Termen & Namen - Tentamenstof - Deel B Lister

Wat: Camera obscura || p. 111 & 124

Filmloze camera, voorloper van de fotocamera. (Latijn voor donkere kamer) Is een verduisterde ruimte waarbij in een van de wanden een klein gaatje is aangebracht, later ook wel een lens. Het hierdoor invallende licht werpt een afbeelding van de buitenwereld op de tegenoverliggende wand. Net zoals bij afbeelding door een lens het geval is, wordt de buitenwereld op zijn kop afgebeeld. Als de achterwand van de camera obscura doorzichtig wordt gemaakt (bijvoorbeeld met matglas) is de afbeelding van buitenaf te zien. Medio 18e eeuw, exacte jaartal onbekend

Wanneer:

Waarom: Het is een object dat wordt vergeleken met virtual reality, omdat het in beide gevallen vragen oproept over de natuur van realiteit, perceptie, menselijke vormgeving, representatie en simulatie. Wat: Discursive object || p. 105-124 .

De term discursive refereert naar de manier hoe wordt gedacht, gesproken en geschreven en hoe participanten investeren in de betekenis van de verschillende communicatiemogelijkheden. Een discursive object is dus iets dat een discourse (gesprek, redevoering) mogelijk maakt. Een televisie bijvoorbeeld. 1971 Binnen de media- en communicatiewereld is het belangrijk om de betekenis van de verschillende communicatiemanieren te onderzoeken. De studie van Foucault (Lordre du discours) heeft hieraan aan bijgedragen.

Wanneer: Waarom:

Wat:

Head-mounted display || p. 123 Een helmvormig apparaat met binoculaire plaatjes die voor de menselijke ogen worden geplaatst, ontworpen door Sutherland. 1965 Dit apparaat wordt beschouwd als het eerste op het hoofd gemonteerde virtual reality systeem in de geschiedenis.

Wanneer: Waarom:

Wat:

Human-computer interface Is de studie naar de interactie tussen mensen en computers. eind 20e eeuw Speelt een belangrijke rol bij onderzoek naar Virtual Reality

Wanneer: Waarom:

Onderdeel studie Media & Cultuur aan de UvA Mediageschiedenis 2011/2012 Copyright Dropbox Media&Cultuur @ www.geisha-shop.nl Edit by Asefeh

Termen & Namen - Tentamenstof - Deel B Lister

Wat: Ideation / invention || p. 107

Ideation refereert naar de idealisatie om met de bestaande technieken een apparaat te maken die aan de algemene sociale behoeften van de maatschappij voldoen. Dit kan leiden tot prototypes. . Invention is vervolgens de volgende stap. Gedurende deze fase wordt het apparaat uitgevonden, gemaakt en getest. 1999 Dit zijn twee belangrijke fases binnen de sociale ontwikkelingen van technologische media. Om een succesvol communicatiemiddel te worden moeten ze langs deze fases. || p. 111

Wanneer: Waarom:

Wat:

Immersion

Refereert naar een ervaring waarin je middenin een geconstrueerde wereld zit. Het is dus een staat van bewustzijn waarin je de realiteit verloren bent en je je bevindt in een onnatuurlijke omgeving. Letterlijk; onderdompelen in. 20eeuwse immersion. Maar immersion was er in feite ook al, in een primitieve vorm weliswaar, gedurende de Oertijd in de vorm van muurschilderingen. Deze staat van bewustzijn is kenmerkend voor virtual reality. || p. 116 .

Wanneer: Waarom:

Wat:

Leon Battista Alberti

Alberti was een Italiaanse schilder, dichter, taalkundige, filosoof, cryptograaf, musicus en architect uit de Italiaanse Renaissance. Hij was bekend geworden om the diagram of Albertis system of ookwel Albertis window. Hiermee gaf hij aan dat er een verschil was tussen de positie van de aanschouwer en de positie van het schilderij (raam). Het beeld vanaf de positie van de aanschouwer die naar het schilderij kijkt wijkt dus af van het beeld van het schilderij zelf. 15e eeuw Het beeld van het schilderij zelf werd traditioneel beschouwd als een gellustreerde ruimte. Het is Kubovy die dit beeld (raam) als virtueel beschouwt. Albertis window is dus in een vroeg historisch stadium al een voorbeeld van virtuality. || p.121 .

Wanneer: Waarom:

Wat:

Panorama

360 graden afbeelding. In Noord-Amerika en Europa werden gebouwen geplaatst waar het publiek een andere wereld kon aanschouwen door middel van een ronde 360 graden lange foto rondom de positie van de toeschouwer. Deze gebouwen werden Panoramas genoemd. 19e eeuw De Panorama kan als voorloper gezien worden van die immersive virtual realities. Deze immersive virtual realities uit de 20e en 21e eeuw kunnen dan ook eerder gezien worden als een gevolg van een reeks technologische ontwikkelingen dan als een revolutionaire breuk met de eerdere imaginaire vormen.

Wanneer: Waarom:

Onderdeel studie Media & Cultuur aan de UvA Mediageschiedenis 2011/2012 Copyright Dropbox Media&Cultuur @ www.geisha-shop.nl Edit by Asefeh

Termen & Namen - Tentamenstof - Deel B Lister

Wat: Perspective / perspectival design || p.115-124 .

Perspectief is de manier waarop een object wordt getoond aan het menselijk oog. Perspectief kan een bepaalde betekenis geven aan het gerepresenteerde. Het kan daarentegen ook betekenis geven aan de positie van de toeschouwer. Perspectief was honderden jaren lang een kunsttechniek. Sinds de komst van de fotocamera is het perspectief gendustrialiseerd. || p. 123 .

Waarom:

Wat:

Stereoscope

De stereoscoop is een toestel met twee kijkgaten. Ook al zitten er twee fotos in het apparaat, de kijker ervaart maar n foto en kan ook diepte zien. Begin 19e eeuw Deze techniek van zien is nauw verbonden met die van de virtual reality. || p. 124 .

Wanneer: Waarom:

Wat:

VR / virtual reality / the virtual

Virtual reality (VR = afkorting) beschrijft een omgeving die gesimuleerd is door een computer. De meeste virtual reality omgevingen zijn voornamelijk visueel; hetzij via een computer scherm, hetzij via speciale stereoscopische brillen. Sommige vr-omgevingen bevatten ook geluid. Term bedacht door John Lanier in 1989 Virtual Reality vormt de leidraad in dit hoofdstuk. Alle andere begrippen worden gerelateerd met virtual reality. || p. 344-345

Wanneer: Waarom:

Automata (meervoud); automaton (enkelvoud) Wat:

self moving things; uit zichzelf bewegende dingen Onderscheid tussen levende (natural automata/machines) en levenloze automata. Aristoteles maakt dit onderscheid niet tussen biologisch en technologisch, maar op basis van hun mogelijkheid om autonoom te bewegen. Zo zou een mens een slaaf van een machine kunnen zijn omdat hij beperkt wordt door de mogelijkheden van die machine. Terwijl elke machine in principe ontworpen is als hulpmiddel/tool. Twee soorten: Self-moving things pure and simple (zoals de tripods van Hephaestus) Automata die lijken op iets levends (gouden dienstmeid)

Wanneer:

Tijd van Aristoteles/Homerus + 18e eeuw door G.W Leibniz

Onderdeel studie Media & Cultuur aan de UvA Mediageschiedenis 2011/2012 Copyright Dropbox Media&Cultuur @ www.geisha-shop.nl Edit by Asefeh

Termen & Namen - Tentamenstof - Deel B Lister

Wat:

Ada Lovelace

|| p. 368-369

Brits wiskundige, bekend om haar beschrijving van Babbages analytical machine/engine. Ze wordt gezien als de ontwerpster van het eerste computerprogramma. Ze schreef programmas om symbolen volgens vaste regels te manipuleren met de analytical engine die Babbage nog moest maken. Ze zag ook in dat computers in staat waren meer dan alleen zware berekeningen te doen, terwijl anderen, zelfs Babbage alleen genteresseerd waren in het rekenwerk van computers. 1843

Wanneer: wat:

Artificial life Kunstmatig leven; AL; is een vakgebied en een bijbehorende kunstvorm die systemen met betrekking tot het leven onderzoekt; zijn processen en de evolutie ervan door middel van simulaties met behulp van computermodellen, robotica, en biochemie. De discipline werd genoemd door Christopher Langton, een Amerikaanse computer wetenschapper, in 1986. Kunstmatig leven imiteert de traditionele biologie door te proberen om biologische fenomenen te bootsen. De term "kunstmatig leven" wordt vaak gebruikt in de virtual reality, aangezien dat een AL ! Simulacra || p. 345

wanneer:

extra:

Wat:

Simulacra zijn machines die iets anders simuleren (mens, eend, etc) Automata zijn machines die uit zichzelf bewegen Derek J. de Solla Price maakt in 1964 onderscheid tussen automata en simulacra

Wanneer:

Wat:

Blaise Pascal || p. 364 Filosoof en rekenkundige, heeft de pascaline ontworpen, rekenmachine om het brein te ontlasten van saaie berekeningen, pascaline kon foutloos optellen, sommigen noemen het de eerste echte digitale computer. Onderscheid zich van eerdere rekentoestellen omdat als een getal van 9 voorbij de 0 ging, het een 1 kon overtillen naar de tientallen. 1642 Belangrijk voor verdere ontwikkeling van rekenmachines, 30 jaar later kwam Leibniz met een betere.

Wanneer: Waarom:

Onderdeel studie Media & Cultuur aan de UvA Mediageschiedenis 2011/2012 Copyright Dropbox Media&Cultuur @ www.geisha-shop.nl Edit by Asefeh

Termen & Namen - Tentamenstof - Deel B Lister

Wat: Charles Babbage || p. 364 Bedenker van de mechanische rekenmachine; Difference and Analytical Engines. Difference engine was een rekenmachine die kon werken met formules. Als 2 getallen een formule als verband hadden, kon de machine alle daaropvolgende getallen berekenen. De formule stond vast in de machine, was gehardwired en kon niet makkelijk aangepast worden. Kwam na Pascal & Leipzig. 1832 || p. 348

Wanneer: wat:

Clockwork / clockwork principles

Wetenschappers probeerden alles te verklaren aan de hand van clockwork. Voor die tijd alles verklaren met final causes (why a thing is what it is), maar niet (how it became what it is). Na die tijd: (all things must be explained in terms of motion and the interrelations of parts. Hoe is iets zo geworden/ontstaan? 1600-1750

wanneer: Wat:

Cyborg Een cyborg (van het Engelse cybernetic organism oftewel cybernetisch organisme) is de fysieke samensmelting van mens en machine. De Amerikaanse feministische bioloog, filosoof en socioloog Donna Haraway houdt in haar essay A Cyborg Manifesto uit 1985, een pleidooi voor de afschaffing van de rigide grenzen tussen mensen en dieren, organismen en machines, mannen en vrouwen. Volgens haar opvattingen van het begrip cyborg zijn veel mensen die nu op aarde rondlopen in feite al cyborgs; iemand die hulpmiddelen als een pacemaker en een hoorapparaat heeft, voldoet al aan de voorwaarde cyborg. G. W. Leibniz || p. 365 Filosoof, wetenschapper, rekenkundige, ontwerpt de calculus rationator, een mechanische rekenmachine die naast optellen en aftrekken ook kon delen en vermenigvuldigen. Niet ontworpen om het brein te ontlasten, zoals Pascals pascaline, maar zie onderstaand. 1673 Belangrijk omdat de machine liet zien dat reasoning could be mechanised. Hij was een belangrijke inspiratiebron voor Norbert Wiener en werd gezien als de Saint of Cybernetics. Heeft toen al het binaire (11110000) systeem als language of thought ontwikkeld. Zijn streven was om een manier te vinden om te rekenen met alle vormen van menselijke rede, om zo de menselijke rede te kunnen mechaniseren. Zo zou de mechanical calculator een mechanical reasoned worden. DE voorloper van artificial intelligence.

Wat:

Wanneer: Waarom:

Onderdeel studie Media & Cultuur aan de UvA Mediageschiedenis 2011/2012 Copyright Dropbox Media&Cultuur @ www.geisha-shop.nl Edit by Asefeh

Termen & Namen - Tentamenstof - Deel B Lister

Wat: Mechanical calculator || p. 364-366 Mechanische rekenmachines zoals de Pascaline en Leibniz calculus rationator die met behulp van tandwielen, schuiven en staven konden +, -, X, / 1600-1700 belangrijk voor de ontwikkeling van de veel latere computers.

Wanneer: Waarom:

Wat:

Physiological automata / simulacral automata / android || p. 349-352 physiological automata: pogingen zoals de Vaucansons duck om biologische processen, mechanisch te maken. Zo is het hart een pomp, longen blaasbalgen. Simulacra automata: in plaats van de mechanische werking van organen te laten zien, Simuleren deze apperaten levende dingen in clockwork. Ook wel androids genoemd. Eerste onderscheid tussen physiological automata en simulacra automata/androids. Er werden levensgrote androids gemaakt die alleen n bepaald iets konden, voor entertainment purposes, een schrijver die 40 tekens kan schrijven, muzikant die een paar noten kon spelen, tekenaar die 4 vooraf bekende tekeningen kon maken, etc. Eerst androids: Jaquet-Droz Androdes 17e eeuw Hoewel androids er puur voor entertainment waren, zijn ze ook de bron en oorzaak van het verdere debat over hoe machines en mensen op elkaar gaan lijken en in welk opzicht ze niet op elkaar lijken. I am a thing which thinks, since I am thinking, I must exist Jaquet-Droz schrijvende android schrijft: I am not thinking do I not therefore exist?

Wanneer: Waarom:

Wat:

Vaucansons duck

|| p. 350

Vaucansons duck is een 'bewegende anatomie', een mechaniek waarin Vaucanson probeerde de belangrijkste organische functies van een eend te reproduceren. 1730 De eend is een belangrijk onderdeel van het streven om biologische processen machinaal te kunnen nabootsen.

Wanneer: Waarom:

Onderdeel studie Media & Cultuur aan de UvA Mediageschiedenis 2011/2012 Copyright Dropbox Media&Cultuur @ www.geisha-shop.nl Edit by Asefeh