2465AF8357A1FBC22FA11875390DF16E444C1EFC_เฉลย ใบงานคณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เทอม 2 หลักสูตรฉบับปรับปรุง 2560

ใบงานรายวิชาพื้นฐาน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่
คณิ ต ศาสตร์
เทอม 2 1
ฉบับเฉลย
ตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด
กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์
หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551
(ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560)
ใบงานรายวิชาพื้นฐาน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่
คณิ ต ศาสตร์
เทอม 2 1
ฉบับเฉลย
สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว
บทที่
1
ใบงานคณิตศาสตร์เทอม 2 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว ใบงาน การหาค่าของนิพจน์พีชคณิต
1
สาระที่ 1 จานวนและพีชคณิต
มาตรฐาน ค 1.3 ม.1/1
คาชี้แจง 1. ให้นักเรียนยกตัวอย่างนิพจน์พชี คณิตมา 5 นิพจน์ คาตอบมีได้หลากหลาย เช่น 2x, x + 5, 3x – 1 เป็นต้น

ตัวอย่างนิพจน์พีชคณิต
นิพจน์พีชคณิต ประกอบด้วย ค่าคงตัวและตัวแปร
คาชี้แจง 2. ให้นักเรียนหาค่าของนิพจน์พชี คณิตต่อไปนี้
1. 80(x + 13) เมื่อ x = 7 2. (4m + 1)(10m) เมื่อ m = 2

วิธีทา เมื่อแทน x ด้วย 7 ใน 80(x + 13) . วิธีทา เมื่อแทน m ด้วย 2 ใน (4m + 1)(10m) .
จะได้ 80(x + 13) = 80 7 + 13 . จะได้ (4m + 1)(10m) = 4 2 + 1 [10 2. ]
= 80 20 . = 9 (20) .
= 1600 . = 180 .
. .
7y2 −3
3. 5a2 − 5 เมื่อ a = −2 4. เมื่อ y = 3
10
7y2 −3
วิธีทา เมื่อแทน a ด้วย -2 ใน 5a − 5 วิธีทา เมื่อแทน y ด้2วย 3 ใน 2 10
2
. .
จะได้ 5a2 − 5 = 5(−2)2 −5
. จะได้ 7y −3
=
7(3) −3
.
10 10
60
= 5 4 −5 =
. 10 .
= 15 = 6
. .
. .
คาชี้แจง 3. ให้นักเรียนเขียนนิพจน์พชี คณิตแทนข้อความจากสถานการณ์ทกี่ าหนดให้ตอ่ ไปนี้
ข้อ ข้อความ นิพจน์พชี คณิต
1) จานวนซึ่งมากกว่า x อยู่ 150 x + 150
2) สามเท่าของผลบวกของ a กับ 6 3(a + 6)
1
3) ครึ่งหนึ่งของผลต่างของ m กับ 45 2
(m - 45)
1
4) ห้าเท่าของจานวนจานวนหนึ่งรวมกับอีกหนึ่งในสองของจานวนจานวนนั้น 5x + 2
x
คาตอบมีได้หลากหลาย
5) ผลบวกของจานวนคี่สองจานวนที่เรียงติดกัน เช่น 2x + 2, x + (x + 2)
สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว ใบงาน การเขียนนิพจน์พชี คณิต
1
คาชี้แจง 1. ให้นักเรียนโยงเส้นจับคู่นพิ จน์กบั รูปอย่างง่ายของนิพจน์ในแต่ละข้อทางขวาให้ถกู ต้อง
1) 8x + 2x ❖ ❖ a−3
2) 9a − 3 − 8a ❖ ❖ 7a
3) 6a − a + 2a 3
❖ ❖ x
4
4) 10a + 4a + 6 − 8a ❖ ❖ 16x
5) 10x + 2x + 4x ❖ ❖ 10x
6) 2 x − 1 x − 2 ❖ ❖ 8x − 1
3 3 3
1 1
7) x + x ❖ ❖ 20a
2 4
8) 2x − x ❖ ❖ 6a + 6
1 2
9) 16a − 2a + 6a ❖ ❖ x−
3 3
10) x + 7x − 7 + 6 ❖ ❖ x
คาชี้แจง 2. ให้นักเรียนกระจายนิพจน์ในแต่ละข้อต่อไปนี้โดยใช้สมบัตกิ ารแจกแจง
1) 2 x +2 = 2x + 4
2) 9 2x + 1 = 18x + 9
3) 6 a −6 = 6a − 36
4) −5 3 − m = −15 + 5m
5) −7 y + 4 = −7y − 28
สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว ใบงาน สมการและคาตอบของสมการ(1)
1
สมการ (equation) เป็นประโยคที่แสดงการเท่ากันของจานวนหรือนิพจน์พีชคณิต

โดยมีเครื่องหมาย เท่ากับ ใช้สัญลักษณ์ = บอกการเท่ากัน
คาตอบของสมการ คือ จานวนที่แทนตัวแปรในสมการแล้วทาให้ได้สมการที่เป็นจริง
คาชี้แจง ให้ตรวจสอบว่าจานวนทีก่ าหนดให้เป็นคาตอบของสมการในแต่ละข้อหรือไม่ โดยเขียน ลงในช่อง เป็น /ไม่เป็น

คาตอบของสมการ แนวคิด : ใช้วิธีลองแทนค่าตัวแปรด้วยจานวนที่กาหนดให้
จานวนที่ คาตอบของสมการ
ข้อที่ สมการ กาหนดให้ เป็น ไม่เป็น
1. x − 6 = 12 18 √
2. 20 − a = 11 11 √
3. y+3= 2 0 √
4. −13 = x − 25 12 √
5. 3.5 + a = 7 3.5 √
6. 2p = 50 48 √
7. 1.4 − x = 0.2 1.2 √
8. 7−m= 3 3 √
9. 10x = 190 19 √
10. y − 3 = −3 0 √
11. 45 = a − 15 60 √
2 1 3
12. =z− √
4 4 4
13. 3x = 0 -3 √
14. x+2=x 5 √
15. 5y = 5 5 √
สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว ใบงาน สมการและคาตอบของสมการ(2)
1
คาชีแ้ จง ให้นักเรียนหาคาตอบของสมการต่อไปนี้ โดยวิธลี องแทนค่าตัวแปร
1. x + 13 = 12 2. 20 − a = 5
วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
เมื่อแทน x ด้วย -1 ใน x + 13 = 12 วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
เมื่อแทน a ด้วย 15 ใน 20 − a = 5
จะได้ −1 + 13 = 12 ซึ่งเป็นสมการที่เป็นจริง
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… จะได้ 20 − 15 = 5 ซึ่งเป็นสมการที่เป็นจริง
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น คาตอบของสมการ x + 13 = 12 คือ -1
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดั ง นั น
้ ค าตอบของสมการ 20 − a = 5 คือ 15
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3. −y = 0 4. m−7 = 2
วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
เมื่อแทน y ด้วย 0 ใน −y = 0 วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
เมื่อแทน m ด้วย 9 ใน m − 7 = 2
จะได้ −0 = 0 ซึ่งเป็นสมการที่เป็นจริง
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… จะได้ 9−7=2 ซึ่งเป็นสมการที่เป็นจริง
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น คาตอบของสมการ −y = 0 คือ 0

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น คาตอบของสมการ m − 7 = 2 คือ 9
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
5. 3x = 36 6. z 2 = 81
วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
เมื่อแทน x ด้วย 12 ใน 3x = 36 วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
เมื่อแทน z ด้วย 9 ใน z 2 = 81
จะได้ 3 12 = 36 ซึ่งเป็นสมการที่เป็นจริง
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… จะได้ 2
(9) = 81 ซึ่งเป็นสมการที่เป็นจริง
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
้ ค าตอบของสมการ 3x = 36 คือ 12
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… เมื่อแทน z ด้วย -9 ใน z 2 = 81
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… จะได้ (−9)2 = 81 ซึ่งเป็นสมการที่เป็นจริง

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น คาตอบของสมการ z 2 = 81 คือ 9 และ -9
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
7. x+4=x 8. a
2
= 15
วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
เนื่องจากไม่มีจานวนใดแทน x ในสมการ x + 4 = x วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
เมื่อแทน a ด้วย 30 ใน 2a = 15
30
แล้วทาให้ได้สมการที่เป็นจริง
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… จะได้ 2 = 15 ซึ่งเป็นสมการที่เป็นจริง
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น ไม่มีจานวนใดเป็นคาตอบของสมการ x + 4 = x ดังนั้น คาตอบของสมการ 2a = 15 คือ 30
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
9. x
= −100 10. z+2=2+z
10
วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
เมื่อแทน x ด้วย -1000 ใน 10 x
= −100 วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
เนื่องจาก เมื่อแทน z ด้วยจานวนใดๆ
−1000
จะได้ 10 = −100 ซึ่งเป็นสมการที่เป็นจริง
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ในสมการ z + 2 = 2 + z ทาให้ได้สมการที่เป็นจริงเสมอ
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
x
ดังนั้น คาตอบของสมการ 10 = −100 คือ -1000
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ดังนั้น คาตอบของสมการ z + 2 = 2 + z คือจานวนทุกจานวน
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว ใบงาน สมบัติของการเท่ากัน
1
คาชีแ้ จง ให้นักเรียนเติมจานวนลงในช่องว่างให้ถกู ต้อง พร้อมบอกสมบัตกิ ารเท่ากัน
1. ให้ 35 = 5x ดังนั้น 5x = 35
โดยใช้สมบัติ สมมาตร
1
2. ให้ 4
a = 25 ดังนั้น a = 100
โดยใช้สมบัติ ของการเท่ากันเกี่ยวกับการคูณ
3. ให้ y=8 ดังนั้น y − 5.5 = 8 − 5.5
โดยใช้สมบัติ ของการเท่ากันเกี่ยวกับการบวก
4. ให้ 42 = 7m ดังนั้น 7m = 42
5. ให้ x − 11 = 6 ดังนั้น x − 11 + 9 = 6+9
6. ให้ y = 3x − 1 และ 3x − 1 = 14 ดังนั้น y= 14
โดยใช้สมบัติ ถ่ายทอด
7. ให้ 63 = 63z ดังนั้น 1 =z
โดยใช้สมบัติ ของการเท่ากันเกี่ยวกับการคูณ
3 3
8. ให้ − =n ดังนั้น n= −
8 8
2 2
9. ให้ a+1=
4
และ 4 = b ดังนั้น a+1 =b
โดยใช้สมบัติ ถ่ายทอด
10. ให้ 20x + 2 = 62 ดังนั้น 20x = 60
สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว ใบงาน การแก้สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว(1)
1
การหาคาตอบทั้งหมดของสมการ
การแก้สมการ คือ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….
สมการที่สามารถจัดให้อยู่ในรูป ax + b = 0 เมื่อ x เป็นตัวแปร a, b เป็นค่าคงตัว และ a ≠ 0

สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว (linear equation with one variable)
เรียกว่า……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………
คาชีแ้ จง ให้นักเรียนแก้สมการในแต่ละข้อต่อไปนี้
1. x − 12 = 24 2. m + 6 = 18
วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จากสมการ x − 12 = 24 วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จากสมการ m + 6 = 18
นา 12 มาบวกทั้งสองข้างของสมการ
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… นา 6 มาลบทั้งสองข้างของสมการ
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จะได้ x − 12 + 12 = 24 + 12
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… จะได้ m + 6 − 6 = 18 − 6
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น x = 36
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ดังนั้น m = 12
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
แทน x ด้วย 36 ในสมการ x − 12 = 24

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… แทน m ด้วย 12 ในสมการ m + 6 = 18
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จะได้ 36 − 12 = 24
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… จะได้ 12 + 6 = 18
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
24 = 24 ซึ่งเป็นสมการที่เป็นจริง
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 18 = 18 ซึ่งเป็นสมการที่เป็นจริง
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น 36 เป็นคาตอบของสมการ x − 12 = 24
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ดังนั้น 12 เป็นคาตอบของสมการ m + 6 = 18
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
x 2 2
3. = 15 4. p+ =−
4 4 4
จากสมการ 4x = 15
วิธีทา …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… จากสมการ p + 24 = − 24
วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
นา 4 มาคูณทั้งสองข้างของสมการ
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
x 2 2 2 2
จะได้ 4
× 4 = 15 × 4
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… จะได้ p+ − =− −
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4 4 4 4
4
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ดังนั้น p = − หรือ -1
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4
x 2 2
แทน x ด้วย 60 ในสมการ = 15
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… แทน p ด้วย -1 ในสมการ p + = −
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4 4 4
60 2 2
จะได้ = 15
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4
จะได้ −1 + = −
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4 4
2 2
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… − =− ซึ่งเป็นสมการที่เป็นจริง
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4 4
x 2 2
ดังนั้น 60 เป็นคาตอบของสมการ = 15
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4
ดังนั้น -1 เป็นคาตอบของสมการ p + 4 = − 4
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
5. 0.3k = −3.9 6. 3a = 3a + 9
วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จากสมการ 0.3k = −3.9 วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จากสมการ 3a = 3a + 9
นา 0.3 มาหารทั้งสองข้างของสมการ
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… นา 3a มาลบทั้งสองข้างของสมการ
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
0.3k −3.9
จะได้ =
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
0.3 0.3
3a − 3a = 3a + 9 − 3a
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
้ k = −13
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… จะได้ 0=9 ซึ่งเป็นสมการที่ไม่เป็นจริง
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
แทน k ด้วย -13 ในสมการ 0.3k = −3.9

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ดังนั้น ไม่มีจานวนใดเป็นคาตอบของสมการ 3a = 3a + 9
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จะได้ 0.3 × (−13) = −3.9

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
−3.9 = −3.9 ซึ่งเป็นสมการที่เป็นจริง

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น -13 เป็นคาตอบของสมการ 0.3k = −3.9

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว ใบงาน การแก้สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว(2)
1
คาชีแ้ จง ให้นักเรียนแก้สมการในแต่ละข้อต่อไปนี้
1
1. 5x − 12 = 13 2. (m + 9) = 2
2
วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จากสมการ 5x − 12 = 13 วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จากสมการ 12 (m + 9) = 2
นา 12 มาบวกทั้งสองข้างของสมการ
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… นา 2 มาคูณทั้งสองข้างของสมการ
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
1
จะได้ 5x − 12 + 12 = 13 + 12
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… จะได้ 2× m+9 =2×2
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2
5x = 25
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… m+9=4
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
นา 5 มาหารทั้งสองข้างของสมการ
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
5x 25
จะได้ =
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
5 5
จะได้ m+9−9= 4−9
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น x =5
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ดังนั้น m = −5
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
แทน x ด้วย 5 ในสมการ 5x − 12 = 13

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… แทน m ด้วย -5 ในสมการ 12 (m + 9) = 2
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จะได้ 5(5) − 12 = 13
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… จะได้ 1
[(−5) + 9] = 2
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2 = 2 ซึ่งเป็นสมการที่เป็นจริง
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น 5 เป็นคาตอบของสมการ 5x − 12 = 13
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ดังนั้น -5 เป็นคาตอบของสมการ 12 (m + 9) = 2
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3. 4x + 6 = x − 24 4. −0.5z − 0.2 = 0.8
วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จากสมการ 4x + 6 = x − 24 วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จากสมการ −0.5z − 0.2 = 0.8
นา x มาลบทั้งสองข้างของสมการ
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… นา 0.2 มาบวกทั้งสองข้างของสมการ
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จะได้ 4x + 6 − x = x − 24 − x
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… จะได้ −0.5z − 0.2 + 0.2 = 0.8 + 0.2
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3x + 6 = −24
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… −0.5z = 1
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
นา 6 มาลบทั้งสองข้างของสมการ
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… นา -0.5 มาหารทั้งสองข้างของสมการ
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จะได้ 3x + 6 − 6 = −24 − 6
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… จะได้ −0.5𝑧
=
1
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
−0.5 −0.5
3x = −30
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ดังนั้น z = −2
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
นา 3 มาหารทั้งสองข้างของสมการ
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
แทน z ด้วย -2 ในสมการ −0.5z − 0.2 = 0.8
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จะได้ 3x
=
−30
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จะได้ −0.5(−2) − 0.2 = 0.8
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3 3
ดังนั้น x = −10
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
0.8 = 0.8
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
แทน x ด้วย -10 ในสมการ 4x + 6 = x − 24
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ซึ่งเป็นสมการที่เป็นจริง
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จะได้ 4(−10) + 6 = −10 − 24

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น -2 เป็นคาตอบของสมการ −0.5z − 0.2 = 0.8
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
−34 = −34 ซึ่งเป็นสมการที่เป็นจริง

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น -10 เป็นคาตอบของสมการ 4x + 6 = x − 24

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว ใบงาน เขียนสมการของโจทย์ปัญหาเกีย่ วกับสมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว
1
คาชี้แจง ให้นักเรียนเขียนสมการจากปัญหาในแต่ละข้อต่อไปนี้ เมื่อกาหนดให้ x แทนจานวนที่ตอ้ งการหา

เขียนสมการได้ดังนี้ ..
1. ห้าสิบสามเท่ากับจานวนจานวนหนึ่งลบด้วยสิบห้า 53 = x − 15
2. ผลคูณของจานวนจานวนหนึ่งกับสิบสองเท่ากับหนึ่งร้อยแปด 12x = 108
3. สองในสามเท่าของผลบวกของจานวนจานวนหนึ่งกับสิบ 2
x + 12 = 28
สองมีค่าเท่ากับ 28 3
4. หกเท่าของจานวนจานวนหนึ่งมากกว่า 3 อยู่ 33 6x − 3 = 33
ญาญ่ามีเงินอยู่ 500 บาท พ่อให้เงินอีกจานวนหนึ่ง

5. ทาให้ญาญ่ามีเงินเป็น 1,275 บาท จงหาจานวนเงินที่ 500 + x = 1275
พ่อให้ญาญ่า
6. อีกเจ็ดปี ข้าวหอมจะมีอายุครบ 25 ปี จงหาอายุ

ปัจจุบันของข้าวหอม x + 7 = 25
คริสต์ศักราช(ค.ศ.) 1 เริ่มนับจากปีที่เชื่อว่าพระเยซูทรง
7. ประสูติ ซึ่งตรงกับปีพุทธศักราช(พ.ศ.) 544 จงหาว่า x = 544 − 1
คริสต์ศักราชมีระยะเวลาห่างจากพุทธศักราชกี่ปี
8. เมื่อ 4 ปีที่แล้ว ข้าวสวยมีอายุ 21 ปี ปัจจุบันข้าวสวย

มีอายุกี่ปี x − 4 = 21
พิมมีเหรียญห้าบาทและเหรียญบาทรวมกันได้ 31 เหรียญ
9. คิดเป็นเงินทั้งสิ้น 111 บาท จงหาว่าพิมมีเหรียญห้าบาท 5x + (31 − x) = 111
กี่เหรียญ
แพมมีเหรียญสิบบาทและเหรียญบาทรวมกันได้ 17 เหรียญ
10. คิดเป็นเงินทั้งสิ้น 134 บาท จงหาว่าแพมมีเหรียญสิบบาท 10x + (17 − x) = 134
กี่เหรียญ
สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว ใบงาน โจทย์ปัญหาเกีย่ วกับสมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว(1)
1
(แนวคาตอบหน้า 50) นักเรียนจะสังเกตเห็นว่าการแก้โจทย์ปัญหาโดยใช้สมการทาได้ตามลาดับ ดังนี้ ..

ขั้นที่ 1
วิเคราะห์โจทย์เพื่อหาว่า โจทย์กาหนดอะไรมาให้ และให้หาอะไร
กาหนดตัวแปรแทนสิ่งที่โจทย์ให้หาหรือแทนสิ่งที่สัมพันธ์กับสิ่งที่โจทย์ให้หา
พิจารณาเงื่อนไขที่แสดงการเท่ากันในโจทย์ แล้วนามาเขียนเป็นสมการ
แก้สมการเพื่อหาคาตอบที่โจทย์ต้องการ
ขั้นที่ 5 ตรวจสอบคาตอบที่ได้กับเงื่อนไขในโจทย์
คาชี้แจง ให้นักเรียนแสดงวิธหี าคาตอบ
1. จงหาจานวนคี่สามจานวนที่เรียงติดกัน ซึ่งมีผลบวกเป็น 309
วิธีทา ให้ x แทนจานวนคี่จานวนที่สอง
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จานวนคี่สามจานวนที่เรียงติดกันจากน้อยไปมาก คือ x – 2, x และ x + 2

……………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
เนื่องจากผลบวกของจานวนคี่สามจานวนที่เรียงติดกันนั้น เป็น 309

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จะได้สมการเป็น (x - 2) + x + (x + 2) = 309
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
x – 2 + x + x + 2 = 309
……………………………………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3x = 309
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
x = 103
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ตรวจสอบ ถ้าจานวนคี่จานวนทีส่ อง คือ 103
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จานวนคี่สามจานวนที่เรียงติดกัน คือ 103 – 2, 103 และ 103 + 2
……………………………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ผลบวกของจานวนคี่สามจานวนที่เรียงติดกันเป็น 101 + 103 + 105 = 309 ซึ่งเป็นจริงตามเงื่อนไขในโจทย์
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น จานวนคี่สามจานวนที่เรียงติดกัน คือ 101, 103 และ 105
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. เศษสองส่วนสี่ของจานวนจานวนหนึ่งมากกว่า 12 3. สองเท่าของผลบวกจานวนจานวนหนึ่งกับ 6
อยู่ 68 จงหาจานวนนั้น เท่ากับ 36 จงหาจานวนนั้น
วิธีทา ให้ x แทนจานวนจานวนหนึ่ง
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… วิธีทา ให้ x แทนจานวนจานวนหนึ่ง
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2
เศษสองส่ วนสี่ของจานวนจานวนหนึ่งมากกว่า 12 เท่ากับ 4x – 12
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ผลบวกจ านวนจานวนหนึ่งกับ 6 ได้เป็น x + 6
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
แต่ เศษสองส่วนสี่ของจานวนจานวนหนึ่งมากกว่า 12 อยู่ 68
………………………….…..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… สองเท่ าของผลบวก เท่ากับ 2(x + 6) ซึ่งเท่ากับ 36
………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2
เขี…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ยนเป็นสมการได้ x – 12 = 68 เขี…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ยนเป็นสมการได้ 2(x + 6) = 36
4
จะได้ x = 160
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… จะได้ x = 12
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดั…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
งนั้น จานวนนั้น คือ 160 ดั…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
งนั้น จานวนนั้น คือ 12
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..……… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
1

1. ข้าวหอมมีเงินอยู่ 120 บาท แม่ให้เงินอีกจานวนหนึ่งทาให้ข้าวหอมมีเงินเป็น 975 บาท จงหาจานวนเงินที่แม่ให้ขา้ วหอม
วิธีทา ให้ x แทนจานวนเงินที่แม่ให้ข้าวหอม
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ข้าวหอมมีเงินอยู่ 120 บาท แม่ให้เงินอีกจานวนหนึ่ง ได้เป็น 120 + x บาท

……………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ทาให้ข้าวหอมมีเงินเป็น 975 บาท

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จะได้สมการเป็น 120 + x = 975

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
x = 855
……………………………………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ตรวจสอบ ถ้าจานวนเงินที่แม่ให้ข้าวหอม 855 บาท ข้าวหอมมีเงินอยู่ 120 บาท ทาให้ข้าวหอมมีเงินเป็น 120 + 855 = 975
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ซึ่งเป็นจริงตามเงื่อนไขในโจทย์
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น จานวนเงินที่แม่ให้ข้าวหอม คือ 855 บาท
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
2. บีมีเงิน 450 บาท สามเท่าของจานวนเงินส่วนที่เอมีมากกว่าบี เท่ากับ 120 บาท จงหาว่าเอมีเงินกีบ่ าท

วิธีทา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ให้เอมีเงิน x บาท
เอมีเงินมากกว่าบี x – 450 บาท
……………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
และสามเท่าของจานวนเงินส่วนที่เอมีมากกว่าบี เท่ากับ 120 บาท

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จะได้สมการเป็น 3 x − 450 = 120

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3 x−450 120
=
……………………………………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3 3
x-450 = 40
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
x = 490
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ตรวจสอบ ถ้าเอมีเงิน 490 บาท จานวนเงินส่วนที่เอมีมากกว่าบีเท่ากับ 490 – 450 = 40 บาท

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น สามเท่าของเงินจานวนนี้ เท่ากับ 3(40) = 120 บาท ซึ่งเป็นจริงตามเงื่อนไขในโจทย์

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
ดังนั้น เอมีเงิน 490 บาท

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
3. ดิวมีเหรียญห้าบาทและเหรียญสองบาทรวมกันได้ 30 เหรียญ คิดเป็นเงินทั้งสิ้น 144 บาท ดิวมีเหรียญห้าบาทกี่เหรียญ

วิธีทา ให้เหรียญห้าบาทมี x เหรียญ คิดเป็นเงิน 5x บาท
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
มีเหรียญสองบาท 30 – x เหรียญ คิดเป็นเงิน 2(30 – x) บาท

……………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
และคิดเป็นเงินทั้งสิ้น 144 บาท

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จะได้สมการเป็น 5x + 2(30 – x) = 144
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
5x + 60 – 2x = 144
……………………………………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3x = 84
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
x = 28
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ตรวจสอบ ถ้าดิวมีเหรียญห้าบาท 28 เหรียญ มีเหรียญสองบาทจานวน 30 – 28 = 2 เหรียญ นั่นคือดิวมีเหรียญรวมกันได้ 30 เหรียญ

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น คิดเป็นเงินทั้งสิน้ 5(28) + 2(2) = 144 บาท ซึ่งเป็นจริงตามเงื่อนไขในโจทย์

……………………………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น ดิวมีเหรียญห้าบาทจานวน 28 เหรียญ

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
1
1. เมื่อ 10 ปีที่แล้ว มิ้นมีอายุ 27 ปี จงหาอายุปจั จุบันของมิ้น
วิธีทา ให้อายุปัจจุบันของมิ้นเป็น x ปี
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
เมื่อ 10 ปีที่แล้ว มิ้นมีอายุ 27 ปี

……………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จะได้สมการเป็น x – 10 = 27
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
x = 37
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ตรวจสอบ แทน x ด้วย 37 ในสมการ x – 10 = 27
……………………………………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จะได้ 37 – 10 = 27 เป็นสมการที่เป็นจริง
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น อายุปัจจุบันของมิ้น คือ 37 ปี
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
1
2. ปุยฝ้ายมีอายุเป็น ของอายุแม่ ถ้าปุยฝ้ายมีอายุ 13 ปี แม่จะมีอายุกี่ปี
4
วิธีทา ให้ x แทนอายุของแม่
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
1
ปุยฝ้ายมีอายุเป็น 4 ของอายุแม่ ถ้าปุยฝ้ายมีอายุ 13 ปี
……………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
1
จะได้สมการเป็น x = 13
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4
1
4 x 4 x = 13 x 4
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
x = 52
……………………………………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
1
ตรวจสอบ ถ้าแม่มีอายุ 52 ปี ปุยฝ้ายมีอายุเป็น ของอายุแม่
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4
1
ดังนั้น ปุยฝ้ายจะมีอายุ 4 (52) = 13 ปี ซึ่งเป็นจริงตามเงื่อนไขในโจทย์
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น แม่จะมีอายุ 52 ปี
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
3. ปัจจุบันคุณพ่อมีอายุ 56 ปี เมื่อ 6 ปีที่แล้วแดนมีอายุเป็น

13
ของคุณพ่อ ปัจจุบันแดนมีอายุกี่ปี
25
วิธีทา ให้ x แทนอายุปัจจุบันของแดน

……………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ปัจจุบันคุณพ่อมีอายุ 56 ปี
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
13
เมื่อ 6 ปีที่แล้วแดนมีอายุเป็น 25 ของคุณพ่อ เมื่อ 6 ปีที่แล้วคุณพ่ออายุ 56 – 6 = 50 ปี
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
13
จะได้สมการเป็น x − 6 = × 50
……………………………………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
25
x = 32
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ตรวจสอบ ถ้าปัจจุบันแดนอายุ 32 ปี
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
13 13
นั่นคือ เมื่อ 6 ปีที่แล้วแดนมีอายุ 26 ปี คิดเป็น 25 ของอายุพ่อ เท่ากับ 25 (50) = 26 ปี
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ซึ่งเป็นจริงตามเงื่อนไขในโจทย์
……………………………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น ปัจจุบันแดนมีอายุ 32 ปี
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
1
2
1. ของจานวนนักเรียนในห้องเป็นนักเรียนชาย ถ้ามีนักเรียนชายในห้อง 14 คน จงหาว่านักเรียนในห้องนีม้ ีกี่คน
3
วิธีทา ให้นักเรียนในห้องนี้มีทั้งหมด x คน
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2
ของจานวนนักเรียนในห้องเป็นนักเรียนชาย ถ้ามีนักเรียนชายในห้อง 14 คน
……………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3 2
จะได้สมการเป็น x = 14
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3
จะได้ x = 21
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2
ตรวจสอบ ถ้านักเรียนในห้องนี้มีทั้งหมด 21 คน ของจานวนนักเรียนในห้องเป็นนักเรียนชาย
……………………………………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2 3
นั่นคือ (21) = 14 คน เป็นนักเรียนชาย ซึ่งเป็นจริงตามเงื่อนไขในโจทย์
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3
ดังนั้น นักเรียนในห้องนี้มีทั้งหมด 21 คน
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
3 2
2. ถังใบหนึ่งมีน้าอยู่
4
ของถัง หลังจากใช้น้าไป 45 ลูกบาศก์เมตร เหลือน้าอยู่
4
ของถัง ถังใบนี้จุน้ากี่ลูกบาศก์เมตร
วิธีทา ให้ถังใบนี้จุน้าได้ x ลูกบาศก์เมตร
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3 3
ถังใบหนึ่งมีน้าอยู่ 4 ของถัง คิดเป็น 4 x ลูกบาศก์เมตร
………………………………………………………………………………….…..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3
ใช้น้าไป 45 ลูกบาศก์เมตร จะเหลือน้า x − 45 ลูกบาศก์เมตร
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2 42
เนื่องจากน้าที่เหลือนี้เท่ากับ 4 ของถัง คิดเป็น 4 x ลูกบาศก์เมตร
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3 2
จะได้สมการเป็น x − 45 = x
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..………………………………………………………………………………………………………………………
4 4
3 2
x − x = 45
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4 4
จะได้ x = 180
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ตรวจสอบ ถ้าถังใบนี้จุน้าได้ 180 ลูกบาศก์เมตร ถังใบนี้มีน้าอยู่ 3 ของถัง นั่นคือ 3(180) = 135 ลูกบาศก์เมตร
…………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4 4
ใช้น้าไป 45 ลูกบาศก์เมตร เหลือน้าอยู่ 135 – 45 = 90 คิดเป็น 24 ของถัง ซึ่งเป็นจริงตามเงื่อนไขในโจทย์
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น ถังใบนี้จุน้าได้ 180 ลูกบาศก์เมตร
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
3. ดินสอหนึ่งแท่งราคาถูกกว่าปากกาหนึ่งด้ามอยู่ 12 บาท ถ้าซื้อดินสอ 5 แท่ง และปากกา 6 ด้าม รวมเป็นเงิน 182 บาท

ดินสอและปากการาคาชิ้นละเท่าไร
วิธีทา ให้ราคาของปากกาหนึ่งแท่งเป็น x บาท
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
เนื่องจากดินสอหนึ่งแท่งราคาถูกกว่าปากกาหนึ่งด้ามอยู่ 12 บาท ดังนั้นดินสอหนึ่งแท่งราคา x – 12 บาท
………………………………………………………………………………….…..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ซื้อปากกา 6 ด้าม เป็นเงิน 6x บาท

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ซื้อดินสอ 5 แท่ง เป็นเงิน 5(x – 12) บาท
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ซื้อปากกาและดินสอ รวมเป็นเงินทั้งหมด 182 บาท

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..………………………………………………………………………………………………………………………
จะได้สมการเป็น 6x + 5(x – 12) = 182
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
6x + 5x – 60 = 182
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จะได้ x = 22
…………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ตรวจสอบ ถ้าซื้อปากการาคาด้ามละ 22 บาท เนื่องจากดินสอหนึง่ แท่งราคาถูกกว่าปากกาหนึ่งด้ามอยู่ 12 บาท

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้นดินสอหนึ่งแท่งราคา 22-12 = 10 บาท ถ้าซื้อดินสอ 5 แท่ง และปากกา 6 ด้าม
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จะคิดเป็นเงิน (5 x 10) + (6 x 22) = 182 บาท ซึ่งเป็นจริงตามเงื่อนไขในโจทย์

…………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น ดินสอราคาแท่งละ 10 บาท และปากการาคาด้ามละ 22 บาท

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว แบบทดสอบท้ายบท
1
คาชี้แจง ให้นกั เรียนเลือกคาตอบทีถ่ กู ต้องทีส่ ุดเพียงข้อเดียว

a
1. คาตอบของสมการ x + 5 = 5 + x ตรงกับข้อใด 6. คาตอบของสมการ + 4 = −10
3
ก. 0 ตรงกับข้อใด
ข. 5 ก. 6
ค. จานวนทุกจานวน ข. -14
ง. ไม่มีจานวนใดเป็นคาตอบ ค. -17
2. ให้
a
= 5 ดังนั้น 5 =
a
ใช้สมบัติการ ง. -42
90 90
7. ครึ่งหนึ่งของจานวนจานวนหนึ่งมากกว่า 15 อยู่ 30
เท่ากันในข้อใด จงหาจานวนนั้น
ก. สมบัติของการเท่ากันเกี่ยวกับการคูณ ก. 45
ข. สมบัติของการเท่ากันเกี่ยวกับการบวก ข. 90
ค. สมบัติถ่ายทอด ค. 95
ง. สมบัติสมมาตร ง. 180
6(x+7)
3. คาตอบของสมการ = 24 8. เงินจานวน 360 บาท เท่ากับเงินของข้าวหอมลบด้วย
3
ตรงกับข้อใด 80 บาท ข้าวหอมมีเงินเท่าไร
ก. 5 ก. 440 บาท
ข. 9 ข. 280 บาท
ค. -4 ค. 160 บาท
ง. -12 ง. 80 บาท
2
4. คาตอบของสมการ 6 + 3x = 3(x + 2) 9. พรีมมีอายุเป็น ของอายุแพม ถ้าพรีมมีอายุ 20 ปี
3
ตรงกับข้อใด แพมมีอายุกี่ปี
ก. 6 ก. 30 ปี
ข. 9 ข. 40 ปี
ค. จานวนทุกจานวน ค. 50 ปี
ง. ไม่มีจานวนใดเป็นคาตอบ ง. 60 ปี
5. คาตอบของสมการ 0.6y = -6 ตรงกับข้อใด 10.
2
ของจานวนนักเรียนในห้องเป็นนักเรียนชาย ถ้ามี
ก. 0.12 3
นักเรียนชายในห้อง 18 คน นักเรียนในห้องนี้มีกี่คน
ข. 5.4 ก. 18 คน
ค. -10 ข. 27 คน
ง. -6.6 ค. 36 คน
เฉลย : 1. ค 2. ง 3. ก 4. ค 5. ค ง. 54 คน
6. ง 7. ข 8. ก 9. ก 10. ข
อัตราส่วน สัดส่วน
และร้อยละ
บทที่
2
อัตราส่วน สัดส่วนและร้อยละ ใบงาน เขียนอัตราส่วนแสดงความสัมพันธ์
2
ความสัมพันธ์ที่แสดงการเปรียบเทียบปริมาณสองปริมาณ
อัตราส่วน (ratio) คือ ……………………………………….………………………………………………………………………………………
ซึ่งอาจมีหน่วยเดียวกันหรือหน่วยต่างกันก็ได้
………………………………………………………………………………………………………………………………
a ต่อ b
สัญลักษณ์ a : b อ่านว่า “.......................................................................”
คาชี้แจง ให้นักเรียนเขียนอัตราส่วนจากข้อความทีก่ าหนดให้ตอ่ ไปนี้
ข้อความ อัตราส่วน
1. ครู 1 คน ดูแลนักเรียน 34 คน 1 : 34
2. สมุดปกแข็ง 3 เล่ม ราคา 45 บาท 3 : 45
3. ปากกา 1 โหล ราคา 96 บาท 1 : 96 หรือ 12 : 96
4. นักเรียนใช้คอมพิวเตอร์เครื่องละ 2 คน 1:2
5. อัตราการเต้นของหัวใจมนุษย์เป็น 72 ครั้งต่อนาที 72 : 1
6. ขับรถยนต์ด้วยความเร็ว 90 กิโลเมตรต่อชั่วโมง 90 : 1
7. ไข่ไก่ราคาโหลละ 34 บาท 1 : 34 หรือ 12 : 34
ชงโอวัลตินโดยใช้โอวัลติน 2 ช้อนโต๊ะ น้าตาล 1 ช้อนโต๊ะ

8. 2:1:1
และครีมเทียม 1 ช้อนโต๊ะ
9. ละลายน้าตาลทราย 1 กิโลกรัมในน้าสะอาด 1 ลิตร 1:1
10. แม่ซื้อมะม่วงและฝรั่งอย่างละ 4 กิโลกรัม 4:4

อัตราส่วน สัดส่วนและร้อยละ ใบงาน อัตราส่วนทีเ่ ท่ากัน
2
การหาอัตราส่วนที่เท่ากับอัตราส่วนที่กาหนดให้
อัตราส่วนที่เท่ากัน คือ …….…………………………………………………………………………………………………….……….
มีหลักการ ดังนี้
เมื่อคูณแต่ละจานวนในอัตราส่วนใดด้วยจานวนเดียวกันโดยที่จานวนนั้น
หลักการคูณ ………………………………………………………………………………………………………………………………….
ไม่เท่ากับศูนย์ จะได้อัตราส่วนใหม่ที่เท่ากับอัตราส่วนเดิม
……………………………………………………………………………………………………………………………………………..
เมื่อหารแต่ละจานวนในอัตราส่วนใดด้วยจานวนเดียวกันโดยที่จานวนนั้น
หลักการหาร …………………………………………………………………………………………………………………….………….
(แนวคาตอบหน้า 77) ไม่เท่ากับศูนย์ จะได้อัตราส่วนใหม่ที่เท่ากับอัตราส่วนเดิม
…………………………………………………………………………………………………………………………………..….…….
คาชี้แจง หาอัตราส่วนทีเ่ ท่ากับอัตราส่วนทีก่ าหนดให้โดยใช้หลักการคูณและหลักการหารในแต่ละข้อ มาอีกอย่างละ 2 อัตราส่วน

อัตราส่วน ใช้หลักการคูณ ใช้หลักการหาร
1. วิธีทา 4 : 8 = 4 x 2 : 8 x 2 = 8 : 16
………………………………………………………………………………… วิธีทา 4 : 8 = 4 ÷ 2 : 8 ÷ 2 = 2 : 4
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
4 : 8 = 4 x 3 : 8 x 3 = 12 : 24 4…………………………………………………………………………………
:8=4÷4:8÷4=1:2
ดังนั้น อัตราส่วนอีก 2 อัตราส่วนที่เท่ากับ 4 : 8 คือ
………………………………………………………………………………… ดั…………………………………………………………………………………
งนั้น อัตราส่วนอีก 2 อัตราส่วนที่เท่ากับ 4 : 8 คือ
4:8 8 : 16 และ 12 : 24 2 : 4 และ 1 : 2
………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………
2. วิธีทา 24 : 12 = 24 x 2 : 12 x 2 = 48 : 24 วิธีทา 24 : 12 = 24 ÷ 2 : 12 ÷ 2 = 12 : 6
………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
24 : 12 = 24 x 3 : 12 x 3 = 72 : 36 …………………………………………………………………………………
24 : 12 = 24 ÷ 3 : 12 ÷ 3 = 8 : 4
…………………………………………………………………………………
ดังนั้น อัตราส่วนอีก 2 อัตราส่วนที่เท่ากับ 24 : 12 คือ ดั…………………………………………………………………………………
24 : 12 …………………………………………………………………………………
48 : 24 และ 72 : 36 …………………………………………………………………………………
12 : 6 และ 8 : 4
………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………
3 8 8 x 2 16 8
วิธีทา 128 = 12÷2
8÷2 4
วิธีทา =
…………………………………………………………………………………
12 12x 2 24
8 8x3
=
24 8 ÷4
=6
………………………………………………………………………………… 2
= = = =
…………………………………………………………………………………
12 12x 3 36 …………………………………………………………………………………
12 12÷4 3
8 8
ดังนั้น อัตราส่วนอีก 2 อัตราส่วนที่เท่ากับ 12 คือ
8
ดังนั้น อัตราส่วนอีก 2 อัตราส่วนที่เท่ากับ 12 คือ
…………………………………………………………………………………
16 24
…………………………………………………………………………………
4 2
12 และ 36 และ 3
…………………………………………………………………………………
24 …………………………………………………………………………………
6
………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………
4
วิธีทา 12 : 72 = 12 x 2 : 72 x 2 = 24 : 144
………………………………………………………………………………… วิธีทา 12 : 72 = 12 ÷ 2 : 72 ÷ 2 = 6 : 36
…………………………………………………………………………………
ร้านค้าขาย …………………………………………………………………………………
12 : 72 = 12 x 3 : 72 x 3 = 36 : 216 …………………………………………………………………………………
12 : 72 = 12 ÷ 3 : 72 ÷ 3 = 4 : 24
ปากการาคา ดังนั้น อัตราส่วนอีก 2 อัตราส่วนที่เท่ากับ 12 : 72 คือ
………………………………………………………………………………… ดั…………………………………………………………………………………
โหลละ 72 บาท …………………………………………………………………………………
24 : 144 และ 36 : 216 …………………………………………………………………………………
6 : 36 และ 4 : 24
…………………………………………………………………………………
(หรือเขียนเป็นอัตราส่วน 1 : 72) …………………………………………………………………………………
(หรื อเขียนเป็นอัตราส่วน 1 : 72)
อัตราส่วน สัดส่วนและร้อยละ ใบงาน ตรวจสอบการเท่ากันของอัตราส่วนโดยใช้การคูณไขว้
2
เราสามารถใช้การคูณไขว้ในการตรวจสอบการเท่ากันของอัตราส่วนได้ โดยทั่วไปเมื่อ a, b, c และ d

a c
เป็นจานวนบวก เราสามารถตรวจสอบการเท่ากันของอัตราส่วน และ ด้วยการคูณไขว้ ดังนี้ ..
b d
a c
ถ้า = แล้ว a x d = b x c
b d
คาชี้แจง ให้นักเรียนแสดงวิธตี รวจสอบอัตราส่วนในแต่ละข้อต่อไปนีเ้ ป็นอัตราส่วนทีเ่ ท่ากันหรือไม่ โดยใช้การคูณไขว้

3 6 2 4
1) และ 28 และ 10
14 2) 5
3 6
วิธีทา …………………………………………………………………………………………
จากการคูณไขว้ 2
วิธีทา ………………………………………………………………………………………
จากการคูณไขว้
4
14 28 5 10
…………………………………………………………………………………………
จะได้ 3 x 28 = 84 จะได้
………………………………………………………………………………………
2 x 10 = 20
…………………………………………………………………………………………
และ 14 x 6 = 84
3 6 ………………………………………………………………………………………
และ 5 x 4 = 20
ดังนั้น 3 x 28 = 14 x 6 นั่นคือ 14 = ดังนั้น 2 x 10 = 5 x 4 นั่นคือ 25 = 10 4
…………………………………………………………………………………………
3 6
28
………………………………………………………………………………………
2 4
ตอบ และ 28 เป็นอัตราส่วนที่เท่ากัน ตอบ และ 10 เป็นอัตราส่วนที่เท่ากัน
…………………………………………………………………………………………
14
………………………………………………………………………………………
5
………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………
3 5 0.5 1
และ 10 และ 6
3) 4 4) 3
3 5
วิธีทา …………………………………………………………………………………………
4 10
0.5
วิธีทา ………………………………………………………………………………………
1
3 6
จะได้ 3 x 10 = 30
………………………………………………………………………………………… จะได้
………………………………………………………………………………………
0.5 x 6 = 3
…………………………………………………………………………………………
และ 4 x 5 = 20 ………………………………………………………………………………………
และ 3x1=3
ดังนั้น 3 x 10 ≠ 4 x 5 นั่นคือ 34 ≠ 10 5
…………………………………………………………………………………………
3 5
ดังนั้น 0.5 x 6 = 3 x 1 นั่นคือ 0.5
……………………………………………………………………………………… 3
=
1
6
ตอบ และ 10 ไม่เป็นอัตราส่วนทีเ่ ท่ากัน
…………………………………………………………………………………………
4 0.5
3
และ 1
………………………………………………………………………………………
ตอบ 6
เป็ น อั ต ราส่ ว นที เ
่ ท่ า กั น
………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………
5) 5 : 6 และ 7 : 8 6) 1.5 : 9 และ 2 : 12

5 7
วิธีทา …………………………………………………………………………………………
6 8
1.5
วิธีทา ………………………………………………………………………………………
2
9 12
จะได้ 5 x 8 = 40
………………………………………………………………………………………… จะได้ 1.5 x 12 = 18
………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
และ 6 x 7 = 42
………………………………………………………………………………………
และ 9 x 2 = 18
ดังนั้น 5 x 8 ≠ 6 x 7 นั่นคือ 56 ≠ 78 ดังนั้น 1.5 x 12 = 9 x 2 นั่นคือ 1.5 2
………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… 9
=
12
…………………………………………………………………………………………
ตอบ 5 : 6 และ 7 : 8 ไม่เป็นอัตราส่วนทีเ่ ท่ากัน
………………………………………………………………………………………
ตอบ 1.5 : 9 และ 2 : 12 เป็นอัตราส่วนที่เท่ากัน
………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………
อัตราส่วน สัดส่วนและร้อยละ ใบงาน อัตราส่วนของจานวนหลายๆจานวน
2
คาชี้แจง ให้นักเรียนเขียนแสดงอัตราส่วนของจานวนหลายๆจานวนในแต่ละข้อต่อไปนี้
1. ร้านค้ามีไข่ไก่ ไข่เป็ด และไข่ห่าน โดยที่อัตราส่วนของจานวนไข่เป็ดต่อไข่ไก่เป็น 3 : 5 อัตราส่วนของ

จานวนไข่ห่านต่อจานวนไข่ไก่เป็น 2 : 3 อยากทราบว่าอัตราส่วนของจานวนไข่เป็ดต่อจานวนไข่ไก่ต่อ
จานวนไข่ห่านเป็นอย่างไร
วิธีทา อัตราส่วนของจานวนไข่เป็ดต่อไข่ไก่เป็น 3 : 5 = 3 x 3 : 5 x 3 = 9 : 15
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
อัตราส่วนของจานวนไข่ห่านต่อจานวนไข่ไก่เป็น 2 : 3 = 2 x 5 : 3 x 5 = 10 : 15
……………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น จานวนไข่เป็ด : จานวนไข่ไก่ : จานวนไข่ห่าน เป็น 9 : 15 : 10

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. ผลการสอบเก็บคะแนนวิชาคณิตศาสตร์พบว่า อัตราส่วนของคะแนนสอบของฟ้าต่อคะแนนสอบของฝน
เป็น 3 : 4 และอัตราส่วนของคะแนนสอบของฝนต่อคะแนนสอบของดาวเป็น 5 : 6
จงเขียนอัตราส่วนของคะแนนสอบของฟ้าต่อคะแนนสอบของฝนต่อคะแนนสอบของดาว
วิธีทา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
อัตราส่วนของคะแนนสอบของฟ้าต่อคะแนนสอบของฝนเป็น 3 : 4 = 3 x 5 : 4 x 5 = 15 : 20
อัตราส่วนของคะแนนสอบของฝนต่อคะแนนสอบของดาวเป็น 5 : 6 = 5 x 4 : 6 x 4 = 20 : 24
……………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น อัตราส่วนของคะแนนสอบของฟ้าต่อคะแนนสอบของฝนต่อคะแนนสอบของดาว เป็น 15 : 20 : 24

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3. รูปสามเหลี่ยมรูปหนึ่งมีอัตราส่วนของความยาวของด้านทั้งสามเป็น 3 : 6 : 7
ถ้าด้านที่สั้นที่สุดยาว 6 เซนติเมตร จงหาความยาวของด้านทั้งสาม
วิธีทา จากอัตราส่วนของความยาวของด้านทั้งสามเป็น 3 : 6 : 7
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ถ้าด้านที่สั้นที่สุดยาว 6 เซนติเมตร
……………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จะได้ 3:6:7=3x2:6x2:7x2
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
= 6 : 12 : 14
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น ความยาวของด้านทั้งสาม เป็น 6, 12 และ 14 เซนติเมตร ตามลาดับ

……………………………………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
อัตราส่วน สัดส่วนและร้อยละ ใบงาน รู้จักสัดส่วน
2
สัดส่วน(proportion)
ประโยคที่แสดงการเท่ากันของอัตราส่วนสองอัตราส่วน เรียกว่า…………………….……………………………………
สัดส่วนที่ได้จากการเปลี่ยนแปลงค่าของปริมาณ 2 ชุด ที่เป็นไปในทางเดียวกัน
สัดส่วนตรง คือ…………………….………………………………………………………….………………………………………………………….…………………
สัดส่วนผกผัน คือ…………………….……….…………………………………………….………………………………………………………….…………………
สัดส่วนที่ได้จากการเปลี่ยนแปลงค่าของปริมาณ 2 ชุด ที่เป็นไปในทางกลับกัน
คาชี้แจง ให้นักเรียนหาค่าของตัวแปรในสัดส่วนทีก่ าหนดให้ในแต่ละข้อต่อไปนี้

1. x 2 2. 2 14
= =
5 10 3 m
x 2 2 14
วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จาก = 10 วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จาก 3
=m
5
จะได้ x × 10 = 5 × 2
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… จะได้ 2 × m = 3 × 14
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
5×2 3×14
ดังนั้น x =
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
10
ดังนั้น m =
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2
=1
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… = 21
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3. 6 5 4. 7 1
= =
a 10 14 x
6 5 7 1
วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จาก = 10 วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จาก
14
=
x
a
จะได้ 6 × 10 = a × 5
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… จะได้ 7 × x = 14 × 1
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
6×10 14×1
ดังนั้น =a
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
5
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
7
12 = a
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… =2
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
5. b 2 6. 3 7
= =
0.5 0.2 9 y
b 2 3 7
วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จาก = 0.2 วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จาก =y
0.5 9
จะได้ b × 0.2 = 0.5 × 2
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… จะได้ 3×y = 9×7
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
0.5×2 9×7
ดังนั้น b =
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
0.2
ดังนั้น y =
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3
=5
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… = 21
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
อัตราส่วน สัดส่วนและร้อยละ ใบงาน หาค่าของตัวแปรในสัดส่วน
2
คาชี้แจง ให้นักเรียนหาค่าของตัวแปรในสัดส่วนทีก่ าหนดให้ในแต่ละข้อต่อไปนี้

1. x 7 2. 60 12
= =
12 4 50 m
x 7 60 12
วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จาก = วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จาก 50
= m
12 4
จะได้ x × 4 = 12 × 7
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… จะได้ 60 × m = 50 × 12
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
12×7 50×12
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4
ดังนั้น m =
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
60
= 21
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… = 10
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3. 18 6 4. 10 0.5
= =
a 11 4 x
18 6 10 0.5
วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จาก = วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จาก = x
a 11 4
จะได้ 18 × 11 = a × 6
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… จะได้ 10 × x = 4 × 0.5
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
18×11 4×0.5
ดังนั้น =a
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
6
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
10
33 = a
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… = 0.2
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
5. b 9 6. 0.3 10
= =
6 10 9 y
b 9 0.3 10
วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จาก = 10 วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จาก = y
6 9
จะได้ b × 10 = 6 × 9
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… จะได้ 0.3 × y = 9 × 10
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
6×9 9×10
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
10
ดังนั้น y =
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
0.3
= 5.4
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… = 300
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
7. b 4 8. 1 5
= =
0.5 0.4 3 y
b 4 1 5
วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จาก = 0.4 วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จาก =
0.5 3 y
จะได้ b × 0.4 = 0.5 × 4
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… จะได้ 1×y = 3×5
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
0.5×4
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
0.4
ดังนั้น y =3×5
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
=5
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… = 15
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
อัตราส่วน สัดส่วนและร้อยละ ใบงาน สัดส่วนตรง
2
คาชีแ้ จง ให้นักเรียนแสดงวิธหี าคาตอบ
1. ถ้าสมุด 4 เล่ม ราคา 48 บาท 2. ถ้าอ่านหนังสือ 30 หน้า ใช้เวลา 45 นาที

แล้วสมุด 12 เล่ม ราคากี่บาท แล้วอ่านหนังสือ 100 หน้า ใช้เวลากี่นาที
วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ให้สมุด 12 เล่ม ราคา x บาท วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ให้อ่านหนังสือ 100 หน้า ใช้เวลา x นาที
จากโจทย์ สมุด 4 เล่ม ราคา 48 บาท
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… จากโจทย์ อ่านหนังสือ 30 หน้า ใช้เวลา 45 นาที
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
เขียนเป็นสัดส่วนได้ดังนี้
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… เขียนเป็นสัดส่วนได้ดังนี้
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
x 48 x 45
=
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
=
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
12 4 100 30
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จะได้ x × 4 = 12 × 48
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จะได้ x × 30 = 100 × 45
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
12×48 100×45
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ดังนั้น x = 30
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
= 144
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… = 150
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น สมุด 12 เล่ม ราคา 144 บาท

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ดังนั้น อ่านหนังสือ 100 หน้า ใช้เวลา 150 นาที
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3. ถ้าหัวใจเต้น 8 ครั้งในทุกๆ 6 วินาที 4. ซื้อส้ม 4 กิโล ในราคา 140 บาท

อยากทราบว่าหัวใจเต้นกี่ครั้งในเวลา 1 นาที อยากทราบว่าซื้อส้ม 9 กิโล ราคากี่บาท
วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ให้หัวใจเต้น x ครั้ง ในเวลา 1 นาที หรือ 60 วินาที วิธีทา ให้ ส้ม 9 กิโล ราคา x บาท
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จากโจทย์ หัวใจเต้น 8 ครั้งในทุกๆ 6 วินาที

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… จากโจทย์ ส้ม 4 กิโล ในราคา 140 บาท
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… เขียนเป็นสัดส่วนได้ดังนี้
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
x 60 x 140
=
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
=
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
8 6 9 4
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จะได้ x × 6 = 8 × 60
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จะได้ x × 4 = 9 × 140
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
8×60 9×140
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ดังนั้น x = 4
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
= 80
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… = 315
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น หัวใจเต้น 80 ครั้งในเวลา 1 นาที

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ดังนั้น ส้ม 9 กิโล ราคา 315 บาท
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
อัตราส่วน สัดส่วนและร้อยละ ใบงาน สัดส่วนผกผัน
2
1. คิตตี้ขับรถด้วยอัตราเร็วเฉลี่ย 90 กิโลเมตรต่อชั่วโมง จากบ้านไปยังสวนสัตว์แห่งหนึ่งใช้เวลา

ในการเดินทาง 4 ชั่วโมง ถ้าขากลับคิตตี้ขับรถกลับด้วยอัตราเร็วเฉลี่ย 120 กิโลเมตรต่อ
ชั่วโมง จะใช้เวลาในการเดินทางกี่ชั่วโมง
วิธีทา ให้คิตตี้ขับรถด้วยอัตราเร็วเฉลี่ย 120 กิโลเมตรต่อชั่วโมง จะใช้เวลาในการเดินทาง x ชั่วโมง
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จากโจทย์ คิตตี้ขับรถด้วยอัตราเร็วเฉลี่ย 90 กิโลเมตรต่อชั่วโมง ใช้เวลาในการเดินทาง 4 ชั่วโมง

……………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
เวลาที่ใช้เมื่อขับรถด้วยอัตราเร็วเฉลี่ย 120 กม./ชม. อัตราเร็วเฉลี่ย 90 กม./ชม.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
=
เวลาที่ใช้เมื่อขับรถด้วยอัตราเร็วเฉลี่ย 90 กม./ชม. อัตราเร็วเฉลี่ย 120 กม./ชม.
……………………………………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
x 90
จะได้ =
4 120
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
90
x= ×4
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
120
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
x= 3
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
ดังนั้น ถ้าขากลับคิตตี้ขับรถกลับด้วยอัตราเร็ว 120 กิโลเมตรต่อชั่วโมง จะใช้เวลาในการเดินทาง 4 ชั่วโมง

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
2.
ในการสร้างรั้วโรงเรียน ถ้าคนงานทุกคนทางานได้เท่ากัน จะใช้คนงาน 8 คน สร้างรั้วโรงเรียนให้เสร็จ
ภายในเวลา 28 วัน ถ้าต้องการให้สร้างรั้วโรงเรียนเสร็จภายในเวลา 2 สัปดาห์ จะต้องใช้คนงาน
อย่างน้อยกี่คน
วิธีทา เนื่องจาก จานวนคนงานเป็นสัดส่วนผกผันกับเวลาที่ใช้สร้างรั้วโรงเรียน
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ให้คนงาน n คน สร้างรั้วโรงเรียนเสร็จภายใน 14 วัน (1 สัปดาห์ มี 7 วัน)

……………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จากโจทย์ คนงาน 8 คน สร้างรั้วโรงเรียนเสร็จภายใน 28 วัน

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
n 28
เขียนเป็นสัดส่วนได้ดังนี้ =
……………………………………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
8 14
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
28
จะได้ n= 14
×8
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
n = 16
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น ถ้าต้องการให้สร้างรั้วให้เสร็จภายในเวลา 2 สัปดาห์ จะต้องใช้คนงานอย่างน้อย 16 คน
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
อัตราส่วน สัดส่วนและร้อยละ ใบงาน ร้อยละ
2
อัตราส่วนแสดงการเปรียบเทียบปริมาณใดปริมาณหนึ่งต่อ 100
ร้อยละ หรือ เปอร์เซ็นต์ คือ…………………….……………………………………………………………………………….……………………
50 : 100 หรือ 50
เช่น ร้อยละ 50 หรือ 50% เขียนแทนด้วย………………………………….……………………………………….…………………
100
คาชี้แจง 1. ให้นักเรียนเขียนอัตราส่วนในแต่ละข้อต่อไปนีใ้ ห้อยูใ่ นรูปร้อยละ

อัตราส่วน เขียนให้อยูใ่ นรูปร้อยละ
5 50
1) = 50%
10 100
4 4 × 20 80
2) 5 5 × 20
=
100
= 80%
5 5 × 25 125
3) 4 × 25
=
100
= 125%
4
1 3 × 50 150
4) 1 = = 150%
2 2 × 50 100
1
5) 1 = 1%
100
คาชี้แจง 2. ให้นักเรียนเขียนร้อยละในแต่ละข้อต่อไปนีใ้ ห้อยูใ่ นรูปอัตราส่วน
ร้อยละ เขียนให้อยูใ่ นรูปอัตราส่วน

24
1) 24% 100
110
2) 110% 100
33.33
3) 33.33% 100
0.1
4) 0.1% 100
2 0.50
5) %
4 100
อัตราส่วน สัดส่วนและร้อยละ ใบงาน การคานวณเกีย่ วกับร้อยละ
2
คาชี้แจง ให้นักเรียนหาผลลัพธ์ในแต่ละข้อต่อไปนี้
1. 25% ของ 80 เท่ากับเท่าไร 2. 7 เป็นกี่เปอร์เซ็นต์ของ 35

วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
25% ของ 80 เท่ากับเท่าไร วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
7 เป็นกี่เปอร์เซ็นต์ของ 35
หมายความว่าถ้ามี 25 ส่วนใน 100 ส่วน แล้วจะมีกี่ส่วนใน 80 ส่วน
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ให้มี a ส่วนใน 80 ส่วน

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ให้มี n ส่วนใน 100 ส่วน
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
a 25 n 7
เขียนเป็นสัดส่วนได้ดงั นี้ =
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
80 100
เขียนเป็นสัดส่วนได้ดงั นี้ 100
=
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
35
25 7
จะได้ a= × 80
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… จะได้ a = × 100
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
35
100
= 20
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
= 20
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น 25% ของ 80 เท่ากับ 20

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ดังนั้น 7 เป็น 20% ของ 35
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3. 102 เป็นกี่เปอร์เซ็นต์ของ 120 4. 3 เป็นร้อยละ 60 ของจานวนใด

วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
102 เป็นกี่เปอร์เซ็นต์ของ 120 วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3 เป็นร้อยละ 60 ของจานวนใด
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
หมายความว่าถ้ามี 60 ส่วนใน 100 ส่วน แล้วจะมี 3 ส่วนในกี่ส่วน
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ให้มี n ส่วนใน 100 ส่วน

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ให้มี 3 ส่วนใน m ส่วน
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
n 102 60 3
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
100 120
=
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
m
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จะได้ 60 × m = 100 × 3
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
102
จะได้ a =
120
× 100 m=5
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
= 85
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น 3 เป็นร้อยละ 60 ของ 5
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น 102 เป็น 85% ของ 120

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
9
5. 0.4 คิดเป็นกี่เปอร์เซ็นต์ 6. คิดเป็นร้อยละเท่าใด
10
9
วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
0.4 คิดเป็นกี่เปอร์เซ็นต์ วิธีทา คิดเป็นร้อยละเท่าใด
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
10
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ให้มี a ส่วนใน 100 ส่วน

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ให้มี a ส่วนใน 100 ส่วน
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
9 a
=
a
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
10 100
10 100
4 9
จะได้ × 100 = a
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… จะได้ × 100 = a
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
10 10
40 = a
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 90 = a
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น 0.4 คิดเป็น 40% 9
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ดังนั้น 10 คิดเป็นร้อยละ 90
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
อัตราส่วน สัดส่วนและร้อยละ ใบงาน การแก้โจทย์ปญ
ั หาเกีย่ วกับร้อยละ
2

1.
ในการสอบแข่งขันคณิตศาสตร์มีคะแนนเต็ม 300 คะแนน ถ้ามะลิสอบได้ 75% ของคะแนนเต็ม
อยากทราบว่ามะลิสอบได้กี่คะแนน
วิธีทา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ให้มะลิสอบได้ m คะแนน
75% ของ 300 คะแนน หมายความว่า ถ้ามี 100 คะแนน จะสอบได้ 75 คะแนน ถ้ามี 300 คะแนน
……………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จะสอบได้ m คะแนน
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
m 75
เขียนเป็นสัดส่วนได้ดังนี้ = 100
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
300
……………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
75
จะได้ m= 100
× 300
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..
= 225
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น มะลิสอบได้ 225 คะแนน
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2.
ในโรงเรียนแห่งหนึ่งมีนักเรียน 1,600 คน เป็นนักเรียนชาย 45% ของจานวนนักเรียนทั้งหมดในโรงเรียน
อยากทราบว่ามีนักเรียนชายกี่คน
วิธีทา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ให้มีนักเรียนชาย n คน
45% ของ 1,600 คนเป็นนักเรียนชาย หมายความว่า ถ้ามีนักเรียน 100 คน จะเป็นนักเรียนชาย 45 คน
……………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ถ้ามีนักเรียน 1,600 คน จะมีนักเรียนชาย n คน

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
n 45
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
1600
……………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
45
จะได้ n= 100
× 1600
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..
= 720
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น มีนักเรียนชาย 720 คน
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3.
แม่มีเงินฝากประเภทเงินฝากประจา 12 เดือน ที่ธนาคารพาณิชย์แห่งหนึ่ง 28,800 บาท
ได้รับดอกเบี้ยร้อยละ 2 ต่อปี เมื่อครบหนึ่งปีแม่จะได้รับดอกเบี้ยกี่บาท
วิธีทา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ให้ a เป็นดอกเบี้ยที่แม่ได้รับเมื่อครบหนึ่งปี
ธนาคารจ่ายดอกเบี้ยร้อยละ 2 ต่อปี หมายความว่า เมื่อครบหนึ่งปีถ้าฝากเงินไว้ 100 บาทจะได้รับดอกเบี้ย 2 บาท
……………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ถ้าฝากเงินไว้ 28,800 บาท เมื่อครบหนึ่งปีแม่จะได้รับดอกเบี้ย a บาท

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
a 2
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
28800
……………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2
จะได้ a= 100
× 28800
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..
= 576
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น เมื่อครบหนึ่งปีแม่จะได้รับดอกเบี้ย 576 บาท
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
อัตราส่วน สัดส่วนและร้อยละ ใบงาน บทประยุกต์(1)
2

1. ณ ยอดภูกระดึงวัดอุณหภูมิบนยอดภูได้ 41 F อยากทราบว่าอุณหภูมิที่วัดได้จะเท่ากับกี่องศาเซลเซียส
วิธีทา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
วัดอุณหภูมิบนยอดภูกระดึงได้ 41 F
……………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
c F−32
จากสูตร 5
= 9
(ศึกษาที่มาของสูตรเพิ่มเติมหน้า 115)
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
c 41−32
จะได้ = 9
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
5
……………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
c 9
=
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..
5 9
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
c=1×5
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
c=5
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น วัดอุณหภูมิบนยอดภูได้ 41 F จะเท่ากับ 5 องศาเซลเซียส
……………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………….…..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
2.
เมื่อกาหนดให้ XY ยาว 5 เซนติเมตร เป็นรูปต้นแบบ จงหาความยาวของรูปย่อ 60% และความยาว
ของรูปขยาย 125% ของรูปต้นแบบนี้
รูปต้นแบบ
X Y
วิธีทา ให้………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
รูปย่อ 60% มีความยาว n เซนติเมตร
รู……………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ปย่อ 60% หมายความว่า อัตราส่วนของความยาวของส่วนของเส้นตรงที่ได้ต่อความยาวของ XY เป็น 60 : 100 หรือ n : 5
n 60
เขี………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ยนเป็นสัดส่วนได้ดังนี้ 5
= 100
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
60
จะได้ n = 100 × 5
……………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
=3
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..
ดั………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
งนั้น รูปย่อ 60% มีความยาว 3 เซนติเมตร
ให้ รูปขยาย 125% มีความยาว m เซนติเมตร
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
รู………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ปขยาย 125% หมายความว่า อัตราส่วนของความยาวของส่วนของเส้นตรงทีไ่ ด้ตอ่ ความยาวของ XY เป็น 125 : 100 หรือ m : 5
m 125
เขี……………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ยนเป็นสัดส่วนได้ดังนี้ 5
= 100
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
125
จะได้ m = 100 × 5
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
= 6.25
……………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดั……………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
งนั้น รูปขยาย 125% มีความยาว 6.25 เซนติเมตร
……………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
อัตราส่วน สัดส่วนและร้อยละ ใบงาน บทประยุกต์(2)
2

1. ร้านขายเครื่องปรับอากาศแห่งหนึ่งติดราคาขายเครื่องปรับอากาศไว้ 21,000 บาท แต่ราคาขายจริงจะต้อง
บวกภาษีมูลค่าเพิ่ม 7% ของราคาที่ติดไว้ จงหาว่าร้านขายเครื่องปรับอากาศจะต้องขายในราคากี่บาท
วิธีทา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
กาหนดให้ราคาขายเครื่องปรับอากาศนี้เท่ากับ a บาท
ราคาที่ตั้งไว้คือ 21,000 บาท
……………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
อัตราส่วนของราคาขายต่อราคาที่ตั้งไว้เป็น a : 21,000
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ภาษีมูลค่าเพิ่ม 7% ของราคาที่ติดไว้ หมายความว่า ราคาที่ติดไว้ 100 บาท คิดภาษีมูลค่าเพิ่ม 7 บาท

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
อัตราส่วนของราคาขายต่อราคาที่ติดไว้เป็น 107 : 100

……………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
a 107
จะได้ = 100
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..
21000
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
107
a = 100 × 21000
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
= 22470
……………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น ร้านขายเครื่องปรับอากาศจะต้องขายในราคา 22,470 บาท
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………….…..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
2. ตารางสาหรับคานวณภาษีจากเงินได้สุทธิ สาหรับปีภาษี 2560 เป็นดังตารางต่อไปนี้

เงินได้สทุ ธิ ช่วงเงินได้สทุ ธิแต่ละขัน้ อัตราภาษีรอ้ ยละ ภาษีแต่ละขัน้ เงินได้สทุ ธิ ภาษีสะสมสูงสุดของขัน้
1-150,000 150,000 5 ยกเว้น* -
151,000-300,000 150,000 5 7,500 7,500
300,001-500,000 200,000 10 20,000 27,500
500,001-750,000 250,000 15 37,500 65,000
จากตารางสาหรับคานวณภาษีเงินได้สาหรับปีภาษี 2560 ถ้าทับทิมมีเงินได้สุทธิ 507,000 บาท

ทับทิมต้องชาระภาษีเงินได้เท่าไร
วิธีทา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..
ทับทิมมีเงินได้สุทธิ 507,000 บาท
จากตารางเงินได้สุทธิ 1-500,000 บาท ต้องเสียภาษีรวมทั้งหมด 27,500 บาท
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
เหลือเงินได้สุทธิที่ต้องเสียภาษีอีก 507,000-500,000 = 7,000 บาท

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ซึ่งอยู่ในช่วงเงินได้สุทธิ 501,000-750,000 บาท

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จะต้องเสียภาษีในอัตรา 15% คิดเป็นเงิน 100 15

× 7000 = 1050 บาท
……………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ดังนั้น ทับทิมต้องชาระภาษีเงินได้ทั้งสิ้น 27,500+1,050 = 28,550 บาท

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………….…..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
อัตราส่วน สัดส่วนและร้อยละ แบบทดสอบท้ายบท
2
คาชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคาตอบทีถ่ กู ต้องทีส่ ุดเพียงข้อเดียว

1. ปากกาครึ่งโหลราคา 72 บาท อัตราส่วนของจานวน 6. บอสขับรถจากบ้านไปยังวัดด้วยอัตราเร็วเฉลี่ย 60
ปากกาเป็นด้ามต่อจานวนเงินเป็นบาทคือข้อใด กิโลเมตรต่อชั่วโมง ใช้เวลาในการเดินทาง 4 ชั่วโมง
ก. 72 :
1 ถ้าขากลับบอสขับรถกลับด้วยอัตราเร็วเฉลี่ย 80
2 กิโลเมตรต่อชั่วโมง จะใช้เวลาในการเดินทางกี่ชั่วโมง
ข. 1 : 72 ก. ใช้เวลาในการเดินทาง 6 ชั่วโมง
ค. 6 : 72 ข. ใช้เวลาในการเดินทาง 5 ชั่วโมง
ง. 12 : 72 ค. ใช้เวลาในการเดินทาง 4 ชั่วโมง
2. อัตราส่วนที่เท่ากับอัตราส่วน 7 : 5 คือข้อใด ง. ใช้เวลาในการเดินทาง 3 ชั่วโมง
ก. 3.5 : 2.5 7. 25% ของ 120 เท่ากับเท่าไร
ข. 5 : 7 ก. 25
ค. 14 : 9 ข. 30
ง. 16 : 4 ค. 31.25
3. รูปสามเหลี่ยมรูปหนึ่งมีอัตราส่วนของความยาวของ ง. 45
ด้านทั้งสามเป็น 3 : 6 : 7 ถ้าด้านที่ยาวที่สุดยาว 8. 7 เป็นร้อยละเท่าใดของ 35
14 เซนติเมตร จงหาความยาวของด้านทั้งสาม ก. ร้อยละ 20
ก. 3 : 6 : 14 ข. ร้อยละ 14
ข. 3 : 12 : 7 ค. ร้อยละ 5
ค. 9 : 6 : 14 ง. ร้อยละ 0.2
ง. 6 : 12 : 14 9. โรงเรียนแห่งหนึ่งมีนักเรียน 3,200 คน เป็นนักเรียน
x 5 หญิง 45% ของจานวนนักเรียนทั้งหมดในโรงเรียน
4. ค่าของตัวแปร x ในสัดส่วน = ตรงกับข้อใด
12 2 ข้อใดกล่าวถูกต้อง
ก. 60
ก. มีนักเรียนชาย 1,760 คน
ข. 30
ข. มีนักเรียนหญิง 1,400 คน
ค. 24
ค. มีนักเรียนหญิง 1,600 คน
ง. 5
ง. มีนักเรียนชายมากกว่านักเรียนหญิง 360 คน
5. ถ้าหนังสือ 5 เล่ม ราคา 445 บาท
10. แก้วซื้อโทรทัศน์เครื่องหนึ่งราคา 1,200 บาท
แล้วหนังสือ 7 เล่ม ราคากี่บาท
แล้วนามาขายต่อราคา 1,500 บาท แก้วขาย
ก. หนังสือ 7 เล่ม ราคา 534 บาท
โทรทัศน์ได้กาไรร้อยละเท่าไร
ข. หนังสือ 7 เล่ม ราคา 609 บาท
ก. ได้กาไรร้อยละ 20
ค. หนังสือ 7 เล่ม ราคา 623 บาท
ข. ได้กาไรร้อยละ 22.5
ง. หนังสือ 7 เล่ม ราคา 630 บาท
ค. ได้กาไรร้อยละ 25
เฉลย : 1. ค 2. ก 3. ง 4. ข 5. ค ง. ได้กาไรร้อยละ 30
6. ง 7. ข 8. ก 9. ก 10. ค
กราฟและ
ความสัมพันธ์เชิงเส้น
บทที่
3
กราฟและความสัมพันธ์เชิงเส้น ใบงาน คู่อันดับและกราฟของคูอ่ นั ดับ
3
มาตรฐาน ค 1.3 ม.1/2-3
คาชี้แจง 1. ให้นักเรียนเขียนตารางและแผนภาพแสดงน้าหนักของแตงโมทีซ่ อื้ (กิโลกรัม) และราคา (บาท)
เมื่อซือ้ แตงโมราคากิโลกรัมละ 15 บาท
น้าหนักของแตงโม ราคา เขียนแผนภาพแสดงการจับคู่ระหว่างปริมาณทั้งสอง
(กิโลกรัม) (บาท) ได้ดังนี้ ..
15
บาท/kg 1 15 น้าหนักของแตงโม (กิโลกรัม) ราคา (บาท)
2 30 1 15
2 30
3 45 3 45
4 60
4 60
คาชี้แจง 2. ให้นักเรียนเติมข้อความในแต่ละข้อต่อไปนีใ้ ห้สมบูรณ์

(ศึกษาเพิ่มเติมหน้า 134-137)
คู่อันดับ (ordered pair)
สัญลักษณ์ (a, b) เมื่อ a และ b แทนจานวนใด ๆ ในที่นจี้ ะเรียกว่า…………………………………………
อ่านว่า……………………………………….................…
คู่อันดับ เอ บี เช่น (2, 10) อ่านว่า……………………………………………………
คู่อันดับ สอง สิบ
แกน Y
ในการใช้กราฟแสดงความสัมพันธ์ จะเขียนเส้นจานวนในแนวนอนและแนวตั้ง
จตุภาคที่ 2 จตุภาคที่ 1 ให้ตัดกันเป็นมุมฉากที่ตาแหน่งของจุดที่แทนศูนย์ (0) บนเส้นจานวนแต่ละเส้น
แกน X จุดกาเนิด (origin)
จุดที่เส้นจานวนทั้งสองตัดกัน เรียกว่า……………………………………………………………แทนด้ วย 0
เส้นจานวนในแนวนอน เรียกว่า…………………………………………หรื
แกนนอน X
อแกน……..………….
จุดกาเนิด แกนตั้ง
เส้นจานวนในแนวตั้ง เรียกว่า……………………………………….…หรื Y
อแกน……..………….
จตุภาคที่ 3 จตุภาคที่ 4
คู่อันดับแต่ละคู่อันดับแทนได้ด้วยจุดบนระนาบ เรียกจุดนี้ว่า……………………………………………
กราฟของคู่อันดับ
คาชี้แจง 3. ให้นักเรียนเขียนกราฟของคูอ่ นั ดับต่อไปนี้

บนระนาบทีก่ าหนดให้
1) (1, 3)
2) (-1, 1)
3) (-4, -3)
4) (2, -5)
5) (3, 1)
กราฟและความสัมพันธ์เชิงเส้น กระดาษกราฟ
3
กราฟและความสัมพันธ์เชิงเส้น ใบงาน พิกัดและการเขียนกราฟ(1)
3
ถ้า P เป็นจุดจุดหนึ่งบนระนาบที่เป็นกราฟของ (x, y) จะกล่าวว่า จุด P มีพิกัด (coordinate) เป็น (x, y)

พิกัดที่หนึ่ง
โดย x เป็น……………………………. พิกัดที่สอง และอาจเขียนแทนพิกัดของจุด P ด้วย……………………
และ y เป็น……………………………… P(x, y)
คาชี้แจง ให้นักเรียนเขียนกราฟแสดงตาแหน่งและพิกดั ของสถานที่ ๆ กาหนดให้

เมื่อแกน Y อยู่ในแนวทิศเหนือ-ใต้ กาหนดตาแหน่งของบ้าน วัด โรงเรียน สถานีตารวจ และสวนสาธารณะ
ลงบนระนาบเดียวกัน โดยพิกัดของบ้านเป็น (2, 0) วัดอยู่ห่างจากบ้านไปทางทิศใต้ 4 หน่วย โรงเรียนอยู่ห่างจากวัด
ไปทางทิศตะวันตก 6 หน่วย สถานีตารวจอยู่ห่างจากวัดและโรงเรียนเป็นระยะทางเท่ากัน และสวนสาธารณะอยู่ห่างจาก
สถานีตารวจไปทางทิศเหนือ 5 หน่วย
สวนสาธารณะ
บ้าน
โรงเรียน สถานีตารวจ วัด
(2, 0)
ดังนั้น บ้าน มีพิกัดเป็น…………………………………….…………….
วัด (2, -4)
มีพิกัดเป็น…………………………………………….…….
(-4, -4)
โรงเรียน มีพิกัดเป็น…………………………………………….…….
(-1, -4)
สถานีตารวจ มีพิกัดเป็น……………………………………….….
(-1, 1)
และสวนสาธารณะ มีพิกัดเป็น………………………………..
กราฟและความสัมพันธ์เชิงเส้น ใบงาน พิกัดและการเขียนกราฟ(2)
3
คาชี้แจง ให้นักเรียนเขียนกราฟของจุดต่อไปนี้ พร้อมทัง้ เขียนชือ่ จุด และลากส่วนของเส้นตรงเชือ่ มจุด ต่างๆ โดยเริม่ จากจุด A
ไปตามลาดับตัวอักษรจนถึงจุด J แล้วลากส่วนของเส้นตรงจากจุด J กลับไปยังจุด A จะได้รปู อะไร
A(8, 0) B(7, 3) C(4, 4) D(0, 1) E(-4, 4)
F(-7, 3) G(-8, 0) H(-7, -5) I(0, -10) J(7, -5)
E(-4, 4) C(4, 4)
F(-7, 3) B(7, 3)
G(-8, 0) D(0, 1) A(8, 0)
H(-7, -5) J (7, -5)
I (0, -10)
คล้ายคลึงรูปหัวใจ
จากการเขียนกราฟของจุด จะได้รูป……………………………………………….…………….
กราฟและความสัมพันธ์เชิงเส้น ใบงาน กราฟและการนาไปใช้(1)
3
คาชี้แจง ให้นักเรียนเขียนกราฟแสดงความสัมพันธ์ระหว่างปริมาณและตอบคาถามต่อไปนี้
14
บาท
จานวนปากกาเป็นด้ามกับราคาปากกาเป็นบาท
จานวนปากกา (ด้าม) 1 2 3 4 5 6
ราคาปากกา (บาท) 14 28 42 56 70 84
1. จากตาราง เขียนคู่อันดับแสดงความสัมพันธ์ระหว่างจานวนปากกาเป็นด้ามและราคาปากกาเป็นบาท
(1, 14), (2, 28), (3, 42), (4, 56), (5, 70) และ (6, 84)
ได้ดังนี…้ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………
จานวนปากกาเป็นด้าม
2. กาหนดให้แกน X แสดง..……………………………………………….……… ราคาปากกาเป็นบาท
และแกน Y แสดง…………………………………………….…………
3. เขียนกราฟแสดงความสัมพันธ์ ได้ดังนี้
ราคาปากกา (บาท)
(6, 84)
(5, 70)
(4, 56)
(3, 42)
(2, 28)
(1, 14)
จานวนปากกา (ด้าม)
0
3
20
บาท/kg
น้าหนักของฝรั่งเป็นกิโลกรัมกับราคาเป็นบาท
น้าหนักของฝรั่ง (กิโลกรัม) 1 2 3 4 5 6
ราคา (บาท) 20 40 60 80 100 120
1. จากตาราง เขียนคู่อันดับแสดงความสัมพันธ์ระหว่างน้าหนักของฝรั่งเป็นกิโลกรัมและราคาเป็นบาท
(1, 20), (2, 40), (3, 60), (4, 80), (5, 100) และ (6, 120)
ได้ดังนี้………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………
น้าหนักของฝรั่งเป็นกิโลกรัม
2. กาหนดให้แกน X แสดง..……………………………………………….……… ราคาเป็นบาท
และแกน Y แสดง…………………………………………….…………
ราคา (บาท)
(6, 120)
(5, 100)
(4, 80)
(3, 60)
(2, 40)
(1, 20)
น้าหนักของฝรั่ง
0 (กิโลกรัม)
4. 30
น้าหนักฝรั่ง 1 กิโลครึ่ง ราคา..…………………………………บาท (1.5, 30)
มีพิกัดเป็น……………………………………
5. 110
น้าหนักฝรั่ง 5 กิโลครึ่ง ราคา..…………………………………บาท (5.5, 110)
6. น้าหนักฝรั่งครึ่งกิโล 10
ราคา..…………………………………บาท (0.5, 10)
7. ฝรั่งราคา 70 บาท คิดเป็น..…………………………………กิ
3.5 โลกรัม มีพิกัดเป็น……………………………………
(3.5, 70)
3
ระดับน้าที่เหลือจากการระบายน้าออกจากเขื่อนศรีนครินทร์เป็นเมตรกับวันที่ระบายน้าออก
วันที่ระบายน้าออก (วัน) 1 2 3 4 5
ระดับน้าที่เหลือ (เมตร) 400 380 340 300 250
1. จากตาราง เขียนคู่อันดับแสดงความสัมพันธ์ระหว่างระดับน้าที่เหลือจากการระบายน้าออกจากเขื่อนศรีนครินทร์เป็นเมตร
(1, 400), (2, 380), (3, 340), (4, 300) และ (5, 250)
กับวันที่ระบายน้าออก ได้ดังนี้………….…………………………………………………………………………………………………………………………….…………
วันที่ระบายน้าออก (วัน)
2. กาหนดให้แกน X แสดง..……………………………………………….……… ระดับน้าที่เหลือ (เมตร)
และแกน Y แสดง…………………………………………….…………
ระดับน้าที่เหลือ (เมตร)
(1, 400)
(2, 380)
(3, 340)
(4, 300)
(5, 250)
วันที่ระบายน้าออก
0 (วัน)
3
คาชี้แจง จากกราฟ ให้นักเรียนตอบคาถามต่อไปนี้
สมศักดิ์เริ่มขับรถออกจากจุดเริ่มต้นเวลา 06.00 นาฬิกา เพื่อไปยังที่นัดหมายแห่งหนึ่ง ต่อมาชัยสิทธิ์ขับรถออก

จากจุดเริ่มต้นเดียวกันเมื่อเวลา 07.00 นาฬิกา โดยใช้เส้นทางเดียวกับสมศักดิ์ เพื่อไปยังที่นัดหมายแห่งเดียวกัน
กราฟต่อไปนี้แสดงการเดินทางของสมศักดิ์และชัยสิทธิ์
จากกราฟ ให้นักเรียนตอบคาถามต่อไปนี้
5
1. สมศักดิ์ใช้เวลาเดินทาง รวมทั้งสิ้น……………………………………………ชั ่วโมง
06.00
โดยใช้เวลาเดินทางตั้งแต่…………………………………………นาฬิ 11.00
กา ถึงเวลา…………………………………………นาฬิ กา
3
2. ชัยสิทธิ์ใช้เวลาเดินทาง รวมทั้งสิ้น……………………………………………ชั ่วโมง
07.00
โดยใช้เวลาเดินทางตั้งแต่…………………………………………นาฬิ 10.00
กา ถึงเวลา…………………………………………นาฬิ กา
30
3. สมศักดิ์พักระหว่างทางเป็นเวลา……………………………………………….นาที แต่ชัยสิทธิ์ไม่ได้พักระหว่างทาง
75
4. จากกราฟเมื่อเวลา 07.00 นาฬิกา ชัยสิทธิ์และสมศักดิ์อยู่ห่างกัน…………………………………กิ โลเมตร
08.00
5. ชัยสิทธิ์ขับรถไปทันสมศักดิ์เมื่อเวลา………………………………………….นาฬิ กา
กราฟและความสัมพันธ์เชิงเส้น ใบงาน แนวโน้มของกราฟ
3
คาชี้แจง จากกราฟ ให้นักเรียนตอบคาถามต่อไปนี้
จากการสอบถามยอดขายเครื่องปรับอากาศยี่ห้อ A และยี่ห้อ B ของร้านค้าแห่งหนึ่งในทุก ๆ

สิ้นเดือน ตั้งแต่เดือนมกราคมถึงเดือนกันยายน สามารถนาข้อมูลมาแสดงได้ดังกราฟต่อไปนี้
จานวนเครื่องปรับอากาศที่ขายได้
ยี่ห้อ B
ยี่ห้อ A
เดือน
1. ในเดือน มีนาคม ร้านค้าแห่งนี้ขายเครื่องปรับอากาศยี่ห้อใดได้มากกว่ากัน และนักเรียนทราบได้อย่างไร
ตอบ ร้านค้าขายเครื่องปรับอากาศยี่ห้อ A ได้มากกว่า เนื่องจากในเดือนมีนาคมกราฟแสดงยอดขายเครื่องปรับอากาศยี่ห้อ A

อยู่เหนือกราฟแสดงยอดขายเครื่องปรับอากาศยีห่ ้อ B
2. ในเดือนใดที่ยอดขายเครื่องปรับอากาศยี่ห้อ A และยี่ห้อ B ได้เท่ากัน และนักเรียนทราบได้อย่างไร
ตอบ ยอดขายเครื่องปรับอากาศยีห่ ้อ A และยี่ห้อ B ได้เท่ากันในเดือนพฤษภาคม เนื่องจากกราฟแสดงยอดขาย

เครื่องปรับอากาศยี่ห้อ A และยี่ห้อ B ตัดกันที่จุดซึ่งตรงกับเดือนพฤษภาคมพอดี
3. ในเดือนต่อไป ร้านค้าแห่งนี้ควรสั่งเครื่องปรับอากาศยี่ห้อใดมาขายมากกว่ากัน เพราะเหตุใด
ตอบ ร้านค้าแห่งนี้ควรสั่งเครื่องปรับอากาศยี่ห้อ B มาขายมากกว่า เพราะจากแนวโน้มของกราฟจะเห็นว่า ยอดขาย

เครื่องปรับอากาศยี่ห้อ B จะเพิ่มสูงขึน้ และมากกว่ายอดขายเครื่องปรับอากาศยี่ห้อ A ซึ่งมียอดขายลดลง
กราฟและความสัมพันธ์เชิงเส้น ใบงาน ความสัมพันธ์เชิงเส้น
3
(ศึกษาเพิ่มเติมหน้า 164-165)
ความสัมพันธ์ของปริมาณสองปริมาณที่มีกราฟอยู่ในแนวเส้นตรงเดียวกัน เราเรียกความสัมพันธ์ใน
ความสัมพันธ์เชิงเส้น (linear relation)
ลักษณะเช่นนี้ว่า……………………..…………………………………………………………………………………………………………………
สมการของความสัมพันธ์เชิงเส้นที่แสดงความเกี่ยวข้องระหว่างปริมาณสองปริมาณ
สมการเชิงเส้นสองตัวแปร (two-variable linear equation)
จะเรียกว่า……………………………………………………………………..……………………………………..…………………………….……..
คาชีแ้ จง ให้นักเรียนเขียนกราฟแสดงความสัมพันธ์ระหว่างจานวนเต็มสองจานวนจากข้อความทีก่ าหนดให้ตอ่ ไปนี้

“สองเท่าของจานวนเต็มจานวนหนึ่งมากกว่าจานวนเต็มอีกจานวนหนึ่งอยู่สาม”
2x-y=3
1. เขียนข้อความข้างต้นในรูปสมการได้เป็น………………………………………………………………………………………
2. กาหนดค่า x และหาค่า y จากสมการ ได้ดังตาราง
x -2 -1 0 1 2
y -7 -5 -3 -1 1
(-2, -7), (-1, -5), (0, -3), (1, -1) และ (2, 1)
3. จากตารางจะได้คู่อันดับ คือ…………………………………………………………………………………………………………………………………….……………….
4. นาคู่อันดับที่ได้มาเขียนกราฟได้ดังนี้
(2, 1)
(1, -1)
(0, -3)
(-1, -5)
(-2, -7)
กราฟและความสัมพันธ์เชิงเส้น ใบงาน สมการเชิงเส้นสองตัวแปร
3
Ax+By+C=0
สมการเชิงเส้นสองตัวแปร เป็นสมการที่สามารถเขียนได้ในรูปทั่วไป เป็น………………………………………....…………………………
เมื่อ x, y เป็นตัวแปร A, B และ C เป็นค่าคงตัว โดยที่ A และ B ไม่เป็นศูนย์พร้อมกัน
คาชีแ้ จง ให้นักเรียนเขียนกราฟของสมการเชิงเส้นสองตัวแปรทีก่ าหนดให้ตอ่ ไปนี้

ข้อ 1. y = 3x + 1
วิธีทา กาหนดค่า x และหาค่า y จากสมการ ได้ดังตาราง
x -2 -1 0 1 2
y -5 -2 1 4 7
(-2, -5), (-1, -2), (0, 1), (1, 4) และ (2, 7)

จากตารางจะได้คู่อันดับ คือ………………………………………………………………………………………………………….……………….
นาคู่อันดับที่ได้มาเขียนกราฟได้ดังนี้
(2, 7)
(1, 4)
(0, 1)
(-1, -2)
(-2, -5)
3
จากกราฟ มีความชันเท่ากับ………………………………………………………………………………………
มีต่อหน้าหลัง
กราฟและความสัมพันธ์เชิงเส้น ใบงาน สมการเชิงเส้นสองตัวแปร(ต่อ)
3
ข้อ 2. y = -x + 3
วิธีทา กาหนดค่า x และหาค่า y จากสมการ ได้ดังตาราง
เขียนกราฟได้ดังนี้
x -2 -1 0 1 2
(-2, 5)
y 5 4 3 2 1 (-1, 4)
(0, 3)
(-2, 5), (-1, 4),
จากตารางจะได้คู่อันดับ คือ………………………………………………… (1, 2)
(0, 3), (1, 2) และ (2, 1)
……………………………………………………………………………………….……… (2, 1)
จากกราฟ ..
-1
มีความชันเท่ากับ……………………………………
ข้อ 3. y=4
วิธีทา กาหนดค่า x และหาค่า y จากสมการ เขียนกราฟได้ดังนี้
ได้ดังตาราง
(-2, 4) (-1, 4) (0, 4)(1, 4) (2, 4)
x -2 -1 0 1 2
y 4 4 4 4 4
(-2, 4), (-1, 4),

จากตารางจะได้คู่อันดับ คือ…………………………………………..
(0, 4), (1, 4) และ (2, 4)
……………………………………………………………………………………….…
จากกราฟ ..
0
มีความชันเท่ากับ……………………………………
กราฟและความสัมพันธ์เชิงเส้น แบบทดสอบท้ายบท
3

ใช้กราฟต่อไปนี้ตอบคาถามข้อ 1-2 ใช้ข้อมูลต่อไปนี้ตอบคาถามข้อ 4-5
“เนยกับแยมได้เงินจากแม่ไปโรงเรียนในแต่ละวัน
รวมกันสองคนเท่ากับ 20 บาท”
A
4. เมื่อกาหนดให้ x แทนจานวนเงินที่เนยได้รับ
และ y แทนจานวนเงินที่แยมได้รับ จะสามารถเขียน
แสดงความสัมพันธ์ได้ดังตารางในข้อใด
X 0 1 2 3 4
ก. y 0 20 19 18 17
X 5 8 11 14 17
B ข.
y 15 12 9 6 3
X 0 5 10 15 20
ค.
y 20 20 20 20 20
1. จุด A แทนคู่อันดับในข้อใด และอยู่ในจตุภาคใด
X 15 16 17 18 19
ก. (-2, 3) อยู่ในจตุภาคที่ 2 ง.
y 20 16 12 8 4
ข. (–2, –3) อยู่ในจตุภาคที่ 3
ค. (3, –2) อยู่ในจตุภาคที่ 4 5. จากตารางแสดงความสัมพันธ์ของเงินที่เนยและแยมได้รับ
ง. (3, 2) อยู่ในจตุภาคที่ 1 จากแม่ในข้อ 4 จะเขียนกราฟได้ดังข้อใด
2. จุด B แทนคู่อันดับในข้อใด และอยู่ในจตุภาคใด ก. ข.
ก. (-2, 3) อยู่ในจตุภาคที่ 2
ข. (3, 4) อยู่ในจตุภาคที่ 1
ค. (-4, –3) อยู่ในจตุภาคที่ 4
ง. (-3, -4) อยู่ในจตุภาคที่ 3
3. การลากเส้นต่อจุดคู่อันดับในข้อใด จะได้เป็นรูป
สี่เหลี่ยมผืนผ้า ค. ง.
ก. (0, 4), (1, 4), (2, 4) และ (3, 4)
ข. (1, 3), (2, 3), (2, -4) และ (1, 5)
ค. (-1, 3), (2, 3), (2, -4) และ (-1, -4)
ง. (-4, -5), (0, 1), (3, 3) และ (2, 4)
กราฟและความสัมพันธ์เชิงเส้น แบบทดสอบท้ายบท(ต่อ)
3
6. กราฟของสมการในข้อใดมีความชันเท่ากับ 3 ใช้กราฟต่อไปนี้ตอบคาถามข้อ 9-10

ก. y = 3 กราฟแสดงความสัมพันธ์ระหว่างจานวนของชาร่วยที่ปุ้มปุ้ย
ข. y = -x + 3 ผลิตได้กับเงินลงทุนและกราฟแสดงความสัมพันธ์ระหว่าง
ค. 3 = 2x - y จานวนของชาร่วยกับจานวนเงินที่ขายได้
ง. y = 3x - 1 (เมื่อกาหนดให้ขายของชาร่วยได้หมด)
7. สมการ 12 = 2x - y ได้จากการเขียนข้อความ
แสดงความสัมพันธ์ระหว่างปริมาณสองปริมาณในข้อใด
ก. พิมและแพมมีเงินรวมกันเป็น 12 บาท
ข. สองเท่าของเงินที่พิมมีมากกว่าเงินที่แพมมี
อยู่ 12 บาท
ค. พิมมีเงินมากกว่าแพมอยู่ 12 บาท
ง. พิมมีเงินเป็นสองเท่าของเงินที่แพมมี
8. ตารางแสดงเวลาขับรถด้วยความเร็วสม่าเสมอและ
9. ถ้าปุ้มปุ้ยขายของชาร่วยได้ 50 ชิ้น จะได้กาไรหรือ
ระยะทางบางส่วน เมื่อขับรถเป็นเวลา 1 ชั่วโมง
ขาดทุนกี่บาท
จะได้ระยะทางเท่าไร
ก. ได้กาไร 50 บาท
ข. ได้กาไร 100 บาท
ค. ขาดทุน 50 บาท
ง. ขาดทุน 100 บาท
ก. จะได้ระยะทาง 84 กิโลเมตร 10. ถ้าปุ้มปุ้ยต้องการขายของชาร่วยให้ได้กาไร
ข. จะได้ระยะทาง 80 กิโลเมตร อย่างน้อย 100 บาท จะต้องขายของชาร่วยให้ได้
ค. จะได้ระยะทาง 77 กิโลเมตร อย่างน้อยกี่ชิ้น
ง. จะได้ระยะทาง 7 กิโลเมตร ก. 200 ชิ้น
ข. 150 ชิ้น
ค. 100 ชิ้น
ง. 50 ชิ้น
เฉลย : 1. ก 2. ง 3. ค 4. ข 5. ค
6. ง 7. ข 8. ก 9. ค 10. ก
สถิต(ิ 1)
บทที่
4
สถิติ(1) ใบงาน คาถามทางสถิติ
4
สาระที่ 3 สถิติและความน่าจะเป็น
(แนวคาตอบหน้า 181-185) สถิติ (Statistics) ประกอบด้วยกระบวนการที่สาคัญ ได้แก่..
การเก็บรวบรวมข้อมูล
การจัดการข้อมูล
การวิเคราะห์ข้อมูล
การแปลความหมายผลลัพธ์
ขั้นที่ 5 การนาเสนอข้อมูล
ข้อเท็จจริง หรือสิ่งที่ยอมรับว่าเป็นข้อเท็จจริงของเรื่องที่สนใจศึกษา
ข้อมูล (data) ที่กล่าวถึงในสถิติ หมายถึง…………………………………………………………………………………………………................
อาจอยู่ในรูปตัวเลขหรือข้อความก็ได้
................................................................................................................................................................................…………………………….
คาถามทางสถิติ (statistical question) คือ…….…………………………………………………………………………………................ คาถามที่ก่อให้เกิดการค้นหาคาตอบด้วยวิธีการทางสถิติ

................................................................................................................................................................................…………………………….
ลักษณะของคาถามทางสถิติ ควรแสดงให้เห็นถึงองค์ประกอบสามส่วนที่สาคัญ ได้แก่
ระบุสิ่งที่ต้องการศึกษาได้
1. ….………………………………………………………………………………………………………………………..…................
มีกลุ่มบุคคลหรือสิ่งที่จะเก็บรวบรวมข้อมูลที่หลากหลาย
2. ….………………………………………………………………………………………………………………………..…................
สามารถคาดการณ์ได้ว่าคาตอบที่จะเกิดขึ้นมีความแตกต่างกัน
3. ….………………………………………………………………………………………………………………………..…................
คาชี้แจง ให้นักเรียนพิจารณาคาถามต่อไปนีว้ า่ เป็นคาถามทางสถิตหิ รือไม่ โดย ลงใน ให้ถกู ต้อง
1. วันใดที่ดิวสวมเครื่องแบบลูกเสือมาโรงเรียน เป็นคาถามทางสถิติ ไม่เป็นคาถามทางสถิติ
2. นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 มีน้าหนักและ
เป็นคาถามทางสถิติ ไม่เป็นคาถามทางสถิติ
ความสูงโดยเฉลี่ยเป็นเท่าไร
3. นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ส่วนใหญ่เดินทาง
มาโรงเรียนโดยวิธีใด
4. จานวนนักเรียนที่ชอบเล่นวอลเลย์บอล
คิดเป็นร้อยละเท่าไรของจานวนนักเรียนทั้งหมด
5. นายกรัฐมนตรีคนปัจจุบันของประเทศไทย คือใคร เป็นคาถามทางสถิติ ไม่เป็นคาถามทางสถิติ

สถิติ(1) ใบงาน สร้างคาถามทางสถิติ
4
คาชี้แจง 1. ให้นักเรียนพิจารณาคาถามในแต่ละข้อต่อไปนีว้ า่ เป็นคาถามทางสถิตหิ รือไม่ หากเห็นว่าเป็นคาถามทางสถิติ

ให้บอกเหตุผล และหากเห็นว่าไม่เป็นคาถามทางสถิติ ให้ปรับคาถามนัน้ ให้เป็นคาถามทางสถิติ
ข้อที่ คาถาม เป็น ไม่เป็น เหตุผล/ปรับแก้

1) วัยรุ่นไทยที่มีช่วงอายุระหว่าง มี……………………………………………………………………………………………
สิ่งที่ต้องการศึกษา คือเวลาในการเล่นโทรศัพท์โดยเฉลีย่ ในแต่ละวัน กลุ่มที่จะเก็บ
13-19 ปี ใช้เวลาในการเล่น ข้……………………………………………………………………………………………
อมูล คือวัยรุ่นไทยอายุ 13-19 ปี และคาดการณ์ได้ว่าคาตอบที่อาจจะเกิดขึ้น
โทรศัพท์โดยเฉลี่ยวันละกี่ชั่วโมง
มี……………………………………………………………………………………………
ความแตกต่างกัน อาจจะเป็น 1 ชั่วโมง 2 ชั่วโมง 3 ชั่วโมง หรืออื่นๆ
2) ก้อยต้องการเล่นเครื่องเล่นชนิดใด นั……………………………………………………………………………………………
กเรียนในห้องนี้ต้องการเล่นเครื่องเล่นชนิดใดในสวนสนุกมากที่สดุ
ในสวนสนุกมากที่สุด ……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
3) วินเดินทางมาโรงเรียนโดยวิธีใด ……………………………………………………………………………………………
นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ส่วนใหญ่เดินทางมาโรงเรียนโดยวิธีใด
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
4) นักเรียนของโรงเรียนอนุบาลบ้านเด็ก ……………………………………………………………………………………………
มีสิ่งที่ต้องการศึกษา คือความชื่นชอบสุนัขหรือแมว กลุ่มที่จะเก็บข้อมูล
ชอบสุนัขหรือชอบแมวมากกว่ากัน
……………………………………………………………………………………………
คือนักเรียนของโรงเรียนอนุบาลบ้านเด็ก และคาดการณ์ได้ว่าคาตอบที่
อาจจะเกิดขึ้นมีความแตกต่างกัน อาจจะเป็นสุนัขหรือแมวก็ได้
……………………………………………………………………………………………
5) ฉันดื่มน้าวันละกี่แก้วในหนึ่งสัปดาห์ ……………………………………………………………………………………………
อาจปรั บเป็น นักเรียนในห้อง ม.1 ดื่มน้าวันละกี่แก้วในหนึ่งสัปดาห์
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
คาชี้แจง 2. ให้นักเรียนสร้างคาถามทางสถิติ 3 คาถาม

1) ….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………..…................
2) ….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………..…................
3) ….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………..…................
สถิติ(1) ใบงาน การเก็บรวบรวมข้อมูล
4
คาชี้แจง ให้นักเรียนเก็บรวบรวมข้อมูลเกีย่ วกับวิธกี ารเดินทางมาโรงเรียนของเพือ่ นในชัน้ เรียน แล้วบันทึกลงในแบบบันทึก

พร้อมทัง้ ตอบคาถาม
แบบบันทึกการเดินทางมาโรงเรียนของนักเรียนชั้น……………..............................
โรงเรียน…………………………………………………………………………………………………………….
วิธีที่ การเดินทาง จานวนนักเรียน (คน)

1 รถยนต์ส่วนบุคคล
2 รถจักรยานยนต์ส่วนบุคคล
3 รถโรงเรียน
4 รถรับ-ส่งนักเรียน
5 รถโดยสารประจาทาง
6 รถจักรยานยนต์รับจ้าง
7 รถจักรยาน
8 เดิน
9 อืน่ ๆ
รวม
วิธีที่นักเรียนใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลการเดินทางมาโรงเรียน
อาจทาได้ด้วยการสังเกต สารวจ
ของเพื่อนในชั้นเรียน ได้แก่………………………………………………………………..………
หรือใช้การสอบถาม สัมภาษณ์ แล้วจดบันทึกไว้
……………………………..............................…………………………………………………………………
คุณครูพิจารณาคาตอบของนักเรียน โดยคาตอบมีได้หลากหลาย
………………………………..............................………………………………………………………………
………………………………..............................…………………………………………………
สถิติ(1) ใบงาน แผนภูมริ ปู ภาพ(1)
4
คาชี้แจง ให้นักเรียนพิจารณาข้อมูลต่อไปนี้ แล้วตอบคาถาม

ข้อมูลชุดที่ 1 แสดงปริมาณอาหารของคนเแต่ละกลุ่มใน 1 วัน และข้อมูลชุดที่ 2 แสดงพลังงานจากโดนัท แบรนด์ M
ข้อมูลชุดที่ 1 ข้อมูลชุดที่ 2
ที่มา : www.lovefitt.com
1. คนกลุ่มใดที่สามารถกินโดนัทสตรอเบอร์รี ริง 10 ชิ้น แล้วไม่ทาให้ปริมาณอาหารที่ได้รับเกินปริมาณ

อาหารที่เหมาะสมในแต่ละวัน
ตอบ ผู้ใช้แรงงานชาย/หญิง
2. โดนัทชนิดใดบ้างที่ผู้สูงอายุ, เด็กอายุ 6-13 ปี และหญิงวัยทางาน สามารถกินได้ 7 ชิ้น

แล้วไม่ทาให้ปริมาณอาหารที่ได้รับเกินปริมาณอาหารที่เหมาะสมในแต่ละวัน
ตอบ ช็อกโกแลต ริง, สตรอเบอร์รี ริง และบาวาเรียน เชลล์
3. ถ้าต้องการกินโดนัทให้ครบทุกชนิดอย่างละ 1 ชิ้น คนกลุ่มใดบ้างที่สามารถกินได้แล้วไม่ทาให้ปริมาณ

อาหารที่ได้รับเกินปริมาณอาหารที่เหมาะสมในแต่ละวัน
ตอบ คนทุกกลุ่ม ได้แก่ กลุ่มผู้สูงอายุ เด็กอายุ 6-13 ปี หญิงวัยทางาน, กลุ่มวัยรุ่นชาย/หญิง ชายวัยทางาน

และกลุ่มผู้ใช้แรงงานชาย/หญิง
สถิติ(1) ใบงาน แผนภูมริ ปู ภาพ(2)
4
แทน 1 ล้านคน
ที่มา : www.nso.go.th สานักงานสถิติแห่งชาติ
1. ผู้ทางานในสาขาใดมีจานวนมากที่สุด และมีประมาณเท่าใด
ตอบ ผู้ทางานในสาขาเกษตรกรรมมีจานวนมากที่สดุ มีประมาณ 13.5 ล้านคน
2. ผู้ทางานในสาขาใดบ้างมีจานวนเท่ากัน และมีประมาณเท่าใด
ตอบ ผู้ทางานในสาขาบริหารราชการและขนส่ง/สถานที่เก็บสินค้า มีประมาณ 1.5 ล้านคน
3. ผู้ทางานในสาขาการผลิตมีจานวนต่างจากผู้ทางานในสาขาอื่นๆประมาณเท่าใด
ตอบ ประมาณ 2 ล้านคน
4. ผู้ทางานในสาขาใดบ้าง มีจานวนน้อยกว่า 2 ล้านคน
ตอบ ผู้ทางานในสาขาบริหารราชการ ขนส่ง/สถานที่เก็บสินค้า กิจกรรมด้านบริการอื่นๆ และกิจกรรมด้านสุขภาพฯ

สถิติ(1) ใบงาน นาเสนอข้อมูลโดยใช้แผนภูมแิ ท่ง
4
คาชี้แจง ให้นักเรียนนาเสนอข้อมูลทีก่ าหนดให้ตอ่ ไปนี้ โดยใช้แผนภูมแิ ท่ง

สถิติอัตราการเกิดของประชากรจาแนกตามเพศ ระหว่างปี พ.ศ. 2557-2562
ปี พ.ศ. ชาย หญิง รวม
2557 451,042 424,946 875,988
2558 427,209 404,694 831,903
2559 409,731 386,357 796,088
2560 409,348 384,311 793,659
2561 343,099 323,010 666,109
2562 317,708 300,485 618,193
ที่มา : กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย
จากข้อมูลข้างต้น นาเสนอข้อมูลโดยใช้แผนภูมิแท่ง ได้ดังนี้
แผนภูมิแท่งแสดงอัตราการเกิดของประชากรจาแนกตามเพศ ระหว่างปี พ.ศ. 2557-2562

จานวนประชากร(คน)
ปี พ.ศ.
คุณครูพิจารณาการนาเสนอข้อมูลโดยใช้แผนภูมิแท่งของนักเรียน
โดยการนาเสนอข้อมูลมีได้หลากหลาย
สถิติ(1) ใบงาน แผนภูมแิ ท่ง
4
สถิติประชากรในประเทศไทย จาแนกตามกลุ่มวัย
จานวนประชากร(คน)
ในปี พ.ศ. 2553 – 2562 เป็นดังนี้
ปี พ.ศ.
ที่มา : กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย
1. ในปี พ.ศ. 2553-2562 ประชากรในประเทศไทยกลุ่มวัยใดมีจานวนมากที่สุด
ตอบ วัยแรงงาน (15-59 ปี)
2. ประชากรในประเทศไทยกลุ่มวัยใด ที่มีแนวโน้มจะลดลงในอนาคต
ตอบ วัยเด็ก (0-14 ปี)
3. ประชากรในประเทศไทยกลุ่มวัยใด ที่มีแนวโน้มจะเพิ่มขึ้นในอนาคต
ตอบ วัยสูงอายุ (60 ปีขึ้นไป)
4. ปี พ.ศ. 2562 ประชากรในประเทศไทยทุกกลุ่มวัยมีจานวนประชากรรวมประมาณเท่าใด
ตอบ 65,000,000 คน
5. เมื่อพิจารณาข้อมูลข้างต้น นักเรียนสามารถคาดการณ์อะไรได้บ้างสาหรับจานวนประชากรแต่ละกลุ่มวัยในอนาคต
ตอบ ประชากรวัยเด็กมีจานวนลดลง ในขณะที่ประชากรวัยสูงอายุมจี านวนเพิ่มขึน้ และประชากรวัยแรงงานและประชากร

ที่จาแนกอายุไม่ได้ยงั คงมีแนวโน้มคงที่
สถิติ(1) ใบงาน กราฟเส้น(1)
4
การนาเสนอข้อมูลโดยใช้กราฟเส้น (line graph) เหมาะสาหรับการแสดงความสัมพันธ์ระหว่าง

ตัวแปรต้นและตัวแปรตามที่เป็นข้อมูลเชิงปริมาณ และต้องการแสดงแนวโน้มของข้อมูลที่เกิดขึ้น
เมื่อมีการขยายตัวของชุมชมเมืองและการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตจากสังคมเกษตรกรรมสู่สงั คมเมืองในหลายพื้นที่ รวมทั้งการส่งเสริม
การท่องเที่ยวของประเทศไทยทาให้มีนักท่องเที่ยวเพิ่มขึ้น ส่งผลให้ปริมาณขยะมูลฝอยที่เกิดขึ้นทั่วประเทศ เป็นดังนี้
ที่มา : กรมควบคุมมลพิษ (2562)
คาชี้แจง จากข้อมูลข้างต้น ให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายและตอบคาถามต่อไปนี้

1. ประเทศไทยมีแนวโน้มของปริมาณขยะมูลฝอยที่เกิดขึ้นทั้งหมด ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2560-2561 เป็นอย่างไร
ตอบ ประเทศไทยมีปริมาณขยะมูลฝอยที่เกิดขึน้ ทั้งหมดทั่วประเทศมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น ในปี พ.ศ. 2561

ประมาณ 27.93 ล้านตัน เพิ่มขึ้นร้อยละ 2.05 จาก พ.ศ. 2560 ที่มีปริมาณ 27.37 ล้านตัน
2. จากข้อ 1 นักเรียนคิดว่าปริมาณขยะมูลฝอยที่เปลี่ยนแปลงไปในทางตรงกันข้ามคืออะไร
ตอบ ปริมาณขยะมูลฝอยที่ถูกนาไปกาจัดอย่างถูกต้อง เนื่องจากมีปริมาณขยะมูลฝอยที่ถกู นาไปกาจัดอย่างถูกต้องลดลง

ในปี พ.ศ. 2561 ประมาณ 10.85 ล้านตัน ลดลงร้อยละ 0.84 จาก พ.ศ. 2560 ที่มีปริมาณ 11.69 ล้านตัน
3. เมื่อพิจารณาข้อมูลข้างต้น หลังปี พ.ศ. 2557 มีแนวโน้มในการนาขยะมูลฝอยไปใช้ประโยชน์เป็นอย่างไร
ตอบ เมื่อพิจารณาในช่วงหลัง พ.ศ. 2557 พบว่า การจัดการขยะมูลฝอยมีแนวโน้มดีขึ้น โดยมีปริมาณขยะที่มกี าร

นาไปใช้ประโยชน์เพิ่มขึ้น
สถิติ(1) ใบงาน กราฟเส้น(2)
4
จานวนพนักงานของบริษัทแห่งหนึ่งจาแนกตามลาดับเงินเดือน

1. จานวนพนักงานชายที่มีเงินเดือน 10,001-11,000 บาท กี่คน
ตอบ 11 คน
2. จานวนพนักงานหญิงที่มีเงินเดือน 13,001-14,000 บาท กี่คน
ตอบ 2 คน
3. จานวนพนักงานชายของบริษัทนี้มีมากกว่าหรือน้อยกว่าจานวนพนักงานหญิงกี่คน
ตอบ น้อยกว่า 3 คน
4. ลาดับเงินเดือนช่วงใดที่มีจานวนพนักงานรวมกันมากที่สุด
ตอบ เงินเดือน 10,001-11,000 บาท
5. ลาดับเงินเดือน 14,001-15,000 บาท มีจานวนพนักงานกี่คน
ตอบ 9 คน
สถิติ(1) ใบงาน ทบทวนแผนภูมริ ปู วงกลม
4
แผนภูมิรูปวงกลม (pie chart หรือ circular chart) เป็นการนาเสนอข้อมูลโดยการ

แบ่งพื้นที่ของวงกลมหนึ่งวงออกเป็นส่วน ๆ ตามสัดส่วนของข้อมูลที่ต้องการนาเสนอ
ผลสารวจความนิยมการดื่มนมของนักเรียนโรงเรียนประถมศึกษาแห่งหนึ่งในกรุงเทพมหานคร
1. ความนิยมของนักเรียนโรงเรียนประถมศึกษาแห่งนี้ ชอบดื่มนมชนิดใดมากที่สุด
ตอบ นมจืด
2. ความนิยมของนักเรียนที่ชอบดื่มนมเปรี้ยวต่างจากนักเรียนที่ชอบดื่มนมหวานกี่เปอร์เซ็นต์
ตอบ 10%
ถ้าจานวนนักเรียนที่ชอบดื่มนมช็อกโกแลต มีทั้งหมด 240 คน ดังนั้นโรงเรียนแห่งนี้จะมีนักเรียน

3. ทั้งหมดกี่คน
ตอบ 800 คน
4. ถ้าในโรงเรียนแห่งนี้มีนักเรียนทั้งหมด 500 คน ดังนั้นนักเรียนที่ชอบดื่มนมรสอื่น ๆ จะมีกี่คน
ตอบ 25 คน
สถิติ(1) ใบงาน การอ่านแผนภูมริ ปู วงกลม
4
จากแบบรายงานสถิติจานวนนักเรียนที่เข้าร่วมชุมนุมต่าง ๆ ของโรงเรียนฤทธาวิทยา โดยการเข้ากิจกรรม

ชุมนุมคนละหนึ่งชุมนุม จากชุมนุมที่มีให้เลือก 4 ชุมนุม พบว่านักเรียนสมัครเข้าร่วมชุมนุมต่าง ๆ ดังนี้
แผนภูมิแสดงจานวนนักเรียนที่เข้าร่วมชุมนุมใน 4 ชุมนุมของโรงเรียนฤทธาวิทยา

1. โรงเรียนฤทธาวิทยามีจานวนนักเรียนที่เข้าร่วมชุมนุมต่าง ๆ ทั้งหมดกี่คน
ตอบ 1,800 คน
ชุมนุมคณิตศาสตร์มีจานวนนักเรียนเข้าร่วมกิจกรรมของชุมนุม คิดเป็นกี่เท่าของจานวนนักเรียนที่เข้าร่วม
2. ชุมนุมศิลปะ
ตอบ 4 เท่า ของจานวนนักเรียนที่เข้าร่วมชุมนุมศิลปะ
3. ชุมนุมวิทยาศาสตร์มีจานวนนักเรียนเข้าร่วมกี่เปอร์เซ็นต์ของจานวนนักเรียนทั้งหมด
ตอบ 30% ของจานวนนักเรียนทั้งหมด
จานวนนักเรียนที่เข้าร่วมชุมนุมวิทยาศาสตร์มีมากกว่าจานวนนักเรียนที่เข้าร่วมชุมนุมดนตรี
4. คิดเป็นกี่เปอร์เซ็นต์ของจานวนนักเรียนทั้งหมด
ตอบ 10% ของจานวนนักเรียนทั้งหมด

สถิติ(1) ใบงาน การเขียนแผนภูมริ ปู วงกลม
4
จากการสารวจความคิดเห็นเกี่ยวกับกีฬาที่นักเรียนโรงเรียนสุขใจวิทยาคมชอบจานวน 2000 คน
โดยให้เลือกกีฬาคนละหนึ่งชนิด จากกีฬาที่มีให้เลือก 4 ชนิด ผลสารวจเป็นดังนี้
ชอบฟุตบอล 1,120 คน
ชอบแบดมินตัน 350 คน
ชอบกรีฑา 300 คน
และชอบวอลเลย์บอล 230 คน
คาชี้แจง จากข้อมูลข้างต้น ให้นักเรียนนาเสนอข้อมูลนีด้ ว้ ยแผนภูมริ ปู วงกลม
กีฬา จานวนนักเรียน(คน) ขนาดของมุมที่จุดศูนย์กลางของวงกลม(องศา)
1120
ฟุตบอล 1,120 × 360 ≈ 202
2000
350
แบดมินตัน 350 × 360 = 63
2000
300
กรีฑา 300 × 360 = 54
2000
230
วอลเลย์บอล 230 × 360 ≈ 41
2000
รวม 2,000 360
จากตาราง เขียนแสดงแผนภูมิรูปวงกลมได้ดังนี้ ..
แผนภูมิแสดงกีฬาที่นักเรียนโรงเรียนสุขใจวิทยาคมชอบ 4 ชนิด
วอลเลย์บอล
230 คน
กรีฑา
300 คน
ฟุตบอล
1120 คน
แบดมินตัน
350 คน
สถิติ(1) แบบทดสอบท้ายบท
4

1. ข้อใดต่อไปนี้ไม่เป็นคาถามทางสถิติ 4. จากข้อมูลข้างต้น นักเรียนคิดว่าแนวโน้มในการนอน
ก. นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 มีความสูงโดยเฉลี่ย โรงพยาบาลของผู้ป่วยเป็นอย่างไร
เป็นเท่าไร ก. จานวนวันในการนอนของผู้ป่วยจะเพิ่มขึ้นเมื่ออายุเพิ่มขึ้น
ข. ฉันออกกาลังกายวันละกี่นาที ข. จานวนวันในการนอนของผู้ป่วยจะลดลงเมื่ออายุเพิ่มขึ้น
ค. นักเรียนโรงเรียนเด็กดีวิทยาลัยส่วนใหญ่เดินทางมา ค. อายุไม่ส่งผลต่อจานวนวันในการนอนโรงพยาบาล
โรงเรียนโดยวิธีใด ง. สรุปไม่ได้
ง. เด็กไทยที่มีช่วงอายุระหว่าง 13-15 ปี ใช้เวลาใน
การอ่านหนังสือโดยเฉลี่ยวันละเท่าใด พิจารณาแผนภูมแิ ท่งต่อไปนี้ แล้วตอบคาถามข้อ 5
2. มาริโอ้นับจานวนรถยนต์ที่เข้ามาใช้บริการลานจอดรถ
ปริมาณการอ่านหนังสือของประชากร จาแนกตามกลุม่ วัย
แห่งหนึ่งใน 1 ชั่วโมง มาริโอ้ควรใช้กระบวนการเก็บ
รวบรวมข้อมูลโดยวิธีการใด
ก. วิธีการบันทึกข้อมูล
ข. วิธีการสัมภาษณ์
ค. วิธีการสอบถาม
ง. วิธีการสังเกต
พิจารณาแผนภูมริ ปู ภาพต่อไปนี้ แล้วตอบคาถามข้อ 3-4
จานวนวันในการนอนโรงพยาบาลเฉลีย่ ของผูป้ ว่ ยจาแนกตามกลุม่ อายุ
ที่มา : www.marketingoops.com
5. ปริมาณการอ่านหนังสือของประชากรกลุ่มวัยใดที่ต่างกัน
มากที่สุด
ก. วัยเด็กกับวัยทางาน
ข. วัยรุ่นกับวัยทางาน
กาหนดให้รูป แทนจานวนวันในการนอนโรงพยาบาลเฉลี่ย 1 วัน ค. วัยรุ่นกับวัยสูงอายุ
ที่มา : ทีดีอาร์ไอชวนอ่าน (2019)
ง. วัยเด็กกับวัยสูงอายุ
3. การนอนในโรงพยาบาลเฉลี่ยของผู้ป่วยอายุเท่าใดที่มี
จานวนวันในการนอนเท่ากัน และเท่ากันกี่วัน
ก. อายุ 40-59 กับอายุ 60 ปีขึ้นไป นอน 8 วัน
ข. อายุ 15-39 ปี กับอายุ 40-59 ปี นอน 7 วัน
ค. อายุต่ากว่า 15 ปีกับ อายุ 15-39 ปี นอน 4 วัน
ง. อายุต่ากว่า 15 ปีกับ อายุ 60 ปีขั้นไป
นอน 4 วัน
สถิติ(1) แบบทดสอบท้ายบท(ต่อ)
4
พิจารณาแผนภูมแิ ท่งต่อไปนี้ แล้วตอบคาถามข้อ 6 8. ในปี พ.ศ. 2557 อัตราการสูบบุหรี่รวมของประชากร

อัตราการเสียชีวติ จากอุบตั ิเหตุบนท้องถนนทัว่ โลก ไทยอายุ 15 ปีขึ้นไป เพิ่มขึ้นหรือลดลงร้อยละเท่าใด
ก. เพิ่มขึ้น ร้อยละ 0.76
ข. เพิ่มขึ้น ร้อยละ 1.5
ค. ลดลง ร้อยละ 0.76
ง. ลดลง ร้อยละ 0.15
พิจารณาแผนภูมวิ งกลมต่อไปนี้ แล้วตอบคาถามข้อ 9-10
มกราคม – 4 เมษายน 2563
6. ภูมิภาคใดบ้างที่มีอัตราการเสียชีวิตจากการเกิด
อุบัติเหตุบนท้องถนนลดลงจากปี 2013
ก. แอฟริกา, เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และอเมริกา
ข. แอฟริกา, ยุโรป และแปซิฟิกตะวันตก
ค. เมดิเตอร์เรเนียนตะวันออก, อเมริกา และยุโรป
ง. แปซิฟิกตะวันตก, อเมริกา และยุโรป
พิจารณากราฟเส้นต่อไปนี้ แล้วตอบคาถามข้อ 7-8 ที่มา : www.prachachat.net
9. ถ้าจานวนคนไทยที่ติดเชื้อในต่างจังหวัดจากการสัมผัส
ใกล้ชิดผู้ป่วยยืนยันมีทั้งหมด 340 คน ดังนั้นจานวน
คนไทยที่ติดเชื้อในต่างจังหวัดมีทั้งหมดกี่คน
ก. 600 คน
ข. 770 คน
ค. 810 คน
ง. 1,000 คน
10. จานวนคนไทยที่ติดเชื้อในต่างจังหวัดจากการประกอบ
อาชีพเสี่ยงมีมากกว่าหรือน้อยกว่าการสัมผัสผู้เดินทางจาก
7. จากกราฟ ข้อใดถูกต้อง ต่างประเทศคิดเป็นกี่เปอร์เซ็นต์
ก. มากกว่า 12%
ก. เพศหญิงมีอัตราการสูบบุหรี่มากกว่าเพศชาย
ข. มากกว่า 16%
ข. ปี พ.ศ. 2534-2557 ประชากรไทยอายุ 15 ปี
ค. น้อยกว่า 11%
ขึ้นไป เริ่มสูบบุหรี่ครั้งแรกในอายุที่ต่าลง
ง. น้อยกว่า 2%
ค. ปี พ.ศ. 2534-2557 แนวโน้มการสูบบุหรี่เพิ่มขึ้น
ง. ไม่มีข้อถูก เฉลย : 1. ข 2. ง 3. ค 4. ก 5. ค
6. ง 7. ข 8. ก 9. ค 10. ก
มาตรฐานการเรียนรูแ้ ละตัวชีว้ ดั
กลุ่มสาระการเรียนรูค้ ณิตศาสตร์
รายวิชาคณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
มาตรฐาน ค 1.1 เข้าใจความหลากหลายของการแสดงจานวน ระบบจานวน การดาเนินการของ

จานวน ผลที่เกิดขึ้นจากการดาเนินการ สมบัติของการดาเนินการ และนาไปใช้
ตัวชีว้ ดั
ค 1.1 ม.1/1 เข้าใจจานวนตรรกยะและความสัมพันธ์ของจานวนตรรกยะ และใช้สมบัติของจานวน
ตรรกยะในการแก้ปัญหาคณิตศาสตร์และปัญหาในชีวิตจริง
ค 1.1 ม.1/2 เข้าใจและใช้สมบัติของเลขยกกาลังที่มีเลขชี้กาลังเป็นจานวนเต็มบวกในการแก้ปัญหา
คณิตศาสตร์และปัญหาในชีวิตจริง
ค 1.1 ม.1/3 เข้าใจและประยุกต์ใช้อัตราส่วน สัดส่วนและร้อยละ ในการแก้ปัญหาคณิตศาสตร์
และปัญหาในชีวิตจริง
มาตรฐาน ค 1.3 ใช้นิพจน์ สมการ และอสมการ อธิบายความสัมพันธ์หรือช่วยแก้ปัญหาที่กาหนดให้
ค 1.3 ม.1/1 เข้าใจและใช้สมบัติของการเท่ากันและสมบัติของจานวน เพื่อวิเคราะห์และแก้ปัญหา
โดยใช้สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว
ค 1.3 ม.1/2 เข้าใจและใช้ความรู้เกี่ยวกับกราฟในการแก้ปัญหาคณิตศาสตร์และปัญหาในชีวิตจริง
ค 1.3 ม.1/3 เข้าใจและใช้ความรู้เกี่ยวกับความสัมพันธ์เชิงเส้นในการแก้ปัญหาคณิตศาสตร์และ
ปัญหาในชีวิตจริง
มาตรฐาน ค 2.2 เข้าใจและวิเคราะห์รูปเรขาคณิต สมบัติของรูปเรขาคณิต ความสัมพันธ์ระหว่าง

รูปเรขาคณิต และทฤษฎีบททางเรขาคณิต และนาไปใช้
ค 2.2 ม.1/1 ใช้ความรู้ทางเรขาคณิตและเครื่องมือ เช่น วงเวียนและสันตรง รวมทั้งโปรแกรม
The Geometer’s Sketchpad หรือโปรแกรมเรขาคณิตพลวัตอื่น ๆ เพื่อสร้าง
รูปเรขาคณิต ตลอดจนนาความรู้เกี่ยวกับการสร้างนี้ไปประยุกต์ใช้ในการแก้ปัญหาใน
ชีวิตจริง
มาตรฐานการเรียนรูแ้ ละตัวชีว้ ดั (ต่อ)
กลุ่มสาระการเรียนรูค้ ณิตศาสตร์
รายวิชาคณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
(ต่อ)
มาตรฐาน ค 2.2 เข้าใจและวิเคราะห์รูปเรขาคณิต สมบัติของรูปเรขาคณิต ความสัมพันธ์ระหว่าง
รูปเรขาคณิต และทฤษฎีบททางเรขาคณิต และนาไปใช้
ค 2.2 ม.1/2 เข้าใจและใช้ความรู้ทางเรขาคณิตในการวิเคราะห์หาความสัมพันธ์ระหว่างรูปเรขาคณิต
สองมิติและรูปเรขาคณิตสามมิติ
มาตรฐาน ค 3.1 เข้าใจกระบวนการทางสถิติ และใช้ความรู้ทางสถิติในการแก้ปัญหา
ค 3.1 ม.1/1 เข้าใจและใช้ความรู้ทางสถิติในการนาเสนอข้อมูลและแปลความหมายข้อมูล รวมทั้ง
นาสถิติไปใช้ในชีวิตจริงโดยใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสม
ใบงานตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชีว้ ัด

2465AF8357A1FBC22FA11875390DF16E444C1EFC_เฉลย ใบงานคณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เทอม 2 หลักสูตรฉบับปรับปรุง 2560

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

2465AF8357A1FBC22FA11875390DF16E444C1EFC_เฉลย ใบงานคณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เทอม 2 หลักสูตรฉบับปรับปรุง 2560

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ใบงานรายวิชาพื้นฐาน

คาชี้แจง 1. ให้นักเรียนยกตัวอย่างนิพจน์พชี คณิตมา 5 นิพจน์ คาตอบมีได้หลากหลาย เช่น 2x, x + 5, 3x – 1 เป็นต้น

นิพจน์พีชคณิต ประกอบด้วย ค่าคงตัวและตัวแปร

คาชี้แจง 2. ให้นักเรียนหาค่าของนิพจน์พชี คณิตต่อไปนี้

1. 80(x + 13) เมื่อ x = 7 2. (4m + 1)(10m) เมื่อ m = 2

คาชี้แจง 1. ให้นักเรียนโยงเส้นจับคู่นพิ จน์กบั รูปอย่างง่ายของนิพจน์ในแต่ละข้อทางขวาให้ถกู ต้อง

คาชี้แจง 2. ให้นักเรียนกระจายนิพจน์ในแต่ละข้อต่อไปนี้โดยใช้สมบัตกิ ารแจกแจง

สมการ (equation) เป็นประโยคที่แสดงการเท่ากันของจานวนหรือนิพจน์พีชคณิต

คาตอบของสมการ คือ จานวนที่แทนตัวแปรในสมการแล้วทาให้ได้สมการที่เป็นจริง

คาชีแ้ จง ให้นักเรียนหาคาตอบของสมการต่อไปนี้ โดยวิธลี องแทนค่าตัวแปร

ดังนั้น คาตอบของสมการ −y = 0 คือ 0

คาชีแ้ จง ให้นักเรียนเติมจานวนลงในช่องว่างให้ถกู ต้อง พร้อมบอกสมบัตกิ ารเท่ากัน

สมการที่สามารถจัดให้อยู่ในรูป ax + b = 0 เมื่อ x เป็นตัวแปร a, b เป็นค่าคงตัว และ a ≠ 0

แทน x ด้วย 36 ในสมการ x − 12 = 24

แทน k ด้วย -13 ในสมการ 0.3k = −3.9

จะได้ 0.3 × (−13) = −3.9

−3.9 = −3.9 ซึ่งเป็นสมการที่เป็นจริง

ดังนั้น -13 เป็นคาตอบของสมการ 0.3k = −3.9

แทน x ด้วย 5 ในสมการ 5x − 12 = 13

3. 4x + 6 = x − 24 4. −0.5z − 0.2 = 0.8

จะได้ 4(−10) + 6 = −10 − 24

−34 = −34 ซึ่งเป็นสมการที่เป็นจริง

ดังนั้น -10 เป็นคาตอบของสมการ 4x + 6 = x − 24

คาชี้แจง ให้นักเรียนเขียนสมการจากปัญหาในแต่ละข้อต่อไปนี้ เมื่อกาหนดให้ x แทนจานวนที่ตอ้ งการหา

2. ผลคูณของจานวนจานวนหนึ่งกับสิบสองเท่ากับหนึ่งร้อยแปด 12x = 108

ญาญ่ามีเงินอยู่ 500 บาท พ่อให้เงินอีกจานวนหนึ่ง

6. อีกเจ็ดปี ข้าวหอมจะมีอายุครบ 25 ปี จงหาอายุ

8. เมื่อ 4 ปีที่แล้ว ข้าวสวยมีอายุ 21 ปี ปัจจุบันข้าวสวย

(แนวคาตอบหน้า 50) นักเรียนจะสังเกตเห็นว่าการแก้โจทย์ปัญหาโดยใช้สมการทาได้ตามลาดับ ดังนี้ ..

จานวนคี่สามจานวนที่เรียงติดกันจากน้อยไปมาก คือ x – 2, x และ x + 2

เนื่องจากผลบวกของจานวนคี่สามจานวนที่เรียงติดกันนั้น เป็น 309

คาชี้แจง ให้นักเรียนแสดงวิธหี าคาตอบ

ข้าวหอมมีเงินอยู่ 120 บาท แม่ให้เงินอีกจานวนหนึ่ง ได้เป็น 120 + x บาท

ทาให้ข้าวหอมมีเงินเป็น 975 บาท

จะได้สมการเป็น 120 + x = 975

2. บีมีเงิน 450 บาท สามเท่าของจานวนเงินส่วนที่เอมีมากกว่าบี เท่ากับ 120 บาท จงหาว่าเอมีเงินกีบ่ าท

และสามเท่าของจานวนเงินส่วนที่เอมีมากกว่าบี เท่ากับ 120 บาท

จะได้สมการเป็น 3 x − 450 = 120

ตรวจสอบ ถ้าเอมีเงิน 490 บาท จานวนเงินส่วนที่เอมีมากกว่าบีเท่ากับ 490 – 450 = 40 บาท

ดังนั้น สามเท่าของเงินจานวนนี้ เท่ากับ 3(40) = 120 บาท ซึ่งเป็นจริงตามเงื่อนไขในโจทย์

ดังนั้น เอมีเงิน 490 บาท

3. ดิวมีเหรียญห้าบาทและเหรียญสองบาทรวมกันได้ 30 เหรียญ คิดเป็นเงินทั้งสิ้น 144 บาท ดิวมีเหรียญห้าบาทกี่เหรียญ

มีเหรียญสองบาท 30 – x เหรียญ คิดเป็นเงิน 2(30 – x) บาท

และคิดเป็นเงินทั้งสิ้น 144 บาท

ตรวจสอบ ถ้าดิวมีเหรียญห้าบาท 28 เหรียญ มีเหรียญสองบาทจานวน 30 – 28 = 2 เหรียญ นั่นคือดิวมีเหรียญรวมกันได้ 30 เหรียญ

ดังนั้น คิดเป็นเงินทั้งสิน้ 5(28) + 2(2) = 144 บาท ซึ่งเป็นจริงตามเงื่อนไขในโจทย์

ดังนั้น ดิวมีเหรียญห้าบาทจานวน 28 เหรียญ

เมื่อ 10 ปีที่แล้ว มิ้นมีอายุ 27 ปี

3. ปัจจุบันคุณพ่อมีอายุ 56 ปี เมื่อ 6 ปีที่แล้วแดนมีอายุเป็น

วิธีทา ให้ x แทนอายุปัจจุบันของแดน

3. ดินสอหนึ่งแท่งราคาถูกกว่าปากกาหนึ่งด้ามอยู่ 12 บาท ถ้าซื้อดินสอ 5 แท่ง และปากกา 6 ด้าม รวมเป็นเงิน 182 บาท

ซื้อปากกา 6 ด้าม เป็นเงิน 6x บาท

ซื้อปากกาและดินสอ รวมเป็นเงินทั้งหมด 182 บาท

ตรวจสอบ ถ้าซื้อปากการาคาด้ามละ 22 บาท เนื่องจากดินสอหนึง่ แท่งราคาถูกกว่าปากกาหนึ่งด้ามอยู่ 12 บาท

จะคิดเป็นเงิน (5 x 10) + (6 x 22) = 182 บาท ซึ่งเป็นจริงตามเงื่อนไขในโจทย์

ดังนั้น ดินสอราคาแท่งละ 10 บาท และปากการาคาด้ามละ 22 บาท

คาชี้แจง ให้นกั เรียนเลือกคาตอบทีถ่ กู ต้องทีส่ ุดเพียงข้อเดียว

คาชี้แจง ให้นักเรียนเขียนอัตราส่วนจากข้อความทีก่ าหนดให้ตอ่ ไปนี้

2. สมุดปกแข็ง 3 เล่ม ราคา 45 บาท 3 : 45

3. ปากกา 1 โหล ราคา 96 บาท 1 : 96 หรือ 12 : 96

7. ไข่ไก่ราคาโหลละ 34 บาท 1 : 34 หรือ 12 : 34

ชงโอวัลตินโดยใช้โอวัลติน 2 ช้อนโต๊ะ น้าตาล 1 ช้อนโต๊ะ

9. ละลายน้าตาลทราย 1 กิโลกรัมในน้าสะอาด 1 ลิตร 1:1

10. แม่ซื้อมะม่วงและฝรั่งอย่างละ 4 กิโลกรัม 4:4