The Politics of Speech in Later

Twentieth-Century Poetry: Local

Tongues in Heaney, Brooks, Harrison,
and Clifton William Fogarty
Visit to download the full and correct content document:
https://ebookmass.com/product/the-politics-of-speech-in-later-twentieth-century-poetr
y-local-tongues-in-heaney-brooks-harrison-and-clifton-william-fogarty/
More products digital (pdf, epub, mobi) instant
download maybe you interests ...

The Rise and Fall of OPEC in the Twentieth Century

Giuliano Garavini

https://ebookmass.com/product/the-rise-and-fall-of-opec-in-the-
twentieth-century-giuliano-garavini/

Cold War Dixie: Militarization and Modernization in the

American South (Politics and Culture in the Twentieth-
Century South Ser., 18) Frederickson

https://ebookmass.com/product/cold-war-dixie-militarization-and-
modernization-in-the-american-south-politics-and-culture-in-the-
twentieth-century-south-ser-18-frederickson/

Fossil Poetry: Anglo-Saxon and Linguistic Nativism in

Nineteenth-Century Poetry Chris Jones

https://ebookmass.com/product/fossil-poetry-anglo-saxon-and-
linguistic-nativism-in-nineteenth-century-poetry-chris-jones/

Mixed Race Britain in The Twentieth Century Chamion

Caballero And Peter J. Aspinall (Eds.)

https://ebookmass.com/product/mixed-race-britain-in-the-
twentieth-century-chamion-caballero-and-peter-j-aspinall-eds/
Healthy Minds In The Twentieth Century: In And Beyond
The Asylum Steven J. Taylor

https://ebookmass.com/product/healthy-minds-in-the-twentieth-
century-in-and-beyond-the-asylum-steven-j-taylor/

Nursing, Policy and Politics in Twentieth-century

Chile: Reforming Health, 1920s-1990s 1st Edition Markus
Thulin

https://ebookmass.com/product/nursing-policy-and-politics-in-
twentieth-century-chile-reforming-health-1920s-1990s-1st-edition-
markus-thulin/

Identification Practices in Twentieth-Century Fiction

Rex Ferguson

https://ebookmass.com/product/identification-practices-in-
twentieth-century-fiction-rex-ferguson/

Consumption and Advertising in Eastern Europe and

Russia in the Twentieth Century Magdalena Eriksroed-
Burger

https://ebookmass.com/product/consumption-and-advertising-in-
eastern-europe-and-russia-in-the-twentieth-century-magdalena-
eriksroed-burger/

Poetry, Politics, and the Body in Rimbaud: Lyrical

Material Robert St. Clair

https://ebookmass.com/product/poetry-politics-and-the-body-in-
rimbaud-lyrical-material-robert-st-clair/
MODERN AND CONTEMPORARY
POETRY AND POETICS

The Politics of
Speech in Later
Twentieth-Century
Poetry
Local Tongues in
Heaney, Brooks, Harrison,
and Clifton

William Fogarty
Modern and Contemporary Poetry and Poetics

Series Editor
Ann Vickery
Deakin University
Burwood, Australia
Founded by Rachel Blau DuPlessis, continued by David Herd, and now
headed by Ann Vickery, Modern and Contemporary Poetry and Poetics pro-
motes and pursues topics in the burgeoning field of 20th and 21st century
poetics. Critical and scholarly work on poetry and poetics of interest to the
series includes: social location in its relationships to subjectivity, to the
construction of authorship, to oeuvres, and to careers; poetic reception
and dissemination (groups, movements, formations, institutions); the
intersection of poetry and theory; questions about language, poetic
authority, and the goals of writing; claims in poetics, impacts of social life,
and the dynamics of the poetic career as these are staged and debated by
poets and inside poems. Since its inception, the series has been distin-
guished by its tilt toward experimental work – intellectually, politically,
aesthetically. It has consistently published work on Anglophone poetry in
the broadest sense and has featured critical work studying literatures of the
UK, of the US, of Canada, and Australia, as well as eclectic mixes of work
from other social and poetic communities. As poetry and poetics form a
crucial response to contemporary social and political conditions, under
David Herd’s editorship the series will continue to broaden understanding
of the field and its significance.

Editorial Board Members:

Rachel Blau DuPlessis, Temple University
Vincent Broqua, Université Paris 8
Olivier Brossard, Université Paris-Est
Steve Collis, Simon Fraser University
Jacob Edmond, University of Otago
Stephen Fredman, Notre Dame University
Fiona Green, University of Cambridge
Abigail Lang, Université Paris Diderot
Will Montgomery, Royal Holloway University of London
Miriam Nichols, University of the Fraser Valley
Redell Olsen, Royal Holloway University of London
Sandeep Parmar, University of Liverpool
Adam Piette, University of Sheffield
Nisha Ramaya, Queen Mary University of London
Brian Reed, University of Washington
Carol Watts, University of Sussex
 William Fogarty

The Politics of Speech

in Later Twentieth-­
Century Poetry
Local Tongues in Heaney, Brooks, Harrison,
and Clifton
William Fogarty
University of Central Florida
Orlando, FL, USA

ISSN 2634-6052     ISSN 2634-6060 (electronic)

Modern and Contemporary Poetry and Poetics
ISBN 978-3-031-07888-0    ISBN 978-3-031-07889-7 (eBook)
https://doi.org/10.1007/978-3-031-07889-7

© The Editor(s) (if applicable) and The Author(s), under exclusive licence to Springer
Nature Switzerland AG 2022
This work is subject to copyright. All rights are solely and exclusively licensed by the
Publisher, whether the whole or part of the material is concerned, specifically the rights of
translation, reprinting, reuse of illustrations, recitation, broadcasting, reproduction on
microfilms or in any other physical way, and transmission or information storage and retrieval,
electronic adaptation, computer software, or by similar or dissimilar methodology now
known or hereafter developed.
The use of general descriptive names, registered names, trademarks, service marks, etc. in this
publication does not imply, even in the absence of a specific statement, that such names are
exempt from the relevant protective laws and regulations and therefore free for general use.
The publisher, the authors, and the editors are safe to assume that the advice and information
in this book are believed to be true and accurate at the date of publication. Neither the
publisher nor the authors or the editors give a warranty, expressed or implied, with respect to
the material contained herein or for any errors or omissions that may have been made. The
publisher remains neutral with regard to jurisdictional claims in published maps and
institutional affiliations.

Cover illustration: beastfromeast / Getty Images

This Palgrave Macmillan imprint is published by the registered company Springer Nature
Switzerland AG.
The registered company address is: Gewerbestrasse 11, 6330 Cham, Switzerland
 Acknowledgments

I dedicate this book to Eric Bo Perry, a constant source of care and

support.
I also dedicate this to my mother, Kathy Fogarty, and to the memory of
my father, Jerry Fogarty (1942–2007). They worked tirelessly to send my
siblings—Jean, Tom, and John––and me to schools and universities, and
they always supported us without question or reservation in our profes-
sional and personal pursuits. Special thanks to Jean for being a sounding
board while finalizing this book.
Many people helped me over the years as I completed the reading,
researching, and writing for this book. First and foremost is Karen Jackson
Ford, professor of English and dean of faculty for the College of Arts and
Sciences at the University of Oregon, who guided me through all aspects
of this project at every step, from inception to completion, and who taught
me how to read poetry and how to write about it. Lizzy LeRud, now at
Minot State University, read many drafts of these chapters and offered
vitally important suggestions, discussions, and insights. I am grateful for
other faculty at the University of Oregon who also read drafts, gave feed-
back, and provided professional support, including Carolyn Bergquist,
Louise Bishop, Miriam Gershow, Paul Peppis, Forest Pyle, Mark Quigley,
and Ben Saunders.
I offer special thanks to my colleagues at the University of Central
Florida who have read drafts of this manuscript and provided invaluable
commenting, advice, and support as I prepared the work for publication,
especially James Campbell, Stephen Hopkins, Rochelle Hurt, Anna Maria
Jones, Louise Kane, Lisa Logan, Carmen Faye Mathes (now at the

v
vi ACKNOWLEDGMENTS

University of Regina), Cecilia Rodríguez Milanés, Trey Philpotts, Tison

Pugh, Anastasia Salter, and Mel Stanfill.
Thanks also to those who talked to me about my work and about their
own as I researched, wrote, and taught at the University of Oregon, at
Emory University, and beyond: Kiera Allison, Amanda Bartenstein, Rachel
Bash, Paul Bellew, Cheryl Boyce Taylor, Meghan Brown, Anna Carroll,
Sumita Chakraborty, Liz Curry, Hannah Godwin, Matt Hannah, Angelina
Lynch, Kate Myers, Jenny Noyce, Rosalie O’Brien Kivlehan, Jeni Rinner,
Nathan Suhr-Sytsma, Eleanor Wakefield, Christopher Willoughby, and
many others.
I am grateful for an Exploratory Research Award from the University of
Central Florida’s Seed Funding program that provided resources to
research both the Gwendolyn Brooks and the Seamus Heaney archival
holdings at the Bancroft Library at the University of California at Berkeley.
Much research conducted for this book was done when I was the
N. E. H. Postdoctoral Fellow in Poetics at the Fox Center for Humanities
at Emory University. The fellowship provided time and space to write as
well as access to the Stuart A. Rose Manuscript, Archives, and Rare Book
library that holds Lucille Clifton’s and Seamus Heaney’s unpublished
archival material. The Fox fellowship also provided travel funding to
research Seamus Heaney’s papers at the National Library of Ireland in
Dublin and the Tony Harrison Archive at the University of Leeds. I would
also like to thank the Rare Book and Manuscript Library at the University
of Illinois at Urbana-Champaign for access to their Gwendolyn Brooks
collection.
I thank the journals that facilitated peer reviews and published earlier
versions of some of the work that appears in this book. Twentieth-Century
Literature published a large portion of this book’s fourth chapter. That
material is republished by permission of the publisher, Duke University
Press. The Comparatist, published by the University of North Carolina
Press, published material included in the chapter on Seamus Heaney.
Finally, I acknowledge the estate and copyright holders who granted
permission to quote from the poets studied in this book:
Gwendolyn Brooks’s poems are reprinted by consent of Brooks
Permissions.
“the astrologer predicts at mary’s birth” copyright © 1980 by Lucille
Clifton. Originally published by The University of Massachusetts Press.
Currently published in Two-Headed Woman. Reprinted by permission of
Curtis Brown, Ltd.
 ACKNOWLEDGMENTS vii

Lucille Clifton, excerpts from “brothers” from The Book of Light.

Copyright 1993 by Lucille Clifton. Reprinted with the permission of The
Permissions Company, LLC on behalf of Copper Canyon Press, copper-
canyonpress.org.
Lucille Clifton, excerpts from “moses,” “cain,” “john,” “those boys
that ran together,” “admonitions,” “some jesus,” “eve’s version,” “lucifer
speaks in his own voice,” “tyrone (1),” “tyrone (2),” “willie b (2),”
“tyrone (4),” “willie b (4),” and “the message from The Ones (received in
the late 70s)” from The Collected Poems of Lucille Clifton. Copyright 1969,
1974, 1987, 1991, 2000 by Lucille Clifton. Reprinted with the permis-
sion of The Permissions Company, LLC on behalf of BOA Editions, Ltd.,
www.boaeditions.org.
“Spirit Writing.” Copyright © 1977 by Lucille Clifton. “Spirit
Writing”—unpublished Lucille Clifton archival material, Emory University,
Rose Library. Reprinted by permission of Curtis Brown, Ltd.
Tony Harrison’s published and unpublished material are reprinted with
approval from Harrison’s agents via Faber.
Danez Smith, excerpts from “summer, somewhere” from Don’t Call Us
Dead. Copyright © 2017 by Danez Smith. Reprinted with the permission
of The Permissions Company, LLC on behalf of Graywolf Press, graywolf-
press.org.
Tracy K. Smith, excerpts from “Brief Touristic Account” from The
Body’s Question. Copyright © 2003 by Tracy K. Smith. “I Will Tell You the
Truth About This, I Will Tell You All About It” from Such Color: New and
Selected Poems. Copyright © 2021 by Tracy K. Smith. Both reprinted with
the permission of The Permissions Company, LLC on behalf of Graywolf
Press, graywolfpress.org.
Yeats, “Politics,” reprinted by permission of United Agents LLP.
 Contents

1 Introduction.
 Local Tongues: Twentieth-Century
English-Language Poetry and the Politics of Speech  1

2 Troubled
 Tongues: Seamus Heaney and the Political
Poetics of Speech 27

3 The
 Gwendolynian Tongue: Gwendolyn Brooks’s
Individualized Local Speech 69

4 Tongue-Tied
 Fighting: Tony Harrison’s Linguistic
Divisions111

5 Mortal
 Tongues: Lucille Clifton’s Local-­Speech
Admonitions155

6 Coda.
 Lashing Tongues: Twenty-First-Century
Local-Speech Poems201

Works Cited223

Index239

ix
 List of Figures

Fig. 4.1 Tony Harrison’s Notebooks in the Tony Harrison

Archive (1953–2009), University of Leeds 116
Fig. 5.1 Spirit Writing in the Lucille Clifton Papers at the
Stuart A. Rose Manuscript, Archives, and Rare Book
Library of Emory University 186
Fig. 5.2 Spirit Writing in the Lucille Clifton Papers at the
Stuart A. Rose Manuscript, Archives, and Rare Book
Library of Emory University 187

xi
 CHAPTER 1

Introduction. Local Tongues: Twentieth-­

Century English-Language Poetry
and the Politics of Speech

The poem usually cited as William Butler Yeats’s last is a short lyric titled
“Politics.”1 It provides a fitting epilogue to Yeats’s oeuvre in that it capsu-
lizes the poet’s long preoccupation with the relationship between art and
sociopolitical reality, concerns that are central to this book. In fact,
“Politics” is precisely the kind of poem that The Politics of Speech in Later
Twentieth-Century Poetry will scrutinize. Here it is in its entirety:

How can I, that girl standing there,

My attention fix
On Roman or on Russian
Or on Spanish politics,
Yet here’s a travelled man that knows
What he talks about,
And there’s a politician
That has both read and thought,
And maybe what they say is true
Of war and war’s alarms,
But O that I were young again
And held her in my arms. (348)

The poem weighs a certain pressure to “talk” politics during the time lead-
ing up to World War II against another poetic impulse: to ruminate on
personal feelings and emotional experiences. Both inclinations are the

© The Author(s), under exclusive license to Springer Nature 1

Switzerland AG 2022
W. Fogarty, The Politics of Speech in Later Twentieth-Century Poetry,
Modern and Contemporary Poetry and Poetics,
https://doi.org/10.1007/978-3-031-07889-7_1
2 W. FOGARTY

provenance of poetry and in a kind of perpetual conflict that the brief lyric
draws out. Is poetry, to borrow Edward Said’s terms, a “quasi-religious
wonder,” necessarily private and intimate, that evades or even transcends
the material, political matters of the real world, or is a poem “a human
sign to be understood in secular and social terms”? To turn to the poem’s
epigraph by Thomas Mann, is it certain that human “destiny” in the mod-
ern era “presents its meanings in political terms,” or are there alternatives
for that presentation?2 Yeats’s “Politics” suggests poetry’s capacity for
both.3 The poem doesn’t determine whether it should reflect on personal
memories of young love or sound “war’s alarms.” True, it ends with the
poet’s memory of his arms wrapped around his beloved, but the title is,
quite bluntly, “Politics.” Rather than coming out on one side or the other,
the poem folds both instincts in a conversational language that allows it to
strike its two notes at once, dissolving the potentially propagandistic rhe-
torical postures of political statement and the elevated, willfully contrived
pitches of conventional personal reverie in the cadences of a casual,
uncomplicated colloquiality.
“Politics” isn’t primarily about politics or, for that matter, love. Rather,
it is a soliloquy spoken in a local tongue that interrogates a crossed predi-
lection for politics and personal remembrance. That informal local lan-
guage might be described as colloquial standard English, but with Yeats’s
Irish inflection—an Irish English—implied by his reputation as a defini-
tively Irish poet and perhaps even detectable in, at least to those familiar
with the cadences and syntax of English as it is spoken in different parts of
Ireland, the demonstrative and inverted phrasing of “How can I, that girl
standing there/My attention fix,” “here’s a travelled man/That knows
what he talks about,” and “there’s a politician/That has both read and
thought.”4 The contractions—the “here’s” and “there’s”—and the pro-
noun “that” instead of “who” make for an informal-sounding articula-
tion. Moreover, the use of “there” and “here” to emphasize a subject
echoes certain linguistic patterns in Irish English. For example, in an anal-
ysis of the “responsive system” of the language, the way its speakers answer
simple yes or no questions, Gili Diamant observes that “there” is often
placed in the subject position—“there is” or “there isn’t” instead of yes or
no (253).5 At any rate, the mere mention of politics by the Anglo-Irish
author of “Easter 1916,” “An Irish Airman Foresees His Death,” “A
Meditation in Time of War,” and “On a Political Prisoner,” some of the
most famous English-language political poems about Ireland, conjures the
 1 INTRODUCTION. LOCAL TONGUES: TWENTIETH-CENTURY… 3

volatile terrain of Irish independence, despite the fact that Ireland goes
unmentioned in “Politics.”
And yet for all these particularizing local aspects and allusions, the lan-
guage’s ordinariness renders it general, too. The poem observes only “that
girl” (we know not from the poem’s content but from literary history that
the usual object of Yeats’s infatuation is the Irish revolutionary Maud
Gonne). It leaps from Roman to Russian to Spanish politics with no elabo-
ration—and, as with Ireland, no mention of Germany, even as Europe
stood at the precipice of Nazi domination at the time of the poem’s com-
position. It refers casually to “a travelled man,” “a politician,” and “they,”
rather loose authorities on some indeterminate sense of “war and war’s
alarms.”
In other words, the poem’s speech renders it at once specific in its local
facets and general in its commonplaceness. The girl is “standing there,”
located nearby and yet, standing where? The travelled man is characterized
as one who “knows/What he talks about,” lending him a bit of distinction
although what it is he talks about is not disclosed. Even if we take the
speaker to be Yeats himself, we could conclude it is only an approximate
portrayal of him in an undefined state of speculation: “Maybe what they
say is true,” he wonders with an idiomatic flatness uncharacteristic of
Yeats, revealing neither who “they” are nor what it is they say. Further, the
repetition of “on” between the looming, broad national designations that
do get named—on Roman, on Russian, and on Spanish—has the effect of
making the poem sound like the extemporaneous speech pattern of an
individual, perhaps any individual. In lieu of resolving its ambiguities, the
poem proceeds like a discrete and yet abstracted mind in conversation
with itself, tightening rhythmically to its closing cri de coeur, “O that I
were young again/And held her in my arms.” Such lyrical thinking-in-­
progress is punctuated by the poem’s two rhymes that emphasize the
terms of the argument: “How can I,” the poem asks rhetorically, “fix” on
“politics” when there exists the possibility of warding off “war’s alarms,”
however urgent, with the enveloping “arms” of lovers—or the memory of
them? Those rhymes produce sonic connections rather than stamp defini-
tive conclusions. Indeed, its last lines conjure the anonymous “Western
Wind” lyrics of a sixteenth-century song that has come to represent the
musical, intimate, first-person aspects of lyrical poetry.6 The poem’s rhyth-
mic colloquial tone produced by its local-speech cadences, its conversa-
tional generalities, and its patterned lineation portray a human being
questioning, talking, thinking, remembering, and loving through “war
4 W. FOGARTY

and war’s alarms.” The poem is the tension between those human activi-
ties on the one hand and the all too human social and political catastro-
phes that sound war’s alarms on the other.
“Politics” doesn’t answer the question it raises because it is itself the
raising of that question. It rehearses a quandary, rather than provides an
answer, one that reflects something of the dilemma about politics and
poetry that engrosses the four English-language poets from the latter half
of the twentieth century on both sides of the Atlantic who are the subjects
of this study: Seamus Heaney, Gwendolyn Brooks, Tony Harrison, and
Lucille Clifton. Theirs is a dilemma captured in another famous twentieth-­
century English-language poem, this one with Yeats as subject rather than
author, W. H. Auden’s “In Memory of W. B. Yeats.” That poem—and
these representative twentieth-century poets in Northern Ireland, the
United States, and England who wrote in the decades after it—asks if
poetry can be effectual in any social sense. Can it make things happen in
the world (Auden 88)? Indeed, Auden’s elegy to Yeats is appealed to time
and again whenever the question of poetry’s relation to politics is broached.
In fact, it has become practically obligatory to invoke the poem’s
equivocation-­masked-as-assertion that “Poetry makes nothing happen”
whenever poetry’s social utility or futility is under inspection (an invoca-
tion this very introduction has also just made), and it is often deployed to
concede the political limitations of poetry (a concession this book resists).7
What is consistently overlooked is that Auden’s elegy refers to poetry just
a few lines after its most famous one as “A way of happening, a mouth”
that “survives.” That is, if Auden’s poem argues that poetry is not a rhe-
torical tool to catalyze action, it claims in equal measure that it is an action,
a “happening,” a “mouth” that continues speaking even after its creator
has been elegized.
The Politics of Speech in Later Twentieth-Century Poetry takes poetry
quite literally as “a mouth” that produces local speech and identifies that
speech as a dynamic, transnational poetic resource with the capacity for
reconciling what is often thought to be an incompatibility between poetic
and sociopolitical realities. Jahan Ramazani has observed that poetry “may
seem an improbable genre to consider within transnational contexts”:

The global mobility of other cultural forms, such as digital media and cin-
ema, is more immediately visible, and most commentary on literary cosmo-
politanism has been on prose fiction, one scholar theorizing cosmopolitan
 1 INTRODUCTION. LOCAL TONGUES: TWENTIETH-CENTURY… 5

fellow feeling as the ‘narrative imagination.’ Poetry is more often seen as

local, regional, or ‘stubbornly national,’ in T. S. Eliot’s phrase, ‘the most
provincial of the arts,’ in W. H. Auden’s. (Transnational 3)

Nevertheless, Ramazani identifies poetry, especially in the twentieth cen-

tury, as profoundly transnational, claiming that certain “cross-cultural
dynamics are arguably among the engines of modern and contemporary
poetic development and innovation” (3). Ramazani is referring here to
poems by English-language poets all over the globe and throughout the
twentieth century such as Derek Walcott, Claude McKay, Paul Muldoon,
Linton Kwesi Johnson, Wole Soyinka, Agha Shahid Ali, Lorna
Goodison, and many others including Eliot, poems that “switch codes
between dialect and standard, cross between the oral and the literary,
interanimate foreign and indigenous genres, span distances among far-­
flung locales, frame discourses within one another, and indigenize bor-
rowed forms to serve antithetical ends” (4). Heaney, Brooks, Harrison,
and Clifton don’t generally employ multilingualism or pyrotechnical
experimentation, for theirs is a more nuanced interplay between nonstan-
dard and standard speech registers, but they all in one way or another
make poems from the kinds of crossings Ramazani describes. I claim as
well, to trade on Eliot’s remark above about poetry’s obstinate ties to the
nations it is reared in, that local attachments are not necessarily stubborn
but may be flexible and malleable, and that it is often precisely the multi-
farious employments of local speech in later twentieth-century English-­
language poetry to examine and critique local conditions, circumstances,
and encumbrances that account for poetry’s transnational valences, what
Ramazani calls in his most recent book, poetry’s “multinational heterog-
enous array of traces” (Global Age 2). For while the language transformed
into poetry by Heaney, Brooks, Harrison, and Clifton that is under exami-
nation here is local, the transformation itself into rhythms, patterns, sound
effects, harmonization, discordance, coherences, and incoherencies
extends across locales and nations. In other words, when read together,
local-speech poems derived from a variety of local and national concerns
instantiate the translocal character of poetry, its boundary-penetrating
resources, methods, and principles. A poem’s associations alone with, say,
received overarching structures like the sonnet or a classical rhetorical
strategy such as apostrophe reach across time and place and into many
times and places along that reach: “Even when you localize, nationalize,
and historicize poems, poetry’s deep memory of literary form and ante-
cedent and its linguistic and aesthetic sedimentation transport you
6 W. FOGARTY

wily-nily across national and historical boundaries” (Ramazani, Global Age

9). At the same time, local speech is a grounding instrument. These con-
current locational and translocational proclivities, I argue, are the reasons
local speech rose to prominence in English-language poetry in the second
part of the twentieth century.

Four Poets, Local Speech, and a New Formalism

In its examination of local speech in poems written in Northern Ireland,
the US, and England during the decades after Yeats and Auden, The
Politics of Speech in Later Twentieth-Century Poetry posits a key observa-
tion about the poetry of the four major poets from that era and those
locales that this book focuses on. Heaney, Brooks, Harrison, and Clifton
all respond to societal crises across their prolific careers by arranging,
reproducing, and reconceiving their particular versions of local speech in
poetic forms. Each of these well-known and influential poets has attained
a prominent place in the world of mainstream English-language poetry
while coming from an outlier community whose original colloquial speech
is a local vernacular that diverges from the institutionalized standard
English they also master as poets. They make poems from those languages.
That each is a major twentieth-century English-language poet working
within or very close to the global centers of the English-speaking world
but from varying positions of alterity affirms the prevalence of local speech
in the English-language poetic tradition. At the same time, it reaffirms
that nonstandard English is not an anomaly in modern and contemporary
English-language poetry, predominant, say, only in global Anglophone
literatures at postcolonial peripheries where English is often an ancillary
linguistic element among many others. Nor is it only one of many felici-
tous linguistic features predisposed for avant-garde experimentation.
Rather, local speech became one of the central modes across an aggregate
of styles of English-language poetry in the second half of the twentieth
century. Further, Heaney, Brooks, Harrison, and Clifton all agonize at
crucial points in their abundant careers about writing poems whose social
concerns won’t undermine their art. Not only do they express these anxi-
eties about writing poems in response to social encumbrances in inter-
views, essays, and letters, and in the jottings, notes, annotations, and
revisions found in their archives, they construct poems out of that very
anxiety, appealing in the process to the speech they spoke in their child-
hood homes, schools, farms, and streets. Each asks in different ways, how
 1 INTRODUCTION. LOCAL TONGUES: TWENTIETH-CENTURY… 7

can poetry respond to atrocities, deprivations, divisions, and disturbances

without aestheticizing them, without becoming programmatic or propa-
gandistic, and without reinforcing false preconceptions about the kinds of
language suitable for poetry? They answer that question with the speech
of their local worlds, and they identify in their versions of local language,
a “medium,” to borrow James Longenbach’s term, for facilitating an
exchange between reality, represented here by speech, and art, represented
by verse form (“Medium”).
That local speech is, broadly considered, the everyday languages of the
various marginalized communities they were each born and raised in—
nonstandard languages typically exchanged among families, neighbors,
friends, acquaintances, and other members of the same or similar locales.
They are languages connected by everydayness, colloquiality, and distinc-
tion from blanket norms and standards. They are also individuated, multi-
farious, and plural. Indeed, a single geographical location can include an
array of divergent, and interpenetrating, styles of speaking. For, as James
Higginbotham explains, language is always social, even at its most dis-
crete, developing from all kinds of other linguistic forms circulating among
the persons of a specific area: “a language belongs to a population because
of the intertwining, and mutually agreeing and reinforcing, mental states
and dispositions of its members” (142). Speech is, in other words, an emi-
nently social and always changing phenomenon in all its iterations. Local
speech is a variable daily occurrence across all the varieties of everyday life.8
The relationship between the social forms of local speech and the aes-
thetic forms of poetry is likewise multidimensional. Angela Leighton sum-
marizes the varieties of ways that “form” as a conception has been
construed critically in literary studies since at least the turn of the twenty-­
first century, the word itself signifying everything from “the specifics of
technique to the workings of creativity, from language parts to interrela-
tions of interpretation, from artistic integrity to the nature of knowledge”
(27). Leighton references, among others, Denis Donoghue’s conception
of form as a “force” that amounts to “the distinguishing characteristic of
art” (121) and Susan Wolfson’s articulation of form as a “charge” (230)
to point up the definitiveness, energy, pliability, and movability of form,
dimensions that contain their own “ideological and social functions”
rather than standing apart from such phenomena (Leighton 24). Speech
is also a changing, unstable, ideological, and social form, and this book
pays attention to what happens when the force of local speech and the
force of poetic form come together. In other words, what charges do such
8 W. FOGARTY

interpenetrations produce? Jonathan Culler deduces that while it may be

impossible to determine poetry’s social effects, it is possible to compre-
hend its “sensuous factors,” the effects of its formal elements, as working
against the “homogenized experience” that informs political arrange-
ments (304–05). I argue that when what Culler calls “language processes”
in poetry include nonstandard local speech registers, when the forms of
poetry are created by the forms of such speech, they can create a linguistic
corollary that enacts and resists debilitating sociopolitical encumbrances.
When such speech is patterned in poetic forms, it can sound the emo-
tional, highly individual tonal reverberations that have come to define
poetry while critiquing social constraints and proscriptions by, say, staging
resistance to comparable linguistic precepts or refashioning and reinvigo-
rating a standard poetic formal attribute with a nonstandard or unsanc-
tioned version of language. This interfusion of the social forms of local
speech and the aesthetic forms of poetry has the capacity to foreground
individuality without severing individuality from communality and can
inject marginalized presences with social and aesthetic authority.
Indeed, poetic form is as much a social form as speech is in that it also
constructs a response if not always exactly to the world, always at least in
it, an aspect of aesthetic form that has become increasingly prominent in
literary studies. Although Marjorie Levinson, in her survey of formalist
criticism in the first decade of the twenty-first century, identified a “per-
ception of the embattled situation of formalist interests in today’s critical
arena,” she also perceived an emerging tendency to examine “the concep-
tion, role, and importance of form in new historicism … cultural studies;
contextual critique; ideology critique; Foucauldian analysis; political,
intersectional, and special-interest criticism; suspicion hermeneutics, and
theory” (141). Caroline Levine outlined in 2015 a new formalist method
that does not separate aesthetic or literary form from sociopolitical experi-
ence, and that also doesn’t just “read literary form in relation to social
structures” either, a “commonplace practice in literary studies” by 2015
(3). Levine observes that “politics involves activities of ordering, pattern-
ing, and shaping” just as literature does and that formalism should “bring
together the field’s dispersed insights into social and aesthetic form” to
advance a “new theory of form,” one that comprehends political and
social reality as, like art, forms themselves that are “containing, plural,
overlapping, portable, and situated” (3). Timothy Yu observes that
twenty-first-century poetry scholarship has vociferously refused to divide
 1 INTRODUCTION. LOCAL TONGUES: TWENTIETH-CENTURY… 9

poetic form from its social and historical contexts, noting that it has even
gone back to “late twentieth-century claims on behalf of the ‘politics of
poetic form’” to reexamine its generalizations against the particular “social
locations that shape the politics and form of poetry” in every time period
(6). This book attends not just to the ways aesthetic and social forms
“overlap and collide” but also to how they collaborate within their loca-
tions. Each can transform and deform the other, but they can animate and
enliven each other, too. The overarching argument here is that local
tongues in poetry have the capacity to bridge aesthetic and sociopolitical
realms because nonstandard local speech is, like any language, amenable to
arrangement and rearrangement. But unlike standard versions of speech,
nonstandard languages can also declare their distinction from the status
quo and bind people who have been subordinated by hierarchical social
conditions. In other words, harnessing nonstandard local speech into
poetic structures can actively counter the very hierarchies that would
degrade those languages. The diverse local tongues of the four poets
under examination here, the colloquial speech of their specific familial and
communal origins marshaled into the forms of poetry, situate them in
those hierarchies, as well as in geographical locales and in literary tradi-
tion, intersections that produce what Adrienne Rich called “the location
of the poet,” a writer’s position within society predicated on such deter-
minants as race, religion, gender, sexuality, and class, a location vulnerable
to “the facts of blood and bread, the social and political forces of … time
and place” (171). Rich describes having learned as an undergraduate from
the highly contentious and often reactionary “dialogue between art and
politics” in Yeats’s poetry that poetry “can, may have to account for itself
politically, consciously situate itself amid political conditions, without sac-
rificing intensity of language”—and for either progressive or, as is often
the case with Yeats, regressive political purposes (174). Local speech for
Heaney, Brooks, Harrison, and Clifton serves as a resource for meeting
the political imperatives and securing the linguistic vigor Rich refers to. If
poems are, as Yeats famously asserted, made from “the quarrel with our-
selves” as opposed to the “quarrel with others” that is rhetoric, then we
might surmise that the local-speech poem is that “quarrel with ourselves”
when the self simultaneously identifies as part of some “other” (Yeats,
“Amica” 285). They are poems that admit some aspects of that outwardly
quarreling rhetoric without sacrificing themselves to it.
10 W. FOGARTY

Earlier Twentieth-Century Colloquial Poetic

Tongues (and Before)
Yeats evinces alongside other twentieth-century poets that colloquial ver-
sions of standard English became in that century a common mode for
English-language poetry in Britain, Ireland, and the US. His contempo-
raries and successors in these nations such as Robert Frost, William Carlos
Williams, T. S. Eliot, Gertrude Stein, W. H. Auden, Patrick Kavanagh,
Hugh MacDiarmid, Claude McKay, Langston Hughes, and many others,
reinvented and reinvigorated twentieth-century English-language poetry
with an array of colloquial styles, from the general (Frost’s and Williams’s
broad-brush American speech) to the highly distinct (Hughes’s and
MacDiarmid’s local dialects). Indeed, David Perkins long ago established
that in England, Ireland, and America in earlier decades of the twentieth
century, colloquial diction was becoming predominant in poetry: the
“prevailing mode of the period,” Perkins says, is “provisionally character-
ized as a quietly reflective, colloquial poetry of actual life,” citing Thomas
Hardy’s “Afterwards,” Frost’s “After Apple-Picking,” and Yeats’s “The
Wild Swans at Coole” to exemplify his point (1890s to the High Modernist
Mode 136). Further, informal, everyday speech was an alternative to con-
ventionally poetic diction for early twentieth-century poets who wanted to
modernize: in the renovations of modernism, “meter, rhyme, stanza,
archaic or otherwise ‘poetic’ diction, ‘beauty’ of sound and imagery, for-
mal closure, and the figure of the poet as apart from ordinary life gave way
to free verse, colloquial diction, images of everyday experience, open form,
and, in one famous example, the figure of the poet as New Jersey doctor”
(Perkins, Modernism and After 336). That New Jersey doctor, William
Carlos Williams, identified in what he called “live” American speech the
potential for a distinctly American verse form: “Trying to conceive a new
prosody, [Williams] urged that there must be a ‘measure’ …, ‘some sort of
discipline to free from the vagaries of mere chance.’ The measure must be
‘new’ and ‘intrinsic’ to actual American speech. ‘Speech is the fountain of
the line,’ and ‘it is in the newness of a live speech that the new line exists’”
(qtd. in Perkins 269; Williams 134, 336). For Williams, such generalized
American colloquial speech was both a resource to thwart vagary and an
invigorating element. Alan Golding, in his survey of “Experimental
Modernisms,” points out that the “colloquial voicing” in Williams is one
of the features of his work that answers Ezra Pound’s famous dictate that
modern poets must “make it new” (45). Golding says the same about
Another random document with
no related content on Scribd:
 Dan verschijnt in 1625 dat reusachtige gedicht van meer dan
tienduizend verzen, het "Houwelick, dat is: het gantsche beleyt des
echten-staets; afgedeelt in ses hooft-stucken, te weten: Maeght,
Vryster, Bruyt, Vrouwe, Moeder, Weduwe, behelsende mede de
mannelicke tegenplichten." Daar hebben de meisjes en vrouwen uit
zijn tijd heel wat uit kunnen leeren: vol van practische
levenswijsheid, en een schat van spreuken, en dat alles toegelicht
en opgeluisterd met toepasselijke verhalen, van vroeger en later
dagen bijeengegaard. Wij hebben er hier twee gekozen, en wel
Celadon en Galathee uit het vierde deel: Vrouwe, en De wolfsjongen
uit het vijfde deel: Moeder. Galathee is door Tunische zeeroovers
aan het strand van een arkadisch landschap opgelicht en aan boord
gebracht. En haar man, de herder Celadon, die dit met grooten
schrik van uit de verte bemerkt, terwijl hij zijn vee hoedt, begint te
jammeren; hij smeekt, dat ze hem óók mee zullen nemen. De
roovers voldoen ten slotte aan zijn verlangen, als hij zich in de
golven heeft geworpen en naar de boot zwemt, waarmee ze
Galathee wegbrengen. Hij biedt aan, samen met haar te worden
gebonden, en als het schip de haven van Tunis binnenvalt, wordt de
koning zoo geroerd door dit voorbeeld van huwelijkstrouw en
echtelijke gehechtheid, dat hij ze de vrijheid hergeeft, en Celadon
benoemt tot zijn hoftrawant, in welken staat hij 't heel wat beter heeft
dan als herder.
Den wolfsjongen ontdekt men op een jacht: een wolvin wordt
verdedigd door een wild-opgegroeiden harigen jongen en, als men
hem goed beschouwt, is hij het kind, dat jaren geleden verloren was
door een arm vrouwtje. Gezoogd door de wolvin, kent hij natuurlijk
geen taal, eet niet anders dan bloederig, rauw vleesch, en het duurt
heel lang, tot men weer wat menschelijks van hem maken kan.
Alsdan is hij geschikt voor veehoeder, want geen enkel wild dier zal
de kudde aanvallen, die hij bewaakt: invloed van zijn
wolvenopvoeding!
Dit verhaal diende vooral, om jonge moeders aan te sporen, toch
vooral zelf haar kinderen te zoogen, want van anderen kunnen ze
zoo gemakkelijk leelijke eigenschappen met de moedermelk in zich
opnemen.
 In 1632 verscheen een nieuwe bundel zinnebeelden van Cats'
hand met vele aardige plaatjes: "Spiegel van den Ouden ende
Nieuwen Tijt," een geweldige verzameling van lessen en spreuken
op allerlei gebied, men kan het zoo vreemd of zoo gewoon niet
bedenken. Hier stond nu letterlijk alles in: dit was huis en kerk,
school en krant, schoolmeester en dokter, handleiding voor op reis
en voor de jacht, voor etiquette, voor zaken, voor het beleggen van
renten, voor sollicitanten naar alle mogelijke ambten; ook een
gezondheidsleer en een volledige medicijnkast voor mensch en dier
bevatte deze bundel; kortom, het was de encyclopaedie voor het
huisgezin, de vraagbaak voor iedereen op elk gebied.
Duizendvoudig weerkaatste zich hierin de wereld, en het is vooral
hieruit, dat velen zich de korte en kernachtige gezegden te binnen
roepen, die passen op de omstandigheden. Veel verhalen vindt men
hierin niet, maar enkele aardige parabels treft men b.v. aan in het
derde deel, zooals van den ezel, die hoort dat hij naar het hof moet
en denkt 't werk te mogen doen van een paard en ten slotte toch
maar weer ... zakken te dragen en schoppen krijgt; verder die van
den schildpad, zoo trotsch omdat een arend hem meeneemt hoog in
de lucht, maar ... op de rots te pletter wordt gesmeten en opgegeten;
dan van een mug, die hoe nietig ook, toch den fieren en geweldigen
leeuw wel in het oog steekt en hem zoodoende groot ongemak
bezorgt; ten slotte van Krepel, die met zijn kreupel been en
paardenvoet notabene vooropgaat, als de jongelieden oprijzen voor
den dans.
Toen in 1637 Cats' Trou-Ringh verscheen, die eigenlijk heette: "'s
Weerelts begin, midden, eynde, besloten in den Trou-Ringh, met den
proefsteen van denselven," was hij door zijn Houwelick en Spiegel al
een zeer populair dichter. Maar zijn berijmde novellenbundel Trou-
Ringh heeft die populariteit nog sterk vergroot. En dat kwam vooral,
doordat Cats hiermee het romantische hart van zijn landgenooten
trof. Het boek is Cats' uitgebreidste werk: tellende een kleine
dertigduizend verzen! Deze Hollandsche Decamerone is nochtans
vele malen op de pers gelegd, en in tienduizendtallen exemplaren in
de zeventiende eeuw verspreid. En dat voor zoo'n kleine natie als de
onze was -- 't is ongelooflijk, maar waar! Cats heeft zich zelven in dit
boek overtroffen: een schat van verhalen, groot en klein, ernstig of
guitig, onschuldig of ondeugend, ja soms meer dan pikant, van de
vroegste tijden, uit den Bijbel of de klassieke oudheid, uit eigen tijd
ook niet te vergeten -- dat was juist het leukste voor die brave
Hollanders: een Zeeuwsch huwelijk of een Hollandsche historie! --
en ten slotte het "Geestelick Houwelick." Zoo zien we het boek
afgedeeld in vier "Stucken", met vijftien groote novellen en nog een
groot aantal kleinere. De dichter begint natuurlijk met het "Gront-
Houwelick", nl. van Adam en Eva; dan volgt het "Houwelick van
Drien", n.l. van Jacob met Leo en Rachel. Aardig is ook de
Maagdenroof der Benjamieten. In het tweede deel denken we aan
het "ongelyck houwelick van Crates en Hipparchia", anders gezegd
een mésaillance; verder aan het huwelijk uit medelijden door een
Italiaansche jonkvrouw, en het huwelijk tusschen Cyrus en Aspasia.
Het derde deel vermeldt o.a. de verdichte liefdegeschiedenis van
Keizer Karel de Groote 's dochter Emma met zijn secretaris
Eginhard; verder die tusschen een Spaansche edelman en een
heidinnetje; dan volgen nog de geschiedenissen van Marcus
Antonius en Cleopatra, en van Rhodopis. In het vierde deel
parafraseert Cats tamelijk wijdloopig het bekende Hooglied van
Salomo. Wij noemden hier maar enkele van de vele. En wij kozen er
vier uit, waarvan er drie nog niet genoemd zijn: het Soet verdragh
van Philetas en Psyche, die huwden en, om krakeel te voorkomen,
een uiterlijk kenteeken afspraken, indien de een of de ander niet al
te best gemutst zou zijn; Psyche zou in dat geval haar schortje op zij
hebben hangen, en Philetas de roos op zijn hoed scheef zetten. Dan
kozen we: Gebreck genesen, om een houwelick te vorderen, waarin
een hinkende vrijer zóóveel van een meisje houdt, dat hij zich door
een chirurgijn het been laat breken, om het weer goed te krijgen en
alzoo recht van lijf en leden voor zijn aangebedene te verschijnen.
Het verhaal Hollants Trou-bedrogh onlanghs voorgevallen, is van
Leander, die Rosemont bezweert, hem te nemen, anders ... zal hij
zich verdrinken. Zij weigert toch, en hij doet, alsof hij zich verdrinkt!
Nu is ze zoo beangst voor zijn leven, dat ze toestemt. En het
Selsaem trou-geval tusschen een Spaens edelman ende een
Heydinne, een verhaal geschreven door den beroemden Spanjaard
Cervantes, is de geschiedenis van het dochtertje van een
Spaanschen gouverneur, dat door een oude zigeunerin gestolen
wordt en in haar troep opgroeit, daar natuurlijk allerlei geheime en
geheimzinnige kunsten leert, waarmee ze den kost verdient. Jaren
later wordt een Don verliefd op haar, en wel zóó, dat hij huis en hof
en stand verlaat, om in den zigeunertroep te worden opgenomen. Hij
moet nu een "proeftijd" doormaken, en welk een! Want ook dan is
het mooie "zigeunermeisje" nog niet ten volle gunstig voor hem
gestemd. Eerst als een Murciaansche dame verliefd wordt op hem
en door een list hem in handen der justitie weet te spelen, nadat hij
haar gunst smadelijk heeft afgewezen, ontwaakt de sluimerende
genegenheid. En het eenige middel, om den edelman-zigeuner van
den strop te verlossen, vindt de oude zigeunerin: zij reist naar de
ouders van het eens-geroofde meisje en vertelt hun alles. Dezen,
ontroerd en overtuigd door zekere bewijzen, brengen alles tot een
goed einde, zoodat er heel wat gelukkige menschen opeens worden
gemaakt.
Uit Cats' "Ouderdom en Buytenleven" kozen wij nog twee
verhalen, die van Turani en van De smaragd. Turani was een
Romeinsch staatsman, die zóó gehecht bleek aan zijn openbare
ambten, dat, toen hem op hoogen ouderdom door den Keizer met
veel plichtplegingen werd aangezegd nu zijn rust maar te nemen, hij
zich hield alsof hij gestorven was, en ook zoo deed! Zoo bereikte hij
zijn doel: de Keizer, die de grappen omtrent het levend-dood zijn van
zijn trouwen dienaar niet goed kan hebben, herstelt Turani in al zijn
waardigheden. Wij zagen hierboven reeds, dat Cats wel iets van
dien Turani had, al gaat hij ook te keer tegen menschen, die zoo
vasthoudend zijn aan hun aardsche eer en goed!
De smaragd is het verhaal van een Egyptisch hoveling, die
geplaagd werd door al te veel ... voorspoed en, hiertegen
gewaarschuwd door zijn vorst, zijn prachtigen ring met een smaragd
in zee werpt, tevens verzoekende aan de godin van het geluk, hem
nu ook eens voorbij te gaan. Maar, een visch slokt den ring op, en
die visch komt, heel toevallig, op 's vorsten tafel. Deze legt het uit
ten ongunste van zijn vriend, en verbant hem van zijn hof. En
nauwelijks buiten de grenzen van het rijk, wordt hij gevangen
genomen door een wreeden vijand, die hem laat ophangen. Verlang
dus nooit, is Cats' uitspraak, zoo zeer naar geluk en voordeel, want
deze storten een mensch heel dikwijls "als in een vollen rouw."
 Ook in Cats' "Tachtigh-jarige Bedenckingen", op hoogen
ouderdom dus nog geschreven, vindt men een massa kortere en
langere verhalen, die dienen moeten om aan te toonen, hoe men zijn
driften en gebreken kan leeren beheerschen en genezen. Onze
keuze zou dus nog aanzienlijk kunnen worden uitgebreid!
We hopen evenwel, dat wat hier gegeven wordt voor velen een
aanleiding moge wezen, zich eens in den gemoedelijk-romantischen
Cats te verdiepen, zich eens vriendelijk door dien belezen
grootvader te laten betuttelen, omdat hij zoo precies weet, wat en
wie de mensch is, en omdat hij zoo ronduit en zonder er doekjes om
te winden, dit alles zijn lezers onder den neus wrijft!

KAMPEN, Februari 1920.

V.
1) n.l. te Zieriksee.

UIT: MENGELDICHTEN.
Leersame Fabulen.

1. VAN DEN LEEUW EN MUYS.

't Is onlanx dat een kleine muys,

Gekropen uyt haer duyster huys,
Quam loopen in een lustig dal,
En daer ontmoet haer dit geval:
5 Sy, en haer mackers wel gevoedt,
Die sprongen met een bly gemoedt,
Die sprongen hier dan weder daer,
En maeckten wonder groot gebaer.
Een spronck'er op een moedigh beest,
10 Dat oock by menschen is gevreest,
Een dier dat dieren koninck hiet,
 En over al het wilt gebiet;
Een leeuw, al lagh hy vast en sliep,
En in de rust vermaken schiep,
15 Wert door het dertel spel geweckt,
En schoon al lagh hy 1) uytgestreckt,
Soo was hy echter byster gau,
Hy greep het muysjen met de klau,
Hy neep het met syn felle poot;
20 Siet daer het beesjen in den noot,
En t'wyl het beesjen leyt en sucht,
Zyn al syn mackers wech gevlucht;
Het dier dat niet en kan ontgaen,
Dat leyt' et op een bidden aen
25 O Prince 2) van het gantsche wout!
Al waer sich eenigh wildt verhout 3),
Ick heb misdaen, en ick beken,
Dat ick de doot u schuldigh ben:
Maer 't is geen eere voor een vorst,
30 Dat hy naer bloet en wrake dorst;
Dies bid ick: laet my weder gaen,
Ick sal tot uwen dienste staen,
Ick sal u prysen over al,
Waer dat ick immer komen sal;
35 Oock is het somtijts wel gesien,
Dat even maer geringe liên,
Dat somtijts oock een slechten bloet 4)
Aen groote Princen voordeel doet.
De leeuw, die sagh het beesjen aen,
40 En dat sijn oogen treurigh staen,
En dat het droeve tranen schreyt,
En dat het soete dingen seyt;
Dies, schoon al is hy wonder fier,
Bewogen door het kleyne dier,
45 Ontsluyt sijn poot, en laet'et uyt;
Daer loopt het muysjen in het kruyt,
En huppelt door het jeughdigh gras,
Vermidts het soo ontkomen was.
't Geviel als geenen tijdt hier naer
 t Geviel als geenen tijdt hier naer,
50 De leeuw die quam in groot gevaer:
Hij werdt verstrickt in seker net,
By snege 5) jagers uytgeset;
Dies is het beest geheel bedruckt,
En schier als in het graf geruckt:
55 Maer hoe de leeuw te feller woelt,
Hoe dat hy meer de stricken voelt,
Daer hyght, en tiert, en sucht de leeuw,
En maeckt een bijster vreemt geschreeuw,
En huylt byna een ure lanck,
60 Tot Echo gaf een wederklanck;
Maer niemant quam het dier te baet,
En daerom weet hy geenen raet.
De muys, die door de bossen liep,
En in het groen haer vreughde schiep,
65 Verneemt ten lesten dit getier.
En na het scheen, sy kent het dier;
Sy quam daer sy den handel 6) sagh,
En hoe de leeuw gevangen lagh,
Ja, over al soo vast geset,
70 Gelyck een mugh in 't spinne-net;
De muys des echter niet-te-min,
Die komt 'er by en springht 'er in,
En knaeght met soo een stage vlijt,
Dat sy de leeuw, in korten tijt,
75 Maeckt van de strenge banden vry;
Dies was het beest geweldig bly,
En seyde: muysje, grooten danck!
Ick sal, mijn leve dagen lanck,
U houden voor mijn beste vrient,
80 Want ghy hebt gunst aen my verdient.
De muys die seydt hem weder dit:
O vorst! die al het Wout besit,
Leert nu van my op desen dagh,
Dat oock een muys u baten magh;
85 En mits ghy desen handel siet,
Veracht de kleyne dieren niet!
 1) ofschoon hij lag
2) vorst
3) ophoudt
4) eenvoudig schepsel
5) handig
6) zaak, toestand

2. VAN DE MUYS EN KICKVORS.

Hier voortijts rees 'er groot verschil,

Ter saecke van een groenen hil 1),
Die in het water was gegront:
Maer dichte by den oever stont.
5 De velt-muys seyde menighwerf,
Dit was syn goedt, syn eygen erf
De kickvors gingh 'er tegen aen,
En dreyght den muys daer uyt te slaen
Hier daeght de muys den kicker uyt,
10 Te vechten in het groene kruyt.
De kicker pluckt een lange bies,
Die by of aen den oever wies,
De veltmuys is oock geensins bloô,
Sy maeckt een lans van roggestroo,
15 En nam een meer-bladt tot een schilt,
Een teycken dat se vechten wilt,
Daer gingh de krygh geweldigh aen,
Daer gingh het wacker op een slaen:
Nu, scheen het, hiel de muys het velt,
20 Dan was de kicker meerder helt;
Men twijfelt door het gantsche dal,
Wie dat verwinner blijven sal.
Maer in het heetste van de strijt,
Als yeder toont syn meeste vlijt,
25 Ey siet, een wouw, met snelle vlucht,
G ll d bl l h
 Gevallen uyt de blauwe lucht,
Die greep de vechters by den kop,
En viel 'er met de klauwen op,
Ja, bracht se, sonder langh gedrael,
30 Haer jongens 2) tot een middagh-mael.
Wel let, o Princen al gelijck!
Een yeder op syn eygen rijck
Ey, neemt uyt onbedachte waen,
Geen hart verschil of oorlogh aen;
35 Krijght oock met uw gebueren niet,
Want dat baert veeltijts groot verdriet;
Want yemant grooter daer ontrent,
Aen wien uw onmacht is bekent,
Kan hem 3) licht voegen in den strijt,
40 Als ghy verswackt en moede zijt,
En vallen u dan op het lijf,
En nemen, al tot tijt-verdrijf,
Ja nemen 't uwe bey gelijck,
En voegen 't by sijn machtigh rijck,
45 Soo datje niet alleen en mist
Al dat, waerom ghy hebt getwist,
Maer oock uw eygen boven dien;
En dat is meer dan eens gesien.
Nu, vorsten van het Christen-rijck!
50 Ghy wordt gebeden al gelijck,
Niet meer te krijgen onder een,
Maer pays te maecken in 't gemeen;
Op dat het jock 4) van Mahomet
Niet breeder uyt en wert geset,
55 Gelijck, door enckel onverstant,
Soo menigh rijck en machtigh lant.
Het Christendom is afgeruckt;
Want 't heeft den Alcoran 5) geluckt,
Om dat men hier gedurigh vocht,
60 En hem geen afbreuk doen en mocht.
Nu Godt, de rechte vrede-vorst,
Die na geen bloet oyt heeft gedorst,
Die gev' u een eendrechtigh hert,
 g g ,
Op dat het namaels beter wert!

1) hoogte
2) jongen
3) zich
4) juk
5) de Koran (voor: de Islam)

3. VAN EEN POMPOEN EN EYCKE.

Een boer, in seker tuyn gegaen,

Vont daer een deel pompoenen staen;
Hy sagh, hoe dat het bol gewas
Gantsch dick en opgeswollen was,
5 En dat het loof, en yeder tack,
Was teer en voos en bijster swack;
Hy sagh tot 1) syner rechterhant,
Daer stont een eycken boom geplant,
Die geen soo sware vruchten droegh,
10 Maer kleyn gewas dat niet en woegh 2).
Hier vaert de man geweldigh uyt:
Siet daer een dinck dat niet en sluyt!
Een vast, een dick, een machtigh hout,
Wel 't hardtste van het gantsche wout,
15 Dat stijght tot boven in de lucht,
Draeght maer alleen een kleyne vrucht;
En siet, een kruyt van geender macht,
Dat brenght ons voort soo swaren dracht!
Terwijl hy dit in gramschap seyt,
20 En met den hemel staet en pleyt,
Een eyckel, boven uyt den top,
Die valt den kinckel op den kop,
En maeckt een put in synen hoet;
[Illustratie: Uit: Van een pompoen en eycke (bladz. 6) (naar een oude
kopergravure).]
 Des soo verschiet syn innigh bloet 3),
25 En hy seyd': Godt, vergeeft 'et my!
Ick spreke los en al te vry,
Ick spreke tegen uw beleyt,
En dat ick segh heeft geen bescheyt;
Want had'et na myn sin gegaen,
30 Het ware nu met my gedaen;
Eylaes! myn onbesuyste hooft,
Dat ware van syn breyn berooft;
Ich lage met de neus in 't zant,
Alleen door enckel onverstant.
35 De mensch is dickmael soo gestelt,
Soo wel, in stadt als op het velt,
Dat hy verscheyde dingen siet,
En 't meerendeel en prijst hy niet;
Het schijnt, indien hy scheppen mocht
40 De hemel met de gantsche locht,
En 't aertrijck en het jeughdigh groen,
Hy zoud 'et vry al beter doen.
Ghy, stof en asch! ghy, aerden pot!
Ghy, oordeel vellen over Godt!
45 Die noyt ter deegh heeft ondertast,
Een hayr dat aen uw leden wast.
Ghy, segh ick, die noyt kleine mier,
Noyt hebt doorgront het minste dier,
Soudt ghy berispen Godes werck?
50 Het minste dinck is u te sterck.
Ey lieve, 't is een quade slagh,
Die noyt een mensche plegen magh.

1) aan
2) woog, gewicht bezat
3) zijn bloed van binnen
 4. VAN HET RIET EN EYCKEN-BOOM.

Een omgewayden eycke-boom,

Quam drijven met een snellen stroom,
Quam drijven in het groene riet,
Gewassen aen de gulle 1) vliet,
5 En siende, dat het dun gewas
Niet van den wint beschadight was,
Soo sprack terstont dit eycken hout:
Ik ben geslingert uyt het Wout,
Ick ben getrocken uyt den gront,
10 Hoe vast dat ick gewortelt stont,
Ick ben met krachten neêr gedruckt,
En in der haest daer heen geruckt
En ghy, een swack een tanger 2) kruyt,
Dat hier ontrent den oever spruyt,
15 Staet fris en weet van geen verdriet;
Ey! segh my doch hoe dit geschiet.
De riet-bos loegh 3) om dit gespreck,
En seyd': ick weet een beter treck 4),
Als hooge boomen uws gelijcks,
20 En dat alleen vermits ick wijck,
Vermits ick buygh, en duyck, en nijgh,
Tot dat ick beter weder krijgh;
Maer ghy zijt hart en bijster trots,
En staet gelijck een stege 5) rots.
25 En of al schoon 6) een Noorden wint
Op eerden sijn gewelt begint,
En dat hy fel en vinnigh blaest,
En door de groene bossen raest,
Ghy past 7) niet op sijn groote macht,
30 En toont dat ghy hem niet en acht;
En daerom wordt hy bijster gram,
En valt dan op uw dicken stam,
En schudt uw tacken met gewelt,
Tot hy u plat ter aerden velt:
35 Daer light dan uw verheven boom,
En ordt een speeltje oor de stroom
 En wordt een speeltje voor de stroom,
En krijght daer op een schamper jou 8),
Vermits hy niet eens bucken wou.
Ghy, vrienden, wie je wesen meught,
40 Weest buyghsaem, 't is een nutte deught,
Soo dat schier al de werelt sucht,
En als het dondert in de lucht,
Dan buyght u, buyght gelijck een riet,
Soo valt op u het onweêr niet.

1) snelstroomende
2) tenger
3) lachte
4) praat, verhaal
5) onbeweeglijk
6) ofschoon al.
7) let
8) schimp

UIT: HOUWELICK.

5. CELADON EN GALATHEE.

Geen noot moet eenigh man van sijn geselschap scheyden,

Geen druck en moet het wijf van haren hoeder leyden,
Geen harde slavernij, geen onverwachten rou
En magh een vroom gemoet verswacken in de trou.
5 Dit hebben soo betracht veel welgevoegde paren,
Die, met een rechte sucht, ten vollen eenigh waren;
Veel kan op dit geval hier worden by gebracht,
Maer één beleefde 1) daet is weert te sijn bedacht
Een herder uyt het wout, terwijl hy aen der heyde
10 Sijn jonge geyten dreef, sijn oude schapen weyde,
Sagh van een hoogen berg, sagh in het lage dal,
Sagh onder aen de strant een droevigh ongeval:
Daer was een seker schip met roovers aengekomen
 Daer was een seker schip met roovers aengekomen,
Die hadden Galathee sijn vrouwe weggenomen,
15 Oock eenigh ander volck, dat onder aen de zee
Was vlijtigh aen het werck, en wies het jonge vee
De droeve Celadon, die sijn geselschap kende,
En sagh hoe al het volck sich van den oever wende
Sloegh op sijn droeve borst, en sagh den hemel aen
20 En seyde: "lieve God, wat dient 'er nu gedaen?"
Hy geeft hem 2) naer de zee, de tranen op de wangen
En riep: "hou vrienden, hou! hier is al meer te vangen
En scheyt niet van de wal, tot dat 'er volle vracht
Is op het lant gerooft, en aen het boort gebracht.
25 Ghy hebt myn echte deel 3), van Gode my gesonden,
En scheyt, dat reyne sucht te samen heeft gebonden.
Ghy scheyt het beste paer dat oyt het echte bet,
Dat oyt den hemel selfs te samen heeft geset.
Ey lieve, waerom dat? ey, laet ons weder paren 4),
30 Soo magh uw snelle barck geluckigh henen varen;
Niet, dat ick weder eysch mijn lieve Galathee,
Maer wensch benevens haer te varen over zee.
Neemt my oock in den boot, al moet ick dapper roeyen
Of harder dienst begaen, ten sal my niet vermoeyen:
35 Neemt my oock in den boot, een kloeck, een rustigh man
Die met een vollen wil een slave wesen kan;
Neemt my oock in den boot, al moet ick sijn geslagen
En dienen evenwel, ick sal het willigh dragen,
Ick sal het willigh doen: neemt my oock in den boot,
40 Of sooje niet en meught, soo schenckt my dan een loot 5)!"
Dit seyde Celadon, en gaf hem in de baren,
En bad al even-staegh om meê te mogen varen;
De roovers sijn verbaest dat iemant tranen schreyt,
Om vast te sijn geboeyt, en wegh te sijn geleyt.
45 Na langh en droef gepragh 6), men laet hem naerder komen,
Men wijst hem na den boot, daer wort hy in genomen,
En, als de rouwe jeught sijn handen binden wou:
"O, bint my, sprack de man, aen mijn geminde vrou!
Een knoop van soete min heeft my en haer omvangen,
50 Laet hier oock éénen bant op onse leden prangen!"
 Hy bid noch andermael, en biedt sijn rechter-handt,
En geeft hem mette vrou gewilligh aen den bant.
Het schip doet sijnen loop, en snijt de soute baren,
En komt in korten tijt te Thunis aengevaren;
55 Daer wort het lieve paer den koninck voorgestelt,
Den koninck alle dingh van eersten aen gemelt.
De vorst die prijst de daet, besiet de jonge lieden,
En toont met sijn gelaet haer gunst te willen bieden;
Hy laetse metter daet verlossen uyt den bant,
60 En maeckt van Celadon sijn eygen lijf-trouwant 7).
De trouwe wort geloont 8), en hy, die aen der heyden
Een bock, een schaep, een kalf, een geyte plagh te weyden,
Is hoeder van den prins, niet sonder grooten lof,
En, voor een vuylen stal, geniet het lustigh hof.

1) prijzenswaardig
2) begeeft zich
3) huwelijkspand
4) samenzijn
5) schiet mij dan maar dood
6) gesmeek
7) trawant
8) beloond

6. DE WOLFSJONGEN.

Veel adels uyt het hof, veel ridderlicke mannen,

Veel herders uyt het wout, te samen aengespannen 1),
Gaen jagen opten wolf, die met een fellen tant
Verscheurde wat hy vont in al het platte lant;
5 De tocht gaet dapper aen: een deel verwoede dieren,
Gedreven uyt het bosch, door roepen en door tieren,
Vervallen 2) op een hoeck, daer menigh warre-net
Staet listigh uytgebreydt, en na de kunst geset:
Hier staen de jagers vast om dit gebroet te quellen,
10 Hier siet men menigh beest ter aerden neder ellen
10 Hier siet men menigh beest ter aerden neder vellen,
Een wreede wollevin, wel van de grootste slagh,
Vocht daer een lange tijt, tot datse neder lagh;
Hy, die het monster treft, vint sich in haest besprongen
Niet van een ander beest, maer van een naeckten jongen,
15 Out, soo het schijnen mocht, ontrent de seven jaer,
Die huylde door het bosch, en maeckte vreemt gebaer;
Hy was van bruyne verw 3), en toond' een selsaem wesen,
Syn haer door al het lijf als borstels op-geresen,
Syn nagels, wonder lanck, syn stemme bijster wreet,
20 Men hoord een luide galm, maer echter geen bescheet 4).
De jagers, die het kint in dit gewoel vernamen 5),
Syn dapper in de weer, en voegen hen te samen,
Daer staet de jongen vast, daer wort hy opgevat,
En van de rouwe jeught gedragen in de stadt;
25 Maer siet, het mensche kint wil geene menschen kennen,
Noch by de menschen sijn, noch by de menschen wennen;
Ten spreeckt geen menschen tael, maer eenigh dom geraes;
Ten wil geen menschespijs, maer niet als bloedigh aes;
Het schopt de pap-pot om, het bijt die hem genaecken,
30 En wat de keucken schaft en kan hem niet vermaecken;
Sijn wesen is verwoet, en bijster onbevreest,
Het beelt gelijck een mensch, de reste maer een beest;
Met vasten niet te min, tot op gesette tijden,
En weder, als het dient, hem eten voor te snijden,
35 Soo wert het selsaem kint ten lesten noch getemt,
Sijn wilde sucht verjaeght, sijn harden. aert gedemt 6).
Hier dient voor al bemerckt en waer te sijn genomen,
Hoe dat een mensche-vrucht is in het bosch gekomen,
En door wat ongeval een redelicke siel
40 Tot bloet en rauwe spijs, tot beeste lusten viel:
Eens als de koude lucht haer rijm begon te worpen 7),
Soo was er schamel volck uit veelderhande dorpen
Getogen in het bosch, gevallen in het wout,
En kapte daer het viel, sijn noodigh winter-hout;
45 De wachters, die de sorgh van alle groene dreven,
Van boomen, van het wilt, van haegen is gegeven,
Sijn dapper in de weer, om even dit gewelt
 Te weeren van het bosch, te drijven uyt 'et velt;
Soo haest sy mette stem maer aen het wout genaecken,
50 Soo kraemt een ieder op 8) en pooght hem wegh te maecken;
Een deel laet in het bosch al wat 'er is gekapt,
Een deel laet bylen selfs, om niet te sijn betrapt.
Een vrou, die met haer kint was tot den houw 9) gekomen,
Door onverwachten schrick ten hoogsten ingenomen 10),
55 Geeft sich met al het volck soo jachtigh opte vlucht,
Dat sy door grooten haest daer laet een teere vrucht:
Sy gaet in desen angst een ruyme wijle dwalen,
Tot nae een lange wijl de son begon te dalen,
Doen keertse wederom, maer sy (eylaes!) en vint
60 Noch haer vergeten tuygh, noch haer verlaten kint,
Stracx hier op naer het dorp, om vrienden, boeren, magen,
Om ieder diese kent naer dit verlies te vragen;
Sy roept 'et door het bosch, sy klaeght 'et alle man,
Sy spreeckt de wachters selfs, maer niemant weet 'er van:
65 Hier over is de vrouw in groot verdriet geslagen,
Haer man is ongesint 11), de rechter laetse dagen 12),
En doet een hoogen eysch, en maeckt het wijf verdacht
Haer kint met eygen wil te hebben omgebracht:
Sy, van een kleyn beleyt, en kleynder van vermogen,
70 Is met haer droeven man in stilte wegh-getogen,
En sedert haer vertreck en heeft men noyt verstaen,
Waer dit verdrietigh paer te samen is gegaen:
Dan, wat het kint belanght, men hout, op vaste gronden,
Dat, als het van den wolf was in het bosch gevonden,
75 Het, na dier beesten aert en aengeboren kracht,
Is in het duyster hol syn jongen toegebracht.
(Veel schrijven dat het beest syn vreeselycke tanden
Kan voegen na den roof, gelijck als menschen-handen,
En dat het schapen zelfs kan dragen in den mont,
80 En evenwel het vee kan laten ongewont),
Sijn jongen, soo het schijnt, te voren sat gegeten,
En hebben op het kint niet happigh aen gebeten,
Maer, door het voorigh aes ontsteken van den dorst,
Sijn met een grooter lust gevallen aen de borst;
[Illustratie: TITELBLAD VAN HET "HOUWELICK" (naar een oude
gravure).]
85 Hier meynt men dat het kint, als onder hen gelegen,
De spenen van den wolf heeft in de mont gekregen,
En dat hier uyt het beest, verweckt tot beter sucht,
Het kint heeft aengeveert 13), gelijck een eygen vrucht.
't Is menighmael gesien, gelijck men kan betuygen,
90 Wanneer daer eenigh beest komt vreemde borsten suygen,
Dat stracx het voetster-dier het suygelingh bemint,
Niet als een vreemt gebroet, maer als een eygen kint;
Siet, wat de borst vermagh! misschien om dese reden,
Soo heeft de felle wolf het menschen-kint geleden 14);
95 Doch hoe het wesen magh, of wat 'er is geschiet,
Men twijffelt aen de saeck en haere waerheyt niet;
't Is ja het eygen kint, dat, in het bosch gebleven,
Had bij de seven jaer in 't wilde moeten leven,
Dit blijckt eerst uytten tijt, die op den jongen past,
100 Maer dit bewijs alleen en ware niet te vast;
Men weet op beter gront de saecke na te sporen,
Om dat men aen het kint, juyst als het was geboren,
Een selsaem overschot van kleyne leden vant,
Ses teenen aen de voet, ses vingers aen der hant;
105 Dies als de gansche buert quam, met een groot verlangen,
Het vreemde maecksel sien, wanneer het was gevangen;
Soo wert er vast gestelt, dat hy de jongen was,
Wel eer door ongeval verloren in het gras.
Het kint, door goet beleyt van wreetheyt afgeweken,
110 Begon op d' achtste maent naer menschen aert te spreken,
Ontdeckt 15) voor al het volck, hoe dat hy was gevoet,
Met vlees van eenigh beest, of met geronnen bloet;
Seyt mede, dat de wolf en alle wilde dieren
Hem plegen over al te streelen en te vieren;
115 En dat 'er nimmermeer een schaep en was gevat,
Of dat hy met 'et beest oock van de bouten at.
Ten lesten, als het kint vergat sijn vinnigh woeden,
Soo woond'et in het dorp, en leerde schapen hoeden;
't Is neerstigh om de kost, en veerdigh over al,
120 En vlytigh in de weer, en yder lief-getal 16).
Maer hoort een selsaem dingh: noyt schapen hem bevolen