POLITECHNIKA WROCŁAWSKA Nazwisko .............................................

WYDZIAŁ MECHANICZNY Imię .....................................................

Katedra Materiałoznawstwa, Wydział …………………………………………….
Wytrzymałości Materiałów i Spawalnictwa Rok ......................Grupa .....................
Laboratorium Wytrzymałości Materiałów Data ćwiczenia ....................................

ĆWICZENIE 3

POMIARY ODKSZTAŁCEŃ W ELEMENTACH KONSTRUKCYJNYCH

PRZY POMOCY ELEKTRYCZNYCH TENSOMETRÓW OPOROWYCH

RA RB RA RB
Uwy

RC RD G

Uz
R P R
Uz  ΔR   ΔR   ΔR   ΔR  
ΔU wy          
4  R  A  R  B  R  D  R  C 
Uz
Rys.1 Napięcie wyjściowe Uwy mostka pomiarowego. Rys.2 Schemat elektryczny układu pomiarowego.

1. Wyznaczenie średniego przyrostu momentu gnącego, wywołanego jednakowymi przyrostami

obciążenia, belki swobodnie podpartej pokazanej na rys. 3.

P P
R3 R4 R1 h

l1 R2 b
l2 L
L L = 0.25 m
l1 = 0.05 m
T l2 = 0.20 m
b = 0.06 m
h = 0.0085 m
Mg E = 2.1•105 MPa
 = 0.3

Rys. 3. Schemat obciążenia belki ze wskazaniem miejsca naklejenia czujników tensometrycznych.

1
 Tabela 1 Warunki pomiaru: RA = R1, RB = R2, współczynnik czułości układu pomiarowego n = 2.

P [N] 0 20 40 60 80 100
i [m/m]
i+1 [m/m] 

Pi - wartość siły obciążającej,

i - wartość odczytana z mostka tensometrycznego,
i+1 = i+1  i ; i = 1,......., s - 1; s - liczba obciążeń,

Średni przyrost momentu gnącego Mg śr wyznacza się ze wzoru:

 śr bh 2 E
M g śr    …………………. [Nm] (1)
12

s 1

  i 1
gdzie  śr  i 1 [m/m]
( s  1)

2. Wyznaczenie średniego przyrostu siły tnącej wywołanego jednakowymi przyrostami siły

obciążającej w belce jak na rys.2.
Tabela 2 Warunki pomiaru: RA = R3, RB = R4, współczynnik czułości układu pomiarowego n = 1

P [N] 0 20 40 60 80 100
i [m/m]
i+1 [m/m] 

Średni przyrost siły tnącej Tśr wyliczamy ze wzoru:

 śr bh 2 E
Tśr    ………………… [N] (2)
6(l2  l1 )

3. Wyznaczenie średniego przyrostu momentu skręcającego, wywołanego jednakowymi przyrostami

obciążenia, rury jednostronnie utwierdzonej pokazanej na rys. 4.
L = 0.30 m, Dz = 0.03 m, Dw = 0.026 m, E = 2.0  105 MPa, ν = 0.3

A A
A
R1 R2 P
R2 P
45 Ms
Dw Dz
45
R3 R3
R4
A L

Rys. 4. Schemat obciążenia rury z pokazaniem miejsca naklejenia czujników tensometrycznych.

2
 Warunki pomiaru: RA = R1+R3, RB = R2+R4, współczynnik czułości układu pomiarowego n = …………… ?
Tabela 3

P [N] 0 20 40 60 80 100
i [m/m]
i+1 [m/m] 

Średni przyrost momentu skręcającego Ms śr wyznaczamy ze wzoru:

 śr E( Dz4  Dw4 )

M s śr    ……………………[Nm] (3)
32 Dz (1  )

4. Wyznaczenie modułu Younga i liczby Poissona.

Dla przypadku czystego zginania belki o prostokątnym przekroju poprzecznym wartość modułu
Younga może być obliczona z zależności:
 g max M g 1 6 PL
E   (4)
 WZ  bh 2
Wielkości: P, L, b, h występujące w powyższym wzorze zaznaczano na rys. 5.

P P
R2 R3 h

R1 b

L L L = 0.25 m
b = 0.06 m
h = 0.0085 m

Mg

Rys. 5. Schemat obciążenia belki ze wskazaniem miejsca naklejenia czujników tensometrycznych.

Przy jednokierunkowym stanie naprężenia liczba Poissona wyraża się stosunkiem jednostkowego
odkształcenia poprzecznego εp, do jednostkowego odkształcenia wzdłużnego ε:
εp
ν (5)
ε

3
Ze wzorów ( 4 ), ( 5 ), widać, że do określenia wartości materiałowych E i ν należy dokonać
pomiarów odkształceń ε i εp badanego materiału. Odkształcenia te wygodnie jest zmierzyć za
pomocą tensometrów oporowych.
Dla zmierzenia potrzebnych odkształceń na belce poddanej czystemu zginaniu należy przykleić trzy
czujniki. Na dolnej i górnej powierzchni naklejone są czujniki ( 1 ) i ( 2 ) mierzące odkształcenie
wzdłużne ε. Trzeci czujnik ( 3 ), mierzący odkształcenie poprzeczne εp, przyklejony jest na górnej
powierzchni - w poprzek belki. We włóknach belki występuje jednokierunkowy stan naprężenia.
Odkształcenie wzdłuż dolnych włókien wynosi ε1 = ε, górnych ε2 = -ε, zaś odkształcenie poprzeczne
ε3 = ν ε.
Warunki pierwszego pomiaru: RA = R2, RB = R3.
Dla tego przypadku:
A  ε  νε  ε  1  ν  (6)

Warunki drugiego pomiaru: RA = R1, RB = R3.

Dla tego przypadku:
B  ε  νε  ε  1  ν  (7)

Ze związków tych wynika:

A  B
ε  (8)
2
oraz
A  B
ν  (9)
A  B
Tabela 4

Pi [ N ] 20 60 100
| A |i [m/m]
| B |i [m/m]
| ε |i [m/m]
i
Ei [MPa]
śr
Eśr [MPa]

5. Obliczenia i wnioski