2

Table of Content

Page

1.Introduction of international trade………………………………………………..

2.Top Ten Documents used in international trade………………………

2.1 International Purchase Order

2.2 International Commercial Invoice

2.3 Packing List

2.4 IRREVOCABLE letter of Credit

2.5 CRM Transport Document

2.6 Bill of Lading

2.7 Air Way Bill

2.8 Multimodal Bill of Lading

2.9 Certificate of Origin

2.10 Inspection Certificate

3.Transport Document: SEA,ROAD,AIR,MULTI MODAL

International Trade Documents: 10 Top Documents

3
 1.INTERNATIONAL TRADE DOCUMENTS Top 10 Documents used in Export

and Import Procedures

 2. INTRODUCTION Export and Import Documents lies at the heart of

all international trade transactions. In provides exporters and

importers with an accounting record; shipping and logistics

companies with instructions of what to do with freight

information; and banks with instructions and accounting tools for

collecting payments. Export documents are more complex than those

used for domestic sales due to the special characteristics of

international trade: geographical distance, different customs

laws, different means of transport, greater risks, etc. The

documents required for each shipment will depend on the

conditions of sale (Inco terms) agreed between seller and buyer.

. TOP TEN DOCUMENTS USED IN INTERNATIONAL TRADE

1. Purchase Order

2. CMR Document

3. Commercial Invoice

4. Airway Bill AWB

5. Packing List

6. Bill of Lading B/L

7. Letter of Credit

8. Multimodal Bill of Lading FBL

4
9. Certificate of Origen

10. Inspection Certificate

 1.INTERNATIONAL PURCHASE ORDER Usually, international

transactions are based on the buyer´s Purchase Order. Issuance of

an international purchase order is normally preceded by an

exchange of information between exporter and importer with

respect to the price, quality and quantity of products, etc. The

International Purchase Order may constitute a binding offer or a

binding acceptance, depending on the circumstances. Usually in

international transactions involving a large commercial buyer,

the purchase order is often the main contract form and

constitutes the first legally binding offer. In such cases, the

seller´s signature of the purchase order will constitute the

acceptance of the transaction. Model of International Purchase

Order ready to use. Model of International Purchase Order Annex1.

 A. INTERNATIONAL PURCHASE ORDER What is used for Sender and

recipient Practical advice Document template

 B. WHAT IS USED FOR It is a document that replaces the

international sale contract in transactions of small amount of

money or when in the sector’s practice, contracts are not used to

document international sales. Apart from the data of the buyer,

it also includes basic information about the exportation that is

going to be made.

5
  C. SENDER AND RECIPIENTSender: the exporter and, sometimes,

the importer.

 Recipient: Importer and the issuing bank in the event that the

payment is made by Letter of Credit.

 C. PRACTICAL ADVICE • usually it is the exporter who issues this

document. Nevertheless, sometimes, companies with international

purchase experience (such trading companies) have their own

international purchase order template where they establish the

purchase conditions to their suppliers. • International purchase

orders must be numbered in accordance with a correlative issuing

date system. The number of the international purchase order can

be then included in the corresponding commercial invoice, as a

reference.The international purchase order must be signed by both

(buyer and seller) parties. Apart from the stamp of the

companies, this document must include the signature of a person

(administrator, director) authorized to do it.

 2. INTERNATIONAL COMMERCIAL INVOICE The International Commercial

Invoice is an administrative document which contains all the

information about the international sale. The item, quantity,

price for the products/services sold, delivery and payment

conditions, as well as the taxes and other expenses that might be

included in the sale, are detailed in an International Commercial

Invoice. The importer, with the original of the International

6
 Commercial Invoice, declares to the tax authority of his country

the amount that it must pay, to who it is going to pay and the

agreed means of payment. For the exporter, this document means a

documentary evidence of the sales that it has made in foreign

markets. Model of International Commercial Invoice Annex 2.

 3. PACKING LIST The Packing List is a more detailed version of

the commercial invoice but without price information. It must

include, inter alia, the following: invoice number, quantity and

description of the goods, weight of the goods, number of

packages, and shipping marks and numbers. A copy of the Packing

List is often attached to the shipment itself and another copy is

sent directly to the consignee to assist in checking the shipment

when received. Model of Packing List Annex 3.

 4. IRREVOCABLE LETTER OF CREDIT L/C In an Irrevocable Letter of

Credit L/C the importer´s bank agrees to the exporter (called

‚the beneficiary‛) that the exporter will get paid if it can

prove it has shipped the proper goods by providing the

corresponding documents required by the Letter of Credit.

Exporters like Letters of Credit because the advance assurance of

payment ensures the seller that it will not waste time preparing

or shipping an order to a buyer who ultimately refuse to accept

or pay for the goods. An Irrevocable Letter of Credit cannot be

amended or cancelled without the consent of all Parties. Model of

7
 Irrevocable Letter of Credit with instructions for completing the

document.

 5. CMR DOCUMENT The CMR transport document is an international

consignment note used by drivers, operators and forwarders alike

that governs the responsibilities and liabilities of the parties

to a contract for the carriage of goods by road internationally.

The carrier usually completes the form, but the sender - in other

words the exporter - is responsible for the accuracy of the

information and must sign the form when the goods are collected.

The consignee will also sign the form on delivery, which is

essential for the carrier to be able to confirm the delivery of

the goods and to justify the payment for its services. Model of

CMR Document List Annex 3.

 A. CMR CONSIGNMENT NOTE What is used for Sender and recipient

Practical advice Document template.

 B.WHAT IS USED FOR the CMR document -also known as CMR

consignment note constitutes a proof of the contract of carriage

by road, determines the scope and responsibility for the

operation performed and identifies the parties involved and the

goods being transported. Its use implies adherence to the CMR

(Contract of Transport International de Merchandises par Route)

that governs this document. This document includes the

instructions that the exporter or the importer gives to the

8
 carrier, so it necessarily has to accompany the goods in road

shipments.

 C.SENDER AND RECIPIENT

 Sender: this document is issued by the exporter and the freight

forwarder that is a member of FIATA (International Federation of

Freight Forwarder Associations).

 Recipient: the importer and the transportation company.

 D.PRACTICAL ADVICE This document is issued in four originals

(sender, consignee, carrier and administration) which must be

signed by the sender and the carrier at delivery and the

consignee at destination. Each issue has different color edges:

sender (red), consignee (blue), carrier (green) and

administration (black). The CMR document serves as proof of

delivery, signed with date, time and adding reserves if required

in box 19 (Special agreements), because in case of receiving the

goods in poor condition should be declared at the time of

delivery. The use of the CMR consignment note confers a transport

insurance established under the Convention, but in no event this

insurance implies the obligation for sale under the Inco terms

CIP.

 6. BILL OF LADING B/L A Bill of Lading B/L is a document issued

by the agent of a carrier to a shipper, signed by the captain,

9
 agent, or owner of a vessel, furnishing written evidence

regarding receipt of the goods (cargo), the conditions on which

transportation is made (contract of carriage), and the engagement

to deliver goods at the prescribed port of destination to the

lawful holder of the bill of lading. A Bill of Lading is,

therefore, both a receipt for merchandise and a contract to

deliver it as freight. There are a number of different types of

bills of lading and a number of regulations that relate to them

as a group of documents. Model of Bill of Lading B/L List Annex

3.

 A.SEA BILL OF LADING What is used for Sender and recipient

Practical advice Document template

 B.WHAT IS USED FOR The Sea Bill of lading B/L is a document

issued by the agent of a carrier to a shipper, signed by the

captain, agent, or owner of a vessel, furnishing written evidence

regarding receipt of the goods (cargo), the conditions on which

transportation is made (contract of carriage), and the engagement

to deliver goods at the prescribed port of destination to the

lawful holder of the bill of lading. A bill of lading is,

therefore, both a receipt for merchandise and a contract to

deliver it as freight. There are a number of different types of

bills of lading and a number of regulations that relate to them

as a group of documents.

10
 C.SENDER AND RECIPIENT

 Sender: this document is issued by the shipping agent providing

the sea transport.

 Recipient: The exporter, the shipping company through the agent,

and the importer.

D. PRACTICAL ADVICE This document is issued in three originals

that confer title of the goods to the possessor, if done in

negotiable form; in fact with the only one original is possible

to dispatch the merchandise so is advisable that the exporter has

located at all times the complete set of originals. Copies are

not negotiable, so if the buyer requires to be informed in

advance of the details of the shipment is advisable to use these

copies and keep the originals. Bills of lading should always

include the freight and it is also necessary to indicate whether

the freight is paid (freight prepaid) or is a freight payable at

destination (freight collect), depending on whether in the sales

price of the goods the freight is included or not.

 7. AIR WAYBILL AWB An Air Waybill AWB is a non-negotiable

transport document covering transport of cargo from airport to

airport. The Air Waybill must name a consignee (who can be the

buyer), and it should not be required to be issued ‚to order‛

and/or ‚to be endorsed‛ as it is not a title of property of the

11
 merchandise. Since it is not negotiable, and it does not evidence

title to the goods, in order to maintain some control of goods

not paid for by cash in advance, sellers often consign air

shipments to their sales agents, or freight forwarders’ agents in

the buyer’s country. Model of Air Waybill List Annex 3.

 A.AIR WAYBILL AWB What is used for Sender and recipient Practical

advice Document template

 B.WHAT IS USED FOR an Air Waybill AWB is a non-negotiable

transport document covering transport of cargo from airport to

airport. The Air Waybill must name a consignee (who can be the

buyer), and it should not be required to be issued ‚to order‛

and/or ‚to be endorsed‛ as it is not a title of property of the

merchandise. Since it is not negotiable, and it does not evidence

title to the goods, in order to maintain some control of goods

not paid for by cash in advance, sellers often consign air

shipments to their sales agents, or freight forwarders’ agents in

the buyer’s country.

 C.SENDER AND RECIPIENT

 Sender: this document is issued by the Air transport agent

(IATA agent) or the airline itself.

 Recipient: the exporter, the airline and the importer.

12
 D. PRACTICAL ADVICE The document is issued in three originals and

is not negotiable so cannot be issued to the order; it is always

nominative and non-endorsable. It serves as acknowledgment of

receipt of the goods and as contract of air transport governed by

the Warsaw Convention (1929 and 1955 Hague Revision), and also

serves as accounting document as includes the cost of transport.

Its format consists of a standard template by IATA (International

Air Transport Association) which contains the name and address of

the consignor and consignee, name of agent carrier and code,

cargo airports of origin and destination, and description of

goods, number of packages, weight, rates, etc. It also, indicates

whether the freight is prepaid or due, according to the

instructions of the consignor.

 8. MULTIMODAL BILL OF LADING FBL A Multimodal Bill of Lading FBL

is an international transport document covering two or more modes

of transport, such as shipping by road and by sea. It is also

used as a carriage contract and receipt that the goods have been

received. When it is issued ‚to the order‛, the Multimodal Bill

of Lading is title of ownership of the goods and can therefore be

negotiated. Only authorized forwarders integrated into FIATA

(International Federation of Freight Forwarders Associations) can

issued this document. It is addressed to the exporter, Multimodal

13
 Transport Operator on destination country, and the importer.

Model of Multimodal Bill of Lading List Annex 3.

 9. CERTIFICATE OF ORIGIN The Certificate of Origin certifies the

country in which the goods originated or in which the

preponderance of manufacturing or value was added. It also

constitutes a declaration by the exporter. Virtually every

country in the world considers the origin of imported goods when

determining what duty will be assessed on the goods. Nevertheless

the exporter´s own certification on company letterhead will

suffice. In most countries, Chambers of Commerce is the key agent

in the delivery of certificates or origin. However, in some

countries, this privilege may also be extended to other entities

such as ministries or customs authorities. Model of Certificate

of Origen List Annex 3.

 A. CERTIFICATE OF ORIGIN What is used for Sender and recipient

Practical advice Document template

 B. WHAT IS USED FOR This document certifies the country of origin

of the goods, that is to say, it proves that the goods have been

manufactured in that country. It is only used for exportations

and importations with countries which are not part of a Free

Trade Zone so there are customs and the products could benefit

from the preferential regimes and of the application of tariffs

that corresponds them. It is a document that certifies the

14
 specific origin of the goods and, therefore, it is a separated

document that must not be included or combined with any other

one.

 C.SENDER AND RECIPIENT

 Sender: this document is issued by The Chambers of Commerce

and other official institutions in the exporter´s country.

 Recipient: the import customs clearance.

 D.PRACTICAL ADVICE The goods description must coincide with that

provided in the commercial invoice and in the packing list

(number, goods description, name of the consignor and of the

consignee, trademarks, etc.). The most usual certificate of

origin is issued in some communitarian languages but it is also

issued in Arabic, Japanese and Chinese. Nevertheless, it can also

be issued in any other language in accordance with the practice

and commercial needs. Sometimes, the certificate of origin issued

by a Chamber of Commerce or other competent institution can be

replaced with a certificate issued by the own exporter (auto-

certification) or by including lettering in the invoice with the

sign and the stamp of the export company...

 10.INSPECTION CERTIFICATE The Inspection Certificate for pre

shipment inspection is a document issued by an authority

indicating that goods have been inspected (typically according to

15
 a set of industry, customer, government, or carrier

specifications) prior to shipment and the results of the

inspection. Inspection certificates are generally obtained from

neutral testing organizations (e.g., a government entity or

independent service company such as SGS o Bureau Veritas). In

some cases the Inspection Certificate can come from the

manufacturer or shipper, but not from the forwarder or logistics

firm. Model of Inspection Certificate List Annex 3.

Transport Document: Sea, Road, Air, Multimodal

 1.TRANSPORT DOCUMENTS Sea Transport Road Transport Air Transport

Model Documents

 2. INTRODUCTION Transport documents lies at the heart of

international trade transactions. These documents are issued by

the shipping line, airline, international trucking company,

railroad, freight-forwarder or Logistics Company. There is a type

of document for each mode of transport (CMR for road transport,

Bill of Lading for shipping, etc.). Those goods carried in

multimodal transport units (mainly containers) use a document

called FIATA multimodal Bill of Lading (FBL). The responsibility

for the management and processing of shipping documents will

depend on the sale conditions (Inco terms) agreed between de

parties.

16
 3. CHARACTERISTICS All transport documents have in common three

elements: • they are contracts for the carriage of the goods. •

They serve as receipt of the goods at the state destination. •

They have a similar structure in terms of number of boxes,

content and language used.

 4. MAIN TRANSPORT DOCUMENTS CMR Document Cargo Insurance

Certificate Bill of Lading B/L Commercial Invoice Air Waybill AWB

Packing List Multimodal Bill of Lading FBL Delivery Note.

 5. CMR DOCUMENT The CMR transport document is an international

consignment note used by drivers, operators and forwarders alike

that governs the responsibilities and liabilities of the parties

to a contract for the carriage of goods by road internationally.

The carrier usually completes the form, but the sender -in other

words the exporter is responsible for the accuracy of the

information and must sign the form when the goods are collected.

The consignee will also sign the form on delivery, which is

essential for the carrier to be able to confirm the delivery of

the goods and to justify the payment for its services. The CMR

transport document is not a document of title and is therefore

nonnegotiable. This document is prepared by the exporter and the

freight forwarder and is addressed to the importer and the

carrier. Model of CMR Document.

17
 6. BILL OF LADING B/L A Bill of Lading B/L is a document issued

by the agent of a carrier to a shipper, signed by the captain,

agent, or owner of a vessel, furnishing written evidence

regarding receipt of the goods (cargo), the conditions on which

transportation is made (contract of carriage), and the engagement

to deliver goods at the prescribed port of destination to the

lawful holder of the bill of lading. A Bill of Lading is,

therefore, both a receipt for merchandise and a contract to

deliver it as freight. There are a number of different types of

bills of lading and a number of regulations that relate to them

as a group of documents. Model of Bill of Lading B/L.

 7. AIR WAYBILL AWB An Air Waybill AWB is a non-negotiable

transport document covering transport of cargo from airport to

airport. The Air Waybill must name a consignee (who can be the

buyer), and it should not be required to be issued ‚to order‛

and/or ‚to be endorsed‛ as it is not a title of property of the

merchandise. Since it is not negotiable, and it does not evidence

title to the goods, in order to maintain some control of goods

not paid for by cash in advance, sellers often consign air

shipments to their sales agents, or freight forwarders’ agents in

the buyer’s country. Model of Air Waybill.

 8. MULTIMODAL BILL OF LADING FBL A Multimodal Bill of Lading FBL

is an international transport document covering two or more modes

18
 of transport, such as shipping by road and by sea. It is also

used as a carriage contract and receipt that the goods have been

received. When it is issued ‚to the order‛, the Multimodal Bill

of Lading is title of ownership of the goods and can therefore be

negotiated. Model of Multimodal Bill of Lading FBL.

 9. CARGO INSURANCE CERTIFICATE The Cargo Insurance Certificate is

a document indicating the type and amount of insurance coverage

in force on a particular shipment. It includes the name of the

insurance company and conditions of coverage. The original copy

of the Cargo Insurance Certificate is required in the filing of a

claim. Copies of documents necessary to support an insurance

claim include the insurance policy or certificate, bill of

lading, invoice, packing list, and a survey report (usually

prepared by a claims agent). In addition to these documents

prepared and managed transportation companies, it should also

mention three other documents prepared by the exporter which

accompany the goods during transportation: international

commercial invoice, packing list and delivery note. Model of

Cargo Insurance Certificate.

 10. INTERNATIONAL COMMERCIAL INVOICE The International Commercial

Invoice is an administrative document which contains all the

information about the international sale. The item, quantity,

price for the products/services sold, delivery and payment

19
 conditions, as well as the taxes and other expenses that might be

included in the sale, are detailed in an International Commercial

Invoice. The importer, with the original of the International

Commercial Invoice, declares to the tax authority of his country

the amount that it must pay, to who it is going to pay and the

agreed means of payment. For the exporter, this document means a

documentary evidence of the sales that it has made in foreign

markets. Model of International Commercial Invoice.

 11. PACKING LIST The Packing List is a more detailed version of

the commercial invoice but without price information. It must

include, inter alia, the following: invoice number, quantity and

description of the goods, weight of the goods, number of

packages, and shipping marks and numbers. A copy of the Packing

List is often attached to the shipment itself and another copy is

sent directly to the consignee to assist in checking the shipment

when received. Although not required in all transactions, it is

required by some countries and some buyers this document is

prepared by the exporter and addressed to the importer, the

carrier and the import customs clearance. Model of Packing List

with instructions for completing the document.

 12. DELIVERY NOTE Delivery Note is a document accompanying the

shipment of goods that list de description and quantity of goods

delivered. A copy of the Delivery Note, signed by the buyer or

20
 consignee is returned to the seller or consignor as a proof of

delivery. Delivery Notes have a dual function for the exporter:

justify the removal of the products from its store and proof

credit delivery to the importer and therefore it is important

that de importer sign the copy provided by the carrier. For the

importer, Delivery Notes serve to verify that the goods received

match those listed on the purchase order or contract. For the

carrier is the document used as a proof of delivery of the goods.

Model of Delivery Note.

 13. MODELS OF TRANSPORT DOCUMENTS to obtain Transport Documents

and other International Trade Document See Annexes.

International Trade and Banking operation

21
 Table of Content Page
International Trade and banking operation
Day 1
 Introduction to international trade
22
  International banking operation
 Banking operation in relation to international trade
 Governing Rules in international trade
 Methods /Modes of payment
Day 2
 Methods of payment continuation
 Documents in international Trade
o Commercial
o Financial
Day 3
 Import
 Required criteria
 Documentary requirement
o Advance Payment
o Documentary Collection (CAD)
o Letter of Credit
Day 4
 Settlement of CAD documents
 Settlement of Letter of credit documents
Day 13
 Export
o Required Criteria
o Modes of payment allowed for export
o Advance Payment
o Consignment
o Documentary Collection and Letter of Credit
International Trade – Definition

Trade is the act or process of buying, selling, or exchanging

commodities, at either wholesale or retail, within a country or
between countries: domestic trade or international trade.

23
International trade I s the exchange of goods and services between
countries. In this type of trade Prices, or supply and demand are
affected by global events. This trade will give countries the
opportunity to be exposed to goods and services which are not
available in their own countries.
International trade is either Export and /or import
Export - a product that is sold to the global market
Import - a product that is bought from the global market.
Where both import and export affects the country's balance of
payment.
As exchange of goods and services between countries is affected by the
countries several political economics, the flow of goods/services from
seller to buyer and payment from buyer to seller should made in
accordance with the contract of sale.
Sales contract
A voluntary, deliberate and legally binding agreement between two or
more competent parties. This contract should clearly show what is
required for the specific transaction. The rights and obligations of
each partner should be clearly indicated on this agreement should
clearly show:-
 Product/service types with unit and total price.
 Shipment details, who bears costs for freight, insurance... etc.,
and who is responsible for import-export clearance.
 Mode of payment.
 Required documents.
 In case of dispute place of arbitration and governing law...
and some more.
Why is there an international trade?
Since nation is self-sufficient on its own, be it developed or
developing nation’s people enter into business for reasons like: -
 Need for commodity.
24
  Gets is cheaper in buying rather than producing.
 Raw materials for their factories.
 Have maximum output reserve and send out on payment.
 Need for foreign currency (FCY), etc.
The involvement of FCY makes banks to act as intermediaries in the
international trade.
 Seller and buyer located in different places.
 Limited control over the transaction.
 Use of different currencies by trading countries.
 Difference in legal and regulatory systems of the trading
countries.
Need to ensure payment for transactions on favorable terms and items
are as per the agreement made between buyer and seller.
COMPONENT AFFECTING INTERNATIONAL TRADE
 Cost An amount / monetary value that has to be paid or given up
in order to get something.
 Customs Government agency entrusted with Enforcement of laws
and regulations to collect and protect import- revenues, and to
regulate and document using for the flow of goods in and out of
the country.
 Document- Something tangible that records communication or facts
with the help of marks, words, or symbols. A document serves to
establish one or several facts, and can be relied upon as a
proof.
 Exchange rate - Rate between two currencies is the rate at which
one currency will be exchanged for another.
 Freight - charge for transporting goods by commercial carrier;
cargo, vessel or vehicle,
 Globalization - the spread & connectedness of production,
communication and technologies across the world. , The worldwide

25
 movement toward economic, financial, trade, and communications
integration.
 Import - to bring in (goods or materials) from a foreign country
for trade or sale. A product that is bought from the global
market.
 Insurance - risk transfer mechanism that insures full /partial
financial compensation for the loss or damage caused by events
beyond the control of the insured party. Under the insurance
contract the insurer indemnifies he insured party against the
specified amount of loss occurring from specified eventualities
within specified period provided a fee/ premium is paid.
 Law -a rule or system of rules recognized by a country or
community as regulating the actions of its members and enforced
by the imposition of penalties.
 Origin- the point where something begins or arises. Certificate
of origin document that certifies a shipment’s country of origin.
It is commonly issued by trade promotion office/ chamber of
commerce of the exporting country.
 Outsourcing The contracting or subcontracting of noncore
activities to free up cash, personnel, time, and facilities for
activities in which a company holds competitive advantage.
 Pricing - Method adopted by a firm to set its selling price. It
usually depends on the firm's average costs, and on the
customer's perceived value of the product in comparison to his or
her perceived value of the competing products.
 Tariff. 1.General: published list of fares, freight charges,
prices, rates, etc.
2. Foreign trade: popular term for import tariff and
import tariff schedule,
3. Shipping: popular term for shipping tariff and
shipping tariff schedule.

26
International Banking Operation
What is banking?
 The various ways, in which a bank can help a customer such as
operating accounts, handling transfers, paying standing orders &
selling foreign currency.
 Operating accounts.
 Handling transfer.
 Paying standing orders.
 Selling foreign currency.
Deposit/foreign currency accounts operation.
 Handling of account opened for international organizations,
foreign nationals, NGOs, embassies etc. whose source of income is
in foreign currencies.

 Handling of account for non-resident Ethiopians and for non-

resident Ethiopian origin. It can be opened in US dollars, Pound
sterling or Euro.

Handling transfer

 SWIFT/Society of Worldwide Inter Bank Financial

Telecommunication / can be used to handle incoming and
outgoing money transfer.
 Money transfer agents like western union, money gram…etc.
are used for incoming transfers.
Paying orders - received from

 Correspondent banks to pay certain amount of money, on

certain date, for certain period (standing orders).
 Individuals/ organizations to pay certain amount of money,
on standing orders (e.g. rent, pension, salary transfer)
 correspondent bank in relation with different modes of
payments in international trade (import, export, guarantee)

27
 These payments may be made upon presentation of simple
drafts (known as clean payments) /upon presentation of
shipping documents (in relation with import-export business)
Selling Foreign Currency

Sale of cash notes for travellers and payment for settlement of

transaction or other commitment.
Banking operation in relation to international trade
The following banking operations are highly related with
international trade. They are:-

 Exchange foreign currency (FCY).

 Handling transfer.
 Loan/ credit facility.
 Issues guarantee.
Exchange foreign currency (FCY)

It is a day to day act to exchange local currency for foreign

currency using prevailing rate for payment to be settled outside.
Payments can be for item or services to be imported/already
imported, claims to be settled.

Loan/credit facility

Provide different types of credit facilities in relation with

foreign transactions like:-
− Import Letter of Credit facilities.
− Import Letter of Credit settlement loan.
− Pre shipment export credit facility.
− Revolving export credit.
− Letter of guarantee – provide loan for issuance of outgoing
guarantees.
Issues guarantee

28
  Issue guarantee in connection with international trade,
(import, export) or any other business purposes

International Trade Facilitators

International trade facilitators are the essential bodies needed to
smooth the flow of goods and payments between buyers and sellers. As
the nature of the trade needs special attention the role played by
these facilitators are of great importance. The major ones are:-
1. Financial Institutions
 Banks
- Facilitates payment, avails finance and gives
professional advice.
 Insurance-
-Gives cover to different types of risks involved in
the transport.
2. Transport Companies
1. Airlines.
2. Shipping lines.
3. Courier service.
4. Postal office.
5. Land and rail way transport companies.
3. Agents
 Commission Agent that identifies markets.
 Clearing Agent/Forwarding Agent- handles shipments on behalf of
the importers or exporters.
Governing rules in international trade
There are two basic categories of regulations
1. Local regulations: set by the country’s central bank regarding
international trade.
 It varies from country to country depending on the monetary
policies of government.

29
  The regulations are based on :-:
 Exchange Control regulations.
 Documentation requirements.
 Foreign exchange funds flow.
2. International Regulations
There are many regulatory bodies but the most widely accepted is the
International Chambers of Commerce (ICC) issued the following rules:-
 For Documentary Credit:
 UCP 600- Uniform Customs and Practices for Documentary
credit
 For Documentary Collection:
 URC 522 –Uniform Rules for Collections.
 For Delivery Terms
 INCOTERMS – International Commercial Terms.
Methods/modes of payment in international trade
 Cash in Advance/ Advance Payment - The mode of payment where the
seller receives payment from the buyer prior to shipment or
rendering of service.
 Consignment - The supplier ships the goods to the importer (known as
the consignee) whilst retaining ownership. The consignee is the
agent responsible for paying the supplier if and only when the goods
are sold. This mode of payment is mostly used for perishable items.
 Collection - A mode of payment where exporter ships the goods prior
to receiving payment and gives instruction for handling of documents
(financial and/or commercial) to his bank.
 Letter of Credit - Undertaking issued by a bank in favor of a
beneficiary /exporter by which the bank substitutes its
creditworthiness for that of the applicant /importer by promising to
honor (pay) if the document specified in the letter of credit are
timely presented.

30
 Open Account - A mode of payment where supplier ships goods and
sends shipping documents to the buyer and payment will be made by
the transfer to the supplier’s account as per their agreed time for
payment.
Documents in international trade
They are two types
1. Financial
Bill of exchange/ Beneficiary draft
An unconditional order written from one person (the drawer) to another
person (the drawer). It directs the drawee to pay a certain sum at
‚sight‛ or at a fixed or future determinable date, to the order of the
party who is to receive payment (payee). There are two types of
drafts:-
 Demand /sight - where payment is expected to be done the moment
document are handled to the drawee.
 Time draft – the sum is payable at some fixed date given on
draft, like, 30, 45, 60,
Promissory note
A written promise committing the signer to pay to another at a
future date (usually with interest).
2. Commercial
Commercial Invoice
An accounting document where he beneficiary claims payment from
applicant. As per ICC rules the invoice should prepared in the
following manner.
I. Must appear to have been issued by the beneficiary.
II. Must made out in the name of the applicant.
III. Must be made out in the same currency in the credit.
IV. Need not be signed.
As one of the major document it should contain the information about
specific shipment. The description of the goods, services or

31
performance in a commercial invoice must correspond with that
appearing in the credit.
Packing List
 Are parts of commercial document.
 Give information how goods are packed and quantity/number in each
pack.
 Should show same quantity as shown on the commercial invoice &
other documents.
Official documents
 Documents issued by other independent officials rather than the
business partners. They are different certificates issued by
specific organs, like trade license, inspection, origin, quality,
weight, TIN certificates … etc.
 They should be issued in original, signed and stamped by the
issuer,
Insurance document
 A document issued by a named insurance company showing the risk
covered, issued in original, signed and stamped by the issuer.
 The risk cover date shown on the insurance document should be
prior from the date of shipment.
Transport documents
Document issued by the transport companies (carriers) that certifies
that they receive the shipment to deliver to the agreed destination.
The carriers are responsible for the safety of the items they received
and needed to meet the deadline of delivery. These companies will
issue way bills like Bill of Lading (B/L), for marine service, Air way
Bill (AWB), for air shipments, Truck way Bill (TWB)/Road or Railway
consignment notes for land services (items shipped on trucks or rail
roads & Courier/postal receipts for the shipment done by mail.
Among the way bills, bill of lading has different purposes other than
the rest of the document issued by other carriers.

32
Bill of Lading (B/L) as a transport document serves a threefold
Purposes:-
1. A receipt for the goods delivered to the carrier for
shipment;
2. A contract of carriage of the goods from the place of receipt
to the place of delivery;
Listed in the bill of lading; and
3. It is an evidence of title to the goods.
Therefore as per the ICC rules the B/L should be
• Presented in full set.
• Date as indicated in the credit.
• Issued /Endorsed as required by credit.
• Notations should be marked as required.

Import
Required criteria
As per local regulation of a country, an importer should fulfill the
following to import on any modes of payment
 Valid foreign trade license for import, business license, investment
/industry license, / must exist in the list of budgetary government.
Organization. For NGOs certificate from Min. of justice, regional
govt. offices.
 Should have Tax Identification Number (TIN).
 Should have NBE account number /registered as importer by the bank.
 Should open account with the bank.
 Should not appear on delinquent list of the NBE.
Modes of payment approved for import
Among the modes of payment used in international trade the following
are approved for import.
 Advance Payment /TT.
 Documentary collection.

33
 Letter of credit.
Additional requirement
• Ownership Certificate (Liber) from the country of purchase (In case
of used vehicles).
• Chambered documents showing full description of the goods including
type, model, date of manufacture, and original purchase price from
parties other than the seller.
•The FOB value of used vehicles, machineries, equipment’s etc. to be
imported shall not exceed the maximum value with respect of service
year.
• Certificate from Ethiopian drug control and administration for
medicines and equipment, (if applicable).
• Certificate from Ministry of Agriculture for agricultural chemical %
medicines, if applicable.
•Certificate from Road Transport Authority for import of vehicle, if
applicable.
• Copy of a loan or grant agreement concluded between Government
Agencies & foreign financing organizations. However, a letter of NBE
is required in the case of private sector, & no objection letter from
donor or lender (if applicable).
How to start import
 Search for market - (web site, internet …
 Know your customer (search information about the supplier…)
 Agree on details of market conditions like mode of payment (L/C,
A/P, and CAD), Delivery terms (FOB, C&F…)
 Collect Pro forma showing details.
 Invoice issued in advance of order:
 An indication of price.
 It is a form of quotation
 Appear at a bank counter.
 Apply for import.

34
 On mode of payment you agreed with your supplier
Content of Pro forma invoice.
 Pro forma Invoice No…….
 Date……………….
 Validity Date (optional) -------------------
 Names of importer and exporter
o Item to be imported (indicating HS. Code)
o Country of origin.
o Quantity.
o Price (unit & Total) per agreed measurement.
o Terms of delivery.
o Port of loading, discharge/destination.
o Mode of payment.
o Exporter’s bank. Seller’s signature

Required Documents under Advance Payment

•Valid Foreign Trade License /Industry/ Investment
● TIN Certificate.
● Foreign Exchange Application for Import (permit) duly completed
signed and sealed.
● Application letter in case of service import.
● Valid and signed Pro forma invoices (indicating HS. Code)
● Insurance certificate from licensed local insurance company,
● Letter /waiver from ESL for delivery term C&F, (CIF… approved by
NBE)
● Foreign bank guarantee confirmed by local banks if the amount
exceeds USD5000.
● a letter of undertaking for the entry of the goods into the country
if not, refund the approved FCY.
● International competitive Bid for values USD1, 000,000. - And above.

35
● Authorization letter to debit their account for value of goods and
bank charges if any.
And any certificates from additional condition.
Required Documents under Documentary collection /CAD
At time of Purchase Order approval
● Valid Foreign Trade License /Industry/ Investment
● TIN Certificate
● duly signed valid Pro forma invoice (indicating HS. Code)
● Valid, signed and sealed Purchase Order (P/O) for approval, which
 Should be addressed to exporter.
 Has to include at least.
– Description of goods, and Country of origin,, Payment term Cash
Against Document (CAD) sight, Unit & total price , Delivery term
FOB, (C&F), it has to show breakdown of cost and freight, for (CIF)
needs NBE approval , Unit & total price , List of required documents.
● Insurance certificate from licensed local insurance company,
ascertain that the insurance policy is issued in the name of customer
and a bank.
● Letter /waiver from ESL for delivery term C&F, (CIF if this mode is
approved by NBE).
● International competitive Bid for values USD1, 000,000. - And above.
At time of CAD settlement /arrival of documents
● Duly completed signed and sealed Foreign Exchange Application for
Import (permit),
● Chambered Invoice.
● Certificate of origin.
● Transport document.
● Packing list.
● Authorization letter to debit their account for value of goods and
bank charges if any.
Required Documents under Documentary /Letter of Credit

36
Foreign Trade License /Industry/ Investment
● TIN Certificate.
● Duly signed valid Pro forma invoice (indicating HS. Code).
● Duly completed signed and sealed Foreign Exchange Application for
Import (permit),
● In case of service import signed and sealed application letter
● L/C application and other supporting documents such as certificates
from different authorities (if any).
● Insurance certificate from licensed local insurance company,
ascertain that the insurance policy is issued in the name of customer
and a bank.
● Letter /waiver from ESL for delivery term C&F, (CIF… if this mode is
approved by NBE).
● International competitive Bid for values USD1, 000,000. - And above

Amendment
A process to change terms and conditions of letter of credit. It can
be initiated by the beneficiary or the applicant and all parties
should agree on the changes.
The applicant should submit an application to his bank/ issuing
bank quoting the L/C number with the supplier's inquiry/consent for
amendment. And authorize to debit his account for bank charges and for
all the additional costs.
Amendments can be:-
o Increase/decrease L/C amount.
o Extension of expiry and/or shipment date.
o Change on trade term.
o Correction of misspellings.
o Change on origin of goods, etc.
Settlement of Documents on CAD

37
The importer bank checks the presented documents (shown below) as per
the central bank’s directives /local rules/.
● duly completed signed and sealed Foreign Exchange Application for
Import (permit).
● Chambered Invoice.
● Certificate of origin.
● Transport document (AWB, B/L, TWB….).
● Freight invoice for delivery term C&F or CIF.
● Packing list.
● Other documents as required in the LC. like pre shipment inspection
cert, original Libre for used car.
● Authorization letter to debit their account for value of goods and
bank charges if any.
Then inform the importer to authorize the bank to debit his account
for payment. Upon authorization the bank will pay the exporter
through his bank and release document to the importer to clear the
goods. This is only done at the importer’s instruction, if he does
Not appear at the bank and authorize the bank to the to settle payment
the bank does not have any obligation to settle the documents. But
has the responsibility to report what is going on to the importer
bank, send reminder to the importer and report to the central bank the
unsettled.
Settlement of Documents on Letter of Credit
Supplier ships the goods and presents documents to his bank like
listed below with its covering letter instructing the issuing bank to
credit his account.
 Chambered commercial invoice.
 Certificate of origin.
 Transport documents, AWB, B/L ….)
 Freight invoice for delivery term C&F or CIF
 Packing list.

38
  Beneficiary Certificate, Carrier Certificate.
 Other documents as required in the LC. Like pre shipment
inspection cert, Original Libre for used car,
Issuing bank checks and honor if it is complying presentation and
release document to buyer to clear the goods.

Export
Required criteria
As per local regulation of a country an exporter should fulfill the
following to export on any modes of payment
 Valid license for trade,
 Tax Identification Number (TIN).
 NBE account number (register as exporter by the bank)
 Open account with the bank.
 Search for market and sign a contract.
 Should not be reported as delinquent by NBE.
Modes of payments allowed for export
Among the modes of payment used in international trade the following
are approved for export.
 Advance Payment.
 Consignment.
 Documentary collection.
 Letter of credit.
Export process under any mode of payment
 Search for market,(web site, internet …
 Know your customer.
 Agree on details of market conditions like mode of payment (L/C,
A/P, CAD, and consignment), Delivery terms (FOB, C&F…)
 Sign a contract.
 Get it registered by the bank where you maintain an account.

39
  Appear at a bank counter to collect payment if you deal on
A/P, collect the L/C instrument.
 Prepare document for export permit processing.
 Ship the goods.
 Prepare and present document as per the requirement of the
importer bank or the local rules of importing country to the bank
for further dispatch to the importer bank.
Document required for export permit issuance
 Valid foreign trade license for export.
 TIN certificate.
 Completed signed & sealed export application form (BANK
PERMIT FOR EXPORT OF GOODS).
 A copy of sales contract.
 Three copies of invoices duly completed, signed & stamped.
 Credit advice – Advance payment.
 Letter of undertaking – Consignment & • CAD modes of payments
 Authenticated L/C instruments – L/C mode of payment.
Export under Advance payment
 An exporter can collect payment in advance either on SWIFT/ on
declared and lawfully exchanged cash notes.
 They apply for the export permit.
 Ship the goods (using clearing and forwarding agents.
 Prepare and dispatch the shipping documents to the importer on
his own.
o Export under Consignment
 An exporter prepare undertaking letter for payment, of course in
foreign.
 They apply for the export permit.
 Ship the goods (using clearing and forwarding agents.

40
  Prepare and dispatch the shipping document to the importer (agent
in foreign country) on his own instructing to transfer payment to
his account held with bank.
 Follows payment to settle the undertaking, and report to NBE on
his own.
Export under Documentary collection
 An exporter prepare undertaking letter for payment, of course in
foreign.
 They apply for the export permit.
 Ship the goods (using clearing and forwarding agents.
 Prepare and submit the shipping documents to his bank for further
dispatch to the importer and follow up payment.
 The bank will follow payment, if paid credit the exporter account
held with it, if not send reminder to the importer bank and
inform the situation to exporter to deal with importer ,
 Report settlement of the CAD export to NBE.
Export under Letter of Credit L/C
 An exporter presents the L/C instrument advised through his bank
together with other document required for permit issuance
 Them apply for the export permit
 Ship the goods (using clearing and forwarding agents.
 Prepare and submit the shipping documents to his bank for
negotiation and further dispatch to the importer
 The bank will check the presented document as per the L/C and
negotiate (pay/purchase the document) if it is complying with L/C
instrument if not return for correction to the exporter if still
corrected then dispatch as them are
 Dispatch the document to the issuing bank as per the address on
L/C instructing them to credit our correspondent account
 When the correspondent bank account is credited settlement to the
export will be repotted to NBE

41
42
43
 CONTENTS

Page

1. Introduction, Why Customs Valuation?.......................

2. International Trade & Customs Valuation.....................

3. Concept of Customs Valuation?...............................

4. Objectives & Structures of WTO-ACV .........................

5. Six Valuation Methods…………………................................

6. INCOTERMS...................................................

44
 Definition of customs value:-

The term “customs value” reflects that “worth” by the

physical movement of goods from one country to another with the

importer/buyer then making a “customs value” declaration to the

importing country’s customs administration.

Definition of Customs Valuation

• Customs valuation is the procedure applied to determine the

customs value of imported goods when the rate of duty is ad

valorem.

• Article 15.1(a) of the Agreement on Implementation of Article VII

of the GATT (1994) describes customs value of imported goods as

“…the value of goods for the purposes of levying ad valorem

duties of Customs …”.

Principles of Customs Valuation in Eth. CP.No.622/2009, Art.32-44

1. The customs value for the purposes of applying the Customs Tariff

and calculating other import charges, as well as for applying

non-tariff measures prescribed by laws governing foreign trade

shall be determined in accordance with the provisions of this

Proclamation.

2. The customs value for imported goods shall be the actual total

costs of the goods up to the first entry point to the customs

territory of Ethiopia.

45
3. The customs value for export goods shall be the actual total

costs of the goods up to the final exit point from the customs

territory of Ethiopia.

46
 WTO- Multilateral Agreements

1) Agreement on Agriculture;

2) Agreement on the Application of Sanitary and Phytosanitary

Measures (SPS Agreement);

3) Agreement on Textiles and Clothing;

4) Agreement on Technical Barriers to Trade (TBT Agreement);

5) Agreement on Trade-Related Investment Measures (TRIMS

Agreement);

6) Agreement on Implementation of Article VI of GATT 1994 (Anti-

Dumping Agreement);

7) Agreement on Implementation of Article VII of GATT 1994 (Customs

Valuation);

8) Agreement on Pre shipment Inspection (PSI);

9) Agreement on Rules of Origin;

10) Agreement on Import Licensing Procedures;

11) Agreement on Subsidies and Countervailing Measures (SCM

Agreement);

12) Agreement on Safeguards.

Sequential order of Methods of Customs Valuation

Six Valuation Methods of WTO-ACV

47
 Method 1 Transaction Valuation Method

• Transaction value is defined as:

The price is actually paid or payable for the goods when sold for

export to the country of importation adjusted inaccrordance with the

provisions of article 8.

Three Key Elements of Article 1

1) The sale

To determine the customs value in accordance with the transaction

value, the goods being valued must have been sold before

importation.
48
If no sale…………no transaction value. Article1 cannot be used.

Definition of sale in Ethiopian Civil Code

• A contract of sale is a contract whereby one of the parties, the

seller, undertakes to deliver a thing and transfer its ownership

to another party, the buyer, in consideration of a price

expressed in money which the buyer undertakes to pay him.

(Ethiopian Civil Code, Art. 2266)

2) The sale for export to the country of importation

• The transaction for customs valuation purposes must be the sale

for export to the country of importation.

3) The price actually paid or payable

• It is the financial consideration for the goods.

• It represents the total payment made or to be made by the buyer

to or for the benefit of the seller for the imported goods.

• The method and the actual time of payment is not relevant;

• The payment must relate to the imported goods that may be made

directly or indirectly;

49
Elements which do not form part of the customs value of the imported

goods

a) Warranty costs

b) Discounts

c) Credits

d) Damaged goods

e) Other factors that can affect the price

N.B.: If they are shown separately from the price actually paid or

payable, they shall not be included in customs value:-

50
 ADJUSTMENTS in Article 8 are PRECONDITIONS FOR TV

‚IF you are buying a cow, make sure that the price of the tail is

included.‛Asian-Indian Proverb

So, in order to accept Transactional value of imported good, make sure

that the additions in article 8 are included in the declared Value.

Supporting documentary evidence

• Nature of the services provided by the intermediary.

• Commercial documents presented with the customs declaration.

• Supplementary documentations and records:

• The seller’s contract of sale

• The contract between the buyer and his/her agent;

• Letters of credit;
51
 • Purchase orders;

• Others

Causes for the Rejection of Transaction Value

1. If No sale or no evidence of sale, or

2. If Unacceptable restriction imposed by seller

3. If Unacceptable conditions imposed by seller

4. If there is proceeds from resale,

5. If the relationship b/n importer & exporter influenced the price.

6. IF Reasonable doubt raised by customs Officer, or

7. If the importer Unable to satisfy customs officer by delivering

information about the commodity and the value of the imported

goods, or

8. If the importer Unable to present objective and Quantifiable data

about the Additions /on article 39 of Customs Proc.N.622/2001/

9. If there is any incomplete or fraudulent documents.

Summaries for TV

• Transaction Value (TV) is the price is actually paid or payable

for the goods when sold for export to the country of importation

adjusted in accordance with the provisions of Article 8.

52
• TV can be defined as an adjusted invoice price of the imported

good. It may not equal to the invoice price.

• TV represents the total payment made or to be made, directly or

indirectly, by the buyer to or for the benefit of the seller for

the imported goods or related to it.

Method 2. Identical goods Value Method

• Identical goods are similar in all respects including physical

characteristics, quality and reputation. It can be produced by

different producers in same country. Minor differences in

appearance can be tolerable.

• The goods must be sold for export to the same country of

importation at or about the same time as the goods being valued.

53
 Method 3. Similar goods Value Method

• Similar goods are those which, although not alike in all

respects, have like characteristics and like component materials.

They closely resemble the goods or they perform the same

functions and are commercially interchangeable.

• The goods must be sold for export to the same country of

importation at or about the same time as the goods being valued.

Relevant Factors to apply identical/similar goods method

a) Previously accepted TV of Identical/similar goods.

b) Sold for export to the same country of importation.

c) Exported at or about the same time (currency, inflation...)

d) Same Country of origin. But can be d/t producer.

e) Choosing the correct value from alternatives.

54
 Method 4 Deductive Value Method

• It is the domestic market selling unit price of identical or

similar imported goods minus importer’s usual markup for profit

and other expenses, including duties and taxes, related to sale

and delivery of the goods to his customer.

• The sales must be between unrelated parties and they must occur

at or about the time of importation of the goods being valued.

Method 6. Fall-back Method

• It is determining customs value using reasonable means

consistent with the principles and general provisions of this

Agreement and of Article VII of GATT 1994 and on the basis of

data available in the country of importation.

• It is a flexible application in order from Method 1 to 5.

55
Summaries of Method 6

 Importer (or customs administration) should review the use of

valuation methods from method 1 up to 5, with reasonable flexible

interpretation including the time frame and country of origin.

 A reliable price database sources, such as catalogues and

websites can be used as the basis for calculating the customs

value using this method.

 In addition, a definite formula with multiplication factors can

be used for such calculation.

COMMERICAL DOCUMENTS

The Main necessary documents for CV includes:-

1) Commercial invoice,

2) Detail Packing list,

3) Transportation documents,

4) Foreign exchange Bank permit,

5) Certificate of origin,

6) Insurance documents,

7) Details of all contracts, agreements or arrangements for the sale

of the imported goods.

56
 8) Evidence of the adjustments in Article 8 of WTO-ACV.

9) Detail Description of the imported goods such as catalogues &

manuals.

10) Other necessary documents prescribed by directives

issued by the authority.

What are INCOTERMS?

 INCOTERMS are a set of three-letter standard International

Commercial Terms which are universally accepted terms used in

import-export transactions.

 They set out the responsibilities of each party, seller/exporter

and buyer/importer, in relation to the delivery of the goods and

the division of function, costs and risks related to the terms of

delivery.

 There are 13 Group E- where the goods available to the seller‘s

premises.

i.e., EXW

 Group F-where the seller must deliver the goods to carrier

Appointed by the buyer, main carriage unpaid.

i.e., FCA, FAS, FOB

57
  Group C-where the seller must contract for carriage of the goods

Without assuming additional cost due to events occurring After

shipment, main carriage paid I.e. CFR, CIF, CPT, CIP

 Group D-where the seller has to bear all costs and risk required

to Bring the goods to the place of destination.

I.e. DAF, DES, DEQ, DDU, DDP… New: DAT & DAP

INCOTERMS they split into four distinct groups

58
59
የተጣጣመ የሸቀጦች አስያየምና ኮዴ ማዴረጊያ ዘዳ (Harmonized Commodity Description &
Coding System) ስሌጠና

መግቢያ

የሸቀጦች ምዯባ ሥራ እንዳት ተጀመረ

1. ከሀርሞናይዝዴ ሲስተም በፊት የነበሩ የሸቀጦች ምዯባ ስምምነቶች

1.1. የጄኔቫ ኖሜንክላቸር

 የመጀመሪያዊ አሇምዓቀፋዊ የሸቀጦች ምዯባ ስምምነት ነው

 በስራ ሊይ የዋሇው እ.ኤ.አ 1931 ሊይ ነው፣

 በውስጡ 21 ክፍልች፣ 86 ምዕራፎች እና 991 አንቀጾች ነበሩት

1.2. የብራስሌስ ታሪፍ ኖሜንክላቸር/BTI/

 የብራሰሌስ ታሪፍ ኖሜን ክላቸር ስራ በ1948 ስራው የተጀመረ ሲሆን፣

 የዚህ ሥራ መጀመርም ሇጉምሩኮች ህብረት ምክር ቤት እንዱመሰረት

ምክንያት ሆኗሌ፣

 በስራ ሊይ የዋሇው እ.ኤ.አ 1959 ዓ.ም ጀምሮ ሲሆን

 እ.ኤ.አ 1975 መጠሪያው ተቀይሮ የጉምሩኮች ትብብር ምክር ቤት

/Customs Coopertion Council Nomenclature / (CCCN)

1.3. የጉምሩኮች ትብብር ኖሜንክላቸር /CCCN/

 ሇረዥም ጊዜ ያገሇገሇ የሸቀጦች አመዲዯበና አሰያየም፣

 ሁሇት ኮድች ነበሩት እነርሱም የታሪፍ ኮዴና የስታትስቲክስ ኮዴ፣

 አንዴን ዕቃ ሇመመዯብ እነዝህ ሁሇቱ ኮድች መጣጣም ነበረባቸው

2. የሀርሞናይዝዴ ሲስተም አጀማመር

 እ.ኤ.አ በ1960ዎቹ የአሇም ንግዴ በብዛት መጨመሩ፣

 የጉምሩኮች ትብብር ኖሜንኪላቸር /CCCN/ አዲዱስ ሸቀጦችን ሇመመዯብ

የማይስችሌ መሆኑ፣

 የጉምሩኮች ህብረት ምክር ቤት አዱስ የሸቀጦች ስያሜና አመዲዯብ ሲስተም

እንዱቀረጽ የጥናት ቡዴኑ /Study Group/ አቋቋመ፣

60
  እ.ኤ.አ 1993 የጉምሩኮች ህብረት ምከር ቤት ተጠንቶ የቀረበውን አዱስ
የሸቀጦች ምዯባ ሲስተም The Harmonized system commodity description
& coding system ብል ስያሜውን አጸዯቀ፣

የሏርሞናይዝዴ ሲስተም ጥናት ዋና ዋና ግብአቶች

 በዋናነት የተወሰዯው የጉምሩኮች ትብብር ምክር ቤት ኖሜንክላቸር /CCCN/

ሲሆን በተጨማሪ

 የአውሮፓ ዩኒየም ኖሜንክላቸር

 የአሜሪካን ኖሜንክላቸር

 የጃፓን ኖሜንክላቸር በግሌአትነት ተወስዯዋሌ፡፡

የዕቃዎችና የታሪፍ ምዯባ አሰራር

1. ስሇሏርሞናይዝዴ ሲስተም አጠቃሊይ፣

 የተጣጣመ የሸቀጦች አሰያየምና ኮዴ ማዴረጊያ ዘዳ The Harmonized

Commodity Description and Coding System ሸቀጦችን ሇመመዯብ የሚያገሇግሌ
ዓሇም ዓቀፍ ኮንቬንሽን ነው

 ኮንቬንሽኑ እ.ኤ.አ ከጃንዋሪ 1/1988 ዓ.ም ጀምሮ በተግባር ሊይ ውሎሌ፡፡

 በአሁኑ ጊዜ የሏርሞናይዘዴ ሲስተም ኮንሼንሽን ፈራሚ የሆኑ የባሌ አገሮች

ቁጥር ከ170 በሊይ ነው

 በሲስተሙ የሚጠቀሙት የኢኮኖሚ ሕብረቶች እና አገሮች ቁጥር ዯግሞ ከ200

በሊይ ይሆናሌ፡፡

 ሲስተሙን በዋናነት የሚጠቀሙበትም ሇጉምሩክ ቀረጥ አሰራር

 አገራችን ኢትዮ ያ የሏርሞናይዝዴ ሲስተም ኮንቬንሽን ፈራሚ አባሌ ስትሆን፣

 ሲስተሙን ሇጉምሩክ ቀረጥ አሰባሰብና የወጪ ገቢ ዕቃዎችን የስታስቲክስ መረጃ

እንዱያገሇግሊት ከነሏሴ /1985 ጀምሬ ተግባር ሊይ አውሊዋ.

 የሏርሞናይዘዴ ሲስተም ኖሜንክላቸር

2. የሸቀጦች አመዲዯብ በሏርሞናይዝዴ ሲስተም

 የሸቀጦች ምዯባ ማሇት የአንዴን ሇምዯባ የቀረበ ዕቃ በሚገባ/በተሇይ/

የሚገሌጸውን የኤች፣ ኤስ አንቀጽ ከታሪፍ መጽሏì ውስጥ ፈሌጎ የማግኘት
የሥራ ሂዯት ነው፡፡
61
  ሸቀጦችን ሇይቶ መመዯብ አስፈሊጊ የሆነው

- የጉምሩክ ቀረጥ ሇመጣሌ

- የስታትስቲክስ መረጃ ሇማጠናቀር

- የተከሇከለና ፈቃዴ የሚያስፈሌጋቸውን ዕቃዎች ሇመቆጣጠር

- የሥሪት አገር Origin ሇመሇየትም ነው፡፡

- የትራንስፖርት ታሪፍ ሇመወሰዴ

 በሏርሞናይዝዴ ሲስተም አሰራር አንዴን ዕቃ ሇመመዯብ በቅዴሚያ ዕቃውን

በትክክሌ የሚገሌጸውን የታሪፍ አንቀጽ ፈሌጎ ማግኘት፣

 ይህ አስቸጋሪ በሚሆንበት ጊዜ የክፍልችንና የምዕራፎችን መግሇጫዎች

ማገናዘብ እና

 የኤክስኘሊናቶሪ ኖቶችን ማብራሪያዎች ማጣራት ያስፈሌጋሌ፡፡

 በዓሇም ጉምሩክ ዴርጅት WCO የሚዘጋጁ የኤች ኤስ አጋዥ ህትመቶች፣

 ኤክስኘሊናቶሪ ኖትስ፣

 አሌፍቤቲካሌ ኢንዳክስ/በፊዯሌ ተራ ማውጫ/ መጽሏፍ እና

 የሏርሞናይዝዴ ሲስተም ኮሞዱቲ ዲታ-ቤዝ ሲዱ የመሳሰለት የሸቀጦችን

ምዯባ ሥራ ሇማቃሇሌ ከፍተኛ እገዛ ያዯርጋለ

3. የሏርሞናይዝዴ ሲስተም አወቃቀር

 የሏርሞናይዝዴ ሲስተም ኖሜንክላቸር ሸቀጦች በቀሊለ ሇይቶ ሇመመዯብ ከዚህ

በታች የተቀመጡትን በአንዴ ሊይ አጠኮለ የያዘ ሲስተም ነው፡

 አጠቃሊይ የአተረጓጎም ዯንቦች

 ከፍልችና የክፍሌ መግሇጫዎች፣

 ምዕራፎች፣ የምዕራፍ መግሇጫዎችና የንዐስ አንቀጽ መግሇጫዎች፣

 ንዐስ ምዕራፎች

 አንቀጾች (Headings) እና

 ንዐስ አንቀጾች (HS Codes)


62
3.1. የሀርሞናይዝዴ ሲስተም አተረጓጎም አጠቃሊይ ዯንቦች

 የሀርሞናይዝዴ ሲስተም አተረጓጎም አጠቃሊይ ዯንቦች 6 ናቸው

 እነዚህ ዯንቦች ወይም ህጎች የታሪፍ መጽሏìን እንዳት አዴርገን

እንዯምንጠቀምበት ያስረደናሌ

 ከዚህ በተጨማሪም የዕቃዎች ምዯባ ወጥ (Uniform) እንዱሆን የሚያስችለ

ዯንቦች ናቸው፡፡

 ከዯንብ ቁጥር 1 እስከ ዯንብ ቁጥር 4 ዴረስ ያለትን የምንጠቀምባቸው በቅዯም

ተከተሌ ነው

 ዯንቦቹ አንዴ ዕቃ የሚመዯብበትን የታሪፍ አንቀጽን ሇይቶ ሇመወሰን

የሚያገሇግለ ናቸው፡፡

 ዯንብ ቁጥር 1 የሚያዘውን በሚገባ ሳንፈፅም ወዯ ዯንብ ቁጥር 2 ብንሻገር

የታሪፍ ምዯባው የተሳሳተ ሉሆን ይችሊሌ፡፡

 ዯንብ ቁጥር 5 እና 6 የሚታዩት በየራሳቸው ነው እንጂ ከሊይ እንዯለት ህጎች

በቅዯም ተከተሌ አይዯሇም፡፡

 ዯንብ ቁጥር 5 የሚገሌጽሌን የዕቃ መጠቅሇያዎችን ማሸጊያዎችንና መያ¸ዎችን

እንዳት አዴርገን እንዯምንመዴባቸው ሲሆን

 ዯንብ ቁጥር 6 ዯግሞ የአንዴ ዕቃ የሚመዯብበትን ንዐስ አንቀጽ ወይም

ኤች.ኤስ ኮዴን የሚመሇከት ነው፡፡

ዯንብ 0
አንዴን ዕቃ ከመመዯባችን በፊት መታወቅ ያሇባቸው ጉዲዮች፡

 ዕቃው ምንዴን ነው

 ከምንዴን ነው የተሰራው

 በምን ዓይነት ሁኔታ ነው ወዯ ሀገር ውስጥ የገባው

 ሇምን ዓይነት አገሌግልት ነው የሚውሇው

3.1.1. አጠቃሊይ የአተረጓጎም ዯንብ ቁጥር 1

 ይህ ህግ የሚሇው ህጋዊ የሆነ ክሊስፊኬሽን የሚሰራው በአንቀጾች፣ በምዕራፎ

እና በክፍሌ መግሇጫዎች መሰረት ነው፡፡

63
  የክፍሌ እና የምዕራፍ አርዕስቶች የሚያገሇግለን ጉዲዮችን ሇማጣቀሻ ተግባር
ካሌሆነ በስተቀር አርእስቶችን መሰረት በማዴረግ የሚወሰን ምዯባ በህግ ፊት
ተቀባይነት የሇውም ይሊሌ፣

 ምሳላ 1. ምዕራፍ 44 ሊይ እንጨት እና ከእንጨት የተሰሩ ዕቃዎች

ይመዯባለ ነገር ግን አንዴ ከእንጨት የተሰራ አሌጋ ቢመጣ ምዕራፍ 44 ሊይ
አይመዯብም ፡፡ ምክንያቱም የምዕራፍ 44 መግሇጫ 1/አ/እንዱህ ይሊሌ . . .
ይህ ምዕራፍ የሚከተለትን አይጨምርም በምዕራፍ 94 የሚመዯቡ የቤት
ዕቃዎች፣ መብራቶችና የመብራት ተገጣጣሚዎች፣ ተገጣጣሚ ቤት ይሊሌ፡፡

 መግሇጫ 1አ ምዕራፍ 44

 መግሇጫ 2 የምዕራፍ 8

3.1.2. አጠቃሊይ የአተረጓጎም ዯንብ ቁጥር 2

 በታሪፍ አተረጓጎም ዯንብ ቁጥር 1 ማሇትም በአንቀጾች እና ተዛማጅ በሆኑ

የክፍሌ እና የምዕራፍ መግሇጫዎች ተጠቅመን አንዴን ዕቃ መመዯብ
ካሌቻሌን ወዯ ዯንብ ቁጥር 2 እንሸጋገራሇን፡፡ ይህ ዯንብ ሁሇት ክፍልች
ያለት ሲሆን፣ ዯንብ ቁጥር 2/ሀ/ እና 2/ሇ/ ይባሊለ፡፡

3.1.2.1. የአተረጓጎም ዯንብ ቁጥር 2/ሀ/፡

- በዚህ ዯንብ መሰረት የምንመዴባቸው ዕቃዎች ተሰርተው ያሊሊቁ ዕቃዎች

ወዯ ሀገር ውስጥ ሲገቡ የተሟሊው ወይም ሥራው ያሊሇቀሇት ዕቃ
መሰረታዊ ባሕርይ ይዘው እስከተገኙ ዴረስ ስራው እንዲሇቀሇት ዕቃ
ተቆጥረው ይመዯባለ፡፡ በተጨማሪም ስራቸው የተጠናቀቀሊቸው ነገር ግን
ያሌተገጣጠሙ ዕቃዎች ሲመጡም እንዯተገጣጠመ ዕቃ ተቆጥረው
የተገጣጠመው ዕቃ በሚመዯብበት የታሪፍ ቁጥር ሊይ ይመዯባለ፡፡

ተሰርተው ያሊሊቁ ዕቃዎች

ምሳላ

- ጎማ የላሇው መኪና

- ኮርቻ የላሇው ብስክላት

- ቁሌፍ መትከሌ ብቻ የቀረው ሸሚዝ

64
 - ቀሇም ያሌተቀባ ከሴራሚክ የተሰራ ሀውሌት 6913

ሥራቸው የተጠናቀቀሊቸው ግን ያሌተገጣጠሙ ዕቃዎች፡

- በዚህ ዓይነት መሌኩ የሚመጡት ትሌሌቅ ዕቃዎች ሇትራንስፖርት ወይም

ሇአያያዝ እንዱያመቹ ነው፡፡

- ምሳላ፡ ተገጣጣሚ ቤቶች

 ዴሌዴዮች

 ብስክላቶች

 ጌጠኛ መብራቶች

 መኪናዎች

3.1.2.2. የአተረጓጎም ዯንብ ቁጥር 2/ሇ/፡

 ይህ ዯንብ በራሱ የታሪፍ ምዯባ ውሳኔ የምናስተሊሌበት ሳይሆን፣

በውህዴ በዯብሌቅ የተሰሩ ዕቃዎችን በዯንብ ቁጥር 1 መሰረት መመዯብ
ካሌቻሌን በዯንብ ቁጥር 3 መሠረት ምዯባቸውን መሥራት እንዯምንችሌ
የሚገሌጽሌን ዯንብ ነው፡፡ በመሆኑም ይህ ዯንብ የመሸጋገሪያ ዯንብ
ተብል ይጠራሌ፡፡

3.1.3. አጠቃሊይ የአተረጓጎም ዯንብ ቁጥር 3

- የአተረጓጎም ዯንብ ቁጥር 3 የምንጠቀምበት ዕቃዎች ሁሇትና ከዚያ በሊይ

ከሆኑ ሌዩ ሌዩ ማቴርያልች /ኮምፖነንቶች/ የተሰሩ ሲሆን ነው፡፡

- ይህ ዯንብ 3 ዯረጃ የተከፋፈለ አመዲዯቦች አለት

- ዯንብ ቁጥር 3/ሀ/ ዕቃውን ከላልች ይበሌጥ የሚገሌፀውን የታሪፍ አንቀጽ

መመረጥ፣

- ዯንብ ቁጥር 3/ሇ/ የዕቃውን አብዛኛውን /ዋናውን/ ክፍሌ የያዘው ዕቃ

/Essential Character/ መሇየት፣

- ዯንብ ቁጥር 3/ሏ/ በቁጥር ተራ አቀማመጥ የመጨረሻውን መምረጥ፡፡

- እነዚህን የአተረጓጎም ዯንቦች የምንጠቀምባቸው በቅዯም ተከተሊቸው መሰረት

እንዱሆን ዯንቡ ያዛሌ፡

65
 3.1.3.1. የታሪፍ አተረጓጎም ዯንብ ቁጥር 3/ሀ/፡

 አንዴ ዕቃ ሁሇት ወይም ከዚያ በሊይ በሆኑ የታሪፍ አንቀጾች ሉመዯብ

የሚችሌበት ሁኔታ ሲኖር ያንን ዕቃ በአጠቃሊይ ከሚገሌጹት የታሪፍ
አንቀጾች ይሌቅ ዕቃውን በስም ሇይቶ ወይም ዕቃውን በይበሌጥ ሉገሌፀው
የሚችሇውን የታሪፍ አንቀጽ ቅዴሚያ ሰጥተን መምረጥ እንዲሇብን
ተዯንግጓሌ፡፡

ምሳላ1›

 ከእንጨት የተሰራ መቀመጫ /ወንበር/

የታሪፍ አንቀጽ 94.ዏ1, መቀመጫዎች

የታሪፍ አንቀጽ 44.21 , የተሇያዩ ከእንጨት የተሰሩ ዕቃዎች ይመዯቡበታሌ፡፡

 ከእነዚህ ከሁሇቱ የታሪፍ አንቀጾች ዕቃውን በይበሌጥ የሚገሌፀው የታሪፍ አንቀጽ

94.ዏ1 ስሇሆነ ዕቃውን በዚሁ አንቀጽ ሊይ እንመዴበዋሇን፡፡

ምሳላ2.

 የኤላክትሪክ ጺም መሊጫ

 85ዏ9 የየራሳቸው የኤላክትሪክ ሞተር ያሊቸው ኤላክትሮ ሜካኒካሌ የቤት ውስጥ

መገሌገያ መሳሪያዎች፣

 85.1ዏ የራሳቸው የኤላክትሪክ ሞተር ያሊቸው የጺም መሊጫዎች የጸጉር

ማስተካከያዎች

 የትኛውም አንቀጽ ይበሌጥ ይገሌፀዋሌ;

ምሳላ3.

እሳት ሰጪ ካንዳሊዎች /Spark Plugs/

- 84.11 የኢንጂን ክፍልች

- 85.11 እሳት ሰጪ ካንዳሊዎች

የትኛው አንቀፅ ሊይ ይመዯባሌ;

ምሳላ 4.

በንፋስ የሚሞለ ጎማዎች

 4ዏ.11 በንፋስ የሚሞለ አዱስ የሊስቲክ ጎማዎች

66
  87.14 ከአንቀጽ 87.11 እስከ 87.13 ሇሉመዯብ ተሽከርካሪዎች የሚሆኑ
ክፍልችና ተጨማሪ መሳሪያዎች

 የትኛው የታሪፍ አንቀጽ ሊይ ይመዯባሌ;

3.1.3.2. የታሪፍ አተረጓጎም ዯንብ ቁጥር 3/ሇ/

 ከሌዩ ሌዩ ነገሮች ተዯባሌቀው ወይም ተቀይጠው የተሰሩ ዕቃዎች እና

ሇችርቻሮ ሽያጭ በስብስብ የተዘጋጁ በዯንብ ቁጥር 3/ሀ/ መሰረት ሉመዯቡ
ካሌቻለ

 ከተዋሀደት ወይም ከተጣመሩት ዕቃዎች ውስጥ የአጠቃሊይ ዕቃውን ዋና

አገሌግልት፣ አይነተኛ ተግባር ወይም ትክክሇኛ ባህርይ/Essential Character/
በሚይዘው የዕቃው ክፍሌ መሰረት የታሪፍ አንቁጹ ተመርጦ ምዯባው
ይወሰናሌ፡፡

 የአንዴን ዕቃ አይነተኛ ተግባር/Essential Character/ ሇመወሰን በስብስብ

ከቀረቡት ዕቃዎች መካከሌ

 ብዛት

 በጉሌህ የሚታየው የትኛው እንዯሆነ

 ብዛት

 ጥራት

 ዋጋ

 ክብዯት፡

ዕቃው ከሚውሌበት አገሌግልት አኳያ ወዘተ . . . ይታያለ፡፡

ዯንብ ቁጥር 3/ሇ/ን የምንጠቀመው

ሀ. በውህዴ ሇተሰሩ ዕቃዎች፡

 ምሳላ፡ 25% ገብስ 75% ዯግሞ አጃ የያዘ ደቄት ቢመጣ እንዳት ይመዯባሌ;

ለ. ከሁሇት ወይም ከዚያ በሊይ ከሆኑ ጥሬ ዕቃዎች ተውጣጥቶ የተሰራ ዕቃ ሲገጥመን

 ምሳላ ከ3ዏ% ከኘሊስቲክ እና 7ዏ% ከጎማ የተሰራ ኮንቬየር ቤሌት ቢመጣ የት

ይመዯባሌ;

ከኘሊስቲክ የተሰራ ኮንቬየር ቤሌት 39.27

67
 ከጎማ የተሰራ ኮንቬየር ቤሌት 4ዏ.1ዏ

ሏ. በስብሰው /Set/ ሇሚመጡ ዕቃዎች

ሇሏርሞናይዝዴ ሲስተም አሰራር ሲባሌ አንዴ ዕቃ ሇችርቻሮ ሽያጭ በስብሰብ የተዘጋጀ /Set/
ነው ሉባሌ የሚችሇው፡

 ሁሇት እና ከዚያ በሊይ የሆኑ ዕቃዎችን የያዘ ሲሆን፣

 ዕቃዎቹ በሁሇትና ከሁሇት በሊይ በሆኑ የታሪፍ አንቀጾች ሊይ የሚመዯቡ ሲሆኑ፣

 በስብስብ /Set/ በአንዴ ሊይ የተዘጋጁ ዕቃዎች አንዴ የተሇየ ፍሊጎትን ሇሟሟሊት ወይም
አንዴ የታወቀ አገሌግልት ሊይ ሇመዋሌ የሚችለ መሆን አሇባቸው

 በአንዴ ፓኬት ወይም ማሸጊያ ውስጥ ተጠቅሌሇው ሇችርቻሮ ሽያጭ የተዘጋጁ መሆን
አሇባቸው፡፡

 እነዚህ በሴት የመጡ ዕቃዎችን በዯንብ ቁጥር 3/ሇ/ ሇመመዯብ በመጀመሪያ በዯንብ
ቁጥር 1 መሰረት ያሌተመዯቡ መሆናቸውን ማረጋገጥ ይኖርብናሌ፡፡

ጥያቄ፡

 5 ማኪያዎች በአንዴ ማሸጊያ ውስጥ ታሽገው ቢመጣ በሏርሞናይዝዴ ሲስተም እንዯ

ሴት ተቆጥሮ መመዯብ ይችሊሌ; ሇምን;

N.B. በስብስብ ወይም በሴት የሚመጡ ዕቃዎችን በዯንብ ቁጥር 3/ሇ/ መሰረት ሇመመዯብ
በመጀመሪያ እነዚህ ዕቃዎች በዯንብ ቁጥር 1 መሰረት መመዯብ የማይችለ መሆናቸውን
ማረጋገጥ ያስፈሌጋሌ

በታሪፍ አተረጓጎም ዯንብ ቁጥር 1 መሰረት ተመዴበው የሚገኙ በሴት ወይም በስብስብ
የተዘጋጁ ዕቃዎች ጥቂት ምሳላዎች፡

 የመጀመሪያ ዕርዲታ መስጫ መዴኃኒቶችና ዕቃዎች 3ዏዏ6.6ዏ

 የወንድች ሙለ ሌብስ 61.ዏ4

 የሴቶች ሙለ ሌብስ 61.ዏ4

 የገራዥ ዕቃዎች 82ዏ5.9ዏ

 Manicure or pedicure set 8214

 Gasket set 84.84

 \Drawing Sets 90.17

68
 ሇግሌ ንጽህና መጠበቂያ የሚያገሇግለ የጉዞ ዕቃዎች

3.1.3.3. የአተረጓጎም ዯንብ ቁጥር 3/ሏ/

 በታሪፍ አተረጓጎም ዯንብ ቁጥር 3/ሇ/ መሰረት በሴት፣ በውህዴ ወይም በጥምር የተሰሩ
ዕቃዎች እኩሌ ጥቅም ካሊቸው ወይም የዕቃውን ዋና ባህርይ Essential Character
መሇየት በማይቻሌበት ጊዜ በታሪፍ መጽሏñ የቁጥር ቅዯም ተከተሌ መሰረት
በመጨረሻ በሚመጣው የታሪፍ አንቀጽ ሊይ ይመዯባለ፡፡

 ሇምሳላ፣ አንዴ የተቀየጠ ደቄት፡

 50% ከአጃ . . . . . . የታሪፍ አንቀጽ /1ዏ.ዏ4/

 50% ከገብስ . . . . . . የታሪፍ አንቀጽ /1ዏ.ዏ3/ የተዘጋጀ ቢሆን

 በዚህ ዯንብ መሰረት በቁጥር ቅዯም ተከተሌ በመጨረሻ በሚመጣው በታሪፍ አንቀጽ
1ዏ.ዏ4 ሊይ ይመዯባሌ፡፡

3.1.4. የአጠቃሊይ አተረጓጎም ዯንብ ቁጥር 4

 ይህ ዯንብ በጣም አሌፎ አሌፎ ካሌሆነ በስተቀር አብዛኛውን ጊዜ አገሌግልት ሊይ

ሲውሌ አይታይም፣

 ምክንያቱም ከዯንብ ቁጥር 1 እስከ ዯንብ ቁጥር 3 ዴረስ ያለት ሁለንም ዕቃዎች
ሇመመዯብ የሚያስችለ በመሆናቸው ነው፡፡

 በዚህ ዯንብ መሰረት አንዴን ዕቃ ከመመዯባችን በፊት ከዯንብ ቁጥር 1-3 ያለትን
ዯንቦች ዯጋግሞ ማየት ወይም መሞከር ያስፈሌጋሌ፡፡

 ይህም ሆኖ ዕቃውን ሇመመዯብ ካሌተቻሇ በዯንብ ቁጥር 4 መሰረት በአገሌግልት

በቅርጽ፣ በዱስክሪኘሽን ወይም በላሊ ዕቃውን በጣም የሚመስሇው ላሊ ዕቃ
በሚመዯብበት የታሪፍ አንቀጽ ሊይ ይመዯባሌ፡፡

3.1.5. አጠቃሊይ የአተረጓጎም ምዴብ ቁጥር 5

 ይህ የአተረጓጎም ዯንብ መጠቅሇያዎችና መያ¹ዎችን ሇመመዯብ

የምንጠቀምበት ዯንብ ነው፡፡ ዯንቡ በሁሇት የሚከፈሌ ሲሆን፣ የአተረጓጎም
ዯንብ ቁጥር 5/ሀ/ እና 5/ሇ/ ይባሊለ፡፡

3.1.5.1. የአተረጓጎም ዯንብ ቁጥር 5/ሀ/

 በዚህ ዯንብ መሰረት በሚይዙት ዕቃ ቅርጽ የተሰሩ መያ¹ዎች እና

መጠቅሇያዎች የሚይዙት ዕቃ በሚመዯብበት የታሪፍ አንቀጽ ከሚይዙት ዕቃ

69
 ጋር አብረው ይመዯባለ፣ ነገር ግን ይህን ዯንብ ሇመጠቀም መሟሊት
ያሇባቸው ጉዲዮች አለ፡፡

 አንዴን የተወሰነ ዕቃ ሇመያዝ ወይም በስብስብ ያለ ዕቃዎችን ሇመያዝ

መያ¹ው በዚያ ዕቃ ቅርጽ የተሰራ መሆን አሇበት፣

 መያ¹ው ከዕቃው ጋር ሇረዥም ጊዜ አብሮ የሚቆይ መሆን አሇበት፣

 ሇክሊሲፊኬሽን ሲቀርብ በአንዴ ድክመንት እና ሺኘመንት መያ¹ው ከዕቃው
ጋር አብሮ መቅረብ አሇበት፣

 ሲገዛ ከዕቃው ጋር አብሮ የተገዛ መሆን ይኖርበታሌ፣

 መያዥያው ከሚይዘው ዕቃ በሊይ የሚወጣ /ተፈሊጊ/መሆን አሇበት፣
 እነዚህ ሁኔታዎች ካሌተሟለ መያ¹ው እና ዕቃው በየሚመሇከታቸው
የታሪፍ አንቀጽ ሇየብቻ ይመዯባለ፡፡

ሇምሳላ፣ የመነጽር ቦርሳ፣ የጊታር መያ¹ ቦርሳ፣ የሽጉጥ ማህዯር፣ ወዘተ .

. . ከዚህ በሊይ የተገሇጹትን መስፈርቶች አሟሌተው ከመጡ በመያ¹ነት
/በቦርሳነታው/ ሳይሆን በሚይዙት ዕቃ የታሪፍ አንቀጽ ሊይ ይመዯባለ፡፡

3.1.5.2. የአተረጓጎም ዯንብ ቁጥር 5/ሇ/

 ሇመያ¹ነት ወይም ሇመጠቅሇያነት ተብሇው የተሰሩ ዕቃዎች ዕቃውን

ይዘው ሲገቡ ዕቃው በሚመዯብበት የታሪፍ ቁጥር ከዕቃው ጋር አብረው
ይመዯባለ፡፡

 ነገር ግን እነዚህ መያ¹ዎች ሇተዯጋጋሚ ጥቅም የሚውለ መሆን

የሇባቸውም፡፡

 እንዯነዚህ ያለ መጠቅሇያዎች ወይም መያዥያዎች ሇዚህ አገሌግልት

በተዯጋጋሚ ሇመዋሌ ተስማሚነታቸው በግሌጽ ከታወቀ ከዕቃዎቹ ጋር
በአንዴነት አይመዯቡም፣ በራሳቸው የታሪፍ አንቀጽ ሉመዯቡ ይገባሌ፡፡

 ምሳላ፣ ባሇ 4ዏ ፊት ኮንቴይነር እና በውስጡ የያዘው ዕቃ የሚመዯቡት

በየራሳቸው የታሪፍ አንቀጽ ሊይ ነው፡፡

3.1.6. የአተረጓጎም ዯንብ ቁጥር 6፣

 የሀርሚናይዝዴ ሲስተም የታሪፍ መጽሏፍ 21 ክፍልች ሲኖሩት በአጠቃሊይ
ስንመሇከተው ዕቃዎች የተሰሩበት ዯረጃ እየጨመረ ሲሄዴ ዕቃዎቹ
የሚመዯቡበት የታሪፍ ክፍሌም እየጨመረ የሚሄዴ መሆኑን እንገነዘባሇን፡፡

70
  ከጥቂቶቹ ክፍልች በስተቀር አብዛኞቹ የየራሳቸው መግሇጫዎች አሊቸው፡፡
የክፍሌ መግሇጫዎች ህጋዊ የሆነ የታሪፍ ምዯባን ሇመወሰን ይቅማለ፡፡

- የሏርሞናይዝዴ ሲስተም ክፍልች የሚከተሇውን ይመስሊለ

- ክፍሌ 1፣2፣3፣4 የእንስሳት

 ክፍሌ 5 የማዕዴን ውጤቶች

 ክፍሌ 6 የኬሚካሌ ውጤቶች

 ክፍሌ 7 ከኘሊስቲክና ከሊስቲክ የተሰሩ ዕቃዎች

 ክፍሌ 8 የቆዲና የፈር ውጤቶች

 ክፍሌ 9፣1ዏ እንጨትና የእንጨት ውጤቶች

 ክፍሌ 11፣13፣14፣15 ተሰርተው ያሇቁ እና ያሊሇቁ ዕቃዎች

 ክፍሌ 12፣16 – 21 ተሰርተው ያሇቁ ዕቃዎች ብቻ

5 የሀርሞናይዝዴ ሲስተም ምዕራፎች

 በሀርሞናይዝዴ ሲስተም 97 የታሪፍ ምዕራፎች አለ

 ከምዕራፍ 77 በስተቀር ሁለም ምዕራፎች አሁን አገሌግልት በመስጠት ሊይ የሚገኙ

ናቸው

 ምዕራፍ 77 ግን ሇወዯፊት አገሌግልት ተብል ተትቷሌ፡፡

 ሁለም ምዕራፎች በሁሇት ዱጂት የሚገሇፁ ሲሆኑ ከምዕራፍ 1 እስከ 9 ያለት

ከፊት ሇፊታቸው አንዴ ዏ በማስገባት ሁሇት ዱጂት እንዱኖራቸው ተዯርጓሌ፡፡

 ሁለም ምዕራፎች የየራሳቸው አርዕስትና መግሇጫ ያሊቸው ሲሆን፣

የመግሇጫዎቹና የአርዕስቶቹ አገሌግልት ሌክ ከሊይ በክፍልች ሊይ እንዯገሇፅነው
ተመሳሳይ ነው፡፡

 የዕቃዎች የአሰራር ዯረጃ እየጨመረ በሄዯ ቁጥር የሚመዯቡት የታሪፍ ቁጥር

እየጨመረ ይሄዲሌ

ምሳላ

የዕቃው ዓይነት ምዕራፍ የአሰራር ዯረጃ

በሕይወት ያሇ በግ 1

71
 የበግ ስጋ 2

የበግ ቆዲ 41

ከበግ ቆዲ የተሰራ ጫማ 64

6 የሀርሞናይዝዴ ሲስተም አንቀጾች

 ሁለም የታሪፍ ምዕራፎች በአንቀጾች የተከፋፈለ ሲሆን በ2ዏዏ7 ቨርሽን
የሏርሞናይዝ ሲስተም ኖሜንክላቸር መሰረት 1221 አንቀጾች አለ፡፡

 አንቀጽ የሚገሇፀው በ4 ዱጂት ሲሆን

 የመጀመሪያዎቹ ሁሇት ዱጂቶች የሚያሳዩት ዕቃው የሚመዯብበትን ምዕራፍ

ቁጥር

 ቀሪዎቹ ሁሇቱ የሢገሌጹት ዕቃው በምዕራñ ውስጥ የተጠቀሰበትን ወይም

የሚገኝበትን ቦታ ነው፡፡

ምሳላ 1.

 ትራምፔት በአንቀፅ 92ዏ5 ሊይ ይመዯባሌ

ምክንያቱም

 ምዕራፍ 92 የሙዚቃ መሳሪያዎች፣ የእነዚህም ዕቃዎች ክፍልችና ተጨማሪ

መሳሪያዎች

 አንቀጽ ዏ5 ላልች የትንፋሽ የሙዚቃ መሳሪያዎች /ሇምሳላ ክሊርኔቶች፣ ትራምፔቶች፣

. . .

ምሳላ 2.

ትራክተር በአንቀጽ 87.ዏ1 ሊይ ይመዯባሌ

87 የሚገሌጽሌን . . . .

ዏ1 የሚገሌጽሌን . . . .

 ዕቃዎች የተሰሩበት ዯረጃ እየጨመረ በሄዯ ቁጥር ዕቃዎቹ የሚመዯቡበት የታሪፍ

አንቀጽ እየጨመረ ይሄዲሌ ስሇዚህ ምንም ያሌተሰሩ ዕቃዎች ትንሽ የታሪፍ አንቀፅ
ቁጥር ሲኖራቸው ተሰርተው ያሇቁ ዕቃዎች ትሌቅ የታሪፍ አንቀጽ ቁጥር ይኖራቸዋሌ

 በአጠቃሊይ

የዕቃው ዓይነት የታሪፍ አንቀፅ የአሰራር ዯረጃ

72
ያሌተሰራ ሉዴ 78ዏ1 ጥሬ ዕቃ

የሉዴ ውዲቂ እና ቁርጥራጭ 78ዏ2 ያሌተሰሩ

ከሉዴ የተሰሩ ጥፍጥፎች

ዝርጎች፣ ጥብጣቦች፣ የሉዴ ደቄቶች 78ዏ4 በመጠኑ የተሰሩ

ከሉዴ የተሰሩ ዕቃዎች 78ዏ6 ተሰርተው ያሇቁ ዕቃዎች

7 የሀርሞናይዝዴ ሲስተም ንዐስ አንቀጾች

 የታሪፍ ንዐስ አንቀጾች ኤች. ኤስ ኮዴ በመባሌ የሚታወቁ ሲሆን 6 ዱጂት
ይኖራቸዋሌ፣

 ክሊሲፊኬሽን ስራ ሰርተን ጨርሰን የምንሇውም አንዴ ዕቃ የሚመዯብበት

ኤች.ኤስ ኮዴ ሊይ ስንዯርስ ነው፡፡

 በገቢና ወጪ ዕቃዎች ሊይ የጉምሩክ ቀረጥ ሇመጣሌ፣

 የውጭ ንግዴ ስታቲስቲክ መረጃ ሇመስራት፣

 የዕቃዎችን የሥሪት ሀገር ሇማረጋገጥ እና

 ህጋዊ ያሌሆኑ የሸቀጦች ዝውውርን ሇመከሊከሌ የሚረደን እነዚህ ንዐስ

አንቀጾች ወይም ኤች. ኤስ ኮድች ናቸው፡፡

 የአሇም ጉምሩኮች ዴርጅት አባሌ የሆኑ ሀገሮች በሙለ በዚህ 6 ዱጂት

የመጠቀም ግዳታ አሇባቸው፡፡

 ከ6 ዱጂት በኋሊ ግን ሁለም ሀገሮች የራሳቸውን ኮዴ ጨምረው በሀገራቸው

ውስጥ ብቻ ሉገሇገለበት ይችሊለ፡፡

 ሇምሳላ የኢትዮåያ ገቢዎችና ጉምሩክ ባሇሥሌጣን የአሇም ጉምሩኮች ዴርጅት

ሇአንዴ ዕቃ የሰጠውን ስዴስት ዱጂት እንዯሇ ወስዯን ሁሇት ዱጂት ጨምረን
የመጨረሻውን ክሊሲፊኬሽን ሇመስራት 8 ዱጂት እንጠቀማሇን፡፡

 ዲሽ/-/

 አንዴ ዲሽ

 ስዴስተኛው ዱጂት ሁሌጊዜ ዜሮ ነው

73
  ምሳላ

 ዏ9ዏ2.3ዏ - ጥቁር ሻይ

 4817.1ዏ - ኢንሾልፖች

 8302.60 - አውቶማቲክ የበር መዝጊያዎች

 8471.70 - ማከማቻ አካሊት

 96ዏ8.2ዏ - Felt tipped pens

 8705.40 - የኮንክሪት ማዯባሇቂያ ካሚዎኖች

ሁሇት ዲሽ /--/

 ስዴስተኛው ዱጂት ሁሌጊዜ የሚሆነው ከ1 እስከ ዘጠኝ ያለት ቁጥሮች ናቸው

 የባሇሁሇት ዲሽ ንዐስ አንቀጽ ምሳላዎች

 ምሳላ፡ 1

 1515.10 - የተሌባ ዘይትና የዚሁ ክፍሌፋይ

 1515.11 - - ያሌተነጠረ ዘይት

 1515.19 - ላልች

ምሳላ፡ 2

ጃኬቶችና የስፖርት ጃኬቶች

 6103.31 - - ከሱፍ ወይም ከሇስሊሳ የእንስሳት ፀጉር የተሰራ

 61ዏ3.32 - - ከጥጥ የተሰራ

 61ዏ3.33 - - ከሲንተቲኪ ፋይበሮች የተሰራ

 61ዏ3.39 - - ከላልች የሰርቃ ሰርቅ ማቴሪያልች የተሰራ

ሁሇት ዜሮዎች በኤች ኤስ ኮዴ

 አንዲንዴ አንቀጾች በኤች ኤስ ኮድች አይከፋፈለም በዚህም ጊዜ ኤች ኤስ ኮዴ ሇማግኘት
በአንቀጾቹ ሊይ ሁሇት ዜሮ ይጨመራሌ

74
  ምሳላ አንቀጽ ዏ4ዏ9 የተፈጥሮ ማር

 ኤች ኤስ ኮዴ ዏ4ዏ9ዏዏ

ላልች

 ዕቃዎች በጋራ /በግሩኘ/ የሚመዯቡት ኤች ኤስ ኮዴ ነው

 የመጨረሻው ዱጂት ሁሌጊዜ የሚሆነው ዘጠኝ ነው ነገር ግን አንቀፅ ውስጥ ክፍልች

የሚመዯቡ ከሆነ የመጨረሻው ዱጂት 8 ይሆናሌ፡፡

አንቀጽ ንዐስ አንቀጽ የዕቃው ዓይነት

2941 አንቲ ባዮቲክስ

2941.1ዏ ፔንሲሉን

2941.2ዏ ስትራቶማይሲንስ

2941.3ዏ ቴትራሳይክሉንስ

2941.4ዏ ክልራምፊኖኮሌ

2941.5ዏ ኤሬትሮማይሲን

2941.90 ላልች

አንቀጽ ንዐስ አንቀጽ የዕቃው ዓይነት

15.09 የወይራ ፍሬ

15ዏ9.1ዏ ጥሬ

15ዏ9.ዏ9 Other

84.12 ላልች ኢንጂኖችና ሞተሮች

8412.1ዏ ከተርቦጄት ላሊ የሪአክሽን ኢንጂኖች

8412.8ዏ ላልች

8412.9ዏ ክፍልች

 ባሇሶስት ዲሽ /- - / /ብሔዝዊ ታሪፍ/

75
አንቀጽ ንዐስ አንቀጽ የዕቃው ዓይነት

ዏ4ዏ7.ዏዏ እንቁሊሌ

ዏ4ዏ7.ዏዏ1ዏ - - ሇዘር መራቢያ የሚሆኑ የወፎች እንቁሊልች

ዏ4ዏ7ዏዏ9ዏ - - ላልች

8418.21 ሪፍሬጂሬተሮች

8418.211ዏ - - ክልሮፍልሮካረበን /ሲ.ኤፍ.ሲ/ ነፃ የሆነ

8418.219ዏ - - ላልች

8 በኢትዮåያ ስሇጉምጕክ ቀረጥና ታክስ ጠቅሇሌ ያሇ መግሇጫ

 የጉምሩክ ታሪፍ ማሇት በገቢ ዕቃዎች (Import) ሊይ የሚጣሌ የቀረጥ ዓይነት ነው፡፡

 በገቢ ዕቃዎች ሊይ የሚጣሇው የቀረጥ ምጣኔ /ሬት/ በሚከተሇው ዓይነት ነው፡፡

ሀ. ጥሬ ዕቃዎች ነፃ ወይም 5% ይቀረጣለ

ሇ. በከፊሌ የተሰሩ ዕቃዎች 1ዏ% ወይም 2ዏ% ይቀረጣለ

ሏ. ያሇቀሊቸው ዕቃዎች ከማሽነሪዎች ወይም ከካፒታሌ ዕቃዎች በስተቀር ከ2ዏ - 35%

ይቀረጣለ

መ. ማሽነሪዎች/የካፒታሌ ዕቃዎች/ 5% ይቀረጣለ፡፡

 የኢትዮåያ ገቢዎችና ጉምሩክ ባሇስሌጣን የታሪፍ መጽሏፍ ይዘት

 የታሪፍ መጽሏፍ የሚከተለትን የታሪፍና የቀረጥ ዓይነቶች ይዟሌ

 አንዯኛ መዯብ ታሪፍ፣

 ሁሇተኛ መዯብ ታሪፍ፣ /ሀ/

 ሁሇተኛ መዯብ ታሪፍ፣ /ሇ/

 የኮሜሳ ታሪፍ

8.1.1. አንዯኛ መዯብ ታሪፍ፡

 የገቢ እና የወጭ ዕቃዎች በአጠቃሊይ የሚመዯቡበት ዋናው የታሪፍ መዯብ አንዯኛ

ታሪፍ መዯብ በመባሌ የሚታወቅ ሲሆን በመጽሏñ ከገጽ 1 - 628 የሚገኘው ነው፡፡

76
  በዕቃዎች መመሳሰሌ ወይም በቂ የሆነ የሏርሞናይዝዴ ሲስተም /ኤች.ኤስ/ አመዲዯብ
ዕውቀት ካሇመኖር ወይም ከግዳሇሽነትና ከችኮሊ ወይም ተገቢ ያሌሆነ ጥቅም ሇማግኘት
ከመፈሇግ የተነሳ ሇገቢ ዕቃው ትክክሇኛው የኤች ኤስ ኮዴ ሊይሰጠው ይችሊሌ፡፡ በዚህም
የተነሳ የቀረጡ መጠን ከተገቢው ሉያንስ ወይም ሉበሌጥ ይችሊሌ፡፡

 ሇምሳላ፣ አንዴ ራዱዮ የተጣመረ የካሴት ቴኘ ማጫወቻ እያሇው ታሪፍ መዲቢው

ዕቃው ራዱዮ ብቻ እንዯሆነ አዴርጎ ቢመዴበው የታሪፍ ቁጥር 8527.19ዏዏ ሲሆን
የታሪፍ ሬቱም 2ዏ% ነው፡፡ ነገር ግን ዕቃው ራዱዮ፣ ካሴት ቴኘ በመሆኑ ሉመዯብ
የሚገባው በታሪፍ ቁጥር 8527.13ዏዏ ሊይ ስሇሆነ የታሪፍ ሬቱ 3ዏ% ይሆናሌ፡፡ በዚህ
ስህተት የተነሳ መንግስት ከዕቃው ሊይ ሉያገኝ ከሚገባው 1ዏ% የቀረጥ ይቀርበታሌ
ማሇት ነው፡፡

8.1.2. ሁሇተኛ መዯብ ታሪፍ

 በዚህ የታሪፍ መዯብ የሚመዯቡ የገቢ ዕቃዎች በሁሇት ይከፈሊለ፣

- ሁሇተኛ መዯብ ታሪፍ /ሀ/ እና

- ሁሇተኛ መዯብ ታሪፍ /ሇ/ በመባሌ ይከፈሊለ፡፡

 ሁሇተኛ መዯብ ታሪፍ /ሀ/፣

 በዚህ የታሪፍ መዯብ የሚመዯቡ ዕቃዎች መንግስት የአገሪቱን ኢንደስትሪዎችና ሌዩ

ሌዩ የሌማት ዘርፎች ሇማበረታታት በነፃ ወይም በዝቅተኛ ታሪፍ ሬት /ምጣኔ/ እንዱገቡ
የተፈቀደ ዕቃዎች

 ሁሇተኛ መዯብ ታሪፍ/ሇ/

በዚህ የታሪፍ መዯብ የሚመዯቡት ዕቃዎች ከጉምሩክም ሆነ ከላልች ቀረጥና ታስሶች

ነፃ ሆነው እንዱገቡ የተፈቀደ ናቸው፡፡ በሁሇተኛ መዯብ ታሪፍ /ሇ/ መሰረት የሚገቡ
ዕቃዎች በታሪፍ ቁጥር ተሇይተው መመዯብ አያስፈሌጋቸውም፡፡

- ሇምሳላ፡ የዱኘልማቲክ ጓዞች ሇአገር ዯህንነት የሚያገሇግለ ዕቃዎች

፣ የእሳት አዯጋ መከሊከያ ዕቃዎችና ላልች በሁሇተኛ መዯብ ታሪፍ
/ሇ/ የሚጠቃሇለ ናቸው፡፡

8.1.3. የኮሜሳ ታሪፍ ሰንጠረዥ

 አገራችን የCOMESA /Common Market for Eastern & Southern Africa/ አባሌ ስሇሆነች
የዚህ ዴርጅት አባሌ ከሆኑ አገሮች በሚመጡ ገቢ ዕቃዎች ሊይ ከላልች አገሮች
ከሚመጡት ዕቃዎች 1ዏ% የቀረጥ ቅናሽ ይዯረጋሌ፡፡ የኮሜሳ ታሪፍ ሰንጠረዘ በታሪፍ
መፅሏፍ ገጽ 664 ሊይ ይገኛሌ፡፡

77
  ሇምሳላ፣ የሌብስ ማጠቢያ ሳሙና ከቻይና ቢመጣ 3ዏ% የጉምሩክ ቀረጥ ይከፍሌበታሌ፡፡
ይኧው ዕቃ ከኬንያ ወይም ኡጋንዲ ቢመጣ 27% ብቻ ይከፍሌበታሌ፡፡ ምክንያቱም
ኬንያና ኡጋንዲ የኮሜሳ አባሌ አገሮች በመሆናቸው ነው፡፡

9. በገቢ ዕቃዎች ሊይ የሚጣለ የቀረጥና የታክስ ዓይነቶች እና ስላታቸው

9.1. የጉምሩክ ቀረጥ (Customs Duty)

 ከገቢ ዕቃዎች ሊይ የሚሰበሰበው የጉምሩክ ቀረጥ ምጣኔ /ሬት/ በ6 የታሪፍ ባንዴ

የተከፋፈሇ ነው፡ ዏ፣ 5፣ 1ዏ፣ 2ዏ፣ 3ዏ፣ እና 35% ናቸው፡፡

 ወዯ አገር በሚገባ ማናቸውም ዕቃ የጉምሩክ ቀረጥ ማስከፈያ ዋጋ (Duty Paying Value

(DPV)) የሚወሰዯው እስከ ኢትዮåያ የጉምሩክ ክሌሌ የመጀመሪያ መግቢያ ዴረስ
በትክክሌ ሇዕቃው የወጣ ወጭ ዴምር ነው፡

 ይህም ማሇት Cost + Insurance + Freight (CIF) ሲሆን

 Freight ማሇት ዯግሞ Sea Freight + ከጅቡቲ ወዯብ እስከ ጋሊፊ ወይም ከማንኛውም
ጎረቤት አገር ወዯብ እስከ ኢትዮåያ መጀመሪያ መግቢያ በር ዴረስ ያሇውን የማጓጓ¹
ወጭ ያካተተ የማጓጓ¹ ወጭ ማሇት ነው፡፡

 ስሇሆነም የጉምሩክ ቀረጥ በዕቃው ቀረጥ ማስከፈያ ዋጋ (DPV) ሊይ በፐርሰንት የሚከፈሌ

ቀረጥ ሲሆን ከላልቹ ታክሶች ሁለ በቅዴሚያ መሰሊት ይኖርበታሌ፡፡

 ምሳላ፣ አንዴ የሌጅ መጫወቻ አሻንጉሉት የCIF ወይም ቀረጥ ማስከፈያ ዋጋው (DPV)
ብር 1ዏዏ.ዏዏ ቢሆን ሁለንም ቀረጥና ታክሶች ማስሊት እንዱቻሌ

- በቅዴሚያ ዕቃው የሚመዯብበትን የታሪፍ ቁጥር መጽሏፍ ውስጥ

ሇይቶ ማግኘት

- በምሳላው ሊይ የተጠቀሰው አሻንጉሉት የሚመዯበው በታሪፍ ቁጥር

95ዏ3.ዏዏዏዏ ሊይ ሲሆን የጉምሩክ ቀረጥ ሬት 35% ነው፡፡

 ስሇዚህ የጉምሩክ ቀረጥ DPVX35%=100X35%= ብር 35 ይሆናሌ ማሇት ነው፡፡

9.2. የኤክሳይዝ ታክስ /Excise Tax/

 የኤክሳይዝ ታክስ ምጣኔ ከ1ዏ-1ዏዏ% የሚዯርስ ሲሆን ከ64 በሊይ በሆኑ ሌዩ

ሌዩ የገቢ ዕቃዎች ሊይ ታክሱ ይከፈሌባቸዋሌ፡፡

 የኤክሳይዝ ታክስ ከሚከፈሌባቸው ዋና ዋና የገቢ ዕቃዎች መካከሌ ሲጋራ፣

ሽቶዎች እና ተሽከርካሪ መኪናዎች ይገኙባቸዋሌ፡፡

78
  ወዯ አገር የገባው ዕቃ የኤክሳይዝ ታክስ የሚከፈሌበት ከሆነ ኤክሳይዝ ታክስ
የሚሰሊው በቀረጥ ማስከፈያ ዋጋው የጉምሩክ ቀረጥ ተዯምሮበት ነው፡፡

 በዚህ መሰረት የኤክሳይዝ ታክስ ሲሰሊ ከሊይ የተመሇከትነውን ምሳላ ብንወስዴ፡

- የዕቃው ቀረጥ ማስከፈያ ዋጋ ብር 1ዏዏ.ዏዏ

- የዕቃው የጉምሩክ ቀረጥ ብር 35.ዏዏ

ብር 135.ዏዏ

- የአሻንጉሉት ኤክሳይ ታክስ 2ዏ%

- የኤክሳይዝ ታክስ = 135.00X20%=27.00 ይሆናሌ፡፡

9.3. የተጨማሪ እሴት ታክስ/Value Added Tax/

 የተጨማሪ እሴት ታክስ ምጣኔ /ሬት/ 15% ሲሆን ስሇ አሰራሩ ከዚህ በታች ያሇውን
ምሳላ መመሌከት ይቻሊሌ፡፡

 ወዯ አገር በገባው ዕቃ ሊይ ከጉምሩክ ቀረጥና ከኤከሳይዝ ታክስ ቀጥል የሚሰሊው ቫት

ነው፡ ይህም ማሇት

 (CIF + የጉምሩክ ቀረጥ + ኤክሳይዝ ታክስ )X 15% ይሆናሌ ማሇት ነው፡፡

ምሳላ፡ ከሊይ የተጠቀሰው የሌጆች አሻንጉሉት

 የዕቃው የCIF ዋጋ ብር 1ዏዏ.ዏዏ

 የጉምሩክ ቀረጥ ብር 35.ዏዏ

 የኤክሳይዝ ታክስ ብር 27.ዏዏ

ዴምር፡ ብር 162.ዏዏ

ተጨማሪ እሴት ታክስ 162.ዏዏX15%=24.30 ይሆናሌ፡፡

9.4. ተጨማሪ ቀረጥ /ሱር ታክስ/፡

 ሱር ታክስ ዯንብና የአፈፃፀም መመሪያ መሰረት ነፃ እንዱሆኑ ከተፈቀዯሊቸው ዕቃዎች

በስተቀር ወዯ አገር በሚገባ በማንኛውም ዕቃ ሊይ ተፈፃሚ ይሆናሌ፡፡

 የተጨማሪ ቀረጥ /ሱር ታክስ/ መጣኔ /ሬት/ 1ዏ% ሲሆን፡ ወዯ አገር የገባው ዕቃ
ኤክሳይዝና ቫት የሚከፈሌበት ሆኖ ከተገኘ ስላቱ

 (CIF + የጉምሩክ ቀረጥ + ኤክሳይዝ ታክስ + ቫት) X10% ይሆናሌ፡፡

79
 ምሳላ፡ ከሊይ የተጠቀሰው የሌጆች አሻንጉሉት

 የዕቃው የ CIF ዋጋ ብር 1ዏዏ.ዏዏ

 የጉምሩክ ቀረጥ ብር 35.ዏዏ

 የኤክሳይዝ ታክስ ብር 27.ዏዏ

 የተጨማሪ እሴት ታክስ ብር 24.3ዏ

ዴምር፡ ብር 186.3ዏ

 ሱር ታክስ=186.3ዏX10%= ብር18.63 ይሆናሌ፡፡

9.5. የገቢ ግብር ቅዴሚያ ክፍሌ /Withholding Tax/

 ከገንዘብና ኢኮኖሚ ሌማት ሚኒስቴር በተሊሇñ መመሪያዎች መሰረት ይህን ታክስ
እንዲይከፍለ ከተፈቀዯሊቸው በስተቀር በማናቸውም ገቢ ዕቃ ሊይ 3% ዊዝ ሆሌዱንግ
ታክስ ይከፈሊሌ፡፡

 Withholding Tax ሇየት የሚያዯርገው ታክሱ የሚታሰበው ሌክ እንዯ ጉምሩክ ቀረጥ

በዕቃው CIF (DPV) ዋጋ ብቻ ነው፡፡

 Withholding Tax = CIFX3%

ሇምሳላ፣ ከሊይ የተጠቀሰውን የሌጆች አሻንጉሉት ብንወስዴ፡

- የCIF ዋጋ ብር

- ዊዝ ሆሌዱንግ ታክስ = 100.00 X 3%=3 ብር ይሆናሌ፡፡

 በመሆኑም ምሳላ አዴርገን የወሰዴነው አንዴ የሌጅ መጫወቻ አሻንጉሉት

በአጠቃሊይ የሚከተሇውን ቀረጥና ታክስ ይከፍሊሌ፡፡

- የቀረጥ ማስከፈያ ዋጋ ብር1ዏዏ.ዏዏ ቢወስዴ

- የጉምሩክ ቀረጥ ብር 100 X 35% = ብር 35.00

- ኤክሳይዝ ታክስ ብር 135 X 35% = ብር 27.00

- የተጨማሪ እሴት ታክስ ብር 162 X 15% = ብር 24.30

- ተጨማሪ ቀረጥ /ሱር ታክስ/ ብር 186.30 X 10% = ብር 18.63

80
 - የገቢ ግብር ቅዴሚያ ክፍያ ብር 100 x 3% = ብር 3 (Withhoding
Tax)

 ጠቅሊሊ የሚከፈሌ ቀረጥና ታክስ ዴምር= ብር 1ዏ7.93 ይሆናሌ ማሇት ነው፡፡

81
82
ክፍሌ 1. አጠቃሊይ
1.1. መግቢያ
የጉምሩክ ታሪካዊ አመጣጥ፡
 በአሇም ሊይ ረጅም ዕዴሜ ካሊቸው የመንግስት ተቋማት አንደ ነው
 የሰው ሌጅ የመንግስት ምስረታ ዯረጃ ሊይ ከዯረሰበት ጥንታዊ ጊዜ ጀምሮ የተቋቋመ
ተቋም ነው

 ዋነኛው ዓሊማ ሇመንግስት ገቢ መሰብሰብ ነው

 ከትራንስፖርትና መገናኛ አውታሮች መስፋፋት ጋር በተያያዘ የንግዴ ሌውውጦች

ፈጣንና ውስብስብ የሆነ መምጣት

 የመንግስትን አስተዲዯራዊ ወጪ እንዱጨምር አዴርጓሌ

 ህገ ወጥ ንግዴ እንዱስፋፋ ምክንያት ሆኖአሌ

 የመንግስት ገቢም በዚያው መጠን ጨምሯሌ

 እነዚህ ሁኔታዎች የጉምሩክን ሚና ከጊዜ ወዯ ጊዜ አስፈሊጊ እና ውስብስብ አዴርጎታሌ

ጉምሩክ በኢትዮåያ

 ሇመጀመሪያ ጊዜ የተቋቋመው በአጼ ሚኒሉክ ዘመነ መንግስተ በ1889 ነው

 ዓሊማውም የመንግስት ገቢ ሇመሰብሰብ ነው

 አዯረጃጀቱን እና ተጠሪነቱን በተመሇከተ

 እ.ኤ.አ. ከ1889 - 1923 ዴረስ በፋይናንስ ግምጃ ቤት ተብል በሚጠራ ስር

 እ.ኤ.አ ከ1941 - 1996 ዴረስ በገንዘብ ሚኒስተር ስር

 እ.ኤ.አ ከ1997 - 2008 ዴረስ በገቢዎች ቦርዴ/ሚኒስተር ስር

 በመጨረሻ እ.ኤ.አ ከጁሊይ 2ዏዏ8 በጠቅሊይ ሚ/ር ስር የኢትዮåያ ገቢዎች እና ጉምሩክ

ባሇስሌጣን በሚሌ ስያሜ ተዯራጀ፡፡
83
1.2. የጉምሩክ መቋቋም ዓሊማ

 የገቢና ወጪ ዕቃዎች ሊይ ቀረጥና ታክስ መሰብሰብ

 ከስራው ጋር የተዛመደ ሕጎችና ዓሇም አቀፍ ስምምነቶችን ማስፈፀም

 ወዯ ሀገር እንዲይገቡና ከአገር እንዲይወጡ የተከሇከለ ወይም ገዯብ የተዯረገባቸውን

ዕቃዎች መጠጣጠር

 የንግዴና ኢንቨስትመንት ማሳሇጥ

 የንግዴ ስታትስቲክስን በማዯራጀት ማሰራጨት የሚለት ዋና ዋና ዓሊማዎች

ናቸው፡፡

1.3. የጉምሩክ ቀረጥና ታክስ አፈፃፀም መነሻዎች

 የቀረጥና ታክስ ምጣኔ

 የቀረጥ ማስከፈያ ዋጋ

 የዕቃዎች ስሪት አገር (Origin)

 የጉምሩክ ኘሮሲጀር ኮዴ (CPC)

1.3.1.የቀረጥና ታክስ ምጣኔ

 ቀረጥና ታክስ የሚወሰነው በየጊዜው በአገሪቷ የሚወጡ የተሇያዩ ፖሉሲዎችን

መሰረት በማዴረግ ነው

 በዕቃዎች ሊይ የቀረጥና ታክስ ምጣኔ የሚጣሇው ኢትåያ በህግ በአፀዯቀችው

የዕቃዎች አሰያየም እና አመዲዯብ (Harmonized System Commodity
Classification and Coding) ዯንብ መሰረት ነው፡፡

የሀርሞናይዝዴ ሲስተም (Customs Nomenclature) የሚከተለት፡

 የታሪፍ ምጣኔን እና የገቢ አሰባሰብን ሇመወሰን፡

84
  በሏገሮች መካከሌ የሚፈፀሙ የንግዴ ስምምነት ከማስፈፀም አንፃር የዕቃዎች
የስሪት ሀገር እና የታሪፍ Preference አተገባበርን ሇመወሰን

 የውጭ ንግዴ ስታትስቲካሌ መረጃ የማዯራጀት እና

 የአሇም አቀፍ ስምምነቶች የማስፈፀም ጠቀሜታዎች ያለት የዕቃዎች

አመዲዯብ ዯንብ ነው፡፡

የሏርሞናይዝዴ ሲስተም የታሪፍ መፅሏፍ

 ሁሇት መዯቦች (አንዯኛና ሁሇተኛ መዯብ)

 የኮሜሳ አባሌ ከሆኑ አገሮች የሚመጡ ዕቃዎች የሚስተናገደበት የተሇየ የታሪፍ

ምጣኔ አካቶአሌ

 ስዴስት የታሪፍ ምጣኔ ዯረጃዎች ባሇው መሌኩ የተዯራጀ ነው፡፡

የታሪፍ እና ታክስ ምጣኔ ዓይነቶች

 የጉምሩክ ቀረጥ;

 ኤክሳይዝ ታክስ;

 ሱር ታክስ;

 የተጨማሪ እሴት ታክስ እና ዊዝሆሌዱንግ ታክስ ናቸው፡፡

1.3.2.የቀረጥ ማስከፈያ ዋጋ

 የቀረጥና ታክስ ስላት የዕቃን ዋጋ Advalorem መሰረት ያዯረገ ነው፡፡

 የቀረጥ ማስከፈያ ዋጋ ማሇት ሇቀረጥና ታክስ ስላት መሰረት የሚሆን ሇዕቃው

የተፈሇ ጠቅሊሊ ወጪ ነው፡፡

 ሇገቢ ዕቃ (CIF) ሇወጪ ዕቃ (FOB) የቀረጥ ማስከፈያ ዋጋ ሆኖ ይወሰዲሌ፡፡

85
1.3.3.የዕቃዎች ስሪት አገር (Origin)

 የዕቃዎች ስሪት አገር መሇየት ጠቀሜታ

 የዕቃውን ትክክሇኛ ዋጋ ሇመወሰን

 ሇታሪፍ Preferential Treatment የሁሇት እዮሽና እንዯ ኮሜሳ ያሇ የአከባቢ

አገሮች የጋራ ስምምነት

 ላልች ፖሉሲዎችን ሇማስፈፀም

 ሇስታትስቲክስ መረጃ

1.3.4.የጉምሩክ ኘሮሲጀር ኮዴ (CPC)

ጠቀሜታ

 ተገቢውን የጉምሩክ ቀረጥና ታክስ ሇመሰብሰብ

 የዕቃዎችን ወዯ ሀገር ውስጥ አገባብ እና ከአገር አወጣጥ ሁኔታ ሇይቶ ሇማወቅ

 የተሇያዩ መብቶችን ሇማስፈፀም

የጉምሩክ ኘሮሲጀምር ኮዴ ዋና ዋና መዯቦች

- Direct Exportation EX1

- Temporary Exportation EX2
- Re Exportation
EX3
- Direct Entry for Hom use IM4
- Temporary Importation IM5
- Re Importation
IM6
- Warehousing
S6
86
 - Transit
IM8
- EX: Export Code
- IM: Import Code

ክፍሌ ሁሇት
የገቢና ወጪ ዕቃዎች የጉምሩክ ሥነ-ሥርዓት
(Customs Procedure)አፈፃፀም
2.1. አጠቃሊይ
ሀ. ትርጉም
የጉምሩክ ሥነ-ሥርዓት አፈፃፀም ማሇት የገቢና ወጪ ዕቃዎች በህግ ወይም ዯንቦች
በተፈቀዯው መሰረት አስፈሊጊው የጉምሩክ ፎርማሉቲ ተጠናቆ ከጉምሩክ ቁጥጥር ውጪ ሇነፃ
ዝውውር የሚሇቀቁበት ሥርዓት ማሇት ሲሆን 'ይህም
 የጉምሩክ ትራንዚትን
 የጉምሩክ መጋዘን እና
 የጉምሩክ ክሉራንስ ስርዓትን የሚያካትት ነው፡፡
 #ዕቃ$ ማሇት ማንኛውም ተንቀሳቃሽ ንብረት ሲሆን ግዝፍነት የላሊቸው በህግ
እንዯተንቀሳቃሽ ንብረት የሚታወቁትን ንብረቶችና ኢኮኖሚያዊ ጠቀሜታ ያሊቸውን
በአገሌግልት ሊይ የዋለ የተፈጥሮ ኃይሌ ውጤቶችንና የከርሰ ምዴር ሀብትን
የሚያካትት ሲሆን ገንዘብንም ይጨምራሌ፡፡
 #ጭነት$ ማሇት በማንኛውም የማጓጓ¹ ዓይነት ወዯአገር የሚገባ ወይም ከአገር የሚወጣ
ዕቃ ሲሆን በጉዞ ሊይ ጥቅም ሊይ የሚውለትንና የመንገዯኞች የግሌ መገሌገያ ዕቃዎችን
አይጨምርም፡፡
 #ቀረጥ$ ማሇት በትክክሌ ሇዕቃው በተዯረገ ወጪ ሊይ ተመስርቶና የዓሇም አቀፍ
የተዋህድ ሸቀጦች አሰያየምና አመዲዯብ ሥርዓትን ተከትል በወጣው የጉምሩክ የታሪፍ
ዯንብ መሰረት በገቢና ወጪ ዕቃዎች ሊይ የሚጣሌና የሚሰበሰብ ታሪፍ ነው፡፡
 ታክስ ማሇት ፀንተው በሥራ ሊይ ባለ የግብር ህጎች መሰረት በገቢና ወጪ ዕቃዎች ሊይ
እየተጣሇ የሚሰበሰብ ክፍያ ነው፡፡

87
 የጉምሩክ ክሌሌ ማሇት የኢትዮåያ የግዛት ክሌሌ ነው፡፡
 የጉምሩክ ጣቢያ ማሇት በመግቢያና በመውጫ ወዯብ ወይም በመተሊሇፊያ መንገዴ
ወይም በጉምሩክ ክሌሌ የሚገኝ በገቢና ወጭ ዕቃዎች ሊይ የጉምሩክ ቁጥጥር ሥነ
ሥርዓት የሚፈፀምበትና ወይም ቀረጥና ታክስ የሚከፈሌበት ሥፍራ ነው፡፡
 የጉምሩክ ሥነ ሥርዓት አስፈፃሚ ማሇት የጉምሩክ ሥነ ሥርዓትን የማስፈፀም ተግባር
ሇማከናወን የሚያስችሌ የብቃትና የሙያ ማረጋገጫ የተሰጠው የአስመጪ ወይም የሊኪ
ወኪሌ ነው፡፡
 የጉምሩክ ዱክሊራሲዮን ማሇት ወዯ አገር የሚገቡ' ወዯ ዉጭ አገር የሚሊኩ ወይም
የተሊሊፊ ዕቃዎች ዝርዝር የሚገሇጽበት በባሇስሌጣኑ የሚዘጋጅ ቅጽ ወይም ሰነዴ ነው፡፡
 የተከሇከሇ ዕቃ ማሇት በህግ ወይም ኢትዮåያ ባፀዯቀቻቸው ዓሇም አቀፍ ስምምነቶች
መሰረት ወዯ አገር እንዲይገባ' ከአገር እንዲይወጣ ወይም እንዲይተሊሇፍ የተከሇከሇ
ማንኛውም ዕቃ ነው፡፡
 ገዯብ የተዯረገበት ዕቃ ማሇት በህግ በተዯነገገ ሥነ ሥርዓት ሥሌጣን ባሇው አካሌ
በተሰጠ ፈቃዴ ካሌሆነ በስተቀር ወዯ አገር እንዲይገባ ወይም ከአገር እንዲይወጣ ወይም
እንዲይተሊሇፍ ገዯብ የተዯረገበት ዕቃ ነው፡፡
 የጉምሩክ ወዯብ ማሇት ሇጉምሩክ ህግ አፈጻጸም ቢባሌ የገቢ& የወጪ እና ተሊሊፊ
ዕቃዎች የሚራገñበት' የሚቆዩበት' የሚጫኑበት በባሇስሌጣኑ የሚወሰን ማናቸውም
ሥፍራ ሲሆን ዯረቅ ወዯብንም ይጨምራሌ፡፡
ሇ. የጉምሩክ ቁጥጥር
 የጉምሩክ ቁጥጥር ማሇት ህጎችና መመሪያዎች መከበራቸውን ሇማረጋገጥ
በባሇስሌጣኑ የሚፈፀም ዕቃን የመፈተሽ’ የሰነዴን መኖርና ትክክሇኛነትን
የማረጋገጥ' ቃሌ የተገባሇትን የሂሳብ መግሇጫና መዛግብትን የመመርመር
ተግባር ነው፡፡

 ቁጥጥር የሚዯረግባቸው ስፍራዎች

- ወዯቦች (የባህር ወዯብ' የአየር ወዯብ' ዯረቅ ወዯብ' ወዘተ)
- የዴንበር አከባቢዎች&
- የተፈቀደ ቦንዴዴ መጋዘኖች&
- ጊዜያዊ ዕቃ ማከማቻዎች&
- ነፃ ክሌልች&
88
 - የመተሊሇፊያ መስመሮች
 ቁጥጥር የሚዯረግባቸው አካልች
- መርከቦች
- አይሮኘሊኖች
- ተሽከርካሪዎችና ባቡሮች
- ጭነቶች
- ኮንቴነሮች
- የፖስታ ጥቅልች
- መንገዯኞች
ሏ. የጉምሩክ ዱክሊራሲዮን አቀራረብ
 በጽሁፍ
 በቃሌ
 በአካሌ እንቅስቃሴ ወይም
 በኤላክትሮኒክስ መንገዴ ሉቀርብ ይችሊሌ፡፡
በአዱሱ የጉምሩክ አሠራር፡
 የመንግስትን ስትራቴጂክ የእዴገት እና ፖሉሲ አቅጣጫዎች መሰረት በማዴረግ
በዋነኛነት ሇአምራቶ ሌዩ ትኩረት ሰጥቷሌ፡፡
 መሰረታዊ ሇውጥ ያመጣለ ተብሇው ትኩረት የተሰጣቸው ጉዲዮች
 ቅዴመ ዕቃ አወጣጥ ስርዓት (Pre-arrival Clearance) ሇተመረጡ
አስመጪዎችና ሊኪዎች ' ሇፈጣን መሌዕክቶች አነስተኛ ዋጋ ሊሊቸው
ዕቃዎች ወዘተ
 የዕቃ መሌቀቅን ከጉምሩክ ስነስርዓት አፈፃፀም መሇየት (Separate
release from clearance procedure)
 ማንኛውንም የመረጃ ሌውውጥ በአውቶሜሽን ስርዓት በመጠቀም
በተገሌጋዩና የጉምሩክ ኦፊሰር መካከሌ የሚኖረውን ግንኙነት መቀነስ እና
ተጠያቂነቱን ማስፈን&
 የስጋት ስራ አመራር እና የዴህረ ዕቃ አወጣጥ ኦዱት
 ቀሇሌ ያሇ የአሰራር ሥርዓት Simplified procedures ሇተመረጡ
አስመጪዎችና ሊኪዎች
89
  የገቢና ወጪ ዕቃዎችን ካሊቸው ስትራቴጂያዊ ጠቀሜታ ' የገቢ ዴርሻ
እና የስጋት ዯረጃ በመሇየት በሌዩ ሁኔታ አገሌልት የሚሰጥበት ሁኔታ
ማመቻቸት የሚለት ዋነኞቹ ናቸው፡፡
2.2. የትራንዚት ዕቃዎች የጉምሩክ ሥነ ስርዓት አፈፃፀም ንሐስ የሥራ ሂዯት
2.2.1. አጠቃሊይ
ሀ. ትርጉም
ትራንዚት ማሇት ተሊሊፊ ዕቃ በጉምሩክ ቁጥጥር ሥር ሆኖ ከአንዴ የጉምሩክ ጣቢያ ወዯ ላሊ
መዴረሻ ቦታ የሚተሊሇፍበት የጉምሩክ ሥነ ሥርዓት ማሇት ነው፡፡

በጉምሩክ ቁጥጥር ሥር ቢባሌ&

 ሇትራንዚት ዕቃ ዋስትና ይያዛሌ
 የትራንዚት ዕቃ በተፈቀዯ መግቢያ /መውጫና በተፈቀዯ መሥመር ብቻ ይጓጓዛሌ
 ዕቃው የተጫነበት ኮንቴነር /ተሽከርካሪ በሲሌ ይታሸጋሌ
 በትራንዚት መሥመር ሊይ በሚገኙ የጉምሩክ መቆጣጠሪያዎች ቅጥጥር ማዴረግ
 በፓትሮሌ ክትትሌ ማዴረግ' ወዘተ ማሇት ነው፡፡
 #የመተሊሇፊያ መስመር$ ማሇት በጉምሩክ ቁጥጥር ስር ገቢና ወጪ ዕቃዎች
እንዱጓጓዙበት በባሇስሌጣኑ የተወሰነ ማናቸውም ማንገዴ ነው&
 #ተሊሊፊ$ ዕቃ ማሇት ማጓጓዝ በመቀየር ወይም በመጣበት ማጓጓ¹ በተፈቀዯ
የመተሊሇፊያ መስመር የጉምሩክ ክሌሌን አቋርጦ የሚሄዴ ወይም ከአንዴ የጉምሩክ
ጣቢያ ወዯ ላሊ የጉምሩክ ጣቢያ የሚንቀሳቀስ ዕቃ ነው&
 #ማጓጓ¹$ ማሇት በየብስ' በአየር ወይም በውሀ ሊይ ሰውን ወይም ዕቃን የሚያጓጉዝ
ማንኛውንም የመጓጓ¹ መንዴ ሲሆን እንስሳትንም ይጨምራሌ
 #የጉምሩክ ማቋረጫ$ ማሇት ሰውንና መጓጓ¹ን እንዱሁም የገቢ' የወጪና ተሊሊፊ
ዕቃዎችን ሇማስገባት ሇማስወጣትና ሇማሸጋገር የተፈቀዯ የዴንበር መስመር ሲሆን
ዓሇምአቀፋዊ የዴንበር ትራፊክ እንቅስቃሴ የሚፈፀምባቸውን ሥፍራዎች ይጨምራሌ፡፡
 #የትራንዚት መነሻ የጉምሩክ ጣቢያ$ ማሇት የጉምሩክ ትራንዚት እኘራሽን
የሚጀመርበት ማንኛውም የጉምሩክ ጣቢያ ነው&
 #የትራንዚት መዴረሻ የጉምሩክ ጣቢያ$ ማሇት የጉምሩክ ትራንዚት ኦኘሬሽን
የሚጠናቀቅበት ማንኛውም የጉምሩክ ጣቢያ ነው፡፡

90
ሇ. የትራንዚት ዓይነቶች
 የገቢ ትራንዚት /Inward Transit/
 የወጪ ትራንዚት /Outward Transit/
 የወጪ ትራንዚት /Interior Transit/
 ተሊሊፊ ትራንዚት /Through Transit/
ሏ. የትራንዚት አስፈፃሚዎች (Operators)
 የተፈቀዯሊቸው አስተሊሊፊዎች
 የመሌቲሞዲሌ ትራንስፖረት ኦኘሬተሮች
 የጉምሩክ አስተሊሊፊዎች /ትራንዚተሮች
 የፖርት/ ተርሚናሌ ኦኘሬተሮች
 የመርከብ ዴርጅቶች እና የመርከብ ወኪልች
 የትራንስፖርት ዴርጅቶች
 የጭነት አቀናጆች (Consolidators)
 ኢንሹራንስ ዴርጅቶች

91
2.2.2. የገቢ ዕቃዎች ትራንዚት
ሀ. ትርጉም
የገቢ ዕቃዎች ትራንዚት ማሇት የገቢ ዕቃዎች ከወዯብ ወይም ከመግቢያ በር በጉምሩክ ወዯ
ተፈቀዯ ቦታ በጉምሩክ ቁጥጥር ሥር ሆኖ የሚተሊሇፍበት ሥርዓት ነው፡፡
ሇ. ቅዴመ ሁኔታዎች
 ኮሜርሻሌ ኢንቮይስ/በባንክ የተረጋገጠ ኘሮፎርማ ኢንቮይስ/
 ትራንዚት ዱክላሬሽን
 ካርጎ ማኒôስት /በአጓጓ¶< የሚቀርብ/
 ትራክ ማኒôስት /ሇጅቡቲ ግዥ
 የዋስትና ድክመንት (RCTG/Insurance Bond/Moral Guarantee)
ሏ. በትራንዚት አሠራር ሊይ የተዯረጉ መሰረታዊ ሇውጦች
 የትራንዚት ማጠናቀቂያ ቦታዎች የተሇያየ ቦታ ማሇትም የጉምሩክ ጣቢያ& የተፈቀዯ
መጋዘን& ኢንደስትሪ ዞን& የተፈቀዯ የኘሮጀክት ሳይቶች& ዯረቅ ወይም ላሊ
በባሇስሌጣኑ የተፈቀዯ ቦታ እንዱሆን ተዯርጓሌ&
 ትራንዚት ከዕቃው መነሻ ማሇትም ሇገቢ ዕቃ ከጅቡቲ/ከመግቢያ በር እንዱሁም ሇወጪ
ዕቃ ከሀገር ውስጥ የተፈቀዯ ቦታ እንዱጀምር መዯረጉ&
 የትራንዚት ዕቃ ቀረጥ ሳይከፈሌበት በኢንሹራንስ ዋስትና የሚስተናገዴበት ሥርዓት
ተቀርጿሌ&
 በትራንዚት መስመር ሊይ በየቦታው የነበሩ የመቆጣጠሪያ ጣቢያዎች እንዱነሱ
ተዯርጓሌ&
 የኢትዮ ጅቡቲ የትራንዚት ኘሮቶኮሌ ስምምነት መሰረት በማዴረግ በመሌቲ ሞዲሌም
ሆነ በዩኒ ሞዲሌ ትራንስፖርት ስርዓት ሇሚጓጓዙ ዕቃዎች ተሇይቶ የትራንዚት አሰራር
መቀረጹ&
 ሇአራቱም የትራንዚት ዓይነቶች አጠራር መቀረጹ&
 የትራንዚት መግቢያና መውጫ ሊይ ከአጎራባች ሀገሮች ጋር በጋራ ቁጥጥር
የሚዯረግበት አሰራር Juxtapost ታሳቢ መዯረጉ&
 በትራንዚት መስመር ሊይ ፍተሻ የማይዯረግበት ሁኔታን ታሳቢ ያዯረገ የቁጥጥር ሥርዓት
መዘርጋቱ&

2.2.4. ¾ƒ^”²=ƒ ¾lØØ` Y`¯ƒ

92
uƒ^”²=ƒ °n LÃ ¾TÅ[Ó lØØ`:
 በዘመናዊ ቴክኖልጂ (Cargo Scanning, Cargo Tracking, Electronics Seal)እና
 በተጠናከረ ተንቀሳቃሽ ኢንተሇጀንስ ዩኒት ቁጥጥር እንዯሚዯረግበት ታሳቢ ተዯርጓሌ፡፡
2.3. የጉምሩክ መጋዘን ሥነ ሥርዓት አፈፃፀም ንሁስ የሥራ ሂዯት
2.3.1. አጠቃሊይ
ሀ. ትርጉም
 #የጉምሩክ መጋዘን$ ማሇት ገቢና ወጪ ዕቃዎች ወይም ተሊሊፊ ዕቃዎች የጉምሩክ
ሥነ- ሥርዓት እስኪጠናቀቅ ዴረስ የሚቆይበት በባሇስሌጣኑ ፈቃዴ በተሰጠው ሰው
የተቋቋመ ማናቸው የዕቃ ማከማቻ ቦታ ነው፡፡
 #የጉምሩክ መጋዘን ኃሊፊ$ ማሇት የጉምሩክ ሥነ ሥርዓት እስኪፈፀምበት ጊዜ ዴረስ
ዕቃዎች ተከማችተው የሚቆዩበትን መጋዘን የሚያስተዲዴር ሰው ነው፡፡
 #የጉምሩክ መጋዘን ሥነ ሥርዓት አፈፃፀም$ ማሇት የገቢና ወጪ ዕቃዎች በተፈቀደ
ቦታዎች ወይም የጉምሩክ ቦንዴዴ መጋዘኖች ውስጥ በጉምሩክ ቁጥጥር ስር ሆነው
እንዱከማቹ የሚዯረግበት የጉምሩክ ሥነ ሥርዓት ነው፡፡

ሇ. የመጋዘን ዓይነቶች

 ሶስት ዓይነት የጉምሩክ መጋዘኖች አለ እነሱም

 #የጉምሩክ ቦንዴዴ መጋዘን$ ማሇት ዕቃዎች ቀረጥ እስኪከፈሌባቸው ዴረስ
የሚከማቹበት በባሇሥሌጣኑ ፈቃዴ የተሰጠው ማናቸውም ሥፍራ ሲሆን' የቀረጥ ነፃ
ዕቃ መሸጫ ሱቆችን እና ቦንዴዴ የተዯረጉ ፋብሪካዎችን ይጨምራሌ፡፡
 #ጊዜያዊ የዕቃ ማከማቻ$ ማሇት ገቢና ወጪ ዕቃዎች ወይም ተሊሊፊ ዕቃዎች የጉምሩክ
ሥነ ሥርዓት አጠናቀው እስከሚሇቀቁ ዴረስ በጉምሩክ ቁጥጥር ስር ሆነው የሚቆዩበት
ግዜ ወይም ክፍት የዕቃ ማከማቻ ቦታ ነው፡፡
 የተተወ' የተወረሱና የእግዚቢት ዕቃዎች ማከማቻ መጋዘን ማሇት በተሇያዩ ምክንያቶች
የተተወ ወይም ተገቢው የጉምሩክ ሥነ-ሥርዓት ሳይፈፀምባቸው በመቅረቱ የተወረሱ
ወይም በኮንትሮባንዴ የተያዙ እና የህግ ውሳኔ እስኪያገኙ የተያዙ ዕቃዎች አስኪወገደ
ዴረስ በጉምሩክ ቁጥጥር ስር ሆነው ተከማችተው የሚቆዩበት መጋዘን ነው፡፡

ሏ. የንዐስ ሥራ ሂዯቱ መግሇጫ

 ዕቃዎች ወዯ መጋዘን የሚገቡበትና ከመጋዘን የሚወጡበት ሁሇት የተሇያዩ የሥራ

ሂዯቶች አለት
93
  ዕቃዎች ወዯ ጉምሩክ መጋዘን የሚገቡበት
 ዕቃ ከመጋዘን የሚወጣበት ንዐስ የሥራ ሂዯት
 ማንኛውም ሰው ከባሇስሌጣኑ ፈቃዴ ሳያገኝ በጉምሩክ ቁጥጥርና ጥበቃ ሥር ያለ
ዕቃዎች ወዯተከማቹበት ሥፍራ መግባት ' ዕቃዎችን መክፈት ወይም ማናቸውንም
ነገር በዕቃዎቹ ሊይ መፈፀም አይችሌም፡፡

2.3.2. ዕቃዎች ወዯ ጉምሩክ መጋዘን የሚገቡበት

 የጉምሩክ ሥነ ሥርዓት ያሌተፈፀመባቸው ዕቃዎች የጉምሩክ ሥነ ሥርዓት

ተፈፅሞባቸው ሇነፃ ዝውውር እስኪሇቀቁ ዴረስ በተፈቀደ ጊዜያዊ ማከማቻ ወይም
በጉምሩክ ቦንዴዴ መጋዘን ውስጥ ገብተው እንዱከማቹ የሚዯረግበት የሥራ ሂዯት
ነው፡፡
ሇ. ቅዴመ ሁኔታዎች
ዕቃዎችን ወዯ መጋዘን ሇማስገባት የሚከተለት ቅዴመ ሁኔታዎች ሉሟለ ይገባሌ
እነሱም፡
ወዯ ጊዜያዊ ማከማቻ፡ ትራንዚት የተጠናቀቀበት ሰነዴ፡
ወዯ ቦንዴዴ መጋዘን፡ የመጋዘን ዱክሊራሲዮን፡
ወዯ ኤርፖርት መጋዘን፡ ካርጎ ማኔôስት

2.3.3. ዕቃዎች ከመጋዘን የሚወጣበት የጉምሩክ ሥርዓት

ሀ. ትርጉም
ዕቃዎች ከመጋዘን የሚወጣበት የጉምሩክ ሥርዓት ማሇት የጉምሩክ ሥነ ስርዓት ተፈፅሞባቸው
ሇነፃ ዝውውር የተሇቀቁ ወይም ላሊ የጉምሩክ ሥነ ስርዓት የተፈፀመባቸው ዕቃዎች ከተፈቀዯ
ጊዜያዊ ማከማቻ ወይም ከጉምሩክ ቦንዴዴ መጋዘን እንዱወጡ የሚዯረግበት የሥራ ሂዯት
ነው፡፡
ሇ. ቅዴመ ሁኔታዎች
 የጉምሩክ ሥነ ሥርዓት የተፈፀመበት ሰነዴ እና በአውቶሜሽን የተመዘገበ መረጃ እና
 የመጋዘን ኪራይ ክፍያ የተፈፀመበት ሰነዴ /እንዯአስፈሊጊነቱ/
ሏ. አዱስ በተቀረፀው የመጋዘን አሰራር የተዯረገው መሰረታዊ ሇውጥ፡
 ዕቃዎች ወዯ ጊዜያዊ ማከማቻ፡ ቦንዴዴ መጋዘን፡ ኘሮጀክት ሳይት ሉገቡ የሚችለበት
የአሰራር ሥርዓት የተቀረፀ መሆኑ፡

94
  በእያንዲንደ መጋዘን ኢንስፔክተር መመዯብ ሳያስፈሌግ በሥጋት ሥራ አመራር
መሰረት ቁጥጥር የሚዯረግ መሆኑ፡
 የኤርፖርት ሌዩ ባሕሪ ታሳቢ በማዴረግ በተሇየ ሁኔታ ወዯ መጋዘን የሚገባበት አሰራር
ተቀርፃDሌ፡፡

2.4. የጉምሩክ ዕቃ አወጣጥ ሥነ ስርዓት ንዐስ የሥራ ሂዯት

2.4.1. አጠቃሊይ
ሀ. ትርጉም
የጉምሩክ ዕቃ አወጣጥ ሥነ ሥርዓት አፈፃፀም ማሇት የገቢ ወይም ወጪ ዕቃዎች በብሔራዊና
ዓሇም አቀፍ ህጎች የተቀመጡ መስፈርቶችን ያሟለ ሇመሆኑ የሚያረጋገጥበት እና ሇነፃ
ዝውውር የሚሇቀቁበት ወይም ወዯላሊ የጉምሩክ ኘሮሲጀር የሚሸጋገሩበት የጉምሩክ ስነ ስርዓት
አፈፃፀም ሥርዓት ነው፡፡
ሇ. የዕቃ አወጣጥ ሥርዓት ኘሮሲጀር ዓይነቶች
በአዱሱ የጉምሩክ ዕቃ አወጣጥ ሥርዓት የአገሌግልት አሰጣጡን እና የቁጥጥር ሥርዓቱ
ሚዛናዊ በሆነ መሌኩ ቀሌጣፋና ውጤታማ የሚዯረጉ የዕቃዎች ዓይነት እና ፡አመጣጥ
እንዱሁም የአስመጪና ሊኪዎችን ሌዩ ሁኔታ ያገናዘቡ የተሇያዩ የአሰራር ሥርዓቶች
ተቀርፀዋሌ፡፡ በዚህ ጥናት ሇሚከተለት ኘሮሲጀሮች የአሰራር ሥርዓት ተቀርጻDሌ
 የገቢ ካርጎ አወጣጥ
 የገቢ የግሌ መገሌገያ ዕቃ አወጣጥ
 የመንገዯኛ ጓዝ ዕቃ አወጣጥ
 የፖስታ ጥቅሌ ዕቃ አወጣጥ
 የወጪ ዕቃ አወጣጥ
ሏ. ከዱክሊራሲዮን ጋር ሇጉምሩክ የቀረቡ ሰነድች
 የመጓጓ¹ ሰነዴ
 የዋጋ ሰነዴ
 የባንክ ፈቃዴ
 የዕቃ ዝርዝር መግሇጫ
 የዕቃው የስሪት አገር ማረጋገጫ እና
 ላልች ባሇሥሌጣኑ በመመሪያ የሚወሰናቸው ነው፡፡

95
መ. የዕቃ አወጣጥ ሥርዓት ሇመፈፀም የሚከናወኑ ዋና ዋና ተግባራት
 ሰነድች ተሞሌተው የቀረቡ መሆኑን የማረጋገጥ
 የዕቃ የታሪፍ አመዲዯብን ትክክሇኛነት የማረጋገጥ
 የዕቃ ቀረጥና ታክስ ማስከፈያ ዋጋ ትክክሇኛነት የማረጋገጥ እና
 የዕቃውን ትክክሇኛነት በአካሊዊ ፍተሻ የማረጋገጥ
 በሠነዴ ምርመራ እና/ወይም በአካሊዊ ፍተሻ የተገኙ ሌዩነቶች ሊይ በአስተዲዯራዊ
መመሪያ መሰረት ውሳኔ መስጠት ወይም ሇቀጣይ የህግ ሥርዓት ማስተሊሇፍ
አዱሱ የገቢ ዕቃ አወጣጥ አሰራር በዋነኛነት በሁሇት የተከፈሇ ሲሆን፡ እነሱም
 በሥጋት ስራ አመራር መሰረት የሚፈፀም የዕቃ አወጣጥ ሥርዓት እና
 ቀሊሌ የዕቃ አወጣጥ ሥርዓት ናቸው፡፡
በሥጋት ስራ አመራር መሰረት የሚፈፀም የዕቃ አወጣጥ ሥርዓት በራሱ በሁሇት የተከፈሇ
ሲሆን አነሱም፡
 ወዯ መዴረሻ ቦታቸው ዯርሰው ትራንዚት ያአጠናቀቁ ዕቃዎች ሊይ የሚፈፀም የዕቃ
አወጣጥ ሥርዓት እና
 ቅዴመ ዕቃ መዴረስ የዕቃ አወጣጥ ሥርዓት (Pre-arrival Clearance)
ናቸው፡፡
የአገሌግልት አሰጣጡ ይበሌጥ ቀሌጣፋና ተዯራሽ እንዱሆን ከማዴረግ እንፃርም
 የዕቃዎች አገባብ እና አወጣጥ ካሊቸው ስትራቴጂካሌ ጠቀሜታ፡ ሇገቢ ካሊቸው
አስተዋጽኦ እና ካሊቸው የስጋት ዯረጃ ተሇይተው የሚስተናገደበት የዕቃ አወጣጥ
ሥርዓት የሚፈፀምባቸው የተሇያዩ Customs Clearance Units እንዯሚዯራጁ፡
እነሱም
 የኢንደስትሪያሌ ዞን
 ኢንቨስትመንትና ኘሮጀክቶች
 ወጪ ዕቃ Export እና ማኑፋክቸሪንግ
 ተሽከርካሪና መሇዋወጫ ዕቃዎች ጎማን ጨምሮ
 ኤላክትሮኒክስ እና የኤላክትሪክ ዕቃዎች፡ ጨርቃ ጨርቅ አሌባሳትና ጫማዎች
 መንግስታዊ፡ መንግስታዊ ያሌሆኑ፡ ዱኘልማቲክ፡ አሇም አቀፍ ዴርጅቶች
 ላልች ዕቃዎች

96
  ኤላክትሮኒክስ የዕቃ አወጣጥ (electronic release)ተግባራዊ ማዴረግ አስፈሊጊነት ሌዩ
ትኩረት የተሰጠው ነው፡፡
 አስመጪና ሊኪዎች እና የማጓጓ¹ ዴርጅቶች ከጉምሩክ አሰራር ጋር በተያያዘ
በኤላክትሮኒክስ መንገዴ መረጃ የሚያቀርቡበትና የሚስተናገደበት መንገዴ መፍጠር
የዕቃ አወጣጡን የበሇጠ ቀሌጣፋ እንዯሚያዯርገው፡
 አስመጪና ሊኪዎች የዕቃዎቹን መረጃ ዕቃዎቹ ከመዴረሳቸው በፊት በአውቶሜሽን
ሲስተም አስቀዴመው ሇጉምሩክ በሚያስተሊሌñት መረጃ ሥዓትን (የስጋት ዯረጃውን
የመወሰን፡ የዕቃዎች ቀረጥና ታክስ ማስሊትና ላልች) በማከናወቭን የዕቃ መሌቀቂያ
በቀጥታ በመረጃ መረብ (Online)እንዯሚሰጥ፡
 አካሊዊ ፍተሻ የሚዯረግበት ዕቃ ከሆነ በቀጥታ የመረጃ ስርዓቱ ይኧው (Online)
ሇአስመጪው ተገሌጾሇት ዕቃዎች ሲዯርሱ ወዱያውኑ ሇምርማራ እንዱያቀርብ በማዴረግ
የዕቃ አወጣጥ ሥርዓቱ ቀሌጣፋ እንዱሆን እንዯሚዯረግ ታሳቢ ተዯርጓሌ፡፡
 በኢንደስትሪና አምራች ክፍሇኢኮኖሚ ሇተሰማሩ አስመጪና ሊኪ ዴርጅቶች በሌዩ ሁኔታ
የሚከተለትን አገሌግልቶች እንዱያገኙ ይዯረጋሌ፡፡
 የተፋጠነ የጉምሩክ አገሌግልት ማግኘት እንዱችለ በተሇየ Customs Clearance Units
ማስተናገዴ፡
 በቅዴመ ዕቃ አወጣጥ (Pre-arrival clearance) የጉምሩክ ስነ ስርዓት ስርዓት አፈፃፀም
እንዱስተናገደ በማዴረግ ዕቃ ከመዴረሱ በፊት የክሉራንስ ስርዓት ማጠናቀቅና የዕቃ
መሌቀቂያ ማግኘት፡
 አብዛኞቹ አምራች ያስመጡት ዕቃም ሆነ ዓብዓት በገበያ ዋጋ (Invoice Value)
መሰረት የመስተናገዴ፡
 የዕቃዎች ፍተሻ አገሌግልት በፋብሪካቸው ቅጥር ግቢ እንዯሚከናወን፡
 ኢንደስትሪ ዞን ሇሚገኙ አምራች ወይም ፋብሪካዎች በዞኑ ውስጥ ሙለ የጉምሩክ
ክሉራንስ የማግኘት፡
 በታሪፍ አመዲዯብ፡ በዋጋ አተማመን እንዱሁም በላልች ውሳኔዎች አከራካሪ ሁኔታ
ሲያጋጥም ሇሌዩነቱ የዯብዲቤ ዋስትና በማቅረብ ዕቃቸው እንዱሇቀቅ ማዴረግ፡
 ቀሇሌ ያሇ ዱክሊራሲዮን እና የአሰራር ሥርዓት የመጠቀም፡ እና
 ሇተወሰነ ጊዜያት ያሇቅዴመ ክፍያ መስተንግድ (Deffered Payment)
2.4.2. የገቢ ካርጎ (ጭነት) ዕቃ አወጣጥ ሥርዓት

97
1. ቀሊሌ የዕቃ አወጣጥ ሥርዓት /Simplified clearance procedure/
ሀ. ትርጉም
ቀሊሌ የዕቃ አወጣጥ ሥርዓት ማሇት ዕቃ የመጨረሻ መዴረሻ ቦታ ከዯረሰ በኋሊ ወይም
ከመዴረሱ በፊት ውስን የሆነ መረጃ ሇዚሁ በተዘጋጀ ቀሇሌ ያሇ ዱክሊራሲዮን በቀረበበት ሁኔታ
ዕቃ የሚሇቀቅበት አሰራር ነው፡፡
በዚህ ሥርዓት፡
 በቀሊሌ ዱክሊራሲዮን በተከታታይ ሇተሇቀቁ ዕቃዎች የተጠቃሇለ ዱክሊራሲዮን በህግ
በተወሰነው ጊዜ የሚቀርብበት ነው፡፡
 የሚቀርቡ ሰነድች የተሟለ መሆናቸው ከተረጋገጠ በኋሊ ዕቃው ተሇቆ ዝርዝር የሰነዴ
ምርመራ ሰራው የሚከናወነው በዴህረ ዕቃ አወጣጥ ኦዱት ይሆናሌ፡፡
ሇ. የዚህ ሥርዓት ተጠቃሚ የሚሆኑት፡
1. ሇውጭ ገበያ የሚያመርቱ ፋብሪካዎች (አምራች ሊኪዎች)
2. ሇሀገር ውስጥ ገበያ የሚያመርቱ ፋብሪካዎች
3. ቀጥታ ሊኪዎች
4. የተፈቀዯሊቸው የኢኮኖሚ ኦኘሬተሮች/Authorized Economic Operators/ ናቸው፡፡
ሏ. ቅዴመ ሁኔታዎች
 የዚህ ሥርዓት ተጠቃሚነት ማረጋገጫ /ሇአምራች እና ሊኪዎች በኢንደስትሪ ሚ/ር
ወይም ንግዴ ሚ/ር የሚሰጥ ሰርተፊኬት/
 የተያዘ አጠቃሊይ ዋስትና
 በአውቶሜሽን ሲስተም የተመዘገቡና አሰስ የተዯረገ ቀሊሌ ዱክሊራሲዮን፡
 በጊዜ ገዯቡ በአውቶሜሽን ሲስተም የተመዘገበ እና አሰስ የተዯረገ ዱክሊራሲዮን
እንዱሁም በአካሌ የቀረበ ሇጉምሩክ ስነ ስርዓት አፈፃፀም አስፈሊጊ የሆኑ ሰነድች፡፡

2. ዕቃ ከመዴረሱ በፊት (Pre-arrival) የሚፈፀም የዕቃ አወጣጥ ሥርዓት

ሀ. ትርጉም
ዕቃ ከመዴረሱ በፊት የሚፈፀም የዕቃ አወጣጥ ሥርዓት ማሇት አስመጪው ዕቃ ጉምሩክ
ከመዴረሱ በፊት የዕቃ አወጣጥ ሰነዴ አስቀዴመው ኤላክትሮኒካሉ የሚያቀርብበት እና
የሥጋት ሥራ አመራር ሥርዓትን መሰረት በማዴረግ ዕቃ የመጨረሻ መዴረሻ ቦታ ዯርሶ

98
 ትራንዚት ከመጠናቀቁ በፊት ወይም እንዯዯረሰ የጉምሩክ ሥነ ሥርዓት ተፈፅሞ የዕቃ
መሌቀቂያ የሚሰጥበት ሥርዓት ነው፡፡
ሇ. የዚህ ሥርዓት ተጠቃሚ የሚሆኑ አስመጪዎች
 ማንኛውም የመንግስት ዴርጅት
 ቀሊሌ የዕቃ አወጣጥ ሥርዓት ተጠቃሚ የሆነ ዴርጅት እና
 በመሌቲሞዲሌ ትራንስፖርት ሥርዓት ተጠቃሚ የሆኑ ማንኛውም አስመጪ፡፡
ሏ. ቅዴመ ሁኔታ
ከሊይ የተጠቀሱት አስመጪዎች የቅዴመ ዕቃ አወጣጥ ሥርዓት ተጠቃሚ ቢሆኑም፡
የመጨረሻ ዕቃ መሌቀቂያ ሇማግኘት በሲስተም የተመዘገበና አሰስ የተዯረገ ዱክሊራሲዮን
እንዱሁም ሇጉምሩክ ሥነ ሥርዓት አፈፃፀም አስፈሊጊ የሆኑ ሰነድች መቅረባቸው እንዯተጠበቀ
ሆኖ የሚከተለትን ቅዴመ ሁኔታዎችን ማሟሊት ይኖርባቸዋሌ፡፡
 ትራንዚት ማጠናቀቅ
 ቁጥጥር የሚዯረግበት ዕቃ ከሆነ የተቆጣጣሪ መ/በቶች ማረጋገጫ
 ሇጉምሩክ ሥነ ሥዓት አፈፃፀም አስፈሊጊ የሆኑ በጉምሩክ ተቀባይነት ያገኙ ኦርጂናሌ
ሰነድች /የአንዴ መስኮት አገሌግልት ተግባራዊ እስኪዯረግ/
 የሥጋት ዯረጃቸው ከፍተኛ /ቀይ/ ሇሆኑ የዕቃ ውጤት ፡ እና
 ቀረጥና ታክስ የሚከፈሌበት ዕቃ ከሆነ ቀረጥና ታክስ የተከፈሇበት ማስረጃ ናቸው፡፡

3. ወዯ መዴረሻ ቦታቸው ዯርሰው ትራንዚት ያጠናቀቁ ዕቃዎች ሊይ የሚፈፀም

የዕቃ አወጣጥ ሥርዓት
ሀ. ትርጉም
ዕቃዎች ወዯ መዴረሻ ቦታቸው ዯርሰው ትራንዚት ካጠናቀቁ በኋሊ በሥጋት ስራ አመራር
ስርዓት መሰረት የዕቃ አወጣጥ ሥርዓት ተፈጽሞ ዕቃ የሚሇቀቅበት ሥርዓት ነው፡፡
 በዚህ ሥርዓት ትራንዚት ማጠናቀቅ በቅዴመ ሁኔታነት የተቀመጠ ቢሆንም
አስመጪው ወይም ወኪለ ዕቃው ከመዴረሱ በፊት፡
- በአውቶሜሽን ሲስተም ዱክሊራሲዮን የመመዝገብ
- ቀረጥና ታክስ በራስ የማስሊት Self Assessement የማከናወንና ክፍያ
የመፈፀም ሥራ ማከናወን ይችሊሌ፡፡
 በPre-arrival ተጠቃሚ ሉሆኑ ያሌቻለ አስመጪዎች የሥጋት ስራ አመራር
ስርዓትን መሰረት በማዴረግ በዚህ ሥርዓት የሚስተናገደ ይሆናለ፡፡
99
ሇ. ቅዴመ ሁኔታዎች
 ትራንዚት ማጠናቀቁ
 ኤላክትሮኒካሉ የቀረበ በሲስተም የተመዘገበና አሰስ የተዯረገ ዱክሊራሲዮን እንዱሁም
ሇጉምሩክ ስነ ስርዓት አፈፃፀም አስፈሊጊ የሆኑ ሰነድች
 በአካሌ የቀረበ በሲስተም የተመዘገበና አሰስ የተዯረገ ዱክሊራሲዮን እንዱሁም
ሇጉምሩክ ሥነ ስርዓት አፈፃፀም አስፈሊጊ የሆኑ ኦርጅናሌ ሰነድች /የአንዴ መስኮት
አገሌግልት ተግባራዊ እንዱዯረግ/ እና
 ቀረጥና ታክስ የተከፈሇበት ወይም የመብት ማረጋገጫ ማስረጃ፡፡

4. የተዯረጉ መሰረታዊ ሇውጦች

 አገሌግልት አሰጣጡ በ3 ዓይነት መከፈለ
 መዯበኛ አገሌግልት
 ቅዴመ መዴረሻ ዕቃ አወጣጥ
 ቀሊሌ የዕቃ አወጣጥ ሥርዓት ዥ
 የአገሌግልት አሳጣጡ ከመንግስት ስትራቴጂ ፣ ከስጋት ሥራ አመራርና
ከገቢ አንፃር መቃኝቱ፡
 የዕቃ መሌቀቅ ከዕቃ አወጣጥ አፈፃኀም እንዱሇይ መዯረጉ
 ማንኛውም የመረጃ ሌውውጥ ዕቃ መሌቀቂያ ጨምሮ በመረጃ ቴክኖልጂ
የታገዘ በመሆኑ የተገሌጋዩንም ሆነ የባሇስሌጣኑን ጊዜና ወጪ መቀነሱ፡
 ሇዓሇም አቀፍ መንገዯኞች Dual Channel መሌቀቂያ አሰራር መዘርጋቱ እና
Flat የታሪፍ ምጣኔ ስርዓት ታሳቢ መዯረጉ፡፡

2.4.3. የገቢ የግሌ መገሌገያ ዕቃዎች

ሀ. ትርጉም
የግሌ መገሌገያ ዕቃ አወጣጥ የጉምሩክ ሥነ ሥርዓት አፈፃፀም ማሇት ማንኛውም ሰው
ከውጭ አገር በአውሮኘሊን ተጓጉዞ ሲመጣ በካርጎ ጭነት የሚያመጧቸው ወይም
በውጭ አገር የሚኖር ሰው አገር ውስጥ ሇሚኖር ሰው በስጦታ ወይም በላሊ መሌክ
የሚሊኩ የግሌ መገሌገያ ዕቃዎች ሊይ የሚፈፀም የጉምሩክ ሥነ ሥርዓት ነው፡፡
ሇ. ቅዴመ ሁኔታዎች
 የማጓጓ¸ ሰነዴ
ሏ. የተዯረገ መሰረታዊ ሇውጥ
100
በዚህ የሥራ ሂዯት ሊይ የተዯረገው መሰረታዊ ሇውጥ የሥራ ሂዯቱ በተሇየ ሁኔታ
የሚስተናገዴበት መስኮት window በመጠየቀም፡
 የዕቃ ፍተሻ
 የአሰስመንት እና
 የቀረጥና ታክስ እንዱሁም የመጋዘን ክፍያ
በአንዴ ቦታ እንዱፈፀም መዯረጉ ነው፡፡
2.4.4. የገቢ ፖስታ ጥቅሌ ሥነ - ሥርዏት
ሀ/ ትርጉም
የገቢ ፖስታ ጥቅሌ የጉምሩክ ሥነ ሥርዓት አፈፃፀም ማሇት በፖስታ የተሊኩ የገቢ የስጦታ፣
የንግዴ ናሙና፣ የግሌ መገሌገያ እና የንግዴ ዕቃዎች ሊይ የሚፈፀም የጉምሩክ ሥነ-ሥርዓት
ነው፡፡
ሇ/ አጠቃሊይ
 ማንኛውም ዕቃ የጉምሩክ ሥነ- ሥርዓት ሳይፈፀምበት በፖስታ ቤት በኩሌ ወዯ
አገር ውስጥ ሉገባ ወይም ከአገር ሉወጣ አይችሌም፡፡
 በፖስታ ቤት በኩሌ ወዯ አገር የሚገባ እና ከአገር የሚወጣ ዕቃ በጉምሩክ ቁጥጥር
ይዯረግበታሌ፡፡
 በፖስታ ቤት በኩሌ ወዯ ውጭ አገር የሚሊክ ማንኛውም ዕቃ ስሇመሊኩ ሰርተፊኬት
የማያስፈሌገው ከሆነ ፣ ከተወሰነው ዋጋ በሊይ ካሌሆነ ወይም የጉምሩክ ሥነ-
ሥርዓት ሉፈፀምበት የሚገባ ካሌሆነ የጉምሩክ ቁጥጥር አይዯረግበትም፡፡
የገቢ ፖስታ ጥቅሌ የጉምሩክ ሥነ-ሥርዓት አፈፃፀም በሚከተለት ሶስት መዯቦች ተሇይተው
የሚስተናገደበት አሰራር ተዘጋጅቷሌ፡፡
1. በህግ በተወሰነው መሰረት ቀረጥና ታክስ የማይከፈሌባቸው አነስተኛ ዋጋ ያሊቸው
ክሌከሊና ገዯብ የላሊቸው ስጦታዎች፣ የንግዴ ናሙናዎች፣ የግሌ መገሌገያ ዕቃዎች
ወዘተ
2. በህግ በተወሰነው መሰረት ዱክሊራሲዮን የማይቀርብባቸው ሆነው ቀረጥና ታክስ
የሚከፈሌባቸው ክሌከሊ ያሌተዯረገባቸው ዕቃዎች እና
3. በህግ በተወሰነው መሰረት ዱክሊራሲዮን የሚቀርብባቸው ቀረጥና ታክስ የሚከፈሌባቸው
ክሌከሊ ያሌተዯረገባቸው ዕቃዎች፡፡

101
ሏ. ቅዴመ ሁኔታዎች
 በፖስታ ዴርጅት የተሊከ የዕቃ ዯርሷሌ መግሇጫ፣
ዱ/ዮን ሇሚቀርበት፡፡
 የክፍያ መግሇጫ የተዘጋጀሇት ዱ/ዮን፣
 ቀረጥና ታክስ ክፍያ የተፈፀመበት ዯረሰኝ፣
 ኢንቮይስ፣
 ባንክ ፈቃዴ፣
 የተቆጣጣሪ መ/ቤቶች ፈቃዴ /እንዯአስፈሊጊነቱ/
2.4.5. የገቢ መንገዯኞች ጓዝ ሥነ-ሥርዓት
ሀ. ትርጉም
የገቢ መንገዯኞች ጓዝ የጉምሩክ ሥነ-ሥርዓት ማሇት የገቢ መንገዯሃች ከራሳቸው ጋር
ይዘዋቸው የሚሄደት በጉዞ ሊይ እያለ የሚጠቀሙባቸው የንግዴ መጠን የላሊቸው ዕቃዎች
ሊይ በዓሇም አቀፍ ኤርፖርቶች እና በተፈቀደ መግብያ በሮች ሊይ የሚፈፀም የጉምሩክ ሥነ-
ሥርዓት ነው፡፡
የተቀሊጠፈ አገሌግልት ሇመስጠት እና ውጤታማ ቁጥጥር ሇማዴረግ ይቻሌ ዘንዴ የሚከተለት
መሰረታዊ ጉዲዮች ታሳቢ ተዯርገዋሌ፡፡
 መንገዯኛው ከመዴረሱ በፊት መረጃ advance passanger information ከአጓጓዥ
ኤላክትሮኒካሉ ማግኘት፣
 የሥጋት ሥራ አመራር ተግባራው ማዴረግ፣
 መንገዯኛው እና ጓዙ ከማጓጓ¸ ከመውረደ እና ከመራገì ጀምሮ በተፈቀዯው
መሥመርና መውጫ መተሊሇፋቸውን በተጠናከረ የክትትሌና የመረጃ ሥርዓት
መቆጣጠር፡
 የመንገዯኛው ጓዝ ወዯ ሻንጣ መረከቢያ ከመተሊሇì በፊት በሰሇጠኑ ውሾችና የ X- rayu
መሳሪያ እንዱሁም በዯህንነት ካሜራ የመፈተሽና የክትትሌ ሥራ ማከናወን፣
 መንገዯኞች ቢያንስ በሁሇት ዓይነት ቋንቋ ቅዴመ መረጃ የሚያገኝበት ሁኔታ
ማመቻቸት፣
 ቀረጥ የሚከፈሌባቸው ዕቃዎችን የያዘ መንገዯኛ እና ያሌያዘ መንገዯኛ በሚያዯርጉት
የአካሌ እንቅስቃሴና የቃሌ ዱክሊራሲዮን ተሇይተው የሚስተናገደበት የሁሇት መስመር
/ቀይ እና አረንጓዳ/ Dual Channal አሰራር ተግባራዊ እንዯሚዯረግ፣

102
  ቀረጥ የሚከፈሌበት አነስተኛ ዋጋ እና ሇአጠቃቀም ቀሊሌና ወጥ የሆነ የቀረጥና ታክስ
Flat rate ምጣኔ ተግባራዊ ማዴረግ፣ እና
2.4.3. የውጪ ዕቃዎች የጉምሩክ ሥነ-ሥርዓት
ሀ. ትርጉም
የውጪ ዕቃዎች የጉምሩክ ሥነ-ሥርዓት አፈፃፀም ማሇት ከሀገር ወዯ ዉጪ የሚሊኩ
ዕቃዎች የጉምሩክ ፎርማሉቲ የሚፈፀምበት ሥርዓት ነው፡፡
የወጪ ዕቃ ዓይነቶች
 ቀጥታ ወጪ ዕቃ /Direct Exportation/
 በጊዜያዊነት የሚወጣ /Temporary Exportation/
 ተመሌሶ የሚወጣ /Re- Exportation/
ሇ. ቅዴመ ሁኔታዎች
 እንዯወጪ ዕቃው ያወጣጥ ሁኔታ ሇትራንዚት እና ሇክሉራንስ ቅዴመ ሁኔታዎች
ተሇይተው
 የወጪ ዕቃን ክሉራንስ ሇማጠናቀቅ የማስጫኛ ሰነዴ እንዯ ቅዴመ ሁኔታ ተቀምጧሌ፡፡
ሏ. የተዯረጉ መሰረታዊ ሇውጦች
 እንዯወጪ ዕቃው ያወጣጥ ሁኔታ ሇትራንዚት እና ሇክሉራንስ ቅዴመ ሁኔታዎች
ተሇይተው
 የወጪ ዕቃን ክሉራንስ ሇማጠናቀቅ የማስጫኛ ሰነዴ እንዯ ቅዴመ ሁኔታ ተቀምጧሌ፡፡
መ. የተዯረጉ መሰረታዊ ሇውጦች
 የወጪ ዕቃ ትራንዚት እና ክሉራንስ ሥርዓት በግሌፅ እንዱሇይ መዯረጉ፣
 የወጪ ዕቃ ትራንዚት ሥርዓት የሥጋት ሥራ አመራር ሥርዓትን መሰረት
ያዯረገ እንዱሆን መዯረጉ፣
 ሇተመረጡ ሊኪዎች ዕቃ ከመጫኑ በፊት የትራዚት ፈቃዴ የሚሰጥበት ሁኔታ
መመቻቸቱ፣
 የወጪ ዕቃዎች የፍተሻ አገሌግልት በሊኪው ቦታ የሚፈፀም መሆኑ፣
 የወጪ ዕቃ ሰነዴ የሚዘጋው ዕቃው በመርከብ ወይም በአውሮኘሊን ሇመጫኑ
የማስጫኛ ሰነዴ ሲቀርብ በመሆኑ ዕቃው በትክክሌ ከሀገር ሇመውጣቱ
ሇማረጋገጥ የሚያሰችሌ መሆኑ፣

103
  ሇውጪ ዕቃ ከሊኪው መጋዘን ትራንዚት ፈቃዴ ሉያገኝ የሚችሌበት አሰራር
መኖር
2.4.4. በዕቃ አወጣጥ አሰራር ሊይ የሚዯረግ ቁጥጥር
 የሥጋት ሥራ አመራር ሥርዓትን መሰረት ያዯረገ የዴህረ-ዕቃ አወጣጥ ኦዱት
ማዴረግ፣
 መረጃን መሰረት ባዯረገ መሌኩ የዴንገተኛ ፍተሻ ማዴረግ፣
 ዘመናዊ የመረጃ ቴክኖልጂን ውጤታማ በሆነ መሌኩ ሇቁጥጥር ተግባር መጠቀም ዋና

ዋናዎቹ ናቸው፡፡

104