Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 44

Complex Function Theory Takeo

Fujiwara
Visit to download the full and correct content document:
https://ebookmass.com/product/complex-function-theory-takeo-fujiwara/
More products digital (pdf, epub, mobi) instant
download maybe you interests ...

Introduction to the Theory of Complex Systems Stefan


Thurner

https://ebookmass.com/product/introduction-to-the-theory-of-
complex-systems-stefan-thurner-2/

Introduction to the Theory of Complex Systems Stefan


Thurner

https://ebookmass.com/product/introduction-to-the-theory-of-
complex-systems-stefan-thurner/

Malware Diffusion Models for Wireless Complex Networks.


Theory and Applications 1st Edition Karyotis

https://ebookmass.com/product/malware-diffusion-models-for-
wireless-complex-networks-theory-and-applications-1st-edition-
karyotis/

Individual Differences in Language Learning: A Complex


Systems Theory Perspective 1st ed. Edition Carol
Griffiths

https://ebookmass.com/product/individual-differences-in-language-
learning-a-complex-systems-theory-perspective-1st-ed-edition-
carol-griffiths/
Integration with Complex Numbers : A Primer on Complex
Analysis Aisling Mccluskey

https://ebookmass.com/product/integration-with-complex-numbers-a-
primer-on-complex-analysis-aisling-mccluskey/

Data Science in Theory and Practice: Techniques for Big


Data Analytics and Complex Data Sets Maria C. Mariani

https://ebookmass.com/product/data-science-in-theory-and-
practice-techniques-for-big-data-analytics-and-complex-data-sets-
maria-c-mariani/

Multilayer Networks: Structure and Function Ginestra


Bianconi

https://ebookmass.com/product/multilayer-networks-structure-and-
function-ginestra-bianconi/

The Structure of Complex Words Empson

https://ebookmass.com/product/the-structure-of-complex-words-
empson/

Ruppel’s Manual of Pulmonary Function Testing 11th


Edition

https://ebookmass.com/product/ruppels-manual-of-pulmonary-
function-testing-11th-edition/
Edited by Editorial Board of UTokyo Engineering Course

Complex
Function
Theory

World Scientific
UTokyo Engineering Course/Basic Mathematics

Linear Algebra I: Basic Concepts


by Kazuo Murota and Masaaki Sugihara
ISBN: 978-981-125-702-5
ISBN: 978-981-125-797-1 (pbk)

Linear Algebra II: Advanced Topics for Applications


by Kazuo Murota and Masaaki Sugihara
ISBN: 978-981-125-705-6
ISBN: 978-981-125-798-8 (pbk)

Partial Differential Equations


by Osamu Sano
ISBN: 978-981-127-088-8
ISBN: 978-981-127-131-1 (pbk)
UTokyo Engineering Course / Basic Mathematics

Edited by Editorial Board of UTokyo Engineering Course

Complex
Function
Theory
Takeo Fujiwara
Professor Emeritus at The University of Tokyo, Japan

World
WorldScientific
Scientific
Published by
World Scientific Publishing Co. Pte. Ltd.
5 Toh Tuck Link, Singapore 596224
USA office: 27 Warren Street, Suite 401-402, Hackensack, NJ 07601
UK office: 57 Shelton Street, Covent Garden, London WC2H 9HE

and

Maruzen Publishing Co., Ltd.


Kanda Jimbo-cho Bldg. 6F, Kanda Jimbo-cho 2-17
Chiyoda-ku, Tokyo 101-0051, Japan

British Library Cataloguing-in-Publication Data


A catalogue record for this book is available from the British Library.

UTokyo Engineering Course/Basic Mathematics


COMPLEX FUNCTION THEORY
Copyright © 2023 by Takeo Fujiwara
All rights reserved.

ISBN 978-981-127-091-8 (hardcover)


ISBN 978-981-127-132-8 (paperback)
ISBN 978-981-127-092-5 (ebook for institutions)
ISBN 978-981-127-093-2 (ebook for individuals)

For any available supplementary material, please visit


https://www.worldscientific.com/worldscibooks/10.1142/13267#t=suppl

Desk Editor: Tan Rok Ting

Printed in Singapore
UTokyo Engineering Course

About This Compilation

What is the purpose of engineering education at the University of Tokyo’s


Undergraduate and Graduate School of Engineering? This School was es-
tablished 125 years ago, therefore we feel it is an appropriate time to ask this
question again. More than a century has passed since Japan embarked on
a path to introduce and negotiate Western knowledge and practices. Japan
and the world are very different places now, and today our university stands
as a world leading institute in engineering research and education. As such,
it is our duty and mission to build a firm foundation of education that will
support the creation and dissemination of engineering knowledge, practices
and resources. Our School of Engineering must not only teach outstanding
students from Japan but also those from throughout the world. Put another
way, the engineering that we teach students is not only a responsibility of
this School, but an imperative placed on us by society and the age in which
we live. It is in this changed context, where we have gone from follower to
leader, that we present this curriculum, The University of Tokyo (UTokyo)
Engineering Course. The course is a reflection of the School’s desire to
engage with those outside the walls of the Ivory Tower, and to spread the
best of engineering knowledge to the world outside our institution. At the
same time, the course is also designed for the undergraduate and graduate
students of the School. As such, the course contains the knowledge that
should be learnt by our students, taught by our instructors and critically
explored by all.

February 2012 Takehiko Kitamori


Dean, Undergraduate and Graduate Schools of Engineering
The University of Tokyo
(April 2010–March 2012)

v
This page intentionally left blank
UTokyo Engineering Course

The Purpose of This Publication

Modern engineering is composed of the academic discipline of fundamen-


tal engineering and the academic discipline of integrated engineering that
deals with specific systems and subjects. Interdisciplinary disciplines and
multidisciplinary disciplines are amalgamations of multiple academic disci-
plines that result in new academic disciplines when the academic pursuit
in question does not fit within one traditional fundamental discipline. Such
interdisciplinary disciplines and multidisciplinary disciplines, once estab-
lished, often develop into integrated engineering. Moreover, the movement
toward interdisciplinarity and multidisciplinarity is well underway within
both fundamental engineering and advanced research.
These circumstances are producing a variety of challenges in engineer-
ing. That is, the scope of research of integrated engineering is gradually
growing larger, with economics, medicine and society converging into an
enormously complex social system, which is resulting in the trend of con-
notative academic disciplines growing larger and becoming self-contained
research fields, which, in turn, is resulting in a trend of neglect toward fun-
damental engineering. The challenge of fundamental engineering is how to
connect engineering education that is built upon traditional disciplines with
that of advanced engineering research in which interdisciplinarity and mul-
tidisciplinarity is continuing at a rapid pace. Truly this is an educational
challenge shared by all the top engineering schools in the world. Without
having a solid understanding of engineering, however, education related to
learning state-of-the-art research methodologies will not hold up. This is
the dichotomy of higher education in engineering; that is, higher education
in engineering simply will not work out if either side of the equation is
missing.

vii
viii Complex Function Theory

In the meantime, the internationalization of universities is going forward


in routine fashion. In fact, here at the University of Tokyo (UTokyo),
one quarter of the graduate students enrolled in engineering fields are of
foreign nationality and the percentage of foreign undergraduate students is
expected to increase more and more. On top of that, Japan is experiencing
a reduction in the population of its youth. Therefore, the time is ripe to
ramp up efforts to look outside of Japan in order to secure the human
resources to sustain the future of advanced science and technology here in
Japan. It is clear that the internationalization of engineering education is
rapidly underway. As such, the need for a curriculum that is firmly rooted
in engineering knowledge needs to be oriented toward both local and foreign
students.
Due to these circumstances surrounding modern engineering, we at
UTokyo’s School of Engineering have systematically organized an engi-
neering curriculum of fundamental engineering knowledge that will not
be unduly influenced by the times, with the goal of firmly establishing a
benchmark suitable for that of the top schools of engineering of science and
technology for students to learn and teachers to teach. This engineering cur-
riculum clarifies the disciplines and instruction policy of UTokyo’s School
of Engineering and is composed of three layers: Fundamental (sophomores
(second semester) and juniors), Intermediate (seniors and graduates) and
Advanced (graduates). Therefore, this engineering course is a policy for the
thorough education of the engineering knowledge necessary for forming the
foundation of our doctorate program as well. The following is an outline of
the expected effect of this engineering course:

• Surveying the total outline of this engineering course will assist students
in understanding which studies they should undertake for each field
they are pursuing, and provide an overall image by which the students
will know what fundamentals they should be studying in relation to
their field.
• This course will build the foundation of education at UTokyo’s School
of Engineering and clarify the standard for what instructors should be
teaching and what students need to know.
• As students progress in their major it may be necessary for them to
go back and study a new fundamental course. Therefore the textbooks
are designed with such considerations as well.
UTokyo Engineering Course The Purpose of This Publication ix

• By incorporating explanations from the viewpoint of engineering de-


partments, the courses will make it possible for students to learn the
fundamentals with a constant awareness of their application to engi-
neering.

Yasuhiro Kato, Board Chair


Yukitoshi Motome, Shinobu Yoshimura, Executive Secretary
Editorial Board of UTokyo Engineering Course
This page intentionally left blank
UTokyo Engineering Course

Editorial Board

Editorial Board Editorial Committee for Mathematics


Yasuhiro Kato (Board Chair ) Naoto Nagaosa (Editor-in-Chief )
Hitoshi Aida Satoru Iwata
Yasushi Asami Fumiyasu Komaki
Takeo Fujiwara Kazuo Murota
Noboru Harata Akimichi Takemura
Takehiko Kitamori Editorial Committee for Physics
Masato Koashi Masato Koashi (Editor-in-Chief )
Mamoru Mitsuishi Yu Chen
Noritaka Mizuno Takashi Kondo
Yukitoshi Motome (Executive Secretary ) Yasushi Ono
Naoto Nagaosa Atsushi Oshiyama
Hiroyuki Noji Hidenori Takagi
Tatsuya Okubo Shu Takagi
Ichiro Sakuma Masaaki Tanaka
Naoto Sekimura Satoshi Watanabe
Takao Someya Koichi Yamashita
Tsuyoshi Takada Editorial Committee for Chemistry
Shinobu Yoshimura (Executive Secretary ) Hiroyuki Noji (Editor-in-Chief )
Takashi Kato
Ryuji Kikuchi
Masaru Miyayama
Noritaka Mizuno
Kyoko Nozaki
Madoka Takai
Koichi Yamashita

April 2023

xi
This page intentionally left blank
Preface

This book is an English version of “Complex Function Theory” in the Uni-


versity of Tokyo Engineering Course prepared in Japanese for undergradu-
ate students. The goal of the book is to provide ease of use and applicability,
not mathematical rigor. The explanations avoid abstract or too many gen-
eral points as much as possible and are based on a few key examples to
help university students understand and use the important properties of
complex functions.
The complex function theory in this book is mainly classical mathemat-
ics, which was established in the 19th or early 20th century. We believe
studying complex function theory is significant in two ways. One is that it
prepares the way for applied mathematics that is used widely in specialist
fields. A deeper study of differential equations and Fourier–Laplace anal-
ysis is not possible without the help of complex function theory. These
are also points of entry to mathematics as a more broadly applicable tool.
The other is that complex function theory is one of the classical forms of
mathematics, so some aspects of it are good educational material for re-
considering the form of mathematics as an academic discipline, and from
the perspective of slightly deeper immersion in specialist areas. Therefore,
the complex function theory generally comes up in the second year, at the
earliest, or in the third year after studying calculus and linear algebra right
after entering university.
The book begins by defining complex numbers and their addition, sub-
traction, multiplication, and division. Next, in Chapter 2, we move on
to the differentiation of holomorphic complex functions. Chapter 3 de-
scribes elementary functions and Chapter 4 advances to conformal mapping.
The classification of singularities explained in Chapter 5 is very important,
and then in Chapter 6 we define complex integrals and study the residues

xiii
xiv Complex Function Theory

theorem. Chapter 7 describes some applications of complex integrals and


discusses the regularity of functions and the equivalence of Cauchy’s inte-
gral theorem. This chapter describes the Taylor and Laurent expansions in
an orthodox way.
However, at the very early stage from the practical viewpoint, we often
have expressed functions in the form of series, or use Riemann surface in
explanations of the definition of elementary functions, because they make
understanding much easier.
Chapter 8 is a revisit to the modern basis of complex integral and related
topics. The analytic continuation is discussed in Chapter 9.
Chapter 11 and later chapters will cover several subjects that may not
be discussed in the standard complex function theory at the undergraduate
level. These are the foundations of applied mathematics that are necessary
for later undergraduate and post-graduate courses. Therefore, elements of
these subjects are described only piecemeal, as necessary within the stan-
dard course, and there is almost no cohesive discussion. In that sense,
these chapters may have a role in providing supplementary learning mate-
rial for content that should be learned within undergraduate courses. Al-
ternatively, it may be a preparation of matters necessary in more advanced
lecture courses and research and application.
I have tried to keep this textbook as self-contained as possible so that
the reader does not need to refer to other books. The literature at the end
of the book was used as a reference in writing this textbook. As I men-
tioned at the beginning, the foundation of complex function theory was a
field that was almost completed in the 19th or early 20th century, and the
references listed at the end of the book are relatively old. On the other
hand, the old-fashioned style of these documents is specific and fairly easy
to understand for beginners.

Summer 2022

Takeo Fujiwara
Contents

Preface xiii

1. Complex numbers and their functions 1


1.1 Complex numbers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
1.1.1 Definition of a complex number . . . . . . . . . . 1
1.1.2 Addition, subtraction, multiplication, and division
of complex numbers . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
1.2 Complex plane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
1.2.1 Complex plane and complex numbers . . . . . . . 4
1.2.2 Polar representation of complex numbers . . . . . 6
1.2.3 Euler’s formula and the polar form of complex
numbers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
1.2.4 Exponentiation and nth root of a complex number 9
1.3 Sequence and series of complex numbers . . . . . . . . . . 10
1.3.1 Sequence and limit . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
1.3.2 Series and its convergence . . . . . . . . . . . . . . 13

2. Complex Functions and Holomorphy 17


2.1 Complex functions and their continuity . . . . . . . . . . . 17
2.2 The differentiability and holomorphy of complex functions 19
2.2.1 Differentiation of complex functions . . . . . . . . 19
2.2.2 Differential formulae . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
2.2.3 Cauchy–Riemann relationship and derivatives of
inverse functions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
2.2.4 Partial differentiation by z and partial
differentiation by z̄ . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

xv
xvi Complex Function Theory

3. Elementary Functions 29
3.1 Point at infinity . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
3.2 Power series . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
3.2.1 Convergence of a power series . . . . . . . . . . . 31
3.2.2 Convergence radius . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
3.3 Exponential functions, trigonometric functions, and
hyperbolic functions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
3.3.1 Exponential functions . . . . . . . . . . . . . . . . 35
3.3.2 Trigonometric functions and hyperbolic functions 36
3.4 Logarithmic Functions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
3.4.1 Definition and principal values of logarithmic
functions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
3.4.2 Multi-valuedness of logarithmic function and
Riemann surface . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
3.5 General exponential functions and multi-valuedness . . . . 42
3.5.1 Definition of general exponential function . . . . . 42
3.5.2 Mapping of multi-valued function w = z 1/n , and
Riemann surface . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
3.6 Infinite product . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
3.6.1 Definition of infinite product, convergence, and
divergence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
3.6.2 Example of infinite product (infinite product
representation of sin z, cos z) . . . . . . . . . . . . 46

4. Conformal Transformation 49
4.1 Definition of conformal transformation . . . . . . . . . . . 49
4.2 Simple examples of conformal transformations . . . . . . . 51
4.3 Linear transformations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
4.3.1 Entire functions and rational functions . . . . . . 53
4.3.2 Linear fractional functions and linear transformations 53
4.3.3 Example of linear transformation (conformal
transformation) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
4.4 Harmonic functions and conformal transformations . . . . 56
4.4.1 Transformation of Laplace equation by conformal
mapping . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
4.4.2 Harmonic functions in electromagnetism and fluid
dynamics . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
4.4.3 Application to electromagnetism . . . . . . . . . . 61
Contents xvii

4.4.4 Application to fluid dynamics . . . . . . . . . . . 65

5. Singularities 71
5.1 Isolated singularity . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
5.1.1 Removable singularity . . . . . . . . . . . . . . . . 71
5.1.2 Poles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
5.1.3 (Isolated) essential singularity . . . . . . . . . . . 73
5.2 Accumulation singularity . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
5.3 Branch points . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75

6. Complex Integrals 79
6.1 Closed Jordan curves and the shape of the holomorphic
domain . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
6.2 Definition of Complex Integral . . . . . . . . . . . . . . . . 80
6.3 Basic property of complex integral . . . . . . . . . . . . . 85
6.4 Cauchy’s integral theorem . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
6.4.1 Cauchy’s integral theorem . . . . . . . . . . . . . 86
6.4.2 Indefinite integral and its holomorphy . . . . . . . 92
6.4.3 Multi-valuedness of logarithmic functions and
integration of 1/z . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
6.5 Residue . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
6.5.1 Definition of residue and residue theorem . . . . . 96
6.5.2 Residue of the point at infinity . . . . . . . . . . . 101
6.6 Application of complex integrals . . . . . . . . . . . . . . 104
6.6.1 Application of residue theorem (calculation of
definite integrals) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
6.6.2 Handling branch points of multi-valued functions
in definite integrals . . . . . . . . . . . . . . . . . 111

7. Cauchy’s Integral Formula and Power Series Expansion


of Complex Functions 115
7.1 Cauchy’s integral formula and theorems derived from it . 115
7.1.1 Cauchy’s integral formula . . . . . . . . . . . . . . 115
7.1.2 Maximum modulus principle and Liouville’s
theorem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
7.1.3 Fundamental theorem of algebra . . . . . . . . . . 120
7.2 Cauchy’s integral theorem and holomorphy . . . . . . . . 121
7.2.1 Goursat’s theorem and Morera’s theorem . . . . . 121
xviii Complex Function Theory

7.2.2 Application of Goursat’s theorem . . . . . . . . . 123


7.3 Taylor expansion and Laurent expansion . . . . . . . . . . 125
7.3.1 Taylor expansion (power series expansion around a
holomorphic point) . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
7.3.2 Laurent expansion . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128

8. Advanced Complex Integrals 131


8.1 Topology and topological space . . . . . . . . . . . . . . . 131
8.1.1 Topology . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
8.1.2 Equivalence relation of continuous mapping . . . . 134
8.1.3 Loops and fundamental groups . . . . . . . . . . . 135
8.1.4 Homotopy and products of loops . . . . . . . . . . 136
8.1.5 Degree or rotation number . . . . . . . . . . . . . 139
8.2 Index of a point concerning closed curve, and generalized
residue theorem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
8.2.1 Index of a point concerning closed curve (winding
number) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
8.2.2 Generalization of Cauchy’s integral formula . . . . 142
8.2.3 Generalization of residue theorem . . . . . . . . . 143
8.3 Application of residue theorem: Argument principle
and Rouché’s theorem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
8.3.1 The orders of poles and zero points . . . . . . . . 145
8.3.2 Argument principle . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
8.3.3 Rouché’s theorem . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148

9. Analytic Continuation and Riemann Surface 151


9.1 Theorem of identity and reflection principle . . . . . . . . 151
9.1.1 Theorem of identity . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
9.1.2 The reflection principle . . . . . . . . . . . . . . . 153
9.2 Analytic continuation and Riemann surfaces . . . . . . . . 154
9.2.1 Analytic continuation . . . . . . . . . . . . . . . . 154
9.2.2 Monodromy theorem . . . . . . . . . . . . . . . . 156
9.2.3 Riemann surfaces . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
9.2.4 Natural boundary . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158

10. Meromorphic Functions 159


10.1 Partial fraction expansion of a meromorphic function, and
the infinite product representation of an entire function . 159
Another random document with
no related content on Scribd:
op de grove waaren en rondemaat, van de materialen, welken niet alleen
tot den opbouw van de kerk, pastorij, school en rechthuis, maar ook van
de afgebrande huizen zouden worden gebruikt.

Onbegrijpelijk is het dat zulke beklaagenswaardige gebeurtenissen, die


zeker op het platte land van onze Republiek niet zeldzaam zijn, (immers
hebben wij binnen weinige jaaren, de dorpen Westmaas en Amstelveen,
door den geessel des vuurs kort na elkander allerjammerlijkst zien
teisteren?) ’t is onbegrijpelijk, zeggen wij dat dergelijke gebeurtenissen
nog niet kunnen doen besluiten tot het daarstellen van reddingsmiddelen,
in zulke gevallen alleen dienstig zijnde, als een behoorelijke voorraad van
water, en een toereikend getal van brandspuiten—elders in ons werk
hebben wij daartoe, naar ons oordeel, den besten raad aan den hand
gegeven, dan, wij hebben het genoegen nog niet mogen hebben dat
dezelve ingevolgd is, althans niet in het voornaamste gedeelte daarvan;
wel zijn op het eene en andere dorp, meerdere en betere brandspuiten
aangelegd; maar nog nergens heeft men voorraad van water
aangeschaft; dit nu aanwezig zijnde, zal men niet ligtlijk weder een
geheel dorp, of het grootste gedeelte deszelven, door het vuur zien
verteeren; immers is zulks zelden, of liever nooit, het lot der steden? een
voorbeeld daarvan verstrekt het digtbebouwd Amsteldam; hoe zeer
geheel de stad als maar één eenige wooning schijne te weezen, zo dat
er meestal tusschen huis en huis, zelfs de lucht niet kan doordringen,
wordt echter, hoe zwaar een’ brand er ook moge ontstaan, nooit meer
dan het erf waarop het ongeluk voorvalt, door het vuur verteerd; en dit
zoude ook op het platte land gebeuren, ware het dat men de benoodigde
[15]middelen daartoe aanschafte: wat Amsteldam aangaat; treffender
voorbeeld, ten bewijze van ons gestelde, zoude niet aangevoerd kunnen
worden, dan dat van den overal bekenden eisselijken brand in den
Hollandschen Schouwburg; ene oceaan van vuur, geweldiger dan ergens
bij menschen geheugen heeft plaats gehad, was echter niet vermogend
om de aangevoerde en te werk gestelde brandspuiten te overheerschen;
de werking van deezen triumpheerde op het geweld des vuurs, tot zo
verre, dat volstrekt geen van de belendene huizen, waarvan de
Schouwburg echter rondsom geheel digt omgeven was, een prooi der
vlamme werd; de schouwburg, ja, brandde ten gronden toe af, maar niet
meer!

In de jongstledene beroerten heeft Hilversum mede zijn deel gehad; ook


hier heeft men Pruissisch krijgsvolk gekregen: eerst rukte de avantgarde
aan: men zegt, dat even voor derzelver intrek, door een van het
genootschap van Wapenhandel ’t welk ook hier gevonden werdt, of door
eenen anderen, geschoten was, en dat dit ten gevolge had dat de
Pruissen, dit gehoord hebbende, hierom op drie huizen der voornaamste,
die zeer voor den wapenhandel ijverden, aanvielen, welke huizen weldra
met de goederen die daarin gevonden werden, grootlijks werden
vernield: hier op volgde omtrent 5000 man, zo kavallerij als infanterij,
onder commando van den Grave van Van Lottum, welk krijgsvolk, zo
lang Naarden zig nog niet had overgegeeven, niet ver van Trompenberg
zig gelegerd had, zijnde het hoofdkwartier aan het einde der Gooische
vaart; na de overgaaf van Naarden, zijn een groot aantal Pruissische
soldaaten bij de burgers, geduurende eenige weeken, geinquartierd
geweest.

Verder gedragen zig de ingezetenen, hoe zeer in denkbeelden


verschillende, zeer wèl.

BIJZONDERHEDEN.

Hier onder, kan men thans plaatsen het jachthuis van den Hr. Pieter van
Loon, Oud-schepen der Stad Amsteldam, ’t welk zijn Ed. voorleden jaar
op den top van den berg, die doorgaands Hoorneboek genaamd wordt,
geplaatst heeft; dit huis heeft het ruimst en alleraangenaamst uitzicht, ’t
geen men zig immer verbeelden kan; zelfs het nabijgelegene zogenaamd
Loosdrechtsche bosch, is niet in den weg, terwijl men over alle boomen
heen ziet—het huis vertoont een Burgt, wordt in een Gotischen smaak
opgeschilderd, en geeft, zelfs op een grooten afstand, eene aartige
vertooning.
Verder vindt men hier nog een buitenplaats van de Hr. Arntzenius,
Advocaat te Amsteldam, welke in het jaar 1793 is aangelegd: het
voornaamste uitzicht van het huis, is op zijde naar den kant van
Hilversum, over de uitgestrekte bouwlanden en heide. [16]

REISGELEGENHEDEN,

Zondags vaaren 2 schuiten van hier naar Amsteldam, ’s morgens circa


elf uuren; en ’s avonds ten 9 uuren: Dingsdags en Donderdags ’s
morgens ten elf uuren naar dezelfde stad, van waar zij wederom afvaren,
Maandags, Dingsdags, Woensdags en Vrijdags, ’s middags ten half een
uur, liggende deeze schuiten te Amsteldam op de Binnen-amstel
tusschen de Halvemaansbrug en Groeneburgwal: ook vaart er een schuit
naar Utrecht, Vrijdags morgens ten elf uuren, die Saturdag te rug komt
en ten half elf uuren niet ver van de Jacobie brug, afvaart: bij besloten
water, rijdt Zondag en Donderdag ’s middags van het dorp een wagen op
Amsteldam, en van daar terug.

Jammer is het voor zulk een volkrijke plaats, dat de schuit niet verder
komen kan, dan tot omtrent een quartier uurs van het Dorp af, van waar
de goederen die zij overbrengt, per as verder naar het Dorp moeten
vervoerd worden—voor eenige jaaren trachtte men dit ongemak te
verhelpen, door eene vaart verder heen te graaven, en men was waarlijk
reeds tot op 200 roeden na aan het Dorp genaderd, dan dit heilzaam
werk moest gestaakt worden, door eene Resolutie van Hun Ed. Mog. die
de afzanding van Naarden met kracht wilden doorzetten, ter meerdere
versterking dier vesting, en daarom het verder afzanden bij Hilversum
verbooden—meer dan ééns heeft men op de opening der zanderij
wederom op het vriendlijkst aangedrongen, en eindelijk heeft men nu,
doch onder gewigtige bepalingen, als onder anderen, om het zand niet
voor ballast te mogen vervoeren, wederom tot de zanderij permissie
bekomen, waarmede men dit jaar dan ook reeds eenen aanvang
genomen heeft, doch wij twijfelen om meer dan ééne reden, of het
volgend geslacht zig nog wel zal kunnen verheugen met de vaart tot aan
haare plaats te zien; behalven de bovengenoemde schuiten, rijden ook
nog tweemaal in de week, en wel woendags en saturdags morgens een
vrachtwagen op Utrecht, die op dezelfde dagen te rug komt: verder rijdt
er visa versa een wagen, Dingsdags morgens op Weesp, Woensdags op
Muiden, Donderdag op Naarden: Donderdag en Saturdags middags komt
een kar van Amersfoort die op dezelfde dagen retourneert—’s winters bij
beslooten water passeert door deeze plaats ook een postwagen van
Amsteldam op Zwol, en te rug.

HERBERGEN.

Deezen zijn te Hilversum de volgenden: De jonge Graaf van Buuren. ’T


Bonte Paard. Van mindere qualiteit zijn. ’T Hilversumsche Veerhuis. De
Koorndraager. De Reizende Man. Het roode hart. De twee
eerstgemelden zijn vrij aanzienlijke Logementen, en ook Uitspanningen.
[1]

1 Dit Trompenbergjen zegt men, zijn’ naam ontleend te hebben van den Hollandschen
Admiraal Tromp, ten wiens gebruike men het zelve had afgestaan; en sommigen
beweeren dat op deszelfs top door hem een coupel gebouwd is: men weet dat die
dappere Held zijn hofstede in het nabijgelegen ’s Graaveland had: (zie onze
beschrijving van dat dorp). ↑
2 Het vorige orgel was mede door den brand verteerd,—meer dan 20 jaaren had men
zig zonder zulk een nuttig kerkinstrument beholpen——dan, den 28 Jan. 1786 werd
bij de Regeering deezer plaatse geresolveerd, om een plan tot goedmaaking der kosten
voor een nieuw Orgel voor de gemeente ter tekeninge te leggen, ’t welk met het goed
voorbeeld der Regenten, zulk een gewenschten uitwerking hadt, dat men weldra in
staat was gesteld om een nieuw Orgel te laaten vervaardigen. ↑
3 Deeze Kerk is ingewijd den 4 Julij 1786, zijnde toen de eerste predikatie daar in
gedaan door den Eerw. Heer Paulus Beyleveld, Pastoor te Vleuten. ↑
[Inhoud]
Het dorp ’s Graaveland.
Het hofrijk ’S GRAAVELAND, geheugt den schelmsten nijd,
Geheugt den woesten aart van ’s Krijgs bezoldelingen,
Herinnert ons held TROMP, die, aan ’s Lands dienst gewijd,
’S Lands vijand op de Zee, stoutmoedig dorst bespringen;
Dit onvoorbeeldig Dorp, beroemd door bleekerij,
Zet Gooiland eer en luister bij.
HET
DORP
’S GRAVELAND.

Het zeer vermaaklijk Gooiland, roemt met reden op het aangenaam


dorp, zo even genoemd; en het welk te meer bewondering verdient,
daar niet langer dan eene eeuw geleden, nog niets van deszelfs fraai
bestond; want men vindt het ten dien tijde beschreven, als onlanden,
vullingen, (verlatene veenen, voegen eenigen daarbij, doch onze
geëerde correspondent in deezen, zegt desaangaande: „immers schijnt
men hier niet te weeten, dat hier, vóór den aanleg van ’s Graveland,
zulke veenen geweest zijn:”) uitgedolvene en moerassige plaatsen, die
meest niet anders dan biezen, hei en andere wilde ruigte voordbragten;
deeze eigenschap vergelijkende bij de schoonheid waarmede het thans
prijkt, verstrekt ten bewijze wat de vruchten zijn van eene arbeidzaame
verbeterende hand.

De

LIGGING

Van dit dorp, maakt, met deszelfs landstreek, het westlijkste gedeelte
van het aangenaame Gooiland uit; zijnde hier de grensscheiding
[2]tusschen Holland, en ’t Sticht, eenige voeten ten westen van de ’s
Gravelandsche vaart, die naar de Loosdrecht heenloopt, en ook tot op
een half uur afstands naar Hilversum; (men zie onze beschrijving van
dat dorp).

NAAMSOORSPRONG.
Deeze is zeer zeker niet ver te zoeken; de naam zelf brengt zijnen
oorsprong mede; de landen, zo woest en onbebouwd als zij ten
bovengemelden tijde nog lagen, behoorden aan ’s Lands Graaven,
zonder onder het bijzonder bestuur van eenige andere dorpen van
Gooiland te weezen, en derhalven gaf men hun den onderscheidenden
naam van ’s Graaven landen, waarvan men bij verkorting ’s
Graaveland, of ’s Graveland gemaakt heeft.

STICHTING en GROOTTE.

Van hoe slechten aanzien deeze landen ook waren, moet de grond
echter van zodanigen aart geweest zijn, dat zij voor het bebouwen
goede vruchten beloofd hebben; want omtrent den jaare 1625 waren er
lieden die zulks begeerden te onderneemen; ten welken einde zij zig
keerden tot de rekenkamer van de Gravelijkheids domeinen, met
verzoek om die dorre gronden, welken men toen, gelijk gezegd is, den
naam van Onlanden gaf, voor zekere erkentenisse te mogen bekomen:
de rekenkamer voornoemd wees de verzoekers naar de Staaten van
Holland en Westvriesland; aan welken de onderneemer, toen aan hun
hoofd hebbende zekere Mr. Jan Ingel, zig ook keerden, met verzoek
van ’s Graaven landen, die geheel onbebouwd lagen, te mogen
benaderen, op zulk eene wijze als zij met de rekenkamer zouden
kunnen overeenkomen, en om tevens voor zeker getal van jaaren,
zodanige voorrechten en vrijdommen te mogen genieten als gemeenlijk
bij den aanleg van nieuwe landen of bedijkingen worden vergund,
benevens het recht van Ambachtsheerelijkheid [3]over den grond, die
hun zoude worden toegestaan: dit hun verzoek werd hun ook, onder
eenige bepaaling, ingewilligd, en voor die inwilliging, zouden zij,
jaarlijks, aan de Graaflijkheid, (want nimmer heeft de Graaflijkheid iet,
hoe gering van waarde, afgestaan zonder belooning,) moeten betaalen
tien stuivers voor ieder morgen lands; welke belasting volgends octrooi
van den Jaare 1636 is veranderd op de elfde schoof: (dit is volgends
onze Autheuren, over Gooiland handelende; doch onze begunstiger
boven bedoeld, zegt in zijne berichten, ons vriendlijke, medegedeeld,
dat men te ’s Graveland meede geene kundschap van die elfde schoof
draagt.)—„De ingelanden,” dus leezen wij elders, „verkregen toen ook
het civile rechtsgebied, om, met raad van den Bailluw van Gooiland
keuren te mogen maaken, en hunne landen te laaten berechten door
een’ Schout en Schepenen, bij den Bailluw uit de ingezetenen te
kiezen; blijvende het crimineele ter berechtinge van de vierschaar der
stede Naarden.”—Op deezen voet dan sloeg men handen aan ’t werk,
om de landen aftegraaven, en ter bebouwinge bekwaam te maaken:
dan, zulks stak de omliggende dorpen, voornaamlijk Hilversum, in de
oogen; zij vreesden door den aanleg van dit nieuwe dorp benadeeld te
zullen worden, en deeze eigenbaat ging zo verre, dat de arbeiders der
onderneemeren geduurig door de ingezetenen van de bedoelde
dorpen, in hun werk gestoord werden, niet alleenlijk met hunnen arbeid
te vernielen, maar zelfs rees die naijver zo hoog, dat zij met scherp op
de gezegde arbeiders schoten, waardoor niet zelden eenigen, vooral
van de graavers, gekwetst werden; men pleegde omtrent hen ook
allerleie moedwilligheid, niettegenstaande ’s Lands Staaten daar tegen
verscheidene plakaaten lieten uitgaan, niet alleen, maar ook de
arbeiders in hunne verrichtingen lieten beschermen door een
compagnie ruiters en voetvolk—deeze loontrekkers zijn zeldzaam van
eenigen dienst, wanneer de gemoederen in onrust gebragt zijn;
soldaaten kunnen alleenlijk tegen [4]soldaaten bestand weezen, maar
tegen burgers welken in hunne rechten meenen te kort gedaan te zijn,
vermogen zij niets; hunne loon-slagen hebben den aandrang niet van
de vrijwillige slagen van vergramde burgers—Zonder thans te
onderzoeken in hoe verre de ingezetenen van Hilversum en de andere
omliggende dorpen, in deezen gelijk hadden, blijft echter het gezegde
een onwederspreekelijke waarheid; een waarheid welke door alle
gezachvoerders in ’t oog behoorde gehouden te worden, ofschoon de
droevige ondervinding leere, dat zij dezelve telkens weder op nieuw
veronachtzaamen, waardoor hun gezach een ongenezelijke krak krijgt,
en de zetels aan het waggelen raaken.
Niettegenstaande alle de gezegde hinderpaalen, werd de arbeid zo
spoedig voordgezet, dat reeds in den jaare 1634, de akkers konden
gekaveld worden, en derhalven mag men de stichting des dorps tot dien
tijd brengen: sedert is deeze grond tot een allerverrukkelijkst oord en
een pronk van geheel Gooiland geworden; in een kleinen omvang,
ontmoet men er zeer aangenaame gezichten van lommerrijk geboomte,
vruchtbaare zaai- en wei-landen, heiden, water, veengronden, en veele
aanzienlijke buitenplaatsen; waarvan straks nader.

Wat voords aangaat het tweede gedeelte van het tegenwoordige artikel
in ons plan, naamlijk de grootte van ’s Graveland; ten gemelden tijde
was de bereide grond groot, 555 morgen en 28 roeden Rhijnlandsche
maat.

Volgends de lijst der verpondingen van den jaare 1732, stonden toen te
’s Graveland 119 huizen, welk getal in 1734 één meer (120) was; sedert
is dat getal aangewassen tot ruim 140, die bewoond worden door meer
dan 200 huisgezinnen; twee derden van welken van den
Gereformeerden Godsdienst zijn; slechts weinigen zijn Luthers, en de
overigen meest [5]Roomsch: de huizen, in zo verre zij niet tot lusthuizen,
of boerewooningen dienen, staan allen aan de westzijde van de plaats,
strekkende zig bijna een uur gaands in de langte uit; aan de oostzijde
vindt men niet anders dan schoone weilanden, en, gelijk gezegd is,
heerelijke lustplaatsen: de erven der wooningen liggen tot aan de ’s
Gravelandsche vaart: de gemelde bouwing van de dorpbuurt, naamlijk
aan eene zelfde zijde, moet geschieden, zo lang er plaats in de langte
van ’s Graaveland overblijft: aan die zijde zijn ook veele
linnenbleekerijen, welken goed water uit de vaart hebben, en, gelijk
bekend is, zeer geroemd zijn; men verzekert dat het linnen, ’t welk te ’s
Graveland gewasschen en gebleekt wordt, in zindelijkheid en witheid,
de behandeling op de bleekerijen buiten Haarlem niet alleen evenaart,
maar zelfs dikwijls overtreft—uit het gezegde blijkt dat de aanleg van ’s
Graaveland derhalven zeer regelmaatig, strekkende zig het
grondgebied aan de zijde van Naarden, van den hoek aan de
noordzijde, genoegzaam in eene rechte lijn tot voorbij de Hilversumsche
vaart, langs eenen weg, (gelijk gezegd is, bijna een uur gaands lang,)
die ter wederzijde beplant is met eene dubbelde rei van hooge en
schoone eiken en andere boomen.

Alles is te ’s Graveland in eene zeer goede orde, ’t welk de ingezetenen


te danken hebben aan verscheidene keuren, daartoe van tijd tot tijd
gemaakt, zo ten aanzien van de gemeene wegen en vaarten, als tot
rust der ingezetenen, en tot weeringe van allerleie vechterijen en
baldaadigheden; ook is er zeer goede orde gesteld op het
brandblusschen, (eene zaak voorwaar van het hoogste aanbelang,)
waartoe thans twee goede brandspuiten worden onderhouden—„Tot
verdere veiligheid,” leezen wij elders, „worden ook alle onbekende
bedelaars en marskraamers geweerd; bij nacht wordt er de ronde
gedaan, waartoe iederen nacht” (van November tot half Maart) „elf”
(thans twaalf,) „persoonen de wacht hebben, en in drie” [6](thans vier,)
„wachthuizen bescheiden zijn:” (en alle uuren de ronde doen,) „alle
manspersoonen, agttien jaaren oud en daar boven, moeten zig hiertoe
laaten gebruiken; doch het staat vrij zijn wacht aan een ander der
medgezellen aantebesteden.”

Het

WAPEN

Van dit aanzienlijke en beroemde dorp, is een gekroonde trapgans, op


een zilveren veld.

KERKLIJKE en GODSDIENSTIGE GEBOUWEN.


Het eerste dat hier in aanmerking komt, is de Gereformeerde kerk: van
de Gooische of Hilversumsche zijde, en haren stand gerekend naar de
breedte of diepte des dorps, staat zij ten westen; doch van den
gemeenen weg, en de zijde der huizen te zien ten oosten, en omtrent in
’t midden van het dorp, op een zeer belommerd kerkhof: zij is wel niet
groot, maar echter zeer net gebouwd; is een kruiskerk met leiën gedekt,
en heeft een klein vierkant torentjen, met uur- en slag-werk voorzien:
van binnen heeft zij voords niets aanzienlijks, naamlijk niets bijzonders
der aantekeninge waardig; dit alleenlijk kunnen wij ’er nog van zeggen,
dat zij thans te klein is voor de Gemeente die sedert haaren aanleg
aanmerkelijk grooter is geworden.

De grond van de Kerk, van het Kerkhof en de Pastorij, is bij den aanleg
der kerk afgegeven van de hofstede Hilverbeek, die achter het gebouw
ligt.

Den 7 julij 1658, werd in de toen volbouwde kerk ’t eerst het woord
Gods gepredikt, en daar door dit Godshuis ingewijd, door twee
gedeputeerden van de Classis van Amsteldam, naamlijk Menso
Johannis, Predikant aldaar, en Johannes van Sanen, Predikant te
Huizen: vervolgends werd de predikdienst waargenomen door den
Predikant en gerecommandeerden [7]Proponent van gemelde Classis
van Amsteldam, tot dat, op eenstemmig advis der Heeren, zo Hoofd-
als Gemeene-Ingelanden, en goedvinden van alle de Ledemaaten, door
meergemelde Classis, op den 22 Sept. 1659, beroepen, en door
Heeren Hoofd-Ingelanden goedgekeurd werd, Cornelius van Midlum,
die op den 2 Novemb. daar aan volgende, zijn Leeraarswerk begon.

Er is voords te ’s Graveland geen Weeshuis, de Weezen worden bij de


burgers besteed: zie wegens de armen, bladz. 9.
De Pastorij is voor ruim 20 jaaren geheel vernieuwd, en is thans één
der schoonsten uit de Provincie Holland.

Van het Schoolhuis zoude men iet dergelijks niet kunnen zeggen—In
het school bevinden zig dagelijks, door elkander gerekend, ruim 100
kinderen, en veelen van die gaan aldaar voor rekening van eenige
weldaadige bewooneren der lustplaatsen, welken op die wijze, min
vermogende ouders, die niet van de diaconie bedeeld worden, de
huishoudelijke lasten helpen draagen.

De Lutherschen en Roomschen welken te ’s Graveland zijn, hebben op


het dorp geene vergaderplaatsen; de Roomschen gaan te Ankeveen,
een klein uur van daar, te kerk; zij behooren onder die parochie; en de
Lutherschen behooren onder de kerk van Weesp; alwaar zij echter
alleenlijk het avondmaal gaan houden, neemende voords den
openbaaren Godsdienst bij de Gereformeerden op hun dorp waar.

WERELDLIJKE GEBOUWEN.

Hier van valt weinig aantetekenen; het rechthuis wordt, volgends eene
gewoonte op veele dorpen plaats hebbende, gehouden in een herberg.

KERKLIJKE REGEERING.

De Gereformeerden te ’s Graveland (thans ruim 230 ledemaaten


[8]uitmaakende, zonder daaronder te betrekken dezulken die des
zomers, op hunne lustplaatsen woonende, met hunne dienstboden daar
den openbaaren Godsdienst bijwoonen, en veelen van welken er ook ’t
avondmaal houden; deeze ledematen) worden bediend door één’
Predikant, zijnde thans de Wel-Eerwaarde en zeer geleerde Heer
Nicolaas Govert van Blijenburg, Jerph. Benj. Fil., behoorende
onder de Classe van Amsteldam.

Den 27 julij 1660, werd door den toenmaaligen Predikant, met behulp
van twee nabuurige Predikanten, eenen Kerkraad aangesteld,
bestaande uit twee Ouderlingen en twee Diaconen; uit welk getal de
Kerkenraad nog bestaat: elk jaar wordt door de Predikant en verdere
Leden des Kerkenraads, een Ouderling en een Diacon gekoren, in
plaats van twee anderen die afgaan: noch Gerecht, noch Hoofd-
Ingelanden, hebben met deeze verkiezing iet te doen: ook heeft de
Kerkenraad de vrije beroeping van eenen Predikant, doch de
approbatie geschiedt door Heeren Hoofd-Ingelanden, aan wien de
Kerkenraad den beroepenen, met verzoek van goedkeuring, voorstelt;
terwijl ook bij die zelfde Heeren, vooraf handopening tot het maaken
van eene nominatie en ’t beroepen eens Predikants daar uit, verzocht
moet worden: op deeze wyze werdt in ’t jaar 1705, in plaatse van den
(op te vooren gezegde manier door de Classis van Amsteldam,
beroepen) overledenen Predikant Cornelis van Midlum, beroepen
deszelfs zoon, Gerard van Midlum, Predikant te Muiderberg; en
vervolgends in ’t jaar 1726, H. J. Elzevier; in ’t jaar 1746, Antonius
van der Os, die in ’t jaar 1748, door de Gereformeerde gemeente van
Zwol beroepen werd; doch vervolgends tot de Doopsgezinden is
overgegaan en thans nog by dezelve te Saandam Leeraar is: in ’t jaar
1748, werdt beroepen Willem Lobé, sedert het jaar 1779 rustend
Leeraar: in zijne plaats werdt beroepen Willem Leendert Krieger,
thans Predikant in ’s Graavenhaagen; in ’t jaar 1787, is beroepen
Henricus Johannes van Wijck, [9]thans te Nijmegen Predikant, en in
deszelfs plaats in ’t jaar 1786, de tegenwoordige Leeraar, reeds
gemeld.

WERELDLIJKE REGEERING.

Boven hebben wij reeds gezien dat het crimineele rechtsgebied over ’s
Graveland, staat aan de vierschaar der stad Naarden.

Vervolgends bestaat de civile rechtbank uit den Schout, (die zijne


aanstelling ontvangt van den Bailluw van Gooiland) en vijf Schepenen:
ter jaarlijksche verkiezinge van de laatstgemelden, wordt door den
Schout en aanwezende Schepenen eene nominatie gemaakt van een
dubbeldtal, en deeze nominatie wordt ter verkiezinge gezonden aan
den Bailluw van Gooiland, voornoemd; het eene jaar worden ’er 2 en
het andere 3 gekozen, die voords 2 jaaren aanblijven.

Er zijn verder Brand- en Wees-meesters, benevens een Bode civil.

Armmeesters zijn hier niet, alle de Gereformeerde armen worden door


de Diaconen bedeeld, en de Roomsche armen door hunne eigene Arm-
of Kerk-meesters, die te Ankeveen hunne aanstelling ontvangen—Wij
dienen hier ook melding te maaken, van de heeren Hoofd-Ingelanden,
reeds meermaals genoemd, die zes in getal zijn, en den tijtel voeren
van Wel-Edele en Achtbare Heeren Hoofd-Ingelanden: alle de Heeren
Ingelanden, die 20 morgen lands by één hier hebben liggen, zijn daar
toe verkiestbaar: de Hoofd-Ingelanden blijven levenslang in die
waardigheid, ten ware zij vertrokken, of geene bezitters meer bleeven
van 20 morgen hier liggend land: in gevalle van vacatuure worden door
de overige Heeren Hoofd-Ingelanden nieuwe Hoofd-Ingelanden
gekoren; elk derzelve heeft zijne bijzondere Commissie; bij voorbeeld:
de oudste is Dijkgraaf en heeft, nevens den daar op volgenden, ’t
opzicht en bestuur over Kerk, Pastorij, Schoolhuis enz: twee anderen is
’t opzicht aanbevolen over ’t vreemd volk, ten einde dit te weeren, en op
[10]de inkomenden acht te geeven: terwijl dezelve alle belangrijke en
voorkomende zaaken met elkander behandelen: zij hebben onder zig
een’ Penningmeester, die als hun Secretaris en Rentmeester handelt—
behalven de approbatie van den Predikant, hebben zij de aanstelling
van Schoolmeester en Koster, Vroedvrouw enz. ’t opzicht over Vaarten,
Wegen, Sluizen, enz.

Onder dit artijkel zouden men nog kunnen betrekken de wachthuizen,


waarvan wij boven (bladz. 6.) gesproken hebben.

Voorrechten heeft ’s Graveland, voor zo veel ons bekend is, niet.

De
BEZIGHEDEN

Der inwooneren bestaan, gelijk boven reeds aangetekend is,


voornaamlijk in het linnenbleeken, den landbouw en tuinderij; voords
brengen de menigvuldige buitenplaatsen, alhier liggende, niet weinig
toe tot den bloei van het dorp: ’t getal der linnenbleeken beloopt thans
vijf-en-twintig—voor ruim een jaar geleden werd er ook een fabriek van
vloertapijten te weeven aangelegen.

Veele ingezetenen leggen zig toe om voor eenige maanden in den


zomer een gedeelte hunner huizen te verhuuren, onder den naam van
optrekken, aan lieden van Amsteldam enz. welken geene buitens
hebben, vooral aan zulken die ongesteld, of door eene geëindigde
ziekte zwak zijn, of zwakke kinderen hebben: de lucht wordt er voor
sommige ziekten en tot herstelling van zwakken zeer goed bevonden;
veele ondervinden daarvan de beste uitwerking, doch voor teering en
borstziekten wordt de lucht, om haare fijnheid, niet zo goed gehouden.

Wat aangaat de

GESCHIEDENISSEN,

Van het vermaaklijk ’s Graveland, wij vinden daarvan, behalven het


geen wegens den aanleg des dorps (zie hier voor, bl. 5.) gezegd is, het
volgende aangetekend:

„Het dorp gevoelde in den jaare 1672, zo wel als Hilversum [11]en de
Loosdrechten, de inlegering der Franschen, die er tot den jaare 1673
verbleeven, en er veele baldaadigheden pleegden; zij verwoestten
voornaamlijk de Hofsteden van den Lieutenant Admiraal Cornelis
Tromp, en die van zijn Gemalinne, Vrouwe Margaretha, Baronnesse
van Raaphorst, welke lustplaatsen naast elkander gelegen waren; het
heerelijk geboomte werd er uitgeroeid, en het landhuis van den
Admiraal, werd genoegzaam ten gronde toe gesloopt; alles wat kostelijk
en ten cieraad der gebouwen diende, werd verbroken, weggevoerd,
verkocht of vernield, en eindelijk werd ook het Landhuis van des
Admiraals Gemaalinne in brand gestoken, waardoor het in een
puinhoop ter neder stortte; maar deeze ramp, hoewel schadelijk, was
tevens oorzaak dat de lusthoven, voornaamlijk die der Gemalinne van
den Admiraal, in een heerelijker luister hersteld geworden zijn; gelijk het
deftig Trompenburg nog heden getuigt, in welks herstelling en nieuwe
opbouw de grootdaadigheid van den Admiraal allezins doorstraalt: het
huis, rondsom in eenen vijver gebouwd, is vorstlijk, en rijst uit het water
als een kasteel, pronkende met eenen schoonen koepeltoren, onder
welks bevang zig een fraaje agtkante zaal, van ongemeene ruimte en
pracht van bouwkunde en cieraadjen vertoont: in vier uitstekken van
deeze zaal, waarvan het eene tot den ingang dient, zijn de schepen
afgebeeld, waarmede de Heer Tromp de overwinning tegen
verscheidene natien behaald heeft: rondsom in de koepel is alles zeer
heerelijk beschilderd, en de andere vertrekken ontdekken niet minder
den grootmoedigen geest van den zeeheld: de plantaadjen beantwoordt
aan de deftigheid van het huis, en is in laatere dagen nog vergroot, door
één’ van haare volgende bezitteren, den Heere Jacob Roeters, op
wiens zoon en naamgenoot, deeze lustplaats bij ervenisse is
afgedaald”: de overige lusthoven op dit Dorp zijn ieder in zijne soort niet
minder aanzienlijk, en zijn een tourtjen derwaards dubbeld waardig. [12]

Wat heeft de eenigzins ervaren Nederlander, op het zien van de


gezegde bevallige lustplaats van den waardigen Vaderlandschen
Zeeheld, Cornelis Tromp, niet een ruim veld voor zig, om zijne
gedachten te laaten weiden over den staat des Lands ten dien tijde,
gezien bij dien van heden!—hadde Nederland thans dergelijke
Zeehelden op zijne weinige kielen, het zoude welhaast ondervinden, dat
zulke mannen zig zelven voor te waardig houden, om zeediensten als
de tegenwoordige te doen: ’t was een Tromp, die met een vloot van
een-en-zeventig oorlogschepen tegen de Engelschen optoog; ’t was
de vijand toen onmogelijk, zo als men, laas! thans ziet gebeuren, eene
geheele vloot Hollandsche Koopvaarders, met haare convooi-schepen,
(twee in ’t getal) wegteneemen—in ’t jaar 1652, begeleidde men
omtrent driehonderd koopvaarders, met bijna zeventig
oorlogschepen van den Staat; drie van de Oostindische Compagnie,
behalven de branders, en ander klein vaartuig; toen, derhalven, mogt
Nederland eene geduchte zeemogendheid genoemd worden, en wat
is het nu?—in 1653 sloeg men tegen de Engelschen, niettegenstaande
men derdehalf honderd Koopvaarders onder zijn geleide hadde, en
men overwon; in de beschrijving van dien vreezelijken strijd,
voorgevallen omtrent Poortland, kan men zien wat men toen van de
Nederlandsche helden te wachten hadt: een gedeelte dier beschrijving
zegt: „Hier vielen de masten buiten boord, gints ging het wand aan
flenters; daar kraakten de ribben, en suisden de kogels door de zeilen
heen; aan een anderen kant hechtte een boegspriet in de hoofdtouwen;
daar enterde een zijn’ vijand, en vloog met het verdek in de lucht; hier
wemelde een zieltoogende in ’t water, en gaf zijne laatste snikken
zonder gehoord te worden; gints dobberde een op gescheurde dennen,
of haalde het hoofd onder bebloede golven: ’t gekerm der gekwetsten,
verdoofd door het gieren der kneppels, koevoeten, gloejende
schuiftangen, getakte morgensterren, en draadkogels, ontzettede de
aanvallers [13]te minder: onder een dikke rook flikkerde telkens de
bliksem van ’t aangestoken buskruid; ’t licht scheen verbaasd gevlugt te
weezen, terwijl de dood in een damp rondom snorde; Boulongues
bergen sidderden voor den donder der kartouwen, en Poortland beefde;
kortom de strijd was zo ijsselijk, dat er nooit schrikkelijker schouwspel
geweest is”——toen wist men over ’t algemeen van geen wijken; toen
kende men geene andere belangens dan die van ’t vaderland; en die
zig niet dapperlijk weerde werd gewis, zonder aanzien van persoon,
met den dood gestraft.

’T was een Tromp, die daarna den Staaten wel dorst zeggen dat hij
met tegenzin weder in zee ging, om dat men verzuimd had hem
andermaal van genoegzaame schepen te voorzien; en ’t was Holland,
die voor zig alleen besloot niet minder dan dertig kloeke
oorlogschepen te laaten bouwen, en toen men zag dat de Staaten den
oorlog tegen Engeland niet naar behooren behartigden, schroomde
men niet zig op de ernstigste wijze daarover uittelaaten: ’t is tog zo:
gehoorzaam zwijgen geldt alleenlijk als ’t schuitjen van den staat goed
gestuurd wordt; maar wordt het op ’t riet aangejaagd, dan is zwijgen zig
schuldig maaken aan den ondergang van zig zelven en anderen.

In 1656 lagen er op de rede voor Dantsich, onder veele andere


Nederlandsche Oorlogschepen, vier-en-twintig voor Amsteldam
alleen—in 1664, bragt Tromp, met twee-en-twintig oorlogschepen de
Oostindische retourvloot in de Vaderlandsche havens—in ’t volgende
jaar liep hij met zijne vloot, tegen de order van Heeren
Gecommitteerden, binnen, om dat de Capiteinen niet getrouw gediend
hadden, en niet behoorelijk gestraft waren—zulke mannen hadden
verdiensten genoeg om geen ontzach te hebben voor slechte
bestuurders.

In 1666, liepen, de even beroemde de Ruiter en Tromp, in zee met


een vloot van een-en-negentig Schepen, gewapend met vier
duizend, zeven honderd en zestien stukken, en bemand met
twintig duizend vier honderd en twee-en-zestig koppen,
waarmede [14]men niet minder dan vier dagen lang tegen de
Engelschen sloeg.

De zeeheld, waarde leezer! wiens nagedachtenis bij u op het zien van


zijn lusthuis zekerlijk bij uitneemendheid verlevendigt, was (niet
tegenstaande men hem ten lasten legde, dat hij den Prins van Oranje te
zeer toegedaan was,) zulk een Vaderlander, als er thans maar weinigen
gevonden worden; een Vaderlander, die (in 1673,) toen het weder op
een vechten zoude gaan, en nu tegen de Engelsche en Fransche
vlooten tegelijk, voor het aangezichte van God, en des met een gerust
hart, vrij van alle veinzerij, tegen zijne schepelingen dorst zeggen, dat
zij om zig in den strijd vroomlijk te kwijten, een voorbeeld moesten
neemen aan zijn persoon; dat hij het niet behoefde te doen om eenig
genot; maar alles wat hij deed voordkwam uit enkele liefde voor zijn
bedrukt Vaderland; het geen tot zodanig een nood was vervallen, dat er,
om het voor het uiterste gevaar te behoeden, eene spoedige herstelling

You might also like