Moment pędu i druga zasada dynamiki dla bryły sztywnej

środa, 2 czerwca 2021 08:27

Pojęcie momentu pędu należy do podstawowych pojęć fizyki. Zasadą zachowania momentu pędu pozwala na rozwiązywanie wielu
problemów fizycznych w sposób łatwy, bez konieczności analizowania ruchów indywidualnych cząstek i sił na nie działających.
W przypadku opisu ruchu bryły sztywnej korzystamy z wielkości fizycznych analogicznych do wielkości dla punktu materialnego.
Zamiast z masy korzystaliśmy z momentu bezwładności, zamiast z siły – z momentu siły. Podobnie, zamiast pędu będziemy
korzystać z momentu pędu. Rozważymy ciało obracające się wokół nieruchomej osi, na które działa kilka sił. Sumę wszystkich
momentów sił oznaczymy przez →M. Wypadkowy moment powoduje przyrost energii kinetycznej ciała, a więc i prędkości kątowej.
Niech w pewnym niedużym odstępie czasu Δt prędkość kątowa ciała zmieni się od wartości ω1 do ω2. Zatem zmiana energii
kinetycznej wynosi:

Iloczyn momentu bezwładności i prędkości kątowej jest wartością momentu pędu:

Zwróćmy uwagę, że wzór jest analogonem wzoru na pęd:

Pęd jest wielkością wektorową. To samo dotyczy momentu pędu. Konsekwentnie, wzór możemy zapisać wektorowo, jeżeli przyjmiemy, że
i prędkość kątowa jest wektorem (moment bezwładności jest skalarem). Wtedy wzór na moment pędu możemy zapisać w postaci
wektorowej:

We wzorze tym prędkość kątowa występuje w postaci wektorowej. Jest to wektor, którego długość ma wartość liczbową równą prędkości
kątowej, kierunek jest prostopadły do płaszczyzny obrotu, a zwrot – zgodny z regułą śruby prawoskrętnej

1asp Strona 1
Wektor prędkości kątowej ma kierunek prostopadły do płaszczyzny obrotu i zwrot zgodny z regułą śruby prawoskrętnej

1asp Strona 2
W ruchu obrotowym przyspieszenie kątowe bryły jest proporcjonalne do wypadkowego momentu siły, a współczynnikiem
proporcjonalności jest odwrotność momentu bezwładności bryły.

1asp Strona 3
1asp Strona 4