Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ...... / 30 p.

Imię .................................................................................. Ocena .............

Systematyka związków nieorganicznych

1 Zaznacz poprawne uzupełnienia zdań. ( ... / 2 p.)
W większości tlenków metali występuje wiązanie (kowalencyjne niespolaryzowane / kowalencyjne
spolaryzowane / jonowe), a ich sieć krystaliczna zawiera (atomy / kationy / aniony) metalu oraz (atomy
tlenu / aniony tlenkowe / kationy tlenu). W warunkach normalnych są to (substancje stałe / ciecze / gazy) i po
stopieniu (przewodzą prąd elektryczny / nie przewodzą prądu elektrycznego).

Tlenek krzemu(IV), zwany krzemionką, ma wzór (SiO2 / SiO4). W przyrodzie występuje m.in. w postaci
(kwarcu / dolomitu / anhydrytu). (Rozpuszcza się / Nie rozpuszcza się) w wodzie. Jest to tlenek (zasadowy /
kwasowy / amfoteryczny / obojętny), ponieważ reaguje (tylko z mocnymi kwasami / tylko z mocnymi
zasadami / z mocnymi kwasami i z mocnymi zasadami).
2 Podaj nazwy systematyczne wymienionych związków chemicznych i określ ich charakter chemiczny. ( ... / 3 p.)
Zastosuj pojęcia: kwasowy, zasadowy, obojętny, amfoteryczny.

Wzór związku chemicznego Nazwa systematyczna Charakter chemiczny

CrO3

Al2O3

LiH
Zn(OH)2

RbOH
Fe(HSO4)3

CuBr(OH)
CoCl2 ∙ 6 H2O

3 Uzupełnij tabelę. Wpisz wzory sumaryczne produktów reakcji związków chemicznych z wodą, mocnym ( ... / 3 p.)
kwasem (HCl) i mocną zasadą (NaOH). Jeśli reakcja nie zachodzi, wpisz nie zachodzi.
Wzór związku Produkt reakcji Produkt reakcji Produkt reakcji
chemicznego z H2O z HCl z NaOH
SO3

Al(OH)3

NH3

SrO

4 Napisz w formie cząsteczkowej równania reakcji przebiegających w probówkach podczas ( ... / 3 p.)
otrzymywania wodorotlenków potasu, strontu i żelaza(III).
a) Równanie reakcji chemicznej, podczas której wydzielił się bezbarwny gaz, a roztwór zabarwił się na
malinowo.
b) Równanie reakcji chemicznej, podczas której wytrącił się brunatny osad.
c) Równanie reakcji chemicznej, podczas której powstał barwny roztwór.

Grupa A | strona 1 z 3
5 Napisz dwa równania reakcji chemicznych zachodzących podczas twardnienia zaprawy wapiennej. ( ... / 2 p.)

6 Zaprojektuj doświadczenie, w którego wyniku można otrzymać azotan(V) wapnia podanymi ( ... / 3 p.)
metodami:
a) metal + kwas, b) wodorotlenek metalu + kwas.
Uzupełnij schematy, wpisując w odpowiednie miejsca wzory lub nazwy odczynników wybranych
spośród podanych. Napisz obserwacje oraz równania reakcji chemicznych w formie cząsteczkowej.
Ca, CaO, Ca(OH)2, HCl, HNO3, alkoholowy roztwór fenoloftaleiny

7 Zaprojektowano i przeprowadzono doświadczenia chemiczne, w wyniku których otrzymano: wodorotlenek ( ... / 2 p.)
potasu, wodorotlenek strontu i wodorotlenek żelaza(III).
Uzupełnij schematy doświadczeń chemicznych, tak aby przedstawiały sposób otrzymywania podanych
wodorotlenków. Wpisz w odpowiednie miejsca wzory lub nazwy odczynników wybranych spośród
podanych.
SrCl2, SrH2, FeCl3, Fe2O3, K2O, KH, K2CO3, NaOH, HCl, H2O, alkoholowy roztwór fenoloftaleiny

8 Przeprowadzono trzy doświadczenia chemiczne, których przebieg przedstawiono na schematach. ( ... / 4 p.)

W jednej z probówek zaobserwowano wydzielanie się gazu, a w innej strącanie się osadu.
a) Podaj numer probówki, w której wydzielił się gaz, oraz numer probówki, w której strącił się osad.
b) Napisz w formie cząsteczkowej równania zachodzących reakcji chemicznych.

Grupa A | strona 2 z 3
9 Napisz w formie cząsteczkowej równania reakcji chemicznych, które zilustrowano schematem. ( ... / 5 p.)

Dla reakcji 5. zastosuj metodę: sól1(aq) + sól2(aq).

10 Wodór można otrzymać wieloma metodami, m.in. w reakcji: ( ... / 3 p.)

a) metalu z wodą,
b) metalu z kwasem,
c) metalu z mocnym wodorotlenkiem.
Zaprojektuj doświadczenia, w wyniku których otrzymasz wodór podanymi metodami. Napisz
równania reakcji chemicznych. Skorzystaj z odczynników o podanych symbolach i wzorach
chemicznych.
Cu, Al, K, H2O, HCl, H2SO4(stęż.), NaOH
Pamiętaj, że w jednej z reakcji chemicznych powstanie związek kompleksowy, w którym atom centralny ma
liczbę koordynacyjną równą 4.

Grupa A | strona 3 z 3
Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 30 p.
Imię .................................................................................. Ocena .............

Systematyka związków nieorganicznych

1 Zaznacz poprawne uzupełnienia zdań. ( ... / 2 p.)
O mocy zasady decyduje różnica między elektroujemnością (tlenu / wodoru / metalu) a elektroujemnością
(tlenu / wodoru / metalu). Im ta różnica jest większa, tym (mocniejsze / słabsze) jest wiązanie chemiczne
pomiędzy jonem (H+ / OH–) a kationem metalu. Osłabienie wiązania chemicznego (sprzyja / nie sprzyja)
rozpadowi na jony. Moc zasad (zwiększa się / zmniejsza się) w grupach wraz ze zwiększaniem się liczby
atomowej metalu.

Wodorotlenek wapnia o wzorze (Ca(OH)2 / Cu(OH)2 / CaOH) to substancja stała o barwie białej. Jego nazwa
zwyczajowa to (wapno palone / wapno gaszone). Związek ten słabo rozpuszcza się w wodzie, a jego
nasycony roztwór to (woda utleniona / woda wapienna), która jest stosowana do wykrywania obecności (CO2
/ H2 / CH4). Wodorotlenek wapnia ma charakter (amfoteryczny / zasadowy), dlatego reaguje (tylko z zasadą /
tylko z kwasem / z mocnym kwasem i z mocną zasadą).
2 Podaj nazwy systematyczne wymienionych związków chemicznych i określ ich charakter chemiczny. ( ... / 3 p.)
Zastosuj pojęcia: kwasowy, zasadowy, obojętny, amfoteryczny.

Wzór związku chemicznego Nazwa systematyczna Charakter chemiczny

Mn2O7

Cr2O3

KH
Al(OH)3

Sr(OH)2

Fe(H2PO4)3

MgNO3(OH)

AlCl3 ∙ 8 H2O

3 Uzupełnij tabelę. Wpisz wzory sumaryczne produktów reakcji związków chemicznych z wodą, mocnym ( ... / 3 p.)
kwasem (HCl) i mocną zasadą (NaOH). Jeśli reakcja nie zachodzi, wpisz nie zachodzi.
Wzór związku Produkt reakcji Produkt reakcji Produkt reakcji
chemicznego z H2O z HCl z NaOH
SO2

Zn(OH)2

NH3

K2O

Grupa B | strona 1 z 3
4 Napisz w formie cząsteczkowej równania reakcji przebiegających w probówkach podczas ( ... / 3 p.)
otrzymywania wodorotlenków sodu, baru i chromu(III).
a) Równanie reakcji chemicznej, podczas której wydzielił się bezbarwny gaz, a roztwór zabarwił się na
malinowo.
b) Równanie reakcji chemicznej, podczas której wytrącił się zielony osad.
c) Równanie reakcji chemicznej, podczas której powstał barwny roztwór.

5 Napisz równanie reakcji chemicznej zachodzącej podczas: ( ... / 2 p.)

a) twardnienia zaprawy gipsowej,
b) wietrzenia skał wapiennych.

6 Zaprojektuj doświadczenie, w którego wyniku można otrzymać azotan(V) magnezu podanymi ( ... / 3 p.)
metodami:
a) tlenek metalu + kwas, b) sól + kwas.
Uzupełnij schematy, wpisując w odpowiednie miejsca wzory lub nazwy odczynników wybranych
spośród podanych. Napisz obserwacje oraz równania reakcji chemicznych w formie cząsteczkowej
Mg, MgO, MgCO3, MgCl2, HNO3, alkoholowy roztwór fenoloftaleiny

7 Zaprojektowano i przeprowadzono doświadczenia chemiczne, w wyniku których otrzymano: wodorotlenek ( ... / 2 p.)
sodu, wodorotlenek baru i wodorotlenek chromu(III). Dla każdej z probówek podano obsewacje: w jednej
z nich wydzielił się bezbarwny gaz, w innej – wytrącił się zielony osad, a w kolejnej powstał roztwór barwy
malinowej.
Uzupełnij schematy doświadczeń chemicznych, tak aby przedstawiały sposób otrzymywania podanych
wodorotlenków. Wpisz w odpowiednie miejsca wzory lub nazwy odczynników wybranych spośród
podanych.
BaCl2, BaH2, CrCl3, Cr2O3, Na2O, NaH, Na2CO3, KOH, HCl, H2O, alkoholowy roztwór fenoloftaleiny

Grupa B | strona 2 z 3
8 Przeprowadzono trzy doświadczenia chemiczne, których przebieg przedstawiono na schematach. ( ... / 4 p.)

W jednej z probówek zaobserwowano wydzielanie się gazu, a w innej strącanie się osadu.
a) Podaj numer probówki, w której wydzielił się gaz, oraz numer probówki, w której strącił się osad.
b) Napisz w formie cząsteczkowej równania zachodzących reakcji chemicznych.

9 Napisz w formie cząsteczkowej równania reakcji chemicznych, które zilustrowano schematem. ( ... / 5 p.)

Dla reakcji 5. zastosuj metodę: sól1(aq) + sól2(aq).

10 Wodór można otrzymać wieloma metodami, m.in. w reakcji: ( ... / 3 p.)

a) metalu z wodą,
b) metalu z kwasem,
c) metalu z mocnym wodorotlenkiem.
Zaprojektuj doświadczenia, w wyniku których otrzymasz wodór podanymi metodami. Napisz
równania reakcji chemicznych. Skorzystaj z odczynników o podanych symbolach i wzorach
chemicznych.
Cu, Zn, Ca, H2O, HCl, H2SO4(stęż.), NaOH
Pamiętaj, że w jednej z reakcji chemicznych powstanie związek kompleksowy, w którym atom centralny ma
liczbę koordynacyjną równą 4.

Grupa B | strona 3 z 3