Nocioni I Filleve te s drejts

Kjo lend quhet Fillet e S drejts sepse sht m e arsyeshm se sat quhet Teoria e S drejts. Pr arsye se Teoria e s drejts n vete prfshin studimin e thelluar she me plot elemente abstrakte dhe filozofike (idealiste) gj q do t ishte e vshtir pr fillestart.

Lnda e Filleve te s drejt

T gjitha shkencat juridike pr object studimi kane shtetin dhe te drejtn. Objekt studimi ne shken mund jen dukurit materiale dhe shpirtrore q u prkasin vlerave idealiste. -Nocionet paraqesin njohjen e nj cshtjeje ashtu cfar sht, duke prmbledhur n vete t gjitha karakteristikat thelbsore t saj. -Ligjshmrit paraqesin lidhjen e dy a m shum ceshtjeve apo dukurive, lidhjet e ndrsjellta t tyre. Pra nocionet paraqesin nj send apo dukuri ne aspektin static, ndrsa ligjshmrit kto sende apo dukuri I paraqesin n lvizje. -Fillet e s drejts kto nocione I merr nga arritjet e fushave t tjera konkrete, pra at q paraqet t veqanten duke u shrbyer me metod deductive dhe inductive d.m.th prej t vecantes n t prgjithshme dhe anasjelltas. -Subjekte jan njerzit dhe krijimet njerzore (organizatat, shoqatat etj.). Kt persona mund t jen persona fizik dhe persona juridik (prfaqsues I ndonje institucioni). -Dhuna si nocion sht dhe ngel si diqka e keqe, pavarsisht si shpreht, me cka manifestohet, cfar pasojash l pas veti etj. Ajo prej forms m primitive e deri te prdotimi I mjeteve t reja prap ngelet dhun, pavarsisht se kush e ushtron at. Fillet e s drets paraqesin shkencn e prgjithshme juridike e cila ofron njohuri fillestare, nisse, thelbsore lidhur me nocionet dhe ligjshmrit e tyre.

Raporti ndrmjet Filleve t s drejts dhe shkencave t tjera juridike-shoqrore

Fillet e s drejts bjn pjes n grupet e shkencave t prgjithshme juridike si pjes prbrse e shkencave shoqrore. Raporti I saj me shkencat e tjera sht I ngusht, pra Fillet e s drejts shrbehet me materialin e shkencave t tjera juridike, ku ua tejkalon atyre duke dhn nocionin e shtetit dhe t s drejts si nocion gjithprfshirs. Fillet e s drejts nocionet e pergjithshme dhe t prbashkta lidhur me dukurit shtetrore dhe juridike I nxjerrin vetm me studime t nderlidhura juridike dhe shoqrore. Fillet e s drejts siq marrin nga shkencat tjera ajo gjithashtu ofron nocione gjithprfshirse per shkencat e tjera juridike dhe shoqrore, si p.sh. nocioni I dhuns.

-Shkencat juridike pr nga objekti I studimit t dukurive, ligjshmrive dhe fenomeneve shtetrore juridike ndahen n tri grupe themelore brendaprbrenda: 1) Shkencat e prgjithshme juridike 2) Shkecat juridiko-historike 3) Shkencat juridike-pozitive 1) Shkencat e prgjithshme juridike Studiojn elementet e prgjithshme, t prbashkta pr t gjitha shtetet dhe t drejtat, pavarsisht nga aspekti historic, pozita etj. 2) Shkecat juridiko-historike Ofrojn njohuri lidhur me shtetet reale dhe rendet juridike t cilat kan ekzistuar n t kaluarn e t cilat sot nuk ekzistojn. 3) Shkencat juridike-pozitive Merren me studimin e shtetit dhe s drejts ekzistuese, pra me dukurit ekzistuese.

Metodat e Filleve tw sw drejtws

Cdo shkencw e cila studiohet ka edhe metodwn e vet tw studimit. Caktimi I zbatimit metodws wshtw shumw I rwndwsishwm, spese metoda e gabuar sjellw edhe rezultate tw gabuara. Metoda paraqet twrwsinw e veprimeve mendore dhe fizike nw procesin e njohjes sw lwndws tw caktuar, pra pwrfshin dy lloje tw metodave Metodat e njohjes shkencore dhe metodat teknike (praktike). Metoda si mjet, si process dhe dhe mwnyrw bwnw edhe ndarjen e lwndwve pwrkatwse prej njw lwnde tjetwr tw twrwsisw pwrkatwse. Andaj pason edhe shprehja logjike se cdo shkencw ka lwndwn dhe metodwn e vet tw studimit. Pra metoda wshtw pjesw pwrbwrwse e twrwsisw shkencore. -Metoda e cila zbatohet zbatohet nw shkencw sipas dr. F. Muhiq pwrfshinw tre elemente thelbwsore a) Njohjen paraprake lidhur me lenden b)Mwnyrwn se si duhet tI casemi cwshtjes dhe c) Procesin e vethulumtimit. Egzistojnw edhe metodat e pwrgjithshme pwr tw gjitha lwndwt.Si psh.nga teoria e marksizmit,metoda e materializmit dialektik-histori pwr shkencat shoqwrore qw deri vonw wshtw quajtur si metodw universal,por aplikimi I kwsaj metode nw shkencat juridike wshtw I vwshtir dhe I komplikuar.Janw edhe metodat mw pak te pwrgjithshme ose tw veqanta qw nw njw mwnyrw paraqesin konkretizimin e caktuar tw metodave tw pwrgjithshme. -Metodat e veqanta pwr shkencat juridike janw:Metoda juridike(dogmatike) normativiste, formalo-logjik dhe metoda sociologjike.