Web2.0 in Het Onderwijs: Van Installatie Tot Implementatie

WEB 2.
0: Van installatie tot implementatie en het intellectueel eigendom
Dit boek bevat cursusmateriaal voor de themawerking “Web 2.0: van installatie tot
implementatie”. Dit boekje mag gratis verspreid worden en mag niet verkocht worden. Het
boek wordt vrijgegeven door middel van een zogenaamde Creative Commons licentie. Voor
dit boek is gekozen voor de licentie: Naamsvermelding-Niet-commercieel-Gelijk delen 3.0
Unported
Naamsvermelding-Niet-commercieel-Gelijk delen 3.0 Unported

De gebruiker mag:
Het werk kopiëren, verspreiden en doorgeven
Remixen - afgeleide werken maken
Onder de volgende voorwaarden:

Naamsvermelding. De gebruiker dient bij het werk de door de maker of de
licentiegever aangegeven naam te vermelden (maar niet zodanig dat de
indruk gewekt wordt dat zij daarmee instemmen met uw werk of uw gebruik
van het werk).
Niet-commercieel. De gebruiker mag het werk niet voor commerciële

doeleinden gebruiken.
Gelijk delen. Indien de gebruiker het werk bewerkt kan het daaruit ontstane
werk uitsluitend krachtens dezelfde licentie als de onderhavige licentie of een
gelijksoortige licentie worden verspreid.
• Bij hergebruik of verspreiding dient de gebruiker de licentievoorwaarden van dit

werk kenbaar te maken aan derden. De beste manier om dit te doen is door middel
van een link naar deze webpagina.
• De gebruiker mag afstand doen van een of meerdere van deze voorwaarden met
voorafgaande toestemming van de rechthebbende.
• Niets in deze licentie strekt ertoe afbreuk te doen aan de morele rechten van de
auteur, of deze te beperken.
Het voorgaande laat de wettelijke beperkingen op de intellectuele eigendomsrechten onverlet.
Dit is de vereenvoudigde (human-readable) versie van de volledige licentie:

http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/legalcode
Inhoudsopgave
1 Voorwoord ....................................................................................................................................... 5
2 Didactische fiches ............................................................................................................................ 6
1 Hoe een educatief waardevol e-portfolio opbouwen met leerlingen? .............................................. 6
2 Hoe kan ik een weblog inzetten om feedback te geven aan leerlingen? ......................................... 8
3 Hoe kan ik leerlingen laten samenwerken aan de kennisopbouw door het gebruik van ............ 10
een wiki?
4 Hoe leerlingen RSS in hun leren kunnen integreren? ............................................................................ 13
5 Hoe podcast inzetten om leerlingen met dyslexie te ondersteunen? ................................................ 15
6 Hoe van YouTube, TeacherTube of GarageTv een waardevol leerinstrument maken? ................ 17
7 Hoe kunnen leerlingen in het basis- en buitengewoon onderwijs een e-portfolio met ................. 19
foto’s uitbouwen?
8 Hoe een wiki en weblog in de GIP integreren? .................................................................................... 21
9 Hoe leerlingen begeleiden met een persoonlijke leeromgeving? ..................................................... 23
10 Hoe online kantoortoepassingen in een klaspraktijk integreren? ...................................................... 25
11 Hoe leerlingen actief betrekken in de opvoeding tot burgerzin? ..................................................... 28
12 Hoe leerlingen met mobiele technologie laten leren?.......................................................................... 30
13 Webloggen ook in het Nederlands? ...................................................................................................... 32
14 Hoe kunnen favorieten een meerwaarde bieden in het lager onderwijs? ....................................... 34
15 Hoe ziet een leeromgeving voor basisonderwijs eruit? ....................................................................... 37
16 Teken- en deeldiagrammen op het internet voor basisonderwijs ...................................................... 39
3 Technische hulpkaarten ................................................................................................................ 41

1 Inloggen in Netvibes .................................................................................................................................. 41
2 Onderdelen in Netvibes zetten ................................................................................................................ 42
3 Inloggen in Del.icio.us ................................................................................................................................ 44
4 Favorieten toevoegen aan Del.icio.us ..................................................................................................... 45
5 Del.icio.us toevoegen aan Netvibes ........................................................................................................ 46
6 Googleaccount aanmaken ........................................................................................................................ 47
7 Een blog starten.......................................................................................................................................... 48
8 Een wiki starten ........................................................................................................................................... 50
9 Foto’s delen met Picasa ............................................................................................................................. 52
10 Video’s delen met YouTube ...................................................................................................................... 53
11 Schrijven met Google Docs ....................................................................................................................... 55
12 Rekenen met Google Docs........................................................................................................................ 57
13 Presenteren met Google Docs.................................................................................................................. 58
14 Google Docs omzetten naar PDF ............................................................................................................ 59
15 Documenten delen met Google Docs ...................................................................................................... 60
16 Documenten publiceren met Google Docs ............................................................................................. 61
17 Berichten versturen via Gmail .................................................................................................................. 62
18 Berichten ontvangen en lezen via Gmail................................................................................................ 63
19 Bijlagen toevoegen aan berichten in Gmail .......................................................................................... 64
20 Bestanden toevoegen aan Netvibes ....................................................................................................... 65
21 Bestanden delen via Netvibes ................................................................................................................. 67
22 Podcasts opnemen met podOmatic ......................................................................................................... 68
23 Inloggen in Zoho ......................................................................................................................................... 70
24 Schrijven met Zoho Writer ........................................................................................................................ 73
25 Rekenen met Zoho Sheet ........................................................................................................................... 75
26 Presenteren met Zoho Show ..................................................................................................................... 77
27 Online enquêteren met Zoho Polls ........................................................................................................... 78
28 Online formulieren maken met Zoho Creator ........................................................................................ 80
29 Online formulieren aanpassen met Zoho Creator ................................................................................ 82
30 Gegevens importeren in Zoho Creator .................................................................................................. 84
31 Gegevens exporteren vanuit Zoho Creator .......................................................................................... 85
32 Een diavoorstelling toevoegen aan een blog ....................................................................................... 87
33 Een tagcloud toevoegen aan een blog .................................................................................................. 88
34 Een blog beheren ....................................................................................................................................... 90
35 Een wiki beheren ........................................................................................................................................ 96
4 Colofon ........................................................................................................................................... 99
Voorwoord
Het internet wordt door grote maatschappelijke geledingen in de meest uiteenlopende
toepassingen gebruikt. Online bankieren, aankopen, reizen boeken en belastingaangiftes
invullen zijn nog maar enkele voorbeelden. Ook in het onderwijs zijn elektronische
leeromgevingen, zoals Blackboard, Dokeos, Moodle, Smartschool , … alom tegenwoordig.
Daar waar gedacht of gehoopt werd dat de inzet van ICT-tools spontaan een positief effect
op het innovatieve karakter van opleiden zou hebben, is dat tot op heden echter uitgebleven.
Vandaag worden een aantal internet-toepassingen, zoals bv. Youtube, Flickr, Wikipedia, …
ook zeer intensief gebruikt. Deze internet-toepassingen kenmerken zich door het aanbieden
van een globaal kader, dat dan door individuele gebruikers kan ingevuld worden. Deze
toepassingen waarbij de gebruiker centraal staat, worden WEB 2.0 genoemd.
Ook leerlingen en studenten gebruiken het internet en deze WEB 2.0 toepassingen intensief.
Deze toepassingen zijn bijzonder laagdrempelig zowel wat toegang als wat technologiekennis
betreft. Je hoeft enkel nog maar met een gsm of digitale camera een opname te maken en
online publicatie is gratis. Het WEB 2.0, dat heel wat pedagogisch-didactische mogelijkheden
heeft, wordt echter niet altijd op een educatieve waardevolle manier aangewend. Zo zijn er
reeds online publicaties op youtube en aanverwanten van pestgedrag tussen leerlingen
onderling, maar ook allerhande opnamen van lerarengedrag te zien. Het probleem dat hierbij
opduikt is tegelijkertijd een kernkenmerk van het gehele WEB 2.0. Het is namelijk niet meer
controleerbaar. Verbied je, als leerkracht of school vandaag youtube, dan wordt het morgen
op myvideo of garagetv gepubliceerd.
Omdat WEB 2.0 heel wat zinvolle educatieve mogelijkheden heeft, werd vanuit het REN-
thema WEB 2.0 didactisch materiaal aangemaakt. Technische hulpkaarten die de leerkrachten
en leerlingen op een zelfstandige basis helpen met diverse WEB 2.0-toepassingen. En
didactische fiches, die didactische toepassingen voor integratie in de dagelijkse
onderwijspraktijk beschrijven. De betrokken hulpkaarten en fiches kunnen ook via de REN-
website (http://www.renvlaanderen.be) geraadpleegd worden.
We wensen u veel leesplezier en succes met de integratie van Web 2.0 in de
onderwijspraktijk!
5
Didactische fiches
1 Hoe een educatief waardevol e-portfolio opbouwen met leerlingen?
Doelstellingen
• Leren met behulp van een elektronisch portfolio.
• Leren een persoonlijk ontwikkelingsplan te schrijven en te onderhouden.
• Leren leerlingen te evalueren door gebruik te maken van hun elektronisch portfolio en
persoonlijk ontwikkelingsplan.
Koppeling aan eindtermen
voorstellen
van informatie
aan anderen
creatief
vormgeven
zelfstandig leren
met behulp van ICT
met behulp van ICT
• De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken om
hen te ondersteunen bij het leren.
• De leerlingen kunnen zelfstandig leren in een door ICT ondersteunde leeromgeving.
• De leerlingen kunnen ICT gebruiken bij het voorstellen van informatie aan anderen.
6
Didactische fiches
Verantwoording
Bijna alle elektronische leeromgevingen beschikken over een geïntegreerd elektronisch of

digitaal portfolio. Ook zijn aparte toepassingen zoals bv. OSPortfolio (http://osportfolio.org)
een aanbevelenswaardig alternatief. Momenteel is het ook mogelijk om via een persoonlijke
leeromgeving met een toepassing, zoals Netvibes of MySpace een e-portfolio voor leerlingen
uit te bouwen. Om een e-portfolio tot een volwaardig leerinstrument te maken is echter meer
nodig dan een digitale ruimte in de vorm van bits en bytes. Een aangepaste, innovatieve visie
op leren, het opstellen en onderhouden van een POP (persoonlijk ontwikkelingsplan) is
noodzakelijk om het leren door middel van een e-portfolio te laten slagen.
Vereisten
• Hulpkaart 01 - Inloggen in Netvibes

• Hulpkaart 20 - Bestanden toevoegen aan Netvibes
Voor het gebruik van een e-portfolio is het aangewezen een onderwijspraktijk te verzorgen
die ook de inzet van een e-portfolio verantwoordt. Dit betekent bv. dat leerlingen op de één
of andere wijze inspraak kunnen hebben op de keuze van leerdoelen, inhouden en zelfs
materialen. Bijvoorbeeld i.p.v. het gebruik van Wikipedia te verbieden, zou het gebruik van
Wikipedia gestimuleerd kunnen worden en resultaten kunnen vergeleken worden met
traditionele media.
Verloop / uitvoering
Maak een structuur in het e-portfolio aan. Ervaringen hebben geleerd dat het voor leerlingen
moeilijk is en tijd vergt om zelf een degelijke structuur in het e-portfolio uit te werken. Vandaar
dat een standaard- of basisstructuur voor alle leerlingen aanbevolen wordt, waarbij op een
bepaald niveau leerlingen zelf de structuur verder kunnen uitbouwen of aanvullen.
Praktijkvoorbeeld en/of gebruikerservaringen

In de meeste lerarenopleidingen wordt met e-portfolio’s gewerkt. In een groot aantal gevallen
wordt het e-portfolio toegepast ter evaluatie van het stagetraject. Er zijn echter ook al
toepassingen van het e-portfolio als leerinstrument. Als toepassing worden verschillende
mogelijkheden gebruikt: een aparte omgeving, of zoals voor de lerarenopleidingen verbonden
aan de associatie KULeuven, Toledo+.
Bijkomende informatie
Wie nog naar toepassingen van e-portfolio’s zoekt, wordt open source toepassingen of zelfs
persoonlijke leeromgevingen aanbevolen:
• http://www.osportfolio.org
• http://www.netvibes.com
• http://www.myspace.com
7
Didactische fiches
2 Hoe kan ik een weblog inzetten om feedback te geven aan leerlingen?
Doelstellingen
• Constructief samenwerken.
• Leerlingen laten leren van elkaars sterke/zwakke punten.
• Leerlingen mogelijkheden bieden om elkaar te ondersteunen.
• Externen betrekken in de begeleiding van leerlingen.
• Leerlingen aanzetten tot reflectie en verdieping.
zelfstandig leren communiceren

met behulp van ICT van informatie
8
Didactische fiches
Verantwoording
Een weblog is geschikt om leerlingen, zonder al te veel technische bagage, toch actief op het
internet te laten participeren. Zeker het formuleren van een eigen mening, het constructief op
elkaar inspelen is mogelijk. Het gebruik van een weblog is ruimer dan bv. een discussieforum in
een elektronische leeromgeving. Het feit dat ook foto’s, links in een bijdrage kunnen gebruikt
worden, maakt een weblog motiverender en uitdagender. Ook is natuurlijk de openheid van
een weblog erg interessant. Dit betekent dat de gegeven feedback niet enkel van de
betrokken leerkracht kan komen, maar ook van bv. stagementoren, ouders, medeleerlingen,
kennissen, ouders, …
Vereisten
• Hulpkaart 07 - Een blog starten
Beschikken over een weblog is natuurlijk een vereiste, maar er zijn heel wat gratis goede
alternatieven. Bv. via http://www.bloggen.be Het is ook mogelijk weblogs in de
schoolsoftware te verankeren. Met bijvoorbeeld een Drupal-server kunnen weblogs in de school
beheerd worden. Daarenboven is een didactische vereiste dat de leertaken van die aard zijn
dat ze complementair zijn en leerlingen het zinvol vinden om van elkaar te leren en elkaar
feedback te geven.
• Bepaal de inhouden die door leerlingen in een weblog kunnen/mogen uitgebouwd worden.
Ook de vakoverschrijdende eindtermen, zoals bv. opvoeden tot burgerzin, lenen zich bijzonder
goed om via een weblog uitgewerkt te worden.
• Bepaal de tijdslijn, hoe vaak en wanneer er gepubliceerd en gereageerd kan worden.
• Formuleer gedragsregels voor het gebruik van weblogs.
• Het gebruik van weblogs is ook een aangewezen instrument om leerlingen actief met taal
bezig te laten zijn. In geval het tegelijkertijd om taaloefeningen gaat, dient dit uiteraard ook
vooraf meegedeeld te worden. Het gebruik van een weblog kan dan ook als toepassing voor
schrijfopdrachten in vreemde talen gebruikt worden.
• Voor leerlingen uit BSO en TSO is een weblog ook geschikt om als stage-instrument in te zetten.
Er kan met gebruik van een weblog een reflectie in het stagetraject bijgehouden worden. De
mogelijkheid om medeleerlingen, leerkrachten en stagementoren in de uitbouw van de weblog
te betrekken, verhoogt de motivatie van de leerlingen.
• In de evaluatie van het gebruik van een weblog kunnen inhoudelijke, maar ook attitudinale
aspecten gebruikt worden. Zo kunnen een aantal items vooraf vastgelegd worden, waarop de
evaluatie zal betrekking hebben. Bijvoorbeeld
o inhoud,
o taalcorrectheid,
o regelmatigheid van publiceren,
o constructieve ondersteuning van medeleerlingen,
o omgaan met feedback.
• http://www.edublogs.be
• http://www.bloggen.be
• http://www.classy.be
9
Didactische fiches
3 Hoe kan ik leerlingen laten samenwerken aan de kennisopbouw door

het gebruik van een wiki?
(Geïnspireerd op de bijdrage van Cindy De Smet en Ivan D’haese, Hogeschool Gent, gepubliceerd in de
vorm van een IDEE, op http://www.digitaledidactiek.nl)
Doelstellingen
Leerkrachten kunnen de door de studenten/leerlingen opgebouwde kennis beschikbaar stellen
over verschillende studentengeneraties heen, of grote aantallen studenten samen laten werken
aan één werkstuk, en dit via het internet ook delen met de gemeenschap buiten de school. Dit
laatste kan extra motiverend zijn voor de studenten.
voorstellen
van informatie
aan anderen
zelfstandig leren communiceren

met behulp van ICT van informatie
zoeken, verwerken
en bewaren
van informatie
• De leerlingen kunnen met behulp van ICT (voor hen bestemde) digitale informatie opzoeken,
verwerken en bewaren.
10
Didactische fiches
Verantwoording
• Wiki’s zijn een ideaal instrument om kennis samen met leerlingen en anderen op te bouwen. Het
open karakter is een echte meerwaarde.
• Wiki’s zijn een voorbeeld van wat nogal eens een ‘dynamisch groeimodel’ wordt genoemd.
Leerkrachten kunnen kiezen om dit instrument met leerlingen te laten meegroeien, bijvoorbeeld
over verschillende jaren en/of vakken heen. Maar het is ook mogelijk om verschillende
generaties in een wiki te laten verder werken, leren en groeien.
• Wiki’s zijn laagdrempelig toegankelijk. Er is echt niet veel kennis nodig. Er wordt wel voor
gewaarschuwd dat een aantal wiki-toepassingen vandaag toch nog een beperkte HTML-kennis
vereisen, al was het maar om de opmaak toe te passen.
Vereisten
• Hulpkaart 08 - Een wiki starten
Het beschikken over een grotere opdracht, die expliciet uitnodigt tot samenwerking, is een
voorwaarde. Op materieel vlak zijn er verschillende mogelijkheden: er zijn eenvoudig gratis
toegankelijke wiki’s, zoals bv. pbwiki, maar ook bieden sommige ELO’s, bv. Toledo binnen
KULeuven de mogelijkheid om met wiki’s te werken. De ‘betere’ wiki’s, zoals mediawiki, layout
van Wikipedia, is dan weer minder toegankelijk, en vereist toch wel HTML-kennis.
Beperkingen: hou rekening met de kenmerken van een wiki:
• Open: in principe kan iedereen meedoen, maar het is mogelijk hier beperkingen aan te
brengen.
• Eenvoudige opmaak: een beperkte set van opmaaktekens zorgt er voor dat de belangrijkste
opmaak beschikbaar is.
• Unieke namen: een wiki werkt niet met mappenstructuren maar met unieke namen voor
pagina’s.
• Traceerbaar: ondanks het open karakter biedt een wiki voldoende mogelijkheden om
uitgebouwde inhoud op te volgen.
Het samenwerkend leren en kennis constructief in groep opbouwen, is een mogelijke didactische
benadering. Het is perfect mogelijk om een wiki te gebruiken bij projectwerking. Een wiki leent
zich ook heel goed om te gebruiken bij eindwerkbegeleiding of zelfs de GIP, indien
samenwerking tot de mogelijkheden en het doel behoort.
Stappenplan
1 Bepaal onderwerp, basisstructuur, te gebruiken wiki.

2 Baken onderwerp af en verdeel subdelen onder leerlingen/studenten.
3 Bepaal vooraf:
i. Mogen leerlingen zelf informatie toevoegen aan de wiki, zonder
voorafgaande controle?
ii. Gebeurt de evaluatie van de student voor het toevoegen van de informatie of
is het belangrijk te wachten op het eindresultaat van het geheel?
iii. Als leerkracht word je geadviseerd na te gaan of de gehanteerde software
een historiek van de achtereenvolgende tekstversies beschikbaar houdt. Een
historiek kan interessant zijn om de bijdragen van de leerlingen afzonderlijk in
te schatten.
De elementen die gebruikt worden voor de evaluatie dienen vooraf duidelijk met de leerlingen
besproken te zijn. Elementen die zeker aan bod kunnen komen, zijn:
11
Didactische fiches
• Inhoud: op welke wijze bewijst de leerling dat hij/zij actief aan kennisopbouw gedaan heeft.
• Ondersteuning: op welke wijze bewijst de leerling dat hij/zij actief medeleerlingen constructief
ondersteunt heeft, door aanvullende bijdragen te leveren op initiële publicaties, maar ook
constructief aan de verbetering van reeds gepubliceerde items heeft bijgedragen.
• Attitude: een aantal attitudes kunnen eveneens in de evaluatie betrokken worden: initiatief,
inzet, doorzettingsvermogen, creativiteit, communiceren en leergierigheid.
Praktijkvoorbeeld en/of gebruikerservaringen

Een goed voorbeeld hiervan is te vinden bij Hans Coppens, die Japanologie doceert en met de
bachelor-, master- en ph.d.- studenten samen wiki’s schrijft, die ook mee aangevuld kunnen
worden door studenten in Japan.
• http://www.wikipedia.org
• http://pbwiki.com
• http://japanesestudies.arts.kuleuven.be/waranwiki
• http://www.mediawiki.org/wiki/MediaWiki/nl
12
Didactische fiches
4 Hoe leerlingen RSS in hun leren kunnen integreren?
(Geïnspireerd op de bijdrage van Annemiek Wieland, gepubliceerd in de vorm van een IDEE, op de website
http://www.digitaledidactiek.nl)
Doelstellingen
Leerlingen op een innoverende wijze efficiënt en adequaat leren omgaan met de informatie-
explosie op het internet door doelgericht te abonneren en to-the-point informatie te ontvangen.
voorstellen zoeken, verwerken oefenen

van informatie en bewaren met behulp van
aan anderen van informatie ICT
• De leerlingen gebruiken ICT op een veilige, verantwoorde en doelmatige manier.

• De leerlingen kunnen zelfstandig oefenen in een door ICT ondersteunde leeromgeving
Verantwoording
In de kenniseconomie van morgen is het accuraat en efficiënt kunnen omgaan met informatie en
het selecteren van de nodige informatie een kernactiviteit. RSS-feeds bieden een oplossing om
van de pull-technologie in het gebruik van het internet naar een push-technologie over te
schakelen. In de pull-technologie en het gebruik van het internet in de eerste fase (ook wel
WEB 1.0 genoemd, de periode tot 2007) surften leerlingen op het internet en zochten
informatie. In het WEB 2.0 kan door het gebruik van RSS-feeds ervoor gezorgd worden dat
gewenste, actuele informatie naar een plaats als Netvibes doorgestuurd wordt. De
geactualiseerde informatie is dan steeds beschikbaar en zorgt toch wel voor een aantal
voordelen, zoals het besparen van tijd tijdens het zoeken en het opvragen van informatie.
13
Didactische fiches
Vereisten
• Hulpkaart 02 - Onderdelen toevoegen aan Netvibes
Een plaats waar de RSS-feeds kunnen opgeslagen worden, is noodzakelijk. Een persoonlijke
leeromgeving, zoals bv. Myspace of Netvibes, wordt aanbevolen.
Op inhoudelijk vlak wordt aanbevolen een groter leergeheel te selecteren, waarvoor een
ruime informatiebehoefte nodig is. Voorbeelden zijn de actuele evoluties van de verschillende
vakgebieden, maar ook de vakoverschrijdende eindtermen zijn een prima leerdomein om
permanent van actuele informatie voorzien te worden.
Leerlingen kunnen de opdracht krijgen om een weblog bij te houden over een (deel van hun)
vakgebied. Elke leerling krijgt daarvan een eigen onderdeel toegewezen of krijgt een eigen
invalshoek voor een groter identiek onderwerp. Via RSS abonneren zij zich op relevante
websites, waardoor zij nieuwe ontwikkelingen in hun vakgebied op de voet kunnen volgen. De
leerlingen zijn daarnaast via RSS geabonneerd op de weblogs van hun medeleerlingen, zodat
ze automatisch nieuwe berichten in de weblogs binnenkrijgen. Daarnaast moeten de leerlingen
bv. minimaal 2 berichten per week publiceren.
Op pedagogisch-didactisch vlak kan het gebruik van RSS ervoor zorgen dat de betrokkenheid
tussen leerlingen verhoogd wordt, omdat ze permanent van elkaars vorderingen en
aanvullingen op de hoogte worden gebracht. Ook mag niet onderschat worden dat leerlingen
van elkaars bijdragen kunnen leren. Dit kan dan ook weer als gevolg hebben dat leerlingen
hier net een stimulans in vinden om zelf weer te publiceren.
Bij de evaluatie dienen een aantal elementen onderscheiden te worden. Op inhoudelijk vlak
dient zeker geëvalueerd te worden op welke informatie leerlingen een abonnement genomen
hebben. Dit dient niet ‘om ter meest’, maar wel zo efficiënt mogelijk te gebeuren. Dubbele
informatie-instroom is tijdverlies. Natuurlijk moet wel bewaakt worden dat ze een abonnement
nemen op de informatiestroom van “alle” deelnemers (medeleerlingen en leerkrachten) in hun
project.
Anderzijds mag ook wel geëvalueerd worden hoe leerlingen actief deelnemen aan het
opvolgen van de informatie en of ze actief aan het groepsleren deelnemen.
Ten slotte zijn ook bij het gebruik van RSS-feeds duidelijk attitudes te evalueren. Denk maar
bijvoorbeeld aan inzet, initiatief, creativiteit, maar ook doorzettingsvermogen (bv. het
onderhouden van feeds, onbelangrijk geworden feeds verwijderen, nieuwe feeds toevoegen).
• http://www.netvibes.com
• http://www.myspace.com
14
Didactische fiches
5 Hoe podcast inzetten om leerlingen met dyslexie te ondersteunen?
Doelstelling
Het centrale, grote doel is informatie voor leerlingen te ontsluiten op een andere wijze dan
door het traditionele lezen. Vooral het auditieve kanaal vormt de kern bij het gebruik van
podcast. Door deze vorm van informatieoverdracht is de podcast ook een geschikt instrument
voor het basis- én voor het buitengewoon (lager) onderwijs.
Leerlingen met dyslexie een geschikt alternatief om informatie op te nemen, verschaffen.
voorstellen oefenen
van informatie S.O. met behulp van
aan anderen ICT
adequaat kiezen,
reflecteren
en bijsturen
zoeken, verwerken
en bewaren
van informatie
15
Didactische fiches
Verantwoording
In een onderwijs dat meer in de richting van inclusie evolueert, dienen leerkrachten bijzondere
aandacht te schenken aan de mogelijkheden waarop leermaterialen aan leerlingen kunnen
bezorgd worden. Uiteraard is er niets mis met de traditionele media, maar moet er toch over
gewaakt worden dat oplossingen die beter geschikt zijn voor leerlingen met een bepaalde
leerstoornis of functiebeperking ook daadwerkelijk ingezet worden. Het gebruik van podcasts
voor dyslectische leerlingen kan hen zeker ten goede komen.
Vereisten
• Hulpkaart 22 - Podcasts opnemen met podOmatic
Oorspronkelijk was het opnemen van podcasts een hoog technologisch iets: specifieke geluids-
en opnameapparatuur waren nodig, evenals apparatuur voor het bewerken van de
oorspronkelijk opgenomen geluidsfragmenten. Vandaag zijn door de evolutie van de
internettechnologie heel wat eenvoudige podcasts te maken. Voorbeelden daarvan zijn
bijvoorbeeld http://www.podomatic.com. Podcasts kunnen via een RSS-feed aan een
elektronische leeromgeving gekoppeld worden.
Leerkrachten stellen van de meest essentiële leerinhouden een eigen podcast op, die ze voor
leerlingen ter beschikking stellen.
Door de technologische evolutie houdt dit ook in dat dyslectische leerlingen zelf huistaken en
resultaten van opdrachten in de vorm van podcast kunnen inleveren.
• http://www.podcampus.de
• http://www.podomatic.be
• http://www.edublogs.be/2005/06/29/digitale-didactiek
16
Didactische fiches
6 Hoe van YouTube, TeacherTube of Garagetv een waardevol

leerinstrument maken?
Doelstellingen
Leerlingen in specifieke vakdomeinen aangepast en motiverend leermateriaal aanbieden,
zoals bv. video-opnamen van proeven in fysica en chemie.
Leerlingen kunnen zelf actief verslaggeving van gerealiseerde werkstukken presenteren.
voorstellen zoeken, verwerken

van informatie en bewaren
aan anderen van informatie
zelfstandig leren
met behulp van ICT
creatief
communiceren vormgeven
van informatie met behulp van ICT

• De leerlingen kunnen zelfstandig oefenen in een door ICT ondersteunde leeromgeving.
• De leerlingen kunnen ICT gebruiken om eigen ideeën creatief vorm te geven.
Verantwoording
Het gebruik van video’s biedt heel wat mogelijkheden in een innovatieve onderwijspraktijk.
Ook al moet gezegd worden dat het medium – het gebruik van video of film op zich –
natuurlijk niet nieuw is en in het verleden door heel wat leerkrachten met positief resultaat
ingezet werd. Voorbeelden daarvan waren Schooltv in België en de Teleaccursussen in
Nederland. De technologische evolutie heeft ervoor gezorgd dat het maken van video-
opnames geen noemenswaardige technische vereisten meer inhoudt. Wie met gsm en pda kan
werken, kan video’s opnemen. Ook het publiceren van video’s is gratis en zeer laagdrempelig.
Dit heeft natuurlijk ook als gevolg dat heel wat ongewenste, tot zelfs strafbare en
ontoelaatbare video’s gepubliceerd worden. Het pesten van leerkrachten en leerlingen is daar
een voorbeeld van. Alhoewel pestgedrag in alle mogelijke settings voorkomt, wordt het in
toepassingen zoals YouTube wel mentaal zwaarder ervaren, omdat er met bewegend beeld
en opnames gewerkt wordt en het voor de hele wereld zichtbaar is.
17
Didactische fiches
Vereisten
• Hulpkaart 10 - Video’s delen met YouTube
De technologische vereisten zijn zeer eenvoudig en gebruik is zeer laagdrempelig. Met gsm, of
eenvoudige digitale camera’s kunnen video-opnames gemaakt worden. YouTube, TeacherTube,
en Garagtv vergen enkel een log-in, die gratis kan bekomen worden mits een e-mailadres. Een
degelijke begeleiding en een correct ethisch-deontologisch gedrag van leerkrachten en
leerlingen is een vereiste om ongewenst gedrag en misbruik, zoals bv. pestgedrag, te
voorkomen.
Er zijn een aantal mogelijke didactische invullingen. We sommen er enkele op, zonder
volledigheid te willen nastreven.
• Videosharing-sites kunnen gebruikt worden ter illustratie van aanvullend didactisch materiaal.
Bijvoorbeeld tijdens de lessen lichamelijke opvoeding kunnen video-opnames van goede
oefeninguitvoeringen getoond worden. Tegelijkertijd kunnen video’s gebruikt worden om
leerlingen inzicht te geven in eigen uitgevoerde prestaties.
• Eigen prestaties kunnen opgenomen worden en via RSS of embedding in het e-portfolio gelinkt
worden. In de lerarenopleiding is het al langer traditie dat via opnamen studenten een beeld
over eigen didactisch optreden krijgen. In het verleden werd het opnemen van lerarengedrag
door middel van video als “onecht” ervaren, omdat het positioneren van de apparatuur, het
opnemen van de video zelf, niet ongemerkt kon. Leerlingengedrag werd hierdoor verstoord.
• Leerlingen kunnen ook voor informatieverwerking zelf op zoek gaan naar zeer interessante
aanvullende video’s en deze in hun leertraject opnemen.
• Een zeer interessante toepassing is ook het gebruik van videosites om leeractiviteiten voor te
bereiden. Eenvoudige maar goede voorbeelden zijn de YouTubefilmpjes over de Fruitveiling
Haspengouw en de stroopfabriek ter voorbereiding van een ‘echt’ bedrijfsbezoek. In de
evaluatie kunnen diverse elementen betrokken worden: de selectie van gebruikte materialen,
de kwaliteit van aangemaakte materialen, maar ook de inhoudelijke aspecten zijn een
waardevol beoordelingscriterium.
• http://www.youtube.com
• http://www.garagetv.com
• http://www.teachertube.com
• http://www.dailymotion.com
18
Didactische fiches
7 Hoe kunnen leerlingen in het basis- en buitengewoon onderwijs een e-

portfolio met foto’s uitbouwen?
Doelstellingen
• Leerlingen op jonge leeftijd vertrouwd maken met ICT-toepassingen.
• Realisaties van leerlingen online voor een “vertrouwde” omgeving (ouders, grootouders, …)
zichtbaar maken.
• Groepsgevoel versterken door klassikaal realisaties te tonen.
voorstellen
van informatie
aan anderen
creatief
vormgeven
zelfstandig leren
met behulp van ICT
met behulp van ICT
19
Didactische fiches
Verantwoording
Leerlingen in het basis- en buitengewoon onderwijs werken eigenlijk al met een portfolio. Soms
is het verzameld in een map of in een doos, maar hoe dan ook wordt het vaak ter motivatie
voor hun groei en als bewijs van hun kunnen voor ouders gebruikt. Het internet, ICT en
multimedia blijven ook voor deze leerlingen niet langer verborgen. Heel wat educatieve online
websites en offline softwaretoepassingen hebben hun meerwaarde reeds bewezen.
Voorbeelden hiervan zijn http://www.bobthebuilder.com/index.html
Ook software zoals studio 4 is hier een mooi voorbeeld van. Als het ICT en internet hun intrede
in het leerproces doen, is het wellicht ook mogelijk om met een e-portfolio te starten. Deze e-
portfolio’s zullen, zoals het beginscherm bij deze didactische fiche aangeeft, niet of in mindere
mate uit tekst bestaan, maar bieden wel mogelijkheden om via multimedia uitgebouwd en
onderhouden te worden.
Vereisten
• Hulpkaart 21 - Bestanden delen via Netvibes
Op technisch vlak is dit – in tegenstelling tot leerlingen secundair onderwijs – moeilijker, omdat
leerlingen in basis- en buitengewoon onderwijs (afhankelijk van het type) niet noodzakelijk een
eigen e-mailadres hebben. Ook maken basisscholen en scholen van het buitengewoon
onderwijs nog niet massaal e-mailadressen voor eigen leerlingen (en zelfs personeel) aan.
Eventueel kan met een klassikaal e-mailadres gewerkt worden. Heel wat WEB 2.0-
toepassingen zijn gratis en zijn zeer laagdrempelig op het vlak van toegankelijkheid.
• Realisaties van leerlingen, bijvoorbeeld door middel van een scanner of digitaal fototoestel
online plaatsen.
• Leerlingen hun realisaties en vorderingen gedurende een trimester of schooljaar digitaal in
kaart brengen.
• Voorstellingen van klasresultaten aan ouders en belangstellenden aanreiken.
• Modellen of “na te streven” realisaties online presenteren.
• Waar mogelijk, afhankelijk van leeftijd en niveau, proberen leerlingen zelf online foto’s te
zoeken, te delen en eventueel zelf reeds te publiceren
20
Didactische fiches
8 Hoe een wiki en weblog in de GIP integreren?
Doelstellingen
• Samenwerkend leren door middel van ICT.
• Leerlingen elkaar leren feedback geven.
• Gezamenlijk verantwoordelijkheid voor een werkstuk leren opnemen.
zoeken, verwerken oefenen

en bewaren met behulp van
van informatie ICT
zelfstandig leren
met behulp van ICT
• De leerlingen kunnen zelfstandig oefenen in een door ICT ondersteunde leeromgeving.

Verantwoording
Kunnen samenwerken is een belangrijke vaardigheid, die ook leerkansen moet krijgen. Met het
inzetten van een wiki in de geïntegreerde proef kunnen leerlingen worden gestimuleerd om tot
een gezamenlijke realisatie te komen. Tegelijkertijd biedt dit leerkrachten de mogelijkheid – of
is het eerder een uitdaging – om niet elke leerling identiek dezelfde opdracht te geven, maar
net één grote opdracht, opgebouwd uit verschillende deelopdrachten te laten realiseren. Het
taalaspect krijgt een bijzondere focus in het werken met wiki’s. Het feit dat leerlingen
aangemoedigd worden om elkaars werkstukken te lezen, te bestuderen en te verfijnen, is de
uitdaging die in de wiki-technologie mogelijkheden biedt.
21
Didactische fiches
Vereisten
• Hulpkaart 08 - Een wiki starten
Een wiki en weblog dient voor de leerlingen ter beschikking gesteld te worden. In het kader
van reflectieopdrachten dient er wel over gewaakt te worden dat er een mogelijkheid tot
afscherming wordt voorzien. Dit kan o.a. met het ter beschikking stellen voor iedereen of voor
een geselecteerde groep. Een technische beperking – die toch wel belangrijk is – is dat
sommige wiki-toepassingen nog een degelijke html-kennis vereisen. Leerkrachten of de ICT-
coördinator zullen dus vooraf goed moeten nadenken over de verschillende wiki-mogelijkheden
waaruit geselecteerd kan worden. De layout zoals Wikipedia oogt erg professioneel, maar
vraagt in het gebruik html-kennis.
In dit geval is de GIP het uitgangspunt. Als toepassingen worden wiki en weblog voorzien. De
GIP-opdracht dient een grote, ruime opdracht te zijn. Wel wordt ervoor gewaarschuwd dat
identieke opdrachten voor de leerlingen niet geschikt zijn om met een wiki uit te voeren,
omwille van het kopiëren en plakken. Voornamelijk het kunnen integreren van RSS-feeds in
wiki’s en weblogs geeft extra mogelijkheden om leerlingen snel en accuraat recente informatie
te laten verzamelen en gebruiken. De wiki kan gebruikt worden voor de verslaggeving of als
schrijfoefening. Naast de reeds voorziene evaluatie-elementen kan bij het gebruik van een wiki
en weblog extra rekening gehouden worden met andere belangrijke aspecten: de wijze
waarop leerlingen elkaar op een constructieve wijze ondersteund hebben in de creatie van de
gezamenlijke realisatie en het geven van adviezen en tips in de reflecties op hun weblog.
• http://www.wikipedia.org
• http://pbwiki.com
• http://www.mediawiki.org/wiki/MediaWiki/nl
• http://www.edublogs.be
• http://www.bloggen.be
• http://www.classy.be
22
Didactische fiches
9 Hoe leerlingen begeleiden met een persoonlijke leeromgeving?
Doelstellingen
• Het doel is o.a. leren aantrekkelijk te maken, door een interessant en uitdagend medium zowel
voor persoonlijke doeleinden als voor onderwijsdoeleinden te realiseren.
• Leerlingen bewust maken van een mogelijke geïntegreerde aanpak van informatieverwerving
en –verwerking.

zelfstandig leren
met behulp van ICT
creatief
vormgeven
met behulp van ICT
23
Didactische fiches
Verantwoording
Myspace, Netvibes en dergelijke technologische snufjes zijn erg in bij leerlingen. De kunst
bestaat er dan ook in om deze tools, waar mogelijk, een educatieve meerwaarde te geven.
Deze meerwaarde is er zeker omdat met het gebruik van RSS-feeds op het ene tabblad
nieuwsitems kunnen geïnventariseerd worden en op een ander tabblad een overzicht van
beursevoluties kan bijgehouden worden (handel en economie) of een permanente update van
de actuele ICT-evoluties (informatica) mogelijk wordt. Afhankelijk van de verschillende
vakdomeinen zal het belangrijk zijn mogelijke en interessante websites met informatie te
integreren in de persoonlijke leeromgeving. Het is niet nodig dat dit door de leerkrachten zelf
wordt gedaan; ook leerlingen zijn zeker in staat dit voor zichzelf en de medeleerlingen uit te
voeren.
Vereisten
Speciale vereisten zijn er niet. Het werken met een persoonlijke leeromgeving gebeurt
integraal via het internet. Wel wordt benadrukt dat het ter beschikking hebben (of niet) van
Flash-Player vaak een belemmering is. Ook is het vertrouwd zijn met het werken van RSS-feeds
noodzakelijk. Aanbevolen wordt toch nog even het principe en de werking van RSS-feeds toe
te lichten. Het feit dat het om vrij nieuwe technologie gaat, betekent ook dat bv. nog niet alle
websites met RSS-feeds werken. Dit is geen hinderpaal, maar een realiteit.
Er zijn heel wat didactische mogelijkheden. We sommen er een aantal op.
• Het gebruik van een PLE om een e-portfolio voor leerlingen op te bouwen. Via een apart
tabblad in Netvibes kunnen leerlingen inhoudsgebieden toevoegen. Ook kunnen documenten
geüpload worden. Waar leerlingen over een e-portfolio beschikken, is dat natuurlijk geen
probleem. Het voordeel van een e-portfolio in een PLE is dat de combinatie tussen privé,
ontspanning, werk en school een optimale invulling in het e-portfolio krijgt. Ook het feit dat de
PLE’s reeds volwaardig RSS-feeds ondersteunen, is een meerwaarde.
• Het inventariseren en ontvangen van informatie via RSS-feeds maakt dat leerlingen een
overzicht houden van te raadplegen informatie. Tijdswinst door niet te verdwalen op het
internet is in dit geval een meerwaarde. De PLE wordt dan als een soort informatiecentrum
gebruikt.
• De PLE ‘s kunnen zelfs als een sociaal systeem ingericht worden, waarbij leerlingen aan
elkaars PLE gekoppeld worden.
• De evaluatie wordt bepaald door de wijze waarop de PLE ingezet wordt: in geval van het
gebruik als e-portfolio bepaalt de evaluatiewijze van het e-portfolio alles. In andere gevallen
kunnen verschillende elementen meespelen, zoals de wijze waarop de PLE is uitgebouwd, de
kwaliteit en de volledigheid van bv. opgenomen RSS-feeds, volledige opname van
klasgroepen, enz. Ook is in de evaluatie van het gebruik van PLE’s het gedrag van leerlingen
belangrijk.
24
Didactische fiches
10 Hoe online kantoortoepassingen in een klaspraktijk integreren?
Doelstellingen
Online kantoortoepassingen zijn bijzonder geschikt voor het samenwerken aan documenten
zoals rekenbladen, presentaties,…. Voornamelijk het samenwerken aan één omvangrijke
opdracht (zoals bv. de geïntegreerde proef) is een belangrijk te realiseren doel. Het feit dat
leerlingen tegelijkertijd aan een document kunnen samenwerken is een meerwaarde die vooral
tijdsbesparend werkt. Ook het online aanwezig zijn, maakt dat leren onafhankelijk van tijd en
plaats gerealiseerd kan worden.
25
Didactische fiches
oefenen
met behulp van
ICT creatief
vormgeven
zelfstandig leren
met behulp van ICT
met behulp van ICT

Verantwoording
Online kantoortoepassingen zijn een nieuwe technologische mogelijkheid en kunnen heel wat
geld besparen omdat er geen licenties nodig zijn. Daarenboven bieden ze het extra voordeel
dat iedereen met dezelfde versie werkt. Voor het aangehaalde voorbeeld van Zoho geldt
daarenboven dat alle traditionele toepassing (tekstverwerking, elektronisch rekenblad,
gegevensbeheer en presentatie) aangevuld worden met applicaties zoals chat, wiki, poll, …
waardoor er één groot geheel aan toepassingen onder één noemer wordt gebruikt.
Vereisten
• Hulpkaart 23 - Inloggen in Zoho
• Hulpkaart 24 - Schrijven met Zoho Writer
• Hulpkaart 25 - Rekenen met Zoho Sheet
• Hulpkaart 26 - Presenteren met Zoho Show
Door de mogelijkheid van constructieve samenwerking, is een juiste benadering van de te
geven opdrachten essentieel.
• Het samenwerken aan een document vergt uiteraard als uitgangspunt dat niet alle leerlingen
dezelfde opdrachten krijgen. Het schrijven van een schoolkrantje is een prima
tekstverwerkingsopdracht, die met behulp van online kantoortoepassingen kan gerealiseerd
worden. Het focussen op taal en verhogen van de taalzuiverheid in de documenten is een extra
troef. Sterkere leerlingen kunnen zeker zwakkeren en/of anderstaligen ondersteunen.
• Het aanleren van de leerplanitems i.v.m. de kantoortoepassingen kan evenzeer via online
kantoortoepassingen waarbij een extra dimensie (het delen van documenten) kan opgenomen
worden.
26
Didactische fiches
• De evaluatie van het gebruik van online kantoortoepassingen kan bestaan uit de volgende
(niet-limitatieve) elementen:
o Het gebruik van de kantoortoepassingen op zich. Dit betekent dat de
leerplandoelstellingen van bv. tekstverwerking evenzeer kunnen geëvalueerd worden
in het gebruik van de online kantoortoepassingen. Hetzelfde geldt uiteraard ook voor
het rekenblad, presentatiesoftware, …
o Het is ook aanbevolen de taalcomponent te evalueren. Indien mogelijk zou de
integratie met online woordenboeken geëvalueerd kunnen worden.
o Zeker mag ook de inhoud van hetgeen met de online kantoortoepassingen
gerealiseerd werd niet uit het oog verloren worden.
o Net als met andere toepassingen is de beoordeling van het attitudinale aspect een
belangrijk evaluatie-element.
• http://www.zoho.com
• https://docs.google.com
27
Didactische fiches
11 Hoe leerlingen actief betrekken in de opvoeding tot burgerzin?
Doelstellingen
• Leerlingen actief betrekken in de opbouw en uitdrukking van eigen meningen.
• Leerlingen inzicht geven in de groepsopvattingen ten opzichte van de eigen opvattingen.
• Aantonen hoe naar aanleiding van bepaalde activiteiten opvattingen, in het domein van de
burgerzin, kunnen veranderen.
28
Didactische fiches
voorstellen
van informatie
aan anderen
creatief
vormgeven
zelfstandig leren
met behulp van ICT
met behulp van ICT
Verantwoording
Opvoeden tot burgerzin houdt o.a. ook in dat leerlingen een weloverwogen mening kunnen
formuleren en over relevante items kunnen overleggen. Met Zoho polls is het mogelijk om online
stemgedrag te registreren. Deze toepassing biedt op verschillende fasen in het didactisch
proces de mogelijkheid om leerlingen naar aanleiding van bepaalde gebeurtenissen actief in
het leerthema te betrekken. Dit kan bv. bij de start van een leeractiviteit om de mening van
een klasgroep te leren kennen. Maar dit kan ook om bijvoorbeeld via tussentijdse metingen tot
aan het einde van de leeractiviteit na te gaan in welke mate de opvattingen van leerlingen,
door ze constructief met experten of ervaringsdeskundigen is contact te brengen, al dan niet is
gewijzigd. Het activiteitsprincipe is van oudsher één van de belangrijkste didactische principes
en gaf voorheen weinig mogelijkheden tot toepassingen in bv. uiteenzettingen. Alhoewel er ook
speciale apparatuur in de vorm van stemkastjes te beschikking is, is dit een vrij duur alternatief
in vergelijking met de mogelijkheden van online polls.
Vereisten
• Hulpkaart 23 - Inloggen in Zoho
• Hulpkaart 27 - Online enquêteren met Zoho polls
Verloop / uitvoering:
• Naar aanleiding van een actuele gebeurtenis, die zeer uiteenlopend kan zijn, zoals bv.
aankomende verkiezingen, maar ook een dramatische gebeurtenis, kan gevraagd worden aan
leerlingen om hun mening te formuleren en via stemming te bevestigen;
• Afhankelijk van het te besteden tijdstraject en de wijze waarop het didactisch proces
aangepakt wordt, kan telkens na een spreker, een panel-gesprek, een film, … aan leerlingen
gevraagd worden hun stemgedrag opnieuw te bekijken en te evalueren.
• De evaluatie van het gebruik van online polls kan bestaan meningen van leerlingen te leren
kennen, en desgevallend de wijzigende opvattingen.
• http://www.zoho.com
29
Didactische fiches
12 Hoe leerlingen met mobiele technologie laten leren?
(Gebaseerd op het Wireless Web Kids1 – project)
Doelstellingen
• De leerlingen leren effectief en efficiënt met mobiele technologie.
• De leerlingen leren vakoverschrijdende toepassingen.
• De leerlingen worden bewust met de evolutie van technologie geconfronteerd;
• De leerlingen maken mee technologie (afhankelijk van het niveau en studierichting van de
leerlingen).
oefenen
met behulp van
ICT creatief
vormgeven
zelfstandig leren
met behulp van ICT
met behulp van ICT

Verantwoording
GSM, iPod, PDA (en ook in de toekomst iPhone) zijn gemeengoed bij leerlingen en studenten. Er
wordt echter vastgesteld dat leerlingen en studenten niet altijd spontaan de grenzen tussen wat
kan en niet kan weten te leggen. Hierdoor wordt de technologie soms in een negatief daglicht
geplaatst. Nochtans heeft mobiele technologie in combinatie met WEB 2.0 ook heel wat didactische
mogelijkheden en meerwaarden biedt. Geocaching is een mooie geïntegreerde toepassing, zeker
om ook vakkenintegratie te bevorderen.
1
http://www.wetenschapsinformatienetwerk.be/index.php?page=6&detail=548
30
Didactische fiches
Vereisten
• GPS toestel
• PDA met GPS ontvanger
• De leerkracht kan een geocachingroute voor de PDA uitwerken. Afhankelijk van de
studierichting (zoals bv. informaticabeheer) kan het aanmaken van deze route ook in
combinatie met de leerlingen gebeuren.
• Bepaal in overleg met collega’s hoeveel tijd hiervoor uitgetrokken wordt en welke vakken mee
in de geocaching worden opgenomen. Er zijn voorbeelden van historische of geografische
routes, maar ook natuurroutes, geschiedenis en wetenschappen routes kunnen gerealiseerd
worden. Optimaal is natuurlijk een combinatie van de verschillende vakdomeinen in het traject.
• http://www.sciencecaching.be
• http://www.geocaching.be
• http://www.educaching.com
31
Didactische fiches
13 Webloggen ook in het Nederlands?
Doelstellingen
• De leerlingen leren constructief samenwerken
• Leerlingen mogelijkheden bieden om elkaar te ondersteunen
• Leerlingen laten leren van elkaars sterkte/zwakte punten
zoeken, verwerken oefenen voorstellen

en bewaren met behulp van van informatie
van informatie ICT aan anderen

32
Didactische fiches
Verantwoording
Een van de weinige bezwaren om Blogger te gebruiken als tool bij het introduceren van weblogs
bij beginners was dat de schil Engelstalig is. Vanaf nu is Blogger echter in het Nederlands
beschikbaar. Dat geldt ook voor de HELP bestanden. Dit maakt het werken met deze tool bijv. met
basisschoolleerlingen nog laagdrempeliger!
Vereisten
Analoog aan ‘Hoe kan ik een weblog inzetten om feedback te geven aan leerlingen’ maar voor
het basisonderwijs, voor de 3de graad naar thema’s die zeer uiteenlopend zijn, vooral:
• W.O.-thema’s
• Projectwerken
• …
Praktijkvoorbeelden en/of gebruikerservaringen

Te gebruiken bij:
Themaweblog, projectweblog, klassenweblog, werkstukweblog, fotoweblog, boekbespreking-

weblog, verhalen- en gedichtenweblog, klassendagboek/klassenkrant-weblog, nieuwsweblog,
opdrachtenweblog, interviewweblog, ‘speciale-gelegenheden-op-school’weblog.
• http://jozefschoolfietst.web-log.nl
• http://dewaaigroep5c.web-log.nl/weblog_van_groep_5c_van_d/2008/03/water.html
• http://www.mijnhomepage.nl/weblog/les1.php
• http://www.gerarddummer.nl/screencasts/weblog_opzetten/weblog%20opzetten.html
33
Didactische fiches
14 Hoe kunnen favorieten een meerwaarde bieden in het lager onderwijs?
Doelstellingen
Leerlingen op een innoverende wijze efficiënt en adequaat leren omgaan met de informatie-
explosie op het internet door doelgericht te verzamelen en te bewaren.
voorstellen zoeken, verwerken oefenen

van informatie en bewaren met behulp van
aan anderen van informatie ICT
• De leerlingen gebruiken op een veilige, verantwoorde en doelmatige manier ICT.
Verantwoording
In de kenniseconomie van morgen is het accuraat en efficiënt kunnen omgaan met informatie en het
selecteren van de nodige informatie een kernactiviteit. Yurls biedt hiervoor een oplossing om op
een zeer gemakkelijke manier favoriete websites, RSS-feeds & YouTube-video’s te verzamelen en
te ordenen op een eigen startpagina.
Vereisten
• Hulpkaart 04 - Favorieten toevoegen aan Del.icio.us
Als leerkracht:
Als leerkracht kan je de zinvolle en nuttige websites die je tegenkomt bij je zoektocht naar
leermaterialen verzamelen in een yurl zodanig dat de leerlingen deze achteraf gewoon kunnen
gebruiken bij het uitwerken van zelfgekozen projecten, uitwerken van WebQuests, ThinkQuests,…
Als leerling:
34
Didactische fiches
Als leerling kan je gebruik maken van de vooropgestelde verzamelingen van je leerkracht maar
kan je ook de opdracht verkrijgen om, samen met andere leerlingen, op zoek te gaan naar zinvolle
en bruikbare websites, RSS-feeds, YouTube-video’s die ze zelfstandig verzamelen in een yurl.
Voorbeelden van Yurls:
Aardrijkskunde:
• Europese Unie: http://eu.yurls.net/
• Heelal: http://heelal.yurls.net/
• Landenproject: http://landenproject.yurls.net/
• Ruimtevaart: http://ruimtevaart.yurls.net/
Geschiedenis:
• 7nieuwe wereldwonderen: http://wereldwonderen.yurls.net/
• Anne Frank: http://annefrank.yurls.net/
• Geschiedenis: http://geschiedenis.yurls.net/
• Geschiedenis in 10 tijdvakken: http://10-tijdvakken.yurls.net/
• Hunnebedden: http://hunebedden.yurls.net/
• Romeinen: http://romeinen.yurls.net/
• Webje De Gouden Eeuw: http://webje-goud.yurls.net/
• Webje De tijd van oma en opa: http://webje-oma.yurls.net/
• Webje Egypte: http://webje-egypte.yurls.net/
• Webje Grieken: http://webje-grieken.yurls.net/
• Webje Industrie van toen en nu: http://webje-industrie.yurls.net/
• Webje Kloosters: http://webje-kloosters.yurls.net/
• Webje Kunst door de eeuwen heen: http://webje-kunst.yurls.net/
• Webje Middeleeuwen: http://webje-middeleeuwen.yurls.net/
• Webje Nieuwste tijd: http://webje-nieuwste-tijd.yurls.net/
• Webje Ontdekkingsreizen: http://webje-ontdekkingsreizen.yurls.net/
• Webje Oorlogen: http://webje-wereldoorlogen.yurls.net/
• Webje Prehistorie: http://webje-prehistorie.yurls.net/
• Webje Pruikentijd en Revolutie: http://webje-pruiken.yurls.net/
• Webje Ridders: http://webje-ridders.yurls.net/
• Webje Romeinen: http://webje-romeinen.yurls.net/
• Webje Tachtigjarige Oorlog: http://webje-tachtig.yurls.net/
• Webje Twee Wereldoorlogen: http://webje-wereldoorlogen.yurls.net/
• Webje Vikingen: http://webje-vikingen.yurls.net/
Godsdienst:
• Christendom: http://christendom.yurls.net/
• Hindoeïsme: http://hindoeisme.yurls.net/
• Islam: http://islam.yurls.net/
• Jodendom: http://jodendom.yurls.net/
Muzische vorming:
• Knutselen: http://knutselen.yurls.net/
• Muziek: http://muziek.yurls.net/
• Tekenen: http://tekenen.yurls.net/
35
Didactische fiches
Natuurkennis:
• Dieren multimedia: http://dieren.yurls.net/
• Menselijk lichaam: http://menselijk-lichaam.yurls.net
• Plantenrijk: http://plantenrijk.yurls.net/
• Strand, zee en kust: http://strand.yurls.net/
Nederlands:
• Kinderboeken: http://kinderboeken.yurls.net/
• Ondersteunend Nederlands: http://nederlands.yurls.net/
• Woordenboek: http://woordenboek.yurls.net/
• Sprookjes: http://sprookjes.yurls.net/
36
Didactische fiches
15 Hoe ziet een leeromgeving voor basisonderwijs eruit?
Doelstellingen
Het doel is o.a. om het leren aantrekkelijker te maken, interessanter, uitdagender zowel voor
persoonlijke doeleinden als voor onderwijsdoeleinden.
oefenen voorstellen
met behulp van van informatie
ICT aan anderen
zelfstandig leren
met behulp van ICT
• De leerlingen gebruiken ICT op een veilige, verantwoorde en doelmatige manier
37
Didactische fiches
Verantwoording
Think.Com is een leer- en webomgeving die de Oracle Education Foundation heeft ontwikkeld om
kinderen op school spelenderwijs vertrouwd te maken met de mogelijkheden van het internet. We
noemen het ook wel: de veilige omgeving van de school, maar dan op de computer. Met Think.com
wordt leren over wat je met de computer op internet kan zo leuk, zo veilig en zo makkelijk, dat
iedere leraar whizzkids kan kweken. Op Think.com geen reclame, geen ongepaste taal en geen
ongenode gasten. Maar wel zelf webpagina’s bouwen, berichten uitwisselen met klasgenoten,
moeiteloos Engels leren, werkstukken publiceren en online discussiëren. Computerkennis is daarvoor
geen vereiste.
Vereisten
• http://www.think.com (eigen uitgebreide ondersteuning)
Er zijn heel wat didactische mogelijkheden. We sommen er een aantal op:
• Leerlingen kunnen hun eigen startpagina aanpassen, voorzien van foto’s, kleuren,…
• Leerlingen kunnen hun eigen projecten creatief vormgeven waarbij ze gebruik maken van
vragenlijsten, discussiefora en peilingen.
• Er kunnen projectgroepen aangemaakt worden waarin leerlingen leren samen werken.
• Leerlingen kunnen zeer creatief omgaan met teksten.
• Leerlingen worden aangemoedigd hun ideeën te publiceren en met leeftijdsgenoten uit andere
delen van de wereld te communiceren. Scholen uit verschillende landen ontmoeten elkaar online
en leerlingen krijgen uit de eerste hand informatie over andere culturen en delen van de
wereld.
• http://www.think.com/nl
38
Didactische fiches
16 Teken- en deeldiagrammen op het internet voor basisonderwijs
Doelstellingen
• Leerlingen constructief laten samenwerken
• Leerlingen laten nadenken over bepaalde structuren.
oefenen
met behulp van
creatief ICT
vormgeven
zelfstandig leren
met behulp van ICT
met behulp van ICT
voorstellen
van informatie
aan anderen
39
Didactische fiches

• De leerlingen gebruiken ICT op een veilige, verantwoorde en doelmatige manier
• De leerlingen kunnen met behulp van ICT creatief vormgeven
• De leerlingen kunnen zelfstandig oefenen in een door ICT ondersteunende leeromgeving
Verantwoording
Gliffy online is een webapplicatie waarmee u in een handomdraai allerlei schema’s, diagrammen
en plannen kunt tekenen. Na een korte registratieprocedure kunt u onmiddellijk aan de slag met de
in Flash getekende tekenapplicatie. U kunt simpelweg objecten uit de linkerkolom naar het
ruitjesveld slepen. Uiteraard kunt u elk object van plaats veranderen, groter of kleiner maken,
inkleuren of zelfs roteren. Ook tekst, pijlen en lijnen toevoegen behoort tot de mogelijkheden.
Vereisten
• Adobe Flash Player 7 of hoger
Met Gliffy kunnen leerlingen op een zeer gemakkelijke manier webschema’s maken, eenvoudige
schema’s maken voor techniek, …
De gemaakte schema’s, tekeningen kunnen zeer eenvoudig in een wiki, weblog, …

geïmplementeerd worden.
• http://www.gliffy.com
• http://nl.youtube.com/watch?v=N0UgI-FVIKo
40
Technische hulpkaarten
Hulpkaart 1
Inloggen in Netvibes
Om Netvibes te gebruiken, moet je eerst inloggen. In deze hulpkaart staat hoe dat moet.
¾ Open Internet Explorer.
¾ Ga naar http://www.netvibes.com.
Je komt terecht in een standaard Netvibes.
Je moet nu inloggen om bij je eigen Netvibes

te komen.
¾ Klik rechtsboven op Inloggen.
Voor bestaande gebruikers:
¾ Typ je e-mailadres in.
¾ Typ je Wachtwoord in.
Voor niet-bestaande gebruikers:
¾ Klik ‘Aanmelden’.
¾ Geef je e-mailadres.
¾ Kies een Netvibeswachtwoord.
Je komt terecht in je eigen Netvibes.
Als je klaar bent, klik je op Uitloggen, maar je

mag ook internet afsluiten met het kruisje.
41
Hulpkaart 2
Onderdelen in Netvibes zetten
In Netvibes kun je onderdelen (modules) toevoegen en verwijderen. Jij bepaalt dus wat je precies
nodig hebt.
We gaan bijvoorbeeld het weerbericht

toevoegen aan Netvibes.
¾ Klik binnen Netvibes op Voeg inhoud toe.
Bovenaan verschijnt een balk met

allemaal Netvibesonderdelen (modules).
¾ Klik op Onmisbare widgets
¾ Klik op Weerbericht.
¾ Klik vervolgens op Toevoegen aan mijn

pagina.
Het weerbericht wordt toegevoegd aan

jouw Netvibes.
Je kunt ook onderdelen weer uit Netvibes

halen.
¾ Ga met de muis naar de

rechterbovenhoek van een module die je
wilt verwijderen.
¾ Klik op het kruisje.
Deze mededeling verschijnt.
¾ Klik op Verwijder voor eeuwig.
Het weerbericht is uit Netvibes

verdwenen.
42
Hulpkaart 2
Onderdelen in Netvibes zetten
Naast het weerbericht kan je ook

nieuwsberichten toevoegen aan
Netvibes.
¾ Ga naar de website van ‘Het Laatste

Nieuws’ : www.hln.be.
¾ Zoek het icoontje van RSS of .
¾ Klik op het icoontje zodat je in een

nieuwe pagina zit.
¾ Hier moet je enkel het websiteadres

kopiëren:
http://www.hln.be/hln/rss/pag/hln_rssOpb
ouwXML.jsp?pDescription=true.
¾ Kies in Netvibes voor ‘Een feed

toevoegen’.
¾ Plak de link in linkveld en klik op ‘Voeg

feed toe’.
¾ Netvibes zal nu automatisch alle laatste

nieuwe berichten van HLN.be tonen.
43
Hulpkaart 3
Inloggen in Del.icio.us
Om Del.icio.us te gebruiken, moet je eerst inloggen. In deze hulpkaart staat hoe dat moet.
¾ Open Internet Explorer.
¾ Ga naar http://Del.icio.us.
Je komt op de website van Del.icio.us.
Je moet nu registeren om toegang te

krijgen tot Del.icio.us.
¾ Klik rechtsboven op Join Now.
¾ Vul het formulier in om jezelf te

registreren.
¾ Del.icio.us stelt voor om 2 knoppen te

installeren.
Met de Del.icio.us knop kan je snel naar

je eigen account gaan.
Met de tagknop kan je snel de geopende

pagina aan je account toevoegen.
¾ Als de knoppen geïnstalleerd zijn, is je

registratie voorbij.
Del.icio.us stuurt nog een

bevestigingsmail waarop je moet
reageren om je registratie te bevestigen .
44
Hulpkaart 4
Favorieten toevoegen aan Del.icio.us
In Del.icio.us kun je favorieten toevoegen en verwijderen en deze delen met anderen.
http://www.khlim.be In deze hulpkaart voeg je de website van

de KHLim toe aan je favorieten.
¾ Surf naar de website van de KHLim.
¾ Klik op de Tagknop.
Een pop-up verschijnt.
¾ Vul deze gegevens verder aan.
¾ Klik op Save om de website van de

KHLim aan de favorieten toe te voegen.
Je kunt ook favorieten toevoegen zonder

gebruik te maken van de knoppen die
geïnstalleerd zijn:
¾ Surf naar de Del.icio.us-website.
¾ Meld je aan.
¾ Klik op Save a new bookmark.
¾ Geef de URL van de website die je wil

toevoegen en klik op Next.
¾ Geef meer info over deze link en klik op

Save.
¾ De link is nu toegevoegd aan je

favorieten.
45
Hulpkaart 5
Del.icio.us toevoegen aan Netvibes
Om tijd te besparen kunnen we Del.icio.us integreren in Netvibes zodat we maar 1 pagina moeten
bezoeken.
¾ Surf naar http://www.netvibes.com.
¾ Klik op de Inhoud toevoegen.
Bovenaan verschijnt er een balk met

allemaal Netvibesonderdelen (modules).
¾ Kies bij Onmisbare widgets voor

Del.icio.us.
¾ Klik op Bewerken om je account-

gegevens in te vullen. Als deze gegevens
zijn opgeslagen kan je deze module
toevoegen aan de pagina.
Je kunt ook favorieten van andere

personen toevoegen aan Netvibes.
¾ Surf naar http://del.icio.us/sebjans.
¾ Klik onderaan de pagina op het RSS

icoontje .
¾ Kopieer het webadres.
¾ Ga naar www.netvibes.com.
¾ Kies Voeg een nieuwe feed toe en plak

de link. Tenslotte voeg je de pagina toe.
46
Hulpkaart 6
Googleaccount aanmaken
Om gebruik te kunnen maken van een aantal WEB 2.0-toepassingen hebben we een
Googleaccount nodig. In deze hulpkaart overlopen we even hoe we zo’n account kunnen
aanmaken.
¾ Surf naar http://www.google.be.
¾ Klik rechtsboven op Aanmelden.
¾ Kies in het nieuwe venster voor Nu een

account maken.
¾ Vervolgens vul je de verplichte velden in.
Om een sterk wachtwoord te maken

gebruik je best cijfers én letters.
¾ Klik op Ik ga akkoord. Maak mijn

account.
¾ Google stuurt jou nu een

bevestigingsmail die je uiteraard moet
bevestigen.
47
Hulpkaart 7
Een blog starten
Als je wil starten met een blog op Blogger.com moet je de accountgegevens van Google
gebruiken. Met andere woorden je kan met je Googleaccount aanmelden op Blogger.com.
¾ Surf naar http://www.blogger.com.
¾ Vul je googleaccount-gegevens in en klik

op Aanmelden.
¾ Je komt nu automatisch in het

Dashboard.
¾ Hier kan je een nieuwe blog starten, door

op Een blog maken te klikken.
¾ In stap 2 moet je een naam (thema) en

een adres aan je blog geven.
¾ In stap 3 kunnen je een sjabloon kiezen

voor je blog.
Nu is je blog gemaakt.
48
Hulpkaart 7
Een blog starten
Je blogomgeving is klaar. Maar er

staan nog geen berichten in je blog.
¾ Bij titel vullen je Mijn eerste blog in.
¾ In het berichtvenster kan je de inhoud

van je blog schrijven.
¾ Voordat je de blog gaat publiceren, is er

een mogelijkheid om Labels toe te
voegen.
¾ Nadat je labels hebt toegevoegd ga je

het bericht publiceren.
¾ Je kan naar je blog gaan kijken, door op

de link Blog weergeven te klikken.
¾ Om een reactie te plaatsen op een blog

moet je op het potlood klikken.
¾ Om de RSS link van deze blog te

verkrijgen klik je op Berichten (Atom).
49
Hulpkaart 8
Een wiki starten
In 3 stappen kan je een eigen wiki starten op de website van PBwiki.com.
¾ Surf naar http://www.pbwiki.com.
¾ Klik op Create wiki.
¾ Vul je gegevens in om een account te

maken.
¾ Kies een Adres voor je wiki.
¾ Kies voor welke doeleinden je de wiki

gaat gebruiken.
¾ Klik op Create my wiki.
¾ Controleer je e-mail en bevestig de mail

van pbwiki.
¾ Je kiest vervolgens voor de gratis versie.
Je wikiomgeving is klaar. Maar je

moet de inhoud toevoegen.
¾ Pbwiki heeft al 1 pagina voor je gemaakt.
¾ Om deze pagina aan te passen klik je op

Edit page.
50
Hulpkaart 8
Een wiki starten
¾ Je zit nu in de teksteditor van pbwiki. Hier

kan je:
o Tekst toevoegen
o Tekst opmaken
o Afbeelding invoegen
o Hyperlink toevoegen
o Bijlage toevoegen
o Plug-in invoegen:
Chat
Diavoorstelling (foto)
YouTube-filmpje
Kalender
Rekenblad
Recente aanpassingen
Bezoekerteller
…
o …
¾ Om je aanpassingen op te slaan moet je
altijd op SAVE klikken.
Een nieuwe wikipagina maken:
¾ Klik op Create a page.
¾ Geef een naam aan je nieuwe wiki

pagina.
¾ Klik op More options om een andere

sjablonen te kiezen
¾ Als laatste stap klik je op Create page.
51
Hulpkaart 9
Foto’s delen met Picasa
Picasa is een website waar je een fotoalbum kan toevoegen. In deze hulpkaart staat hoe je dit
moet doen.
¾ Surf naar http://picasaweb.google.com.
Inloggen
¾ Vul je Googleaccount-gegevens in.
o Tip: Hulpkaart 6: Googleaccount aanmaken.
¾ Klik op aanmelden.
Uploaden van afbeeldingen
¾ Klik op Uploaden.
¾ Geef je album een titel.
¾ Kies een datum.
¾ Geef eventueel een beschrijving.
¾ Voeg de opnamelocatie toe.
¾ Maak de keuze uit Openbaar of privé.
¾ Klik op Doorgaan.
¾ Klik op Bladeren bij het eerste vakje.
¾ Zoek de foto die je wilt uploaden.
¾ Nadat je alle foto’s hebt gekozen klik je

op Upload starten.
52
Hulpkaart 10
Video’s delen met YouTube
YouTube is een site voor het gratis uploaden, delen en bekijken van filmpjes. Je kan er inschrijven
met je Googleaccount.
¾ Surf naar http://www.youtube.com.
Inschrijven
¾ Klik op Sign in with your Google account.
¾ Klik tenslotte op Sign in.
Uploaden van video’s

¾ Klik op rechtsbovenaan op Upload.
53
Hulpkaart 10
Video’s delen met YouTube
¾ Geef je video een Titel (Title).
¾ Vul een Omschrijving in (Description).
¾ Kies een Categorie voor je video

(Category).
¾ Voeg Tags toe.
¾ Breng eventueel enkele wijzigingen aan

in de opties.
¾ Klik op Upload a video…
¾ Klik op Browse om je video te zoeken.
¾ Klik op Upload video.
¾ Je video wordt geüpload.
54
Hulpkaart 11
Schrijven met Google Docs
Met Google Docs kan je aan tekstverwerking doen, zonder dat je hiervoor een programma nodig
hebt op je computer. Je kan ook een rekenblad en een presentatie met Google Docs maken. Zoals
we dit met Excel en PowerPoint ook zouden kunnen.
¾ Surf naar http://docs.google.com.
Aanmelden
¾ Klik op Sign in.
Nieuw document maken
¾ Klik bovenaan het scherm op Nieuw.
¾ Kies voor Document.
Er verschijnt een nieuw venster. Je kunt

meteen beginnen met typen.
¾ Schrijf je tekst.
Opslaan en sluiten
¾ Klik op Opslaan en sluiten als je klaar
bent.
55
Hulpkaart 11
Schrijven met Google Docs
Document openen
Jouw document is nu opgeslagen in
Google Docs.
¾ Klik op jouw document om het weer te

openen.
Het document wordt geopend. Je kunt er

nu weer aan verder werken.
Document verwijderen
¾ Vink je document aan en klik op
Verwijderen.
56
Hulpkaart 12
Rekenen met Google Docs
Met Google Docs kan je een rekenblad maken, zonder dat je hiervoor een programma nodig hebt
op je computer.
Aanmelden
¾ Klik op Sign in.
Nieuw spreadsheet maken (Rekenblad)
¾ Kies voor Spreadsheet.

meteen beginnen met je rekenblad.
57
Hulpkaart 13
Presenteren met Google Docs
Met Google Docs kan je presentaties maken, zonder dat je hiervoor een programma nodig hebt op
je computer. Je kan zelfs je presentatie omzetten in een website.
Aanmelden
¾ Klik op Sign in.
Nieuwe presentatie maken
¾ Kies voor Presentatie.

meteen beginnen met je Presentatie.
58
Hulpkaart 14
Google Docs omzetten naar PDF
De documenten die je met Google Docs hebt gemaakt kan je eenvoudig omzetten naar PDF.
Aanmelden
¾ Klik op Sign in.
Van document naar PDF gaan

¾ Als je in Google Docs terecht komt, zie je
al je documenten staan.
¾ Vink het document aan dat je naar PDF

wilt converteren.
¾ Kies bij Meer acties voor Opslaan als

PDF…
¾ Kies een locatie om de PDF versie op te

slaan.
59
Hulpkaart 15
Documenten delen met Google Docs
De documenten die je met Google Docs hebt gemaakt, kan je delen met andere personen. Deze
personen kunnen gegevens toevoegen of wijzigen. Je beslist zelf wie toegang krijgt tot jouw
documenten.
Aanmelden
¾ Klik op Sign in.
Document delen
¾ Vink het document aan dat je wilt delen.
¾ Klik op de knop Delen.
Er verschijnt een nieuw venster. Je kan

kiezen om mensen uit te nodigen als
Bijdragers of als Kijkers.
¾ Geef het e-mailadres van de persoon

met wie je het document wilt delen.
¾ Ten slotte kan je zelf een bericht typen

voor de persoon met wie je het document
wilt delen.
¾ Klik op Verzenden om de e-mail te

verzenden.
60
Hulpkaart 16
Documenten publiceren met Google Docs
De documenten die je met Google Docs hebt gemaakt, kan je publiceren op het internet. Je krijgt
van Google een speciaal webadres dat je kan doormailen. Iedereen kan jouw document lezen.
Aanmelden
¾ Klik op Aanmelden.
Document publiceren
Je kan het document op het web
publiceren zodat iedereen het kan lezen
Je krijgt van Google Docs een URL die je
naar andere kan doorsturen.
¾ Vink het document aan dat je wilt

publiceren.
¾ Kies bij Meer acties voor Publiceren.
Er verschijnt een nieuw venster. Als je

het vinkje naast Automatisch opnieuw
publiceren na wijzigingen aanvinkt, zal je
document altijd up-to-date zijn.
¾ Klik op Document publiceren.
¾ Je krijgt de melding dat het document

bekeken kan worden op een bepaalde
URL.
61
Hulpkaart 17
Berichten versturen via Gmail
Met Gmail kan je gratis berichten versturen.
¾ Surf naar http://www.gmail.com.
Aanmelden
Nieuw bericht opstellen
¾ Klik op Nieuw bericht.
¾ Vul bij Aan: het mailadres in.
¾ Geef een onderwerp aan je bericht.
¾ Typ je bericht.
¾ Klik ten slotte op verzenden, om je

bericht te versturen.
62
Hulpkaart 18
Berichten ontvangen en lezen via Gmail
Met Gmail kan je gratis berichten ontvangen en lezen.
Aanmelden
Nieuw bericht lezen

Je komt in de inbox van je Gmail. Het
bericht Fiches: WEB 2.0 is nog niet
gelezen (zwart gedrukt).
¾ Klik op het nieuwe bericht op het te

lezen.
¾ Om Sebastiaan Jans te antwoorden klik

je op Beantwoorden.
¾ Automatisch wordt het veld Aan:

ingevuld.
¾ Typ je bericht.
¾ Onder je bericht komt het bericht van

Ren Vlaanderen te staan als
geheugensteun.
63
Hulpkaart 19
Bijlagen toevoegen aan berichten in Gmail
Met Gmail kan je gratis berichten en bijlagen versturen.
Aanmelden
Nieuw bericht opstellen met bijlage
¾ Klik op Nieuw bericht.
¾ Vul bij Aan: het mailadres in.
¾ Geef een onderwerp aan je bericht.
¾ Klik op Bestand toevoegen als bijlage.
¾ Klik op Bladeren.
¾ Klik op het bestand dat je wil meesturen.
¾ Klik op Openen.
¾ Het bestand verschijnt onder Onderwerp

bij Bijlage..
¾ Klik ten slotte op verzenden, om je

bericht te versturen.
64
Hulpkaart 20
Bestanden toevoegen aan Netvibes
In Netvibes kun je een module genaamd Box.net toevoegen. Box.net is een online opslagplaats
waardoor het mogelijk is om bestanden in Netvibes te plaatsen.
Aanmelden
¾ Typ je e-mailadres in.
Box.net toevoegen
¾ Klik linksboven op Inhoud toevoegen.
¾ Kies voor Onmisbare widgets.
¾ Kies tenslotte voor Box.net webopslag.
¾ Omdat we nog geen account hebben

kiezen we voor Maak een gratis 1GB
account bij Box.net aan.
¾ Geef je e-mailadres en een paswoord.
¾ Klik op Toevoegen aan mijn pagina.
¾ De Box.net webopslag is toegevoegd

aan Netvibes.
65
Hulpkaart 20
Bestanden toevoegen aan Netvibes
Bestanden toevoegen aan Box.net

¾ Klik op Voeg een bestand toe.
¾ Klik op Bladeren en kies het gewenste

bestand.
¾ Met de knop Importeer wordt het bestand

aan Box.net toegevoegd.
¾ Je krijgt een melding Upload Done! en

het bestand komt in de lijst te staan als
de upload geslaagd is.
66
Hulpkaart 21
Bestanden delen via Netvibes
In Netvibes kun je een module genaamd Box.net toevoegen. Box.net is een online opslagplaats
waardoor het mogelijk is om bestanden in Netvibes te plaatsen én te delen.
Aanmelden
¾ Typ je E-mailadres in.
Bestanden delen met Box.net

¾ Klik op het envelopje.
¾ Kies voor Deel als favoriet.
¾ Klik op deel om je documenten te delen.
67
Hulpkaart 22
Podcasts opnemen met podOmatic
Met een podcast kan je discussies, radioshows, muziekprogramma’s,… opnemen en afspelen. We

gebruiken hiervoor de service van podOmatic.
¾ Ga naar http://www.podomatic.com.
Inschrijven
¾ Klik rechtsboven op Sign up.
¾ Vul de gevraagde gegevens in.
¾ Klik op Sign up.
¾ Kies een foto om aan je account te

koppelen.
¾ Je bent nu klaar om podOmatic te

gebruiken.
Aanmelden
Als je al bent ingeschreven kan je rechtstreeks
op Log in klikken, naast Sign up.
¾ Typ je e-mailadres of gebruikersnaam.
¾ Typ je wachtwoord.
¾ Klik op Log in.
Podcast opnemen
¾ Klik op My Podcast.
¾ Klik op Post New Episode.
¾ Selecteer op welke manier je een

podcast gaat maken.
o Uploaden vanuit de computer.
o Selecteren vanuit een Media
Bibliotheek.
o Opnemen met micro en webcam.
¾ Kies vervolgens Next step.
68
Hulpkaart 22
Podcasts opnemen met podOmatic
¾ In deze hulpkaart kies je voor Record

with your webcam or microphone.
¾ Klik op Record om het opnemen te

starten.
¾ Geef een Titel en een Omschrijving aan

je podcast.
¾ Klik op Next step om naar de volgende

stap te gaan
¾ Je kan vervolgens een foto en tags

toevoegen aan je podcast.
¾ Als laatste stap kan je de podcast

beluisteren voordat je hem publiceert.
69
Hulpkaart 23
Inloggen in Zoho
Zoho Office Suite kan je het best vergelijken met Google Docs. Het is een online kantoorpakket.
¾ Ga naar http://www.zoho.com.
Inschrijven
¾ Klik rechtsboven op Sign up.
¾ Kies een Username (gebruikersnaam).
¾ Geef een bestaand e-mailadres.
¾ Kies een Password voor je Zohoaccount.
¾ Typ de beveiligingscode over.
¾ Zet een vinkje achter Agreement.
¾ Klik op Sign up.
¾ Zoho stuurt nu een mail die je moet

bevestigen.
¾ Klik op Continue om verder te gaan.
¾ Je komt onmiddellijk terecht in de Zoho

Writer, waar je een overzicht van de
mogelijkheden krijgt.
70
Hulpkaart 23
Inloggen in Zoho
Account instellen
Je account is gemaakt, maar je kan deze nog
personaliseren. In de volgende stappen gaan we
enkele belangrijke items aanpassen.
¾ Klik op Mijn account.
Persoonlijke info toevoegen
¾ Klik op Personal information.

¾ Geef je Full Name (volledige naam).
¾ Kies een Nick name.
Taal instellen
¾ Kies bij Country het juiste land.

¾ Kies Dutch als je verder wilt in het
Nederlands.
¾ De tijdzone van België is (GMT 1:0).
Foto toevoegen
¾ Klik op Upload your Photo.
¾ Blader naar een foto op je harde schijf.
¾ Klik op Upload om de foto toe te voegen.
71
Hulpkaart 23
Inloggen in Zoho
Wachtwoord veranderen
¾ Geef eerst het huidige wachtwoord.
¾ Kies vervolgens een nieuw wachtwoord.
¾ Bevestig het nieuwe wachtwoord
72
Hulpkaart 24
Schrijven met Zoho Writer
Met Zoho Writer kan je op het internet een tekst schrijven, zoals met Google Docs.
¾ Surf naar http://www.writer.zoho.com.
Aanmelden
¾ Vul je Zohoaccount-gegevens in.
o Tip: Hulpkaart 19: Inloggen in Zoho.
¾ Klik op Sign In.
Nieuw document maken

Je komt automatisch in een nieuw document met
de naam Welcome.
¾ Klik links boven op Nieuw.
¾ Er is een nieuw/leeg Untitled document

gemaakt waarin je kan beginnen met je
tekst.
Document opslaan
¾ Klik op Opslaan.
¾ Geef een Naam in voor je document.
73
Hulpkaart 24
Schrijven met Zoho Writer
Document sluiten
¾ Klik op het rode kruisje.
Document verwijderen
¾ Selecteer het document.
¾ Klik op Verwijderen.
Van document naar Blog

¾ Open het document dat je naar een Blog
wil exporteren.
¾ Klik in de werkbalk op Publiceren.
¾ Kies voor Blog posts bijwerken.
Van document naar HTML

¾ Open het document dat je naar HTML wil
exporteren.
¾ Klik in de werkbalk op Exporteren.
¾ Kies voor HTML.
Het document wordt geopend in een nieuw

venster.
¾ Klik op Bestand.
¾ Kies voor Pagina opslaan als…
¾ Kies een locatie op de harde schijf om de

HTML pagina op te slaan.
74
Hulpkaart 25
Rekenen met Zoho Sheet
Met Zoho Sheet kan je op het internet rekenbladen maken, net zoals met Google Docs.
¾ Surf naar http://www.sheet.zoho.com.
Aanmelden
¾ Klik op Sign In.
Nieuw rekenblad maken

Je komt automatisch in een nieuw rekenblad
zonder titel.
¾ Je kan meteen beginnen met je nieuw

rekenblad.
Rekenblad opslaan
¾ Geef een Naam aan je rekenblad.
¾ Klik op Opslaan.
75
Hulpkaart 25
Rekenen met Zoho Sheet
Rekenblad verwijderen
¾ Selecteer het rekenblad.
¾ Klik op het icoontje achter de naam.
¾ Kies voor In de prullenbak gooien.
Van rekenblad naar PDF gaan

¾ Open het document dat je naar PDF wil
exporteren.
¾ Kies voor PDF document.
¾ Kies vervolgens om de PDF op de schijf

op te slaan.
Van rekenblad naar HTML

¾ Open het document dat je naar HTML wil
exporteren.
¾ Kies voor HTML document.
¾ Kies vervolgens om het HTML document

op de schijf op te slaan.
76
Hulpkaart 26
Presenteren met Zoho Show
Met Zoho Show kan je op internet presentaties maken, net zoals met Google Docs.
¾ Surf naar http://www.show.zoho.com.
Aanmelden
¾ Voeg de keuzemogelijkheden in.
¾ Klik op Sign In.
Presentatie maken
¾ Klik op Nieuw Maken.
¾ Geef een Naam voor de presentatie.
¾ Vul een Omschrijving in.
¾ Voeg eventueel Tags/Labels toe.
¾ Kies een Thema voor je presentatie.
¾ Klik op Starten.
77
Hulpkaart 27
Online enquêteren met Zoho Polls
Met Zoho Poll kan je een online opiniepeiling maken. Je kan hem zelfs toevoegen aan je blog.
¾ Surf naar http://polls.zoho.com.
Inschrijven
¾ Om Zoho Polls te gebruiken moet je je
eerst inschrijven, ook al heb je een
zoho account.
¾ Klik op Signup Now.
¾ Kies een Username, Password, Email.
¾ Vink I agree to the terms.
¾ Klik ten slotte op Submit.
Opiniepeiling aanmaken
¾ Klik op Create Poll.
¾ Kies welke soort opiniepeiling je wil

maken.
o Vote (Stemming, 1 antwoord).

o Rate (Waarde bepalen, meerkeuze).
¾ Als je een keuze maakt komt er nieuwe

inhoud op de webpagina.
¾ Geef een Titel voor je opiniepeiling.
¾ Vul een omschrijving in.
78
Hulpkaart 27
Online enquêteren met Zoho Polls
¾ Voeg de keuzemogelijkheden in.

o Tip: Wil je meer dan 3 keuzes, dan klik je op more.
¾ Is de opiniepeiling Publiek of Privé.

o Tip: Als je op privé klikt kan je de e-
mailadressen van de deelnemers toevoegen.
¾ Mogen de deelnemers het resultaat zien.
¾ Mogen de deelnemers commentaar

toevoegen.
¾ Voeg ten slotte Tags toe.
¾ Klik op Submit om de opiniepeiling te

starten.
Opiniepeiling aanpassen
¾ Klik op Edit om de opiniepeiling aan te
passen.
¾ Door op Delete te klikken kan de

opiniepeiling verwijderd worden.
¾ Close Poll betekent dat niemand meer

kan stemmen op je opiniepeiling.
Opiniepeiling toevoegen aan Blog

¾ Klik achter de poll op Add to your
Blog/Website.
¾ De code die gegenereerd is kan in een

website of blog geplakt worden.
79
Hulpkaart 28
Online formulieren maken met Zoho Creator
Met Zoho Creator kan je eenvoudig webformulieren maken. Ingevulde gegevens komen
automatisch terecht in een database. Deze database kan je exporteren naar Excel, Calc, HTML,
PDF, CSV,…
¾ Surf naar http://www.creator.zoho.com.
Aanmelden
¾ Klik op Sign In.
Formulier aanmaken
Je krijgt een melding dat er nog geen
formulieren (applications) zijn.
¾ Klik op Create New Application of op

Start Creating your application.
¾ Geef een naam aan je toepassing.

o Toepassing
¾ Geef vervolgens een naam aan het

formulier.
o Toepassing
¾ Klik ten slotte op Create Now.
80
Hulpkaart 28
Online formulieren maken met Zoho Creator
Velden toevoegen
¾ Om een veld toe te voegen, moet je ze
slepen van links naar rechts.
¾ Klik op Single Line en plaats deze in

Formulier .
¾ Vervolgens verschijnt er een pop-up.

¾ Geef als Label Name: Naam.
¾ Klik hierna op Done.
In het formulier verschijnt nu een label Naam.
Formulier bekijken
¾ Klik op Access this application om het
formulier te bekijken.
¾ In het formulier komen automatisch de

knoppen Submit en Reset.
o Submit: gegevens toevoegen
o Reset: gegevens wissen
81
Hulpkaart 29
Online formulieren aanpassen met Zoho Creator
PDF, CSV,…
Aanmelden
¾ Klik op Sign In.
Formulier aanpassen
Je krijgt een lijst met jouw toepassingen,
als je hulpkaart 24 gevolgd hebt staat in
die lijst Toepassing .
¾ Klik op Edit om de toepassing aan te

passen.
Je krijgt het formulier te zien.
¾ Je kan velden toevoegen.

o Tip: Hulpkaart 24: Online formulieren maken met
Zoho Creator.
82
Hulpkaart 29
Online formulieren aanpassen met Zoho Creator
Velden aanpassen
¾ Om een veld aan te passen moet je met
de muis op het veld gaan staan.
¾ Klik op het potlood, die te voorschijn

komt en kies voor Edit this field.
¾ Je krijgt het volgend scherm te zien, hier

kan je de gewenste gegevens
aanpassen.
¾ Om een uitgebreide weergave te krijgen

klik je op Options.
Velden verwijderen
¾ Om een veld te verwijderen moet je met

de muis op het veld gaan staan.
¾ Klik op het potlood dat te voorschijn komt

en kies voor Delete this Field.
¾ Bevestig door op OK te klikken.
83
Hulpkaart 30
Gegevens importeren in Zoho Creator
PDF, CSV,…
Aanmelden
¾ Klik op Sign In.
Gegevens importeren
¾ Klik op Toepassing .
o Tip: Hulpkaart 24: Online formulieren maken met
Zoho Creator.
¾ Klik op More Actions en kies voor Import

Data.
¾ Kopieer en plak de gegevens vanuit een

.xls-, .csv-, .tsv-bestand.
¾ Klik ten slotte op Upload.
84
Hulpkaart 31
Gegevens exporteren vanuit Zoho Creator
PDF, CSV,…
Aanmelden
¾ Klik op Sign In.
Formulier invullen
Om gegevens te exporteren moeten
eerst enkele gegevens ingevuld zijn.
o Tip: in Hulpkaart 24 hebben we een toepassing

gemaakt met 1 formulier, deze hulpkaart gaat
verder op deze toepassing.
Indien je een andere toepassing hebt kan je
volgens dezelfde analogie volgen.
¾ Klik op Toepassing.
¾ Vul enkele willekeurige namen in. Klik na

elke naam op submit om de gegevens
naar de database te schrijven.
85
Hulpkaart 31
Gegevens exporteren vanuit Zoho Creator
Gegevens exporteren
¾ Om gegevens te exporteren moet je naar
de gegevensweergave.
¾ Klik hiervoor op Formulier 1 View.
De ingegeven namen staan onder elkaar

opgesomd.
¾ Je krijgt het volgend scherm te zien, hier

kan je kiezen in welk formaat je de
gegevens wil exporteren.
86
Hulpkaart 32
Een diavoorstelling toevoegen aan een blog
Als je wil starten met een blog op Blogger.com moet je de accountgegevens van Google
gebruiken. Met andere woorden je dient over een Googleaccount te beschikken om je te kunnen
aanmelden op Blogger.com.
¾ Vu ul je Googleaccount-gegevens in.

Dashboard.
¾ Klik nu op Indeling.
¾ Je krijgt nu de structuur van de website

te zien. Klik vervolgens op Een gadget
toevoegen..
¾ Er opent zich een nieuw venster, kies uit

de lijst voor Diavoorstelling.
¾ Diavoorstelling configureren
o Geef een titel aan de
voorstelling.
o Bepaal de bron (Picasa Web Album,
Hulpkaart 9).
¾ Wijzigingen opslaan.
De diavoorstelling is nu toegevoegd aan

de blog.
87
Hulpkaart 33
Een tagcloud toevoegen aan een blog
Een tagcloud is een visuele weergave van inhoudstags die op een website, meestal een weblog,
worden gebruikt. Tags die vaker gebruikt worden, worden bijvoorbeeld groter afgebeeld of op een
andere wijze benadrukt. De tags staan alfabetisch gerangschikt. Na het aanklikken van een tag
kom je automatisch in het betreffende artikel terecht.
Aanmelden

Dashboard.
¾ Klik bij de gewenste blog op Indeling.
Tagcloud toevoegen
¾ Klik op een gadget toevoegen.
¾ Kies in de pop-up voor Labels -

toevoegen aan blog.
88
Hulpkaart 33
Een tagcloud toevoegen aan een blog
¾ Geef een titel: Tagcloud.
¾ Laat sorteren op Alfabetisch staan.
¾ Je krijgt een voorbeeld van je tagcloud te

zien. Maar deze weergave moeten we
nog aanpassen.
¾ Klik ten slotte op wijzigingen opslaan.
¾ Om de nieuwe indeling op te slaan moet

je op Opslaan klikken.
Weergave tagcloud aanpassen

¾ Om de lay-out van de tagcloud aan te
passen ga je in de html-code van de blog
een stukje code plakken.
¾ LET OP: fout gebruik van de HTML code

kan ernstige fouten genereren op je blog.
¾ Klik onder Indeling op HTML bewerken.
¾ Ga op zoek naar volgend stukje code in

het sjabloon:
<b:widget id=’Label1’ locked=’false’
title=’Tagcloud’ type=’label’/>
¾ Verwijder deze code en plak op deze

plaats de code die je op volgende
website vindt: http://rsjans.be/tagcloud.
¾ Klik ten slotte op Sjabloon opslaan.
89
Hulpkaart 34
Een blog beheren
In hulpkaart 7 heb je een blog aangemaakt. Maar deze blog is voor iedereen zichtbaar en iedereen
kan anoniem commentaar geven. In deze hulpkaart leer je hoe je een blog beveiligt en hoe je
auteurs kan toevoegen aan een blog
Aanmelden
¾ Vul je googleaccount-gegevens in en klik
op Aanmelden.

Dashboard.
¾ Klik bij jouw blog op Instellingen.
¾ Je komt automatisch terecht in de

Basisinstellingen.
Basisinstellingen
In de basisinstellingen kan je de titel en

omschrijving aanpassen.
Verder kan je nog kiezen om de blog aan de

overzichten toe te voegen, als zoekmachines je
blog mogen vinden, …
Bij alle onderdelen vind je een woordje uitleg.
¾ Als laatste mogelijkheid bij de

basisinstellingen kan je de blog
Verwijderen.
90
Hulpkaart 34
Een blog beheren
Publicatie-instellingen
¾ Bij de publicatie-instellingen kan je
kiezen om de blog op een eigen domein
te publiceren.
¾ Of je kan een ander Blogspot-adres

kiezen (indien beschikbaar).
Opmaakinstellingen
¾ Het voornaamste wat je hier kan instellen
is:
o Aantal berichten
o Datumnotatie
o Tijdsnotatie
o Tijdszone
o Taal
¾ Voor de andere instellingen is steeds een

woordje uitleg voorzien.
Reactie-instellingen
¾ Je kan hier ten eerste kiezen om reacties
weer te geven of ze te verbergen.
¾ Bij Wie kan reacties achterlaten kan je

kiezen wie toegang heeft om reacties te
publiceren.
¾ Je kan reacties ook modereren, dit wil

zeggen dat je al beheerder eerste de
reacties moet goedkeuren voordat ze
gepubliceerd worden.
¾ Je kan voor de reacties een specifieke
tijdsnotatie kiezen.
91
Hulpkaart 34
Een blog beheren
Feedinstellingen
¾ Hier bepaal je als bezoeker de RSS-feed
van je blog mogen gebruiken.
¾ Je kan kiezen uit 2 soorten:
o Volledig: het volledige bericht
wordt in de feed getoond.
o Kort: enkel de eerste alinea
wordt in de feed getoond.
Mailinstellingen
¾ Bij BlogSend-adres kan je 10 e-

mailadressen opgeven waarnaar je blog
moet verzonden worden als er iets nieuw
gepubliceerd wordt.
¾ Het Mail-to-Blogger-adres kan je

gebruiken om tekst en afbeeldingen
rechtstreeks naar je blog te sturen. Dus
als je een bericht stuurt naar dit e-
mailadres komt het bericht automatisch
in je blog terecht.
Rechten instellen
In dit onderdeel kan je kiezen wie je blog
mag lezen en wie mag schrijven op je
blog.
¾ Om een blogauteur toe te voegen klik je

op Auteur toevoegen.
o Vervolgens kan je een aantal e-
mailadressen opgeven op
personen uit te nodigen.
o Deze personen komen in de lijst
van auteurs te staan. Wil je een
auteur verwijderen dan klik je op
Verwijderen achter de naam van
de auteur.
92
Hulpkaart 34
Een blog beheren
¾ Bij Bloglezers kan je instellen wie

toegang krijgt om je blog te lezen:
o Iedereen
o Eigen gekozen groep (max. 100)
o Alleen de auteurs.
Blog indeling aanpassen: Pagina-elementen

In dit onderdeel kan je de indeling van de
blog aanpassen.
¾ Om een element van plaats te

veranderen moet je enkel gebruik maken
van klikken en slepen.
¾ Wanneer je de indeling hebt aangepast,
moet je altijd OPSLAAN.
¾ Je kan hier ook extra gadgets toevoegen.
¾ In het pop-up venster kan je het

gewenste gadget toevoegen en een
specifieke plaats toekennen.
93
Hulpkaart 34
Een blog beheren
Blog indeling aanpassen: Lettertypen en kleuren

In dit onderdeel krijg je een voorbeeld
van je blog, hoe hij er op dat moment
uitziet.
¾ Aan de linkerkant kan je een item kiezen

dat je graag wil veranderen:
o Tekstkleur
o Kleur datumkop
o Kleur zijbalktitel
o Kleur link
o Lettertype tekst
o …
¾ Als je een item hebt gekozen, kan je aan
de rechtkant de gewenste kleur of
lettertype kiezen.
¾ Vergeet niet op WIJZIGINGEN
OPSLAAN te klikken.
Blog indeling aanpassen: HTML bewerken

Indien je kennis hebt van HTML, kan je
het sjabloon veranderen.
¾ Voordat je het sjabloon gaat bewerken,

sla je best even een kopie op van het
origineel sjabloon.
¾ Indien je wijzigingen hebt aangebracht in

het sjabloon, klik je tenslotte op Sjabloon
opslaan.
94
Hulpkaart 34
Een blog beheren
Blog indeling aanpassen: Sjabloon kiezen

In hulpkaart 7 had je een sjabloon
moeten kiezen, indien je een ander
sjabloon verkiest, klik je gewoon op het
gewenste sjabloon en tenslotte op
Sjabloon opslaan.
95
Hulpkaart 35
Een wiki beheren
In hulpkaart 8 heb je een wiki aangemaakt. Maar deze wiki is voor iedereen zichtbaar en iedereen
kan deze wiki aanpassen. In deze hulpkaart leer je hoe je een wiki beveiligd en hoe je auteurs kan
toevoegen aan een blog.
¾ Surf naar http://www.pbwiki.com.
Aanmelden
¾ We hebben reeds al een wiki
aangemaakt. Dus klikken we op Log in.
¾ Vul je gegevens in die je bij hulpkaart 8

gebruikt hebt.
¾ Klik op Log in. Om naar je wiki te gaan.
¾ Je krijgt een lijst te zien met de wiki’s

waar je toegang tot hebt.
¾ Let op: enkel de wiki met een groen of

oranje bolletje kan jij aanpassen.
96
Hulpkaart 35
Een wiki beheren
Basisinstellingen
Als je jouw wiki gekozen hebt krijg je de
homepage van je wiki te zien.
¾ Om naar de instellingen te gaan klik je op

Settings. Je komt automatisch terecht in
de basisinstellingen.
¾ Het eerste wat je kan aanpassen is de

titel (Title) en de omschrijving
(Description) van je wiki.
¾ Verder kan je het e-mailadres

veranderen en ook de taal (language)
van je wiki.
¾ Nadat je wijzigingen hebt aangebracht

moet je altijd op Save klikken.
¾ Klik op Colors om de kleur van je wiki

aan te passen.
¾ Kies in de keuzelijst de gewenste kleur.
¾ Klik tenslotte op Save color schema.
97
Hulpkaart 35
Een wiki beheren
Toegangsinstellingen
¾ Bij de gebruikers (users) sectie kan je
deelnemers aan de wiki uitnodigen.
Geavanceerde instellingen
¾ Via geavanceerde instellingen (advanced
settings) kan je een eigen domeinnaam
kiezen ( Custom Domain).
o Bv. wiki.naamvanschool.be
¾ Klik tenslotte op Save.
¾ Via de optie Delete kan je ervoor kiezen

om je wiki definitief te verwijderen.
¾ pbwiki vraagt je wel om een reden, maar

die moet je uiteraard niet geven.
98
Colofon
Auteurs:
• Valère Awouters
• Ria Bollen
• Giedo Custers
• Ruben Jans
• Sebastiaan Jans
• Lieven Jacobs
Realisatie:
[ED+ict] speerpunt van de Katholieke Hogeschool Limburg departement Lerarenopleiding
Taalcorrector:
Jan Swerts
Coördinatie:
Giedo Custers - ren@iwt.khlim.be

RAP REN Limburg - Vlaams Brabant Leuven
REN, Naamsestraat 61, 3000 Leuven
Met dank aan:
Kennisnet Ict op school waarop de technische hulpkaarten zijn gebaseerd.

http://www.ictopschool.net/kennis/vraagstukken/0092/voortgang/Kennis-deel_1
Edicta, onderwijsadviesbureau die de oorspronkelijke technische hulpkaarten hebben

ontwikkeld.
http://www.edicta.nl
Downloaden:
De technische hulpkaarten en de didactische fiches kunnen gedownload worden van de REN

website: http://www.renvlaanderen.be
Druk:
Paesen Opglabeek
Bijkomende exemplaren van deze publicatie kunnen gratis mits betalen van de verzendingskosten
verkregen worden bij REN Vlaanderen, Naamsestraat 61, 3000 Leuven
99
Sinds enkele jaren voert de Vlaamse overheid een stimuleringsbeleid rond het gebruik van
informatie- en communicatietechnologie (lCT) in het Vlaamse onderwijs. Een van de acties van
dit beleid bestaat erin om de nascholingsexpertise te bundelen en een grootschalig project uit
te werken op het vlak van ICT-nascholing.
Daarom richtte de Vlaamse regering het expertisecentrum REN Vlaanderen op, met als
opdracht te voorzien in aanbod- en vraaggestuurde nascholing op het vlak van het
pedagogisch, technisch en organisatorisch gebruik van ICT in het onderwijs.
Alle info, contactinformatie en overzicht van het cursusaanbod is te vinden op de site
http://www.renvlaanderen.be
ISBN 978-90-813467-0-2

Web2.0 in Het Onderwijs: Van Installatie Tot Implementatie

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Web2.0 in Het Onderwijs: Van Installatie Tot Implementatie

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

WEB 2.

0: Van installatie tot implementatie en het intellectueel eigendom

Naamsvermelding-Niet-commercieel-Gelijk delen 3.0 Unported

Het werk kopiëren, verspreiden en doorgeven

Remixen - afgeleide werken maken

Onder de volgende voorwaarden:

Niet-commercieel. De gebruiker mag het werk niet voor commerciële

• Bij hergebruik of verspreiding dient de gebruiker de licentievoorwaarden van dit

Het voorgaande laat de wettelijke beperkingen op de intellectuele eigendomsrechten onverlet.

Dit is de vereenvoudigde (human-readable) versie van de volledige licentie:

3 Technische hulpkaarten ................................................................................................................ 41

1 Hoe een educatief waardevol e-portfolio opbouwen met leerlingen?

Koppeling aan eindtermen

Bijna alle elektronische leeromgevingen beschikken over een geïntegreerd elektronisch of

• Hulpkaart 01 - Inloggen in Netvibes

Praktijkvoorbeeld en/of gebruikerservaringen

2 Hoe kan ik een weblog inzetten om feedback te geven aan leerlingen?

Koppeling aan eindtermen

zelfstandig leren communiceren

3 Hoe kan ik leerlingen laten samenwerken aan de kennisopbouw door

Koppeling aan eindtermen

zelfstandig leren communiceren

Beperkingen: hou rekening met de kenmerken van een wiki:

1 Bepaal onderwerp, basisstructuur, te gebruiken wiki.

Praktijkvoorbeeld en/of gebruikerservaringen

4 Hoe leerlingen RSS in hun leren kunnen integreren?

Koppeling aan eindtermen

voorstellen zoeken, verwerken oefenen

• De leerlingen gebruiken ICT op een veilige, verantwoorde en doelmatige manier.

5 Hoe podcast inzetten om leerlingen met dyslexie te ondersteunen?

Leerlingen met dyslexie een geschikt alternatief om informatie op te nemen, verschaffen.

Koppeling aan eindtermen

6 Hoe van YouTube, TeacherTube of Garagetv een waardevol

Leerlingen kunnen zelf actief verslaggeving van gerealiseerde werkstukken presenteren.

Koppeling aan eindtermen

voorstellen zoeken, verwerken

• De leerlingen gebruiken ICT op een veilige, verantwoorde en doelmatige manier.

7 Hoe kunnen leerlingen in het basis- en buitengewoon onderwijs een e-

Koppeling aan eindtermen

8 Hoe een wiki en weblog in de GIP integreren?

Koppeling aan eindtermen

zoeken, verwerken oefenen

• De leerlingen kunnen zelfstandig oefenen in een door ICT ondersteunde leeromgeving.

9 Hoe leerlingen begeleiden met een persoonlijke leeromgeving?

Koppeling aan eindtermen

voorstellen zoeken, verwerken

10 Hoe online kantoortoepassingen in een klaspraktijk integreren?

Koppeling aan eindtermen

voorstellen zoeken, verwerken

11 Hoe leerlingen actief betrekken in de opvoeding tot burgerzin?

Koppeling aan eindtermen

12 Hoe leerlingen met mobiele technologie laten leren?

(Gebaseerd op het Wireless Web Kids1 – project)

Koppeling aan eindtermen

voorstellen zoeken, verwerken

13 Webloggen ook in het Nederlands?

Koppeling aan eindtermen

zoeken, verwerken oefenen voorstellen

• De leerlingen kunnen zelfstandig leren in een door ICT ondersteunde leeromgeving.

Praktijkvoorbeelden en/of gebruikerservaringen

Themaweblog, projectweblog, klassenweblog, werkstukweblog, fotoweblog, boekbespreking-

14 Hoe kunnen favorieten een meerwaarde bieden in het lager onderwijs?

Koppeling aan eindtermen