O C 2 A, Guerrear, orar ou cultivar a terra feud As invasiéns (normandos, musulmans e maxiares) e as frecuentes guerras que asolaron Europa a partir dos sécu- los IX e X facilitaron a expansién do feudalismo. Os monarcas, incapaces de defender os seus territorios, entregabanlle as terras (feudos) a nobres e eclesidsticos para que as controlasen e defendesen, e convertianos asi nos seus vasalos. A stia vez, os campesifios buscaron a pro- teccién dun nobre e convertéronse nos seus servos. A so- ciedade quedou entén estruturada en tres estamentos: os que guerreaban (nobres), o que rezaban (clero) e os que traballaban (campesifios e arteséns). Moitas obras de ficcién inspirdronse nos cabaleiros, da- mas e torneos da Idade Media e introduciron seres maxi- cos e sobrenaturais propios das crenzas desa época. Que relacién existe entre Harry Potter e 0s bestiarios medievais? Aprenderemos o: Analizar por que xurdiu ema politico, eca mico e social (feudalism que caracteristicas tifa. Pensar criticamente en ca era a sociedade estamen’ Contrastar fontes sobre 2 breza, o clero e o camp fiado, e analizar as stias ciéns e formas de vida. Valorar 0 patrimonio artis roménico, Aprender a realizar un pla partir dun debuxo,} Cabaleiros, > Campesinos, século XI. século X. SEER Conecto co pasado Mira 0 video. Que situacién presenta? Que representa a escena da imaxe central? Quen asistia? Que cres que pretendian demostrar os cabaleiros? Aquen querian impresionar? > Amor cortés, > Frades rezando, século XIV. século Xil, Xusta ou celebracion dun combate entre dous cabsleiros, Penso historicamente Pensa en cinco palabras que relaciones coa Idade Media e explica por que as escolliches. Que entendes por vasalo? E por servo? Cres que os dous termos estan relacionados? Busca o seu significado no dicionario.CEN AIeS 1. Por que se implantou o feudalismo en Europa? O feudalismo xurdiv... A partir do século X, nunha Europa profundamente ruralizada difundi unha nova forma de organizar e go- bernar a sociedade, cofiecida co nome de feudalismo, se Esta nova organizacién social ba- seouse no establecemento dunhas relaciéns de dependencia mutuas en- tre os diferentes estamentos sociais, que comportaban unha serie de derei- tos e tamén de obrigas por ambas partes. Estas relaciéns de dependencia, que mos estudar a continuacién, foron prin- cipalmente diias: a vasalaxe ¢ a servi- dume. . durante unha época de inseguridade Entre os séculos IX e X, a divisién do Imperio caro- linxio en diferentes reinos debilitou os monarcas, que se enfrontaron entre si. Esta situacién de grande inestabilidade politica agravouse como consecuencia dunha serie de novas invasiéns que devastaron e acabaron de fragmentar Europa. Estes pobos invasores atemorizaron enormemente a poboacién, que se sentia moi desamparada ante 08 ataques violentos, os continuos saqueos e rou- bos, a destrucién de aldeas, o corte de pontes e ca- mifios... wa Que levou 4 perda da autoridade real... Os monarcas non puideron facerlle fronte a esta grave situacién de inseguridade. Non dispofian de medios para recadaren os impostos necesarios e manter un exército co que poderen protexer a po- boacién. Asi, para poderen gobernar e defender 0 territorio, delegaron parte do seu poder nos nobres, que orga- nizaron exércitos privados (cabalaria) e convertéron- se en vasalos do rei. A cambio de fidelidade e axuda militar, os nobres recibian un territorio, que cofiecemos como feudo, ¢ pasaron a converterse en sefiores feudais cun gran poder. 34| Analizar procesos histaricos | Pensar criticamente | Interpretar a multicausalidade Quen eran os pobos invasores? * Polo norte chegaron os normandos (viquingos) procedentes de Escandinavia, que realizaban ex- pediciéns de saqueo e acabaron instalandose en territorios das actuais Irlanda, Inglaterra, Francia eltalia * Polo sur, os musulméns conquistaran a maior parte da Peninsula Ibérica, e ameazaban 0s por- tos do sur de Europa coas sias pillaxes. + Os maxiares penetraron polo leste e acabaron establecéndose en Hungria. O rei e os seus vasalos Pe setores de. —Pvasaos dea vasalaxe... 2 un pacto de fidelidade establecido = = os nobres de diferente rango social. = superior, chamado seffor, recibian baixo e= Vrenenta 10955099 expulsados por musulmans no > 3 cuandettas ita) = Eetacrersion Beg eer SitGo no espazo e no tempo Repara no debuxo sobre a organizacién da Salerno mapas Bepexa. Quen era a maxima autoridade de Igrexa? = Que indican as dias cores do fondo? E as ‘Como se organizaba xerarquicamente? Explica frechas? 2: diferenzas entre o clero regular e 0 clero ‘secular. = Indica de onde partiron as cruzadas, cal era © seu destino, que obxectivo perseguian e fen que séculos se realizaron. ~ Quen participou e por que motives? Cando finalizaron e por que? ~ En que Estado actual se atopa o destino dos antigos cruzados? Por que a Igrexa desempefiaba un papel tan importante na sociedade medieval? Pode considerarse que todo o clero formaba parte do grupo social dos privilexiados? ‘Tema 2. Guerreat, orar ou cultivar aterra | 47PEELS | 8 | Contrastar fontes | Pofierse na sla 8. Que obrigas comportaba a vida monacal? O mosteiro medieval Os mosteiros estaban habitados por ordes moné: ticas, que podian ser de homes ou mulleres. Rexiaos un abade ou abadesa, que tifa autoridade sobre eles pero estaba obrigado a consultarlle ao resto da co- munidade os temas mais importantes. As ordes estaban sometidas @ unha regra, un conxunto de normas que determinaban como debia organizarse o mosteiro e como debian vivir os que as habitaban. Para ser admitido nun mosteiro era preciso un pe- riodo de aprendizaxe (noviciado) e, mais adiante, de- bian realizar os votos de obediencia, pobreza e casti- dade. A partir de aquel momento deberia vestir 0 hat mente a regra monéstica. que identificaba a sa orde e seguir estrita- A orde méis importante foi a beneditina, que fun- dou San Bieito de Nursia no século VI en Italia e que se espallou por Europa. Mais adiante difundiuse a or- de do Cister, unha reforma da beneditina que, no sé culo Xil, incluiu a rama feminina (bernardas). A VIDA MONACAL O horario dun frade Eso aoe Segeitt mentalidade © | Os mosteiros com centros culturais A regra beneditina © mosteiro deberé construirse de tal mane todo 0 necesario, isto é, auga, un mui e un: estean no interior do mosteiro, e que se exerza todos os oficios. Se as condiciéns de pobreza do lugar esixen frades se ocupen eles mesmos dos labores po, que seré entén cando serén verd monxes, cando vivan do traballo das suas mo os nosos pais os apéstolos. Regra de San Bie A regra monastica marcaba 0 habito ¢ as co das que podian tomar os monxes e as monxas, establecia as tarefas a desempefiar durante as horas do dia, que se centraban na oracién e traballo (ora et labora). Non todos realizaban as mesmas tarefa copiaban manuscritos no scriptorium, outros cul vaban © horto ou coidaban enfermos, ocupab: se da hospedari Era obrigatorio gardar silencio a maior parte d dia, recibian moi poucas visitas e comian en ce munidade no refectorio mentres un deles lia a blia ou outros libros sagrados. O claustro era lugar onde podi pasear, ler, med tar e comunicéret se entre eles. Fradestraballando © campo e rezando por unhs boa collet, século XV.refectorio ® oucomedor seriptorium ou biblioteca 2 construcién central do mosteiro. Arredor dela er- ‘conxunto de edificaciéns (dormitorios, comedores, ro, adega...) para alberger a comunidade. > sdministraba as terras que estaban baixo a sia xuris- ite que calquera outro feudo, dispoiiia de servos 9 as terras, obtifia rendas dos campesifios © os Ses comportabanse como sefiores feudais. comprendo ers unha regra monéstica? Que obrigas lle 205 seus membros? 38, Imaxina que es un monxe ou monxa dun mosteiro. c ; Escribe un relato de 10 lifias explicando como ee dicimos que un mosteiro era tamén un ‘transcorre un dia calquera da tua vida no mosteiro. ipeeerizavelebe as aGns torras? — Cantas horas diarias lle dedicas ao descanso, a0 cre cada unha das dependencias do rez0 @ ao traballo? sro. Busca informacién e explica a funcién ~ Desde o teu punto de vista, que normas che “d= sxrptorium, do refectorio, do claustro e da “Sse copitular. Que salas amosan que os frades eee en comunidade? serian mais dificiles de cumprir? Xustifica a tia resposta Tema 2. Guerrear, orar ou cultivar a terra | 439. A arquitectura romanica, un estilo propiamente europeo? Un novo estilo artistico... Na Europa feudal, entre os séculos XI e Xill, desenvolveuse un novo estilo artistico cofiecido como Roménico. A partir do século X, a fin das grandes invasiéns facilitou 0 cre- cemento da poboacién e xurdiron aldeas nas que se construiron Parroquias. Asi, desde o século XI, a Europa cristid encheuse de igrexas construidas no novo estilo roménico. © Roménico, debido ao enorme peso social da relixién, orixi- nou unhas manifestaciéns artisticas esencialmente relixiosas, que buscaban enxalzar a gloria divina e promover a fe cris A expansién da orde monéstica beneditina, que tivo a sila ori- xe no mosteiro de Cluny (Francia), foi fundamental na configura- cién e expansién do estilo roménico. ... €Uxa principal construci6n foi a igrexa Igrexas e mosteiros foron as edificaciéns centrais do novo esti- lo. As igrexas presentan unhas caracteristicas semellantes en to- da Europa: * Planta en forma de cruz latina, que simboliza o lugar onde morreu Xestis. O brazo mais curto denominase transepto e o lugar onde se cruzaban os dous brazos chémase cruceiro, que se cubria normalmente cunha torre ou ciborio, * A cabeceira da igrexa, a absida, adoitaba ser semicircular e, as veces, as naves laterais prolongabanse e arrodesbana, forman- do 0 deambulatorio. © A cuberta realizébase con sélidas bévedas de canén que se sostifian sobre grosos muros e enormes piares ou columnas, unidos por arcos de medio punto ou de media circunferencia, * Como as bévedas de pedra pesaban moito, os muros que as sustentaban debian ser moi anchos e con poucos ocos. Para os reforzar, acoplabanse contrafortes as paredes exteriores. * Adoitébase colocar unha torre-campanario, unida ou non 4 igrexa, que servia para chamar 4 oracién e como torre de vixia * Nas portas, ventés e vans usébase o arco de medio punto, sus- tentado en columnas con capiteis a mitido decorados. As linguas romances Na Alta Idade Media empezaron a fa- larse linguas romances (castelén, cata- lan, galego, francés, italiano...). Provi- fian do latin vulgar que falaba © pobo do antiga Roma imperial, distinto do latin culto e literario, e que despois da caida do Imperio foi diferenciéndose segundo as distin- ta zonas. Os textos mais antigos ‘que se concen en castolén son a5 Glosas cemilianenses, do século X Consérvanse no mosteiro de Yuso (San Millén de la Cogolla, La Rioja) urna eo es aoe : ee Ver Seriago de én Compas Mota A oe Frmita MO Sama ag’, ne a Pertora sal Sintec © er cotenias a onde tenes Comprendo e razoo Investigo 39. Cal era a situacién social e politica de Europa 42. Pescuda de onde provén o nome da arte cando xurdiu 0 Roménico? roménica, 40. Observa 0 mapa e explica cales foron os focos do Roménico e por onde se expandiu. Por que cres Valoro 0 patrimonio colectivo : ‘que non se difundiu mais cara ao sur de Zamora? 4S, Imaxina que entras na igrexa do debuxo. Escribe unha redaccién explicando o que ves e resaltando ue en igre nica? e a 41, Que partes ten a planta dunha igrexa roménica Pireter rics us acs enee: Cal € 0 significado da siia forma? 50 | Situar no espazo e no tempo | Valorar o patrimonio colectivoex2s adoitaban construirse con perpiafios de pe- cr iso moitas se conservaron ata os nosos dias. Colexiata de Santa Mayor do Toro ora), século XI. transepto deambulatorio = A absida & a parte da igrexa situada na cabeceira © que acolle 2 mesa do altar. Adoita ser de planta semicircular ou poligonal nave contral cruceiro ciborio boveda de canén navelateral —transepto A arquitectura roménica nave central ‘C.tiching.com/789240 A febre construtora do ano 1000 Tres anos non remataran do novo milenio cando (...) se co- mezaron a construir moitas igrexas. Semellaba que cada co- munidade cristié procuraba superar as demais polo esplen- dor das sas construciéns. Case todas as sedes episcopais mosteiros levantaron igrexas consagradas a toda clase de santos, mesmo as pequenas capelas das aldeas foron re- construidas polos fieis, mais grandes e fermosas. soe Sax Pedro (vile), século XII. “ s Crénica do monxe Raoul Glaber, século XI. Tema 2. Guerreaf, afar ou cultivar a terra by]10. A pintura e a escultura romanicas, unha arte esencialmente relixiosa? © A pintura e a escultura roménicas tiveron un caracter relixioso e estiveron moi supeditadas 4 arquitectura. Ademais da stia funcién decorativa, tifian un obxecto didéctico (adoutrinar 0 pobo e explicarlle os feitos sagrados da Biblia e da vida dos santos) e moralizante (axudar a distinguir o ben do mal). No mundo medieval, a inmensa maioria da poboacién era analfabeta, & dicir, in- Capitel esculpidee capaz de ler por si mesma a Biblia, Por esa raz6n, as imaxes convertéronse no pintado. Repeal principal vehiculo de transmisién das mensaxes relixiosas. Sima cea, séele APINTURA As pinturas cubrian a maior parte dos muros e da dbsida das igrexas. Posuian unha gran forza expresiva, pero tec- nicamente eran moi sinxelas: trazaban os debuxos con grosos contornos escuros e a cor estendiase uniforme- mente. Non habia profundidade, volume nin perspectiva © a disposicién das figuras adaptabase a0 marco arquitec- © pantocrétor Abundan as representaciéns do pantocrs- tor (Cristo en maxestade), que se situaba= na absida e ocupaban unha posicién com tral dentro da igrexa. Sempre sequen un ténico. mesmo modelo: Os personaxes ordendbanse segundo unha perspectiva * A figura de Cristo aparece de corpo en- xerdrquica que representa o mais importante de maior ta- sire; dentro) dunhe|forma|arnedeay mafio. Tamén se tendia a non deixar ningun espazo baleiro . mera a an thon ; * Coa sia man dereita bendi e coa es. aia querda sostén un libro coa frase: "Eu Apintura ao fresco son a luz do mundo" * Esté arrodeado da representacién sim- bélica dos catro evanxelistas. Para realizar as pinturas utilizabase a técnica da pintura 20 fresco: sobre o muro estendiase unha capa de xeso e, ainda himido, pintabase sobre el para que, 20 secar, se fixasen mellor as cores. As téboas ou frontais, Ademais dos frescos, nas igrexas romanicas atopamos pinturas sobre taboas (madeiras cubertas cunha fina capa de xeso). As téboas cubrian os frontais dos altares ou as cabeceiras das igrexas. Pantocrétor de Santa Maria de Mur (Lleida), século A ppintura roménica G tiching.com/78928% Frontal do altar de Sante Maria, cde Cardet (Lleida), século x. 5 | Contrastar fontes | Valorar o patrimonio colectivoss adéptanse &s proporciéns e forma da su- sobre a que eran esculpidas. sstica era relixiosa e presentaba unhas figuras rixidas e sen perspectiva. Situdbanse prefe- te nas portadas, columnas e capiteis. “ Comentade 0 que descubristes sobre a representa- | simais na Idade Media. En que grupos se dividian? Snalidede se representaban? os, elaboramos e comparamos -=borar un catélofo a modo de bestiario medieval. En = catro, consultade os Recursos guia propostos ou ou- én que atopedes na Internet. e2tro animais fantésticos incluidos nos bestiarios e pro- que sexan diferentes aos dos outros grupos. ede un, elaborade unha ficha imitando a presentacién Sestiarios medievais: imaxe do animal, descricién, habitat, = maxicos, atributos (positivos ou negatives) e algunha ou episodio relacionado con el. tun animal fantastico que identifique © voso grupo. un nome e atribuidelle poderes sobrenaturais. E un ar ico ou perigoso? dous animais fantésticos da saga de Harry Potter ou dos aneis, e elaborade unha ficha de cada un deles do que semellanzas podedes atopar cos besti 0s resultados e reflexionamos 2s fichas de cada grupo e facede unha seleccién tar unha exposicién titulada Bestiarios de onte e Convidade 0s vosos compafieiros e visitala. Se- elles gustaré. “Gee credes que o mundo dos animais fantésticos abraiadas xa 4s persoas da Idade Media e conti. cdonos a nés tantos séculos despois? ‘Ds mimes fantisticos da sega de Harry Potter, como os ragéns, estan inspirades nos bestiarios mediovals.. oy Introducién ao bestiario do Roménico en Espafia i tiching, com/789242 10 seres do bestiario medieval i tiching.com/789243 Animais fantasticos na arte ena ciencia da Idade Media { tiching.com/789244 e 789245 Bestiario de Harry Potter i tiching,com/789246 Unicornio e basilisco do Bestiario do Aberdeen (Inglaterra, século Xil), © mais completo da époce medieval Tema 2. Guertear, ofar ou cultivar a terra | 55Resumo o esencial ) Oo feudalismo que podian pagar un equipo militar e estaban ad fo] - trados para o combate (cabaleiros). {+ Apartir dos séculos X e XI formouse en Europa Occi- - Fa dental un novo sistema politico, econémico e social: * O8 nobres vivian nun castelo fortificado desde o oi feudalismo. gobernaban o feudo. En cado de guerra ou perigo, BS eae castelo era 0 lugar de refuxio dos habitantes do fe Fi + A sociedade estaba dividida en tres estamentos. A Sp. parece motwo, debia ser autosuficiente nobreza e o clero acumulaban todos os privilexios. Os campesinos e arteséns non gozaban de ningun priv Q lero Hexic pagstan todos os eeoeae '* Estaba formado polos homes que dedicaban a sua '* Os monarcas, incapaces de defender o seu reino, en- da a0 servizo da Igrexa. Na cispide da xerarquia a tregéronlles terras (feudos) a nobres e eclesiasticos pabase o papa, seguido doutros altos cargos que (sefiores feudais) para que as gobernasen no seu no- maban parte dos privilexios. Os sacerdotes, fradi me. A cambio, estes debian converterse nos seus va- monxas dedicados 4 oracién vivian dunha manel salos, xurarlles fidelidade e axudalos militarmente. mais sinxela. © Os campesifios encomendébanse a un sefior feudal para seren protexides e, desta maneira, convertéron- © campesifiado se en servos, que debian traballar as terras do feudo * Os campesifios eran a inmensa maioria da poboaci e pagarlle unhas rendas ao sefior feudal. vivian en pequenas aldeas e cultivaban as terras qu + A maioria dos habitantes da Europa feudal eran serfio lles adxudicara (mansos). Moitos eran servos) tins e 2 Igrexa rexia a sia espiritualidade e organiza- debian pagarile impostos 20 sefior. Ademais, esta ba gran parte da sia vida, sometidos 4 xurisdicién do sefior, que podia ditar des e xulgar. A monarquia feudal * Practicaban unha agriculture moi rudimentari cada ao autoconsumo (de subsistencia). * O monarca atopabase no cume da pirdmide feudal e considerabase escollide por Deus para gobernar a so- . ciedade no seu nome. Aarte roménica '* © Roménico foi un estilo artistico que se estendeu Anobreza Europa entre os séculos XI e Xill. A igrexa e o most * A principal funcién social da nobreza era guerrear. foron as stias principais construciéns e a pintura e a Formaban a orde da cabalaria, integrada por aqueles cultura tifian un carécter esencialmente relixioso. Mapa conceptual 58. Copia e completa no teu caderno este mapa conceptual: A Europa feudal | ex nda en latina do | __— ten esis ots0r® ——— a sociedade estamental Igrexa cristia arte roménica_ - privilexiados Pay clero secular = i | I arquitecture gm escutu 2 cures monxes/as I | i ” artesine pérrocos sos obrere = rt Peas” shects/ mm frescose Pedra 4 sometidor 3 taboos mad a servos ragra monasti 56 | Organizar a informacionbo os meus saberes Defino conceptos 25 preguntas: 60. Explica estes conceptos: ‘en do feudalismo? * feudalismo * vasalaxe sociais existian? Quen eran os privilexiados? ; * regramonéstica + feudo prvilexiados? Biegenizaba un feudo? * rendas sefforiais + décimo |=2 2 vida dos nobres? E a dos campesifios? * monarquia feudal» cruzada ee tancia tifia 2 Igrexa? Que eran os mosteiros? * cabaleiro * claustro | “a = 61. Le 0s textos ¢ responde: | 5 igrexas, non asaltarel os clérigos e frades desar- ‘propiarei dos seus bens. do campesifio nin da campesifa, dos servi- Quen son os autores destes tex- 108? A quen van dirixidos? Cal é a sda intencién? destruirei ningunha mansién, a menos que Se cetera or se atope un cabaleiro que sexa o meu inimigo de \grexa? Quen exercia a violencia da que fala o texto? que non respecte esta paz a partir de hoxe, que se- © Que castigo se propofia para © que non poida entrar nunca mais na igrexa © que non cumprian este xura- ins, todo aquel que non acepte e xure esta paz mento? Explica que é a exco- Igrexa. mufién. ento proposto aos cabaleiros polo bispo, século XI. .Con que nomes se cofiecian as propostas que amosan ambos home nin muller, onde textos? estea, non ataque a ou- Un castelo nin unha ‘0 xoves a0 solpor ata 0 Proposta do bispo de Parotsrine|skchio Ki Miietura que moira o ataque a un castelo, século XV. | © un cadro-resumo © completa no teu caderno o cadro comparativo que tes a seguir: Sed Soe Clero monacal mn = = = es 3 A alimentacién me om = : As actividades femininas = = = z As actividades masculinas ex = = 2 Tema 2. Guetrear, ofar ou cultivar a terraAVALIAMOS: EDITORIAL VICENS VIVES Avalio as mifias competencias Por que se levou a cabo a cruzada albixense? En plena Idade Media, alguns crentes consideraron Para reprimir as stias précticas relixiosas, consid que as riquezas acumuladas pola Igrexa eran peca- _das perigosas porque eran contrarias ao d. do e que esta se afastara da pureza do cristianismo ixose unha cruzada no século Xill. orixinal. Asi, arredor do ano 1160, no sur de Fran- joso e tamén politico. Dunha cia (Oc arraigou con forza a herexia cétara_cruzada albixense permitiulle ao papa co ‘ou dos “bos cabaleiros e boas damas", como se _cristidns; doutra banda, ao rei de Francia e chamaban a si mesmos. © seu poder a todos os territorios do seu (Wires Bo As criticas dos cétaros Arnaldo Oth [bispo da diécese cétara de Carcassonne] nega que a Igrexa ro- mana fose a santa Igrexa e a esposa de Cristo, senén mis ben a do demo e a doutrina dos diatios, afirmando que es- ta era a Babilonia que Xoan na Apoca- lipse acusaba de ser a nai (..) das abo- minaciéns, ebria de sangue dos santos € dos martires de Xesucristo, e que a sia ordenacién non era nin santa nin boa @ que non fora establecida por Cristo e que xamais nin Ci ordenarian e deci é hoxe, 0 nin 08 apéitolos ian a misa tal com: e z iptoueateta ‘sium Guillerme de Puylaurens, cronista de Tolosa, século Xil CS O rei de Aragén Pedro Il apoiou nos seus territorios de Oc a nobreza cétara @ 0s seus vasalos, como o seu parente Ri Roger Tencavel, vizconde da cidade de Albi, que albers meirande comunidade cdtara (ou albixense). O conde de Te Castelo de Quéribus Raymond VI, tamén amosou tolerancia cara aos seus vasalos {Cacugan) eo ros, que proliferaban tanto nas cidades coma no campo. 63. Copia no teu caderno esta téboa @, a partir da informacién das dias fontes, sinala cun X se son verdadeiras (V) ou falsas (F) estas afirmaciéns: (5 cétaros non eran cantrarios & liturxia catélica (misa) nin a sacramentos como a ordenacién de sacerdotes. ‘Algins condados do sur de Francia eran vasalos do rei de Aragén e eran niicleos cétaros, Nin 0 rei Pedro II nin 0 conde de Toulouse apoiaron os vasalos que practicaban a herexia cétara Onome de albixenses deriva da cidade occitane de Albi, centro da herexia sarracena. Creéronse bispados cétaros en Albi, Toulouse e Carcassonne. 64, Define os seguintes termos: herexia e doutrina ortodoxa. Deduce por que o catarismo era considerado unha doutrina heterodoxa. Contrastar fontes | Pensar criticamente, a el [Raymond VI, conde de Toulouse, cataro e acusado responsable da morte do enviado do papal e os seus compl ‘terras do sefior [a poboacién do reino de Francia]. Despox siias terras pata que habitantes catélicos substitian nelas os eliminados (...). Pofiede todo o voso empefio en de: <2 05 sarracenos, posto que son méis perigosos, combatede os ‘con man dura e brazo tenso. ‘Certa do papa Inocencio Ill aos arzobispos de Narbonne, Arlés, Embrun e Lyon, condes e baréns, marzo do 1208. (Adaptacion) Pedro Benrucuere: A proba de lume (Santo Domingo e os albixenses),finais do século XV. llustra a queima de libros cétaros ‘cara 20 1206 para converter os herexes, mais, segundo es crénicas dda época “non se converteron e continuaron coa sia maldade" |Gocumento 3 e observa a pintura (fonte 4): Sstfica no cadro o libro escrito por Santo Domingo, fundador da B ominicana, que se salva milagrosamente da queima. Por que No 1209, 0 papa pediulle axu- = que é asi? Foi eficaz este método de conversion? Saleen are enaen der a sta cruzada. Despois do sa- fretende Inocencio Ill dos arzobispos e dz nobreza occitana? queo de Béziers e de milleiros de ana si uso da violencia contra os cétaros? 5 la sia carta 0 uso da violencia contra os cétaros’ mortes, 0 focos cétaros féronse contra 0s albixenses acabou coa aniquilacién da poboacién cé rendendo. Pedro Il morreu na ba- mans dos exércitos cruzados, a quen o papa premiaba co per- talla de Muret (1213), loitando xun- seus pecados. A partir do documento 5, respondede: ta os seus vasalos, e os cataros p= excomungou a Peco. Por quo persas que of? Lem- __“uedeon sen protecién de re- © que significaba 0 pacto de vasalaxe na época feudal? eal ean eee mee ae integréndose no reino de Francia, acabaron os condados occitanos? © a mifia aprendizaxe sobre... A Europa feudal © modelo no teu caderno e sinala o nivel de competencias que adquiriches: s=° Por que xurdiu un novo sistema politico, Sico e social -0 feudalismo- e que caracteristicas e criticamente en como era a sociedade estamental 10 e analizar as stias relaciéns e formas de vida, S © patrimonio artistico roménico, e e fontes sobre a nobreza, 0 clero eo e e e 2 realizar un plano a partir dun debuxo. Sade as preguntas: 10s da época feudel que acabes de es- b. Se vivises na Idade Media e puideses escoller en- resultaron mais interesantes? tre querrear, orer ou cultivar, aque te dedicarias? «= Tema 2. Guertear, ofar ou cultivar a terta | 59