1.

MÔN : Kinh tế chính trị

I. MỤC TIÊU MÔN HỌC

1. Thông tin chung về môn học:
* Tổng số tiết: 55 tiết
(Lý thuyết: 40 tiết; Thảo luận:15 tiết; Thực tế môn học: Theo đợt phân công của Học viện.
* Khoa giảng dạy: Kinh tế chính trị
* Số lượng bài giảng: 6 bài:
Bài 1: Khái quát về kinh tế chính trị Mác-Lênin
Bài 2: Học thuyết giá trị thặng dư của C.Mác và ý nghĩa thời đại
Bài 3: Lý luận của Lê-nin về chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước và những biểu hiện mới trong chủ nghĩa tư bản ngày
nay
Bài 4: Sở hữu và quan hệ lợi ích trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam
Bài 5: Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
Bài 6: Công nghiệp hóa, hiện đại hóa gắn với phát triển kinh tế tri thức và kinh tế số ở Việt Nam
2 . Mục tiêu môn học
Môn học nhằm trang bị cho học viên
Về kiến thức: Những nguyên lý, quy luật kinh tế chính trị Mác-Lênin và sự vận dụng sáng tạo của Đảng cộng sản Việt
Nam vào thực tiễn xây dựng, phát triển nền kinh tế trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.
Về kỹ năng:
- Tổ chức thực hiện, đánh giá các chính sách kinh tế của địa phương/ngành.
1
 - Tham mưu các quan điểm, chính sách của Đảng, Nhà nước các cấp vào xây dựng, phát triển nền kinh tế thị trường định
hướng XHCN.
- Nhận diện, phê phán quan điểm lệch lạc, sai trái, thù địch về kinh tế chính trị Mác-Lênin và mô hình kinh tế thị trường
định hướng XHCN ở Việt Nam.
Về tư tưởng:
- Củng cố niềm tin vào đường lối, chính sách phát triển kinh tế trong TKQĐ lên CNXH của Đảng và Nhà nước ta.
- Nêu cao tính tích cực, chủ đông học tập, nâng cao nhận thức lý luận và vận dụng vào thực tiễn của đội ngũ cán bộ quản
lý.
- Xác định trách nhiệm của cá nhân trong trau dồi, học tập và vận dụng kinh tế chính trị Mác - Lênin vào thực tiễn công
tác.
II. NỘI DUNG
Nội dung (nêu các ý chính Câu hỏi kiểm tra quá trình học
STT Tên bài giảng Câu hỏi cốt lõi phải trả lời của từng câu hỏi tập của học viên (trước và sau giờ
cốt lõi) lên lớp)
1 Khái quát về kinh 1: Kinh tế chính trị Mác- - Sự hình thành và phát triển Câu hỏi trước giờ lên lớp (định
tế chính trị Mác- Lênin có vị trí, vai trò như của kinh tế chính trị Mác - hướng tự học):
Lênin thế nào trong nền tảng tư Lênin 1. KTCT Mác – Lênin được hình
tưởng của Đảng Công sản - Vị trí vai trò của kinh tế chính thành dựa trên cơ sở nào?
Việt Nam? trị Mác-Lênin trong nền tảng tư 2. KTCT Mác Lênin vị trí như thế
tưởng của Đảng cộng sản Việt nào trong nền tảng tư tưởng của

2
 Nam ĐCS Việt Nam?
+ Nền tảng tư tưởng của ĐCS 3. KTCT Mác Lênin có vai trò gì
Việt Nam và các yếu tố cấu trong nền tảng tư tưởng của ĐCS
thành Việt Nam?
+ Vị trí của KTCT Mác Lênin Câu hỏi sau giờ lên lớp (định
trong nền tảng tư tưởng của hướng tự học và ôn tập):
ĐCS Việt Nam 1. Đảng Cộng sản Việt Nam vận
+ Vai trò của KTCT Mác Lênin dụng các qui luật kinh tế như thế
trong nền tảng tư tưởng của nào trong xây dựng đường lối,
ĐCS Việt Nam chính sách phát triển kinh tế?
2: Đảng Cộng sản Việt - Đảng Cộng sản Việt Nam vận 2. Đảng Cộng sản Việt Nam vận
Nam vận dụng giá trị cơ dụng các qui luật kinh tế trong dụng phương pháp luận của KTCT
bản của kinh tế chính trị xây dựng đường lối, chính sách Mác-Lênin trong việc giải quyết
Mác-Lênin trong xây dựng phát triển kinh tế những vấn đề cơ bản của nền kinh
đường lối, chính sách phát - Đảng Cộng sản Việt Nam vận tế trong TKQĐ lên CNXH, như giá
triển kinh tế như thế nào? dụng phương pháp luận của trị thặng dư, Sở hữu, phân phối,
KTCT Mác-Lênin trong việc quan hệ lợi ích, phát triển LLSX...
giải quyết những vấn đề cơ bản như thế nào ?
của nền kinh tế trong TKQĐ 3. Cán bộ lãnh đạo, quản lý cần vận
lên CNXH, như giá trị thặng dụng các quy luật của của KTCT
dư, Sở hữu, phân phối, quan hệ Mác-Lênin trong công tác tham

3
 lợi ích, phát triển LLSX... mưu, xây dựng chính sách kinh tế
3: Cán bộ lãnh đạo, quản - Vận dụng các quy luật của của tại địa phương/ngành/đơn vị?
lý cần làm gì để vận dụng KTCT Mác-Lênin trong công 4. Cán bộ lãnh đạo, quản lý cần vận
giá trị cơ bản của kinh tế tác tham mưu, xây dựng chính dụng phương pháp luận của KTCT
chính trị Mác-Lênin vào sách kinh tế tại địa Mác-Lênin trong việc giải quyết
phát triển kinh tế địa phương/ngành/đơn vị những vấn đề kinh tế cơ bản của
phương, ngành, đất nước - Vận dụng phương pháp luận địa phương, ngành, đất nước ngư
và bảo vệ nền tảng tư của KTCT Mác-Lênin trong thế nào?
tưởng của Đảng trong tình việc giải quyết những vấn đề
hình hiện nay? kinh tế cơ bản của địa phương,
ngành, đất nước
2 Học thuyết giá trị 1: Học thuyết giá trị thặng - Nguồn gốc, bản chất giá trị Câu hỏi trước giờ lên lớp (định
thặng dư của dư của C.Mác có giá trị thặng dư hướng tự học):
C.Mác và ý nghĩa như thế nào trong thời đại - Các phương pháp sản xuất giá 1. Nguồn gốc, bản chất, các
thời đại ngày nay ? trị thặng dư phương pháp sản xuất giá trị thặng
- Các hình thức biểu hiện của dư; các hình thức biểu hiện của giá
giá trị thăng dư trị thặng dư; quy luật phổ biến của
- Quá trình tích lũy tư bản tích lũy tư bản; quy luật giá trị
- Quy luật giá trị thăng dư thặng dư được thể hiện như thế
2: Đảng Cộng sản Việt - Vận dụng hai phương pháp nào?
Nam đã vận dụng sáng tạo sản xuất giá trị thặng dư vào cải Câu hỏi sau giờ lên lớp (định

4
những giá trị cơ bản của tiến kỹ thuật, tăng năn suất lao hướng tự học và ôn tập):
học thuyết giá trị thặng dư động 1. Đảng Cộng sản Việt Nam vận
như thế nào vào giải quyết - Vận dụng quy luật tích lũy tư dụng hai phương pháp sản xuất giá
các quan hệ kinh tế trong bản vào tích tụ và tập trung vốn trị thặng dư vào cải tiến kỹ thuật,
TKQĐ lên CNXH ở nước - Vận dụng quy luật giá trị tăng năn suất lao động
ta? thăng dư trong tạo động cơ, 2. Đảng Cộng sản Việt Nam vận
động lực của nền kinh tế; cơ dụng quy luật tích lũy tư bản vào
chế điều tiết của nền kinh tế thị tích tụ và tập trung vốn phát triển
trường kinh tế xã hội như thế nào?
3: Cán bộ lãnh đạo, quản - Cán bộ lãnh đạo, quản lý vận 2. Đảng Cộng sản Việt Nam vận
lý cần làm gì để vận dụng dụng hai phương pháp sản xuất dụng quy luật giá trị thăng dư trong
giá trị cơ bản của học giá trị thặng dư vào cải tiến kỹ tạo động cơ, động lực của nền kinh
thuyết giá trị thặng dư vào thuật, tăng năn suất lao động tại tế; cơ chế điều tiết của nền kinh tế
giải quyết các quan hệ địa phương/ngành/đơn vị thị trường như thế nào?
kinh tế địa phương/ngành? - Cán bộ lãnh đạo, quản lý vận 3. Cán bộ lãnh đạo, quản lý vận
dụng quy luật tích lũy tư bản dụng quy luật tích lũy tư bản vào
vào tích tụ và tập trung vốn tích tụ và tập trung vốn vào phát
phát triển kinh tế địa triển kinh tế địa phương/ngành/đơn
phương/ngành/đơn vị vị như thế nào?
- Cán bộ lãnh đạo, quản lý vận 4. Cán bộ lãnh đạo, quản lý vận
dụng quy luật giá trị thăng dư dụng quy luật giá trị thăng dư như

5
 trong tạo động cơ, động lực thế nào trong tạo động cơ, động lực
phát triển kinh tế kinh tế của phát triển kinh tế kinh tế của địa
địa phương/ngành phương/ngành?
Lý luận của Lê- 1. Vì sao phải nghiên cứu - Sự cần thiết phải nghiên cứu Câu hỏi trước giờ lên lớp (định
nin về chủ nghĩa lý luận của Lê-nin về chủ lý luận của Lê-nin về chủ nghĩa hướng tự học):
tư bản độc quyền nghĩa tư bản độc quyền tư bản độc quyền nhà nước 1. Sự cần thiết phải nghiên cứu lý
nhà nước và nhà nước và chủ nghĩa tư + Nguyên nhân hình thành và luận của Lê-nin về chủ nghĩa tư bản
những biểu hiện bản độc quyền nhà nước bản chất chủ nghĩa tư bản độc độc quyền nhà nước như thế nào?
mới trong chủ có những xu hướng lịch sử quyền nhà nước 2. Chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà
3
nghĩa tư bản ngày nào? + Những hình thức biểu hiện và nước có những xu hướng vận động
nay biểu hiện mới của chủ nghĩa tư nào?
bản độc quyền nhà nước Câu hỏi sau giờ lên lớp (định
- Địa vị lịch sử và xu hướng của hướng tự học và ôn tập):
chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà 1. Vận dụng kinh nghiệm trong tổ
nước chức quản lý của tổ chức độc quyền
2. Đảng Cộng sản Việt - Về sở hữu của nhà nước và vào việc sản xuất kinh doanh của
Nam vận dụng những vai trò của khu vực kinh tế nhà doanh nghiệp Việt Nam hiện nay?
quan điểm của Lê-nin về nước 2. Vận dụng kinh nghiệm trong sử
chủ nghĩa tư bản độc - Về vai trò điều tiết kinh tế của dụng các công cụ quản lý vĩ mô của
quyền nhà nước để chuẩn nhà nước nhà nước tư sản trong việc điều tiết
bị tiền đề vật chất đầy đủ - Thu hút và sử dụng nguồn vốn nền kinh tế thị trường ở Việt Nam?

6
 cho CNXH ở Việt Nam đầu tư trực tiếp nước ngoài 3. Quan điểm, chính sách của
như thế nào? (FDI) Đảng/Nhà nước đối với việc vận
dụng CNTB độc quyền nhà nước
theo lý luận của Lênin ?
3. Cán bộ lãnh đạo, quản - Cán bộ lãnh đạo, quản lý vận
lý cần phải làm gì để vận dụng sở hữu của nhà nước và
dụng lý luận của Lê-nin về vai trò của khu vực kinh tế nhà
CNTB độc quyền nhà nước trong phát triển kinh tế
nước vào phát triển kinh tế địa phương/ngành
địa phương/ngành? - Cán bộ lãnh đạo, quản lý vận
dụng vai trò điều tiết kinh tế
của nhà nước trong phát triển
kinh tế địa phương/ngành
- Cán bộ lãnh đạo, quản lý vận
dụng việc thu hút và sử dụng
nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước
ngoài vào phát triển kinh tế địa
phương/ngành
4 Sở hữu và quan 1. Sở hữu và quan hệ lợi * Về sở hữu Câu hỏi trước giờ lên lớp (định
hệ lợi ích trong ích kinh tế trong thời kỳ - Khái quát về sở hữu và thể hướng tự học):
thời kỳ quá độ lên quá độ lên xã hội chủ chế sơ hữu trong thời kỳ quá độ 1. Vai trò và đặc trưng thể chế sở

7
chủ nghĩa xã hội nghĩa ở Việt Nam có vai lên CNXH ở Việt Nam hữu trong thời kỳ quá độ lên
ở Việt Nam trò và đặc trưng gì? - Vai trò và đặc trưng của sở CNXH ở Việt Nam.
hữu 2. Nội dung, yêu cầu và nhiệm vụ
* Về quan hệ lợi ích kinh tế về hoàn thiện thể chế sở hữu trong
- Khái quát về quan hệ lợi ích thời kỳ quá độ lên CNXH ở Việt
kinh tế trong thời kỳ quá độ lên Nam?
CNXH ở Việt Nam 3. Các loại hình và đặc trưng của
- Vai trò và đặc trưng của lợi quan hệ lợi ích trong thời kỳ quá độ
ích kinh tế lên CNXH ở Việt Nam?
2. Quan điểm, chính sách - Về sở sở hữu và hoàn thiện 4. Nguyên tắc và phương thức đảm
của Đảng/Nhà nước về thể chế sở hữu bảo hài hòa quan hệ lợi ích chủ yếu
hoàn thiện thể chế sở hữu - Đảm bảo hài hòa quan hệ lợi trong TKQĐ lên CNXH ở Việt
và đảm bảo hài hòa quan ích Nam?
hệ lợi ích kinh tế trong Câu hỏi sau giờ lên lớp (định
thời kỳ quá độ ở Việt Nam hướng tự học và ôn tập):
như thế nào? 1. Quan điểm, chính sách của
3. Cán bộ lãnh đạo, quản - Cán bộ lãnh đạo, quản lý vận Đảng/Nhà nước về Quan hệ sở hữu,
lý cần làm gì để tiếp tục dụng nội dung và nhiệm vụ thể chế sở hữu và quan hệ lợi ích ở
hoàn thiện thể chế sở hữu hoàn thiện thể chế sở hữu ở địa nước ta?
và đảm bảo hài hoà quan phương/ngành 2. Vận dụng lý luận về vai trò thể
hệ lợi ích kinh tế ở địa Cán bộ lãnh đạo, quản lý vận chế sở hữu, đề xuất các giải pháp

8
 phương/ngành? dụng nguyên tắc, phương thức hoàn thiện thể chế sở hữu trong
đảm bảo hài hòa quan hệ lợi ích TKQĐ lên CNXH ở Việt Nam.
kinh tế ở địa phương/ngành 3. Phân tích những nhiệm vụ chủ
yếu tiếp tục hoàn thiện thể chế sở
hữu, đề xuất các giải pháp hoàn
thiện thể chế sở hữu trong thời kỳ
quá độ lên CNXH ở Việt Nam.
4. Vận dụng nguyên tắc và
phương thức đảm bảo hài hòa quan
hệ lợi ích trong TKQĐ lên CNXH,
đề xuất các giải pháp đảm bảo hài
hòa quan hệ lợi ích trong TKQĐ
lên CNXH ở Việt Nam.
5 Kinh tế thị trường 1. Kinh tế thị trường định - Cơ sở hình thành phát triển Câu hỏi trước giờ lên lớp (định
định hướng xã hội hướng xã hội chủ nghĩa ở kinh tế thị trường định hướng hướng tự học):
chủ nghĩa ở Việt Việt Nam có bản chất và XHCN ở Việt Nam 1. Kinh tế thị trường kinh tế thị
Nam đặc trưng như thế nào? - Bản chất của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt
trường định hướng xã hội chủ Nam có những cơ sở hình thành
nghĩa ở Việt Nam phát triển nào?
- Đặc trưng của nền kinh tế thị 2. Kinh tế thị trường kinh tế thị
trường định hướng XHCN ở

9
 Việt Nam trường định hướng XHCN ở Việt
2. Quan điểm của Đảng về - Quan điểm của Đảng ta về có bản chất như thế nào?
xây dựng và hoàn thiện xây dựng và phát triển kinh tế 3. Kinh tế thị trường kinh tế thị
KTTT định hướng XHCN thị trường định hướng XHCN. trường định hướng XHCN ở Việt
ở Việt Nam như thế nào? - Quan điểm của Đảng ta về Có những đặc trưng gì?
hoàn thiện thể chế kinh tế thị Câu hỏi sau giờ lên lớp (định
trường định hướng XHCN hướng tự học và ôn tập):
3. Cán bộ lãnh đạo, quản - Cán bộ lãnh đạo, quản lý cần 1. Đảng Cộng sảm Việt Nam có
lý cần làm gì để tiếp tục thống nhất nhận thức về mô quan điểm như thế nào về xây dựng
hoàn thiện KTTT định hình kinh tế thị trường định và phát triển kinh tế thị trường định
hướng XHCN ở địa hướng XHCN ở Việt Nam hướng XHCN?
phương/ngành nơi học - Đảm bảo tổ chức, thực thi có 2. Đảng Cộng sảm Việt Nam có
viên công tác? hiệu quả các chủ trương của quan điểm như thế nào về hoàn
Đảng, chính sách pháp luật của
thiện thể chế kinh tế thị trường định
Nhà nước về kinh tế tạo điều
hướng XHCN?
kiện, môi trường thuận lợi cho
3. Với vị trí công tác của đồng chí,
các chủ thể sản xuất tại tại
đồng chí cần làm những gì để hoàn
ngành/địa phương hoạt động
hiệu quả thiện nền kinh tế thị trường định

- Cán bộ lãnh đạo quản lý vận hướng XHCN?

dụng việc hoàn thiện thể chế

10
 phát triển đồng bộ các yếu tố
thị trường và các loại thị trường
vào phát triển kinh tế địa
phương/ngành
6 Công nghiệp hóa, 1. Tại sao CNH, HĐH gắn - Tính khách quan
hiện đại hóa gắn với phát triển kinh tế tri + Từ tính quy luật, mô hình,
với phát triển thức và kinh tế số ở Việt chiến lược CNH của thế giới
kinh tế tri thức và Nam là tất yếu khách + CNH, HĐH gắn với phát
kinh tế số ở Việt quan? triển kinh tế tri thức và kinh tế
Nam số là cần thiết đối với nền kinh
tế Việt Nam
- Tác dụng của CNH, HĐH gắn
với phát triển kinh tế tri thức và
kinh tế số đối sự phát triển kinh
tế xã hội
- Các điều kiện trong nước và
thế giới trong sự phát triển khoa
học công nghệ
2. Quan điểm, chính sách - Đối với mô hình CHN, HĐH
của Đảng/Nhà nước về - Đối với mục tiêu và lộ trình hướng tự học và ôn tập):
CNH, HĐH gắn với phát CNH, HĐH
Câu hỏi trước giờ lên lớp (định
hướng tự học):
1. Có những tính quy luật kinh, mô
hính, chiến lược nào về CNH trên
thế giới?
2. Nền kinh tế Việt Nam đòi sự cần
thiết phải CNH, HĐH gắn với phát
triển kinh tê tri thức và kinh tế số
như thế nào?
3. CNH, HĐH gắn với phát triển
kinh tê tri thức và kinh tế số có tác
dụng như thế nào đói với nền kinh
tế Việt Nam?
Câu hỏi sau giờ lên lớp (định
1. Quan điểm của Đảng/Nhà nước

11
triển kinh tế tri thức và - Tiếp cận với Cách mạng công ta như thế nào đối với mô hình
kinh tế số ở Việt Nam như nghiệp lần thứ tư và kinh tế số CHN, HĐH gắn với phát triển kinh
thế nào? trong quá trình thực hiện các tế tri thức và kinh tế số?
nội dung CNH, HĐH 2. Quan điểm của Đảng/Nhà nước
3. Vai trò, trách nhiệm của + Đổi mới tư duy và nhận thức, ta như thế nào đối với mô hình
cán bộ lãnh đạo, quản lý thực hiện việc tham mưu và CHN, HĐH gắn với phát triển kinh
trong thực thiện nội dung lãnh đạo chỉ đạo đơn vị/lĩnh tế tri thức và kinh tế số?
CNH, HĐH gắn với kinh vực/ngành/địa phương nơi công 3. Đảng/Nhà nước ta có quân điểm
tế tri thức và kinh tế số ở tác chủ động tiếp cận và ứng như thế nào trong tiếp cận với Cách
địa phương/ngành như thế dụng công nghệ hiện đại. mạng công nghiệp lần thứ tư và
nào? + Thực hiện việc tham mưu, kinh tế số trong quá trình thực hiện
lãnh đạo chỉ đạo địa
các nội dung CNH, HĐH?
phương/ngành chuyển dịch cơ
4. Cán bộ lãnh đạo, quản lý cần đổi
cấu kinh tế theo hướng hợp lý
mới tư duy và nhận thức như thế
dựa trên các nguồn lực địa
nào trong thực hiện việc tham mưu
phương/ngành theo hướng tiếp
và lãnh đạo chỉ đạo đơn vị/lĩnh
cận thị trường
vực/ngành/địa phương nơi công tác
+ Hoạch định và xây dựng kế
chủ động tiếp cận và ứng dụng
hoạch, đề xuất giải pháp phát
triển nguồn nhân lực của đơn công nghệ hiện đại?
vị/ngành/địa phương công tác 5. Cán bộ lãnh đạo, quản lý cần làm
gì để thực hiện việc tham mưu, lãnh

12
 đạo, chỉ đạo chuyển dịch cơ cấu
kinh tế hợp lý dựa trên các nguồn
lực địa phương/ngành trong quá
trình CHN, HĐH gắn với phát triển
kinh tế tri thức và kinh tế số?
6. Cán bộ lãnh đạo, quản lý phải
làm gì để hoạch định và xây dựng
kế hoạch, đề xuất giải pháp phát
triển nguồn nhân lực của đơn
vị/ngành/địa phương trong quá
trình CHN, HĐH gắn với phát triển
kinh tế tri thức và kinh tế số?

Khoa Kinh tế chính trị

13