2011

!"#$%&$'(((
30
Me d i a Ge s c h i e d e n i s : H C 2 3 1 9 9 0 - 2 0 0 0
Onderdeel studie Media & Cultuur aan de UvA
Copyright Dropbox Media&Cultuur
Made by Asefeh @ www.doublemindsproductions.com


HC 23 - 1990 - 2000
1
Mediageschiedenis
Hoorcollege 23
1990-2000
1-12-2010
Markus Stauff

!"
#$"%&'$(")*+"!),)"-".**!"
."
#$"%&'$(")*"
/$"%&'$(",*+"
"01(234&567$8/"$("/$"79$:$$;7$8/"&&("<$$;/$("
/$"%&'$(")*"
:$'4$(86:1;/868(6":&("=$'0$;8%07$/$(!
>"
#$"%&'$(")*"
:$'2($;;8(6":&("3$?7(9;9682?7$"183:8(/8(6$("
49<8$;3%$"
@&6$'"
A&4&693?78"
B"
#$"%&'$(")*"
/$"%&'$(",*+"
"CD'&"9E"F:&8;&<8;83GH"
/$"%&'$(")*"
CD'&"9E"@;$(3GH"IJ97("D;;82K!
L"
#$"%&'$(")*"
M3'1?311'":&("7$3"?9;;$6$"
"A$;$:828$"
4$/8&"$:$(32"
4$/8&;&(2?7&N"I2&3$;;8$3"O"E9'4&32K"
'$&;83G"AP"
#8683&;$"Q$/8&"
@R"O"S(3$'E&?$"
RG<$'2N&?$"
TGN$'3$U3"
V"
Medla Ceschledenls 2011 - PC 23: 1990 - 2000
1

DIA 3
Jaren 90
Nieuwe technologien bepalen het dagelijkse leven overal op aarde (mobiele telefonie, internet)
Continue veranderingen van het medialandschap en verveelvoudiging van media
Nieuw besef van de mondiale realiteit


DIA 4
Versnelling technologische uitvindingen .. GADGETS >>
Introductie sms op 06 >> dood van pager in groot gemeenschap
Tamagochi > wereldwijd succes
>> (media craze, onderwerp van veel discussie over invloed op kinderen)
3 knopjes huisdier verzorgen.. soort sleutelhanger .. hele dag aandacht aan besteden


DIA 5
Vanaf de jaren 90 werd het normaal dat er elk jaar een nieuw model ergens van uitkwam met nieuwe
functies waar je aan moest wennen..
Jaren 80 Nieuwe media en nieuwe gadgets gentroduceerd. (2 a 3 jaar succes)
Jaren 90 nieuwe media, elk jaar weer iets nieuws


DIA 6
Overzicht HC








HC 23 - 1990 - 2000
2
ue [aren 90: 1989 - 2001
7
ue [aren 90: [aarwlssellng 2000
mlllenlumbug
""#$$#%&!'!$&%&(!"%%&(!
)**+,--./!)**+!
.012/3+-1/-!2-)*.2-1!)01!4-/50!
06017-.5879-5/!)01!4-/50!:!4-/50!;015<=!
8
ue [aren 90: 8loLechnologleen
Ceneucs
- 1990-2000 Puman Cenome ro[ecL
- 1997 zoogdler - heL schaap dolly - gekloond

9
ue [aren 90: (Anu-)Cloballsme
1990 Mcuonald ln Moskou
wereldwl[de consumpueculLuur
World 1rade Crganlzauon (W1C)
8randlng

10
ue [aren 90: (Anu-)Cloballsme
' no Logo' (naoml kleln, 2000)
Anu- / Anders-Cloballsme
11
ue [aren 90:
doL.com bubble / lnLerneLzeepbel
su[gende relevanue van de aandelenmarkL
verwachungen door lnLerneLbedrl[ven
dlscussle: vlrLuele economle?
US NASDAQ stock index
12
Medla Ceschledenls 2011 - PC 23: 1990 - 2000
2





DIA 7
Jaren 80
Neoconservatisme
Jaren 90
Begin >> Val berlijnse muur 1989
Eind >> Aanslag WTC 2001


DIA 8
Jaar-/millenniumwisseling, heel symbolisch,, kunnen computers 00 aan??
Paniek toont afhankelijkheid van media .. Stel je voor dat je zonder computer zou moeten nu.. Bijna
onmogelijk.. waaaaaat zouden we moeten zonder dropbox en de facebook pagina omgggggg


DIA 9
Jaren 80; kunstmatige intelligentie
Jaren 90; niet alleen het denken, maar ook, kan het lichaam het aan ..
80 : Kunstmatige intelligentie <<>> Kunstmatige lichaam : 90
1990-2000: Human Genome Project, alle menselijke genen identificeren


DIA 10
Imago product belangrijker dan product zelf >> betekenis product belangrijk >> identiteit voor product
bedenken. Wereldwijde consumptiecultuur komt op .. zelfs een mac in Rusland!


DIA 11
'No Logo' (naomi klein, 2000)
Tegen wetten van wto >> Anti-/ Anders-Globalisme >> meest spraakmakende politieke organisatie


DIA 12
er was een verwachting dat internetbedrijf heel lucratief zouden worden in de toekomst
>> dus productie niet door materie, maar door speculatie op internet
Zeepbel spatte uiteen, en vele gingen failliet.. Overeind bleven amazone en yahoo, maar ook deze
hadden eerst jaren verlies
HC 23 - 1990 - 2000
3
49(/8&;$"=$'0$;8%07$/$("-"4$/8&"$:$(32"
!),)":&;":&("/$"X$';8%(2$"411'"
!>"
49(/8&;$"=$'0$;8%07$/$("-"4$/8&"$:$(32"
!))W+"#99/"`&/G"#8&(&"
$4959($;$"<&(/"/99'"3$;$:828$"
!B"
49(/8&;$"=$'0$;8%07$/$("-"4$/8&"$:$(32"
!)),+"R;8(39("O"`$=8(20G"2?7&(/&&;"
!L"
49(/8&;$"=$'0$;8%07$/$("-"4$/8&"$:$(32"
.**!+"F&(2;&6$("]AR"O"@$(3&69("
!V"
49(/8&;$"=$'0$;8%07$/$("-"4$/8&;&(/2?7&N"
M&3$;;8$3"
!))B+"6;9<&;"N92859(8(6"2G23$4"
!W"
49(/8&;$"=$'0$;8%07$/$("-"4$/8&;&(/2?7&N"
>?**@;+51@=>!)01!=0@-..5-@-1!
!,"
Medla Ceschledenls 2011 - PC 23: 1990 - 2000
3




DIA 13
1989 val van Berlijnse muur
>> Ongepland, toch waren veel media er op tijd bij


DIA 14
1997: Dood Lady Diana
>> Ontkomen aan paparazzi. Publieke rouwperiode >> Emotionele band door televisie
Media laten niet alleen een deel van realiteit zien, ze zijn er een onderdeel val. Je kunt een emotionele
band hebben met iemand alleen omdat je diegene kent van tv.


DIA 15
1998: Clinton / Lewinsky schandaal
>> Bekentenissen opgenomen op video voor intern gebruik, maar uitgelekt naar media
>> Priv/publiek kon door video niet gescheiden blijven


DIA 16
2001 aanslagen Twin Towers en Pentagon
>> mondiaal werd pijn verwerkt


DIA 17
In de jaren 90 werden satellieten deel van de infrastructuur. De communicatie werd wereldwijd in plaats
van nationaal.
1994: Global positioning system (GPS) overal continue navigatie
>> Maar versleuteld voor gewone volk, zodat Amerikaanse leger voordeel heeft, ten tijde van oorlog of
dergelijk


DIA 18
Footprint >> deel dat satelliet signaal kan ontvangen, niet gebonden aan landen, maar gebied dat
signaal kan opvangen





DIA 19
Doordat je toegang hebt tot media van andere landen, veranderd media gebruik ..
Zo kan een turk in nl, turkse tv uit turkije zien..
HC 23 - 1990 - 2000
4
49(/8&;$"=$'0$;8%07$/$("-"4$/8&;&(/2?7&N"
(&59(&&;"4$/8&"<$;$8/"=9'/3"6$'$;&5:$$'/"
4$/8&6$<'180":&("486'&(3$("$(":&("/8&2N9'&"
?1;31'$(""
3'&(2(&59(&;"<'9&/?&23$'2"
"$c6c"F;"J&\$$'&""!
!)"
49(/8&;$"=$'0$;8%07$/$("-"4$/8&;&(/2?7&N"
9N09423":&("HE9'4&3"3$;$:8289(H"
2%&<;99(":99'"N'96'&44&H2"=9'/3"8(3$'(&59(&&;"
:$'09?73"
<:c"H]79"=&(32"39"<$"&"Q8;;89(&8'$dH"
=9'/3"&&("(&59(&;$"9423&(/867$/$("&&(6$N&23""
.*"
49(/8&;$"=$'0$;8%07$/$("-"N'96'&44&H2"
'$&;83$83"9N"AP"
H6$=9($"4$(2$(H"
8(5$4$"$495$2"
'$&;83$83":$'&(/$'$("
"
<:c+"
=5@<*4!
@0.7!=9*A!
+-0.5@B!CD!
.!"
49(/8&;$"=$'0$;8%07$/$("-"N'96'&44&H2"
=5@<*4!
.."
49(/8&;$"=$'0$;8%07$/$("-"N'96'&44&H2"
C0.7=9*A!
N'8:e"$':&'8(6$("8("N;&&32":&("9N8(8$2"
@9-+0;5-!51!;.00@=!)01!;*.5E-7!
!
.>"
49(/8&;$"=$'0$;8%07$/$("-"N'96'&44&H2"
<*1?+*1@0E*10.!@0.7>!:!>C+0=9!CD>!
F-++B!G;+512-+!
!
.B"
Medla Ceschledenls 2011 - PC 23: 1990 - 2000
4
& De Iraniers hebben PMC.. yeah baby.. :-P


DIA 20
Format >> concept/sjabloon voor programma internationaal verkocht wordt en aangepast aan nationale
omstandigheden, kleur/layout en dergelijke moeten gelijk blijven voor de herkenbaarheid..
over de hele wereld kijken we naar zelfde programmas, maar niet helemaal gelijk, want ze worden
aangepast aan nationale eisen..


DIA 21
Jaren 80 televisie wordt visueel interessant + nieuwe ontwikkeling in jaren 90
Gewone mensen, intieme emoties en veranderde realiteit komen in beeld


DIA 22
Sitcom (werd realistischer) hierboven Rosanna


DIA 23
Jaren 90 >> Talkshow niet meer praatprogramma/celebrities. Gewone mensen komen in beeld, minder
politiek meer therapie ( Oprah Winfrey Show )


DIA 24
jERRY jERRY jERRY jERRU jERRY jERRY


HC 23 - 1990 - 2000
5
mondlale werkell[kheden - programma's
+-0.5@B!CD!
Candld Camera ([aren 40)
Amerlca's MosL WanLed (lCx 1988-2008)
1he 8eal World (M1v 1992-)
8lg 8roLher (veronlca 1999-)
.
blogglng
23
dlglLale werkell[kheden
geschledenls van heL lnLerneL
hup://www.vlmeo.com/2696386
(Mellh 8llgll)
26
ue compuLer als medlum
voorwaarden voor de culLurele vorm 'personal
compuLer'
MlnlaLurlserlng / lndlvlduallserlng
1oegankell[kheld / lnLerface
uenkbeelden over lndlvldueel compuLergebrulk
27
ue compuLer als medlum 2 - uomesucaue
1981: l8M-C
- lnLel 8088 processor
- Mlcroso besLurlngssysLeem
- sLandaard: l8M-C compaubele
- opkomsL van soware
28
ue compuLer als medlum 2 - uomesucaue
ALarl / Commodore
1982: Commodore 64
verkochL ln gewone warenhulzen
29
ue compuLer als medlum 2 - uomesucaue
sLandaardlserlng/slmpllcaue van de lnLerface
LoL eln [aren 70:
LoeLsenboord / command-llne-lnLerface
30
Medla Ceschledenls 2011 - PC 23: 1990 - 2000
5

DIA 25
programmas waarin tv gewone mensen observeerd maar ook veranderd
BB / Real world kunstmatige wereld gecreerd waarin mensen hun problemen in het publieke ruimte
bespreken.. Gaat over in bloggen op internet later ..


DIA 27
1. Computer voor iedereen
2. Zo makkelijk dat iedereen het begrijpt
3. Wat kun je ermee behalve administratie dingen


DIA 28
IBM-PC wordt standaard voor later individueel computergebruik >>
Gebruikers kunnen zelf software toepassen >> een van eerste systeem met microsoft besturing


DIA 29
Atari / Commodore meest populaire computer gebruik als game consoler, maar nog veel meer ---
Commodore 64
>> eerste computer die in gewone warenhuizen werd verkocht in plaats van speciaalzaken.


DIA 30
De interface toegankelijker en dus bruikbaar voor een breder publiek en maakte individueel gebruik
mogelijk


HC 23 - 1990 - 2000
6
ue compuLer als medlum 2 - uomesucaue
sLandaardlserlng/slmpllcaue van de lnLerface
vroege experlmenLen
Douglas Engelbart ,1963
X-Y Position Indicator for a Display
System 31
ue compuLer als medlum 2 - uomesucaue
Apple MaclnLosh 1984
muls
grasche
gebrulkersomgevlng
(graphlcal user lnLerface
- Cul)
bv. 'prullenbak' ln plaaLs
van 'deleLe' lnsLrucue
32
ue compuLer als medlum 2 - uomesucaue
afsLand van de Lechnlek
onLoegankell[ke hardware
onLoegankell[ke soware (lnsLrucues)
Loegangell[kheld van compuLer door lcoonL[es
op LeksL / Lallen gebaseerde compuLers werden
vlsuele medla
33
dlglLale werkell[kheden - lnLerneL
gedenleerd door proLocollen
dlsLrlbuLed neLwork / 'packeL swlLchlng'
alu[d meer dan een verblndlng
dlglLale werkell[kheden - lnLerneL
verschlllende dlensLen
one Lo one
one Lo many
many Lo many / peer Lo peer





dlglLale werkell[kheden - cyberspace
lnLerneL als een alLernaueve werkell[kheld
rulmLe zonder fysleke beperklngen
Wllllam Clbson: 'cyberspace' (1982/84)
- lm: no Maps for Lhese 1errlLorles (neale 2001)
Poward 8helngold: vlrLuele reallLelL (1991) /
vlrLuele gemeenschap (1993)

Medla Ceschledenls 2011 - PC 23: 1990 - 2000
6

DIA 31
Eerste idee voor een muis ,, zie boven
Interface ontwikkeling zorgde voor breder gebruik, wat op zijn buurt weer leidde tot meer onderzoek en
nog betere interface ontwikkeling


DIA 32
Door grafisch gebruik omgeving en muis .. gevoelswaarde computer veranderd
>> Bijvoorbeeld prullenbak in plaats van 'delete' instructie >> zelf slepen, alsof je echt weggooit


DIA 33
Er ontstond afstand tussen gebruiker en techniek door : >> Ontoegankelijke hardware door gesloten kast
Aan de andere kant:
>> Toegankelijke software (instructies)
>> toegankelijkheid van computer door icoontjes
>> Op tekst / getallen gebaseerde computers worden visuele media


DIA 34
Jaren 80 verandering door opkomst muis/grafische omgeving >> een apparaat
Jaren 90 verandering door opkomst internet >> een communicatiemiddel
Door protocollen kunnen netwerken met elkaar communiceren >> meest belangrijke IP
>> wat het een distributed netwerk maakt >> altijd meer dan een verbinding
Packet switching >> info in bundels verstuurd >> aan ontvangskant gedecodeerd


DIA 35
Dus internet meerdere mogelijkheiden
one to one >> een skype gesprek
one to many >> bekijken van youtube clip
peer to peer >> Binnen bepaalde groep >> ons fb groepje :-P


DIA 36
De kennis van cultuur word op andere manier gecontructueerd in jaren 90
Cyberspace >> Internet als een alternatieve werkelijkheid >> Ruimte zonder fysieke beperkingen
>> Nieuwe ruimte voor nieuwe samenlevingen
HC 23 - 1990 - 2000
7
dlglLale werkell[kheden - cyberspace
LlecLronlc lronuer loundauon: 1990
nleuwe rulmLe voor nleuwe samenlevlngsvormen

A ueclarauon of lndependence of Cyberspace"
(!ohn erry 8arlow 1996)


'CovernmenLs of Lhe lndusLrlal World, you weary
glanLs of esh and sLeel, l come from Cyberspace,
Lhe new home of Mlnd. Cn behalf of Lhe fuLure, l
ask you of Lhe pasL Lo leave us alone. ?ou are noL
welcome among us. ?ou have no soverelgnLy
where we gaLher.'
dlglLale werkell[kheden - cyberspace
Mulu-user uungeons / onllne role-playlng
LeksLgeorlenLeerd
soclaal conLacL onamankell[k van ldenuLelL en
llchaam
'manufacLurlng of ldenuues'
(Sherry 1urkle: Llfe on Lhe Screen: ldenuLy ln Lhe Age of Lhe lnLerneL, 1993)
dlglLale werkell[kheden - cyberspace
Masslvely Muluplayer Cnllne 8ole-laylng
Cames
39
dlglLale werkell[kheden - cyberspace
3-u graphlcs
uoom (1993)
1omb 8alder and Super Marlo 64 (1996)
40
dlglLale werkell[kheden - cyberspace
reallLy sLrlkes back
domlnanue Lradluonele medla
commercleel gebrulk
lnLegraue ln 'gewone leven'
grassrooLs beweglngen (bv. lndy Medla 1999)
41
dlglLale werkell[kheden - hyperLexL
WWW / World Wlde Web 1989/90
P1ML = PyperLexL Markup Language
u8L = unlform 8esource LocaLors
graphlsch lnLerface for Lhe lnLerneL
Web wordL'cllckable' (Mosalc browser 1993)
Amazon, ?ahoo! eLc
42
Medla Ceschledenls 2011 - PC 23: 1990 - 2000
7


DIA 37
Usa : EFF >> opgericht zodat rechten van individu niet worden aangetast in WWW (world wide web)
.. nieuw nog te ontdekken space .. bij sommige het idee aparte ruimte waar andere regels zouden
gelden


DIA 39
Spel omgeving waarin je een nieuwe identiteit kon aannemen door keuze voor andere avatar dan jezelf
Men nam een kunstmatige identiteit om aan beperkingen van werkelijke identiteit te ontsnappen !!


DIA 40
graphics werden steeds beter ..


DIA 41
Vandaag de dag ideeen niet meer zelfde als in jaren 90,, internet veranderd: Doordat >>
>> Internet door jaren heen steeds meer door traditionele media beheerst , niet andere realiteit
(echte realiteit )
>> Werd commercieeler.. je moest met je eigen credicard betalen,, en niet die van je avatar
(echte realiteit)
>> Steeds meer gebruikt om met real life vrienden af te spreken en real life fotos en muziek te delen
(echte realiteit)
>> Gebruik voor politiek protest in echte realiteit
Het idee van andere space buiten de werkelijke is dus echt iets van de jaren 90, en sterft een langzame
dood .. Wuahahaahhahaha.. (soort van moest gewoon, zou iemand dit lezen :-P)


DIA 42
WWW belangrijkste tekst van internet .. zorgt ervoor dat links met elkaar verbonden raken door middel van
URLs
web word aanclickbaar .. zorgt voor groei amazon, yahoo

HC 23 - 1990 - 2000
8
dlglLale werkell[kheden - hyperLexL
vannevar 8ush: As We May 1hlnk (1943)
alle kennls Ler wereld verzamelen









1ed nelson: 'hyperLexL' ([aren 60)
Memex
43
dlglLale werkell[kheden - hyperLexL
sLrucLuur van hyperLexL (vs. boek eLc.)
mlnder hlerarchlsch
beLer Loegankell[k
ClusterBall
44
dlglLale werkell[kheden - hyperLexL
1oegankell[kheld
A-,!/5+-<@*+5-=!H,)I!J09**!$&&KL!
=-0+<9!-1251-=!H,)I!MB<*=N!O**2.-L
'page rank'
.
Apps (vs. 8rowser?)
.
43
Medla Ceschledenls 2011 - PC 23: 1990 - 2000
8

DIA 43
Hoe tekst te ordenen krijgt andere structuur door middel van internet
hypertekst = tekst die met andere teksten verbonden is door links
Door middel van links (hypertekst) spontane manier van lezen mogelijk ..


DIA 44
structuur van hypertekst vs. boek
minder hirarchisch maar ook beter toegankelijk


DIA 45
Web directories
>> verzamelijk van hyperlinks die handmatig werden samengesteld
Search engines
>> door middel van page rank bepaald wat bovenaan komt, niet handmatig maar door systeem
(eerste lycos / nu beste google )
page rank
>> de waarde van een pagina wordt bepaald door mate van links van andere paginas ernaartoe
Apps
>> gesloten programmas en gebruik is afhankelijk van machtverhoudingen buiten cyberspace