Smoke Control Course - BHRC - TFD - Atrium Smoke Control

‫کنترل دود‬
‫در آتریومها و فضاهای بزرگ‬
‫ارائه‪ :‬عباس شاملو‬

‫کنترل دود در فضاهای بزرگ‬
‫مالحظات و الزامات طراحی‬ ‫•‬ ‫مفاهیم‬ ‫•‬
‫‪ o‬الزامات مقررات و مقام قانوین مسئول‬ ‫‪ o‬منابع و مراجع‬
‫‪ o‬مدیریت دود ‪ /‬کنترل دود ‪ /‬اهداف و رویکردها‬

‫‪ o‬دیب و سرعت هوای جبراین‬
‫‪ o‬آتریوم ‪ /‬فضاهای بزرگ‬
‫‪ o‬تعداد طبقات مرتبط با آتریوم‬
‫‪ o‬پلوم دود ‪ /‬همراهسازی هوا ‪ /‬پالگهولینگ‬
‫‪ o‬وزش باد‬
‫‪ o‬حریق طرح ‪ /‬نرخ رهایش گرما‬
‫تحلیل مثال نمونه‬ ‫•‬ ‫‪ o‬اثرات دود بر انسان ‪ /‬شرایط ایمین متصرفین‬
‫‪ o‬تخلیه نفرات ‪ /‬مدت زمان کارکرد سامانه کنترل دود‬

‫مالحظات و الزامات راهبری‬ ‫•‬
‫‪ o‬راهاندازی و تحویلگیری‬
‫روابط جبری و محاسبات‬ ‫•‬
‫‪ o‬موقعیتهای مختلف حریق نسبت به آتریوم‬
‫‪ o‬آزمونهای دورهای‬
‫‪ o‬انواع پلوم دود و روابط جبری مربوطه‬
‫‪ o‬آزمونهای دسیت‬
‫‪ o‬محاسبه دمای پلوم دود‬
‫‪ o‬کنترل دود با ایجاد جریان هوا‬
‫‪ o‬محاسبه پالگهولینگ‬
‫کلیه اسالیدها برای دوره کنترل دود شهریورماه سال ‪ 1399‬مرکز تحقیقات راه‪ ،‬مسکن و شهرسازی و سازمان آتشنشاین و‬
‫خدمات ایمین شهرداری تهران آماده شدهاند و استفاده از آنها صرفًا با ذکر منبع و در راستای اهداف غیرتجاری مجاز است‪.‬‬
‫اسالید ‪1‬‬
‫تاریخچه کنترل دود در فضاهای بزرگ‬
‫● حریق ‪ Ring Theater‬وین در سال ‪ / ۱۸۸۱‬تلفات‪ ۳۸۴ :‬تا ‪ ۴۴۹‬نفر‬
‫● حریق ‪ Empire Palace Theatre‬شهر ادینبرگ اسکاتلند در سال ‪ / ۱۹۱۱‬حضار‪ ۳۰۰۰ :‬نفر ‪/‬‬
‫تلفات‪ ۱۱ :‬نفر در پشت صحنه‬
‫‪After the fire on the 9th of May 1911. London News of the 20th of May 1911, Caption reads: 'Behind‬‬
‫'‪the fireproof curtain, a holocaust, in front, an undamaged auditorium.‬‬
‫منابع و مراجع‬
‫?‪When? & Where‬‬ ‫● مقررات یا ‪Codes‬‬
‫?‪How‬‬ ‫● استانداردها‬
‫…‪Best Practices‬‬ ‫● کتابها و راهنماها‬
‫منابع و مراجع‬
‫?‪When? & Where‬‬ ‫● مقررات یا ‪Codes‬‬
‫?‪How‬‬ ‫● استاندارد‬
‫…‪Best Practices‬‬ ‫● کتابها و راهنماها‬
‫سامانههای مدیریت دود‬
‫● در ‪ NFPA 92‬به کنترل دود در فضاهای بزرگ اصطالحا مدیریت دود گفته یمشود‪.‬‬
‫● در ادبیات ‪ IBC‬به کنترل دود در فضاهای بزرگ اصطالحا روش تخلیه گفته یمشود‪.‬‬
‫‪Exhaust Method & Airflow Design Method‬‬ ‫‪o‬‬
‫● در فضاهای بزرگ افقی دود بدون مانع به صورت افقی سرایت پیدا یمکند‪.‬‬
‫● در فضاهای عمودی حجم دود نایش از حریق زیاد است‪.‬‬
‫در این فضاها اثرات اسپرینکلرها را نیمتوان در نظر گرفت‪( .‬ارتفاع بحراین بین ‪ ۱۰.۷‬تا ‪ ۱۳.۷‬متر)‬ ‫●‬
‫● فضاهای بزرگ عبارتند از‪:‬‬

‫آتریومها در هتلها و مراکز اقامیت‬ ‫●‬
‫آتریومها در مراکز تجاری‬ ‫●‬
‫استادیومهای ورزیش‬ ‫●‬
‫فضاهای بزرگ افقی (ایستگاههای راهآهن‪ ،‬ترمینالهای مسافریت و ‪)...‬‬ ‫●‬
‫اهداف سامانههای مدیریت دود‬
‫● بر اساس ‪ IBC‬هدف اصیل سامانههای کنترل دود‪ ،‬حفظ ایمین متصرفین به منظور فرار آنها از ساختمان‬
‫یا انتقالشان به نقطهای ایمن است‪.‬‬
‫● بر اساس بند ‪ 909.8.1‬مقررات بینالملیل ساختمان‪ ،‬الیه دود باید حداقل ‪ 6‬فوت (‪ 1/83‬متر) باالتر از‬
‫ترازی که بخیش از راه خروج افراد را در ناحیه دود تشکیل یمدهد‪ ،‬قرار داشته باشد‪.‬‬
‫● بر اساس ‪ ،BS‬موارد زیر نیز یمتوانند اهداف سامانه مدیریت دود باشند‪.‬‬
‫حفاظت از اموال افراد‬ ‫●‬
‫حفظ دمای دود در بازه معین‬ ‫●‬
‫حفظ الیه عاری از دود برای کمک به آتشنشانان‬ ‫●‬
‫و یا ترکییب از موارد فوق ‪...‬‬ ‫●‬
‫معیارهای طراحی در گذر زمان‬
‫‪2012‬‬ ‫‪1980‬‬
‫به نحوی تعیین گردد که تنزل الیه دود را محدود‬ ‫‪ 4‬تا ‪ 6‬بار تعویض هوا در‬
‫نرخ تخلیه دود‬
‫سازد‪.‬‬ ‫ساعت‬
‫نحوه فعالسازی‬
‫کاشفهای مختلف‪ ،‬با توجه به اهداف سامانه‬ ‫کاشفهای سقفی‬ ‫سامانه مدیریت‬
‫دود‬
‫تعداد فنهای‬
‫به نحوی که از بروز پالگهولینگ جلوگیری شود‪.‬‬ ‫نامشخص‬
‫تخلیه دود‬
‫مجموع هوای جبراین برابر با دیب تخلیه دود (‪%85‬‬ ‫تأمین هوای جبراین به صورت‬
‫شرایط هوای‬
‫تا ‪ ،)%95‬حداکثر سرعت ورود هوای جبراین به‬ ‫اجباری (به اندازه درصدی از‬
‫جبراین‬
‫آتریوم برابر با ‪ 200‬فوت بر دقیقه باشد‪.‬‬ ‫دیب فن تخلیه)‬
‫رویکردهای سامانههای مدیریت دود‬
‫● تخلیه مکانییک دود (پایا و ناپایا)‬
‫● در ایاالت متحده و سایر کشورها رایج است‪.‬‬
‫● تخلیه طبیعی دود (پایا و ناپایا)‬

‫● در انگلستان‪ ،‬اروپا‪ ،‬ژاپن‪ ،‬هنگکنگ و استرالیا‬
‫رایج است‪.‬‬
‫● به واسطه حذف فن در ساختمانهای پایدار‬

‫یمتوان از این رویکرد استفاده کرد‪.‬‬
‫● تجمع طبیعی دود در آتریوم‬

‫● در آتریومهای خییل بزرگ کاربرد دارد‪.‬‬
‫در‬ ‫اجزاء‬ ‫سایر‬ ‫و‬ ‫فن‬ ‫حذف‬ ‫واسطه‬ ‫● به‬

‫ساختمانهای پایدار یمتوان از این رویکرد‬
‫استفاده کرد‪.‬‬
‫تعاریف سامانههای مدیریت دود‬
‫● آتریوم‪ :‬فضاهای بزرگ بین چند‬
‫طبقه ( ُویدها) یا فضاهای بزرگ افقی‬
‫● فضاهای مرتبط با آتریوم‬

‫● فضایی که با یک مسیر باز به‬
‫آتریوم متصل است و وقوع حریق‬
‫در هر یک از این دو فضاها سبب‬
‫دیگر‬ ‫فضای‬ ‫به‬ ‫دود‬ ‫سرایت‬
‫یمشود‪.‬‬
‫● فضاهای منفصل از آتریوم‬

‫● فضایی که با یک مانع دود از‬
‫آتریوم جدا شده است و امکان‬
‫سرایت دود بین فضاها وجود‬
‫ندارد‪.‬‬
‫تعاریف سامانههای مدیریت دود‬
‫● همراهسازی هوا‬ ‫● پلوم دود یا ستون دود‬
‫● ناحیه انتقایل تدریجی‬ ‫● الیه دود‬
‫● پالگهولینگ‬ ‫● جت سقفی‬
‫● سطح مشترک الیه دود‬
‫طراحی حریق (حریق طرح)‬
‫● در طراحی سامانه کنترل دود‪ ،‬طراحی حریق بخش مهیم از طراحی سناریو حریق است‪.‬‬
‫● تعیین مشخصات حریق طرح (طراحی حریق) در طراحی سامانههای کنترل دود آتریوم و سامانههای‬
‫حفظ شرایط ایمین کاربرد دارد‪.‬‬
‫● در رویکرد آمریکای شمایل‪ ،‬روش تجویزی برای تعیین حریق طرح وجود ندارد و باید تحلیلهای‬
‫طراحی حریق انجام شود‪.‬‬
‫● در رویکرد انگلستان‪ ،‬تصرفهای انباری و صنعیت (غیر از چیدمان عمودی) ‪(1990-Smoke Ventilation‬‬
‫)‪Association Guide‬‬
‫● حریق فضاهای دارای پوشش اسپرینکلر ‪ 3 × 3‬متر تا ‪ 9 × 9‬متر‬
‫● رهایش گرمای دو برابر برای حریقهای بدون پوشش اسپرینکلر‬
‫● حریق یکنواخت در پارکینگها )‪(BS 7346-7‬‬
‫● حریق یکنواخت در تصرفهای اداری‪ ،‬اقامیت و تجاری )‪(BS 7346-4 & BR368‬‬
‫● حریق یکنواخت در تصرفهای اداری‪ ،‬اقامیت و تجاری )‪(BS 7346-4‬‬
‫نرخ حرارت آزادشده بر واحد سطح‬
‫این دیدگاه در طراحی حریق‪ ،‬نتایج سرانگشیت و غیردقیقی را در یپ خواهد داشت و بهتر است از این روش‬ ‫•‬
‫صرفًا برای برریس نتایــج طراحی حریق بر مبنــای دیدگاههای واقعیتر استفاده شود‪.‬‬
‫مورگان و همکارانش برای تصرفهای تجاری و در ساختمانهای دارای پوشــش شــبکه بارنده‪ ،‬مقدار ‪ ۲۸۰‬تا‬ ‫•‬
‫‪ ۶۵۰‬کیلووات بر متر مربع‪ ،‬برای حریقهای ساختمانهای اداری و دارای پوشــش شبکه بارنــده ‪۲۷۰‬‬
‫کیلووات بـر متر مربع و برای حریقهای فضاهای کتابخانه و دارای پوشش شبکه بارنده نیز ‪ ۱۵۰‬تا ‪۶۵۰‬‬
‫کیلووات بر متر مربع را توصیه کردهاند‪.‬‬
‫معموال برای تخمین حریق طراحیشده‪ ،‬حریقهای با مساحت بیش از ‪ ۹٫۳‬مترمربع در نظر گرفته یمشوند‪.‬‬ ‫•‬
‫نرخ حرارت آزادشده حریق طرح برای فضایی که سوختهای گذرا در آنها غالب است برابر با ‪۲۱۰۰‬‬ ‫•‬
‫کیلووات یمشود‪ .‬نرخ حرارت آزادشده بر واحد سطح برای سوختهای گذرا برابر با ‪ ۲۳۰‬کیلووات بر متر‬
‫مربع در نظر گرفته یمشود‪.‬‬
‫برای فضاهایی که در آنها مبلمان و یا سایر مواد اشتعالپذیر وجود دارد‪ ،‬باید نرخ ‪ ۶۵۰‬کیلووات بر مترمربع را‬ ‫•‬
‫در نظر گرفت و بنابراین در این فضاها بزریگ حریق طرح برابر با ‪ ۶۰۵۰‬کیلووات خواهد بود‪.‬‬
‫● مسیر تصمیمگیری در طراحی حریق‬
‫● غالبا مهمترین پارامتر در طراحی حریق‪ ،‬نرخ رهایش گرما (‪ )HRR‬است‪.‬‬
‫● سایر پارامترها برای تعیین و حفظ شرایط ایمین افراد کاربرد دارند‪( .‬دوده محصول‪،‬‬
‫منواکسیدکربن محصول و ‪)...‬‬
‫● نرخ حرارت آزادشده‪ ،‬ممکن است یکنواخت یا غیریکنواخت باشد‪.‬‬
‫● معموال در طراحی حریق اگر ییک از دو شرط زیر برقرار نباشد‪ ،‬فرض یمشود که با‬
‫فعالشدن اسپرینکلر‪ ،‬رشد حریق متوقف یمشود‪.‬‬
‫● حریق در فضاهای بلند و آتریومها (ارتفاع بحراین ‪ ۱۰.۷‬تا ‪ ۱۳.۷‬متر)‬
‫● حریق در فضاهایی که کارفرما خواستار سامانه کنترل دود قویتر از معمول است‪.‬‬
‫مراحل توسعه حریق‬
‫مرحله رشد حریق بر اساس رابطه‪:‬‬ ‫مرحله رشد حریق‬ ‫•‬
‫مرحله فلشاور (گرگرفتیگ سراسری)‬ ‫•‬
‫مرحله حریق کامال توسعهیافته‬ ‫•‬
‫مرحله زوال‬ ‫•‬
‫باید توجه داشت که تمایم حریقها‪ ،‬کلیه مراحل زیر را طی نیمکنند‪.‬‬ ‫•‬
‫مراحل توسعه حریق‬
‫• مقادیر ضرایب رشد حریق برای رابطه ‪T-Squared‬‬
‫فلشاور (گرگرفتیگ سراسری)‬ ‫•‬
‫فرآیند فلشاور یک فرآیند سریع و ناگهاین است‪.‬‬ ‫•‬
‫عامل اصیل فشاور‪ ،‬انتشار حریق به وسیله تشعشع حرارت است‪.‬‬ ‫•‬
‫فلشاور زماین رخ یمدهد که دمای الیه دود ‪ ۵۰۰‬تا ‪ ۷۰۰‬درجه سانیتگراد باشد‪.‬‬ ‫•‬
‫دمای الیه دود برابر با ‪ ۶۰۰‬درجه سانیتگراد و شار حراریت برابر با ‪ ۲۰‬کیلووات بر مترمربع در کف اتاق‪ ،‬معیار‬ ‫•‬
‫وقوع فلشاور است‪.‬‬
‫حریق کامال توسعهیافته‬ ‫•‬

‫حریقهای کامال توسعهیافته‪“ ،‬حریق محدود به تهویه” نیز نامیده یمشوند‪.‬‬ ‫•‬
‫نرخ رهایش گرما در حریق کامال توسعهیافته یک اتاق با یک بازشو با رابطه مقابل محاسبه یمشود‪:‬‬ ‫•‬
‫مرحله زوال و خاموششدن حریق‬ ‫•‬

‫مرحله زوال حریق‪ ،‬مرحله کاهش نرخ حرارت آزادشده به دلیل اتمام سوخت و یا اطفاء حریق است‪.‬‬ ‫•‬
‫به محض مصرف سوخت‪ ،‬حریق محدود به تهویه به حریق محدود به سوخت تبدیل یمشود‪.‬‬ ‫•‬
‫اندازهگیری نرخ حرارت آزادشده‬
‫نرخ حرارت آزادشده یا نرخ رهایش گرما معموال با کالریمترهای اکسیژن مصرفی اندازهگیری یمشوند‪.‬‬ ‫•‬
‫پیش از توسعه کالریمترهای اکسیژن مصرفی‪ ،‬نرخ رهایش گرما بر اساس جرم از دست رفته سوخت تعیین یمشد‪.‬‬ ‫•‬
‫به ازای هر کیلوگرم اکسیژن‪ ۱۳.۱ ،‬مگاژول گرما تولید یمشود‪( .‬دقت ‪)۶٪‬‬ ‫•‬
‫کالریمترها دو نوع باز و اتاقی هستند‪.‬‬ ‫•‬
‫نرخ حرارت آزادشده از اجسام‬
‫• حریق در فضای باز (مانند آتریوم)‬
‫• حداکثر نرخ رهایش گرمای برابر با ‪ ۳۲۰۰‬کیلووات‬
‫• مراحل حریق شامل مرحله رشد و مرحله زوال‬
‫اثر اسپرینکلرها‬
‫• پس از فعالشدن اسپرینکلرها سه حالت روبرو ممکن است رخ دهد‪:‬‬
‫حریق پوششدار‬
‫● مسیر تصمیمگیری در طراحی حریق‬
‫اثرات دود بر انسان‬
‫● دود عامل اصیل بروز تلفات در حوادث حریق است‪.‬‬
‫● سامانه کنترل دود باید به مدت ‪ ۲۰‬دقیقه یا ‪ ۱.۵‬برابر زمان تخلیه متصرفین شرایط ایمین را‬
‫حفظ نماید‪[IBC 909.4.6] .‬‬
‫● مخاطرات دود عبارتند از‪:‬‬

‫● قرار گرفتن در معرض گازهای سیم‬
‫● قرار گرفتن در معرض گرما‬
‫● قرار گرفتن در معرض شار حرارت تشعشعی‬
‫● انسداد به وسیله دود و کاهش میدان دید‬
‫● معموال در حریقهای ساختماین اگر معیار میدان دید افراد رعایت شده باشد‪ ،‬سایر پارامترها‬
‫نیز احتماال رعایت خواهند شد‪ .‬اما باید کلیه آنها را نیز برریس کرد‪.‬‬
‫● بر اساس مطالعات مختلف‪ ،‬قرار گرفتن در معرض منواکسیدکربن عامل شایع تلفات در حوادث‬
‫حریق است‪.‬‬
‫تحلیل تخلیه نفرات‬
‫جهت انجام تحلیلهای تخلیه نفرات‪ ،‬ابتدا زمان پیشجابجایی متصرفین محاسبه و سپس روند حرکت آنها از‬ ‫•‬
‫قسمتهای مختلف تا خروج از ساختمان یا رسیدن به محل امن مورد برریس قرار یمگیرد‪.‬‬
‫آسانسورها معموال در تخلیه نفرات مورد استفاده قرار نیمگیرند‪ .‬اما در سالهای اخیر در برخی پروژهها ایده استفاده‬ ‫•‬
‫از آنها به عنوان آسانسور تخلیه نفرات مطرح و اجرا شده است‪.‬‬
‫بر اساس ‪ IBC‬زماین که تخلیه نفرات از یک ساختمان بیش از یک ساعت به طول یبانجامد‪ ،‬توصیه یمشود که از‬ ‫•‬
‫آسانسور تخلیه نفرات استفاده شود‪.‬‬
‫نحوه محاسبات تخلیه با آسانسور تخلیه‬ ‫•‬

‫نفرات در فصل دوازدهم کتاب ارائه شده‬
‫است‪.‬‬
‫در خط زماین تخلیه نفرات از ساختمان‪،‬‬ ‫•‬

‫مراحل مختلفی که متصرفین جهت تخلیه از‬
‫ساختمان طی یمکنند نمایش داده یمشود‪.‬‬
‫پارامترهای جریان تخلیه نفرات‬
‫• به طور کیل دیدگاه تخلیه نفرات با اقتباس از دیدگاه جریانهای هیدرولییک و پارامترهای آن بدست‬
‫آمده است‪.‬‬
‫سرعت‪ :‬مسافت طیشده توسط افراد بر واحد زمان‬ ‫•‬
‫دیب‪ :‬تعداد افراد عبوری از یک مقطع مشخص بر واحد زمان‬ ‫•‬
‫جریان مخصوص‪ :‬دیب نرمالشده که به وسیله عرض مؤثر مسیر خروج تعدیل شده است‪.‬‬ ‫•‬
‫چگایل نفرات‪ :‬تعداد افراد حاضر در مساحت مشخیص از مؤلفه خروج‬ ‫•‬
‫• سرعت را یمتوان بر اساس چگایل نفرات محاسبه کرد‪:‬‬

‫چگایل افراد باالتر از ‪0.55 p/m^2‬‬ ‫•‬
‫سرعت متوسط افراد است‪.‬‬ ‫•‬

‫سرعت حرکت کودکان و سالمندان‬ ‫•‬
‫را یمتوان نصف سرعت میانساالن و‬
‫جوانان در نظر گرفت‪.‬‬
‫پارامترهای جریان تخلیه نفرات‬
‫• چگایل متصرفین‪:‬‬
‫چگایل گروهای در حال حرکت افراد معموال بین ‪ ۱‬تا ‪ ۲‬نفر بر هر متر مربع است‪.‬‬ ‫•‬
‫در هر دو روش استفاده از روابط جبری یا مدلسازی کامپیوتری‪ ،‬چگایل باید به عنوان اطالعات ورودی وارد محاسبات شود‪.‬‬ ‫•‬
‫در مبحث سوم مقررات میل ساختمان و یا ‪ IBC‬مقدار ضرایب بار افراد در کاربریها و تصرفهای مختلف ارائه شده است‪.‬‬ ‫•‬
‫• جریان مخصوص‪:‬‬
‫جریان مخصوص را یمتوان معادل دیب جریم در سیستمهای هیدرولییک بیان کرد‪ .‬جریان مخصوص برابر با حاصل ضرب چگایل‬ ‫•‬
‫جریان در سرعت است‪.‬‬
‫• عرض مؤثر‪:‬‬
‫‪D = 1.88 𝑝/𝑚2‬‬
‫عرض مؤثر‪ ،‬قسمیت از عرض مسیر است که در هنگام خروج استفاده یمشود‪.‬‬ ‫•‬
‫• دیب جریان‪:‬‬
‫دیب جریان برابر با حاصل ضرب جریان مخصوص در عرض مؤثر است‪.‬‬ ‫•‬
‫با استفاده از دیب جریان ایجاد شدن صف و تجمع افراد تحلییل یمشود‪.‬‬ ‫•‬
‫مراجع جهت تحلیل تخلیه نفرات و‬
‫اثرات دود بر متصرفین‬
‫موقعیتهای مختلف حریق در آتریوم‬
‫● وقوع حریق در مرکز آتریوم‬

‫● پلوم دود متقارن (‪)Axisymmetric Plume‬‬
‫● وقوع حریق در کنار دیوارهای آتریوم‬

‫● پلوم دود دیواری (‪)Wall Smoke Plume‬‬
‫● وقوع حریق در فضاهای مرتبط با آتریوم و دارای شبکه بارنده‬

‫● پلوم دود سرریزشده (‪)Balcony Spill Plume‬‬
‫● وقوع حریق در فضاهای مرتبط با آتریوم و بدون شبکه بارنده‬

‫● این رخداد معمول نیست و دود نایش از آن زیاد یمشود‪.‬‬
‫● وقوع حریق در فضاهای منفصل از آتریوم‬

‫● این فضاها بخیش از آتریوم نیستند و دود آنها وارد آتریوم نیمشود‪.‬‬
‫موقعیتهای مختلف حریق در آتریوم‬
‫انواع پلوم دود‬
‫●پلوم دود هوا را با خود همراه یمسازد‪.‬‬

‫●دیب پلوم دود با ارتفاع رابطه مستقیم‬
‫دارد‪.‬‬
‫●دمای پلوم دود با ارتفاع رابطه معکوس‬
‫دارد‪.‬‬
‫●کاهش دما بر روی سامانه کشف دود‬
‫اثر یمگذارد‪.‬‬
‫روشهای تحلیل پلوم دود‬
‫● روابط جبری‬
‫● تخلیه پایا و ناپایای دود‬
‫● استفاده از روابط جبری ارائه شده در استاندارد ‪NFPA 92‬‬
‫● دینامیک سیاالت محاسبایت (‪)CFD‬‬

‫در روش روابط جبری‪ ،‬از ناحیه گذار بین الیه دود و الیه عاری از دود صرف نظر یمشود‪.‬‬ ‫•‬
‫با استفاده از ‪ CFD‬یمتوان تماس پلوم دود با دیوارها و تأثیر آنها بر عملکرد سامانه کنترل دود را به صورت‬ ‫•‬
‫واقعگرایانهای شبیهسازی نمود‪.‬‬
‫با استفاده از ‪ CFD‬یمتوان تأثیر سرعت هوای جبراین بر نحوه شکل گیری پلوم دود را شبیهسازی کرد‪.‬‬ ‫•‬
‫مدلسازی ‪ CFD‬توانایی شبیهسازی واقعگرایانه پالگهولینگ را دارد‪.‬‬ ‫•‬
‫تمایم هندسهها و اشکال مختلف بالکن را یمتوان شبیهسازی نمود‪.‬‬ ‫•‬
‫توانایی شبیهسازی اثرات وزش باد بر سامانههای کنترل دود را دارد‪.‬‬ ‫•‬
‫مالحظات تعیین ضخامت الیه دود‬
‫● حداقل ضخامت الیه دود باید به اندازه ‪ ۲۰٪‬ارتفاع‬

‫کف و سقف آتریوم باشد‪.‬‬
‫باید به نحوی باشد که‬ ‫● ضخامت الیه دود‬

‫پالگهولینگ رخ ندهد‪.‬‬
‫پلوم دود متقارن‬
‫𝑙𝑧 ≥ 𝑧‬
‫𝑙𝑧 < 𝑧‬
‫پلوم دود متقارن سادهسازیشده‬
‫● مدلهای ناحیهای حریق (‪ )CFAST‬فقط پلوم دود متقارن (‪ )Axisymmetric‬را تحلیل یمکنند‪.‬‬
‫پلوم دود متقارن (تخلیه مکانییک و پایای دود)‬
‫پلوم دود سرریزشده‬
‫پلوم دود پنجرهای‬
‫• پلوم دود پنجرهای معموال از اتاقی که‬
‫به طور کامل درگیر حریق است‪،‬‬
‫خارج یمشود‪ .‬با توجه به عملکرد‬
‫اسپرینکلرها و سامانه اطفاء حریق در‬
‫اتاق‪ ،‬وقوع حریق کامال توسعهیافته‬
‫دور از انتظار اســت‪ .‬از این رو فرض‬
‫وقوع پلوم دود پنجرهای فقط برای‬
‫مناسب‬ ‫غیرمعمول‬ ‫ساختمانهای‬
‫است‪.‬‬
‫محاسبه دمای الیه دود‬
‫محاسبه پالگهولینگ‬
‫این روش برای محاسبات وقوع پالگهولینگ در خصوص دریچه خطی با طول بیش از ‪ ۱۰‬برابر عرض صحیح نیست‪.‬‬ ‫•‬
‫الیهبندی دود‬
‫محاسبات پلوم دود‬
‫پلوم دود سرریزشده‬
‫پلوم دود متقارن‬ ‫تعداد طبقات مرتبط‬
‫(عرض سرریز برابر با ‪ 4‬متر)‬
‫با آتریوم‬
‫‪HRR=5,000 kW‬‬ ‫‪HRR=2,000 kW‬‬ ‫‪HRR=5,000 kW‬‬ ‫‪HRR=2,000 kW‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪35,100 cfm‬‬ ‫‪16,100 cfm‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪82,200 cfm‬‬ ‫‪52,500 cfm‬‬ ‫‪69,500 cfm‬‬ ‫‪39,200 cfm‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪182,600 cfm‬‬ ‫‪126,500 cfm‬‬ ‫‪121,000 cfm‬‬ ‫‪77,000 cfm‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪283,100 cfm‬‬ ‫‪200,700 cfm‬‬ ‫‪189,200 cfm‬‬ ‫‪127,300 cfm‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪383,500 cfm‬‬ ‫‪274,600 cfm‬‬ ‫‪273,000 cfm‬‬ ‫‪189,000 cfm‬‬ ‫‪5‬‬

‫بر اساس مبحث سوم مقررات میل و ‪ IBC‬فقط سه طبقه یمتوانند‬ ‫•‬ ‫دمای هوای خارج برابر با ‪ 5‬درجه سانیتگراد است‪.‬‬ ‫•‬
‫به آتریوم مرتبط باشند‪ .‬البته ترییب برای آن عنوان نشده است‪.‬‬ ‫فشار محیل برابر با ‪ 90‬کیلوپاسکال است‪.‬‬ ‫•‬
‫بر اساس ‪ UAE Life Safety Code‬حداکثر دیب جریم تخلیه آتریوم‬ ‫•‬ ‫ارتفاع هر طبقه برابر با ‪ 4‬متر و محل حریق ‪ 0.4‬متر است‪.‬‬ ‫•‬
‫یمتواند ‪ 175 Kg/s‬باشد‪.‬‬ ‫ارتفاع ایمن در طبقه همکف برابر با ‪ 1/83‬متر است‪.‬‬ ‫•‬
‫هوای جبراین‬
‫● دیب هوای جبراین مورد نیاز برابر با ‪ ۸۵‬تا ‪ ۹۵‬درصد دیب هوای تخلیه است‪ .‬فرض بر این است که‬
‫مابقی هوای جبراین از طریق نشیتها و سایز فضاها تأمین یمگردد‪.‬‬
‫● هوای جبراین یمتواند به صوریت مکانییک یا طبیعی تأمین گردد‪.‬‬
‫● حداکثر سرعت ورود هوای جبراین و برخورد آن به پلوم دود باید ‪ ۲۰۰‬فوت بر دقیقه (‪ ۱.۰۲‬متر بر‬
‫ثانیه) باشد‪.‬‬
‫● تزریق هوای جبراین باید در زیر الیه دود انجام شود‪.‬‬
‫● ابعاد بسیار بزرگ سطح دریچههای هوای جبراین معموال چالشبرانگیز هستند‪.‬‬
‫● باید سطح آزاد دریچههای را در نظر گرفت‪ .‬سطح آزاد در دریچههای شانه تخممرغی ‪ ۱۵‬تا ‪ ۲۰‬درصد‬
‫از سطح هندیس آن کنترل است‪.‬‬
‫تخلیه طبیعی دود‬
‫دیب جریم تخلیه طبیعی دود‬ ‫•‬
‫از یک بازشو با استفاده از‬
‫رابطه مقابل محاسبه یمشود‪.‬‬
‫کنترل دود با روش جریان هوا‬
‫• از آنجا که معموال مقادیر جریان هوای مورد نیاز‬
‫به منظور کنترل دود با استفاده از این رویکرد‬
‫زیاد اســت‪ ،‬به ندرت از آن استفاده یمشود‪.‬‬
‫• سرعت حد متوسط برای حالتهای زیر با رابطه‬

‫مقابل محاسبه یمشود‪.‬‬
‫• روش ایجاد جریان هوا برای محافظت بازشوهای‬

‫افقی (جریان عمودی دود) استفاده نیمشود‪.‬‬
‫کنترل دود با روش جریان هوا‬
‫• سرعت متوسط حد مورد نیاز به منظور‬
‫جلوگیری از ورود دود از پلوم به فضاهای مرتبط‬
‫با آتریوم‪ ،‬همانند شــکل زیر را یمتوان با‬
‫استفاده از رابطه روبرو محاسبه نمود‪.‬‬
‫• معیار )‪ (200 fpm, 1.02 m/s‬باید رعایت گردد‪.‬‬
‫‪AtriumCalc 1.1‬‬
‫روند تحلیل یک آتریوم‬
‫مالحظات و الزامات راهبری‬
‫● بر اساس بخش ‪ IBC 909.18.8‬سامانههای کنترل دود باید توسط ناظر مخصوص سامانههای کنترل دود‬
‫مطابق با تست شوند‪ .‬این ناظر باید صالحیت الزم را در حوزه مهندیس حافظت در برابر حریق‪،‬‬
‫مهندیس مکانیک و متعادلسازی جریان هوا داشته باشد‪( .‬معموال یک تیم این نقش را ایفا یمکند‪).‬‬
‫● چه زماین انجام یمشود؟‬

‫در طول اجرای کانالکیشها به منظور تست نشیت کانالها و ثبت تجهیزات کنتریل و ‪...‬‬ ‫●‬
‫با توجه به تصرف‪ ،‬پس از اجرای مراحل مختلف به منظور تست اختالف فشارها‪ ،‬اندازهگیری جریانها‪ ،‬برریس عملکرد سامانه اعالم و‬ ‫●‬
‫کنترلهای مربوطه‬
‫● مسئولیت ناظر تأیید نصب سامانه بر اساس اسناد مصوب طراحی که مطابق مقررات هستند‪ ،‬است‪.‬‬
‫● ناظر مخصوص طراحی سامانه نیست‪ ،‬پس نباید در طراحی سامانه تغییری ایجاد کند‪ .‬نکات باید به‬
‫طراح ارجاع داده شود‪.‬‬
‫● ترتیب عملکرد سامانه کنترل دود باید مطابق با اسناد طراحی برریس شوند‪.‬‬
‫مراحل تست سامانه‬
‫● نظارت و برریس تجهیزات کنتریل‬
‫● نظارت و تست عملکرد سامانههای فرعی‬
‫● نظارت و تست عملکردی کل سامانه‬
‫● راسیتآزمایی مقادیر اختالف فشار و جریان هوا‬
‫مراحل تست سامانه‬
‫آزمونهای دورهای و دسیت‬
‫● بر اساس بخش ‪ IBC 909.18.8‬سامانههای کنترل دود باید توسط ناظر مخصوص سامانههای‬
‫کنترل دود مطابق با تست شوند‪ .‬این ناظر باید صالحیت الزم را در حوزه مهندیس حافظت در‬
‫برابر حریق‪ ،‬مهندیس مکانیک و متعادلسازی جریان هوا داشته باشد‪( .‬معموال یک تیم این‬
‫نقش را ایفا یمکند‪).‬‬
‫● چه زماین انجام یمشود؟‬

‫در طول اجرای کانالکیشها به منظور تست نشیت کانالها و ثبت تجهیزات کنتریل و ‪...‬‬ ‫●‬
‫با توجه به تصرف‪ ،‬پس از اجرای مراحل مختلف به منظور تست اختالف فشارها‪ ،‬اندازهگیری جریانها‪ ،‬برریس عملکرد سامانه اعالم و‬ ‫●‬
‫کنترلهای مربوطه‬
‫● مسئولیت ناظر تأیید نصب سامانه بر اساس اسناد مصوب طراحی که مطابق مقررات هستند‪،‬‬
‫است‪.‬‬
‫● ناظر مخصوص طراحی سامانه نیست‪ ،‬پس نباید در طراحی سامانه تغییری ایجاد کند‪ .‬نکات‬
‫باید به طراح ارجاع داده شود‪.‬‬
‫● ترتیب عملکرد سامانه کنترل دود باید مطابق با اسناد طراحی برریس شوند‪.‬‬
‫با تشکر از توجه شما‬
Email: Hamid.Shamloo@gmail.com
Telegram: @SmokeControl
Tel: 09122479572

Smoke Control Course - BHRC - TFD - Atrium Smoke Control

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Smoke Control Course - BHRC - TFD - Atrium Smoke Control

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

‫کنترل دود‬

‫در آتریومها و فضاهای بزرگ‬

‫ارائه‪ :‬عباس شاملو‬

‫‪ o‬مدیریت دود ‪ /‬کنترل دود ‪ /‬اهداف و رویکردها‬

‫‪ o‬تخلیه نفرات ‪ /‬مدت زمان کارکرد سامانه کنترل دود‬

‫‪ o‬کنترل دود با ایجاد جریان هوا‬

‫● حریق ‪ Ring Theater‬وین در سال ‪ / ۱۸۸۱‬تلفات‪ ۳۸۴ :‬تا ‪ ۴۴۹‬نفر‬

‫…‪Best Practices‬‬ ‫● کتابها و راهنماها‬

‫…‪Best Practices‬‬ ‫● کتابها و راهنماها‬

‫● در فضاهای عمودی حجم دود نایش از حریق زیاد است‪.‬‬

‫● فضاهای بزرگ عبارتند از‪:‬‬

‫آتریومها در مراکز تجاری‬ ‫●‬

‫استادیومهای ورزیش‬ ‫●‬

‫فضاهای بزرگ افقی (ایستگاههای راهآهن‪ ،‬ترمینالهای مسافریت و ‪)...‬‬ ‫●‬

‫حفظ دمای دود در بازه معین‬ ‫●‬

‫حفظ الیه عاری از دود برای کمک به آتشنشانان‬ ‫●‬

‫و یا ترکییب از موارد فوق ‪...‬‬ ‫●‬

‫● تخلیه طبیعی دود (پایا و ناپایا)‬

‫● به واسطه حذف فن در ساختمانهای پایدار‬

‫● تجمع طبیعی دود در آتریوم‬

‫در‬ ‫اجزاء‬ ‫سایر‬ ‫و‬ ‫فن‬ ‫حذف‬ ‫واسطه‬ ‫● به‬

‫● فضاهای مرتبط با آتریوم‬

‫● فضاهای منفصل از آتریوم‬

‫● ناحیه انتقایل تدریجی‬ ‫● الیه دود‬

‫● سطح مشترک الیه دود‬

‫● رهایش گرمای دو برابر برای حریقهای بدون پوشش اسپرینکلر‬

‫● حریق یکنواخت در پارکینگها )‪(BS 7346-7‬‬

‫● نرخ حرارت آزادشده‪ ،‬ممکن است یکنواخت یا غیریکنواخت باشد‪.‬‬

‫حریق کامال توسعهیافته‬ ‫•‬

‫مرحله زوال و خاموششدن حریق‬ ‫•‬

‫کالریمترها دو نوع باز و اتاقی هستند‪.‬‬ ‫•‬

‫• حداکثر نرخ رهایش گرمای برابر با ‪ ۳۲۰۰‬کیلووات‬

‫• مراحل حریق شامل مرحله رشد و مرحله زوال‬

‫● مخاطرات دود عبارتند از‪:‬‬

‫نحوه محاسبات تخلیه با آسانسور تخلیه‬ ‫•‬

‫در خط زماین تخلیه نفرات از ساختمان‪،‬‬ ‫•‬

‫دیب‪ :‬تعداد افراد عبوری از یک مقطع مشخص بر واحد زمان‬ ‫•‬

‫• سرعت را یمتوان بر اساس چگایل نفرات محاسبه کرد‪:‬‬

‫سرعت متوسط افراد است‪.‬‬ ‫•‬

‫● وقوع حریق در مرکز آتریوم‬

‫● وقوع حریق در کنار دیوارهای آتریوم‬

‫● وقوع حریق در فضاهای مرتبط با آتریوم و دارای شبکه بارنده‬

‫● وقوع حریق در فضاهای مرتبط با آتریوم و بدون شبکه بارنده‬

‫● وقوع حریق در فضاهای منفصل از آتریوم‬

‫●پلوم دود هوا را با خود همراه یمسازد‪.‬‬

‫● استفاده از روابط جبری ارائه شده در استاندارد ‪NFPA 92‬‬

‫● دینامیک سیاالت محاسبایت (‪)CFD‬‬

‫● حداقل ضخامت الیه دود باید به اندازه ‪ ۲۰٪‬ارتفاع‬

‫باید به نحوی باشد که‬ ‫● ضخامت الیه دود‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪35,100 cfm‬‬ ‫‪16,100 cfm‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪82,200 cfm‬‬ ‫‪52,500 cfm‬‬ ‫‪69,500 cfm‬‬ ‫‪39,200 cfm‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪182,600 cfm‬‬ ‫‪126,500 cfm‬‬ ‫‪121,000 cfm‬‬ ‫‪77,000 cfm‬‬ ‫‪3‬‬

‫‪283,100 cfm‬‬ ‫‪200,700 cfm‬‬ ‫‪189,200 cfm‬‬ ‫‪127,300 cfm‬‬ ‫‪4‬‬

‫‪383,500 cfm‬‬ ‫‪274,600 cfm‬‬ ‫‪273,000 cfm‬‬ ‫‪189,000 cfm‬‬ ‫‪5‬‬

‫● هوای جبراین یمتواند به صوریت مکانییک یا طبیعی تأمین گردد‪.‬‬

‫● تزریق هوای جبراین باید در زیر الیه دود انجام شود‪.‬‬

‫• سرعت حد متوسط برای حالتهای زیر با رابطه‬

‫• روش ایجاد جریان هوا برای محافظت بازشوهای‬

‫• معیار )‪ (200 fpm, 1.02 m/s‬باید رعایت گردد‪.‬‬

‫● چه زماین انجام یمشود؟‬

‫● نظارت و تست عملکرد سامانههای فرعی‬

‫● نظارت و تست عملکردی کل سامانه‬

‫● راسیتآزمایی مقادیر اختالف فشار و جریان هوا‬

‫● چه زماین انجام یمشود؟‬