6.

SINIF TÜRKÇE DERSİ

TAM ÖĞRENME ……………………….………………………
SOMUT VE SOYUT ANLAM

SÖZCÜKTE ANLAM SOYUT VE SOMUT ALIŞTIRMASI

SOMUT ANLAM Aşağıdaki kelimeleri somut ve soyut olarak ayırınız

Görme, tatma, işitme, koklama ve dokunma
duyularından herhangi biriyle algılanabilen
sözcükler somut anlamlıdır.
Ağaç: Göz organıyla görme duyusu ile algılanır.
Rüzgar: Deri organıyla dokunma duyusuyla algılanır.
Ekşi: Dil organıyla tatma duyusu ile algılanır.
Koku: Burun organıyla koklama duyusu ile algılanır.
Ses: Kulak organıyla koklama duyusu ile algılanır.
ve uygun alana yazınız.
Gökkuşağı, çiçeklik, hile, kasket, sepet, mızrak,
adalet, gençlik, raf, iplik, korku, iyilik, ışık, şefkat,
matem, rüzgar, kepçe, mağara, pişmanlık, özlem,
heves, umut, kolaylık, kostüm, istek, nefes, kar,
palyaço, akıl, bulut, şüphe
SOMUT KELİMELER SOYUT KELİMELER

Örnek: ev, deniz, kitap, tablo, ışık, karanlık, hava, ……………………………. ……………………………….
yağmur, ıslak, yoğurt, güneş, para, silgi, acı
……………………………. ……………………………….
Not: Somut anlamlı bir sözcük -lık / -lik yapım eki
aldığında soyut anlam kazanabilir. ……………………………. ……………………………….

İnsan: Somut ……………………………. ……………………………….

İnsanlık: Soyut
……………………………. ……………………………….
Bebek: Somut
Bebeklik: Soyut ……………………………. ……………………………….

Not: Somut anlamlı bir sözcük mecaz anlam ……………………………. ……………………………….

yüklendiğinde somut özelliğini yitirerek soyut
anlamlı bir sözcüğe dönüşebilir. ……………………………. ……………………………….
Orman havası vücudumuza iyi gelir. Cümlesinde
hava somut bir kelimedir. ……………………………. ……………………………….
Çocuğu kendi havasına bıraktılar. Cümlesinde hava
mecaz anlamda kullanılarak soyut bir kavrama ……………………………. ……………………………….
dönüşmüştür.
……………………………. ……………………………….
SOYUT ANLAM
Görme, tatma, işitme, koklama ve dokunma ……………………………. ……………………………….
duyularının hiçbiri ile algılanamayan kelimeler soyut
anlamlıdır. ……………………………. ……………………………….

Örnek: özlem, rüya, akıl, düşünce, mutluluk, sevgi … ……………………………. ……………………………….

Düşmanından öç almak istiyordu. ……………………………. ……………………………….

Düşman: Somut ……………………………. ……………………………….

Öç: Soyut
 TÜRKÇE DERSİ
SOMUT VE SOYUT ETKİNLİĞİ
Aşağıdaki cümlelerde yer alan altı çizili kelimelerin
somut veya soyut oluşlarını altlarına yazınız.
Çiçeklerin topraklarını ne zaman değiştirdin?
Heyecanını kimseye belli etmemeye çalışıyordu.
Dün geçe gördüğüm kâbusu anlatamam.
Sahnenin ışıkları insanların gözünü aldı.
İyi konuşmanın yolu okumaktan geçer.
Yaşadığı olaylar onu endişelendirmişti.
Üzerine sıktığı parfüm çok güzeldi.
Sıkıntılı hali gözlerimin önünden gitmiyor.
Sabah güneş doğduğunda uyanmıştık.
İnsanların çoğu çocukluklarını özlerler.
Aşağıdaki cümlelerde yer alan somut anlamlı iken
mecazlaşarak soyut anlam kazanmış veya lık lik eki
ile soyutlaşmış kelimeleri bulunuz.
Bu eşekliğinin sonuçlarını biliyor musun?
Adam karanlık düşüncelerini uyguluyordu.
Aydınlık bir gelecek için hayatı boyunca uğraştı.
Proje ile ilgili çözüm ararken beyninde bir ışık yandı.
Dün akşam Neşelere gitmiştik.
Bu ayaklar bana sökmez arkadaşım.
Yemekteki ince sözleriniz için teşekkür ederim.
Bu bayat esprilerini sen kendine sakla.
Kırılan duygularının onarılması çok zordu.
SOMUT VE SOYUT TEST
1. Aşağıdakilerden hangisinde soyut bir kavram
somut bir sözcükle anlatılmıştır?
A) Gözlerim gözlerinde erisin, unut dünyayı.
B) Örümcek kafalı adamın tekisin sen.
C) Bir hüzün masalı sanki sözlerin.
D) Güzellik kişiden kişiye değişmektedir.
2- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde somut anlamlı
bir sözcük, soyut anlam kazanmıştır?
A) Mavi gökyüzüne baktı.
B) Genç kız, tatlı tatlı bakıyordu.
C) Okuduğu kitapların isimlerini bir yerlere not eder.
D) Otobüsteki yolcular derenin kenarında mola
verdiler.
3. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili olarak verilen
sözcüklerden hangisi soyut bir kavramı anlatır?
a) Tatlı yiyelim, tatlı konuşalım.
b) Çocuğunun başarısından sevinç duydu.
c) O gün hava oldukça soğuktu.
d) Kara bulutlar birden gökyüzünü kapladı.
4.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük
somut anlamlı olarak kullanılmıştır?
A)Sorunun çözüm yolunu herkese anlat
B)Yazılar küçük olduğundan okunamıyordu.
C)Herkesin gönlünü almayı çok iyi bilirdi.
D)Sana onun güvenilir olmadığını söylemiştim.
5- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “kara” sözcüğü
soyut bir kavramı nitelemektedir?
A) Kara bir leke vardı gözlerinde.
B) Yine kara bir eldiven almış kendine
C) Kara bahtın iyi olacak senin de
D) Kara gözlerinden nice gözyaşı aktı.
6. Aşağıdaki tamlamalardan hangisi somut anlamlı
sözcüklerden oluşmuştur?
A) sevginin bedeli
B) insanlığın sonu
C) gözlerin rengi
D) yüreğimin acısı