Professional Documents
Culture Documents
SBF MİNERALLER
SBF MİNERALLER
BESLENME
İLKELERİ
MİNERALLER
Dr. Öğretim Üyesi Ceren İşeri
Mikro Besin
Ögeleri
Vitaminler Mineraller
Mikroelementler: Kalsiyum,
fosfor, magnezyum, sodyum,
Yağda çözünen vitaminler / potasyum, klor, kükürt
Suda çözünen vitaminler Makroelementler : Demir,
Bakır, Mangan, Çinko, Kobalt,
İyot, Krom
• Mineraller doğada yaygın olarak görülen inorganik
maddelerdir. Vücudun büyümesi ve gelişmesi, yaşamın
sürdürülmesi ve sağlığın korunması için minerallere
ihtiyaç vardır.
MİNERALLERİ • Mineraller vücudumuzda yapıyı oluşturan ve birçok işlevi
TANIYALIM düzenleyen elzem besin öğeleri grubudur.
• İyot vücudun enerji harcama hızını etkileyen ve bir tiroid hormonu olan
tiroksinin yapısında yer alır.
• Ancak guatr oluşumunda esas etken yetersiz iyot alımıdır. Ülkemiz için önemli bir sağlık
sorunudur.
• Tuz yerine göre zehir, yerine göre panzehirdir. Bu nedenle yerinde kullanmasını
bilmek gerekir.
TUZ NASIL
MUHAFAZA EDİLMELİDİR?
(2017) Population Dietary Salt Reduction and the Risk of Cardiovascular Disease: A Commentary on Recent Evidence. The Journal of Clinical Hypertension, 19 (1), 4-5.
(2014) Reduced dietary salt for the prevention of cardiovascular disease. Cochran Database Syst Rev, 12 CD009217. The Cochrane Library.
Öneri
(2016) Calcium intake, calcium homeostasis and health. Food Science and Human Wellness, 5 (1), 8-16.
Kalsiyum Minerali (Ca+2)
Enzimlerin (Lipaz, ATPaz, süksinat
Diş ve kemik sağlığında
dehidrojenaz) aktivasyonunda
(2016) Calcium intake, calcium homeostasis and health. Food Science and Human Wellness, 5 (1), 8-16.
Kalsiyum Emilimi Arttıran Etmenler
• Besinlerdeki kalsiyum-fosfor dengesinin uygunluğu
• Gebelik ve emziklilik vb. gereksinmenin arttığı durumlar
• D vitamininin varlığı
• Laktoz varlığı (Sütün bileşimindeki doğal şeker laktozdur. Sütteki laktoz ve
az miktardaki D vitamini sayesinde, kalsiyumun emilim oranı daha
yüksektir. Sütteki kalsiyum, diğer tüm bitkisel kaynaklı besinlerdeki
kalsiyumdan daha iyi emilir)
Kalsiyum Emilimi Azaltan Etmenler
• Diyetin posa içeriğinin yüksek olması
• Sindirim ve emilim bozuklukları
• Fazla miktarda çinko ve alüminyum alımı (özellikle preparat olarak)
• Menopoz döneminde östrojen hormonunun salgısının durması veya azalması
• D vitamininin yetersizliği
• Besinlerin bileşiminde bulunan oksalat, fitat gibi öğeler (Tahıllardaki fitik asit ve
ıspanak gibi bazı yeşil yapraklı sebzelerde bulunan oksalik asit; kalsiyum ile
birleşerek suda erimeyen tuzları oluşturur ve emilimi azaltırlar).
Günlük Alım Miktarları ve Üst Alım Değerleri
[Adequate Intake (AIs) & Upper Levels (ULs)]
(2008) Worldwide Trends in Dairy Production and Consumption and Calcium Intake: Is Promoting Consumption of
Dairy Products a Sustainable Solution for Inadequate Calcium Intake? Food and Nutrition Bulletin, 29 (3), 172-185.
Türkiye Beslenme Ve Sağlık Araştırması (2014 ) Beslenme Durumu ve Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi Sonuç Raporu
Kalsiyum Mineral Desteği
↑ PTH
1,25(OH)2D=Kalsitriol
HDS (Ca+2) ↑
Epitel Dokularda Kalsiyumun Taşınması
(2014) Findings from the Quebec Family Study on the Etiology of Obesity: Genetics and Environmental Highlights. Curr Obes Rep, 3, 54-66.
Literatür 1
diyetle yüksek yağ (≥% 40 yağ/gün’e karşın < %30 yağ/gün) alımından
ve fiziksel aktiviteden (0 dk/gün’e karşı >30 dk/gün)
(2014) Findings from the Quebec Family Study on the Etiology of Obesity: Genetics and Environmental Highlights. Curr Obes Rep, 3, 54-66.
Kalsiyum & Obezite İlişkisinin Muhtemel Yolakları
5. İnsülin Direnci
POTASYUM
POTASYUMUN ÖZELLİKLERİ
• 1. Na-K pompası
• 2. Asit-baz dengesi
• 3. Hücre yıkım hızı
• 4. Plazma Osmolitesi
• 5. Hormonlar: insülin, aldosteron, katekolaminler
Normal Potasyum Metabolizması
3.5-5.0 nmol/L
Potasyum Homeostazı
Bozukluğu
HİPERKALEMİ
HİPOKALEMİ
Potasyum Homeostazı
Bozukluğu
HİPERKALEMİ
• SERUM POTASYUM
>5.5 mmol/L
HİPOKALEMİ
• SERUM POTASYUM
<3.5mmol/L
HİPOKALEMİNİN SEPEPLERİ
Yetersiz alım Fazla kayıp Hücreiçi sıvıda değişiklik
Yeme bozukluğu Gastrointestinal kayıp (kusma, Alkalosiz
ishal)
Cushing sendromu