‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ_Ûeè~∆ e÷dü|üÁ‹ø£

dü+|ü⁄{Ï 15 - dü+∫ø£ 2 p˝…’ 2024

á uÛÑ÷$Tô|’ Jesê• ñìøÏ n+‘ê Á|üø£•‹,

yê‘êes¡D+ô|’ Ä<Ûës¡|ü&çj·TT+~. Á|üdüTÔ‘·+
ñqï JesêX¯ó\˝À ˇø£ÿ e÷qe⁄&ÉT ‘·|üŒ eTπs
Jesê• ô|’ ¬s+&ç+{ÏøÏ Vü‰ì ø£*–+#·&É+˝Ò<äT.
n<˚$T <Ísꓤ>∑´yÓ÷ ø±ì e÷qe⁄&ÉT ‘êqT
≈£Ls¡TÃqï ø=eTàH˚ ‘êqT ø={Ϻy˚düT≈£î+≥THêï&ÉT.
Á|üø£ •‹ì, yê‘êes¡D≤ìï ø£\Twæ‘·+ #˚düTÔHêï&ÉT.
düs«¡ Je⁄\ JeHê<Ûës¡yTÓ qÆ yê≥ìï+{Ï HêX¯HêìøÏ
ø±s¡D+ ne⁄‘·THêï&ÉT. á dæú‹ì ìyê]+#·+&ç.
ø=\T|ü⁄ 1992 ø£fi≤>ö‘·$T |æ\T|ü⁄ : 9866290025
‘Ó\T>∑T kÕ+düÿè‹ø£ kÕVæ≤‘·´ dü$T‹
]. 572 ` 2008
‘Ó\T>∑T uÛ≤kÕ_Ûeè~∆øÏ ø£èwæ#˚j·T&É+ Á|ü<∏äeT ø£s¡Ôe´+
‘Ó\T>∑T˝À Áyêj·TT≥≈£î Áb˛‘·‡Væ≤+#·&ÜìøÏ s¡#·sTT‘·\dü$T‹ ìs¡«Vü≤D+
‘Ó\T>∑T #·<äe{≤ìøÏ Áb˛‘·‡Væ≤+#·&ÜìøÏ |üÁ‹ø± s¡#·q+
BìøÏ düuÛÑ´‘·«s¡TdüTeTT ˝Ò<äT. düVü≤è<äj·TT˝…’ düe÷» ÁX‚j·TdüT‡ ø√πsyê¬s’‘˚ #ê\T.
Ç~ eTq u≤<Ûä´‘· ` uÛ≤$‘·sê\ ÁX‚j·TdüT‡ø√dü+ ø£èwæ#˚<ë›+ ` MTs¡÷ s¡+&ç.
 2 lø£fi≤>ö‘·$T
ne÷j·Tø£ Væ≤+<ä÷ ã+<ÛäTe⁄˝≤sê!
á yê´dü+ #·~yÓ’q ø£fi¯ófl ‘Ós¡e+&ç....
ˇø£ eTTdæ+¢ |æ˝≤¢&TÉ yêfi¯fl neTàì Ç˝≤ n&ç>±&ÉT
n$Tà.. ôd≈£î´\]»+ n+fÒ @$T{Ï?
Ä eTTdæ+¢ |æ˝≤¢&ç neTà ... ãTsêÿ düe]+#·Tø=ì
Ç˝≤ düe÷<Ûëq+ #Ó|æŒ+~..
uÒ{≤.! ôd≈£î´\]»+ n+fÒ.. Væ≤+<äTe⁄\T
ø£wüº|ü&ç dü+bÕ~+∫ Ädü+bÕ~+∫q &ÉãT“≈£î {≤ø˘‡ ù|
#˚kÕÔsT¡ , n˝≤ düeT≈£L]q {≤ø˘‡ ù|j·TsY‡ &ÉãT“ qT+&ç
eTq eTTdæ+¢ \≈£î Vü≤Ödt, sπ wüH,é eT<äsê‡ m&ÉT´πøwüH,é ôV≤˝ŸÔ
πøsY Ç+ø± ..
Væ≤+<äTe⁄\ <˚yê\j·T VüQ+&û\ qT+&ç e#˚Ã
Ä<ëj·T+‘√ eTd”<é ìsêàD≤\T, Vü≤CŸ øÏ yÓfi&¢¯ ÜìøÏ dü_‡&ûdt
Çe˙ï eTq eTTdæ¢+\≈£î ekÕÔsTT. BH˚ï ôd≈£î´\]»+
n+{≤s¡T uÒ{≤!!
nsTT‘˚ n$Tà .. Ç˝≤ eTq+ yêfi¯¢ ø£cÕºìï
˝≤≈£îÿ+fÒ Væ≤+<ä÷ {≤¬ø’‡Œs¡T¢, Væ≤+<äTe⁄\T ø√|ü|ü&Ésê ?
n˝≤ ø√|üŒ&˚ Væ≤+<äTe⁄\ì eTq+ eT‘·#Ûê+<ädü
yê<äT\ì eTTÁ<ä y˚kÕÔ+ uÒ{≤..
zôVA..!! ôd≈£î´\]»+ n+fÒ yêfi¯¢ y˚fifl¯ ‘√ yêfi¯¢
ø£fi¯flì bı&ç∫ eTq ø£fi¯flqT ø±bÕ&ÉTø√e&É+ nqïe÷≥?
Vü‰! uÒ{≤...
qTe⁄« #ê˝≤ u≤>± ns¡ú+ #˚düT≈£îHêïe⁄.
eT] Væ≤+<äTe⁄\≈£î á yÓ÷dü+ ns¡+ú ø±<ë n$Tà.
yêfi¯y¢ TÓ TVü≤+ yêfi¯≈¢ î£ n+‘· d”Hé ˝Ò<Tä ˝Ò uÒ{≤ !!..
Væ≤+<äTe⁄\T ì‘·´eTT.. ≈£î˝≤\T, ÁbÕ+‘ê\T, |ü<äe⁄\T,
&ÉãT“ dü+bÕ<äq\T, n+≥÷ ≈£î≥T+ã bÕغ\≈£î düb˛sYº
#˚dü÷Ô n<˚ yê´|üø£+˝À ≈£Ls¡Tø£b˛sTT yêfi¯fl˝À¢ yêfi‚fl
ø=≥Tº≈£î+≥÷ ñ+{≤s¡T.. eTq+ <ëìøÏ ø=+#Ó+ q÷HÓ
b˛dæ n–Z sêCÒùd.Ô . eTq |üì #ê˝≤ düT\Te⁄ nsTTb˛‘·T+~
uÒ{≤..
n<Ó˝≤ n$Tà..
nÁ>∑≈î£ ˝≤\T ‘·≈î£ ÿe ≈£î˝≤\T nì yêfi¯˝¢ À¢ yêfi¯≈¢ î£
∫#·Tà ô|{Ϻ $&ÉBdæ ã\V”≤q Ä˝À#·q\T ø£*–q ã&ÉT>∑T
ã\V”≤q esêZ˝…’q md”‡ md”º\ eTqTwüß˝À¢ yÓTT<ä≥ $wü+
ì+|æ. nÁ>∑≈î£ ˝≤\ MT<ä yêfi¯≈¢ î£ ø£dôæ |+∫ yêfi¯ì¢ <˚«wæ+∫
<ä÷wæ+∫ yêfi¯˝¢ À yêfi¯ó¢ ø±fi¯ó¢ <äTe⁄«≈£îH˚ $<Û+ä >± ‘·j÷· s¡T
#˚kÕÔ+. Ä $<Ûä+>± yêfi¯¢ì eTq yÓ’|ü⁄≈£î ‹|ü⁄Œ≈£î+{≤+.
‘·sT¡ yê‘· yêfi¯flì nÁ>∑≈î£ ˝≤\ô|’ j·TT<ä+∆ #˚ùd Äj·TT<Ûë\T>±
yê&ÉT≈£î+{≤+ uÒ{≤..
zôVA nsTT‘˚ eTqyêfi¯fløÏ #ê˝≤ ‘Ó*$ ñ+~
ø£<ë n$Tà!?
n+‘˚ ø±<äT uÒ{≤, Væ≤+<äTe⁄\≈£î Væ≤+<ä÷ uÛ≤e
C≤˝≤ìøÏ e´‹πs≈£î˝…q’ ø£eT÷´ìdüT\º qT, ø±+Á¬>dt, yêfi¯q¢ T
eT+∫ sê»ø°j·T bÕغ\T>± n_Ûe]íkÕÔ+ Ä bÕغ\≈£î
düb˛sYº #˚dæ yêfi¯ì¢ >¬ *|æ+∫ sê»ø°jT· yÓw’ eü ÷´ìï dü•wækº ÕÔ+
|òü*‘·+>± Væ≤+<äTe⁄\˝À sê»ø°j·T #Ó’‘·q´+ ìØ«s¡´+
ne⁄‘·T+~ ‘·<äqT>∑TD+>± yêfi¯ó¢ |üesY ˝Òìyês¡T>±
‘·j÷· s¡e⁄‘ês¡T.. n|ü⁄Œ&ÉT eTq+ nqT≈£îqï~ ø±ì#˚ÃkÕÔ+
uÒ{≤!,
á $wüj·÷\˙ï #ê˝≤ Ç+Áf…dæº+>¥>± ñHêïsTT
n$Tà.
Ç+ø± #Óù|Œ$ #ê˝≤ ñHêïsTT ne˙ï eT<äsê‡˝À
#ÓbÕÔs¡T. f…Æ+ nsTT+~ qTe⁄« eT<äsê‡ ≈£î yÓ[¢sê uÒ{≤.
wüßÁøÏj·T n$Tà.
Væ≤+<äTe⁄˝≤sê ! ø£fi¯ófl ‘Ós¡e+&ç. ìÁ<ä e÷q+&ç.
#Ó|ü⁄Œø√+&ç #·÷<ë›+
H˚qT ◊<äT nø£åsê\ <˚e⁄DÏí
ªH˚qT ªq&Éø£µ ˝À ñHêïqT >±ì |üs¡T>∑T˝À ˝ÒqT.
ªs¡+uÛѵ ˝À ñHêïqT ø±ì ªy˚Tqø£µ ˝À ˝ÒqT.
ªdæ+Vü≤eTTµ ˝À ñHêïqT ø±ì ª|ü⁄*µ ˝À ˝ÒqT.
ªVü≤]µ ˝À ñHêïqT ø±ì ªÁãVü≤ൠ˝À ˝ÒqT.
ªbÕeTTµ ˝À ñHêïqT ø±ì ª‘˚\Tµ ˝À ˝ÒqT.
H˚qT mes¡T?
»yêãT 5 ù|J˝À #·÷&É+&ç
 lø£fi≤>ö‘·$T 3

yê´j· ÷ eT+
n\dü‘«· yÓ÷, nÁX¯<√∆ ø±s¡Dy˚T<Ó‘’ H˚ +˚ eTq˝À
lø£fi≤
>ö‘·$T
dü>∑+eT+~ ‘·–q+‘· XÊØs¡ø£ ÁX¯eT, yê´j·÷eT+ ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ_Ûeè~∆ e÷dü|üÁ‹ø£
#˚j·T≥+ ˝Ò<äT. <ä ˝≤HÓ‡{Ÿ >√¢ã˝Ÿ ôV≤˝ŸÔ n<Ûä´j·Tq+ e´ekÕú|üø£ dü+bÕ<ä≈£î\T
&܈ˆ ãT\TdüT y˚+ø£≥ dü‘·´Hêsêj·TD eT÷]Ô
ù|s=ÿ+≥Tqï $wüj·T$T~. á <Û√s¡DÏ s√Es√Eø° facebook/kalagowtami - kalagowtami.wordpress.com
m≈£îÿee⁄‘·÷ edüTÔ+~. 2000˝À 22%, 2010˝À dü+|ü⁄{Ï 15 ` dü+∫ø£ 2 p˝…’ 2024
34% eT+~˝À XÊØs¡ø£ ÁX¯eT ø=s¡e&É>± Ç~|ü⁄Œ&ÉT
dü T e÷s¡ T 50 XÊ‘êìøÏ m>∑ u ≤øÏ + ~. Ç~˝≤π > yê´düeTT\T :
ø=qkÕ–‘˚ 2030 ø£˝≤¢ 60 XÊ‘êìø° #˚s¡Tø√e#·TÃ. Væ≤+<ä÷ ã+<ÛäTe⁄˝≤sê ! 2
Bì eT÷\+>± eT<ÛäTy˚TVü≤+, >∑T+&Ó»ãT“\ e+{Ï #Ó|ü⁄Œø√+&ç #·÷<ë›+ 2
kÕ+Áø£$Tπø‘·s¡ »ãT“\ eTT|ü⁄Œ ô|]π> Á|üe÷<äeTT+~. MTkÕ\T neTTà‘ê+ &Ü. Ç+Á<ä 4
‘Ó\T>∑T e]ú˝≤¢* &Ü. ‘√≥≈£Ls¡ Á|ükÕ<é 5
XÊØs¡ø,£ e÷qdæø.£ kÕeTs¡´ú + (|òfæ ï… dt) ‘·–Z e •‘·T\Ô T, eTVü‰sêD≤ Á|ü‘ê|t 6
ñ<√´>±˝À¢ HêD´‘· ≈£î+≥T|ü&=#·TÃ. ñ‘êŒ<äø£‘· ø£s¡Tí&ÉT eT∞fl|ü⁄{≤º&Ü ? nì˝Ÿ es¡à 7
‘·–Zb˛sTT Ä]úø£+>±q÷ uÛ≤s¡+>± |ü]D$T+#=#·TÃ. ;ÛeTX¯+ø£s¡ CÀ´‹]¢+>∑+ >∑_“≥ <äTsêZÁ|ükÕ<é 8
ø±ã{Ϻ Ç|üŒ{Ïø¬ H’ ê y˚T˝§ÿì n+‘ê ø£<˝ä ≤*. ã<äø∆ ±ìï ≈£îe÷s¡dü+uÛÑe+ &Ü. ∫ÁsêeP] 10
e~* X¯Øsê\qT ø£~*+#ê*. yÓ’<ä´ ì|ü⁄DT\T >√Á‘·eTT 11
#ÓãT‘·Tqï e÷≥ ≈£L&Ü Ç<˚ CÀwüßyê eTDÏ 12
XÊØs¡ø£ ÁX¯eT, yê´j·÷eT+‘√ X¯Øs¡+ |òæ{≤Z qqTï ø£qï s√E 13
‘·j÷· s¡e⁄‘·T+~. |üqT\ MT<ä ÄdüøÔÏ ≈£L&Ü ô|s¡T>∑T‘·T •yêq+<ä\Vü≤] Ä#ês¡´ kÕs¡«uÛÖeT 17
ñ<äj·T+ yê´j·÷e÷\T #˚düTÔqï|ü⁄Œ&ÉT ôds¡{ÀìHé, X¯+≈£îø£s¡Tí&ç ø£<∏ä 20
&√|üyÓTÆHé, m+&Ü]Êùq¢H˚ Vü‰s√àqT¢ $&ÉT<ä\e⁄‘êsTT. ÇsêHé ` uÛ≤s¡‘Y bÕs¡kú Õs¡~Û 23
Ç$ dü+‘√cÕì Äq+<ëìï, ñ˝≤¢kÕìï ø£*–kÕÔsTT. eèøå√ s¡ø£å‹ s¡øÏå‘·' &Ü. X‚wüã≥ºsY 25
Ç$ X¯Øs¡+ MT<ë Á|üuÛ≤e+ #·÷|ü⁄‘êsTT. eT]+‘· ø£$‘·\T :
düeTs¡ú+>± |üqT\T #˚ùd+<äT≈£î |ü⁄]ø=\TŒ‘êsTT. ÁuÛ≤eTØ eT*¢ø±s¡T®q+ >=≥TºeTTø£ÿ\ XÊÁdæÔ 21
yê´j·÷eT+, ÁX¯eT ø=s¡e&ç‘˚ X¯Øs¡+ #·‹øÏ\ |ü&ÉT y˚y˚\ e+<äHê\T&Ü. d”‘êeTVü≤\ø°Î 22
‘·T+~. ∫qï ∫qï |üqT˝…H’ ê uÛ≤s¡+>± ‘√kÕÔsTT. ÄdüøÔÏ qTeP« H˚q÷ #Ós=ø£#√≥ s¡e÷<˚$ 22
‘·>T∑ ‘Z T· +~. Ç|ü⁄Œ&ÉT m≈£îÿeùd|ü⁄ ø£<\ä ≈£î+&Ü ≈£Ls=Ãì ãè+<ä 22
#˚ùd ñ<√´>±\T m≈£îÿej·÷´sTT. Bs¡Èø±\+˝À bı*{Ïø£˝Ÿ <√eT eTùV≤wt ÇkÕHé 24
meTTø£\T, ø£+&Ésê\ MT<ä $|üØ‘· Á|üuÛ≤e+ #·÷|ü⁄ sê»ø°j·T+ j·Tdt ÄsY |üè~∏« 27
‘êsTT. Ç˝≤+{Ï y ês¡ T ‘· – q+‘· yê´j· ÷ eT+ bÕsƒ¡≈£î\T s¡#·q\T |ü+|æ+#ê*‡q ∫s¡THêe÷ :
#˚j·Tø£b˛‘˚ Áø£eT+>± X¯Øs¡+ #˚‘·T˝…‘˚ÔdüTÔ+~. yÓT&É, dü+bÕ<ä≈£î\T, lø£fi≤>ö‘·$T,
H=|ü⁄Œ\ e+{Ï$ ãj·T\T<˚s¡‘êsTT. yê´j·÷eT+‘√ 102, eT÷Hé ˝…’{Ÿ‡, C….j·THé.s√&é, yÓ÷&É˝Ÿ ø√\˙,
M{Ïì ìyê]+#·Tø√e#·TÃ. ø£+&Ésê\T, meTTø£\T sê»eTùV≤+Á<äes¡+`3 |æ\T|ü⁄ : 9866290025
ã˝Àù|‘·+ ne⁄‘êsTT ø±ã{Ϻ u≤<Ûä\T, Çã“+<äT\T 410, dæ u≤¢ø˘, Á^Hé Væ≤˝Ÿ‡ yÓT>±dæ{°,
˝Ò≈£î+&Ü Vü‰sTT>± m≈£îÿeùd|ü⁄ |üqT\T #˚düTø√e#·TÃ. |æ.C….ÄsY.s√&é, #·+<ëq>∑sY, ôV’≤<äsêu≤<é`50
ã<ä›øÏ+#·ø£+&ç. Ç~ MT Äs√>∑´+ ø√düy˚T bulusuvsmurty@gmail.com
nì eT]∫ b˛ø£+&ç. yê´j·÷eT+ #˚j·T+&ç. &ç{Ï|æ : \*‘· Á>±|òæø˘‡ ` 98857 00220
<äunÛ <ä<<ä ä
 4 lø£fi≤>ö‘·$T
ªªMTkÕ\T neTTà‘ê+, ø√s¡ MTkÕ\T neTTà‘`ê+...!µµ
&Ü. Ç+Á<ä
Ä~yês¡+ eT<Ûë´Vü≤ï+ uÛÀ»q+ nj·÷´ø√
ø±düÔ q&ÉT+ yê\T<ë›eTì nqT≈£î+≥÷ ñ+&É>±
M~Û˝À+∫ $ìŒ+∫+~. yÓTT<ä≥ HêπøyÓTÆHê ‘·|ü⁄Œ>±
$ì|æ+∫+<˚yÓ÷ nqT≈£îHêïqT. ø±˙, e÷ ÁoeT‹
Ç+{À¢+#˚ ªÇ˝≤ sê n;“µ |æ\e&É+‘√ H˚q÷
ãj· T ≥ø=#êÃq|ü ⁄ Œ&É T e÷ Ä$&É ø Ï MTkÕ˝ÀÔ
|üH$˚ T≥u≤“ nqT≈£î+≥÷. n‘·qT, Ä MTkÕ\ yê´bÕ]
\÷Hê ~– ∫qï dü÷fÒÿdüT‘√ »ãs¡›d”Ô>± Á|òü+{Ÿ
s¡÷+˝Àø=∫à _#êD≤ y˚XÊ&ÉT. n‘·ìï #·÷dü÷ÔH˚ e÷
Ä$&É qe⁄«‘·÷ |ü\ø£]+∫+~.
ªqTe«{ÀjY T ! yÓ T Tqï{Ï < ëø± dü e sê\T
ny˚Tàyê&ç$ ø£<ä÷! düesê\T e÷H˚dæ MTkÕ\ _õHÓdt
ô|{≤ºy˚$T{Ï?µ
ªªne⁄qe÷à, yÓTTqï eTq eTTK´eT+Á‹ >±s¡T
H˚sd¡ Tü *ú ï, <=+>∑© uÛj
Ñ T· ô|fÒ+º <äT≈£î ø√s¡MTkÕ\T ô|+#˚
b˛©düT\øÏ Ç+ÁøÏyTÓ +{Ïk¢ ÕÔeTì Á|üø{£ +Ï ∫q|üŒ{ÏqT+&ç
H˚ q T dü e sê\eTà&É + e÷H˚ d æ MTkÕ\T ø£ { Ï º
neTTà‘·THêïqe÷à. Ç~ #ê˝≤ ˝≤uÛÑkÕ{Ï>± ñ+~,
qT+#·Tqï|üfi+¯ >± ù|&ç eT÷‘·T\T b˛©düT\øÏ MTkÕ\T
m˝≤ yÓTT\TkÕÔjYT. n+<äTø£ì ø£≥Tº&ÉT |üfi¯fl˝≤π> á
ô|≥Tº&ÉT MTkÕ\ ø√dü+ ø±ìùdºãT˝Ÿ qT+&ç ◊.õ.\
es¡≈£L ≈£L´˝À m>∑ã‘·T‘·THêïs¡+&ç.
dü e s¡ + n$Tà‘˚ bÕ‹ø£
s¡÷bÕj·T\T sêe&É+ ø£wüº+>± ñ+&˚~, Ç|ü⁄Œ&É<˚
dü e sêìï eT÷&É T MTkÕ\T>± ‘· j · ÷ s¡ T #˚ d æ
eT÷&=+<ä\øÏ neTTà‘·THêïq+&ç. eTTK´eT+Á‹>±]
<äj·Te\¢ e÷ düesê\T neTTà≈£îH˚ yêfi¯fl C≤‘·ø±\T
e÷] b˛j·÷sTT. e÷ ≈£îÁsêDÏí ≈£L&Ü ã&ç e÷ìŒ+#˚dæ
MTkÕ\ ‘·j·÷Ø˝À ô|fÒºkÕqe÷à.µµ
Ç<ä+‘ê $+≥÷+fÒ Hêπø$T{À uÛÑj·T+y˚dæ
ÁoeT‹ì ˝À|ü*øÏ |æ*à n&ç>±qT MTkÕ˝…e]ø√dü+ nì,
ªªme]π ø $T{Ï ? MTπ ø ! MT ù|&ç e TTK+
#·÷&É˝Òø£ #·düTÔHêïqT. MTπø e÷+∫ MTdüø£≥Tº
2e ù|J˝Àì »yêãT
ñ+fÒ MT n+‘· n+<ä>±&û õ˝≤¢˝ÀH˚ ñ+&É<Tä . nsTTHê
eT÷‹MT<ä MTdü+ ˝Òìyê&ÉT - y√ yÓTT>±&˚Hê? MTkÕ\
–*–+‘·\T ˝Òì eTT<ä÷› y√ eTT<˚›Hê?µµ
ªªÄ... Ä... ôdHê‡sY, ôdHê‡sY! ne‘·\ n‘·qT
$+{≤&ÉT!µµ
ªªMTπø+ ‘Ó©<äT, MTs¡÷s¡Tø√+&ç. MTø√ #·ø£ÿì
MTkÕ\ ôd{Ÿ ø=+{≤qT... n;“... @M MTkÕ\ôd≥T¢
#·÷|æ+#·T.µµ
ªª@f…Æ|ü⁄ MTkÕ\T ø±yê\e÷à? ø£•wüí<˚e
sêj·T\ ø√s¡MTkÕ˝≤? Á|ü‘ê|üs¡TÁ<äT&ç |ü≥ø±ø£‹Ô
MTkÕ˝≤? #Ó+|òæTCŸ U≤Hé e+ø£ø£‹Ô MTkÕ˝≤? »+>¥
ãVü≤<ä÷sY u≤e⁄s¡©¢U≤Hé u§~›+ø£ MTkÕ˝≤? Væ≤≥¢sY
MTkÕ˝≤? ô|ò’&É˝Ÿ ø±Ák˛º MTkÕ˝≤? ˝Ò<ë dü<ë›+
MTkÕ˝≤? Ä]¶qØ ø±«*{°j·÷, &û\ø˘‡ ôdŒwü˝Ÿ
ø±«*{°j·÷, »bÕHé ôd+{Ÿ ÁùdŒ #˚dæqyê? n+≥÷
dü÷fÒÿdt ‘Ó]#ê&ÉT. E&ÜsTTø˘ f…Æ\T m+‘· ˙{Ÿ >±
bÕø˘ ñ+{≤jÓ÷ n+‘·˙{≤Z #·ø£ÿì bÕ¢dæºø˘ ø£es√‡¢
s¡ø£s¡ø±\ ùw|ü⁄˝À¢, ôd’E\ #·÷&ÉeTT#·Ã≥>± ñHêïsTT
MTkÕ\T.
ªªÇ$ #·÷&É+&ç neTà>±s¡÷, Ä]¶qØ Áô|+ò ∫ø£{Ÿ
MTkÕ\T. N|t n+&é u…dtº yÓ\ ◊<=+<ä\T e÷Á‘·y˚T.
Ç$ #Ó+|òæTCŸ U≤Hé MTkÕ\T - yÓ\ yÓsTT´s¡÷bÕj·T
Ç$ ø±Ák˛º MTkÕ\T - ¬s+&ÉT y˚\T. Ç$ #·+ã˝Ÿ
ã+~b˛≥T uÛj Ñ ÷· qø£ dæ&Ü >∑+&Ésø¡ ‘£ sÔÓ ¡ MTkÕ\T. Ç$
MT eT÷‹ MT<äT+fÒ MT eTTK+ #·÷kÕø± m+‘·
>∑»<=+¬>H’ ê düsπ uÛjÑ T· |ü&ç eDÏøbÏ ˛‘·÷ ˝§+–b˛‘ê&ÉT
- yÓ\ ø=+#Ó+ m≈£îÿy˚ eT÷&ÉT y˚\T. Ç$ ˝Òf…düTº
dü÷|üsY V”≤s√ dü<ë›yéT MTkÕ\T. Ç$ ô|≥Tº≈£î+fÒ
düT|”]j·Tπs‡ $TeTà*ï #·÷dæ eT÷s¡Ã¤b˛sTT MTπø
kÕ\÷´{Ÿ #˚kÕÔs¡T. Çsêø˘ qT+&ç Ç+b˛¬sº&é ôV≤sTTs√Ô
#˚kÕ+. yÓ\ nsTT<äT y˚\T e÷Á‘·y˚T. B+‘√ MT≈£î
&Éã˝Ÿ Ç+ÁøÏyÓT+{Ÿ >±´s¡+{°. Ç+‘·ø° kÕuŸ b˛©düT
&çbÕs¡TºyÓT+fÒHê ne÷à?µµ
qs¡d+æ Vü≤eTT
 lø£fi≤>ö‘·$T
‘ÓÓ\T>∑T e]ú- ˝&Üø£≤¢*ºsY Á|ükÕ<é ‘√≥≈£Ls¡ (&Ü\dt, f…ø£‡dt sêÁwüº+)
Á|ü»\ Äø±+ø£å y˚Ts¡≈£î Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XÀ¢ q÷‘·q
Á|üuÛÑT‘·«+ @sêŒf…Æ+~. nìï ÁbÕ+‘ê\T, esêZ\T uÛ≤Ø
jÓT‘·TÔq Á|üuÛÑT‘·« e÷s¡TŒqT ø√s¡T≈£îHêïs¡+fÒ- yê]
ÄX¯\T, n+#·Hê\T ôd‘’ +· n+‘˚ kÕúsTT˝À ñ+{≤j·Tì
>∑eTì+#ê*. á Áø£eT+˝À ø=‘·Ô Á|üuTÑÛ ‘·«+ #˚|fü ºÒ dü+øπ eå T
|ü<∏äø±\T, ø±s¡´Áø£e÷\T düeTs¡ú+>± kÕe÷qT´\≈£î
#˚s¡Te ø±yê\+fÒ- bÕ\q ‘Ó\T>∑T˝À kÕ>±*. á
Áø£eT+˝À nìï s¡+>±˝À¢ ø=‘·Ô düsêÿs¡T ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£î
|ü≥+º ø£{≤º*. eTT+<äT>± Á|üuTÑÛ ‘·« ø±sê´\j·÷\ ù|s¡T,¢
n~Ûø±s¡T\T, Á|üC≤Á|ü‹ì<ÛTä \ HêeT|ò\ü ø±\T, X¯+≈£îkÕú
|üq |òü\ø±\T n˙ï ‘Ó\T>∑T˝ÀH˚ ñ+&˚˝≤ #·÷&Ü*.
Ä+>∑+¢ ˝À ñ+&É≥+ ‘·|Œü ìdü] nsTTq|ü⁄Œ&ÉT- yÓTT<ä≥
‘Ó\T>∑T˝À sêdæ, <ëì øÏ+~ es¡d˝ü À Ä+>∑+¢ ˝À sêj·÷*.
Á|üuÛÑT‘·« ñ‘·Ôs¡T«\ìï+{Ï˙ ‘Ó\T>∑T˝ÀøÏ ‘·s¡T®e÷
#˚sTT+∫ ø±sê´\j·÷\T. yÓuŸ ôd≥ ’ ˝¢ À n+<äTu≤≥T˝À
ñ+#ê*. Ä+>∑+¢ qT+∫ ‘Ó\T>∑T˝ÀøÏ #·øÿ£ >± nqTyê<ä+
#˚j·T&É+‘√ bÕ≥T f…Æ|æ+>∑T ‘Ó*dæq dæã“+~ì nìï
Á|üuÛÑT‘·« ø±sê´\j·÷˝À¢ ìj·T$T+#ê*‡q nedüs¡+
ñ+~. Bìe\q ‘Ó\T>∑T e÷<Ûä´eT+˝À #·<äTe⁄≈£îqï
yê]øÏ ñbÕ~Û neø±XÊ\T \_ÛkÕÔsTT. Á|üuÛÑT‘·«
ø±sê´\j·÷\ qT+∫ ÁbÕs¡+_Û+∫ ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü
$qjÓ÷>±ìï Áø£eT+>± Hê´j·Te´edüú≈£î $düÔ]+|ü
#˚j÷· *. nqTyê<ë\T düsfi¡ +¯ >± C≤Á>∑‘\Ô· T rdüTø√yê*.
bÕ]uÛ≤wæø£ |ü<øä √XÊ\T s¡÷bı+~+#·Tø√yê*. Á|üuTÑÛ ‘·«+
∫‘·ÔX¯ó~∆‘√ ø£•wæ#˚ùdÔ Ç~ nkÕ<Ûä´y˚TMT ø±<äT
Ä<ÛTä ìø£ düe÷»+˝À Ä+>∑+¢ H˚sT¡ Ãø√e&É+ ˇø£
nedüs¡+>± e÷]+~. n+‘· e÷Á‘êq e÷‘·•uÛ≤wüqT
eTs¡∫b˛yê*‡q nedüs+¡ ˝Ò<Tä . yêdüyÔ êìøÏ, ‘·*¢ uÛ≤wüô|’
düs¬ q’ |ü≥TºkÕ~ÛùdÔ Ç‘·s¡ uÛ≤wü\qT ‘˚*>±Z H˚sT¡ Ãø√e&ÜìøÏ
n~ m+‘·>±H√ nø£ÿs¡ø=düT+Ô ~. n+<äTøπ ∫qïHê{Ï qT+#˚
|æ\\¢ ≈£î e÷‘·•uÛ≤wüqT H˚]Œ+#ê*. neTàuÛ≤wü˝À #·<Tä e⁄
ø√e&É+e\¢ $<ë´]ú y˚T<Ûä $ø£ddæ Tü +Ô <ä˙ ì|ü⁄DT\T m|üŒ{Ï
qT+#√ #ÓãT‘·THêïs¡T. á Áø£eT+˝À ø£˙dü+ ÁbÕ<Û$ä Tø£
kÕúsTT <ëø±, M˝…‘’ ˚ Ä ô|’ ‘·s>¡ ‘∑ T· ˝À¢q÷ neTàuÛ≤wü˝À
$<ë´uÀ<Ûäq kÕ>±\ì q÷‘·q C≤rj·T $<ë´$<Ûëq+
5
dü÷∫+∫+~. bÕ\≈£î\T á $wüj·T+ô|’ Á|ü‘˚´ø£+>±
<ä •wæº kÕ]+#ê*. øπ e\+ ã&ÉT\qT Ä+>∑¢ e÷<Û´ä e÷ìøÏ
e÷]ùdÔ dü]b˛<äT. Ç+–¢c˛¢ bÕsƒê\T uÀ~Û+#·>\∑ ñbÕ<Ûë´
j·TT\qT ìj·T$T+#ê*. yê]øÏ ø±˝≤qT>∑TD+>±
uÀ<Ûqä ˝À •ø£Då n+~+#ê*. ˝Ò≈î£ +fÒ $<ë´s¡T\ú T n≥T
Ç+^¢w,t Ç≥T ‘Ó\T>∑T s¬ +&ç+{Ï˝À ÁbÕMD´+ ˝Ò≈î£ +&Ü
‘·j÷· s¡jT˚ ´ Á|üe÷<ä+ ñ+~. ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ kÕVæ≤‘ê´\
$ø±dü+ø√dü+, dü+^‘·+ Ç‘·s¡ \*‘·øfi£ \¯ qT Áb˛‘·‡Væ≤+#·
&ÜìøÏ dü « j· T +Á|ü ‹ |ü ‹ Ô ø£ * –q nø±&É M T\qT
HÓ\ø=˝≤Œ*‡q nedüs¡+ ñ+~. yê{ÏøÏ nedüs¡yÓTÆq
ì<ÛTä \qT düeT≈£L]à düeTs¡T˝ú q’… yê]øÏ u≤<Û´ä ‘·\T n|üŒ
–+#ê*. ∫Hêïs¡T˝À¢ ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü, eTq dü+düÿ •‹,
ø£fi¯\ |ü≥¢ nqTs¡øÏÔì ô|+#ê*. ‘Ó\T>∑T˝Àì Á|üU≤´‘·
Á>∑+<Ûë\T, kÕVæ≤‘ê´ìï yê]øÏ |ü]#·j·T+ #˚j·÷*.
<ëì e\¢ ‘Ó\T>∑T C≤‹ >=|üŒ<äq+ yê]øÏ ‘Ó\TdüTÔ+~.
Á|ü»\T øπ e\+ Á|üuTÑÛ ‘·«+ô|’ Ä<Ûës¡|&ü ˝˚ ≤ e÷Á‘·yT˚ #˚jT·
≈£î+&Ü, |ü]bÕ\q˝À yê]øÏ uÛ≤>∑kÕ«eT´+ ø£*Œ+#ê*.
Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ ‘·«]‘·>∑‹q n_Ûe•~∆ #Ó+<˚+<äT≈£î nH˚ø£
s¡ø±\T>± düVü‰j·T|ü&É{≤ìøÏ m+‘√eT+~ dæ<ä∆+>±
ñHêïs¡T. |ü#÷ <äq+- |ü]X¯óÁuÛ‘Ñ ,· bÕs¡Tÿ\ düT+<äØø£sD¡ ,
Ä]úø+£ >± yÓqø£ã&çq $<ë´s¡T\ú ≈£î nedüsy¡ TÓ qÆ ñ|üø±s¡
y˚‘H· ê\T n+~+#·&+É ˝≤+{Ï nH˚ø£ n+XÊ˝À¢ n˝≤+{Ï
yê] ùde\T m+‘·>±H√ nø£ÿs¡ø=kÕÔsTT. Á|üuTÑÛ ‘·«+ yê{Ïì
$ìjÓ÷–+#·Tø√yê*. $$<Ûä s¡+>±˝À¢ düTBs¡Èø±\+
|üì#˚d,æ $ÁXÊ+‘· J$‘·+ >∑&TÉ |ü⁄‘·Tqïyê] y˚T<Ûëdü+|ü‹ìÔ
Á|üuÛÑT‘·«+ ñ|üjÓ÷–+#·Tø√e#·TÃ. $<˚XÊ˝À¢ dæús¡|ü&ç
$<ä´, yÓ<’ ´ä +, XÊÁdü,Ô kÕ+πø‹ø£, bÕ]ÁXÊ$Tø£ -s¡+>±˝À¢
$X‚wÁü |ü>‹∑ kÕ~Û+∫q nH˚øe£ T+~ Á|üyêkÕ+Á<Ûä y˚T<Ûëe⁄\T
‘·s¡#·T>± ‘·eT e÷‘·•uÛÑ÷$Tì dü+<ä]ÙdüTÔ+{≤s¡T.
yê]˝À nH˚øe£ T+~ ‘·eT $C≤„Hêìï ‘Ó\T>∑T - H˚\MT<ä
Äj·÷ s¡+>±\ Á|üeTTKT\‘√ eTTK´+>± j·TTe‘·‘√
|ü+#·Tø√e&ÜìøÏ ÄdüøÔÏ #·÷|ü⁄‘·THêïs¡T. yê] nqTuÛyÑ ê\T,
$»j·T>±<Ûä\qT eTq j·TTe‘· ‘Ó\Tø=ì, dü÷Œ]Ô
bı+<˚˝≤ #·÷&Ü*. Ç+<äT ø√dü+ Á|üuÛÑT‘·«+ Á|ü‘˚´ø£
@sêŒ≥T¢ #˚j·÷*‡q nedüs¡+ ñ+~.
 6 lø£fi≤>ö‘·$T
eTVü‰sêD≤ Á|ü‘ê|t
#ê˝≤ eT+~øÏ ‘Ó*j·Tì >∑]«+#·<ä>∑Z ˇø£ >=|üŒ
]j·T˝Ÿ V”≤s√ uÛ≤s¡‘·<˚X¯ eTVü‰Ms¡Tì ø£<∏ä
eTVü‰sêD≤ Á|ü‘ê|t y˚TyêsY sê»|ü⁄Á‘· sêE\˝À,
Á|üeTTKT&ÉT, >=|üŒ j·TT<ä∆Ms¡T&ÉT.
Á|ü|ü+#·+˝Àì ∫qï <˚XÊ\˝À $j·T‘êï+
ˇø£{Ï, Á|ü|ü+#·+˝À n‘·´+‘· ã\XÊ* nsTTq
nyÓT]ø± ‘·\ì e+∫+~. ø£˙dü+ 20 dü+e‘·‡
sê\T kÕ–q j·TT<ä∆+˝À ÄK]øÏ nyÓT]ø±ì
z&ç+∫+~. nyÓT]ø± MT<ä $»j·T+ ‘·s¡Tyê‘·
$j·T‘êï+ n<Ûä´≈£åî&çì ˇø£ $˝Òø£] ˇø£ Á|üX¯ï
n&ç>±&ÉT.
$˝Òø£] : Ç|üŒ{Ïø° ns¡ú+ø±ì $wüj·Ty˚T$T≥+fÒ,
nyÓT]ø±ì z&ç+∫ j·TT<ä∆+˝À m˝≤ ¬>*#ês¡T.
Ä $˝Òø£] n&ç–q Á|üX¯ïøÏ düe÷<Ûëq+
$ì MTs¡T #ê˝≤ >∑s¡«+>± |ò”˝Ÿ ne⁄‘ês¡T. n˙ï
<˚XÊ\˝À¬ø\¢ X¯øÏÔXÊ* nsTTq nyÓT]ø±ì z&ç+#·
&ÜìøÏ H˚qT eTVü‰eTVüQ&ÉT, ÁX‚wyºü TÓ qÆ <˚Xu¯ øÑÛ >ÔÏ \∑ ,
uÛ≤s¡rj·T sêE #·]Á‘·qT #·~yêqT. n‘·ì
Jeq+qT+&ç Áù|s¡Dbı+~ j·TT<ä∆˙‹, Ç‘·s¡Á‘ê
Á|üjÓ÷>±\‘√ y˚TeTT j·TT<ä∆+˝À ¬>*#êeTT.
$˝Òø£] n&ç>±&ÉT: mesê uÛ≤s¡rj·T eTVü‰sêE?
$j·T‘êï+ n<Ûä´≈£åî&ÉT ì\ã&ç >∑s¡«+‘√ Ç˝≤
düe÷<Ûëq+ #ÓbÕŒ&ÉT. ªªn‘·&˚ sê»kÕÔH√¢ì y˚Tyê&é:
eTVü‰sêE sêD≤ Á|ü‘ê|t dæ+Vt≤µµ eTVü‰sêD≤
Á|ü‘ê|t dæ+Vt≤ ù|s¡T #Óù|Œ≥|ü⁄Œ&ÉT n‘·ì ø£fi¯fl˝À
Ms¡‘·«+ ì+&ç yÓ\T>∑T ñ+~..
Ç˝≤ nHêï&ÉT....ªªˇø£ y˚fi¯ n˝≤+{Ï sêE e÷
<˚X¯+˝À »ìà+∫ ñ+fÒ y˚TeTT á Á|ü|ü+#êH˚ï
»sTT+#˚yês¡+µµ
ªªeTVü‰sêD≤ Á|ü‘ê|t düe÷~Û mø£ÿ&É?
Çe˙ï #·÷|ædüTÔqï uÛ≤s¡‘·n~Ûø±] n‘·ì Á|üX¯ïøÏ
ÄX¯Ãs¡´ b˛sTT ñ<äj·T|üPs√¢ ñqï<äì #ÓbÕŒ&ÉT...
$<˚XÊ+>∑eT+Á‹ nø£ÿ&ÉqT+&ç ñ<äjYT
|üPsY yÓ[fl düe÷~Ûì <ä]Ù+∫ nø£ÿ&ÉqT+&ç |æ&øç &£ TÉ
eT{Ϻì rdüTø=ì n‘·ì u≤´>¥˝À ô|≥Tº≈£îHêï&ÉT.
Ç~ #·÷dæq uÛ≤s¡‘n· ~Ûø±] eT{Ïìº u≤´>¥˝À ô|≥Tº
ø√e&ÜìøÏ ø±s¡D+ n&ç>±&ÉT. ªªÇ<˚ eT{Ϻ <˚Xu¯ ≈ÑÛ î£ Ô
˝…’q Ms¡|ü⁄Á‘·T\qT ø£qï~. á eT{Ϻì rdüT¬ø[¢
e÷<˚X¯+ eT{Ϻ˝À ø£\T|ü⁄‘ê, e÷ <˚X¯+˝À ≈£L&Ü
Ç˝≤+{Ï sêE Áù|s¡D‘√ <˚X¯uÛÑ≈£îÔ\T »ìàkÕÔs¡T
eTVü‰sêD≤ á <˚Xy¯ T˚ ø±<äT Á|ü|+ü #·yT˚ >∑]«+#·<>ä Z∑
sêEµµ nì nHêï&ÉT.
eTVü‰sêD≤ Á|ü‘ê|t dæ+Vt≤-
ù|s¡T ≈£î+esY Á|ü‘ê|t õ (Áo eTVü‰sêD≤ Á|ü‘ê|t
»qà~q+-9 y˚T,1540 . .
»qàuÛÑ÷$T- sê»kÕúHé ≈£î+ã˝Ÿ |òüT&é
|ü⁄D´‹~Û-29 »qe],1597
‘·+Á&ç` eTVü‰s¡D≤ ñ<äjYT dæ+Vt≤ õ
‘·*¢- sêDÏ Je‘Y ø±+esY õ. ª
sê»´ ø±\+ - 158-1597 (29 dü+e‘·‡sê\T).
e+X¯+ - dü÷s¡´e+X¯+
sê»e+X¯+- dæk˛&çj·T sê»|ü⁄Á‘·T\T
<Ûë]àø£+- Væ≤+<ä÷<Ûäs¡à+
sê»<Ûëì` ñ<äj·T|üPsY
‘Ó\TdüTø√yê*‡q$
eTVü‰s¡D≤ Á|ü‘ê|t <ä>sZ∑ ¡ n‘·´+‘· Çwüyº TÓ qÆ
>∑TÁs¡+ ñ+&˚~. <ëì ù|s¡T #˚‘·ø˘
nÁu≤Vü≤+ *+ø£Hé uÛ≤s¡‘· |üs´¡ ≥q ì$T‘·+Ô
e#˚Ã≥|ü⁄Œ&ÉT ‘·q ‘·*ì¢ ªuÛ≤s¡‘qY T+&ç @$T rdüTø=
ìsêyê*µ nì nHêï&É≥..
<ëìøÏ n‘·ì ‘·*¢ ªªsê»kÕúH√¢ì y˚Tyê&é
qT+&ç |æ&ç¬ø&ÉT eT{Ϻ rdüTø=ìsê, nø£ÿ&ç sêE
m+‘· $XÊ«dübÕÁ‘·T&É>± ñ+&˚yê&É+fÒ dü>+∑ uÛ≤s¡‘Y
qT ÇkÕÔ nì Á|ü˝ÀuÛôÑ |{Ïqº ‘·q sê»´ düTK XÊ+‹
Á|üjÓ÷»Hê\H˚ ø√s¡Tø=ì ‘·q e÷‘· •uÛÑ÷$TH˚
ø√s¡T≈£îHêï&ÉTµµ nì #Ó|æŒ+<ä≥.
eTVü‰sêD≤ Á|ü‘ê|ü dæ+Vt≤ jÓTTø£ÿ áf…
80 øÏ˝À\T ñ+≥T+~. #˚‹ ø£e#·+, X¯Øs¡ ø£e#·+
 lø£fi≤>ö‘·$T 7

ø£*dæ eTs=ø£ 80 øÏ˝À\T ñ+{≤sTT. n‘·ì #˚‹ eTVü‰s¡D≤ Á|ü‘ê|t ÇwüºyÓTÆq >∑TÁs¡+øÏ ‘·q
˝Àì ø£‹‘Ô √ ø£*dæ yÓTT‘·+Ô 207 øÏ˝À\T ñ+{≤sTT. ‘ê´>±ìøÏ >∑Ts¡TÔ>± ˇø£ >∑T&çì ≈£L&Ü ø£{≤ºs¡T. Ä
Ç|üŒ{Ïø° Çe˙ï ñ<äjTY |üPsY sê»e+X¯dTü \Ô dü+Á>∑ >∑T&ç Ç|üŒ{Ïø° düTs¡øÏå‘·+>± ñ+~.
Vü≤D≤\j·T+˝À ñHêïsTT. &Û©ç ¢ u≤<ë¸V≤t nsTTq≥T sêD≤ >∑TÁs¡+ nsTTq #˚‘·ø˘ eTVü‰s¡D≤qT
e+{Ï nø£“sY eTVü‰s¡D≤ Á|ü‘ê|tì ˇø£kÕ] ‘·\ 25 n&ÉT>∑T\ ø£+<äø±ìï <äT$TøÏ n~ <ë{Ïq
~+∫ Hê ø±fi¯fl MT<ä |ü&ÉT‘˚ dü>∑+ Væ≤+<ä÷kÕúìÿ ‘·sT¡ yê‘· #·ìb˛sTT+~, n+‘·ø+£ fÒ eTT+<˚ <ëìøÏ
sêEì #˚kÕÔ nì Á|ü˝ÀuÛÑô|{≤º&ÉT ø±˙ eTVü‰s¡D≤ eTT+<ä] ˇø£ ø±\T $]– ñqï|üŒ{ÏøÏ Ä ø£+<äø±ìï
Á|ü‘ê|t <ëìï ‘·T#·Ã¤yÓTÆq~>± ‹s¡düÿ]+#ê&ÉT. <ë{Ï n~ mø£ÿ&Ó’‘˚ #·ìb˛sTT+<√ nø£ÿ&˚ ˇø£
eTVü‰sêD≤ Á|ü‘ê|t dæ+Vt≤ 8000 eT+~ ∫+‘· #Ó≥Tº ô|]–+~. n<˚ Á|ü<˚X¯+˝À <ëì >ös¡
sê»|ü ⁄ Á‘· M s¡ T \‘√ ø£ * dæ 60000 eT+~ yês¡∆+ #˚‘·ø˘ eT+~s¡+ ø£{≤ºs¡T..
yÓTT|òüT\T\‘√ j·TT<ä∆+ #˚XÊs¡T. Ä j·TT<ä∆+˝À #˚‘ø· ˘ m+‘· ã\yÓTqÆ <ä+fÒ m<äT≥ @qT>∑T
48000 eT+~ #·ìb˛j·÷s¡T Ç+<äT˝À 8000 MT<ä ñqï ôd’ì≈£îDÏí n+<äTø√e{≤ìøÏ n+‘ê
eT+~ sê»|ü⁄Á‘·T\T, 40000 eT+~ yÓTT|òTü \T\T m‘·TÔ˝À >±*˝À m–πs~ n~ ≈£L&Ü eTVü‰s¡D≤‘√
eTVü‰sêD≤ Á|ü‘ê|tdæ+Vt≤ #·ìb˛j·÷ø£ bÕ≥T.
nø£“sY ≈£L&Ü ø£˙ïfi¯ó¢ ô|≥Tº≈î£ Hêï&É≥. Vü≤*› |ò÷ü {Ÿ Ä #˚‘·ø˘ ù|s¡TMT<äH˚ #˚‘·ø˘ nH˚ dü÷ÿ≥sY
j·TT<ä∆+˝À y˚Tyê&é õœ˝Ÿ nH˚ Ä~yêd”\T yê] ≈£L&Ü..$&ÉT<ä\ #˚kÕs¡T...
jÓTTø£ÿ nuÛÒ<ä´yÓTÆq u≤D≤\‘√ yÓTT|òüT\T\‘√ Áo eTVü‰s¡D≤ Á|ü‘ê|t jÓTTø£ÿ ãs¡Te⁄ 110
b˛sê&Üs¡T. yêfi¯ófl eTVü‰sêD≤qT yê] |ü⁄Á‘·T&ç>± øÏ˝À\T eT]j·TT n‘·ì bı&Ée⁄ 7.5µµ Çs¡TyÓ’|ü⁄\
uÛ≤$+#˚yês¡T. eTVü‰s¡D≤ ≈£L&Ü yê]|ü≥¢ uÛÒ<ä <ës¡T ñqï≥Te+{Ï ø£‹Ô, 80 øÏ˝À\ áf… ‘·q
uÛ≤e+ #·÷|æ+#˚yês¡T ø±<äT. Ç|üŒ{Ïø° y˚Tyê&é e<ä› ñ+#·T≈£îH˚ yê&ÉT. n‘·ìøÏ ˇø£ @qT>∑T ≈£L&Ü
sê»∫Vü≤ï+˝À ˇø£|üø£ÿ sê»|üP‘Y eTs=ø£ |üø£ÿ ñ+&˚~ <ëì ù|s¡T: sê+Á|ükÕ<é. Ä eTVü‰Ms¡Tì
˙˝Ÿ ñ+{≤s¡T. düà]+#·&É+ eTVü‰|ü⁄D´+.
ø£s¡Tí&ÉT eTs¡DÏ+∫q ‘·sê«‘· eT∞¢ |ü⁄{≤º&Ü? ` nì˝Ÿ es¡à
Ç+Á<äT&çøÏ ‘·q ø£e#êìï <ëq+ #˚ùd eTT+<äT ˝Ò<ë »ìà+#ê&ÉT.
ˇø£ÿkÕ] ≈£L&Ü Ä˝À∫+#·ì <ëqMs¡T&ÉT m˝≤+{Ï n‘·ì <Ûs’Ó ´¡ kÕVü≤kÕ\T, ùdïVü≤+ n‘·ì >±j·÷ìï qj·T+
|ü]dæú‹ e∫ÃHê ‘·q <Ûäs¡à+ ø√dü+ ì\ã&˚ >=|üŒ #˚j·T&ÜìøÏ dü+jÓ÷–‘· (j·TTesêDÏ)‘√ n‘·ì
jÓ÷<ÛäT&ÉT, >=|üŒ ùdïVæ≤‘·T&ÉT, >=|üŒ BÛs¡T&ÉT ø£s¡Tí&ÉT. Áù|eTø£<ä∏ ø√dü+ n‘·qT Á|ü‘´˚ ø£+>± ñ‘·sÔ ¡ uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝À
eTVü ‰ uÛ ≤ s¡ ‘ · + ˝À n+<ä ] ø£ + fÒ n<ä #ê˝≤ >ös¡e+‘√ Á|üX¯+dæ+#·ã&ܶ&ÉT.
•wüºe+‘·T&ÉT, Áoø£•wüßí&ÉT dü«j·T+>± <äVü≤q+ #˚dæq n‘·qT nX¯«<∏ëeT (eTVü‰uÛ≤s¡‘·+˝Àì ˇø£
@¬øø’ £ e´øÏ.Ô ªª@ e´øÏÔ ‘·q <Ûsä à¡ +, ˙‹ ø√dü+ dü«j·T+>± eTTK´yÓTÆq bÕÁ‘·)ì ≈£L&Ü ˇø£kÕ] ø£*XÊ&Éì
Á|üX¯+dæ+#·ã&ܶ&√ eT]j·TT Áoø£•wüßí&ÉT <äVü≤q #Ó|üŒã&ç+~ eT]j·TT n‘·ì >±j·÷ìï qj·T+
dü+kÕÿsê\T bı+~q≥¢sTT‘˚, n‘·qT dü÷s¡T´ì #˚j·T&ÜìøÏ |ü•B∏«sêCŸ #ÍVü‰HéøÏ ‘·q düVü‰j·÷ìï
≈£îe÷s¡T&Ó’‘˚, n‘·qT m|üŒ{Ïø° |ü⁄qs¡®qà bı+<ä˝Ò&ÉT.µµ n+~+#ê&ÉT.
ø±˙ uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì @<ÓH’ ê dü+<˚X+¯ ˝Ò<ë |üìì ø±˙ yês¡+ s√E\T >∑&ç∫Hê Ä >±j·T+
HÓs¡y˚s¡Ã&É+ ø√dü+, á |ü$Á‘· Ä‘·à\T Á|ü»\≈£î ˙‹ ø=+#Ó+ ≈£L&Ü e÷q˝Ò<äT, |ü•B∏«sêCŸ #ÍVü‰Hé ‘·q
eT]j·TT <Ûäs¡à+ (<Ûäs¡à+) uÀ~Û+#·&ÜìøÏ uÛÑ÷$Tô|’ #˚sTT eTT&ÉT#·T≈£îì, Hê eT+<äT‘√ nX¯«‘êúeT ‘·|üŒ
ne‘·]kÕÔsT¡ . á Á|ü|ü+#·+˝À mes¡÷ ˝Òs¡T nì #ÓbÕŒ&ÉT. n|ü⁄Œ&ÉT
uÛÑ$wü´ |ü⁄sêD+ Á|üø±s¡+ >=|üŒ ø£s¡Tí&ÉT nX¯«‘êúeT ‘·qì ‘êqT ãj·T≥ô|≥Tº≈£îì eTs=ø£
eT<Ûä´j·TT>∑ uÛ≤s¡‘·<˚XÊìøÏ #Ó+~q |ü•B∏«sêCŸ #ÍVü‰Hé Á|ü<˚XÊìøÏ ãj·T\T<˚sê&ÉT. á dü+|òüT≥q #ê+<é
jÓTTø£ÿ >=|üŒ sê»|ü⁄Á‘· jÓ÷<ÛäT&ç>± ne‘·]+#ê&ÉT ãsê›sTTjÓTTø£ÿ |ü•~∏yésêCŸ sêk˛˝À $e]+#·ã&ç+~.
 8 lø£fi≤>ö‘·$T
Áo ;ÛeT X¯+ø£s¡ CÀ´‹]¢ + >∑ +
- >∑_“≥ <äTsêZÁ|ükÕ<é, 2-7-24, ñj·T÷´s¡T
;ÛeTX¯+ø£s¡ πøåÁ‘·+ <ë«<äX¯ CÀ´‹]¢+>±\˝À
ˇø£fqÆ… 6e ;ÛeTX¯+ø£s¡ *+>∑+ yÓ\dæq Væ≤+<ä÷ |ü⁄D´
øπ Áå ‘·+. ;ÛeTT&ÉH˚ sêø£då Tü &ç ø±s¡D+>± ‘·˝‹… qÔ $e‘·TqÔ T
‘=*–+∫q+<äTe\¢ Ä ;ÛeTX¯+ø£s¡ CÀ´‹]¢+>∑+>±
Á|üdæ~∆#Ó+~+~. ;ÛeTX¯+ø£s¡ πøåÁ‘·+ düVü‰´Á~ |üs¡«‘·
kÕqTe⁄˝À¢ eTVü‰sêÁwüº˝À |üPDÒ≈£î 127 øÏ.MT.
eTT+u≤sTTøÏ 200 øÏ.MT. <ä÷s¡+˝À, |üPDÒ õ˝≤¢˝Àì
UÒ&é ‘ê\Tø±˝À ;ÛeTX¯+ø£s¡+ ˝Àì ;Ûe÷ q~ Á|üø£ÿq
uÛ≤e–] Á>±eT+˝À yÓ\dæ ñ+~. düVü‰´Á~ |üs¡«‘·
•Ksê\˝À ˇø£<ëì ù|s¡T &ÜøÏì. Ä ø=+&Éô|’ uÛ≤>∑+˝À
|üs¡eT•e⁄&ÉT ªª;ÛeTX¯+ø£s¡ CÀ´‹]¢+>∑+>± yÓ*XÊ&ÉT.
ø£•cÕíq~ jÓTTø£ÿ ñ|üq~ nsTTq ;Ûe÷q~ Çø£ÿ&˚
|ü⁄{Ï+º ~. n~ |ü⁄{Ïqº #√≥ •e*+>∑+ Á|üøÿ£ uÛ≤>∑+ qT+∫
ø=~›ø=~›>± Á|üeVæ≤dü÷+Ô ≥T+~. ;ÛeTX¯+ø£sT¡ &ÉT XÊøÏì,
&ÜøÏì yÓTT<ä˝q’… sêø£då ü düeT÷Vü‰\‘√ ùd$+#·ã&ÉT‘·÷
ñHêï&Éì |ü⁄sêDe#·q+.
jÓ÷ &ÜøÏì XÊøÏìø± düe÷CÒ,
ìùwe´e÷q+ |æ•‘êXÊHÓ’X¯Ã
dü<Ó’e ;Ûe÷~ |ü<ä Á|üdæ<ä∆+,
‘·+ X¯+ø£s¡+ uÛÑø£ÔVæ≤‘·+ Hêe÷$T
;ÛeTX¯+ø£sY <˚yê\j·÷ìï 13 e X¯‘êã›+˝À
Hê>∑sê |ü<‹∆ä ˝À |”cÕ«\ ByêHé nsTTq HêHê |ò&ü ïÉ Mdt
ì]à+∫q≥T¢ #ê]Á‹ø±<Ûësê\qTkÕs¡+ ‘Ó\Tk˛Ô+~.
Ä >∑T&ç >√|ü⁄sêìï #·÷&É>±H˚ @<√ ‘Ó*j·Tì nqTuÛ÷Ñ ‹
ø£\T>∑T‘·T+~. q\¢{Ï sê‹‘√ #ÓøÿÏ q Ä Ä\j·T •Ksêìï
#·÷&É>±H˚ m+‘√uÛøÑ ÔÏ uÛ≤e+ ø£\>∑T‘·T+~. >∑T&ç ˝À|ü\
∫qï>± e⁄Hêï Ä •e*+>±ìï yÓ+&ç‘√ ‘ê|ü&+É #˚kÕs¡T.
<ëì ô|’q ˇø£ ø£‹Ô>±≥T ñ+≥T+~. kÕ.X¯ 1437 ˝À
∫eT˙® n+‘·J Hêj·Tø˘ nqT q‘·qT kÕ«$T eTT+<äTs¡
ñqïdüuÛ≤ eT+&ÉbÕìï ì]à+#ê&ÉT. s¡|òüTTHê<∏é |”cÕ«
nH˚ n‘·qT ˇø£ q÷‹ì ‘·$«+#ê&ÉT. Ä ø√H˚{Ï ˝À|ü\
ˇø£ $Hêj·T≈£îì $Á>∑V≤ü + ≈£L&Ü e⁄+~.á CÀ´‹]¢+>∑
πøåÁ‘·+ uÛÑ÷$Tø£+fÒ #ê˝≤ ~>∑Teq ñ+≥T+~. mH√ï
Ä\j·÷\T |üs¡«‘· •Ksê\ô|’q e⁄+{≤sTT. ø±ì
˝Àj·T˝À ñ+&˚ n‹ ø=~› Ä\j·÷˝À¢ ;ÛeTX¯+ø£sY
ˇø£{Ï nìï CÀ´‹]¢+>∑øπ Áå ‘ê˝≤¢>π ;Ûe÷X¯+ø£sY >∑s“¡ ¤ >∑T&ç
≈£L&Ü øÏ+~øÏ ñ+≥T+~. düT\TyÓq’ yÓT≥¢ e÷s¡+Z >∑T+&Ü
á πøåÁ‘êìøÏ yÓfi≤¢*. á e÷s¡Z+ >∑T+&Ü ø£f…º‘√ #˚dæq
e÷~]>± bÕ¢dæºø˘ düú+uÛ≤\|üsTTq ≈£L&Ü bÕ¢dæºø˘ s¡÷|òt
‘√ ≈£L&çq eT] n‘·´+‘· düT+<äsy¡ TÓ qÆ kÕ«>∑‘· <ë«s¡+
m+‘√ s¡eTD°j·T+.
düú\ |ü⁄sêD+
|üPs¡«+ ;ÛeTT&ÉH˚ ù|s¡T>∑\ sêø£ådüT&ÉT ‘·q
‘·*¢jÓÆTq ø£s¡ÿ{Ï‘√ á |üs¡«‘· •Ks¡+ MT<ä ìedædü÷Ô
ñ+&˚yê&ÉT. yê&ÉT ˇø£Hê&ÉT ‘·*¢ì ªªne÷à Hê ‘·+Á&ç
mes¡T? mø£ÿ&ÉTHêï&ÉT? ˙e⁄ á ø=+&ÉMT<ä ˇ+≥]>±
ñ+&É{≤ìøÏ ø±s¡D+ @$T{ϵµ nì Á|ü•ï+#ê&ÉT. n|ü⁄Œ&ÉT
ø£s¡ÿ{Ï ≈£îe÷s¡Tì‘√ ªªHêj·THê \+ø± sêC≤´ìøÏ
Á|üuÛÑTyÓ’q sêeD≤düTs¡Tì ‘·eTTà&Ó’q ≈£î+uÛÑø£s¡Tí&ÉT MT
‘·+Á&ç. |üsêÁø£eTe+‘·T˝…’q ˙ ‘·+Á&çì, ô|<ä‘·+Á&çì
<äTsêàs¡TZ&Ó’q ÁosêeTT&ÉT dü+Vü≤]+#ê&ÉT. Hê ‘·+Á&ç
ø£s¡ÿ≥T&ÉT, ‘·*¢ |ü⁄wüÿdæ. Hê yÓTT<ä{Ï uÛÑs¡Ô $sê<ÛäT&ÉT.
n‘·ìì ≈£L&Ü ˇø£|ü⁄Œ&ÉT ÁosêeTT&˚ dü+Vü≤]+#ê&ÉT.
ˇø£Hê&ÉT Hê ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T n>∑düÔ´eTVü≤]¸ •wüß´&Ó’q
düTr≈£åîí&ÉT nH˚yê&çì ‹quÀj·÷s¡T. ‘·|üdü‡+|üqTï&Ó’q
yê&ÉT ø√|ü+‘√ Hê ‘·*¢<ä+Á&ÉT\qT uÛÑdüà+ #˚XÊ&ÉT.
H˚qT ~≈£îÿ˝Òì <ëìHÓ’ _≈£îÿ _≈£îÿeT+≥÷ ø±\+ >∑&TÉ |ü⁄
‘·THêïqT. n|ü⁄Œ&ÉT ˇø£Hê&ÉT Çø£ÿ&çøÏ e∫Ãq ≈£î+uÛøÑ s£ T¡ &í TÉ
qqTï ã\e+‘·+>± #˚|{ü ≤º&TÉ . Ä $<Û+ä >± ˙e⁄ »ìà+
#êe⁄. ˙ ‘·+Á&ç eTVü‰Ms¡T&ÉT ø£qTø£ ‘·+Á&çì $T+∫q
ø=&ÉT≈£îyÓ’ ˙ e+XÊìøÏ ù|s¡T rdüTø=ìsêµµ nì #Ó|Œæ +~.
‘·*¢e÷≥\T $qï ;ÛeTT&ÉT ø√|ü+‘√ eDÏøÏ
b˛j·÷&ÉT. ‘·q e+XÊìï HêX¯q+ #˚dqæ $wüßeí T÷]Ô˙,
Äj·Tq uÛÑ≈£îÔ\q÷ düs¡«HêX¯q+ #˚j·÷\ì ø£+ø£D+
ø£≥Tº≈î£ Hêï&ÉT. <˚e‘·\qT, eTVü≤s¡T¸\qT eT≥Tºô|{≤º\ì
|ü≥Tº|{ü ≤º&TÉ . ÁãVü≤à<˚e⁄ì >∑T]+∫ y˚sTT dü+e‘·‡sê\T
|òüTÀs¡yÓTÆq ‘·|üdüT‡ #˚XÊ&ÉT. n|ü⁄Œ&ÉT ÁãVü≤àÁ|ü‘·´ø£åyÓTÆ
Ä sêø£ådüTìøÏ n+‘·T˝Òì |üsêÁø£e÷ìï, nq+‘·yÓTÆq
<Ó’sê´ìï es¡+>± Á|ükÕ~+#ê&ÉT. es¡>∑s¡«+‘√ ;Ûe÷
düTs¡T&ÉT <˚e˝Àø£+ MT~øÏ <ä+&Ó‹Ô <˚y˚+Á<äTì z&ç+∫
<˚e˝Àø±ìï ÄÁø£$T+#·Tø=Hêï&ÉT. Ä ‘·sT¡ yê‘· uÛ÷Ñ ˝Àø£
eT+‘ê ‹]– kÕ<ÛäTe⁄˝…’q uÛÑ≈£îÔ\qT eTVü‰s¡T¸\qT
 lø£fi≤>ö‘·$T 9
u≤~Û+#ê&ÉT. >∑eTT>± •e⁄&ÉT yÓ\j·Te˝…qì ø√s¡T≈£î+~. n+‘·≥
Ä ø±\+˝À ø±eTs¡÷|ü <˚XÊìï düT<äøÏåDT&ÉT |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT ÄyÓT ø√]ø£qT eTìï+∫ ;ÛeTX¯+ø£s¡
nH˚ sêE |ü]bÕ*dü÷+Ô &˚yê&ÉT. Äj·Tq >=|üŒ •euÛ≈Ñ î£ &Ô TÉ . CÀ´‹]¢+>∑eTT>± Ä düV‰ü Á~ |üs«¡ ‘·eTT\˝À yÓ\kÕ&ÉT.
nK+&ÉyÓTÆq ‘·|üdü‡+|üqTï&ÉT. ;Ûe÷düTs¡T&ÉT n‘·ìô|’ j·÷Á‘ê e÷sYZ
<ä+&Ó‹Ô n‘·ìì ø±sê>±s¡+˝À ã+~Û+#ê&ÉT. •e eTT+u…’, |ü⁄D…, Ws¡+>±u≤<é, nVü≤eT<ë>∑s¡¢
uÛÑ≈£îÔ&Ó’q düT<äøÏåDT&ÉT ø±sê>±s¡+˝ÀH˚ eT{Ϻ‘√ ˇø£ qT+&ç nH˚ $<Ûeä TT˝…q’ yêVü≤q kÂø£s´¡ eTT\T ñHêïsTT.
*+>±ìï #˚dæ |üPõdü÷Ô ìs¡+‘·s¡+ •e|ü+#êø£å] eTT+u…,’ |ü⁄D…\ qT+&ç ãdt kÂø£s´¡ eTT\THêïsTT. 124
eT+Á‘êìï »|ædü÷Ô ñHêï&ÉT. ˇø£s√E ;Ûe÷düTs¡T&ÉT øÏ.MT. <ä÷s¡eTT˝À ñ+&˚ |ü⁄D… ¬s’˝Ò« kÂø£s¡´eTT≈£L&Ü
Ä sêEqT düMT|æ+∫ ªªzØ ãT~∆e÷*qyê&Ü á n+<äTu≤≥T˝À ñqï q>∑s¡+. 200 øÏ.MT.\ <ä÷s¡eTT
»|üeTT ˝Ò$T{Ï? á •e|üP»˝Ò$T{Ï? Çø£ô|’ á |æ∫à ˝Àì eTT+u…,’ s¬ ˝’ «Ò ‘√ bÕ≥T $e÷q kÂø£s´¡ eTT ≈£L&Ü
|üqT\T e÷qT µµ nì >∑]®+#ê&ÉT. nsTTHê Ä sêE ø£*–j·TTqï~. ;Ûe÷X¯+ø£søY Ï <ä>]Z∑ s¬ \’ T Á|ü<X˚ +¯ ø£Á»‘Y.
Ç$ @MT |ü{Ϻ+#·Tø√≈£î+&Ü •e|üP»˝À ìeT>∑ïyÓTÆ ø£Á»‘Y≈î£ s¬ \’ T˝À yÓ[¢ nø£ÿ&çqT+&ç ãdüT‡˝À 40 øÏ.MT.
b˛j·÷&ÉT. sêø£ådüT&çøÏ efi¯ófl eT+&ç+~ |üfi¯ófl |ü≥|ü≥ Á|üj÷· D+ #˚dæ ;Ûe÷X¯+ø£sY CÀ´‹]¢+>∑+ yÓ\dæq K+&Üdt
ø=s¡≈£î‘·÷ ø£‹Ôì rdæ ªªeT÷s¡Tâ&Ü @$T e÷{≤¢&Ée⁄ ! #˚s¡Tø√>∑\s¡T. ;ÛyéTX¯+ø£sY ∫qï ≈£îÁ>±eTeTT. Ç#·Ã≥
ìH˚ï !µµ nì n]#ê&ÉT. sêE HÓeTà~>± ø£fi¯ófl ‘Ós¡∫ ø=ìï düÁ‘·eTT\T ø£{HºÏ ês¡T. |üs«¡ ~qeTT\˝À edü‹ <=s¡≈î£ ≥
ªªsêø£då sü êC≤ eTq≈£î ø£ì|æ+#˚ #·sê#·s¡ »>∑‘T· øÔ +£ ‘·{øÏ Ï ø£weºü TT. ∫qï uÛÀ»q+ ôVA≥˝Ÿ, ø±|ò” ôVA≥fi¯ó¢ ñHêïsTT.
|üs¡eT•e⁄&˚ Á|üuÛÑTe⁄. n‘·&˚ á Á|ü|ü+#êìøÏ ø£s¡Ô. NH50 >∑T+&Ü |üPDÒqT+&ç 63 øÏ.MT. <ä÷s¡+ |üjT· q+∫
uÛÑ]+#˚~ n‘·&˚, Vü≤]+#˚~ n‘·&˚. H˚Hê »>∑‘·Œ‹ì nø£ÿ&É qT+&ç 59km SH112, SH54 <ë«sê ;Ûe÷
ùd$dü÷ÔHêïqT. ˙ >∑s¡®q\T, >±+Á&ç+|ü⁄\T qqTï @MT X¯+ø£sY≈£î #˚s¡Tø√e#·TÃ. á 59 øÏMT˝À m≥Te+{Ï
#˚j·T˝Òe⁄µµ nHêï&ÉT. n+‘·{Ï‘√ ;ÛeTT&ÉT eT]+‘· ôd˝Ÿ bò˛Hé |üì #˚j·T<äT ø±˙ GPS |üì#˚düTÔ+~ <ë]
eT+&ç|ü&ÉT‘·÷ $ø£{≤≥ºVü‰dü+‘√ ø£‹Ôì s¡aT[|ædü÷Ô eT<Ûä´˝À ˇø£ ÁbÕC…ø˘º ≈£L&Ü #·÷&Ée#·TÃ
ªªá ˝Àø±ìøÏ M&˚Hê ø£sÔ¡ ? M&˚Hê s¡ø+åÏ #˚~ ? Ç|ü⁄Œ&ÉT |üsê´≥ø£+
á *+>±ìï Hê ø£‹Ô‘√ eTTø£ÿ\T eTTø£ÿ\T #˚kÕÔqT. |üP]Ô>± n&É$, ø=+&É\˝Àì á ÁbÕ+‘·eTT
‘·qqT ‘êqT s¡øÏå+#·Tø√eTqTµµ n+≥÷ ø£‹ÔHÓ‹Ô ˝Àì Ä\j·T+ Á|üø£ •‹ kÂ+<äs´¡ eTTq≈£î e÷s¡Tù|s¡T>±
•e*+>±ìï qs¡ø£uÀj·÷&ÉT. n+‘·˝À •e*+>∑+ ñ+≥T+~. Ç|üŒ{Ïø° ø£q|ü&˚ ø±eTs¡÷|ü <˚X¯|ü⁄ s¡ø£åD
qT+&ç •e⁄&ÉT Ä$s¡“$¤ +∫, Ä sêø£då Tü ì uÛdÑ àü + #˚XÊ&ÉT. >√&É\T, nH˚ø£ s¡øe£ TT˝…q’ e•ø£å C≤‘·T\‘√ qj·THê+<ä
düT<äøÏåDT&ÉT uÛÑøÏÔbÕs¡eX¯´+‘√ •e⁄ì bÕ<ë\ô|’ |ü&ç ø±s¡ø£eTT>± ñ+≥T+~. <ä>∑Zs√¢ >∑\ Á‘·j·T+ãπøX¯«s¡
qeTdüÿ]+∫ mH√ï $<Ûë\T>± düTÔ‹+#ê&ÉT. CÀ´‹]¢+>∑+, düVü‰´Á~ eq´ÁbÕD s¡ø£åD ì\j·T+˝À
|üs¡eT•e⁄ì ø£s¡TD≤ø£{≤ø£å+ e\q ˝Àø±\≈£î >∑\ ô|<ä› ôd’E ñ&ÉT‘·\T, Trekking≈£î >∑\ nH˚ø£
;Ûe÷düTs¡Tì |”&É $s¡>&∑ sÉ TT´+~ $wüjT· eTT ‘Ó\TdüT≈£îqï neø±X¯eTT\‘√ á ÁbÕ+‘·+ m|ü⁄Œ&É÷ s¡B>› ± ñ+≥T+~.
‘ês¡ø±düTs¡T\T á ø±eTs¡÷|ü <˚X¯+ô|’ <ä+&Ó‘·Ô>± ◊‘˚ nqTyÓq’ ø±\eTT Ä>∑dTü ,º |òÁæ ãe] HÓ\\T. y˚d$ü ˝À,
düVü‰´Á~ |üs¡«‘·eTT˝À »]–q b˛s¡T˝À •e⁄&ÉT esê¸ø±\eTT˝À nø£ÿ&ç yê‘êes¡DeTT j·÷Á‘·\≈£î
#ÓeT{À&çà ndüTs¡ dü+Vü‰s¡eTT #˚XÊs¡ì |ü⁄sêD >±<∏ä. nqT≈£L\eTT>± ñ+&É<äT.. K+&ÛÜdt qT+&ç ¬s+&ÉT
á $<Ûeä TT>± sê*q #ÓeT≥u§fÒ¢ ;Ûe÷q~>± >∑T]Ô+|ü⁄ q&Éø£ e÷sêZ\T ñHêïsTT. á e÷sêZ\ <ë«sê düTe÷s¡T
e∫Ã+~ ;Ûe÷düTs¡Tì ‘·*¢ ø£s¡ÿ{Ï ‘·q ≈£îe÷s¡Tì Äs¡T >∑+≥\T düeTj·T+ |ü&TÉ ‘·T+~. XÊØs¡ø+£ >± <ä •&Û+É >±
X¯Øs¡eTT bÕ‘êfi¯eTT qT+&ç uÛ÷Ñ $T MT<ä≈î£ e∫à •e⁄ì ˝Òìyê]ø°, esê¸ø±\+, y˚dü$ ø±\+˝À q&Éø£ e÷s¡Z+
>∑T]+∫ BHê‹Bq+>± ÁbÕ]ú+#·>± kÕ«$T <äsÙ¡ q$T∫à n‘·´+‘· øÏ¢wüºyÓTÆq~. K+&ÛÜdt qT+&ç s¡yêD≤ dü<äT
es¡eTT ø√s¡Tø√eTHêï&ÉT. n|ü⁄Œ&ÜyÓT ‘·qj·TT&ç ù|s¡T bÕj·T+ ñ+&É<Tä . ø£˙dü+ 5-10 eT+~ ñ+fÒH˚ q&Éø£
∫s¡kÕúsTT>± e⁄+&ÉTq≥T¢ n<˚ Á|ü<˚X¯eTT˝À CÀ´‹]¢+ e÷s¡Z+ yÓ’|ü⁄ yÓfi≤¢*.
 10 lø£fi≤>ö‘·$T
≈£îe÷s¡dü+uÛÑe+
ø±[<ëdüT s¡∫+∫q eTs√ eTVü‰ø±e´+
≈£îe÷s¡d+ü uÛeÑ +. Ç~ |ü+#·‘ê´\˝À Ç +&Ée~, bÕs¡«r
»qq+, bÕs¡«r |üsy¡ T˚ X¯«s¡ |ü]Dj·T+, ≈£îe÷s¡kÕ«$T
»qq+, ‘ês¡ø±düTs¡ düV‰ü s¡+ yÓTT<ä\sTTq n+XÊ\qT
•e,|ü<äà |ü⁄sêD≤\ qT+&ç Á>∑Væ≤+∫ |ü~ùV≤&ÉT (17)
düs¡Z\ eTVü‰ø±e´+>± Bìì s¡∫+#ê&ÉT eTVü‰ø£$.
Bì˝À Á|üø£•‹kÂ+<äs¡´ es¡íq #ê‘·Ts¡´+
|üP]Ô>± ø£qã&ÉT‘·T+~. X¯•+>±s¡sd¡ +ü , eT•<äTe⁄>± e´+>∑´
Á|ü<ëÛ q+>±≈£L&Ü e]í+#ê&ÉT. Ç‘·&TÉ X¯•+>±s¡Á|æjT· T&ÉT,
nwüeº Tdüs+Z¡ ˝À uÛÀ>∑X•¯ +>±s¡+ ≈£L&Ü e~* ô|≥º˝<Ò Tä .
n~ $eTs¡Ù\≈£î ‘ê$∫Ã+~. ≈£îe÷s¡ dü+uÛÑe+˝Àì
edü+‘·s¡TÔ es¡íq˝À |üX¯ó|üøå±´<äT\ X¯•+>±s¡+ e]í+
#ê&ÉT. ø£$ düs¡düT&ÉT, ø√eT\Vü≤•<äj·TT&ÉT.
‘ês¡ø±düTs¡Tì Á≈£Ls¡‘ê«ìï >∑T]+∫ #Ó|ü⁄Œ‘·÷ -
‘˚HêeTs¡ e<Ûä÷Vü≤ôd’Ô' dü<äj·÷\÷q |ü\¢yê'
n_ÛC≤„X‚Ã<ä bÕ‘êHê+ ÁøÏj·TH√Ô qq›qÁ<äTe÷'ˆˆ
<˚e‘êÁd”Ô\T ø£\Œe•øå±\ ø√eT\eTsTTq
∫e⁄fi¯flqT ‘·eT ø√eT\Vü≤kÕÔ\‘√ düT≈£îe÷s¡+>± ˙
#Óe⁄\˝À n\+ø£]+#·Tø=+{≤s¡T. Ä ‘·sT¡ e⁄\qT ‘ês¡
≈£î&ÉT q]øÏ+∫ y˚dTü HÔ êï&Éì n+{≤&ÉT. ø√eT\uÛ≤yê\‘√
s¡r$˝≤|ü+ ø£s¡TDs¡dü|üPs¡í+>± ñ+~. ≈£îe÷s¡
dü+uÛÑe+˝À |ü+#·eTdüs¡Z˝À •ebÕs¡«‘·T\dü+yê<ä+
#·ø£ÿì Hê≥ø°j·T‘·‘√ ñ+~.
ø√eT\Ád”Ô $˝≤kÕìï á ø£$ u≤>± e]í+#ê&ÉT.
≈£îe÷s¡dü+uÛÑe+˝À bÕs¡«‹ düT≈£îe÷], |ü⁄cÕŒ\+
ø£•‘· nsTT •e⁄ì düMT|æ+#˚ bÕs¡«‹ dü+#ês¡D° \‘·e˝…
uÛ≤dæ+∫+~. á ø£$ >±+>∑es¡íq #˚j·Tø£b˛˝Ò<äT.
≈£îe÷s¡dü+uÛÑe+ Á|ü<∏äeTdüs¡Z˝À bÕs¡«‹ì düeTÁ>∑+>±
e]í+#ê&ÉT. Ä es¡íq \*‘·eTH√»„+>± ñ+~. ÄyÓT
‘·q kÂ+<äs¡´+#˚ •e⁄ì Vü≤•<äj·T+ <√#·T≈£îHêï n~
XÊX¯«‘·+ ø±<äì Á>∑V≤æ +∫, ‘·|Xü Ù¯ øÏ#Ô ˚ •e⁄ì Vü≤•<äjT· +
˝À XÊX¯«‘·kÕúq+ dü+bÕ+~#·Tø√yê\ì nqTø=+~.
n_Ûe÷q+, |ü≥Tº<ä\‘√ eTTqT\T ÄX¯Ãs¡´|ü&çb˛j˚T
rÁe ‘·|üdüT‡ #˚dæ+~. •e⁄&ÜyÓTqT q>ös¡e+>±
d”«ø£]+#ê&ÉT.
` ∫ÁsêeP] •esêeTø£èwüíX¯s¡à
ø±[<ëdüT Á|üøè£ ‹ es¡qí s¡eTD°jT· +>± ñ+≥T+~.
ø=+&É#˚‘· n&ɶ–+|üã&çq qB Á|üyêVü≤+ düT&ÉT\T
‹s¡T>∑T‘·÷ ñ+≥T+~. <ëìì ñ|üe÷q+>± Á>∑Væ≤+∫
bÕs¡ « r<˚ $ e÷qdæ ø £ dæ ú ‹ ì ø£ $ eTH√»„ + >±
∫Á‹+#ê&ÉT.
‘·+ Mø£å´ y˚|ü<∏äTeTr düs¡kÕ+>∑j·Twæº'
ìπøå|üD≤j·T |ü<äeTT<ä∆ •‘· eTT<ä«Vü≤˙Ô
e÷sêZ#·\ e´‹ø£sê ≈£î*‘˚e dæ+<ÛäT'
XË’˝≤~Ûs껑·qj·÷ qj·Tj·TÚ q‘·kÕúˆˆ
≈£îe÷s¡dü+uÛÑe+˝À bÕs¡«‹ ‘·|üdüT‡ #˚j·T
&ÜìøÏ ns¡D´+˝À ÄÁX¯eT+ @s¡Œs¡#T· ≈£î+≥T+~. ÄyÓT
n#·≥ #Ó≥¢qT ô|+#·&É+, Áù|eT‘√ yê{ÏøÏ ˙fi¯ófl
b˛j·T&É+, eT≈£îÿe‘√ ˙yês¡<Ûëq´+ ‹ì|æ+#·&É+
yÓTT<ä\sTTq es¡qí ˝À ø£$ Á|üø£ •‹Áù|eT ø£qã&ÉT‘·T+~.
bÕs¡«‹ •e⁄ì #Ó+‘·≈£î yÓ&ÉT‘·÷ ÄuÛÑs¡D≤\
kÕúq+˝À |ü⁄cÕŒ\qT <Ûä]+∫+~.
nXÀø£ìs¡“]¤ ‡Ô ‘·|<ü àä sê>∑ e÷ø£•wüº ùV≤eT<äT´‹ ø£]øí ±s¡yTé
eTTø±Ôø˝£ ≤|”ø•£ ‘· dæ+<äTyês¡+ edüq|Ô ⁄ü cÕŒuÛsÑ D¡ + eVü≤˙Ô
≈£îe÷s¡dü+uÛÑe+ Á|ü<∏äeTdüs¡Z˝À Væ≤e÷\j·T
es¡qí +, ‘· •rj·Tdüs˝Z¡ À edü+‘·es¡qí + s¡eTD°jT· +>±
#˚XÊ&ÉT.
ny˚TK\+ dü+#·s¡‘·+ |òüTHêHê+
#Ûêj·÷eT<ÛäkÕ‡qT>∑‘ê+ ìùwe´
ñ<˚«õ‘ê e•wæº_ÛsêÁX¯j·TH√Ô
X¯•v±ZDÏ j·TkÕ´‘·|üeìÔ dæ<ë∆'ˆˆ
Væ ≤ e÷\j· T y˚ T K\ô|’ y˚ T |ò ü ÷ \ ˙&É ˝ À
dü+#·]+#˚ dæ<Tä \∆ T n#·≥ es¡¸+ ≈£îs¡Tdü÷+Ô fÒ m+&É‘√
ñ+&˚ Væ≤eT–] •Ksê\~Ûwæ˜kÕÔs¡≥.
edü+‘·s¡Te⁄˝À ÄeT÷˝≤Á>∑+ |ü⁄wæŒ+∫q
nXÀø±ìï ø£$≈£î\>∑Ts¡T ø±[<ëdüT eTVü‰ø£$ Ç˝≤
e]í+#ê&ÉT-
ndü÷‘·dü<ä´' ≈£îdüTe÷´XÀø£'
düÿ+<ÛëÁ‘·ŒuÛÑ •‘˚´e dü |ü\¢yêì
bÕ<˚q Hêô|’ø£å‘· düT+<äØD≤+
dü+|üs¡ÿe÷dæ+õ‘· q÷|ü⁄sêD≤yéTˆˆ
 lø£fi≤>ö‘·$T 11

>√Á‘·eTT:
|üPØ«≈£î\≈£î, y˚<ä ãTTwüß\≈£î |ü$Á‘· dü+ã+<Ûëìï ø±bÕ&ÉTø√e&É+
>√Á‘·eTT nH˚ |ü<ëìøÏ nø£så ês¡+ú >± ªªÄe⁄\qT e<äT\Tø√≈£L&É<äT.
s¡øÏå+#˚~µµ nì ns¡ú+, kÕ<Ûës¡D+>± Äe⁄\ eT+<äqT ÁoeT<é uÛ≤>∑e‘·+˝À >√Á‘ê\ eT÷˝≤ìøÏ
yê‘êes¡D+, n&É$ »+‘·Te⁄\ qT+&ç s¡ø+åÏ #˚ ˝≤j·T+ dü+ã+~Û+∫ á ÁøÏ+~ Á|üø£≥q eTq≈£î ø£ì|ædüTÔ+~:
nì ns¡+ú . n<˚$<Û+ä >± ãTTwüß\T, |üPØ«≈£î\ ≈£î≥T+ã ÁX¯ó‘·yéT n<∏ä >∑&ç‘·' j·T‘Y-ø£•‘√ >√Á‘·-<Ûäs¡à'
e+XÊ\qT≈£L&Ü s¡÷|üø+£ >± ªª>√Á‘ê\Tµµ nì |æ\TkÕÔsT¡ , ªªÁoø£•wüßíì HêeT+ $qï|ü⁄Œ&ÉT ˝Ò<ë »|æ+∫
m+<äTø£+fÒ n$ e÷qyê[ì e÷s¡ìZ sπ X› +¯ #˚ùd Äe⁄\ q|ü⁄Œ&ÉT nìï nX¯óuÛ≤\qT HêX¯q+ #˚düTÔ+~. ãTTwüß\
eT+<ä‘√ b˛\Ãã&çq ªªs¡øÏå‘· ˝≤j·T+µµ. (>√Á‘· <Ûsä à¡ +) jÓTTø£ÿ $$<Ûä •wü´|üs+¡ |üs\¡ jÓTTø£ÿ eT‘·
ˇø£ >√Á‘·+ ˇø£] |ü⁄sê‘·q |üPØ«≈£î\ C≤„Hêìï |üs¡yÓTÆq dü÷Á‘ê\qT Äj·Tq e÷Á‘·y˚T ìπs›•+#ês¡T.
dü+s¡ødåÏ Tü +Ô ~. $$<Ûä >=|üŒ ãTTwüß\T, e´≈£î\Ô ≈£î e´øÏ>Ô ‘∑ · (ÁoeT<들>∑e‘·+ 10.90.47)
*+ø˘qT n+~düT+Ô ~. |üPØ«≈£î\qT eTs¡∫b˛≈£L&É<Tä . ªª>√Á‘·eTTµµ nH˚ |ü<ëìøÏ ø=+&É ˝Ò<ë Äe⁄\
yê]øÏ ø£•‘·|Tüò ï‘· #·÷|ü≈L£ &É<Tä . kÕ<Ûës¡D J$‘·+˝À yê]ì eT+<ä nì ≈£L&Ü ns¡ú+. Áoø£•wüßí&ÉT ‘·q uÛÑ≈£îÔ\qT
ìs¡ø¢ ´å£ + #˚jT· ≈£L&É<Tä . Á|ü‹ e÷qe⁄&ÉT ◊<äT kÕ«uÛ≤$ø£ s¡øÏå+#˚+<äT≈£î >√es¡∆q ø=+&ÉqT m‹Ô >√e⁄\‘√ (>√Á‘·
ãTTD≤\‘√ »ìàkÕÔ&ÉT, n$ yê] J$‘ê+‘·+ ‹]– <Ûsä à¡ +) Äsê<Ûqä qT HÓ\ø=*Œq Áoø£•wüßìí ©\\qT $e]dü÷,Ô
#Ó*¢+#ê*, yê{Ï˝À ¬s+&ÉT (|üPØ«≈£î\≈£î, ãTTwüß\≈£î Ä uÛÑ>∑e+‘·T&çì @ø£ø±\+˝À #ÓãT‘·÷H˚ ÁoeT<들>∑
s¡TD+) Á|ü‘˚´ø£+>± ˇø£] >√Á‘êìøÏ dü+ã+~Û+∫q$. e‘·+ Çø£ÿ&É |ü<ë\ ø£$‘ê Hê≥ø£+ #˚k˛Ô+~. ãTTwüß\T
yÓ~’ ø£ ãTTwüß\ e´øÏ‘Ô ê«\‘√ ‘·eT dü+ã+<Ûëìï eT]j·TT ≈£î≥T+ã e+XÊ\ (>√Á‘· <Ûäs¡à+) jÓTTø£ÿ eT‘·
ø√˝ÀŒsTTq yês¡T ‘·eT ndü\T ‘·+Á&ç nsTTq düs√«qï‘· |üs¡yÓTÆq dü÷Á‘ê\≈£î ø£•wüßí&ÉT eT÷\+.
Á|üuÛÑTe⁄ n#·T´‘· (n#·T´‘· >√Á‘·+)ì >∑T]Ô+#·&Üìï >√Á‘·<Ûäsêàìï (>√e⁄\qT, >√es¡∆Hêìï Äsê~Û+
ÄÁX¯sTT+#·e#·TÃ. ‘·eT |üPØ«≈£î\ C≤„Hêìï ø£*– ñ+&˚ #·&+É ) ˝Ò<ë >√Á‘·<säÛ êàìï (ãTTwüß\T, |üPØ«≈£î\ |üP»\T)
n<ä•wüº+ ñqï Ç‘·s¡T\T ‘·eT |üPØ«≈£î\qT nBÛø£•‘· e<äT\Tø√≈£L&É<äT, m+<äTø£+fÒ ¬s+&É÷ Áoø£•wüßí&ÉT
yÓ’~ø£ >√Á‘· $<Ûëq+ <ë«sê |üPõ+#ê*, ùd$+#ê*, e´øÏ>Ô ‘∑ +· >± kÕú|+æ ∫qy˚. >√e⁄\T, ãTTwüß\T, |üPØ«≈£î\
>ös¡$+#ê*. y˚<ä ãTTwüß\‘√ MT *+ø˘ ìC≤ìøÏ MT |üP»\T düHê‘·q <ÛäsêàìøÏ eT÷˝≤<Ûësê\T. e÷qe
ì»yÓTqÆ dü+|ü<qä T |üìøÏe÷*q ø±s¡D≤\ ø√dü+ m|üŒ{Ïø° J$‘·+˝À |ü⁄s√>∑‹øÏ Ä<Ûës¡+.
Ä+Á < Ûä uÛ≤s¡‹
- ø£$X‚Ks¡ ø=+&˚|üP&ç düTu≤“sêe⁄ Á|üdüqïuÛ≤s¡‹ e´ekÕú|üø£ dü+bÕ<ä≈£î&ÉT
|ü⁄&É$Tì yÓTT*Ãq{Ϻ jÓTTø£ yÓTTø£ÿj·TT ø=eTà\T u…{Ϻ XÊK\Hé düÔe˙j·TeTTà\T HÓ’q Á>∑+<∏äeTT\T ô|\ÃHé e#Óà Hê+Á<Û√øÏÔøÏHé
ì&ç$>∑ u…+∫ ô|’|üsTTøÏ, ì+–ì <ë¬ø&ÉTq≥T¢ e•ø£åyÓTÆ qeuÛ≤eeTTà\‘√&É H˚{Ïj·TT>∑eT+ <ä+<äeTTà˝…’ $TøÏÿ*Hé.
u…&É>∑>∑T |ü+&É¢ì#·Tà düs¡$Hé, eT<ÛäTs¡eTà>∑T Ä+Á<Ûä uÛ≤wü≈£îHé |ü\T≈£î+ ã\Tÿq rj·T‘˚HÓ\T |ü]yê´|üÔ+ãT˝…’ kÕ>∑T ˙
>∑&É#ÓqT y˚sTTj˚T&ÉT\T $ø±dü $˝≤dü $uÛ≤düTs¡eTTà>∑Hé. ‘Ó\T>∑T+ u≤dü≈£î dü+düÿ•‘√øÏÔ|ü≥T X¯øÏÔdü÷Œ¤s¡TÔ\Hé >∑÷]à yê
n#·Ã≥ q#·Ã≥Hé >∑T&ÉT\j·T+<äT •˝≤|òü\ø£eTTà\+<äTqHé –«\düÁ<äeT´eT•<ä÷øÏÔdüT+<äs¡ s¡kÕÁ^j·T+ãT>±CÒdæØ
u…#·TÃ\T sê*b˛sTT ø£qT|æ+#·T#·TqTHé >∑qT|æ+#·q{Ϻ ‘Ó ‘Ó\T>∑T+¬>’‘·\T, $X¯«kÕVæ≤‹ì U≤´‹Hé >=qï yêC≤à<ÛäTs¡T˝Ÿ
\Z#·Ãs¡ ã+‘·T\Hé C…\Te⁄˝≤s¡>∑ >∑÷]à $X¯ó<ä∆ X¯ã› dü+ ‘Ó\T>∑TH˚ï\ »ì+∫, ‘Ó\TZ eT<ÛäTs√øÏÔHé H˚]à e÷{≤¢&ÉT#·THé
|ü#·Ãj·T ø±e´s¡÷|üeTT \eT]Ãq qqïj·T uÛÑ≥Tº HÓHÓï<äHé. ‘Ó\T>∑T+ >±\T\ |”*Ã, ‘Ó\TZ »\ eT]ú+ Á>√\T#·THé, ‘Ó\TZ|ü+
qe\˝Ÿ Hê≥ø£eTT˝Ÿ $eTs¡ÙqeTT\THé yê´K´˝Ÿ #·]Á‘·˝Ÿ ø£<∏ä˝Ÿ, ≥\ ‘·•|æÔ+ ~ì, ‘Ó\TZyê&Éqì y˚&Éÿ+ã\Tÿ uÛ≤>∑´yÓTà<√
$$<Ûä Á|üÁøÏj·T\Hé Á>∑Væ≤+#·T#·T s¡k˛<˚«\ Á|üe÷DeTTà\Hé ‘=* »qà+ãT\ Hê{Ï |ü⁄D´eTqTø=+<äTHé ∫‘·ÔeTTbıŒ+>∑>±!
 12 lø£fi≤>ö‘·$T
CÀwü ßyê
yÓ÷»dt nq+‘·s+¡ CÀwüßyê j·T÷<äT\ô|’ Ä~Û ìs¡÷à\eTT #˚ôdqT.µµ (CÀwüße 10e n<Ûë´j·T+)
|ü‘´· + eVæ≤+#ê&ÉT. áõ|ü⁄˝º À ñqï ø±\+qT+N CÀwüßyê
yÓ÷C…dTü ÿ q$Tàqã+≥T. m<äTs¡T ‹]–q yê]øÏ ÁbÕD≤+
‘·≈î£ &ÉT. yÓ÷C…dt Ä<˚XÊ\T, dü+ø£˝≤Œ\T neT\T »s¡>&∑ +É
˝À ø°\ø£ bÕÁ‘·<ëÛ ]. yÓ÷C…dt #·ìb˛sTT CÀwüßyê ô|‘·qÔ +
yÓTT<ä\j˚T´dü]øÏ ÇÁC≤j˚T©\˝À áõ|ü⁄qº T+∫ ãj·T\T
<˚]q ‘·s+¡ yês¡+‘ê ø±\+ #˚XÊs¡T. qe‘·s+¡ j·T÷<äT\T
yÓ÷C…dt •ø£åD˝À j·TT<ä∆$<ä´\qT nuÛÑ´dæ+∫, n‘·ì
uÀ<Ûqä \ Á|üø±s¡+ ‘·eT eTqdü‘Ô ê«ìï eT\#·Tø=ì n‘·&TÉ
#·÷|æ+∫q uÛÑ÷$Tì ÄÁø£$T+#·Tø√e&ÜìøÏ dæ<ä∆+>±
ñHêïs¡T. CÀwüßyê yê]ì CÀsê¶Hé q~ì <ë{Ï+∫ ÄÁø£
eTDqT Äs¡+_Û+#ê&ÉT. nø£ÿ&ç ôdH’ ê´\qT j·TT<ë∆\˝À
z&ç+∫, ¬>\T#·T≈£îqï ÁbÕ+‘ê\ô|’ ‘·eT Ä~Û|ü‘ê´ìï
|ü]bÕ\qqT kÕú|æ+∫ nø£ÿ&É ñqï Á|ü»\‘√ u≤≥T
‘êeT÷ #˚] dæsú ì¡ yêkÕ\T @s¡Œs¡#T· ø√e&É+ j·T÷<äT\T
nqTdü]+∫q |ü<‹∆ä ø±<äT. ‘·eT≈£î kÕ«BÛqyÓTqÆ q>∑s+¡
˝Àì Á|üC≤˙ø±ìï Ä&É, eT>∑, ∫qï, ô|<ä› ‘˚&Ü ˝Ò≈î£ +&Ü
yÓTT‘·Ô+>± dü+Vü≤]+#·&É+, Ä |ü≥ºD≤ìï <√#·T≈£îì
n–ï<ä>+∆∑ #˚dæ ìs¡÷à*+#·&+É yês¡T bÕ{Ï+∫q $<Ûëq+.
yÓTT<ä≥ j·T÷<äT\ eX¯yÓTÆq~ C…]ø√ nH˚
|ü≥ºD+ ªªyês¡T |ü⁄s¡Twüß\H˚$T Ád”Ô\H˚$T, ∫qï ô|<ä›
n+<ä]ì, m<äT›\qT, >=Á¬s\qT, >±&ç<ä\qT Ä
|ü≥ºDeTT˝Àì düeTdüÔeTTqT ø£‹Ôyê‘· dü+Vü≤]+∫].
Ä |ü≥D º eTTqT <ëì˝Àì düeTdüeÔ TTqT n–ï#˚‘· ø±*Ã
y˚dæ]. yÓ+&çì, ã+>±sêìï, Ç‘·Ô&ç bÕÁ‘·\qT ÇqT|ü
bÕÁ‘·\qT e÷Á‘·y˚T jÓTôVAyê eT+~s¡ <ÛäHê>±s¡eTT
˝À qT+∫]µµ (CÀwüßyê-9e n<Ûë´j·T+)
‘·s¡Tyê‘· ÇÁC≤jÓT©\ bÕ\ã&çq~ Vü‰sTT
nH˚ q>∑s¡+. ªªÇÁC≤jÓT©\T Vü‰sTT |ü≥ºDeTT yê]ì
Vü≤‘·eTT #˚d]æ . yê]˝À ˇø£ÿ&ÉTqT $T>∑T\˝Ò<Tä . ˇø£ÿ&ÉTqT
‘·|Œæ +#·Tø=q˝Ò<Tä . ø£‹yÔ ê‘· ≈£L\>± $T–*q yê&=ø£&TÉ qT
˝Òø£b˛sTTq|ü⁄Œ&ÉT ÇÁC≤jÓT© \+<äs¡T Vü‰sTT jÓTT<ä›≈£î
e∫à <ëìì ø£‹Ôyê‘·qT ìs¡÷à*+∫]. Ä ~qeTTq
|ü&çq Ád”Ô|ü⁄s¡Twüß \+<äs¡T |ü+Á&Ó+&ÉT y˚\qT+~.
CÀwüßyê Vü‰sTT ìyêdüT\+<ä]ì ìs¡÷à\eTT
#˚jT· Tes¡≈î£ áf…qT |ü≥Tºø=ì ~+∫q~˝Ò<Tä . C…ôVAyê
CÀwüßyê≈£î nC≤„|æ+∫q #=|ü⁄Œq |ü≥ºDeTT˝Àì |üX¯ó
e⁄\qT, kıeTTàqT <√#·Tø=ì]. CÀwüßyê Vü‰sTT m|üŒ{ÏøìÏ
bÕ&Ó’b˛e˝…qì <ëìì ø±*Ãy˚ôdqT. H˚{Ïes¡≈£î n~
nfÒ¢ ñqï~.µµ (CÀwüße-9e n<Ûë´j·T+)
ªªCÀwüßyê eTπøÿ<ëeT |ü≥Tºø=ì <ëìì, <ëì
sêEqT ø£‹yÔ ê‘·eTT y˚ôdqT. <ëì˝ÀqTqï yês¡+<ä]ì
` eTDÏ
‘·s¡Tyê‘· *u≤, ˝≤؃wüß, ôV≤Áu≤qT, <Ó;s¡T,
yêk˛s¡T Ç˝≤ j·T÷<äT\T kÕ«BÛqyÓTqÆ Á|ü‹ |ü≥D º ≤ìøÏ
|ü{Ϻq >∑‹ ˇø£ÿfÒ ªªÇÁC≤jÓT©\+<äs¡T <ëì »qT\‘√
j·TT<ä∆eTT #˚dæ]. <ëìì, <ëì sêEqT, <ëì düeTdüÔ
|ü⁄s¡eTT\qT <ëì˝Àq+<äs¡qT ø£‹Ôyê‘·qT Vü≤‘·eTT
#˚dæ].µµ (CÀwüße-11e n<Ûë´j·T+)
Ç$ s¡D≤y˚X¯+‘√ ñqï ôd’Hê´\T ¬>\T|ü⁄
\_Û+#·>±H˚ #˚dæq Á≈£Ls¡ø£è‘·´eTT\T ø±e⁄. C…ôVAyê
Ä»„ ù|s¡T‘√, eTT+<äT>±H˚ ìX¯ÃsTT+#·T≈£îqï |ü<ä∆‹
Á|üø±s¡+ ‘·eT ìyêdü+ @s¡Œs¡#·Tø√e&ÜìøÏ »]|æq
ìs¡÷à\q ø±s¡´Áø£eT+. Ä |ü≥ºDeTT\ dü+ã+<ÛäyÓTÆq
kıeTTàqT <√#·Tø=ì]. ˇø£ìì ≈£L&Ü $&ÉTe≈£î+&É
n+<ä]ì Vü≤‘·eTT#˚j·TT#·T e∫Ã]. C…ôVAyê ‘·q
ùde≈£î&Óq’ yÓ÷»dt≈î£ ÄC≤„|+æ ∫q≥T¢ yÓ÷C…dt CÀwüßyê≈£î
nC≤„|æ+#ÓqT. (CÀwüßyê-11e n<Ûë´j·T+)
j·T÷<äT\T áõ|ü⁄˝º À nqTuÛ$Ñ +∫q ø£cÕº\ø£Hêï
yês¡T áÁbÕ+‘·+˝Àì Á|üC≤˙ø£+ô|’ »]|æq <ës¡TD≤\T,
e÷s¡Dø±+&É mìï¬s≥T¢ ne÷qTwüyTÓ qÆ y√ y˚sπ $e]+#·
qø£ÿs¡˝Ò<äT. Çe˙ï <˚e⁄ì Ä»„y˚Ts¡≈£î #˚j·Tã&ɶ
ø±sê´\T>± |ü$Á‘· u…’_˝À¢ #˚s¡Ãã&ç áHê{ÏøÏ uÛÑøÏÔ‘√
|ü]+ƒ #·ã&ÉT‘·THêïsTT. Ä $<Û+ä >± Ç$ nq+‘·s¡ ø±\+˝À
Á|ü|+ü #·yê´|ü+Ô >± Ç≥Te+{Ï mH√ï <ës¡TD ø£•‘ê´\≈£î
dü÷Œ¤]ìÔ #êÃsTT. nq´C≤‹ $<˚«cÕìøÏ, nq´<Óe’ $<˚«cÕ
ìøÏ |ü$Á‘·‘·qT ÄbÕ~+#êsTT. j·TT<ë∆\˝À m<äT¬s’q
ôd’ ì ≈£ î \π ø ‘· | ü Œ kÕ<Û ë s¡ D Á|ü C ≤˙ø±ìøÏ Vü ‰ ì
ø£*–+#·≈L£ &É<qä ï ˙‹øÏ, dü+kÕÿsêìøÏ #√≥T˝Ò≈î£ +&Ü
#˚XÊsTT.
á$<Û+ä >± Væ≤rÔjT· T\T, nyÓ÷˙j·TT\T, ø£Hê
˙j·TT\T, ô|]J®j·TT\T, Væ≤M«j·TT\T, C…ã÷d”j·TT\T
yÓTT<ä˝…’q C≤‘·T\‘√ j·TT<ë∆\T #˚dæ 31 sêC≤´\qT
»sTT+∫ yÓ ÷ C… d t #Ó | æ Œ q uÛ Ñ ÷ uÛ ≤ >∑ + ˝À ø=+‘·
ÁbÕ+‘êìï ÄÁø£$T+#·Tø√>∑*>±&ÉT.
kÕ«BÛqyÓTÆq sêC≤´\qT C…ôVAyê düìï~Û˝À
N≥T¢yd˚ æ j·T÷<äT\ 12 >√Á‘ê\yê]øÏ |ü+∫ Ç#êÃ&ÉT.
110 dü+e‘·‡sê\ ej·TdüT e#êÃø£ j·T÷<äT\‘√ ªª
C…ôVAyêqT ùd$+#·ì#√ Äj·Tq MT≈£î ø°&ÉT #˚dæ
$TeTTà\ ø°Då +Ï |ü #˚jT· TqT. MT eT<Û´ä qTqï nq´<˚e‘·\qT
‘=\>∑<√dæ ÇÁC≤j˚T©\ <˚e⁄ìyÓ|’ ⁄ü MT Vü≤•<äjT· eTT\qT
Á‹|ü⁄Œ ø=qT&ÉTµµ nì #Ó|æŒ ø£qTïeT÷XÊ&ÉT. á
e•‘êÔ+‘·+ u…_’ ˝À¢ uÛ≤>∑+>± #˚sá ã&ç |ü$Á‘· |ü⁄sêD+>±
|ü]ƒ+#·ã&ÉT‘·÷+~.
 lø£fi≤>ö‘·$T
qqTï ø£qï s√E
mìï »qà\T m‹Ôq neTà ãTTD+ rs¡TÃ
ø√˝ÒeTT.
bÕs¡«‹ e+≥ |üP]Ô #˚dæ ¬s+&√kÕ] {°
#˚dæ #·<äTe⁄‘·Tqï uÛÑs¡Ô X¯+ø£sY≈£î {° Ç∫à ‘êq÷
‘ê>∑T‘·÷ nø£ÿ&˚ ≈£Ls√ÃuÀsTT+~. Ç+‘·˝À ˝≤+&é
˝…’Hé ÁyÓ÷–+~. ˇø£ #˚‘√Ô {° ø£|ü⁄Œ |ü≥Tº≈£îì ¬s+&√
#˚‘√Ô bò˛Hé ]d”esY m‹Ô+~.
ªªVü≤˝À ne÷à! @+#˚dTü HÔ êïyé? H˚qT #Ó|Œæ +~
>∑Ts¡TÔ+~>±. ‘=+<äs¡>± |üì ‘ÓeTT\TÃ≈£îì ◊<äT
>∑+≥\≈£î s¬ &û>± ñ+&É+&ç. H˚ì∫Ãq ø=‘·NÔ s¡ e÷Á‘·yT˚
ø£≥Tºø√yê*. uÖ¢CŸ ≈£L&Ü ≈£î{Ï+º #êø£<ë. Hêqï>±]øÏ
≈£L&Ü #Ó|ü⁄Œ. H˚qT ø±s¡T |ü+|ækÕÔ. ˝Ò{Ÿ #˚jÓTT<äT›
eT]µµ nì Vü≤&Ü$&ç>± #Ó|æŒ+~ ≈£L‘·Ts¡T »j·T.
ªªneTà\÷... ˙ |ü⁄{Ϻqs√EHê&ÉT ≈£L&Ü
á Vü≤&Ü$&ç m+<äT≈£îsê? ˙ Ä|òd” Tü Áb˛Á>±+ ø±>±H˚
|æ\\¢ T, n\T¢&TÉ >±]‘√ ø£*dæ Ç+{Ï ø=#˚ÃsTT. ˙øÏwºü
yÓTÆq$ #˚dæ ñ+#·T‘ê. n+<äs¡+ düs¡<ë>± ø£ãTs¡T¢
#Ó|⁄ü Œ≈£î+≥÷ ø£*dæ ‹+<ë+.. mìï s√E˝…+’ ~ eTq
eT+‘ê ø£*dæ. qTy˚«yÓ÷ m|ü⁄Œ&É÷ _J _J n+{≤e⁄µµ
nqTqj·T+>± #Ó|æŒ+~ bÕs¡«‹.
ªne÷à! |ü~s√E\ eTT+<äTqT+&ç #Ó|⁄ü HÔ êï.
Çyêfi¯ e÷ Ä|ò”düT yê]¸ø√‘·‡e+‘√u≤≥T Hê≈£î
nyês¡T¶ ÇdüTÔHêïs¡T. Hê |ü⁄{Ϻqs√E ≈£L&Ü nì
ìq÷ï, Hêqï>±]ì s¡eTàì. eT∞¢ Ç|ü⁄Œ&ç˝≤
n+{≤y˚+{Ï. Hê e÷≥+fÒ ndü\T ˝…ø£ÿ˝Ò<ë ˙≈£î.
ne⁄qT˝Ò.. ìqTï s¡eTàHêïqT #·÷&ÉT Hê<˚ ‘Ó*$
‘·≈£îÿe‘·q+. Ç+‘·ø° edüTÔHêïyê ˝Ò<ë. ÄK]kÕ]
n&ÉT>∑T‘·THêï!µµ ø√|ü+>± n]∫+~ »j·T.
ªªedüTÔHêï ‘·©¢! n+‘· ìwüOºsê˝…+<äT≈£î?
qTe⁄« Ç∫Ãq Ns¡H˚ ø£≥Tº≈î£ H˚ ekÕÔqT. düsπ Hê!! ◊<äT
>∑+≥\≈£î ø±s¡T |ü+|æ+#·Tµµ qe⁄«≈£î+≥÷ #Ó|Œæ +~.
ù||üsY #·<äTe⁄‘·÷H˚ Ç≥TyÓ’b˛ #Ó$ y˚dæq X¯+ø£sY
≈£L&Ü >∑T+uÛÑq+>± qe⁄«≈£îHêï&ÉT.
bò˛Hé ô|fÒdº æ bÕs¡«‹ ìX¯Ùã›+>± ≈£Ls¡TÃ+~.
13
@MT e÷{≤¢&É˝Ò<äT. X¯+ø£sY n\dæ b˛sTTq≥Tº+~
nì ø±ùd‡|ü⁄ #·÷kÕ&ÉT. ø±ì ‘·q <Û√s¡D˝Ï À e÷s¡TŒ
sê˝Ò<äT.
ªª@+{Ï bÕs¡«‹ ! @yÓT+Æ ~? á eT<Û´ä qTe⁄«
#ê˝≤ ˙s¡dü+>± ñ+≥THêïe⁄. Äs√>∑´+ u≤e⁄+~
ø£<ë. @<ÓH’ ê »]–+<ë. Hê≈£î #ÓbıŒ#·TÃ>±.. Ç+{À¢
ñqï<˚ eTq$T<ä›s¡+. qT$«˝≤ ñ+fÒ m˝≤?µµ
ªªn+‘· Çã“+~ @MT ˝Ò<+ä &ç. u≤<Û´ä ‘·˝MÒ T
˝Òe⁄, |æ\¢\T me] dü+kÕsê˝À¢ yêfi¯ó¢ dü+‘√wü+>±
ñHêïs¡T. nu≤“sTT ≈£L&Ü eTq≈£î <ä>∑Zs¡˝À ˝Ò&ÉT.
yê&ç |æ\\¢ qT ≈£L&Ü #·÷&É˝<Ò Tä eTq+. nsTT<˚fis¢¯ TT
b˛sTT+~ yê&ÉT uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ e∫Ã. s¡eTà+fÒ ôd\e⁄\T
˝Òe+{≤&ÉT. ne÷àsTT |æ\\¢ T ≈£L&Ü ô|<äy› êfi¯j ¢ ÷· ´s¡T.
yêfi¯ó¢ ã&ç n+≥÷ eTq≈£î ø£q|ü&&É +É ‘·–bZ ˛sTT+~.
yêfi¯¢qT H˚H˚MT nq&É+ ˝Ò<äT, ø±ì á
ˇ+≥]‘·Hêìï ø±<äT >±ì, U≤∞ düeTj·÷ìï uÛ]Ñ +#·
˝Òø£b˛‘·THêïqT. eTì<ä›]øÏ e+≥#˚j·T&É+, |üP»,
|ü⁄düÔø±\T ‘·|üŒ Hê≈£î y˚πs |üH˚MT ˝Ò<äT. MTs¡Hêï
ø£˙dü+ ùdïVæ≤‘·T\‘√ ø£\TdüT+Ô {≤s¡T..µµ ñ<ëd”q+>±
n+~ bÕs¡«‹ .
ªªn˝≤+≥|ü⁄Œ&ÉT qTe⁄« eT∞¢ m+<äT≈£î
#·<Tä e⁄ø√≈£L&É<Tä . s√p ø±˝ÒJøÏ yÓfi|¢‚ ìü ˝Ò≈î£ +&Ü
<ä÷s¡$<ä´˝À #˚sT¡ . ô|fi¯|¢ ⁄ü Œ&ÉT myéT.@.‘√ Äù|kÕe⁄
ø£<ë. Ç+ø± #·<äTe⁄. eTq≈£î &ÉãT“\πøMT ø=<äTe
˝Ò<äT. ˙≈£î r]ø£ düeTj·T+ ≈£L&Ü #ê˝≤ ñ+~.
myéT.|òæ˝Ÿ. ˝Ò<ë |æôV≤#Y.&ç #˚jÓTT#·TÃ>± ø±\πøå|ü+
ñ+≥T+~. á ìsêX¯, ìsêdüø£Ô‘· ≈£L&Ü e÷j·TyÓTÆ
b˛‘·T+~.µµ nHêï&ÉT X¯+ø£sY .
ªªÇ|ü⁄Œ&ÉT #·<äTyê? n+<äs¡÷ qe⁄«‘êπs
yÓ÷q+&ç. #·<äTe+fÒ Hê≈£î Çwüºy˚T ø±ì ∫qï |æ\¢
\‘√ ø£*dæ |üØø£\å T sêj·T&É+. nB Hêe\¢ ø±<˚y÷Ó .
düπs˝…+&ç #·÷<ë›+. @~ m˝≤ »s¡>±\ qT+<√µµ
n+≥÷ ˝Ò∫ e+{Ï+{À¢øÏ yÓ[¢ düs¡›&É+ yÓTT<ä\T
ô|{Ϻ+~. ø±ì ‘·q Ä˝À#·q˝À¢ eTÚq+>± e÷]
 14 lø£fi≤>ö‘·$T
b˛sTT+~. #·÷dü÷ÔH˚ »j·T≈£î ek˛Ôqï n_Ûq+<äq\T #·÷dæ
kÕj·T+Á‘·+ dü]>±Z ◊<äT>∑+≥\≈£î »j·T eTT]dæb˛‘√+~. |ü~ ì$TcÕ˝À¢ ˇø£ ô|<ä› πø≈£îqT
|ü+|æq ø±s¡T e∫Ã+~. n|üŒ{Ïøπ ‘·j÷· s¬ ’ ñqï bÕs¡«‹, ùdºCŸ eT<Ûä´˝À fÒãT˝Ÿ MT<ä ô|{≤ºs¡T. ùdºCŸ yÓTT‘·Ô+
X¯+ø£sY\T Ç+{ÏøÏ ‘êfi¯+ y˚dæ ãj·T\T <˚sês¡T. s¡+>∑Ts¡+>∑T\ u…\÷q¢qT ø£{≤ºsT¡ . »j·TqT |æ*#ês¡T.
yêfi¯ó¢ »j·T Ä|ò”düT ÁbÕ+>∑D≤ìøÏ #˚s¡T≈£îH˚ »j·T eTT+<äT ø=∫Ã+~. ø±ì ªªˇø£ÿ ì$Twü+ n+≥÷
dü]øÏ, nø£ÿ&É+‘ê ø√˝≤Vü≤\+>± ñ+~. ñ<√´>∑T yÓTÆø˘ <ä>∑Zs¡≈£î yÓ[¢ ªªne÷à! ˇø£ÿkÕ] ùdºCŸ MT<ä≈£î
\+‘ê Vü‰\T˝ÀøÏ Á|üy˚•düTÔHêïs¡T. sêyê? Hêqï >±s¡T ≈£L&Ü sêyê*. Hêø√dü+..µµ
‘·*¢<ä+Á&ÉT\qT #·÷dæq »j·T yê]øÏ nì |æ*∫+~. yÓ+≥H˚ n+<äs¡÷ #·|üŒ≥T¢ ø={≤ºs¡T.
m<äTs=∫à ne÷+‘·+>± ‘·*¢ì øö–*+#·T≈£î+~. y˚TyÓT+<äT≈£î nqT≈£î+≥÷ dü+<˚Vü≤+>±H˚
ªªne÷à! á HÓeT*|æ+#Û·+ s¡+>∑T |ü≥TºNs¡ bÕs¡«‹, uÛÑs¡Ô‘√ ø£*dæ ùdºCŸ MT<ä≈£î e∫Ã+~. »j·T
˙≈£î m+‘· u≤e⁄+<√... #ê˝≤ n+<ä+>± ø£ì|ædüTÔ ‘·*¢ì πøø˘eTT+<äT ì\u…{Ϻ+~. Ç≥T ‘·qT, n≥T
Hêïe⁄. ø£<ë Hêqï>±s¡T?µµ nì n&ç–+~. ‘·+Á&ç ì\ã&ܶsT¡ . øπ ø˘ MT<ä sêdæ+~ #·~$q bÕs¡«‹
X¯+ø£sY eT+<äV‰ü dü+ #˚kÕ&ÉT. bÕs¡«‹ e÷Á‘·+ ìyÓ«s¡b˛sTT+~. »j·T≈£î ã<äT\T ‘·q ù|s¡T ø£q|ü&+ç ~.
dæ>T∑ |Z &ü bç ˛sTT+~. »j·T yê[¢<]›ä ˙ yÓTT<ä{Ï es¡Tdü˝À ªªneTà≈£î X¯óuÛ≤ø±+ø£å\Tµµnì. njÓ÷eTj·T+>±
≈£Ls√Ãu…{Ϻ eT∞¢ ø£\TkÕÔqì ùdºõ yÓqTø£ yÓ’|ü⁄ ≈£L‘·T]yÓ’|ü⁄ #·÷dæ+~.
yÓ[¢b˛sTT+~. »j·T ∫s¡Tqe⁄«‘√ yÓTÆø˘ eTT+<äT≈£î e∫Ã
yÓT*¢>± Vü‰\T ì+&çb˛sTT+~. ø£+ô|˙ 10e ªªÁô|+ò &é‡! Çyêfi¯ ø£+ô|˙ $»jÓ÷‘·‡yê\‘√u≤≥T>±
yê]¸ø√‘·‡e+‘√u≤≥T, Ç{°e˝Ò ˇø£ ô|<ä› $<˚o Hê |ü⁄{Ïqº s√E ≈£L&Ü »s¡bÕ\ì nqTø√e&É+ #ê˝≤
ÁbÕC…≈£îºqT $»j·Te+‘·+>± |üP]Ô #˚dæq+<äT≈£î dü+‘√wü+>± ñ+~. ø±ì Çyêfi¯ Hê |ü⁄{qºÏ s√E ø±<äTµµ
#ê˝≤ |òüTq+>± @sêŒ≥T¢ #˚kÕs¡T. nì Ä–+~.
á ø±s¡´Áø£e÷ìøÏ ÁbÕC…≈£îº y˚TH˚»sY »j·T ªªne⁄qT.. Ç~ Hê |ü⁄{Ϻqs√E ø±<äTµµ.
ø±ã{Ϻ ‘·qøÏ Ç+ø± m≈£îÿe uÛ≤<Ûä´‘·\T ñHêïsTT. ªªe÷ neTà qqTï ø£qïs√Eµµ.
ø£+ô|˙˝Àì nìï $uÛ≤>±\˝À |üì#˚ùd ñ<√´>∑T\+ ªª‘·qT neTà>± e÷]qs√Eµµ.
<äs÷¡ e∫Ãq≥TºHêïs¡T. ø√˝≤Vü≤\+>± ñ+~ Vü‰\+‘ê. ªªá s√E Hê »qà≈£î ø±s¡DyÓTÆq Hê ‘·*¢øÏ
»j·T |æ\¢\qT n\T¢&ÉT rdüT≈£îì ekÕÔ&Éì ø±ø£ Hê≈£î m≈£îÿe ÁbÕeTTK´+ Çe«&Éy˚T+{Ï?µµ
yêfi¯¢ø√dü+ m<äTs¡T #·÷&ÉkÕ–+~ bÕs¡«‹. ªªn+<äTπø á s√EqT e÷ neTà qqTï ø£qï
eTs√>∑+≥˝À eTTK´ n‹~Û sê>±H˚ ø±s¡´ s√E>± »s¡T|ü⁄ø√yê\qT≈£î+≥THêïqTµµ.
Áø£eT+ yÓTT<ä˝…’+~. ø£+ô|˙ &Ó’¬sø£ºs¡T¢, eTTK´ n‹~Û ∫qï|ü⁄Œ&ÉT Á|ür dü+e‘·‡s¡+ neTà eTq
Á|üdü+>±\T eTT–dæq ‘·sê«‘· ÁbÕC…≈£îº˝À bÕ˝§Zqï |ü⁄{Ϻqs√E |ü+&É>∑˝≤ »s¡T|ü⁄‘·T+~. ø=‘·Ôã≥º\T,
yês¡+<ä]ø° ãVüQeT‘·T\T Ç#êÃs¡T. #ê¬ø¢≥T¢, d”«≥T¢... mìï #˚ùd<√, ø±ì ô|<ä›j·÷´ø£
yêfi¯¢ Hêj·T≈£îsê*>± m+‘√ düeTs¡∆e+ eTq |ü⁄{Ïqº s√E˝À ªªneT൵ n+‘·>± ø£ì|æ+#·<Tä .
‘·+>± |üì#˚dæq »j·TqT n+<äs¡÷ Á|üX¯+dæ+#ês¡T. ùdïVæ≤‘·T\T, ø±uÀj˚T uÛÑs¡Ô ˝Ò<ë n‘·Ôyê]+{Ïyês¡T
n+‘˚ø±≈£î+&Ü ás√E »j·T |ü⁄{Ϻqs√E ø±ã{Ϻ e÷Á‘·y˚T ñ+{≤s¡T.
eT]+‘· |òüTq+>± X¯óuÛ≤ø±+ø£å\T n+~<ë›eTì qqTï ø£qï s√E ø±ì eTq |ü⁄≥Tºø£≈£î
ø£+ô|˙ #Ó’s¡àHé Á|üø£{Ï+#ê&ÉT. ø±s¡DyÓTÆq neTà˝Òì eTq |ü⁄{Ϻqs√EqT m+‘·
bÕs¡«‹ »j·T |æ\¢\ø√dü+ n≥÷ Ç≥÷ |òüTq+>± »s¡T|ü⁄≈£îHêï e•<Ûëj˚T ø£<ë. n+<äTπø á
 lø£fi≤>ö‘·$T 15

$»jÓ÷‘·‡ey˚fi¯ neTàπø á s√E n+øÏ‘·+. .. eTqø√dü+, eTq #·<äTe⁄\T, dü+‘√wü+ø√dü+

ªªne÷à! n≥T #·÷&ÉTµµn+≥÷ ùdºCŸ ≈£î&ç Hêqï dü+bÕ<äq˝À _J>± ñ+{≤s¡ì, eTq Á|ür
yÓ’|ü⁄≈£î #·÷|æ+∫+~. n~ #·÷dæq bÕs¡«‹ ÄX¯Ãs¡´ Äedüs¡+ neTà≈£î ‘Ó\TdüT≈£î+≥T+~.. m+‘·
b˛sTT+~. ‘·qT #·÷düTÔ+~ ø£˝≤? ì»e÷? nì ø£wüºyÓTÆHê rs¡Ã&ÜìøÏ Á|üj·T‹ïdüTÔ+~. HêqïqT,
qeTà˝Òøb£ ˛sTT+~. nyÓT]ø±˝À ñ+&˚ ø=&ÉT≈£î yêdüT, eTqqT, eTq |æ \ ¢ \ qT ≈£ L &Ü C≤Á>∑ ‘ · Ô > ±
ø√&É\T Áo, eTqesêfi¯ó¢ >±j·TÁr, dü+ø°s¡Ôq #·÷düT≈£î+≥T+~ neTà .
ø£qã&ܶs¡T. yê] yÓqø±˝Ò n\T¢&ÉT ≈£îe÷sY, ø±ì ‘·q nedüsê\T, ÇcÕº\ >∑T]+∫ me
eTqefi¯ó¢ B|t, ìs¡àsTT...eTqesêfi¯ó¢ eTT#·Ã≥>± ]øÏ m+‘· ‘Ó\Tdüì. ø£˙dü+ ‘·q |ü⁄{Ïqº s√E ≈£L&Ü
|ü≥Tº|ü]øÏD°\˝À, eTqefi¯ó¢ dæ˝Ÿÿ ≈£îsêÔ ô|’C≤e÷\T eTq+ >∑Ts¡TÔô|≥Tºø√eTT. m+<äTø£+fÒ eTq+ eTq
y˚düT≈£îì m+‘· eTT<äT›>± ñHêïs√.. ñ<√´>∑, yê´bÕs¡, ≈£î≥T+ã e´eVü‰sê˝À¢ dü‘e· T‘·+
bÕs¡«‹ ‘·q ø=&ÉT≈£îqT #·÷dæ nsTT<˚fi¯¢ ne⁄‘·T+{≤+ ø±ã{Ϻ...
sTT+~. eTqesêfi¯¢qT ≈£L&Ü yÓTT<ä{ÏkÕ] Á|ü‘·´ Ç|ü⁄Œ&ÉT nø£ÿ ø±s¡D+>± H˚qT #˚dTü qÔ ï ‘·|⁄ü Œ
ø£å+>± #·÷k˛Ô+~. yêfi¯ó¢ |ü⁄{Ϻq|üŒ{ÏqT+&ç yêfi¯¢ ≈£L&Ü ‘Ó*dæ e∫Ã+~. n+<äTπø ôd\e⁄\T ˝Òe⁄,
Ä≥\˙ï yê{≤‡|t M&çjÓ÷ ø±˝Ÿ˝ÀH˚ #·÷&É&É+. r]ø£ ˝Ò<Tä n+≥÷ neTà <ä>sZ∑ ≈¡ î£ sêe&Üìï yêsTT<ë
yêfi¯¢+‘ê e∫à bÕs¡«‹ì #·T≥TºeTT{≤ºs¡T. y˚düTÔqï H˚qT yÓ+≥H˚ e#˚ÃkÕ. H˚qT sêe&Éy˚T
eTqefi¯ó¢, eTqesêfi¯ó¢ neTàe÷à! u≤e÷à! neTà≈£î ô|<ä› ãVüQeT‹ nì Hê≈£î ‘Ó\TdüT ø£<ëµµ
n+≥÷ øö–*+#·T≈£îHêïs¡T.. bÕs¡«‹øÏ dü+‘√wü+‘√ nì ñ<˚«>∑+‘√ e÷{≤¢&çq yêdüT ø£fi¯ó¢ ‘·T&ÉT#·T
ø£fi¯¢˙fi¯ó¢ e#˚ÃkÕsTT. n~ #·÷dæ Vü‰˝À¢ ñqïyê]øÏ ≈£î+≥÷ ‘·*¢ <ä>∑Zs¡≈£î yÓfi≤¢&ÉT.
≈£L&Ü eTqdüT #ÓeT]+∫+~. bÕs¡«‹ Äq+<ëìøÏ Vü≤<äT›\T ˝Ò≈£î+&Ü
»j·T |æ\e>±H˚ |æ\¢\T q\T>∑Ts¡÷ e∫à b˛j·÷sTT. @+ e÷{≤¢&Ü˝À ≈£L&Ü ‘Ó©&É+ ˝Ò<äT.
yÓTøÆ e˘ TT+<äT ì\ã&ç HÓ\s√E\ì+∫ ÁbÕø°dº Tü #˚dqæ , ≈£L‘·T] Ä˝À#·q≈£î dü+‘√wæ+#ê˝≤? ‘·q |æ\¢\T
bÕs¡«‹øÏ ÇwüºyÓTÆq ‘ê´>∑j·T´ ø°s¡ÔqqT bÕ&Üs¡T. ‘·qqT Ç+‘·>± Áù|$Tdü÷Ô, >ös¡$düTÔqï+<äT≈£î
ø£+ô|˙ #Ós’ à¡ Hé, &Ós¬’ ø£sº T¡ ¢ ≈£L&Ü á @sêŒ≥T¢ dü+‘√wæ+#ê˝≤ ns¡∆+ ø±ì dæú‹˝À ñ+~. uÛÑs¡Ô,
eTT+<˚ ‘Ó\Tdüqï≥Tº ∫s¡Tqe⁄«\‘√ ì\ã&ܶs¡T. |æ\\¢ T, eTqefi¯‘¢ √ øπ ø˘ ø£{Ÿ #˚d+æ ~. Vü‰\T yÓTT‘·+Ô
yêdüT e∫à yÓTøÆ ˘ n+<äT≈£îHêï&ÉT..ªªÁô|+ò &Û‡é .. ø£s¡‘êfi¯ <Ûä«qT\‘√ e÷s¡TÁyÓ÷–b˛sTT+~.
ìC≤ìøÏ Ç~ nø£ÿøÏ dü+ã+~Û+∫q Áb˛Á>±yéT.. ‘·q ªªne÷à! MTs¡T e÷ n+<ä]ø° s¬ +&ÉT eT+∫
ø£+ô|˙, ‘·q ÁbÕC…≈£îº $»j·T+‘√bÕ≥T ‘·q e÷≥\T #Ó|Œü +&ç. ‘·*M¢ T<ä Ç+‘· eT+∫ n_ÛÁbÕj·T+,
|ü⁄{Ϻqs√E ≈£L&Ü.. ø±ì ªªÇ˝≤ ‘·q |ü⁄{Ϻqs√E Áù|eT, ÄbÕ´j·T‘·\Tqï MT |æ\¢\qT #·÷ùdÔ MT
qT neTà ø£qïs√E>± e÷s¡Ã&É+ nqï Ä˝À#·q ô|+|üø£+, MTs¡T H˚]Œq dü+kÕÿs¡+ ø£ì|ædüTÔHêïsTT.
e∫Ãq+<äT≈£î ì»+>± Vü‰{≤‡|òt nø±ÿ.. qTe⁄« Ç$ áHê{Ï |æ\¢\+<ä]ø° ns¡∆eTyê«*. #Ó|üŒ+&ç
#Ó|Œæ +~ ì»y˚T..neTà˝Ò≈î£ +&Ü eTq+ ˝ÒeTT. eTq |”C¢ Ÿµµ nì ]¬ø«dtº #˚kÕ&ÉT ø£+ô|˙ #Ós’ à¡ Hé ø£•cÕísêe⁄..
|ü⁄{Ϻqs√EqT neTà m|üŒ{Ïø° eT]Ãb˛<äT ø±s¡D+ ªªnjÓ÷´! H˚H˚+ e÷{≤¢&É>∑\qT. MTs¡qT≈£î
‘·qT qee÷kÕ\T yÓ÷dæ ø£ì, n˝≤¢sT¡ eT<äT>› ±, Áø£eT qï+‘· >=|üŒ<ëH˚ïMT ø±<äT. n+<ä]˝≤+{Ï ‘·*¢H˚.
•ø£åD‘√ ô|+#·T‘·T+~. neTà≈£î ‘√&ÉT>± Hêqï e<äT›µµ n+≥÷ #˚‘·T\T CÀ&ç+∫ yÓTTVü≤e÷≥+>±
m|ü⁄Œ&É÷ yÓqï+fÒ ñHêïs¡T. Hêqï &ÉãT“\T ø£{qºÏ +‘· #Ó|æŒ+~ bÕs¡«‹.
e÷Á‘êq eTq+ Ç+»˙s¡T,¢ &Üø£sº +¢¡ nsTTb˛‘êe÷ ªªe÷{≤¢&Ü*....e÷{≤¢&Ü*..µµ n+≥÷
 16 lø£fi≤>ö‘·$T
Vü‰˝À¢ πøø£\T $q|ü&ܶsTT.. |æ\˝¢ ≤ e÷]b˛sTT+~. ‘·q ≈£L‘·Ts¡T, ø=&ÉT≈£î ø£*dæ
»j·T ≈£L&Ü ‘·*¢ì e÷{≤¢&ÉeTq&É+‘√ #˚dqæ á ø±s¡´Áø£eT+˝À ‘·qe+‘·T u≤<Û´ä ‘·qT |üP]Ô
‘·|üŒìdü¬s’ yÓTÆø˘ eTT+<äT≈£î e∫Ã+~. #˚kÕqqï ‘·•|æ‘Ô √ Ä eTH√Vü≤s¡yTÓ qÆ <ä•XÊ´ìï X¯+ø£sY
ªªy˚~ø£ MT<ä ñqï ô|<ä›\≈£î, y˚~ø£ ÁøÏ+<ä #·÷dü÷Ô ñ+&çb˛j·÷&ÉT.
ñqï ô|<ä\› ≈£î qeTkÕÿsê\T. |æ\\¢ ≈£î Äosê«<ë\T. Ç+{ÏøÏ sê>±H˚ n+<äs¡÷ Vü‰˝À¢ #˚sês¡T.
e÷ |æ\¢\T HêMT<ä ñqï Áù|eT‘√ eTØ >=|üŒ>± yêfi¯¢≈£î uÛÀ»q+ @sêŒ≥T¢ #˚j·T&ÜìøÏ e+{Ï+{À¢øÏ
#Ó|ü⁄ÔHêïs¡T ø±ì H˚qT #˚dæ+<˚MT ˝Ò<äT. n+<äs¡T yÓfiu¢¯ À‘·Tqï bÕs¡«‹ì ã\e+‘·+>± Vü‰˝À¢H˚ ≈£Ls√Ã
neTà\˝≤>±H˚ Hê |æ\¢\T ≈£L&Ü >=|üŒ #·<äTe⁄\T u…{≤ºs¡T. n+‘·˝ÀH˚ ôVA≥˝Ÿ qT+&ç Äs¡¶sY #˚dæq
#·<äyê*, eT+∫ ñ<√´>∑+˝À dæús¡|ü&Ü*. |æ˝≤¢ uÛÀ»q+ e#˚Ãdæ+~.
bÕ|ü\‘√ dü+‘√wü+>± ñ+&Ü\ì ø√s¡T≈£îHêïqT. bÕs¡«‹ uÛÑs¡ÔqT, |æ\¢\qT, yêfi¯¢ |æ\¢\qT
yê]øÏ ‘·–q düV‰ü j·T düV≤ü ø±sê\qT n+~+#êqTµµ #·÷düT≈£î+≥÷ |ü≥ºsêì Äq+<ä+‘√ bı+–b˛
ø±ì MTs¡+‘ê Hê |æ\¢\ á&ÉTyêfi‚¢ ø±ã{Ϻ ˇø£ÿ sTT+~. yêfi¯ó¢ sêe&É+ ˇø£ m‘Ó‘Ô’ ˚ ªª‘·qT ø£qïs√Eµµ
e÷≥ e÷Á‘· + #Ó b ÕŒ\qT≈£ î +≥THêïqT.ô|<ä › n+≥÷ n+‘· >=|üŒ >ös¡yêìï Çe«&É+ >∑T]+∫
#·<äTe⁄\T #·<äe+&ç. ñ<√´>±\T #˚j·T+&ç. dü+bÕ ‘·\T#·T≈£îì Ç+ø± ÄX¯Ãs¡´+>±H˚ ñ+~.
~+#·+&ç. ø±ì ≈£î≥T+u≤ìï e÷Á‘·+ ìs¡ø¢ ´å£ + #˚jT· ‘·eT |æ\¢\‘√ bÕ≥T neTà≈£î n≥T Ç≥T
ø£+&ç. ≈£î≥T+ã+ n+fÒ ‘·*¢<ä+Á&ÉT˝Ò ø±<äT ≈£Ls¡TÃqï »j·T, yêdüT ø£*dæ ‘êeTT HÓ\s√E\
uÛ ≤ >∑ k Õ«$T, |æ \ ¢ \ T ≈£ L &Ü... MTs¡ T m+‘· qT+&ç bÕ¢Hé #˚dæq á ø±s¡´Áø£eT+ >∑T]+∫ ‘·*¢øÏ
dü+bÕ~+∫Hê MT ø√dü+ MT |æ\¢\ø√düy˚T ø£<ë. $e]+#·kÕ>±s¡T. yêfi¯≈¢ î£ ‘√&ÉT>± ì*∫q ø√&É\T,
MTs¡T MT uÛ≤>∑kÕ«$T‘√, |æ\¢\‘√ Äq+<ä+>± n\T¢&TÉ , X¯+ø£sY <ä÷s¡+ qT+&˚ yêfi¢̄qT #·÷dæ qe⁄«
ñ+&É&ÜìøÏ ø±e\dæq+‘· dü+bÕ~+#·+&ç #ê\T. ≈£îHêïs¡T. yêfi¯¢ e÷≥\T m+‘·ø° Ä>∑&É+ ˝Ò<äT..
‘·s¡‘·sê\≈£î dü+bÕ~+#·&É+ ø√dü+ Ç|üŒ{Ï MT ªªbÕs¡«‹ ! Ç~>√ Hê ‘·s¡|òü⁄q ˙ø√ ∫qï
dü+‘√cÕ\qT, J$‘ê\qT |üD+>± ô|≥ºø£+&ç. ãVüQeT‹. ˙≈£î #ê˝≤ Çwüyº TÓ qÆ <˚ nì Hê≈£î ‘Ó\TdüTµµ
j·T+Á‘ê\˝≤ ø±≈£î+&Ü eTqTwüß˝≤¢ MT eTqdüT≈£î n+≥÷ X¯+ø£sY ˇø£ ø£esY ÄyÓT #˚‹˝À ô|{≤º&ÉT.
‘·–q≥Tº>± Áã‘·ø£+&ç.. n+‘˚.. eTs=ø£ ÿ e÷≥.. ªªnjÓ÷´! Ç|ü⁄Œ&ÉT MTs¡T ≈£L&Ü ãVüQeT‹
MT |ü⁄{Ïqº s√E dü+ãsê\T MT≈£î e÷Á‘·yT˚ kı+‘·+ Çyê«˝≤? |æ\¢\≈£î ‘√&ÉT>± ñ+&ç Ç<ä+‘ê #˚sTT+
ø±<äT. MT »qà≈£î ø±s¡DyÓTqÆ ne÷àHêqï\T ≈£L&Ü #ês¡T #ê\<ä÷.. @eTT+~ á ø£esY˝À?µµ n+≥÷
ñHêïs¡ì e÷Á‘·+ eTs¡∫b˛e<äT›. ñ+{≤qTµµ nì ø£esY ‘Ó]∫+~. |æ\¢\+<äs¡÷ ≈£L&Ü Ä ø£esY˝À
$qj·T+>± #Ó|æŒ+~. @eTT+<ë nì ÄdüøÏÔ>± #·÷kÕs¡T.
ø£+ô|˙ ñ<√´>∑T\T, #Ós’ à¡ Hé, &Ós¬’ ø£sº ¢¡ ø£s‘¡ êfi¯ bÕs¡«‹ ù|s¡T MT<ä myéT.|òæ˝Ÿ n|òæ¢πøwüHé
<Ûä«qT\‘√ Vü‰\+‘ê e÷s¡TÁyÓ÷–b˛sTT+~. uÛÑs¡Ô, bòÕs¡yTé |üP]Ô>± ì+|æ, ø±e\dæq dü]|º ø¬æò ≥T¢ »‘·#d˚ æ
|æ\\¢ ‘√ ø£*dæ dü+‘√wü+>± Ç+{ÏøÏ ãj·T\T<˚]+~ ñqï ø±–‘ê\$. dü+‘·ø+£ ô|{Ϻ dü_à{Ÿ #˚ùdÔ #ê\T.
bÕs¡«‹. n~ #·÷dæ |æ\\¢ +‘ê dü+‘√wü+>± #·|Œü ≥T¢
Ç|ü⁄Œ&ÉT ÄyÓT≈£î Á|ü|+ü #êìï »sTT+∫q+‘· ø={≤ºsT¡ .. Ä qe⁄«\T, øπ ]+‘·\T bÕs¡«‹ yÓTTVü≤+˝À
dü+‘√wü+>± ñ+~.. ≈£L&Ü Á|üdüTŒ¤≥+>± ø£ì|æ+#êsTT.
ø±s¡T˝À≈£L&Ü eTqefi¯ó,¢ eTqesêfi¯‘¢ √ ‘Ó>∑ neTà ãTTD+µµ mìï »qà\T m‹Ôq m+‘·
ø£ãTs¡T¢ #Ó|üŒkÕ–+~, yêfi¯¢ ø£ãTs¡T¢ $+≥÷ ∫qï ùde #˚dæq m|üŒ{ÏøÏ rs¡Tà ø√˝ÒeTT .
 lø£fi≤>ö‘·$T
•yêq+<ä\`VüÄ#ês¡
≤] ´kÕs¡«uÛÖeT l y˚<äT\ düTÁãVü≤àD´XÊÁdæÔ
‘·q˝Àì Je⁄&ÉT áX¯«s¡T&˚ nsTTHê Á|ü‹e´ø°Ô
bÕ+#·uÛÖ‹ø£yÓTÆq <˚Vü≤y˚T ‘êqT nì ÁuÛ≤+‹e\¢
uÛ≤$kÕÔ&ÉT. BH˚ï n<Ûë´dü n+{≤s¡T. Á‘ê&ÉTqT #·÷dæ
bÕeTT nì ÁuÛ≤+‹|ü&ɶ e´øÏÔ n~ Á‘ê&˚ >±ì bÕeTT
ø±<ä ì ‘Ó * dæ ø =qï|ü ⁄ Œ&É T bÕeTT nH˚ ÁuÛ ≤ +‹ì
ø√˝ÀŒ‘ê&ÉT. Á‘ê&˚ nì ìsê∆s¡D #˚dæø=+{≤&ÉT. nfÒ¢
n<Ûë´dü ‘=\–b˛>±H˚ ‘êqT n+fÒ Je⁄&ÉT áX¯«s¡T&˚
nì >∑T]ÔkÕÔ&TÉ . ‘êqT áX¯«s¡T&˚ nì ‘Ó*dæø=qï|ü⁄Œ&ÉT
ªªá »>∑‘·TÔ düs¡«eT÷ ÁuÛ≤+‹ eT÷\ø£+. $X¯«+
düeTdüÔeT÷ ÁãVü≤ày˚Tµµ nì ≈£L&Ü Á>∑Væ≤kÕÔ&ÉT. Ç<˚
X¯+ø£s¡uÛÑ>∑e‘êŒ<äT\ n<Ó’«‘· dæ<ë∆+‘·kÕs¡+. Ç~
ªªÁãVü≤àdü‘·´+ »>∑ìà<Ûë´ Jy√ ÁãôV’≤àe Hê|üs¡'µµ nì
dü÷Á‘·bÕj·T+>± ìs¡«∫+|üã&ç+~.
n<Ó’«‘·+ n+fÒ ¬s+&ÉT ø±ì~. n+fÒ ˇø£ÿfÒ
nì ‘ê‘·Œs¡´+. ªª<Ûä«jÓ÷' uÛ≤e' ~«‘ê. ~«‘ê @e
<Ó’«‘·yéT. q <Ó’«‘·yéT n<Ó’«‘·yéTµµ nì $es¡D. ÁãVü≤à+
ˇø£ÿfÒ s¬ +&Ée~ ˝Òì~ nì #Óù|Œ~ n<Ó«’ ‘·+. ªª@ø£yT˚ yê
~«rj·TyéTµµ nì ÁX¯ó‹. ÁãVü≤à+ ˇø£ÿfÒ ¬s+&Ée~
˝ÒH˚˝Ò<äT nì uÛ≤e+.
áX¯,πøq,ø£sƒ¡,Á|üXÊï~ <äXÀ|üìwü‘·TÔ\T, uÛÑ>∑e
BZ‘·, ÁãVü≤àdü÷Á‘ê\T nH˚ eT÷&ç+{ÏøÏ Á|ükÕúqÁ‘·j·T+
nì e´eVü‰s¡+. M{ÏøÏ X¯+ø£s¡ uÛÑ>∑e‘êŒ<äT\T n<Ó’«‘·
|üs¡+>± yê´U≤´q+ s¡∫+#˚s¡T. <ëìï X¯+ø£s¡uÛ≤wü´+
n+{≤s¡T.
á Á|ükÕúq Á‘·j·÷ìøÏ $$<Ûä eT‘ê\qT
|ü⁄s¡dÿü ]+#·Tø=ì $_Ûqï yê´U≤´Hê\T s¡∫+|üã&ܶsTT.
yê{Ï nìï+{Ï˝À X¯+ø£s¡uÛ≤wü´+ m+‘√ $•wüºyÓTÆq<äì
ªªuÛ≤ùw´wüß XÊ+ø£s¡+ ÁX‚wü˜yéTµµ nì Á|üdæ~∆ @s¡Œ&ç+~.
$$<Ûä XÊÁdüÔ dü+Á|ü<ëj·÷\‘√ düeTq«sTTdü÷Ô ÁX¯ó‹
düà •‘·T\˝Àì yêø±´\T ñ<ëVü≤]dü÷Ô n<Ó«’ ‘· dæ<ë∆+‘êìï
Á|ü‹bÕ~dü÷Ô X¯+ø£s¡ uÛÑ>∑e‘êŒ<äT\T s¡∫+∫q uÛ≤wü´+
XÊÁdüÔ |ü+&ç‘·T\øÏ e÷Á‘·y˚T n<Ûä´j·Tq+ #˚j·T&ÜìøÏ
kÕ<Ûä´eTÚ‘·T+~. »>∑<äTZs¡Te⁄\T Ä uÛ≤wü´kÕsêìï
Á>∑V≤æ +∫ Ä‘·àuÀ<Ûä n|üs√øå±qTuÛ÷Ñ ‹, $y˚ø#£ ÷· &ÜeTDÏ,
eTVü‰yêø£´<äs¡ŒD+ yÓTT<ä˝…’q Á>∑+<∏ë\ì ø=ìï+{Ïì
s¡∫+#˚s¡T. y˚<ë+‘· dü+Á|ü<ëj·T+˝À yê{ÏøÏ Á|üø£s¡D
Á>∑+<∏ë\ì Á|üd~æ .∆ n$ $X‚wyü TÓ qÆ XÊÁdüCÔ ≤„q+ ˝Òìyêfi¯¢
ø√dü+ ñ<˚›•+|üã&ç s¡∫+|üã&ܶsTT.
17
n+‘·{‘Ï √ ‘·•|æ|Ô &ü ≈É î£ +&Ü Ä~X¯+ø£sT¡ \T kÕe÷qT´\øÏ
≈£L&Ü düT\uÛÑ+>± yÓ÷øå√bÕj·÷ìï ñ|ü<˚•+#ê\H˚
dü‘‡· +ø£\Œ+‘√ $$<Û<ä e˚ ‘·\ì ñ<˚•› +∫ ô|≈£îÿk˛ÔÁ‘ê\T
≈£L&Ü s¡∫+#˚s¡T. Ä k˛Ô‘·Á>∑+<∏ë\ìï{Ï˝À •yêq+<ä
\Vü≤], kÂ+<äs¡´\Vü≤] nH˚$ n‘·´+‘·Á|üdæ<ä∆yÓTÆq$.
•yêq+<ä\Vü≤] n+fÒ ˇø£ eTVü‰uÛÑ≈£îÔ&ÉT
|üsy¡ T˚ X¯«s¡TDÏí <Ûë´ìdü÷Ô bı+~q Äq+<äÁ|üyêVü≤+ nì
‘ê‘·Œs¡´+. Ä eTVü‰uÛÑ≈£îÔ&ÉT me«&√ ø±<äT. X¯+ø£s¡
uÛÑ>∑e‘êŒ<äT˝Ò. yês¡T |üs¡y˚TX¯«s¡TDÏí n+‘·s¡+>∑+˝À
<ä]Ùdü÷Ô bı+~q nqTuÛÑ÷‹ $X‚cÕ\ì Ç‘·s¡T\øÏ
≈£L&Ü ø£˝ÒZ≥≥T¢ XÀ¢ø£s¡÷|ü+˝À n$wüÿ]+#˚s¡T.
n<˚ •yêq+<ä\Vü≤].
•yêq+<ä\Vü≤] nH˚ |ü<ëìøÏ ªª•eX¯Ã dü'
Äq+<ä' •yêq+<ä ‘·d´ü \Vü≤Ø •yêq+<ä\Vü≤صµ nì
ns¡+ú . •e+ø£sy¡ TÓ qÆ Äq+<ä+ •yêq+<ä+. <ëì \Vü≤]
•yêq+<ä\Vü≤] nì uÛ≤e+. ªªÄq+<äd´ü \Vü≤Ø Äq+<ä
\Vü≤Ø •yê #· kÕ Äq+<ä\Vü≤Ø •yêq+<ä\Vü≤صµ
nì ≈£L&Ü ns¡ú ìs¡j í T· + #˚jT· e#·TÃ. Äq+<ä+ jÓTTø£ÿ
\Vü≤] Äq+<ä\Vü≤], •e+ø£s¡yÓTÆq Äq+<ä\Vü≤]
•yêq+<ä\Vü≤] nì uÛ≤e+. X¯óuÛÑÁ|ü<äyÓTÆq Äq+<ä
Á|üyêVü≤+ nì ‘ê‘·Œs¡´+.
•e X¯u≤›ìøÏ ◊<äT $<Ûë\T>± e⁄´‘·Œ‹Ô #Ó|üŒã&ç+~ :
1. ªªXÊeT´‹ |üse¡ ÷q+<äs÷¡ |ü‘ê«‘Y ì]«ø±s√ uÛeÑ ‹ •e'
|ü s ¡ e ÷q+<ä d ü « s¡ ÷ |ü ⁄ &É T ø±ã{Ï º @ $<Û ä y Ó T Æ q
|ü]D≤e÷ìï bı+<äø£ ñ+&˚yê&ÉT.
2. ªªX‚s¡‘˚ dü»®qeTHê+dæ ndæàHé Ç‹ •e'.µµ
Ç‘·ìj·T+<äT dü‘·TŒs¡Twüß\ eTqdüT‡\T ñ+{≤sTT.
ø±ã{Ϻ •e⁄&ÉT.
3. ªªX‚‘˚ dü»®qeTqdüT‡ Ç‹•e'.µµ
kÕ<ÛTä |ü⁄s¡Twüß\ eTqdüT‡\+<äT X¯jT· ì+∫ j·TT+&˚yê&ÉT.
4. ªª•e+ ø£˝≤´D+ ‘·<√´>±‘Y •e'.µµ
•e+ n+fÒ X¯óuÛÑ+. <ëì‘√ ≈£L&çqyê&ÉT.
5. ªª•eÁ|ü<ä‘ê«‘Y •e'.µµ X¯óuÛ≤\T Ç#˚Ãyê&ÉT.
\Vü≤] n+fÒ ô|<ä› ¬øs¡≥+ nì Á|üdæ~∆. ø±ì
Ä~X¯+ø£sT¡ \T Á|üyêVü≤+ nH˚ ns¡+ú ˝À •yêq+<ä\Vü≤]
kÂ+<äs¡´\Vü≤] nì ¬s+&ÉT Á>∑+<∏ë\øÏ ù|s¡T ô|{≤ºs¡T.
á ¬s+&ÉT Á>∑+<∏ë\˝À Ä |ü<ëìï Ä ns¡ú+˝Àì
Á|üjÓ÷–+#˚s¡T ≈£L&Ü.
 18 lø£fi≤>ö‘·$T
1. eT#˚Ñ√ ÁVü≤<äuÛÑT$ •yêq+<ä\Vü≤Ø (XÀ¢ 2)
2. |üs¡e÷q+<ä\Vü≤Ø (XÀ¢ 10)
3. C≤„Hêq+<ä düT<ÛëeTs¡+<ä\Vü≤Ø (XÀ¢ 47)
4. eTVü‰+‘·' |üX¯´+‘√ <ä<Ûä‹ |üs¡e÷q+<ä\Vü≤Ø
(kÂ+<äs´¡ XÀ¢ 21).
yÓ÷ø£åÁbÕ|æÔøÏ ø£s¡à, C≤„q+, jÓ÷>∑+, uÛÑøÏÔ nì
Hê\TZ e÷sêZ\T nqTdü]+|ü<ä>∑Z$. M{Ï˝À uÛÑøÏÔ düT\uÛÑ
yÓTÆq~>± uÛ≤dædüTÔ+~. Hês¡<ä uÛÑøÏÔ dü÷Á‘ê\˝À ø£s¡à
C≤„q jÓ÷>±\ø£+fÒ uÛÑøÏÔ n~Ûø£‘·s¡yÓTÆq<äì ªªkÕ ‘·T
ø£sà¡ C≤„q jÓ÷>π uÛÀ´|ü´~Ûø‘£ s· êµµ nì ù|s=ÿã&ç+~. ªªuÛøÑ ÔÏ
C≤„Hêìï ø£*ZdüTÔ+~. yÓ÷ø£åÁ|ü<ësTTì. uÛÑøÏÔ ˝Òø£b˛‘˚ @
ø=+#Ó+ Ä#·]+∫Hê Ä düs¡«eT÷ e´s¡úy˚T ne⁄‘·T+~µµ
nì n<Ûë´‘·à sêe÷j·TD+˝À Ç˝≤ ìX¯ÃsTT+|üã&ç+~.
uÛÑøÏÔs¡®qsTTÁr C≤„qdü´ uÛÑøÏÔs√àø£å Á|ü<ësTT˙ˆ
uÛÑøÏÔV”≤H˚q j·T‹ÿ+∫‘·ÿ•‘·+ düs¡«eTdü‘·‡eTyéT ˆˆ
Áo X¯+ø£s¡ uÛÑ>∑e‘êŒ<äT\T ≈£L&Ü $y˚ø£#·÷&Ü
eTDÏ˝À yÓ÷ø£Áå bÕ|æøÔ >Ï \∑ kÕ<Ûqä kÕeTÁ–˝À uÛøÑ ÔÏ ÁX‚wy˜¡ TÓ Æ
q<äì ªªyÓ÷ø£kå Õ<Ûqä kÕeTÁ>±´+ uÛøÑ sπÔÏ e >∑Øj·Td”µµ nì
ìs¡sí TT+#˚sT¡ . nq+‘·s¡ yêø£´+˝À áX¯«s¡Tì n+X¯jTÆÓ q
Je⁄&ÉT áX¯«s¡Tì‘√ @ø£+ ø±e&Éy˚T uÛÑøÏÔ nì
ªªdü«dü«s¡÷bÕqTdü+<Ûëq+ uÛÑøÏÔ]‘·´_ÛBÛj·T‘˚µµ nì
ìs¡«∫+#˚s¡T. n<˚ n<Ó’«‘·dæ~∆. <ëìï ñ|ü<˚•+#·&Éy˚T
|üse¡ T\ø£´å +>± X¯+ø£sT¡ \T ne‘·]+#˚sT¡ . yê] Á>∑+<∏ë\T
n˙ï Ä ‘·‘êÔ«ìï yê´U≤´ì+#·&+É ø√düyT˚ s¡∫+|ü ã&ܶsTT.
Ä $<Û+ä >± Áo X¯+ø£s¡ uÛ>Ñ e∑ ‘êŒ<äT\ ªª•yêq+<ä \Vü≤]µµ
nH˚ Á>∑+<∏+ä yê] uÛøÑ ÔÏ dæ<ë∆+‘êìøÏ yê´U≤´q ÁbÕj·TeTq
<ä>∑Z~. Ä Á>∑+<∏ä+˝À uÛÑøÏÔ‘·‘·Ô«+ ñ<ëVü≤s¡D |üPs¡«ø£+
>±qT nqTuÛÑ÷‹ Á|ü<Ûëq+>±qT Ä$wüÿ]+|üã&ç+~.
á •yêq+<ä\Vü≤] nH˚ Á>∑+<∏ä+ jÓTTø£ÿ
n+‘·d‘Ôü êÔ«ìï ÄkÕ«~+#· &ÜìøÏ eTT+<äT>± uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT,
uÛøÑ ,ÔÏ uÛ≈Ñ î£ &Ô TÉ nH˚ eT÷&ç+{Ï dü«uÛ≤yêìï ‘Ó\TdüTø√e&É+
n‘·´+‘· ÄeX¯´ø£+. uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT Äsê<ÛäT´&ÉT, uÛÑøÏÔ
Äsê<Ûäq $~Û, uÛÑ≈£îÔ&ÉT Äsê~Û+#˚yê&ÉT.
n+<ä]ø° Äsê<ÛTä ´&Óq’ |üse¡ ÷‘·à ìs¡TDZ dü>T∑ D
uÛ<Ò +ä #˚ s¬ +&ÉT $<Ûë\T>± ñ+{≤&ÉT. ìsêø±s¡ ìs¡+»q
X¯ó<ä∆ ãT<ä∆ #Ó’‘·Hê´‘·àø£yÓTÆq~ ìs¡TZD+. <ëH˚ï ìs¡TZD
|üs¡ÁãVü≤à n+{≤s¡T. dü∫Ã<ëq+<ë‘·àø£+ ne´ø£ÔyÓTÆq
edüTeÔ ⁄ì ñbÕdæ+#·&Üìï ìs¡TDZ √bÕdüq n+{≤s¡T. n~
n‘·´+‘· ø£wkºü Õ<Û´ä yÓTqÆ ~. ªªπøX¢ À~Ûø‘£ s· ù¡ dcÔ Õ eTe´ø±Ôdøü Ô£
#˚‘·kÕyéTµµ nì uÛÑ>∑eBZ‘√øÏÔ. n≥Te+{Ï ìs¡TZD |üs¡
ÁãVü≤àeT+<äT ñbÕdü≈î£ \ kÂ\uÛ´Ñ +ø√dü+ HêeT+ s¡÷|ü+
>∑TD+ ø£*Œ+|üã&ܶsTT.ªªñbÕdüø±Hê+ ø±sê´s¡+ú ÁãVü≤àD√
s¡÷|ü ø£\ŒHêµµ nì XÊÁk˛ÔøÏÔ. Ä $<Ûä+>± ìs¡TZD
|üsÁ¡ ãVü≤àeT+<äT HêeTs¡÷bÕ<äT\T ø£*Œ+|üã&É>± ô|≈£îÿ
<˚e‘êeT÷s¡TÔ\T Äsê<ÛäT´˝…’Hês¡T. n{Ϻyê]˝À |üs¡y˚T
X¯«s¡T&ÉT n‘·´+‘· $•wüß&º TÉ . Äùd‘·TVæ≤e÷#·\+ |üse¡ T
<˚e‘êeT÷]Ô>± n‘·&TÉ n]Ã+|üã&ÉT‘·THêï&ÉT. Á‹H˚Á‘·T&ÉT
uÛTÑ »>∑u÷ÑÛ wüDT&ÉT #·+Á<äXK‚ s¡T&ÉT ˙\ø£+sƒT¡ &ÉT bÕs¡«r
|ü‹ Á‹|ü⁄s¡dTü s¡d+ü Vü≤s¡Ô >∑»#·sêà+ãs¡T&ÉT Ç˝≤ mHÓïH√ï
$X‚cÕ\‘√ dü>T∑ D s¡÷|ü+˝À n_Ûe]í+|üã&ÉT‘·THêï&ÉT.
<Ûë´q+˝À n{Ϻ eTVü≤˙j·TeT÷]Ôì ì\TŒø√&É+ kÕ<Ûä´
eTÚ‘·T+~. Ä |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT y˚<äy˚<ä´+ ìs¡TZD+ düs¡«
yê´|üø£+ nsTTq |üs¡ÁãVü≤ày˚T. á dü+<äs¡“¤+˝À |ü⁄wüŒ
<ä+‘·T&ÉT •eeTVæ≤eTïk˛ÔÁ‘·+˝À dü•wæº düeTdüeÔ T÷ |üsy¡ T˚
X¯«s¡T&˚ nì #Ó|æŒq á XÀ¢ø£+ düà]+#·<ä>∑Z~ `
‘·«eTs¡ÿdüÔ«+ k˛eTdüÔ«eTdæ |üeqdüÔ«+ VüQ‘·eVü≤'
‘·«e÷|üdüÔ«+ y√´eT ‘·«eTT <Ûäs¡DÏsê‘êà ‘·«$T‹ #·
|ü]∫äHêïy˚Te+ ‘·«sTT |ü]D‘ê _ÁuÛÑ‘·T –s¡+
q $<äàdüÔ ‘·Ô‘·Ô«+ ej·T$TVü≤ ‘·T j·T‘·Ô«+ q uÛÑedæ
á •yêq+<ä\Vü≤]˝À X¯+ø£s¡ uÛ>Ñ e∑ ‘êŒ<äT\T
|üs¡y˚TX¯«s¡Tì ìs¡TZD ‘·‘êÔ«˙ï dü>∑TDyÓ’uÛÑyê˙ï ≈£L&Ü
n_Ûe]í+∫ eTTeTT≈£îå yÓq’ |üse¡ TuÛ≈Ñ î£ &Ô TÉ . Ä |üsy¡ T˚ X¯«s¡
kÕj·TTC≤´ìøÏ @$<Û+ä >± |ü]‘·|kæ ÕÔ&√ k˛<ëVü≤s¡D+>±
ìs¡÷|æ+#˚sT¡ . uÛøÑ ÔÏ nH˚ |ü<+ä ªªuÛ»Ñ µµ (ùdyêj·÷yéT)nH˚
<Ûë‘·Te⁄qT+&ç ìwüŒqïyÓT+Æ ~. ùd$+#·T≥ nì ns¡+ú . n~
uÛ>Ñ e∑ +‘·TìøÏ #Ó+<äTq|ü⁄Œ&ÉT uÛ>Ñ e∑ <ä“ø¤ ÔÏ nì e´eVü≤]+|ü
ã&ÉT‘·T+~. Ç‘·s¡T\øÏ dü+ã+~Û+∫q<äsTT‘˚ e÷‘·•
uÛøÑ ,ÔÏ |æ‘•· uÛøÑ ,ÔÏ >∑Ts¡TuÛøÑ ,ÔÏ Á|üuTÑÛ uÛøÑ ÔÏ nì $$<Û+ä >± ù|s√ÿ
ã&ÉT‘·÷ ñ+≥T+~. ø±ì ˝Àø£+˝À uÛÑøÏÔ nH˚~
uÛÑ>∑e‘·‡+ã+<ÛäyÓTÆq~ nH˚ ns¡ú+˝ÀH˚ s¡÷&ÛÉyÓTÆ+~.
Hês¡<ä |ü+#·sêÁ‘·+˝À ªª$wüßeí ⁄q+<äT Áù|eT‘√
>∑÷&çq nqq´yÓTÆq eTeTø±s¡+ uÛÑøÏÔ nì ;Ûwüßà&ÉT,
Á|üV‰ü <¢ Tä &ÉT, ñ<äe∆ ⁄&ÉT, Hês¡<Tä &ÉT #Ó|Œæ q≥T¢ ù|s√ÿã&ç+~
nqq´eTeT‘ê $cÂí eTeT‘ê Áù|eTdü+>∑‘ê !
uÛÑøÏÔ]‘·T´#·´‘˚ ;Ûwüà Á|üVü‰¢<√<ä∆e Hês¡<Ó’'ˆˆ
ªªuÛ>Ñ e∑ +‘·Tì s¡÷|ü<sä Ù¡ q+ >∑TDÁX¯eD+ ns¡Ãq+
yÓTT<ä˝…’qyêì|ü\¢ meì Vü≤•<äj·T+ ø£]– |üs¡e÷‘·à
j·T+<äT @ø£<Ûës¡>± dæús¡+>± ñ+≥T+<√ n~ uÛÑøÏÔµµ
nì uÛÑøÏÔs¡kÕj·Tq+˝À $e]+|üã&ç+~.
Á<äT‘·dü´ uÛÑ>∑e<ä∆sêà‘Y <ÛësêyêVæ≤ø£‘ê+ >∑‘êˆ
düπs«X‚ eTqk˛e•‹Ô' uÛÑøÏÔ]‘·´_ÛBÛj·T‘˚ˆˆ
‘Ó\’ <Ûës¡e˝… meì eTqdüT‡ @ø£<ëÛ s¡>± düsπ «X¯«s¡Tì
 lø£fi≤>ö‘·$T
j·T+<äT Á|üe]Ôd÷ü Ô ñ+≥T+<√ n~ uÛøÑ ÔÏ nì ‘ê‘·Œs¡´+.
Hês¡ < ä uÛ Ñ ø Ï Ô d ü ÷ Á‘ê\˝À ªªkÕ ‘· « dæ à Hé
|üs¡eTÁù|eTs¡÷bÕµµnì ìs¡«∫+|üã&ç+~. |üs¡e÷‘·à
j·T+<äT |üse¡ TÁù|eT s¡÷|üyTÓ qÆ ~ uÛøÑ ÔÏ nì ns¡+∆ . n~
uÛÑ>∑e+‘·Tì >∑TDe÷Vü‰‘·à´+ s¡÷|ü+ |üP» düàs¡D+
yÓTT<ä˝…’q yêìj·T+<ä* ÄdüøÏÔ s¡÷|ü+˝À ˇø£ÿ{Ï>±
|ü]>∑DÏ+|ü<ä>∑Z<˚ nsTTHê |ü<äø=+&ÉT $<Ûë\T>±
ñ+≥T+<äì Ä Á>∑+<∏ä+˝À ìs¡÷|æ+|üã&ç+~.
ªª>∑TDe÷Vü‰‘êà´düøÏÔ s¡÷bÕdüøÏÔ |üPC≤düøÏÔ düàs¡D≤düøÏÔ
<ëkÕ´dü ø Ï Ô dü U ≤´dü ø Ï Ô yê‘· ‡ ˝≤´dü ø Ï Ô ø±+‘êdü ø Ï Ô
Ä‘·àìy˚<äHêdüøÏÔ ‘·qàj·÷düøÏÔ |üs¡eT $s¡Vü‰düøÏÔ s¡÷bÕ
@ø£<Ûë|æ @ø±<äX¯<Ûë uÛÑe‹.µµ
uÛÑøÏÔ Á|ü<Ûëq+>± yê´dü|üs¡e÷‘·à s¡∫+∫q Áo
eTVü‰uÛ≤>∑e‘· |ü⁄sêD+ ˝Àì Á|üVü‰¢<äTì #·]Á‘·˝À uÛÑøÏÔ
‘=$Tà~ $<Ûë\T>± ñ+≥T+<äì $e]+|üã&ç+~.
ÁX¯eD+ ø°s¡Ôq+ $c˛í' düàs¡D+ bÕ<äùdeqyéT
ns¡Ãq+ e+<äq+ <ëdü´+ düK´e÷‘·àìy˚<äqyéT
Ç‹ |ü⁄+kÕ]Œ‘ê $cÂí uÛÑøÏÔX‚Ãqïe\ø£åD≤
|üs¡e÷‘·à ©˝≤$uÛÑ÷‘·T\T $q&É+, düTÔ‹+
#·&É+, düà]+#·&É+, bÕ<äùde #˚j·T&É+, n]Ã+#·&É+,
qeTdüÿ]+#·&+É , <ëdü´+#˚jT· &É+, |üse¡ ÷‘·à‘√ ùdïVü≤+
#˚j·T&É+, |üs¡e÷‘·à≈£î ‘·qTï ìy˚~+#·Tø√&ÉeTì, uÛÑøÏÔ
‘=$Tà~ $<Ûë\T nì ns¡+ú . eTVü‰uÛ≤>∑e‘·+ $wüßøí <£ ë∏
Á|ü<ÛëqyÓTÆq~ ø±ã{Ϻ ‘=$Tà~ $<Ûë\T>± ñ+&˚ uÛÑøÏÔ
$wüßíeT÷]ÔøÏ nq«sTTdü÷Ô ù|s√ÿã&ç+~. Ä ‘=$TàB
Ä+Á<Ûä eTVü‰ uÛ≤>∑e‘·+˝À Ç˝≤ $e]+|üã&ܶsTT.
‘·qTVü≤•<냓w¤ \ü düK´eTTHé ÁX¯eDeTTHé <ëdü‘«· eTTHé e+<äHê
s¡ÃqeTT˝Ÿ ùdej·TT Hê‘·à˝À HÓøj £ T· THé dü+ø°sqÔ¡ ˝Ÿ ∫+‘·q+
ãqT˙‘=$Tà~ uÛÑøÏÔe÷s¡ZeTT\ düsê«‘·TàHé Vü≤]Hé q$Tà dü
»®qTñ&Ój’ T· T+&ÉT≥ uÛÁÑ <äeT+#·T <ä\‘·THé dü‘´· +ãT <Ó‘’ √´‘·eÔ ÷.
á $<Û+ä >± ù|s√ÿã&ɶ uÛøÑ ÔÏ ìs¡«#·Hê\ìï+{ÏøÏ
•yêq+<ä\Vü≤] |üse¡ T \ø£´å +>± |ü]>∑D+Ï |ü<>ä ~Z∑ . Á|ü‹
XÀ¢ø£+˝ÀqT @<√ ˇø£ $<ÛäyÓTÆq uÛÑøÏÔ e÷s¡Z+ Á|üdüTŒ¤≥
eTÚ‘·TH˚ ñ+≥T+~. nqq´yÓTÆq ∫+‘·q‘√ ì‘ê´_Û
j·TT≈£î&Ô ’Ó |üse¡ ÷‘·àì ñbÕdæ+#·Tyês¡T. uÛ≈Ñ î£ &Ô TÉ . n‘·ì
Ä]Ô @$<Ûä+>± ñ+≥T+<√ á Á>∑+<∏ä+˝À Ä<ä´+‘·e÷
Vü≤ •<ä´+>± ìs¡÷|æ+|üã&ç+~.
dü+kÕs¡ã+<Ûä ÁbÕ|æÔøÏ>±ì ã+<Ûä$eTTøÏÔøÏ>±ì
ø±s¡DyÓTÆq~ eTqT|ü⁄Œ ªªeTq @e eTqTcÕ´D≤+
ø±s¡D+ ã+<ÛäyÓ÷ø£åjÓ÷'µµ nì XÊÁk˛ÔøÏÔ eTqdüT‡
19
ãVüQ#·+#·\yÓTqÆ ~. n‘·´+‘· ø£]qƒ yÓTqÆ ~. nVü≤+ø±s¡
|üP]‘·yTÓ qÆ ~ ø±eTÁø√<Û˝ä ÀuÛ≤<äT\≈£î eX¯yTÓ j Æ T· T+&˚~.
düT\uÛÑ+>± ìÁ>∑Væ≤+|üã&Éì~. <ëì |üs¡y˚TX¯«s¡Tì
bÕ<ës¡$+<ë\j·T+<äT dü+\>∑ï+ #˚j·T>∑*‘˚ eTTøÏÔ
\_ÛdüTÔ+~. ø±ã{Ϻ uÛÑ≈£îÔ&ÉT ‘·q eTqdüT‡ì |üs¡y˚T
X¯«s¡TìøÏ n]Œ+#·&É+ø√dü+ Á|üj·T‹ïkÕÔ&ÉT. <ëìøÏ
≈£L&Ü |üs¡y˚TX¯«s¡Tì nqTÁ>∑Vü≤+ nedüs¡+, ø±ã{Ϻ
X¯+ø£s¡ uÛ>Ñ e∑ ‘êŒ<äT ô|≈£îÿ˝À¢ø±\˝À eTqdüT‡ì kÕ«BÛq+
#˚dTü ø√e\dæ+<äì |ü\T$<Ûë\T |üse¡ ÷‘·àì ÁbÕ]ú+#˚sT¡ .
eTqdü T ‡‘√bÕ≥T ãT~∆ ì >∑ ÷ &É |ü s ¡ y ˚ T X¯ « s¡ T q≈£ î
düeT]Œ+#ê\ì ˝Àø±ìøÏ ñ|ü<˚•+#˚s¡T.
á •yêq+<ä\Vü≤] X¯+ø£s¡ uÛÑ>∑e‘êŒ<äT\#˚
eT•<äTeT<ÛTä s¡ |ü<ãä +<Ûä ã+<ÛTä s¡+>±, Á|ü‹|ü<ä kÕs¡ø∆ +£ >±,
$$<Ûä X¯u≤›sêú\+ø±s¡ düeT+∫‘·+>±, n|üPs¡« ø£\ŒHê
düHê<∏ä+>±, eT<ÛäTs¡ø±y√´∫‘·+>±, uÛÑøÏÔ‘·‘√Ô«|ü<˚X¯
Á|ü<Ûëq+>± dü+‘·]+|üã&ç+~. Ä~X¯+ø£s¡T\T ªªeTeT
ø£$‘ê ø£q´ø±+ ‘·«+ >∑ •Vü‰Dµµ nì á k˛ÔÁ‘· s¡÷|üyTÓ qÆ
ø±yê´ìï |üs¡y˚TX¯«s¡TìøÏ düeT]Œdü÷Ô á ø±e´s¡#·Hê
yÓ’uÛÑyêìï yÓ\¢&ç+#˚s¡T. ø±ã{Ϻ yês¡T Á|ü<ä]Ù+∫q |ü<ä
kÕs¡∆ø£´+, es¡íHê yÓ’<ä>∑∆´+, e´+>∑´ yÓ’uÛÑe+, n\+ø±s¡
yÓ∫’ Á‹ e+{Ï ø±e´‘·« ìs¡÷|üøe£ TT˝…q’ $X‚cÕ\T ‘·|Œü ø£
Á>∑Væ≤+|ü<ä>∑Zy˚. neX¯´+ ìs¡÷|æ+|ü<ä>∑Zy˚. ø±ì
$<ä«˝À¢ø+£ á Á>∑+<∏ëìï uÛøÑ ÔÏ ‘·‘Œ· s¡‘ì· ô|+bı+~+#˚
ñ‘·eÔ T düT‹Ô ø±e´+ >±H˚ ÄyÓ÷~k˛Ô+~. Ä~X¯+ø£sT¡ \T
eTVü ‰ ø£ $ >± >±ø£ n<Ó ’ « ‘· dæ < ë∆ + ‘√|ü < ˚ w ü º > ±H˚
Á|üX¯+dæ+|üã&ÉT‘·THêïs¡T. bÕsƒ¡ø£˝Àø£+≈£L&Ü uÛÑøÏÔs¡dü
e÷<ÛäTsê´ìï ÄkÕ«~+#·&É+ ø√düy˚T á Á>∑+<∏ëìï
ÄÁX¯sTTk˛Ô+~. ø±ã{Ϻ uÛÑøÏÔ‘·‘êÔ«ìï ñ|ü<˚•+#·&É+˝À
X¯+ø£s¡ uÛÑ>∑e‘êŒ<äT\ ÄX¯j·T+ m+‘· $•wüºyÓTÆq<√
|ü]#·j·T+ #˚j·T&É+ e÷Á‘·y˚T |üs¡eTÁ|üjÓ÷»q+>±
á Á>∑+<∏ëìøÏ $es¡D s¡∫+|üã&ç+~.
y˚ < ë<Û ä ´ j· T q dü + kÕÿs¡ + >±ì, $$<Û ä
XÊÁdüÔ|ü]C≤„q+>±ì, »|ü‘·b˛qTcÕª Hê<äT\T >±ì
˝Òø£b˛sTTq|üŒ{Ïø° á •yêq+<ä\Vü≤]˝À Áo X¯+ø£s¡
uÛ>Ñ e∑ ‘êŒ<äT\T >±$+∫q uÛøÑ ‘ÔÏ ‘· √Ô«|ü<X˚ Êìï Ädüø‘ÔÏ √
Á>∑Væ≤+∫ J$‘·+˝À Ä#·]+|ü>∑*–‘˚ ‘·|üŒø£ eTTøÏÔ
\_ÛdüTÔ+~. bÕsƒ¡≈£î\T Á>∑+<∏ä s¡#·Hê |üs¡e÷sêúìï
Á>∑Væ≤+∫ ‘·]+‘·Ts¡T>±ø£! JeqTà≈£îÔ\T n>∑T<äTs¡T>±ø£.
•yêq+<ä\Vü≤] $es¡D e#˚ÃHÓ\qT+&ç edüTÔ+~.
‘·|üŒø£ #·<äe+&ç.
20
X¯+≈£îø£s¡Tí&çø£<∏ä
yê´dü eTVü≤]¸•wüß´\‘√ ø£\dæ ø±o
q>∑s¡+˝À ñqï ø±\+˝À Á|ü‹s√p nø£ÿ&ç
rsêú\qT, Ä\j·÷\qT dü+<ä]Ù+#·kÕ>±&ÉT.
ˇø£Hê&ÉT ø£ •‹ÔyêùdX¯«s¡T&çì <ä]Ù+#·T≈£îqï ‘·sê«‘·
yê´dü eTVü≤]¸ •wüß´\‘√ ø£\dæ ø£|Øü X› «¯ s¡ *+>±ìï
<ä]Ù+#·Tø√e&ÜìøÏ ãj·T\T<˚sê&ÉT. ø£|üØ›X¯«s¡
*+>±ìøÏ düMT|ü+˝Àì |æXÊ#·yÓ÷#·q rs¡ú+˝À
kÕïqe÷&ç, |æ‘•· ‘·sŒ¡ D≤\T $&ç∫, ø£|Øü X› «¯ s¡T&çì
|üPõ+#ê&ÉT.
yê´düT&ÉT, n‘·&ç •wüß´\T nø£ÿ&É ñ+&É>±H˚
ˇø£ ÄX¯Ãs¡´ø£s¡yÓTÆq dü+|òüT≥q »]–+~. ˇø£
Ä&Éõ+ø£ ø£|Øü X› «¯ s¡*+>∑+#·T≥÷º Á|ü<øä DåÏ \T #˚jT·
kÕ–+~. <ëìì ‹q&ÜìøÏ ˇø£ ô|<ä|› ⁄ü * nø£ÿ&É≈î£
e∫Ã+~. ô|<ä›|ü⁄* õ+ø£ MT<ä |ü&ç, >√fi¯¢‘√ N*Ã
<ëìì #·+ù|dæ+~. yê´düT&ÉT, n‘·&ç •wü´ã•+<ä+
n≥TyÓ’|ü⁄>± edüTÔ+&É≥+ >∑eTì+∫q ô|<ä›|ü⁄*,
#·+ù|dæq õ+ø£qT nø£ÿ&˚ e~˝Òdæ bÕ] b˛sTT+~.
n|ü⁄Œ&˚ ˇø£ n<äT“¤‘·+ »]–+~. ø£|üØ›
X¯«s¡T&çeTT+<äT eTs¡D+Ï ∫q õ+ø£ >=|üŒ ø±+‹‘√
Á|üø±•+∫+~. eT÷&ÉT ø£fi¯¢‘√, q\¢ì yÓT&É‘√,
‘·\ô|’HÓ\e+ø£‘√ ˇø£ e•wüuÛ≤ìï møÏÿ, n<˚
Äø±s¡+˝À ñqï eTs√ |ü⁄s¡Twüß&ç‘√ ø£\dæ
ø£ì|æ+∫+~. õ+ø£ #·T≥÷º ˇø£ C≤«\ yÓ*–,
>∑DÒX¯ó&çs¡÷|ü+ bı+~n<ä•X¯´yÓTÆ+~. yê´düT&ç
•wüß´\T á |ü]D≤e÷ìøÏ $ÁuÛ≤+‘·T\j·÷´s¡T.
ªeTVü≤ظ! @$T{Ïá n<äT“¤‘·+? BìøÏ ø±s¡D
y˚T$T{Ï?µ nì n&ç>±s¡T.
ªÇ<ä + ‘ê ø£ | ü Ø › X ¯ « s¡ T &ç eTVü ‰ ‘· à ´+.
ø£|Øü X› «¯ s¡*+>∑+ eTVü‰ eTVæ≤e÷ì«‘·yTÓ qÆ ~. Bìì
ùd$+∫q≥¢sTT‘˚, düeTdüÔ bÕbÕ\÷ ‘=\–b˛
‘êsTT. Çø£ÿ&˚ ñqï |æXÊ#·yÓ÷#·q rs¡ú+˝À kÕïq
e÷&ç, ø£|üØ›X¯«s¡T&çì |üPõùdÔ, ÇVü≤|üs¡ kÂU≤´\T
ø£\T>∑T‘êsTT. á eTVü‰‘êà´ìï $e]+#ê\+fÒ,
MT≈£î X¯+≈£îø£sT¡ &í øç <£ ä∏ #ÓbÕŒ*µ nHêï&ÉT yê´düT&ÉT.
ªmesê X¯+≈£îø£sT¡ &í TÉ ? n‘·&ç ø£<ä∏ @$T{Ï? ‘Ó\TdüT
ø√yê\ì ≈£ î ‘· ÷ Vü ≤ \+>± ñ+~. #Ó | ü Œ +&ç
>∑Ts¡T<˚yê!µ nuÛÑ´]ú+#ês¡T •wüß´\T.
•wüß´\ nuÛ´Ñ s¡qú ≈£î kÕ<äs+¡ >± ‘·\|ü+øÏ+
lø£fi≤>ö‘·$T
∫q yê´düT&ÉT X¯+≈£îø£s¡Tí&çø£<∏äqT Ç˝≤ #Ó|üŒ
kÕ>±&ÉT:
ªá ø£|Øü X› «¯ s¡ øπ Áå ‘·+˝ÀH˚ ˝À>∑&É X¯+≈£îø£sT¡ í
&ÉH˚ eTVü‰eTTì ñ+&˚yê&ÉT. Äj·Tq ìs¡+‘·s¡+
s¡TÁ<äeT+Á‘ê\T »|ædü÷Ô ø£|üØ›X¯«s¡T&çì |üP\T,
|ü+&É¢‘√ |üPõdüTÔ+&˚yê&ÉT. »|ü‘·bÕ\‘√ jÓ÷>∑
kÕ<Ûäq˝À >∑&çù|yê&ÉT. ˇø£Hê&ÉT Äj·Tq jÓ÷>∑
kÕ<Ûqä ˝À ñ+&É>±, Äø£*‘√ n\eT{ÏdTü qÔ ï |æXÊ#·
s¡÷|ü+˝À ñqï ˇø£ |ü⁄s¡Twüß&ÉT e#êÃ&ÉT. Ä
|æXÊ#êìï #·÷dæ, X¯+≈£îø£sT¡ &í TÉ m+‘√ C≤*|ü&ܶ&TÉ .
ªz |æXÊ#·e÷! qTyÓ«es¡T? mø£ÿ&ç qT+∫
e#êÃe⁄? m+<äTø=#êÃe⁄?µ nì Á|ü•ï+#ê&ÉT.
X¯ + ≈£ î ø£ s ¡ T í & É T ‘· q qT Ä<ä s ¡ + >± Á|ü X ¯ ï \T
n&É>∑≥+‘√ Ä |æXÊ#·+ ø£˙ïfi¯ó¢ ô|≥Tº≈£îì, ‘·q
e•‘êÔ+‘êìï #Ó|üŒ&É+ ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT.
ªeTT˙X¯«sê! >∑‘· »qà˝À H˚qT dü+|üqï
Áu≤Vü≤àDTDÏí. <ÛäqeT<ä+‘√ ã‹øÏqìï s√E\÷
me]ø° m˝≤+{Ï <ëq <Ûsä êà\÷ #˚jT· ˝Ò<Tä . eT+∫
|üqT˝ÒM #˚j·T˝Ò<äT. ˇø£Hê&ÉT yês¡D≤dæøÏ yÓ[¢,
nø£ÿ&É ø=\TyÓ’q $X‚«X¯«s¡TDÏí |üPõ+#êqT.
ø=+‘· ø ±˝≤ìøÏ ø±\<Û ä s ¡ à + #Ó + <ëqT. ø±o
$X‚«X¯«s¡TDÏí ˇø£ÿkÕ] |üPõ+∫q+<äTq H˚qT
qs¡ø±ìøÏ yÓfi¯¢˝Ò<äT. nsTT‘˚, ã‹øÏ ñqïHêïfi¯S¢
|ü⁄D´ø±sê´˝ÒM #˚jT· ø£b˛>±, bÕbÕ\T #˚jT· &É+‘√
Ç˝≤ |æXÊ#·s¡÷|ü+˝À $T–˝≤qT. Äø£*<ä|ü⁄Œ\≈£î
n\eT{Ïdü÷Ô ~≈£îÿ‘√#·ø£ Çø£ÿ&˚ dü+#·]düTÔHêïqT.
eTVü‰‘êà! Hêø° |æXÊ#·s¡÷|ü+ qT+∫ $eTTøÏÔ
<=]πøe÷s¡Z+ @<Ó’Hê ñ+fÒ #Ó|ü⁄Œ. qTy˚« Hê≈£î
~≈£îÿµ nì Bq+>± y˚&ÉT≈£îHêï&ÉT.
ªz |æXÊ#·e÷! qTe⁄« #ê˝≤ |ü⁄D≤´‘·Tà&ç$.
˝Àø£+˝À ˙e+{Ï|⁄ü D≤´‘·Tà\T #ê˝≤ ns¡T<äT. |üPs¡«
»qà˝À qTe⁄« düø£\ $XÊ«~ÛH˚‘· nsTTq $X‚«
X¯«s¡TDÏí dü«j·T+>± düŒ••+∫ |üPõ+#êe⁄. Ä |ü⁄D´
|òü\+ e\¢H˚ ‹]– Ç<˚ πøåÁ‘êìøÏ e#êÃe⁄. ˙≈£î
e∫Ãq uÛÑj·Ty˚TMT ˝Ò<äT. Çø£ÿ&É ø=\TyÓ’ñqï
ø£|üØ›X¯«s¡TDÏí eTqkÕsê ÁbÕ]ú+∫, á |ü⁄wüÿ]DÏ˝À
kÕïq+ #˚sTT. ˙ø° |æXÊ#· »qà qT+∫ $eTTøÏÔ
ø£\T>∑T‘·T+~µ nì <ÛÓ’s¡´+ #ÓbÕŒ&ÉT X¯+≈£îø£s¡Tí&ÉT.
 lø£fi≤>ö‘·$T 21

X¯+≈£îø£s¡Tí&ç dü÷#·q‘√ Ä |æXÊ#·+ ø£|üØ›X¯«s¡TDÏí uÛÑ>∑yêHé $wüßíe⁄ |üP» ø√dü+ |ü+&ÉT¢, |ü⁄e⁄«\T
düà]dü÷,Ô |ü⁄wüÿ]DÏ˝À kÕïq+ #˚XÊ&ÉT. |ü⁄wüÿ]DÏ˝À eT]j·TT Ç‘·s¡ |ü$Á‘· kÕeTÁ–ì ‘Ó#˚Ãyê&ÉT.
kÕïq+ #˚j·T>±H˚ n‘·&çøÏ |æXÊ#·s¡÷|ü+ b˛sTT, ˇø£s√E X¯+≈£îø£s¡Tí&ÉT uÛÑ>∑yêHé $wüßí
>=|üŒ ‘˚»düT‡‘√ ~e´s¡÷|ü+ e∫Ã+~. ‘·q≈£î Ä˝À#·q˝À¢ eTTì–b˛j·÷&ÉT, |üP»≈£î nedüs¡
|æ X Ê#· s ¡ ÷ |ü + qT+∫ $yÓ ÷ #· q ø£ * –+∫q yÓTqÆ ‘·T\dæ Ä≈£î\qT neTs¡Ã&É+ eT]Ãb˛j·÷&ÉT.
X¯+≈£îø£s¡Tí&ç eTT+<äT yÓ÷ø£]*¢, qeTdüÿ]+#ê&ÉT. $wüßí uÛÑ>∑yêqTìøÏ ÁãVü≤à eT]j·TT düs¡dü«‹ <˚$
yÓ+≥H˚ <˚e‘·\T |ü+|æq ~e´$e÷qyÓTøÏÿ, |üP» Ä\dü´+ nsTT+~. ø√b˛Á~≈£îÔ&Ó’q ÁãVü≤à
~e´˝Àø±\≈£î yÓ[¢b˛j·÷&ÉT. X¯+≈£îø£s¡Tí&çì sêø£ådüT\T eT]j·TT e÷qe⁄\
Ä nuÛ≤>∑T´&çøÏ |æXÊ#·s¡÷|ü+ b˛sTTq+ ≈£î≥T+ã+˝À |ü⁄≥ºeTì X¯|æ+#ê&ÉT.
<äT≈£î X¯+≈£îø£sT¡ &í TÉ m+‘√ dü+‘√wæ+#ê&ÉT. Ç<ä+‘ê n<˚ dü‘·´j·TT>∑+˝À X¯+≈£îø£s¡Tí&ÉT sêø£ådü
ø£|üØ›X¯«s¡T&ç eTVæ≤y˚Tqì ‘·\∫, ø£|üØ›X¯«s¡TDÏí sêE Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄ì ≈£îe÷s¡T&Ó’q Á|üVü‰¢<äT&ç>±
düT‹Ô +#ê&ÉT. ‘·sê«‘· z+ø±sêìï ñ#·Ã]dü÷Ô n˝≤π> »ìà+#ê&ÉT.
H˚\ ø=]–b˛j·÷&ÉT. ÁbÕD≤\T ø√˝ÀŒsTTq X¯+≈£î X¯+≈£îø£s¡Tí&ÉT <ë«|üs¡j·TT>∑+˝À Áoø£•wüßíì
ø£s¡Tí&ç Jyê‘·à ø£|üØ›X¯«s¡ *+>∑+˝À ◊ø£´yÓTÆb˛ uÛÑ≈£îÔ&Ó’q uÛÑ©ø£sêE>± »ìà+#ê&ÉT.
sTT+~. eTTqT˝≤sê! ÇB X¯+≈£îø£sT¡ &í ç e•‘êÔ+‘·+. ø£*j·TT>∑+˝À eT∞¢ yê´düsêE>±, sê|òüT
eTs¡D≤q+‘·s+¡ |æXÊ#·s÷¡ |ü+ bı+~q Áu≤Vü≤àDT y˚+Á<ä kÕ«$T>± »ìà+#ês¡T. >∑Ts¡T sê|òüTy˚+Á<ä
&çøÏ Ä s¡÷|ü+qT+∫ $eTTøÏÔ ø£*–+#·&É+e\¢H˚ kÕ«$T ‘·q |üPs¡«»qà <ä•cÕº+‘ê\qT $e]+∫,
á |ü⁄wüÿ]DÏ |æXÊ#·yÓ÷#·q |ü⁄wüÿ]DÏ>± Á|üU≤´‹ uÛøÑ ÁÔ£ |üV‰ü <¢ Tä &ÉT uÛ≤Øj·÷>∑+ #˚dqæ eT+Á‘ê\j·T+˝À
bı+~+~. á |ü⁄wüÿ]DÏ˝À kÕïq+#˚dæ, ø£|üØ›X¯« ‘·q n+‹eT $ÁXÊ+‹ düú˝≤ìï m+#·T≈£îHêïs¡T.
s¡TDÏí |üPõ+#˚yê]øÏ ÇVü≤|üs¡ kÂU≤´\T ø£\T>∑T uÛÑø£Ô Á|üVü‰¢<äTì <ë«sê sêø£ådüsêE Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄ì
‘êsTTµ nì eTT–+#ê&ÉT yê´düT&ÉT. qs¡dæ+Vü‰e‘ês¡+ e~Û+∫+~. Ç~ yÓ’~ø£ <Ûäs¡à
kÕ+U≤´j·Tq kÕú|üq≈£î ≈£L&Ü <ë]rdæ+~.
>∑Ts¡T sê|òüTy˚+Á<ä kÕ«$T X¯+≈£îø£s¡í <˚e‘· $»j·Tq>∑s¡ kÕÁe÷»´+˝À Á|üdæ<ä∆ sê»
ne‘ês¡+>± qeTTà‘ês¡T. X¯+≈£îø£s¡Tí&ÉT dü‘·´ >∑Ts¡Te⁄ yê´düsêE. n‘·qT <Ó’«‘· ‘·‘ê«ìï yê´|æÔ
j·TT>∑+˝À uÛÑ>∑yêHé ÁoVü≤] $wüßíe⁄ jÓTTø£ÿ >=|üŒ #˚kÕ&ÉT eT]j·TT ‘ês¡ÿ ‘ê+&Ée e+{Ï ø±¢dæø˘
uÛÑ≈£îÔ&ÉT eT]j·TT ÁãVü≤à eT]j·TT düs¡dü«‹ <˚$øÏ kÕVæ≤‘·´ s¡#·q\qT ÁyêkÕ&ÉT. Vü≤]<ëdüT\ uÛÑøÏÔ
düV‰ü j·T+#˚d÷ü Ô dü‘´· ˝Àø£+˝À ìedæ+#ê&ÉT. n‘·qT ñ<ä´e÷ìøÏ Äj·Tq #˚dæq ø£•wæ nbÕs¡yÓTÆq~.
ÁuÛ≤eTØ eT*¢ø±s¡T®q+ ` >=≥TºeTTø£ÿ\ qs¡dæ+Vü≤XÊÁdæÔ
d”ˆˆ Áo kÕøÏå >∑D|ü‹ dæ]ø£+{Ï p|ü⁄\T d”ˆˆ ¬ø’˝≤dü –]yêdü! ¬ø’yÓ÷&ÉTŒ\+~+‘·T
#Ó\¬>&ç $|òü÷ï\" C…q≈£î" >±‘·! ø£qT\‘√ ˙s¡÷|ü⁄">±q ìeTTà
Áo ø±\ uÛ…’s¡e⁄ ∫‘êÔq" >∑\<äj·T ø£qø±Á~ |òüTq#ê|ü! |òüTq‘·qT" ^]Ô+‘·T
#˚¬s&ç sTT&ÉTeTT\" C…i#·T" >±‘·! #Óe⁄\˝À ˙ù|s¡T" C…\">∑ìeTTà
ÁosTTwüº ø±y˚T• ∫qàj·÷odüT‡\T eT<äq dü+Vü≤s¡! ìqTï eT]eT] qT‹sTT+‘·T
∫‘êÔq dæ~∆ì ∫\T≈£î" >±‘·! HêeT+ãT Hê\Tø£ HêqìeTTà
Áo ÁuÛ≤eTØX¯øÏÔ ∫Á<ädü yêVæ≤ì –]CÒX¯! ø£eT˝≤ø£å ^wüŒ‹ düTÔ‘· bÕ<ä!
X¯u≤›s¡úeTT\ì&ç kÕ≈£î" >±‘·! #˚‘·T\ ˙ ùde" CÒj·TìeTTà
‘˚ˆˆ^ˆˆ ˙<äT |ü<ä |ü<äà eTø£s¡+<ä ìs¡T|üe÷q ‘˚ˆˆ^ˆˆ eTqdüT ˙|üsTT e÷qø£ eTdü\ìeTTà
eT<ÛäTs¡ s¡düùde q+~+∫ eTqT|ü⁄eTj·T´! eT<äeTT <äT]‘·eTT Vü≤]sTT+∫ eTq">∑ìeTTà
eT*¢ø±s¡T®q •e! eTVü‰ eTVæ≤‘·*+>∑! eT*¢ø±s¡T®q •e! eTVü‰ eTVæ≤‘·*+>∑!
uÛ≤e uÛÑe uÛÑ+>∑! ÁuÛ≤eTØ uÛ≤dæ‘ê+>∑! 1 uÛ≤e uÛÑe uÛÑ+>∑! ÁuÛ≤eTØ uÛ≤dæ‘ê+>∑!
22 lø£fi≤>ö‘·$T
y˚ y ˚\ e+<ä H ê\T qTeP« H˚q T #Ós =ø£#√≥!
&Ü._ ôV≤#Y.$.s¡e÷<˚$.6305543917.
&Ü. ÁobÕ<ä d”‘êeTVü‰\øÏåà 9440152037
ÄcÕ&ÛÉe÷q Á|ü<∏äeT ~ekÕìøÏ á ÄcÕ&ÛÉ+˝À qTeP« H˚qT #Ós=ø£#√≥! rj·Tìu≤<Ûä!
kÕ«>∑‘· düTe÷+»\T \+~+∫ e\|ü⁄ ‘˚HbÓ Õ≥\ Hê\|æd÷ü ,Ô eÁC≤\ ø£]qƒ sêÁ‘·T\T uÛ]Ñ dü÷,Ô
≈£îs¡e&ÜìøÏ dæ<ä∆+>± ñqï y˚T|òüT+‘√ ìH˚ï düà]dü÷Ô #·]«‘·#s· «¡ D≤\T, #·sy¡ êDT\˝À dü+<˚XÊ\T,
Á|æj·÷‹ Á|æj·TyÓTÆq HÓ#ÓÃ*øÏ ôd’ÿ|t˝À ˙ eT•<äTyÓ’q >√]+{≤≈£î‘√|ü+&çq
#·sD¡ ø£eT˝≤\T, s¬ +&ÉT #˚‘T· \˝À $s¡ã÷dæq eT+<ësê\T!
ø±[<ëdüT |ü+|æq dü+<˚X¯+ Á|ü‹ø£Då + ˇø£jT· T>∑+>±, ˙e⁄‘|· Œü eT] mes¡÷ ø£qã&Éì
<äX¯~X¯˝≤ Á|ü‹<Ûä«ì+#·>±, Hê }Vü‰ Á|ü|ü+#·+˝À, eT˝…¢\T eT+≥ ô|&ÉT‘·THêï,
¬s’‘·T\T e´ekÕj·T|ü⁄ |üqT\ Hês¡+_Û+#·>∑ yÓHïÓ \ y˚&>ç ±\T\T MdüTHÔ êï ˙e⁄ #Ó|Œæ q eT<ÛTä s¡yTÓ qÆ e÷≥,
$~j·THê&ÉT »>∑Hêï<ÛäT&ÉT s¡<Ûäj·÷Á‘· #˚j·T>± Hê ø£≈£îÿ]ÔøÏ Äqø£≥ºy˚dæq dü+Á|ü<ëj·T|ü⁄u≤≥,
düÿ+<ä |ü+#·$T, düÿ+<ä wüwæ˜ »s¡T|ü⁄≈£îì $s¡V≤ü + m+<äT≈£î yÓfi<¯ ë+! mø£ÿ&çø¬ H’ ê »+≥>± n+fÒ,
uÛ≤qT dü|üÔ$THê&ÉT n~‘·T´ì n]Ã+∫ Á|ü‹ dü+Á|ü<ëj·T+ y˚T\Tπø! Äq+<ä|⁄ü ø£Då ≤\˝À qT+∫,
‘Ó\+>±DeT+‘ê uÀHê\ |ü+&ÉT>∑ »s¡T|ü⁄≈£îì n<äT“¤‘· C≤„|üø±\Tì+#˚ f…øÏïø˘ eTq |üPs¡T«\~!
C≤e÷‘ê |ü•~∏M |ü‹' nH˚ Äs√´øÏÔ ñHêï nH˚ e÷≥\ eT<ÛäT]eT˝À ns¡ú+ ás√CÒ ‘Ó*dæ+~!.
e÷düeT+‘ê n\T¢DÏí <ä÷s¡+>± ñ+∫ e÷ ùdïVæ≤‘·TìøÏ ÄcÕ&ÛÉ+˝À ø£*düTqï+<äTπø
Äqø£ |òüTq+>± ÄcÕ&ÛÉ|ü{°º #·~$+∫ eT+&ÉTf…+&É˝À¢ •X¯óe⁄≈£î »qàì∫Ãq dü‹,
˝Ò‘· >√]+{≤≈£î |ü+&çq ns¡#˚‘·T\‘√ eTVü‰ nedüú\T |ü&ç, Vü‰dæŒ≥\T¢ ‹ù|Œ |ü‹!
ø±fi¯fl≈£î bÕsêDÏ‘√ q{Ϻ+≥ ‹s¡T>∑T‘·Tqï n]{≤≈£î˝À |ü&ÉTø√u…{Ϻ,Äq+<ë˝≤$] #˚dæq y˚fi¯,
ø=‘·Ô ø√&É*ï |ü⁄{Ϻ+{Ï ø£+|æ n|ü⁄Œ&Éseú¡ TsTT´+~ Hê≈£î, Hê J$‘·u≤Û >∑kÕ«$T ‘·+Á‘·+,
<äøÏåD≤j·THêìøÏ kÕ«>∑‘·+ |ü*øÏ düT<ä÷sêq ñqï Áù|eT ˝Àì eT+Á‘·+!
eTTq>±≈£î |ü|ü⁄Œ #˚düT≈£îì ‘=* @ø±<ä•øÏ Á|ü‹ ôdø£q÷ ìqTï ‘·\∫, ˙ }Vü≤\T πsù|
eT‘·TÔ, >∑eTà‘·TÔ\˝À yÓTÆeTs¡∫q ∫Á‘·$∫Á‘·+!
πøX¯e⁄ì ‘·\+#·T≈£îì eTqdüT bıs¡\˝À ˙e⁄ y˚dæq eTqà<∏ä u≤D≤\T!
uÛÑøÏÔ ÁX¯<ä∆\‘√ ñ|üyêdü Bø£å |üPì >±j·T+ ˝Ò≈£î+&Ü π>j·÷\T>±, dü]>∑eT sê>±\T>±,
>∑Ts¡T|üP]íeTq >∑Ts¡Te⁄\≈£î e+<äHê\]Œ+∫ düsê>±\T>± ìq~düTÔ+fÒ n|ü⁄&É|ü⁄&É÷ Hê ÁbÕD≤ìøÏ
ø£•wüí+ e+<˚ »>∑<äTZs¡TyéT nqT≈£îì ˙ Á|üDj·T Á|üã+<Ûä π>j·÷\T! ø√sTT\ ≈£Lõ‘ê˝…’,
|æ‘·•<˚e‘·\≈£î Á|”‹ø£s¡eTì >∑Tdü>∑Tdü ˝≤&É‘êsTT! ø=ìï C≤„|üø±\T, ∫e]es¡≈£L
bÕ<äs¡ø£å\T, >=&ÉT>∑T\T <ëq$T#˚à >∑T+&ÓqT ‘êø±*! ø=ìï Á|ü<eä∏ T düŒs¡Ù\T, s¡a\T¢ eTHê*!
eTq ‘Ó\T–+{Ï dü+düÿ•‹ kÕ+Á|ü<ëj·÷\≈£î ø=ìïÁ|æj·TuÛ≤wüD\T qø£åÁ‘ê\ <äT|üŒ{Ï˝À sêj·÷*!
y˚y˚\ kÕcÕº+>∑ e+<äHê\T!! ø=ìï >∑Te« |ü]wü«+>±\T >∑T≥Tº>± kÕ>±*!
yÓ\T>∑T\ yêq˝§ ‘·&Éyê\˙
ø=‘·Ô>∑ ˝Àø£+ #·÷&Ü\˙ ã•+<ä n+<ä]˙ ‘·qyê]>±
uÛ≤$+#·T >∑TDyÓT+‘· $TH√ï!
eT‘·TÔ>∑ $|æŒq πs≈£î\ ¬s|üŒ\≈£î n+<ä]˙ ø£qTdüqï\ ì*|æ nVü≤+ø±s¡+ e~˝Òdæ
qT*yÓ#·Ã>∑ ‘êøÏq øÏs¡D+ Ä<ä]+#˚ ‘·+Á&çe+{Ï <Ó’e+ eTeTø±s¡+ ô|+#·T≈£îì
ÁbÕ–›X¯ j·Teìø£ ô|’q |üdæ&ç yÓ\T>∑T˝À |ü⁄&É$T düVü≤ø±s¡+ |ü+#·Tø√eTH˚
<Ûä>∑ <Ûä>∑ yÓT]ùd _+ã+ |üdbæ Õ|ü>∑ qyÓ«qT dü«#·ùÛ +>± Á|üø£ •‹ Ç#˚Ã dü+<˚X¯+..
>∑>∑q|ü⁄ eTT+–≥ ˇ*øÏq n+‘ê ‘êHÓ’ ø±#·T≈£îH˚ n+<äT≈£îì Áã‘·Tø£eTì
CÀ´‹ ø£\X¯|ü⁄ ø±+‹|ü⁄+»+ s¡ø£å≈£îì ˙&ÉqT ì•Ã+‘·>±.. e÷s¡TÃ≈£îH˚ ~X¯>±
Äø±XÊq nqT~qeT÷ n<ä›eT+{Ï eTqdüT˝Àq n&ÉT>∑T\T y˚sTT+#˚
Ä$s¡“¤$+#˚ n<äT“¤‘·+ ns¡eT]ø£s¡\T ˝Òø£ n‹X¯j·TyÓTÆq ñ<äj·÷ìøÏ
 lø£fi≤>ö‘·$T
ÇsêHé 1951 - uÛ≤s¡‘Y 2024 `! bÕs¡úkÕs¡~∏ b˛≥÷¢]
ÇsêHé 1951 uÛ≤s¡‘Y 2024øÏ dü+ã+<Ûä+
@$T{Ï nì nqT≈£î+≥THêïsê?ø=~› bÕ{Ï e÷s¡TŒ\‘√
ˇπø $<Ûä+>± b˛*ø£\T ñHêïsTT.
yÓTTVü≤eTà<é yÓ÷kÕ<˚>¥ - qπs+Á<ä yÓ÷&û.
Çsêìj·TqT¢ nyÓT]ø±ì ª˝≤+&é Ä|òt &Ó$˝Ÿ‡
nì m+<äT≈£î |æ\TkÕÔs√ ‘Ó\TkÕ?
1951˝À yÓTTVü≤eTà<é yÓ÷kÕ<Ó>¥ (Moham
mad Mosadegh) ÇsêHé Á|ü<Ûëq eT+Á‹ nj·÷´&ÉT.
yÓTTVü≤eTà<é yÓ÷kÕ<Ó>¥ Á|ü<Ûëì nj˚T´ Hê{Ïπø ÇsêHé
˝Àì ÄsTT˝Ÿ ìπøåbÕ\ MT<ä Á_{°wt ÄsTT˝Ÿ ø£+ô|˙\
|ü≥Tº ñ+&˚~! ÇsêHé˝À ñ‘·Œ‹Ô nj˚T´ Á≈£L&é ÄsTT˝Ÿ
˝À 84% XÊ‘·+ Á_≥HéøÏ yÓfifl‚ ~. øπ e\+ 14% ÇsêHé
yê&ÉT≈£îH˚~!
yÓTTVü≤eTà<é yÓ÷kÕ<Ó>¥ >=|üŒ <˚X¯ uÛÑ≈£îÔ&ÉT.
‘·q <˚X¯ dü+|ü<ä nsTTq Á≈£L&é ÄsTT˝Ÿ 84% Á_≥HéøÏ
yÓfi&¢¯ +É Çwü+º ˝Ò<Tä . n˝≤π> ‘·eT <˚X¯ ÄsTT˝Ÿ yê´bÕs¡+
MT<ä $<˚o dü+düú\T ô|‘·Ôq+ #Ó˝≤sTTdü÷Ô ñ+&É&É+
MT<ä rÁe nuÛÑ´+‘·sê\T e´ø£Ô+ #˚ùdyê&ÉT.
e÷]à 15,1951˝À eTVü≤eTà<é yÓ÷kÕ<˚>¥
ÇsêHé bÕs¡y¢ TÓ +{Ÿ˝À _\T¢ Á|üyX˚ ¯ ô|{≤º&TÉ ÇsêHé ÄsTT˝Ÿ
|ü]ÁX¯eTqT C≤rj·T+ #˚j·÷\ì. _\T¢ n‘·´ ~Ûø£
yÓ T C≤]{° ‘ √ ÄyÓ ÷ <ä + bı+~ #· ≥ º + nsTT´+~!
n|üŒ{ÏqT+&ç yÓTT‘·Ô+ ÄsTT˝Ÿ |ü]ÁX¯eT\˙ï Á|üuÛÑT‘·«
nBÛq+˝ÀøÏ yÓfi≤flsTT! ÇsêHé ÄsTT˝Ÿ ø=dü+ mes¡T
ˇ|üŒ+&É+ #˚düTø√yê\Hêï H˚s¡T>± ÇsêHé Á|üuÛÑT‘·«+
‘√ #˚düTø√yê* !
yÓTTVü≤eTà<é yÓ÷kÕ<˚>¥qT >=|üŒ <˚X¯ uÛÑ≈£îÔ&ÉT
>± n_Ûe]ídü÷Ô f…ÆyéT‡ e÷>∑C…’Hé ‘·eT |üÁ‹ø£ eTTK
∫Á‘·+ eTVü≤eTà<é yÓ÷kÕ<˚>¥‘√ Á|ü#·T]+∫+~ ªMan
of the year 1951ª nì f…{ Æ ˝Ï Ÿ ô|{°!º
ÇsêHé ÄsTT˝Ÿ |ü]ÁX¯eT C≤rj·T+ ø±e&É+
#˚‘· Á_≥Hé qwüº b˛sTT+~! ÄsTT˝Ÿ |ü]ÁX¯eT Áô|’y˚{Ÿ
e´≈£î\Ô #˚‹˝À ñqï+‘· ø±\+ Á_≥Hé ÄsTT˝Ÿ dü+dü\ú T
j·T<˚#·Ã>± ‘·eT yê´bÕs¡+ #˚XÊsTT! Á_≥Hé #·÷dü÷Ô
≈£Ls√Ã˝Ò<Tä ! ∫qï$, ô|<ä$› ≈£îÁ≥\T #˚d+æ ~ eTVü≤eTà<é
Mossadegh øÏ e´‹πsø£+>±!
1. yÓTT<ä≥ eTVü≤eTà<é yÓ÷dü‡<˚>¥ øÏ uÛ≤Ø yÓTT‘·Ô+˝À
\+#·+ Çe«&ÜìøÏ Á|üj·T‹ï+∫ $|òü\+ nsTT´+~!
23
2. n+<äyÓTÆq ne÷àsTT\‘√ Vü≤˙ Á{≤|t #˚j·T&Üìø°
Á|üj·T‹ï+∫ $|òü\+ nsTT´+~!
3. ôd’ìø£ ≈£îÁ≥ #˚sTT+∫ eTVü≤eTà<é yÓ÷kÕ‡<˚>¥ qT
ø√\<√j·÷\ì #·÷dæ+~ ø±˙ ôd’q´+ eTT+<äT≈£î
sê˝Ò<äT m+<äTø£+fÒ ÇsêHé Á|ü»\˝À eTVü≤eTà<é
yÓ÷dü‡<˚>ø¥ Ï ñqï Ä<äsD¡ #·÷dæ Á|ü»\T ‹s¡>∑ ã&É‘ês¡T
nì uÛ≤$+∫+~ ôd’q´+!
ôd’q´+ uÛÑj·÷ìøÏ ø±s¡D+ ÇsêHé Á|ü»\˝À
eTVü≤eTà<é yÓ÷dü‡<˚>ø¥ Ï ñqï Ä<äsD¡ m˝≤+{Ï~ n+fÒ
ôd’Hê´<Ûä´≈£åî&çì ≈£L&Ü Á|ü»\T e<ä\s¡T nH˚+‘·>±!
∫e]øÏ eTVü ≤ eTà<é Mossadegh qT Vü ≤ ‘· ´
#˚sTT+#ê\ì bÕ¢Hé #˚dæ $|òü\+ nsTT´+~ Á_≥Hé.
Á_≥Hé ∫e]øÏ nyÓT]ø± düVü‰j·T+ ø√]+~!
nyÓ T ]ø£ H é CIA 1 $T*j· T Hé &Ü\s¡ T ¢
πø{≤sTT+∫+~ ÇsêHé Á|ü<ÛëqeT+Á‹ eTVü≤eTà<é
yÓ÷kÕ‡<˚>¥qT |ü<ä$ qT+&ç ~+#·&ÜìøÏ.1 $T*j·THé
&Ü\s¡T¢ n+fÒ ÇsêHé ø£¬s˙˝À 4250 ø√≥¢ ]j·÷˝Ÿ‡
‘√ düe÷q+!
4. CIA bÕ¢Hé @$T≥+fÒ eTT+<äT ÇsêHé bÕs¡¢yÓT+{Ÿ
düuTÑÛ ´\T me¬ses¡T &ÉãT“øÏ ˝§+>∑T‘ês√ düsπ « #˚j÷· *.
5. ÇsêHé˝À »s¡ï*dtº‡, m&ç≥sY‡, ∫Hêï ô|<ë› eTTdæ¢+
eT‘· >∑Ts¡Te⁄\T &ÉãT“øÏ ˝À+>∑T‘ês√ *dtº Á|æù|sY
#˚j·÷*.
6. #ê˝≤ ‘·«s¡>±H˚ n$˙‹ |üsT¡ \ *dtº CIA øÏ e∫Ã+~.
CIA bÕ¢Hé Ä|òt j·÷ø£åHé! 631 ø√≥¢ Øj·÷ ˝Ÿ‡qT
ÇsêHé˝Àì bÕs¡¢yÓT+{Ÿ düuÛÑT´\≈£î, »s¡ï*düTº \≈£î,
m&ç≥sY‡øÏ, eT‘·>∑Ts¡Te⁄\øÏ |ü+∫+~!
ÁbÕs¡úq\ ø√dü+ eTd”<äT\≈£î e#˚à yê]øÏ
eTT˝≤¢\T eTVü≤eTà<é yÓ÷kÕ‡<˚>¥ ÇkÕ¢+ e´‹πsø£
ø±s¡´ø£˝≤bÕ\≈£î bÕ\Œ&ÉT‘·THêï&ÉT n+≥÷ $wü
Á|ü#ês¡+ #˚XÊs¡T.
»s¡ï*düTº\T, m&ç≥s¡T¢ X¯øÏÔ ø=B› eTVü≤eTà<é
yÓ÷kÕ‡<˚>¥ MT<ä e´‹πsø£ ø£<∏äHê\T e+&ç yêsêÃs¡T.
ÇsêH√¢ì |üÁ‹ø£\T eTVü≤eTà<é yÓ÷dü‡<˚>¥ MT<ä e´‹πsø£
ø£<∏äHê\qT ñ≥+øÏdü÷Ô Á|ü|ü+#·<˚XÊ\ |üÁ‹ø£\÷ n<˚
u≤≥ |ü{≤ºsTT. Ç<˚ n<äqT>± q÷´j·÷sYÿ f…yÆ Té ‡ |üÁ‹ø£
ˇø£ ø£<∏äq+ Á|ü#·T]dü÷Ô eTVü≤eTà<é Mossaadegh ª
&çπøº≥sY ª nì ù|s=ÿ+~!
 24 lø£fi≤>ö‘·$T
ÇsêHé˝Àì Á|ü‹|üø£å+ MossaadeghqT dü«*+>∑
dü+|üs¡ÿ&ÉT nì Äs√|æ+∫+~.
Ç˝≤ nìï yÓ’|ü⁄\ qT+&ç <ë&ç yÓTT<ä\sTT´
n~ |”ø˘ ùdºCŸ øÏ sê>±H˚ eT]+‘· &ÉãT“ì yÓ<ä»*¢ 5
y˚\ eT+~‘√ ÇsêHé bÕs¡¢yÓT+{Ÿ yÓ’|ü⁄ ˇø£ qøÏ©
e÷sYÃqT ìs¡«Væ≤+∫+~ CIA. nyÓT]ø±, Á_≥Hé \T
‘·q MT<ä ≈£îÁ≥ #˚dTü HÔ êïj·Tì ‘Ó\TdüT≈£îqï eTVü≤eTà<é
yÓ÷dü‡<Ó>¥ ÇsêHé bÕs¡¢yÓT+{ŸqT s¡<äT› #˚kÕ&ÉT.
nyÓT]ø± ∫e] nÁdüÔ+>± ÇsêHé sêE cÕ
MT<ä e‹Ô&ç ‘Ó∫à eTVü≤eTà<é yÓ÷dü‡<˚>q¥ T Vü≤Ödt n¬sdtº
#˚sTT+∫+~. $#ês¡D ù|s¡T‘√ eTVü≤eTà<é yÓ÷dü‡<˚>¥
#·ìb˛j˚T es¡≈£L >∑•Vü≤ ìs¡“+<Ûä+ ˝ÀH˚ ñHêï&ÉT.
eTVü≤eTà<é yÓ÷kÕ‡<Ó>¥ >∑•Vü≤ ìs¡“¤+<Ûä+ ˝À ñqï
düeTj·T+˝ÀH˚ ÇsêHé Á≈£L&é ÄsTT˝ŸqT 40+40 ìwüŒ‹Ô
ÁbÕ‹|ü~ø£q nyÓT]ø± Á_≥Hé\T |ü+#·T≈£îHêïsTT ÇsêHé
sêE cÕ ‘√&ÜŒ≥T‘√. $T–*q 20 XÊ‘·+ ÄsTT˝ŸqT
j·T÷s√|ü⁄ <˚XÊ\øÏ m>∑TeT‹ #˚dæ+~ ÇsêHé!
Mission accomplished! eTVü ≤ eTà<é
yÓ÷kÕ‡<Ó>¥ Á|ü<Ûëì>± ø=qkÕ– ñ+fÒ 1955 ø£˝≤¢
|üP]Ô kÕúsTT Á|üC≤kÕ«eT´ <˚X¯+>± ne‘·]+∫
ñ+&˚~! n+fÒ ÇsêHé sê#·]ø£ e´edüú n+‘·+ nsTT
ñ+&˚~!
nyÓT]ø± @ eTTdæ+¢ eT‘· ô|<ä\› ì eTVü≤eTà<é
yÓ÷kÕ‡<Ó>¥qT |ü<ä$ qT+&ç ~+#·&ÜìøÏ yê&ÉT≈£îqï<√
n<˚ eT‘· e´edüú 1978˝À Äj·TT‘=˝≤¢ UÀyÓTÆ˙
s¡÷|ü+˝À eT‘· $|ü¢e+ ù|s¡T‘√ ÇsêHéqT eT‘·
sê»´+>± e÷πsÃdæ+~!
n<˚ Äj·TT‘√˝≤¢ UÀy˚T˙ n<Û«ä s¡´+˝À f…ÁVü‰Hé
˝Àì nyÓT]ø± sêj·Tu≤s¡ ø±sê´\j·T+qT eTT≥º&+ç ∫
bı*{Ïø£˝Ÿ <√eT
<√eT»+≥ }s¡+‘ê ‹]– u…&é MT<ä≈£î #˚sêsTT
eT>∑ <√eT : &Ü]¢+>¥, H˚qT ˙ø√dü+ dæ+Vü‰ìï y˚{≤&ç
‘ÓkÕÔqT
Ä&É <√eT : düπs¢ |ü&ÉTø√
eT>∑ <√eT : @qT>∑TqT ≈£î{Ϻ <ëì s¡ø±Ôìï ‘Ó∫Ã
ÇkÕÔ
Ä&É <√eT : #ê˝Ò¢ |ü&ÉTø√
eT>∑ <√eT : ˙ø√dü+ u…+CŸ ø±s¡T ø=ì wæø±s¡T≈£î
n+<äT˝À ñqï nyÓT]ø£Hé Á|ü»\ì ã+B\T>± #˚dæ
ˇø£ Ä≥ Ä&ÉT≈£î+≥THêï&ÉT. Ç+‘·ø° eTVü≤eTà<é
yÓ÷kÕ‡<Ó>¥ #˚dæq H˚s¡+ @$T{Ï? ‘·q <˚X¯ dü+|ü<äqT
ø±bÕ&˚ Á|üj·T‘·ï+˝À uÛ≤>∑+>± ‘·q <˚X¯ bÕ]ÁXÊ$Tø£
dü+dü\ú T ÄsTT˝Ÿ |ü]ÁX¯eTqT kı+‘·+ #˚dTü ø=ì ˝≤uÛ≤\T
Á_{°wt ô|Á{À*j·T+ ø±s=ŒπswüHéøÏ yÓfi¯¢≈£L&É<äT nì
uÛ≤$+#·&Éy˚T!
Ç+‘·ø° á $wüj·T+˝À mes¡T $\qT¢?
ÇsêHé˝Àì »s¡ï*düTº\T, m&ç≥s¡T¢, Á|ü‹|üø£å
bÕs¡y¢ TÓ +{Ÿ düuTÑÛ ´\T, eT‘· ô|<ä\› T, &ÉãT“øÏ ˝§+– b˛sTT
ù|òø˘ Ä+<√fi¯q≈£î ~–q ø=~›bÕ{Ï Á|ü»\T.
MT≈£î @eTHêï b˛*ø£\T ø£q|ü&TÉ ‘·THêïsTT n+fÒ MT≈£î
ns¡úeTsTTqf…¢! ø=~›bÕ{Ï e´≈£îÔ\‘√ ˇø£ <˚XÊìï m˝≤
HêX¯q+ #˚j·Te#√à eTVü≤eTà<é yÓ÷kÕ‡<Ó>¥ ñ<ä+‘·+
‘Ó*j·T#˚düTÔqï~.
1951øÏ 2024øÏ eT<Ûä´ düe÷#ês¡ kÕ+πø‹ø£
|ü]C≤„q+ $wüj·T+˝À #ê˝≤ e÷s¡TŒ ñ+&É&É+ e\¢
10 @fi¯ó¢ |ü{Ϻ+~ yÓ÷&ûJqT Çã“+~ ô|≥º&ÜìøÏ!
nsTTHê Ç|üŒ{ÏøÏ|ü⁄Œ&ÉT e∫Ãq Á|üe÷<ä+ @MT ˝Ò<äT!
kÕe÷q´ Á|ü»\≈£î Çy˚M ‘Ó*j·Te⁄, ns¡ú+ ø±e⁄.
yÓTsTTHé Ád”yº Té MT&çj÷· øÏ <˚X+¯ ø√dü+ |üì#˚ùd
ñ<˚›X¯´+ yÓTT<ä{Ï qT+&û ˝Ò<äT Çø£ eTT+<äT ñ+≥T+~
nì nqTø√e&É+ eTq n$y˚ø£+!
#˚j·÷*‡+<ä˝≤¢ eTq+ yÓ÷&û >±]ì m|üŒ{Ï
˝≤>±H˚ ã\+>± $X¯«dædü÷Ô Äj·TqøÏ eT<䛑·T>±
ñ+&Ü*. n_ÛeTqT´&ÉT eTs¡D+Ï #·>±H˚ uÛ≤s¡‘· j·TT<ä+∆
eTT–dæb˛˝Ò<äT!
C…’Væ≤+<é
` eTùV≤wt ÇcÕHé
rdüT¬øfi≤Ô
Ä&É <√eT : |ü&ÉTø√eTHêïHê
eT>∑ <√eT : qeTàø£+ ˝Ò<ë? ˙ø√dü+ ø√Væ≤q÷sY
eÁC≤ìï ‘ÓkÕÔ
Ä&É <√eT : ø£ãTsê¢|æ |ü&ÉTø√+&ç. nsTTHê MT¬øìï
kÕs¡T¢ #ÓbÕŒ*, sê»ø°j·THêj·T≈£îDÏí ≈£î{Ϻ Ç+{ÏøÏ
sêe<äì› .
eT>∑<√eT : ˙¬ø˝≤ ‘Ó\TdüT?
 lø£fi≤>ö‘·$T
e•øå√s¡ø£å‹ s¡øÏå‘·' ` &Ü. X‚wüuÛÑ≥ºsY \ø£åàD eT÷]Ô
á uÛÑ÷$Tô|’ Jesê• ñìøÏ n+‘ê Á|üø£•‹,
yê‘êes¡D+ô|’ Ä<Ûës¡|ü&çj·TT+~. Á|üdüTÔ‘·+ ñqï
JesêX¯ó\˝À ˇø£ÿ e÷qe⁄&ÉT ‘·|üŒ eTπs Jesê•ô|’
s¬ +&ç+{ÏøÏ Vü‰ì ø£*–+#·&+É ˝Ò<Tä . n<˚$T <Ísꓤ>´∑ yÓ÷
ø±ì e÷qe⁄&ÉT ‘êqT ≈£Ls¡TÃqï ø=eTàH˚ ø={Ϻy˚düT
≈£î+≥THêï&ÉT. Á|üø£ •‹ì, yê‘êes¡D≤ìï ø£\Twæ‘·+
#˚düTÔHêï&ÉT. düs¡«Je⁄\ JeHê<Ûës¡yÓTÆq yê≥ìï+{Ï
HêX¯HêìøÏ ø±s¡D+ ne⁄‘·THêï&ÉT.
e÷qe⁄\ eTqT>∑&É eTTK´+>± |ü]X¯óÁuÛÑyÓTÆq
>±*, ˙s¡T, ÄVü‰s¡+ MT<ä Ä<Ûës¡|ü&ç ñqï~ nqï~
q>∑ïdü‘´· +. á eT÷&ç+{Ïì X¯óÁuÛ+Ñ >± eTq≈£î \_Û+#˚
$<Ûä+>± uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT #Ó≥¢qT dü •wæº+#ê&ÉT. M{Ïe\q
|ü]X¯óÁuÛyÑ TÓ qÆ >±* Äø°‡»Hé s¡÷|ü+˝À, esê¸\T ≈£î]dæ
‘·<ë«sê ˙{Ïeqs¡T\T, n˝≤H˚ |òü˝À‘·Œ‹Ô <ë«sê
ÄVü‰sêìï#˚Ã$ á |ü#÷ ì #Óf,¢Ò nsTTHê yê{ÏøÏ eTq+
Ç#˚à $\Te n‘·´\Œ+ n+fÒ n‹X¯jÓ÷øÏÔ ø±<äT. ô|’>±
$#·øDå£ ≤sêVæ≤‘·´+>± yê{Ïì yê&ÉTø=ì, qwü|º sü ∫¡ ‘·<ë«sê
e•ø£då +ü ‘·‹øÏ eT÷\yÓTqÆ n&Ée⁄\T ‘·]–b˛sTT, esê¸\T
‘·–,Z ø£sT¡ e⁄\T @s¡Œ&ç, |ü+≥\T ‘·–Z e÷qeeTqT>∑&øπÉ
Á|üe÷<ä+ edüTÔHêï |ü{Ϻ+#·Tø√ì e÷qe⁄ì ãT~∆ @
Hê{ÏøÏ e÷¬sH√.
H˚&TÉ #Ó≥T¢ $\TeqT mes¡T >∑T]Ô+#·&+É ˝Ò<Tä
ø±ì á Á|üe÷<ëìï @Hê&√ >∑T]Ô+∫q eTq y˚<ä
yêvàj·T+ #Ó≥¢qT ≈£L&Ü |üPõ+#˚ dü+Á|ü<ëj·T+
@s¡Œs¡∫+~. $yêVü‰<äT\˝À ≈£î\<˚e‘·qT ô|≥Tºø=ì
nBÛqyÓTÆq ˇø£ #Ó≥TºqT Äj·÷ es¡ZeTT\ yê]øÏ
nHê~>± edüTÔqï e•ø£åeTTqT ≈£L&Ü |üPõ+#·T≥
Ä#ês¡+>± H˚{ÏøÏ ñqï~. ø±ØÔø£eq düe÷sê<Ûäq‘√
#Ó ≥ ¢ q T |ü P õ+∫yê{Ï ÁøÏ + <ä kÕeT÷Væ ≤ ø£ + >±
uÛÀ»Hê\T eTq+ Ä#·]düTÔqïy˚.
|ü⁄sêDyêvàj·T+ eTìwæøH£ êï #Ó≥Tº≈î£ m≈£îÿe
ÁbÕ<ÛëHê´ìï $\TeqT Ç∫Ã+~. eT‘·‡´|ü⁄sêD+˝À
á ÁøÏ+~ $<Ûä+>± ù|s=ÿqï~.
10 u≤e⁄\T Á‘·e«&É+ e\¢ ø£*π> ˝≤uÛÑ+/ ˇø£ ≈£î+≥ Á‘·$«‘˚ ø£\T>∑T‘·T+~.
10 ≈£î+≥\T Á‘·e«&É+ e\¢ ø£*π> ˝≤uÛÑ+/ #Ós¡Te⁄ Á‘·e«&É+ e\¢ ø£\T>∑T‘·T+~.
n$ 10 Á‘·e«&É+ e\¢ ø£*π> ˝≤uÛÑ+/ ø±s¡´<ä≈£åî&Ó’q |ü⁄Á‘·Tìe\¢ bı+<äe#·TÃ.
25
10 eT+~ ø±s¡´<ä≈£åî˝…’q |ü⁄Á‘·T\e\¢ ø£*π>˝≤uÛÑ+/ ˇø£ #Ó≥Tº ô|+#·&É+
e\¢ bı+<äe#·TÃ n+≥÷ eTìwæøH£ êï e•ø£+å $\TeqT
#ê{Ï#Ó|æŒ+~ |ü⁄sêD+.
ÁoeTÁ<ëe÷j·TD+ øÏwæÿ+<Ûëø±+&É˝À eTVü‰
ã\e+‘·T&ÉT, yê&çjTÆÓ q ø=eTTà\‘√ eTVæ≤wüs÷¡ |üeTTq
ñqï <äT+<äT_Ûì <ä«+<ä«j·TT<ä+∆ ˝À bÕ‘·e÷]Ã, #˚‘T· \ô|’
m‹Ô jÓ÷»q<ä÷s¡eTT $dæ]y˚kÕÔ&ÉT yê* n|ü⁄Œ&ÉT Ä
<äT+<äT_Û H√{ÏqT+&ç yÓ&É* s¡ø£Ô_+<äTe⁄\T >±*øÏ
eT‘·+>∑ eTVü≤]¸ ÄÁX¯eT+ô|’ |ü&ÉT‘êsTT. n+‘· Ä
eTTìø√|æ+∫ me&Ü eT÷s¡Tâ&Éì,
ÇVü≤ πø Hê Á|üy˚wüºe´+ Á|ü$wüºdü´ e<Û√uÛÑy˚‘Y
eq+ eT‘·‡+ÁX¯j·T+ j˚Tq<ä÷wæ‘·+ s¡T~Ûs¡ÁdüyÓ’!
dü+uÛÑ>±ï' bÕ<äbÕX‚Ãy˚T øÏå|ü‘˚Vü‰düTØ+ ‘·qTyéT?
øÏwæÿ ø±+. 11-53,54
me&û j·TdüTs¡Tì X¯Øs¡eTT $düTs¡T≥#˚ Hê
sT÷ ‘·b˛eq+ s¡ø£ÔÁkÕeyÓTÆ s¡÷wæ‘·yÓTÆq<√, ÄÁX¯eT
e•ø£eå TT\T $]–b˛sTTqy√ n‘·&eû qeTTq Á|üy•˚ +∫q
eT•‹H=+<äT>±ø£ nì X¯|æ+#ê&ÉT. #Ó≥T¢ $]–Hê
düVæ≤+#·˝Ò<äT Ä eTVü≤]¸ n+‘˚ø±<äT...
XÀ¢. j·T~‘˚|”Vü≤‹wü˜+‹ X¯|æùw´‘êq|æÁ<ÛäTe+
eH˚ ndæàHé e÷eTπøì‘·´+ |ü⁄Á‘·e‘Y |ü]s¡øÏå‘˚
∫Á‘ê+≈£îs¡ $HêXÊj·T |òü\eT÷˝≤uÛÑyêj·T#·
øÏ.11-17
á eqeTTqT H˚qT _&É\¶ e˝… ø±bÕ&ÉT #·THêïqT.
Ç#·≥ Ä yêqs¡T\T+&ç á #Ó≥¢ Ä≈£î\T, ∫>∑Tfi¯ófl, |ü+&ÉT,¢
<äT+|ü\T bÕ&ÉT#˚j·TT<äTπsì yê]ì ≈£L&Ü X¯|ækÕÔqT.
XÀ¢. ~edüXÊÃdü´ eTsê´<ë j·T+Á<äcÕºXÀ«dæàyêqs¡+
ãVüQes¡¸ düVü≤ÁkÕDÏ düyÓ’XË’˝À uÛÑ$wü´‹
øÏ.ø±. 11-58
H˚qT ˇø£ÿ~qeTT ne~Û Ç#·TÃ#·THêïqT. πs|ü⁄
Hêπøyêqs¡T&Ó’Hê Ç#·Ã≥ n>∑|ü&ÉH˚ì n‘·&ÉT nH˚ø£y˚\
dü+e‘·‡s¡eTT\T |üs«¡ ‘·yTÓ Æ |ü&j
ç T· T+&É>\∑ &ÉT nì XÊ|ü+
ô|{≤º&ÉT. n+<äTπø n+‘· ã\e+‘·T&Ó’q yê* Ä
ãTTwü´eT÷ø£ |üs¡«‘·+ yÓ’|ü⁄ ø£HÓï‹Ô ≈£L&Ü #·÷&É˝Ò<äT,
yêqs¡T\qT sêìe«˝Ò<Tä . Vü≤]‘·V‰ü s¡+ eTq+ >=|üŒ\T
#Ó|ü⁄Œø=ì ˇø£ÿ#Ó≥Tº Hê{Ï ù||üs√¢ bò˛{À\T ~>∑T‘·Tqï
 26 lø£fi≤>ö‘·$T
eTq+ á dü+|òTü ≥q #·~$‘˚ Ä eTVü≤]¸ ‘·|qü Vü≤]‘·
Vü‰s¡+ m˝≤+{Ï<√ ns¡ú+ ne⁄‘·T+~.
d”‘e· Tà C≤&Éø¬ ’ düTùwDT&ç Ä<Û«ä s¡´+˝À |ü•ÃeT
~≈£îÿ≈£îb˛j˚T yêqs¡T\≈£î Ä ~≈£îÿ˝À mø£ÿ&É yÓ<øä ±˝À
$esê\T #ÓãT‘·÷ düTÁ^e⁄&ÉT MTs¡T düeTTÁ<ä+˝À ø=+‘·
<ä÷s¡+ b˛sTTq|æ<ä|ü 100 jÓ÷»qeTT\ bÕ]j·÷Á‘·
|üs¡«‘·+ <ä≥ºyÓTÆq e•ø£ådü+|ü<ä˝À ñ+≥T+~. Ä
•Ks¡+ô|’ y˚\eT+~ >∑+<Ûsä T¡ «\T+{≤s¡T, yês¡T eTVü≤ã\
dü+|üqT‡\T n+≥÷...
XÀ¢. |òü\eTT˝≤ì‘˚ ‘·Á‘·s¡ø£å+‘˚ ;ÛeT$Áø£e÷'
‘·Á‘·j·T‘·ïX¯Ã ø£s¡Ôy√´ e÷]Z‘·yê´<ä C≤qø°
düVæ≤‘˚uÛÀ´ uÛÑj·T+ øÏ+∫‘Y ø£|æ‘·« eTqTes¡Ô‘êyéT
Hê<˚j·T+#· |òü\+ ‘·kÕà<˚›XÊ‘Y øÏ+∫‘Y |ü¢e+>∑yÓTÆ
<äTsêdü<ëVæ≤‘˚ Msê düŒ‘·Ô«e+‘√ eTVü‰ã˝≤'ˆˆ
øÏwæÿø±+. 42-22
Ä >∑+<Ûsä T¡ «\T |ü+&Éq¢ T, e •øå±\qT Ç‘·sT¡ \T
ø√j·T≈£î+&Ü ø±bÕ&ÉT#·THêïs¡T. yêqs¡T˝…e«s¡T Ä Á|ü<X˚ +¯
qT+&ç ˇø£ÿ |ò\ü +≈£L&Ü rdüTø√e<äT.› kÕ<Ûës¡D yêqs¡T
˝≤>± ‹]– C≤qøÏ yÓ‘·ø£+&ç @$TuÛÑj·T+ ñ+&É<äT.
ø±ì e•ø£då +ü |ü<≈ä î£ Vü‰ìø£*–ùdÔ MTs¡T ‹]–sês¡T nì
#ÓãT‘ê&ÉT ãTTwüß\T, >∑+<Ûsä T¡ «\T ≈£L&Ü e •ø£eå TT\qT
s¡øÏå+#˚yês¡ì á ø£<∏ä <ë«sê eTq≈£î ‘Ó\TdüTÔ+~ ø£<ë.
eT]j·TT yêqs¡T\qT e•ø£ådü+|ü<ä HêX¯HêìøÏ |üPqT
ø√ø£+&ç nì ôV≤#·Ã]+#ê&ÉT. Çø£ ø±[<ëdüT ‘·q
n_ÛC≤„q XÊ≈£î+‘·\yÓ÷¢ <äTwü´+‘·T&ÉT X¯≈£î+‘·\qT,
ø=&ÉT≈£îqT n+^ø£]+∫q |æ<ä|ü Áo e÷Ø#· eTVü≤]¸
@<Ó’Hê es¡+ ø√s¡Tø=eTàq>± <äTwü´+‘·T&ÉT
ªªz <äj·÷düeTTÁ<ë MT nqTÁ>∑Vü≤+ e\q H˚qT ø√]q
ø√]ø£\˙ï dü|\üò yÓTqÆ $ Ç+‘·ø+£ fÒ @$Tø±yê* nsTTqqT
MT dü+‘√wü+>± ÇdüTqÔ ï+<äT≈£î n&ÉT>∑T‘·Tqï n+≥÷....
XÀ¢. Á|ües¡Ô‘ê+ Á|üø£ •‹ Væ≤‘êj·T bÕ]úe'
düs¡dü«‹ X¯•‹eTVü≤kÕ+ eTV”≤j·TkÕyéTˆˆ
n_Û. XÊ≈£î+‘·\yéT 7-196
düeTdüÔ sêE\T Á|üø£•‹ πøåeTeTT¬ø’ Á|üe]Ô+‘·Ts¡T >±ø£.
düs¡dü«‹ yêvàj·÷\T y˚<ä <Ûäs¡àeTTqqTdü]+∫ ñ+&˚
<Ûäs¡àeTT e]∆\T¢>±ø£. eT÷&Ée ø√]ø£ Ä •e⁄&ÉT Hê≈£î
|ü⁄qs¡®qà ˝Ò≈£î+&Ü #˚dæ yÓ÷ø£å+ Ç#·TÃ>±ø£,
n&ÉTe⁄\ s¡÷ù|D≤ ô|s¡T>∑T #Ó≥e¢ \q Jesê• d”«ø£]+#ê&ÉT ã+<ë]. Äj·Tq ≈£L©\‘√ »˝≤à&û Á>±eT+˝À
J$+#·&Éy˚T ø±≈£î+&Ü, yê‘êes¡D ø±\Twü´ ìs√<Ûä+,
<ÛëHê´\T |ü|ü⁄Œ\T, q÷HÓ–+»\T, Wwü<Ûäe•øå±\T,
s¡ã“s¡T, düT>∑+<ÛäÁ<äyê´\T, |ü+&ÉT¢|üP\T, õ>∑Ts¡T\T,
e+≥#Ós¡≈£î, >∑•ôVA|ü ø£s¡D≤\T mìï+{ÏH√ ô|’kÕ
Ks¡TÃ˝Ò≈£î+&Ü e÷qeC≤‹øÏ Á|ü‹|òü˝≤ù|ø£å s¡Væ≤‘·+>±
n+~düTÔqï <˚e‘·˝Ò n&Ée⁄\˝Àì e•øå±\T eT]j·TT
Á>±e÷\˝Àì |ü≥ºD≤\˝Àì e•øå±\T M{ÏH˚ eTq+
j·T<∏˚#·Ã>± q]øÏy˚dæ eTq Áã‘·T≈£î\T eTqy˚T HêX¯q+
#˚düT≈£î+≥T HêïeTT. ◊ø£´sê»´dü$T‹ düπs« Á|üø±s¡+
1991-1999 eT<Ûä´ø±\+˝ÀH˚ <ë<ë|ü⁄ 1,26,000
#·<äs¡|ü⁄ øÏ˝ÀMT≥s¡¢ n&Ée⁄\T q]øÏy˚j·Tã&çHêsTT.
eTs√ eTTK´$wüj·T+ @$T≥+fÒ ˇø£#Ó≥Tº ‘·q
J$‘·ø±\+˝À e÷qyê[øÏ#Ã˚ $\TeqT &Ü.<ëdt >±s¡T
|ü]XÀ<Ûäq\ <ë«sê ãTTEe⁄#˚XÊs¡T. n<˚$T≥+fÒ...
50 dü+. J$+#˚ #Ó≥Tº 2.5 \ø£å\ $\Te>∑\ Äø°‡»Hé ÇdüTÔ+~.
50 dü+. J$+#˚ #Ó≥Tº 2.5 \ø£å\ $\Te>∑\ uÛÑ÷kÕs¡|ü]s¡ø£åD #˚düTÔ+~
50 dü+. J$+#˚ #Ó≥Tº 0.2 \ø£å\ $\Te>∑\ Áb˛{°q¢qT n+~düTÔ+~
50 dü+. J$+#˚ #Ó≥Tº 3.0 \ø£å\ $\Te>∑\ ˙{Ïdü+s¡ø£åD #˚düTÔ+~
50 dü+. J$+#˚ #Ó≥Tº 2.5 \ø£å\ $\Te>∑\ |ü≈£åî\≈£î, ñ&ÉT‘·\≈£î
ø°≥ø±\≈£î ñ|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘·T+~.
50 dü+. J$+#˚ #Ó≥Tº 4.0 \ø£å\ $\Te>∑\ yê‘êes¡D ø±\TcÕ´ìï
ìs√~ÛdüTÔ+~.
50dü+. J$+#˚ #Ó≥Tº 6.0 \ø£å\ $\Te>∑\ |òü˝À‘·Œ‹ÔìdüTÔ+~ 20.70
yÓTT‘·Ô+ $\Te 20.7 \ø£å\T
düVü‰j·÷ìï n+~+#˚ Ä #Ó≥TºqT Á|ü‘·´ø£å+>±, q]øÏ n$Tà‘˚ e#˚à $\Te
πøe\+ s¡÷.5000 e÷Á‘·y˚T. Ç|ü⁄Œ&ÉT Ä˝À∫+#·+&ç #Ó≥¢ $\TyÓ+‘√.
eTs√ n<äT“¤‘· $wüj·Ty˚T$T≥+fÒ á yÓTT‘·Ô+
uÛÑ÷$T eT+&É\+ MT<ä #Ó≥ºqT s¡øÏå+#·&ÜìøÏ ÁbÕD≤\T
e~*qyês¡T ô|>’ ± Ád”\Ô T mø£ÿ&ÓH’ ê ñHêïs¡+fÒ n~ uÛ≤s¡‘·
<˚X+¯ ˝ÀH˚ ñHêïs¡T. Ä ø£<ä∏ ‘Ó\TdüT≈£î+fÒ ø£fió¯ fl #ÓeTs¡Ãì
>∑T+&Ó ñ+&É<äT - Ç~>√
CÀ<é|üPsY eTVü‰sêE Áo nuÛÑjÓÆTdæ+>¥ >±s¡T
ˇø£ Áø=‘·Ô $˝≤düuÛÑeq (ø√≥) ìsêàD≤ìøÏ Áø°.X¯.
1780˝À ‘·\ô|{≤º&ÉT. n+<äT¬ø’ Ç≥Tø£\ ã{Ϻ¬ø’ e+≥
#Ós¡≈£î düs¡|òüsê #˚ùd u≤<Ûä´‘· –]<Ûäs¡ ã+&Ü] nH˚
nkÕ$Tô|’ y˚XÊ&ÉT. n+‘˚ ø±≈£î+&Ü uÛeÑ q ìsêàD≤ìøÏ
nedüs¡eTj˚T´ ø£\|ü≈£L&Ü düs¡|òüsê #˚ùd u≤<Ûä´‘·qT
 lø£fi≤>ö‘·$T 27

#=s¡ã&ܶ&ÉT. Ä Á>±eT+ Á|üø£ •‹ dü+|ü<ä≈£î |ü⁄{Ϻì\T¢ j·TC≤„ìï $s¡$T+#·ø£ eT]+‘· eT+~ eTqTwüß\qT
˝≤+{Ï~. }] #·≥Tº nbÕs¡yÓTÆq e•ø£å dü+|ü<ä ñ+~, s¡|Œæ +∫ e•ø£å dü+Vü‰sêìøÏ |üPqT≈£îHêï&ÉT. ø±ì _Ûc˛ïsTT
<ëìì qs¡øe£ Tì Ä<˚•+#ê&ÉT. >=&Éfi¶ fl¯ ‘√ ø±\j·TeTT˝≤¢>± C≤‹ Á|ü»\T ≈£L&Ü dü+|òTü {Ï‘y· TÓ Æ eTT+<äT≈£î e#êÃs¡T.
|ü•øå±\qT qT&ÉT≈£î‘·Tqï »Hêìï #·÷dæ Ä Á>±eT+˝À ‘·˝≤ ˇø£ #Ó≥TºqT øö>∑*+#·Tø=ì 359 eT+~ 359
ñ+&˚ _ÛbÕŒsTT C≤‹Á|ü»\T ‘·\¢&ç*¢ b˛j·÷s¡T. #Ó≥¢≈£î ø£e#·+>± ì*#ês¡T. 359 >=&ɶfi¯ófl >±*˝ÀøÏ
yês¡T ÁbÕD+ø£Hêï $Tqï>± Áù|$T+#˚ e•ø£å dü+|ü<ä ‘˚˝≤sTT 359 ‘·\\T ‘Ó>±sTT. Ä |ò÷ü ‘·Tø±ìøÏ <˚Xe¯ T+‘ê
HêX¯q+ #ÓjTÓ T´<äì› Ä ‘Ó>≈∑ î£ #Ó+~q neT•‘ê<˚$ ÁbÕ]∆+ ~yÓTàs¡ b˛sTT+~. CÀ<ä÷ŒsY sêE≈£î ‘Ó*dæ u≤<Ûä|ü&ç
∫+~. nsTTHê |ü{+ºÏ #·Tø√˝Ò<Tä . m‹Ôq >=&É*¶ ~+|ü˝<Ò Tä . yÓ+≥H˚ #Ó≥q¢ T qs¡ø&£ +É Ä|üeTì Ä<˚•+#ê&ÉT. ø±ì
<ë]˝À neT•‘ê<˚$ >=&É*¶ >∑T]ô|{Ïqº z #Ó≥Tº≈î£ n&É+¶ n|üŒ{Ïøπ »s¡>e∑ \dæq |òTü Às¡+ »]–+~ n˝≤ #·]Á‘·˝À
yÓ[fl <ëìï øö>∑*+#·Tø=+~ - qs¡ø£y√sTT eTìwæ‘·\ düTesêíøå±s¡\‘√ ì*#ês¡T Ä ‘·©¢≈£L‘·Tfi¯ófl. _ÛcÕïsTT
n~ #Ó≥Tºø£Hêï #Íπøø£<ë nì ns¡ú+e#˚à _cÕïsTT Á|ü»\T n<˚ H˚{Ï ∫b˛ÿ ñ<ä´e÷ìøÏ dü÷Œ]Ô. Ä eTVü‰
C≤‹ Á|ü»\T á Hê{ÏøÏ bÕ&˚ C≤q|ü<^ä ‘êìï ‘=*kÕ]>± ‘·*¢øÏ |æ\¢\≈£î Ä C≤‹ Á|ü»\≈£î bÕ<ë_Ûe+<äHê\T
bÕ&ÉT‘·÷ #Ó≥TºqT øö–*+#·Tø=+~, <Ûs’Ó ´¡ +>± ì\ã&É~¶ . #Ó≥¢qT s¡øÏå+#·+&ç MTs¡ø£åD n$ #·÷düT≈£î+{≤sTT.
ø±ì ìs¡›j·TT˝…’q ã+&Ü] eTqTwüß\T >=&ɶfi¯fl‘√ neT•‘ê nqTe÷q+ ˝Ò<äT Ç˝≤+{Ï ‘ê´>±˝≤ @<˚X¯+˝ÀqT
<˚$ì q]øÏy˚XÊs¡T. ÄyÓT •s¡dü÷ n\¢+‘·<ä÷s¡+˝À #˚j·T˝Ò<äT, #˚j·T˝Òs¡T.
|ü&,ç ÄyÓT X¯Øs¡+ #Ó≥Tº yÓTT<ä{À¢H˚ ≈£î|üŒ≈£L*b˛sTT+~. n+<äTπø e÷qe⁄\≈£î bı+∫e⁄qï Á|üe÷<ë
Ä yÓ+≥H˚ ÄyÓT eTT>∑TsZ T¡ ≈£L‘·Tfi¯ófl, ˇø£ ‘·sê«‘· ˇø£sT¡ \qT ìyê]+#ê\+fÒ e•ø£å dü+|ü<ä ô|+#·&+É $TqVü‰
‘·*ø¢ eÏ ˝… #Ó≥TºqT øö>∑*+#·T≈£îHêïs¡T n˝≤ $<ë´s¡T\ú T>± y˚πse÷s¡Z+˝Ò<äT n+≥T+~ XÊÁdüÔ+. Á|ü‹bÂs¡T&ÉT
>=&Éfi¶ ≈¢¯ î£ ã* nj·÷´s¡T. n˝≤ Á|ü|+ü #·+˝À yÓTT≥ºyTÓ T<ä{Ï ôd’ì≈£î&ç˝≤ e÷] #Ó≥¢q s¡øÏå+#ê*, ô|+#·+&ç
kÕ] ˇø£ #Ó≥Tº >∑÷]à ÁbÕD‘ê´>∑+ #˚XÊs¡T Ä eTVü‰‘·\T¢\T. ø±bÕ&É+&ç eTT+<äT‘·sê\ eTq |æ\¢\≈£î ÁbÕD_Ûø£å
Ç+‘·<ës¡TD+ dü+uÛÑ$+∫Hê uÛÑ+&ÜØ ‘·q ô|≥º+&ç.
‘˚.^. #·≥ºeTTqT M&ç #·ø£ÿ>± dü+#·]+Á‘·T
H√s¡T <äTs¡TdüT>∑ e÷s¡TÃ#·T, b˛s¡T#·T+Á<äT
sê»ø°j·T+
d”. #˚e>∑*Zq j·T{Ϻ #˚‹ e •‘·TÔ\qT ∫
~$T, ø±s=Œπs≥¢+‘· ‘Ó>∑Te ã÷HÓ
ãT˝…¢≥T\ qT|üjÓ÷–+∫, >√\ ùdÁ‘·T ` j·Tdt ÄsY |üè~Û« ∫qï yê]øÏ HÓ\¢ ∫|üŒ≈£L&ÉTqT u…{Ϻ
sê»ø°j·TeTT\T+&É>∑ sê»düeTTq <Ûäqe+‘·T\ yÓ‹øÏ, ‘·\\ô|’q
‘˚.^. #˚j·TTq~ ‘·|üŒHÓ]–Hê #˚j·TT #·T+Á<äT eT≈£î≥eTT\Héu…{Ϻ eT+∫#˚j·T>∑ HÓ+#·T
‘·|ü⁄Œø±<=|üŒqT#·T qeTàC…|ü⁄Œ #·T+Á<äT bÕ\q, j˚T$~Û bÕ\q>∑TqT?
z≥¢qT >∑ìq <ÛÓ’s¡´eTT H√≥¢ ‘√&ÉT Á|ü»˝≤s¡! ‘Ó*j·TT&û |ü]bÕ\qyÓTà\¢
>±qT ì*∫ ø±|ü⁄ >±j·TT≥ ø±<äT >=|üŒ! MT zf…¢ yê]øÏ y˚T\T #˚j·TT!
‘˚.^. eTqTwüß\+<äT+&ÉT s¡ø£ÿdüT˝Ÿ e÷j·T #˚j·T ‘˚.^. ù|s¡Tπø Á|üC≤bÕ\q, $|æŒ#·÷&ÉT
e⁄qï <ëìì ˝Òq≥T¢, ˝Òì <ëì ø£+&ÉT¢, #Ó|æŒq e÷≥\T ø±\sê∫
qTqï≥T\ e÷≥\+<äT ‘˚H=\ø£ b˛dæ sêE\ e˝… H˚ø£ e´øÏÔ sê»´y˚T\T
r|æ#ê≥Tq #˚<äT+#·T ‘Ó*$>±qT <äTdæú‹jÓT <ë|ü⁄]+#ÓH˚ <äT'K |ü&É>∑
ø£+. n|ü⁄Œ\T #˚j·TT≥ ø±<äT˝… ‘˚.^. eTqdüT\+<äT ì\j·TyÓTÆq eT*q kÕ«s¡ú
‘·|üŒHÓ&ç $<ÛäeTT>± H˚{Ï <äfi¯|ü‘·T\T+&ÉHé eT+‘· ø£]–q#√ C≤‹ø£+‘· y˚T\T
#Ó|ü⁄Œ#·T qT+<äTs¡T >=|üŒ\T ø£*–, <äTØï‹ j·T+‘·yÓTÆ, ø£qï ø£\\T
yÓT|ü⁄Œ\T ã&Éj·T>∑ qqT#·s¡ yÓTø£eTT\T #˚s¡Hé! eT÷&ÉT s¡+>∑T\ C…+&Ü>∑ eTT#·Ã{§\T≈£î
^. ˇø£]ô|’ H=ø£s¡Ts¡T≈£î#·T qTø£ÿ b˛‘· ‘˚.^. s¡+&ç! ≈£îfi¯ófl˝À bı]¢q sê»ø°j·T
e÷≥\qT eT+≥\T>∑ u…{Ϻ, eT+∫ q+‘· eTT\qT M&ç, ùdyê+≈£îs¡eTT\qT eT<äT\
‘·>∑T\u…≥Tº ≈£îdü+düÿ •‹Hé <Ûäs¡DÏ j·T+<äT j·T+<äT Hê≥Tø=ì, Á|ü»\ j·T+<äT Áù|eT.
ô|+∫ b˛wæ+#·T <ädüT´\T ô|]– b˛jÓT ô|+#·Tø=ì eTT+<äT ≈£îs¡ø+£ &ç eT+∫HÓ+∫
28 lø£fi≤>ö‘·$T