BIOEKUIVALENCA Ne tregun farmaceutik per te njejtin preparat xhenerik dhe per te njejten formadoze dhe madhesi doze qarkullojne

nje mori preparatesh. Nje problem shqetesues per mjekun eshte pasiguria ose dyshimi per cilsin dhe efikasitetin e barit te kesaj apo asj firme. Teorikisht nga tre kriteret kryesore te perzgjedhjes se preparatit qe jane efikasiteti kovenjenca dhe siguria dhe nese te treja keto jane te barabarta perqendorohemi te cmimi I ulet . kjo eshte polititika qe mbeshtetet nga barnart xhenerike ne sistemin formular. Duke pranuar kete politik me te njejten fonde munde te garantohen me teper barna. Lehtesohen proceduart e furnizimit iventarizimit dha magazinimit, po ashtu percaktone dhe dhpenziomet per analizat e kontrolklit.kjo menyre organizimi ka perparsei ekonomike dhe administrative. PORE QE KJO LOGJIKE DUHET QE DOMOSDOSHEMERISWHTE xheneriket te plotesojne kushtin e bioekuvaleces. Dallojem dy forma te ekuivalente ekuivalente farmaceutike dhe ekuivalecen terapeutike .ekuivalenca farmaceutike . kerone qe produkti qe krahasohet dhe referncaa ose produkti ish patent te mbaje te njejten lende active dhe te njejten formadoze dhe te plotesoje te gjitha standartet farmakopeale .ekuivalenca farmaceutike nuk garanton atomatikisht dhe ekuivalecen terapeutike kjo munde te ndkohet nga ndryshimet ne eksipite te ndryshemsi dhe nga faktoret qe lidhen me menyren prodhimit dhe te trasportimit keto diferenca mund te kene perthithje te ndryshme te foarmadoozes. Qe xheneriket te jene ekuivalent terapeutik ato duhet te jene .te prodhuara ne normat e faabrikimit. Ekivalent farmaceutik, dhe bioekuivalent Bioekuivalenca aplikohet vetem per format e ngurta . dy produkte jane bioekuivalent ne qofte se pas administrimit te te njejtes forme farmaceutuike dhe te njejtes doze ato jane te perafert ne ate shkalle sa qe efikasiteti dhe siguria e teyre jane perafersisht te njejta. Per format farmaceutike orale bioekuivalenca tregohet nepermjet profilit faramceutikqe behet ne vullnetare te shendoshe kete prove kilinike e bejeme nepermejt perqendrimit plazmatik maksimal aritjes se pserqendrimit TmaxDHE ekspozitmit ttale . biokuivalenca e dy prodokteve faramceutike arihet midis produktit teste me ate ishe patente. Kufiri 801`25%praanohet ne menyre kosesuale si kufiri qe lejon shkembyshmerin terapeutike per ukuivalentet farmaceutik.

FARMAKOVIGJILENCA Farmakovigileca ehste shkenca qe meret me zbulimin dhe parandalimin e efekteve te p deshiruara qe ndodhin ne kushte te ndryshem ose ne dozat terapeutike.beht fjale qer efekte qe nuk jane pershkruar nga prodhusei per efekte anesore te mundeshme ne te gjithe boten qarkullojne boten qarkullojne barna qe nuke I plotesojen standartet lidhur me efikasitetin sigurin dhe pershtacmerine . keto jane barana te pa sigurta dhe perdormi I tyre perbene nje rezik per shendetin e njerzeve. Me bindjen se mbledhja e te dhenave te padeshiruar te barnave do ti sherbeje organizates nderkombtare te shendecise me mbeshtetjen nga obsh filloje organizate nderkombetare e farmakovigjilences.. termat efekte anesore dhe efekte te pa deshiruara jane te ngjashem pore ka nje dallime midis tyre me kuptimin e efekteve anesore jane efekte qe jane pershkruar nga prodhusi I barit pasi njihen si fenomensi shpejtesi dhe si gravitet ndersa me efekte te padeshiruara jana ato efekte qe nuk jane pershkruar nga prodhuesi . farmakovigjilenca eshte nje procese qe fillone qe ne momentitn qe hidhet bari dhe perfundone ne momentin kur bari del nga tregu. Kjo synon vlersimin e shume anshem dhe te cilsis te tij. Per kete arsye farmakovigjilenca . duhet te jete ne cdo shte. Ne shtete qe mungon farmakovigjilenca atehere duhet ber nfgitja e saje e qe te behet kjo duhet qe te ,marin pjese y y y y y y Te gjithe Politi bersit ne nivelet e sistemit shendecore Ekipi dhe keshilltaret e autoriteteit kombatare Farmakologet dhe toksikologet Botuesit e shtypit shendecore Epidimiologet dhe ekonomistete e shendetit Te semuret dhe familjaret e tyre.

Qendra ose agjencite e farmkaovigileneces duhet ete kene raporte nga te gjitha fushat duke perfshire dhe efektet e pa deshiruara . vlersimi i efeketeve te pa deshiruara behet sipase shkalles se kercenimit te shendeteit dhe te jetes .eekte te pa deshiruara do te quajme ato efekte qe

bejn shtrimin e pacientit ne spital ose zgjatdite dite qendrimin e tije ose qe jane kerrcenuese per jeten duke shkaktuar vdekjen e pacientit. Termat serioze dhe te rnda akne kuptim te ndryshem kure perdoren per efektet e padeshiruara. Termi e renda mund te karakterizoje dhimbjen e kokes e meseme e lhet e renede po kjo nuk eshte kercenuese per jeten pra per te pershkruar intesitetin e cregullimit.pra ky efekt nuk eshte serioz. Filllimi i punes kerkone qe cdo efekt anesore ose i pa deshiruar te raportohet ne qendern rajonale dhe prej aty ne qendern kombetare duke qene te bindur se raportimet jane alarmi i pare qe shkaktone bari.. efektet e pa deshiruara llogariten siaps frekueces shume i ralle kure ndothe me pak se 1/10000 i ralle kur ato ndodhin >0.01%dhe <0.1% i pa zakonshem > 0.1% dhe <1% i zakonshem >1%dhe 10% shume i zakonshem > 10 % me raportim ose sinjalizim kuptojme rraporitin qe nje efekt perdorimin e baritsi i tille nuk eshte rraportuar me pare . grumbullimi i te dhenave duhet te kete karaktere kofidenciale. Nga ky oragnizim perfiton shendeti publik sipase informacionit te grumbulluar do te grumbullojm te gjithe personelin shendecore . te dhenat e marra nga farmakovigjilenca duhet kuptuar si konfirmim poltesim . organizimi duhe3t filluar nga rraportimi spontan si efekte te pa deshiruara . te dhenat dhe vlersimi I tyre perfitohet me kosto te ulet. Grumbullohen ne shkalle kombetare dhe nderkombetare .-te dhenat vijen nga nj populate e gjere.- te dhenatgrumbullhen per te gjitha barnat.-te dhenat grumbulloeh dhe nga te semuret spitalore.- prespektive e gjere.munde te kemi dhe vlersim korekt te pacientit.- procesi eshte jo invaziv. Nder kufizimet e farmakovigjilences rendisim faktin se raportimet jane me te pakta se sa ndodhin ne realitet . perdorimi i sigurte dhe i arsyetuar i barnave dhe nje organizim i mire i farmakovigjilences sipas eksperiencave te venedeve te zhvilluara do te mund te realizoje . Gjetjen e menjehershme te aneve te pa njohura te sigurise se barnave Kapjen me nje frekuenc me te larte nga ajo qe pretendohet Indentifikimine faktoreve predispozues Kualifikimin e rezikut Parandlimin dhe ekspozimin e pa nevojshem. 0.01te rasteve

KONCEPTET BAZE TE KINETIKES SE BARIT . Cdo forme farmaceutike apo formulim farmaceutik vece lendes vepruese ka dhe lende mbushese ose holluse qe percaktojne formen farmaceutike dhe I permbledhemim me termin eksipient keta munde te jene lende stabilizuse koservuse ose buderike. Biodisponibiliteti shprehet ne perqindje she nekuptojem pjesen ose fraksioni e barit qe asorbohet dhe arine te qarkulloje ne gjake ne raporte me dozen e administruar nga goja dhe me nje rruge natyrore.. ndder faktoret qe qe zvogelojen asorbimin eshte koha e marjes lloji dhe sasia e ushqimit alternimi I qarkullimit te gjakut. Semundeshmeri per barnat e tjera. RRUGET E ADMINISTRIMIT Rruga orale eshte ruge e pershtacme ne shumice e te semureve mjekimi ne kete rruge ka kosto te ulet skerkone ndonje bashkpunium si dhe ka nivel kopliace nga i semuri. Rruga supkutane Thithja ne ne kete rruge eshte e shpejte perthithja e pergatesa depo eshte e ngadalte dhe e qendrushme eshte e vlefshme per disa forma pelltes mund te perdoret per disa supensione te pa tercme. Nuk mund te injektoim volume te medha

Rruga intramuskulare . perthithja e teretesirave eshte e shpejte perthithja e pergatesave depo e shte e ngadalte eshte e pershtacme per volume te vogla deri mesatare per tersirat vajore dhe supstaca irrituse. Injektimet intramuskul jane problematike per te semure qe marin atikuagulante. Rruga intravenoze Apsorbimi eshte i plote 100% efkti eshte potecialisht i menjehershem eshte e vlefshme per rastet urgjente ka kosto te larte reziku i efekteve te pa deshiruara eshte i larte injektimi i holluar duhet te zgjasi 4-5 min injektimet bolus injektohen shpejte kemi mundesi te injektojojm sasi te medha smund te injektojme lend vajore Modeli me nje kompartiment ose nje hapsire. Peerfytytrojme sikur bari ndahet ne nje hapsire te vetme ose hapsira vaskulare dhe ato ekstravaskulare jane nje e vetme. Keshtu qe perqendrimi ekstravaskulare do te jete i njete ne perqendrimin intravaskulare. MODELI ME DY KOMPONETE OSE ME DY PJESE BIFAZORE.\ Pase mjekimit te shpejte intravenoze nese logaritmi i perqendrimit palzmatik vendoset ne raporte me kohen per shumicen e barnave paraqitja eshte nje kurbe bifazore ku dallojme qarte dy faza. Ne fillim e githe doza ose sasia e barit ndodhet ne plazme dhe ne kete faze perqendrmimi plazmatike eshte i larte dhe renja eshte e shpejte kjo quhet faza e shperndarjes. Faza e dyrte faza e kuilibrit fillone kure bari ka akluar apsirat ekstravaskulare dhe ka perfunduar shperndarja eshte faza e eleminimit ose e ekuilibrit gajte kesaje faze shkalla e renjes se perqendrimit plazmatik eshte e vogel dhe percaktohet nga shpejtesia e eleminimit. Faza e shperndarejes ne modulin me dy komparimente. Efektet farmakologjike qe ndofhin gjate fazes se shperndarejes percaktohen nga fakti se perqendrimet e barit ne receptoret pasqyrojne ato te plazmes per barnat qe shperndahen shpejte nese injektimi behet me shpejtesi mund te ndodhin efekte toksike. Volumi i shperndarejes Volumi i shperndarejes shpreh nje relacion konstrant midise sasise se barit ne organizem dhe preqendimit palzmatik ne fazen e e kuilbrit. Klirensi Klirensi totale i organizmit eshte shuma e klitenesve total te organeve eleminuhese . kur volumi i shperndarejes eshte shume i mathe atehere procesi i eleminimit eshte i ngadalte. Shkalla e eleminimit : ky ekuacion i rendit te pare shpreh faktin se shkalla e eleminimit ulet paralelilisht me renjesn e sasise se barit ne organizem Metabolimi shumica e bartnave para se te elminohen ato metabolohen . po ka edhe shume barana qe veprojne pasi te metabolohen familja e citokromeve eshte pergjegjese per metabolimin qe do te thote modifikim biodegradim ne mase dhe e bene barin te eleminueshem shume ushqime bejene nje ritje ose frenim te citoktomeve duke ndikuar keshtu mbi metabolizem te kliresit si dhe te efekteve te barnave te tjera . keshtu ne nje preparat qe fernon cyp dhe nje tjeter metabolohet prej tij do te kemi akumulimin dhe perpasoje do te kemi efekte toksike Gysemjeta e barit. Eshte koha e nevojeshme qe perqendrimi i barit ne organizem te zvogelohet me 50% gjysemjeta palazmatike e eleminimit eshte percaktusi kryesore i percaktimit e intervalit midis dozave dhe intervalit te eleminimit te barit efekti terapeuti i dozave vazhdone deri sa te eleminohen 95 % te dozes se apsorbuar. Farmakologjia klinike e antinflamatoreve jo steroid Antiinflamatoret jo stereoid jane me te perdoreshme ne prkatiken e perdicme mekanizmi i veprimit te teyre eshte duke ferenuar enezimen citokoksigjenaze. Deri ne shekullin shek e 18 si analgjezik peredorej kinina me pase u zbuluan dhe tri grupe te tjera 1. 2. 3. Grupi i acidit salacitik Grupi acitanildit Grupi antipirines

Eshte vene re se acidi salavitik aminofeni ne doza terapeutike nuk bllokojhen ferinimn e enzimes prostaglandinave.po ashtu mbete e p ahspjegushem fajti se derivatet e acidit salacitik mbeten antiinflamatore. Dhe ndersa derivatet e fenazolit nuk kane veti inflamatore . ne pergjithesi aijs lidhen dshume me albuminat plazmatike dhe arin perqendrim te mathe ne melci ne palcen e kockave shpertke ose ne medjdisin ekstraqelizore. Vihet re se analgjiko antiperitiket munde te shkaktojen probleme ne melci veshka aparetin urinare e te tjere. Inflamacioni kronik i rrugeve te sipermve rrespiratoere sic eshte asma munde te coje ne akomulimin e mukozes bronkiale. Citokoksigjenazat Citokoksigjenazat ekszistone ne dy lloje ne koks -1 e koks -2 cox-2 rregullohet nga nje numer mediatoresh qe marin pjese ne inflamacion. Nga ana tjeter glukokorikoidet interklarin -4 interklarin 13 dhe citokina antiinflamatore il 10 frenon shperhapjn e nezimes cox-2 . te dhena eksperimentale ne mungese te ciklookoksigjenazave tregons se nese mungojen te dy keto faktore athere minjt nuk jetojn dote jashte miutre ndersa minjte me cox -1 nuk shfaqin deficite te medha funksionale dhe zoterojn koceotet nocieptive nese mjekohen me antiinflamatore jo steriod zhvillonin ethe . kafshet me deficit te cox -2 kishin te demtuar reflekset nocieptive por nuk zhvillonin eteh kure mjkoheshin me ajs .mundesia e bllokimit te cox-2 coi ne lindjen e nje grupi te ri barnash te cilat zhvillojne me pak demtime gastrointestinale ne krahsim me efekte e antiinflamtoreve3 te tjere.. Prostaglandinat i atiperetiko analgjezik eshte analkgjezik duke ferenuar prostaglandinae prostagalndinat sensibilizojn fibrat c duke aktivizuar noceptoret e heshtur duke shkatuar hiperalergji primare gjate ketije procesi + prostaglandinat veprojn neper kanalet e na . PERVEC KESJAJ prostaglandina e prodhuar ne briret e pasem te medules spinale ndikojn ne hiperalgjeszin sekondare. Frenimi COX-2 Aspirina inaktivizone ne menyre irivresibile cox-1 duke acetiluar qendren aktive te sirines . kjo lidhje kovalente interferone me lidhjen e acidit arakidonik ne qendren aktive te cox . ajs vec frenimi te cox dhe frenimit te sintezes prostaglandinave i relaizojen e fektet e tyre analgjezike e nepermjet 1. 2. 3. Kufizimit te prodhimit superoksidve Stabilizimit te mebranave te loizozomeve Inihibitimit te frenimit te kininve.

ANALGJEZIKO ANTIPIRETIKO ACIDIKE. Aspirina eshte nje perfaqesues shume I mire e cila ne doza te medha frenone enjtjen inflamacionin skuqen jane zuluar e dervate te dyre nryshime te tyre jane per nga doza dhe potenca qe ato shkaktojen . ndryshimet perfshijne karakteristikat kinetike shpejtesine e prthithje s perqendrimin plazmatik. Keto barna jane selective per cox-2 sipas struktures ato kalsifikohen si me poshte 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Derivate e acidit salacitik aspirina salacitati I Na Derivatet e paraactiminofenit acetaminofeni Indolaccetate acidet heteroaril acetate indometavina Acidet hetteroaril acetike tometin diklokokfenak Acidet arilpropanoike ibubrofen naproksen Acidet antranilike acidi menfanik Acidet antrailike acidet eloike oksiamet piriosikam tenosikam Alkanolet. Nabumenton

Sipas forces vepruese dhe kohezgjatjes se veprimit I ndajme Inflamatoeret jo sterid me potence te ulet e me kohe eleminimt te shkurter . perfaqesues te ketije grupi jane ibbrofeni format farmaceutike jane ne forem kripe e perthithen shpejte nga organizmi dhe eleminohn shpejet munde te meret nje sasi e madhe per faktin se nuk shkaktojn shume efekte anesore gjithashtu mund te perdoren ne te semuret me demtim hepatic dhe renale .

Antiinfalamtoret jo sterid me potence te larte dhe kohe eleminimi te shkurter Barnat e ketij grupi perbejen terapine e zgjedhur per dhimbjet per patologjite reuamtizmale shembull konkret eshte diklokokfenakky preparat ka nje fare selektivitete ndaje cox 2 se sa ndaje cox 1ne kete grupe bejen pjese e fluribrofen indometavin dhe keptrofeni Anti infamatore jo steroid me potenc te ndermjetem dhe me kohe eleminimi te ndermjetem ne kete grup bejen pjese difuzal naproksen keto jane te pershtacme te formave te migerenes dhe koplikacioneve mestruale AntiinflaMATORE JO STEOID ME POTENC TE LARET DHE KEHE ZGJATEJ TE GJATE ne kete grupe bejen pejes perioksikam melioksikame tenoksikame keto kane eleminim te ngadashem dhe metabolim te ngadashem ne shkalle te larte te qarkullimit enterohepatik keto preparate munde ti perdorm per dhimbjet inflamatore te zgjatura sic jane artrite dhimbjet metastazat kockore. Potenca e latre dhe gjysem jeta e gjate shpjegojen icidencen me te larret te efekteve anesore. Apirina permbleth 2 produkte acidin acetik dheasidin salacitk qe clirohet mbase . aspirina eshte 100 here me e fuqishme per fernimin cox se sa acidi salacitik acdi i cliruar nga asperina acetilon mbetjet e sirines dhe qenderen aktive te cox-1 dhe cox -2 pra aspirina inaktivizone te dy izoenzimat ne menyre premanete shueme qeliza e tejkaloojne kte monet duke prodhuar enzime te re. Ndersa ne trombocite bllokimi eshte i pa rikthyeshem se trombocitet nuk prodhojne citokoksigjinaze te re . domethen nje doze e veteme e asprines bllokon cox-1 trobocitar dhe sintezen e tromboksanit . kure jepen doza te vogla te asperines acetilohen cox -1 i trombociteve qe kalojne neper shtratin vaskulare dhe per citokoksigjenazen e qelizave endoteliale. Idikacionet per dozat e vogla te asperines eshte parandlaimi i nderlikimeve trombolitike por dhe keto doza munde te shkaktojen hemoragji dhe ulcer ekzistuese.. Perdorimet kryesore te ais Dhimbja, dhimbja e kokes per migrenen, dhimbjet e tipave te kolikave per qetsimin e ktyre dhimbjeve perdorim dikolkokokfenak. Cregullimet mesturuale te cilat vijen sii pasoje e shtimit te prostaglandinave, podagra . patologjite renale ajs mund shkatoje efekte te pa deshiruara ne veshka . patologjite malinje perdoriimi i regullt i ajs parandlon zhvillimit e klacerit te ezofagut por ndikon ne ate urinar . osifikimi etiopik mund te frenoje procesin e mineralizimit etiopik pas procedurave kirurgjikale . demtimet inflamatore akute postoperatore dhe hipotensioni orttostatik. Trajtimi i ethes Etiologia infeksionet .vaksinat , demtimet indore , semundjet malinje .ceregullimet imunologjike semudjet glanu,matoze perdorimi I drogave cregullimet endocrine cergullimet metabolike cregullimet gjenetike ethja e reme

ASPIRINA Mekanizmi I veprimi shpjegohet me formimin e sintezes se prostAGLANDINAVE dhe qe esjte ne vareso te dozes qe skaketone efektinanalgjezik duke nikuar ne qendren termo regullatore . farmako kinetika per format e zakoneshme thithja eshte e plote dhe e shpejte dhe eshte 1- 2 ore shperndahet thuajasese ne te gjitha indet qumshtit te girit dhe indet fetale. Metabolohet duke hidrolizuar acidin acidin salacitik qe kosiderohet principi aktiv dhe ky metabolohet me teje ne hepar eleminimi t1/2 per acidin salacitik ehste afro 6 ore po ne ras mbidozimi do deri ne 20 ore . per aspirine t1/2 eshte 15- 20 minurta dhe eleminimi ndjeke kinetike zero eleminimi neprmjete veshkave i acidit salacitek behet i pa ndryshuar dhe kjo varet nga peashi i urines me peash mbi 6.5 klirensi renale i salcitatit te lire rritet nga me pake se 5% mbi 80% kjo ka rendesi mer mbidozimin. Indikimiet dhe perdorimi trajtimi i dhimbjeve muskolo skelektike te intesistetit te lehte deri mesatare trajtimin e gjendrave inflamatore dhe pakesimin e rezikut te infraktit te miokardit. Si antipiretiklk n