Instagram: metinhoca06

TABLO: 1961 ANAYASASI’NIN YENİLİKLERİ

1961 ANAYASASI’NIN GETİRDİĞİ YENİLİKLER

Anayasanın İlk Haliyle Gelenler 1971 ve 1973 Yıllarında Giren Yenilikler

® Başlangıç metni ® Kanun Hükmünde Kararname

® Cumhuriyet Senatousu ® Devlet Güvenlik Mahkemeleri (1973)

® Anayasa Mahkemesi kuruldu. ® Askeri Yüksek İdare Mahkemesi

® Milli Güvenlik Kurulu kuruldu. ® Anayasa Mahkemesi’nin Anayasa

değişikliği kanunlarını yalnızca “şekil”
® Yüksek Hakimler Kurulu kuruldu.
açısından denetlemekle sınırlanması
® Yüksek Seçim Kurulu anayasal organ
® Temel hak ve özgürlüklere “genel
haline geldi.
sınırlama” nedenlerinin getirilmesi
® Diyanet İşleri Başkanlığı ilk kez
® Temel hak ve özgürlüklerin “kötüye
Anayasa’da anayasal bir kurum olarak yer
kullanılamaması” kuralının getirilmesi
aldı.
® Yüksek Savcılar Kurulu
® Devlet Planlama Teşkilatı Anayasa’da yer
aldı. (DPT, 1982 Anayasasında yer
almamıştır. 2011 yılında kaldırıldı)

® Üniversiteler

® Radyo ve Televizyon İdaresi ve Haber

Ajansları

® Siyasal partiler (siyasi partiler demokratik

siyasi hayatın vazgeçilmez unsurlarıdır.)

® İnsan haklarına dayalı devlet

® “Milli, sosyal, demokratik, insan

haklarına dayanan hukuk devleti” hükmü

® Seçimlerin yargı organlarının genel

yönetim ve denetimi altında yapılacağı
hükmü ilk kez anayasada yer almıştır.
Diğer bir deyişle seçim yargısı ilk kez
anayasallaşmıştır.

® Meclisi dışından bakan atanabilmesi

Instagram: metinhoca06

® Cumhurbaşkanı’nın yedi yıllığına

seçilmesi
® Egemenliğin yetkili organlar eliyle
kullanılması
® Yürütmenin sadece “görev” olarak
düzenlenmesi

® Toplu sözleşme ve grev hakkı

® Sendika kurma hakkı

® Dernek kurma hakkı (önceden izin
alınmaksızın)
® Kamu kurumu niteliğindeki meslek
kuruluşları
® Sosyal ve ekonomik haklar
® Temel hak ve özgürlüklerin üç grupta
toplanması
® Diğer sosyal ve ekonomik hak ve
özgürlükler
® Görev sırasında güvenoyu

*** Anayasa Hukuku ve İdare Hukuku’nda daha fazla not için metinhoca06 Instagram
hesabını takip edebilirsiniz.
Instagram: metinhoca06

1982 ANAYASA’NIN İLKLERİ

® Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği (2017 yılı Anayasa değişikliği ile kaldırıldı. Fiilen
2018’de kalktı)

® Devlet Denetleme Kurulu

® Cumhurbaşkanlığı kararnamesi

® Cumhurbaşkanının üniversite rektörlerini seçmesi

® Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu

® YÖK

® Vakıf Üniversiteleri

® HSYK (2017 yılı değişikliği ile “Hakimler ve Savcılar Kurulu” oldu.)

® TBMM dışından da Cumhurbaşkanı seçilebilmesi

® Başbakanın gerektiğinden Cumhurbaşkanından bakanların azlini isteyebilmesi ve

Başbakanın önerisi üzerine Cumhurbaşkanının bu bakanların görevine son vermesi (2017
yılı Anayasa değişikliği ile kaldırıldı. Fiilen 2018’de kalktı)

® Yürütmenin 1961 Anayasasında olduğu gibi sadece görev olarak değil “görev ve yetki”
olarak düzenlenmesi

® Olağanüstü hal ve sıkıyönetim KHK (2017 yılı değişikliği ile kaldırıldı.)

® Halk oylamasının düzenli ve sürekli bir yöntem olarak benimsenmesi (Anayasanın ilk
haliyle)1

® Cumhurbaşkanının Anayasa değişikliklerine ait kanunları Meclise tekrar geri

gönderebilmesi ve bunları halkoyuna sunabilmesi

® Anayasa değişikliklerinin gizli oyla ve 3/5 çoğunlukla kabul edilebilmesi (1987

değişikliği) (1961’de üçte ikiydi.)

1
1982 Anayasasının ilk halinde düzenli ve sürekli bir yöntem olarak benimsenin halk oylaması “ihtiyari halk
oylamasıdır. Zorunlu halk oyması ise 1987 anayasa değişikliği ile getirilmiştir.
Instagram: metinhoca06

® Özelleştirme ve tahkim (1999 yılı Anayasa değişikliği ile)

® RTÜK (2005)

® Cumhurbaşkanın halk tarafından 5 yıl için ve en fazla 2 defa seçilebileceği (2007 yılı
Anayasa değişikliği)

® Kamu Görevlileri Hakem Kurulu (2010 yılı Anayasa değişikliği)

® Kamu Denetçiliği Kurumu (2010)

® Ekonomik ve Sosyal Konsey (2010)

® Memurlar ve diğer kamu görevlileri toplu sözleşme yapma hakkına sahiptir. (2010)

® Devlet her türlü istismara ve şiddete karşı çocukları koruyucu tedbirler alır. (2010)

® Herkes bilgi edinme hakkına sahiptir. (2010)

® Hakimler ve Savcılar Kurulunun meslekten çıkarma cezasına ilişkin olanlar dışındaki

kararlarına karşı yargı yoluna başvurulamaz. (2010) (Bu şekilde HSK’nın meslekten
çıkarma cezasına yargı yolu açılmıştır.)

® Yüksek Askeri Şuranın terfi işlemleri ile kadrosuzluk nedeniyle emekliye ayırma hariç
her türlü ilişik kesme kararına yargı yolu açıktır. (2010) (YAŞ’ın bu kararları dışındaki
kararlarına karşı yargı yolu açılmıştır.)

® Uyarma ve kınama cezalarına karşı yargı yolu açılmıştır. (2010)

® Anayasa Mahkemesinin bir Genel Kurul, iki Bölümden oluşması (2010)

® Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru hakkı (2010)

® Anayasa Mahkemesinde yedek üyeliğe son verilmiştir. (2010)

® Partinin kapatılmasına sebep olan milletvekilinin milletvekilliğinin düşmemesi (2010)

® Spor Tahkim Kurulu (2011)

Instagram: metinhoca06

® Cumhurbaşkanı yardımcıları (2017 yılı Anayasa değişikliği ile)

® Olağanüstü hal Cumhurbaşkanlığı kararnamesi (2017)

® Cumhurbaşkanına yönetmelik çıkarma yetkisinin tanınması (2017)

® Cumhurbaşkanlığına siyasi parti gruplarının aday gösterebilmesi (2017)

® Cumhurbaşkanlığına yüzbin seçmen tarafından aday gösterilebilme usulü (2017)

Instagram: metinhoca06

Hakimlik Telegram Grubu: t.me/HakimlikGrubu

Kaymakamlık Telegram Grubu: t.me/kaymakamlik2021