Tyt Kimya Enerji Fasikul-1

BU FASİKÜLDE
SİZİN İÇİN...
Kitaptaki tüm konuların video ders anlatımlarını

QR kodu okutup hocasından dinleyerek kavrayışınızı derinleştirin.
ÖĞRENME HEDEFİ STAJYER TESTİ TECRÜBE TESTİ
HEDEFİ 1 Kimyasal Türler Arası Etkileşimler TECRÜBE TEST 1 Kimyasal Türler Arası Etkileşimler
STAJYER TEST 1 Kimyasal Türler Arası Etkileşimler
1. I. Yaprağın sararması 4. X: 2 8 1
KİMYASAL TÜR
1. Kimyasal Türler 3. 20Ca ve 8O elementleri arasında oluşan kararlı bileşik ile
II. Şeker pancarından şeker eldesi Y: 2 6
ilgili;
Maddelerin özelliklerini taşıyan en küçük birimine kimyasal tür denir. Kimyasal türleri atom, molekül ve iyon olarak sınıflandırabilliriz. III. Şeker ve su karışımından tatlı şerbeti eldesi Katman elektron dizilimleri yukarıda verilen X ve Y
I. İyonik bağlıdır.
Hocasıyla Çöz
Yukarıdaki olaylardan hangilerinde sadece fiziksel değişim elementleri ile ilgili;
X Y
Hocasıyla Çöz
Atom Molekül ................ Molekül ................ II. Lewis yapı formülü gözlenir? I. Oluşturdukları kararlı bileşiğin Lewis elektron nokta yapısı
➢ Bir elementin bütün özelliklerini taşıyan en küçük birimine atom ➢ En az iki ametal atomun birbiri ile etkileşmesi sonucunda olu- 2– A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III 1+ 2–
denir. şan atom gruplarına molekül denir. Ca2+ 2 O Y
D) II ve III E) I, II ve III 2 X
➢ Metaller (Na, K, Mg, Zn...) ve soy gazlar (He, Ne, Ar...) serbest halde ➢ Aynı atomlar birleşirse element molekülünü oluşturur. H2, N2, Z
Anyon ................ şeklindedir.
tek atomlu (monoatomik) olarak bulunur. O3, P4, S8 gibi. şeklindedir.
➢ Atomlar proton, nötron ve elektron gibi daha küçük taneciklerden ➢ Farklı atomlar birleşirse bileşik molekülünü oluşturur. H2O, Yukarıda kimyasal türler ile ilgili oluşturulan şemada X, Y ve III. Bileşikteki Ca ve O oktede uyar. II. Aralarında elektrostatik çekim ile bileşik oluşur.
oluşmalarına rağmen fiziksel ve kimyasal yöntemlerle daha basit CH4, CH3COOH, H2SO4 gibi. Z yerine aşağıdakilerden hangisi getirilirse kimyasal türler yargılarından hangileri doğru olur? III. Oluşturdukları kararlı bileşik X2Y’dir.
birimlerine ayrıştırılamaz. ➢ Moleküller içerdiği atom sayısına göre de farklı isimler alabi- şeması doğru oluşturulmuş olur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III yargılarından hangileri doğrudur?
lirler.
X Y Z D) I ve II E) I ve III
İki atomlu → Diatomik: H2, CI2, O2 A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
Çok atomlu → Poliatomik: S8, C6H12O6, O3
A) Atom Molekül İyon D) II ve III E) I, II ve III
B) İyon Atom Molekül
İyon NOT C) Molekül İyon Atom
➢ Pozitif veya negatif yüklü atom ya da atom gruplarına iyon denir.
Birden fazla atom içeren iyonlara kök adı verilir. OH–, D) İyon Molekül Katyon
➢ Pozitif yüklü iyonlara katyon, negatif yüklü iyonlara anyon denir.
+
NH 4 , SO 42- gibi. E) Atom İyon Katyon
Katyon: K+, Ca2+, AI3+, NH 4+
2-
Anyon: F–, S2–, N3–, CO 3
2. Aşağıda verilen bileşiklerden hangisi moleküler yapıdadır?
4. Aşağıda adları verilen bileşiklerden hangisinin formülünde
NOT (1H, 7N, 9F, 11Na, 12Mg, 20Ca)
azot (N) bulunmaz?
İyonik bağlı bileşiklerin en küçük yapısı birim hücredir, molekül değildir. A) MgF2 B) Ca3N2 C) NH3 5. Aşağıda veirlen bağ türlerinden hangisi zayıf etkileşim
A) Amonyak sınıfında yer alır?
D) NaH E) NaF
YAYINEVİ
B) Amonyum nitrat A) Polar kovalent bağ
YAYINEVİ
C) Bakır (I) nitrat B) Apolar kovalent bağ

D) Sodyum fosfür C) Hidrojen bağı
E) Potasyum nitrür D) Metalik bağ
1. Aşağıda verilen tablodaki örneklerin kimyasal tür ilişkisi “✓” 2. Aşağıda kimyasal türlere ait örnek çift tablosu oluşturulmak
işareti ile belirtilmiştir. isteniyor. E) İyonik bağ
Kimyasal Tür Kimyasal Tür Örnek Çift

Molekül X
HCI ile .........................
Örnek Atom İyon Molekül 2. Kimyasal Tür Örnek
I. HCI ✓ İyon Y
Na+ ile ......................... I. NH 4+ a atom
II. NaCI ✓ Atom Z II. Co b molekül 3. Aşağıda X ve Y bileşikleri ile ilgili bilgiler veriliyor;
Mg ile ......................... 5. Aşağıda X, Y, Z, T ve Q elementlerinin temel hâl katman
III. CO2 c iyon elektron dağılımları verilmiştir. X: 11Na atomu ile 8O atomunun oluşturduğu kararlı bileşik
III. NH 4+ ✓
YAYINEVİ
Buna göre, tablodaki X, Y ve Z yerlerine aşağıdakilerden 6. Aşağıda formülü verilen bileşiklerden hangisinin
Y: 13AI atomu ile 8O atomunun oluşturduğu kararlı bileşik
hangisi getirilirse tablo doğru oluşturulmuş olur? Yukarıda verilen kimyasal tür ve örnek eşleştirmesi hatasız X: 2 8 2 karşısındaki adlandırılması doğru verilmiştir?
IV. CI– ✓
Buna göre, X ve Y bileşiklerinin formüllerindeki atom
yapıldığında aşağıdakilerden hangisi oluşur?
X Y Z Y: 2 4 sayıları aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? Bileşik Adlandırılması
V. Ne ✓
A) I. c B) I. b C) I. c A) AICI3 Alüminyum triklorür
A) NaCI CI– Fe Z: 2 1 X Y
Buna göre, işaretlemelerin yüzde kaçı hatasız belirtilmiştir? II. b II. a II. a B) CF4 Monokarbon tetraflorür
A) 2 3
B) CO2 SO 42– CO T: 2 8 3
A) 20 B) 40 C) 60 D) 80 E) 100 III. a III. c III. b B) 3 4 C) H2S Hidrojen disülfür
C) NaCI NH 4+ H2 Q: 2 8 8 1 C) 2 5
D) I. a E) I. b D) P2S3 Difosfor trikükürt
Buna göre, X, Y, Z, T ve Q elementlerinden hangisinin D) 3 5
D) H2O Ca2+ He II. b II. c E) SO2 Kükürt dioksit
atomları arasında metalik bağ bulunmaz? E) 3 3
E) O2 NH3 CI III. c III. a A) X B) Y C) Z D) T E) Q
40 1-D • 2-C • 3-D • 4-E • 5-C • 6-E

4 36 1-E • 2-C • 3-E • 4-D • 5-B
1-C • 2-D
Her kazanımın başında yer alan gereksiz Öğrenmenin daha kolay gerçekleşmesi için her
detaylardan arındırılmış ve konunun alt başlık ve detaya ait sorunun yer almasını Eğitim - öğretimdeki yeni anlayış ve gelişmeleri;
kritik bilgilerini içeren özet ders anlatımı ile sağladık. Verilmek istenen kavram ve ilkelerin kısa, öz ve güvenilir yolla fakat yüzeysellikten
en temel bilgi ve kazanımları adım adım kalıcı olmasını amaçlayarak soruları bu amaç kaçınarak sorulara yansıttık.
öğretmeyi hedefledik. doğrultusunda hazırladık.
EKSPER TESTİ ENERJİK TESTİ
EKSPER TEST 1 Kimyasal Türler Arası Etkileşimler ENERJİK TEST 1 Kimyasal Türler Arası Etkileşimler
1. Aşağıdaki moleküllerden hangisi yoğun fazda hidrojen bağı 4. 1. Yaygın adı sud kostik bileşiğin aşağıda belirtilen 4. I. NH3
oluşturamaz? F) özelliklerinden hangisi yanlıştır? II. CH3CI
O O H F N F F F A) Metal - kök bileşiğidir.
3 III. C2H4
H F
Hocasıyla Çöz
Hocasıyla Çöz
3OH B) İyonik bağlı bileşiktir. Yukarıda verilen moleküllerin polar veya apolar olarak
(I) (II) (III) C) Katyonu çok atomlu, anyonu tek atomludur. sınıflandırılması aşağıdakilerden hangisinde doğru
verilmiştir? (1H, 6C, 7N)
Buna göre, moleküllerin polar veya apolar olarak D) İyon çiftlerinin elektrostatik çekim gücü ile oluşmuştur.
sınıflandırılması aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak E) Formülünde üç farklı atom içerir. Polar Apolar
verilmiştir?
A) I ve II III
2. Tanecik I II III B) III I ve II
A)
+
+ C) II ve III I
I. 19K K
D) II I ve III
C)
E) I ve III II
II. 18Ar Ar
2+
2+
III. 20Ca Ca
Yukarıdaki taneciklerden hangilerinin yan tarafında verilen

2. I. F(g) + e– → F–(g)
Lewis yapı formülü hatalı yazılmıştır?
II. N2(g) + 3H2(g) → 2NH3(g)
III. C6H12O6(k) → C6H12O6(suda)
IV. CO2(k) → CO2(g)

YAYINEVİ
YAYINEVİ
5.
Yukarıda verilen değişimlerin hangilerinde yalnızca fiziksel
3. değişim gerçekleşmiştir? X C H OH
5. ➢ H2O ........ 2 5
A) I ve III B) II ve III C) II ve IV
Y HCI
➢ H2S ........
D) III ve IV E) I, III ve IV
Kaynama noktası
Z He
➢ CH4 ........
H2O
H2Se Yukarıda X, Y ve Z ile belirtilen moleküller arası etkin
etkileşimler aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
(1H, 2He, 6C, 8O, 16S, 17CI)
H2S H 3
X Y Z
Periyot numarası A) Dipol – dipol Hidrojen bağı London
0 2 3 4
bağı kuvvetleri
Buna göre,
B) Dipol – dipol London Dipol – dipol
Buna göre, ifadeler doğru ise D, yanlış ise Y harfi ile hatasız 3. S8 ve SO 42– tanecikleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
bağı kuvvetleri bağı
değerlendirildiğinde aşağıdakilerden hangisi doğru olur? yanlıştır?
O) A) SO 42– çok atomlu anyondur. C) Hidrojen bağı London Dipol – dipol

kuvvetleri bağı
Y Y Y B) S8, element molekülüdür.
C) Kimyasal türleri farklıdır. D) Hidrojen bağı Dipol – dipol London

yargılarından hangileri doğrudur? Y
bağı kuvvetleri
Y Y Y D) SO 42– iyonunun adı sülfürdür.
E) Hidrojen bağı Dipol – dipol Dipol – dipol
Y Y Y E) S8’de, S—S bağları apolar kovalenttir.
bağı bağı
44 1-D • 2-C • 3-E • 4-D • 5-C 48 1-C • 2-D • 3-D • 4-A • 5-D
Yeni sınav sistemi dikkate alınarak hazırlanan Sorularımızı; sıradanlıktan uzak, yaratıcı ve özgün
bu testte kavrama, çözümleme, yorumlama muhakeme gücüne sahip, akıl yürütme
yeteneğinizi ve bilgi gücünüzü becerilerini, sayısal ve sözel mantığı arttırıcı
ölçen sorulara yer verdik. yöntemlerle hazırladık.
TYT Kimya
Yayın Editörü : Hakan SÖYLEMEZ
Yayına Hazırlama : PALME Dizgi-Tasarım Birimi
Yayıncı Sertifika No : 49844
Yazarlar : Hakan SÖYLEMEZ
Fatih BAYSAL
ISBN : 978-625-6441-51-4
Baskı : Vadi Grup Basım A.Ş.
Basımevi Sertifika No : 49180
Yayın No: 2552/24
Bu set 5846 sayılı yasanın hükümlerine göre kısmen ya da tamamen basılamaz, dolaylı dahi olsa kullanılamaz,
teksir, fotokopi ya da başka bir teknikle çoğaltılamaz. Her hakkı saklıdır, PALME YAYINEVİ’ne aittir.
İçindekiler
KİMYA BİLİMİ............................................................................... 3-42 ATOM VE PERİYODİK SİSTEM........................................................ 43-88
Öğrenme Hedefi Kimyanın Bilim Olma Süreci......................................4 Öğrenme Hedefi Atom Modelleri (Dalton, Thomson ve Rutherford
Atom Modelleri).........................................................44
Öğrenme Hedefi Kimya Bilimine Katkı Sağlayan Simyacılar ve Bilim
İnsanları......................................................................6 Öğrenme Hedefi Atom Modelleri (Bohr Atom Modeli).........................46
Öğrenme Hedefi Kimya Disiplinleri.......................................................8

Öğrenme Hedefi Atomun Yapısı (Atom Altı Tanecikler).......................48
Öğrenme Hedefi Başlıca Kimya Endüstrileri, Kimya Alanı ile İlgili

Başlıca Meslekler......................................................12
Öğrenme Hedefi Anyon ve Katyon.......................................................50
Öğrenme Hedefi Kimyanın Sembolik Dili (Element).............................14 Öğrenme Hedefi Tanecik Türleri (İzotop ve İzobar).............................52
Öğrenme Hedefi Kimyanın Sembolik Dili (Bileşik)................................16 Öğrenme Hedefi Tanecik Türleri (İzoton ve İzoelektronik)...................54
Öğrenme Hedefi Periyodik Sistemin Tarihçesi.....................................56

Öğrenme Hedefi Kimya Uygulamalarında İş Sağlığı ve Güvenliği.......20
Öğrenme Hedefi Kimyasal Maddelerin İnsan Sağlığı ve Çevre Öğrenme Hedefi Katman Elektron Dizilimi, Grup ve Periyot Bulma....58
Üzerindeki Etkileri......................................................22
Öğrenme Hedefi Elementlerin Sınıflandırılması....................................60
Öğrenme Hedefi Kimya Laboratuvarında Kullanılan Temel

Öğrenme Hedefi Periyodik Özelliklerin Değişimi (Atom Yarıçapı).......62
Malzemeler................................................................24
Öğrenme Hedefi Periyodik Özelliklerin Değişimi (İyonlaşma
Stajyer Test Kimya Bilimi...............................................................26
Enerjisi) .....................................................................64
Tecrübe Test Kimya Bilimi...............................................................30 Öğrenme Hedefi Periyodik Özelliklerin Değişimi (Elektron İlgisi)........66
Eksper Test Kimya Bilimi...............................................................34 Öğrenme Hedefi Periyodik Özelliklerin Değişimi (Elektronegatiflik)....68
Enerjik Test Kimya Bilimi...............................................................38 Öğrenme Hedefi Periyodik Özelliklerin Değişimi (Metalik ve Ametalik
Özellikler)...................................................................70
Stajyer Test Atom ve Periyodik Sistem.........................................72
Tecrübe Test Atom ve Periyodik Sistem.........................................76
Eksper Test Atom ve Periyodik Sistem.........................................80
Enerjik Test Atom ve Periyodik Sistem.........................................84

KİMYA BİLİMİ
• Kimyanın Bilim Olma Süreci
• Kimya Bilimine Katkı Sağlayan Simyacılar ve Bilim İnsanları
• Kimya Disiplinleri
• Başlıca Kimya Endüstrileri, Kimya Alanı İle İlgili Başlıca Meslekler
• Kimyanın Sembolik Dili (Element)

• Kimyanın Sembolik Dili (Bileşik)
• Kimya Uygulamalarında İş Sağlığı ve Güvenliği
• Kimyasal Maddelerin İnsan Sağlığı ve Çevre Üzerindeki Etkileri
• Kimya Laboratuvarında Kullanılan Temel Malzemeler

ÖĞRENME HEDEFİ 1 Kimya Bilimi
KİMYANIN BİLİM OLMA SÜRECİ
Değersiz madenleri (demir, bakır, kalay vb.) altına çevirme, bütün hastalıkları iyileştirme ve yaşamı sonsuz kılacak olan ölümsüzlük iksirini bulma
Hocasıyla Öğren
çabalarına simya (alşimi), bu işle uğraşanlara ise simyacı (alşimist) denir.
NOT
Simyadan kimya bilimine aktarılan pek çok buluş olmasına rağmen simya bir bilim dalı olarak kabul edilmemiştir.
Simya, kimyanın bilim olmadan önceki hali olarak kabul edilebilir.
➢ Simya, ➢ Simyacıların keşifleri arasında

• Astronomi • Mitoloji • Tıp • Mürekkep • Cam • Barut
• Astroloji • Felsefe • Din • Seramik • Altın • Cıva
gibi geniş bir aralığı kapsamaktadır. Simyacılar sonraki dönemlerde • Alaşım • Esans • Gümüş
daha çok hastalıkların tedavisine yönelik çalışmalar yapmışlardır. • Nitrik asit (kezzap) • Sülfürik asit (zaç yağı)
• Hidroklorik asit (tuz ruhu) • Kozmetik
gibi maddeler yer alır.
➢ Simyacılar uğraşları sonucunda ➢ Simya

• Fırın • İmbik (damıtma düzeneği) • Sınama - yanılmaya dayalı olduğu
• Su terazisi • El kantarı • Teorik temelleri olmadığı
• Su banyosu • Kroze • Sistematik bilgi birikimi sağlamadığı
gibi araç gereçleri keşfetmişlerdir. için bilim değildir, bir felsefedir denilebilir.
➢ Simyacılar çalışmaları sırasında ➢ 18. yüzyılın sonlarına doğru;

• Damıtma • Süzme • Deneylerin sistematik bir şekilde yapılması
• Süblimleştirme • Çözme • Deneylerde terazinin yaygın olarak kullanılması
• Mayalama • Özütleme • Deneylerde kullanılan maddelerin nicel yönden ilişkilendirilmesi
• Kristallendirme • Eritme • Teorilerin deney sonuçları ile ilişkilendirilerek test edilmesi
gibi laboratuvar tekniklerini kullanmışlardır. gibi çalışmalar modern kimyanın başlangıcı olarak kabul edilebilir.
1. Eski çağ insanları doğadan buldukları bazı maden 2. (I) Simyacılar barınma ve korunma için metalleri işleyerek el
cevherlerinden demir ve kurşun gibi metalleri elde ederken bu aletleri yaptılar. (II) Yiyeceklerin uzun süre saklanması için tuz
cevherlerin yapısında bulunan altın ve gümüşte ortaya çıkıyordu. ve kükürt buharı kullandılar. (III) Giyinmek için hayvan derilerini
Onlar bu durumu demir veya kurşunun altına dönüşmesi olarak ve kürklerini kullandılar. (IV) Süsleme ve boyamada şap, alizarin
yorumladı. Bundan sonra hedefleri demir ve kurşunu altına gibi boyar maddeler kullandılar. (V) Tüm bu bilgileri gelecek
çevirebilmek oldu. kuşaklara aktarmak için düzenli ve devamlı bilgi birikimi yaptılar.
Buna göre, bazı elementleri altına çevirme, ölümsüzlük Yukarıda simya dönemine ait bilgiler verilmeye çalışılmıştır.
YAYINEVİ
iksirini bulma ve tüm hastalıkları iyileştirme yolunda

Buna göre, hangi bilgi simya döneminin dışında
yapılan çalışmaların adı aşağıdakilerden hangisinde doğru
kalmaktadır?
verilmiştir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
A) Simya B) Kimya C) Astroloji
D) Astronomi E) Tarih
4 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-A • 2-E

3. I. Sistematik bilgi birikiminin olması 6. Aşağıda verilenlerden hangisi simyacılar tarafından
keşfedilen maddelerden biri değildir?
II. Deneme – yanılma yönteminin kullanılması
A) Seramik B) Barut C) Plastik
III. Deney ve gözleme dayalı çalışmalar içeriyor olması
Hocasıyla Çöz
D) Cıva E) Cam
Yukarıda verilenlerden hangileri simya için doğru, kimya
için yanlıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
7. Aşağıdakilerden hangisi eski çağ insanlarının deneme-

yanılma yöntemiyle yaptığı işlemlerden biri değildir?
4. Simyacılar çalışmaları sırasında bazı ayırma ve saflaştırma
tekniklerini kullanmışlardır. A) Sudan elektroliz ile H2 gazı elde etmek
Buna göre, aşağıda verilenlerden hangisi simyacıların B) Bitkileri kullanarak ilaç yapmak
kullandığı tekniklerden biri değildir?
C) Metalleri saflaştırmak ve işlemek
YAYINEVİ
A) Özütleme
D) Topraktan çanak çömlek yapmak
B) Mayalama
E) Fırın, imbik gibi araç gereçleri geliştirmek
C) Kristallendirme
D) Diyaliz
E) Çözme
8. Simya; felsefe, astronomi, mitoloji, din gibi birçok alandan

laboratuvar uygulamalarına kadar olan geniş bir aralığı
kapsamaktadır.
Buna göre,
5. Simyacıların yaptığı çalışmalarla ilgili;
I. Daha dayanıklı ve çevreye zararsız iplik üretimi
I. Değersiz madenleri altına dönüştürmeye çalışmışlardır.
II. Metallerin eritilip karıştırılması ile oluşan alaşımların
II. Hastalıkların tedavisinde kullanılacak çeşitli maddeleri elde
özelliklerini belirleme
etmeye çalışmışlardır.
III. Kandaki kolesterol oranını tespit etme
III. Kimya bilimine katkı sağlamışlardır.
çalışmalarından hangileri kimyanın bilim dalı olmasından
ifadelerinden hangileri doğrudur?
öncesine dayanır?
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
D) I ve III E) II ve III
3-B • 4-D • 5-E • 6-C • 7-A • 8-B Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 5
KİMYA BİLİMİNE KATKI SAĞLAYAN SİMYACILAR VE BİLİM İNSANLARI
Empedokles Ebu Bekir er - Razi

Hocasıyla Öğren
➢ Tüm maddelerin toprak, hava, ateş ve su olmak üzere dört temel ➢ Kroze, fırın gibi laboratuvar araç gereçlerini geliştirmiştir.
elementten oluştuğunu ileri sürmüştür. ➢ Kostik soda (NaOH) ve gliserini bulmuştur.
Democritus
➢ Alkolü antiseptik (mikrop öldürücü) olarak tıpta kullanmıştır.
➢ Karıncalardan damıtma yolu ile formik asit elde etmiştir.
Robert Boyle
➢ Bütün maddelerin atomlardan ve boşluktan oluştuğunu öne sürmüş-
tür.
➢ Atom fikrini ortaya atan ilk simyacıdır. ➢ Gazın basıncı ve hacmi arasındaki ilişkiyi belirleyerek “Boyle Kanu-
➢ Tüm maddelerin atomos (atom) adı verilen ve bölünemeyen çok kü- nu” olarak bilinen yasayı bulmuştur.
çük taneciklerden oluştuğunu söylemiştir. ➢ Kendinden daha basit maddelere ayrılamayan saf maddeleri ele-
➢ Maddelerin birbirinden farklı oluşunu, atomların şekillerinin ve dü- ment olarak tanımlamıştır.
zenlemelerinin farklı olması ile açıklamıştır. ➢ İlk kez bileşikler ile karışımlar arasındaki farkı belirtmiştir.
➢ Kuşkucu Kimyager adlı eseri kimyanın bilim olma sürecine katkı sağ-
Aristo lamıştır.
➢ Evrenin toprak, hava, ateş ve su olmak üzere dört temel elementten

oluştuğu görüşünü savunmuştur.
Ateş • Soğuk ve ıslak → Su (sıvı)
Sıcak Kuru
➢ Bu elementlerin farklı oranda birleşmeleriyle farklı özellikte maddele-
• Islak ve sıcak → Hava (gaz)
rin meydana geldiğini ileri sürmüştür. Hava Toprak
• Soğuk ve kuru → Toprak (katı)
➢ Bu elementlerin sıcak, soğuk, kuru ve ıslak olmak üzere dört özelliği Islak Su Soğuk
• Kuru ve sıcak → Ateş (yanıcı)
vardır.
Antoine Lavoisier Cabir bin Hayyan
➢ Modern kimyanın öncüsü olarak bilinir. ➢ Dünyada ilk laboratuvarı kuran kişidir.
➢ Oksijenin havada bulunan ve yanmaya neden olan bir gaz olduğunu ➢ Damıtma düzeneğini (imbik) geliştirmiştir.
bulmuş, yanan maddelerin oksijen ile birleşip oksitleri oluşturduğu- ➢ Nitrik asit (HNO3), hidroklorik asit (HCI), sülfürik asit (H2SO4) ve kral
nu söylemiştir. suyunu bulmuştur.
➢ Deneylerinde teraziyi kullanarak Kütlenin Korunumu Kanunu’nu bul- ➢ “Baz” kavramını ortaya atmıştır.
muştur.
➢ Atomun parçalanarak yoğun bir enerji açığa çıkarabileceğini savun-
muştur.
1. Aşağıda bazı bilim insanlarının/simyacıların kendilerine özel 2. Aşağıdakilerden hangisi Aristo’nun dört element kuramı
çalışmaları ile ilgili bazı kavramlar verilmiştir. içerisinde yer alan elementlerden biridir?
• Basınç - hacim ilişkisi A) Hava B) Güneş C) Altın
• Kral suyu D) Cıva E) Petrol
• Atom
YAYINEVİ
• Kroze ve fırın
Buna göre, aşağıdaki simyacı veya bilim insanlarından
hangisi yukarıda verilen kavramlarla eşleştirilemez?
3. Aristo’nun dört element kuramına göre “sıcak - ıslak” özellik,
A) Robert Boyle B) Cabir bin Hayyan aşağıdaki maddelerden hangisini temsil eder?
C) Aristo D) Democritus A) Toprak B) Su C) Hava
E) Ebubekir er-Razi D) Güneş E) Ateş
6 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-C • 2-A • 3-C

4. ➢ Kimya biliminin kurucularındandır. 6. Aşağıda Aristo’nun dört element şeması verilmiştir.
➢ Yanma olayını açıklamıştır.
➢ Kütlenin korunumu kanununu keşfetmiştir.
Sıc
u
Hocasıyla Çöz
r ak
Yukarıda verilen bilgiler kimya bilimine katkı sağlayan Ku
aşağıdaki kişilerden hangisine aittir?
A) B) Y
So
ğu
k
X
Robert Boyle Ebubekir er-Razi
Buna göre, şemanın doğru olabilmesi için X ve Y yerine

C) D) aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır?
X Y
A) Islak Kum
B) Temiz Saflık
Democritus Antoine Lavoisier
C) Serin Toprak
E) D) Taş Kum
E) Islak Toprak
YAYINEVİ
Aristo
5. Aşağıda bazı bilim insanlarının/simyacıların kimya bilimine katkı 7. Kimyanın bilim olmadan önceki dönemi ve kimya dönemi ile
sağlayan çalışmaları verilmiştir. ilgili aşağıda bir şema oluşturulmuştur.
Bilim insanı/Simyacı Çalışması Kimya bilimi Kimya bilimi

öncesi dönemi dönemi
I. Câbir bin Hayyan Dünyada ilk kimya
laboratuvarını kurmuştur. X
II. Aristo Bütün maddelerin atomlardan

ve boşluktan oluştuğunu öne
sürmüştür.
III. Robert Boyle Kendinden daha basit Buna göre, şemadaki X yerine;
maddelere ayrılamayan saf I. Damıtma yönteminin kullanılması
maddeleri element olarak
II. Çalışmalarda kroze ve fırın kullanılması
tanımlamıştır.
III. Dayanıklı polimerler üretilmesi
Buna göre, yukarıdaki bilim insanlarının/simyacıların ifadelerinden hangileri getirilebilir?
karşısında verilen çalışmalardan hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
4-D • 5-C • 6-E • 7-B Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 7

KİMYA DİSİPLİNLERİ
➢ Kimya; maddelerin yapısını, özelliklerini, birbiri ile etkileşimini ve bu etkileşimler sonucunda uğradığı değişiklikleri inceleyen bilim dalıdır.
Hocasıyla Öğren
➢ Kimya biliminin çalışma alanı çok geniş olduğu için pek çok disiplinlere ayrılmıştır.
Kimya, başlıca yedi disipline ayrılmıştır.
1. Analitik Kimya
➢ Bir maddenin yapısında bulunan elementlerin türünün, miktarının veya kütlece birleşme oranlarının belirlendiği kimya disiplinidir.
➢ Kimyasal maddeler nitel ve nicel olarak analiz edilir.
2. Biyokimya
➢ Canlı organizmaların kimyasal yapısını ve hayatın devamı boyunca canlı organizmada meydana gelen kimyasal olayları inceleyen kimya disiplinidir.
➢ Kan, fermantasyon, ilaçların vücuttaki etkileri gibi konuları inceler.
3. Fizikokimya
➢ Kimyasal sistemlere sıcaklık, basınç, derişim gibi fiziksel faktörlerin etkilerini inceleyen kimya disiplinidir.
➢ Kimyasal tepkimelerin hızı, tepkimelerde enerji değişiminin incelenmesi uğraş alanlarına örnek verilebilir.
4. Polimer Kimyası
➢ Polimer bileşiklerin yapısını, kullanım alanlarını, fiziksel ve kimyasal özelliklerini inceleyen kimya disiplinidir.
➢ Plastik, naylon, kauçuk, teflon, proteinler, karbonhidratlar polimer kimyasının uğraş alanlarıdır.
5. Anorganik Kimya
➢ Organik bileşikler dışındaki metal, ametal, yarı metal bileşiklerinin yapısını, özelliklerini inceleyen kimya disiplinidir.
➢ Asit, baz, tuz, su, mineral gibi maddelerin özellikleri ve tepkimeleri uğraş alanlarına örnek verilebilir.
6. Organik Kimya
➢ Karbon (C) temelli organik bileşiklerin yapılarını, özelliklerini ve tepkimelerini inceleyen kimya disiplinidir.
➢ Karbon kimyası olarak da bilinir.
➢ Sabunlar, deterjanlar, boyalar, ilaçlar, plastikler, patlayıcıların eldesi, tepkimeleri ve özelliklerinin incelenmesi organik kimyanın ilgi alanına girer.
7. Endüstriyel Kimya
➢ Endüstride (sanayide) kullanılan ham maddelerin üretim süreci ile ilgilenen kimya disiplinidir.
➢ Organik ve anorganik maddelerin üretimi endüstriyel kimyanın çalışma alanını oluşturur.
1. 2. Aşağıda bazı çalışma alanları verilmiştir.

Kimya disiplini Çalışma alanı
I. Spor ayakkabı tabanlarının kalitesinin arttırılması
I. Biyokimya Kolesterole neden olan molekülün
yapısının incelenmesi II. Havuz suyundaki klor iyonu miktarının analizi
III. Kumanda pillerinin daha uzun süreli kullanımının Ar - Ge
II. Organik Kimya Zakkum bitkisindeki zehirli karbon çalışmaları
bileşiğinin yapısını aydınlatma
Buna göre, yukarıdaki çalışma alanlarının ait olduğu kimya
disiplinleri aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
III. Anorganik Bor elementinden yeni bileşikler
YAYINEVİ
Kimya sentezleme
I II III
Yukarıdaki tabloda verilen kimya disiplinlerinden A) Polimer Kimyası Anorganik Kimya Analitik Kimya
hangilerinin çalışma alanı karşısında doğru verilmiştir?
B) Polimer Kimyası Organik Kimya Fizikokimya
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
C) Polimer Kimyası Analitik Kimya Fizikokimya
D) Organik Kimya Biyokimya Analitik Kimya
E) Organik Kimya Analitik Kimya Anorganik Kimya
8 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-E • 2-C

3. Polimer kimyası başlıca kimya disiplinlerinden biridir. 6. Bir kimyagerin ilaç fabrikasında yaptığı bazı çalışmalar aşağıda
verilmiştir.
Buna göre, polimer kimyasında uzman olan birisi;
• Bitkilerin etken maddelerinin özütlenmesi
I. Araç lastiği üretimi
Hocasıyla Çöz
• Üretilen ilaçlarda kullanılan her maddenin nitel ve nicel
II. Seramik vazo üretimi
araştırmasının yapılması
III. Teflon tava üretimi
• Üretilen ilacın canlı vücuduna etkisinin araştırılması
işlerinden hangilerinde, alanı ile ilgili çalışıyor olamaz?
Buna göre, kimyagerin fabrikada yapmış olduğu
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III çalışmalarda;
D) I ve II E) II ve III I. Analitik Kimya
II. Endüstriyel Kimya
III. Biyokimya
IV. Fizikokimya
disiplinlerinin hangilerinden yararlanılmıştır?
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV
4. Kimya disiplini Kapsadığı alan
I. Anorganik Kimya a. İçme sularının analizi
II. Biyokimya b. Tarımsal ilaçların etkisini

araştırma
III. Analitik Kimya c. Elementlerden yeni bileşikler
sentezi
YAYINEVİ
Yukarıda verilen kimya disiplinlerinin kapsadığı alanla ilgili

eşleştirmesi aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) I. a B) I. b C) I. c
II. b II. a II. b
III. c III. c III. a 7. Sınıf etkinliklerinden birinde, günlük hayatta yapılan bazı
çalışmalar ve ilgili olduğu kimya disiplinini içeren boşluk
D) I. c E) I. b doldurma etkinliği bulunmaktadır.
II. a II. c
Günlük yaşantımızdaki çalışmalar Kimya disiplini
III. b III. a
• Kandaki CO2 miktarının tespiti
• Doğada çabuk bozunan plastik üretme
• Tuzların yapısının incelenmesi
• Elektrikli araçlar için batarya geliştirme
5. Biyokimyanın uğraş alanı ile ilgili; Buna göre, tabloyu doğru dolduran bir öğrenci aşağıdaki
I. Minerallerin vücuttaki görevlerini inceleme kimya disiplinlerinden hangisini kullanmamıştır?
II. DNA yapısını inceleme A) Analitik Kimya
III. Karbon temelli bileşikleri üretme B) Biyokimya
yukarıdakilerden hangileri yanlıştır? C) Fizikokimya
A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III D) Polimer Kimyası
D) II ve III E) I, II ve III E) Anorganik Kimya
3-B • 4-C • 5-A • 6-D • 7-B Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 9
ÖĞRENME HEDEFİ 4 Kimya Disiplinleri
1. Bir boya fabrikasında çalışan bir kimyager boyanın kalitesini 4. Aşağıdaki şemada bazı kimya disiplinleri verilmiştir.
arttırmak için boyanın bileşenlerine çeşitli katkı maddeleri
ekleyerek ve bileşenlerin miktarlarını düzenleyerek özel bir boya
I Fizikokimya
üretmeyi hedeflemektedir.
Hocasıyla Çöz
Buna göre, bu kimyagerin aşağıda verilen alanlardan II Anorganik Kimya

hangisinde uzmanlaşmış olması beklenir?
Bazı kimya
A) Biyokimya B) Fizikokimya III Biyokimya
disiplinleri
C) Analitik Kimya D) Anorganik Kimya
IV Organik Kimya
E) Endüstriyel Kimya
V Polimer Kimyası
Buna göre,
X: N
aylon poşet fabrikasında çalışan bir kişi
Y: A
sit, baz ve tuzların yapısını, özelliklerini ve tepkimelerini
inceleyen bir kişi
2. I. Anorganik kimyaya Karbon Kimyası da denir. şemadaki kimya disiplinlerinden hangisinde uzman
II. Uygun maliyetli ve çevreci kimyasalların üretimi ile sayılabilir?
Endüstriyel Kimya ilgilenir.
X Y
III. Bir araç aküsünün üretimindeki kimyasal süreç
Fizikokimyanın ilgi alanına girer. A) V I
Yukarıda kimya disiplinleri ile ilgili verilen yargılardan B) IV III

hangileri yanlıştır?
C) V II
D) IV V
YAYINEVİ
E) V IV
3. Fizikokimya, çok sayıda küçük birimin birbirine

bağlanmasıyla oluşan büyük molekülleri inceler.
Organik kimya sadece canlı organizmaların kimyasal

yapısını inceler.
Hastanelerde yaptıkları idrar ve kan analizleri ile 5. Bir fabrikanın vinil klorür monomerinden yola çıkarak
doktorların hastalarına sağlıklı tedavi uygulamalarında oluşturulacak PVC üretimi sırasında analizler sonucu
yardımcı olan birimde biyokimyacılar çalışır. kanserojen ve zehirli madde olup olmadığını belirleme
sürecinde;
Yukarıdaki bilgiler doğru ise “✓” yanlış ise “✗” işareti ile I. Polimer Kimyası
hatasız değerlendirildiğinde aşağıdakilerden hangisi doğru
II. Analitik Kimya
olur?
III. Endüstriyel Kimya
A) ✓ B) ✓ C) ✗ D) E)
✓ ✗ disiplinlerinin hangilerinden yararlanılır?
✗ ✓ ✓ ✓ ✗ A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
✓ ✗ ✓ ✓ ✓ D) II ve III E) I, II ve III
10 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-C • 2-A • 3-E • 4-C • 5-E
6. Aşağıdaki tabloda bazı olaylar ve karşılarında kimya disiplinleri 8. Bir maden ocağından çıkarılan cevherlerde bulunan
verilmiştir. minerallerin analiz edilerek kimyasal işlemlerden geçirilip
sanayide kullanılabilir hale getirilmesi işlemlerinde, kimya
Olay İlgili kimya disiplini biliminin,
I. Bir otomobilin kullandığı a. Fizikokimya I. Polimer Kimyası
yakıtın nitelikleri ile gücü
arasındaki ilişkiyi belirleme II. Analitik Kimya
II. Doğada kendiliğinden b. Analitik Kimya III. Endüstriyel Kimya
bozunabilir plastik madde
disiplinlerinin hangilerinden yararlanılmaktadır?
üretme
A) Yalnız III B) I ve II C) II ve III
III. Maden suyunun içindeki c. Polimer Kimyası
minerallerin tespiti D) I ve III E) I, II ve III
Buna göre, olay ve ilgili olduğu kimya disiplini eşleştirmesi

aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) I-a, II-b, III-c B) I-a, II-c, III-b
C) I-b, II-a, III-c D) I-b, II-c, III-a

E) I-c, II-a, III-b
YAYINEVİ
9. I. Şiddetli solunum yetmezliğine sebep olan koronavirüsün

(Covid-19) gen yapısının araştırılması ................................
ilgi alanına girer.
7. I. Protein, karbonhidrat, naylon, plastik, orlon, kauçuk gibi
II. Bir çözelti alevde ısıtıldığında, çözeltide bulunan farklı
maddelerin incelenmesi ........................ ilgi alanına girer.
elementler için farklı alev renkleri elde edilir. Buna göre
II. Petrol, petrol ürünleri, boyalar, ilaçlar, patlayıcıların eldesi, alev renginden yararlanarak çözeltide hangi elementlerin
tepkimesi ve özelliklerinin incelenmesi ........................ ilgi bulunduğunun belirlenmesi ................................ ilgi alanına
alanına girer. girer.
III. Sanayide kullanılan ham maddelerin imalatı ........................ III. Petrol ürünlerinden deterjan, mum gibi maddelerin
ilgi alanına girer. üretilmesi ve anestezide kullanılacak maddelerin üretilmesi
Yukarıda I, II ve III ifadelerinde boşluklara gelecek kimya ................................ ilgi alanına girer.
disiplinleri aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? Yukarıda I, II ve III ifadelerinde boşluklara gelecek kimya
disiplinleri aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
I II III
A) Organik Polimer Fizikokimyanın I II III

kimyanın kimyasının A) biyokimyanın analitik kimyanın organik kimyanın
B) Polimer Anorganik Endüstriyel B) analitik anorganik polimer

kimyasının kimyanın kimyanın kimyanın kimyanın kimyasının
C) Polimer Organik Endüstriyel C) biyokimyanın organik endüstriyel

kimyasının kimyanın kimyanın kimyanın kimyanın
D) Organik Fizikokimyanın Polimer D) organik fizikokimyanın biyokimyanın

kimyanın kimyasının kimyanın
E) Polimer Fizikokimyanın Organik E) biyokimyanın analitik kimyanın fizikokimyanın

kimyasının kimyanın
6-B • 7-C • 8-C • 9-A Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 11

BAŞLICA KİMYA ENDÜSTRİLERİ, KİMYA ALANI İLE İLGİLİ BAŞLICA MESLEKLER
Başlıca Kimya Endüstrileri

Hocasıyla Öğren
➢ İlaç, gübre, petrokimya, arıtım, tekstil ve boya gibi birçok endüstriyel alanda kimya biliminden
yararlanılır.
➢ İlaçlar, doğal kaynaklardan veya sentez yoluyla elde edilen kimyasal maddelerdir. İlaç ham mad-
delerinin üretimi ve bu maddelerin vücutta oluşturduğu tepkimelerin incelenmesinde kimya bili-
minden yararlanılır.
➢ Petrol, doğal gaz ve bunlardan elde edilen ürünlerle ilgilenen endüstri alanı petrokimyadır. Petrol
ve petrol ürünleri (gaz yağı, asfalt, zift,...) başka ürünlere fiziksel ve kimyasal yöntemler kullanılarak
dönüştürülür.
➢ Tarımda ürün verimini ve kalitesini arttırmak için toprağa verilen maddelere gübre denir. Toprağın
ihtiyacı olan elementleri içeren yapay gübrenin imalatı, toprağa verilmesi ve toprağın analizi sıra-
sında kimya biliminden yararlanılır.
➢ Boyaların kimyasal özellikleri kullanıldıkları alanlara göre farklılık gösterir. Bu nedenle boyaların
eldesi, uygulanması ve bulunduğu ortamdan uzaklaştırılması işlemlerinde kimya biliminden yarar-
lanılır.
➢ Havanın, suyun ve toprağın çeşitli kirleticilerden temizlenmesi işlemine arıtım denir. Su, toprak ve havadaki zararlı kimyasalların uzaklaştırılmasında
kimya biliminden yararlanılır.
➢ Hayvanlardan, bitkilerden veya yapay olarak elde edilen ipliklerin işlenmesi sürecine tekstil denir. Tekstilde iplik - kumaş üretimi, dokuması ve bu
ürünlerin boyanması işleminde kimya biliminden yararlanılır.
Kimya Alanı ile İlgili Başlıca Meslekler

➢ Maddenin atom ve molekül yapısı, kimyasal özelliği, farklı maddelerle etkileşimi, yeni maddelerin sentezi ve bu mad-
delerin analizi konusunda laboratuvar çalışmaları yapan kişi kimyagerdir.
➢ İlaç ham maddelerinin elde edilmesi, ilaçların kimyasal, fiziksel ve biyolojik özelliklerinin incelenmesi, ilaç üretimi ve
kullanılması konularında eğitim almış kişi eczacıdır.
➢ Kimya mühendisi, farklı sanayi dallarında Ar - Ge çalışmaları yaparak kimyasal maddenin en ekonomik biçimde üre-
tilmesi, geliştirilmesi, tesislerin tasarlanması, kurulması ve işletilmesi alanlarında çalışan kişidir.
➢ Kimya öğretmeni, çalıştığı eğitim kurumunda kimya ile ilgili bilgi, beceri, tutum ve davranışları; yaş düzeylerini
de gözeterek öğrencilere kazandıran kişidir.
➢ Metalurji mühendisi, yapısında metal bulunan maden filizlerinden metal ve alaşımların elde edilmesi, bunların
çeşitli sanayi dallarının ihtiyacına uygun teknik tasarımın yapılması, geliştirilmesi, üretilmesi gibi alanlarda çalı-
şan kişidir.
1. Aşağıdaki kutucuklarda bazı çalışma alanları verilmiştir. 2. Kimyagerlik meslek alanıyla ilgili,
I. Kimya bilimi konularında ileri düzeyde eğitim alan kişidir.
1 Mekanik 2 Elektrik 3 Boya II. Maddelerin kimyasal analizi konusunda laboratuvar
çalışmaları yapan kişidir.
4 Tekstil 5 İlaç 6 Arıtım III. Kimya ile ilgili eğitim veren kişidir.
YAYINEVİ
Buna göre, tablodaki çalışma alanlarından kimya ile ilgili A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
olanlar çıkarıldığında kaç numaralı kutucuklar geriye kalır?
A) 1 ile 2 B) 1 ile 3 C) 2 ile 5
D) 3 ile 4 E) 5 ile 6
12 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-A • 2-C

3. 6. Kimya alanı ile
Kimya alanı ile ilgili meslekler Terim
Üretim türü
ilgili meslekler
I. Kimyager a. Öğretim programı
I. Sülfürik asit (zaç yağı) üretimi a. Eczacı
II. Kimya öğretmeni b. Deney
Hocasıyla Çöz
II. Bitkisel ilaç üretimi b. Kimya mühendisi
III. Eczacı c. İlaç
III. Alüminyum profil üretimi c. Metalurji mühendisi
Kimya alanı ile ilgili meslekler ve bu mesleklerin ilgili
terimlerle eşleştirilmesi aşağıdakilerden hangisinde doğru Yukarıda verilen üretim türlerinin ilgili olduğu kimya meslek
verilmiştir? alanlarıyla eşleştirilmesi aşağıdakilerden hangisinde doğru
A) 1/a, 2/b, 3/c B) 1/a, 2/c, 3/b verilmiştir?
C) 1/b, 2/a, 3/c D) 1/b, 2/c, 3/a A) I. c B) I. b C) I. b

E) 1/c, 2/a, 3/b II. b II. a II. c
III. a III. c III. a
D) I. a E) I. c
II. c II. a
III. b III. b
4. Bilgi D Y
I. İpliğin eldesi, boyanması ve dokunması tekstil
✓
endüstrisi alanına girer.
YAYINEVİ
II. Havanın, suyun ve toprağın çeşitli kirleticilerden

✓
temizlenmesi işlemi arıtımdır. 7. Toprağın ihtiyacı olan elementleri içeren yapay maddelerin
III. Petrokimya; petrol, doğal gaz ve bunlardan elde üretimini ve uygulama sonrası analizlerini yapan kimya
✓
edilen ürünlerle ilgilenir. endüstrisi aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) Gübre endüstrisi
Yukarıdaki bilgilerin doğru (D) veya yanlış (Y) olarak hatasız
B) Petrokimya
işaretlenmesi aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
C) Boya endüstrisi
A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III
D) Arıtım
D) I ve II E) I ve III
E) Tekstil endüstrisi
5. Kimya bilimi;
8. Bir kimya mühendisi;
I. Yumurta piştiğinde rengi neden beyazlar?
I. Kimyasal madde üretilen tesis kurulumu
II. Çamaşır suyu dökülen kumaşın rengi neden açılır?
II. Kimyasal madde üretimi
III. Deniz suyundan tuz nasıl elde edilir?
III. Kimyasal madde üretilen tesis işletilmesi
IV. Kabartma tozu, keki nasıl kabartır?
alanlarının hangilerinde çalışabilir?
sorularından hangilerini cevaplayabilir?
A) I ve III B) II ve IV C) I, II ve III
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV
3-C • 4-D • 5-E • 6-B • 7-A • 8-E Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 13
KİMYANIN SEMBOLİK DİLİ
Element
Hocasıyla Öğren
➢ Tek tür atomdan oluşan saf maddelerdir. İlk 20 Elementin Adları ve Sembolleri
➢ Hal değişimleri dışında homojendir.
H: Hidrojen O: Oksijen P: Fosfor
➢ Kimyasal ve fiziksel yöntemlerle ayrıştırılamaz.
➢ Sembollerle gösterilir. He: Helyum F: Flor S: Kükürt
➢ Belirli ayırt edici özellikleri vardır. (Erime noktası, kaynama noktası vb.)
➢ Günümüzdeki 118 elementten 92’si doğal, diğerleri yapaydır.
Li: Lityum Ne: Neon CI: Klor
➢ Atomik veya moleküler yapıda olabilirler. Be: Berilyum Na: Sodyum Ar: Argon
B: Bor Mg: Magnezyum K: Potasyum
• Atomik element: He, Ne, Li, Na...
• Diatomik (iki atomlu) element molekülü: N2, CI2, O2, ... C: Karbon AI: Alüminyum Ca: Kalsiyum
• Poliatomik (çok atomlu) element molekülü: O3, P4, S8, ...
N: Azot Si: Silisyum
➢ Özelliklerine göre elementler; metaller, yarı metaller, ametaller ve

soy gazlar olmak üzere dört grupta toplanabilir.
1. Elementler ile ilgili aşağıdaki tabloda verilen bilgilerin doğru 3. Aşağıda bazı elementler ve sembolleri verilmiştir.
veya yanlış olma durumları “✓” işareti ile belirtilmiştir.
Element Sembol
Bilgi D Y 1 Demir a K
I. Saf ve homojen (hâl değişimi dışında)
✓ 2 Karbon b Fe
maddedir.
3 Flor c Ca
II. Tek cins atomlardan oluşur. ✓
4 Potasyum d F
III. Belirli ayırt edici özellikleri yoktur. ✓
5 Kalsiyum
IV. Fiziksel yöntemlerle ayrıştırılabilir. ✓
V. Kimyasal yöntemlerle ayrıştırılabilir. ✓ Buna göre, elementler ve sembolleri doğru olarak

eşleştirildiğinde kaç numaralı element açıkta kalır?
Buna göre, hangisinde “✓” işareti uygun yerde A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
kullanılmamıştır?
YAYINEVİ
4. Aşağıda verilen maddelerden hangisi bir sembolle

2. Aşağıdaki elementlerden hangisinin sembolü tek harfli
gösterilemez?
değildir?
A) Cıva B) Gümüş C) Nikel
A) Oksijen B) Bor C) Karbon
D) Sönmüş kireç E) Kalay
D) Klor E) Potasyum
14 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-E • 2-D •3-B • 4-D

5. Elementlerin sembolü, Latince veya İngilizce adındaki ilk 8. N2 ve Ne maddeleri ile ilgili;
harf ya da ilk harfi ile birlikte ismi içinde geçen başka bir
I. Element olma
harfin de kullanılmasıyla oluşturulur. Kullanılan dil sebebiyle
de elementlerin sembolü ile Türkçe adının ilk harfi genellikle II. Moleküler yapılı olma
Hocasıyla Çöz
farklıdır. III. Saf madde olma
Buna göre, özelliklerinden hangileri ortaktır?
I. Sodyum A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
II. Fosfor D) II ve III E) I, II ve III
III. Berilyum
elementlerinden hangilerinde sembolün ilk harfi ile Türkçe
adının ilk harfi aynıdır?
9. Madde Açıklama
I. He Tek cins moleküllerden oluşur.
II. P4 Monoatomik elementtir.
6. Elementler ile ilgili aşağıda verilen ifadelerden hangisi
YAYINEVİ
III. Na En küçük yapı taşı atomdur.

doğrudur?
A) Tüm elementler doğada monoatomik yapıda bulunur.
Yukarıda verilen maddelerden hangilerinin karşısındaki
B) Sabit basınçta hal değişim sıcaklıkları sabit değildir. açıklama doğru olarak verilmiştir?
C) Formüllerle gösterilirler. A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III
D) Farklı elementlerin atom türleri farklıdır. D) II ve III E) I, II ve III
E) Farklı tür atom içerebilirler.
10. Aşağıda verilen maddelerden hangisi moleküler yapılı

element sınıfına girmez?
7. Aşağıda adları verilen elementlerden hangisinin
sembolünde N harfi yoktur? A) O3 B) Ca C) P4
A) Neon B) Azot C) Sodyum D) S8 E) O2
D) Nikel E) Fosfor
5-C • 6-D • 7-E • 8-C • 9-A • 10-B Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 15
KİMYANIN SEMBOLİK DİLİ
Bileşik
Hocasıyla Öğren
➢ Farklı elementlerin belirli oranlarda, kimyasal yöntemlerle bir araya gelerek Bazı Bileşiklerin Formülleri ve Yaygın Adları
oluşturduğu saf maddelere bileşik denir.
➢ Saf ve homojen (hâl değişimi dışında) yapılıdır. H2O: Su NaHCO3: Yemek sodası
➢ Belirli ayırt edici özellikleri vardır. (Erime, kaynama noktası, yoğunluk gibi)
HCI: Tuz ruhu NaCI: Yemek tuzu
➢ Fiziksel yollarla daha basit bileşenlerine ayrıştırılamaz, kimyasal yöntemlerle
ayrıştırılabilir. H2SO4: Zaç yağı Ca(OH)2: Sönmüş kireç
➢ Formüllerle gösterilir.
➢ Bileşiği oluşturan elementler arasında belirli bir oran vardır. HNO3: Kezzap NaOH: Sud kostik
➢ Bileşikler kendisini oluşturan bileşenlerin özelliklerini göstermez.
CH3COOH: Sirke asidi KOH: Potas kostik
2Fe(k) + 3/2O2(g) → Fe2O3(k)
14243 1442443 CaCO3: Kireç taşı CaO: Sönmemiş kireç
Mıknatıs tarafından Mıknatıs tarafından
çekilir. çekilmez.
NH3: Amonyak
➢ En az iki ametal atomunun kovalent bağ ile birleşerek oluşturduğu yapıya
molekül denir. CO2, H2O, NO2, ...
1. Aşağıdaki tabloda bazı bileşiklerin yaygın adları ve formülleri 2. Saf ...................... maddesi ...................... yöntemlerle
verilmiştir. ...................... .
Yukarıdaki metinde boş bırakılan kısımlara sırası ile,
Yaygın adı Formül
I. Fe, kimyasal, ayrıştırılamaz
Sönmemiş kireç X
...................
II. H2O, fiziksel, ayrıştırılamaz
Y
................... NaHCO3 III. NaCI, kimyasal, ayrıştırılabilir
Z
................... CaCO3 ifadelerinden hangileri ayrı ayrı getirilirse cümleler doğru
olur?
Buna göre, tablodaki X, Y ve Z yerlerine aşağıdakilerden
hangisi getirilirse bileşiklerin yaygın adı-formül eşleştirmesi
hatasız olur? D) I ve II E) I, II ve III
X Y Z
YAYINEVİ
A) CaO Kabartma tozu Sönmemiş kireç
B) Ca(OH)2 Çamaşır sodası Kireç taşı
C) CaOH2 Kabartma tozu Kireç taşı
D) CaO Çamaşır sodası Sönmemiş kireç
E) CaO Kabartma tozu Kireç taşı
3. Aşağıdaki madde isimlerinden hangisi bir bileşiğe aittir?

A) Fosfor B) Magnezyum C) Brom
D) Amonyak E) Çinko
16 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-E • 2-E • 3-D

4. X bileşiği ile ilgili, 7. X maddesi yalnızca potas kostik bileşiğini içerirken, Y maddesi
potas kostik ve sud kostik bileşiklerini içermektedir.
➢ Yapısında H atomu vardır.
Buna göre,
➢ Yapısında O atomu yoktur.
Hocasıyla Çöz
I. X maddesi saftır.
➢ Bir molekülü dört atomludur.
II. Y maddesi üç farklı tür atom içerir.
bilgileri veriliyor.
III. X ve Y maddeleri aynı cins atomları içermektedir.
Buna göre, X bileşiğinin yaygın adı, aşağıda verilenlerden
hangisi olabilir? yargılarından hangileri doğrudur?
A) Amonyak B) Kezzap A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
C) Zaç yağı D) Tuz ruhu D) I ve III E) II ve III
E) Potas kostik
5. Bileşikler ile ilgili, 8. Bir bileşik ile ilgili şu bilgiler veriliyor;
I. Bileşenlerine kimyasal yöntemlerle ayrılırlar. • Sodyum, hidrojen ve karbon atomlarını eşit sayıda içeriyor.
II. Yapılarındaki elementlerin kütle oranı sabittir. • Diğer elementlerden herhangi birinin üç katı kadar oksijen
YAYINEVİ
atomu içeriyor.
III. Bileşenlerinin özelliklerini taşırlar.
Buna göre, bilgileri verilen bileşiğin yaygın adı
yargılarından hangileri doğrudur?
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
A) Sud kostik B) Potas kostik
C) Tuz ruhu D) Yemek sodası
E) Sönmemiş kireç
6. Aşağıda yaygın adları verilen bileşiklerden hangisi üç (3)

farklı cins atom içermez?
9. NaHCO3(k) + HCI(suda) → NaCI(suda) + CO2(g) + H2O(s)
A) Sönmüş kireç
Yukarıda verilen tepkime denkleminde aşağıda yaygın
B) Zaç yağı
isimleri verilen bileşiklerden hangisi yer almaz?
C) Kezzap
A) Tuz ruhu B) Sönmemiş kireç
D) Asetik asit (sirke asidi)
C) Yemek tuzu D) Su
E) Tuz ruhu
E) Yemek sodası
4-A • 5-C • 6-E • 7-A • 8-D • 9-B Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 17
ÖĞRENME HEDEFİ 8 Elementler ve Bileşikler
1. I. S8 moleküler elementtir. 4. Tüm saf maddeler ile ilgili;

II. Ag, Cu, Hg, P, K ve Ni elementlerinden adının ilk harfi ile I. Tek tür atom içerirler.
sembolünün ilk harfi aynı olan sadece Ni elementidir.
II. Belirli bir yoğunlukları vardır.
Hocasıyla Çöz
III. Potas kostik, sirke asidi ve sönmemiş kireçte ortak olan

III. Kimyasal yöntemlerle farklı maddelere ayrılabilirler.
element O (oksijen)’dur.
Yukarıda verilen ifadelerden hangileri doğrudur?
A) Yalnız II B) Yalnız III C) II ve III
D) I ve II E) I, II ve III
5. Aşağıdakilerden hangisi saf maddeler için her zaman

2. O3 şeklinde gösterilen ozon ve He sembolüne sahip helyum
doğrudur?
gazları ile ilgili;
A) Sembollerle gösterilirler.
I. Element olma
B) Aynı cins moleküllerden oluşurlar.
YAYINEVİ
II. Monoatomik olma

C) Fiziksel yöntemlerle ayrıştırılamazlar.
III. Tek tür tanecik içerme
D) Kütlece yüzde bileşimleri sabittir.
özelliklerinden hangileri ortaktır?
E) Kimyasal yöntemlerle bileşenlerine ayrılırlar.
6. Bazı bileşiklerin yaygın adları şu şekildedir;

3. X maddesi ile ilgili şu bilgiler veriliyor;
✭ Sönmüş kireç
➢ Saf maddedir.
✭ Sirke asidi
➢ Kimyasal ve fiziksel yöntemlerle ayrıştırılamaz.
Buna göre, aşağıda verilen elementlerden hangisi her iki
Buna göre, X maddesi aşağıdakilerden hangisi olabilir?
bileşiğin de yapısında bulunmaz?
A) Su B) Tuz ruhu
A) Kalsiyum B) Oksijen
C) Potas kostik D) Alüminyum
C) Hidrojen D) Sodyum
E) Yemek sodası
E) Karbon
18 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-E • 2-C • 3-D • 4-A • 5-C • 6-D
7. Element ve bileşikler ile ilgili aşağıda verilen tablodaki bilgilerin 10. Elementler ve bileşikler ile ilgili aşağıda bir şema verilmiştir.
doğru veya yanlış olma durumları “✓” işareti ile belirtilmiştir.
Element Bileşik
Bilgi D Y
I. Elementler fiziksel ve kimyasal yöntemlerle

✓
daha basit bileşenlere ayrıştırılabilir.
X
II. Bileşikler kimyasal yöntemlerle
✓
bileşenlerine ayrıştırılabilir.
III. Belirli ayırt edici özellikleri vardır. ✓
IV. İkisi de en az iki farklı tür atom içerir. ✓

Buna göre, şemadaki X yerine;
Buna göre, hangilerinde “✓” işareti uygun yerde
I. Tek tür tanecik içerme
kullanılmıştır?
II. Sabit erime ve kaynama noktasına sahip olma
A) I ve II B) I ve III C) II ve IV
III. Homojen olma
D) III ve IV E) I, III ve IV
özelliklerinden hangileri getirilebilir?
8. Aşağıda X, Y ve Z ile gösterilen maddeler verilmiştir.

X: Ca
YAYINEVİ
Y: H2O
Z: CaO
Buna göre, X, Y ve Z maddeleri ile ilgili aşağıdakilerden
hangisi yanlıştır?
A) X sembolle, Y ve Z formülle gösterilir.
B) Sadece X saf maddedir.
C) Y ve Z’nin bileşenleri arasında belirli kütle oranı vardır.
D) Y ve Z iki farklı elementten oluşur.
E) Y ve Z kimyasal yöntemlerle bileşenlerine ayrıştırılabilir. 11. X, Y ve Z bileşikleri ile ilgili;
➢ X ile Y’nin bir formülündeki O (oksijen) atomu sayısı eşittir.
➢ Y ile Z’nin bir formülündeki hem H (hidrojen) hem de O
(oksijen) atomu sayısı eşittir.
X bileşiğinin yaygın adı kireç taşı olduğuna göre, Y ve Z
bileşiklerinin yaygın adı aşağıdakilerden hangisi olabilir?
9. Halk arasında sud kostik olarak bilinen bileşiğin yapısındaki
elementler ile ilgili; Y Z
I. Bir formülünde sayıca en fazla olan element oksijendir. A) Sönmüş kireç Sirke asidi
II. İçerdiği elementler özelliklerini kaybetmiştir. B) Sönmüş kireç Zaç yağı
III. Bir formülünde üç cins element vardır. C) Yemek sodası Zaç yağı
D) Yemek sodası Kezzap
E) Amonyak Tuz ruhu
7-D • 8-B • 9-D • 10-E • 11-D Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 19
KİMYA UYGULAMALARINDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
Laboratuvar Güvenlik Kuralları

Hocasıyla Öğren
➢ Önlük, kapalı ayakkabı, koruma gözlüğü, maske ve eldiven kullanılmalıdır.

➢ Kimyasallar çıplak elle ellenmemeli, tadılmamalı, koklanmamalıdır; pipetlerde puar kullanılmalıdır.
➢ Asit suya yavaşça eklenmeli, yanıcı buharlar yakınında açık alev kaynakları olmamalıdır.
➢ Saçlar toplanmalı, tırnaklar kesilmiş olmalı, yiyecek ve içecek tüketilmemeli, cep telefonu, kırık, çatlak ve kirli malzemeler kullanılmamalıdır.
➢ Kimyasalların ağzı hep kapalı olmalı, etiketsiz kimyasal kullanılmamalı, atıklar özel kaplarda toplanmalı, çöpe veya lavaboya dökülmemelidir.
Güvenlik Uyarı İşaretleri
YAKICI ASINDIRICI
PATLAYICI
ı
Yanıcı Madde (OKSİTLEYİCİ) (KOROZİF)

MADDE MADDE Madde
Isıtıldığında yangına Ateşi Ciddi göz, cilt vb. Isıtma, darbe vb.
neden olabilir. Kolay şiddetlendirebilir. organ hasarına yol etkiler, patlamaya
tutuşur. açar. neden olabilir.
ZEHİRLİ CEVREYE ZARARLI

RaDYOAKTİF
ı
TAHRİS EDİCİ
ı
(TOKSİK) (EKOTOKSİK)
MADDE MADDE MADDE
MADDE
Alerjik deri Vücuda girdiğinde Çevredeki canlılar için Yaydığı ışınlarla canlı
reaksiyonlarına neden toksik olabilir. toksik ve uzun süreli dokularda hasara yol
olabilir. etkisi vardır. açar.
1. Kimya laboratuvarında kullanılan pek çok kimyasal, zararlı 2. Aşağıda bazı öğrencilerin yaptığı deneysel çalışmalarda
etkilere sahiptir. kullandıkları kimyasal maddelerin özellikleri verilmiştir.
Buna göre, Serap: Ağız, deri ve solunum yolu zehirlenmelerine neden olur.
I. Laboratuvarda yiyecek ve içecek tüketilmemelidir. Selma: Metalleri aşındırıcı etkisi vardır.
II. Kimyasal maddeler koklanmamalı, tadına bakılmamalıdır. Mustafa: Yakıcı özelliğe sahiptir.
III. Kimyasal maddelere çıplak elle dokunulmamalıdır. Mahmut: Doğaya zarar verir.
yukarıda verilen laboratuvar güvenlik kurallarından hangileri Buna göre, öğrencilerin yapmış olduğu deneylerde
doğrudur? kullandıkları maddelerin şişelerinin etiketlerinde aşağıdaki
güvenlik sembollerinden hangisinin bulunması beklenmez?
YAYINEVİ
D) II ve III E) I, II ve III A) B) C)
D) E)
20 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-E • 2-C

3. Bir grup bilim insanı biyokimya laboratuvarında bir virüs 5. Aşağıdakilerden hangisi laboratuvar güvenlik kurallarına
çeşidine karşı aşı geliştirme çalışmalarına başlamıştır. Aşı uygun davranışlardan biri değildir?
üretimi sırasında kullandıkları maddelerin şişeleri aşağıda
A) Aydınlatma ve havalandırma doğru ayarlanmalıdır.
verilmiştir.
Hocasıyla Çöz
B) Asit çözeltisi hazırlanırken su üzerine yavaşça asit
eklenmelidir.
C) Deney sonucu oluşan atık maddeler lavaboya yavaşça
dökülmelidir.
D) Acil durumlarda aranacak numaralar önceden belirlenmelidir.
E) Cep telefonu kullanılmamalıdır.
Buna göre, aşı çalışmalarında kullanılan bu maddeler ile

ilgili;
I. Çevreye döküldüğünde canlı yaşamını tehdit eder.
II. Ele ve yüze direkt temasından kaçınılmalıdır.
III. Radyoaktif özelliğe sahip olduğundan zamanla kanser 6. Kimya laboratuvarında çalışılırken deneyler sonrasında;
oluşumuna neden olur.
I. Kullanılan malzemeleri temizleyip yerlerine kaldırma
yargılarından hangileri doğru olur?
II. Isıtma işleminde kullanılan alev kaynakları ve elektrikli
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III aletleri kapatma
D) I ve II E) I, II ve III III. Elleri bol suyla ve sabunla iyice yıkama
işlemlerinden hangileri yapılmalıdır?
YAYINEVİ
4. Aşağıda bazı güvenlik uyarı işaretleri ve karşılarında anlamları

verilmiştir.
Buna göre, hangisinde verilen güvenlik işaretinin anlamı
yanlıştır?
7. Kimya laboratuvarında kullanılan bir kimyasalın etiketinde
Güvenlik uyarı işareti Anlamı bulunan güvenlik sembolü aşağıda verilmiştir.
A) Korozif (aşındırıcı) madde
B) Patlayıcı madde
C) Radyoaktif madde
Buna göre, bu madde ile ilgili;
I. Deriye temas ettirilmemelidir.
D) Çevre ve doğaya zararlı madde
II. Buharı kesinlikle solunmamalıdır.
III. Zehirli etkiye sahip siyanür içeren bir tuz şişesi olabilir.
E) Yanıcı madde
3-D • 4-A • 5-C • 6-E • 7-E Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 21
KİMYASAL MADDELERİN İNSAN SAĞLIĞI VE ÇEVRE ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
İnsan Sağlığı ve Çevre İçin Önemi

Hocasıyla Öğren
Madde
• Vücuttaki su dengesi ve vücut sıvılarının nötrlük düzeyinin korunmasında görev alır.
Sodyum (Na) • Bitkilerin büyümesi için gerekli olup, topraktaki iyon dengesini sağlar.
Potasyum (K) • Vücut sıvılarının iyon dengesini sağlamada ve kandaki glikoz miktarını düzenlemede görev alır.
Demir (Fe) • Kandaki hemoglobin ve bazı enzimlerin yapısında bulunur.
Kalsiyum (Ca) • Kemiklerin ana bileşenidir. İskelet ve dişlerin korunmasında önemlidir.
• Kemiklerin, dişlerin, kasların ve sinirlerin gelişmesinde önemlidir.

Magnezyum (Mg)
• Bitkilerde klorofilin yapısında yer alıp bitki büyüme ve gelişmesinde rol oynar.
Su (H2O) • Vücut sıcaklığının düzenlenmesi, toksinlerin atılması, böbreklerin çalışmasında önemli rol oynar.
Madde İnsan Sağlığı ve Çevreye Zararları
Cıva (Hg) • Böbrek, sinir sistemi, beyin fonksiyonlarında bozulmalara yol açar.
• Hemoglobinin yapısında ve sinir sisteminde bozunmaya, böbrek ve beyin hasarlarına, çocuklarda davranış
Kurşun (Pb) bozukluklarına yol açar.
• Hamilelerde düşük riskini artırır.
• Bitkilerin gelişimini olumsuz etkiler.
Karbondioksit (CO2) • Nefes darlığı, baş dönmesi, bulantı, kusma, depresyon, kulak çınlamasına neden olabilir.
• Havadaki oranının artması sera etkisine neden olur.
• Kanda oksijen yetersizliğine sebep olarak beyin, kalp gibi organlarda ve dokularda, sinir sisteminde
Karbonmonoksit (CO) bozukluklara neden olur.
• Hava kirleticidir.
• Baş ağrısı, yorgunluk, boğazda ve üst solunum yollarında tahriş ve yanmaya neden olabilir.
Azot dioksit (NO2)
• Asit yağmurlarına neden olur.
• Gözlerde tahriş, ağrı, şişme hatta körlüğe neden olur.

Kükürt trioksit (SO3) • Solunması durumunda öksürük, boğulma ve solunum yollarında tahrişe yol açar.
• Asit yağmurlarına neden olur.
• Gözleri, cildi ve solunum yollarını tahriş eder. Fazla miktarda solunması ölüme yol açar.
Klor (CI2)
• Az miktarı bile suya, toprağa ve topraktaki canlılara zarar verir.
1. Kimyasal maddelerin insan sağlığına verebileceği zararlar 2. Bir bileşik ile ilgili bazı bilgiler aşağıda verilmiştir.
arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
➢ Kanda oksijen yetersizliğine neden olur.
A) Sinir sisteminin zarar görmesi
➢ Görme ve bilinç kaybı oluşturabilir.
B) Cilt ve gözde yanma olması
➢ Koma, ölüm ve hamilelerde düşük riski oluşturabilir.
C) Çocukların daha sağlıklı büyümesi
YAYINEVİ
➢ Yanma ortamında yeterince oksijen olmadığı zaman

D) Solunum sisteminin tahriş olması oluşabilir.
E) Yorgunluk, terleme ve hafıza kaybının oluşması Buna göre, bu bileşik aşağıdakilerden hangisidir?
A) SO2 B) NO2 C) SO3
D) CO E) CO2
22 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-C • 2-D

3. Aşağıdaki şemada bazı kimyasal maddelerin insan ve çevre 6. Evlerde meydana gelen zehirlenmelerin en önemli iki nedeni ile
üzerindeki etkileri sınıflandırılmıştır. ilgili;
➢ X, yakıtların tam yanmaması sonucu açığa çıkar, soba
Kimyasal Maddeler zehirlenmesinin nedeni olan gazdır.
Hocasıyla Çöz
➢ Y, yemek tuzu bileşiğinin yapısında bulunmasına rağmen
elementel halde zehirli bir gazdır.
Yararlı Olanlar Zararlı Olanlar
1. Na 4. Ca
Buna göre, X ve Y gazları aşağıdakilerden hangisidir?
2. K 5. Pb
X Y
3. Hg 6. SO2
A) CO2 CI2
Buna göre, sınıflandırmanın doğru olabilmesi için hangi
maddelerin yeri değiştirilmelidir? B) CO2 Br2
A) 1 ile 4 B) 1 ile 5 C) 2 ile 5 C) CO CI2

D) 2 ile 6 E) 3 ile 4
D) CO Br2
E) H2O CI2
4. Bazı kimyasal maddeler insan vücudunda normal değerlerinde

bulunduğunda insan sağlığı üzerinde olumlu etkileri vardır.
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Kimyasal Etki
A) Na Vücut su dengesinin korunmasında

görev alır.
YAYINEVİ
7. İnsan sağlığı ve çevre için önemli bileşiklerden biri olan

B) Fe Kana kırmızı renk veren hemoglobinin su (H2O) ile ilgili;
temel parçasıdır.
I. Vücut sıcaklığının düzenlenmesinde önemlidir.
C) Ca Kemiklerin ana bileşenidir. II. Toprağın içinde dolaşarak atık maddeleri uzaklaştırır.
D) Mg Böbreklerin çalışmasını sağlar. III. Vitamin, mineral ve oksijenin vücutta taşınması ve

çözünmesinde önemlidir.
E) H2O Biyolojik hayatın devamlılığı için
gereklidir.
5. 1. Sodyum
2. Potasyum
3. Kalsiyum
8. I. Klorofilin yapısında bulunur ve sentezinde görev alır.
4. Demir
II. Kana kırmızı renk veren hemoglobinin ve bazı enzimlerin
Yukarıda verilen kimyasal elementler ile ilgili,
temel parçasıdır.
I. 1. ve 2. vücuttaki iyon dengesini sağlamada rol oynar.
III. Kemiklerin ana bileşenidir.
II. 3. sü dişlerde ve kemiklerde bulunur.
Yukarıdaki ifadelerden hangileri demir (Fe) için doğru,
III. 4. sü oksijenin kan ile taşınmasında etkilidir. magnezyum (Mg) için yanlıştır?
yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
3-E • 4-D • 5-E • 6-C • 7-E • 8-A Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 23
KİMYA LABORATUVARINDA KULLANILAN TEMEL MALZEMELER

Hocasıyla Öğren
Cam Balon Balon Joje (Ölçülü balon) Pipet Beherglas Dereceli Silindir (Mezür)
Çözeltilerin saklanması, Hassas şekilde çözelti Belirli miktarda sıvıyı Çözelti hazırlama, süzme, Sıvıların hacimlerini
hazırlanması, sıvıların hazırlamak ve saklamak kaptan almak için kristallendirme, kaynatma ölçmede kullanılır.
ısıtılması ve tepkime kabı için kullanılır. kullanılır. vb. işlemlerde kullanılır.
olarak kullanılabilir.
Termometre Büret Deney tüpü Havan Kroze
Deneylerde reaksiyon Titrasyon işleminde Küçük denemelerde; Katı maddeyi toz hale Analizlerde, kül haline
ortamının sıcaklığını ölçmek harcanan çözeltinin çöktürme, ısıtma vb. için getirmek veya katı getirme ve çözme
için kullanılır. hacmini ölçmek için kullanılır. maddeyi sıvı içinde ezerek işlemlerinde kullanılır.
kullanılır. dağıtmak için kullanılır.
Spatül Ayırma Hunisi Huni Erlenmayer İspirto Ocağı
Toz veya küçük parçalar Zeytinyağı-su karışımı gibi Süzme işleminde, sıvıları Titrasyon, çözelti Isıtma işlemlerinde
halindeki maddeleri almak heterojen sıvı karışımlarını dar ağızlı kaplara boşaltma hazırlama, saklama, süzme, kullanılır.
için kullanılır. ayırmak için kullanılır. işleminde kullanılır. ısıtma vb. işlemlerde
kullanılır.
Sac Ayağı Baget Saat Camı
Üzerine konulan cam malzemelerin Maddeleri karıştırmak için kullanılır. Küçük miktardaki sıvıları buharlaştırma,
içindeki maddelerin ısıtılması için kullanılır. maddeleri kurutma gibi işlemlerde kullanılır.
1. Kimya öğretmeni laboratuvar malzemelerini ve özelliklerini 2. Aşağıda bir laboratuvar malzemesinin bazı özellikleri verilmiştir.
derste anlattıktan sonra öğrencilerinin konuyu öğrenip
➢ Çözeltilerin hazırlanmasında ve saklanmasında kullanılır.
öğrenemediklerini belirlemek için aşağıdaki soruyu soruyor.
➢ Genellikle camdan yapılmıştır.
“Yapısında musluk olan laboratuvar malzemeleri hangileridir?”
➢ İnce boyun kısmında ölçü çizgisi bulunur.
Buna göre, hangi öğrencinin verdiği cevap doğru ve
eksiksizdir? ➢ Kendine özgü kapağı olan malzemedir.
Buna göre, yukarıda özellikleri verilen laboratuvar
Öğrenci Cevabı
YAYINEVİ
malzemesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Mirel Büret ve ayırma hunisi A) Cam balon B) Beher C) Balon joje
B) Asil Erlenmayer ve pipet D) Mezür E) Pipet
C) Ela Cam balon ve büret
D) Duru Ayırma hunisi ve mezür
E) Deren Balon joje ve büret
24 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-A • 2-C

3. Üzerinde mL cinsinden bölmeler bulunan ve çok hassas 6. Şekerli su çözeltisinden şekeri ayırmak isteyen bir öğrenci
ölçüm yapmak için uygun olmayan silindir şeklindeki cam deneyi yaparken şu işlemleri yapıyor.
malzeme aşağıdakilerden hangisidir?
➢ Çözeltiyi erlenmayere aktarır.
A) Büret B) Cam balon
Hocasıyla Çöz
➢ Sac ayağını ve ispirto ocağını yerleştirir.
C) Erlenmayer D) Ayırma hunisi
➢ Erlenmayeri sac ayağının üzerine yerleştirir ve deneyi
E) Mezür başlatır.
➢ Çözeltideki suyu tamamen buharlaştırdıktan sonra geride
kalan şekeri spatülle kazıyarak saat camına aktarır.
Buna göre, öğrenci deneyi yaparken aşağıdaki laboratuvar
malzemelerinden hangisini kullanmamıştır?
A) B) C)
4.
D) E)
Yukarıda verilen laboratuvar malzemesi ile ilgili;
I. Balon joje olarak adlandırılır.
II. Damıtma vb. işlemlerde, çözelti saklama, kaynatma gibi
olaylarda kullanılır.
III. Sıvıların hacmini ölçmede kullanılır.
ifadelerinden hangileri doğru olur?
YAYINEVİ
7. X ve Y ile ifade edilen laboratuvar malzemeleriyle ilgili şu bilgiler

veriliyor;
5. Aşağıda laboratuvar gereçlerine ait özellikler doğru (D) veya
➢ Karışımların yoğunluk farkı ile ayrılmasında X malzemesi
yanlış (Y) olarak belirlenirken hangisinde hata yapılmıştır?
kullanılıyor.
Özellik Doğru Yanlış ➢ Yüksek sıcaklığa dayanıklı temper camdan üretilmiş, ağız
A) Büret; çok hassas ve az kısmı oluklu olup, çözeltileri hazırlama, aktarma, karıştırma
miktardaki sıvı hacimlerinin ✓ ve ısıtma işlemlerinde Y malzemesi kullanılıyor.
aktarılmasında kullanılır. Buna göre, bilgisi verilen X ve Y malzemeleri
aşağıdakilerden hangisi olabilir?
B) Cam balon; gövdesi küre,
altı düz, boyun kısmı silindir ✓ X Y
şeklinde olan cam malzemedir.
A) Ayırma hunisi Beherglas
C) Balon jojede hacim ölçümü
✓ B) Ayırma hunisi Büret
yapılamaz.
C) Termometre Baget
D) Beherglas, çözeltileri ısıtmada
✓
kullanılabilir. D) Cam balon Beherglas
E) Mezürün üzerinde ölçek E) Cam balon Büret

✓
bulunmaz.
3-E • 4-B • 5-E • 6-D • 7-A Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 25
STAJYER TEST 1 Kimya Bilimi
1. Bu dersi size anlatan kimya öğretmeniniz üniversitedeki 3. Yaygın adları aşağıda verilen bileşiklerden hangisi oksijen
öğrenimi sırasında, laboratuvarda deney yaparken kullandığı atomu içermez?
kimyasalları, aletleri neden ve nasıl kullanması gerektiğini yazılı
A) Sönmüş kireç B) Tuz ruhu C) Su
kaynaklardan öğreniyordu. Bu sebeple kimya bir bilimdir.
Hocasıyla Çöz
D) Kezzap E) Potas kostik
Oysa simya ....................... sebebiyle bilim değildir.

Buna göre, yukarıdaki metinde boş bırakılan kısma; 4. I. Maddelerin kimyasal özelliklerini, atomik ve moleküler
I. düzenli bilgi birikiminin olmaması yapısını irdeleyerek yeni maddeler sentezlemek isteyen bir
öğrenci eczacılık mesleğini seçmelidir.
II. sınama - yanılmaya dayalı olması
II. Sanayide kullanılan ham maddelerin imalatıyla ilgilenen
III. teorik temellerinin olmaması
kimya disiplini endüstriyel kimyadır.
ifadelerinden hangileri tek başına getirilebilir?
III. Biyokimya, canlının yaşamı boyunca gerçekleşen kimyasal
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III süreçleriyle ilgilenir.
D) I ve II E) I, II ve III IV. Bakır elementinden faydalı ve yeni bileşikler sentezleme,
anorganik kimyanın inceleme alanına girer.
Yukarıdaki ifadeler doğru (D) veya yanlış (Y) olarak I, II, III ve
IV yolunu izleyerek sıralandığında aşağıdakilerden hangisi
doğru olur?
A) Y, D, D, D B) D, Y, D, Y C) Y, Y, D, D
YAYINEVİ
D) Y, D, Y, D E) D, D, D, Y
5. Kimya laboratuvarında deney yapılırken kullanılan bir kimyasalın

etiketinde;
2. Yaygın adı “sönmüş kireç” olan bileşik ile ilgili;

I. Yapısındaki farklı element sayısı
II. Yapısını inceleyen kimya disiplini
aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru verilmiştir?
I II
şeklinde güvenlik uyarı işareti bulunduğuna göre, kimyasal
A) 3 Anorganik Kimya ile ilgili;
I. Ateş ve ısıdan uzak tutulması gerekir.
B) 2 Fizikokimya
II. Patlamaya uygun bir kimyasaldır.
C) 3 Analitik Kimya III. Gözlük ve koruyucu giysinin giyilmesine gerek yoktur.
D) 3 Organik Kimya ifadelerinden hangileri yanlıştır?

E) 2 Anorganik Kimya
D) I ve II E) I ve III
26 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-E • 2-A • 3-B • 4-A • 5-C
6. Bir grup üniversite öğrencisi TÜBİTAK uluslararası projelere 8.
katılmak için aşağıdaki konular ile ilgili çalışma yapmaktadır. Özellikleri Elementler
• Kanserin melatonin hormonuyla ilişkisi Vücuttaki su dengesini korur. Mg (Magnezyum)

• Tarımda kullanılan ilaçların insan sağlığına zararları Kas ve sinir sisteminde rol alır.
• Varis hastalığında bacaklardaki kan dolaşımını sağlayan Doğal stres önleyicidir. Na (Sodyum)
düzenek
Kanın pıhtılaşmasında rol alır.
• Farklı bitki çaylarının böbrek taşı ve safra taşı üzerine
etkileri Vücuttaki oksijeni taşır. Fe (Demir)
Kas ve sinir sisteminde rol alır.
Buna göre, bu çalışmalar ile ilgili;
I. Çalışmalar ilaç endüstrisi ile ilgilidir. Yukarıda verilen elementlerin özellikleri ile hatasız
II. Projeler Polimer Kimyası ile ilgilidir. eşleştirilmesi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
verilmiştir?
III. Öğrenciler kimyagerlik bölümünde öğrenim görmekte
olabilir. A) B) C)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
YAYINEVİ D) E)
9. I. Na
II. NaCI
III. N
Yukarıda verilen maddelerden hangileri elementtir?
A) Yalnız I B) I ve III C) I ve II
7. Beliz öğretmen hazırladığı deney düzeneğinde çözücü D) II ve III E) I, II ve III

olarak yanıcı özellik gösteren etil alkol, tepkimeye girecek
kimyasallardan yakıcı özellikteki hidrojen peroksit (H2O2) ve
asit olarak aşındırıcı özellikteki sülfürik asiti (H2SO4) kullanmayı
tasarlamaktadır.
Buna göre, çevreye zararlı olan bütün bu maddeler için
aşağıdaki güvenlik işaretlerinden hangisine yer vermeye
gerek duymaz? 10. Aşağıda bir simyacının yaptığı bazı çalışmalar verilmiştir.
➢ Gliserin (gliserol) keşfettiği maddelerden biridir.
➢ Karınca öz suyunu damıtarak formik asit elde etmiştir.
A) B) C)
➢ Alkolü tıpta antiseptik olarak kullanmıştır.
Buna göre, bu simyacı aşağıdakilerden hangisidir?
D) E) A) Aristo B) Democritus
C) Cabir bin Hayyan D) Ebu Bekir er-Razi
E) Empedokles
6-C • 7-E • 8-A • 9-B • 10-D Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 27
STAJYER TEST 2 Kimya Bilimi
1. Simya uğraşları ile çalışmalar yapan simyacılar ile ilgili 4. Aşağıdaki tabloda bazı meslekler ve yaptıkları işler verilmiştir.
aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Meslek Yaptıkları işler
A) Saç boyası ve sabun kullanmışlardır.
I. Eczacı İlaç üretimi ve geliştirilmesi
Hocasıyla Çöz
B) Tedavi amaçlı olarak şifa veren bitkilerin özlerini

kullanmışlardır. II. Kimyager Yeni bir madde sentezi için laboratuvar
C) Tıp, astronomi, din ve felsefe gibi birçok alanla çalışması
ilgilenmişlerdir. III. Metalurji Maden filizlerinden elde edilen metallerin
D) Petrolü imbikte damıtarak petrol ürünleri elde etmişlerdir. mühendisi ihtiyaca uygun şekilde üretilmesi,
tasarlanması ve geliştirilmesi
E) Çoğunlukla sınama - yanılma yöntemiyle çalışmalar
yapmışlardır. Buna göre, tablodaki mesleklerin hangilerinde yaptıkları
işler doğru verilmiştir?
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve III
2. Bir yakıt türünün nitelikleri, oksijenle tepkime kinetiğinin

belirlenmesi ve verdiği enerji miktarının araştırılması ile ilgilenen
kimya disiplini .................................... dır.
5. Aşağıda yaygın adı verilen maddelerden hangisi iki tür
Yukarıda verilen cümlede boş bırakılan yere yazılması elementten oluşmuştur?
YAYINEVİ
gereken uygun ifade aşağıdakilerden hangisinde doğru

A) Amonyak B) Kezzap
verilmiştir?
C) Yemek sodası D) Sud kostik
A) Organik Kimya B) Biyokimya
E) Zaç yağı
C) Fizikokimya D) Anorganik Kimya
E) Endüstriyel Kimya
6. Kimya laboratuvarında deneye başlamadan önce yapılacak

deneyle ve kullanılacak malzemelerle ilgili bilgi sahibi olunması
3. H2S (hidrojen sülfür) çok zehirli bir gazdır. gereklidir.
Buna göre, H2S şişesinin etiketinde; Buna göre,
I. Büret
I. II. III.
II. Balon joje
III. Havan
laboratuvar temel araç gereçlerinden hangileri ile sıvı
ölçümü yapılabilir?
güvenlik uyarı işaretlerinden hangileri bulunmalıdır? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
A) Yalnız I B) II ve III C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
28 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-D • 2-C • 3-B • 4-E • 5-A • 6-B
7. I. Bir şehirde hava kirliliğine yol açan gaz miktarının 9.
Özellik Element Sembolü
belirlenmesi
II. Çok sayıda birimin birbirine eklenmesiyle oluşan büyük Vücudun asit-baz dengesini K
moleküllerin sentezlenmesi düzenler ve vücudun su
dengesini korur.
III. Maden ocağından çıkarılan cevherlerin kimyasal
Mg
işlemlerden geçirilerek sanayide kullanılabilir hale Yetersizliğinde kas tembelliği
getirilmesi oluşur.
Yukarıda verilen işlemlerin endüstriyel kimya, analitik Yeşil yapraklı bitkilerde bulunan Na
kimya ve polimer kimya disiplinleriyle eşleştirilmesi klorofilin yapısında bulunur.
aşağıdakilerden hangisinde doğru gösterilmiştir? Buna göre, özellik – element eşleştirilmesi hatasız
yapıldığında aşağıdaki desenlerden hangisi oluşur?
Analitik Kimya Endüstriyel Kimya Polimer Kimyası
A) I II III A) B) C)
B) I III II
C) II III I
D) E)
D) II I III
E) III II I
10. Aristo’ya göre madde dört elementten meydana gelmiştir. Bu

YAYINEVİ
elementlerin ıslak, kuru, sıcak, soğuk olmak üzere özellikleri

vardır.
Aristo’ya göre ıslak ve sıcak özelliklerine sahip olan
element aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hava B) Altın C) Su
D) Ateş E) Toprak
8. Element ve bileşik ile ilgili şema aşağıdaki gibi verilmiştir.
Element Bileşik 11. Deney föylerinde yer alan güvenlik uyarı işaretleri ile ilgili,
I. Deney sırasında karşılaşılabilecek olumsuz durumlar ile
ilgili, deney öncesinde bilgi verme amaçlı kullanılır.
II. Sadece kimyasal maddelerin değil kullanılacak malzeme
Buna göre, şemadaki taralı alanda aşağıdaki özelliklerden ve ekipmanların yaratabileceği tehlike durumlarına da
hangisi yer alamaz? işaret edebilir.
A) Saf ve homojen özellik gösterir. III. Anlamlarını ve alınması gereken tedbirleri bilmek hayati
öneme sahiptir.
B) Fiziksel yöntemlerle daha basit maddelere ayrıştırılamaz.
C) Belirli ayırt edici özellikleri vardır.
D) Moleküler halde bulunabilir.
E) Kendi özelliğini gösteren en küçük yapı birimi atomdur.
7-B • 8-E • 9-C • 10-A • 11-E Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 29
TECRÜBE TEST 1 Kimya Bilimi
1. Aşağıda insan sağlığı için faydalı maddeler ile ilgili bir şema 4. Güvenlik uyarı işaretleri Anlamı
oluşturulmuştur.
I. a. Korozif (Aşındırıcı)
I Magnezyum (Mg)
Hocasıyla Çöz
II Sodyum (Na)
İnsan II. b. Toksik (Zehirli)
sağlığı için
faydalı III Kurşun (Pb)
maddeler III. c. Tahriş edici
IV Kalsiyum (Ca)
V Demir (Fe) Yukarıda verilen güvenlik uyarı işaretlerinin yanlarında

verilen anlamları ile uygun eşleştirilmesi aşağıdakilerden
hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Buna göre, şemadaki hangi element çıkarılırsa insan sağlığı
için faydalı maddeler şeması doğru oluşturulmuş olur? I II III
A) a b c
B) a c b
C) b c a
D) b a c
E) c a b
YAYINEVİ
2. Bir element ile ilgili şu bilgiler veriliyor;

➢ İnsan vücudunda en fazla bulunan elementtir.
➢ En çok kemik ve dişlerin yapısında bulunur.
Buna göre, özellikleri belirtilen element aşağıdakilerden
hangisinde doğru verilmiştir?
A) Sodyum B) Kalsiyum C) Magnezyum
D) Demir E) Potasyum Malzeme Kullanım Alanı
5.
I. Birbiri ile karışmayan sıvıların
ayrılması
II. Az miktarda sıvıların çok

hassas ölçümlerinde
III. Maddelerin birbirleriyle

3. I. İlaçların etken maddelerinin sentezi etkileşimini gözlemlemede
II. Ahşap boyasının hazırlanması
III. Hidrojenin yanarken helyumun neden yanmadığının cevabı
Yukarıdakilerin hangilerinde verilen malzemelerin kullanım
Yukarıda verilenlerden hangileri kimyacıların çalışma
alanı ile ilgili yanlarında belirtilen açıklama doğrudur?
alanları arasındadır?
30 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-C • 2-B • 3-E • 4-D • 5-C
6. Element sembolleri; Na elementinde olduğu gibi iki ya da N 8. Şeker ile ilgili bazı çalışma alanları aşağıda verilmiştir.
elementinde olduğu gibi tek harfli olabilir.
I. Kanda bulunan şeker analizi
Sembolü tek harfli olanlar Sembolü iki harfli olanlar II. Şekerin fabrikada üretimi ve kalite kontrolünün yapılması
1. Bor 4. III. Şekerin insan vücudunda bazı kimyasal olaylarda

Kalsiyum
kullanılması
2. Flor 5. Sodyum Buna göre, yukarıdaki çalışma alanlarının kimyanın hangi
3. Klor 6. Potasyum disipliniyle ilişkilendirilebileceği aşağıdakilerin hangisinde
doğru verilmiştir?
Buna göre, elementlerin sembollerindeki harf sayısına göre
I II III
oluşturulan yukarıdaki tabloda kaç numaralı elementler yer
değiştirirse tablo doğru oluşturulmuş olur? A) Anorganik Kimya Endüstriyel Kimya Biyokimya
A) 3 ile 6 B) 1 ile 5 C) 2 ile 4 B) Analitik Kimya Anorganik Kimya Organik Kimya
D) 3 ile 5 E) 1 ile 4
C) Biyokimya Analitik Kimya Anorganik Kimya
D) Biyokimya Organik Kimya Analitik Kimya
E) Analitik Kimya Endüstriyel Kimya Biyokimya
7.
YAYINEVİ
Ateş 9. Bazı bileşikler ile ilgili aşağıda verilen;

I. Sönmemiş kirecin yapısında Ca ve O atomları vardır.
Y
II. NaCI bileşiğinin yaygın adı yemek tuzudur.
III. Zaç yağının yapısında iki farklı tür atom vardır.
X
Islak Soğuk
Su
Aristo’nun dört element kuramını anlatan yukarıdaki

şemada X ve Y yerine yazılması gerekenler aşağıdakilerden 10. Simyacıların ana hedefi zenginlik ve ölümsüzlüktür. Bu yoldaki
hangisinde doğru verilmiştir? çalışmaları sırasında bazı ayırma saflaştırma tekniklerini
geliştirmiş, bazı yeni maddeleri elde etmiş ve bazı hastalıkları da
X Y
iyileştirmişlerdir.
A) Hava Sıcak Buna göre, aşağıda verilenlerden hangisi simyacılar
B) Toprak Kuru tarafından elde edilmiş, kullanılmış bir madde ya da yöntem
olamaz?
C) Hava Kuru
A) İmbikten geçirme B) Ultrason
D) Toprak Sıcak
C) Kristallendirme D) Mayalama
E) Hava Nemli
E) Kavurma
6-A • 7-D • 8-E • 9-B • 10-B Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 31
TECRÜBE TEST 2 Kimya Bilimi
1. Aşağıdaki grafik bazı bileşiklerin bir tanesindeki hidrojen atomu 3. I. Empedokles, oksijeni keşfetmiştir.
sayısını göstermektedir.
II. Robert Boyle, elementi kendinden daha basit maddelere
ayrılamayan saf madde olarak tanımlamıştır.
H atomu sayısı
Hocasıyla Çöz
III. Lavoisier’e göre tüm maddeler ateş, su, hava ve toprak

elementlerinden oluşmuştur.
3
IV. Cabir bin Hayyan, kütlenin korunumu yasasını açıklamıştır.
2 Yukarıdaki ifadeler doğru (D) veya yanlış (Y) olarak I, II, III ve
IV yolunu izleyerek hatasız sıralandığında aşağıdakilerden
1 hangisi doğru olur?
Bileşik A) D, D, Y, D B) D, D, D, Y C) D, Y, D, Y
0 I II III
D) Y, D, Y, Y E) Y, D, D, Y
Buna göre, I, II ve III ile belirtilen bileşiklerin uygun adı

I II III
A) Su Tuz ruhu Amonyak
B) Su Kezzap Yemek sodası
C) Zaç yağı Kireç taşı Kezzap
D) Kezzap Amonyak Su
E) Sönmemiş kireç Yemek sodası Amonyak 4. Aşağıda verilen elementlerin türlerinin sınıflandırılması
hangisinde doğru yapılmıştır?
Monoatomik Diatomik Poliatomik
A) H2 Ca O3
YAYINEVİ
B) O2 H2 P4
C) Ar N2 S8
D) Fe P4 O3
E) Ca F2 He
2. Kimya laboratuvarında bulunan bazı kimyasalların üzerinde
aşağıdaki etiketler vardır.
X kimyasalı Y kimyasalı
Buna göre,
I. Y kimyasalı yanlış kullanımdan dolayı patlamaya sebep
olabilir.
II. X kimyasalı ile çalışıldıktan sonra atıklar hemen lavaboya
5. Aristo’nun dört element kuramı ile ilgili;
dökülmelidir. I. Toprak; kuru ve soğuktur.
III. X ve Y kimyasalları ile çalışılırken gözlük, önlük, eldiven II. Su elementtir.
gibi koruyucu ekipmanlar giyilmelidir. III. Evren 116 elementten oluşmuştur.
yargılarından hangileri doğrudur? yargılarından hangileri yanlıştır?
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) II ve III D) I ve III E) II ve III
32 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-A • 2-D • 3-D • 4-C • 5-B
6. Cabir bin Hayyan elde ettiği hidroklorik asit ve nitrik asitin 8. Aşağıda adları verilen elementlerden hangisinin yanında
karıştırılmasıyla oluşturduğu sıvıya, değersiz bir metali atarak verilen sembolü hatalıdır?
yeni bir madde oluştuğunu keşfetti ama bu maddenin altın
olmadığını gözledi. Adı Sembolü
Buna göre, Cabir bin Hayyan ile ilgili; A) Cıva Hg
I. Simyacıdır. B) Demir Fe
II. Değersiz metali altına dönüştürmeye çalışmıştır. C) Bakır Cu

III. Bazı asitleri ve kral suyunu bularak kimya bilimine katkı D) Nikel Ni
sağlamıştır.
E) Kalay Ka
9. Aşağıda bazı laboratuvar güvenlik kuralları verilmiştir.
7. Aşağıdaki deneyde heterojen karışım halinde olan X ve Y sıvıları I. Çatlak veya kırık cam eşyalar kullanılmamalıdır.
birbirinden ayrılmak isteniyor. II. Uçucu ve kolay alevlenen maddeler çıplak alevden uzak
YAYINEVİ
tutulmalıdır.
III. Kimyasal maddeler gelişi güzel birbiri ile karıştırılmamalıdır.
1442443
Buna göre, yukarıdakilerden hangileri aynı zamanda evde,

Y mutfakta veya temizlik işlerinde yapacak olduğumuz
a
davranışları da kapsar?
X
1442443
Buna göre, sıvıların bulunduğu malzeme (a) ile X sıvısının

damladığı malzeme (b)’nin adları aşağıdakilerden
a b
A) Büret Cam balon
B) Büret Balon Joje 10. Sporcuların kanlarında yapılan tetkikler sonucu kanlarındaki
O2 miktarını belirleyen kimya disiplini aşağıdakilerden
C) Büret Beherglas hangisinde doğru verilmiştir?
D) Ayırma hunisi Beherglas A) Biyokimya B) Organik Kimya C) Fizikokimya
E) Ayırma hunisi Erlenmayer D) Analitik Kimya E) Endüstriyel Kimya
6-E • 7-D • 8-E • 9-E • 10-D Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 33
EKSPER TEST 1 Kimya Bilimi
1. Kimyager, farklı endüstri dallarında kimyasal maddenin 3. Gri renkli değersiz bir metali kükürt, pirit ve kaya tuzu ile
en ekonomik biçimde üretilmesi, geliştirilmesi, tesislerin karıştırıp kavurduğunda sarı renkli metali elde etti. Ancak elde
tasarlanması ve işletilmesi alanlarında çalışır. ettiği metalin altın olmadığı sarı boyanın akması ile anlaşılınca,
bu kez metali sadece kükürt ile etkileşime soktu.
Kimya mühendisi, ilaçların fiziksel, kimyasal ve biyolojik
Hocasıyla Çöz
özelliklerinin incelenmesi, ilaç üretimi ve kullanılması Yukarıdaki çalışmayı yapan bir kişi ile ilgili;
konularında eğitim alır. I. Alşimisttir.
czacı, kimya bilimi konularında ileri düzeyde eğitim alan
E II. Kimya bilimi ile ilgili deneysel çalışma yapmıştır.
kimya bilimcidir.
III. Sınama-yanılma çalışması yapmıştır.
Yukarıdaki ifadeler doğru olanlar için “✓”, yanlış olanlar için
“✗” işareti ile hatasız değerlendirildiğinde aşağıdakilerden ifadelerinden hangileri doğrudur?
hangisi doğru olur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
A) ✓ B) ✓ C) ✓ D) ✗ E) ✗ D) II ve III E) I, II ve III
✓ ✓ ✗ ✗ ✓
✓ ✗ ✗ ✗ ✗
4. Fe(k) + 1/2O2(g) → FeO(k)

tepkimesi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Fe ve O2 maddeleri element, FeO maddesi bileşiktir.
YAYINEVİ
B) Tepkimedeki maddelerin tamamı saftır.

C) Tepkimedeki maddelerin tamamı homojendir.
D) FeO bileşiğinin bileşenleri arasında belirli bir oran vardır.
E) Tepkimedeki maddelerin tamamı tek tür atomdan
oluşmuştur.
2. Çamaşır suyu ile tuz ruhunun karıştırılması halinde açığa

çıkacak zehirli klor gazıyla ilgili tehlikeyi belirten güvenlik
sembolünü tahtaya doğru çizen bir öğrenci aşağıdaki
işaretlerden hangisini kullanmıştır? 5. Aşağıda bazı bileşiklerin yaygın adları verilmiştir.
A) B) C) I. Sönmemiş kireç
II. Amonyak
III. Zaç yağı
Buna göre, yaygın adları verilen bileşiklerden hangilerinin
yapısında Hidrojen (H) ve Oksijen (O) elementlerinin her ikisi
D) E)
de bulunur?
34 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-D • 2-D • 3-C • 4-E • 5-C
6. Bir öğrenci grubu, üzerinde HCI (hidroklorik asit) yazan şişeyi 8. İlk çağlardan günümüze kadar farklı devirlerde birçok farklı
alarak bir deney yapacaktır. element tanımı yapılmıştır.
Buna göre, öğrenci grubu, Buna göre,
I. Çıplak elle maddeye dokunmamalıdırlar. I. Işık
II. Deneyden sonra ellerini mutlaka yıkamalıdırlar. II. Ateş
III. Tadına bakarak ekşi olup olmadığını öğrenmelidirler. III. Oksijen gazı
IV. Asidi seyreltmek için su içine yavaş yavaş asit dökerek maddelerinden hangileri eski çağlarda elementler arasında
karıştırmalıdırlar. kabul edilmiştir?
önlemlerinden hangilerini uygulamalıdır? A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV D) I ve III E) II ve III
D) I, II ve IV E) II, III ve IV
9. Aşağıdakilerden hangisi kimyanın çalışma alanlarından

birisi değildir?
A) Dondurma yapımında gıda boyasının kullanılması
B) Petrolün ve petrol ürünlerinin elde edilmesi
7. Aşağıdaki tabloda verilen bilgiler için kullanılacak deney
YAYINEVİ
malzemeleri “✓” işareti ile belirtilmiştir. C) Binalarda güçlendirme yapılarak depreme dayanıklı hale
getirilmesi
Dereceli
D) Tekstil ürünlerinin üretim aşamasında pek çok kimyasal
Bilgi Erlenmayer Büret silindir
madde kullanılması
(Mezür)
E) Kayısının kurutulması sırasında renginin kararmasını önlemek
Ortalama sıvı
I. ✓ için kükürtdioksit (SO2) uygulanması
hacimleri ölçülebilir.
Çözelti hazırlamada
II. ✓
kullanılır.
Asit – baz
III. titrasyonunda temel ✓
malzemedir.
Heterojen sıvı-
sıvı karışımları
IV. ✓
ayırma işlemlerinde
kullanılır.
Hazırlanan
10. Aşağıda bir kimya disiplini ile ilgili cümle oluşturulmuştur.
çözeltinin
V. başka bir kaba ✓ ➢ Bir maddenin hangi bileşenlerden oluştuğunu ve
aktarılmasında bileşenlerin miktarlarını ölçerek analiz yapan kimya disiplini
kullanılabilir. .................’dir.
Buna göre, yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi
yazılırsa cümle doğru oluşturulmuş olur?
kullanılmamıştır?
A) Anorganik Kimya B) Organik Kimya
A) Yalnız III B) Yalnız IV C) I ve IV
C) Analitik Kimya D) Fizikokimya
D) IV ve V E) II, III ve IV
E) Biyokimya
6-D • 7-B • 8-A • 9-C • 10-C Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 35
EKSPER TEST 2 Kimya Bilimi
1. Bazı maddelerin geri dönüştürülerek kullanılması ülke 3. X sıvısının yapısı incelendiğinde,

ekonomisine katkı sağlarken sağlık açısından sakıncaları da
➢ Yoğunluğu 1,28 g/mL’dir.
kısmen yok edilmiş olur.
➢ Sıcaklığı 25°C’dir.
Hocasıyla Çöz
Atık pil ➢ 12,6 gram NaCI içerir.

Cam Metal
➢ Hacmi 155 mL’dir.
sonuçlarına ulaşılıyor.
Buna göre, bu incelemenin yapılması sırasında kimyanın
(X) (Y) (Z) hangi disiplini diğerlerine kıyasla daha etkin kullanılmıştır?
A) Analitik Kimya B) Fizikokimya
Buna göre, yukarıdaki Z geri dönüşüm kutusuna bırakılan C) Organik Kimya D) Anorganik Kimya
maddelerin çevreye zararlı etkisi,
E) Biyokimya
I. II. III.
IV. V.
güvenlik uyarı işaretlerinden hangisinin kutuya

YAYINEVİ
etiketlenmesi ile açıklanabilir?

4. Aşağıdakilerden hangisi simyadan kimya bilimine aktarılan
A) I B) II C) III D) IV E) V keşif ve yöntemlerden biri değildir?
A) Mayalama B) Mürekkep C) Barut
D) Telefon E) Damıtma
2. I. Potas kostik
II. Grafit
III. Bakır
Yukarıda verilen madde örnekleri ile ilgili;
I. Üçü de homojendir. 5. Canan, kimya laboratuvarında az miktardaki sıvıyı çok hassas
II. İkinci ve üçüncü maddeler elementtir. ölçüm yaparak bir kaptan diğer kaba aktarmak istemektedir.
III. Birinci ve ikinci maddeler farklı tür atomlardan oluşmuştur. Bu iş için Canan’ın kullanması gereken en uygun temel araç
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Büret B) Mezür C) Beherglas
D) Ayırma hunisi E) Pipet
36 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-C • 2-B • 3-A • 4-D • 5-E
6. Sönmüş kireç, sönmemiş kireç ve kireç taşı yaygın isimleriyle 9. Aşağıdaki eşit dilimli dairesel şemada bazı element ve
bilinen bileşiklerin formüllerini yazmak isteyen bir öğrenci bileşiklerin sembol veya formülleri verilmiştir.
• X ile verilen bölüme kullanacağı elementlerin sembollerini
• Y ile verilen bölüme tüm formüller düşünüldüğünde sayıca
O2 Na
en az olan elementin sembolünü
yazıyor. He P4
Buna göre, hangi seçenekteki semboller doğrudur?

S8 O3
X Y
NH3 CO2
A) H, O, C, Ca O
B) Ca, O, H, Na Na
Buna göre, şemadakilerin yüzde kaçı moleküler yapılı
C) Ca, O, H, C C elementtir?
D) Na, C, Ca, H H A) 25 B) 37,5 C) 50

D) 62,5 E) 75
E) O, C, H, Ca Ca
YAYINEVİ
10. Bir fabrikanın iş ilanı şu şekildedir:

7. I. Hastalıkları tedavi etmek için ilaç geliştirmek
II. Değersiz metalleri altına dönüştürmek Cilt bakım kremleri, saç bakım ürünleri, vücut losyonları
III. Olayları teorik temellere dayandırmak gibi kozmetik malzemelerin üretimi aşamasında
Yukarıdaki ifadelerden hangileri simya ve kimyacıların ortak görevlendirilecek ve laboratuvar tecrübesi olan lisans
hedefleri arasında yer almaz? mezunu personel alınacaktır.
Buna göre, verilen iş ilanına uygun kişi aşağıdakilerden
A) Eczacı B) Metalurji mühendisi
C) Makine mühendisi D) Kimyager
E) Kimya öğretmeni
8. Fosil yakıtların yetersiz oksijenle yanması sonucunda

oluşan, hücrelerde oksijen yetersizliğine sebep olarak
11. Aşağıdakilerden hangisi başlıca kimya endüstrileri arasında
yer almaz?
zehirlenmelere, boğulmalara hatta ölümlere neden olan gaz
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) İlaç B) Fizikokimya
A) CO B) H2 C) CO2 C) Petrokimya D) Arıtım
D) NO2 E) SO3 E) Tekstil
6-C • 7-E • 8-A • 9-C • 10-D • 11-B Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 37
ENERJİK TEST 1 Kimya Bilimi
1. Aşağıda kimya uğraşları ile ilgili verilen ifadelerden hangisi 3. Aşağıdaki tabloda bazı maddelerin insan sağlığı ve çevre için
yanlıştır? faydalı veya zararlı olma durumları “✓” işareti ile belirtilmiştir.
A) Boyaların inşaat, tekstil, gıda, ahşap ve metal gibi çok çeşitli
Madde Faydalı Zararlı
alanlarda kullanılması boya endüstrisi ile ilişkilidir.
Hocasıyla Çöz
B) Petrokimya, petrol kökenli maddelerden, sıvı ve gaz yakıt, I. Magnezyum (Mg) ✓

gaz yağı, asfalt, zift, parafin, motorin vb. ürünlerin elde
II. Potasyum (K) ✓
edilmesi ile uğraşır.
III. Kurşun (Pb) ✓
C) Metalurji mühendisliğinden mezun olan bir birey, demir -
çelik sanayisinde ve otomotiv yan sanayisinde görev alabilir. IV. Karbonmonoksit (CO) ✓
D) Karanfil ve kekik gibi bitkilerin hoş kokmasını sağlayan
V. Klor (CI2) ✓
bileşiklerin içeriklerinin incelenmesi kimyagerin araştırma
konusudur.
E) Kimya bölümünde öğrenim görmekte olan bir son sınıf kullanılmıştır?
öğrencisi, ilaç veya boya fabrikasında staj yapamaz.
A) Yalnız I B) II ve III C) I ve IV
D) I, III ve IV E) I, IV ve V
YAYINEVİ
4. Çok çeşitli uğraş alanları bulunan kimya bilimi, her biri kendi
2. Aristo’nun hava ve su elementlerinin özelliklerine ait şema içinde uzmanlık gerektiren çeşitli disiplinlere ayrılmıştır.
aşağıda verilmiştir.
Olaylar Kimya Disiplinleri
Hava Su I. Yapıştırıcı üretilirken hangi X Anorganik Kimya
ham maddelerin nasıl
kullanılacağını tespit etme
II. Yapışmaz yüzeyli tava Y Endüstriyel Kimya
Sıcak X Soğuk
malzemesi geliştirme
III. Organik bileşikler dışındaki Z Polimer Kimyası
diğer bütün bileşikleri
araştırma
Buna göre,
Buna göre, yukarıdaki olaylarla ilgilenen kimya disiplinleri
I. Şemadaki X “Islak” özelliktir.
için aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğrudur?
II. Tuz çözeltisi su, helyum gazı ise hava elementine örnektir.
A) I-X, II-Z, III-Y
III. Sıcak, ateş elementinin, soğuk ise toprak elementinin
B) I-Y, II-Z, III-X
özelliklerinden biridir.
C) I-Z, II-Y, III-X
D) I-Y, II-X, III-Z
E) I-Z, II-X, III-Y
38 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-E • 2-E • 3-C • 4-B

5. Aşağıda kimya laboratuvarında bulunan temel bir malzeme ile 7. O2 molekülü ile ilgili,
ilgili bilgiler verilmiştir.
I. Diatomik yapılıdır.
➢ Katı maddeleri toz haline getirmek veya katı bir maddeyi
II. İki cins tanecik içerir.
bir sıvı içinde ezmek için kullanılır.
III. Saf maddedir.
➢ Porselen veya metalden yapılmış olabilir.
Buna göre, yukarıda belirtilen malzemenin görseli
aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III
A) B) C)
D) E)
8. CH3COOH bileşiği ile ilgili,

I. Üç çeşit atom içerir.
II. Bir molekülü sekiz atomludur.
YAYINEVİ
III. Yaygın adı kezzaptır.

6. Ferhat, Melis ve Nihat aşağıda belirtilen yerlerde bazı

araştırmalar yapmıştır.
Ferhat: Nükleer araştırma merkezi
Melis: Hastanenin MR ve tomografi birimi
Nihat: İnsanda kalıcı hasar bırakan radyoaktif maddeler müzesi
Buna göre, Ferhat, Melis ve Nihat’ın çalışma yaptıkları
yerlerde aşağıdaki güvenlik sembollerinden hangisini ortak
olarak görmüş olması gerekir?
A) B) C)
9. CH4 bileşiğine ait aşağıda verilen özelliklerden hangisi
fizikokimyanın çalışma alanı ile ilgilidir?
A) Formülü iki tür atom içerir.
B) Kütlece %25 hidrojen atomu içerir.
D) E)
C) Normal koşullarda yoğunluğu 0,71 g/L dir.
D) 16 gramı yandığında 891 kJ ısı açığa çıkar.
E) Kokusuz ve tatsızdır.
5-B • 6-E • 7-C • 8-B • 9-D Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 39
ENERJİK TEST 2 Kimya Bilimi
1. Kimya disiplinlerinden X ve Y ile ilgili şu bilgiler veriliyor; 3. Simya ve simyacılar ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
yanlıştır?
X: Havadaki CO2 oranının ölçülmesi ve toprağın pH analizi ile
ilgilenen kimya disiplinidir. A) Simya, kimyanın bilim öncesi şeklidir.
Hocasıyla Çöz
Y: Karbon elementinin oluşturduğu organik bileşiklerin yapılarını, B) Simyacılar günümüzdeki kimyasal maddelerin pek çoğunun
özelliklerini, tepkimelerini inceleyen ve bileşikler sentezleyen bulunmasında temel oluşturmuşlardır.
kimya disiplinidir.
C) Simya, bir maddenin diğer maddelerle etkileşimini deneysel
Buna göre, X ve Y aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak ele alır.
verilmiştir?
D) Simyacılar yaşamı sonsuzlaştıracak ölümsüzlük iksirini bulma
X Y uğraşında bulunmuşlardır.
E) Simya, sistematik bilgi birikimi sağlamaz.
A) Organik Kimya Analitik Kimya
B) Endüstriyel Kimya Organik Kimya
C) Analitik Kimya Fizikokimya
D) Analitik Kimya Organik Kimya
E) Anorganik Kimya Polimer Kimyası
4. Aşağıda X elementi ile ilgili bazı bilgiler verilmiştir.

➢ Vücuttaki su dengesini düzenler.
➢ Besinlerin hücre duvarından geçişini sağlar.
➢ Toprak ve suda iyon dengesini sağlar.
Buna göre, X elementi aşağıdakilerden hangisinde doğru
YAYINEVİ
olarak verilmiştir?
A) Sodyum B) Kurşun C) Demir
D) Magnezyum E) Kalsiyum
2. Aşağıda bir kimya laboratuvar malzemesi olan cam balonun

görseli verilmiştir.
5. Yaygın adı yemek tuzu olan bileşiğin,

I. Sud kostik
II. Tuz ruhu
bileşikleriyle ortak olan elementi aşağıdakilerden
Buna göre, cam balon aşağıdaki işlemlerden hangisinde
kullanılamaz? I II
A) Çözelti hazırlama A) Sodyum Klor
B) Çözeltiyi ısıtma B) Sodyum Hidrojen
C) İçinde bazı tepkimeler gerçekleştirme C) Hidrojen Klor
D) Çözeltiyi saklama D) Hidrojen Oksijen
E) Sıvı – sıvı heterojen karışımları ayırma E) Klor Oksijen
40 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-D • 2-E • 3-C • 4-A • 5-A
6. Aşağıda Aristo’nun dört element kuramı ile özdeşleştirilen 8. N2(g) + 3H2(g) → 2NH3(g)
pusula ve bazı bilgiler veriliyor;
tepkime denkleminde yer alan maddeler ile ilgili
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Kuzey
A) N2 ve H2 moleküler yapıya sahip olan elementlerdir.
Y B) Oluşan NH3, kimyasal yöntemlerle elementlerine ayrışır.
C) Oluşan bileşiğin yaygın adı amonyaktır.
D) NH3 maddesi yapısında yer alan elementlerin özelliklerini
Batı Doğu taşır.
E) Tamamının erime ve kaynama sıcaklığı belirli ve sabittir.
X Z
Güney
➢ CO2 gazı doğu yönü ile eşleşiyor.

➢ NaCI katısının ve NaCI çözeltisinin ortak özelliği X yönü ile
eşleşiyor.
Buna göre, pusuladaki Y ve Z yönleri ile ilişkilendirilen
özellikler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
verilmiştir? 9. Zehirli ve yanıcı bir sıvı olan metanolün (CH3OH) şişesinin
etiketinde X ve Y ile gösterilen güvenlik uyarı işaretleri
Y Z bulunmaktadır.
A) Islak Sıcak
B) Kuru Soğuk
YAYINEVİ
C) Kuru Islak
X Y
D) Sıcak Kuru
Metanol
E) Sıcak Islak (CH3OH)
Buna göre, X ve Y ile gösterilen güvenlik uyarı işaretleri

aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiş olabilir?
X Y
A)
B)
7. Okulların kimya laboratuvarlarında deneysel çalışmalar
yapan öğrenciler ile ilgili,
I. Hesaplamalar için cep telefonu kullanma
C)
II. Uzun sürecek deneylerde atıştırmalık yiyecekler yeme
III. Sıvı şişelerine çıplak elle dokunma
davranışlarından hangilerini yapmaları sakıncalı veya D)
yasaktır?
E)
6-C • 7-E • 8-D • 9-C Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 41

10. Dar ağızlı kaplara katı ya da sıvı eklenirken cam huniden 12. Aşağıda elementlerin özellikleri ve bu özelliğe sahip örnek
yararlanılır. elementler tablosu verilmiştir.
Özellik Örnek elementler

I. Sembolü tek harflidir. • Bor
• Karbon
II. Sembolü ve adı aynı harfle başlar. • Potasyum
Buna göre; • Fosfor
I. Balon joje III. Sembolü iki harflidir. • Alüminyum

• Kükürt
II. Beher
III. Büret Buna göre, özellikler için verilen örnek elementlerin
hangilerinde hata yapılmıştır?
malzemelerinden hangilerine çözelti eklenirken cam huni
kullanılması, güvenlik amacıyla uygun olacaktır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) I ve II E) II ve III
13. I. Robert Boyle

II. Antoine Lavoisier
III. Cabir bin Hayyan
IV. Empedokles
YAYINEVİ
V. Democritus
Kimya biliminin gelişimine katkı sağlayan yukarıdaki
insanlardan,
• Atom fikrini ilk kez ortaya atan
• Kütlenin korunumu yasasını bulan
11. Kenan, marketten aldığı kireç çözücünün etiketini incelediğinde,
• Dört element kuramını ortaya atan
• Tehlikeli ve aşındırıcı maddedir.
• İlk kimya laboratuvarını kuran
• Cilde temas ettirilmemelidir.
çıkarıldığında kaç numaralı kişi geriye kalır?
• Buharı uzun süre solunmamalıdır.
• Metal yüzeylerde kullanılmamalıdır.
• Çevreye ve lavaboya dökülmemelidir.
uyarılarının yazdığını görmüştür.
Buna göre, kireç çözücünün etiketinde aşağıdaki güvenlik
uyarı işaretlerinden hangisinin bulunması beklenmez?
A) B) C)
14. I. Mali bir hesaptaki hataları bulma görevi
II. İşletmeye giren ürünlerin kalite kontrolünü yapma görevi
III. Kuşların nasıl göç ettiğini öğrenme görevi
Yukarıda verilen ifadelerden hangilerinin sonucunda alınan
D) E)
cevap, bir öğrencinin kimyager olabileceği hakkında ipucu
verir?
42 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 10-C • 11-E • 12-E • 13-A • 14-A
ATOM VE
PERİYODİK SİSTEM
• Atom Modelleri
(Dalton, Thomson ve Rutherford Atom Modelleri)
• Atom Modelleri (Bohr Atom Modeli)
• Atomun Yapısı (Atom Altı Tanecikler)
• Anyon ve Katyon
• Tanecik Türleri (İzotop ve İzobar)
• Tanecik Türleri (İzoton ve İzoelektronik)
• Periyodik Sistemin Tarihçesi
• Katman Elektron Dizilimi, Grup ve Periyot Bulma
• Elementlerin Sınıflandırılması
• Periyodik Özelliklerin Değişimi (Atom Yarıçapı)
• Periyodik Özelliklerin Değişimi (İyonlaşma Enerjisi)
• Periyodik Özelliklerin Değişimi (Elektron İlgisi)
• Periyodik Özelliklerin Değişimi (Elektronegatiflik)
• Periyodik Özelliklerin Değişimi
(Metalik ve Ametalik Özellikler)
ÖĞRENME HEDEFİ 1 Atom ve Periyodik Sistem
ATOM MODELLERİ
Dalton Atom Modeli Thomson Atom Modeli

Hocasıyla Öğren
➢ Bilardo topuna benzetilen atom modelidir. ➢ Üzümlü keke benzetilen atom modelidir.
➢ Madde, atom adı verilen küçük taneciklerden oluşmuştur. ➢ Atom, çapı yaklaşık 10–8 cm olan bir küredir.
➢ Atomlar kimyasal tepkimelerde parçalanamaz, bölünemez. ➢ Atomdaki negatif (–) yük sayısı, pozitif (+) yük sayısına
➢ Atomlar içi dolu kürelerdir. eşit olup, atomlar yük bakımından nötrdür.
➢ Bir elementin bütün atomları büyüklük, şekil ve kütle bakımından öz- ➢ Elektronlar pozitif küre içinde homojen olarak dağılmıştır.
deştir. Başka bir element atomuna dönüşemez. ➢ Elektronların kütlesi atomun kütlesi yanında çok küçük olduğundan
➢ Farklı element atomları birbirinden farklıdır. atomun kütlesini pozitif (+) yük belirler.
➢ Farklı element atomlarının belirli oranda birleşmesinden bileşikler olu-
Günümüze göre bu modele bakış;
şur. ➢ Atomdaki (+) ve (–) yükler homojen dağılmaz.
Günümüze göre bu modele bakış; ➢ Atomda negatif ve pozitif yüklü iyonlar bir arada bulunmazlar.
➢ Atomu oluşturan daha küçük tanecikler (atom altı tanecikler) vardır. ➢ Atomda bulunan pozitif tanecikler atom kütlesinin yaklaşık yarısını
➢ Radyoaktif tepkimeler sonucunda atom parçalanabilir. oluşturur.
➢ Atomun büyük bir kısmı boşluktur. ➢ Elektronlar hareketsiz değildir.
➢ Bir elementin tüm atomları birbirinin özdeşi olmayabilir. (İzotop atomlar)
Rutherford Atom Modeli
Altın levha Doğrultusu

değişmeyen ışınlar Rutherford alfa ışınları yayınlayan bir kaynaktan gelen ışınları ince bir metal levha
ZnS sürülmüş
levha üzerine göndererek ışınların hareketini gözlemlemiştir. Yaptığı bu deneyde pozitif (+)
yüklü alfa (a) taneciklerini çok ince altın levha üzerine gönderdiğinde taneciklerin
çok büyük bir bölümünün levhadan geçtiğini, az bir bölümünün levhayı geçerken
saptığını ve çok az bir bölümünün ise geri yansıdığını gözlemlemiştir.
Doğrultusu
Alfa tanecikleri değişen (sapan) Alfa (pozitf yüklü)
(ışın kaynağı) ışınlar taneciklerinin
atomda saçılması
➢ Çekirdekli atom modeli olarak bilinir.

➢ Atomdaki (+) yükün tümü ve kütle, merkezde çok küçük bir hacimde (çekirdek) toplanmıştır. Çekirdeğin çapı yaklaşık 10–12 – 10–13
cm’dir.
➢ Atom hacminin büyük bir kısmı boşluktur. Elektronlar bu boşlukta bulunur ve çekirdek etrafında döner. (Gezegen modeli)
➢ Atomda çekirdeğin dışında çekirdek yüküne eşit sayıda elektron bulunur.
➢ Çekirdekteki pozitif (+) yük miktarı bir elementin bütün atomlarında aynı, farklı element atomlarında farklıdır.
➢ Pozitif yüklerin toplam kütlesi atomun kütlesinin yaklaşık yarısını oluşturur. O halde çekirdekte protonun kütlesine eşit yüksüz tanecikler bulun-
maktadır.
➢ Elektronların neden çekirdek üzerine düşmediğini, çekirdek etrafında nasıl hareket ettiğini açıklayamamıştır.
➢ Nötronun varlığını ispatlayamamıştır.
1. Bir atom modeli ile ilgili aşağıdaki bilgi verilmiştir. 2. Rutherford’un a–ışınları deneyi ile aşağıdaki sonuçlardan
hangisine ulaşılamaz?
➢ Madde atom denilen küçük taneciklerden oluşmuştur.
Atomlar, kimyasal tepkimelerde parçalanamaz, bölünemez A) Atomların merkezinde çekirdek bulunduğuna
ve içi dolu kürelerdir.
B) Pozitif yüklerin çok küçük bir hacimde yoğunlaştığına
YAYINEVİ
Buna göre, bu atom modeli aşağıdakilerden hangisinde

C) Çekirdek hacminin atom hacmine göre çok küçük olduğuna
doğru olarak verilmiştir?
D) Çekirdekte nötronların var olduğuna
A) Thomson atom modeli B) Bohr atom modeli
E) Atom içinde büyük boşluklar bulunduğuna
C) Dalton atom modeli D) Rutherford atom modeli
E) Bulut modeli
44 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-C • 2-D

3. Aşağıda bir atom modelinin görseli verilmiştir. 5. Aşağıda bilardo topuna benzetilen bir atom modelinin görseli
verilmiştir.
Hocasıyla Çöz
Buna göre, bu model ile ilgili;
I. Farklı element atomları belirli tamsayılı oranlarda birleşerek
Buna göre, görseldeki atom modeli ile ilgili aşağıdaki
bileşikleri oluşturur.
ifadelerin doğru veya yanlış olma durumları için belirtilen
“✓” işareti hangisinde hatalı verilmiştir? II. Atomlar içi dolu küreler şeklindedir.
III. “Bir elementin bütün atomları özdeştir.” düşüncesi
İfade Doğru Yanlış
hakimdir.
A) Atomlar yük bakımından
✓ yargılarından hangileri doğrudur?
nötrdür.
B) Pozitif yüklü küre içinde negatif D) II ve III E) I, II ve III
yüklü tanecikler homojen ✓
dağılmıştır.
C) Atom çapı yaklaşık 10–8 cm’dir. ✓ 6. Aşağıda Thomson atom modelinin görseli verilmiştir.
D) Atom kütlesinin büyük

çoğunluğunu pozitif yükler ✓
oluşturur.
E) Negatif yük sayısı pozitif yük

✓ Buna göre, model ile ilgili;
sayısından fazladır.
I. Üzümlü keke benzetilerek üzümler negatif yükleri, hamur
YAYINEVİ
kısmı pozitif yükleri temsil eder.

II. Toplam yük bakımından negatif (–) tir.
III. Negatif (–) yüklerin kütlesi pozitif (+) yüklerin yanında ihmal
edilebilir.
4. Aşağıda verilen şekil Rutherford’a ait atom modelini temsil yargılarından hangileri doğrudur?
etmektedir.
–
–
+ +
– + ++
7. Bazı atom modellerine ait görüşler aşağıda verilmiştir.
–
– Görüş Atom modeli
I. Çekirdek çapı yaklaşık 10–12 – 10–13 a. Dalton
Günümüzden bu atom modeline bakıldığında, cm’dir.
I. Çekirdek etrafındaki negatif yükler pozitif yüklere II. Elektronların kütlesi atomun kütlesi b. Rutherford
yapışmadan belirli uzaklıkta nasıl hareket edebilir? yanında ihmal edilebilecek kadar
II. Bazı elektronlar çekirdeğe daha yakınken neden bazıları küçüktür.
daha uzakta bulunur? III. Farklı element atomları birbirinden c. Thomson
III. Çekirdekte bulunan pozitif yükler nasıl birbirini itmeden farklıdır.
küçük bir hacimde toplanabilir? Buna göre, verilen ifadeler bilim insanları ve görüşleri olarak
sorularından hangilerine cevap alınamaz? eşleştirilirse hangisi doğru olur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) I. a, II. b, III. c B) I. b, II. c, III. a C) I. b, II. a, III. c
D) I ve III E) I, II ve III D) I. a, II. c, III. b E) I. c, II. a, III. b
3-B • 4-E • 5-E • 6-D • 7-B Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 45
ATOM MODELLERİ
Bohr Atom Modeli

Hocasıyla Öğren
lektronlar çekirdek çevresinde belirli enerjileri bulunan dairesel yörüngelerde hareket ederler. Yörüngelere enerji düzeyi ya da enerji katmanı
➢ E
denir.
➢ Ç
ekirdeğe en yakın enerji düzeyi 1 olmak üzere n = 1, 2, 3, 4... sayı veya K, L, M, N... gibi harflerle ifade edilir.
➢ Ç
ekirdeğe en yakın katman minimum, en uzaktaki katman maksimum enerjiye sahiptir.
lektronun çekirdeğe en yakın ve en düşük enerjili haline atomun temel hâli denir. Temel hâlde atom kararlıdır ve ışın yaymaz.
➢ E
➢ Elektronun dışarıdan enerji alarak (absorblayarak) daha yüksek enerji düzeyine geçmesine atomun uyarılmış hâli
Absorbsiyon denir. Uyarılmış atom kararsızdır. Kararlı olmak için düşük enerjili temel hale geçer ve aldığı enerjiyi ışıma olarak
geri verir (emisyon).
Emisyon

u model, sadece tek elektronlu taneciklerin (1H, 2He+, 3Li2+ gibi) davranışını kolayca açıklarken çok elektronlu taneciklerin davranışını açıklamada
➢ B
yetersiz kalmıştır.
➢ B
ohr elektronların dairesel yörüngelerde hareket ettiğini söylemiştir. Oysa ki elektronlar alt enerji seviyelerinde (orbital) bulunur.
Atom Spektrumları
➢ G
üneş ışınları bir prizmadan geçerse değişik açılarla kırılarak mor renkten kırmızıya kadar geniş bir renk bandı oluşur.
Bu banda ışık tayfı ya da ışık spektrumu denir.
➢ H
er maddenin ışık spektrumu birbirinden farklıdır.
➢ H
idrojenin soğurma ve yayınım spektrumunda çizgilerin aynı yerde oluşması, hidrojen atomunun belirli ışınları yay-
makta ve soğurabilmekte olduğunu gösterir.
a) Hidrojen absorbsiyon spektrumu (Sürekli) b) Hidrojen emisyon spektrumu (Kesikli çizgi)
Modern Atom Teorisi

(Elektron Bulutu Modeli)
lektronun bulunduğu belirli bir yerden söz edilemez. Bu nedenle elektronların bulunma olasılıklarının yüksek olduğu bölgelere orbital (elektron
➢ E
bulutu) denir.
➢ E
lektronların davranışlarını açıklaması bakımından oldukça önemlidir.
1. Bohr atom modeli, 2. Bohr atom modelinden bir kesit aşağıda verilmiştir.
I. 1H
n=1 n=2 n=3 n=4
II. +
2He
III. 3Li
K L M N
IV. 3Li+
V. 11Na
Buna göre, model için aşağıdaki yorumlardan hangisi
YAYINEVİ
yapılamaz?
yukarıdaki hangi taneciklerin davranışlarını açıklamada
yetersiz kalmıştır? A) Elektron çekirdek etrafındaki yörüngelerde rastgele hareket
eder.
A) I ve II B) II ve V C) III ve V
B) Yörüngelere enerji düzeyi denir.
D) II, IV ve V E) III, IV ve V
C) Çekirdeğe en yakın yörüngedeki elektron en düşük enerjilidir.
D) Elektron temel hâl düzeyinde kararlı olup, enerji yaymaz.
E) Atomdaki elektronun enerji alarak daha yüksek enerji
düzeyine geçmesine uyarılmış hal denir.
46 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-E • 2-A
3. Aşağıda Bohr Atom Modeli görseli verilmiştir. 5. Aşağıda bir elektronun X, Y ve Z geçişleri verilmiştir.
Hocasıyla Çöz
X Y
n=1 n=2 n=3
Buna göre, X, Y ve Z geçişlerinin sınıflandırılması

Buna göre, Bohr Atom Modeli ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
hangisi yanlıştır? Absorbsiyon Emisyon
A) Yörüngeli model olarak da bilinir. A) X Y ve Z
B) Çekirdeğe en yakın yörüngenin enerjisi en düşüktür. B) X ve Z Y
C) Elektronun enerjisi çekirdekten uzaklaştıkça artar. C) Y ve Z X
D) Uyarılan atom, tekrar temel hale dönmek ister. D) Y X ve Z
E) Temel haldeki bir atom emisyon yaparak uyarılır. E) X ve Y Z
6. Bohr atom modeli ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi

yanlıştır?
YAYINEVİ
A) Elektronun enerjisi çekirdekten uzaklaştıkça artar.

B) 1. yörüngedeki elektron temel haldedir.
C) 3. yörüngedeki elektron 1. yörüngeye inerken dışarıya enerji
verir.
4. Bohr atom modeline göre Hidrojen atomuna ait iki durum
D) Elektronlar dairesel yörüngelerde hareket eder.
Şekil-1 ve Şekil-2’de verilmiştir.
E) Bir atomda bulunan elektron en yüksek enerji düzeyinde
kalmak ister.
Şekil-1 Şekil-2
7. Modern atom teorisi ile ilgili;

Buna göre,
I. Çok elektronlu atomların yapısını açıklar.
I. Şekil-2 hidrojen atomunun temel halidir.
II. Elektronların bulunma olasılığının yüksek olduğu yerlerden
II. Şekil-1’den Şekil-2’ye dönüşüm gerçekleşirken enerji
bahseder.
soğurulur.
III. Atomların çaplarının yaklaşık 10–8 cm olan küreler
III. Şekil-1 hidrojen atomunun uyarılmış halidir.
olduğunu açıklar.
A) Yalnız I B) I ve III C) II ve III
3-E • 4-D • 5-A • 6-E • 7-D Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 47
ATOMUN YAPISI
Atom Altı Tanecikler

Hocasıyla Öğren
➢ A
tomu oluşturan temel tanecikler proton, nötron ve elektronlardır.
tom çekirdeğini pozitif yüklü protonlar ve yüksüz nötronlar oluşturur. Çekirdekte bulunan taneciklere (p ve n) nükleon denir.
➢ A
ir element atomunun çekirdeğindeki proton sayısına atom numarası denir. Element sembolünün sol alt kısmına yazılır.
➢ B
Atom = Proton = Çekirdek

numarası sayısı yükü
Atom = Proton = Çekirdek
numarası sayısı yükü
ir element atomunun proton sayısı ile nötron sayısının toplamına kütle numarası denir. Element sembolünün sol üst kısmına yazılır.
➢ B
Kütle Proton Nötron
numarası = sayısı + sayısı
Kütle Proton Nötron
numarası = sayısı + sayısı
➢ Atom numarası yerine; Kütle numarası yerine;

➢ Çekirdek yükü ➢ Kimlik numarası ➢ Nükleon sayısı ➢ Çekirdekteki toplam
➢ Proton sayısı ➢ Çekirdekteki pozitif yük sayısı ➢ Çekirdek kütlesi temel tanecik sayısı
ifadeleri kullanılabilir. Element sembolünün sol alt köşesine ifadeleri kullanılabilir. Element sembolünün sol üst köşesine
yazılır. Z ile gösterilir. yazılır. A ile gösterilir.
Kütle Numarası İyon Yükü

➢ Atom numarası ile kütle numarası ➢ Bir tanecikte sağ üstte sıfır (0) dışında bir
arasına nötron sayısı yazılır. Nötron Sayısı A –+ değer yazıyorsa bu taneciklere “iyon” adı
X
Elektron Sayısı
n verilir. (X2+, Y3–.........)
Atom Numarası
Z e–
NOT
Nötr atomda sağ üst boştur. İyonların yükü sıfır (0) değildir. + veya – yüklü ise bu yapılara atom denilemez. Tanecik ifadesi kullanılmalıdır.
Nötr (yüksüz) bir atomda Yüklü bir tanecikte
Atom = Çekirdek = Proton = Elektron İyon yükü = Proton – Elektron

numarası yükü sayısı sayısı sayısı sayısı
➢ B
ir atomun kimlik özelliği proton sayısına bağlıdır.
➢ İyon yükü ile elektron sayısının toplamı atom numarasını verir.
➢ B
ir atomun kimyasal özelliği proton sayısı ve elektron sayısına bağlıdır. İkisinden birisi değişirse kimyasal özellik de değişir. (Hidrojen atomu hariç)
➢ B
ir atomun fiziksel özelliği proton sayısı, nötron sayısı ve elektron sayısına bağlıdır. Üçünden biri değişirse fiziksel özellik de değişir.
65 2+
1. X taneciği ile ilgili, 2. Aşağıda bazı tanecikler ile ilgili bilgiler verilmiştir.
30
➢ B2– ve B6+ taneciklerinde bulunan elektronların sayıları
I. Elektron sayısı 30’dur. toplamı 28’dir.
II. Çekirdeğindeki yüksüz tanecik sayısı 35’tir. ➢ B atomunun nükleon sayısı 32’dir.
III. Nükleon sayısı ve çekirdek yükü arasındaki fark 28’dir.
YAYINEVİ
Buna göre, B atomunun nötron sayısı kaçtır?

ifadelerinden hangileri doğru olur? A) 12 B) 14 C) 16 D) 18 E) 20
48 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-B • 2-C

3. p: proton sayısı, n: nötron sayısı ve e: elektron sayısı olmak 6. X atomunun nükleon sayısı atom numarasının iki katından bir
üzere aşağıda verilen taneciklerden hangisinde p, n ve e fazladır.
kıyası n > p > e şeklindedir?
X3+ iyonunda proton sayısı ile elektron sayısı toplamı 23
19 – 39 + 13 4– olduğuna göre, nötron sayısı kaçtır?
Hocasıyla Çöz
A) F B) K C) C
9 19 6
A) 12 B) 13 C) 14 D) 15 E) 16
16 2– 40 2+
D) O E) Ca
8 20
42
7. X atomunun elektron sayısı 27’dir. Nötron sayısı ise;
21
Sc +
4. Elektron sayısı 36 olan 2+ yüklü katyonun, nötron sayısı proton taneciğinin nötron sayısı ile aynıdır.
sayısından 10 fazladır.
Buna göre, X2+ taneciğinin elektron ve nükleon sayısı
Buna göre, katyonun kütle numarası kaçtır? toplamı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) 46 B) 78 C) 84 D) 86 E) 90 A) 36 B) 42 C) 54 D) 73 E) 141
YAYINEVİ
8. Aşağıda verilen tanecik çiftlerinden hangisinin kimyasal

2−
5. XO 4 taneciğinde toplam elektron sayısı 50’dir. özellikleri aynıdır?
Buna göre, 32X2– taneciğinin nötron ve elektron sayıları 24 24 2+
A) 12 X ile 12 X
(8O) B) 16 17
8Y ile 8Y
Nötron sayısı Elektron sayısı

2+ 3+
C) 12 X ile 13 Z
A) 18 16
B) 18 14 D) 23 24
11 Q ile 12 X
C) 16 18
15 15
D) 21 32 E) 7K ile 8Y
E) 30 28
3-B • 4-D • 5-C • 6-C • 7-D • 8-B Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 49
ANYON VE KATYON
ir atom elektron aldığında (–) yük, elektron verdiğinde ise (+) yükle yüklenir. Bu şekilde (+) ya da (–) yükle yüklenen taneciklere iyon adı verilir. (–)
➢ B
Hocasıyla Öğren
yüklü iyonlara anyon, (+) yüklü iyonlara ise katyon denir.
Katyon Anyon
➢ Bir atomun elektron vermesi sonucu oluşan iyondur. ➢ Bir atomun elektron alması sonucu oluşan iyondur.
➢ Elektron sayısı proton sayısından küçüktür. ➢ Elektron sayısı proton sayısından büyüktür.
➢ K+, Mg2+, AI3+, NH +4 tanecikleri örnek olarak verilebilir. ➢ Br–, O2–, N3–, PO 3- –
4 , OH tanecikleri örnek olarak verilebilir.
144424443
144424443
20Ca 2e– + Ca2+ Katyonda 2e– + O2– Anyonda
8O
p > e olur. e > p olur.
p = 20 p = 20 p=8 p=8
p e
e = 20 e = 18 Yani > 1 olur. e=8 e = 10 Yani > 1 olur.
e p
Bir Atom İyon Haline Geçtiğinde;

➢ P
roton sayısı değişmez. ➢ Elektron sayısı değişir.
➢ A
tom numarası değişmez. ➢ Kütle numarası değişmez.
➢ N
ötron sayısı değişmez. ➢ Nükleon sayısı değişmez.
➢ Ç
ekirdek yükü değişmez. ➢ İyon yükü değişir.
➢ Ç
ekirdekteki toplam tanecik sayısı değişmez. ➢ Toplam tanecik sayısı değişir.
➢ F
iziksel özelliği değişir. ➢ Kimyasal özelliği değişir.
➢ Ç
ekirdeğin çekim gücü değişmez. ➢ Birim elektron başına düşen çekim gücü değişir.
1. X1– iyonu 3 elektron vererek Xa iyonuna dönüşmektedir. 2. Ax, By ve Cz taneciklerinin elektron alması veya vermesi sonucu
A2–, B3+ ve C taneciklerine dönüşümleri aşağıda gösterilmiştir.
Buna göre, bu dönüşüm ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
hangisi yanlıştır? Ax → A2– + 2e–
(Proton sayısı: p, Nötron sayısı: n) By → B3+ + e–
A) Elektron sayısı azalmıştır.
Cz + 3e– → C
B) a değeri 2+’dır.
Buna göre, Ax, By ve Cz taneciklerinin ilk durumlarındaki
C) Nötron sayısı değişmez. yükleri aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
YAYINEVİ
D) Birim elektron başına düşen çekim kuvveti artmıştır.

x y z
p
E) oranı artmıştır.
n A) 4– 2– 3–
B) 4– 2+ 3+
C) 4+ 2+ 3+
D) 4– 2+ 3–
E) 4+ 2– 3+
50 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-E • 2-B

3. Aşağıdaki grafikte K, L ve M taneciklerine ait elektron sayısı ile 5. X → X2+ + 2e–
proton sayısı ilişkisi verilmiştir.
yukarıda verilen dönüşümde,
Elektron sayısı I. Çekirdeğin çekim gücü değişmez.
Hocasıyla Çöz
II. Elektron sayısı azalır.
K
a+2
III. Fiziksel ve kimyasal özellik değişir.
L M
a
Proton sayısı
a a+1
Buna göre, K, L ve M tanecikleri ile ilgili aşağıdakilerden

A) M, katyondur.
B) K ve L aynı elemente ait taneciklerdir.
C) L ve M nin kimyasal özellikleri farklıdır.
D) K, 2+ değerlikli iyondur.
E) M’nin çekirdek yükü K nınkinden fazladır.
6. X3– iyonu, Ym iyonuna 2 elektron verdiğinde iyon yükleri
eşitlenmektedir.
Buna göre,
I. m değeri “1+” dır.
II. Ym iyonu katyondur.
YAYINEVİ
III. Ym iyonu, nötr atomuna dönüşmesi için 1 elektron

almalıdır.
4. Aşağıdaki grafik nötron sayısı 20 olan X taneciğinin, proton ve
elektron sayısındaki ilişkiyi göstermektedir.
Elektron sayısı
d 3
c 2
b 1
a
Proton sayısı c a
a 7. bX iyonunda nötron (n), proton (p) ve elektron (e) sayıları
Buna göre, X taneciğinin, arasındaki ilişki e = n > p şeklindedir.
Buna göre, bu iyon ile ilgili;
I. İyon yükü
e I. Anyondur.
II. oranı a
p II. X iyonu bir elektron alırsa, elektron sayısı proton sayısına
e eşit olabilir.
III. oranı
n III. c > b’dir.
niceliklerinden hangileri arasında 1 > 2 > 3 ilişkisi vardır?
(e: elektron sayısı, p: proton sayısı, n: nötron sayısı)
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III
D) II ve III E) I ve III
3-D • 4-A • 5-E • 6-E • 7-C Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 51
TANECİK TÜRLERİ
Hocasıyla Öğren
İzotop
➢ Atom numarası aynı, kütle numarası farklı olan atomlara izotop atomlar denir. İzotoplar; proton sayıları aynı, nötron sayıları farklı taneciklerdir.
Nötron sayısı Atom numarası 35 37 63 + 65

17
CI ile 17
CI 29
Cr ile 29
Cr
İzotop atomlar İzotop tanecikler
Proton sayısı Kütle numarası
➢ Hidrojen elementinin doğada üç farklı izotopu bulunur.
1 2 3
1
H 1
D 1
T
➢ İzotop atomların (H hariç) kimyasal özellikleri aynı, fiziksel özellikleri farklıdır.

➢ İzotop atomların aynı elementle oluşturduğu bileşiklerin formülleri aynıdır. Fakat kütleleri farklıdır.
İzobar
➢ Atom numaraları farklı, kütle numaraları aynı olan atomlara izobar atomlar denir.
40 40 30 3– 30
20
Ca ile 18
Ar 15
P ile 14
Si
İzobar atomlar İzobar tanecikler
➢ İzobar atomların fiziksel ve kimyasal özellikleri farklıdır.

➢ Kütle numarası Nötron sayısı X ve Y atomlarının proton ve nötron sayıları farklı ancak kütle numaraları aynıdır. X ile Y izobardır.
X
Y
Proton sayısı Proton sayısı
1. P, L ve M taneciklerinin proton sayısını ve nötron sayısını 2. Aşağıda bazı tanecik çiftleri verilmiştir.
gösteren grafik aşağıda verilmiştir.
40 40
I. 19 K – 20 Ca
Proton sayısı
11 12
II. 5B – 5B
P L
a
35 37
III. 17 CI – 17 CI
b M
Buna göre, bu tanecik çiftleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
YAYINEVİ
Nötron sayısı
b a A) I. çift izobardır.
Buna göre, P, L ve M tanecikleri ile ilgili; B) II. ve III. çift izotoptur.
I. P ile M izobardır. C) III. çiftin toplam tanecik sayıları aynıdır.

II. P ile L izotoptur. D) I. çiftin kimyasal özellikleri farklıdır.
III. L ile M’nin fiziksel özellikleri aynıdır. E) II. çiftin kimyasal özelliği aynı, III. çiftin fiziksel özelliği
yargılarından hangileri doğrudur? farklıdır.
52 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-B • 2-C

40 x 6. Bir X taneciğinin;
3. 19 K ile 20 Ca tanecikleri birbirinin izobarıdır.
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? ➢ 16 protonu
A) K’nın nötron sayısı Ca’nınkinden 1 fazladır. ➢ 16 nötronu
Hocasıyla Çöz
B) Ca’nın elektron sayısı K’nınkinden 1 fazladır. ➢ 18 elektronu
C) K ile Ca atomlarının kimyasal özellikleri farklıdır. bulunmaktadır.
D) x değeri 41’dir. Buna göre, X taneciğinin izotopu aşağıdakilerden hangisi

olabilir?
E) K ile Ca atomlarının fiziksel özellikleri farklıdır.
32 3- 32 2– 32
A) X B) X C) X
16 16 16
33 3– 33 2–
D) X E) X
18 16
Bilgi
7.
İzotop atom; proton sayıları aynı nötron sayıları farklı
atomlardır.
4. X ve Y aynı elementin farklı iki taneciğidir. 6 7

3X ve 3 X atomları ile ilgili;
Buna göre,
I. İzotop özellik gösterirler.
I. İzotop olabilirler.
II. Fiziksel özellikleri farklı, kimyasal özellikleri aynıdır.
II. Fiziksel özellikleri farklıdır.
III. Nükleon sayıları farklıdır.
III. İzobar olamazlar.
YAYINEVİ

8. X, Y, Z, T ve K atomlarının proton ve nötron sayıları ilişkisi

grafikte verilmiştir.
Proton sayısı
X Y
b
Z T K
a
1 2 3 Nötron sayısı
5. Hidrojen atomlarının izotopları 1 H , 1 D ve 1 T şeklindedir. a b c
Buna göre, bu atomlar ile ilgili; Buna göre, X, Y, Z, T ve K atomları ile ilgili aşağıdaki
I. Fiziksel özellikleri farklıdır. ifadelerden hangisi yanlıştır?
1 A) Z, T ve K izotoptur.
II. 1 H atomunda nötron yoktur.
III. Elektron sayıları aynıdır. B) X ile Z’nin nükleon sayıları farklıdır.
yargılarından hangileri doğrudur? C) Y ile Z izobardır.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) X ile Y’nin kimlik özellikleri aynıdır.
D) II ve III E) I, II ve III E) Z, T ve K’nın fiziksel özellikleri farklıdır.
3-D • 4-E • 5-E • 6-E • 7-E • 8-C Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 53
TANECİK TÜRLERİ
Hocasıyla Öğren
İzoton
ötron sayıları aynı, proton sayıları farklı olan atomlara izoton atomlar denir.
➢ N
Nötron sayısı Kütle numarası 24 23

12
Mg ile 11
Na
Proton sayısı Nötron sayısı
➢ İzoton atomların fiziksel ve kimyasal özellikleri farklıdır.

➢ İzoton atomlar farklı elementlerin atomlarıdır. Atom numaraları ve kütle numaraları farklıdır.
İzoelektronik
➢ E
lektron sayıları ve elektron dizilişleri aynı, proton sayıları farklı olan taneciklerdir.
Elektron sayısı Atom numarası 3– 2+

15
P , 20
Ca ile 18
Ar
Proton sayısı Elektron sayısı
➢ İzoelektronik taneciklerin en az biri iyon halinde olmalıdır.

➢ İzoelektronik taneciklerin fiziksel ve kimyasal özellikleri farklıdır.
40 2.
1. 18Ar ve 20 Ca atomları birbirinin izotonudur. Aşağıda bazı tanecikler ile ilgili bilgiler verilmiştir.
Buna göre;
Tanecik Elektron sayısı Nötron sayısı
I. Ar atomunun kütle numarası atom numarasının 2 katıdır.
P+ 10 12
II. Nötron sayıları her iki atomda eşit ve toplamları 36’dır.
III. Taneciklerin kimyasal ve fiziksel özellikleri farklıdır. L 10 10
yargılarından hangileri doğrudur? M– 10 10

Buna göre, tanecikler ile ilgili;
YAYINEVİ
I. L ile M– birbirlerinin izotonudur.

II. P+, L ve M– birbirlerinin izoelektroniğidir.
III. Nükleon sayısı en fazla olan P+ dır.
54 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-B • 2-E

3. Aşağıda verilen bilgilerin doğru veya yanlış olma durumları “✓” 6. X, Y ve Z atomlarının proton sayısı - nötron sayısı grafiği
işareti ile belirtilmiştir. aşağıda verilmiştir.
Buna göre, hangisinde “✓” işareti uygun yerde
kullanılmamıştır? Proton sayısı
Hocasıyla Çöz
Yargı Doğru Yanlış X
12
A) Nükleon sayısı aynı olan farklı
✓
atomlar birbirinin izobarıdır. Z Y
6
B) Elektron sayısı ve katman
elektron dizilimi aynı, proton Nötron sayısı
✓ 0 6 12
sayıları farklı olan tanecikler
birbirinin izoelektroniğidir.
Buna göre, X, Y ve Z atomları ile ilgili;
C) 19 proton, 20 nötron içeren X
I. X ile Y izotondur.
atomu ile 20 proton, 20 nötron
✓
içeren Y atomu birbirinin II. Y ile Z izoelektroniktir.
izoelektroniğidir. III. X’in nükleon sayısı Z’nin nükleon sayısının 2 katıdır.
D) 2– 2+ tanecikleri
8X , 10Y ve 12Z yargılarından hangileri doğrudur?
birbirlerinin izoelektroniğidir. ✓
E) 11 a D) II ve III E) I, II ve III
5X ile 6Y atomları izoton ise a
✓
değeri 11’dir.
YAYINEVİ
34
7. X 2– ve 37
Y – iyonları izoelektronik olup, elektron sayıları 18Z
35
4. İzoelektronik olduğu bilinen iki tanecik ile ilgili aşağıdaki atomununki ile aynıdır. Bunun yanında K 7+ ve 20
T tanecikleri
ifadelerden hangisi yanlıştır?
izoelektronik olup, elektron sayıları 10’dur.
A) Fiziksel özellikleri farklıdır.
Buna göre, aşağıdaki hangi iki tanecik birbirinin izotonudur?
B) Kimyasal özellikleri farklıdır.
A) X2– ve T B) Y– ve T
C) İzoton özellik gösterebilirler.
C) X2– ve K7+ D) Y– ve K7+
D) Elektron sayıları aynıdır.
E) K7+, X2– ve T
E) Çekirdek yükleri aynı olabilir.
8. a b ve 17Zc tanecikleri birbirlerinin izoelektroniğidir.

15X , 16Y
23 + 24 n+
5. 11 X ile m Y iyonları birbirinin izotonu ve izoelektroniğidir. Buna göre, Xa, Yb ve Zc tanecikleri ile ilgili;
I. Çekirdek yükleri aynıdır.
Buna göre,
II. Anyon iseler a, b ve c değerleri arasındaki ilişki a > b > c
I. m + n = 22 eşitliği yazılabilir.
şeklindedir.
II. Çekirdek yükleri farklıdır.
III. Katyon iseler a, b ve c değerleri arasındaki ilişki c > b > a
III. İyon yükleri aynıdır. şeklindedir.
yargılarından hangileri doğrudur? yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) II ve III D) II ve III E) I, II ve III
3-E • 4-E • 5-B • 6-C • 7-C • 8-B Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 55
PERİYODİK SİSTEMİN TARİHÇESİ
➢ E
lementlerin modern sisteme en yakın ve ayrıntılı sınıflandırılması L. Meyer ve D. Mendeleyev’in çalışmalarına dayanmaktadır. Mendeleyev, atom
Hocasıyla Öğren
kütlesinden yararlanarak o dönemde bilinen 63 elementi kimyasal özelliklerine göre gruplayarak alt alta sıraladı.
➢ M
endeleyev’in asıl başarısı henüz keşfedilmemiş elementler için bazı elementlerin yerlerini tabloda boş bırakmasıdır.
➢ G
ünümüz modern periyodik sistemini elementlerin atom numaralarını tespit eden ve elementleri bu numaralara göre sıralayan bilim insanı H. Mo-
seley oluşturmuştur. Henry Moseley, X-ışınları ile yaptığı deneylerde çeşitli elementlerin atom numaralarını bulmuştur.
➢ M
odern periyodik sistem, elementlerin artan atom numaralarına göre yatay satırlar ve düşey sütunlar halinde sıralanmasından oluşur.
atay sıralara periyot denir. Periyodik sistemde 7 tane periyot vardır.
➢ Y
üşey sütunlara grup denir. Gruplarda benzer dış katman elektron dizilimi ve benzer kimyasal özellikler gözlenir. Gruplar iki şekilde adlandırılır.
➢ D
• Harf ve rakamlar ile adlandırma (3A, 7A, 2B, ...)
• IUPAC’ın önerdiği yalnızca rakamlardan (1 - 18) oluşan adlandırma
rup sayısı 18 tane olup, 8 tane A ve 10 tane B grubu (8B grubu üç tane) vardır. A grubu elementlerine ana (baş) grup elementleri, B grubu ele-
➢ G
mentlerine geçiş elementleri (geçiş metalleri) adı verilir.
➢ İlk üç periyotta yalnızca A grubu elementleri vardır. B grubu elementleri 4. periyottan itibaren tüm periyotlarda bulunur.
➢ Bazı grupların özel adları vardır. 1A grubu → Alkali metaller, 2A grubu → Toprak alkali metaller, 3A grubu → Toprak metalleri, 6A grubu → Kalkojenler,
7A grubu → Halojenler, 8A grubu → Soy gazlar (asal gazlar), B grubu → Geçiş elementleri
➢ P
eriyodik sistemde ilk periyotta 2, ikinci periyotta 8, üçüncü periyotta 8, dördüncü ve beşinci periyotta 18 element bulunur. Tablonun altında 2 yatay
sıra halinde yer alan elementlerden ilk yatay sıraya Lantanitler, ikinci yatay sıraya Aktinitler denir.
1. Aşağıda bazı bilim insanları verilmiştir. 2. Rus Kimyacı Dimitri Mendeleyev periyodik cetvel ile ilgili
çalışmalar yapmıştır.
I. II.
Lothar Meyer Dimitri Mendeleyev
III. IV.
Buna göre, Dimitri Mendeleyev’in çalışmaları ile ilgili

YAYINEVİ
Henry Moseley James Chadwick aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) 63 elementi sınıflandırmıştır.
V. B) Elementleri kimyasal özelliklerine göre gruplamıştır.

C) Elementleri artan atom kütlelerine göre sınıflandırmıştır.
D) Oluşturduğu periyodik cetvelde keşfedilmemiş elementlerin
yerlerini boş bırakmıştır.
John Thomson E) Elementlerin nötron sayıları ile ilgili çalışmalar yapmıştır.
Buna göre, yukarıdaki bilim insanlarından hangileri

periyodik cetvel ile ilgili özel bir çalışma yapmamıştır?
A) Yalnız IV B) Yalnız V C) IV ve V
D) I, IV ve V E) II, III ve IV
56 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-C • 2-E

3. Modern periyodik sistem ile ilgili aşağıdaki ifadelerin doğru veya 6. Bir etkinlikte aşağıdaki ifadeler için doğru olanlar (D) ve yanlış
yanlış olma durumları “✓” işareti ile belirtilmiştir. olanlar (Y) işareti ile önlerindeki kutucuklara yazılacaktır.
kullanılmıştır? Elementler, modern periyodik sistemde artan kütle
Hocasıyla Çöz
numaralarına göre sıralanmıştır.
A) Soy gazlar bulundukları Aynı periyotta yer alan tüm elementlerin kimyasal
periyodun en büyük atom ✓ özellikleri benzerdir.
numaralı elementleridir.
Aynı grupta yer alan element atomlarının elektron
B) Periyodik sistemin B gruplarında
✓ bulunduran katman sayıları eşittir.
ametaller yer alır.
C) A grupları yan grup, B grupları 1. periyotta bulunan elementler metal özelliği

ana gruptur.
✓ göstermez.
D) Yatay sıralara grup, düşey Buna göre, etkinliğin doğru cevabı aşağıdakilerden
✓
sıralara periyot denir. hangisidir?
E) Her periyot bir alkali metal ile A) B) C) D) E)

✓ D D Y Y Y
başlar.
Y D Y Y D
D Y D Y Y
D D Y D Y
4. I. Kimyasal özellikler elektron dizilimi ile ilgilidir.
II. Elementler periyodik sistemde artan atom numarasına
YAYINEVİ
göre sıralanmıştır.
III. Benzer kimyasal özellikte olan elementler aynı düşey
sütunda bulunur.
IV. Elementlerin kimlik özelliği atom numaralarına bağlıdır.
Yukarıdakilerden hangileri Moseley’in periyodik sistem
çalışmalarında yer alır?
A) I ve III B) II ve IV C) I, II ve III
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV
7. Aşağıda X, Y, Z, K ve L elementleri periyodik cetvelin bir

5. Periyodik sistem ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi kesitine şekildeki gibi yerleştirilmiştir.
yanlıştır?
A) Elementlerin fiziksel ve kimyasal özelliği aynı yatay sıralarda
benzemektedir.
B) H. Moseley, X-ışınları ile yaptığı çalışmalarda çeşitli X Y Z K L
elementlerin atom numaralarını belirlemiştir.
C) H. Moseley periyodik cetvelin artan atom kütlesine göre Buna göre, bu elementler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
değil, artan atom numarasına göre yeniden düzenlenmesini hangisi yanlıştır?
önermiştir. A) Y, Z ve L elementleri baş grup elementleridir.
D) Modern periyodik sistemde artan atom numaralarına göre B) Z elementi geçiş metalidir.
sıralama esastır.
C) Elementlerin tamamı aynı periyottadır.
E) Modern periyodik sistemde, elementlerin sembolleri ve
D) X elementinin bulunduğu gruba alkali metaller grubu denir.
sembolün sol altına atom numaraları yazılarak elementler
sıralanır. E) K halojen, L soy gazdır.
3-B • 4-E • 5-A • 6-D • 7-A Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 57
KATMAN ELEKTRON DİZİLİMİ, GRUP VE PERİYOT BULMA
Katman Elektron Dizilimi

Hocasıyla Öğren
➢ E
lektronlar ilk önce düşük enerjili olan ve çekirdeğe en yakın katmana yerleşir. Çünkü en kararlı hâl en düşük enerjili haldir. Her atomun en kararlı
haline temel hâl denir.
➢ K
atmanlara yerleşecek elektron sayısı sınırlıdır. Birinci enerji düzeyinde (K katmanı) en fazla 2 elektron, ikinci enerji düzeyinde (L katmanı) en fazla
8 elektron, üçüncü enerji düzeyinde (M katmanı) en fazla 18 elektron bulunabilir.
➢ B
ir iç katman tamamen dolmadıkça en dış katmandaki elektron sayısı 2’yi geçemez.
➢ E
lektronlar birinci katmandan başlanarak sırasıyla katmanlara yerleştirilir. Hiçbir atomun son katmanında 8’den fazla elektron bulunamaz. Eldeki
elektron sayısı 8’i aşıyorsa yeni bir katman eklenip fazlalık elektronların ikisi bu dış katmana yerleştirilir; artanlar bir iç katman doluncaya kadar bu
katmana yerleşir.
1H: 1 5B: 2 3 12Mg: 2 8 2 16S: 2 8 6 20Ca: 2 8 8 2
Grup ve Periyot Bulma
ir elementin katman elektron dağılımı yapıldığında son katman elektronları değerlik elektronlarıdır. Bu son katman elektronları grup numarasını
➢ B
verir. Sahip olduğu katman sayısı ise periyot numarasını verir.
Değerlik elektron sayısı = Grup numarası

123
6 = 6A NOT
8O: 14243
2 6
Değerlik elektron sayısı (D.E.S) A grupları için grup numarasına eşittir.
Katman sayısı = Periyot numarası
2 katman = 2. periyot
UYARI
2He: 2 →H
elyumun son katmanında 2 elektron vardır. Yani değerlik elektron sayısı 2’dir. Fakat 2A grubunda değil 1. periyot
8A grubunda yer alır. Çünkü 2A grubu ile kimyasal özelliği benzerlik göstermez.
1. Bilgi 2. Aşağıda bazı atomların katman elektron dağılımları verilmiştir.

Nötr bir atomun temel hal elektron dağılımındaki son
5B: 2 3
katmanda bulunan elektron sayısına değerlik elektron sayısı
denir.
7N: 2 5
Atom Proton sayısı

11Na: 2 8 1
I. Be 4
13AI: 2 8 3
II. O 8
III. AI 15P: 2 8 7
YAYINEVİ
13
IV. CI 17 Buna göre,
V. Ca I. 15P dağılımı hatalıdır.

20
II. 5B ile 13AI atomları aynı grup elementleridir.
Yukarıdaki tabloda verilen atomların değerlik elektron
sayıları aşağıdakilerden hangisinde doğru kıyaslanmıştır? III. 11Na, 13AI ve 15P aynı periyot elementleridir.
A) IV > II > V > III > I B) V > IV > III > II > I yargılarından hangileri doğrudur?
C) IV > II > III > I = V D) IV > III > II > I = V A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) V > II > III > I > IV D) II ve III E) I, II ve III
58 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-C • 2-E

3. Bir X atomu 2 elektron aldığında 3. periyot soy gazının katman 6. 27X3+ katyonunun elektron sayısı 10’dur.
elektron düzenine sahip olmaktadır.
Buna göre, X atomu ile ilgili;
Buna göre, X atomunun periyodik cetveldeki yeri
I. 2. periyot 3A grubu elementidir.
aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Hocasıyla Çöz
II. Değerlik elektron sayısı 3’tür.
A) 2. periyot 2A B) 3. periyot 2A
III. 10Ne atomu ile izoelektroniktir.
C) 3. periyot 6A D) 4. periyot 6A
E) 4. periyot 2A
7. 39X+ iyonunun nötron sayısı proton sayısından 1 fazladır.
2– Buna göre, X atomu ile ilgili;

4. XO 3 iyonunda toplam 32 elektron bulunmaktadır.
I. Katman elektron dağılımı
2 8 8 1
I. Değerlik elektron sayısı 4’tür.
şeklindedir.
II. 2. periyot elementidir.
II. Nükleon sayısı 39’dur.
III. IUPAC’a göre 14. grup elementidir.
III. Elektron sayısı proton sayısından 1 azdır.
yargılarından hangileri doğrudur? (8O)
YAYINEVİ
8. Periyodik cetvelin aynı periyodunda bulunan X, Y ve Z

5. X, Y ve Z atomlarının K, L ve M katmanlarındaki elektron sayıları
elementleri ile ilgili şu bilgiler veriliyor;
tabloda verilmiştir.
X: Alkali metal
K L M Y: Toprak metali
X 2 8 – Z: Halojen
Y 2 8 3 Buna göre X, Y ve Z elementlerinin çekirdek yükleri;
Z 2 3 – X Y Z
I. 3 5 9
I. K katmanlarındaki elektron sayıları eşittir. II. 11 13 9
II. Proton sayıları arasındaki ilişki Y > X > Z şeklindedir. III. 11 13 17
III. Kimyasal özellikleri farklıdır.
değerlerinden hangileri gibi olabilir?
3-C • 4-E • 5-E • 6-A • 7-B • 8-C Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 59
ELEMENTLERİN SINIFLANDIRILMASI
Elementler; metaller, ametaller, yarı metaller ve soy gazlar olmak üzere 4 ana sınıfa ayrılır.
Hocasıyla Öğren
Metaller Ametaller
➢ Oda sıcaklığında cıva hariç hepsi katıdır. Cıva sıvıdır. ➢ Oda koşullarında katı, sıvı veya gaz hâlde olabilirler.
➢ Kendilerine özgü parlaklıkları vardır. ➢ Genellikle mat görünümlü olup, parlak değildirler.
➢ Isı ve elektriği iyi iletirler. ➢ Grafit hariç ısı ve elektriği iletmezler.
➢ Tel ve levha haline getirilebilirler. İşlenebilirler. ➢ Kırılgandırlar. Tel ve levha haline getirilemezler.
➢ Genellikle erime ve kaynama noktaları yüksektir. ➢ Genellikle moleküler halde bulunurlar. (O2, N2, P4, ...)
➢ Kendi aralarında bileşik oluşturmazlar. Alaşım oluştururlar. ➢ Metallere göre erime ve kaynama noktaları daha düşüktür.
➢ Doğada genellikle bileşikleri halinde bulunurlar. ➢ M
etallerle elektron alış verişi yaparak iyonik bağlı, kendi aralarında
➢ K
imyasal tepkimelerde elektron vererek pozitif yüklü iyon oluş- elektronları ortaklaşa kullanarak kovalent bağlı bileşik oluştururlar.
tururlar. ➢ 1H elementi 1A grubunda olup, ametaldir.
➢ Ametallerle iyonik bileşik oluştururlar. ➢ Genellikle son katmanlarında 4, 5, 6 ve 7 elektron bulundururlar.
➢ M
etaller, son katmanlarında genellikle 1, 2 ya da 3 elektron bu- ➢ P
eriyodik tabloda 4A, 5A, 6A, 7A gruplarındaki bazı elementler ve
lundurur. 1A grubundaki hidrojen ametal sınıfındadır.
Yarı Metaller Soy gazlar (Asal gazlar)

➢ G
örünüm olarak ve bazı fiziksel özellikleri bakımından metallere, ➢ K
imyasal tepkimeye girme istekleri çok azdır. Ancak bazı ametal-
kimyasal özellikleri bakımından ise ametallere benzerler. lerle oluşturdukları bileşikleri vardır.
➢ Tümü oda sıcaklığında katı haldedir. ➢ Son katmanlarında helyum hariç 8 elektron bulundururlar.
➢ Ametaller gibi kovalent bağ yapabilirler. ➢ Oda koşullarında tek atomlu gaz halindedirler.
➢ Elektrik iletkenlikleri ametallerden çok metallerden ise daha azdır. ➢ Elektriği ve ısıyı iletmezler.
➢ P
eriyodik sistemde 3A, 4A, 5A ve 6A gruplarında yer alan element- ➢ Erime ve kaynama noktaları ile yoğunlukları düşüktür.
lerin bir kısmı yarı metaldir.
1. X: Bu sınıftaki elementler iyonik bağlı bileşik veya alaşım 2.

oluşturabilir.
Y: Fiziksel özellikleri metallere, kimyasal özellikleri ametallere
benzer.
Z: Bağ yapma eğilimleri yoktur.
Yukarıda özellikleri verilen X, Y ve Z sınıflandırmalarının
adları aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? Yukarıda verilen periyodik cetveldeki taralı alanda yer alan
elementlerle ilgili;
X Y Z
Tamamı oda koşullarında gaz halindedir.
A) Metaller Ametaller Soy gazlar
YAYINEVİ
Asal gazlar olarak bilinirler.

B) Ametaller Soy gazlar Ametaller
Tamamının değerlik elektron sayısı 8’dir.
C) Metaller Yarı metaller Soy gazlar
Kararlı yapıdadırlar.
D) Soy gazlar Yarı metaller Metaller
İfadeleri sırasıyla doğru (D) veya yanlış (Y) olarak
E) Metaller Soy gazlar Ametaller işaretlendiğinde aşağıdakilerden hangisi doğru olur?
A) B) C) D) E)
Y D D Y D
Y Y D D Y
D D Y D D
D D D D Y
60 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-C • 2-C

3. Aşağıda bazı elementlerin temel hal elektron dağılımları ve 6. Element Özellik
periyodik cetveldeki sınıflandırılmaları verilmiştir.
X Dövülerek işlenebilir.
Katman elektron dağılımı Sınıflandırma Y Oda koşullarında gaz halinde tek atomlu
Hocasıyla Çöz
I. 2 1 a. Ametal olarak bulunur.
Z Kendi aralarında alaşım oluşturabilir.
II. 2 8 7 b. Soy gaz
T Moleküler halde bulunur.
III. 2 8 c. Metal
K Son katmanında 7 elektron bulunur.
Buna göre, elementlerin sınıflandırılması aşağıdakilerden

Yukarıda verilen tabloda yer alan X, Y, Z, T ve K
hangisinde doğru eşleştirilmiştir?
elementlerinin metal, ametal veya soy gaz olarak
A) I – c, II – b, III – a sınıflandırılması aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir?
B) I – a, II – c, III – b
Metal Ametal Soy gaz
C) I – c, II – a, III – b
A) X ve Z K Y ve T
D) I – b, II – a, III – c
B) X ve Z T Y ve K
E) I – a, II – b, III – c
C) X ve T Z ve Y K
D) X ve Z K ve T Y
E) K ve T Z X ve Y
YAYINEVİ
4. Metaller ile ilgili;

7. Ametaller ile ilgili,
I. Katı ve sıvıları elektrik akımını iletir.
I. Genellikle mattırlar.
II. Bileşik yaparken elektron alma eğilimi gösterirler.
II. Metallerle iyonik bağlı bileşik yapabilirler.
III. Tel ve levha haline getirilebilirler.
III. Tamamı 4A, 5A, 6A ve 7A grubundadır.
yargılarından hangileri yanlıştır?
5. Yarı metallerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

8. 2X ve 12Y elementleri ile ilgili;
A) Dış görünümleri metallere, kimyasal özellikleri ametallere
I. Değerlik elektron sayısı
benzer.
II. Periyodik cetveldeki grup numarası
B) Parlak veya mat olabilirler.
III. Bileşik yaparken aldıkları veya verdikleri elektron sayısı
C) Bileşiklerinde hem pozitif hem de negatif yüklü iyon haline
geçebilirler. niceliklerinden hangileri ortaktır?
D) Elektriksel iletkenlikleri yoktur. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Genellikle 3A, 4A, 5A ve 6A grubunda bulunurlar. D) I ve III E) II ve III
3-C • 4-C • 5-D • 6-D • 7-C • 8-A Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 61
PERİYODİK ÖZELLİKLERİN DEĞİŞİMİ
Atom Yarıçapı (Atom Hacmi)

Hocasıyla Öğren
➢ B
ir atomun yarıçapı, çekirdeğinin çevresindeki enerji katmanı sayısıyla doğru orantılıdır.
➢ A
ynı grupta yukarıdan aşağıya doğru (katman sayısı arttıkça) atomun yarıçapı artar.
6C: 2 4 14Si: 2 8 4
Si’nin katman sayısı daha fazla olduğundan yarıçapı daha büyük olur.
➢ A
ynı periyotta (katmanda) soldan sağa doğru gidildikçe katman sayısı aynı kalır, fakat daha fazla protonla çekim olacağı için yarıçap küçülür.
3Li: 2 1 6C: 2 4
Katman sayısı aynı olduğundan proton sayısı fazla olan atomun atom yarıçapı küçüktür. Li > C olur.
➢ B
ir tanecik elektron alırsa tanecik yarıçapı artar. Bir tanecik elektron verirse tanecik yarıçapı azalır. Yani elektron alan taneciğin yarıçapı artarken
elektron veren taneciğin yarıçapı azalır. (Xn– > X > Xm+)
2– > 12Mg2+
8O > 8O 12Mg
➢ İzoelektronik iyonlarda atom numarası arttıkça iyon yarıçapı küçülür.
2– > 11Na+ 2– > 17CI– + > 12Mg2+

8O 16S 11Na
1. Periyodik sistemin aynı grubunda yukarıdan aşağıya doğru 3. 12Mg, 13AI, 14Si elementlerinin atom yarıçapları arasındaki
inildikçe katman sayısı artacağından atom yarıçapı artar. ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru kıyaslanmıştır?
Buna göre, A) Mg > AI > Si B) Mg > Si > AI C) Si > AI > Mg
I. 4Be D) Si > Mg > AI E) AI > Si > Mg
II. 12Mg
III. 20Ca
elementlerinin atom yarıçapları aşağıdakilerden hangisinde

doğru kıyaslanmıştır?
A) I > II > III B) I > III > II C) III > II > I
D) III > I > II E) I = II = III
YAYINEVİ
4. X, Y ve Z elementleri ile ilgili şu bilgiler veriliyor;

➢ X bulunduğu periyodun ilk elementidir.
➢ Y ile X aynı periyot elementleridir.
2. X elementi ile ilgili aşağıdaki bilgi veriliyor;
2+ ➢ Z’nin atom numarası Y’ninkinden büyüktür.
• 3 elektron aldığında 12Y iyonu ile aynı soy gaz elektron
düzenine ulaşıyor. Buna göre, X, Y ve Z elementlerinin atom yarıçaplarının
kıyaslanışı;
Buna göre;
I. Z>X>Y
I. X elementi 5A grubundadır.
II. X > Y > Z
II. X’in atom yarıçapı Y atomununkinden büyüktür.
III. Y > X > Z
III. X’in atom numarası 7’dir.
hangileri gibi olabilir?
62 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-C • 2-D• 3-A • 4-B

5. X, Y, Z, K ve L elementleri periyodik cetvelin bir kesitine 8. A gruplarında bulunan X, Y ve Z elementleriyle ilgili şu bilgiler
şekildeki gibi yerleştirilmiştir. veriliyor;
• X ile Y aynı gruptadır.
Hocasıyla Çöz
Y Z K L • Y ile Z’nin en büyük baş kuantum sayıları eşittir.
X • Z’nin atom yarıçapı X ve Y’ninkinden büyüktür.
Buna göre, X, Y ve Z elementlerinin periyodik sistemdeki
Buna göre, atom yarıçapı en küçük olan element ile atom yerleri aşağıdakilerden hangisi olabilir?
yarıçapı en büyük olan element aşağıdakilerden hangisinde
A) B) C)
doğru verilmiştir? X X Y Y
Y Z Z Z X
En küçük En büyük
A) Z X
D) E)
B) K Y X X
C) Y X Z Y Y Z
D) L Y
E) L X
YAYINEVİ
6. Aşağıda verilen taneciklerden hangisinin yarıçapı en

büyüktür?
A) 10Ne B) 11Na+ C) 8O2–
D) 13AI3+ E) 9F–
9. Aşağıda periyodik sistemden bir kesit verilmiştir.
Y Z
– +
Z elementi 4. periyot toprak alkali metali olduğuna göre, X,
7. 9F , 10Ne, 11Na tanecikleri ile ilgili,
Y ve Z elementleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerinden hangisi
I. Elektron sayıları eşittir. yanlıştır?
II. Birim elektron başına düşen çekim kuvveti en fazla olan A) Y’nin atom numarası Z’ninkinden küçük X’inkinden büyüktür.
+
11Na taneciğidir. B) X, 1A grubundadır.
III. Tanecik yarıçapları arasındaki ilişki 9F– > 10Ne > 11Na+
C) Atom yarıçapları arasındaki ilişki Z > Y > X şeklindedir.
şeklindedir.
D) Değerlik elektron sayıları arasındaki ilişki Z > X = Y
şeklindedir.
E) 3. katmanlarındaki elektron sayıları arasındaki ilişki Z = Y > X
D) II ve III E) I, II ve III şeklindedir.
5-E • 6-C • 7-E • 8-D • 9-C Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 63
İyonlaşma Enerjisi (İE)

Hocasıyla Öğren
emel hâlde ve gaz fazında bulunan bir atomdan elektronlarını birer birer koparmak için gereken minimum enerjiye iyonlaşma enerjisi (İE) denir.
➢ T
(g) + enerji → X+(g) + e– → 1. iyonlaşma enerjisidir.
➢ X X+(g) + enerji → X2+(g) + e– → 2. iyonlaşma enerjisidir.
X(k) + enerji → X+(g)+ e– → 1. iyonlaşma enerjisi değildir.
➢ B
ir atomun tüm elektron sayısı kadar iyonlaşma enerjisi vardır. 3Li için üç tane, 1H için bir tane iyonlaşma enerjisi vardır.
➢ B
ir atomdan elektron kopardıkça bir sonraki elektronu koparmak giderek zorlaşır. Atomdan elektron koparıldıkça elektron sayısı azalır. Çekirdek
yükü değişmez. Elektron başına düşen çekim kuvveti daha fazla olacağından elektron koparmak zorlaşır. Bu nedenle iyonlaşma enerjisi daha fazla
olur. iE1 < İE2 < İE3 < ... < İEn
➢ A
ynı baş grupta yukarıdan aşağıya doğru inildikçe (atom yarıçapının arttığı yönde) birinci iyonlaşma enerjisi azalır.
➢ A
ynı periyotta soldan sağa doğru gidildikçe iyonlaşma enerjisi genellikle artar. 2A ve 3A grupları ile 5A ve 6A gruplarında kararlılık farkından dolayı
sıralama 1A < 3A < 2A < 4A < 6A < 5A < 7A < 8A şeklinde olur.
İyonlaşma enerjisi (kJ/mol)
İyonlaşma enerjileri (kJ/mol) (İ.En) 8A (2. periyot)

Grup Periyot 7A
İ.E1 İ.E2 İ.E3 İ.E4 numarası numarası 5A
H 1312 – – – 1A 1
4A 6A
He 2373 5251 – – 8A 1
2A
Li 520 7300 11815 – 1A 2 1A
3A 1A (3. periyot)
Grup numarası
➢ İyonlaşma enerjileri tablo halinde verildiğinde iyonlaşma enerjisi arasındaki
sıçramalara bakılarak grup numarası bulunabilir. Sıçramanın en az 3,5 kat olma-
İyonlaşma enerjisi (İ.En) (kJ/mol)
Element
sı beklenir. Bu yöntemle sadece A grubu elementlerinin grup numarası buluna- İ.E1 İ.E2 İ.E3 İ.E4
bilir. Enerjinin büyük artışından önceki verdiği elektron sayısı, değerlik elektron
sayısını verir. X 238 430 656 3010
➢ İyonlaşma enerjisi endotermik bir olaydır. Elektron, enerji kullanılarak koparılır. 3010
> 3, 5 X’in değerlik elektron sayısı 3, grup numarası
➢ İyonlaşma enerjisi genel olarak atom yarıçapı ile ters orantılıdır. 656
3A’dır.
1. 3. periyotta yer alan X, Y ve Z baş grup element atomlarıyla ilgili 2. 3Li, 4Be ve 5B elementleri ile ilgili;
şu bilgiler veriliyor;
X: 1. iyonlaşma enerjileri (kJ/mol)
• X’in 1. ve 3. katmanında yer alan elektron sayıları aynıdır.
Y: 2. iyonlaşma enerjileri (kJ/mol)
• Y’nin periyot numarası ile grup numarası aynıdır.
niceliklerinin kıyaslaması aşağıdakilerden hangisinde doğru
• Z’nin 2. ve 3. katmanında yer alan elektron sayıları aynıdır. verilmiştir?
Buna göre, X, Y ve Z elementlerinin birinci iyonlaşma
enerjileri arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru X Y
YAYINEVİ
kıyaslanmıştır? A) B > Be > Li Li > Be > B

A) Z > Y > X B) Z > X > Y C) X > Y > Z
B) B > Li > Be Li > B > Be
D) Y > Z > X E) X > Z > Y
C) Be > B > Li Li > Be > B
D) B > Be > Li Li > B > Be
E) Be > B > Li Li > B > Be
64 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-B • 2-E

3. X, Y, Z, K ve L elementleri periyodik cetvelin bir kesitine 5. Atom numarası 20’den küçük olan X elementinin ilk beş
şekildeki gibi yerleştirilmiştir. iyonlaşma enerjisi tabloda verilmiştir.
İyonlaşma Enerjisi (İ.E) (kJ/mol)
Hocasıyla Çöz
X
İ.E1 İ.E2 İ.E3 İ.E4 İ.E5
Y Z K L
738 1450 7730 10550 13600
Buna göre, X, Y, Z, K ve L elementleri ile ilgili aşağıdaki Buna göre, X elementi ile ilgili;
ifadelerin doğru veya yanlış olma durumları için belirtilen I. Katman elektron dağılımı
“✓” işaretlerinden hangisi hatalı kullanılmıştır?
2 2
şeklinde olabilir.
A) X ile Y aynı gruptadır. ✓ II. Değerlik elektron sayısı 2’dir.
III. 3. periyot elementidir.
B) Birinci iyonlaşma enerjisi en
✓
büyük olan Z’dir. yargılarından hangileri doğrudur?
C) K’nın 1. iyonlaşma enerjisi A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

✓
L’ninkinden büyüktür. D) I ve II E) II ve III
D) Y, Z, K ve L elementlerinin
değerlik elektron sayıları aynıdır. ✓
E) X’in 1. iyonlaşma enerjisi,

✓
Y’ninkinden büyüktür.
YAYINEVİ
6. Aynı periyottaki X, Y, Z, T ve Q baş grup elementlerinin birinci

iyonlaşma enerjisi – grup numarası grafiği aşağıda verilmiştir.
4. Aşağıdaki tabloda X, Y, Z ve T baş grup elementlerinin kJ/mol
cinsinden ilk dört iyonlaşma enerjileri verilmiştir.
Birinci iyonlaşma enerjisi (kJ/mol)
İyonlaşma Enerjisi (kJ/mol)
Element 1.İE 2.İE 3.İE 4.İE Q
X 520 7300 11815 – T

Y
Y 577 1420 2750 16600
Z 689 1545 5900 6500 X Z
T 495 4560 6900 9540 Grup numarası
Buna göre, Buna göre, bu elementler ile ilgili;
I. X ile T’nin değerlik elektron sayıları aynıdır. I. Y elementi 2A veya 5A grubundadır.
II. X’in atom numarası T’ninkinden küçüktür. II. Q’nun değerlik elektron sayısı 2 olabilir.
III. Y, 3A grubunda Z ise 2A grubundadır. III. T’nin atom numarası 14 ise X elementi alkali metalidir.
yargılarından hangileri doğrudur? yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III A) Yanız I B) Yalnız III C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III
3-C • 4-E • 5-E • 6-C Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 65


Hocasıyla Öğren
Elektron İlgisi Elektron ilgisi genellikle artar.

➢ G
az halindeki nötr bir atomun elektron alıp eksi yüklü iyon haline geldiğinde oluşan enerji
değişimi elektron ilgisidir.
➢ A
metal atomlarının birinci elektron ilgisi genellikle ısı veren bir olaydır.
X(g) + e– → X–(g) + enerji CI(g) + e– → CI–(g) + 349 kJ

14243
elektron ilgisi
N(g) + e– + 7 kJ → N–(g) F(g) + e– → F–(g) + 328 kJ Bazı Elementlerin Elektron İlgileri
NOT
21
7N ile 2A ve 8A grubu elementlerinin elektron ilgileri endotermiktir.
-26,7 -122 +9 -140 -333 29

➢ A
ynı periyotta soldan sağa gidildikçe elektron ilgisi genellikle artar.
➢ S
oy gazlar kararlı olduklarından elektron ilgileri yok denilecek kadar azdır.
➢ A
ynı grupta yukarıdan aşağıya inildikçe elektron ilgisi genellikle artar. -44 -34 -72 -200,4 -349 35
➢ A
metaller elektron almaya yatkın olduklarından elektron ilgileri yüksektir.
➢ M
etaller elektron vermeye yatkın olduklarından elektron ilgileri oldukça düşüktür. -30 -120 -77 -195 -324,5 39
UYARI
-30 -121 -101 -190,2 -297 41
7A grubunda bulunan CI atomu F atomundan daha büyük yarıçapta olmasına rağmen
elektron ilgisi daha yüksektir.
-30 -110 -110 -180 -270 41
1. 11Na, 15Pve 18Ar elementlerinin elektron ilgileri 3. 6A grubunda bulunan X, Y ve Z elementleri ile ilgili şu bilgiler
aşağıdakilerden hangisinde doğru kıyaslanmıştır? veriliyor;
A) Ar > P > Na B) Na > P > Ar • Z’nin birinci iyonlaşma enerjisi en büyüktür.
• Y’nin elektron ilgisi X’inkinden küçüktür.
C) Ar > Na > P D) P > Ar > Na
Buna göre, X, Y ve Z elementlerinin atom numaraları
E) P > Na > Ar arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru
verilmiştir?
A) Y > X > Z B) X > Y > Z C) Z > X > Y
D) Z > Y > X E) Y > Z > X
YAYINEVİ
2. I. X(g) + e– + Enerji → X–(g)
II. Y(g) + e– → Y–(g) + Enerji
III. Z(s) + e– → Z–(s) + Enerji

Yukarıdaki değişimlerden hangileri o atomun elektron
ilgisini ifade eder?
66 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-E • 2-D • 3-A

4. X ve Y elementleri ile ilgili şu bilgiler veriliyor; 7. Aynı periyotta yer alan X, Y ve Z elementleri ile ilgili şu bilgiler
veriliyor;
X: 4. periyot alkali metali
• Y’nin atom numarası 17’dir.
Y: 3. periyot halojeni
Hocasıyla Çöz
• Z elementinin değerlik elektron sayısı 5’tir.
Buna göre,
• X atomunun elektron sayısı Z’ninkinden 1 fazladır.
I. Atom yarıçapı
Buna göre, X, Y ve Z elementlerinin elektron ilgileri
II. Elektron ilgisi
arasındaki ilişki aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru
III. Grup numarası kıyaslanmıştır?
özelliklerinden hangileri X atomunda Y atomuna göre daha A) X > Y > Z B) Z > Y > X C) Y > X > Z
fazladır?
D) Y > Z > X E) X > Z > Y
5. Şekilde periyodik cetvelden bir kesit verilmiştir.
T Y X
8. I. Elektron ilgisi
Z
II. Değerlik elektron sayısı
III. Periyot numarası
X elementi 2. periyot 8A grubunda bulunduğuna göre;
YAYINEVİ
Yukarıdaki periyodik özelliklerin hangilerinde 9F > 7N kıyası

I. Elektron ilgisi en büyük olan Y’dir.
yapılabilir?
II. T ile Z’nin elektron bulunduran katman sayıları aynıdır.
III. Birinci iyonlaşma enerjisi en büyük olan X’tir.
6. Baş grup elementleri olan X, Y ve Z’nin atom numaraları ardışık

9. X+, Y2– ve Z7+ iyonlarının elektron sayıları 10Ne elementi ile
artan sayılardır.
aynıdır.
Buna göre,
Buna göre, X, Y ve Z elementleri ile ilgili aşağıdaki
I. X atomu ile Z2+ iyonunun elektron sayıları eşittir. ifadelerden hangisi yanlıştır?
II. Y elementi 7A grubunda ise Z’nin elektron ilgisi en A) Atom yarıçapı en büyük olan X’tir.
büyüktür.
B) Atom numarası en küçük olan Y’dir.
III. Aynı periyotta iseler X’in atom yarıçapı en büyüktür.
C) X ve Y’nin son katmanlarında bulunan elektron sayılarının
yargılarından hangileri yanlıştır? toplamı, Z’nin son katmanındaki elektron sayısına eşittir.
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) Değerlik elektron sayısı en fazla olan Y’dir.
D) I ve III E) II ve III E) Z’nin elektron ilgisi, X’inkinden büyüktür.
4-A • 5-B • 6-A • 7-C • 8-D • 9-D Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 67
Elektronegatiflik
Hocasıyla Öğren
➢ K
ovalent bağlı moleküldeki bir element atomunun ortak kullanılan bağ Elektronegatiflik artar.
elektronlarını kendine doğru çekme gücü elektronegatiflik adını alır.
➢ S
oy gazların bağ yapma eğilimleri olmadığı için elektronegatiflikleri yok
kabul edilir.
➢ P
eriyodik tabloda elektronegatifliği en yüksek 7A grubundaki flor (F) ele-
mentidir.
➢ A
ynı periyotta soldan sağa gidildikçe elektronegatiflik genellikle artar.
Bazı Elementlerin Elektronegatiflik Değerleri;
➢ A
ynı grupta yukarıdan aşağıya inildikçe atom yarıçapı büyüdüğünden
elektronegatiflik azalır.
➢ E
lektronegatiflik ayırt edici özellik değildir. 2,2 –
➢ E
lektronegatiflik değerlerinin birimi yoktur. Flor (F) elementinin elektro-
negatifliği 4 kabul edilerek diğer elementlerin elektronegatifliği hesaplan-
1,0 1,6 2,0 2,6 3,0 3,4 4,0 –
mıştır.
0,9 1,3 1,6 1,9 2,2 2,6 3,2 –
0,8 3,0 –
1. 6C, 7N, 8Oelementlerinin elektronegatiflik değerleri 3. Elektronegatiflik,

aşağıdakilerden hangisinde doğru kıyaslanmıştır?
I. Atom yarıçapı
A) O > N > C B) C > N > O
II. Elektron ilgisi
C) C = N = O D) N > O > C III. Değerlik elektron sayısı

niceliklerinden hangileri ile genel olarak doğru orantılıdır?
E) N > C > O
2. X, Y ve Z elementlerinin katman elektron dizilimleri veriliyor;

4.
YAYINEVİ
X, Y ve Z elementleri periyodik cetvelin bir kesitine şekildeki gibi

X: 2 2 yerleştirilmiştir.
Y: 2
8A
Z: 2 6 X Y
Buna göre,
I. X ile Y’nin değerlik elektron sayısı eşittir. Z
II. Z’nin elektronegatifliği X’inkinden fazladır.
Buna göre, X, Y ve Z elementlerinin elektronegatiflik
III. Atom yarıçapları arasındaki ilişki Z > X > Y şeklindedir.
değerleri aşağıdakilerden hangisinde doğru kıyaslanmıştır?
A) Y > X > Z B) X > Y > Z C) Y > Z > X
D) Z > X > Y E) Y > X = Z
68 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-A • 2-C • 3-D • 4-A

5. Aynı grupta bulunan X, Y ve Z elementleri ile ilgili şu bilgiler 8. Periyodik cetvelin aynı periyodunda bulunan X, Y ve Z baş grup
veriliyor; elementleri ile ilgili şu bilgiler veriliyor;
➢ Y’nin atom yarıçapı en büyüktür. X = Birinci iyonlaşma enerjisi en yüksektir.
Hocasıyla Çöz
➢ Z’nin elektronegatifliği X’inkinden büyüktür. Y = Elektronegatifliği en yüksektir.
Buna göre, X, Y ve Z’nin atom numaraları arasındaki ilişki Z = Atom yarıçapı en büyüktür.
aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru kıyaslanmıştır?
Buna göre;
A) Y > X > Z B) Z > Y > X C) X > Y > Z
D) Y > Z > X E) X > Z > Y X soy gaz olabilir.
Y halojen olabilir.
Z alkali metal olabilir.
Atom numaraları arasındaki ilişki Z > Y > X şeklinde olabilir.
ifadelerinin önündeki kutucuklara doğru olanlar için “✓”

yanlış olanlar için “✗” simgesi konulursa aşağıdakilerden
hangisine ulaşılır?
6. 3. periyotta bulunan X, Y ve Z elementlerinin değerlik elektron
sayıları sırasıyla 5, 6 ve 2’dir. A) ✓ B) ✓ C) ✓ D) ✗ E) ✗
Buna göre, bu elementler ile ilgili; ✓ ✓ ✓ ✓ ✗

✓ ✗ ✓ ✗ ✗
I. Birinci iyonlaşma enerjisi en büyük olan Y’dir.
✓ ✓ ✗ ✓ ✗
II. Y’nin elektronegatifliği X’inkinden fazladır.
III. Y, 16. grup elementi, Z ise 2. grup elementidir.
YAYINEVİ
A) Yalnız II B) II ve III C) I ve II
7. Elektronegatiflikle ilgili, 9. Baş grup elementleri olan X, Y, Z, K ve T elementlerinin periyodik

cetveldeki konumları tablodaki gibidir.
Aynı periyotta soldan sağa doğru artar.
X Y
Aynı grupta yukarıdan aşağıya doğru azalır. Z
K T
Atom çapının arttığı yönde azalır.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
ifadeler genel olarak doğru ise “✓”, yanlış ise “✗” işareti ile
(Elementlerden hiçbiri 8A grubunda değildir.)
hatasız değerlendirildiğinde aşağıdakilerden hangisi doğru
olur? (Soy gazlar değerlendirme dışıdır.) A) Y’nin elektronegatifliği T’ninkinden büyüktür.
B) Atom numarası en küçük olan X’tir.
A) ✓ B) ✓ C) ✗ D) E)
✓ ✗
C) T’nin atom çapı K’nınkinden büyüktür.
✓ ✗ ✓ ✓ ✗ D) X ve Y aynı periyottadır.
✗ ✓ ✓ ✓ ✗ E) Y’nin birinci iyonlaşma enerjisi Z’ninkinden büyüktür.
5-A • 6-B • 7-D • 8-C • 9-C Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 69
Metalik ve Ametalik Özelliğin (Aktifliğin) Değişimi

Hocasıyla Öğren
➢ B
ir element atomunun elektron verme eğilimi, metalik özelliğini; elektron
alma eğilimi de ametalik özelliğini belirler. Elektron ilgisi
➢ P
eriyodik cetvelde sağdan sola ve yukarıdan aşağıya doğru metalik özellik
İyonlaşma enerjisi
artar.
➢ P
eriyodik cetvelde soldan sağa ve aşağıdan yukarıya doğru ametalik özel-
Elektronegatiflik
İyonlaşma enerjisi
Atom yarıçapı
lik artar.
Elektron ilgisi
➢ P
eriyodik sistemde 1A (H hariç), 2A, 3A (Bor hariç) ve B grubu elementleri ellik
k öz
metaldir. 4A grubunda C, 5A grubunda N ve P, 6A grubunda O, S ve Se, etali
Am llik
öze
7A grubunda ise F, CI, Br ve I ametaldir. alik
Met
➢ B
ir elementin elektron alarak negatif iyon (anyon) oluşturma isteğine ame-
talik özellik denilir.
➢ P
eriyodik cetvelde metalik özelliği en fazla olan element 1A grubu element- Atom yarıçapı
lerinden Fransiyum (Fr) dur.
Elektronegatiflik
➢ 7
A grubu elementlerinden F (flor) ametalik özelliği en fazla olan elementtir.
1. 11Na, 12Mg ve 13AI elementlerinin metalik özellikleri 3. X2–, Y– ve Z3– taneciklerinin 10’ar elektronu vardır.
aşağıdakilerden hangisinde doğru kıyaslanmıştır? Buna göre, X, Y ve Z atomlarının elektron alma eğilimleri
A) Na > Mg > AI B) AI > Mg > Na arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru
kıyaslanmıştır?
C) Na > AI > Mg D) AI > Na > Mg A) Y > X > Z B) Z > X > Y C) X > Y > Z
E) Mg > AI > Na D) Y > Z > X E) Z > Y > X
YAYINEVİ
2. Aşağıda X ve Y element atomlarına ait temel hâl katman

elektron dağılımları verilmiştir.
X: 2 1
4. Aynı grupta olduğu bilinen X, Y ve Z baş grup elementleri ile
Y: 2 2 ilgili şu bilgiler veriliyor;
• Atom yarıçapı en büyük olan Y’dir.
Buna göre, X ve Y element atomları ile ilgili;
• Z’nin ametalik özelliği X’inkinden yüksektir.
I. X’in metalik özelliği Y’ninkinden fazladır.
Buna göre, X, Y ve Z elementlerinin periyodik sistemdeki
II. Değerlik elektron sayları eşittir. kesiti aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
III. Aynı periyot elementleridirler. A) X B) Y C) Y D) Z E) Z
Y X Z X Y
Z Z X Y X
70 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-A • 2-C • 3-A • 4-D

5. Periyodik cetvelin bir kesiti aşağıda verilmiştir. 8. Periyodik sistemin 3. periyodunda bulunan X, Y, Z ve T
2 elementlerinin birinci iyonlaşma enerjisi - atom numarası grafiği
şekildeki gibidir.
1A 8A
1. periyot 7A
Hocasıyla Çöz
2. periyot X Birinci iyonlaşma enerjisi
1 3. periyot
T
4. periyot
Buna göre,
Y
Z
I. 1 yönünde metalik özellik genellikle artar.
II. 2 yönünde ametalik özellik genellikle artar.
X
III. X elementi en aktif ametaldir.
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III Atom numarası
Buna göre, X, Y, Z ve T elementleri ile ilgili;
I. Elektron alma isteği en fazla olan Z’dir.
II. Sadece X metalik özellik gösterir.
III. T’nin atom yarıçapı Y’ninkinden büyüktür.
6. Metalik ve ametalik özellik ile ilgili;
I. Aynı periyotta alkali metallerin elektron verme isteği toprak
metallerininkinden fazladır. A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
II. 6A ve 7A grup elementleri elektron alma eğilimi gösterirler. D) II ve III E) I, II ve III
III. Aynı grupta atom yarıçapının arttığı yönde metalik özelliğin

YAYINEVİ
artması beklenmez.
7. X, Y ve Z elementleri periyodik cetvelin bir kesitine şekildeki gibi

yerleştirilmiştir.
9. X ve Y elementleri ile ilgili şu bilgiler veriliyor;
1A • X ve Y’nin değerlik elektron sayıları toplamı 7’dir.

• X’in atom numarası Y’ninkinden küçüktür.
2. periyot X Z
• X metalik özellik, Y ise ametalik özellik gösterir.
Y
Buna göre, bilgileri verilen X ve Y elementlerinin atom
numaraları aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Buna göre,
X Y
I. Z’nin metalik aktifliği, X’inkinden fazladır.
II. Y’nin elektron verme isteği X’inkinden azdır. A) 11 9
III. Değerlik elektron sayısı en fazla olan Y’dir. B) 19 15
yargılarından hangileri yanlıştır? C) 12 15
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) 8 19
D) II ve III E) I, II ve III E) 7 20
5-E • 6-C • 7-E • 8-B • 9-C Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 71
STAJYER TEST 1 Atom ve Periyodik Sistem
1. 20
Aşağıda farklı atom modelleri / teorileri ile ilgili bazı bilgiler 4. 10 Ne atomu ile ilgili,
veriliyor;
I. Değerlik elektron sayısı 8’dir.
➢ Bilardo topuna benzetilen modeldir.
II. Nötron sayısı 10’dur.
Hocasıyla Çöz
➢ Elektronlar orbital denilen bölgelerde bulunur.

III. Temel hâl katman elektron dağılımı
➢ Atom çekirdeği güneşe, elektronlar gezegenlere
2 10
benzetilmiştir.
şeklindedir.
➢ Yörünge kavramı ile elektronun hareketi açıklanmıştır.
Buna göre, aşağıdaki modellerden veya teorilerden
hangisinin bilgisi yukarıda verilmemiştir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) Thomson Atom Modeli D) I ve III E) II ve III
B) Dalton Atom Modeli

C) Rutherford Atom Modeli
D) Bohr Atom Modeli
E) Modern Atom Teorisi
5. Aşağıda verilen elementlerden hangisinin 1. iyonlaşma

enerjisinin değeri en fazladır?
A) 4Be B) 5B C) 6C
YAYINEVİ
2. X2– → X2+ + 4e–

D) 7N E) 8O
Yukarıda verilen olay ile ilgili,
I. Fiziksel ve kimyasal değişim gözlenir.
II. Çekirdek yükü değişmez.
III. Anyondan katyon oluşmuştur.
6. 2. periyotta bulunan X, Y ve Z elementleri ile ilgili şu bilgiler

veriliyor;
• Y, halojendir.
• Atom yarıçapı en küçük olan Z’dir.
3. Temel haldeki X atomu ile ilgili;
• X’in temel hâl katman elektron dizilimindeki son
➢ 2. enerji düzeyinde 2 elektron bulundurur. katmanında 2 elektron bulunur.
➢ Proton sayısı, nötron sayısından 1 eksiktir. Buna göre, X, Y ve Z elementlerinin proton sayıları
bilgileri veriliyor. arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru
kıyaslanmıştır?
Buna göre, X atomunun nükleon sayısı ile elektron sayısı
toplamı kaçtır? A) X > Y > Z B) Z > Y > X C) Y > Z > X
A) 4 B) 7 C) 11 D) 13 E) 15 D) Z > X > Y E) X > Z > Y
72 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-A • 2-E • 3-D • 4-C • 5-D • 6-B
7. Aşağıdaki ifadelerin doğru veya yanlış olma durumlarını 10. 40Arve 40Ca gibi farklı elementlerin kütle numarası aynı olan
belirten “✓” işaretlerinden hangisi hatalı kullanılmıştır? atomlarına, “izobar atomlar” denir.
İfade Doğru Yanlış İzobar atomlar ile ilgili;
A) Metaller atomik yapılıdır. I. Nötron sayıları eşittir.

✓
II. Fiziksel özellikleri aynıdır.
B) Aynı periyotta halojen grubu III. Kimyasal özellikleri farklıdır.
elementlerinin elektronegatiflik ✓
değerleri en yüksektir. yargılarından hangileri yanlıştır?
C) Her periyot bir soy gaz ile başlar.
✓ D) I ve II E) I, II ve III
D) Ametaller elektron vererek bileşik

oluştururlar. ✓
E) Ametallerin aynı grupta atom

yarıçapları arttıkça değerlik ✓
elektron sayıları azalır.
11. X ve Y elementleri ile ilgili şu bilgiler veriliyor;

• X ile 20Y elementlerinin son katmanlarındaki elektron
8. Modern periyodik sistemle ilgili aşağıda verilen ifadelerden sayıları eşittir.
YAYINEVİ
hangisi yanlıştır? • X’in katman sayısı 3’tür.

A) 3A grubu toprak metali olarak bilinir. Buna göre, X’in atom numarası aşağıdakilerden hangisidir?
B) A grubu elementlerine baş grup (ana grup), B grubu A) 28 B) 18 C) 16 D) 14 E) 12
elementlerine yan grup elementleri denir.
C) IUPAC’a göre 18 gruptan oluşan adlandırma yapılır.
D) Yatay sıralara grup, düşey sıralara periyot denir.
E) Lantanit ve aktinitler periyodik cetvelin dışında (alt kısmında)
belirtilir.
12. Alkali metal oldukları bilinen X, Y ve Z elementleri ile ilgili şu

bilgiler veriliyor;
9. X ve Xn tanecikleri ile ilgili şu bilgiler veriliyor;
• Elektron verme eğilimi en küçük olan Y’dir.
• Xn iyonunun katman elektron dizilimi
• Temel hâlde katman sayısı en fazla olan X’tir.
2 8 8 Buna göre, X, Y ve Z elementlerinin atom yarıçapları
şeklindedir. arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru
kıyaslanmıştır?
• X atomu 3. periyot 5A grubundadır.
A) Y > Z > X B) X > Z > Y C) Z > Y > X
Buna göre, “n” değeri kaçtır?
D) X > Y > Z E) Y > X > Z
A) 3– B) 2– C) 1+ D) 3+ E) 5+
7-E • 8-D • 9-A • 10-D • 11-E • 12-B Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 73
STAJYER TEST 2 Atom ve Periyodik Sistem
1. Bir bilim insanına ait atom modeli ile ilgili aşağıdaki bilgiler 3. 27X3+ iyonunun katman elektron dağılımı
veriliyor;
2 8
➢ Atomda pozitif yükler çok küçük hacimde toplanmıştır.
şeklindedir.
Hocasıyla Çöz
➢ Pozitif ve negatif yükler homojen dağılım göstermez.

➢ Çekirdek kavramını tanımlayarak, çekirdekte pozitif yüklü Buna göre, X atomunun nötron sayısı ve proton sayısı
parçacık dışında bir başka parçacığın daha olduğunu aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
öngörmüş ancak ispatlayamamıştır.
Nötron sayısı Proton sayısı
Buna göre, bu bilim insanının atom modeli görseli
A) 13 14
aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
B) 14 13
A) B) C)
C) 14 14
D) 13 13
E) 10 14
D) E)
4. H2SO4 ile HSO –4 taneciklerinin,

I. Nötron sayısı
II. Proton sayısı
III. Elektron sayısı
niceliklerinden hangileri eşittir?
YAYINEVİ
` 11 H, 168 O, 32
16 S j

2. X+, Y, Z3– ve T2+
taneciklerine ait kütle numarası-proton sayısı
grafiği şekildeki gibidir.
Kütle numarası
T2+
40
Z3– 5. X ve Y taneciklerinin proton, elektron ve nötron sayıları tabloda
30 verilmiştir.
24 Y
Proton Elektron Nötron
X+ Tanecik
23 sayısı sayısı sayısı
X 20 18 20
Proton sayısı
0 11 12 15 20 Y 9 10 10
Buna göre, Y, X+, Z3–, T2+

tanecikleri ile ilgili aşağıdaki
Buna göre,
I. X katyon, Y anyondur.
A) X+ ile Y, birbirinin izotonudur.
II. X taneciğinin nükleon sayısı, Y taneciğininkinden 29
B) Z3– ile T2+ iyonları, birbirinin izoelektroniğidir. fazladır.
C) Z3– iyonunun nötron sayısı 15’dir. III. X’in çekirdek yükü 2+’dır.
D) Y’nin proton sayısı ile nötron sayısı birbirine eşittir. yargılarından hangileri doğrudur?
E) T2+ iyonunda toplam tanecik sayısı 60’tır. A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

74 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-C • 2-E • 3-B • 4-D • 5-A
6. Nötr X ve Y atomlarının temel hâl katman elektron dağılımları 8. A gruplarında bulunan X, Y ve Z elementleri ile ilgili;
• Atom numarası en küçük olan Y’dir.
X:2 8 1 • Y ile Z’nin kimyasal özellikleri benzerdir.
Y:2 6 bilgileri veriliyor.

Buna göre X, Y ve Z’nin periyodik sistemdeki konumları
A) X ve Y atomları farklı periyottadır.
A) B) C)
Y X X Y Z
B) X+ iyonu ile Y2– iyonu izoelektroniktir.
Z Y Z X
C) Y’nin değerlik elektron sayısı X’inkinden büyüktür.
D) X atomunun proton sayısı 11, Y’ninki 8’dir. D) E)
X Y Y Z
E) X ve Y atomlarının elektron sayıları arasındaki fark 5’tir.
Z X
9. 16 nötronu ve 16 protonu olan bir X taneciğinin katman elektron

dizilimi
2 8 8
şeklindedir.
Buna göre, bu X taneciği ile ilgili;
YAYINEVİ
I. Negatif yüklüdür.
II. Elektron vermiştir.
III. 2. ve 3. katmanlarında toplam 14 elektronu vardır.
ifadelerinden hangileri yanlıştır?
A) Yalnız II B) II ve III C) I ve II
7. Periyodik cetvelin aynı A grubunda bulunan X, Y ve Z

elementlerinin atom numaraları ilişkisi X > Z > Y şeklindedir.
A) 7A grubunda iseler elektron ilgisi en az olan element X’tir.
B) Atom yarıçapı en büyük olan element Y’dir.
10. K, L ve M tanecikleri ile ilgili şu bilgiler veriliyor;
C) Birinci iyonlaşma enerjileri arasındaki ilişki
• K ve L taneciklerinin yalnızca proton sayıları eşittir.
Y>Z>X
• L ve M taneciklerinin yalnızca kütle numaraları eşittir.
şeklindedir.
Buna göre;
D) 1A grubunda iseler değerlik elektron sayıları arasındaki ilişki
I. K ve L tanecikleri izotoptur.
X=Y=Z
II. L ve M tanecikleri izotondur.
şeklindedir.
III. K ve L tanecikleri izoelektroniktir.
E) X, Y ve Z metal atomları ise elektron verme isteği ilişkisi
X>Z>Y
şeklindedir.
6-E • 7-B • 8-A • 9-B • 10-A Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 75
TECRÜBE TEST 1 Atom ve Periyodik Sistem
1. X atomunun temel hâl elektron dağılımında 2. katmanında 5 4.

Katmanlardaki elektron sayısı
elektronu vardır. Element
1. katman 2. katman 3. katman
aX 2 8 6
Hocasıyla Çöz
I. Ametaldir.
II. Üç elektron aldığında proton sayısı 10 olur. 12Y 2 b c
III. Değerlik elektron sayısı 5’dir.

9Z 2 d e
Yukarıdaki tabloda X, Y ve Z elementlerinin temel haldeki
A) Yalnız I B) I ve III C) I ve II katman elektron dizilimlerinde a, b, c, d ve e harfleri ile
D) II ve III E) I, II ve III gösterilen sayılar ile ilgili;
I. a= 16’dır.
II. b= 10, c= 0’dır.
III. d= 6, e= 1’dir.
31X m+
2. ve X n– tek atomlu iyonlarında sırasıyla 10 ve 18
15
elektron bulunmaktadır.
Bu tanecikler birbirinin izotopu olduğuna göre, m ve n
değerleri aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
5. Aşağıda bazı atom modelleri ile ilgili verilen bilgilerin doğru veya
YAYINEVİ
m n yanlış olma durumları “✓” işareti ile belirtilmiştir.

A) 5 2
Atom modeli Bilgi Doğru Yanlış
B) 5 3
Rutherford: I. Ç
ekirdek etrafında
C) 3 3 dönen elektronların niçin
✓
D) 3 2 çekirdeğe düşmediğini
açıklamıştır.
E) 2 5
II. E
lektronların davranışını
ve hareketlerini
✓
açıklamada yetersiz
kalmıştır.
Bohr: III. Ç
ekirdeğe yakın olan
elektronun enerjisi daha ✓
düşüktür.
IV. Elektronlar çekirdekten
belirli uzaklıktan
✓
– belirli enerjiye sahip
3. XO2 iyonu ile ilgili şu bilgiler veriliyor;
yörüngelerde bulunur.
• Toplam elektron sayısı 34’tür.
• X atomunun nötron sayısı, proton sayısından 1 fazladır.
kullanılmıştır?
Buna göre, X atomunun gösterimi için aşağıdakilerden
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve III
hangisi doğrudur? (8O)
D) II ve III E) III ve IV
35 31 37
A) 17 X B) 15 X C) 17 X
32 28
D) 16 X E) 14 X
76 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-B • 2-B • 3-A • 4-A • 5-B
6. P, L2+ ve M2– taneciklerindeki değişimler aşağıdaki gibi 8. X, Y, Z, T ve K elementleri periyodik cetvelin bir kesitine
gerçekleşiyor. şekildeki gibi yerleştirilmiştir.
I. P atomu, P2– anyonuna
II. L2+ katyonu, L atomuna Y Z T
III. M2– anyonu, M2+ katyonuna K

X
Buna göre, elektron sayılarının ilk durumlarına göre
değişimi aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? Buna göre, bu elementler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
yanlıştır?
I II III
A) Atom yarıçapı en büyük olan element X’tir.
A) 2 artar 2 artar 4 artar
B) 1. iyonlaşma enerjisi en fazla olan element T’dir.
B) 2 azalır 2 artar 4 azalır
C) Y’nin metalik özelliği X’inkinden fazladır.
C) 2 artar 2 artar 2 azalır
D) T’nin ametalik özelliği K’nınkinden fazladır.
D) 2 azalır 2 azalır 4 artar E) Elektronegatifliği en yüksek olan element T’dir.
E) 2 artar 2 artar 4 azalır
A 36
9. X ve Y element atomları birbirinin izotonudur.
17 18
A
Buna göre, X element atomu ile ilgili;
17
I. Kütle numarası (A) 35’tir.

YAYINEVİ
II. +
19Z iyonu ile izoelektroniktir.
36
III. X ile birbirinin izotopudur.
17

7. X Y
K
10. X3+ iyonunun katman elektron dağılımı

Z T L E
2 8
Periyodik tablo kesitinde verilen elementlerin metal, ametal
veya soy gaz olarak sınıflandırılması aşağıdakilerden şeklindedir.
hangisinde doğru olarak verilmiştir? Buna göre, X elementi ile ilgili;
Metal Ametal Soy gaz I. 5B elementi ile aynı periyotta yer alır.
II. Metallerle iyonik, ametallerle kovalent bağlı bileşikler
A) X, Z, T K, L Y, E
oluşturur.
B) X, Z, T K, L, E Y
III. Hem pozitif hem de negatif yüklü iyon haline geçebilir.
C) Z, T X, K, L Y, E
D) Z, T X, K, L, Y E
E) Z, T, K X, L Y, E
6-E • 7-C • 8-C • 9-A • 10-E Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 77
TECRÜBE TEST 2 Atom ve Periyodik Sistem
1. Aşağıda izotop atomlar ile ilgili bir şema oluşturulmuştur. 3. X, Y, Z, T ve K elementleri periyodik cetvelin bir kesitine
şekildeki gibi yerleştirilmiştir.
I Elektron sayıları aynıdır.
X
Hocasıyla Çöz
Z
II Nötron sayıları farklıdır. T K
Y
İzotop n
III oranları farklıdır.
Atomlar p Buna göre, bu elementler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
IV Nükleon sayıları farklıdır.
A) Y, toprak alkali metalidir.
B) K, elektron almaya yatkındır.
V Toplam tanecik sayıları aynıdır.
C) Sadece K ametalik özellik gösterir.
D) Z ile T’nin değerlik elektron sayıları aynıdır.
Buna göre, kaç numaralı bilgi çıkarılıra şema doğru
oluşturulmuş olur? E) Z’nin atom numarası 5’tir.
4. Periyodik cetvelin 8A grubu elementleri ile ilgili,

YAYINEVİ
I. IUPAC’a göre 18. grupta yer alırlar.

II. Değerlik elektron sayıları 8’dir.
III. Soy gazlar olarak bilinirler.
2. Aşağıda bazı element atomlarının temel hâldeki katman elektron yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
dağılımları verilmiştir. A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
5B :2 3
8O :2 6
11Na :2 8 1
17CI :2 8 7
19K :2 8 8 1
Buna göre, bu elementlerin periyodik sistemdeki yerleri ile 5. Xn iyonunun 28 elektronu, 31 protonu ve 32 nötronu vardır.
ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Buna göre, Xn iyonu ile ilgili;
A) CI elementi 7A (IUPAC’a göre 17. grup) grubundadır.
I. Yarıçapı nötr atomunun yarıçapından büyüktür.
B) Na ve K elementleri aynı grupta yer alır.
II. 3+ yüklüdür.
C) B elementi 2. periyottadır.
III. Kütle numarası 63’tür.
D) O elementi 2A (IUPAC’a göre 2. grup) grubundadır.
E) Na ve CI elementleri aynı periyotta yer alır.
78 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-E • 2-D • 3-C • 4-D • 5-D
6. Bohr Atom modeli ile ilgili aşağıdaki ifadelerin doğru veya yanlış 8. Tabloda periyodik sistemin A grubunda yer alan X elementinin
olma durumları “✓” işareti ile belirtilmiştir. iyonlaşma enerjileri (İ.E) kJ/mol cinsinden verilmiştir.
Element İ.E1 İ.E2 İ.E3 İ.E4 İ.E5
kullanılmıştır?
X 900 1752 14850 21008 –
A) Elektronlar eş merkezli dairesel
yörüngelerde hareket ederler. ✓ I. 14. grupta bulunur.
II. En dış katmanında 2 elektron bulunur.
B) Yörüngeler 1, 2, 3, 4 ... n gibi tam
III. Atom numarası 12 olabilir.
sayı veya K, L, M, N gibi harflerle ✓
belirtilir. yargılarından hangileri yanlıştır?
C) Yörüngelerin enerjisi sürekli
değişir. ✓ D) II ve III E) I ve II
D) Çekirdeğe en yakın yörüngenin

enerjisi en az olduğundan
elektron bu yörüngede temel ✓
haldedir.
9. a ve b tamsayı olmak üzere X, Y ve Z elementlerinin proton
sayısı – nötron sayısı grafiği aşağıda verilmiştir.
E) Atom temel halde ışıma yapmaz.
Uyarıldığında üst katmanlara Proton sayısı
✓
çıkar ve temel hale dönerken
ışıma yapar. X Y
b
Z
a
YAYINEVİ
Nötron sayısı
a b
Buna göre, bu elementler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden

A) X ile Y, izotoptur.
B) Y ile Z, izotondur.
C) X ile Z, izobardır.
D) X ile Y, izoelektroniktir.
7. X, Y, Z, T ve K elementleri periyodik cetvelin bir kesitine E) X ile Y’nin kimyasal özelliği aynıdır.
şekildeki gibi yerleştirilmiştir.
X Z T K
Y 10. Bir elementin nötr atomu ile başka bir element atomunun
Buna göre, X, Y, Z, T ve K elementleriyle ilgili aşağıdaki iyonu karşılaştırıldığında;
I. Proton sayıları
A) En aktif ametal K’dır.
II. Nötron sayıları
B) T’nin elektronegatiflik değeri K’nınkinden küçüktür.
III. Elektron sayıları
C) X, Y ve Z için metalik aktiflik Y > X > Z şeklinde kıyaslanabilir.
niceliklerinden hangileri kesinlikle farklıdır?
D) 1. iyonlaşma enerjisi en düşük olan element X’tir.
E) Temel hâlde Z’nin son katmanında 2 elektron bulunur.
6-E • 7-D • 8-C • 9-D • 10-A Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 79
EKSPER TEST 1 Atom ve Periyodik Sistem
1. 23X1+ ile 12Y2+ iyonları birbirinin hem izotonu hem de 4. Aşağıdaki tabloda bazı element atomlarının 1. ve 2.
izoelektroniğidir. katmanlarındaki elektron sayıları verilmiştir.
Buna göre, X ve Y atomları için aşağıdaki ifadelerden 1. katmandaki 2. katmandaki

Hocasıyla Çöz
hangisi yanlıştır? elektron sayısı elektron sayısı

n C 2 4
A) X’in oranı 1’den büyüktür.
p
Ne 2 8
B) X’nin kütle numarası Y’ninkinden büyüktür.
O 2 6
C) Y’nin nötron sayısı 12’dir.
D) Y’nin nötron sayısı, proton sayısına eşittir.
A) Oksijen element atomu kararlı bileşik oluştururken iki
E) Y’nin kütle numarası 24’tür. elektron alarak kendisine en yakın soy gazın elektron
düzenine ulaşır.
B) Neon element atomu kararlıdır.
C) Karbon element atomunun değerlik elektron sayısı altıdır.
D) Karbon ve oksijen element atomları birbirleriyle bileşik
oluşturabilir.
E) Üçü de periyodik sistemde aynı periyottadır.
2. Element Elektron bulunduran Son katmandaki

atomu katman sayısı elektron sayısı
X 3 7
Y 2 1
YAYINEVİ
Elektron bulunduran katman sayıları ve son katmanlarındaki

elektron sayıları verilen temel hâldeki X ve Y atomlarının 5. Temel haldeki bir elementin ilk dört iyonlaşma enerjileri kJ.mol–1
proton sayıları arasındaki fark kaçtır? cinsinden aşağıdaki grafikte verilmiştir.
A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 14
İyonlaşma enerjisi (kJ.mol–1)
20x
17x
2x
Koparılan elektron sayısı

1 2 3 4
Bu grafikten yararlanarak baş grup elementi olduğu bilinen

elementle ilgili;
35 37 39 I. Atom numarası
3. X, Y ve Z element atomları ile ilgili;
17 17 19
II. Periyot numarası
I. X ve Y aynı elementin izotop atomlarıdır. III. Grup numarası
II. Z’nin elektron ve nötron sayıları eşittir. IV. Değerlik elektron sayısı
III. Y ve Z’nin nötron sayıları eşittir. V. Kütle numarası
yargılarından hangileri doğrudur? niceliklerinden hangileri belirlenebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) I ve V B) III ve IV C) I, II ve III
D) I ve III E) II ve III D) II, IV ve V E) I, III, IV ve V
80 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-B • 2-E • 3-D • 4-C • 5-B
6. Nötr halde 16 elektronu bulunan element ile ilgili; 9. 12X ve 15Y elementleri ile ilgili;
I. Katman elektron dizilimi I. X element atomu 2 elektron verdiğinde elektron dizilişi soy
gazınkine benzer.
2 8 6
II. X ve Y periyodik cetvelin aynı grubundadır.
şeklindedir.
III. Y element atomu 3 elektron verdiğinde X’in izoelektroniği
II. Ametaldir. olur.
III. Elektron bulunduran iki katmanı vardır. ifadelerinden hangileri yanlıştır?
yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) I ve III E) II ve III
7. Aşağıda X ve Y atom modelleri ile ilgili şu bilgiler veriliyor;

X: Atomda temel haldeki elektron absorbsiyon sonucu
uyarılabilir. Uyarılan atom ışıma yaparak temel hâle
geçebilir.
Y: Atomda pozitif ve negatif yük sayısı eşittir, atomun 10. 19K ve 20Ca elementleri ile ilgili;
kütlesini pozitif (+) yükler oluşturuyor olup, “üzümlü kek” I. Her iki element de yarı metal olarak sınıflandırılır.
modeli olarak da bilinir.
II. Her iki elementin de periyot numarası 4’tür.
YAYINEVİ
Buna göre, X ve Y atom modelleri aşağıdakilerden

III. Periyodik sistemde K 1. grupta (1A), Ca ise 2. grupta (2A)
bulunur.
X Y yargılarından hangileri yanlıştır?
A) Rutherford Dalton A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
B) Thomson Rutherford D) I ve III E) II ve III
C) Bohr Rutherford
D) Rutherford Thomson
E) Bohr Thomson
8. X– iyonu ile ilgili,

➢ Nötron sayısı elektron sayısına eşittir.
➢ Nükleon sayısı 35’tir. 11. Aşağıda verilen tanecik sayılarından hangilerine sahip olan
iyonun 1– değerlikli olduğu kesindir?
A) 9 proton 10 elektron
Buna göre, X elementinin periyodik cetveldeki yeri
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? B) 9 proton 10 nötron
A) 7. periyot 3A B) 7. periyot 17. grup C) 11 proton 10 elektron
C) 2. periyot 7A D) 3. periyot 7A D) 11 nötron 10 elektron
E) 3. periyot 6A E) 9 nötron 10 proton
6-B • 7-E • 8-D • 9-B • 10-A • 11-A Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 81
EKSPER TEST 2 Atom ve Periyodik Sistem
1. Aşağıdaki tabloda X+, Y, Z2– ve Q2+ taneciklerinin atom 3. Aşağıda Rutherford ve Bohr atom modellerinin görüşleri şema
numarası, elektron sayısı ve kütle numarası verilmiştir. şeklinde verilmiştir.
Atom Elektron Kütle

Tanecik Rutherford Bohr
Hocasıyla Çöz
numarası sayısı numarası

atom modeli atom modeli
X+ 11 23
Y 12 24
X
Z2– 18 32
Q2+ 18 40
Buna göre, tabloda verilen taneciklerden hangilerinin

nötron sayısı aynıdır? Buna göre, şemadaki X yerine;
A) X+ ve Q2+ B) X+ ve Y C) Y ve Z2– I. Çekirdekli yapıda olma
D) X+ ve Z2– E) Z2– ve Q2+ II. Elektron içerme
III. Yörüngelere sahip olma
özelliklerinden hangileri getirilebilir?
YAYINEVİ
4. Aşağıdaki elementlerden hangisi en az sayıda elektron

alarak katman elektron dizilimini kendisine en yakın soy
gazın katman elektron dizilimine benzetir?
A) 15P B) 16S C) 6C
2. X, Y ve Z taneciklerine ait olarak çizilen proton sayısı - elektron
sayısı grafiği aşağıda verilmiştir. D) 8O E) 9F
Proton sayısı
Y
b
X Z
a
Elektron sayısı
a b
5. 12Mg elementinin Mg2+ iyonuna dönüşümü ile ilgili,
Buna göre, X, Y ve Z tanecikleri ile ilgili;
I. Toplam tanecik sayısı artar.
I. Z taneciği katyondur.
II. Elektron sayısı 2 azalır.
II. Y taneciği 10Ne ise Z taneciği 9F– iyonu olabilir.
III. Nükleon sayısı değişmez.
III. X ile Y tanecikleri nötrdür.
82 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-B • 2-D • 3-C • 4-E • 5-D
39
6. X 1+ iyonunun nötron sayısı, elektron sayısından iki fazladır. 9. Periyodik tabloda yer alan bazı elementlerin konumları aşağıda
verilmiştir.
Buna göre, temel hâldeki X atomu ile ilgili;
X : 2. yatay sıranın 3. elementi
I. Üçüncü ve dördüncü katmanlarında toplam 9 elektron
vardır. Y : 3. yatay sıranın 5. elementi
II. 3. periyotta olup, periyodunun ilk elementidir. Z : 4. yatay sıranın ilk elementi
III. 1H elementi ile aynı gruptadır. K : 1. yatay sıranın 2. elementi
yargılarından hangileri doğrudur? T : 3. yatay sıranın son elementi
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve III Buna göre, hangi iki element aynı grupta yer alır?
D) II ve III E) I, II ve III A) X ile Y B) Y ile Z C) X ile K
D) K ile T E) Z ile T
7. Temel hâldeki katman elektron dizilimi 10. 23Na+ iyonunun nötron sayısı 12’dir.
2 1 Buna göre, Na+ iyonu ile ilgili;

I. Elektron sayısı 10’dur.
şeklinde olan bir atomun atom numarasından 2 farklı olan
atom ile ilgili; II. Toplam tanecik sayısı 34’tür.
YAYINEVİ
I. Alkali metaldir. III. Nötron sayısı proton sayısına eşittir.
II. Değerlik elektron sayısı 3 tür. yargılarından hangileri doğrudur?
III. Son katmanında 1 elektron bulunur. A) Yalnız I B) I ve III C) I ve II
yargılarından hangileri doğru olabilir? D) II ve III E) I, II ve III

11. 11X, 13Y ve 20Z element atomları ile ilgili;
8. Metaller ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? I. Y elementinin atom yarıçapı en küçüktür.
A) Parlaktırlar. II. X ve Z metal, Y ametaldir.
B) Tel veya levha haline getirilebilirler. III. Üçü de oda koşullarında katıdır.
C) Bileşiklerinde sadece pozitif değerlik alırlar. yargılarından hangileri yanlıştır?
D) Sadece 1A, 2A ve 3A grubunda bulunurlar A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
E) Ametallerle iyonik bağlı bileşikler oluşturabilirler. D) I ve III E) II ve III
6-C • 7-E • 8-D • 9-D • 10-A • 11-A Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 83
ENERJİK TEST 1 Atom ve Periyodik Sistem
1. Bohr atom modeli ile ilgili aşağıdaki ifadelerin doğru veya yanlış 3. Periyodik sistemde aynı periyotta bulunan X ve Y elementleri ile
olma durumları “✓” işareti ile belirtilmiştir. ilgili şu bilgiler veriliyor;
Buna göre, hangisinde “✓” işareti uygun yerde X: Oda koşullarında tek atomlu gazdır.
kullanılmıştır?
Hocasıyla Çöz
Y: Hem metal hem de ametallerle bileşik oluşturabilir.

İfade Doğru Yanlış Buna göre, X ve Y elementleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
A) + ve 3Lı2+ gibi sadece hangisi yanlıştır?
2He
tek elektronlu taneciklerin ✓ A) X elementinin atom numarası, Y’ninkinden büyüktür.
davranışlarını açıklar.
B) Y elementinin atom yarıçapı X’inkinden büyüktür.
B) Elektron çekirdek çevresinde C) X elementi metal, Y elementi ametal sınıfındadır.

belirli enerjiye sahip dairesel D) X elementinin birinci iyonlaşma enerjisi Y’ninkinden büyüktür.
✓
yörüngelerde hareket eder.
E) Y elementi elektron alma eğilimi gösterir.
C) Çekirdekten uzaklaştıkça
elektronun toplam enerjisi azalır. ✓
D) Elektronun enerji seviyeleri

arasındaki geçişlerinde enerji
✓
alınır veya verilir.
E) Atomlar uyarılmış halde kararlı 39

✓ 4. Ar atomundaki nötron, proton ve elektron sayılarıyla ilgili;
yapıdadır. 18
I. 2+
20Ca iyonuyla aynı sayıda proton içerir.
II. 2–
16S iyonuyla aynı sayıda elektron içerir.
YAYINEVİ
38
III. 19 K atomuyla aynı sayıda nötron içerir.
2. Li, P ve AI atomlarının katman sayıları ve katmanlarındaki

elektron sayıları tabloda verilmiştir.
Katmanlardaki elektronlar
Atom 1. katman 2. katman 3. katman
Li 2 1 – A
5. ZX element atomunun temel hâldeki katman elektron dizilimi
P 2 8 5
a b c
AI 2 8 3
şeklindedir.
Buna göre,
Bna göre, X elementi ile ilgili;
I. P elementi 3 elektron aldığında, AI elementi ise 3 elektron
verdiğinde katman elektron dizilimleri aynı olur. I. a, b, c’nin sayısal değerlerinin toplamı Z’ye eşittir.
II. Değerlik elektron sayısı en büyük olan P’dir. II. b ve c’nin sayısal değerlerinin toplamı X’in değerlik
elektron sayısını verir.
III. Li elementinin katman sayısı en azdır.
III. A ile Z değerleri arasındaki fark X’in nükleon sayısını verir.
ifadelerinden hangileri yanlıştır?
84 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-B • 2-A • 3-C • 4-B • 5-E
6. Periyodik cetvelde yer alan K, L ve M baş grup elementleri ile 8. Periyodik cetvelin X, Y ve Z baş grup elementlerinin ilk dört
ilgili; iyonlaşma enerjisi tabloda verilmiştir.
➢ K elementinin 1. iyonlaşma enerjisi L’ninkinden küçüktür.
İyonlaşma enerjisi (İ.E) (kJ/mol)
➢ Katman sayısı en az olan M elementidir.
Element İ.E1 İ.E2 İ.E3 İ.E4
➢ L elementinin atom yarıçapı en büyüktür.
X 191 489 874 5980
Buna göre K, L ve M elementlerinin periyodik cetveldeki Y 275 547 1850 2521
kesiti aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir?
Z 138 434 651 2766
A) B) C)
K M K L M
Buna göre, X, Y ve Z elementleri ile ilgili;
L M L K
I. X ile Z’nin değerlik elektron sayısı aynıdır.
D) E) II. Y, toprak alkali grubu elementidir.

L M L
III. X, 3A grubundadır.
K M K
7. X, Y, Z ve T atomlarının proton sayısı – nükleon sayısı grafiği

9. Periyodik sistem ile ilgili;
YAYINEVİ
I. Alkali metaller son elektron katmanında bir elektron

Proton sayısı bulundurur.
II. Bugünkü anlamda periyodik sistem Dimitri Mendeleyev
T
18 tarafından hazırlanmıştır.
Y Z
17 III. Elementler artan atom numaralarına göre sıralanmıştır.
X
16 yargılarından hangileri doğrudur?
Nükleon sayısı
34 35 37 38
Buna göre, X, Y, Z ve T atomları ile ilgili aşağıdaki ifadelerin

doğru veya yanlış olma durumları için belirtilen “✓” işareti
hangisinde hatalı verilmiştir? 10. Nükleon sayısı 39 olan X taneciği, 40 2+
20 Ca taneciği ile hem
İfade Doğru Yanlış izoton hem de izoelektroniktir.
A) Y ile Z izotoptur. Buna göre, X taneciği ile ilgili;
✓
I. İyon yükü 1+’dır.
B) X ile Y izotondur. ✓ II. Nötron sayısı, proton sayısından büyüktür.
III. Katman elektron dağılımı
C) Y ile T izobardır. ✓ 2 8 8 1
D) Y ile Z’nin fiziksel özellikleri şeklindedir.

aynıdır. ✓
E) Çekirdek yükü en fazla olan T’dir. ✓
6-B • 7-B • 8-E • 9-D • 10-C Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 85
ENERJİK TEST 2 Atom ve Periyodik Sistem
1. 33X2+ iyonunun nötron sayısı, elektron sayısından 3 fazladır. 4. Aşağıdaki atom modelinde 1H atomuna ait elektronun katmanlar
arası bazı geçişleri verilmiştir.
Buna göre, X elementinin periyodik tablodaki yeri
Hocasıyla Çöz
A) 3. periyot 6A B) 3. periyot 5A
C) 2. periyot 6A D) 3. periyot 4A 4
E) 2. periyot 4A 3
Çekirdek 2
1
K
L
M
N
2. X, Y ve Z element atomlarının proton sayısı – nötron sayısı Buna göre, farklı zamanlardaki bu geçişler ile ilgili;
grafiği aşağıda verilmiştir.
I. 1 ve 2 numaralı geçişlerde enerji absorbe edilir. 3 ve 4
numaralı geçişlerde atom ışıma yapar.
Proton sayısı
II. 3 numaralı geçişteki dışarıya verilen enerji 1 numaralı
X Y geçişte alınan enerjiden büyüktür.
b
III. K katmanındaki elektron temel halde, diğer katmanlardaki
Z elektronlar ise uyarılmıştır.
a
Nötron sayısı A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
a b
YAYINEVİ

I. Y’nin nükleon sayısı X’inkinden (b – a) kadar fazladır.
II. X ile Z’nin kütle numarası aynıdır.
III. X ile Y’nin fiziksel özellikleri, X ile Z’nin kimyasal özellikleri
farklıdır.
5. Nötr X, Y ve Z element atomlarının temel hâl katman elektron

dağılımları aşağıda verilmiştir.
X: 2 2
Y: 2 3
3. Aynı periyotta bulunan X, Y ve Z elementleri ile ilgili şu bilgiler Z: 2 8 8 2

veriliyor;
Buna göre, X, Y ve Z elementleri ile ilgili aşağıdakilerden
• X elementi soy gazdır.
• Y, toprak metalidir.
A) X’in birinci iyonlaşma enerjisi Y’ninkinden büyüktür.
• Z, 15. grup elementidir.
B) Atom yarıçapı en büyük olan Z’dir.
Buna göre, aşağıdaki tanecik çiftlerinden hangisi
C) X ile Y baş grup elementi, Z ise yan grup elementidir.
izoelektroniktir?
D) Elektronegatifliği en fazla olan Y’dir.
A) Y3+ ile X B) Z3– ile Y3+ C) Z3– ile X
E) Metalik aktifliği en fazla olan Z’dir.
D) Z5+ ile X E) Y3+ ile Z2+
86 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-A • 2-E • 3-C • 4-E • 5-C
6. 8. Katman elektron dizilimi
2 8 8
X K L
şeklinde olan 37X– iyonunun nötron ve proton sayısı
Y Z aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
n p
A) 17 20
B) 17 19
Periyodik sistemde yerleri belirtilen X, Y, Z, K ve L
C) 18 17
elementleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
D) 20 17
A) Y’nin 4. katmanında 1 elektronu vardır.
E) 20 18
B) X, Y ve Z metalik özellik gösterir.
C) L’nin değerlik elektron sayısı 8’dir.
D) K’nın temel halde en dış katmanında bulunan elektron sayısı
X’inkinden fazladır.
E) Z2+ ve K– iyonları eşit elektronludur.
9. X–, Y5+ ve Z7+ iyonlarının katman elektron dizilimleri aşağıda

verilmiştir.
X– : 2 8
Y5+ : 2 8 2
YAYINEVİ
Z7+ : 2 8
I. Y ve Z farklı element atomudur.
7. X, Y ve Z elementlerinin katman sayısı - değerlik elektron sayısı II. Halojendirler.
grafiği aşağıda verilmiştir.
III. X’in elektron alma eğilimi Y’ninkinden fazladır.
Katman sayısı yargılarından hangileri doğrudur?
X A) Yalnız I B) II ve III C) I ve II
3
Y Z
2
Değerlik elektron sayısı

1 2 3

10. Nükleon sayısı, nötron sayısının iki katı olan temel hâldeki
I. X, alkali metaldir. 20X atomu ile ilgili;
II. Y’nin atom numarası 12’dir.
I. Periyodik sistemin son grubunda yer alır.
III. Z’nin katman elektron dizilimi
II. Elektron bulunduran üç katmanı vardır.
2 3
III. Bulunduğu grubun yukarıdan aşağıya 2. elementidir.
şeklindedir.
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III
6-E • 7-D • 8-D • 9-B • 10-C Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 87
11. 35X atomu, 81Y atomu ile izotop, 80Z atomu ile izobardır. 14. Bir kimyager, suyu kaynatmak için;
Buna göre, X ile Y’nin nötron sayıları için aşağıdakilerden • yüzeyi parlak
hangisi doğrudur? • ısıyı iyi ileten
X Y • şekil verilebilen
A) 80 81 • kırılgan olmayan
B) 80 79 bir maddeden kahve cezvesi yapmak istiyor.
C) 45 46
I
D) 46 45 III IV
E) 40 41 II V
Buna göre, kimyager yukarıda verilen periyodik cetvel

kesitindeki numaralı kısımlarda yer alan elementlerden
hangisini kullanabilir?
12. Atom numaraları ardışık olan A grubundaki X, Y ve Z

elementlerinden ikisi aynı gruptadır.
Buna göre, temel hâldeki X, Y ve Z elementleri ile ilgili;
I. İki elementin elektron bulunduran katman sayıları aynıdır.
II. Elementlerden bir tanesi metaldir.
III. Proton sayısı en büyük olanın atom yarıçapı en büyüktür.
YAYINEVİ

15. Aşağıda verilen birinci iyonlaşma enerjisi ile ilgili

açıklamalardan hangisinin işaretlemesi yanlış yapılmıştır?
Açıklama Doğru Yanlış

A) Gaz hâlindeki nötr bir atomun
en yüksek enerji düzeyindeki bir
elektronunu uzaklaştırabilmek ✓
13. Periyodik sistemin bir kesiti aşağıda verilmiştir. için gereken minimum enerjidir.
X Y B) Denklemi
X(g) + iE1 S X+(g) + e– ✓
Z K şeklindedir.
K– iyonu 3. periyot soy gazı ile izoelektronik olduğuna göre, C) Aynı grupta yukarıdan aşağıya
I. X, 2. yatay sıranın 7. elementidir. doğru artar. ✓
II. Z’nin atom numarası 16’dır.

D) Aynı periyotta soldan sağa doğru
III. Ametalik aktifliği en fazla olan Y’dir. her zaman artar. ✓

E) Bir periyotta birinci iyonlaşma
enerjisi en büyük olan grup ✓
D) I ve III E) II ve III halojenlerdir.
88 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 11-C • 12-E • 13-A • 14-B • 15-D

Tyt Kimya Enerji Fasikul-1

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tyt Kimya Enerji Fasikul-1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

BU FASİKÜLDE

Kitaptaki tüm konuların video ders anlatımlarını

ÖĞRENME HEDEFİ STAJYER TESTİ TECRÜBE TESTİ

C) Bakır (I) nitrat B) Apolar kovalent bağ

Kimyasal Tür Kimyasal Tür Örnek Çift

40 1-D • 2-C • 3-D • 4-E • 5-C • 6-E

EKSPER TESTİ ENERJİK TESTİ

Yukarıdaki taneciklerden hangilerinin yan tarafında verilen

III. C6H12O6(k) → C6H12O6(suda)

IV. CO2(k) → CO2(g)

O) A) SO 42– çok atomlu anyondur. C) Hidrojen bağı London Dipol – dipol

C) Kimyasal türleri farklıdır. D) Hidrojen bağı Dipol – dipol London

Yayın No: 2552/24

Öğrenme Hedefi Kimya Disiplinleri.......................................................8

Öğrenme Hedefi Başlıca Kimya Endüstrileri, Kimya Alanı ile İlgili

Öğrenme Hedefi Periyodik Sistemin Tarihçesi.....................................56

Öğrenme Hedefi Kimya Laboratuvarında Kullanılan Temel

Stajyer Test Atom ve Periyodik Sistem.........................................72

Tecrübe Test Atom ve Periyodik Sistem.........................................76

Eksper Test Atom ve Periyodik Sistem.........................................80

Enerjik Test Atom ve Periyodik Sistem.........................................84

• Kimya Bilimine Katkı Sağlayan Simyacılar ve Bilim İnsanları

• Başlıca Kimya Endüstrileri, Kimya Alanı İle İlgili Başlıca Meslekler

• Kimyanın Sembolik Dili (Element)

• Kimya Uygulamalarında İş Sağlığı ve Güvenliği

• Kimyasal Maddelerin İnsan Sağlığı ve Çevre Üzerindeki Etkileri

• Kimya Laboratuvarında Kullanılan Temel Malzemeler

KİMYANIN BİLİM OLMA SÜRECİ

çabalarına simya (alşimi), bu işle uğraşanlara ise simyacı (alşimist) denir.

➢ Simya, ➢ Simyacıların keşifleri arasında

➢ Simyacılar uğraşları sonucunda ➢ Simya

➢ Simyacılar çalışmaları sırasında ➢ 18. yüzyılın sonlarına doğru;

iksirini bulma ve tüm hastalıkları iyileştirme yolunda

4 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-A • 2-E

7. Aşağıdakilerden hangisi eski çağ insanlarının deneme-

8. Simya; felsefe, astronomi, mitoloji, din gibi birçok alandan

KİMYA BİLİMİNE KATKI SAĞLAYAN SİMYACILAR VE BİLİM İNSANLARI

Empedokles Ebu Bekir er - Razi

➢ Evrenin toprak, hava, ateş ve su olmak üzere dört temel elementten

Antoine Lavoisier Cabir bin Hayyan

6 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-C • 2-A • 3-C

Robert Boyle Ebubekir er-Razi

Buna göre, şemanın doğru olabilmesi için X ve Y yerine

Bilim insanı/Simyacı Çalışması Kimya bilimi Kimya bilimi

II. Aristo Bütün maddelerin atomlardan

4-D • 5-C • 6-E • 7-B Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 7

1. 2. Aşağıda bazı çalışma alanları verilmiştir.

E) Organik Kimya Analitik Kimya Anorganik Kimya

8 Kimya Konu Özetli Soru Fasikülü 1-E • 2-C

I. Anorganik Kimya a. İçme sularının analizi

II. Biyokimya b. Tarımsal ilaçların etkisini

Yukarıda verilen kimya disiplinlerinin kapsadığı alanla ilgili

• Doğada çabuk bozunan plastik üretme

• Tuzların yapısının incelenmesi

• Elektrikli araçlar için batarya geliştirme

II. DNA yapısını inceleme A) Analitik Kimya

III. Karbon temelli bileşikleri üretme B) Biyokimya

yukarıdakilerden hangileri yanlıştır? C) Fizikokimya

A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III D) Polimer Kimyası

D) II ve III E) I, II ve III E) Anorganik Kimya

Buna göre, bu kimyagerin aşağıda verilen alanlardan II Anorganik Kimya

Yukarıda kimya disiplinleri ile ilgili verilen yargılardan B) IV III

3. Fizikokimya, çok sayıda küçük birimin birbirine

Organik kimya sadece canlı organizmaların kimyasal

➢ Simya, ➢ Simyacıların keşifleri arasında

➢ Simyacılar uğraşları sonucunda ➢ Simya

➢ Simyacılar çalışmaları sırasında ➢ 18. yüzyılın sonlarına doğru;

➢ Evrenin toprak, hava, ateş ve su olmak üzere dört temel elementten

• Doğada çabuk bozunan plastik üretme

• Tuzların yapısının incelenmesi

• Elektrikli araçlar için batarya geliştirme

➢ Özelliklerine göre elementler; metaller, yarı metaller, ametaller ve

➢ Önlük, kapalı ayakkabı, koruma gözlüğü, maske ve eldiven kullanılmalıdır.