1

ตอนที่ 1 ส่วนประกอบของวงกลม

รัศมีของวงกลม คือ ส่วนของเส้นตรงที่มีจุดปลายอยู่บนเส้นรอบวงและจุดศูนย์กลางของวงกลม

คอร์ด คือ ส่วนของเส้นตรงที่มีจุดปลายทั้งสองจุดอยู่บนเส้นรอบวงของวงกลม
เส้นผ่านศูนย์กลาง คือ ส่วนของเส้นตรงที่ผ่านจุดศูนย์กลางของวงกลม และมีจุดปลายทั้งสองจุดอยู่บนเส้นรอบวงของ
วงกลม
เส้นสัมผัสวงกลม คือ เส้นตรงที่ตัดเส้นรอบวงของวงกลมเพียงหนึ่งจุด มีคุณสมบัติตั้งฉากกับรัศมี ณ จุดสัมผัส

เป็น จุดศูนย์กลางของวงกลม
เป็น เส้นผ่านศูนย์กลางของวงกลม
เป็น รัศมีของวงกลม
เป็น คอร์ดวงกลม
เป็น เส้นสัมผัสวงกลม
• เส้นผ่านศูนย์กลางจะยาวเป็น เท่าของรัศมี
• คอร์ดที่ยาวที่สุดคือ .

ม . 3 ท ฤ ษ ฎี ว ง ก ล ม จัดทำโดย นายภากร อุปธิ

 2

ตอนที่ 2 มุมทีจ่ ุดศูนย์กลาง มุมในส่วนโค้ง และมุมในครึ่งวงกลม

มุมที่จุดศูนย์กลาง คือ มุมที่มีจุดศูนย์กลางของวงกลมเป็นจุดยอดมุมและแขนทั้งสองข้างของมุมตัดวงกลม

มุมในส่วนโค้งของวงกลม คือ มุมที่มีจุดบนเส้นรอบวงของวงกลมเป็นจุดยอดมุมและแขนทั้งสองข้างของมุมตัดวงกลม

มุมในครึ่งวงกลม คือ มุมในส่วนโค้งของวงกลม ที่มีแขนทั้งสองข้างผ่านจุดปลายของเส้นผ่านศูนย์กลางของวงกลม

ม . 3 ท ฤ ษ ฎี ว ง ก ล ม จัดทำโดย นายภากร อุปธิ

 3

ทฤษฎีบทที่ 1
ในวงกลมเดียวกัน มุมที่จุดศูนย์กลาง จะมีขนาดเป็นสองเท่าของมุมในส่วนโค้งของวงกลมที่รองรับด้วยส่วน
โค้งเดียวกัน

ตัวอย่างที่ 1 จากรูป กำหนดให้จุด O เป็นจุดศูนย์กลางของวงกลม จงหาค่า x

1)

2)

ม . 3 ท ฤ ษ ฎี ว ง ก ล ม จัดทำโดย นายภากร อุปธิ

 4

3)

ˆ เป็นมุมในส่วนโค้งของวงกลมและมีขนาดเท่ากับ
ตัวอย่างที่ 2 จากรูป จุด O เป็นจุดศูนย์กลางของวงกลม ACB
50 จงหาขนาดของมุม OAB

แบบฝึกหัดที่ 1
ˆ และ OCB
1. จากรูปจุด O เป็นจุดศูนย์กลางของวงกลม และ BAC = 50 จงหาขนาดของ BOC ˆ

ม . 3 ท ฤ ษ ฎี ว ง ก ล ม จัดทำโดย นายภากร อุปธิ

 5

2. จากรูป กำหนดให้จุด O เป็นจุดศูนย์กลางของวงกลม จงเติมคำตอบในช่องว่าง

1)

x = ............

2)

x = ............

3)
a = ............ , b = ............

4)
x = ............ , y = ............

5)

x = ............ , y = ............

ม . 3 ท ฤ ษ ฎี ว ง ก ล ม จัดทำโดย นายภากร อุปธิ

 6

6)

x = ............ , y = ............

ทฤษฎีบทที่ 2
ในวงกลมเดียวกัน มุมในส่วนโค้งของวงกลมที่รองรับด้วยส่วนโค้งเดียวกัน จะมีขนาดเท่ากัน

ˆ
ตัวอย่างที่ 3 จากรูป กำหนดให้ ABC = 40 จงหาขนาดของ ADC

ม . 3 ท ฤ ษ ฎี ว ง ก ล ม จัดทำโดย นายภากร อุปธิ

 7

แบบฝึกหัดที่ 2
1. จงหาค่าของตัวแปรซึ่งแทนขนาดของมุมในรูป
1) 5)
h

c = ............ , d = ............ h = ............

2) 6)

x = ............ , y = ............ x = ............ , y = ............

3) 7)

a = ............ , b = ............ x = ............ , y = ............

4) 8)

e = ............ , g = ............ i = ............ , h = ............

f = ............

ม . 3 ท ฤ ษ ฎี ว ง ก ล ม จัดทำโดย นายภากร อุปธิ

 8

ทฤษฎีบทที่ 3
มุมในครึ่งวงกลมมีขนาดเป็นหนึ่งมุมฉาก หรือ 90

ตัวอย่างที่ 4 จากรูปกำหนดให้ AB เป็นเส้นผ่านศูนย์กลาง จงหาขนาดของมุม ˆ

ACB

ม . 3 ท ฤ ษ ฎี ว ง ก ล ม จัดทำโดย นายภากร อุปธิ

 9

แบบฝึกหัดที่ 3
1. จากรูป กำหนดให้จุด O เป็นจุดศูนย์กลางของวงกลม จงหาค่าของตัวแปรซึ่งแทนขนาดของมุมในรูป
1) 2)

3) 4)

5) 6)

ม . 3 ท ฤ ษ ฎี ว ง ก ล ม จัดทำโดย นายภากร อุปธิ

 10

ทฤษฎีบทที่ 4
มุมที่อยู่ตรงข้ามกันของรูปสี่เหลี่ยมแนบในวงกลม มีผลบวกเท่ากับสองมุมฉาก หรือ 180

จากรูป จะได้ว่า 1ˆ + 3ˆ = 180

2ˆ + 4ˆ = 180
ตัวอย่างที่ 5 จากรูป จงหาค่าของ x

ตัวอย่างที่ 6 จากรูปที่กำหนดให้ จงหาค่าของ x

ม . 3 ท ฤ ษ ฎี ว ง ก ล ม จัดทำโดย นายภากร อุปธิ

 11

ตัวอย่างที่ 7 จากรูปที่กำหนดให้ จงหาค่าของ x

แบบฝึกหัดที่ 4
1. จากรูปที่กำหนดให้ จงหาค่าของตัวแปรซึ่งแทนขนาดของมุมในรูป
1) 2)

3) 4)

ม . 3 ท ฤ ษ ฎี ว ง ก ล ม จัดทำโดย นายภากร อุปธิ

 12

ตอนที่ 3 เส้นสัมผัสและคอร์ด
ทฤษฎีบทที่ 5
ส่วนของเส้นตรงที่ลากจากจุดศูนย์กลางไปตั้งฉากกับคอร์ด จะแบ่งครึ่งคอร์ดนั้นด้วย

ตัวอย่างที่ 8 กำหนดให้จุด O เป็นจุดศูนย์กลางของวงกลม OB ยาว 2 หน่วย และ OBC = 30

จงหาความสูงของ AOB

ม . 3 ท ฤ ษ ฎี ว ง ก ล ม จัดทำโดย นายภากร อุปธิ

 13

ทฤษฎีบทที่ 6
เส้นสัมผัสวงกลม จะตั้งฉากกับรัศมีของวงกลมที่จุดสัมผัส

ทฤษฎีบทที่ 7
ส่วนของเส้นตรงที่ลากจากจุดภายนอกวงกลมมาสัมผัสกับวงกลมมีได้สองเส้น และมีความยาวเท่ากัน

ม . 3 ท ฤ ษ ฎี ว ง ก ล ม จัดทำโดย นายภากร อุปธิ

 14

ตัวอย่างที่ 9 จากรูป AB สัมผัสวงกลมที่จุด A จงหาขนาดของ ˆ

AOC

ตัวอย่างที่ 10 จากรูป BC สัมผัสวงกลมที่จุด B จงหาขนาดของ ˆ

ABC

ม . 3 ท ฤ ษ ฎี ว ง ก ล ม จัดทำโดย นายภากร อุปธิ