Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 9

CAI Ddl TRONG TIEU THUYET MAC NGON

nTHimr

Tdm tit: Mgc Ngdn Id mdt trgng nhOng hiin tugng vdn hgc mang tinh thai dgi vai phang
cdch sdng tdc tuang ddi phang phu. Tdc phdm cua dng dugc dich ra gdn ba muai thU tiing
vd id mdn dn mai lg ddy hip ddn ddi vai ddc gid. Chinh su ket hgp gdn nhu hodn hdo giUa
yiu td Ddng vd Tdy, truyen thdng vd hiin dgi, cdt truyen vicg thuc vUa hu vai cdc yiu td ky
do vd mgt hi thdng md tip hinh dnh lap di lgp lgi ddy dm dnh dd ldm nin siic hdp ddn ky
diiu ndy. Trang phgm vi bdi viit ndy, chiing tdi se di vdo tim hiiu vdn de cdi ddi trong tiiu
thuyit Mgc Ngdn. Tic dd thiy dugc quan niim thdm my cua tdc gid gici gdm trang tdc phdm.
Tir khda: Mgc Ngdn, BiSu tupng, Cdi ddi, Tha hda, Vi tha

l\lo^ tdi Mgc Ngfln, ngudi ta lufln nhdn 1. Mo tip cai ddi - sir ddi khat viy bua
-t ' mgnh thdnh cflng cug flng ttong viec con ngiroi
kSt hpp nhudn tihuySn gitta Icy thu|t tiflu Tufli tho sflng ttong ngheo ddi nhiing lo'
thuyflt phuong Tly Men dai vdi ldi biflu Men Idng vfl miSng cam manh do khifln cho Mgc
cua vdn hda ddn gian Tnmg Qufle. Trong dd Ngdn ed dupc cdi nhin siu sdc va chan thyc
ed nhihig mfl tip dupc lap di lap lai nhu mflt vfl cupc sflng. Nong thon lgc h|u bimg bit
cflng cu tmyfln tdi quan niflm nghfl thu|t cda bio thu cung vdi sy ddi ngheo cua gia dmh
vd qufl huong dd anh hudng khflng nhfl den
nha vdn vfl con ngudi vd thfl gidi. Vgy dau Id
nhflng ttang van Mac Ngon. Chinh vi vdy
diSm kS thtta truySn thflng vdn hda Trung
ttong nhimg tdc phim diu tay flng ndi nUflu
Hoa vd diu Id net mdi dfl tgo nfln "phong
dfln vin dS bin ndng sinh ton cua con nguoi.
cdch kifln Mgc Ngfln" se dupc ehung tfli gidi
Ong cflng khong ngln nggi thtta nh|n muc
ddp ttong qud trinh giii ma he thflng biflu
dich ban diu khi sang tie la sy khao khdt
tupng ndi chung v i cie mfl tip h'mh dnh ndi nhttng mdn dn ngon, dupe an "mfli ngdy ba
riflngttongtiflu thuySt Mgc Ngdn. btta bdnh ehflo nhin thit, can mpt miflng
Nim ttong he thflng biflu tupng tiflu nude ma chay ra ngoii". Nhi van eung thua
thuySt nhd vdn, mfl tip cai dpi xuat Men vdi nhdn: "Tfli dam dim bdo rang Mnh dnh ma
tan sfl thudng xuyfln vd ddy d|c gpi cho tfli tudng tupng ra Id rlt ehdn thyc"'. Nhttng
ngudi dpc nhiing suy tu ttdn trd, vfl cupc doi, dm dnh cda tufli tho dflu dupc nhd vdn dua
vfl nhdn tmh. Qud tiinh gidi ma vin dfl ndy vip ttong tic phim tu vice nhttng dua tte in
se giup ngudi dpc nh|n ra vd vin y nghTa in Id d y . Dfln nhiing viec dn than "Mua xudn
ting ttpng tdc phim md Mgc Ngfln mufln gdi nam 1961, mpt chiflc xe than bdng loang
gim. dupc ttd dfln trudng tiflu hpc ttong thfln...

; : ' Mac Ngdn (2004), Mgc Ngdn vd nhOng idi rtr bgch,
ThS, Dai hpc van hda. The tiiao vd Du Ijch Thanh Hda (Nguyin Thi Thai dich), Nxb Hpi nhd vdn, Hd N^i, tr. 97.

72 NGHIEN Cdo OdNG B^C fi. Sd 6(172) 6-2015


Nghien cvcu khoa hoc

Mpt dua tifl thflng minh cam lay mpt miflng "Vio cdi mua xudn ddi khit iy, d n h tupng
than ep gdm liy gam dfl. Nhm thiy nd an d xudng xay bpt nhd Tu Ma tii|t ky quae!
ngon ldnh, nghT chic la ngon day, thfl la Mpt doin phu nu gay nhu que edi, diu bu
chung tfli xflng tdi, mfli dua vfl liy mpt tdc roi, mat xanh nanh vang, miflng deo rp
miflng, rfli thi nhau gam. Tdi cdm thay edng dan bdng nhinh liflu, vai khoic day thimg,
gam cang ngon, vi cua nd qui li rit tiiySt"^. tay chdng g|y gitt thang bing, go ngudi ma
Ky tte nay dudng nhu chinh la ngufln gfle dfl keo thdt eoi xay ngng chich, mfli budc di Igi
Mgc Ngfln xfly dyng nfln hinh anh nhttng rudn cfl ra, mfl hfli dam dia, hoi thd hdn hSn,
dua ttfl ttong chuygn Ech. Vi ddi nhttng dua mui luong thyc kich thich hp nfli da ga"'
tre ttong Ech da an nhimg thtt khong thS an Trudc sy ddy vd den quay quit vi cii ddi
dupc - an than. Dung trudc dong than mui con ngudi da thfl Men each ling xu khic
chung "hip biy ttong ching khic nio mfli nhau. Ngudi me phii dau ddn bdn di dtta con
cua nhttng con chd da phat hien ra thtt ed thS than yeu, ngudi con phdi bin minh dfl ciiu
an dupe ttong dflng rac bin"^ Than dupc gia dinh vupt qua hpin cinh khfln cirng cua
chung xem la "cd mdi thom la" nhflng dtta can ddi, cd dtta chflt vi "mpt btta no", ed dua
tte ttong thfln an than cdm giic nhu dupc ty vin dfl giam di ganh ngng gia dinh. Cd thfl
thudng thuc mpt mdn an tuyflt hio, chdng bi ndi, ttong tinh ttgng ddi khdt sy ddnh dfli eua
mfl mupi vi nhttng am thanh nhai than gidn con ngucri ttd nfln nghiet nga vd dau ddn htm
tan ly. "Mfli dua chung tfli cam mpt thdi bao gid hflt.
than ra sue md cin nhai rau rau. Mat dua nao Hau hflt tieu thuyflt cua Mge Ngon, miflng
dua ndy deu biflu 16 mpt sy himg phdn tpt an Id mfli b|n tim hdng diu cua nhiflu ngudi.
cimg, dflng thdi cflng pha m^t chut thin bi""* Ddi vd chflt ddi hifln len dly dm dnh ttong
An than da ttd thinh niflm vui cda nhttng nhung ttang van. Bdu vgt cua ddi da miSu td
dtta tte ttong tiifln. Chung an than a bit ky hdnh trinh bi tting xin phit chin cua dan
nai nao, ngfli ttong ldp hpc "miflng dua ndo ttong thfln. Cupc hdnh trinh ndy dd dfl lgi
cung den nhflm, bpt than lim tdm". dpc dudng mdy chye xdc chflt, "ngudi ta
Ngudi dpe cung khflng thfl quen dupc cie khflng cdn dd sttc dfl chfln nhttng xdc chflt
nhin v|t ttong tiflu thuyet Bau vdt cug ddi ttfln dudng, th|m chi khflng cdn ed tim ttgng
Cung vi sy sflng eda cdc con ma Thuang nhin lai mat ngudi chflt" . Ngn ddi nam mot
Quan Lfl TM phli in cip dgu eho cic con. chin bfln mot dd khifln ngudi dan roi vao
Hinh inh nhung ngudi phu ntt keo eoi eho tinh cinh bi ddt. Kim Dflng cdm nhan "sua
xudng xay bpt cua Tu Ma Khfl th|t thim hgi me toan rapt mdi re ed vd vd cay"' . Trong
khflng khi ddi khit, nhiflu ngudi da bdn vp

^ Mac Ngon (2004), Mgc Ngdn vd nhOng idi lu bgch,


(NguySn Thi Thai djch), Nxb Hdi nhd vdn, Hd Npi, Ir. 99- * Mac Ngon (2001), Bdu vdt cua ddi (Trdn Dinh Hien
100. dich), Nxb Vdn nghp TP Hd Chi Minh, tr. 8 1 4 .
' Mac Ngdn (2007), tcA, (Nguyen Trdn dich). Nxb Phy *Mac Ngdn (2001), Bdu vgt da ddi, (Trdn Dinh Hiin
ni!HdN«i,n-.14. dich), Nxb Vdn ngh? TP H6 Chi Minh, tr.l69 -170.
* Mac Ngdn (2007), Ech, (Nguyen Trdn dich), Nxb Phu ' Mac Ngon (2001), Bdu vgi cug ddi, (Trdn Dinh Hiin
nO HdNdi, lr.16- dich), Nxb Vdn nghf TP Hd Chl Minh, tr. 107.

NGHIEN Cdu OdNG BfiC fi. sd 6(172) 6-2015 73


N^ien cihi khoa feofe

dp con dfl cd cai dn, hp nhu nhflng con vat xe fl tfl, khdng vp con gi hflt, con chi mufln
ttanh nhau miflng dn ttt canh rau dgi. Cflng vi dupc an mpt btta thit eang byng"' Chinh
ddi ma mflt thdnh vifln ttong gia dmh khit vpng iy di khifln cgu cd mpt ndng lye
Thuang Quan phdi ban mmh vao nhd thfl dfl dgc biet cd thfl hiflu dupc cim xuc cug ifl thit,
eitu bdy sinh mang v i ed tifln chtta benh cho ndi chuySn dupe vdi chiing. No mgng y
mp. Cd thfl ndi ttong tiflu thuyflt Mgc Ngfln nghta la "mpt cupc trdng phflng gitta nhimg
cii ddi vd miflng an Men huu nhu mflt Men ngudi tri ky", nhung ngudi hiflu nhau gin bd
thuc nghiet nga day dm inh vd day diit. vdi nhau. Bdi chi ed nhttng ngudi tri ky mdi
Trong sy ddy vd dfln quay quit vi cii ddi con ed thS c6 nhttng tinh eim, edm xuc vd sy
ngudi Men lfln ding thucmg vd tfli nghiSp tuong tfldng nhu v|y.
"Nhiing phan ttt phai hiru vtta lam cfl vtta Tiflu thuyflt Mgc Ngfln dam da mlu sic
nhgt rau dai bo vao mom nhai tteu ttgo,... nguyfln so va man dgi. Tuy nhifln ai dd timg
Nude bpt ttong miflng toan mflt man xanh, dpc vd biflu vdn Mac Ngfln thi lai thay c6
guang mat ngudi nao cflng vang bung ra, soi sue hip din d|e biflt. Ong thudng di sau khai
guong dupc". thac mgeh ngam bfln ttong chiflu sau tam ly
cai ddi cd stte mgnh khung kMflp, nd dai con nguoi dupc nUn tih|n nhu nhihig gi ban
ding va khflc Uflt. Trong tiflu thuySt Mac sa nhit. Cung vdi edi nhin ve vai trd cua vat
Ngfln eai ddi Men lfln thudng tryc vd dm dnh. chat dfli vdi con ngudi, Mgc Ngon cdn cho
Nhdn vat La Tiflu Thflng ttong 41chuyin tdm thay sy tha hda mgnh me khfle liet do vat
phdo cd mpt tinh yflu dfli vdi thit vd sy them chit mang lai. Ddy chinh 11 diflm ddc sic tgo
khdt dfln "chdy nudc mdt" mfli khi thay dd nfln sttc mgnh nghe thugt ttong tieu thuyflt
cde loai thit trfln huyen. Cu^c ddi cua thin Mge Ngfln.
thit La TiSu Thflng bi vdy bua bdi ban 1.400 2. Mo tip cli ddi - bilu tuong cho long
ttt "thit". Khi cgu dupe nam tufli bd bd nha hi sinh, due vi tha va khat vpng ve cupc
theo efl DT La dfln nhttng vung dat xa xfli md sflng hgnh phiic
c|u chi dupc biet dSn qua nhihig ldi dfln thoi Cd thfl ndi, cdi an cdi uflng Id van dfl nfli
cua cdnh lii bufln. Ttt khi bfl bo di, hai me cpm nhit ttong ddi sflng vgt chat, nfli sp hdi
con can sflng vdt va vd tdn tifln dfln mtte cdi ddi ddy vd ludn thudng tryc trong tam tti
"them thit dfln khfln khfl", "ehay tinh... nhu con ngudi. Dong hanh cflng vdi sy sp bdi vS
tuyflt ttang trfln dinh nui". La Tiflu Thflng cai ddi la udc ma vfl cupc sflng no am hgnh
cung nhdn ra mflt chdn ly: "Cut me nd nha phuc, li noi con ngudi khong khflng phii lo
gach, cut me nd xe tii gili phdng, cut me nd lang vfl miflng com manh io. Dong thcri
cupc sflng hu vinh khi byng Ichong mpt ti md trong sy tfli tam cua su vgt lfln vi cdi del van
bfli tton" . Vdi khdt vpng cung ham mufln in CO nhflng dflm sing vfl nhin cich, do Id su vi
thit dfln dien cuong. La Tiflu Thflng chfli bd tha eao ci va long M sinh cao thupng cua
tat ei: "Con khflng cin nha gach, khong can con ngudi.

' Mac Ngdn (2004), 41 chuyen ldm phdo (Trdn Dinh Hiin ' Mac Ngdn (2004), 41 chuyen ldm phdo (TrSn Blnh Hiin
dich), NxbVdnhpc, HdNfi.tr.lS. dich), Nxb Vdn hpc, Hd Npi, tr. 81.

74 NGHIEN Cda OdNG Bfic fi. sd 6(172) 6-2015


Nghien cvcu khoa hqc

Ngudi me Lo Thi trong Bdu vdt cug ddi Ngpc Ntt - CO con gii thu 8 eda gia dinh,
cl ddi phgm rat nhiflu sai lam tu ngogi tinh, ngudi duy nhit khflng din thin vdo dcri song
logn luin, giSt me chflng nhung "dn cdp tM chinh tri luc bdy gid, la "khdi tuyflt trfln dinh
ian niy lan dau". Cich an cip cua cM eflng ndi d chdu Nam eye khdng hS vdn byi.
"dpc nhat vd nhi" trfln dpi. De qua mat cae Trong ngpc ttang nga, hoa nhuong nguyflt
edn bp kiflm tta, chi da nuot timg ndm d|u then, mflt cai dep dieh thye"'^ da chpn each
vdo bung. Vfl dfln nhd chi quy trudc mpt ttam minh xuong song Thudng Luflng ty van.
chdu nude dung dfla ngody vdo co hpng dfl Chi xdt xa khi nghe nhiing tiflng nfln pe cua
nfln ra nhiing hgt dgu: "Me quy xuflng nfln me, mpt su giang xe, ttanh chap gitta ban
thflc nfln thio cho bang hflt luong thye ra nang dupc an, dupc sflng vdi tinh thuong
bfln,... Me khflng cdn thi gid dS ttd ldi cM, bao la ddnh eho me, gitta sy tan nhdn vdi
tiSp tyc ngoiy chiflc dfla vio ttong hpng dfl yflu thuong: "Tiflng lom bom cua lucmg thye
nfln,... me g|p lgi nhu cpn tflm. Me quy gfli roi xuflng nudc khien ehi run bdn ngudi
xuflng dit, hai tay vin mep bfln, hai vai nhfl mong eho eai tiflng ay stim cham diit, lai
lfln cfl vuon ra rfli lgi ryt lgi"'". Lau ddn "da mong nd ctt tiflp tuc rai. CM dn cai mui cua
day me da ttd thdnh cdi tdi chi cdn cdi xuflng dich vi cd ldn mui mdu khi me ndn, ddng
dfle nguac ra, khdi can ngody hpng cho budn thdi lgi biflt on edi mfli khd cMu dy... khi me
nfln""... Bang each nay, nguoi phy ntt iy da dua cho chi bdt hfl nflng ndc mui d|u song,
nufli sflng ddn con vd chiu bang nhung bdt nudc mit chi roi li chg, cii miflng xinh xinh
hfl edn nguyfln mui dgu sflng ttpn ldn dich dg gi|t giat, mpt thia dua vio miflng li mpt
ddy vd d mui mdu. Cau chuyfln vfl Thupng hdng nudc mit ttio ra. Ngin vgn ldi eim on
Quan Ld Thi - ngudi me vi sy sflng eda cdc me ehua chat trong long nhimg chi khong
eon - mflt ngudi "ed mpt ddi ngay thing ndi ra miflng"'". Chi "vtta mong me vfl nfln
cting khdng khfli ttd thdnh tfln ttpm vat". ra luong thyc lgi sp me vfl non ra luong
Nhung binh flnh xet ky thi do 11 su hi sinh vT tiiyc""
dgi cug ngudi me. Hdmh dpng eua me khifln Ld nguoi sflng ldng le nhat trong gia dmh,
Kim Dflng - kfl suflt ddi tteo tu tudng ttfln chi cung luon tih|n sy hi sinh, thua thiflt vfl
diu vu - cung cim dflng m i nhan ra chin ly: phia minh nhiflu hon: "An khflng du no thi
"Day khflng phli Id in cip. Cd nhttng chi ughT rang ehi id gdnh ndng cho cd nhd.
chuyen cdn xiu ho gip ttam lan an cap ay CM mac quin do cu vi mpi ngudi chp ring
chu"" mit ehi CO sdng ddu md biflt dupe mdi cu"' -
Trong hoan canh ddi khat iy, dfl bdt di Ngay dfln lue ttt gia coi ddi ehi vin lo ling
gdnh ndng com io cho me, Thupng Quan
" Mac Ngdn (2001), Bau vgt ciig ddi (Trdn Dhlh Hiin
djch), Nxb Vdn ngh? TP H 6 Chi Minh, tr. 817.
'" Mac Ngdn (2001), Bdu vgi ciig ddi (Trdn Dinh Hiin " Mac Ngpn (2001), Bdu vgi cua ddi (Trdn Dinh Hiin
djch), Nxb Vdn nghp TP Hd Chi Minh, tr. 812 djch), Nxb Vdn nghp TP Hd Chi Minh, tr. 854-855.
" Mac Ngdn (2001), Bdu vdl cua ddi (Trdn Dinh Hiin " Mac Ngdn (2001), Bdu vdi cua ddi (Trdn Dinh Hiin
dich), Nxb Vdn nghe TP Hd Chi Minh, a. 813. dich), Nxb Vdn nghp TP H6 Chl Minh, tr. 813.
'^ Mac Ngdn (2001), Bdu vdl ciia ddi (Trdn Dinh Hiin '* Mac Ngdn (2001), Bdu vdl oia ddi (Trdn Dinh Hiin
djch), Nxb v a n nghd TP Hd Chl Minh, tr. 583. dich), Nxb Vdn ngh? TP Ho Chl Minh, tr. 815.

NGHIEN Cda DdNG BfiC fi. Sd 6(172) 6-2015 75


Nghien clhi khoa hqt

nhimg gi tflt dep nhlt eho gia dinh "chi sp oi, ci ddi con chua bao gid dupc hudng
trim mmh ttong chum nudc thi phifln hi cho phuc, du chi bang hgt vimg" '. Ngpc Ntt la
me. Chi chflt tgi nhd thi buy hogi thanh danh hinh dnh dgi difln cho sy hi sinh, dttc vi tha
nha Thuang Quan do viy chi ra sflng tu cao thupng. Li nui tuyflt khflng vuong chut
tin"" byi gitta x i hpi day bon chen, ghen ghet va
La chi em song sinh vdi Kim Dflng, kflt tan bao.
qui cua mdi tinh gitta me va muc su Malfla, Trong hoan eanh bi dat ay, gia dinh
ngay tu khi mdi Ipt long. Ngpc nu da bi mfl Thupng Quan da dupc sudi im blng ngpn
cd hai mat. VS dep cda ehi Id kSt qud cua sy Ida hi sinh ldn lao cua Tuflng Dfl. Cfl da ban
pha tgp giug Chgu Au vd Chlu A. Thdn hinh minh vao nha thfl vdi ba tram dong dfl ettu
ehi dpp tdi muc khuynh qufle, khuynh thdnh. gia dinh vdi bdy sinh mgng vd cd thflm tifln
Cdi dep cua chj lifln quan nhiflu hon tdi yflu chug benh eho me: "Thuang Quan Tudng
tfl giflng lai "mui dpc dtta, da tting nhu Dfl dua cho me vtta khdi bflnh mpt xip
tning gd bdc, tdc vdng mflm mgi, cfl thon dii tifln... Me nggc nhifln hdi; - Tudng DS con
nhu thifln nga gion nudc"'^. Trudc sy hi sinh lly diu ra tifln thfl niy?... Chi Tu ndi: - Me,
ldn Igo edg nguoi me, "cM khdng dinh long eon da bin minh rfli,... Me ldo ddo rfli nga
an dgu, nhimg khflng sao cuong lgi dupc, tu sdng xoai ra nhi"^^. Sau nhihig thdng nam
ldu lim rfli, dg day chi chua hfl biflt dfln mui lira lac dly mlu v i nudc mat, vdi biflt bao
vi cda luong thyc"". Ngpc Ntt da chpn each eay ddng tdi nhuc. Sy ttd vfl v i cii chflt cda
gidi thoat khfli tinh trgng giing co dau ddn Tudng De d n g khing dinh thSm "tiSu su
trfln bing cai chSt. Mpt sy giii thoit cung cay ddng ddy nude mat" cua cM. Cd thS ndi
quan trong sy cfl don, bS tac va lgng le: "CM Men thyc nghiflt nga cuflc sflng da ldm con
Tam treo ISn dS rfli lan xuflng mep nudc... nguoi mat di niflm tin vS chan ly, vfl tinh
Rfli miflng vin hit, chi 'In budc ra giua ngucri. Tiflng eudi, nude mdt voi tdt ed cdm
sflng,... chi vin tiSp tyc tiSn ISn rfli dpt ngpt xuc dflu chai sgn khifln eon ngudi dfli xu vdi
bifln mat"^°- nhau qua lanh lung v i tin nhin.
Cd thS ndi hi sinh tham lgng va vi tha cap La nan nhin eda xa hpi, vol cuflc ddi day
ca la tihOng dttc tinh eua Ngpc Ntt, ldi than giflng bao, thuang tich mang vi man cua
cua ba me Lo Thi id sy khdi quit ed cupc ddi nudc mit va mfli tanh cua mau. Tudng De la
dau khfl vd bdt hgnh cua cM "Cpn nho thiu Men than cda long hiSu thdo, eua due hi sinh
hiflu mpi nhe, nd khflng mufln Id gdnh ndng eao ci. Vat chit khflng ehi khifln cho con
eho minh nfln mdi tim dSn cai chet!... Con ngudi roi vio ttgng thli quin bich, bi dit vi
miSng gn, V|t chit cdn nhu mpt lang kinh.
" M a c Ngdn (2001), Bdu vgi cug ddi (Trdn Dinh Hiin
djch), Nxb Vdn ngh? TP Ho Chi Minh, tr. 809.
" Mac Ngon (2001), Bdu vgi cug ddl (Trin Dinh Hiin
djch), Nxb Vdn ngh? TP Ho Chi Minh, tt. 585.
" M a c Ngdn (2001), Bdu vgi da ddi (Trdn Dinh Hiin " Mac Ngdn (2001), Bdu vgi dg ddi (TrSn Dinh Hiin
dich), Nxb Vdn ngh? TP Ho Chi Minh, tt. 813. djch), Nxb Vdn ngh? TP Ho Chi Minh, tt. 817-818.
-° Mac Ngdn (2001), Bdu vgi da ddi (Trdn Dinh Hiin " Mac Ngdn (2001), Bdu vgt da ddi (Tr^n Dhlh Hiin
dich), Nxb Vdn ngh? TP Ho Chl Minh, tt. 816 -817. djch), Nxb Vdn ngh? T P H d Chf Minh, tt. 183.

76 NGHIEN Cdu DONG Bfic fi. s d 6(172) 6-2015


Nghien ciicu khoa hqc

mdt chat thanh Ipe dfl tih|n chin nhflng ddm Thfl gidi nhan v|t ttong tiflu thuyflt Mgc
sing vfl nhan each. Ngfln phong phu, da dgng nhung mdi nhdn
Trong hoan einh tdi tam, bi dit vi sy vdy vat dupe tae gia di sau khae hpa mpt net tinh
bua eua miflng dn, eon ngudi van Ichflng edeh ddc tnmg nhdm nim bit cii thdn cua
ngimg mong ude mpt sy dpi ddi. Cdy tdi ndi nhdn v|t. Thong qua viflc kflt hpp gitta yflu
gign la tiflu thuySt viSt vfl thdi ky dau dfli tfl ky lg qudi ddn vdi yflu tfl chan thuc, vtta
mdi. Trong d u chuyfln dan huyen ThiSn thyc vua do, ly ky, huyfln hogc. Nhd vdn di
Dudng dupe mua tdi hi vpng doi ddi. Tdi li sau khgi phi phan nhan tinh ttong con ngudi
tuong lai, la cupc sflng cua hp. "Bdn dupc vdi du sac thai tinh vi, da dien, kho nam bat
tdi nhd nha hoan hi. Bin khflng dupc tdi nha nhat cimg nhiing van dS nhan sinh vfl kiflp
nha phat difln"^^ Tdi khflng ban dupc mfli ngudi dupc dat ra mang tinh ttiflt ly sau sac.
tinh cua Cap Ma va Kim Cue eflng bi huy 3. Cai ddi - sir tha hda, bang hoai ve
diet theo, kflt eye Cao Ma bi bit, Kim Cue dgo dire eon ngiroi
roi vao tinh ttgng bi ddt khi cha bi xe cua Voi tinh than sdng tgo, khflng ehdp nh|n
huyfln trudng cdn chflt, me bi bdt v i cfl treo sy sao chep, ldp Igi bang cdch "thay tfln dfli
cfl ty vin khi cdi thai trong byng quay dap hp, bifln nhttng cdi cua cdc nha van phuang
ddi ra dcri. Ngudi dan hi vpng mpt cuflc sflng Tdy thdnh cdi eua minh" nhu nhd vdn tung
no am hanh phue nhung tat ca roi vdo be tac tdm sy. Chung ta nh|n thiy su nfl lye eua
cung dudng voi mflt khdng khi nflng ngc mui nhi vdn ttong viflc lam cho tdc phdm cua
tdi thoi. Bao nhiflu bi kich gia dinh xiy ra tii minh khong giflng bdt cu nhd vdn nao. Mgc
day, tdi Id noi niy sinh mpi hgnh phue vd Ngfln da ldng nghe va quan sat cuflc sflng
khfl dau, hi vpng va tuyflt vpng, sy song v i con ngudi roi phan anh vio tic phim nhu
cdi chflt cua con ngudi. V|t chit vin lufln Id mpt qua ttinh tim kiflm bin nguyfln eon
cdi nut bat diu va gili thodt cdc bi kich vdi ngudi mflt cdch chdn thyc v i sau sac.
tit ci niSm hi vpng vfl cupc sflng tflt dep. Qua v|t chat md cu the Id cii dn, cdi m|c,
Cflng nhu nhin v|t Kim Dflng khi thiy nhd vdn da thfl hifln sue hdy hoai dtt dpi, ghfl
me bi ddnh thi can gi|n bflng lfln. C|u mo gdm cua miflng an. Nd ldm tha hda nhan
tudng dfln mflt ngay dung bdo kiflm Long cich, nhdn tinh con ngudi. Nd cdn Id nguyfln
Tuyfln dfl rtta thfl, trd ban nhiing tfln dc fln. nhdn ehinh dan dfln tinh ttgng "chet ttong
Cd the ndi khflng ngimg mo udc tdi cuflc lue sflng". Biflu hien cua nd Id sy dfl hen ich
sflng hgnh phuc la bdn ning cua eon ngucri, ky cda eon ngudi. Cflng vi qui ddi, qua khfl
qua do he lfl cho ngudi dpc khdng chi vfl tiie md ngudi ta phdi dn cap dn vyng. Thupng
gidi nhdn vat trong tiflu thuyflt md hon hflt Quan Lfl Thi ttong Bdu vdt cita ddi vi sy
chiing ta cdn cd co hfli tiflp c|n vdi the gioi sinh tfln cua dan con ma phii an cdp dau,
quan, quan diflm nghe tiiugt cua tdc gia Mac phli lim ttdi viflc vdi luong tdm. Hay Kiflu
Ngdn. Ky Sa - hoa khdi cua hpc vifln y khpa -
ngudi chi tin vao khoa hpc dd keo theo Kim
=' Mac Ngdn (2003), Cdy Idi ndi gign, (Trdn Dinh Hiin Dflng cung an ttpm trimg gd d nflng trudng.
dich), Nxb Vdn hpc, Hd Npi, a. 53.

J i o H l l N cdu OdNG Bfic fi, sd 6(172) 6-2015 77


Nghien cihi khoa hqc

Cung vi ddi vi miflng dn, ma nhimg ngudi nhu Hodc LS Na vi mpt mudng chdo ma phai
phu ntt keo coi cho xudng xay bpt eda Tu khuat thdn. KiSu Ky Sa la lfl cflt cufli cimg
Ma Khfl cMu mat nhdn cdch. "Id nguoi phu ntt tre nhat, dep nhit, va rit
KM d i ddi tran nggp va cMflm ITnh tM cii ngang budng". Trong con ddi khdt ay, cfl nu
xdu lgi cd ca hfli lfln ngfli. Tflt nghiep hpc hoa khfli xinh dep day ngang budng ehi tin
vien Y khoa, Kiflu Ky Sa la dgi difln eho vd bio vfl khoa hpc dfln cimg KiSu Ky Sa
ting ldp tri thttc trfl cd tu tuong tifln bfl, kifln cflng phli dinh dfli danh dy dfl bio toan tinh
quyflt bdo vfl kifln thdc khog hpc dfln eung. mang. Ngudi dpc dau xdt khi miflng in dupe
Nhung dd Id cdu ehuyen ichi Ichdu phin an dung lam moi tihtt con nguoi "Truong Rfl
dang cpn ba lgng mflt ngdy, khi khdu phdn tay cdm dogn day thep ttfln dau ed cam mpt
an ehi edn mdt lgng ruai mpt ngdy thi ngay chiflc banh mdn thau ttdng bdc, luan di lupn
cd nhihig ngudi cirng ran nhat da khflng cdn lgi ttong rimg liflu, vua di vua rung nmg
tin vdo khoa hpc cung khflng cdn niflm tin dogn ddy nhu nhu moi"^. Kiflu Ky Sa khflng
vdo chinh tri ntta. Nhung con ngucri tre trung thfl cuong lgi sy hip din cua edi bdnh dufli
vdi iiMet buySt ttdn day nhung duoi sy ddy theo nhimg vo hut chi "rfln ri nhu con chd
vd khfle liet eua ccm ddi "vu din vdo nguc, cdn bi lua". Cfl duoi theo chiflc binh vdi ban
hang thdng khflng cdn kinh nguyflt" thi long ndng dflng v|t ma khong cln biflt ngudi cim
ty ttpng vd tiflt tdo se khflng edn. Dang sp binh li ai.
hpn CPU ngucri ttd nfln lgnh lung, vfl cdm vd Ngudi dpe xdt xa kM ehdng kifln dnh
chai sgn: "Mpt nguoi lao diu xuflng ldng ruot dufli quii din vd dfl tifln ndy. Cdnh
sflng y hflt mflt con cd qudy. Khflng ai kflu Truang Rfl dung hai chiflc banh lam mfli nhu
cim, eflng khflng ai quan tdm dfln nguoi kia. dfl cd dupc than xac cua Kieu Ky Sa dupc
Lit sau lgi mpt ngudi nttg ttgm minh. Lln miflu t l tu ttang 572 dfln ttang 575 chp thiy
ndy thi phin ung cua mpi ngudi eing lanh sy do vo cua dgp ly, nhin luan, nhin tim
nhat"" con nguoi v i xa hOi. Nd lan sau vao nfli bit
Khi eufle sflng ttd nfln cimg quan, co eye hgnh cua moi kiflp ngudi va di kem vdi nd la
thi mpi gia tri chan chinh dflu bi lang qufln, sy tha hda dfln tot cirng, tpi ngMep vd ddng
con ngucri v|t lfln, quay eudng mpt d c h difln thuang eda can ngudi. Trudc miflng dn Kiflu
cuflng dS dau ttanh, xlu xe nhau, dfl dupe Ky Sa ddy kieu hanh ttd nfln th|t nhuc nha
sflng vl tdn tgi. Trpng nhttng nam mpt ngMn "nhu con chd an vung, mac eho phia mflng
chin tram sdu muoi day ddi khit ly, Truang bi vui dip ndng nfl, vin cfl nhin dgu nuflt
Rd - ngucri phy ttich chia khlu phin d nhi miflng bdnh, rfli lgi co nuflt thflm mdy miflng
dn da dung thuc an iam moi nhu dS cudng ntta"^ . Cd le niflm vui dupc an mgnh hon
hiSp gan nhu khdp lupt cac ntt phan tii phdi nfli dau bi ehd dgp, cuong hiflp, mac eho the
hiiu d nflng tiirdng. Ngay dfln nhirng ngudi
xuat than quyfln quy tirng dupc di hpc d Nga
" Mac Ngdn (2001), Bdu vdt cda ddi (Trdn Dinh Hiin
djch), Nxb van nghe TP Hd Chf Minh, tt. 572.
" Mac Ngdn (2001), Bau vdl da ddi (Trin Dinh Hiin " Mac Ngdn (2001), Bdu vgt da ddi (Trdn Dinh Hiin
djch), Nxb Vdn nghe TP Hd Chl Minh, a. 566. dich), Nxb Vdn nghe TP Hd Chi Minh, tt. 574.

78 NGHIEN Cdu OdNG BAC fi. s d 6(172) 6-2015


Nghien ciru khoa hoc

xdc bi xdm hgi "mifln sao khflng inh buong thuong voi nhieu manh loi gian xao de kiem
tdi cdi miflng". d day eon ngudi da bi ggt di lgi, lao bom phoocmalin vao thit kiem lgi
phdn ngudi, ehi edn lgi phdn ban nang tfln tai.
nhuan ma khong can biet hau qua. Duong Tu
Dfl roi euoi cflng chet trong sy no nfl dau ddn
Tran kiem song bang nghe buon phe lieu
dfln tpi nghiflp: "Giflng nhu Hoic Lfl Na dn nhung cung bidt sur dung manh khoe cho
nhiflu nim bi ngfl doe chflt, Kiflu Ky Sa eungnuoc vao bao bi de chuoc lgi. Con Dam do
chflt vi an nhiSu banh dau"^' te trong thon de kidm dugc lgi cao, hg co
(3 mpt gdc dp khae, thin thit La Tiflu nhieu manh loi xao tra, dac biet "co kha
Thflng sin sang danh dfli mpi thu. Ngay ca nang sieu viet ve chuyen hoa nhiing thii thoi
tinh edm tiiiflng lieng nhit - tinh miu hi dflnia thanh dinh duong"^*^ voi cdch 1 ^ an phi
dupc dn tMt "Bat kfl ai, ehi cdn cho mpt cdi phap: "Bom nuoc la vao thit thu hoach ciing
dfli dS thom phtte hodc bdt thit ngiy md Id la tien"^'. Cai phi nhan tinh trong hanh dgng
con khflng chut chin chtt gpi lufln ngudi do bom nuoc va tam phoocmalin vao thit cua
bang bfl hoac quy xuong lay mflt Igy hoge lao Lan va mgi nguoi dan trong thon do te la
vtta gpi bing bfl vtta quy Igy"^*- Von la mpt bat chap mgi hau qua ke ca viec phai tra gia
dug tte hau an thit, gid day dudi sy tin tiflnbang mau: "Mgi nguoi deu bom, ta khong
cug ngudi me eau lgi eang them khat ban. bom thi kh6ng nhung khong kiem ra tien,
Trong sy them kbit thit dfln ehay nudc mit, con 16 chong gong,... Tich liiy nguyen thuy
vdi La Tiflu Thflng "npi dung quan trpng cda la mgi ngudi kiem tidn bang mgi each, dong
cuflc sflng hanh phuc Id luon an thit thd gidn,
tien nao ciing day mau ngudi"^^... Nhan each
chi cin cd thit an, chuyfln bo me ttanh cdi con ngudi dan bi bang hoai vi lgi nhuan, hg
tham chi ddnh dam nhau cung khdng hfl hdn khong quan tam den hau qua ciia sir viec.
gr> Tidu thuyet ciing md ra khong gian Id hgi dm
Cung trong 41 chuyen tdm phao, khSng thirc vdi nhiJng canh an uong thda the, canh
gian nho be trong thon d6 ih duac Mac Ngon tan sat lan nhau, nhihig moi quan he phuc
tai hien voi chang chit cac m6i quan he. tap. Nhung nhin chung, nhiing manh khoe
Nhung tiru trung chi vi quydn l^i, Lao Lan gian lan trong lam an ciia tat ca cac hang
vofi B4y Dieu d4u da nhau vi cai chixc truong ngudi deu dugc phoi bay. Co nhimg ten dua
thon beo bd. B4y Dieu du d6 La Thong ddi vao bong tdi de trgm cap, co nhiing quan thit
pho lai Lao Lan,... tat ca nhan vat quay lgi dung ngay Id hgi thit de ban thit khdng
cu6ng trong vong danh igi, dl c6 lgi va dat dam bao din ddn hon 100 ngudi bi ngg dgc.
dugc muc dich, hg bdt chdp mpi thu doan Bi hai hon la canh tugng cac y bac sT trong
lira gat nhau. Lao Lan voi vai tro mot tieu luc vgi va cuu ngudi bi ngg dgc van kip mac

" Mac Ng6n (2001), Bdu vgi cua ddi (TrSn Dinh Hien " M a c Ngon (2001), Bdu vgt cua dd\ (Tran Dinh Hien
djch), Nxb van nghe TP H6 Chi Minh, tr. 575. djch), Nxb van ngh? TP H6 Chi Minh, tr. 144.
^* M?c Ng6n (2004), 41 chuyen tdm phao (Tr^ Dinh '' Mac Ngon (2001), Bau vql cua dai (TrSn Dinh Hign
Hien djch), Nxb Van hgc. Ha Npi, tr. 15. djch), Nxb van nghfi TP H6 Chi Minh, tr. 79.
^ M9C Ng6n (2004), 41 chuyin ldm phdo (Trin Dinh ^^ Mac Ngon (2001), Bdu vgt cita ddi (Trin Dinh Hian
Hi^n dich). Nxb VSn hpc, Hk Npi, tr. 18. djch), Nxb van nghe TP H 6 Chi Minh, tr, 305.

NGHIEN ClirCl P O N G B A C fl. %6 6(172) 6-Z015 79


Nghien cvcu khoa hpc

ca nga gia. Vi lgi nhuan tat ca deu trd ndn thdng md tip ve cai ddi, di?n mao va tinh
doi tra, ngay den ca tugng nhuc than cung bi than cua cac nhan vat, cdu tnic da tang bgc
tac bing gd lidu - loai gd hay mgt "chi vai Clia cugc sdng xa hgi hidn ra vdi tat ca cac
nam la nhay an rudng" thay \\ gd dan huong. thuoc tinh ddi lap nhau: thuc - ao, that - gia,
Cd the thay cai ddi da nhdn chim phdn ldn thien - ac,... Nhd vay md tip nay cd y nghia
nhan vat cua tieu thuyet Mac Ngdn vao ao sau sic va thdm dim tu tudng nghd thuat
ddi ngap ngua ai due va vd minh. Tmi Quoc ciing khat vgng day chat nhan van ciia tac
la cudn tieu thuydt Mac Ngdn tung cho rang gia.
"khdng the nao viet hay hon the niia". Qua
ngudi ke chuydn ham dn, ngudi dgc tiing TAI LIfiU THAM KHAO
budc thay dugc su tha hda bdi tuu sdc ciia
vidn chinh sat Dinh Cau vdi mdn thit tre con L Mac Ngdn (200 V, Bdu vgt cua dai (Tran
ma anh ta thudng thuc ciing quan chuc thanh Dinh Hidn dich), Nxb VSn nghe, Thanh pho H6
phd rugu. Hon 1000 tir rugu xudt hidn trong Chi Minh.
tac pham bidu tugng cho sir tha hda ciia quan 2. Mac Ngdn (2003), Cay toi noi gian, (Tran
chuc. Tac pham rung ldn hdi chudng canh Dinh Hidn dich), Nxb VSn hoc, Ha Ngi.
tinh ve sir xa dga phi nhan tinh ciia con 3. Mac Ngdn (2004), 41 chuyen tam phao,
ngudi. CJ day, chiing ta c6 the thay su gap gd (Tran Dinh Hidn dich), Nxb Van hgc. Ha Ngi
giiia Mac Ngdn va Ld Tan d quan diem "hay 4. Mac Ngdn (2004), Tuu Quoc (Tran Dinh
ciiu lay tre em". Dd la the he tuong lai can Hidn dich), Nxb Hdi nha van. Ha Ndi.
dugc bao vd, cham sdc trudc su sa dga ve 5. Mac Ngdn (2004), Mac Ngon va nhiing
nhan tinh con ngudi. lai tu bgch (Nguyen Thi Thai dich), Nxb Van
hgc. Ha Ngi.
6. Mac Ngdn (2007), ich (Nguyen Trk
Bang each huy ddng mgi giac quan cung dich), Nxb Phu nir. Ha Ndi.
td bao Clia co the de kham pha hi?n thuc,
M^c Ngdn da tao nen mdt the gidi bidu
tugng, hmh tugng sdng ddng, ddc dao trong
tidu thuydt ciia minh. The gidi ay chira dung
nhieu ldp y nghia phong phii ma mdi lan giai
ma dugc mdt ldp y nghia ngudi dgc tiep can
gdn hon vdi cai hay cai dep cua van hda dan
tdc dugc Mac Ngdn giii gam trong tac phdm.
Mac Ngdn la mdt trong nhiing nha van
Trung Qudc duong dai cd nhimg but pha
ngh? thuat thanh cdng. Dac bidt la nhirng
sang tao trong nghd thuat xay dung cac md
tip nghe thuat day am anh. Thong qua he

80 NGHIEN cdra O O N G B ^ C d, S6 6(17Z) 6-Z015

You might also like