1

การวัดค่ากลางของข้อมูล

ประชากร (Population) หมายถึง ข้อมูลทัง้ หมดที่ต้องการจะศึกษา เช่น น้ำหนักของนักเรียนโรงเรียน

บ้านเทอดไทย , รายได้ต่อวันประชากรจังหวัดเชียงราย เป็นต้น
(กลุ่ม)ตัวอย่าง (Sample) หมายถึง ข้อมูลบางส่วนของประชากรที่ต้องการจจะศึกษา เช่น น้ำหนักของ
นักเรียนชั้นม.6 โรงเรียนบ้านเทอดไทย , รายได้ต่อวันประชากรอำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย เป็นต้น
แผนภาพอธิบายความสัมพันธ์ของประชากรและตัวอย่าง
ประชากร
ตัวอย่าง 2
ตัวอย่าง 1 ตัวอย่าง 3

ตัวอย่าง 4 ตัวอย่าง 5

แบบฝึกหัดที่ 1
จงยกตัวอย่าง กลุ่มตัวอย่าง จากประชากรที่กำหนดให้ อย่างน้อย 2 กลุ่ม
1) นักเรียนชั้นม.6 โรงเรียนบ้านเทอดไทย

2) ครูโรงเรียนบ้านเทอดไทย
 2

ค่ากลางของข้อมูล หมายถึง ค่าที่เป็นตัวแทนของข้อมูล ค่ากลางของข้อมูลในระดับมัธยมศึกษา มี 3 ชนิด

ได้แก่ ค่าเฉลี่ยเลขคณิต (Arithmetic mean) , มัธยฐาน (Median) และ ฐานนิยม (Mode)

ค่าเฉลี่ยเลขคณิต
ค่าเฉลีย่ เลขคณิต (Arithmetic mean) หาได้จาก ผลรวมของข้อมูลทั้งหมด หารด้วย จำนวนข้อมูล
1) ค่าเฉลี่ยเลขคณิตของข้อมูลที่ยังไม่แจกแจงความถี่ (ข้อมูลดิบ)
ประชากร

กลุ่มตัวอย่าง

ตัวอย่างที่ 1 จงหาค่าเฉลี่ยเลขคณิตของข้อมูลต่อไปนี้
12 15 16 12 10 18 10 12 13 9

ตัวอย่างที่ 2 จากการสำรวจค่าขนมรายวันของนักเรียนชั้นป.6 โรงเรียนบ้านเทอดไทยพบว่า นักเรียนชั้นป.6/1

ได้ค่าขนมรายวันดังนี้
15 15 20 30 50 40 50 10 10 2,000
จงหาค่าเฉลี่ยเลขคณิตของค่าขนมรายวันของนักเรียนชั้นป.6/1
 3

2) ค่าเฉลี่ยเลขคณิตแบบถ่วงน้ำหนัก ใช้สำหรับชุดข้อมูลทีข่ ้อมูลแต่ละตัว มีความสำคัญ (น้ำหนัก/

หน่วยกิต) ไม่เท่ากัน

ตัวอย่างที่ 3 ผลการเรียนของนักเรียนคนหนึ่งเป็นดังนี้
วิชา คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ ภาษาไทย ภาษาจีน ศิลปะ
หน่วยกิต 2 2 1.5 1.5 1
เกรด 3 3.5 4 4 3
จงหาเกรดเฉลี่ย

3) ค่าเฉลี่ยเลขคณิตของข้อมูลที่แจกแจงความถี่แล้ว

x f
x1 f1
x2 f2
x3 f3

xn หรือ xN f n หรือ f N
 4

ตัวอย่างที่ 4 จงหาค่าเฉลี่ยเลขคณิตของข้อมูลต่อไปนี้

x f
10 5
12 5
14 10
15 10
20 10

แบบฝึกหัดที่ 2
1. จงหาค่าเฉลี่ยของข้อมูลจากประชากรกลุม่ หนึง่ ดังนี้ 1, 3, 2, 2, 5, 3, 4, 4, 3

2. ส่วนสูงของนักเรียนชั้นม.4/1 จำนวน 8 คน จากทั้งหมด 40 คน วัดได้ดังนี้ 112, 120, 114, 122, 112,

110, 114, 112 จงหาค่าเฉลี่ยเลขคณิต

3. จงหาค่า a ของข้อมูล 6, 8, a , 7, 7, 3 ซึง่ มี x =6

4. ข้อมูลชุดหนึ่งมี 8 ตัว มีค่าเฉลี่ยเลขคณิตเป็น 11 ถ้ามีข้อมูล 29 เพิ่มมาอีกหนึง่ ตัว จงหาค่าเฉลี่ยเลขคณิต

ใหม่
 5

5. ข้อมูลชุดหนึ่งมี 11 ตัว มีค่าเฉลี่ยเลขคณิตเป็น 30 ถ้ามีนำข้อมูล 30 ออกไปหนึง่ ตัว จงหาค่าเฉลี่ยเลขคณิต

ใหม่

6. ข้อมูลชุดหนึ่งมี 10 ตัว มีค่าเฉลี่ยเลขคณิตเป็น 12 ปรากฎว่าข้อมูลผิดไป 1 ตัว ข้อมูลจริงคือ 3

อ่านผิดเป็น 8 จงหาค่าเฉลี่ยเลขคณิตที่ถูกต้อง

7. ข้อมูลชุดหนึ่งมี 10 ตัว มีค่าเฉลี่ยเลขคณิตเป็น 25 ปรากฎว่าข้อมูลผิดไป 1 ตัว ข้อมูลจริงคือ 27

อ่านผิดเป็น 1 จงหาค่าเฉลี่ยเลขคณิตที่ถูกต้อง

8. นักเรียนชั้นม.6/10 มีจำนวน 50 คน เป็นนักเรียนชาย 20 คน ในการสอบวิชาเต้น tiktok นักเรียนชายสอบ

ได้คะแนนเฉลี่ย 75 คะแนน นักเรียนหญิงสอบได้คะแนนเฉลี่ย 60 คะแนน จงหาค่าเฉลี่ยเลขคณิตของคะแนน
สอบวิชาเต้น tiktok ของนักเรียนชั้นม.6/10
 6

9. จากการสำรวจน้ำหนักของนักเรียนชั้นม.2 ในแต่ละห้อง ได้ข้อมูลดังตารางต่อไปนี้

ห้อง จำนวนนักเรียน ( n ) น้ำหนักเฉลี่ย ( x )
2/1 18 40
2/2 20 42
2/3 20 41
2/4 22 40
จงหาค่าเฉลี่ยเลขคณิตของน้ำหนักของนักเรียนชั้น ม.2

10. ในปี 2545 ค่าเฉลี่ยเลขคณิตของอายุของพนักงานโรงงานแห่งหนึง่ เป็น 35 ปี ในปีต่อมาบริษัทรับพนักงาน

เพิ่ม 5 คน ซึ่งมีอายุเฉลี่ย 30 ปี ทำให้โรงงานแห่งนี้มีพนักงาน 30 คน จงหาค่าเฉลี่ยเลขคณิตของอายุของ
พนักงาน ณ ปัจจุบัน
 7

มัธยฐาน
มัธยฐาน (Median) เป็นค่ากลางของข้อมูลซึง่ อยู่ตรงกึง่ กลางของข้อมูลทีเ่ รียงแล้ว
ขั้นตอนการหามัธยฐาน
1. เรียงข้อมูลจากน้อยไปมาก (หรือมากไปน้อยก็ได้)
N +1
2. หาตำแหน่งของมัธยฐาน จาก
2
**3. มัธยฐานคือข้อมูลในตำแหน่งที่ N + 1
2
ตัวอย่างที่ 5 จงหาค่ามัธยฐานของข้อมูลต่อไปนี้ 10, 7, 11, 5, 8

ตัวอย่างที่ 6 จงหาค่ามัธยฐานของข้อมูลต่อไปนี้ 20, 25, 22, 22, 21, 20

แบบฝึกหัดที่ 3
1. จงหาค่ามัธยฐานของข้อมูลต่อไปนี้ 15, 15, 20, 30, 50, 40, 50, 10, 10, 2000

2. ข้อมูลชุดหนึ่ง เรียงจากน้อยไปมากได้ดังนี้ 8 11 15 18 25 a 36 41 47 53 ถ้าข้อมูลชุดนี้มีค่ามัธย

ฐานเท่ากับ 28 จงหาค่าของ 5a
 8

3. ข้อมูลชุดหนึ่งเรียงจากน้อยไปมากได้ดังนี้ 74 78 80 80 a 90 90 b ถ้าข้อมูลชุดนี้มพี ิสัย

เท่ากับ 18 และมัธยฐานเท่ากับ 85 จงหาค่าของ a + b

4. ในการสอบครั้งหนึ่งมีผเู้ ข้าสอบ 3 คน พบว่า ค่าเฉลี่ยเลขคณิตเท่ากับ 67 มัธยฐานเท่ากับ 65 และพิสัย

เท่ากับ 16 จงหาคะแนนของผู้ทสี่ อบได้คะแนนสูงสุด

5. จงหามัธยฐานของข้อมูลต่อไปนี้
3 7 3 5
4 6 4 3
5 0 2 2 1
6 0 1

*6. กำหนดให้ข้อมูลชุดหนึ่ง คือ 10, 3, x , 6, 6 ถ้าค่าเฉลี่ยเลขคณิตของข้อมูลชุดนี้ มีค่าเท่ากับมัธยฐาน

จงหาค่า x (O–net 50)
 9

ฐานนิยม
ฐานนิยม (Mode) เป็นค่ากลางของข้อมูลซึง่ คือข้อมูลทีม่ ีความถี่มากที่สุด ในกรณีที่มีข้อมูลทีม่ ีความถี่สูงสุด
2 ค่า ข้อมูลชุดนั้นจะมีฐานนิยม 2 ค่า แต่ถ้ามีฐานนิยมเกิน 2 ค่า จะถือว่าไม่มีฐานนิยม

ตัวอย่างที่ 7 จงหาฐานิยมของข้อมูลต่อไปนี้
1, 4, 4, 5, 7, 9 ฐานนิยมคือ
2, 2, 3, 4, 5, 5, 8 ฐานนิยมคือ
5, 8, 4, 3, 7, 4, 3, 6 ฐานนิยมคือ
9, 9, 9, 9, 9, 9, 9, 9 ฐานนิยมคือ
1, 1, 4, 4, 8, 8, 6, 7 ฐานนิยมคือ

แบบฝึกหัดที่ 4
1. จากข้อมูล 8, 14, 17, 20, 22, 23, 24, 28, 32, 32, 34, 36, 44, 44, 44, 47, 47, 51, 53 จงหาผลต่างของ
ฐานนิยมและมัธยฐาน

2. คนกลุ่มหนึง่ มีจำนวน 5 คน คิดอายุเฉลี่ยได้ 19 ปี ฐานนิยมเป็น 12 และ 13 จงหาพิสัยของอายุของคนกลุ่ม

นี้
 10

3. ข้อมูลชุดหนึ่งเรียงจากน้อยไปมากได้ดังนี้ 10 20 30 30 a b 60 60 90 120 ถ้าฐานนิยมและมัธย

ฐานของข้อมูลชุดนีเ้ ป็น 30 และ 40 ตามลำดับ จงหาค่า b

4. ครอบครัวหนึง่ มีบุตร 4 คน บุตร 2 คนน้ำหนักเท่ากันและมีน้ำหนักน้อยกว่าบุตรอีก 2 คน ถ้าน้ำหนักของ

บุตรทัง้ 4 คน มีฐานนิยม มัธยฐาน และพิสัย เท่ากับ 45, 47.5, และ 7 กิโลกรัม ตามลำดับ จงหาค่าเฉลี่ยของ
น้ำหนักของบุตรทัง้ 4 คน (O–net 49)