Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 19

‫يم‬

ِ ‫انر ِح‬
َّ ‫انرحْ َم ٰـ ِن‬
َّ ‫س ِم هللا‬ْ ‫ِب‬
َ ّ‫ٍ ََل‬
َ ‫ػًِ َنٌى ُّ ّه ٓ َؽ َّٔك َوآ ُّ ّه َو‬
‫ص ْؽ ّث ّه‬ َّ ُ‫ص ََلج َوا‬ َّ ُ‫ب اُ َؼاَُ َُّٖٔ واُ َؼاهّثَح ُّ ِْٔرَّوَُّٖ َوا‬
ّ ‫اُ َؽ ْٔك ّ ٰلِلّ َن‬
َُّٖ‫ا َ ْظ َٔؼ‬

Phangningko ko Allah a baloyin ka niyan a mapiya a tao sa donya


ago sa akhirat, Tanodingka! So mga fi’l a phutasrifn na tlo soson 1.) َ‫كّ ْؼ‬
ّ َٔ ُ‫ ا‬2.) َ‫ كّ ْؼَ أُ ٍْر َ ْو َث‬3.) ٍ‫ كّ ْؼَ اُ َؽا‬so salakao kiran na palaya kiran
ً‫اظ‬
makapopoon.
ً‫ فعم انماض‬- fi’lul madhi a iphumbto ko fi’l a miyaolaola ko somiyagad/
miyaipos a masa, so kaposan a batang (‫ )ؼهف‬o fi’lul madhi na mabni
alal fath(malalayun ko fath) mlagid o maito i harf antaa ka madakl lagid
o ََ َِ‫ كَ َؼ ََ كَ ّؼ ََ كَؼ ََ َك ْؼ‬lagid o ‫ٌ ّٔ َغ ًَه َّ َت ْؼص َ َه‬
َ ‫ب‬
َ ‫ظ َه‬
َ ogaid na amay ka
kinanglan(adna sabap) khapakay a so kaposan o filul madhi na kunaba
mabni alal fath
‫ – فعم انمستقبم‬Fi’lul mustaqbal a iphumbto sii ko fi’l a phukaolaola ko
phakatalingoma a masa, so kaposan a batang o filul mustaqbal na
marfoo' datar o ََ ِّ ‫ ََ ْل ّؼَ ََ ْلؼََ ََ ْلؼَ َ َل ْؼ‬lagid o ‫ع ّهب ََ ٍْ َٔغ ََ ٌْهّ َ َث ْؼصّه‬
ْ ََ na misabap
ko kapkinanglanaon na khapakay a di mabaloy a marfou so kaposan o
filul mustaqbal
‫ فعم انحال‬- Filul hal a iphumbto ko phukaolaola ko kapapantagan a masa
so seegha o hal na lagid o seegha o mustaqbal, filul mudhari a iphumbto
kiran a dowa .
Omani phisatimanan ko fi’lul madhi ago fi’lul mudhari na adun a
sapolo ago pat a seegha iyan, tlo para ko mudhakkar ghaib, tlo para ko
muannath ghaib, tlo para ko mudhakkar hadhir, tlo para ko muannath
hadhir, ago dowa para ko mutakallim, so isaon na para ko wahid
mutakallim so ikadowa na para ko jama’ mutakallim, giya so para ko
langon , para ko tathniya, jama’, mudhakkar, muannath, so filul madhi
ago so filul mudhari nandodowa soson ma’roof ago majhool oman isa
kiran puman na dowa mambo soson muthbat ago manfi.

1
‫ذصهَق كؼَ أُاظٍ أُطِن أُصثد أُؼهوف‬
ََِٖ‫د كَ َؼ َِر َا كَ َؼ‬ْ َِ‫كَ َؼ‬ ‫كَ َؼ ََ كَ َؼَلَ كَ َؼِىا‬
َّٖ ‫د كَ َؼ ِْر َٔا كَ َؼ ِْر‬ّ ِْ ‫َك َؼ‬ ْْ ‫د كَ َؼ ِْر َٔا كَ َؼ ِْر‬
َ ِْ ‫كَ َؼ‬
‫كَؼَ َِْ٘ا‬ ‫كَؼَ ِْد‬
Giyangkai a miyaaloy na filul madhi ma’roof, o kabaya ka ambaal
sa filul madhi majhool na tagowingka sa dhammah so faul kalima o fi’l
ago sii ko dowa a butad na tagowingka so ainul kalimah sa kasra na
dingkadun pagalina so lamul kalimah ko butad yan ka ambaloy a madhi
majhool
ٍ‫ذصهَق كؼَ أُاظٍ أُطِن أُصثد أُعهى‬
َِْٖ ‫د ك ّؼَِرَا ك ّؼ‬
ْ َِ‫ك ّؼ‬ ‫ك ّؼ ََ ك ّؼَلَ ك ّؼِىا‬
َّٖ ‫د ك ّؼ ِْرٔا ك ّؼ ِْر‬
ّ ِْ ‫ك ّؼ‬ ْْ ‫د ك ّؼ ِْر َٔا ك ّؼ ِْر‬
َ ِْ ‫ك ّؼ‬
‫ك ّؼ َِْ٘ا‬ ‫ك ّؼ ِْد‬
Giyangkai a miyaaloy na fi’l madhi almuthbat almajhool, o kabaya
ka a baloyin a manfi na tagowangka so ‫ ٓا‬nafiya sa poonan o fi’lul madhi
ambaloy a fi’lul madhi almanfi, so ‫ ٓا‬nafiya na da a phukaalin niyan ko
lafdz, so andang a lafdz na giyotodun (da phaphagalin) ogaid na sii ko
ma’na na adun a phukaalin niyan non, phukaalin niyan so ma’na a
muthbat ka dimbaloy a ma’na a manfi.
‫ذصهَق كؼَ أُاظٍ أُطِن أُ٘لً أُؼهوف‬
ََِٖ‫د َٓا كَ َؼَِرَا َٓا كَ َؼ‬ ْ َِ ‫َٓا كَ َؼ ََ َٓا َك َؼَلَ َٓا كَ َؼِىا َٓا كَ َؼ‬
َّٖ ‫د َٓا كَ َؼ ِْر َٔا َٓا كَ َؼ ِْر‬
ّ ِْ ‫د َٓا كَ َؼ ِْر َٔا َٓا َك َؼ ِْر ْْ َٓا كَ َؼ‬
َ ِْ ‫َٓا كَ َؼ‬
‫َٓا كَ َؼ ِْد َٓا كَ َؼ َِْ٘ا‬
ٍ‫ذصهَق كؼَ أُاظٍ أُطِن أُ٘لً أُعهى‬
َِْٖ ‫د َٓا ك ّؼَِرَا َٓا ك ّؼ‬ْ َِ‫َٓا ك ّؼ ََ َٓا ك ّؼَلَ َٓا ك ّؼِىا َٓا ك ّؼ‬
َّٖ ‫د َٓا ك ّؼ ِْر َٔا َٓا ك ّؼ ِْر‬ّ ِْ ‫د َٓا ك ّؼ ِْر َٔا َٓا ك ّؼ ِْر ْْ َٓا ك ّؼ‬
َ ِْ ‫َٓا ك ّؼ‬
‫َٓا ك ّؼ ِْد َٓا ك ّؼ َِْ٘ا‬

2
‫انقـــىاعـــد اننافــعـــة‬
Giyangkai a miyanga-aaloy na fi’lul madhi almuthbat o kabaya ka
a baloyin a ‫اظً اُوَ ّهَة‬ ّ َٔ ُ‫ا‬,‫اظً اُ َث ّؼُك‬
ّ َٔ ُ‫ ا‬, ‫اظً ا ّل ٌْرّ ْٔ َه ّاني‬ّ َٔ ُ‫ا‬,ًُّ ‫اظً ا ّل ْؼرّ َٔا‬
ّ َٔ ُ‫ ا‬,
ًّ٘ َٔ َّ ‫اظً اُر‬
ّ َٔ ُ‫ ا‬amay ka isompat ka sa poonan so khataro (kalimah) a ْ‫ هَك‬ko
fi’lul madhi na phumbaloy a ‫ أُاظً اُوهَة‬lagid o ‫ب‬ َ ‫هَ ْك‬, na amay ka so
َ ‫ظ َه‬
َٕ‫ ًَا‬na tagoon ka ko fi’lul madhi almutlaq na phumbaloy a ‫أُاظً اُثؼُك‬
lagid o ‫ب‬ َ َٕ‫ ًَا‬na amay ka so ٕ‫ ًا‬na siingka piyakasold ko fi’lul
َ ‫ظ َه‬
mudhari na phumbaloy a ‫ أُاظً الٌرٔهاني‬lagid o ‫ ًَإَ ََع ّْهب‬, na ophuon
so ‫ َُ َؼَِّ َٔا‬na ayangka tagoon ko fi’lul madhi almutlaq na phumbaloy a
ًُ‫ أُاظً الؼرٔا‬lagid o ‫ُؼِٔا ظهب‬, lagid oto mambo o sambiing ka so ‫ُؼِٔا‬
sa aya tagoon ka sa poonan o madhi mutlaq na so ‫ َُ ُْر َ َٔا‬na phumbaloy a
ً٘ٔ‫ أُاظً اُر‬lagid o ‫ُُرٔا ظهب‬, patot a katokawan a oman isa sangkai a
manga tasreef na adun a sasapolo ago pat iyan a seegha lagid o
somiyagad ko fi’lul madhi almutlaq.
‫ – فصم‬Giyangkai a miyaaloy na tasreef o fi’lul madhi o kabaya ka
ambaal sa fi’lul mudhari na bhutadun ka sa poonan o fi’lul madhi so isa
ko mga tanda o mudhari ago tagowingka sa dhammah so maoori a harf,
aya mga tanda o mudhari na pat ٕ‫ ٗى‬، ‫ َاء‬، ‫ ذاء‬، ‫ اُق‬aya kiyatimoan kiran
na ُٖ‫ اذ‬so ‫ اُق‬na para ko wahid mutakallim, so ‫ ذا‬na para ko walo a
seegha, so tlo ron na para ko tlo a mudhakkar hadhir, so tlo na para ko
muannath hadhir na so dowa a seegha na para ko wahid ago muthanna
muannath ghaib, na so ‫ َاء‬na para ko pat a seegha, tlo a seegha para ko
mudhakkar ghaib, ago isa para ko jama’ muannath ghaib. So ٕ‫ ٗى‬na para
ko muthanna jama’ mudhakkar muannath mutakallim, go tagowangka so
‫ ٗىٕ الػهاب‬ko pito a darpa, sii ko pat a tathniya so ‫ ٗىٕ الػهاب‬na
maksoor na sii ko dowa a jama’ mudhakkar ghaib ago hadhir ago wahid
muannath hadhir na so ‫ ٗىٕ الػهاب‬na maftooh, ago sa fi’lul madhi na
sadun sa bhutad o jama’ muannath na giyoto dun i bhutad iyan sa fi’lul
mudhari.

3
‫ذصهَق كؼَ أُعانع أُصثد أُؼهوف‬
َِْٖ ‫ذ َ ْل َؼَ ذ َ ْل َؼ ََل ّٕ ََ ْل َؼ‬ َٕ‫ََ ْل َؼَ ََ ْل َؼ ََل ّٕ ََ ْل َؼِى‬
َِْٖ ‫ذ َ ْل َؼ َُِّٖ ذ َ ْل َؼ ََل ّٕ ذ َ ْل َؼ‬ َٕ‫ذ َ ْل َؼَ ذ َ ْل َؼ ََل ّٕ ذ َ ْل َؼِى‬
َ‫َٗ ْل َؼ‬ ََ‫ا َ ْكؼ‬
Giyangkai a miyaaloy na tasrief o fi’lul mudhari ma’roof o
phumbaal ka sa fi’lul mudhari majhool na tagowingka sa dhammah so
tanda o fi’lul mudhari ago sii ko dowa a bhutad na tagowingka sa fatha
so ainul kalimah na dingkadun pagalina so lamul kalimah ko andang yan
a bhutad ka anmabaloy a fi’lul mudhari majhool
ٍ‫ذصهَق كؼَ أُعانع أُصثد أُعهى‬
َِْٖ ‫ذ ْل َؼَ ذ ْل َؼ ََل ّٕ َ ْل َؼ‬ َٕ‫َ ْل َؼَ َ ْل َؼ ََل ّٕ َ ْل َؼِى‬
َِْٖ ‫ذ ْل َؼَُِّٖ ذ ْل َؼ ََل ّٕ ذ ْل َؼ‬ َٕ‫ذ ْل َؼَ ذ ْل َؼ ََل ّٕ ذ ْل َؼِى‬
َ‫ٗ ْل َؼ‬ َ‫ا ْك َؼ‬
Giyangkai a miyaaloy na tasreef o fi’lul mudhari majhool o kabaya
ka a mabaloy a manfi so fi’lul mudhari sangolalan sa ‫ ل اُ٘اكُح‬tagowangka
so ‫ ل اُ٘اكُح‬sa poonan o fi’lul mudhari, so ‫ ل اُ٘اكُح‬na da a phukasowa/da a
diniyan dimanggolaola sa lafdz ogaid na sa ma’na na adun, phukatago
iyan so muthbat ko ma’na a manfi.
‫ذصهَق كؼَ أُعانع أُ٘لً تَل أُؼهوف‬
َِْٖ ‫ل ذ َ ْل َؼَ ل ذ َ ْل َؼ ََل ّٕ ل ََ ْل َؼ‬ َٕ‫ل ََ ْل َؼَ ل ََ ْل َؼ ََل ّٕ ل ََ ْل َؼِى‬
َِْٖ ‫ل ذ َ ْل َؼَُِّٖ ل ذ َ ْل َؼ ََل ّٕ ل ذ َ ْل َؼ‬ َٕ‫ل ذ َ ْل َؼَ ل ذ َ ْل َؼ ََل ّٕ ل ذَ ْل َؼِى‬
َ‫ل َٗ ْل َؼ‬ َ‫ل ا َ ْك َؼ‬
ٍ‫ذصهَق كؼَ أُعانع أُ٘لً تَل أُعهى‬
َِْٖ ‫ل ذ ْل َؼَ ل ذ ْل َؼ ََل ّٕ ل َ ْل َؼ‬ َٕ‫ل َ ْل َؼَ ل َ ْل َؼ ََل ّٕ ل َ ْل َؼِى‬
َِْٖ ‫ل ذ ْل َؼَُِّٖ ل ذ ْل َؼ ََل ّٕ ل ذ ْل َؼ‬ َٕ‫ل ذ ْل َؼَ ل ذ ْل َؼ ََل ّٕ ل ذ ْل َؼِى‬
ََ‫ل ٗ ْلؼ‬ ََ‫ل ا ْكؼ‬

4
Giyangkai a miyaaloy na tasreef fi’lul mudhari almanfi bi-laa. O
kabaya ka ambaloy a manfi bi-lan attakeed, na tagowangka so lafdz a ْٖ َُ
ko poonan o fi’l mudhari aya iphumbhuto sii na ْٖ َِ‫كّ ْؼَ أُ ٍْر َ ْو َثَ ّت‬, so ُٖ na
phumbugay sa nasab ko lima a darpa, giyoto so lima, wahid mudhakkar
ghaib, wahid muannath ghaib, wahid mudhakkar hadhir, ago so dowa a
seegha o mutakallim ago sii ko pito a seegha na maphakada iyan so ٕ‫ٗى‬
‫الػهاب‬, sii ko pat a tathniya ago dowa a jama’ mudhakkar ghaib ago
hadhir, ago sii ko wahid muannath hadhir, ago sii ko dowa a seegha na
da a ba niyan non dimanggalbuk, giyoto so dowa a jama’ muannath
ghaib ago hadhir. Na so ُٖ na phukatago iyan so fi’lul mudhari ko maana
a fi’lul mustaqbal.
‫ذصهَق كؼَ أٍُروثَ أُ٘لً تِٖ اُراًُك أُؼهوف‬
َِْٖ ‫َُ ْٖ ذ َ ْل َؼ ََ َُ ْٖ ذ َ ْل َؼ ََل ُٖ ََّ ْل َؼ‬ ‫َُٖ ََّ ْل َؼ ََ َُٖ ََّ ْل َؼ ََل َُٖ ََّ ْل َؼِ ْىا‬
َِْٖ ‫ُٖ ذ َ ْل َؼ‬
ْ ‫َُ ْٖ ذ َ ْل َؼ ٍِّ َُ ْٖ ذ َ ْل َؼ ََل‬ ‫َُ ْٖ ذ َ ْل َؼ ََ َُ ْٖ ذ َ ْل َؼ ََل َُ ْٖ ذ َ ْل َؼِ ْىا‬
َ‫َُ ْٖ َٗ ْل َؼ‬ ََ َ‫َُ ْٖ ا َ ْكؼ‬
ٍ‫ذصهَق كؼَ أٍُروثَ أُ٘لً تِٖ اُراًُك أُعهى‬
َِْٖ َ‫َُ ْٖ ذ ْل َؼ ََ َُ ْٖ ذ ْل َؼ ََل َُٖ َ ْلؼ‬ ‫َُ ْٖ َ ْل َؼ ََ َُ ْٖ َ ْل َؼ ََل َُٖ َ ْلؼَِ ْىا‬
َِْٖ َ‫َُ ْٖ ذ ْلؼَ ٍِّ َُ ْٖ ذ ْل َؼ ََل َُ ْٖ ذ ْلؼ‬ ‫ُٖ ذ ْل َؼ ََ َُ ْٖ ذ ْلؼَ ََل َُ ْٖ ذ ْلؼَِ ْىا‬
ْ
ََ ‫َُ ْٖ ٗ ْل َؼ‬ ََ ‫َُ ْٖ ا ْك َؼ‬
Giyangkai a miyaaloy na tasreef fi’l mustaqbal bi-lan. O kabaya ka
a baloyin a manfi bi-lam aljahd na tagowangka ko poonan o fi’lul
mudhari so lafdz a ُْ, aya iphumbhuto kiran na ‫اُ َٔ ْ٘ ّلً ّتَِ ْْ اُ َع َؽك‬. Phumbugay
sa jazm so ُْ ko lima a darpa o fi’lul mudhari amay ka da a harful illah
sii ko kaposan o fi’l mudhari, o puman o adun a harful illah on na
َ ‫ُْ ََ ْف‬. So ‫ ؼهوف اُ ّؼَِّح‬na tlo ‫واو‬
phukaolog o ُْ lagid o ‫ َُ ْْ ََكْع‬ago ّّ ‫ ُْ ََ ْه‬ago ‫ش‬
‫ َاء‬، ‫اُق‬،, ‫ واي‬a katimbul iyan. Giyangkoto a lima a seegha na giyoto so
wahid mudhakkar ghaib, wahid muannath ghaib, wahid mudhakkar
hadhir, ago dowa a seegha o mutakallim, ago sii ko pito a seegha na
phugologun niyan so non i’rabi, sii ko pat a tathniya ago sii ko dowa a

5
jama’ mudakkar ghaib ago hadhir ago sii ko wahid muannath hadhir,
ago sii ko dowa a seegha na so lafdz a ُْ na da a phukasowa niyan nun,
giyoto a dowa a seegha na giyoto so jama’ muannath ghaib ago hadhir,
ago sii ko ma’na sii ko kalangwalangwan a seegha na adun a diron
dimanggolaola o lafdz a ُْ, so kalangwalangwan o lafdz o mudhari na
phukatago iyan ko maana a fi’lul madhi manfi.
‫ذصهَق أُ٘لً تِْ اُعؽك أُؼهوف‬
َِْٖ ‫َُ ْْ ذ َ ْل َؼ َْ َُ ْْ ذ َ ْل َؼ ََل َُ ْْ ََ ْل َؼ‬ ‫َُ ْْ ََ ْل َؼ َْ َُ ْْ ََ ْل َؼ ََل َُ ْْ ََ ْل َؼِ ْىا‬
َِْٖ ‫َُ ْْ ذ َ ْل َؼ ٍِّ َُ ْْ ذ َ ْل َؼ ََل َُ ْْ ذ َ ْل َؼ‬ ‫َُ ْْ ذ َ ْل َؼ َْ َُ ْْ ذ َ ْل َؼ ََل َُ ْْ ذ َ ْل َؼِ ْىا‬
َْ ‫َُ ْْ َٗ ْل َؼ‬ َْ ‫َُ ْْ ا َ ْك َؼ‬
ٍ‫ذصهَق أُ٘لً تِْ اُعؽك أُعهى‬
َِْٖ ‫َُ ْْ ذ ْل َؼ َْ َُ ْْ ذ ْل َؼ ََل َُ ْْ َ ْل َؼ‬ ‫َُ ْْ َ ْل َؼ َْ َُ ْْ َ ْل َؼ ََل َُ ْْ َ ْل َؼِ ْىا‬
َِْٖ ‫َُ ْْ ذ ْل َؼ ٍِّ َُ ْْ ذ ْل َؼ ََل َُ ْْ ذ ْل َؼ‬ ‫َُ ْْ ذ ْل َؼ َْ َُ ْْ ذ ْل َؼ ََل َُ ْْ ذ ْل َؼِ ْىا‬
َْ ‫َُ ْْ ٗ ْل َؼ‬ َْ ‫َُ ْْ ا ْك َؼ‬
Giyangkai a miyaaloy na tasreef o ِْ‫أُ٘لٍ ت‬, o kabaya ka ambaal sa
‫ ٓ َؤ ًَّك ٓغ اُ٘ىٕ اُرأًُك‬na tagowangka ko poonan o fi’lul mudhari so ‫لّ اُرأًُك‬
ago sompatun ka ko oriyan yan so ‫ٗىٕ اُرأًُك‬. So ‫ لّ اُرأًُك‬na lalayon
kababarisan sa fatha.
Adun a phumbutowan sa ‫ ٗىٕ اُص َ ّو ُْ َِح‬ago ‫ٗىٕ اُ َف ّل ُْلَح‬, so noon a adun a
tashdeed iyan na phumbutowan sa ‫ ٗىٕ اُصوُِح‬ago so noon a sakin na
phumbutowan sa ‫ٗىٕ اُفلُلح‬, so ‫ ٗىٕ اُصوُِح‬na phukatago ko sapolo ago pat a
seegha, na so ‫ ٗىٕ اُفلُلح‬na phukatago ko walo a seegha.
Sii ko lima a seegha na aya onaan o ‫ ٗىٕ اُصوُِح‬na maftooh. So lima a
seegha na giyoto so wahid mudhakkar ghaib, wahid muannath ghaib,
wahid mudhakkar hadhir ago dowa a seegha a mutakallim, na sii ko num
a seegha na aya onaan o ‫ ٗىٕ اُصوُِح‬na alif, giyoto so pat a tathniya ago
dowa a seegha o muannath ghaib ago hadhir, sa giyangkai a dowa a
seegha na so alif na َ‫( كاص‬ipaglut)

6
na sii ko seegha a jama’ mudhakkar ghaib ago hadhir na kinowaon so
‫واو‬, na sii ko seegha a wahid muannath hadhir na piyokason so ‫ َا‬na
bigan sa kasra so onaan yan anmabaloy a tanda o ‫َا‬, na so ‫ ٗىٕ اُصوُِح‬na
maksoor sii ko num a seegha, giyangkoto a num a seegha na giyoto so
adun a alif on na sii ko lamba a walo a seegha na so ‫ ٗىٕ اُصوُِح‬na maftooh.
Tanodan: So katatagoan sa alif na di oto katagoan sa ‫ ٗىٕ اُفلُلح‬na sii ko
salakao kiran a seegha na phukatagoan sa ‫ ٗىٕ اُفلُلح‬ago di katimo so ٕ‫ٗى‬
‫ الػهاب‬ago ‫ ٗىٕ اُرأًُك‬maana di siran makapagphuda
‫ذصهَق كؼَ أٍُروثَ أُؤًك تَلّ اُراًُك ٓغ اُ٘ىٕ أُصوِح أُؼهوف‬
ّ ِْ٘ ‫َُ َُ ْل َؼ‬
ٕ‫َا‬ ّٕ ‫َُ َُ ْل َؼِ َّٖ َُر َ ْل َؼ َِ َّٖ َُر َ ْل َؼ ََل‬ ّٕ ‫َُ َُ ْل َؼ َِ َّٖ َُ َُ ْل َؼ ََل‬
ّ ِْ٘ ‫َُر َ ْل َؼ‬
ٕ‫َا‬ ّٕ ‫َُر َ ْل َؼِ َّٖ َُر َ ْل َؼ ِّ َّٖ َُر َ ْل َؼ ََل‬ ّٕ ‫َُر َ ْل َؼَِ َّٖ َُر َ ْل َؼ ََل‬
َّٖ َِ ‫َلَ ْك َؼَِ َّٖ ََُ٘ ْل َؼ‬
ٍ‫ذصهَق كؼَ أٍُروثَ أُؤًك تَلّ اُراًُك ٓغ اُ٘ىٕ أُصوِح أُعهى‬
ّ ِْ٘ ‫َُُ ْل َؼ‬
ٕ‫َا‬ ّٕ ‫َُُ ْل َؼِ َّٖ َُر ْل َؼَِ َّٖ َُر ْل َؼ ََل‬ ّٕ ‫َُُ ْل َؼَِ َّٖ َُُ ْل َؼ ََل‬
ّ ِْ٘ َ‫َُر ْلؼ‬
ٕ‫َا‬ ّٕ ‫َُر ْلؼَِ َّٖ َُر ْل َؼ ِّ َّٖ َُر ْلؼَ ََل‬ ّٕ ‫َُر ْل َؼَِ َّٖ َُر ْلؼَ ََل‬
َّٖ ََِ‫َل ْكؼََِ َّٖ َُ٘ ْلؼ‬
‫ذصهَق كؼَ أٍُروثَ أُؤًك تَلّ اُراًُك ٓغ اُ٘ىٕ أُفللح أُؼهوف‬
ْٖ ََِ‫َُر َ ْلؼ‬ ْٖ َِ‫ََُُ ْلؼ‬ ْٖ ََِ‫ََُُ ْلؼ‬
ْٖ ِّ ‫َُر َ ْل َؼ‬ ْٖ ِ‫َُر َ ْل َؼ‬ ْٖ َِ‫َُر َ ْل َؼ‬
ْٖ َِ‫ََُ٘ ْل َؼ‬ ْٖ َِ‫َلَ ْك َؼ‬
ٍ‫ذصهَق كؼَ أٍُروثَ أُؤًك تَلّ اُراًُك ٓغ اُ٘ىٕ أُفللح أُعهى‬
ْٖ َِ‫َُر ْل َؼ‬ ْٖ ِ‫َُُ ْل َؼ‬ ْٖ َِ‫َُُ ْل َؼ‬
ْٖ ِّ ‫َُر ْل َؼ‬ ْٖ ِ‫َُر ْل َؼ‬ ْٖ َِ‫َُر ْل َؼ‬
ْٖ َِ‫َُ٘ ْل َؼ‬ ْٖ َِ‫َل ْك َؼ‬

7
Giyangkai a miyaaloy na tasreef o ‫ لّ اُراًُك ٓغ اُ٘ىٕ اُصوُِح او اُفلُلح‬o
kabaya ka ambaal sa amr na so amr na dimbaalan poon sa fi’lul mudhari,
so ghaib na sii ko ghaib, so hadhir na sii ko hadhir, so mutakallim na sii
ko mutakallim, so ma’roof na sii ko ma’roof, so majhool na sii ko
majhool.
O kabaya ka ambaal sa ‫ آه ؼاظه ٓؼهوف‬na kowaangka sa poonan
so tanda o fi’lul mudhari, na ilayangka o mutaharrik (adun a baris iyan)
o di na sakin so makatotondogon a harf, na amay ka sukaniyan na
mutaharrik na tagowingka sa sakin so maoori a harf asar ka kunaba
sukaniyan harful illah lagid o ‫ ّػ ْك‬a poon sa ‫ ذ َ ّؼك‬na o adun a harful illah sii
ko kaposan iyan na kaolog sukaniyan lagid o ‫م‬ ّ poon sa ٍ‫ذ َ ّو‬
Oriyan o kiyapakadaa o tanda o mudhari na amay ka so
tomatalondogon a harf na sakin na ilayangka so ainul kalimah, amay ka
so ainul kalimah na maksoor o di na maftooh na tagowangka sa poonan
so َ‫ هٔىج اُىص‬a maksoor, go bhuging ka sa sakin so maoori a harf amay
ka kunaba sukaniyan harful illah lagid o ‫ اّ ٌْ َٔ ْغ‬poon sa ‫ ذ َ ٍْ َٔغ‬ago ْ‫اّظ ّْهب‬
poon sa ‫ ذَع ّْهب‬na amay ka harful illah na kaolog sukaniyan lagid o ّّ ‫ا ّْن‬
َ ‫ ا ّْـ‬poon sa ٍَ‫ذ َ ْفش‬.
poon sa ٍّٓ ‫ ذ َ ْه‬ago ‫ش‬
Na amay ka so ainul kalimah na madhmoom na tagowangka sa
poonan so َ‫ هٔىج اُىص‬a madhmoom na go bhuging ka sa sakin so maoori
a harf amay ka kunaba sukaniyan harful illah lagid o ‫ ا ْٗص ْه‬poon sa ‫ذ َ ْ٘صه‬
na amay ka harful illah na kaolog sukaniyan lagid o ‫ اقْع‬poon sa ‫ذَكْػى‬.
O phumbaal ka sa ٍ‫ آه ؼاظه ٓعهى‬odi na ٍ‫ آه ؿائة ٓؼهوف او ٓعهى‬na
tagowangka so ‫ لّ أٌٍُىن‬sa poonan o fi’lul mudhari na go bhuging ka sa
jazm so maoori a harf amay ka kunaba sukaniyan harful illah lagid o
َ ْ٘ ‫ ُّر‬poon sa ‫صه‬
‫ص ْه‬ َ ْ٘ ‫ ذ‬ago ‫ َُُّ ْ٘ص ْه‬poon sa ‫ ََ ْ٘صه‬ago ‫ص ْه‬
َ ْ٘ ُُّ poon sa ‫صه‬ َ ْ٘ َ na
amay ka harful illah na kaolog sukaniyan lagid o ‫ش‬ َ ‫ َُُّكْع َُُّ ْه ّّ َُُّ ْف‬, go
phukaadun so ‫ ٗىٕ اُرأًُك‬sa amr sa lagid dun o khapkhaadun iyan sa fi’lul
mudhari, na so ‫ ٗىٕ الػهاب‬na phukaolog mambo sa amr.

8
‫ذصهَق كؼَ الٓه اُؽاظه أُؼهوف‬
‫اّ ْك َؼ ٍِّ اّ ْك َؼ ََل اّ ْك َؼ َِْٖ‬ ‫اّ ْك َؼ َْ اّ ْك َؼ ََل اّ ْك َؼِىا‬
‫ذصهَق كؼَ الٓه اُؽاظه أُعهىٍ‬
‫ُّر ْلؼَ ٍِّ ُّر ْلؼَ ََل ُّر ْلؼَ َِْٖ‬ ‫ُّر ْلؼَ َْ ُّر ْلؼَ ََل ُّر ْلؼَِىا‬

‫ذصهَق كؼَ الٓه اُـائة أُؼهوف‬


‫ُّر َ ْل َؼ َْ ُّر َ ْل َؼ ََل َُُّ ْلؼَ َِْٖ‬ ‫َُُّ ْل َؼ َْ َُُّ ْل َؼ ََل َُُّ ْلؼَِىا‬
‫َُّ٘ ْل َؼ َْ‬ ‫ّلَ ْك َؼ َْ‬
‫ذصهَق كؼَ الٓه اُـائة أُعهىٍ‬
‫ُّر ْل َؼ َْ ُّر ْل َؼ ََل ُُّ ْل َؼ َِْٖ‬ ‫ُُّ ْل َؼ َْ ُُّ ْل َؼ ََل ُُّ ْل َؼِىا‬
‫ُّ٘ ْل َؼ َْ‬ ‫ّل ْك َؼ َْ‬

‫ذصهَق كؼَ الٓه اُؽاظه أُؼهوف ٓغ اُ٘ىٕ أُصوِح‬


‫اّ ْك َؼ ِّ َّٖ اّ ْك َؼ ََل ّٕ اّ ْك َؼ ِْ٘ ّ‬
‫َإ‬ ‫اّ ْك َؼَِ َّٖ اّ ْك َؼ ََل ّٕ اّ ْك َؼِ َّٖ‬
‫ذصهَق كؼَ الٓه اُؽاظه أُعهىٍ ٓغ اُ٘ىٕ أُصوِح‬
‫ُّر ْلؼَ ِّ َّٖ ُّر ْلؼَ ََل ّٕ ُّر ْلؼَ ِْ٘ ّ‬
‫َإ‬ ‫ُّر ْلؼََِ َّٖ ُّر ْلؼَ ََل ّٕ ُّر ْلؼَِ َّٖ‬

‫ذصهَق كؼَ الٓه اُـائة أُؼهوف ٓغ اُ٘ىٕ أُصوِح‬


‫ُّ َُ ْل َؼَِ َّٖ ُّ َُ ْل َؼ ََل ّٕ ُّ َُ ْل َؼِ َّٖ ُّر َ ْل َؼ َِ َّٖ ُّر َ ْل َؼ ََل ّٕ ُّ َُ ْل َؼ ِْ٘ ّ‬
‫َإ‬
‫ّلَ ْك َؼَِ َّٖ َُّ٘ ْل َؼ َِ َّٖ‬
‫ذصهَق كؼَ الٓه اُـائة أُعهىٍ ٓغ اُ٘ىٕ أُصوِح‬
‫ُُّ ْل َؼَِ َّٖ ُُّ ْل َؼ ََل ّٕ ُُّ ْل َؼِ َّٖ ُّر ْل َؼ َِ َّٖ ُّر ْل َؼ ََل ّٕ ُُّ ْل َؼ ِْ٘ ّ‬
‫َإ‬
‫ّل ْك َؼ َِ َّٖ ُّ٘ ْل َؼ َِ َّٖ‬

‫‪9‬‬
‫ذصهَق كؼَ الٓه اُؽاظه أُؼهوف ٓغ اُ٘ىٕ أُفللح‬
‫اّ ْك َؼ ِّ ْٖ‬ ‫اّ ْك َؼِ ْٖ‬ ‫اّ ْك َؼَِ ْٖ‬
‫ذصهَق كؼَ الٓه اُؽاظه أُعهىٍ ٓغ اُ٘ىٕ أُفللح‬
‫ُّر ْلؼَ ِّ ْٖ‬ ‫ُّر ْلؼَِ ْٖ‬ ‫ُّر ْلؼََِ ْٖ‬

‫ذصهَق كؼَ الٓه اُـائة أُؼهوف ٓغ اُ٘ىٕ أُفللح‬


‫ُّر َ ْل َؼَِ ْٖ‬ ‫ُّ َُ ْل َؼِ ْٖ‬ ‫ُّ َُ ْل َؼَِ ْٖ‬
‫َُّ٘ ْل َؼَِ ْٖ‬ ‫ّلَ ْك َؼَِ ْٖ‬
‫ذصهَق كؼَ الٓه اُـائة أُعهىٍ ٓغ اُ٘ىٕ أُفللح‬
‫ُّر ْل َؼَِ ْٖ‬ ‫ُُّ ْل َؼِ ْٖ‬ ‫ُُّ ْل َؼَِ ْٖ‬
‫ُّ٘ ْل َؼَِ ْٖ‬ ‫ّل ْك َؼَِ ْٖ‬
‫ٗهٍ ‪Giyangkai a miyaaloy na tasreef o amr. O kabaya ka ambaal sa‬‬
‫‪ na datar o‬ل اُ٘هٍ ‪ so‬ل اُ٘هٍ ‪na tagowangka sa poonan o fi’lul mudhari so‬‬
‫‪ ُْ a phumbugay sa jazm amay ka kunaba harful illah so kaposan,‬اُعىّ‬
‫‪ٗ ago sii ko dowa a‬ىٕ الػهاب ‪ago sa pito a darpa na phakaolog yan so‬‬
‫ٗىٕ اُرأًُك ‪darpa na da a phukaalin yan ko lafdz., Na lagid o khapkaadun o‬‬
‫‪ko fi’l mudhari na lagid dun mambo oto sii ko nahei.‬‬
‫ذصهَق كؼَ اُ٘هً اُؽاظه أُؼهوف‬
‫َل ذ َ ْل َؼ ٍِّ َل ذ َ ْل َؼ ََل َل ذ َ ْل َؼ َِْٖ‬ ‫َل ذ َ ْل َؼ َْ َل ذ َ ْل َؼ ََل َل ذ َ ْل َؼِ ْىا‬
‫ذصهَق كؼَ اُ٘هً اُؽاظه أُعهىٍ‬
‫َل ذ ْل َؼ ٍِّ َل ذ ْل َؼ ََل َل ذ ْل َؼ َِْٖ‬ ‫َل ذ ْل َؼ َْ َل ذ ْل َؼ ََل َل ذ ْل َؼِ ْىا‬
‫ذصهَق كؼَ اُ٘هً اُـائة أُؼهوف‬
‫َل ذ َ ْل َؼ َْ َل ذ َ ْل َؼ ََل َل ََ ْل َؼ َِْٖ‬ ‫َل ََ ْل َؼ َْ َل ََ ْل َؼ ََل َل ََ ْل َؼِ ْىا‬
‫َل َٗ ْل َؼ َْ‬ ‫َل ا َ ْك َؼ َْ‬

‫‪10‬‬
‫ذصهَق كؼَ اُ٘هً اُـائة أُعهىٍ‬
‫َل ذ ْل َؼ َْ َل ذ ْل َؼ ََل َل َ ْل َؼ َِْٖ‬ ‫َل َ ْل َؼ َْ َل َ ْل َؼ ََل َل َ ْل َؼِ ْىا‬
‫َل ٗ ْل َؼ َْ‬ ‫َل ا ْك َؼ َْ‬

‫ذصهَق كؼَ اُ٘هً اُؽاظه أُؼهوف ٓغ اُ٘ىٕ أُصوِح‬


‫َلذ َ ْلؼَ ِّ َّٖ َل ذ َ ْلؼَ ََل ّٕ َل ذ َ ْلؼَ ِْ٘ ّ‬
‫َإ‬ ‫َل ذ َ ْلؼََِ َّٖ َل ذ َ ْلؼَ ََل ّٕ َل ذ َ ْلؼَِ َّٖ‬
‫ذصهَق كؼَ اُ٘هً اُؽاظه أُعهىٍ ٓغ اُ٘ىٕ أُصوِح‬
‫َلذ ْل َؼ ِّ َّٖ َل ذ ْل َؼ ََل ّٕ َل ذ ْل َؼ ِْ٘ ّ‬
‫َإ‬ ‫َل ذ ْل َؼ َِ َّٖ َل ذ ْل َؼ ََل ّٕ َل ذ ْل َؼِ َّٖ‬

‫ذصهَق كؼَ اُ٘هً اُـائة أُؼهوف ٓغ اُ٘ىٕ أُصوِح‬


‫َل ََ ْل َؼَِ َّٖ َل ََ ْل َؼ ََل ّٕ َل ََ ْل َؼِ َّٖ َل ذ َ ْل َؼ َِ َّٖ َل ذ َ ْل َؼ ََل ّٕ ل ََ ْل َؼ ِْ٘ ّ‬
‫َإ‬
‫َل ا َ ْك َؼَِ َّٖ َل َٗ ْل َؼ َِ َّٖ‬
‫ذصهَق كؼَ اُ٘هً اُـائة أُعهىٍ ٓغ اُ٘ىٕ أُصوِح‬
‫َل َ ْل َؼَِ َّٖ َل َ ْل َؼ ََل ّٕ َل َ ْل َؼِ َّٖ َل ذ ْل َؼَِ َّٖ َل ذ ْل َؼ ََل ّٕ َل َ ْل َؼ ِْ٘ ّ‬
‫َإ‬
‫َل ا ْكؼََِ َّٖ َل ٗ ْلؼََِ َّٖ‬

‫ذصهَق كؼَ اُ٘هً اُؽاظه أُؼهوف ٓغ اُ٘ىٕ أُفللح‬


‫َل ذ ْلؼَ ِّ ْٖ‬ ‫َل ذ َ ْلؼَِ ْٖ‬ ‫َل ذ َ ْلؼََِ ْٖ‬
‫ذصهَق كؼَ اُ٘هً اُؽاظه أُعهىٍ ٓغ اُ٘ىٕ أُفللح‬
‫َل ذ ْل َؼ ِّ ْٖ‬ ‫َل ذ ْل َؼِ ْٖ‬ ‫َل ذ ْل َؼَِ ْٖ‬
‫ذصهَق كؼَ اُ٘هٍ اُـائة أُؼهوف ٓغ اُ٘ىٕ أُفللح‬
‫َل ذ َ ْل َؼَِ ْٖ‬ ‫َل ََ ْل َؼِ ْٖ‬ ‫َل ََ ْل َؼَِ ْٖ‬
‫َل َٗ ْل َؼَِ ْٖ‬ ‫َل ا َ ْك َؼَِ ْٖ‬

‫‪11‬‬
‫ذصهَق كؼَ اُ٘هٍ اُـائة أُعهىٍ ٓغ اُ٘ىٕ أُفللح‬
ْٖ َِ‫َل ذ ْل َؼ‬ ْٖ ِ‫َل َ ْل َؼ‬ ْٖ َِ‫َل َ ْل َؼ‬
ْٖ َِ‫َل ٗ ْل َؼ‬ ْٖ َِ‫َل ا ْك َؼ‬

Giyangkai a miyaaloy na tasreef o nahei. O phumbaal ka sa ٌْ‫ا‬


َ‫ اُلاػ‬na sabunar a so َ‫ اٌْ اُلاػ‬na sii makapopoon ko fi’lul mudhari
ma’roof, sa lagid aya! oriyan o kapakadaangka ko tanda o mudhari na
tagowingka sa fatha so faul kalimah na tago ka sa َ‫ اُق اُلاػ‬ko pagultan o
faul kalimah ago ainul kalimah na tagowingka sa kasra so ainul kalimah
ago tago ka sa tanween sa lamul kalimah anbaloy a ismul fail.

َ‫ذصهَق اٌْ اُلائ‬


ّ َ ‫كَا ّػَِح كَا ّػ ََلذ‬
‫إ كَا ّػ ََلخ‬ َٕ‫كَا ّػَ كَا ّػ ََل ّٕ كَا ّػِى‬

Giyangkai a miyaaloy na tasreef o ismul fail o phumbaal ka sa ٌْ‫ا‬


ٍ‫ أُلؼى‬na so ٍ‫ اٌْ أُلؼى‬na sii makapopoon sa fi’lul mudhari majhool.
Oriyan o kapakadaa o tanda o fi’lul mudhari na tagowangka sa poonan
so ٍ‫ ُْٓ أُلؼى‬na tagowingka sa dhammah so ainul kalimah na
tagowangka sa pagultan o ainul kalimah ago lamul kalimah so ‫ واو‬na
tagowingka sa tanween so lamul kalimah anbaloy a ٍ‫اٌْ أُلؼى‬.
ٍ‫ذصهَق اٌْ أُلؼى‬
َ ‫إ َٓ ْلؼ‬
‫ىلخ‬ ّ َ ‫َٓ ْلؼىَُح َٓ ْلؼىَُر‬ َٕ‫ىل ّٕ َٓ ْلؼىُى‬
َ ‫َٓ ْلؼىٍ َٓ ْلؼ‬

‫تَــــــــتِــــــــ َّمــــــــة‬
ّ ‫ الٌْْ اُر َّ ْل‬، ‫لُح‬
Giya so mipantag ko َُ‫ع‬ َّ ٌْْ ّ‫ا‬
ٓ ‫ اّ ٌْْ ا‬، ‫اُظ ْهف‬

12
O phumbaal ka sa ٕ‫ اٌْ اُظهف اُىٓا‬ago ٕ‫ اٌْ اُظهف أٌُا‬pakadaangka
so tanda o mudhari na aya tagowangka sa poonan na so ‫ ُْٓ أُلرىغ‬na
bhuging ka so ainul kalimah sa fatha, amay ka sukaniyan na madhmoom
na amay puman ka kunaba madhmoom na dingkadun pagalina ko
andang a bhutad yan na tagowingka so lamul kalimah sa tanween
anbaloy a ٕ‫ اٌْ اُىٓا‬ago ٕ‫اٌْ أٌُا‬.
‫ذصهَق اٌْ اُظهف‬
َ‫َٓ ْل َؼَ َٓ ْل َؼ ََل ّٕ َٓلَا ّػَ و ٓلَ ُْ ّؼ‬

Giyangkai a miyaaloy na tasreef o ‫اٌْ اُظهف‬. O phumbaal ka sa ٌْ‫ا‬


ٓ ‫ ا‬na pakadaangka so tanda o fi’lul mudhari na tagowangka sa poonan
‫لُح‬
o fi’l so ‫ ُْٓ أٌٍُىن‬oriyan yan na tagowingka sa fatha so ainul kalimah
opama ka kunaba sukaniyan maftooh na sompatun ka so tanween sa
lamul kalimah anbaloy a ‫لُح‬ ٓ ‫اٌْ ا‬, na ophuon ka tagowa ko oriyan o ainul
kalimah so alif o di na inioman ka ko oriyan o ainul kalimah so ‫ ذا‬na
phuliyo pun a dowa a seegha o ‫لُح‬ ٓ ‫ اٌْ ا‬na aya dun a kalilid na
makaaayon ko qiyas.
‫ذصهَق اٌْ الُح‬
َ‫ّٓ ْل َؼَ ّٓ ْل َؼ ََل ّٕ َٓلَا ّػَ و ٓلَ ُْ ّؼ‬
‫إ َٓلَا ّػَ و ٓلَ ُْ ّؼ َِح‬
ّ َ ‫ّٓ ْل َؼَِح ّٓ ْل َؼ َِر‬
َُ‫ّٓ ْل َؼاٍ ّٓ ْل َؼ َال ّٕ َٓلَا ّػَُ و ٓلَ ُْ ّؼ‬

ٓ ‫اٌْ ا‬. O phumbaal ka sa ٌْ‫ا‬


Giyangkai a miyaaloy na tasreef o ‫لُح‬
َُ‫ اُرلع‬na pakadaangka so tanda o mudhari go tagowangka sa poonan so
hamza o َُ‫ اٌْ اُرلع‬ago tagowingka sa fatha so ainul kalimah amay ka
kunaba maftooh. Giyabo so kambaal sa ismu tafdheel mudhakkar, mbaal
ka pun sa seegha o muannath. Oriyan o kapakadaangka ko tanda o
mudhari na tagowingka sa dhammah so faul kalimah go baloyangka a
sakin so ainul kalimah ago omanun ka sa oriyan o lamul kalimah so alif

13
‫‪maksorah go bhuging ka sa fatha so lamul kalimah anbaloy a ismu‬‬
‫‪tafdheel muannath.‬‬
‫ذصهَق اٌْ اُرلصَُ‬
‫ا َ ْكؼََ ا َ ْكؼَ ََل ّٕ ا َ ْكؼَِىَٕ اَكَا ّػَ و اكَ ُْ ّؼَ‬
‫إ ك ْؼََُِاخ كؼََ و كؼٍََُِ‬ ‫ك ْؼٍَِ ك ْؼََُِ ّ‬

‫‪ ٣‬ظٔاقٌ اُصاٍٗ ‪٤١١١‬‬ ‫ذٔد تاُفُه َىّ النتؼاء تؼك أُـهب‬


‫ٓكنٌح اُوهغثً تُد اُؼِْ‬

‫‪14‬‬
‫ذصهَق صهف اُصـُه‬
‫كَؼَ ََ ََ ْلؼََ كّ ْؼ ًَل كَه َى كَا ّػَ‬
‫َو ك ّؼ ََ َ ْل َؼَ ّك ْؼ ًَل كَمَاىَ َٓ ْلؼىٍ‬
‫َٓا كَؼَ ََ َٓا ك ّؼ ََ َُ ْْ ََ ْلؼَ َْ َُ ْْ َ ْلؼَ َْ‬
‫َل ََ ْلؼََ َل َ ْلؼََ َُٖ ََّ ْلؼَ ََ َُٖ َ ْلؼَ ََ‬
‫ََُُ ْل َؼَِ َّٖ َُُ ْل َؼَِ َّٖ ََُُ ْل َؼَِ ْٖ َُُ ْل َؼ ْ‬
‫ِٖ‬
‫الَ ْٓه ّٓ ْ٘ه‪:‬‬
‫اّ ْكؼَ َْ ُّر ْلؼَ َْ َُُّ ْلؼَ َْ ُُّ ْلؼَ َْ‬
‫اّ ْك َؼَِ َّٖ ُّر ْل َؼَِ َّٖ َُُّ ْل َؼَِ َّٖ ُُّ ْل َؼَِ َّٖ‬
‫اّ ْك َؼَِ ْٖ ُّر ْل َؼَِ ْٖ ُّ َُ ْل َؼَِ ْٖ ُُّ ْل َؼَِ ْٖ‬
‫ػ ْ٘ه‪:‬‬
‫واَُّ٘ ْهٍ َ‬
‫َل ذ َ ْلؼَ َْ َل ذ ْلؼَ َْ َل ََ ْلؼَ َْ َل َ ْلؼَ َْ‬
‫َل ذ َ ْل َؼَِ َّٖ َل ذ ْل َؼَِ َّٖ َل ََ ْل َؼَِ َّٖ َل َ ْل َؼَِ َّٖ‬
‫َل ذ َ ْل َؼَِ ْٖ َل ذ ْل َؼَِ ْٖ َل ََ ْل َؼَِ ْٖ ل َ ْل َؼَِ ْٖ‬
‫َّ‬
‫واُظ ْهف ّٓ ْ٘ه‪:‬‬
‫َٓ ْل َؼَ َٓ ْل َؼ ََل ّٕ َٓلَا ّػَ و ٓلَ ُْ ّؼَ‬
‫ل َُح ّٓ ْ٘ه‪:‬‬
‫َوا ٓ‬
‫ّٓ ْلؼََ ّٓ ْلؼَ ََل ّٕ َٓلَا ّػَ و ٓلَ ُْ ّؼَ‬
‫إ َٓلَا ّػَ و ٓلَ ُْ ّؼَِح‬
‫ّٓ ْل َؼَِح ّٓ ْلؼََِر َ ّ‬
‫ّٓ ْل َؼاٍ ّٓ ْل َؼا َل ّٕ َٓلَا ّػَُ و ٓلَ ُْ ّؼَُ‬
‫وا َ ْكؼََ اُر َ ْل ّ‬
‫عَُ أُمَ ًَّه ّٓ ْ٘ه‪:‬‬
‫ا َ ْكؼََ ا َ ْكؼَ ََل ّٕ اَ ْكؼَِىَٕ ا َكَا ّػَ و اكَ ُْ ّؼَ‬
‫وأُ َؤَّٗس ّٓ ْ٘ه‪:‬‬
‫إ ك ْؼَِ َُاخ ك َؼَ و ك َؼ ًَُِْ‬
‫ك ْؼًَِ ك ْؼَِ َُ ّ‬
‫واُرَّؼَعة ّٓ ْ٘ه‪:‬‬
‫َٓاا َ ْك َؼَِه و ا َ ْك ّؼ َْ ّت ّه‬

‫‪15‬‬
‫ص َر َي ْن ُ‬
‫ص ُر (صحيح)‬ ‫باب نَ َ‬
‫نهً‬ ‫امر‬ ‫اسم انفاعم‬ ‫مضارع‬ ‫ماضي‬ ‫معنً انمصدر‬ ‫مصدر‬
‫ل ذ َ ْ٘ص ْه‬ ‫ا ْٗص ْه‬ ‫َاصه‬
‫ٗ ّ‬ ‫ََ ْ٘صه‬ ‫ص َه‬
‫َٗ َ‬ ‫‪Katabang/kaogop‬‬ ‫صه‬ ‫اَُّ٘ ْ‬
‫ل ذفهض‬ ‫اـهض‬ ‫ـانض‬ ‫َفهض‬ ‫ـهض‬ ‫‪Kaliyo‬‬ ‫اُفهوض‬
‫ل ذكـَ‬ ‫اقـَ‬ ‫قاـَ‬ ‫َكـَ‬ ‫قـَ‬ ‫‪Kasold‬‬ ‫اُكـىٍ‬
‫ل ذوؼك‬ ‫اهؼك‬ ‫هاػك‬ ‫َوؼك‬ ‫هؼك‬ ‫‪Kaontod‬‬ ‫اُوؼىق‬
‫ل ذطِة‬ ‫اغِة‬ ‫غاُة‬ ‫َطِة‬ ‫غِة‬ ‫‪Kambabanog/kapamangni‬‬ ‫اُطَِة‬ ‫َّ‬
‫ل ذههب‬ ‫اههب‬ ‫هانب‬ ‫َههب‬ ‫ههب‬ ‫‪Kapalagoy‬‬ ‫اُ َه ْهب‬
‫ل ذؽهز‬ ‫اؼهز‬ ‫ؼانز‬ ‫َؽهز‬ ‫ؼهز‬ ‫‪Kambasok/kapamola‬‬ ‫اُ َؽ ْهز‬
‫ل ذٍره‬ ‫اٌره‬ ‫ٌاذه‬ ‫ٍَره‬ ‫ٌره‬ ‫‪Kasaphung‬‬ ‫ٍرْه‬ ‫اُ َّ‬
‫ل ذٌٍد‬ ‫اٌٌد‬ ‫ٌاًد‬ ‫ٌٍَد‬ ‫ٌٌد‬ ‫‪Karunuk‬‬ ‫اٌٍُىخ‬
‫ل ذفِك‬ ‫اـِك‬ ‫ـاُك‬ ‫َفِك‬ ‫ـِك‬ ‫‪Kathathak‬‬ ‫اُفِىق‬
‫ل ذًِٔ‬ ‫أًُ‬ ‫لًٓ‬ ‫ًَِٔ‬ ‫ًُٔ‬ ‫‪Kasko‬‬ ‫اَُِّ ًْٔ‬
‫ل ذٍوػ‬ ‫اٌوػ‬ ‫ٌاهػ‬ ‫ٍَوػ‬ ‫ٌوػ‬ ‫‪Kaolog‬‬ ‫اٍُوىغ‬
‫ل ذثِؾ‬ ‫اتِؾ‬ ‫تاُؾ‬ ‫َثِؾ‬ ‫تِؾ‬ ‫‪Kisampay‬‬ ‫اُثِىؽ‬
‫ل ذفِػ‬ ‫اـِػ‬ ‫ـاُػ‬ ‫َفِػ‬ ‫ـِػ‬ ‫‪Kasaog‬‬ ‫اُف َِْػ‬
‫ل ذٍ٘ط‬ ‫اٍٗط‬ ‫ٗاٌط‬ ‫ٍَ٘ط‬ ‫ٍٗط‬ ‫‪Kaawl‬‬ ‫اٍَُّْ٘ط‬
‫ل ذههك‬ ‫انهك‬ ‫ناهك‬ ‫َههك‬ ‫نهك‬ ‫‪Kapakatorog‬‬ ‫اُههىق‬
‫ل ذ٘لؿ‬ ‫اٗلؿ‬ ‫ٗاكؿ‬ ‫َ٘لؿ‬ ‫ٗلؿ‬ ‫‪Kaiyop‬‬ ‫اَُّ٘ ْلؿ‬
‫ل ذرهى‬ ‫اذهى‬ ‫ذانى‬ ‫َرهى‬ ‫ذهى‬ ‫‪Kabagak/kabotawanan/katarug‬‬ ‫اُر َّ ْهى‬
‫ل ذـهو‬ ‫اؿهو‬ ‫ؿانو‬ ‫َـهو‬ ‫ؿهو‬ ‫‪Kaspa‬‬ ‫اُـ َْهو‬
‫ل ذٌٔس‬ ‫آٌس‬ ‫ٓاًس‬ ‫ٌَٔس‬ ‫ٌٓس‬ ‫‪Katarug/kakadun‬‬ ‫اُ َٔ ٌْس‬
‫ل ذكُي‬ ‫اقُي‬ ‫قاُي‬ ‫َكُي‬ ‫قُي‬ ‫‪Kalalas‬‬ ‫اُك َُّْي‬
‫ل ذ٘وص‬ ‫اٗوص‬ ‫ٗاهص‬ ‫َ٘وص‬ ‫ٗوص‬ ‫‪Kakhorang‬‬ ‫اَُّ٘ ْوص‬

‫ب (صحيح)‬ ‫ب َي ْ‬
‫ض ِر ُ‬ ‫باب َ‬
‫ض َر َ‬
‫ل ذَع ّْهبْ‬ ‫اّظ ّْهبْ‬ ‫انب‬‫ظ ّ‬
‫َ‬ ‫ََع ّْهب‬ ‫ب‬
‫ظ َه َ‬
‫َ‬ ‫‪Kalambit/kabuntol/kapranug‬‬ ‫اُع َّْهب‬
‫ل ذـِة‬ ‫اؿِة‬ ‫ؿاُة‬ ‫َـِة‬ ‫ؿِة‬ ‫‪Kapakataban‬‬ ‫اُـ َِْة‬
‫ل ذٌمب‬ ‫اًمب‬ ‫ًالب‬ ‫ٌَمب‬ ‫ًمب‬ ‫‪Kapamokhag‬‬ ‫اُ ٌّ ْمب‬
‫ل ذٌٍة‬ ‫اًٍة‬ ‫ًاٌة‬ ‫ٌٍَة‬ ‫ًٍة‬ ‫‪Kapangawyagan/kakowa‬‬ ‫اُ ٌٍَْة‬
‫ل ذـله‬ ‫اؿله‬ ‫ؿاكه‬ ‫َـله‬ ‫ؿله‬ ‫‪Karila‬‬ ‫اُ َٔ ْـ ّل َهج‬
‫ل ذٌٍه‬ ‫اًٍه‬ ‫ًَا ٌّه‬ ‫ٌٍَه‬ ‫ًٍه‬ ‫‪Kaputol/kathupd‬‬ ‫اُ ٌٍَْه‬
‫ل ذعًِ‬ ‫اظًِ‬ ‫ظاًُ‬ ‫َعًِ‬ ‫ظًِ‬ ‫‪Kaontod‬‬ ‫اُعِىي‬
‫ل ذصثه‬ ‫اصثه‬ ‫صاته‬ ‫َصثه‬ ‫صثه‬ ‫‪Katigur‬‬ ‫صثْه‬ ‫اُ َّ‬
‫ل ذؽثً‬ ‫اؼثً‬ ‫ؼاتً‬ ‫َؽثً‬ ‫ؼثً‬ ‫‪Kakalaboso/karun‬‬ ‫اُ َؽثًْ‬

‫‪16‬‬
‫ل ذهظغ‬ ‫انظغ‬ ‫ناظغ‬ ‫َهظغ‬ ‫نظغ‬ ‫‪Kakasoy‬‬ ‫اُهظىع‬
‫ل ذصهف‬ ‫اصهف‬ ‫صانف‬ ‫َصهف‬ ‫صهف‬ ‫‪Kasambi‬‬ ‫ص ْهف‬ ‫اُ َّ‬
‫ل ذؼهف‬ ‫اػهف‬ ‫ػانف‬ ‫َؼهف‬ ‫ػهف‬ ‫‪Kakilala‬‬ ‫اُ َٔ ْؼ ّهكَح‬
‫ل ذؼصه‬ ‫اػصه‬ ‫ػاصه‬ ‫َؼصه‬ ‫ػصه‬ ‫‪Katumuk‬‬ ‫صه‬ ‫اُ َؼ ْ‬
‫ل ذؽِن‬ ‫اؼِن‬ ‫ؼاُن‬ ‫َؽِن‬ ‫ؼِن‬ ‫‪Kapagopaw‬‬ ‫اُ َؽ ِْن‬
‫ل ذفهم‬ ‫اـهم‬ ‫ـانم‬ ‫َفهم‬ ‫ـهم‬ ‫‪Kagisi‬‬ ‫اُف َْهم‬
‫ل ذٍهم‬ ‫اٌهم‬ ‫ٌانم‬ ‫ٍَهم‬ ‫ٌهم‬ ‫‪Kapamankaw‬‬ ‫ٍ َههَح‬ ‫اُ َ‬
‫ل ذهِي‬ ‫اهِي‬ ‫هاُي‬ ‫َهِي‬ ‫هِي‬ ‫‪Kabinasa‬‬ ‫اُ َهَلَى‬
‫ل ذؽَٔ‬ ‫اؼَٔ‬ ‫ؼآَ‬ ‫َؽَٔ‬ ‫ؼَٔ‬ ‫‪Kaawid‬‬ ‫اُ َؽ َْٔ‬
‫ل ذؼكٍ‬ ‫اػكٍ‬ ‫ػاقٍ‬ ‫َؼكٍ‬ ‫ػكٍ‬ ‫‪Kapaginontolan‬‬ ‫اُؼَكٍْ‬
‫ل ذ٘ىٍ‬ ‫اٗىٍ‬ ‫ٗاوٍ‬ ‫َ٘ىٍ‬ ‫ٗىٍ‬ ‫‪Kababa/katoron‬‬ ‫اُ٘ىوٍ‬
‫ل ذـٍَ‬ ‫اؿٍَ‬ ‫ؿاٌَ‬ ‫َـٍَ‬ ‫ؿٍَ‬ ‫‪Kaonab‬‬ ‫اُـٍََْ‬
‫ل ذٌشق‬ ‫اًشق‬ ‫ًاشق‬ ‫ٌَشق‬ ‫ًشق‬ ‫‪Kasawa‬‬ ‫اُ ٌَ ْشق‬

‫س َم ُع (صحيح)‬
‫س ِم َع َي ْ‬
‫َباب َ‬
‫لَ ذ َْه ًَةْ‬ ‫ا ّْن ًَةْ‬ ‫َنا ًّة‬ ‫ََ ْه ًَة‬ ‫ة‬‫َن ًّ َ‬ ‫‪Kapagda‬‬ ‫اُهًىب‬
‫ل ذشهب‬ ‫اشهب‬ ‫شانب‬ ‫َشهب‬ ‫شهب‬ ‫‪Kainom‬‬ ‫اُش ْهب‬
‫ل ذِثس‬ ‫اُثس‬ ‫لتس‬ ‫َِثس‬ ‫ُثس‬ ‫‪Kapagthay‬‬ ‫اُِثْس‬
‫ل ذؽٔك‬ ‫اؼٔك‬ ‫ؼآك‬ ‫َؽٔك‬ ‫ؼٔك‬ ‫‪Kabantog‬‬ ‫اُ َؽ ْٔك‬
‫ل ذٍؼك‬ ‫اٌؼك‬ ‫ٌؼُك‬ ‫ٍَؼك‬ ‫ٌؼك‬ ‫‪Katagumpiya/kapiyapiya‬‬ ‫ٍؼَاقَج‬ ‫اُ َّ‬
‫ل ذِؼن‬ ‫اُؼن‬ ‫لػن‬ ‫َِؼن‬ ‫ُؼن‬ ‫‪Kadila‬‬ ‫اُِؼىم‬
‫ل ذشهك‬ ‫اشهك‬ ‫شاهك‬ ‫َشهك‬ ‫شهك‬ ‫‪Kasaksi‬‬ ‫ش َهاقَج‬ ‫اُ َّ‬
‫ل ذِثً‬ ‫اُثً‬ ‫لتً‬ ‫َِثً‬ ‫ُثً‬ ‫‪Kasolot‬‬ ‫اُِثًْ‬
‫ل ذؼطً‬ ‫اػطً‬ ‫ػاغً‬ ‫َؼطً‬ ‫ػطً‬ ‫‪Kawaw‬‬ ‫طً‬ ‫اُ َؼ ْ‬
‫ل ذؽلع‬ ‫اؼلع‬ ‫ؼاكع‬ ‫َؽلع‬ ‫ؼلع‬ ‫‪Kalangag/kalahar‬‬ ‫اُؽ ْلع‬ ‫ّ‬
‫ل ذعؽي‬ ‫اظؽي‬ ‫ظاؼي‬ ‫َعؽي‬ ‫ظؽي‬ ‫‪Kasinga‬‬ ‫اُعؽْ ي‬ ‫ّ‬
‫ل ذعهَ‬ ‫اظهَ‬ ‫ظاهَ‬ ‫َعهَ‬ ‫ظهَ‬ ‫‪Di katukawi‬‬ ‫اُ َع ْهَ‬
‫ل ذؼِْ‬ ‫اػِْ‬ ‫ػاُْ‬ ‫َؼِْ‬ ‫ػِْ‬ ‫‪Kakhunala‬‬ ‫اُ ّؼ ِْْ‬
‫ل ذلهْ‬ ‫اكهْ‬ ‫كاهْ‬ ‫َلهْ‬ ‫كهْ‬ ‫‪Kasabot‬‬ ‫اُلَ ْهْ‬
‫ل ذوكّ‬ ‫اهكّ‬ ‫هاقّ‬ ‫َوكّ‬ ‫هكّ‬ ‫‪Kapakawma‬‬ ‫اُوكوّ‬
‫ل ذِؽن‬ ‫اُؽن‬ ‫لؼن‬ ‫َِؽن‬ ‫ُؽن‬ ‫‪Kadukt‬‬ ‫اُِؽىم‬
‫ل ذٍٔػ‬ ‫أٌػ‬ ‫ٌآػ‬ ‫ٍَٔػ‬ ‫ٌٔػ‬ ‫‪Kanapi‬‬ ‫ٍ ْٔػ‬ ‫اُ َّ‬

‫‪17‬‬
‫باب فَتَ َح َي ْفت َ ُح (صحيح)‬
‫ل ذ َ ْلرَػْ‬ ‫اّ ْكرَػْ‬ ‫كَا ّذػ‬ ‫ََ ْلر َػ‬ ‫كَر َ َػ‬ ‫‪aKulaK‬‬ ‫اُلَرْػ‬
‫ل ذمهة‬ ‫الهة‬ ‫لاهة‬ ‫َمهة‬ ‫لهة‬ ‫‪Kasong/kalalakaw‬‬ ‫اُمهَاب‬ ‫ّ‬
‫ل ذعهغ‬ ‫اظهغ‬ ‫ظانغ‬ ‫َعهغ‬ ‫ظهغ‬ ‫‪Kapali‬‬ ‫اُ َع ْهغ‬
‫ل ذٔكغ‬ ‫آكغ‬ ‫ٓاقغ‬ ‫َٔكغ‬ ‫ٓكغ‬ ‫‪Kapodi‬‬ ‫اُ َٔكْغ‬
‫ل ذعؽك‬ ‫اظؽك‬ ‫ظاؼك‬ ‫َعؽك‬ ‫ظؽك‬ ‫‪Khapalaw‬‬ ‫اُعؽـىق‬
‫ل ذ٘هط‬ ‫اٗهط‬ ‫ٗاهط‬ ‫َ٘هط‬ ‫ٗهط‬ ‫‪Katindug‬‬ ‫اُ٘هىض‬
‫ل ذهكغ‬ ‫انكغ‬ ‫ناكغ‬ ‫َهكغ‬ ‫نكغ‬ ‫‪Kiporoon‬‬ ‫اُه ْكغ‬ ‫َّ‬
‫ل ذككغ‬ ‫اقكغ‬ ‫قاكغ‬ ‫َككغ‬ ‫قكغ‬ ‫‪Kapakadaa‬‬ ‫اُكَّكغْ‬
‫ل ذىنع‬ ‫اونع‬ ‫وانع‬ ‫َىنع‬ ‫ونع‬ ‫‪Kapamola/kambasok‬‬ ‫اُى ْنع‬ ‫َّ‬
‫ل ذوطغ‬ ‫اهطغ‬ ‫هاغغ‬ ‫َوطغ‬ ‫هطغ‬ ‫‪Kapotol‬‬ ‫طغ‬‫اُوَ ْ‬
‫ل ذٔ٘غ‬ ‫آ٘غ‬ ‫ٓاٗغ‬ ‫َٔ٘غ‬ ‫ٓ٘غ‬ ‫‪Kasapar/karn‬‬ ‫اُ َٔ ْ٘غ‬
‫ل ذعؼَ‬ ‫اظؼَ‬ ‫ظاػَ‬ ‫َعؼَ‬ ‫ظؼَ‬ ‫‪Kambaal‬‬ ‫اُ َع ْؼَ‬
‫ل ذطثؿ‬ ‫اغثؿ‬ ‫غاتؿ‬ ‫َطثؿ‬ ‫غثؿ‬ ‫‪Katinda‬‬ ‫َّ‬
‫اُطثْؿ‬
‫ل ذصهؾ‬ ‫اصهؾ‬ ‫صانؾ‬ ‫َصهؾ‬ ‫صهؾ‬ ‫‪Kakisuk/kakoryak‬‬ ‫ص ْهـَح‬ ‫اُ َّ‬
‫ل ذٍثػ‬ ‫اٌثػ‬ ‫ٌاتػ‬ ‫ٍَثػ‬ ‫ٌثػ‬ ‫‪Kalangoy‬‬ ‫ٍثَا َؼح‬ ‫اُ َّ‬
‫ل ذفِغ‬ ‫اـِغ‬ ‫ـاُغ‬ ‫َفِغ‬ ‫ـِغ‬ ‫‪Kaada/kakowaa‬‬ ‫اُفَِغْ‬
‫ل ذوِغ‬ ‫اهِغ‬ ‫هاُغ‬ ‫َوِغ‬ ‫هِغ‬ ‫‪Kabadot‬‬ ‫اُوَ ِْغ‬
‫ل ذٔعؾ‬ ‫آعؾ‬ ‫ٓاظؾ‬ ‫َٔعؾ‬ ‫ٓعؾ‬ ‫‪Kaspa‬‬ ‫اُ َٔعْؾ‬
‫ل ذطؽٖ‬ ‫اغؽٖ‬ ‫غاؼٖ‬ ‫َطؽٖ‬ ‫غؽٖ‬ ‫‪Kabowayo‬‬ ‫اُطؽْ ٖ‬ ‫َّ‬

‫باب ك َُر َم يَك ُْر ُم (صحيح)‬


‫ل ذ َ ْوهبْ‬ ‫ا ْههبْ‬ ‫انب‬‫هَ ّ‬ ‫ََ ْوهب‬ ‫ب‬‫هَه َ‬ ‫‪aKaKaK‬‬ ‫اُو ْهب‬
‫ل ذثؼك‬ ‫اتؼك‬ ‫تاػك‬ ‫َثؼك‬ ‫تؼك‬ ‫‪aKtKwKa‬‬ ‫اُث ْؼك‬
‫ل ذثصه‬ ‫اتصه‬ ‫تاصه‬ ‫َثصه‬ ‫تصه‬ ‫‪aKKuKK‬‬ ‫انج‬ ‫ص َ‬ ‫اُ َث َ‬
‫ل ذٌصه‬ ‫اًصه‬ ‫ًاشه‬ ‫ٌَصه‬ ‫ًصه‬ ‫‪aKaKaKaKau‬‬ ‫اُ ٌَصْ َهج‬
‫ل ذصؼة‬ ‫اصؼة‬ ‫صاػة‬ ‫َصؼة‬ ‫صؼة‬ ‫‪aKarla‬‬ ‫صؼى َتح‬ ‫اُ َّ‬
‫‪aKaKaKuK K‬‬
‫ل ذشهف‬ ‫اشهف‬ ‫شانف‬ ‫َشهف‬ ‫شهف‬ ‫‪glaKar‬‬
‫ش َهاكَح‬ ‫اُ َّ‬
‫ل ذؼظْ‬ ‫اػظْ‬ ‫ػاظْ‬ ‫َؼظْ‬ ‫ػظْ‬ ‫‪aKaKaKuK‬‬ ‫ظ َٔح‬ ‫اُؼَ ْ‬
‫‪aKyKuaK K‬‬
‫ل ذٌهّ‬ ‫اًهّ‬ ‫ًانّ‬ ‫ٌَهّ‬ ‫ًهّ‬ ‫‪aKrKKaKwKa‬‬
‫اُ ٌَ َها َٓح‬

‫‪18‬‬

You might also like