Het koningshuis: niet meer van deze tijd

Het Nederlandse koningshuis bestaat al sinds de 16e eeuw en is niet meer weg te denken in de huidige staatsvorm en de Oranjes zijn net als tulpen en klompen onlosmakelijk met Nederland verbonden. Ook onder de Nederlandse bevolking is het koningshuis nog populair, maar voor hoe lang nog? Jongeren hechten steeds minder waarde aan de toeters en bellen van een constitutionele monarchie en in deze economisch zware tijden beginnen steeds meer mensen te twijfelen of het koningshuis nog wel iets van deze tijd is, zowel in economisch als in politiek opzicht. Het gaat niet goed in de wereld. De Arabische landen zitten midden in een revolutie en Westerse landen staan met hun rug tegen de muur vanwege de economische recessie. In heel Europa wordt getracht zo zuinig mogelijk met geld om te gaan en ook in Nederland wordt geprobeerd te bezuinigen op onnodig dure plannen of ministeries. Toch schittert het koningshuis in deze plannen door afwezigheid. Onterecht, want als alle kosten van het koningshuis bij elkaar opgeteld worden, kom je uit op ruim 100 miljoen euro per jaar. Aan uitkeringen aan leden van het koninklijk huis alleen al is de regering 7,2 miljoen euro kwijt terwijl uitkeringen voor het gewone volk minder worden of zelfs volledig komen te vervallen. Het koningshuis is onnodig duur en het geld dat nu uitgegeven wordt aan alle poespas er omheen kan veel beter gestoken worden in cultuur, beter onderwijs of de gezondheidszorg. Door het koningshuis een ceremonile functie te geven kunnen de kosten terug gebracht worden en het zou het leven van de Oranjes een stuk gemakkelijker maken. Stel je het eens voor: je wilt lekker op vakantie maar eigenlijk kun je nergens heen zonder je beveiliging vanwege een leger persfotografen dat buiten je vakantiewoning staat te wachten. Over veel dingen mag je je mening niet uiten, je kunt eigenlijk nergens zomaar naar toe gaan als je daar zin in hebt en dan heb je ook nog een groot aantal feestdagen en andere gebeurtenissen waarbij je verplicht aanwezig moet zijn. Bovenstaande is het lot van onder andere Willem Alexander, Maxima en hun drie dochters als leden van het koninklijk huis. Volgens royaltykenner Marc van der Linden zou een meer ceremonile functie goed zijn voor de Oranjes. ''Als de ministerile verantwoordelijkheid wordt afgeschaft, kunnen de Oranjes hun mening eens uiten. Het zou de familie meer vrijheid geven.''1 De Oranjes kunnen dan gewoon lekker lintjes door blijven knippen, maar zonder de vele extra verantwoordelijkheden zal het leven voor hun een stuk gemakkelijker worden. Voordat er een nieuw kabinet definitief gevormd kan worden, moet het staatshoofd daar toestemming voor geven. De koningin heeft ook elke maandag een gesprek met de minister president om de stand van zaken binnen de politiek te bespreken en haar mening te geven over bepaalde zaken. Ze heeft dan ook een aanzienlijke invloed op de politiek in Den Haag. Maar vertegenwoordigt zij wel de mening van het volk? De manier waarop het nu gaat is democratisch gezien niet logisch, omdat de koning(in) het laatste woord heeft bij de kabinetsformatie. Het is toch logischer als de volksvertegenwoordiging het gekozen kabinet goedkeurt? Joop van den Berg deelt deze mening: Wat is dat voor een rare democratie waarin de volksvertegenwoordiging de koning nodig heeft om tot een kabinet te komen? Je gaat toch niet aan de koning vragen: wilt u ons een regering schenken?2 Het zou veel beter zijn als juist de Tweede Kamer doorslaggevend is bij het vormen van een
1

Bron: Parool.nl, Kamer morrelt aan rol staatshoofd, publicatiedatum: 17-11-10, auteur: onbekend 2 Bron: Volkskrant.nl, PvdA wil rol koning Willem IV sterk inperken, publicatiedatum: 26-0811, auteur: Remco Meijer

kabinet, de Tweede Kamer moet tenslotte nog 4 jaar overbruggen met datzelfde kabinet.

Toch is het niet makkelijk om het koningshuis te moderniseren. Een groot deel van de Nederlanders is nog steeds positief over het functioneren van de koningin. Daarnaast is zijn de VVD, CDA en PvdA tegen een grondwetswijziging, iets wat nodig is om het koningschap ceremonieel te maken. Het koningshuis kan dus niet in n keer gemoderniseerd worden. Maar dit is helemaal niet nodig. Er zijn genoeg andere zaken die langzaam afgewikkeld kunnen worden om de torenhoge kosten van het koningshuis terug te brengen en de politiek heeft zo ruim de tijd om een goede compromis te vinden over wat wel verandert moet worden aan het koningshuis en wat hetzelfde blijft. Andere mensen zullen zeggen dat de regering in de huidige vorm goed functioneert, waarom zou je het dan veranderen? Of zoals premier Rutte het formuleerde: Dit komt voort uit tradities van eerdere generaties; het hoort bij Nederland. Ik ben zelf een man van tradities. Laten we niet repareren wat niet stuk is. 3 Maar waarom zouden we door moeten gaan met deze ouderwetse traditie? De laatste jaren is de er nauwelijks iets veranderd aan de hele traditie van het koningshuis en in deze moeilijke tijden geef je moreel gezien een verkeerd teken af met dure vakantiehuizen in Mozambique en andere verkwistingen. Al deze dingen zijn niet noodzakelijk voor het functioneren van een koning(in) en kosten alleen maar onnodig veel geld. Het koningshuis is misschien niet stuk, maar het past gewoon niet meer bij deze tijd. Om deze tekst nog maar eens kort samen te vatten: het koningshuis is niet meer van deze tijd. Het wordt tijd dat er een einde komt aan de krampachtige manier waarop vastgehouden wordt aan deze traditie. Het zou het leven voor de Oranjes een stuk gemakkelijker maken, het geld wat nu uitgegeven wordt aan de poespas er omheen kan veel beter in bijvoorbeeld het onderwijs of de cultuur sector gestoken worden. Niet de koningin maar de Tweede Kamer zou het laatste woord moeten hebben in de kabinetsformatie, dat is democratisch gezien beter. Door het koningshuis in de huidige vorm te laten functioneren geef je moreel gezien een verkeerd teken af, het is tijd voor vernieuwing!

Bron: Volkskrant.nl, Rutte legt Oranjes geen strobreed in de weg, Publicatiedatum: 17-1110, Auteur onbekend