Apague a sa tele co botn

Cando anoite apaguei a televisin, como a apaguei? Seguro que pulsando o botn de standby do mando a distancia, ese que ten un crculo case cerrado e unha raia vertical. Case todos o facemos as. Pero mentras vostede dorma placidamente ou saa a tomar algo cos seus amigos, o televisor xogoulle unha mala pasada. Consumiu enerxa. Non moita, pero si de forma continua. Tamn o vdeo, os altavoces do PC, o equipo de msica e, incluso, o ordenador. Sume estos pequenos gastos e levarase unha desagradable sorpresa. A Axencia Internacional da Enerxa AIE - calcula que o gasto destes dispositivos dormidos o 10% do consumo domstico medio dun pas desenvolvido. dicir, un exceso. Un televisor, se se deixa en espera, pode chegar a consumir como un aparato de ata sete vatios de potencia (veinticinco ten unha bombilla pequena); e o ordenador, como un de dous ou tres. O problema non son os cartos. Seguro que vostede pode permitirse pagar uns euros mis ao mes a cambio da comodidade de acender a televisin dende o sof co mando a distancia. O problema a cantidade de residuos

contaminantes que se producen ao xenerar toda esa enerxa que termina malgastada. A AIE, o G8 e a Unin Europea tomaron cartas no asunto. Para o ano 2010 recomenda aos fabricantes crear produtos cun consumo en espera que sexa menor que o dun aparato cunha potencia de un vatio.
ngel Jimnez de Lus. Diario EL MUNDO

RESPONDE
Que tipo de texto ?

Con que botn se adoitan apagar algns electrodomsticos? Como este botn?

a mellor opcin apagalos as?

Segn a Axencia Internacional da Enerxa, cal o gasto dos aparatos elctricos que apagamos sen desconectalos?

En que xornal se publicou esta noticia e quen a escribiu?

Que decisin se tomou para o ano 2010?

COMPRENSIN INFERENCIAL:

Que se considera no texto un exceso de gasto?

Cal o verdadeiro problema do consumo de enerxa malgastada?

COMPRENSIN CRTICA / VALORATIVA:

Que electrodomsticos contribuiron a aforrar esfuerzo nas tarefas domsticas? Expn as tas razns.

consumo excesivo de enerxa un problema de escala global. Que significa un problema de escala global?

CONTO DO CAN MERCADO

Este era un can moi fiel que non tia dono. Pero como non tia dono, non poda ser fiel a ningun, as que decidiu buscarse un amo ao que servir e serlle fiel. Eso era o que mis desexaba. Colocouse o can nunha esquina moi transitada a ver se algn amo ou ama se fixaba nel e aceptaba os seus servizos e a sa fidelidade. Pero a xente pasaba ao seu lado apresurada e preocupada e non se daba conta da sa presencia. E os poucos que o facan, mirbano con desgusto e exclamaban: - Hui, un can abandonado, sen dono ! - Un can da ra, nunca o adoptara ! - Un can sen familia coecida ! En vista do fracaso, o can decidiu seguir ao transente que lle parecese mis axeitado para ser o seu dono e continuar detrs del ata que aceptara a sa compaa. O primero foi un home moi importante que, antes de entrar nun restaurante de luxo no que non admitan cans, deulle unha patada e obligouno a largarse. O segundo era unha vellia amable, que chamou aos servizos de recollida de cans abandonados do concello para que se preocuparan do can perdido. O can fuxiu despavorido antes de que chegaran os gardas. E o terceiro foi un rapaz que se agachou para acaricialo e preguntarlle se quera estar con el, se quera ser seu; pero os seus pais enfadronse ao darse conta de que se paraba na ra para falar cun can e obligrono a levantarse enseguida e a seguir ao seu lado facndolles prometer que nunca mis tocara un can da ra. O can quedouse moi triste, porque aquel pareca un bo amo. Pero ao pouco rato do encontro o rapaz volveu, esta vez solo, recolleuno nun xesto rpido e, mentras o levaba correndo a unha tenda de animais de compaa, explicoulle que obedecese sen rechistar todo o que ordenara o dono do negocio, que confiara nel, que se escapara un momento dun restaurante cercano coa excusa de ir ao servizo. O dono lavouno e cepillouno nun momento, arreglouno ben, pxolle un colar de terciopelo no pescozo e colocouno no escaparate da tenda, cunha caseta ao lado, rodeado de espigas verdes. Ao pouco rato pasaron por diante da tenda a

familia antiptica e o rapaz amable, e este fixo deterse aos seus pais ante o escaparate para admirar a beleza do can exposto. Dixo que quera ese can de agasallo, que era o que mis lle apeteca do mundo. Que as xa non querera levarse a casa os cans da ra. Os pais accederon encantados, e as foi como o can perdido atopou un amo que mereca a sa fidelidade. Os pais dixeron: - Para coecer ben o prezo das cousas, o mellor mercalas. O rapaz dxolle ao can: A amizade libre, non se compra nin ten prezo. Atpala e acptala libremente. E o can pensou: - Este rapaz loitou por min e eu acptoo como amo e sereille fiel sen lmite algn.

CUESTIONARIO
COMPRENSIN LITERAL: 1. O can desta historia desea ter un dono. Que procedementos utilizou para atopar ese dono?

2. Por que a xente miraba con disgusto este can da ra?

3. Como eran as tres persoas s que o can seguiu? Une con frechas.

Foi o mis inhumn Precupouse polo can, pero non quixo levalo a casa Quixo ser amigo do can

o neno o seor importante a vellia

4. Pola forma de actuar co can, a cal dos tres se parecan mis os pais do rapaz?
Ao seor importante / vellia amable / Ao rapaz

COMPRENSIN INTERFERENCIAL: 5. Que procedemento foi mellor para atopar dono?

6. Por que cres que o can fuxiu despavorido cando a vellia chamou ao servizo de recollida de cans abandonados do concello?

7. Que opinas do seor moi importante?

8. Cres que foi intelixente a idea do neno? Por que?

COMPRENSIN VALORATIVA: 9. Ests dacordo con que os restaurantes non acepten cans? Explica a ta resposta.

10. Pensas que debes ser fiel aos amigos? Por que?

Un vern moi prometedor

Coecronse durante o vern. Nico tia unha casa en Barreiros, moi preto do mar, e todas as tardes a buscar mexillns e a bucear na costa rocosa. Nun pequeno acantilado estaban nadando Laura, Sebas e Fede, tres rapaces que al veraneaban. Ao pouco rato todos estaban arrancando mexillns, enchendo o cesto de Nico. Este, como recompensa, invitounos a cear. Pronto se fixeron moi amigos. Quizais o motivo foi que cada un, a primeira vista, era moi diferente dos outros. A Nico gustballe cantar. Toda a tarde estivo tarareando unha vella cancin de Village People, pero un pouco modificada: "Na Armada los sete mares surcars,na Armada e os amigos os ters, en Vilalba, en Vilalba...!" Laura era mis ben tmida. Polo menos, tardou bastante en conversar co novo amigo. Fede, o seu irmn, pola contra, falaba polos cbados. Ademais era un fantasioso, preguntando cousas totalmente irreais: "Hai polbos con das cabezas?, os mexillns teen perlas...?". Tamn quera facerse o gracioso, facendo trastadas. Sebas era o maior dos catro cos seus quince anos. Fede, que anda non cumplira os catorce, era o mis novo. Sebas non se tomaba as cousas lixeira. Rase pouco. Todos o consideraban o xefe, por ser o maior e o mis responsable. Laura e Fede pasaban todas as sas vacacins, dende faca bastantes anos, coa familia de Sebas. O seu pai, o seor Toms, que era contramaestre dun buque mercante, acompabaos moitos das a

buscar moluscos, a recorrer algns barrancos e a baarse. Polas tardes, nun pieiral cercano, embelesbaos coas explicacins da sa vida en alta mar: incerta e moitas veces perigosa. Causoulles tanta impresin a estos rapaces as charlas do seor Toms que non pararon ata convencer aos seus pais para que lles deixaran acompaalo na prxima viaxe. Realmente foi moi difcil porque o que queran era inslito: viaxar nun gran buque mercante durante uns meses por toda Amrica. Arreglrono todo para poder retrasar un trimestre os estudos convencionais, realizando o que se chama ensinanza domstica. Estudiaran as materias baixo a supervisin do pai de Sebas, que se comprometeu na sa educacin. volta examinaranse. Sera unha experiencia extraordinaria! Xa pasaba un mes dende que se quedara solo cando Nico recibiu un telegrama. Remitao Sebas dende Bilbao!: "PRXIMA VIAXE SETEMBRO. SALIDA DE BARCELONA. PRONTO NOTICIAS. ABRAZO." Laura e Fede recibiran a mesma mensaxe. Responde a estas preguntas sobre o texto:
1 En que pobo pasaba o vern Laura? _ Nun pobo de interior 2 _ En Tarragona _ En Barreiros

Que levaba Nico para recoller mexillns? _ Un cesto _ Unha caixa _ Un saco

Cantos anos tia Nico? _ Trece _ Catorce _ Quince

Quen era o mis tmido dos catro? _ Sebas _ Nico _ Laura

E o mis serio? _ Sebas _ Laura _ Nico

Por que Fede era fantasioso? _ Porque preguntaba cousas irreais _ Porque lle gustaba o cine _ Porque lle

gustaba falar moito 7 Que o que lle gustaba a Nico? _ Ir a buscar mexillns _ Contar cousas 8 Por que se fixeron tan amigos? _ Porque veraneaban xuntos mesma idade 9 Como era a vida do seor Toms? _ Divertida 10 _ Incerta e perigosa _ Dura _ Porque eran diferentes _ Porque eran da _ Cantar

Onde vive Sebas cando non est de vacacins? _ En Barreiros _ En Barcelona _ En Bilbao

O PAQUETE DE GALLETAS
Cando aquela tarde chegou vella estacin, comunicaron que o tren no que ela viaxara retrasarase aproximadamente unha hora. A elegante seora, un pouco fastidiada, comprou unha revista, un paquete de galletas e unha botella de augua para pasar o tempo. Buscou un banco no andn central e sentouse preparada para a espera. Mentras pasaba as follas da sa revista, un xove sentouse ao seu lado e comezou a ler un diario. Imprevistamente, a seora observou cmo aquel rapaz, sen dicir unha sola palabra, estiraba a man, agarraba o paquete de galletas, abrao e comezaba a comelas, unha a unha, despreocupadamente. A muller molestouse por isto, non quera ser groseira, pero tampouco deixar pasar aquela situacin ou facer como que nada estaba pasando. As que, cun xesto esaxerado, tomou o paquete e sacou unha galleta, exhibiuna frente ao xove e comeuna mirndoo fixamente aos ollos. Como resposta, o xove tomou outra galleta e mirndoa, pxoa boca y sonri. A seora xa enoxada, tomou unha nova galleta e, con claras sinais de fastidio, volveu a comer outra, mantendo de novo a mirada no rapaz. O dilogo de miradas e sorrisos continuou entre galleta e

galleta. A seora cada vez mis irritada, e o rapaz cada vez mis sorrinte. Finalmente, a seora deuse conta de que no paquete s quedaba a ltima galleta. Non poder ser tan descarado!, pensou mentras miraba alternativamente ao xove e ao paquete de galletas. Con calma o xove alargou a man, tomou a ltima galleta, e con moita suavidade, partiuna exactamente cun xesto pola metade. As, amoroso, ofreceulle a metade da ltima galleta sa compaeira de banco. Grazas! - dixo a muller tomando con rudeza aquela metade. De nada contestou o xove sorrindo suavemente mentras coma a sa metade. Entn o tren anunciou a sa partida... A seora levantouse furiosa do banco e subiu ao seu vagn. Ao arrancar, dende a ventanilla do seu asiento, viu ao rapaz todava sentado no andn e pensou: Que insolente, que maleducado, que vai ser do noso mundo!. Sen deixar de mirar con resentimento ao xove, sentiu a boca reseca polo disgusto que aquela situacin lle provocara. Abriu o seu bolso para sacar a botella de auga e quedouse totalmente sorprendida cando atopou, dentro da sa carteira, o seu paquete de galletas intacto.

En que lugar sucede a historia?

Quen chegou primeiro ao banco?

Que comprou a seora para pasar o tempo?

Busca no texto as palabras que corresponden s seguintes definicins: - (esaxerado) - (descarado) - (alternativamente) - (rudeza) - (insolente) - (resentimento)

Por que se sorprendeu a muller ao final da historia?

Preguntas interpretativas:

Imaxina cmo a seora e descrbea.

Por que a seora deulle as grazas ao xove con rudeza?

De quen era o paquete de galletas que se comeron a seora e o xove?

Preguntas valorativas:

Como cres que se sentiu a seora ao final da historia?

Algunha vez enfadcheste e logo dcheste conta de que non tias motivos? Explica qu pasou e cmo te sentiches ao principio e ao final.

Que consello daras seora para que non lle volva a pasar o que lle ocorreu nesta historia?