Professional Documents
Culture Documents
Morton Adam - Przewodnik Po Teorii Poznania
Morton Adam - Przewodnik Po Teorii Poznania
Morton Adam - Przewodnik Po Teorii Poznania
poznania
Adam Morton
Przewodnik po teorii
poznania
Przełożył Tadeusz Baszniak
V Y D A W N I C T W O S P A C J A
Podstawa przekładu:
A Guide Through the Theory of Knowledge. Second edition
Blackwell Publishers, Oxford 1997
ISBN 83-85277-50-1
PRZEDMOWA D L A STUDENTÓW
2. Ideały epistemiczne
3. Podstawowe pojęcia
Racjonałne-nieracjonalne
Prawdziwe—fałszywe
Świadectwa
Rozumowanie a argumentacja
Uzasadnione—nieuzasadnione
Wiedza—n iewiedza
5. D w a skrajne stanowiska
Głęboki sceptycyzm
Radykalny eksternalizm
Zagadnienia do przemyślenia
Dalsze lektury
PERCEPCJA
1. Kwestie sporne
2. Pojęcia
3. Empiryzm
4. Kilka eksperymentów
Eksperyment 2: perspektywa
Zagadnienia do przemyślenia
Dalsze lektury
PRZEKONANIA APRIORYCZNE
Analityczność
5. Prawdy pojęciowe
6. Zastosowania rozumowania
Destrukcja
Eksploracja
Akumulacja
Zagadnienia do przemyślenia
Dalsze lektury
INDUKCJA I PRAWDOPODOBIEŃSTWO
1. Indukcja prosta
1100110110011011001101100110
2. Problem Hume'a
3. Problem Goodmana
5. Uzasadnianie indukcji
7. Prawdopodobieństwo
Zagadnienia do przemyślenia
Dalsze lektury
Fallibilizm dżungli
Fallibilizm zbanalizowany
Fallibilizm oświecony
Zagadnienia do przemyślenia
Dalsze lektury
DEFINIOWANIE WIEDZY
2. Zasada Lehrera
4. Wiarygodność
5. Brakujące informacje
6. Internalizm-eksternalizm
prawdziwość uzasadnienie
wiarygodność spójność
podążanie za faktami rozumność
możliwość spożytkowania brak zakwestionowania
przez innych przez przekonania innych
7. Wiedza i zaufanie
Zagadnienia do przemyślenia
Dalsze lektury
WIEDZA O UMYSŁACH
1. Przekonania psychologiczne
2. Teorie egocentryczne
3. Teorie behawioralne
4. Psychologia potoczna
5. Teorie materialistyczne
6. Błędy samoatrybucji
8. Wnioski
Zagadnienia do przemyślenia
Dalsze lektury
Persons ( C r o o m H e i m , 1 9 8 6 ) . Bardziej z a a w a n s o w a n e , a l e
w c i ą ż p r z y s t ę p n e w lekturze r o z p r a w y f i l o z o f i c z n e p o
ś w i ę c o n e s a m o w i e d z y i w i ą ż ą c y m s i ę z nią p r o b l e m o m
z a w i e r a k s i ą ż k a Q u a s s i m a C a s s a m a (red.) Self-knowledge
( O x f o r d U n i v e r s i t y Press, O x f o r d 1 9 9 4 ) . B a r d z o k l a r o w n e ,
interesujące r o z w a ż a n i a o defektach s a m o w i e d z y m o ż n a
z n a l e ź ć w k s i ą ż c e Richarda Nisbetta i L e e R o s s a Humań
Inference: Strategies and Shortcomings ofSocial Judgement
(Prentice-Hall, E n g l e w o o d Cliffs-London 1980).
Rozmaite poglądy dotyczące zjawiska oszukiwania sa
m e g o s i e b i e są w y ł o ż o n e w rozprawach z e b r a n y c h w k s i ą ż c e
A m e l i e Rorty (red.) Perspectives on Self-deception (Univer-
sity o f California Press, B e r k e l e y 1 9 8 8 ) i w pracy D a v i d a
Pearsa Motivated Irrationality ( O x f o r d U n i v e r s i t y Press,
O x f o r d 1 9 8 4 ) . D o t e k s t ó w , które o d p o w i a d a j ą m o i m o s o b i s
t y m u p o d o b a n i o m , należą — Paul Ziff, The simplicity of
,
other minds, „Journal o f P h i l o s o p h y \ 6 2 , 1 9 6 5 , s. 575—584
(artykuł ten z o s t a ł p r z e d r u k o w a n y w k s i ą ż c e Paula Ziffa
Philosophic Turnings, Cornell U n i v e r s i t y Press, Ithaca
1 9 6 6 ) ; Hilary Putnam, Other minds, w : t e n ż e , Philosophical
lnvestigations, 2 , 1 9 7 9 , s. 71—27 (praca z o s t a ł a p r z e d r u k o
w a n a w j e g o k s i ą ż c e Mind, Language, and Reality, C a m
bridge U n i v e r s i t y Press, C a m b r i d g e 1 9 7 5 ) . N a j l e p s z ą pre
zentację i obronę stanowiska materializmu eliminującego
z a w i e r a rozdział 4 książki Paula Churchlanda Scientific
Realism and the Plasticity of Mind ( C a m b r i d g e U n i v e r s i t y
Press, C a m b r i d g e 1979). K o n c e p c j e o bardziej e k s p e r y m e n
talnym charakterze z n a l e ź ć m o ż n a w pracy Paula C h u r c h
landa Red u ct i on, ąualia, and the direct introspection of
brain states, „Journal o f P h i l o s o p h y " , 8 1 , 1 9 8 5 , s. 8 - 2 7 .
Zarzuty p o d a d r e s e m materializmu e l i m i n u j ą c e g o z n a j d z i e
cie w artykule Patricii Kitcher ln defence of intenlional
psychologa „Journal o f P h i l o s o p h y " , 8 1 , 1 9 8 4 , s. 8 6 - 1 0 6 .
W y b r a n e fragmenty k l a s y c z n y c h d z i e ł filozoficznych,
które mają z w i ą z e k z t e m a t y k ą n i n i e j s z e g o r o z d z i a ł u ,
z a w i e r a książka Johna C o t t i n g h a m a Western Philosophy:
An Anthology ( B l a c k w e l l , O x f o r d 1 9 9 6 ) . Z o b . c z ę ś ć II,
rozdział 4 : Rene Descartes, The lncorporeal Mind"\ c z ę ś ć
Wiedza o umysłach 217
WIEDZA MORALNA
Humor
Barwy
Czarownice
4. Kognitywizm
5. Wiedza o tym, co w i e m y
Zagadnienia do przemyślenia
Dalsze lektury
1. Dlaczego prawdopodobieństwo
P(A) + P(nie-A) = 1
P(B, Ś) = P(B i Ś ) / P ( Ś )
P(B, Ś) = P(Ś, B ) x P ( B ) / P ( Ś )
6. Racjonalność znaturalizowana
Trwałe złudzenia
Zagadnienia do przemyślenia
Dalsze lektury
1. Wnioskowanie prowadzące
do najlepszego wyjaśnienia
2. Otwarte pytania
Zagadnienia do przemyślenia
Dalsze lektury
2. PERCEPCJA 39
1. Kwestie sporne 39
2. Pojęcia 40
3. Empiryzm 43
4. Kilka eksperymentów 51
5. Świadectwa bez pewności 55
Pytania sprawdzające rozumienie materiału . . 63
Zagadnienia do przemyślenia 65
Dalsze lektury 68
3. PRZEKONANIA APRIORYCZNE 71
1. Wiedza uzyskana tylko
za pomocą myślenia 71
2. Aprioryczne, analityczne, konieczne . . . 73
3. Kant o sądach syntetycznych a priori . . . 78
4. Quine o rozróżnieniu
analityczne-syntetyczne 82
320 Przewodnik po teorii poznania
5. Prawdy pojęciowe 85
6. Zastosowania rozumowania 89
Pytania sprawdzające rozumienie materiału . . 93
Zagadnienia do przemyślenia 95
Dalsze lektury 98
9. TEORIA BAYESOWSKA
I TEORIE NATURALISTYCZNE 243
1. Dlaczego prawdopodobieństwo 243
2. Przewodnik po teorii prawdopodobieństwa . 246
3. Bayesowska koncepcja świadectw . . . . 252
4. Zarzuty wobec teorii Bayesowskiej . . .258
5. Przekonania ukryte w tle 263
6. Racjonalność znaturalizowana 268
7. Ujęcie Bayesowskie kontra naturalizm . . 276
Pytania sprawdzające rozumienie materiału . . 279
Zagadnienia do przemyślenia 283
322 Przewodnik po teorii poznania
SŁOWNICZEK 301
DODATEK DLA NAUCZYCIELI 309
Księgarnia Internetowa U N U S poleca książki
Grupy W y d a w n i c z e j Aletheia:
Roland Barthes Mitologie
Rudolf Carnap Wprowadzenie do filozofii nauki
Mircea Eliade Traktat o historii religii
Sigmund Freud Życie seksualne
Erving Goffman Człowiek w teatrze życia codziennego
Pierre Hadot Czym jest filozofia starożytna?
Martin Heidegger Pytanie o rzecz
Karl Jaspers Autorytety
Emmanuel Levinas Inaczej niż być lub ponad istotą
Jean-Francois Lyotard Fenomenologia
Willard Van Orman Quine Z punktu widzenia logiki
Bernard Williams Moralność
Ludwig Wittgenstein Uwagi o podstawach matematyki
Nowości:
Roland Barthes Lektury
John Berger Spotkania
Mircea Eliade Moje życie. Fragmenty dziennika 1941—1985
Michel Foucault Raymond Roussel
Werner Jaeger Paideia
Carl Gustav Jung Mysterium coniunctionis
Thomas S. Kuhn Struktura rewolucji naukowych
Marcel Mauss Socjologia i antropologia
Claude Levi-Strauss Antropologia strukturalna II
Aleksander Ochocki Filozofia i burze dziejowe
Bertrand Russell Dzieje filozofii Zachodu
Oswald Spengler Zmierzch Zachodu
Ludwig Wittgenstein O pewności
Wkrótce:
Krytyka i przekonanie. Rozmowy z Paulem Ricoeurem
Georges Bataille Część przeklęta
Mircea Eliade Religie australijskie
James Frazer Złota gałąź
Sigmund Freud Histeria i lęk
James Glock Słownik wittgensteinowski
Karl Lówith Od Hegla do Nietzschego
Edward Said Za ostatnim niebem. Palestyńczycy
Ludwig Wittgenstein Dzienniki 1930-1932/1936-1937
Nasz adres:
http://www.unus.shop.pl
sklep@unus.shop.pl
Książka Adama Mortona wprowadza w główne zagadnienia teorii
poznania. Epistemologię interesują stosunki zachodzące między
naszymi przekonaniami a światem; warunki, jakie muszą być
spełnione, by nasze przekonania zawierały wiedzę, a nie przesądy
czy urojenia; wartości, które przypisujemy nośnikom naszej wiedzy,
czyli zdaniom — takie wartości zdań, jak prawdziwość, zasadność,
prawdopodobieństwo, moc wyjaśniająca, zdolność prognozowania
— oraz racje pozwalające te wartości im przypisywać; funkcje,
które pełni wiedza w działaniu.
Są dwa pożytki z epistemologii: poznawczy — wiedza ludzka to
jeden z najważniejszych i najbardziej zastanawiających problemów
poznania, a uprawiana odpowiedzialnie i nowocześnie
epistemologia ma o nim sporo do powiedzenia, oraz praktyczny —
znajomość ogólnych własności wiedzy, sposobów jej osiągania,
reguł odróżniania wiedzy rzetelnej od pozornej ułatwia działanie,
szczególnie takie, w którym wiele zależy od zdolności krytycznego
poznawania świata, a więc takie, jak na przykład uprawianie nauki,
prowadzenie interesów, kierowanie ludźmi.
Książka Mortona daje obraz tak właśnie rozumianej epistemologii.
Pisana jasno, żywym językiem, z przykładami życiowych
i naukowych sytuacji, ułatwiającymi zrozumienie abstrakcyjnych
dylematów, jest zarówno podręcznikiem akademickim, jak i dobrym
wprowadzeniem w dyscyplinę.