UPz

Ligjerata 2 - Ligjet e qarqeve elektrike

Paisjet Elektronike
Ligjerues: Besim Limani
1

Ligjet e qarqeve elektrike -Hyrje

Nje qarke apo rrjete elektrike konsiston ne nje numer te elementeve te qarkut te nderlidhura ne mes veti. Nje qarke ne pergjithesi permbane se paku nje burim tensioni apo rryme. Rregullimi i elementeve rezulton n nj seri t re t kufizuar n mes t rrymave dhe tensione. Kto kufizime t reja dhe ekuacionet e tyre prkatse, qe shtohen n raportin (e marrdhnieve) ne mes tensionit dhe rrymes te elementeve individuale, ofrojn zgjidhjen e rrjetit.
2

Ligjet e qarqeve elektrike -Hyrje

Qllimi themelor i prcaktuar i elementeve individuale, q i lidh ato n nj rrjet, dhe zgjidhjen e ekuacioneve sht t analizoj punn e pajisjeve t tilla elektrike si motoret, gjeneratoret, transformatoret, dhe nje mori e pajisjeve elektronike Zgjidhjet prgjithsisht u prgjigjen pyetjeve t nevojshme pr funksionimin e pajisjes nne kushtet e aplikuara nga nj burim i energjis

Ligji i Kirkofit per Tension

Per cdo shtege te mbyllur ne nje rrjete, ligji i Kirkofit per tension (KVL) thote se shuma algjebrike e te gjitha tensioneve eshte e = me zero. Pra Vi=0 Disa nga tensionet do te jene burime, ndersa disa te tjera do te rezultojne nga rrymat e elementeve pasive te cilat e formojne nje tension te vetin, te cilit nganjeher i referohemi si nje renie te tension voltage drop . Ligji aplikohet njesoj edhe per burimet konstante, DC, burimet e ndryshueshme ne funksion te kohes,v(t) dhe i(t). 4 Shembulli 3.1,fq.24

Ligji i Kirkofit per Rrymen

Lidhja e dy apo me shume elementeve te qarkut e formon nje lidhje qe quhet nyje. Kryqezimi ne mes dy elementeve quhet nyje e thjeshte dhe nuk ka ndarje t rezultateve aktuale. Kryqezimi i tri ose me shume elementeve quhet nyja kryesore, dhe ketu zen vende ndarja e rrymes.
Ligji i Kirkofit per rrymen thote se: shuma algjebrike e rrymave ne nje nyje eshte e =0 In=0; Shemb.3.2,fq25 Munde te themi edhe ndryshe, se shuma e rrymave qe hyjne ne nje nyje eshte e = shumen e rrymave qe dalin nga ajo nyje.
Baza pr ligjine e K. per Rr. sht ruajtja e ngarkeses elektrike
5

Lidhja e Elementeve te qarkut ne seri

Fig.3.3 fq,25. lidhja ne seri e elementeve pasive, neper te cilet kalon rryma e njejte. Tensionet e t gjitha elementeve jan V1, V2 dhe V3. shuma totale e tensioneve V eshte e te gjitha tensioneve individuale V= V1+V2+V3 Req - rezistenca ekuivalente shuma e te gjitha rezistencave ne qarke. Shembuj; 3.3; 3.4
6

Lidhja paralele e elementeve te qarkut

Per tri elemente te lidhura paralel fig, 3.4 fq 27. ligji i Kirkofit per rrymat i vlene principi i nyjes ku shuma e rrymave qe hyjne ne ate nyje eshte e = me shumen e rry. qe dalin nga ajo nyje.
Shembuj:

Ndarja e Tensionit

Nje grup i rezistoreve te lidhur ne seri fig 3-5- do ti referohemi si nje ndares i tensionit. Koncepti shtrihet prtej nje grupi te resistoreve te ilustruar ktu dhe vlen njlloj pr impedancat n seri V1=i R1 dhe V=i (R1+R2+R3) Vi = V (R1/R1+R2+R3)
8

Ndarja e Rrymes
Rregullimi paralel i rezistoreve duket si ne fig.3.6 .fq.28rezulton si ndares i rrymes. Raporti i deges se rrymes i1 me rrymen totale i e ilustron operacionin e ndanresit
IB + IC + ID = IA

i= V/R1+V/R2+V/R3+V/R4

Shemuj te zgjidhur

Shembuj-faqe 29.

10

Metoda e deges se rrymave

Ne metoden e degeve te rrymes- rryma sht caktuar pr do deg n nj rrjet aktiv . Ather ligji i Kirkofit per rrymat zbatohet n nyjet kryesore dhe tensione n mes t nyjeve ne menyre q t lidhen rrymat. Kjo prodhon nj grup t ekuacioneve t njkohshme t cilat mund t zgjidhen pr ti gjetur rrymat. Shembulli 4.1 fq-36

11

Metoda e rrymave te rrjetit

Fig. 4.2- fq 38.

12