Professional Documents
Culture Documents
science_1
science_1
1'2 Ydl iy i;a;aj • Ôjfha uQ,sl ;ekqï tallh • iqúfYaI ,dCIKsl Ndú; lrñka imhd we;s 07
ffi,j, jHqyh • ffi,h hk ixl,amh ffi, lÜg,h Ydl iy i;a;aj ffi, f,i
wkdjrKh lr • ffi,j, jHqyh j¾. lrhs'
.kshs' • Ydl ffi,h • o¾YSh ffi,h ms<sn| ixl,amh m%ldY lrhs'
• i;a;aj ffi,h • Ydl iy i;a;aj ffi,j, jHqyh ixikaokh
• bkaøshsld yd jHqy lrñka tajdfha fjkialï olajhs'
• ma,diau mg,h • Ôjfha jHqyuh yd lD;Huh tallh ffi,h
• kHIaáh nj;a" ish¨ Ôùka ks¾udKh ù we;af;a ffi,
• ffi, ì;a;sh tllska fyda jeä .Kklska fyda nj;a" ish¨
• uhsfgdfldkaä%hd ffi, yg .kafka mj;akd ffi,j,ska nj;a
• ffi, ma,diauh m%ldY lrhs'
• ßla;lh • ffi, bkaø sh sl dj, jHq yuh iy lD;Huh
• f.d,að foayh iïnkaO;dj ixCIsma; j olajhs'
• wka;# ma,diaóh • § we;s ffi, rEm igykl bkaøshsld kï lrhs'
cd,sldj • ffi, j¾Okh yd ffi, úNdckkh meyeÈ,s
• rhsfndfidauh lrhs'
• ffi, j¾Okh • W!kkh iy wkQkkh" ffi, úNdck wdldr
• ffi, úNdckh nj m%ldY lrhs'
• W!kkh iy wkQkkh ixikaokh lrhs'
• ffi, bkaøshsld wKaùCISh iajNdjfhka hq;=
nj ms<s.kshs'
• Ôjfha jHqyuh iy lD;Huh tallh ffi,h
f,i w.hhs'
ksmK
q ;dj ksmqK;d uÜgu ikaOdrh bf.kqï m, ld,Éfþo
1'3 iÔj iy wÔj Ôùka f.a ,dCIKsl • Ôùka f.a ,dCIKsl f,i ffi,Sh ixúOdkh" 05
mod¾:fha fjka • ffi,Sh ixúOdkh fmda I Kh" Ya j ikh" ixfõ§;dj" nys i a i % djh"
lr oelaùu i|yd • fmdaIKh p,kh" m%ckkh" j¾Okh iy úlikh úia;r
iÔj mod¾:fha • Yajikh lrhs'
,dCIKsl Wmfhda. • ixfõ§;dj • iÔj iy wÔù mod¾: j¾. lsÍu i|yd idCIs
lr .kshs' • nysiai%djh w.hhs'
• p,kh • ish¨ iÔj mod¾:fha ffcj wdldr f,i w.h
• m%ckkh lrhs'
• j¾Okh iy úlikh • iuyr Ôj iajrEm" Ôùka fyda wÔj jia;= fyda
f,i fjka lr y÷kd .ekSug wmyiq nj ms<. s kshs'
1'4 iq ÿ iq l% u fhdod • ffcj f,dalh • j¾.SlrKfhys jeo.;alu úia;r lrhs' 12
.ksñka Ôùka j¾. • j¾.SlrKh • j¾.SlrKfha iajdNdúl iy lD;%su j¾.SlrK l%u
lrhs' • iajdNdúl j¾.SlrKh we;s nj m%ldY lrhs'
• wêrdcOdks ^ye¢kaùu • wdlshd" nelaàßhd iy hQleßhd wêrdcOdks f,i
muKs& i|yka lrhs'
• rdcOdks • úfYaI ,CIK wkqj m%Odk Ôù ldKav f,i
• fm%dáiagd nela àßhd" fm% dáia gd" *ka . hs " ma , dka fÜ iy
• *ka.hs weksud,shd f,i Ôùka j¾.SlrKh lrhs'
• ma,dkafÜ • wdfõKs l ,la I K Ndú; lr ta l îcm;% S yd
• weksud,shd oaúìcm;%S Ydl y÷kd .kshs'
• ma,kaafÜ • wmqIam Ydl îc ksmojk yd îc fkdksmojk
• wmqIam Ydl Ydl f,i' WodyrK iys; j j¾.SlrKh lrhs'
• îc ksmojk Ydl • wmDIaGjxYSka is,kagf¾gd" wfk,svd"
• îc fkdksmojk fud¨iald" wdf;%dfmdvd yd tlsfkdfv¾ugd
Ydl f,i j¾.SlrKh lrhs'
• imqIam Ydl • mDIaGjxYSka msiaflaia" wïmsìhd" frmaá,shd" wdfõiaa
• talîc m;S% Ydl yd uud,shd f,i j¾.SlrKh lrhs'
• oaúîcm;%S Ydl • oa ú mo kdulrKh fhdod .ks ñ ka Ôùka f.a
úoHd;aul kdu ,shhs'
ksmK
q ;dj ksmqK;d uÜgu ikaOdrh bf.kqï m, ld,Éfþo
• i;=ka
• wmDIaGjxYS
• iS,kagf¾gd
• wfk,svd
• fud¨iald
• wdf;%dfmdvd
• tlsfkdfv¾ugd
11
• mDIaGjxYS
• msiaflaia
• wïmsìhd
• frmaá,shd
• wdfõia
• uud,shd
• kdulrKh
ksmK
q ;dj ksmqK;d uÜgu ikaOdrh bf.kqï m, ld,Éfþo
1'5 Ôjfha wLKav;dj • Ôjfha wLKav;dj - m%ckkh • iqÿiq ksoiqka fhdod .ksñka ,sx.sl iy w,sx.sl 10
mj;ajd .ekSu • m%ckkh m%ckkfha fjkialï olajhs'
i|yd m%ckkfha • ,sx.sl iy w,sx.sl m%ckkh • Ydlj, j¾Ol m%ckkh wdod¾Ykh lsÍu i|yd
odhl;ajh • Ydlj, m%ckkh ir, ls%hdldrlï isÿ lrhs'
úu¾Ykh lrhs' • j¾Ol m%pdrKh • mgl frdamKfha moku meyeÈ,s lrhs'
• idïm%odhsl l%u • Ydlj, ,sx.sl m%ckkh meyeÈ,s lrhs'
• mgl frdamKh • M, yd îcj, wkqj¾;k biau;= lrñka tajd
• Ydlj, ,sx.sl m%ckkh jHdma; jk l%u y÷kd .kshs'
• îc ksmoùu • Ydl iïm;a ;sridr mßyrKh lsÍfï ixl,amh
• M, yd îc jHdma;sh ms<s.kshs'
• udkj m%ckkh • ixfiapk l%shdj,sh iy wêfrdamK l%shdj,sh
• m%ckk l%shdj,sh úia;r lrhs'
• fyda¾fudak md,kh • udkj m% c kkfhys ,d wd¾;j pl% f hys
• ,sx.sl j iïfm%aIKh jk jeo.;alu myohs'
frda. • ,sx.sl j iïfm%aIKh jk frda. úia;r lrhs'
• ,s x.sl p¾hd iïnkaOfhka j.lS fuka hq ;=
mqrjeishl= f,i lghq;= lrhs'
ksmK
q ;dj ksmqK;d uÜgu ikaOdrh bf.kqï m, ld,Éfþo
• ffcj f,dalfha mj;akd iq,N wdfõKsl
1'6 Ôùka f.a • Ôjfha wLKav;dj II - m%fõKs 11
úoHdj ,CIK fmkaùug ksoiqka /ia lr bÈßm;a
wdfõKsl
,CIKj, rgd • ffcj f,da l fha mj;a kd lrhs'
wkafõIKh lrhs' wdfõKsl úúO;d • wdfõKsl rgd wkafõIKh i|yd mn¿
• f.%.¾ fukav,a f.a mÍCIK mÍlaIKh isÿ lrhs'
• fukav,a f.a rgd Ndú;h • m%;súreoaO ,CIK hq.,la fhdod .ksñka
• m%fõKs úoHdfõ uQ,sl wdfõKsh iïnkaO fukav,a f.a mÍCIK
ixl,am meyeÈ,s lrhs'
• j¾Kfoay
• j¾Kfoay" ,sx. j¾Kfoay" ffoysl j¾Kfoay"
• ,sx. j¾Kfoay
• ffoysl j¾Kfoay cdkh" cdk m%ldYkh iy m%;snoaO cdk
• cdkh meyeÈ,s lrhs'
• cdk m%ldYkh • ysfud*s,shdj" j¾KwkaO;dj" ;e,iSñhdj iy
• m%;snoaO cdk we,s nj jeks m%fõKs wdndO meyeÈ,s lsÍu
• udkj wdfõKsh i|yd m%;snoaOcdk ixl,amh ms<sn| wjfndaOh
• ,sx. ks¾Kh úoyd olajhs'
• m%fõKs wdndO • wdydr" lDIsld¾ñl ffjoH yd ld¾ñl
• cdk bxðfkare úoHdj
fCIa;%j, cdk ;dCIKh fhdod .ekSug we;s
• wdydr lDIsld¾ñl"
yelshdj ksoiqka olajñka úia;r lrhs'
ld¾ñl iy ffjoH
fCIa;%j, cdk • zmkÜ fldgqjZ f.dvkxjhs'
;dCIKfha Ndú; • úoHd;aul l%uh M,odhs f,i Ndú; lrk ,o
wjia:djlg ksoiqkla jYfhka fukav,a f.a
mÍCIK l%shdj,sh w.h lrhs'
• f,a kEhska w;r újdy isÿ fkd lsÍfï
jeo.;alu ms<s.kshs'
• úúO fCIa;%j, cdk ;dCIKh fhdod .kakd
wdldrh meyeÈ,s lrhs'
ksmK
q ;dj ksmqK;d uÜgu ikaOdrh bf.kqï m, ld,Éfþo
2 - Ôú;fha 2'1 mod¾:j, jHqyh • mrudKqfõ .%y wdlD;sh • mrudKqj, .%y wdlD;sh úia;r lrhs' 12
.=Kd;aul ms<sn| úoHd;aul • bf,lafg%dak úkHdih ^mrudKql • bf,lafg%dak mj;skafka Yla;s uÜgïj, nj;a"
nj jeäÈhqKq fidhd .ekSï l%udxlh 1 isg 20 olajd muKs'& tla tla Yla;s uÜgfï meje;sh meje;sh yels
lsÍu i|yd wkafõIKh lrhs' • kQ;k wdj¾;s;d j.=j Wmßu bf,lafgdak ixLHdjla we;s nj;a" ms<.
s ksh's
mod¾:" • wdj¾; iy ldKav • Yla;s uÜgïj, bf,lafg%dk a ieleiau m%ldY lrkq
mod¾:j, • iuia:dksl
,nk wdldrhla f,i bf,lafg%dak úkHdih
.=K iy • wdj¾;s;d j.=fjys wdj¾;hla
úia;r lrhs'
tajdfha Tiafia bÈßhg iy ldKavhla
wka;¾ Tiafia my<g oelsh yels rgd • wdj¾;s;d j.=fõ m<uq jk uQ,øjH úiafiys
iïnkaO;d • m<uq jk whkSlrK Yla;sh bf,lafg%dak úkHdih ,shd olajhs'
wkafõIKh • úoHq;a-RK;dj • bf,lafg%dak úkHdih mokï lr .ksñka m<uq
lrhs' • f,day jk uQ,øjH 20 we;=<;a lrñka wdj¾;s;d j.=j
• fidaähï iy ue.akSishï f.dvk.hs'
• wf,day • ldKavh iy wdj¾;h hk mo úia;r lrhs'
• ldnka" i,a*¾ iy khsÜrcka • wdj¾;s ;d j.=fjys uQ , øjHhl ms ys àu;a " tys
• f,daydf,day bf,lafg%dka úkHdih;a w;r iïnkaO;dj biau;=
• is,slka iy fndafrdaka lr fmkajhs'
• Tlaihsvj, wdï,sl" Ndiañl • iuia:dkslh w¾: olajhs'
iy WNh.=KS yeisÍï
• uQ,øjHhl iuia:dksl iïu; wxlkfhkaa olajhs'
• ridhksl iQ;%
• uQ,øjH ms<sn| wOHkh i|yd tajdfha j¾.SlrKh
• ixhqc;dj
bjy,a jk nj ms<s.kshs'
• m<uq jk whkSlrK Yla;sh úia;r lrhs'
• úoHq;a RK;dj úia;r lrhs'
• wdj¾;hla Tiafia;a bÈßhg;a" ldKavhla Tiafia
my<g;a " uQ,øjHj, m<uqjk whkSlrK Yla;sh
yd úoHq;a-RK;dj fjkia jk rgd y÷kd .kshs'
ksmK
q ;dj ksmqK;d uÜgu ikaOdrh bf.kqï m, ld,Éfþo
• wdj¾;hla Tiafia bÈßhg;a" ldKavhla Tiafia
my<g;a uQ,øjHj, m<uq jk whkSlrK
Yla;sh yd úoHq;a-RK;dj rgdjlg wkqj
úp,kh jk nj ms<s.kshs'
• ksoiqka jYfhka § we;s f,day" wf,day iy
f,daydf,dayj, .=K fidhd n,hs'
• wdj¾;s;d j.=fõ f; jk wdj¾;fha we;s
uQ,øjHj, Tlaihsv fmkajk wdï,sl"
Ndiañl iy WNh.=KS yeisÍï m%ldY lrhs'
• uQ,øjHhl ixhqc;dj meyeÈ,s lrhs'
• uQ,øjH" wdj¾;s;d j.=fõ msysá ia:dk
ie,els,a,g .ksñka m<uq jk uQ,øjH
úiafiys ixhqc;dj ks¾Kh lrhs'
• ixhqc;dj weiqfrka ixfhda.j, ridhksl iQ;%
f.dvk`.hs'
2'2 uQ,øjH iy ixfhda. • mrudKql ialkaO tallh • mrudKql ialkaO tallh w¾: olajhs'
m% u dKkh ls Í ug • idfmaCI mrudKql ialkaOh • idfmaCI mrudKql ialkaOh w¾: olajhs' 12
ujq,h fhdod .kshs' • idfmaCI wKql ialkaOh • fok ,o mrudKqjl idfmaCI mrudKql ialkaOh
• wej.âfrda ksh;h .Kkh lrhs'
• idfmaCI wKql ialkaOh w¾: olajhs'
• ujq,h
• fok ,o wKqjl idfmaCI wKql ialkaOh .Kkh
• ujq,sl ialkaOh
lrhs'
• ixfhda.j, ix>gl f,i mj;sk uQ,øjHj,
idfmaCI mrudKql ialkaO Ndú; lrñka tu
ixfhda.j, idfmaCI wKql ialkaO .Kkh lrhs'
• wej.dâfrda ksh;h w¾: olajhs'
• øjH m% u dKkh ls Í fï ta l lh f,i ujq , h
y÷kajhs'
ksmK
q ;dj ksmqK;d uÜgu ikaOdrh bf.kqï m, ld,Éfþo
• ujq,h w¾: olajhs'
• ialkaOh" øjH m%udKh iy ujq,sl ialkaOh w;r
iïnkaO;d mokï lr .ksñka .Kkh lsÍïj,
fhfohs'
• ujq , s l ia lka O hg tal l we;s uq ;a " idfmaC I
mrudKq l ia l ka O hg iy idfma C I wKq l
ialkaOhg tall fkdue;s nj ms<s.kshs'
2'4 ridhksl úm¾hdi • ridhksl úm¾hdi • ridhksl úm¾hdi yd fN!;sl úm¾hdi fjka 13
iqÿiq mßÈ fhdojñka • ridhksl m%;sl%shd j¾. lr olajhs'
Ôú; wjYH;d imqrd • ixfhdack • úúO ridhksl m%;sl%shd wdo¾Ykh lsÍfï ir,
.kshs' • úfhdack l%shdldrlïj, kshef<hs'
• tal úia:dmk • ksoiqka iys; j m%;sl%shd j¾. m%ldY lrhs'
• oaú;aj úia:dmk • tla tla m%;sl%shd j¾.h hgf;a" fok ,o
• ridhksl iólrK m%;sl%shd j¾. lr olajhs'
• jd;h" c,h iy ;kql wï, • fidaÈis l%uh Ndú; lr ;=,s; ridhksl
iu. f,dayj, m%;sl%sh;dj iólrK ,shd olajhs'
• il%sh;d fY%aKsh • ikaksfõok wdldrhla f,i ridhksl ixfla;"
• hlv ksiaidrKh iQ;% yd iólrKj, jeo.;alu w.hhs'
• rka ksiaidrKh • jd;h" c,h iy ;kql wï, iu`. fok ,o
f,dayj, m%;sl%shd wdo¾Ykh lsÍug ir,
ls%hdldrlï isÿ lrhs'
ksmK
q ;dj ksmqK;d uÜgu ikaOdrh bf.kqï m, ld,Éfþo
• jdhqj, fN!;sl .=K" Ndú;" • fok ,o f,dayj, m%;sl%shd ii|ñka tajd i|yd
úoHd.dr ms<sfh, lsÍï iy il%sh;d fY%aKsh f.dv k.hs'
jdhq i|yd mÍCId • f,dayj, m%;l s h %s ;dj u; mokï j ils%h;d fYaK % h
s
• yhsârcka f.dv k`.d we;s nj m%ldY lrhs'
• Tlaiscka • úia:dmk m%;sl%shd bjy,a lr .ksñka § we;s
• ldnkavfhdlaihsâ f,dayj,g il%sh;d fY%aKsfha ysñ jk ia:dkh
;SrKh lrhs'
• il%sh;d fY%aKsfhka ,nd .; yels m%fhdack m%ldY
lrhs'
• f,dayhl m%;sl%sh;dj iy il%sh;d fYa%Ksfha th
msysgk ia:dkh w;r iïnkaO;djla we;s nj
ms<s.kshs'
• f,dayhla ksiaidrKh lrkq ,nk l%uh iu.
il% s h ;d fY% a Ks f ha f,da yh ms ys gk ia : dkfha
mj;akd iïnkaOh myohs'
• Odrd W!Iaulh Ndú; lr TlaisyrK l%uh fhdod
.ksñka" hlv ksiaidrKh lrk wdldrh úia;r
lrhs'
• ysughsÜ fhdod .ksñka hlv ksiaidrKh lsÍfï
§ isÿ jk m%;sl%shd ,shd
• rka f,da yhg il%s h ;d fY% a Ks fha ys ñ ù we;s
ia:dkh;a" th ksiaidrKh lsÍfï l%ufõoh;a"
w;r iïnkaO;dj fmkajhs'
• il%sh;d fY%aKf s ha msysàu mokï lr .ksñka fokq
,nk f,dayhla ksii a drKh lsÍu i|yd l%ufõohla
fhdackd lrhs'
ksmqK;d uÜgu ikaOdrh bf.kqï m, ld,Éfþo
2'5 tÈfkod Ôú;hg • m%;sl%shd YS>%;d • idfmaCI j fõ.fhka iy fifuka isÿ jk m%;sl%shd i|yd 05
wjYH mßÈ m%;sl%shd • m%;sl%shd YS>%;dj i|yd n,mdk idOl tÈfkod Ôú;fhka ksoiqka bÈßm;a lrhs'
YS>;
% d md,kh i|yd • mDIaÁh j¾.M,h$fN!;sl • m%;sl%shd YS>%;dj w¾:l:kh lrhs'
mshjr .kshs' iajNdjh • m%;sl%shd YS>%;dj i|yd n,mdk idOl m%ldY lrhs'
• WIaK;ajh
• m%;sl%shd YS>%;dj flfrys n,mdk idOl wdo¾Ykh lsÍu
• idkaøKh $mSvkh
• W;afm%r a l i|yd ir, l%shdldrlï fufyhjhs'
• m%;sl%shd YS>%;dj flfrys fok ,o idOlhla n,mdk
wdldrh meyeÈ,s lrhs'
• wjYH mßÈ m%;sl%shd YS>%;dj md,kh l< yels nj ms<s.kshs'
ksmK
q ;dj ksmqK;d uÜgu ikaOdrh bf.kqï m, ld,Éfþo
3'2 n,hl wdprK • n,h iy tys wdprK • n,hl wdprK fmkakqï lsÍug ir, 09
úia;r lsÍu i|yd • ksõgkaf.a p,s;h ms<sn| kshu l%shdldrlïj, fhfohs'
p,s;h ms<sn| • p,s;h ms<sn| ksõgkaf.a • p,s;h ms<sn| ksõgkaf.a kshu m%ldY lrhs'
ksõgka f.a kshu m<uq jk kshuh • p,s;h ms<sn| ksõgkaf.a m<uq jk kshuh
fhdod .kshs' • p,s;h ms<ns | ksõgka f.a fo fhdod .ksñka n,h hk ixl,amh úia;r lrhs'
jk kshuh • my; iïnkaO;d mÍCIKd;aul j fmkajhs'
• p,s;h ms<n
s | ksõgka f.a f; m ksh; úg a F
jk kshuh
1
• .uH;dj F ksh; úg a "
m
• ksõgkaf.a fo jk kshuh F= ma wdldrfhka
m%ldY lrhs'
• n,fhys SI tallh ks¾jpkh lrhs'
ksmK
q ;dj ksmqK;d uÜgu ikaOdrh bf.kqï m, ld,Éfþo
3'5 n,hl N%uK • n,hl N%uK wdprKh • n,hl N%uK wdprKh wdo¾Ykh lsÍug ir, 05
wdprKfha n,mEu • n,hl >Q¾Kh l%shdldrlï fufyhjhs'
.Kkh iy • n, hq.auhl >Q¾Kh • n, >Q¾Kh flfrys n,mdk idOl úia;r lrhs'
ksudkh lrhs' • ls i s h ï ,CIHhla jgd n,hl >Q ¾ Kh hkq
n,fha;a" tu ,CIHfha isg tu n,fha l%shd
f¾Ldjg we;s ,ïn ÿf¾;a" .=Ks;h f,i m%ldY
lrhs'
• n, >Q¾Kfha tallh N m f,i m%ldY lrhs'
• n,hl >Q¾Kfha N%uK M,h jdudj¾; fyda
oCIsKdj¾; f,i oelaúh yels nj m%ldY lrhs'
• n, hq.auhl >Q¾Kh meyeÈ,s lrhs'
ksmK
q ;dj ksmqK;d uÜgu ikaOdrh bf.kqï m, ld,Éfþo
3'7 .s , S u " bms , S u iy • mSvkh iy tys n,mEï • jdhq iy øj u.ska we;s flfrk mSvkh wdo¾Ykh 08
mSvk iïfm%aIKh • øjiaÓ;sl mSvkh i|yd ir, WmlrK idohs'
iïnka O l% s h dj,s • øjiaÓ;sl mSvkh flfrys • øj lf|a isria Wi ^h&" øjfha >k;ajh ^ρ& iy
wkdjrKh lr n,mdk idOl .=re;ajc ;ajrKh ^g& hk mo weiqßka" øjiaÓ;sl
.ekSug øjiaÓ;sfha • øjiaÓ;sl mSvkh i|yd mSvkh ^p& m%ldY lrhs'
uQ,O¾u iy kshu m%ldYkh • p = hρg hk m%ldYkh fhdod .ksñka øjhla u.ska
Ndú; lrhs' p = hρg we;s flfrk mSvkh .Kkh lrhs'
• jdhqf.da,Sh mSvkh • øjhla u.ska we;s flfrk mSvkh m,odhs f,i
• jdhqf.da,Sh mSvkh uekSu fhdod .efkk j¾;udk wjia:d i|yd ksoiqka
• .s,Su iy bms,Su bÈßm;a lrhs'
• Wvql=re f;rmqu • mSvk iïfm%aIKh fmkaùug ir, ls%hdldrlula
• wdlsñäia uQ,O¾uh fufyhjhs'
• øjudkh • jev myiq lr .ekSug mSvkfha we;s jeo.;alu
ms<s.kshs'
• kùk ;dCIKfha § mSvk iïfm%aIKh w;sYh
m%fhdackj;a jk nj ms<s.kshs'
• riÈh jdhqmSvkudkh iy ks¾øj jdhq mSvkudkh
fhdod .ksñka jdhqf.da,Sh mSvkh ueksh yels
nj m%ldY lrhs'
• Wkak;dxYh wkqj jdhqf.da,h S mSvkh fjkia jk
nj m%ldY lrhs'
• ks¾øj jdhq mSvkudkh fhdod .ksñka jdhqf.da,Sh
mSvkfha mdGdxl .kshs'
• øjhla u`.ska jia;=jla u; we;s flfrk Wvql=re
f;rmqu flfrys n,mdk idOl wdo¾Ykh lsÍug
ir, l%shdldrlï fufyhjhs'
• ir, l% s h dldrlula fufyhjñka wdls ñ äia
uQ,O¾uh wdo¾Ykh lrhs' ^.Kkh lsÍï wfmaCId
fkd flf¾'&
ksmK
q ;dj ksmqK;d uÜgu ikaOdrh bf.kqï m, ld,Éfþo
3'8 hdka;%sl Yla;sh iy • ld¾hh" Yla;sh iy cjh • n,hla u.sk a lrk ,o ld¾hh" tu n,fha 05
hdka;%sl l%shdj,s • hdka;%sl Yla;sh úYd,;ajfha;a" tys ÈYdj Tiafia úia:dmkfha;a"
iïnkaO cjh • pd,l Yla;sh .=Ks;h f,i olajhs'
m%udKkh lrhs' EK = 1/2 mv2 • pd,l Yla ; s f ha iy úNj Yla ; s f ha Ndú;
wdo¾Ykh lsÍug ir, Wml%u iïmdokh lrhs'
• úNj Yla;sh • pd,l Yla;sh iy úNj Yla;sh" hdka;%sl Yla;sfha
• .=re;ajdl¾IK úNj m%fNao foll f,i meyeÈ,s lrhs'
Yla;sh EP = mgh • pd,l Yla;sh i|yd EK = 1/2 mv2 hk m%ldYkh
• m%;Hdia: úNj Yla;sh imhhs'
• cjh • úNj Y=kH uÜgulg idfmalaI j .=re;ajdl¾IK
úNj Yla;hs i|yd EP = mgh hk m%ldYkh imhhs'
• ld¾hh" pd,l Yla;sh iy .=re;ajdl¾IK úNj
Yla;sh iïnkaO .Kkh lsÍïj, fhfohs'
• udkj Yla ;s wjYH;d i|yd pd,l Yla ;s h "
.=re;ajdl¾IK úNj Yla;sh iy m%;Hdia: úNj
Yla;sh Ndú; l< yels nj ms<s.kshs'
• ld¾hh lsÍu i|yd Yla;sh wjYH nj ms<s.kshs'
ksmK
q ;dj ksmqK;d uÜgu ikaOdrh bf.kqï m, ld,Éfþo
• cjh hkq ld¾h lsÍfï YS>%;dj nj m%ldY lrhs'
^lrk ,o ld¾hh$.; jQ ld,h&
• cjh .Kkh lrhs'
3'9 ir, mßm:j, • Odrd úoHq;h • iaÓ;s úoHq;h iy Odrd úoHq;h w;r fjki 10
l%shdldrs;ajh • úoHq;a Odrdj wdo¾Ykh lsÍug ir, l%shdldrlï fufyhjhs'
wjfndaO lr • bf,lafg%dak m%jdyh iy • bf,lafg%dak m%jdyfha ÈYdj iïnkaO lr .ksñka
.ekSug iy iïu; Odrdj iïu; Odrdfõ ÈYdj y÷kajd fohs'
md,kh lsÍug • Odrdfjys tallh • úNj wka;rhla fh¥ úg mßm:hl Odrdjla .,d
Odrd úoHq;fha • Odrdj uekSu i|yd weógrh hk nj ms<s.kshs'
Ndú;h
uQ,sl kHdh iy • mßm:hlg úNj wka;rhla imhd §u i|yd úoHq;a
• úNj wka;rh
uQ,O¾u • úNj wka;rfhys tallh m%Njh fhdod .efkk nj úia;r lrhs'
Ndú; lrhs' • úNj wka;rh uekSu i|yd • úoHq;a m%Njhla ;=<ska Odrdjla fkd .,k úg
fjda,aÜógrh Ndú;h tys w.% w;r úNj wka;rh" ú' .d' n' f,i
• úoHq;a m%Njh iy úoHq;a .dul y÷kajhs'
n,h ^ú'.d'n& • úoHq;a Odrdfõ .,d hEug ndOlhla jYfhka l%h
s d
• m%;sfrdaOh iy m%;sfrdaOl lrk idOlhla f,i m%;sfrdaOh y÷kajhs'
• m%;sfrdaOfhys tallh • ikakdhlhl m%;sfrdaOh i|yd n,mdk idOl
• m%;sfrdaOh flfrys n,mdk fmkaùug ir, l%shdldrlï fufyhjhs' ^È.
idOl yrialv j¾.M,h iy m%;sfrdaOl;dj&
• ikakdhlfha È.
• ikakdhlfha yrialv • Odrdjla .,d hk ikakdhlhl V iy I w;r
j¾.M,h iïnka O ;dj fmka ù ug ir, mÍCIKhla
• øjHfha m%;sfrdaOl;dj fufyhjhs'
• m%;sfrdaOl j¾K fla; l%uh • úNj wka;rh iu. Odrdfõ fjkia ùu m%ia;dßl
• ´ïf.a kshuh j ksrEmKh lrhs'
• m%;sfrdaOl ixhqla;h • V α I jk nj m%ia;drh u.ska ,nd .kS'
• fYa%Ks.; iïnkaOfha §
• ´ïf.a kshuh bÈßm;a lr th V = I R wdldrfhka
iul m%;sfrdaOh
• iudka;r.; iïnkaOfha § m% l dY lrhs ' fuys R hka k ika k dhlfha
iul m%;sfrdaOh m%;sfrdaOh nj m%ldY lrhs'
ksmK
q ;dj ksmqK;d uÜgu ikaOdrh bf.kqï m, ld,Éfþo