‫اعتماد به نفس‬

‫خودباوری یا اعتماد به نفس (به انگلیسی‪ ،)Self-confidence :‬یکی از ویژگی‌های روانی است که شخص در آن به‌دلیل‬
‫تجربه‌های قبلی‪ ،‬به توانایی‌ها و استعدادهای خود در موفقیت انجام کارها به‌طور موفقیت‌آمیز اعتماد و باور دارد‪.‬‬
‫خصوصیت دارا بودن اعتماِد به خویشتن‪ ،‬نقش حیاتی در توسعه و پیشرفت و موفقیت فرد دارد‪ ]۱[.‬پژوهشگران دریافتند که‬
‫برخالف آنچه تصور می‌شود‪ ،‬اعتماد به نفس کودکان تا پنج سالگی به‌طور کامل شکل می‌گیرد‪ .‬محققان آمریکایی می‌گویند‬
‫کودکان‪ ،‬زمانی که پنج ساله می‌شوند‪ ،‬از احساس اعتماد به نفسی برخوردار هستند که به لحاظ تکامل با بزرگساالن قابل‬
‫مقایسه است‪ .‬تاکنون گمان می‌رفت که کودکان تا پیش از رسیدن به سنی که به دبستان بروند‪ ،‬کم‌سن و سال هستند و‬
‫نمی‌توانند احساس منفی یا مثبتی به خود داشته باشند؛[‪ ]۲‬اما این موضوع‪ ،‬صحیح نیست؛ زیرا وقتی عصبانی و ناراحت‬
‫هستیم و کودکی را در آغوش می‌گیریم کودک به‌شدت احساس ناراحتی می‌کند؛ ولی هنگامی که ما آرامش‪ ،‬احساس عشق‬
‫و اعتماد به نفس داریم و کودکی را در آغوش می‌گیریم کودک در آغوش ما آرام می‌گیرید و لبخند می‌زند؛ پس‪ ،‬کودکان‬
‫کامًال احساسات ما را درک می‌کنند‪.‬‬

‫‪Persuasion Illustration Chapter 1‬‬

‫رابطٔه والدین سخت‌گیر و اعتماد به نفس‬
‫اشخاص به خود‬
‫براساس روان‌شناسان برجسته‪ ،‬روش‌های سخت‌گیرانه والدین‪ ،‬منجر به کاهش اعتماد به نفس در فرزندانشان می‌شود؛ چرا‬
‫[‪]۳‬‬
‫که این امر‪ ،‬باعث عدم قدرت تصمیم‌گیری فرد شده و در وضعیت‌های گوناگون‪ ،‬او را به چالش می‌کشد‪.‬‬

‫اعتماد به نفس‪ ،‬عامل اکتسابی است که از بدو تولد‪ ،‬پایه‌های آن در ذهن هر یک از انسان‌ها گذاشته می‌شود و به مرور زمان‪،‬‬
‫این امر‪ ،‬گسترده‌تر و عمیق‌تر می‌شود‪ .‬متأسفانه در بسیاری از خانواده‌های سنتی‪ ،‬چون مهم‌ترین مسئله برای والدین‪،‬‬
‫حرف‌شنوی و تسلیم بودن فرزندان است‪ ،‬اغلب با ایجاد محدودیت‌های غیرضروری و مشکل‌آفرین‪ ،‬مانع رشد اعتماد به نفس‬
‫در کودکانشان شده که همین امر در بزرگ‌سالی باعث عدم خودباوری و اتکای به نفس در آنان می‌شود‪.‬‬

‫رفتارهای کالسی دانش‌آموزان و اعتماد‬

‫به‌نفس‬
‫دانش‌آموزان بخش زیادی از وقت خود را در مدارس و کالس‌های درس می‌گذرانند و رفتارها و وقایعی که در کالس‬
‫می‌گذرد تأثیر قابل توجهی بر میزان اعتماد به‌نفس آن‌ها خواهد گذاشت تداعی اهداف واقع‌گرایانه برای دانش‌آموزان یکی‬
‫از عوامل مهم اثرگذار تقویت اعتماد به‌نفس آن‌هاست و هنگامی که معلم و والدین انتظارات غیرقابل دسترسی را از‬
‫دانش‌آموز خود داشته باشند‪ ،‬امکان کاهش اعتماد به‌نفس یک دانش‌آموز وجود خواهد داشت‪ .‬کوثر آرین نژاد‪ ،‬از‬
‫پژوهشگران تعلیم و تربیت در تحقیقی به اعتماد به نفس دانش آموزان پرداخته‌است وی محیط کالس و مدرسه را موقعیت‬
‫[‪]۴‬‬
‫و مکان خوبی برای ارتقای عزت نفس و خودباوری در دانش آموزان می‌شمارد‬

‫مربع اعتماد به نفس‬

‫در حقیقت اعتماد به نفس‪ ،‬تقابلی است از این چهار پدیده‪:‬‬
 ‫‪ .1‬باور‬
‫‪ .2‬رفتار‬
‫‪ .3‬احساس‬
‫‪ .4‬عشق‬
‫اگرچه نقطه شروع اعتماد به نفس باورهای مثبت و پیش‌برنده است‪ ،‬هر یک از این سه‪ ،‬چون اضالع یک مثلث بر دو ضلع‬
‫دیگر اثر می‌گذارد‪ .‬در واقع هر باور و تفکر مثبت‪ ،‬رفتار مثبتی به دنبال می‌آورد و بروز این رفتار‪ ،‬احساس مثبت خاصی در‬
‫شخص ایجاد می‌کند‪ .‬این احساس مثبت‪ ،‬آن باور اولیه را تقویت می‌کند و باورهای استوار‪ ،‬رفتارهای استوارتر و‬
‫[‪]۵‬‬
‫گسترده‌تری به دنبال دارند که به نوبٔه خود‪ ،‬باعث به‌وجود آمدن احساسی عالی می‌شوند‪.‬‬

‫تکنیک‌های ساده برای افزایش اعتماد به‬

‫نفس‬

‫‪ .1‬با اعتماد رفتار کنید؛ برای مثال‪ ،‬سرتان را باال‬

‫نگه دارید‪ ،‬قوز نکنید و صاف بنشینید‪ ،‬کمی‬
‫شانه‌هایتان را عقب ببرید تا کمرتان صاف باشد‬
‫و مستقیم به مخاطبتان نگاه کنید‪.‬‬
‫‪ .2‬لباس مناسب بپوشید؛ زمانی که ظاهر مناسبی‬
‫دارید احساس بهتری نیز خواهید داشت‪ .‬اگر‬
‫لباس و وسایلی انتخاب کنید که مناسب‬
‫شخصیت و شغل و سبک زندگی‌تان بوده و‬
‫باعث شوند که احساس خوبی داشته باشید‪،‬‬
‫ناخودآگاه اعتماد به‌نفس‌تان افزایش می‌یابد‪.‬‬
‫‪ .3‬با قاطعیت صحبت کنید؛ سخنرانان بزرگ با‬
‫اطمینان و قاطعیت و با لحنی ثابت و ریتمیک‬
‫حرف می‌زنند‪.‬‬
‫‪ .4‬مثبت‌اندیش باشید؛ انرژی مثبت‪ ،‬منجر به‬
‫شکل‌گیری نتایج مثبت می‌شود؛ پس نیمٔه پر‬
‫لیوان را ببینید و ذهنتان را بر فعل توانستن‬
‫متمرکز کنید‪.‬‬
‫‪ .5‬فعالیت کنید؛ بی‌تحرکی و انجام ندادن هیچ‬
‫کاری‪ ،‬ترس و شک را افزایش می‌دهد و در‬
 ‫مقابل‪ ،‬فعالیت‪ ،‬اعتماد و شجاعت را بیش‌تر‬
‫می‌کند‪.‬‬
‫‪ .6‬آماده باشید؛ آمادگی‪ ،‬مانع عملکرد ضعیف‬
‫می‌شود؛ آمادگی بیش‌تر باعث می‌شود که به‬
‫قابلیت‌ها و توانایی‌های خود اعتماد بیش‌تری‬
‫داشته باشید‪.‬‬
‫‪ .7‬خودتان را دوست داشته باشید و تصویری را که‬
‫از خود دارید بهبود دهید؛ اگر قصد دارید که در‬
‫جمعی حاضر شوید یا فعالیت جدیدی را انجام‬
‫دهید؛ اما از انجام آن‪ ،‬هراس دارید‪ ،‬می‌توانید از‬
‫تکنیک‌های «ان ال پی» نیز استفاده کنید‪.‬‬
‫تصویری که از خود دارید را ویرایش کنید؛ بدین‬
‫صورت که به یک رفتار در گذشته فکر کنید که‬
‫به‌خوبی در آن‪ ،‬مهارت داشتید؛ سپس این‬
‫تصویر و حس خوب را به اکنون بیاورید و‬
 ‫جایگزین تصویر فعلی کنید؛ خواهید دید که‬
‫ترس و اضطراب شما کاهش یافته و عملکرد‬
‫داشت‪]۶[.‬‬ ‫بهتری خواهید‬
‫‪ .8‬برچسب نزدن؛ برای مثال‪ ،‬از کلماتی همچون‪:‬‬
‫خِپ ل یا خرس گنده… استفاده نکنید و به‌جای‬
‫این کلمات از «من به تو افتخار می‌کنم» یا «تو‬
‫می‌توانی» … استفاده کنید‪.‬‬
‫‪ .9‬ارتباط با افراد دارای اعتماد به نفس باال؛ زمانی‬
‫که به اشخاص خودپندار و «با اعتماد به نفس‬
‫باال» ارتباط برقرار کنید‪ ،‬از او الگو گرفته و خود‪،‬‬
‫اعتماد به نفس باالیی خواهید یافت‪.‬‬
‫‪ .10‬ورزش کنید؛ ورزش کردن و داشتن تناسب اندام‪،‬‬
‫باعث ایجاد اعتماد به نفس باالیی خواهد شد‪.‬‬
‫‪ .11‬چند هدف را برای خود‪ ،‬تعیین کرده و مراحل‬
‫دستیابی به آن‌ها را نیز مشخص کنید‪ .‬یادتان‬
 ‫باشد که این اهداف نباید حتمًا اهدافی بزرگ‬
‫باشند‪ .‬همیشه این مَث ل را در ذهن خود داشته‬
‫باشید‪« :‬سنگ بزرگ‪ ،‬نشانه نزدن است»‪ .‬این‬
‫هدف‌ها می‌توانند چیزهایی کوچک‪ ،‬همچون‪:‬‬
‫پخت کیک یا برنامه‌ریزی برای گذارندن یک شب‬
‫با دوستان باشند؛ فقط کافی است که تعدادی از‬
‫آن‌ها را انجام دهید تا بتوانید موارد‬
‫انجام‌داده‌شده را در لیست برنامه‌های خود‪ ،‬تیک‬
‫بزنید‪ .‬تیک زدن این لیست باعث افزایش اعتماد‬
‫به نفس شما با توجه به توانایی‌های‌تان شده و‬
‫به شما در انجام کارهای‌تان کمک می‌کند‪.‬‬

‫اعتماد به نفس در کودکان‬

‫پرورش اعتماد به نفس در کودکان مهم‌ترین عامل برای مقابله با چالش‌هایی است که در بزرگسالی با آن رو به رو می‌شوند‪.‬‬
‫اعتماد به نفس یک فرد عمدتًا در دوران کودکی شکل می‌گیرد‪ .‬کودکان با اعتماد به نفس معموًال در بزرگسالی بیشتر از‬
‫زندگی خود لذت می‌برند و کمتر با افسردگی مواجه می‌شوند‪ .‬کمبود اعتماد به نفس کودک باعث می‌شود بعدًا در دوران‬
‫نوجوانی توانایی ارتباط با همساالن خود را نداشته باشد و یک شخص گوشه‌گیر و منزوی شود‪.‬‬
 ‫نشانه‌های کمبود اعتماد به نفس‬

‫‪ .1‬شخص دوست دارد که شبیه افراد دیگر باشد‪.‬‬

‫‪ .2‬احساس حقارت و ناتوانی‪.‬‬
‫‪ .3‬ناتوانی در تصمیم‌گیری‌های ساده‪.‬‬
‫‪ .4‬ترس از انجام کارهای جدید‪.‬‬
‫‪ .5‬ناامیدی به آینده‪.‬‬
‫‪ .6‬دچار استرس شدن در رویارویی با وضعیت‬
‫جدید‪.‬‬
‫‪ .7‬دشواری در ابراز و بیان احساسات‪.‬‬
‫‪ .8‬ابراز نیاز شدید به مورد توجه و تشویق قرار‬
‫گرفتن از سوی دیگران‪.‬‬
‫‪ .9‬زورگویی کودک (مبتال به ضعف نفس) به افراد‬
‫کم‌سن‌تر از خود‪.‬‬
 ‫‪ .10‬کم‌حرف بودن کودک در اجتماع‪.‬‬

‫پیامدهای منفی نداشتن اعتماد به نفس‬

‫عدم داشتن اعتماد به نفس می‌تواند پیامدهای منفی گسترده‌ای برای یک فرد داشته باشد‪ .‬در زیر تعدادی از این پیامدها را‬
‫بررسی خواهیم کرد‪ .۱ :‬روابط شخصی‪ :‬عدم اعتماد به نفس ممکن است باعث شود که شخص دچار مشکالت در برقراری و‬
‫حفظ روابط شخصی شود‪ .‬این شخص ممکن است به خود شک و تردید برسد و به دلیل نداشتن اعتماد به نفس‪ ،‬نتواند به‬
‫طور صحیح با دیگران ارتباط برقرار کند و روابط عمیق و معناداری را تجربه کند‪.‬‬

‫‪ .۲‬عملکرد تحصیلی و شغلی‪ :‬اعتماد به نفس ضروری است برای دستیابی به موفقیت در تحصیالت و شغل‪ .‬وقتی کسی به‬
‫خود اعتماد ندارد‪ ،‬ممکن است در مواجهه با چالش‌ها و موقعیت‌های جدید به راحتی ناامید شود و از فرصت‌های بالقوه‬
‫عبور کند‪ .‬همچنین‪ ،‬عدم اعتماد به نفس می‌تواند تاثیر منفی بر عملکرد کاری داشته باشد و باعث کاهش بهره‌وری و عدم‬
‫ارضایش در شغل گردد‪.‬‬

‫‪ .۳‬رشد شخصی‪ :‬اعتماد به نفس مهمترین عامل برای رشد و توسعه شخصی است‪ .‬وقتی اعتماد به نفس وجود ندارد‪ ،‬فرد‬
‫ممکن است تمایلی به خودباوری نداشته باشد و از به دست آوردن تجربه‌های جدید و مواجهه با تغییرات در زندگی خود‬
‫بپرهیزد‪ .‬این می‌تواند باعث محدود شدن رشد و توسعه فردی شود‪.‬‬

‫‪ .۴‬سالمت روانی‪ :‬عدم اعتماد به نفس ممکن است باعث افزایش استرس‪ ،‬اضطراب و افسردگی شود‪ .‬فردی که به خودش‬
‫اعتماد ندارد ممکن است درگیر افکار منفی و خودتحقیری شود و باعث شود که احساس تنهایی و ناراحتی بیشتری داشته‬
‫باشد‪.‬‬

‫منابع‬

‫‪Physical punishment and self-esteem" (htt" .1‬‬

‫‪p://www.ukessays.com/essays/theology/p‬‬
‫‪hysical-punishment-and-self-esteem.php).‬‬
 ‫‪( UKEssays‬به انگلیسی)‪Retrieved .‬‬
‫‪‌.2015-12-04‬‬
‫‪ .2‬اعتماد به نفس در کودکان تا ‪ 5‬سالگی شکل می‌گیرد‬
‫(‪. )/http://www.irna.ir/fa/News/81824654‬‬
‫[خبرگزاری جمهوری اسالمی(ایرنا)‬
‫‪] http://www.irna.ir‬‬
 »‫ «اعتماد به نفس پایین در فرزندان والدین سخت‌گیر‬.3
https://web.archive.org/web/2014111817(
2029/http://www.shafaqna.com/persian/ot
her-services/social-and-cultural/item/8898
9-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%85%D8%
A7%D8%AF-%D8%A8%D9%87-%D9%86%D
9%81%D8%B3-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%
DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%8
1%D8%B1%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A
7%D9%86-%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%
AF%DB%8C%D9%86-%D8%B3%D8%AE%D
8%AA%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%
‫ بایگانی‌شده‬.۲۰۱۴-۱۰-۰۳ .Shafaqna English . )B1
http://www.shafaqna.com/persian/( ‫از اصلی‬
other-services/social-and-cultural/item/889
89-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%85%D
8%A7%D8%AF-%D8%A8%D9%87-%D9%86%
 D9%81%D8%B3-%D9%BE%D8%A7%DB%8
C%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%
81%D8%B1%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%
A7%D9%86-%D9%88%D8%A7%D9%84%D
8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%B3%D8%AE%
D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D
‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۱۴ ‫ نوامبر‬۱۸ ‫) در‬8%B1
.۲۰۱۴-۱۰-۰۳
.‫ مقاله‬.4
/‫سید مجتبی حورایی‬/‫ کلید موفقیت‬،‫ اعتماد به نفس‬.5
11 ‫ صفحه‬/‫ مولف‬:‫ناشر‬
http( ‫ کتاب زمانی برای تغییر‬.)۱۳۸۹( ‫ سجاد زمانی‬.6
s://tehrannlp.com/self-confidence-with-nl
.۶۸ .‫ صص‬.‫ موسسه خانه ان ال پی ایران‬:‫ تهران‬. )/p
: ‫مقاله‬

/https://bayanik.com/product/self-confidence-comprehensive-course
‫برگرفته از «?‪https://fa.wikipedia.org/w/index.php‬‬
‫‪&oldid=39313761‬اعتماد_به_نفس=‪»title‬‬

‫این صفحه آخرین‌بار در‏‪ ۱۷‬آوریل ‪ ۲۰۲۴‬ساعت‏‪ ۰۳:۴۵‬ویرایش‬

‫شده است‪• .‬‬
‫محتوا تحت ‪ CC BY-SA 4.0‬در دسترس است‬
‫مگر خالفش ذکر شده باشد‪.‬‬