamuflaż.
Wędrowcy, którzy widzieli jej atak wspominali
o dystansie uderzeń lepkim językiem, który potrafił
sięgać odległych strzelców, oraz o zabójczym ataku
chmurą pomarańczowego, trującego proszku, który
Iraja wystrzeliwuje z porów na grzbiecie po uprzed-
nim nadęciu się. Wielu łowców ostrzega, by odkryw-
szy w lesie kolorowy proszek natychmiast opuścić
teren.
Iraja należy do tych potworów, które bez strachu
łowią inne potwory, najlepiej więc otaczać jej tereny
szerokim łukiem, nawet mimo faktu, że jej zarodniki
uchodzą za poszukiwany składnik alchemiczny.
Ciało: +15 obr. 2 ☐☐
Wola: +7 obr. 3 ☐☐
Zmysły: +8 obr. 2 ☐☐
2 razy / turę
Atak na ciało: k12 z doskoku i za
pomocą języka
obszarowo,
Atak na zmysły: k12
zarodniki
• Iraja sięga językiem na dystans strzelecki
i skacze na duże odległości. Atakuje
priorytetowo magów i strzelców.
• W turze, w której uwalnia zarodniki nie
wykonuje innych ataków – najpierw w
swojej kolejce nadyma się (jest to widoczne
dla wszystkich i daje szansę na reakcję), a
na koniec porządku inicjatywy, po działaniu
wszystkich innych, wypuszcza atak obszarowy
obejmujący cały bliski dystans.
• Kamuflarz Iraji bardzo utrudnia jej wykrycie.
82
Gobliny
Gobliny zamieszkują Evr odkąd ludzie sięgają pamię-
cią. Wydają się okazywać cechy rasy rozumnej, ale
nigdy nie wypracowały sposobów komunikacji ponad
te za pomocą gestów i zwierzęcych głosów. Zamiesz-
kują rozpadliny i ciemne jaskinie, drążą tunele i sta-
nowią prawdziwe utrapienie wszystkich, którzy muszą
w ich pobliżu mieszkać albo podróżować.
Ten, kto odważy się wejść do ich siedliska, wnet poża-
łuje pomysłu, który zmuszać będzie do przeciskania
się w ciasnych tunelach przypominających termitierę.
W ich głębi gobliny składują zdobyte skarby i zasoby,
których nie umieją cenić ani zrozumieć. W najgłęb-
szych komorach podobno chronione są ich jaja, skła-
dane przez odrażającą królową – tej jednak nikt nigdy
nie widział i tylko z sekcji zwłok prowadzonych przez
uczone osobistości udało się wysnuć wniosek o jej
prawdopodobnym istnieniu.
Sieci goblinich tuneli potrafią być połączone z już
istniejącymi podziemiami, a tajemniczy otwór w
ścianie może prowadzić do gęstej plątaniny wąskich
tunelików. Trzeba się mieć na baczności, bo zaalarmo-
wanie mieszkańców gniazda wywoła niekończącą się
falę głodnych, agresywnych stworów wypływających
z dziur w ścianach i suficie.
Wygląd goblinów jest humanoidalny, niski,
o długich rękach i ziemistej skórze. Szpiczaste uszy,
dzikie oczka i paszcze pełne ząbków pojawiające się
w mroku nocy ze wszystkich stron jednocześnie to
prawdziwy koszmar przewodników i tropicieli. Ata-
kujące z zasadzki gobliny potrafią skakać dziesiątkami
i ginąć bezmyślnie pod ciosami toporów, obrzucać
kamieniami, zsuwać lawiny. Są jak rój dzikich paszcz,
które choć w pojedynkę nie stanowią wielkiego zagro-
żenia, w swojej masie przynoszą zniszczenie całym
wioskom i krainom.
Ciało: +1 obr. 0
Wola: +1 obr. 0
Zmysły: +5 obr. 2
Atak na ciało: k6
83
 Ludzie-psy
Te stwory stanowią prawdziwą zagadkę, której roz-
wiązania próżno wypatrywać. Ich sylwety jasno
wykazują cechy człowiecze – budowa bioder, brzu-
cha i ud jest wręcz łudząco ludzka. Dopiero górna
część piersi i kończyny zmieniają się nie do poznania,
przechodząc płynnie w okryte sierścią pazurzaste łapy
i zębaty pysk.
Co stoi za tak dziwną budową ciała, wywnioskować
niepodobna. Niepokoi jednak ludzki element, który
każe zadać pytanie, czy nie są to aby nieszczęśnicy
dotknięci okrutną klątwą.
Nekrofagi (ghule)
Stworzenia te charakteryzują zgarbione, szare syl-
wetki, łopatowate dłonie do rycia w ziemi i mocne
szczęki. Ich żółte, okrągłe, nienaturalnie duże oczy
świecą w blasku pochodni jak reflektory.
Choć niektórzy sądzą, że nekrofagi należą do istot
nieumarłych, prawda jest przeciwna – są zwykłą czę-
ścią łańcucha pokarmowego Evru.
W pojedynkę są tchórzliwe, ale w grupach chętnie
zaatakują nawet żywe ofiary. Łowcy ostrzegają przed
ich pazurami, które przenoszą paskudne choroby.

Faktycznie ludzie-psy wykazują wyjątkowe zdolno- Ponieważ żyją przede wszystkim tam, gdzie znaleźć
ści komunikacyjne, oparte o szczekanie i warczenie, można padlinę, czasami towarzyszą innym, więk-
którym zdają się przekazywać między sobą nawet szym, pozostawiającym resztki potworom. Pojawiają
złożone informacje. Dzielą się na sfory, atakują się na śmietniskach i przy cmentarzach. Zamieszkują
w sposób skoordynowany i używając przy tym prostej kanały przy portach, a nawet piwnice. Stanowią plagę,
broni, pazurów i kłów. którą z niewielkim powodzeniem próbuje się wyple-
niać ogniem i żelazem.
Wydają się tworzyć prymitywne kultury: stosują biżu-
terię, wojenne barwy z glinki i – co budzi największą Ciało: +3 obr. 1
grozę – magię. Szamani tego ludu posługują się nią
bez strachu i baczenia na konsekwencje. Wola: +3 obr. 2
Zmysły: +6 obr. 2
Ciało: +4 obr. 2
Wola: +4 obr. 1 Atak na ciało: k6
Zmysły: +5 obr. 1
• Jeśli zadały ranę, po walce należy wykonać
test ciała. Jeśli się nie powiedzie, bohater jest
Atak na ciało: k8 osłabiony i chory. Wymaga leczenia.

• W każdej atakującej grupie znajduje się jeden

szaman, używający magii z tylnych szeregów
i chroniony przez wojowników. Posiada on
kilka (k4) ładunków magicznego proszku.
• Rzuca czary co turę, nie zważając na zada-
wane sobie obrażenia (wysoce możliwe, że
magia wymknie się mu spod kontroli).
• Stosuje czary wspierające sforę: Amok, Inspi-
racja (niezłomność dla ciała). Atakuje rzucając
Fantasmagorie. W razie potrzeby używa
Pieczętowania bramy światów, by przerwać
czary wrogów.

84 85
 Nieumarli
Na Evrze umarli nie zawsze śpią spokojnym snem
i szczególnie w pobliżu miejsc mocy ciała zmarłych
ożywają i budzą się do czuwania przepełnionego
gniewem.
Aby zapobiegać makabrycznym powrotom, trady-
cja pogrzebowa plemion jasno określa, by zmarłych
grzebać z dala od magicznych zasobów i dziwnych
ruin. Zakazuje się udziału w ceremonii pogrzebowej
z magicznym pyłem i artefaktami.
my dowolną kostką i sprawdzamy, czy wypadło
mniej, czy więcej niż 50%. Jeśli wypadło więcej,
szkielet ma dodatkowy punkt niezłomności:
Twój kolejny cios rozciął go na pół. Klatka żebro-
wa spada na ziemię. Już miałeś przestąpić ją, by
zaatakować następnego, kiedy zauważasz, że po-
łowy rozciętego ciała pełzną po ziemi próbując
Cię schwycić za kostki. Przyjmij k4 obrażeń woli.
Potwór jak widać nie chce zdychać!
• Ataki na wolę nieumarłych można traktować
jako odpędzanie lub niszczenie ich światłością.

Te podstawowe środki sprawdzone przez lata wystar- Spuchnięte zombie

czają, by ochronić się przed plagą przebudzeń. To
co jest jednak rzadkie w pobliżu cywilizacji, staje się
Ciało: +3 obr. 2 ☐
realną możliwością w dziczy. Wielu poszukiwaczy Wola: +2 obr. 1
przygód wspomina z grozą swoich towarzyszy, któ- Zmysły: +1 obr. 1 ☐☐
rych własnoręcznie musieli zabić po raz drugi, po
pierwszym, nieszczęśliwie niedopełnionym zgonie.
Atak na ciało: k6
Nieumarli na Evrze są szkieletami obleczonymi
w wyschnięte skóry i gnijące resztki mięśni. Ożywia • Kiedy ginie, eksploduje oblepiając okolicę swo-
ich nieznana magia, która nadaje też mroczną imi szczątkami. Jeśli zabito go "twarzą w twarz",
zawziętość. Co gorsza, mówi się, że niektórzy zmarli to bohater, który zadał cios, otrzymuje k8 obra-
zachowują po śmierci swoje dawne umiejętności. żeń woli. Jeśli zabito go z dystansu, potwór
Wielcy wojownicy potrafią walczyć, magowie przy- wybucha i zadaje k4 obrażeń woli kilku najbliż-
zywają bez trudności moc. Evryjczyków niepokoi szym przeciwnikom.
ta zależność, dopatrują się w niej bowiem tego, że
nieumarli nie są li tylko ożywianym ciałem, ale kimś, Szkielet–mag
w kim pozostaje ślad dawnej osoby. Ciało: +5 obr. 2 ☐☐
Wola: +2 obr. 1
Szkielet–zombie Zmysły: +2 obr. 1 ☐☐
Ciało: +3 obr. 2 ☐*
Wola: +2 obr. 1
Atak na ciało: k6
Zmysły: +1 obr. 1 ☐☐
co turę,
Atak na wolę: k2 obszarowo aura
Atak na ciało: k6 grozy
tylko jeśli grupa • Zaczyna czarownie od zaklęcia umysł spoza
Atak na wolę: k4 jest duża – co turę, czasu, by wzmocnić obrony. Następnie wspiera
obszarowo innych nieumarłych amokiem lub inspiracją.
Używa też magii ofensywnie.
• (*) Ma 50% szans na to, że wytrzyma jesz-
cze jedną ranę, tak jakby miał drugi punkt
niezłomności – potwór "nie chce zdechnąć".
W takim przypadku zadający cios bohater
otrzymuje k4 obrażeń woli. Ta sytuacja może
nastąpić tylko jednokrotnie.
Np.: Szkielet otrzymał już rany i zużył punkt
niezłomności. Bohater zadaje mu kolejny cios.
Rozliczamy normalnie obrażenia, ale też rzuca-

86 87
 Nocna wataha
Wielkie, czarne wilki o kolczastych grzbietach i czer-
wonych ślepiach mogą pojawić się znikąd. Wloką się
przez krainę nocami, pustosząc wioski i wybijając
bydło. Polują w ciemności i roztaczają wokół siebie
swąd pożarów, które tak często towarzyszą ich napa-
dom.
Wataha zachowuje się tak jak wilki, stosuje przebiegłe
strategie, obserwuje ofiary, otacza je i atakuje z zasa-
dzek. Za cel obiera najsłabszych.
Charakterystyczną cechą napadów watahy są poja-
wiające się przy tym pożary. Do dziś nie udało się
ustalić, co dokładnie je powoduje. Czy w wilkach
płonie wewnętrzny ogień, który ujawnia się w ich
ślepiach? Czy może kolczaste wypustki na grzbietach
potrafią iskrzyć? Niewielu przeżyło spotkanie z tymi
zabójczymi napastnikami, aby o nich wiarygodnie
zaświadczyć.
Ciało: +7 obr. 2 ☐☐
Wola: +3 obr. 3 ☐ żuwaczki. Jest głuchy i oszalały, a jego celem jest jeść,
Zmysły: +3 obr. 2
Pancerne wije
Żyją w lasach, w miejscach wilgotnych i pełnych roz-
kładu, żywiąc się padliną. Wykluwają się z bladych jaj
składanych przez wielkie i stare osobniki w ruinach
wież, rozpadlinach i jaskiniach.
Młode osobniki dochodzą do długości 2,5m i mają
płaski, segmentowy pancerz, który odbija kierowane
ku nim ciosy. Nie zawsze są agresywne. Częściej po
prostu żerują na spotkanej padlinie lub upolowanym
zwierzęciu. O ile nie ma przy nich wielkiej matki,
stanowią zagrożenie, które zahartowani mieszkańcy
Evru potrafią pokonać.
Jednak jeśli idąc przez las usłyszysz huk pękają-
cych pni i zobaczysz sunącą w Twoim kierunku
falę padających koron, najwyższa pora uciekać ile
sił. Wielki wij jest przeciwnikiem, z którym nikt
o zdrowych zmysłach nie powinien się mierzyć.
Wielki osobnik ma blady, nakrapiany pancerz, liczne,
małe, czarne oczy, rozrzucone na głowie jak cho-
robliwe narośla i olbrzymie, budzące przerażenie
chronić jaja i składać ich coraz więcej.

Atak na ciało: k8
kiedy flankują Pancerny wij (zwykły)
z grupą – k12 Ciało: +3 obr. 3 ☐
• Atakom watahy towarzyszą pożary nieznanego Wola: +2 obr. 1
pochodzenia. Wybuchają poza widokiem Zmysły: +2 obr. 1
bohaterów i mają wpływ na fikcję.
Atak na ciało: k6

• Niektóre mają zatrute żuwaczki, dodając do

obrażeń jad – 1 pkt przez k6 tur po trafieniu.

Wielki, blady wij

Ciało: +14 obr. 3 ☐☐☐
Wola: +5 obr. 2 ☐
Zmysły: +6 obr. 1 ☐

Atak na ciało: k12

• Jest całkowicie głuchy, więc bomby hukowe

nie działają.
• Kiedy zrani się jego wolę albo zmysły, ucieka
w głąb lasu.

88 89
 Pomiot Rukh
Bladoróżowa, cuchnąca, wywołująca torsje samym Wielki ptak o rozmiarze obronnej wieży. Jego ciało
swoim widokiem góra mięsa. Są w niej rozpozna- wyróżnia się wypustkami o fosforyzujących końcach,
walne fragmenty: tu ślad humanoidalnej postaci które porastaj jego grzbiet i tył czaszki oraz wężo-
i świński pysk, tam pulsujące tuby przypominające wymi splotami w miejscu ogona.
jelita, tam znowu gałki oczne.
Buduje on swoje gniazda na niedostępnych skałach
Pomiot jest obrzydliwy i wielki. Wypełnia całe sale i potrafi porywać bydło, a nawet całe statki.
podziemi, rozciąga się wokół kolumn, pulsuje aż po
sufity sklepień. Eksploratorzy boją się go, ponieważ Charakterystyczne dla Rukha świecące wypustki
niemal nic nie może go zranić. Miecze tną ciało, są według uczonych rodzajem godowej strategii,
a ono zasklepia się za nimi i pozostaje tak samo pełne ponieważ okresowo wydają się świecić mocniej
odrażającej witalności. i wyraziściej. Ptaki te rzadko łączą się w pary i jesz-
cze rzadziej składają jaja (co Evryjczycy przyjmują
Być może nie da się go zranić, bo i nie „żyje” tak, jak z wielką ulgą).
my. Nie ma w nim logiki krążenia, szkieletu, sieci
nerwów. Jest tylko masa, a masa nie potrzebuje Rukh w locie wygląda zaiste osobliwie, ciągnąc za
porządku. Prawdopodobnie gdzieś w środku jest sobą smugi wężowych ogonów. Jest to widok rzadki,
jakieś jądro, które można zniszczyć. Może serce? ponieważ rzeczywiście taka budowa nie ułatwia szy-
Wszak słychać wokół niego pulsujące dudnienie, bowania i potwierdza jego wynaturzony charakter.
które rozchodzi się przez złogi ciała. Tylko jak się Uczeni kwestionowali całkowicie możliwość takiego
do niego przebić? lotu, aż do momentu, gdy jeden z osobników porwał
statek sprzed Rahelsgor, na oczach całego konwentu
Jego wola jest nienaruszalna, bo i nie działa tamtejszej naukowej gildii.
w myśl ludzkich prawideł. Nie ma w niej strachu ani
zaskoczenia. Może da się nagiąć ją do ludzkiej woli, Ciało: +11 obr. 4 ☐☐
ale czy ktoś, kto tego dokona nie będzie już na zawsze
czuł się zbrukany? Wola: +5 obr. 3 ☐☐
Zmysły: +8 obr. 3 ☐☐☐
Ciało: +35 obr. 5 ☐☐☐
Wola: +8 obr. 3 ☐ Atak na ciało: k12
Zmysły: +4 obr. 2 ☐ orli krzyk –
Atak na zmysły: k4
obszarowo
na każdego, kto
Atak na ciało: k6
jest w pobliżu
co turę,
Atak na wolę: k4
obszarowo
• Skuteczny atak na zmysły powoduje wyłącz-
nie oślepienie kilku spośród oczu – od tego
momentu kość ataku na ciało, której używa
Pomiot spada do k4. Nie da się w ten sposób
Pomiotu zabić.
• Atak czarami na wolę Pomiotu wywołuje
u atakującego k6 obrażeń woli. Kontakt z
tym odrażającym umysłem doprowadza do
szaleństwa.

90 91
 Strzygoń
Nietoperzy kształt, lekkie, skórzaste skrzydła i ostre
szpony sygnalizują odległe pokrewieństwo z erynią.
Długi, wężowy ogon i szeroka, niemal rekinia głowa
stanowią cechy wyróżniające.
Strzygoń jest, w przeciwieństwie do erynii, stworze-
niem stadnym – gniazduje w gwarnych grupach liczą-
cych nawet do kilkudziesięciu osobników.
Tam gdzie erynia uderza cicho z szybującego lotu, tam
stadny strzygoń będzie czynił mnóstwo hałasu. Ma
on w swoim arsenale złowieszczy atak falą dźwięku,
która pozwala powalić przeciwnika już z oddali,
nie ryzykując kontaktu. Na tak oszołomioną ofiarę
napada całe stado, próbując sięgnąć do gardła zębami.
Źródłem dźwięku Strzygonia jest zwielokrotniony
fałd głosowy, o specyficznym przekroju, poparty
ciśnieniem wytwarzanym przez przeponę. Przyby-
sze z kontynentu, którzy widzieli atak stwora twier-
dzili, że w cesarstwie spotkać można podziwianych
śpiewaków, którzy ćwiczą podobny, wstrząsający głos
dobywany z głębi ciała. Nie daje się im jednak co do
tego wiary.
Ciało: +6 obr. 2 ☐ którzy pozwalają na taki łupieżczy wypad wiedzą, że
Wola: +4 obr. 1
Zmysły: +4 obr. 1
Atak na ciało: k6
Atak na zmysły: k8 upiorny krzyk
• Kiedy atakują z powietrza, aby je trafić należy
wykonać test zmysłów. Przeciwko ściągniętym
na ziemię ataki są wzmocnione.
92
Syreny
Wbrew legendom nie przypominają wcale pięknych
ludzi. Oczywiście w ich ciałach rozpoznać można
ślady ludzkiej sylwetki i rybi ogon, ale trudno nazwać
te hybrydy urodziwymi, gdy górna ich część pokryta
jest śliską, szaro-zieloną skórą, zaś twarz ma wtraz
tępy i agresywny.
Syreny wykorzystują iluzje, by usidlać umysły żegla-
rzy przepływających pod ich gniazdowiskami. Swoje
ofiary wprawiają w apatię, przyzywają ku sobie
i zagryzają małymi ostrymi ząbkami.
Wokół ich leża często spotkać można przedziwne
zjawiska: eteryczne głosy, ciężkie, kwiatowe zapa-
chy, sylwety umarłych towarzyszy i szepczące słowa
przodków. Żeglarze boją się ich i nienawidzą, mając
w pamięci każdego straconego towarzysza, który
rzucił się wpław, by utonąć w zimnych wodach.
Syreny mają skłonność do zabierania resztek wraków
do swoich leży, dlatego żeglarze, którym udało się
odeprzeć złowieszczy atak, organizują czasami
mściwą grupę uderzeniową, która zalepia uszy
woskiem i wyprawia się w poszukiwaniu gniazda
stworów, licząc na niemałe skarby. Kapitanowie,
nie jest on pewny. Jeśli drużyna nie wróci w przeciągu
godziny albo cokolwiek zaniepokoi żeglarzy czekają-
cych na brzegu, statek odbije, zostawiając kompanów
na pastwę losu. Złudne iluzje i sącząca się do głów
muzyka są nazbyt niebezpieczne, by zignorować
nawet najlżejszy powód do ostrożności.
Ciało: +1 obr. 1
Wola: +5 obr. 2 ☐
Zmysły: +3 obr. 1
tylko by dobić
Atak na ciało: k4
ofiarę
jeśli ofiara może
Atak na wolę: k8
słyszeć ich pieśń
• Raz na jakiś czas potrafią rzucać czary: iluzja,
fantasmagorie i miażdżenie woli.
93
 Trolle
Trolli nie trzeba przedstawiać. Żyją w głębi puszczy,
mają wielkie, zgarbione sylwetki o długich rękach,
sękate dłonie i zrogowaciałą skórę – dokładnie tak,
jak mówią o nich sagi bohaterów.
Tym, czego nie każdy jest świadom, jest inteligencja
stworów. Mało który jest komunikatywny, mało który
towarzyski, a ich szał jest wprost legendarny. A jednak
czasami udaje się porozumieć z ich przedstawicielami
i wynieść z tego zaskakujące, czasami zmieniające
życie wnioski.
Słynny Reogulf Znawca Gwiazd powrócił kiedyś
z rozmowy z trollem tylko po to, by rozdać majątek
ubogim i udać się na trwające 30 lat odosobnienie, na
którym wielu odwiedzało go prosząc o życiowe rady.
Utopiec
Sześcionożna, patykowata sylwetka przypominająca
nartnika. Jego długie odnóża pokryte są haczykami
i zadziorami, którymi wciąga ofiary pod wodę.
Korpus kryje tłusta szczecina, która nie przepuszcza
wilgoci i daje Utopcowi konieczne ciepło w lodowa-
tych wodach evryjskich jezior.
Utopiec potrafi się ślizgać po ich powierzchni i skakać
bez rozbiegu na duże odległości. Chętnie żywi się
padliną, ale najbardziej sycą go ofiary, które sam
doprowadził do śmierci. Jest zaskakująco silny, więc
i krzepcy wojownicy nie powinni czuć się w jego
obecności bezpiecznie.
Na szczęście poluje raczej samotnie niż w grupach,
a jego drobne ciało łatwo porąbać na kawałki.

Najczęściej to stare, zgrzybiałe osobniki trolli, które Ciało: +3 obr. 2 ☐

doznały czegoś na kształt oświecenia, są tymi,
z którymi daje się rozmówić. Magowie i uczeni udają Wola: +2 obr. 2
się wraz z obstawą do ich leży w głębinach lasów, by Zmysły: +3 obr. 1 ☐
pomówić o naturze magii, jej emanacjach i tajemnych
przepowiedniach.
+k6 gdy podtapia
Czasami wyprawa wraca z sukcesem, czasami wraca Atak na ciało: k6
ofiarę
odmieniona, a czasami... cóż.
• Przed wciągnięciem do wody broni trudny
Ciało: +6 obr. 3 ☐☐ test ciała.
Wola: +4 obr. 2 ☐ • Utopiec może przyskoczyć susem do przeciw-
ników stojących w drugiej linii. Skok wymaga
Zmysły: +5 obr. 2 ☐
wybicia i przesuwa go na koniec kolejki
inicjatywy. Skok nie prowokuje dodatkowych
Atak na ciało: k12 dwa ataki ataków.

• Troll chętnie wpada w szał, atakując bez roz-

sądku – zadaje wtedy k12+k4 obrażeń, ale pro-
wokuje jednoczesne ataki okazyjne przeciwko
sobie bazową kością k4 (podnoszoną olejami,
eliksirami i magią, tak jak zwyczajowo).

94 95
Różności
Miejsca Miejsca
1. Kvamme. 1. Stalheim. 1. Jarbo. 1. Roan. 1. Midbrood. 1. Gyldentak.
2. Fronningen. 2. Vinge. 2. Enviken. 2. Tagsjoberg. 2. Alvrend. 2. Hogebro.
3. Flam. 3. Reimegrend. 3. Sonderhamn. 3. Marrgard. 3. Jorgensvar. 3. Vitdamm.
4. Undredal. 4. Alvik. 4. Tonnebro. 4. Lovberga. 4. Byggerdam. 4. Svarthus.
5. Bakka. 5. Grimo. 5. Ockelbro. 5. Viken. 5. Undra. 5. Gronskog.
6. Jordalen. 6. Ullensvang. 6. Imnas. 6. Lovvik. 6. Trallhus. 6. Rodbat.
7. Strandval. 7. Kveina. 7. Huhtannen. 7. Parakka. 7. Oldebro. 7. Hogslatten.
8. Fjaer. 8. Vassbygda. 8. Svartbyn. 8. Havik. 8. Barda. 8. Oldentor.
9. Aarfor. 9. Salhus. 9. Lombheden. 9. Knivshult. 9. Appeldam. 9. Ungtall.
Na tej i kolejnych stronach znajdziesz różne tabele, 10. Foldereid. 10. Tilrem. 10. Svinhult. 10. Heda. 10. Ulfbar. 10. Nystad.
które przydadzą się podczas gry. Między innymi
11. Vassas. 11. Tofte. 11. Skiverstad. 11. Ugglebo. 11. Raglo. 11. Gamalford.
sporo imion i nazw własnych (które możesz łączyć
z wcześniejszymi procedurami przygotowania loka- 12. Terrak. 12. Torget. 12. Orraskog. 12. Lindakra. 12. Darkhus. 12. Vitberg.
cji i organizacji), nieco przedmiotów oraz kilka tabel 13. Rokland. 13. Hommelsto. 13. Huvughult. 13. Brinkelid. 13. Ravansdom. 13. Gudarhus.
pomagających w szybkim zarysowaniu bohaterów 14. Tolla. 14. Innhavet. 14. Ryggamo. 14. Linneberg. 14. Dunkantor. 14. Hemlingbok.
niezależnych.
15. Sjonsta. 15. Soberg. 15. Ragnabo. 15. Froske. 15. Lintoras. 15. Bredsjo.
Oczywiście możesz wykorzystywać tabele z innych 16. Skjerstad. 16. Alsvag. 16. Stensborg. 16. Slattra. 16. Drakendam. 16. Bredsten.
gier lub własne, skrojone na miarę. O ile zależy Ci 17. Solheim. 17. Myre. 17. Ryd. 17. Vithult. 17. Wyrdendam. 17. Bodeltrad.
na podtrzymaniu intencjonalnego nastroju gry, prze-
18. Skutvik. 18. Torsvag. 18. Travattna. 18. Fiskerbro. 18. Apentor. 18. Liladalen.
myśl tylko spójność materiałów z konwencją i w razie
potrzeby wprowadź w nich modyfikacje. 19. Hygni. 19. Tyr. 19. Lerda. 19. Lugra. 19. Talgor. 19. Zigren.
20. Ruf. 20. Zoderheim. 20. Vytlen. 20. Der. 20. Nedra. 20. Aalta.

Tawerna Miejsca (dwa człony) Miejsca (dwa człony)

1. Pod białym... 1. ... baranem. 1. Biały... 1. ... Bród. 1. Ognista... 1. ... Twierdza. 1. Pole... 1. ... Kruków.
2. Pod złotym... 2. ... smokiem. 2. Zielony... 2. ... Gród. 2. Błękitna... 2. ... Polana. 2. Schody... 2. ... Skazańców.
3. Pod czarnym... 3. ... szkieletem. 3. Jasny... 3. ... Most. 3. Czerwona... 3. ... Tama. 3. Wzgórze... 3. ... Przodków.
4. Pod tłustym... 4. ... grubasem. 4. Nocny... 4. ... Szczyt. 4. Zimowa... 4. ... Przeprawa. 4. Dwór... 4. ... Mgieł.
5. Pod chudym... 5. ... wieprzem. 5. Trzcinowy... 5. ... Dom. 5. Czarna... 5. ... Grań. 5. Urwisko... 5. ... Dzwonów.
6. Pod czerwonym... 6. ... kuflem. 6. Wyjący... 6. ... Las. 6. Hucząca... 6. ... Woda. 6. Drzewo... 6. ... Topielców.
7. Pod zielonym... 7. ... żaglem. 7. Zielny... 7. ... Uskok. 7. Smocza... 7. ... Wieża. 7. Źródło... 7. ... Pożegnań.
8. Pod hałaśliwym... 8. ... dębem. 8. Szary... 8. ... Mur. 8. Niedźwiedzia... 8. ... Skała. 8. Pogorzelisko... 8. ... Cieni.
9. Pod niebieskim... 9. ... śledziem. 9. Wietrzny... 9. ... Słup. 9. Wisielcza... 9. ... Przełęcz. 9. Bagno... 9. ... Starców.
10. Pod radosnym... 10. ... marynarzem. 10. Bagienny... 10. ... Dół. 10. Mglista... 10. ... Dolina. 10. Port... 10. ... Wisielców.
11. Pod starym... 11. ... menhirem. 11. Kamienny... 11. ... Przyczółek. 11. Dębowa... 11. ... Kotlina. 11. Róża... 11. ... Łez.
12. Pod nowym... 12. ... wężem. 12. Omszały... 12. ... Brzeg. 12. Kwietna... 12. ... Kryjówka. 12. Głębina... 12. ... Czaszki.
13. Pod sprośnym... 13. ... bębnem. 13. Krwawy... 13. ... Młyn. 13. Bagnista... 13. ... Brama. 13. Gniazdo... 13. ... Głupców.
14. Pod strasznym... 14. ... pierogiem 14. Księżycowy... 14. ... Kamień 14. Łkająca... 14. ... Krata. 14. Rozstaje... 14. ... Ojcobójców.
15. Pod rannym... 15. ... olbrzymem. 15. Gwiezdny... 15. ... Strumień. 15. Pienista... 15. ... Szpica. 15. Szlak... 15. ... Zdrajców.
16. Pod szarym... 16. ... mieczem. 16. Wilczy... 16. ... Przesmyk. 16. Gromowa... 16. ... Kolumna. 16. Płaskowyż... 16. ... Ostrzy.
17. Pod dzielnym... 17. ... sztandarem. 17. Matczyny... 17. ... Wąwóz. 17. Dymiąca... 17. ... Kipiel. 17. Klif... 17. ... Braci.
18. Pod morskim... 18. ... kotletem. 18. Złoty... 18. ... Sad. 18. Śnieżna... 18. ... Rozpadlina. 18. Ścieżka... 18. ... Sióstr.
19. Pod zwycięskim... 19. ... knedlem. 19. Deszczowy... 19. ... Tron. 19. Wodna... 19. ... Łąka. 19. Studnia... 19. ... Świateł.
20. Pod pijanym... 20. ... kotłem. 20. Trollowy... 20. ... Dzwon. 20. Stracona... 20. ... Grobla. 20. Strażnica... 20. ... Kochanków.
96 97
Imiona z Evr Imiona z Kontynentu
1. Dormun. 1. Reomer. 1. Erik. 1. Helgo. 1. Nikodemus. 1. Hugo. 1. Ester. 1. Pulcheria.
2. Guldan. 2. Tristan. 2. Axel. 2. Rudolf. 2. Magnus. 2. Bazyli. 2. Vivianna. 2. Verina.
3. Sigmund. 3. Kwiryn. 3. Olof. 3. Kjell. 3. Justus. 3. Leon. 3. Adelaida. 3. Ariadna.
4. Sigfried. 4. Ulfo. 4. Ivar. 4. Sven. 4. Izaak. 4. Teodor. 4. Alexandra. 4. Arkadia.
5. Jorn. 5. Aldo. 5. Folke. 5. Ruben. 5. Laurencjusz. 5. Konstantyn. 5. Rut. 5. Euphemia.
6. Lars. 6. Ingo. 6. Gert. 6. Johan. 6. Herman. 6. Atanazy. 6. Aelia. 6. Nikeadora.
7. Baldur. 7. Dyzmas. 7. Gunnar. 7. Eero. 7. Justyn. 7. Herkalonas. 7. Sophia. 7. Kaliope.
8. Hedar. 8. Golvbar. 8. Olavi. 8. Eliel. 8. Tyberiusz. 8. Nikeforos. 8. Konstancja. 8. Anastazja.
9. Fjalar. 9. Demewer. 9. Aino. 9. Ludo. 9. Mauricius. 9. Ludwig. 9. Eudokia. 9. Martynia.
10. Tyr. 10. Vardol. 10. Alvar. 10. Jorma. 10. Odo. 10. Lotar. 10. Eufrozyna. 10. Dezyderata.
11. Widar. 11. Hagal. 11. Juhani. 11. Aki. 11. Berengar. 11. Bernard. 11. Ermengarda. 11. Judyta.
12. Hjalmar. 12. Dacjan. 12. Reima. 12. Jukka. 12. Lambert. 12. Arnulf. 12. Gizela. 12. Hildegarda.
13. Jormund. 13. Volgo. 13. Ingvar. 13. Sigbjorn. 13. Ratold. 13. Virgo. 13. Engelberga. 13. Ermentruda.
14. Uldr. 14. Razmus. 14. Tryggve. 14. Margit. 14. Ranulf. 14. Duncan. 14. Ansgarda. 14. Berta.
15. Hafnir. 15. Vincent. 15. Ari. 15. Aksel. 15. Robert. 15. Albus. 15. Frederuna. 15. Rozalia.
16. Dar. 16. Rufus. 16. Sigurd. 16. Aasmund. 16. Henryk. 16. Lucjusz. 16. Beatrycze. 16. Lucienne.
17. Harmun. 17. Dolbar. 17. Vilhelm. 17. Arve. 17. Baldwin. 17. Dastan. 17. Aelis. 17. Eleonora.
18. Tolgar. 18. Vrik. 18. Bernt. 18. Egil. 18. Herakliusz. 18. Adalbert. 18. Gerberga. 18. Izabela.
19. Wagner. 19. Trydor. 19. Bera. 19. Linde. 19. Heroneusz. 19. Augustyn. 19. Lukrecja. 19. Barbaria.
20. Rugvin. 20. Irgo. 20. Dugvar. 20. Gobo. 20. Wespazjan. 20. Nikeomas. 20. Euterpe. 20. Kaliksta.

Imiona z Evr Przydomki Nazwiska (wyjątkowo)

1. Geldra. 1. Edda. 1. Ella. 1. Efva. 1. Śmiały. 1. Ognisty. 1. Van Derrit. 1. Knutt.
2. Deria. 2. Jarla. 2. Ebba. 2. Inge. 2. Mocny. 2. Głuchy. 2. Zagmewend. 2. Telo.
3. Sigrid. 3. Almo. 3. Lea. 3. Thyra. 3. Mądry. 3. Kędzierzawy. 3. Otto. 3. Oster.
4. Frigga. 4. Igre. 4. Gerda. 4. Greta. 4. Łysy. 4. Porywczy. 4. Van Bruycken. 4. Tornson.
5. Holia. 5. Lana. 5. Elise. 5. Thora. 5. Prosty. 5. Roztrzaskany. 5. Dorno. 5. Turgsson.
6. Dagva. 6. Ino. 6. Alma. 6. Ingeborg. 6. Ślepy. 6. Bezoki. 6. Aderio. 6. Larsson.
7. Dulfra. 7. Aloa. 7. Agda. 7. Astrid. 7. Wysoki. 7. Bezpalcy. 7. Burger. 7. Frede.
8. Alno. 8. Fia. 8. Ulrika. 8. Inger. 8. Krzepki. 8. Jednoręki. 8. Deziderio. 8. Hafdan.
9. Desma. 9. Darygga. 9. Wendela. 9. Edel. 9. Siwy. 9. Stary. 9. Aldo. 9. Arden.
10. Nala. 10. Rawina. 10. Ansa. 10. Ejla. 10. Kulawy. 10. Rączy. 10. Dalerio. 10. Mergil.
11. Ingrid. 11. Flora. 11. Salla. 11. Kaija. 11. Opój. 11. Odrzucony. 11. Ladurio. 11. Mogrind.
12. Varde. 12. Wygfa. 12. Lin. 12. Vergo. 12. Krwawy. 12. Wygnany. 12. Hammersheld. 12. Jorn.
13. Tulva. 13. Jutla. 13. Haldis. 13. Oda. 13. Kamienny. 13. Gwieździsty. 13. Vrikkson. 13. Ornsson.
14. Guinera. 14. Gef. 14. Aasta. 14. Ragna. 14. Wielki. 14. Groźny. 14. Gwelg. 14. Stortsson.
15. Geno. 15. Jotmu. 15. Rut. 15. Anette. 15. Żeglarz. 15. Żałobny. 15. Lado. 15. Meower.
16. Iola. 16. Asperia. 16. Asne. 16. Dagna. 16. Łaskawy. 16. Pamiętliwy. 16. Eriksson. 16. Ingeborg.
17. Meola. 17. Agda. 17. Ragnhild. 17. Gyrid. 17. Płaczliwy. 17. Podróżnik. 17. Aredo. 17. Ogberg.
18. Ingar. 18. Wigla. 18. Gunhild. 18. Emma. 18. Surowy. 18. Pustelnik. 18. Insen. 18. Dansson.
19. Werde. 19. Tygle. 19. Berda. 19. Lunda. 19. Wisielec. 19. Szczerbaty. 19. Merowin. 19. Dysen.
20. Wyn. 20. Gizbe. 20. Dygni. 20. Dysta. 20. Topielec. 20. Wesoły. 20. Lapara. 20. Kalondo.
98 99
 Spotkanie na wsi Spotkanie w mieście Potrzeba osoby Zasób osoby
1. Rzeźnik / kowal / drwal. 1. Tragarz / cieśla / kamieniarz. 1. Odnaleźć bliskiego. 1. Cenna znajomość.
2. Przywódca. 2. Jubiler / złotniczka / artysta. 2. Ochronić swój dom. 2. Doświadczenie bojowe.
3. Myśliwy. 3. Mnich / zelotka / pielgrzym. 3. Zdobyć zapasy. 3. Środki materialne.
4. Zielarka / szamanka / druid. 4. Strażnik / zbrojny. 4. Poznać informacje. 4. Odwiedził kiedyś ważną lokację.
5. Cieśla. 5. Złodziejaszek. 5. Oczyścić się z zarzutów. 5. Kontakty w sąsiednim mieście.
6. Pszczelarz / bartniczka. 6. Handlarka / kupiec. 6. Zrozumieć wizję / przepowiednię. 6. Jest zwyczajnie sympatyczny.
7. Pasterka / rybak. 7. Piekarz / cukiernik / piwowar. 7. Zabić kogoś. 7. Ma dostęp do transportu.
8. Szaleniec. 8. Zielarka / druid–przybysz. 8. Ustalić fakty. 8. Zna gang / zbrojną bandę.
9. Rolnik / hodowca. 9. Oberżysta / kucharz. 9. Spłacić zobowiązanie. 9. Ma na kogoś haki.
10. Muzykantka / bajarz. 10. Służący / gosposia / pomywacz. 10. Odczynić klątwę. 10. Ma ucznia / sługę.
11. Samotny rodzic z gromadką dzieci. 11. Cyrulik. 11. Wrócić do domu. 11. Zna tajne schronienie.
12. Nastoletni pan / pani domu. 12. Lichwiarka / bankier / ekonom. 12. Wyleczyć siebie / kogoś. 12. Ktoś ma u niego dług wdzięczności.
13. Kapłanka / eremita. 13. Żeglarz / rybak. 13. Poprawić swój status / zdobyć władzę. 13. Jest zwyczajnie zadowolony z życia.
14. Etnograf / badacz w terenie. 14. Czarodziejka / alchemik / uczona. 14. Przeżyć coś ekscytującego. 14. Ma znajomego rzemieślnika.
15. Członek drużyny wojów. 15. Czeladnik / żak. 15. Dopełnić zemsty. 15. Zna sztukę leczenia, zielarstwo itp.
16. Wygnaniec. 16. Arystokratka / przybysz z kontynentu. 16. Zdobyć bogactwo. 16. Ma cenną mapę / list / dziennik.
17. Weteran. 17. Stajenna / łaziebny / szczurołap. 17. Uwieść kogoś. 17. Doskonale zna plotki o okolicy.
18. Bystre dziecko / młodzian. 18. Urzędnik / kronikarka. 18. Odzyskać zaufanie. 18. Ma dostęp do narzędzi.
19. Baba / dziad. 19. Bard / pieśniarka / starzec. 19. Zmyć plamę na honorze. 19. Jest oczytany.
20. Kaletniczka. 20. Szkutniczka / ludwisarz / stolarz / kowal. 20. Zaimponować komuś. 20. Zna okoliczną florę i faunę.

Spotkanie w lochach Spotkanie w dziczy (+ czynność) Czynność w dziczy Tajemnica osoby (czasem)
1. Alchemiczka. 1. Wojowniczka / weteran. 1. Tyczy fundamenty. 1. Jest w istocie kimś innym.
2. Prostaczek. 2. Uciekinier / dezerter. 2. Chce odczynić klątwę. 2. Ma bliźniaka.
3. Szumowiny. 3. Myśliwy. 3. Szuka drogi. 3. Ciąży na nim klątwa.
4. Ktoś przeklęty. 4. Zielarka / druid. 4. Transportuje coś. 4. Ma rozdwojenie jaźni.
5. Ktoś oszalały. 5. Bandyta. 5. Czeka na ważne spotkanie. 5. Ktoś groźny za nim podąża.
6. Dwie siostry / trzech braci itp. 6. Badaczka / uczony. 6. Gorączkowo kopie. 6. Ma niegodziwe motywacje.
7. Mag z obstawą. 7. Wóz żywności / transport z kopalni. 7. Sporządza mapę i potrzebuje informacji. 7. Jego cel jest przykrywką dla innego celu.
8. Bandyci. 8. Rodzic z dzieckiem. 8. Jest ranny. 8. Ma mroczną przeszłość, która wraca.
9. Włamywaczka. 9. Handlarz. 9. Niesie trofeum. 9. Chętnie wystawi Bohaterów.
10. Wojownicy plemienni. 10. Kapłanka / zakonnik. 10. Kopie grób. 10. Jest zadłużony po uszy.
11. Para kochanków. 11. Samotne dziecko / młody człowiek. 11. Leczy towarzysza / szuka leków. 11. Umiera – to jego ostatnie dni lub godziny.
12. Zgrana drużyna eksploratorów. 12. Żeglarz. 12. Ściga kogoś. 12. Twierdzi, że coś umie, ale to nieprawda.
13. Załoga okrętu. 13. Łowca nagród. 13. Szuka podziemi. 13. Już raz poważnie zawiódł.
14. Starzec. 14. Pasterka / rolnik / hodowca. 14. Myje się. 14. Ma szlachetniejsze motywacje niż podaje.
15. Ktoś uwięziony. 15. Szlachcic / arystokratka / możny. 15. Szykuje posiłek. 15. Jest bardzo bogaty, ale to ukrywa.
16. Kupiec. 16. Włóczęga / wyrzutek 16. Naprawia coś. 16. Świetnie walczy, ale to ukrywa.
17. Arystokratka / możny pan. 17. Tragarze z majętnym przewodnikiem. 17. Siedzi i duma. 17. Jest dobrze wykształcony, ale to ukrywa.
18. Ktoś ledwie żywy. 18. Turysta. 18. Zwija albo rozbija obóz. 18. Realizuje intrygę polityczną.
19. Siłacz. 19. Karawana kupiecka. 19. Prowadzi kogoś (wylosuj). 19. Jest agentem silnej, pobliskiej władzy.
20. Dziecko. 20. Rzemieślnicy. 20. Zdobywa żywność / opał. 20. Nie wie o czymś ważnym.
100 101
 Znalezisko w terenie
1. Pobojowisko: splecione w śmiertelnej walce
ciała. Na twarzach wyraz absolutnej nienawiści.
2. Porzucony wóz z cennymi materiałami.
3. Związany i zakneblowany człowiek.
4. Rozwleczone ciała, ze śladami szczęk.
5. Umiejętnie wyrysowany znak runiczny. Np.
runy ciszy albo śmierci.
6. Kilka osób z poderżniętymi gardłami siedzi
ramię w ramię pod kamieniem.
7. Mnóstwo krwi, ale żadnych ciał.
8. Świeże pogorzelisko po chacie lub wiosce.
9. Czyjś obóz z pozostawionymi rzeczami.
Właściciele najwyraźniej planują tu wrócić.
10. Punkt widokowy, z ładną panoramą. Do
tego można z niego obserwować jakiś punkt
strategiczny.
11. Niepozorne wejście do opuszczonej kopalni.
12. Opuszczony posterunek wojskowy. Czego
bronił lub pilnował?
13. Obóz ze śladami napadu.
14. Ślady działalności organizacji w terenie.
15. Ślady wykopalisk.
16. Mnóstwo wygniecionej trawy. Musiała
zebrać się tu bardzo duża grupa ludzi.
17. Omamy zmysłowe albo iluzje.
18. Pieczołowicie zamaskowany duży transport
paczek.
19. Studnia, a przy niej plecak. Właściciela ani
widu.
20. Ślady potwora w miękkim błocie.
102
Punkt orientacyjny albo
charakterystyczny obiekt
w terenie
1. Kurhan znanej osoby.
2. Samotna wieża.
3. Fragment zwalonego muru.
4. Wodospad (całkiem możliwe, że również
przejście pod nim).
5. Most kamienny lub drewniany.
6. Krąg kamienny, który wyznacza jakąś datę.
7. Starożytny posąg olbrzymich rozmiarów,
zakopany w ziemi. Wystająca część jest wysoka
na 3-4 piętra, a to mniej niż połowa.
8. Mały, zarośnięty cmentarz. Na jednym z
nagrobków zasadzono świeże kwiaty.
9. Dawno porzucone wykopaliska odkrywko-
we. Całkiem spore.
10. Małe, urokliwe i bardzo głębokie jeziorko.
11. Ślad po drewnianym grodzie na wzgórzu.
Teraz zupełnie rozsypany i zarośnięty.
12. Mała, czynna, dobrze ufortyfikowana bu-
dowla obronna. Prawdopodobnie jej minięcie
wiąże się z kontrolą.
13. Samotna, smukła dzwonnica.
14. Nagłe obniżenie terenu (klif / uskok) i wą-
skie schody. Być może ze starą windą towaro-
wą. Zapewne jest stąd piękny widok.
15. Przejście przez tunel w skale albo pod
łukiem skalnym.
16. Szkielet wielkiego potwora morskiego.
17. Samotny klasztor lub pustelnia na wzgórzu.
18. Przejście przez ruiny miasta.
19. Fragment traktu idzie przez krótkie, dobrze
oznaczone, uczęszczane podziemia.
20. Miejsce z nagłą zmianą koloru gleby. Np.
pokłady czerwonej glinki.
Miejsce mocy Zjawiska magiczne
1. Oniryczna łąka. Szepcze i wywołuje wizje. 1. Włoski na ramionach i karku stają dęba.
2. Pole kurhanów. 2. Nieustanne szepty.
3. Starożytne, ruszające się i śpiewające drzewo. 3. Uczucie senności.
4. Katakumby w wąwozach pod gołym niebem. 4. Nienaturalne zimno.
5. Fragment lasu, w którym zawsze panuje noc. 5. Snujące się mgły.
6. Kamienne, rzeźbione bramy donikąd. 6. Cichy śpiew chóru.
7. Wielka rzeźbiona twarz w skale lub wystają- 7. Fosforyzowanie.
ca z ziemi, siedzące na tronach posągi lub Atlas
8. Przytłaczający smutek.
dzierżący na barkach sferę nieba.
9. Dźwięk dzwonu.
8. Niezwykłe kolory roślin. Być może świecące.
10. Pada śnieg.
9. Las regularnych, kamiennych słupów.
10. Idealnie gładkie i dziwnie ciemne jezioro 11. Ognie św. Elma.
z wysepką pośrodku albo grzęzawiska czarnej 12. Wszystko wydaje się oblepione nienatural-
wody lub smoły. ną, lepką ciemnością.
11. Nienaturalnie wyrośnięte rośliny (np. kwia-
13. Wszystko wydaje się jasne i kontrastowe,
ty wielkie jak parasole albo drzewa o niespo- jak w silnym blasku słońca, ale to światło nie
dziewanie grubych, pokręconych pniach). ma źródła.
12. Skały lub jaskinie z prymitywnymi malowi- 14. Dziwny, obcy zapach.
dłami naskalnymi.
15. Wywołuje wizje.
13. Źródełko fosforyzującej, rześkiej wody.
16. Wyje lub zawodzi, jak setki dusz.
14. Drzewa, które krwawią.
17. Słychać bicie wielkiego, powolnego serca.
15. Miejsce całkowitej ciszy. Brak wiatru, echa,
zwierząt, owadów. 18. Wieje ostry, dotkliwy wiatr z jednego,
znaczącego kierunku.
16. Miejsce, w którym rośliny przechodzą
roczny cykl wegetacji w minutę. Kwitną, wyda- 19. Wyładowania i trzaski energii.
ją owoce, obumierają.
20. Zaburzenia grawitacji.
17. Stare, drewniane totemy i świątki. Malowa-
ne i udekorowane kwiatami.
18. Podziemny wulkan.
19. Miejsce całe w popiołach, jak po niedaw-
nym pożarze.
20. Schody na stromą iglicę skalną, na której
szczycie coś jest (np. czasza z ogniem, metalowa
szpica łapiąca pioruny, schody pod ziemię itp.).
103
 Zamiast złota Błyskotki i dziwy Starożytne – zwykłe rzeczy Znalezione przy ciele
1. Figury do gry z pozłacanej kości słoniowej. 1. Ptasia czaszka, która śpiewa przy pełni. 1. Przesuszone sznury. 1. Paczka karmelków.
2. Młoty kamienne, kliny z brązu. 2. List pożegnalny od małżonka.
2. Ruchomy globus nieba z miedzi i kamieni 2. Nadspodziewanie mocno czarny atrament.
3. Kościane igły. 3. Pisma filozoficzne z komentarzami.
półszlachetnych. Miejscami złocony. Duży.
3. Notes ze szczegółową relacją z wyprawy do 4. Kościane guziki. 4. Kwit dłużny lub depozytowy.
3. Komplet pasującej do siebie biżuterii z tur- podziemi i mapami. Niestety nie wiadomo, co 5. Pręt mierniczy. 5. Gliniana laleczka–zabawka (pamiątka).
kusu i srebra w wyściełanym puzderku. to za podziemie. 6. Kilof, motyka, nożyce lub cęgi z brązu. 6. List z przysięgą miłości.
4. Czarki z muszli i złota. Cienkie jak papier. 4. Świeca, która pachnie świeżo, jak po burzy. 7. Drewniana łopata. 7. Figurka świętego.
8. Jutowe worki lub zakurzone kosze. 8. List gończy z kiepską podobizną.
5. Ciężka, jadeitowa, bogato rzeźbiona pieczęć. 5. Pierścień – daje sny o żeglowaniu po morzu.
9. Stągwie kamienne, urny gliniane, słoiczki. 9. Mała proca.
6. Ciężkie, złote nausznice wysadzane rubinami. 6. Naszyjnik żarłoka – drga przy jadle. 10. Grzebień lub lusterko z brązu. 10. Wspaniały posiłek, ładnie zapakowany.
11. Kościana fujarka lub grzechotka z żółwia. 11. Butelka alkoholu na specjalną okazję.
7. Spore, świetnie wypolerowane srebrne lustro. 7. Szkatułka, która schładza zawartość.
12. Laleczka lub model konika. 12. Sakiewka z dziurą w dnie.
8. Berło, laska lub pręt mierniczy ze szlachet- 8. Miseczka, która przez noc napełnia się wodą. 13. Kamienne groty. 13. Maść na świerzbiącą chorobę skóry.
nego metalu 14. Kipu lub gliniane tabliczki. 14. Dziennik wyprawy pełen pecha.
9. Trupi palec – płonie jak świeca i się nie
9. Kadzielnica i złote szczypczyki. wypala, ale roztacza zapach zgnilizny. 15. Gliniane talerze lub kubki. 15. Narzędzia balwierskie.
16. Noże z brązu lub kamienia, kościane łyżki. 16. Igły i nici – ładny, zawinięty zestaw.
10. Szkatuła – pusta, ale solidnie i pięknie okuta. 10. Bardzo nieposłuszny, tresowany szczur.
17. Ratanowe pudełko, fiolki z mętnego szkła. 17. Wielki worek (można się w nim schować).
11. Wymyślne sztućce do owoców morza. 11. Żywe oko w szklanej fiolce. 18. Zaśniedziała brosza lub tania ozdoba. 18. Flet trzcinowy.
19. Sparciałe buty, szaty lub tkaniny. 19. Figurki rycerzy i kostki do gry.
12. Lupa, okular, monokl lub prosty teleskop 12. Pergamin, który można wyprać do czysta
z mosiądzu i złota. (w połowie wyprany). 20. Bębny. 20. Urna z czyimiś prochami.

13. Lampa oliwna pięknej roboty. 13. Bardzo wydajny barwnik o kolorze krwi. Starożytne – wyjątkowe rz. Przeciętne przedmioty
14. Figurka zwierzęcia ze złota. Ma oczy 14. Nasionko, które po podlaniu zmienia się 1. Miedziane pierścienie lub figurki. 1. Paczka odzieży, rękawice albo kaptur.
z drogich, choć malutkich kamyczków. w dorosłe drzewo w ciągu jednej godziny. 2. Gongi, grzechotki lub bęben. 2. Suszone mięso.
3. Zdobione urny i naczynia. 3. Narzędzia rolnicze.
15. Mahoniowe pudło ze świetnej jakości pa- 15. Dzwonek z brązu, który nie wydaje żad-
pierem, papirusem albo cienkim pergaminem, nego dźwięku, a jednak gdy się nim dzwoni 4. Plecione kosze. 4. Utensylia kuchenne.
zachowanym w doskonałym stanie zwierzęta szaleją. 5. Kamienne lub gliniane tace lub misy. 5. Wędka lub sieć rybacka.
i o przyjemnie kremowo–białym kolorze. 6. Pędzle kaligraficzne. 6. Wór mąki, strączków albo warzyw.
16. Zwój z zapisem manewrów w dawnej bitwie.
7. Naszyjnik z zębów. 7. Wyroby z wikliny.
16. Cyrkiel, linijka, ekiera – złocone narzędzia Podobno jest w nim znacząca nieścisłość.
kreślarza. 8. Gra planszowa. 8. Kanka mleka, twaróg albo jajka.
17. Spisane zeznania z procesu przed radą 9. Miedziane nausznice lub bransolety. 9. Kozik, świeży chleb i nieco sera.
17. Piękne, małe, kryształowe fiolki. Puste. plemienia. Uznano winę podejrzanego, ale coś 10. Rytualne nożyce, młoty lub noże. 10. Solone ryby, słoik przetworów.
się nie zgadza. Co?
18. Brosze, spinki i szpilki z różnych metali 11. Miedziana dłoń lub oko. 11. Cienkie piwo lub młode wino.
i o różnych wykończeniach. 18. Drzazga z żelazowej skały – świeci delikatnie 12. Ozdobna pieczęć. 12. Beczka smoły, dziegieć, wosk itp.
w pobliżu umarłych i nieumarłych. 13. Kamienne posążki. 13. Kosz pierza, bela tkaniny, szpula sznurka.
19. Smukły posążek bóstwa. Złoty, stylizowany.
19. Pączek kwiatu, który nie więdnie, ale też 14. Młynek modlitewny. 14. Worek nasion.
20. Relikwiarz – cenne, zdobione puzderko nie rozkwita. Podobno kiedyś, w ważnej chwili 15. Kościane lub gliniane maski. 15. Sito i dzieża.
z fragmentem kostki w środku. się otworzy. 16. Model nieba. 16. Wygodny plecak lub kij podróżny.
17. Kapłańskie szaty. 17. Prymitywna mapka na świstku.
20. Butelka, którą można wypełnić czymkol-
wiek, a inni i tak będą przekonani, że to alkohol. 18. Berło, znak na drzewcu, czaszka na kiju. 18. Uzda i siodło.
19. Model zwierzęcia (ryby, ptaka itp.). 19. Narzędzia cieśli, drwala lub kamieniarza.
20. Tuby na zwoje. 20. Urna z czyimiś prochami.
104 105
Artefakty
Biały płaszcz czarnej nocy
Wygląda na uszyty z pięknej, gęsto tkanej wełny
i zdaje się delikatnie parować białymi smużkami
dymu. Ten, kto go nosi może kosztem k4 obrażeń
przeciwko własnej woli przywołać głęboką ciem-
ność. Płaszcz przestaje być wtedy biały, a delikatny
dym czernieje i zaczyna rozprzestrzeniać się na odle-
głość kilku kroków. W jego obszarze absolutnie nic
nie widać.
Pierścień straconego czasu
Złożony z siedmiu splecionych węży, które trzymają
cięty kryształ. Kto rozbije kryształ (celowo czy przez
nieuwagę) uwalnia moc pierścienia, która zadaje mu
k20 obrażeń woli i cofa czas o jedną minutę. Osoba,
która uruchomi ten proces widzi, jak wydarzenia
biegną wstecz. Nikt poza nią nie pamięta cofniętych
wydarzeń.
Uwolnienie mocy jest jednorazowe, po czym pier-
ścień traci swoje właściwości na zawsze.
Kociołek arcypotraw
Gliniany, pokryty szkliwionymi hieroglifami kociołek
wielkości ludzkiej czaszki. Samoczynnie wypełnia się
paskudną, szarą, ale jadalną breją, która utrzymuje
przy życiu, choć jednocześnie wprowadza spożywa-
jącego w przygnębienie. Kociołek posiada prymi-
tywną świadomość i telepatycznie zachęca właści-
ciela (poprzez przebłyski iluzji smakowitych potraw
i kuszące słowa) do specyficznej wymiany – napełni
się wspaniałym jedzeniem, jeśli posili się zdrowymi
zmysłami właściciela (k4 obrażeń woli).
106
Krwawa lampa
Wykonana z zardzewiałego żelaza i ludzkiej czaszki
lampa, która świeci bez paliwa. Ma prymitywną świa-
domość, która pragnie rozlewu krwi. Kiedy w pobliżu
są wrogowie ma 20% szans na wyczucie ich i przywo-
łanie upiornym wyciem i śmiechem.
Jej światło staje się czerwone, jeśli w jej pobliżu prze-
lewana była krew.
Sadzonka księżycowych łez
Doniczka z ochronnym koszem z żelaznych pasów
mieści w sobie małą sadzonkę. Sadzonka ma
9 srebrnych kwiatków i każdej nocy wypuszcza
z każdego jedną kroplę gęstego syropu. 27 kropel
syropu działa tak, jak eliksir leczący. Dawka mniejsza
lub większa o choćby kroplę to silna neurotoksyna
zadająca 2k12 obrażeń zmysłów.
Paskudny grymuar
Czytanie tej księgi może przyprawić o szaleństwo, ale
kto zdoła ją poznać, ten poznaje także niebezpieczną
naturę magii i umie się jej opierać.
Czytając Paskudny Grymuar bohater zadaje sobie k12
obrażeń woli. Jeśli straci od nich przytomność, jego
współczynnik Woli zostaje na stałe obniżony o 1 pkt
(nawet po rekonwalescencji).
Wiedza pozyskana z Grymuaru sprawia, że bohater
lepiej znosi obciążenia, jakie wiążą się z czarowa-
niem. Kiedy Walczy o życie na skutek obrażeń woli,
może traktować wyniki 0 i -1 jako szczególny wyjątek.
Zamiast popaść w szaleństwo, doznaje heroicznego
momentu oświecenia. Jego wola regeneruje się do
maksymalnego poziomu. (ale nie odzyskuje punktów
niezłomności, jeśli je miał).
Dzwon prawdy
Ten dzwonek z pokrytego patyną brązu wydaje się
nie pochodzić z tego świata. Choć ma serce, potrzą-
sanie nim nie wywołuje żadnego dźwięku. To dla-
tego, że dzwon prawdy dźwięczy w przestrzeniach,
do których ludzkie ucho nie ma dostępu – czystszych
i doskonalszych niż ten padół łez.
Jeśli ten, kto go trzyma, wypowie kłamstwo, dzwon
pęka. Od tej chwili można go usłyszeć, ale dźwięk ten
jest pozbawiony blasku. „Tak jak ludzkie kłamstwa”,
mawiają kapłani.
Mapa wodna
Są takie morskie tonie, których nie da się przepłynąć
Pieczęć niesprawiedliwego
wyroku
bez Mapy Wodnej. Ta szczególna tablica z cienkiego,
czarnego łupka posiada wyryte na swojej powierzchni Czasami zapada niesprawiedliwy, ustawiony wyrok,
linie wysp i siatkę południków oraz delikatne paję- który woła o pomstę do samych niebios. Evryjczycy
czynki pokrywające morze. mają związany z tym szczególny zabobon: jeśli wiedzą
o takiej niesprawiedliwości i jeśli wyrok spisano na
Ten, kto skropi tablicę własną krwią (k6 obrażeń igno- pergaminie, odcinają spod niego pieczęcie i trak-
rując pancerz), zobaczy, jak wsiąka ona w nacięcia tują je jako talizmany szczęścia. Myślą w następu-
i zaczyna krążyć poruszana niewidzialnymi siłami, jący sposób: jeśli prawa natury zostały złamane raz
i ktoś poniósł niesprawiedliwą śmierć, równowaga
pokazując dokładny przebieg i intensywność obec-
nych na morzu prądów. Co lepiej obeznani żeglarze musi zostać zachowana – może ja ocaleję wbrew
wnioskują z ich kształtów również pogodę. przeciwnościom.
Pieczęć spod niesprawiedliwego wyroku pozwala
Biały sztyft podczas Walki o życie traktować wyniki 0 i -1 jako
szczególny wyjątek. Bohater nie umiera, zachowuje
Ten niewielki, żelazny kolec samoczynnie porasta przytomność, a jego następne ataki wykonywane są
kryształkami lodu. Jest zimny w dotyku i należy kością o 2 poziomy wyższą.
używać go w rękawiczkach. Mimo ograniczeń, dzięki
swoim właściwościom znajduje szereg ciekawych
zastosowań – w praktyce można go nazwać samo-
przylepną igłą.
Złodzieje uwielbiają Biały Sztyft, ponieważ zapewnia
dodatkowe opcje podczas gmerania w zamku. Każdy
zamek staje się z nim o poziom łatwiejszy i daje się
szybciej rozpracować. Sztyft dotknięty bez ochrony
zadaje co turę k4 obrażeń ciała, ignorując pancerz.
Nie chcesz, by ten chłód dotarł do Twojego serca!
Rdzawe noże
Noże wyglądają na poplamione. Są. To krew.
Wykonanie rdzawych noży wymaga nie lada odwagi.
Najpierw trzeba zranić erynię. Nie można po prostu
pozyskać jej krwi, noże muszą znaleźć się w walce
i zadać cios. Ten, kto przeżyje walkę, ma szansę wyko-
nać tę wyjątkowo śmiercionośną parę ostrzy.
Po walce noże należy zasypać w pojemniku z dzie-
sięcioma miarami magicznego proszku i pozostawić
w zamknięciu na miesiąc. Po tym czasie proszek uak-
tywnia reakcję, a plamy krwi erynii tężeją i wżerają
się w metal, przesycając go jadem.
Rdzawe noże powodują u ludzi silne krwawienie –
nadnaturalną reakcję rany, która się nie zasklepia.
Kiedy zranią ciało, krew płynie stałym strumieniem,
zadając 1 pkt obrażeń na turę przez 2k4 tur (ignorując
przy tym wszelkie redukcje wynikające z pancerza,
chyba że nadawane czarami lub eliksirami).
107
Indeks Spis treści
Artefakty ............................................................ 106 Organizacja religijna ....................................... 52 Wprowadzenie .................................................. 1 BESTIARIUSZ
Bestiariusz ......................................................... 72 Organizacje ........................................................ 42 Pryncypia gry ................................................... 2 Bestiariusz ......................................................... 72
Bazyliszek .......................................................... 73 Otwarty Stół ...................................................... 4 Bazyliszek ..................................................... 73
Błyskotki i dziwy (t) ......................................... 104 Pancerne wije .................................................... 89 PROCEDURY Czarne harpie .............................................. 74
Charakterystyczny obiekt w terenie (t) ....... 102 Pomiot ................................................................ 90 Metoda Otwartego Stołu ................................ 4 Diabły morskie ............................................ 75
Czarne harpie ................................................... 74 Potrzeby osób (t) ............................................... 101 Jak zbudować obszar kampanii? ................... 6 Duchy ............................................................ 76
Czynność w dziczy (t) ...................................... 101 Pryncypia gry ................................................... 2 Scenariusz - sytuacja ....................................... 10 Elektryczny wąż morski ............................ 77
Diabły morskie ................................................. 75 Przeciwnicy (przygotowanie) ......................... 66 Zdarzenia losowe ............................................. 11 Enteroctopus ................................................ 78
Drakkar .............................................................. 54 Przedmioty (znajdowane) (t) ........................ 104 Otwarty świat z fabułą .................................... 12 Erynie ............................................................ 80
Duchy ................................................................. 76 Przydomki (t) ................................................... 99 Skalowanie kampanii ...................................... 14 Hemachatus ................................................. 81
Elektryczny wąż morski ................................. 77 Punkt orientacyjny (t) .................................... 102 Jak wykonać loch? ........................................... 16 Iraja ................................................................ 82
Enteroctopus ..................................................... 78 Rejs ....................................................................... 36 Jak przygotować miasto? ................................ 22 Gobliny ......................................................... 83
Erynie ................................................................. 80 Ród ...................................................................... 58 Jak stworzyć wieś? ............................................. 30 Ludzie-psy ................................................... 84
Otwarty świat z fabułą .................................... 12 Rukh ................................................................... 91 Szykowanie wypraw morskich ...................... 36 Nekrofagi (ghule) ....................................... 85
Hemachatus ...................................................... 81 Scenariusz - sytuacja ...................................... 10 Używanie organizacji ....................................... 42 Nieumarli ..................................................... 86
Imiona (t) ........................................................... 98 Skalowanie kampanii ...................................... 14 Władca .......................................................... 44 Nocna wataha .............................................. 88
Iraja ..................................................................... 82 Spotkania losowe (t) ......................................... 100 Lud ................................................................. 46 Pancerne wije .............................................. 89
Gobliny ............................................................... 83 Strzygoń ............................................................. 92 Konwent ........................................................ 50 Pomiot ........................................................... 90
Grupa przestępcza ........................................... 62 Syreny ................................................................. 93 Organizacja religijna .................................. 52 Rukh .............................................................. 91
Konwent ............................................................. 50 Tajemnice osób (t) ............................................ 101 Drakkar ......................................................... 54 Strzygoń ........................................................ 92
Loch .................................................................... 16 Tawerny .............................................................. 96 Łowcy nagród .............................................. 56 Syreny ............................................................ 93
Lud ...................................................................... 46 Trolle ................................................................... 94 Ród ................................................................ 58 Trolle ............................................................. 94
Ludzie-psy ........................................................ 84 Utopiec ............................................................... 95 Organizacja pracy ....................................... 60 Utopiec .......................................................... 95
Łowcy nagród ................................................... 56 Wieś .................................................................... 30 Grupa przestępcza ...................................... 62
Miasto ................................................................. 22 Władca ............................................................... 44 Wojownicy ................................................... 64 RÓŻNOŚCI
Miejsca (nazwy) (t) .......................................... 96 Wojownicy ......................................................... 64 Jak przygotować przeciwnika? ...................... 66 Miejsca i tawerny ............................................. 96
Miejsce mocy (t) .............................................. 103 Wprowadzenie .................................................. 1 Uwagi o nastroju .............................................. 68 Imiona i przydomki ......................................... 98
Nastrój ................................................................ 68 Wyprawa morska ............................................. 36 Osoby i spotkania ............................................ 100
Nazwiska (t) ...................................................... 99 Zamiast złota (skarby) (t)................................. 104 Znaleziska i ciekawe miejsca .......................... 102
Nekrofagi (ghule) ............................................. 85 Zasoby osób (t) .................................................. 101 Zjawiska magiczne i miejca mocy ................. 103
Nieumarli ........................................................... 86 Zdarzenia losowe ............................................. 11 Przedmioty i skarby ......................................... 104
Nocna wataha ................................................... 88 Zjawiska magiczne (t) ...................................... 103 Artefakty ............................................................ 106
Obszar kampanii .............................................. 6 Znalezisko w terenie (t) .................................. 102
Organizacja pracy ............................................ 60

Symbolem (t) oznaczono tabele losowe