Professional Documents
Culture Documents
4. GPB HỆ VẬN ĐỘNG 2023
4. GPB HỆ VẬN ĐỘNG 2023
4. GPB HỆ VẬN ĐỘNG 2023
BỆNH HỌC
XƯƠNG - PHẦN MỀM
MÔ XƯƠNG
Hệ xương:
• Nguồn gốc từ lá phôi giữa
• Mô của xương do biệt hóa từ TB trung mô
3 chức năng:
• Nâng đỡ-vận động
• Bảo vệ
• Chuyển hóa calci và phosphor
2 loại mô xương: 2 loại xương:
• Xương đặc • Xương dẹt: cốt mạc
• Xương xốp • Xương ống: cốt hóa trong sụn
2
1
1/8/2023
Moïi loaïi xöông ñeàu ñöôïc taïo bôûi 2 loaïi moâ xöông: moâ xöông ñaëc ôû ngoaøi vaø moâ xöông xoáp ôû trong; giöõa
caùc beø xöông xoáp laø caùc hoác chöùa tuûy xöông vaø môõ.
2
1/8/2023
MÔ XƯƠNG
Tế bào của xương:
• Tế bào gốc tạo xương (osteoprogenitor cells)
• Nguyên bào xương (osteoblasts)
• Tế bào xương (osteocytes)
• Đại bào hủy xương (osteoclasts)
3 cấu trúc vi thể mô xương:
• Chất dạng xương: chất nền xương chưa khoáng hóa
• Xương non
• Xương trưởng thành
Chất căn bản của xương:
• Hữu cơ
• Vô cơ
5
3
1/8/2023
4
1/8/2023
10
5
1/8/2023
11
12
6
1/8/2023
13
TỦY XƯƠNG
TỦY ĐỎ
TỦY VÀNG
14
7
1/8/2023
15
◼ Đường mổ:
- Theo trục của chi
- Trực tiếp từ da,
qua cân cơ vào
xương
- Nhiều vị trí, tránh Mẫu sinh thiết
chỗ hoại tử, xuất
huyết, mô viêm
phản ứng.
16
8
1/8/2023
18
9
1/8/2023
ÔÛ phuï nöõ maõn kinh, toác ñoä maát xöông coøn nhanh hôn nöõa, trung
bình moãi naêm khoaûng 2% khoái löôïng xöông ñaëc vaø 9% xöông
xoáp. Do ñoù, 50% phuï nöõ maõn kinh coù nguy cô bò gaõy xöông so vôùi tæ
leä 2-3% ôû giôùi nam cuøng ñoä tuoåi.
0,7% khối lượng xương/năm
vùng chứa nhiều xương xốp như các xương đốt sống và cổ xương đùi
19
GAÕY XÖÔNG
(fractures)
Xöông gaõy→ khoái maùu tuï→khoái maùu tuï ñaõ ñöôïc toå chöùc
hoaù thaønh can sôïi hoaëc tieàn can xöông (procallus) cuoái
tuaàn leã 1→ beø xöông phaûn öùng thaúng goùc vôùi truïc cuûa
xöông gaõy→ teá baøo trung moâ trong moâ meàm xung quanh
bieät hóa thaønh caùc nguyeân baøo suïn, saûn xuaát caùc ñaùm suïn
sôïi vaø suïn trong bao quanh oå gaõy, laøm giaù ñôõ cho hoaït
ñoäng coát hoaù trong suïn, töông töï nhö ôû ñóa suïn tieáp hôïp.
Keát quaû can sôïi hoaù thaønh can xöông (callus) chaéc chaén
hôn, noái 2 ñaàu xöông gaõy laïi vôùi nhau→ tu söûa can xöông,
phuïc hoài oáng tuûy vaø taùi taïo hình daùng ban ñaàu cuûa xöông
gaõy töø tuaàn thöù 4.
20
10
1/8/2023
21
22
11
1/8/2023
23
Vi khuaån lao ñeán xöông chuû yeáu baèng ñöôøng maùu, moät ít tröôøng
hôïp coù theå theo ñöôøng baïch huyeát hoaëc phaùt taùn tröïc tieáp töø 1 oå
vieâm lao gaàn xöông. Öôùc löôïng coù khoaûng 1-3% beänh nhaân lao
phoåi hoaëc lao ngoaøi phoåi coù keøm nhieãm khuaån xöông.
24
12
1/8/2023
25
LÂM SÀNG
HÌNH ẢNH
GIẢI PHẪU BỆNH
26
13
1/8/2023
PHÂN LOẠI
Bướu lành:
• Không hóa ác: không thuộc mô sụn và mô bào
• Đôi khi hóa ác: nguồn gốc từ mô sụn, mô bào
(bướu sụn xương, bướu lành sụn một và nhiều nơi...)
• Bướu giáp biên ác:
. Bướu đại bào
. Bướu nguyên bào sụn
. Bướu sụn sợi nhầy
. Bướu sợi bó,...
27
PHÂN LOẠI
− Bướu ác:
* Độ ác thấp:
• Sarcôm sụn biệt hóa rõ
• Sarcôm cận vỏ
• Bướu men răng,...
* Độ ác cao:
• Sarcom tạo xương
• Sarcom Ewing
• Bướu tủy tương bào...
28
14
1/8/2023
− Tạo mô:
• Mô sụn: 41,2%, hay gặp nhất
• Mô xương: 29%
• Mô tủy: 5,8%
− 3 bướu hay gặp nhất: 63%
• Sarcom tạo xương
• Bướu sụn xương
• Bướu đại bào xương
29
DỊCH TỂ HỌC
30
15
1/8/2023
LÂM SÀNG
* Triệu chứng:
• Nghèo nàn, không đặc hiệu
• Giúp nghĩ đến bướu lành, giáp biên hay ác...
* Đau, nổi u và gãy xương bệnh lý
31
TUỔI
32
16
1/8/2023
VỊ TRÍ
33
34
17
1/8/2023
Siêu âm
Xác định thương tổn Xạ hình xương
CT, MRI
XQ và CT phổi
XQ và CT phổi
Phosphatase
0 tiến triển Tiến triển Phosphatase
Ca++/ máu
Ca++/ máu
Để yên
Theo dõi
SINH THIẾT
43
18
1/8/2023
44
44
45
19
1/8/2023
46
47
20
1/8/2023
48
49
21
1/8/2023
50
51
22
1/8/2023
52
55
23
1/8/2023
56
57
24
1/8/2023
• Trên X-quang, di căn xương thường có hình ảnh hủy xương (75%), một
số cho hình ảnh tạo xương (15%) hoặc phối hợp vừa hủy xương vừa tạo
xương (10%).
• Không phải tế bào u di căn đến xương trực tiếp gây hủy xương hoặc tạo
xương; nhưng bằng cách sản xuất các chất trung gian hoá học tác động
lên hoạt động của các huỷ cốt bào và tạo cốt bào tại chỗ.
• Gây đau, có thể làm gãy xương nếu xương bị hủy quá nhiều.
• Điều trị bằng tia xạ với mục đích giảm đau.
58
58
59
25
1/8/2023
60
BM.GPB 17/6/08 61
61
26
1/8/2023
62
U PHẦN MỀM
63
27
1/8/2023
U MỠ LÀNH
64
65
28
1/8/2023
66
67
29
1/8/2023
68
69
30
1/8/2023
70
SARCÔM MỠ
• Người lớn từ 40-70 tuổi.
• U có thể đạt kích thước rất lớn (trên 10 cm), hay thấy ở vùng
đùi và sau phúc mạc.
• U xâm nhập tại chỗ, hay tái phát sau phẫu thuật, di căn theo
đường máu đến phổi.
• Vi thể, u cấu tạo bởi các tế bào mỡ ít nhiều giống tế bào mỡ
bình thường, tuy nhiên luôn có các nguyên bào mỡ (lipoblast),
là điều kiện tiên quyết để chẩn đoán sarcôm mỡ
71
31
1/8/2023
SARCÔM CƠ VÂN
• U phần mềm ác tính hay gặp nhất ở trẻ em.
• Vùng phần mềm cạnh tinh hoàn, âm đạo và vùng đầu cổ.
• U có kích thước trung bình 3-4cm, giới hạn không rõ, mật độ chắc,
mặt cắt dạng hạt mịn, màu nâu đỏ, có xen lẫn những vùng xuất huyết
hoại tử.
• Vi thể đa dạng, với các tế bào u hình tròn, hình thoi hoặc đa diện,
nhân tăng sắc, bào tương ái toan có chứa các vân cơ giống các
nguyên bào cơ vân (rhabdomyoblast); tỉ lệ phân bào tăng.
• Sarcôm cơ vân là loại u có độ ác tính cao, phát triển nhanh, di căn
theo đường máu đến phổi, tuỷ xương và có thể cho di căn hạch
72
73
32
1/8/2023
74
74
33