1

‫بررسی متون‬

‫‪2‬‬
 ‫بررسی متون‬

‫• سوابق پژوهشی بطور مستقیم به موضوع تحقیق مرتبط است‪.‬‬

‫• پیشینه تحقیق یک منطق اساسی را در تحقیق بیان می کند و به خواننده بیان می‬
‫کند که چرا این تحقیق ‪ ،‬ادامه منطقی گزارش های پیشین است‪.‬‬
‫• زمانیکه به کار سایر افراد‪ ،‬استناد نماییم ‪ ،‬بحث و استنتاج ما قوی تر و مستحکم تر‬
‫خواهد بود‪.‬‬
 ‫بررسی متون‬
‫با بررسی پیشینة تحقیق می توان از روش های مورد استفاده در تحقیقات قبلی از جمله‬
‫ابزار اندازه گیری‪ ،‬روش نمونه گیری و امثال آن‪ ،‬آگاه شد و به نقاط قوت و ضعف آن ها پی‬
‫برد‪ .‬بر این اساس پژوهشگر می تواند طرح تحقیق مناسب را برای موضوع مورد نظر‬
‫انتخاب کند و نارسایی های احتمالی روش شناختی مشهود در تحقیقات قبلی را منظور‬
‫داشته در تدوین و اجرای طرح تحقیق خود آن را برطرف کند‪.‬‬
 ‫بررسی متون‬
‫• برای کسب اطالعات در زمینه مورد تحقیق می باید به منابع مرجع مراجعه نمود منظور از منابع‬
‫مرجع هر فرد یا هر چیزی است که به عنوان ماخذ اطالعات مورد مراجعه قرار می گیرد‬

‫• کتابهای مرجع معموال به گونه ای تالیف می شوند که هر کسی می تواند اطالعات مورد نیاز خود را‬
‫به راحتی و سرعت در آنها پیدا کند‪ .‬مهمترین منابع دردسترس عبارتند از‪:‬‬

‫• نظرات افراد متخصص و صاحب نظران‬

‫• منابع منتشر شده‬

‫‪5‬‬
 ‫چند نکته در مورد بررسی متون‬
‫هدف محقق در بررسی متون‪ ،‬می تواند نشان دهنده اطالعات محقق در زمینه‬
‫پیشرفت ها و مطالعات موجود در این زمینه باشد‪.‬‬
‫لزومی ندارد‪ ،‬همه ی مطالعه های انجام شده به تفصیل پشت هم نوشته شوند‪.‬‬
‫فقط کافیست‪ ،‬شبیه ترین و به روز ترین تحقیق‪ ،‬به موضوع مورد نظر محقق و‬
‫مهمترین نتایج مطالعات بازنگری شوند‪.‬‬
 ‫بررسی متون‬
‫• مراجع ادواری‬

‫کتابشناسی های دوره ای‬ ‫•‬

‫فهرست های مندرجات‬ ‫•‬ ‫دانشنامه ها‬ ‫•‬
‫• کتاب‬ ‫فرهنگ ها‬ ‫•‬
‫• نشریات ادواری مثل ژورنالها‬
‫درسنامه ها‬ ‫•‬
‫منابع منتشر نشده‬ ‫•‬
‫• پایان نامه ها‬ ‫دستور نامه ها‬ ‫•‬
‫• گزارش های فنی و گزارش تحقیق‬ ‫سالنامه ها‬ ‫•‬
‫• آمارها‬
‫• پروانه های ثبت اختراعات‬ ‫اطلس ها‬ ‫•‬
‫• صورت جلسه ها‬
‫• مشاهدات فردی‬
‫بانکهای اطالعاتی همچون در اینترنت‬ ‫•‬

‫‪7‬‬
 ‫بررسی متون‬

‫فواید ‪:‬‬
‫• اجتناب از دوباره کاری‬
‫• آشنايی با روش های مختلف و نحوه اجرا‬
‫• کمک به نوشتن بيان مسئله و توجيه افراد‬
‫• نشان دادن به داوران که به اندازه کافی مطالعه داشته‬
‫ايد‪.‬‬
 ‫اصول نگارش بررسی متون‬

‫• در ابتدای بررسی متون الزم ذکر شود‪ ،‬از چه پايگاه های اطالعاتی و با‬
‫استفاده از چه کليد واژه هايی مطالعات استخراج شده اند‪ .‬معيار استخراج و‬
‫انتخاب مطالعات چه بوده است‪.‬‬
‫• خالصه ايی از هر منبع ذکر گردد ( اين خالصه بايد شامل ‪ :‬نويسنده‪ ،‬عنوان‬
‫مقاله‪ ،‬سال انجام‪ ،‬هدف مقاله‪ ،‬تعداد نمونه‪ ،‬روش نمونه گيری‪ ،‬يافته ها‪ ،‬نتايج‬
‫باشد)‪.‬‬
 ‫مطالب مورد استفاده از هر مقاله‬

‫• اشاره به جمعیت ‪ ،‬نمونه و روش نمونه برداری‬

‫• اشاره به نوع مطالعه و روش کار و متد‬
‫• اشاره به فرضیات و یافته ها‬
‫• تهیه نقد مختصر از هر مقاله‬
‫• نتایج و یافته ها‬
 ‫اصول نگارش بررسی متون‬
‫• پس از هر خالصه مقاله الزم است‪ ،‬فرد محقق در حد‬
‫يکی دو خط‪ ،‬منبع ذکر شده را تحليل نمايد‪ ،‬نقاط‬
‫ضعف و قدرت مطالعه را بيان نمايد‪.‬‬
‫• در انتهای بررسی متون الزم است‪ ،‬فرد محقق بيان نمايد‬
‫که چرا می خواهد اين پژوهش را به انجام برساند و‬
‫انجام اين مطالعه چه مزايايی فراتر از مطالعات ذکر شده‬
‫خواهد داشت‪.‬‬
 ‫اصول نگارش بررسی متون‬
‫‪ ‬بطور وسيع و همه جانبه انجام دهيد‬
‫‪ ‬موضوعات مرتبط را هم مورد بررسی قرار دهيد‬
‫‪ ‬نظريه و عقيده شخصی خود را دخالت ندهيد‬
‫‪ ‬از تعصبات و يکسو نگری بپرهيزيد‬
 ‫طرز نوشتن مشخصات کتاب شناسی‬
‫•مجالت ‪:‬‬
‫نام خانوادگي‪ -‬نام نويسنده – عنوان مقاله ‪ .‬نام نشريه ‪ .‬دوره‪ .‬شماره‬
‫مجله‪.‬سال انتشار‪ .‬شماره صفحات‬
‫•کتاب ‪:‬‬
‫نام خانوادگي ‪.‬نام مولف ‪ .‬عنوان كتاب ‪ .‬نوبت چاپ ‪ .‬محل نشر‪.‬نام‬
‫ناشر‪.‬سال انتشار‪.‬نوبت چاپ‪.‬شماره صفحه‬
14
15
16
 ‫مرور تجربيات و شواهد خارجي (با ذكر رفرنس)‪:‬مثال‬

‫• جهت بررسی تجارب و شواهد در این زمینه‪ ،‬جست و جوی از طریق بانک های اطالعاتی داخلی شامل ‪،Irandoc ،SID‬‬
‫‪ Magiran‬و منابع اطالعات خارجی شامل ‪ Web of scienc ،Pubmed ،Scopus‬صورت گرفت‪ .‬برای جست و جوی مقاالت‬
‫فارسی از کلید واژه های کالس درس معکوس‪ ،‬آموزش معکوس در ترکیب با کلیدواژه های دانشجویان‪ ،‬پرستاری‪ ،‬تفسیر و‬
‫خواندن الکتروکاردیوگرام‪ ،‬نوار قلب‪ ،‬بخش مراقبت ویژه قلب و برای جست و جوی مقاالت التین از کلیدواژه های ‪nursing‬‬
‫‪,"active learning", teaching , classroom, education,‬‬ ‫‪ students, nurse*,‬در ترکیب با ‪flip* "blended‬‬
‫"‪"reading ECG", "interpretation ECG‬‬ ‫‪,"reading‬‬ ‫"‪learning", "Flipped classroom‬در ترکیب با‬
‫‪electrocardiogram "interpretation electrocardiogram ",‬و ‪ CCU‬عمدتاً در محدوده ی زمانی سال ‪ 2000‬به بعد‬
‫انجام شد‪ .‬مقاالت و مطالعات مرتبط استخراج شدند و تجربیات و شواهد واجد شرایط انتخاب و در این بخش مورد استفاده‬
‫قرار گرفتند‪.‬‬

‫‪17‬‬
 ‫مثال‬
‫• مطالعه ای توسط هرناندز‪-‬پادیال و همکاران در سال ‪ 2016‬با هدف تعیین تأثیر دو مداخله ی آموزشی بر کسب صالحیت تفسیر‬
‫‪ ECG‬در دانشجویان پرستاری در انگلستان انجام شده است‪ .‬این پژوهش‪ ،‬یک مطالعه ی کارآزمایی کنترل شده ی تصادفی بوده‬
‫است‪ .‬جامعه ی آماری شامل کلیه ی دانشجویان پرستاری یکی از دانشگاه های انگلیس بوده که شامل ‪ 98‬دانشجو بوده اند که به‬
‫صورت تصادفی به گروه های ‪ 12-16‬نفری تقسیم شده و به شکل تصادفی در یکی از دو گروه آموزش سنتی و آموزش معکوس قرار‬
‫گرفته اند‪ .‬صالحیت دانشجویان هر دو گروه قبل از آموزش و بعد از آموزش به واسطه ی پیش آزمون‪-‬پس آزمون در زمینه ی‬
‫تفسیر ‪ ECG‬از نظر دانش‪ ،‬مهارت و خودکارآمدی در این زمینه سنجیده شده است‪ .‬نتایج این مطالعه نشان داده است که روش‬
‫کالس درس معکوس نسبت به روش کالس درس سنتی‪ ،‬بر افزایش صالحیت دانشجویان در تفسیر ‪ ECG‬از نظر دانش‪ ،‬مهارت و‬
‫خودکارآمدی‪ ،‬مؤثرتر است و نیاز به انجام مطالعات بیشتر بر روی هر دوی این روش های آموزشی‪ ،‬پیشنهاد شده است[‪ .]5‬این‬
‫مطالعه‪ ،‬اطالعات بسیار خوبی را در رابطه با مزایای به کار گیری کالس درس معکوس برای دانشجویان پرستاری در زمینه ی تفسیر‬
‫‪ ECG‬به ما ارائه می دهد ولی شرایط زمینه ای متفاوت دانشجویان پرستاری کشور ایران با دانشجویان این مطالعه‪ ،‬می تواند نتایج‬
‫متفاوتی را ایجاد کند‪ .‬همچنین‪ ،‬وجود مطالعاتی که بیان کرده اند بین روش کالس درس معکوس و سنتی از نظر افزایش سطح‬
‫نمرات دانشجویان و رضایت آن ها‪ ،‬تفاوت چندانی وجود ندارد‪ ،‬ضرورت انجام مطالعه ی بیشتر در این زمینه را نشان می دهد‪.‬‬

‫‪18‬‬
19