College 04

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 103

College 4

ONDERNEMEN
1. ONDERNEMEN
2. BEDRIJFSSTRATEGIEËN
3. INNOVEREN
College 4
ONDERNEMEN
1. ONDERNEMEN
2. BEDRIJFSSTRATEGIEËN
3. INNOVEREN
VOORBEELDEN VAN ONDERNEMERS

3 Architectuur, Management, Markt en Economie


MADAM C.J. WALKER

4 Architectuur, Management, Markt en Economie


MADAM C.J. WALKER

• Geboren in 1867 als dochter van slaven;


• Wees op haar 7e ;
• Leed aan een ernstige roos en andere hoofdhuid-aandoeningen;
• Creëerde haar eigen haar- en hoofdhuid conditioner;
• Bouwde haar idee uit tot een bedrijf met 20.000 werknemers (1917);
• Leidde duizenden vrouwen op om als onderneemster door het leven te
gaan;
• Was tijdens en na haar leven een belangrijk filantrope.

5 Architectuur, Management, Markt en Economie


GERT VERHULST EN HANS BOURLON (STUDIO 100)

6 Architectuur, Management, Markt en Economie


GERT VERHULST EN HANS BOURLON (STUDIO 100)

• Gestart als presentator en producer bij de openbare omroep;


• Creëerden een personnage en kinderprogramma (samson, 1989);
• Groot tv- en zaalsucces waardoor een onafhankelijk productiehuis werd opgericht;
• Vele succesvolle personnages (Plop, Piet Piraat, Spring, Big&Betsy, K3);
• Merchandise;
• Theatershows, musicals en pretparken (Plopsaland (indoor));
• Internationaal succesvolle expansie;
• Oprichting van eigen animatiestudio’s en filmstudio’s
• Telt momenteel 4.000 werknemers

7 Architectuur, Management, Markt en Economie


MARC COUCKE (OMEGA PHARMA)

8 Architectuur, Management, Markt en Economie


MARC COUCKE (OMEGA PHARMA)

• Als student: deur-aan-deur verkoop van zelf geproduceerde champoo aan apothekers;
• Oprichting van pharmabedrijf Omega Pharma (1987);
• Overnamepolitiek met beursgang in 1998 (33 jaar oud) en 2500 werknemers;
• Verkoopt Omega Pharma voor 3,6 miljard euro (waarvan ca. 1/3 voor Coucke);
• Gebruikte de meerwaarde om te herinvesteren in vele verschillende Belgische bedrijven
(Versluys, andere pharmabedrijven, Paridaisa, RSC Anderlecht, Lotus Bakeries, …)

9 Architectuur, Management, Markt en Economie


KATRIEN HERDEWYN (ELEGNANO)

10 Architectuur, Management, Markt en Economie


KATRIEN HERDEWYN (ELEGNANO)

• Doctorandus nanotechnologie;
• Van kleins af aan schoenenliefhebster;
• Wilde schoonheid van nanodeeltjes in schoenen verwerken;
• Vuil- en waterafstotend;
• Na studies nanotechnologie schoenenontwerp gaan studeren;
• In oktober 2014 eigen merk gestart;
• 2015: starter van het jaar

11 Architectuur, Management, Markt en Economie


EVELIEN COPPENS (LILALOU)

12 Architectuur, Management, Markt en Economie


EVELIEN COPPENS (LILALOU)

• 20 jaar lang werknemer binnen de voedingsindustrie (verkoop en marketing)


• Zocht gezonde koekjes voor haar kinderen maar vond dit niet
• Zag dat andere ouders hier ook mee worstelden
• Ontwikkelende een eigen koekje met alternatieven voor suiker en tarwe: haver, kaneel, cocos,…
• Momenteel in volle expansie

13 Architectuur, Management, Markt en Economie


JEF BEZOS (AMAZON)

14 Architectuur, Management, Markt en Economie


JEF BEZOS (AMAZON)

• Afgestudeerd in 1986 als ingenieur informatica en elektronica;


• Richtte Amazon in 1994 op als online boekenwinkel;
• Innoveerde voortdurend op verschillende domeinen;
• Breidde de onderneming met verschillende takken: streaming, cloud services, e-commerce, AI, …
• Bouwde het bedrijf op tot een van de machtigste spelers ter wereld
• Bij de rijkste mannen op aarde;

15 Architectuur, Management, Markt en Economie


ANDERE BEKENDE BELGISCHE ONDERNEMERS

• Willy Naessens (Naessens Bouwgroep);


• Martine Reynaers (Reynaers Aluminium);
• Bart Verhaeghe (Uplace, Club Brugge);
• Hassan Al Hilou (Capital);
• Fernand Huts (Katoennatie);
• Michèle Sioen (Sioen Industries);
• Chokri Mahassine (Pukkelpop);
• Bert De Graeve (Bekaert);
• Jef Colruyt (Colruyt);
• Conny Vandendriessche (Accent Jobs);
• …

16 Architectuur, Management, Markt en Economie


WAT IS ONDERNEMEN?

17 Architectuur, Management, Markt en Economie


DEFINITIE

VERGEET DEZE
Het creëren van iets nieuws met waarde door er voldoende tijd en moeite
aan te besteden, en daarbij de financiële, psychische en sociale risico’s
voor zijn/haar rekening te nemen en de vergoeding, bestaand uit
monetaire vergoeding en persoonlijke voldoening en onafhankelijkheid, te
verkrijgen.

Hisrich en Peters (2005)

18 Architectuur, Management, Markt en Economie


DEFINITIE

VERGEET DEZE
Een activiteit die ontdekking, evalatie en exploitatie van opportuniteiten
om nieuwe goederen en diensten, organisatiemethoden, markten,
processen en ruwe materialen inhoudt die door het organiseren van
inspanningen die vroeger niet bestonden.

Venkataraman (1997)

19 Architectuur, Management, Markt en Economie


DEFINITIE

Een ondernemer brengt productiefactoren samen met het oog op het


produceren en verkopen van goederen en diensten, waarbij men
ondernemingsrisico loopt in ruil voor een vergoeding.

Marc De Clerq (2013)

20 Architectuur, Management, Markt en Economie


DEFINITIE

DIT IS DE BESTE DEFINITIE VOLGENS DOCENT


Ondernemen is zien wat iedereen ziet,
en daarmee doen wat niemand doet

21 Architectuur, Management, Markt en Economie


DEFINITIE ONDERNEMEN

Vele definities, maar enkele ingrediënten keren steeds terug:

1. Creativiteit
2. Inzet
3. Risico
4. Voldoening

22 Architectuur, Management, Markt en Economie


CREATIVITEIT

Ondernemen vraagt creativiteit: een idee!


• Nieuwe inzichten
• Nieuwe connecties
• Nieuwe toepassingen
• Nieuwe verdienmodellen
• Nieuwe behoeften
• Nieuwe distributiemethodes
• Nieuwe markten
• …

23 Architectuur, Management, Markt en Economie


INZET

Ondernemen vraagt inzet:

• Bloed:
• je moet gepassioneerd zijn;
• De wil moet er zijn om het idee te realiseren;

• Zweet:
• Je idee moet continu worden aangescherpt en
uitgedaagd;
• Hard werken om het idee uit te werken tot een goed
draaiende motor;

• Tranen:
• Tegenslagen zijn er gegarandeerd;
• Je moet bereid zijn harde keuzes te maken.

24 Architectuur, Management, Markt en Economie


RISICO

Ondernemen houdt (bewust) risico in:

• Financieel:
• je heb geen zekerheid over uw (toekomstige)
inkomen;
• Je kan het geïnvesteerde kapitaal kwijtraken

• Sociaal:
• De continue aandacht voor uw onderneming vreet
aan vrije tijd, tijd voor familie en tijd voor vrienden
• De sociale vangnetten zijn zeer beperkt

• Psychologisch:
• Falen kan psychologisch zwaar wegen;
• Weinig rustmomenten.

25 Architectuur, Management, Markt en Economie


VOLDOENING

Ondernemen kan enorme voldoening geven:

• Financieel onafhankelijk:
• je hebt je financiële toekomst in handen;
• Het geïnvesteerde kapitaal kan sterk aangroeien;
• Je bent volkomen onafhankelijk;

• Je passie als levenwerk:


• Je kan steeds bezig zijn met waar je van houdt, op
een manier die je wil;

• Eigenwaarde:
• Als het lukt leef je op een wolk.

26 Architectuur, Management, Markt en Economie


DE IJSBERG ILLUSIE

27 Architectuur, Management, Markt en Economie


HET ONDERNEMERSCHAPSPROCES

28 Architectuur, Management, Markt en Economie


ONDERNEMERSCHAPSPROCES

PRIKKEL INNOVATIE IMPLEMENTATIE GROEI

observatie creativiteit tot leven brengen organisatorisch

29 Architectuur, Management, Markt en Economie


TIMMONS-MODEL

OPPORTUNITEIT MIDDELEN

Niet ieder idee is Financiële slagkracht


een opportuniteit
Businessplan
‘Gat in de markt’
vs.
De markt in het gat

Welke vaardigheden
zijn nodig?
TEAM

De oprichter

30 Architectuur, Management, Markt en Economie


ONDERNEMERSCHAP

31 Architectuur, Management, Markt en Economie


DOORSNEE STARTENDE ONDERNEMER

Amerikaans onderzoek (2008):


• Gehuwde blanke man tussen 40 en 50 jaar oud
• Lowtech
• Gerund vanuit het eigen huis Doorsnee profielen

• Doel: enkel eigen levensonderhoud


• Geen bijzondere managementsopleiding

32 Architectuur, Management, Markt en Economie


DOORSNEE STARTENDE ONDERNEMING

Amerikaans onderzoek (2008):


• Slechts 50% bestaat nog na 5 jaar
• Slechts 33% genereert meer dan $10.000 winst
• Werkt meer dan werknemer Bloed, zweet en tranen
• Hogere inkomensvariabiliteit
• Na 10 jaar ca. 5% minder verdiend dan werknemer

33 Architectuur, Management, Markt en Economie


1 OP 100

Ondernemen is geen ‘quick win’ en vraagt toewijding


De meerwaarde van 1 succes verstomt het verlies van 99 mislukte ondernemingen

• Basis van economische groei


• Basis van innovatie en vernieuwing
• Basis van individuele rijkdom
• Basis van gemeenschappelijke welvaart

34 Architectuur, Management, Markt en Economie


BELANG VOOR ONDERNEMERSCHAP

Je wordt niet als ondernemer geboren.


Ondernemerschap wordt gestimuleerd door:
• Persoonlijkheidskenmerken
• Omgeving (volksaard)
• Maatschappelijke structuren (bureaucratie, sociaal vangnet)

35 Architectuur, Management, Markt en Economie


PERSOONLIJKHEIDSKENMERKEN

1. Kennis: kent men de sector waarbinnen men onderneemt goed?


2. Netwerk: wie kan je om advies vragen of met wie kan je samenwerken?
3. Energie: hard en veel werken en tegenslagen kunnen verteren.
4. Betrokkenheid: Een ondernemer moet zich vereenzelvigen met de onderneming
5. Passie: je moet je project ademen, geld mag geen drijfveer zijn

36 Architectuur, Management, Markt en Economie


OMGEVING EN VOLKSAARD

• In Vlaanderen heerst een relatief negatief beeld van ondernemers


• Bescheidenheid wordt sneller gevierd dan ambitie
• Niet succesvolle onderneming > sociaal stigma van falen (EU vs. VS)
• Succesvolle onderneming > achterdocht ipv bewondering
• FC De Kampioenen

37 Architectuur, Management, Markt en Economie


MAATSCHAPPELIJKE STRUCTUREN

Tegenover het risico en het harde werk van ondernemen heeft het statuut van
werknemer veel voordelen
• Hoge lonen en goede werkgelegenheid
• Sociale vangnetten: werkloosheidsvergoeding, vakantiedagen, pensioen;
• Relatief korte werkdagen en -weken
• Snel op pensioen

Daarbij komt dat in Europa reglementen met betrekking tot faillissementen en


terugbetalingsverplichtingen veel zwaarder zijn dan in de VS.

38 Architectuur, Management, Markt en Economie


INTRAPRENEURSHIP vs. INTERPRENEURSHIP

Niet iedereen die ondernemer is start een eigen zaak op


Ondernemerschap kan ook als werknemer: intrapreneurship
• Nieuwe ideeën en initiatieven als werknemer binnen bedrijf opstarten;
• Minder risico’s, maar ook minder beloning
• Intrapreneurship komt meer voor dan interpreneurship in landen met hoog loon
• Opstarten van een spin-off

39 Architectuur, Management, Markt en Economie


ONDERNEMERSCHAP INTERNATIONAAL

40 Architectuur, Management, Markt en Economie


TEA-index (Total Entrepreneurial Activity)

Deel van ‘Global Entrepreneurship Monitor’: het toetsen van het ‘ondernemersklimaat’
Houdt bij hoeveel % van de bevolking:
• Bezig is met de opstart van een nieuwe onderneming
• Een nieuw bedrijf heeft opgestart dat tussen 3 mnd en 3,5 jaar oud is

41 Architectuur, Management, Markt en Economie


TEA-index (Total Entrepreneurial Activity)

Ontwikkelingslanden
= noodzaak?

België 4,9%

VS 12,7%
NL 9,3%
Het westen
= opportuniteit?

42 Architectuur, Management, Markt en Economie


High Growth Expectation Entrepreneurship-index

Welk percentage van de bevolking is van plan een bedrijf op te starten of er recent een opstartte én
verwacht dat zijn bedrijf binnen vijf jaar 20+ jobs zal genereren? (laatste index 2009)

• VS: 1,5%
• VK, DE, D: tussen 0,5 en 0,8%
• F, E, FI, EL: <0,5%
• België: 0,3%

< 10% van de ondernemers in België heeft grote groeiambities

43 Architectuur, Management, Markt en Economie


HET BUSINESSPLAN

44 Architectuur, Management, Markt en Economie


WAT IS EEN BUSINESSPLAN?

Een businessplan is een formeel uitgeschreven document dat ondernemingsideeën concreet uitwerkt.
Een businessplan heeft drie doelstellingen:
1. Het definiëren van de ‘business’ en de haalbaarheid nagaan WAT
2. HOE
De toekomstige bedrijfsactiviteiten verduidelijken met het oog op investeringen/leningen
3. De organisatie beheren en controleren doorheen de verschillende fases WANNEER

45 Architectuur, Management, Markt en Economie


IS EEN BUSINESSPLAN NODIG?

Tegenstanders: het smoort creativiteit en negeert veranderende context


Voorstanders: het is noodzakelijk in de voorbereiding om het idee op scherp te zetten

een businessplan schrijven en dan ondernemen volgens dat businessplan

Causation vs. effectuation

eerst iets doen en dan zien wat ge uit komt


Slechts 42% van Amerikaanse ondernemers start met een businessplan

46 Architectuur, Management, Markt en Economie


OPBOUW VAN EEN BUSINESSPLAN

• Geen vast format


• Een aantal terugkerende onderwerpen:
de WAT HOE en WANNEER worden hier verder
ü Product en/of technologie; uitgewerkt in deze verschillende terugkerende thema's
ü Markt;
ü Businessmodel (hoe het geld binnen komt);
ü Team;
ü Financiële luik;
ü SWOT;

47 Architectuur, Management, Markt en Economie


PRODUCT EN/OF TECHNOLOGIE

• Beschrijving van het idee;


• Uniciteit wordt toegelicht: hoe uitzonderlijk?
• Patent?
• Freedom to Operate: mag je er de markt mee op?

48 Architectuur, Management, Markt en Economie


MARKT

• Marktsegmentatie en doelgroep
• B2B of B2C
Business to Business (enkel aan bedrijven verkopen) OF Business to Consumer ( aan particulier of gezinnen
• Grootte van de markt: niche of brede bevolking? verkopen)
• Groei van de markt: groeiend of krimpend?
• Ondersteunend marktonderzoek: enquêtes, focusgroepen of ‘lead users’
= influencers
• Concept testing waarbij een groepje een voorproefje krijgt
• ‘bereikbaarheid’ van de klant en afhankelijkheid van een ‘waardeketen’: samenwerkingsverband?
• Raak je op de rekken van een supermarkt?
• Wordt je product als vb. auto-onderdeel aanvaard door een producent?
• Marketing

49 Architectuur, Management, Markt en Economie


BUSINESSMODEL

Hoe verdien je geld met je idee?


• Welke producten en diensten?
• Hoe worden deze aangeboden?
• Welke activiteiten om alles logistiek en operationeel te doen draaien?
• Wat is het inkomstenmodel?
ü Aankoop
ü Freemium waar ge een basis gratis krijgt en als ge een upgrade wilt, dat ge moet bijbetalen
(Linkedin)
ü Veilingmodel (eBay)
ü Advertisingmodel (Facebook)
ü Licentiemodel waar ge elk jaar een licentie voor moet aankopen(autodesk)
ü …

50 Architectuur, Management, Markt en Economie


TEAM

Vaak het belangrijkste onderdeel voor financiers:


• Ervaring ondernemer
• Complementariteit team (technisch én administratief én commercieel én …)
• Menselijk kapitaal: opleidingen en ervaringen
• Sociaal kapitaal: het netwerk dat men heeft en beroep op kan doen

51 Architectuur, Management, Markt en Economie


FINANCIËLE LUIK

Een geprojecteerd financieel plan


Prognoses en inschattingen over:
• Kosten
• Opbrengsten
• Resultaten
• Sensitiviteitsanalyses en scenario’s
hoe gevoelig is uw resultaat voor het aantal scenario's?
• Nood aan financiering (banken, business angels, FFF)
Friends, Fools (gekken) and Family

52 Architectuur, Management, Markt en Economie


SWOT ANALYSE

Systematisch onderzoek over de


• Strenghts: wat is de grote kracht van je idee?;
• Weakness: wat is de grootste zwakte van je idee?;
• Opportunities: wat biedt de grootste kansen voor je idee?;
• Threats: wat zijn de grootste bedreigingen voor je idee?

53 Architectuur, Management, Markt en Economie


ONDERNEMERSCHAP EN GROEI

54 Architectuur, Management, Markt en Economie


IS GROEI NOODZAKELIJK?

Groei is niet altijd noodzaak


• Het ‘gat in de markt’ is soms enkel lokaal (vb. geen frituur in een gemeente)
• De diensten zijn te sterk afhankelijk van de ondernemer en niet verschaalbaar (kapper)
• Traditie verbiedt sterke groei (vb. Westvleteren)
• De ondernemer wil alles beheersbaar houden geen geen personeel aanwerven

Groei is meestal een goede zaak


• Meer middelen om verder te innoveren
• Schaalvoordelen die de kost per product/dienst drukken
• Mogelijkheid om grotere en interessantere opdrachten aan te nemen
• Grote winst en meer cashbuffer om tegenslagen en concurrentie het hoofd te bieden

55 Architectuur, Management, Markt en Economie


DE GROEICYCLUS VAN EEN BEDRIJF

onderzoek Nieuwe
innovatie
succes/
falen

(jaren)

56 Architectuur, Management, Markt en Economie


CONTINU ONDERNEMEN

Een bedrijf vraagt constant


ondernemerschap wil men
overleven
=
Belang van innoveren

57 Architectuur, Management, Markt en Economie


OP DE LAUWEREN RUSTEN?

58 Architectuur, Management, Markt en Economie


College 4
ONDERNEMEN
1. ONDERNEMEN
2. BEDRIJFSSTRATEGIEËN
3. INNOVEREN
BEDRIJFSSTRATEGIE?

60 Architectuur, Management, Markt en Economie


WAT IS EEN BEDRIJFSSTRATEGIE

Het actief uitwerken van blijvend succes

Aan de hand van 3 strategische vragen:


1. Wat/waar?: welke activiteit of welke markt?
2. Hoe?: hoe bouwen we een voorsprong uit?
3. Wie?: Welke partners kunnen ons hierbij helpen?

61 Architectuur, Management, Markt en Economie


KENMERKEN VAN EEN GOEDE STRATEGIE

1. Proactief: tijdig ageren of reageren en niet wachten tot je niet anders kan dan iéts doen;
2. Dynamiek: beseffen dat er anderen zijn die zullen reageren of uw beslissingen;
3. Sterkes vs. zwakstes: zet in op eigen sterktes en de zwaktes van anderen (en vice versa);
4. Blijf fair: speel het spel eerlijk en blaas geen bruggen op;
5. Kennis: weet met wat je bezig bent en reken niet op toeval.

62 Architectuur, Management, Markt en Economie


DE ILLUSIE VAN CONTROLE

Een bedrijf leiden betekent duizenden vragen per dag


Bedrijfsleiders proberen grip te krijgen op de omgeving: trachten te voorspellen

Toekomstgerichte planning

Illusie van controle


(cfr. businessplan)

Het draait om ‘kennis’ opdoen die je en


“No plan survives first cours de route kan aanpassen
contact with the enemy”
(Von Moltke)

63 Architectuur, Management, Markt en Economie


LANGE VS KORTE TERMIJN

Strategische plannen gaan over langetermijnperspectief

Toekomst en winstgevendheid
van een bedrijf op lange termijn

Kortetermijnplannen moeten passen binnen dit kader


Enkel plannen op de korte termijn geeft problemen op (middel)lange termijn
Vandaag zaaien om
morgen te oogsten

64 Architectuur, Management, Markt en Economie


DE GROTE STRATEGISCHE VRAGEN

65 Architectuur, Management, Markt en Economie


DE GROTE STRATEGISCHE VRAGEN

WAAR ZULLEN WE ACTIEF ZIJN?


• Welke producten? Welke markten?: fundamenteel, kies en bemin
• ‘What business are we in?’

HOE SUCCESVOL ANDERS ZIJN?


• Hoe onderscheid je je?

MET WIE ACTIEF ZIJN?


• Met wie ga je samenwerken?

66 Architectuur, Management, Markt en Economie


WAAR ZULLEN WE ACTIEF ZIJN?

Welke strijd wil ik winnen?

What business are we in?

Wagenbouwers: auto of mobiliteit?


Oliebedrijven: petrolium of energie?
Philips: lampen of verlichting?
Horlogemakers: uur aflezen of juweel?
Restaurants: eten of ervaring?

(interieur)architecten: gebouw of beleving?

67 Architectuur, Management, Markt en Economie


HOE SUCCESVOL ANDERS ZIJN?

Hoe bouw je een verdedigbaar concurrentievoordeel uit?

Blijvend
en Strategische positionering
toe-eigenbaar

Toe-eigenbaar: zelf de vruchten van je werk plukken


• Philips ontwikkelde de walkman, maar Sony maakte het hip.
• Xerox ontwikkelde de muis en het bureaublad, maar Apple en Microsoft verkochten het

68 Architectuur, Management, Markt en Economie


TYPES STRATEGISCHE POSITIONERING

1. Kostenleiderschap: de prijs-kwaliteit de goedkoopste zijn (Ryanair, Decathlon, Colruyt, Aldi)


• Niet hetzelfde als low-end producer: dus geen lage prijs ten koste van kwaliteit
• Niet goedkoopste, maar wel grootste ‘meerwaarde’ bieden: prijs-kwaliteit

69 Architectuur, Management, Markt en Economie


TYPES STRATEGISCHE POSITIONERING

2. Differentiatie: opvallend anders zijn en zo een hogere prijs kunnen vragen (Apple, Tesla)

70 Architectuur, Management, Markt en Economie


TYPES STRATEGISCHE POSITIONERING

3. Focus (nichemarkt): Een oplossing aanbieden voor een héél beperkte groep (Lefty’s)

71 Architectuur, Management, Markt en Economie


TYPES STRATEGISCHE POSITIONERING

4. Operationeel Excelleren: Je diensten betrouwbaar, vloeiend, snel en goedkoop leveren (McDonald’s)

72 Architectuur, Management, Markt en Economie


TYPES STRATEGISCHE POSITIONERING

5. Customer Intimacy (klantenpartnership): focus op persoonlijke band (bakker om de hoek)

73 Architectuur, Management, Markt en Economie


TYPES STRATEGISCHE POSITIONERING

6. Productleiderschap: Systematisch het beste product aanbieden, permanent innoveren (Autodesk)

74 Architectuur, Management, Markt en Economie


COMBINATIE VAN STRATEGIEËN

Een succesvol bedrijf tracht meerdere bedrijfsstrategieën te combineren.

Opletten voor: ‘stuck in the middle’ Moeilijk om én differentiator én kostenleider zijn

Marktleider: operationeel excelleren + klantenbinding + productleiderschap

75 Architectuur, Management, Markt en Economie


MET WIE ACTIEF ZIJN?

Samenwerking heeft grote voordelen:

1. Vaardigheden en middelen verwerven zonder deze intern te moeten ontwikkelen

• Vb. een grafisch designer werkt samen met een kledingfabrikant

2. Flexibiliteit geven: snel inspelen op een vraag met andermans machines

3. Leerprocessen bevorderen: leren van anderen

4. Risico’s en kosten delen: gebruik maken van de reputatie en financiële draagkracht van de ander

• “Wie kan delen kan vermenigvuldigen”

76 Architectuur, Management, Markt en Economie


SAMENWERKINGSVORMEN

• Inkoopformaties: vb. groepsaankopen (Keurslagers)


• Franchising: men verkoopt een ‘formule’ aan de franchisenemer (naam, product, marketing,…). Vb. Mc
Donald’s, Pizza Hut, Volvo, Thomas Cook, …
• Strategische alliantie: het combineren van kennis en middelen om voor alle partijen een
concurrentievoordeel op te leveren. Vb. Senseo: Philips en Dauwe Egberds
• Joint Venture: Twee of meerdere bedrijven richten samen een nieuw bedrijf op. Vb. PepsiCo en Unilever
die samen Lipton Icetea ontwikkelden
• Licentie: Het recht geven om bepaalde technologie te gebruiken. Vb. software
• Collectief onderzoek: Samen technologisch onderzoek voeren. Vb. WTCB

• Kartelafspraken: prijsafspraken of marktverdeling vb. biermarkt. Illegaal!

77 Architectuur, Management, Markt en Economie


College 4
ONDERNEMEN
1. ONDERNEMEN
2. BEDRIJFSSTRATEGIEËN
3. INNOVEREN
WAT IS INNOVATIE?

79 Architectuur, Management, Markt en Economie


INNOVATIE BINNEN VERZADIGDE KOFFIEMARKT

80 Architectuur, Management, Markt en Economie


WAT IS INNOVATIE?

Het vinden van vernieuwende ideeën en deze ideeën omzetten in succesvolle producten en diensten.

Grote gelijkenissen met ondernemen, maar dan binnen bestaande structuur

Kleine verbeteringen van bestaande producten

Maar ook Verbeteringen in het eigen productieproces


Bijschaven van de klantenervaring
… Inspiratie en integratie

81 Architectuur, Management, Markt en Economie


WAT IS INNOVATIE?

Innovatiemanagement = het organiseren van permanente innovatie

Innovatie moet zo snel


mogelijk deel uitmaken van
de bedrijfsprocessen

82 Architectuur, Management, Markt en Economie


SOORTEN INNOVATIE

83 Architectuur, Management, Markt en Economie


PRODUCTINNOVATIE vs. PROCESINNOVATIE

Mp3-speler

Productinnovatie iPod
Hybride auto
internetbankieren

Procesinnovatie: het verbeteren van productieprocessen

Wat productieinnovatie is voor de ene,


is procesinnovatie voor de ander.
Vb. computer i.p.v. typmachine

84 Architectuur, Management, Markt en Economie


ARCHITECTURALE VS. COMPONENTINNOVATIE

Totaalinnovatie (architecturale) componentinnovatie

85 Architectuur, Management, Markt en Economie


COMPETENTIEVERSTERKEND VS. -VERNIETIGEND

Competentieversterkend: uitbouwen van aanwezige kennis

Competentievernietigend: het waardeloos maken van aanwezige kennis

86 Architectuur, Management, Markt en Economie


RADICALE VS. INCREMENTELE INNOVATIE

Radicale innovatie: Totaal nieuwe oplossing (vb. iPhone 1)

Incrementele innovatie: kleine vernieuwingen (vb. nieuwe yochurtsmaak)

87 Architectuur, Management, Markt en Economie


WAARDE-INNOVATIE EN MANAGEMENTSINNOVATIE

Waardeinnovatie: Nieuwe markten aanboren met hetzelfde product of dienst (Blue vs. Red Ocean)

Managementsinnovatie: totaal nieuwe wijze van een bedrijf te leiden (vb. Henry Ford met lopende band)

88 Architectuur, Management, Markt en Economie


DE PRODUCTLEVENSCYCLUS

89 Architectuur, Management, Markt en Economie


DE PRODUCTLEVENSCYCLUS (PLC)

Merken, ideeën, diensten en processen volgen ook een levenscyclus (cfr. ondernemingen)

90 Architectuur, Management, Markt en Economie


S-CURVES

Opeenvolging van verschillende producten en opeenvolgende innovaties


De verschillende producten geven de innovatiestok door als in een estafettewedstrijd

91 Architectuur, Management, Markt en Economie


HET INNOVATIEPROCES

92 Architectuur, Management, Markt en Economie


BRONNEN VAN INNOVATIE

Innovatie ontstaat uit twee belangrijke bronnen:


1. De R&D (O&O – onderzoek en ontwikkeling) afdelingen > Push
• Het speuren naar vernieuwing
• Vb. Phillips: cassettespeler, CD, mini-disk
2. De markt > Pull
• Signaal van de klant dat er nood is aan nieuwe producten
• Vb. lichtere verpakkingen van bier door AB-Inbev in Rusland.

93 Architectuur, Management, Markt en Economie


KAPEN VAN INNOVATIE

Niet iedere innovatie doorloopt de volledige PLC succesvol bij hetzelfde bedrijf
• Veel bedrijven adopteren innovatie na initiatie
• Fast followers
• Pioniers worden op lange termijn dikwijls zelden marktleider (slechts 8% sinds 1974)
• Luiers door Chux en niet Proctor & Gamble (Pampers)
• Gilette ontwikkelde niet de wegwerpmesjes
• Sony vs. Phillips

94 Architectuur, Management, Markt en Economie


SNELHEID KAN BELANGRIJK ZIJN

First Mover Advantage vs. Fast followers


Dominant design: Een standaard die moeilijk te verdrijven is
Microsoft voor computers
Een Dvorak toetsenbord is
Apple voor smartphones tot 40% efficiënter maar
azerty en querty zijn té
ingeburgerd

95 Architectuur, Management, Markt en Economie


HET INNOVATIEPROCES

Innovatie doorloopt een lineair proces, met vele feedbackloops: het Stage-gateproces

idee Gate 1 Gate 2 Gate 3 Gate 4 Gate 5 product

1e Mini Detail- Markt- Laatste


analyse businesscase uitwerking + testen + analyse
prototype pilootprod.

OK? OK? OK? OK? OK?

Eerste Veel meer Volledige In productie lancering


fondsen middelen uitwerking

96 Architectuur, Management, Markt en Economie


DE INNOVATIETRECHTER

Van vele ideeën worden er slechts enkelen een product, en nog minder een succes.

In de pharmasector wordt uit


10.000 actieve stoffen slechts
één middel ontwikkeld.
(na ca. 12jaar en $ 350M)

Most decisions are wrong,


most experiments fail.

97 Architectuur, Management, Markt en Economie


SELECTIE VAN PROJECTEN

Bedrijven moeten ideeën selecteren om verder uit te werken:


• Marktonderzoeksmethode
• Modellen die ‘voordelen’ meten Compatibel met strategie?
• Portfolioselectiemethoden Veel bedrijven gebruiken dit Timing (s-curves)
• Economische modellen Financiële rentabiliteit

Projectplan om
overzicht te maken
in verschillende
lopende projecten

98 Architectuur, Management, Markt en Economie


platformprojecten
PROJECTPLAN Doorbraakprojecten
Sterke product en Minder radicaal, maar
procesinnovatie aanvulling op
bestaande producten

Afgeleide projecten
Weinig innovatieve
projecten

Een slim bedrijf maakt


een gezonde mix van de
verschillende types met
het zwaartepunt bij
platformprojecten

99 Architectuur, Management, Markt en Economie


INNOVATIE ALS CONSTANT PROCES: ISHIKAWA

Systematisch
onderzoek van een
‘probleem’ om de
verschillende
oorzaken te vinden

Dit soort van


systematisch
ontleden van de
kwaliteit is
constante
procesinnovatie

100 Architectuur, Management, Markt en Economie


UITDAGING VOOR INNOVATIE

101 Architectuur, Management, Markt en Economie


DRIEPOOT VAN PROCESINNOVATIE

Procesinnovatie steunt op drie pilaren


• Software/Hardware: nieuw werkmateriaal
• Opleiding: medewerkers ermee leren omgaan
• Organisatorisch: medewerkers hun werkmethode bijsturen

Veruit het moeilijkste luik: gedragsverandering

Heeft de innovatie veel potentieel, maar past ze niet binnen het bedrijf? Spin-off (universiteiten)

102 Architectuur, Management, Markt en Economie


MARKTADOPTIE

Het duurt lang tegen een innovatie de markt verrovert


• Printer: 1944 uitgevonden, 1960 op markt, 1979 doorbraak
• Wasmachine: 1901 uitgevonden, 1921 op markt, 1933 doorbraak

Bedrijven moeten innovatie- &


doorbraakperiode overbruggen

Goede mix van radicale en


milde innovaties

103 Architectuur, Management, Markt en Economie

You might also like