TRƯỜNG TRUNG HỌC VINSCHOOL TIMES CITY

Chương 9: Các giá trị trung bình

và số đo độ phân tán

Vinschool - Nơi ươm mầm tinh hoa

TRƯỜNG TRUNG HỌC VINSCHOOL TIMES CITY

Bài 9.6. Biểu đồ hộp biểu thị các số đo đặc

trưng đo mức độ phân tán

Vinschool - Nơi ươm mầm tinh hoa

 TRƯỜNG TRUNG HỌC VINSCHOOL

MỤC TIÊU
STT Mục tiêu học tập (MT) Tiêu chí thành công
HS vẽ được biểu đồ hộp từ HS hiểu được ý nghĩa của việc dùng biểu đồ hộp
mẫu số liệu cho trước. HS hiểu và trình bày được các bước để vẽ biểu đồ hộp
HS vẽ được biểu đồ hộp từ mẫu số liệu cho trước một
cách chính xác
HS làm được bài tập 1 sách B2 trang 58
HS diễn giải được các thông HS đọc được, chỉ ra được các số ghi trên biểu đồ hộp là
tin trên biểu đồ hộp. của đại lượng nào
HS diễn giải được ý nghĩa các thông tin trên biểu đồ hộp

HS so sánh hai tập dữ liệu HS có thể đọc được các thông tin về giá trị lớn nhất, giá
thông qua các yếu tố trên biểu trị nhỏ nhất, trung vị, tứ phân vị trên biểu đồ.
đồ hộp. HS có thể rút ra được nhận xét về hai nhóm dữ liệu.

Vinschool - Nơi ươm mầm tinh hoa

TRƯỜNG TRUNG HỌC VINSCHOOL

Để nắm bắt nhanh sự phân bố của một tập hợp dữ liệu. Chúng ta
cần thông tin của những dữ kiện nào?

Giá trị thấp nhất, giá trị cao nhất (khoảng biến thiên), phân vị thứ
nhất và phân vị thứ ba (khoảng tứ phân vị) và giá trị trung vị.

Ta sẽ Tiêu chuẩn hóa các dữ kiện trên bằng biểu đồ hộp

Vinschool - Nơi ươm mầm tinh hoa

 TRƯỜNG TRUNG HỌC VINSCHOOL

1. Vẽ biểu đồ hộp
• Biểu đồ hộp là một sơ đồ biểu thị các thông tin sau của một tập hợp dữ liệu bao gồm:

➢ Giá trị nhỏ nhất của tập dữ liệu

➢ Tứ phân vị dưới 𝑄1

➢ Trung vị 𝑄2

➢ Tứ phân vị trên 𝑄3

➢ Giá trị lớn nhất của tập dữ liệu

Chú ý: Biểu đồ hình hộp phải được thể hiện trên thang tỉ lệ để thể hiện rõ ràng các giá trị này

Vinschool - Nơi ươm mầm tinh hoa

 TRƯỜNG TRUNG HỌC VINSCHOOL

1. Vẽ biểu đồ hộp
Tứ phân vị Tứ phân vị
Các bước vẽ biểu đồ hộp GTNN
dưới
Trung vị
trên
GTLN

• Bước 1: Xác định trung vị và các tứ phân vị 10 15 21 28 35

• Bước 2: Vẽ một thang đo với các khoảng bằng

nhau và đánh dấu 5 giá trị chính bằng các đường
thẳng đứng: Giá trị nhỏ nhất, tứ phân vị dưới,
trung vị, tứ phân vị trên, giá trị lớn nhất.

• Bước 3: Nối 𝑄1 và 𝑄3 để tạo thành một hình chữ nhật.

Đánh dấu 𝑄2

• Bước 4: Kéo các đường nằm ngang từ các cạnh 𝑄1

và 𝑄3 đến các giá trị nhỏ nhất và lớn nhất

Vinschool - Nơi ươm mầm tinh hoa

TRƯỜNG TRUNG HỌC VINSCHOOL

Vinschool - Nơi ươm mầm tinh hoa

TRƯỜNG TRUNG HỌC VINSCHOOL

Vinschool - Nơi ươm mầm tinh hoa

 TRƯỜNG TRUNG HỌC VINSCHOOL

Áp dụng: Biểu đồ hình hộp nào sau đây thể hiện bảng tóm tắt 5 số liệu sau

Tứ phân Tứ phân
GTNN Trung vị GTLN
vị dưới vị trên
13 16 24 29 36

A. B.

D.
C.

Vinschool - Nơi ươm mầm tinh hoa

 TRƯỜNG TRUNG HỌC VINSCHOOL

Áp dụng: Biểu đồ hình hộp nào sau đây thể hiện bảng dữ liệu sau
12 14 14 15 17
18 20 24 26 32
33 37 49 52 61

A. B.

D.
C.

Vinschool - Nơi ươm mầm tinh hoa

 TRƯỜNG TRUNG HỌC VINSCHOOL

Áp dụng: Dựa vào biểu đồ hình hộp sau và chọn đáp án đúng

A. 𝑄1 = 11 B. 𝑄1 = 6

C. 𝑄1 = 18 D. 𝑄1 = 13

Vinschool - Nơi ươm mầm tinh hoa

 TRƯỜNG TRUNG HỌC VINSCHOOL

Áp dụng: Dựa vào biểu đồ hình hộp sau và chọn đáp án đúng

A. 𝑄2 = 26 B. 𝑄2 = 23

C. 𝑄2 = 14 D. 𝑄2 = 30

Vinschool - Nơi ươm mầm tinh hoa

 TRƯỜNG TRUNG HỌC VINSCHOOL

2. Giải thích biểu đồ hộp

• Để giải thích một biểu đồ hộp, ta cần biết biểu đồ hộp cung cấp cho ta những thông tin gì về tập dữ liệu.
• Ví dụ sau biểu diễn kết quả của một cuộc khảo sát mà một nhón thanh thiếu niên đeo thiết bị theo dõi
thể dục ghi lại bước chân mỗi ngày
➢ Khoảng biến thiên
➢ Trung vị

➢ Tứ phân vị dưới

➢ Tứ phân vị trên

➢ Khoảng tứ phân vị và khoảng

cách giữa 𝑸𝟐 với 𝑸𝟏 và 𝑸𝟑
Vinschool - Nơi ươm mầm tinh hoa
TRƯỜNG TRUNG HỌC VINSCHOOL

Vinschool - Nơi ươm mầm tinh hoa

 TRƯỜNG TRUNG HỌC VINSCHOOL

3. So sánh hai/nhiều tập dữ liệu dựa vào biểu đồ hộp

Chú ý: Ta có thể có nhiều cách diễn giải khác nhau. Tuy nhiên có một số lưu
ý khi chúng ta nhận xét và so sánh hai tập dữ liệu bao gồm

• So sánh các trung vị để nhận xét về giá trị trung bình của hai tập dữ liệu

• So sánh IQR thể hiện sự nhất quán của tập dữ liệu

• So sánh khoảng cách giữa 𝑄1 và 𝑄3 với 𝑄2 để chỉ ra mật độ mẫu số liệu tập trung ở bên nào so
với trung vị

• Luôn dựa vào ngữ cảnh ban đầu

Vinschool - Nơi ươm mầm tinh hoa

 TRƯỜNG TRUNG HỌC VINSCHOOL

• Điểm cao nhất và thấp nhất ở hai bài kiểm tra là như nhau. Dao động từ 7 đến 27 điểm. Chênh lệch 20 điểm

• 𝑄3 giống nhau nên cả 2 bài kiểm tra đều có 25% có điểm số từ 22 điểm trở lên

• 𝑄2 giống nhau nên cả 2 bài kiểm tra đều có 50% có điểm số từ 18 điểm trở lên
• Khoảng cách 𝑄1 đến 𝑄2 trong bài kiểm tra 1 (tăng từ 12 đến 18) và trong bài kiểm tra hai (tăng từ 15
lên 18). Vậy tổng thể trong bài kiểm tra 2 HS làm bài tốt và cho điểm số đều hơn
Vinschool - Nơi ươm mầm tinh hoa
 TRƯỜNG TRUNG HỌC VINSCHOOL

Áp dụng: Quan sát hai biểu đồ sau và tìm nhận xét sai

A. A và B có cùng trung vị

B. A và B có cùng khoảng biến thiên

C. Giá trị lớn nhất của B lớn hơn giá trị lớn
nhất của A
D. Khoảng tứ phân vị của A nhỏ hơn khoảng

tứ phân vị của B

Vinschool - Nơi ươm mầm tinh hoa

 TRƯỜNG TRUNG HỌC VINSCHOOL

Áp dụng: Quan sát hai biểu đồ thể hiện điểm số môn Tiếng Anh và Toán lớp 10 sau
và tìm nhận xét sai

A. Về trung bình, môn Toán cao hơn môn

Tiếng Anh
B. Điểm cao nhất môn Tiếng Anh cao hơn điểm
cao nhất môn Toán

C. Điểm thấp nhất môn Tiếng Anh thấp hơn

điểm thấp nhất ở môn Toán

D. Có sự khác biệt tương tự về điểm số với

môn Toán và môn Tiếng Anh

Vinschool - Nơi ươm mầm tinh hoa

TRƯỜNG TRUNG HỌC VINSCHOOL

Vinschool - Nơi ươm mầm tinh hoa

TRƯỜNG TRUNG HỌC VINSCHOOL

Vinschool - Nơi ươm mầm tinh hoa

 TRƯỜNG TRUNG HỌC VINSCHOOL

MỤC TIÊU
STT Mục tiêu học tập (MT) Tiêu chí thành công
HS vẽ được biểu đồ hộp từ HS hiểu được ý nghĩa của việc dùng biểu đồ hộp
mẫu số liệu cho trước. HS hiểu và trình bày được các bước để vẽ biểu đồ hộp
HS vẽ được biểu đồ hộp từ mẫu số liệu cho trước một
cách chính xác
HS làm được bài tập 1 sách B2 trang 58
HS diễn giải được các thông HS đọc được, chỉ ra được các số ghi trên biểu đồ hộp là
của đại lượng nào
tin trên biểu đồ hộp.
HS diễn giải được ý nghĩa các thông tin trên biểu đồ hộp

HS so sánh hai tập dữ liệu HS có thể đọc được các thông tin về giá trị lớn nhất, giá
trị nhỏ nhất, trung vị, tứ phân vị trên biểu đồ.
thông qua các yếu tố trên biểu
HS có thể rút ra được nhận xét về hai nhóm dữ liệu.
đồ hộp.
Vinschool - Nơi ươm mầm tinh hoa
TRƯỜNG TRUNG HỌC VINSCHOOL

5. NHIỆM VỤ HỌC TẬP

BT bắt buộc:
1. Nhiệm vụ 1: Tổng hợp lại kiến thức trong bài học + Làm Quiz trên LMS
2. Nhiệm vụ 2: Làm bài tập trong PHT
3. Chuẩn bị bài theo HDTH trên LMS
Bài tập khuyến khích:
Thảo luận trên LMS

Vinschool - Nơi ươm mầm tinh hoa

TRƯỜNG TRUNG HỌC VINSCHOOL TIMES CITY

TỔNG KẾT
1. Kiến thức
• Trình bày được các bước vẽ biểu đồ hộp từ mẫu số liệu cho trước.
• Diễn giải/Đọc được thông tin trên biểu đồ hộp
• So sánh hai tập dữ liệu thông qua các yếu tố trên biểu đồ hộp.

2. Các dạng bài tập

• Vẽ biểu đồ hộp từ các mẫu số liệu cho trước.

• Sử dụng biểu đồ hộp để đưa ra các thông tin về tập dữ liệu.
• So sánh hai tập dữ liệu thông qua các yếu tố trên biểu đồ hộp.

Vinschool - Nơi ươm mầm tinh hoa

TRƯỜNG TRUNG HỌC VINSCHOOL TIMES CITY

NHIỆM VỤ VỀ NHÀ

BẮT BUỘC TỰ CHỌN

Làm Quiz củng cố 9.6 trên LMS

Các bài tập trong bài 8.6 Sách

bài tập.
Bài 8.6.2; 8.6.3; 8.6.4; 8.6.5 Sách
giáo khoa trang 59, 60.

Vinschool - Nơi ươm mầm tinh hoa