BỐ CỤC CỦA VĂN BẢN.

* Mục tiêu bài học:

- Hs nắm được bố cục văn bản, đặc biệt là cách sắp xếp các
nội dung trong phần Thân bài.
- Biết xây dựng bố cục văn bản mạch lạc, phù hợp với đối
tượng và nhận thức người đọc.
I.BỐ CỤC CỦA VĂN BẢN LÀ GÌ?
A. Tìm hiểu: Đọc văn bản và trả lời câu hỏi : SGK/24.
1. Văn bản chia ba phần :
- Phần 1: Từ đầu đến không màng danh lợi: Giới thiệu thầy Chu
Văn An.
- Phần 2: Tiếp theo đến không cho vào thăm: Chứng minh ông
Chu Văn An là người đạo cao, đức trọng.
- Phần 3: Còn lại : Tình cảm mọi người dành cho Thầy.
2. Nhiệm vụ từng phần:
- Mở bài: Nêu vấn đề.
- Thân bài: Trình bày từng khía cạnh của vấn đề.
- Kết bài: Tổng kết lại vấn đề.
3. Mỗi phần đều có chức năng, nhiệm vụ riêng nhưng phải phù
hợp với nhau.
B.Kết luận: Ghi nhớ chấm 1, chấm 2- SGK/25
II.CÁCH BỐ TRÍ, SẮP XẾP NỘI DUNG PHẦN THÂN BÀI
CỦA VĂN BẢN:
A. Tìm hiểu: SGK/25.
1.Phần thân bài văn bản Tôi đi học nội dung được sắp xếp:
- Theo sự hồi tưởng những kỷ niệm về buổi tựu trường đầu
tiên của tác giả. Các cảm xúc lại được sắp xếp theo thứ tự thời
gian: những cảm xúc trên đường đến trường, những cảm xúc
khi bước vào lớp học.
- Sắp xếp theo sự liên tưởng đối lập những cảm xúc về cùng
một đối tượng trước đây và buổi tựu trường đầu tiên.
2. Tâm trạng của cậu bé Hồng trong văn bản Trong lòng mẹ của
Nguyên Hồng.
- Tình thương mẹ và thái độ căm ghét cực độ những cổ tục đã
đày đọa mẹ mình của cậu bé Hồng khi nghe bà cô cố tình bịa
chuyện nói xấu mẹ em.
- Niềm vui sướng cực độ của cậu bé Hồng khi được ở trong
long mẹ.
3. Một số trình tự khi miêu tả thường gặp:
- Tả phong cảnh: có thể sắp xếp theo thứ tự không gian.
- Tả người, vật, con vật: chỉnh thể- bộ phận.
- Tả người: Tình cảm, cảm xúc.
 4. Cách sắp xếp sự việc trong phần thân bài khi viết về ông Chu
Văn An:
- Các sự việc nói về ông Chu Văn An là người tài cao.
- Các sự việc nói về ông Chu Văn An là người đạo đức, được
học trò kính trọng.
B. Kết luận : Ghi nhớ chấm 3 - SGK/25.

III. LUYỆN TẬP:

1.Bài tập 1.SGK/26.Phân tích cách trình bày ý trong các đoạn
trích:
a. Trình bày theo thứ tự không gian: nhìn xa – đến gần – đến tận
nơi – đi xa dần.
b. Trình bày theo thứ tự thời gian: về chiều, lúc hoàng hôn.
c. Hai luận cứ được sắp xếp theo tầm quan trọng của chúng đối
với luận điểm cần chứng minh.
2.Bài tập 2.SGK/27.Có thể trình bày các ý và sắp xếp như sau:
- Từ chạnh lòng – tủi thân – căm giận cổ tục – sung sướng được ở
trong lòng mẹ.
3. Bài tập 3. SGK/27. Cách sắp xếp chưa hợp lý, cần sửa lại.
- Phải giải thích câu tục ngữ trước rồi mới chứng minh tính đúng
đắn của câu tục ngữ.
 - Phần (b) cần giải thích nghĩa đen trước rồi đến nghĩa bóng của
câu tục ngữ.
- Phần ( a) sắp xếp ý cần chứng minh:
+ Những người thường xuyên chịu khó hòa mình vào đời sống
sẽ nắm chắc tình hình, học hỏi được nhiều điều bổ ích.
+ Các vị lãnh tụ bôn ba tìm đường cứu nước.
+ Trong thời kỳ đổi mới, nhờ giao lưu với nước ngoài, ta học
tập được công nghệ tiên tiến của thế giới.
IV.LUYỆN TẬP CỦNG CỐ:
Hãy viết đoạn văn ngắn ( khoảng 15 câu) trình bày tình thương mẹ
của bé Hồng ( dựa theo bài tập 2).
V.DẶN DÒ:
- Học thuộc ghi nhớ, làm lại các bài tập.
- Soạn bài Trong lòng mẹ của Nguyên Hồng.