PEDAGOGIKA SPOŁECZNA, HELENA RADLIŃSKA I JEJ TEAM WARTOŚCI

Do egzaminu zaliczyć ćwiczenia

Za tydzień ustalimy formę zaliczenia

Marynowicz-Hetka E. Pedagogika społeczna. Wykład. Podręcznik akademicki t.1.Warszawa 2006,2007.

Pedagogika społeczna jako termin został użyty przez Helenę Radlińską, twórczynię ram teoretycznych
pedagogiki społecznej w Polsce. Do dziś pedagodzy społeczni nawiązują.

Jest to dyscyplina rozwijająca się, kształtująca swoje aktywne stanowisko wobec dynamicznie
zmieniającej się historii naszego kraju (1908 rok) - subdyscyplina pedagogiczna

Nazwiska
• Helena Radlińska tworząca
• Aleksander Kamiński rozwijający ped. Społ. I wprowadził nowe obszary badań za
pomocą swojego podręcznika pedagogika społeczna bodajże ok lat 70
• Prof. Ewa Marynowicz-Hetka 2006 rok opublikowała wielki podręcznik pokazujący
kolejny etap zmieniającej się bardzo mocno pedagogiki społecznej

Pedagogika społeczna kształtuje siebie poprzez badanie rzeczywistości społecznej, która jest aspiracją
by pedagogika społeczna się rozwijała, a sama pedagogika społeczna proponuje w jaki sposób
teoretycznie można lepiej

Helena Radlińska powiedziała, że pedagogika społeczna jest nauką praktyczną, bo jest żywo
zianteresowana działaniem metodycznym, bardzo dobrze podbudowanym myślą teoretyczną.
Rozwija się ona na skrzyżowaniu nauk o człowieku (etyka, kulturoznactwo, biologia)
Pedagog społeczny to ktoś kto musi poznać prawo, elementy medycyny, kwestie kulturowe,
socjologiczne, etyczne - różne dyscypliny pomagają budować warsztat metodologiczny, metodyczny
teorii, by móc wypowiadać się w jaki sposób niwelować problemy

Pedagogika społeczna - Zainteresowanie wzajemnym stosunkiem jednostki i środowiska, współpraca,

wymiana, dzielenie, kooperowanie, dlaczego ludzie wzajemnie mogą pytać, poszukiwać odpowiedzi
itp. Itd. Wśród innych. Człowiek w środowisku życia, uczący się przekształcać środowisko życia, które
jest twórcze, dynamiczne, by wspierać człowieka

Człowiek korzysta zarówno z warunków bytowych jak i tych społecznych, kręgów kultury w których
uczestniczy. Wszystkie działania człowieka i grup społecznych realizują się dzięki sile człowieka i jego
ideałów

Pedagogika "społeczna" czyli działalność oświatowo wychowawcza ze społeczeństwem przez

społeczeństwo. Przekształcanie, ulepszanie warunków życia, zmiany warunków życia są kluczowym
wysiłkiem człowieka w toku życia, by nigdy nie stanąć w miejscu (przez całe życie dokonujemy
wyborów, podejmujemy pewne działania). "Społeczna" oznacza pracę edukacyjną, na rzecz uczenia
się ze społeczeństwem, przez społeczeństwo. Pedagog społeczny nie ma prawa narzucać swojej wizji
świata, ale ma metodologiczne, metodyczne, teoretyczne by negocjować.

Radlińska mówiła, że dziecko przychodząc do szkoły przynosi do niej również historię swojego życia
rodzinnego, rówieśniczego; dziecko żyje w znacznie szerszym środowisku niż środowisko szkoły. Tym
poglądem przełamała przekonanie, że szkoła jest jedynym miejscem rozwijania, kształtowania siebie.
Zwróciła uwagę, że obejmuje środowiska naturalne (rodzina, rówieśnicy, sąsiedztwo) i
instytucjonalne (żłobek, dom dziecka, przedszkola, szkoły). Rozszerzyła, jak wiele zagadnień nie było
podejmowanych.
Pokazała w swoich badaniach jak żyją grupy społeczne te defaworyzowane (ubóstwo, bieda,
bezdomność, a mówimy o I połowie wieku XX)

Nakreśliła optymizm pedagogiczny i przekonanie o wartości "lepsze jutro" - jako niewiadomą, ale
mającą potencjał wspierania człowieka na przyszłość, w kontekście rozwijania się.

Ok 800 milionów ludzi dziennie doświadcza niebywałego głodu.

"lepsze jutro"

Helena Radlińska bardzo dobrze znała życie, los człowieka, który zawsze jest wyboisty, trudny,
nieoczekiwane

Publikacje z I połowy XX wieku przed 2 wojną:

• Stosunek wychowawcy do środowiska społecznego
• Społeczne przyczyny powodzeń i niepowodzeń szkolnych
• Artykuł pomoc ratownictwo opieka

Jak rozmawiać, o czym rozmawiać, co zrobić by rozmawiać, gdy dzieci mają smartfony, co one
zapamiętają z tego dzieciństwa

Społeczne przyczyny powodzeń i niepowodzeń szkolnych

Ratownictwo, działanie tu i teraz w przypadku dużego zagrożenia życia, zdrowia

Radlińska wyraziła swoje stanowisko podbudowując się wiedzą

Pedagogika społeczna jest subdyscypliną społeczną by badacz uczył się rozpoznawać rzeczywistość
społeczną i by z tego płynęły propozycje, możliwości, by środowisko życia ulepszać i stwarzać lepsze
warunki życia

4 cechy charakterystyka
1. Globalność
• Integratywność, całościowość spojrzenia na życie człowieka; oznacza zainteresowanie
pełnym człowiekiem, w całym przebiegu jego życia oraz pełnym człowiekiem jako
osobą zintegrowaną kulturowo, psychicznie, biologicznie; wpływa na materialność
życia człowieka i kręgi społeczno-kulturowe; oznacza, że pedagogikę społeczną
interesuje to, co sprzyja rozwojowi jednostki i grup społecznych, ale i co przeszkadza,
co jest barierą; pedagogika nigdy nie patrzy na drugiego człowieka poza kontekstem,
zawsze ujmuje kontekst tego środowiska życia w którym człowiek przebywa bo tylko
takie spojrzenie może pomóc odkrywać co trudne i silne, wartościowe w życiu
człowieka
2. Dynamika
• Określa opis przebiegu procesów społecznych w relacji człowieka ze środowiskiem;
charakteryzuje mechanizmy społeczne sprzyjające i utrudniające życie człowiekowi; jest
charakteryzowana poprzez postawę twórczą człowieka wobec rzeczywistości
 społecznej, oszukiwanie, stawianie pytań, podejmowanie aktywności, przekształcanie
środowiska życia w imię ideału; dynamika to słowo charakteryzowane przez
wielowymiarowość, procesualność życia człowieka, poprzez jego zaangażowanie,
twórczość, myślenie, chęć by pracować i się uczyć dla siebie, oraz dla innych (wyraża
się tu optymizm pedagogiczny)
3. Profilaktyka
• W poglądach Radlińskiej istniała z terminem kompensacja; chodzi o zapobieganie ale i
uzupełnianie braków w środowisku; profilaktyka ma na celu nasycanie środowiska życia
podmiotami dla rozwoju (tak budować warunki życia duchowego i materialnego by
człowiek uczył się czerpać z możliwości, by mógł czerpać i przetwarzać środowisko w
którym człowiek żyje, co nie zawsze jest możliwe np. poprzez choroby, a więc
potrzebna jest też kompensacja która pozwoli człowiekowi odczytywać swoje życie na
nowo)
Fundacja Ewy Błaszczyk "Budzik" przy centrum zdrowia dziecka w warszawie dzieci w śpiączce - łączy
te 3 aspekty wyżej. Fundacja ostatniej nadziei powstała z wielkiej tragedii, bezradności medycyny w
tamtym czasie, braku istnienia myślenia o specjalistycznym wykorzystywaniu wsparcia dzieci i całych
rodzin, z wypadku, któremu uległa córka Ewy Błaszczyk. Od dramatu jednej rodziny, tyle rodzin w
Polsce ma gdzie poszukiwać ostatniego wsparcia dzieci i rodzin.
Wokół siebie mamy wiele przykładów na to, że człowiek jest silny, ma moc, by dawać sobie radę z
tragediami, by pobudzać innych, pomagać innym w trudnej sytuacji
4. Wartościowanie
• Projektowanie i realizowanie działań społecznych, wspomagających

Pedagogika społeczna mówi nie jaka rzeczywistość powinna być, a jaka może być, bo dzięki takiemu
obrazowi przyszłości jaki on może być można zacząć kształtować obraz przyszłości. Jak powiemy, że
coś powinno być, łatwo się do niego przywiązać i będzie ciężko go porzucić, a chodzi o dynamikę, o
ciągłe zmiany na lepsze

Taka jest pedagogika społeczna

Cała pedagogika społeczna jest nasycona wartościami, które pozwalają w najłatwiejszy sposób
ujmując rzecz, odróżnić dobro od zła, od tego co wartościowe co nie, co pomaga i co nie pomoże

Pni profesor odsyła do przedmiotu: ETYKA

Do wartości będzie się ciągle Pani odwoływać.

Wartość wolnej woli, godność, wartość bycia spoliglywym czyli życzliwym, rozumiejącym, w stosunku
do drugiego człowieka, wartość która zawiera się w normie nie zabijaj, czyli nie ubliżaj, nie pij, nie pal,
wartość jak samowychowanie (uczenie się przez całe życie), wartości takie jak wolność i prawda - one
wszystkie się przewijają przez twórczość Heleny Radlińskiej

Komentarz na teamsie na koniec:

Skojarzyło mi się odnośnie kompensacji, profilaktyki - "Adaptacja do nawet bardzo złych wydarzeń
jest prawdziwym cudem i świadectwem ogromnej niezłomności człowieka" z książki "Psychologia
miłości" Bogdana Wojciszke