SS^;!

^'

^^.

-^,

#:<

Digitized by the Internet Archive

in

2009 withfunding from

University of Toronto

http://www.archive.org/details/operaomniaquaegr17orig

02
.origenJs^
R
Q

i-.Syll

069L

nANTA.J

GRAECE VEL LATINE TANTUM EXSTANT

EJUS
variis

CIRCUMFERUNTUR
et

Editionibus

Godicibus

manu
cum

exaratis,

Gal-

iicanis, Italicis,

Germanicis

et Anglicis collecta, recensita

,

atque annotationibus

illustrata

vita

Auctoris

et raultis Dissertationibus

Edi d evunt

CAROLUS

ET CAROL. VINCENT.

DE LA RUE

Presbyteri et Monachi Benedictini e Congrcgatione S. Mauri.

Denuo

Recensuit Eraendavit Castigavit

Cai ol. Henric. Eduard.Lommatzsch

Philos. Dr. Theolog, Licent.

ejusdeuiq.

in

Seininar. Viteberg,

Proiessor.

TOMUS
Berolini
S u

XVII.

1844.
e e
t

11

u d

r.

,S. J.

Joseephy.)

iPISTOLAE
cum datae tum acceptae
ab

ORIGENE.
Fragmenta ex Libris Ejusdem de Resurrectione

atque ex Libris Stromatum.

Liber denique de Oratione.

Ex
Nova Editionum
Parisiensis, Basileensis,

Oxoniensis

atque Cantabrigiensis Recognilione

Edidit

Carol. Henric.
Philos. Dr.

Eduard.Lommatzsch
in

Theolog. Liceni. ejusdemf].

Professor.

Seminar. Viteberg.

Berolini

1844.
et

Sumtibus Haude

Spener.

(S. J. Joeeephy.)

PROLEGOMENA.
10 fronte Tomi hujus
tuip

epistolas posuimus

cum

datas,

acceptas ab
libris

Origene.

8(ibsequuatur

fragmeuta
libris

ex Origenis

de Resurrectione, atque ex

Stromatum.

Agmen

claudit liber Origenis

de Oratione, satis

amplo quidem, cuin ex re esse videretur, commentario jainjain instructus, ampliore tameD, si Oeus viree
niihi dederit,

in

medium

postliac proferendus.

Ouo-

circa huic
sufiiciat,

quoque Tomo ea solummodo praefixisse quae Ruaeus Tomo I. in praefatione dissead Toinos praecedeotes
inious,

ruit, el ipsa

quam
et

ad seqiientes,
qiiae,
iit

Totno XVII.

iocliiso,

spectantja,

nuoc est, aptiorem locuin vix possint obtioere ac ne vix quidein. Habet autein Ruaeas haecce:
Inter') veteres ecclesiae graecae scriptores milqui de se tantam, quantam Origenes,

lus fere est,

erudUionis famaiQ

reliquerit apiid posteros. Ad humaoas disciplioas quod attioet, Dialecticam teste HieroDymo, ^) Geometriam, Artthmeticam, Musicam,
,

Grammaticam

Rhetoricam, omniumque philotopho-

riim secias ita didicit, ut studiosos guosque saecula-

')

Cfr. ed. Ruaei Tora.

1.

Fol.

I.

seqq.

*) Cfr. T.ib. de viris

illustribii.s.

VI

Prolegomena.,
Suecularis, inquit

rium literanwi sectatores haberet.

Eusebiiis
,
'

literaturue

et

philosophiae
.

stndia sibi

inpri/ms necessaria esse existimavit

in
iis

Qua?itum porro
ipsi

studiis excelluerit

testes

sunt

gentilium
in

philosophi , qui ejus aetate floruerunt ,

bris

quorum

U-

crebram hujns

viri

mentionem

fieri deprehendi-

nius, dum vel proprios libros ei nuncupant, vel eosdem examinandos tanquam ad tnagist?uni suum dirigunt.

Nec

miruin.

Yersabatiir enim, teste Porphyrio,

-)

as

sidue citm Platoue.

Nurnenii quoqite, Crotni, Apollo-

phanis et
aliorum,

Lorigiiii,
qiii

Moderati etiam

et

ISicomachi , et

inter

Platonicos praecipui

hubentur,

scripia quotidie habebat in Tnanibus.

Adhibebat etiarn
Et saue qiiamillu

Chaeremonis Stoici
vis

et

Cornuti

libros.

ejusinodi

testimouia deficerent Origeneui iu

atqiie artiiirn

humaDHruni rerum

scieniia,

rteclararent

eam plane
vel

libri

octo contra Celsum; quod opus

unum

maximani

profaDarum

institutionum

suppeditat

ubertatem et copiatn.
Qualis autem quaDtusque in diviois fuerit,
dijudicaretur,
siino esset ad
si

facile

volumiDiiin

ingens Dumerus certis-

summam

eriiditioneni

argumento.

Vjn-

centius Lirinensis^) affirmat neinioem inortalium plura

scripsisse qiiam Origenem.

Quis jiostrum, inquit Hiequatita

ille

ronymus,

*) taiita

potest legere,

conscri-

psit? Mille et eo amplius tractatus,

locutus eit, edidit; innumerabiles praeterea Cotnmentariosy quos ipse appellat

quos in ecclesia

Et

alio in loco, ')

')

Cf. Euseb. Hist. Eccles. lib. VI. cap. 18. ct cap. 19.

*)

Apud Euseb.

ibideru.

*) Cfr. Vincent. Lirinens. in

*) Cfr.

common.

')

Hieronymi ep. 41., alias 65. Apud. Rufin. lib. II, contra Hieronym.

Prolegomena.
ubi

vii
scriiJtis

Varronis apud Latinos scripta oinnia

aptid

Ori-

genis

Graecos per
7ie,

i>ingiilorura

enumerationem
Quis
enini,

cuntulit: videtis

inqiiit, et

Graecos jiariter et Lasuperatos?

i/ise

'
rum
et

iinos

utiiits

(Origenis)

labore

unquam tanta

legere potuit, quanta

est,
qiio

coiiscripsit?
scripsit,

coinpertiirn

qiiisqiie

pliira

non eo semper doctiorem, aut majori nomine dignum evasisse. OiioH si de Origenis peritia iu expooendis
Scripturis

appellanms

veteres,

studia

in

contraria
sanctis,

scindimtur, ut iuter Catholicos ipsos

iiiartjTibus

sancti

repugDent martyres.

lllurn

alii')

relut

haereticum, et corruptmiem ac perditionern animatraducnnt,

alii

doctissimis defendiint apologiis,

secunf/um post
Libros

Jpostolos ecclesiarum viagistrurn

ejiis

iiiincupant.

undeqiiaque uunqiiisito.s, et
descriplos ecclesiae Cae-

niaxtmam parfem manu

siia

sareensi dedicat Pamphiliis martyr; ecce aiitem

thodiiis et EustaUiius niartyres
giint, Pachomiiisqiie

Me-

in

eos acriter insurverbis

Abbas mortem jam obiturus moleclione

nachos suos
prohibet.

ab eorum

gravissimis

Oiiid et

non deinde a Theophilo, Epiphanio,

nec non
ii

Honorio

Arcadio,
luanibus

JustiDiano

tentatiim,

omDium de

libri

ut exciiterentur, interea

diim stabant ab Origenis causa Tlieotimus Tomitanus, JoaDDes Chrysostomiis, aliique complures episcopi et

juonachi,
sensii

qiii

ejii.s

damnatioDem, ne scripto vel as-

comprobareni, recnsaverant? HieroDynms cla-

mat: Credite experto, qnasi Christianus Christianis

loquor:

venenata snnt
sanctis,

illius

dogmata, aliena
manifestae
,

scri-

pturis
ipsa

vim Scripturis facientiu.

insiinulat
in

At haeo
Trinita-

Joca,

qiiae

tem haereseos sanctus doctor

brevibus

Didymo

Comnieotariis ad Catholicum sensum revocantiir; ce-

') Cfr. Paniphil.

in

Apolog.

Prolegomena.

'

tera vero aut catholice dicta faisse, aat Donduni ecclesiae decretis labefactata, quae ecilicet

non taDqaam
quaesita tan-

dogmata proposaerit Origenes, eed

tum
exercitii

ut

caaea uniusciijusque judicio permiserit,

alii.

coDteDduot Eusebius, Didymas, Pamphilns et

In

hac

tanta tot illustrium

veteram dissentioDe

aequus ac prudens rerum aestimator observabit primo:

Qui acriue
xia ejus
tant;
in

Origenem insurrexeruDt, eos, dum dodevoveat, vel iuvitos satis declarare,

omaia opioameDta ad oauseam usqiie reci-

et diris

probari sibi quaecuoque in ejus libris miDime reprehenderiDt.

Quae cum oumero luoge plura

sint,

quam

quae ceasura sua notaruDt, necessario sequitur paucis

permixta malie eeee bona propemodum iooumera.

iis,

Secundo: Ex

qui ardeotiori zelo

libros ejus

ex
io

oiDnium Dianibus

excutiebant,

dodduUos saepius

eoruiD lectiooe deprebensos fuisse exiniiaruni reruto,

quae passini

in illis occurruot, admiratiooe perculsos.

ille

8ic Theophilus

OrigeDimastix post Texatum mi-

eere Chry.sosto(niini, CoDstantinopoli AlexaDdriam re-

dux,

ciim

esset

in

Origenis

lectioDe

depreheneus,

scite dixil, Ubros ejus similes esse

prato omni florum

invcniret
,

^enere coniito:
decerpere; si

si

quid in

iis

bonum

id se

qmd

spinosum videretur, id te tanquam

Alios deoique disertis verbis faejus percipi posse emoluineiita.

aculeum transiUre.
teri

plurima ex

libris

Quit ardentem,

iDqiiit

BieroDymus,

')

in

Scripturis
selotcs

animum non mirttur?

iDterdiim^)

Quod

si

quis

Judas

oppotuerit erroret ejui, uiidiut libere:

magDUs dormilat Homerus.

non possumus.

VeruiD opere in loogo fas eet obrepere somniiui.

Son imitemur
') Cir.

ejus vitia, cujus virtutes

HieroDyni. ep. 41-,

in

alias 65-

')

Vide Hoiat.

arle poetica.

Prolegomejca.

IX

Et VinceDtius Lirinensis:

*)

Tanta, ioquit, tn eo

to-

tius eruditionis magnificentia, ut

omnes pene superaIpsis

ret,

ac pauca forent divinae, pene nuUa humanae

f

pkiiosophiae
igitur,

quae non penitus adsequeretur.

fidei

apud quos violatae

reas habetur, oltro

Origenes.

fateotibus,

maximas etiam

in divinis exetitit

>'eque est quod dicaj, vis hodie certi quidpiam

ex ejus scriptis enii posse: iofldas quippe

visse

iis

admo-

manus maleferiatos
qujque
id

et

baerecicos homiDes, qui

spuria quoque et alieBa prorsus opera sob ejas bo-

mine ediderinC,

genus faciDorum post ejus

mortem perpetraverint majori coDfidentia; magnam praeterea Origenia openim partem sine graeco ser-

mooe
ciijua

bodie circumferri ex sola iDterpretationeRufiBi,

iode

Quxa est admodiim fides; oec posse qaempiain Miiltum veram Adamantii meDtem expiscari
sit

enim abest, ut
adulteratio,

haec libronim ejus tam explorata

quam

videtur noDDuilis.

Coostat quidem

')

aliquol baereticos ipso adhuc vivente eo audaciae de-

venisse,
alia

ut ex

libris

ejus quosdam

corruperint,

et

sub ejus Domioe evulgaverint scripta, ubi ea diei

cere iiDgebatur, quae ouDquam

tem.

veneraot

io

men-

Verum

brevissimo temporis iatervallo detecta

fraus est non eine iogenti falsarioruDi dedecore, post-

quam suorum
tulit, alia eibi

ipse

operum authentica exemplaria proeupposita fuisse palam testatus

ejue
adulteratio yivente ipao

falso

Quamobrem librorum

ab Haereticis tentata, pusteris nocere dod potuit: oe-

que eDim verisimile est, Catholicos auditis ea de re

OrigenLe qaerelis libros, quos haeretici subdiderant,
ilctos et comraentitios

posthabitie exscripsisse veria

sincerisque libris,

quos exhibebat.

Deinde posi ejus

')

Cfr. Vincent. Liriniens. in

commoD.

^)

Vide

ep. ad

amico Alez.

Prolegomena'.
mortetn, qua specie veritatis niovet haec adulteratio?

Rufinus, et alter apologista, ciijus meminit Photius

Cod. 117., soli sunt, qui hoc
efifugio

utantur, ut

eum
Scite

ab impactis Tiolatae

fidei

crimiuibus liberent.

observat Hieronyinus, depravationis ejusmodi mentio-

nem factam non

esse in apologia pro Origeoe,

tribuit Rufiniis,

quam

uni martyri Pamphilo

quamvis praevo-

staulior pars Eusebio Pamphili referenda sit accepta.

Vtr doctissimus Eusebius, inquit,

').... per sex

lumina

nihil aliud egit, nisi ut

dat fidei, id est

Origenem suae ostenArianae perfidiae, et multa ponit

exempla,

et hoc constanter probat. Tibi ergo in quo somnio Alexandrini carceris revelatum est, ut qtiae
ille

vera profitetur fahata confingas?

,

Sed forsitan

hic, ut

Arianui, ab Haereticis addita in occasionem

iie

sui irazit erroris,

solus viaie sensisse contra ec-

clesiam pittaretur. quid respondebis pro

certe in Trinitate CathoUcns est?

Didymo , qui
his,

qnae ab Haereticis in operibus addita sunt ,

tire noii potuit, et in fpsis nfol

pretatus
bus non
sunt, sed

es, libris

breves dictavit comme7itariolos, qui-

,
in

Certe hic in

conseti-

qiios tu inter-

ntgaret

ab

Origene

scripta

quae

scripta

7ios siniplices

homines non posse intelligere

qiiae dicuntur,

et

quo sensu in bouarn partem accipi

debeant persuadere conatur.

lio

Hoc dumtaxat de Fialiis

et Spiritu sancto.

Ceterum

dogmatibus
cathoUce

et Eiisebius et

Didyrnus aperte in Origenis scitacon

,

ceduHt, et quod ot/nies ecclesiae reprobant

et pie

dictum

esse defendunt.

Praeterea unicum, qiiod

affert Rufinus,

argumentum, ut probet Origenis opera

fuisse ab

Haereticis vitiata, petitur ex locis inter se

pugnantibus, ciijusmodi uoDnulla ia hoc scriptore de-

prehendere

sibi

visiis

est.

Veriim, inquit Hierouy-

')

Cfr. lib.

U. advuis. Rufin. pag. 407.

PrOLEGOMENA.
mu8,
')

XI libris

si concedtttir,
,

ut,

quidquid in
aliis

omniuni
nihil

reperitur contrarium

ab

corruptum

sit,

quorum fertur nominibiis^ sed his dejiuquibus dicitur esse violatum: quarnquam et tabitur, illoruni non erit, qnorum incerta sunt 7ionnna. Atque ita fiet, ut, dmn omtiium onmia stint, nihil ali-

eorum

erit,

cujus
cioriy

sit.

Hac

defensionis perturbatione nec

Mar-

nec Manickaeus, nec Arius, nec Eunomtus accu-

sari poterunt, quia quidquid nos ab his impie dictum

objecenmus, discipuli respondebunt non

suis ita edituniy

magistris

sed ab inimicis esse violatum,

Hoc

genere

et iste ipse tuus liber, tuus

non

erit,

sed Jor-

sitan meus; et meiis liber, quo tibi accusatus respon-

deo, si in

illo

aliquid reprehenderis , non erit meus,

sed tuus,

quo reprehenditur.

Et dum omnia ad
tribues ,

haereticos refers , quid ecclesiasticis

quibus

proprium

Et quomodo, inquies, in libris eorum vitiosa nonnuUa sunt? Si me causas vitiorum nescire respondcro , non statim illos haeretinihil relinquis? cos jiidicabo.

Fieri etiim potest, ut vel simpliciter er,

raverint

vel alio sensu scripserint

vel certe ante-

quam

in

Alexandria quasi daemonium meridianum

quae non possmt perversoriim kominum

Arius nascerettir, innocenter quaedam et minus caute

locuti sint, et

calumnimn declinare. Deinde hanc deformatioDem RuRoua taDtummodo ponebat in aliqiiot librorum ntnl
locis,
qiiae catholicae de Trinitate fidei vide-

bantur adversari; sed,

ut

jam diximus, eadetn

ille

ipsa

loca pro genuiDis agnovere Eusebius et Didymus, hoc

uno discrimine,
per

qiiod

haec

ad Arjanum,

hic ad

catholicum sensum brevibus scholiis trahebat.

quaecunqiie a veteribus in Origenianis

Idsuscriptis

repreheusione et censiira digna visa sunt,

ea non

') Cfr. llb. II. advers. Rufin. pag. 409.

Prolkgomena.
uDO, duobus tribusve enunciatis contiQentur, quae
solis ntoi
libris

excerpta sint, et ab Orige-

Diano

proposito disjunctissima.

Oorpus ipsum est

ntQi,

OrigeDianae doctrinae, argumentum operis

uq-

fundatnenta, quibus integrum nititur Origenis sy-

stema, coliininae, quarum una eversa totum ruere ne-

cesse est aediiiciuni.

Denique

quae

veteribus vitia
in aliis

.visa suDt in libris ntQi itoywvy

eadem videas
doctrina

huju8 scriptoris

operibus dispersa;
siogularia

ubiqiie

eadem, eadem
Quis porro
in

ubique

sunt

opinameuta.

aQimum inducat suum,

omnia simul

Origenis opcra, quorum ingens erat numerus, fuisse

ab Haereticis deformata, perversa, et contiirbata, ita
ut ne

uDum quidem

remaaserit, quod iuiidas eoriim

luanus effugerit, ne
pellex, quae suapte

illa

quidem iogens volumiDum eudescripta ecclesiae Caesa-

maDU

reensi dedicavit Pamphilus martyrV

Credat Judaeus

Apellay non ego.

Quod ad opera
interiit,

spectat, qiioruin graecus

latiua
iu

sermo

et sola

siiperest

interpretatio,

homilias in
raos

Jesum \ave,

librum Judicum, ia Psal-

XXXVI. XXXVll.

et

XXXVIIl.

simpliciter

se

expressisse ut inveiierat in graeco, Ruiinus testatur

in peroratione subjuncta Comiuentariis in ep. ad

luanos; in
viticuni, in

reliqiiis auteni,

uenipe in Genesio, in

RoLe-

Jesaiam,

in

Tomis super Cantico Canticodissimulari

uequii.

riim,
usuiii
illa,

io

explaoatiune ep. ad Romanos, nimia ipsum

licentia,

fiiisse

Fatetur in

qiiatn dixi,

peroratione, se in Honiiliis
et praecipue in Leviticuni

Genede

sio, in Exudiiin,

iiiiiita

suo addidisse:

Quem

laborem, iaquit, adiinplendi quae

,

deerant, idcirco suscepinnis

7ie

jiuhatae quuestiones

et relictuc latino lectori /ustidiuTii ge?ierarefii.

Ka-

dein sibi penuisit in verteudis Commcutariis iu cp. ad

Roiiianus.

Nam

cuin

apud onmiutn

fere. bibliothecas,

PrOLEGOMENA.
incertum quo casu, aliqiianta ex
deesseut,
opere
ijiso

XIII

corpore volumina

adimplere quae deerant , atqne in latino

integram consequentiam dare tentavit, decem voluminum corpus, quod graecus servio ad quadraginta fere aut eo amplius inillia
omtie hoc

versuum perduxit, abbreviavit

arctavit.
rit

et

ad media

spatia co-

In praefatioue ad libros

asse-

primum se

ubi in hisce libris aliquid contra id inin locis pie de Trini-

venit,

quod ab Origene ceteris

aut

tate fuerat deflnitum, id velut adulteratnm ab

ticis

HaereseDsuin

aut praetermisisse,

ad

catbolicum

qiiibusdani detractis, quibusdan] aliuude accersitis re-

vocasse; deinde se, ubi Origenes pronuatiavit quae-

dam
hil

obscurius, ea, quae in

aliis

ejus libris apertius

legerat, adjecisse, ut sententia fieret explicatior, ni-

tamen suum

dixisse,

sed licet in

aliis locis dicta,

siia

tamen Origeni reddidisse.

')

Addidit, inquit Hieroaliis

nymus,
locis

quae no7i erant, asserens ab eodem in

quod,
7iisi

disputata:

ipsa

loca

monstraverit,

unde transtulisse
terea

se dicit^

probare noTipoterit.

Prae-

cum

in

Rufinianain
illico
,

interpretationem incidisset

sanctus doctor,
tit,

ut

monet

ibideni, -)

animadver-

quae Orfgenes de Patre et Filio et Spiritu sancto

dixerat, et quae Rotnanae mires ferre non poterant,

in nieliorem partem ab interprete comnmtata; cetera autem dogmata de angelorum ruina^ de animarum lapsu, de resurrectio?ns praestigiis ^ de mundo vel intermundis Epicuri, de restitutione ommutn in aequa-

lem statum,

et mtilto his deteriora, qiiae

longiim es-

set retexere, vel ita vertisse, ut in

graeco invenerat,

vel de commentariolis Didymi, qui Orige?ns

propugna-

')

Cfr. lib.

I.
I.

advcrs. Rufin.

') Cfr. lib,

advcrs. KufiD.

XIV

ProlegomekA'.

tor est,

exaggerata

et

firmiora

jiosuisse.

Fallit

ergo
sed

RufiDUS,

cum

ait

se yertendo

niliil

dixisse siiuin,

licet in aliis locis dicta,

sua tamen Origeni reddidise,

quandoquidem, teste Hierouyroo, nonnulla ex comraentariolis

Didymi

siiae interpretationi inseruit.

Verum

praeterqiiam quod RufiniaDae inteipreta-

tiones ne tertiam quidem Origenianoruin operiim par-

tem hodie coDstituunt, paucula additameota, quae

illa

ia

de suo contulit RufiQUs, Dullibi,

si

modo

forte ali-

quot de Trinitate loca exceperis, verani Origenis men-

tem adiilterant, sed eo tantuin coDsilio inserta suDt,

ut ea magis explanaretur.
tiir,

Ubiqiie Origenes agnosci-

et vix

quicquam reperitur, qiiod ex aliorum, qiiae

in

graecis operibiis exstant, locorum collatione aut

Origenis esse, aut juxta Origenis nieDteni scriptum esse non deraonstretur.

Huc adde, quod ex

diiobiis

librorum ntnl

capitibus, quoruni habenius etiain

nunc archetjpuin graecuui, liquet Bufini interpretationem,

jici
si

ibiqus haberi acciirata debeat, at certe re-

non posse (anquam ab Origenis nienie alieuam.

Cum

igitur eiTectiini

sit

exiraiani fuisse

Origenis

eruditioDem, nec probari qiieat, residiiis

ejiis scriptio-

nibus infidas nianus admovisse haereticos, neino, opinor, inficias ierit utilem, imo et necessariaui esse editionein, iu

qua huc
ununi

et illuc

dispersae

tanti scriptoris

reliqiiiae iu

veliiti corpiis colligaDtiir,

genuinae
qiioties

spiiriis

secernantiir,

exhibeantur

graeca

coniparent, oiniiia deuique ad veteruiu Mss. lidem recenseantiir.

in

Diiplex eqiiidein teutata est

collectio,

openim ejus
qiiain

unum corpus
edidit

aKcra

iiiiDor,

Jaco-

biis

MerliDiis rcgiae Navarrae doctor adornavit, et iu

liicein

anno 1512., altera longe amplior,

qiiain

publici juris fecit

anuo

1574.

aUer Parisiensis doctor

tsed

Thcologus Gjlberlus Geuebrardtis.

quia cditioatqiic iu

ucs istae buis uuiucris absolutac uou erant,

Prolegomena.
iis

XV
in generalibns cleri

graeca desiderabanUir, idcirco

GallicaDi comitiis,

quae Parisiis anno 1635., subinde

fuit,

1636. celebrata sunt, decretum typis

ut Origenis opera
et auctius

denuo graece

et

latine

accuratius

quaai antea ederentur.

Decretum Gallicanae eccle-

siae praesuliim exstat in comitiorum illorum actis ad

diem

21. Janiiarii anni 1636.

Du

lundi vingt-unieme Janvier a huit heures du

ma-

tiD,

Monseigueur PArcheveque d'Arles president.

MoDseigneur l'Archeveque de Tholoze a rapporte,

que
lui,

et

monseigneur de Seez avoient, selon

du choix des
livres

l'in-

tention de I'A.sserablee, confere ensemble, et pris l'avis

de quelques docteurs,
qu'il

des

Peres Grecs,
primer.

seroit plus a propos de faire

im-

Ou'iIs avoient juge,

que les oeuvres de saint

et d'Ephrein

Jean Damascene, dOrigene, deMaximus,

Syriis,

etoient les plus necessaires, entre celles de

tous les anciens, pour servir a la decision des con-

troverses de la religion, les quelles nean moins

voient pas ete imprimees jusques
originelle;
ici

ii'a-

en leur langue

voire

q(ie

la

pliipart

de leurs ouvrages

nOnt point
cela

ctc imprimez pour tout, les quels

sepeu-

vent trouver cn diverses bibliotheqiies; et que pour

il

faudroit choisir qiielque personne bien entenla

due en

laDgiie grecque,

qiii

prit ce soin;

a quoi

moDseigneur de Seez a ajoute, queron pourroit prier moDseigneur de Tholoze de prendre le sieur Aubert
docteur de yorbonne, poiir

'

des deux; que la

com-

pagnie Ta

ci -

devant prie de choisir pour travailler

et
stir

sur le droit Canon,

et lui

rhistoire ecclesiastique,

donner

le

soin de cette impression, pour ne

pliis

charger pas I'Etat de

grande depense.

Le

dit

rapport concerte et agite,

mes

dits seig-

neure de Tholoze et de Seez ont ete priez de trai-

'
la pliis

PROLEGOMENAi
qiii

ter avec quelques imprimeurs,

feront la condition
la

avantageuse; et en leur pretant

somme

de

huit mille livres, qui est entre les les

mains de Cramoisi,

obliger a

rimpression des dite auteurs, et aux

ils

autres, qu'il8 jugeront necessaires^ au quel traite

feroDt entrer par preference le sieur Vitre, imprimeur

du Clerge.
le
dit

Et en outre

la

compagnie a

desire,
la

que
dite

sieur Aubert fut

emploie au soin de
qu'il

impressiou; et pour ce a ordonne,

siir l'estat

sera couche

des gratifications

avec I'autre, que moDle droit

seigneur de Tholoze

nommera pour

Canon.

Porro comitiorum erat praeses illustrissimus archiepiscopus

ArelateDsis

Joaones Joubert de Barqui in

rault; archiepiscopus Tholosanus

roinatur, Carolus de
et

decreto no-

Monchal, vir exitniae eruditionis,

Sagiensis

rei

literariae

studiosissimus;

denique
iti-

episcopus, Jacobus le Camiis de Pontcarre, vir

Vernm Aubertus, qui DamasceDO et Origene omissis, Ephrem Syrum publicare destinaverat, nec Ephrem Syrum edidem
politiore literatura excultissimus.
dit,

nec Origenem, nec DamasceDum.

Postea vir doctissimus Daniel Huetius aliam

proposuit Origenis editionem
cteretur opera,
,

sibi

quae ea solum compleFnlio

seu fragmenta, quae ad nos usque

in

graeca pervenere; sed postquam duobus

To-

mis aliquot
tim

in sanctas literas partini

Jam

edita, par-

noDdum

edita

Rothoniagi

aono

1668.

publicavit, repente ab incepto destitit, nec alia Ori-

genis Syntagiiiata
nis
lib.

qiiae

priore hujusce
typis

meae

editio-

Tomo
III.

coDtineDtur,
nuoi. 7.

sect. 2.

promiserat se factuniin

mandari curavit.

Hiic adde, quod in duobus ejiis

mis, quibiis in sauctos libros

tine
contitientiir,

pluritnu

omissa

uti

Origenianorum

To-

graece et laaiia

sunt

graeca

Prolegomena.
fragnienta, quae oiiinioo inerebant
iit

xvu
nccnparent
ibi-

dem locum.

Cum

ita se res haberet,

si

operae pretium facturum

P.

tne existimavi,

postquam R.
duobus

D.

Bernardus de

Montefalconis plaudente orbe literario OrigeDianorum

Hexaplorum
edidit,

reliquias

in Folio

Tomis

in

lucem

aovam aggrederer

editioneni graeco-latinam,

quae

siio

qiiaeque ordine reliqiia tanti scriptoris opera

complecteretur,

cum

illa,

quorum graeca

solaqiie superest iuterpretatio latiua, tuin illa,

graece ad nos perveneruDt.

Ea

vel ad librorum saet

croruni interpretationeiu pertinent,

pellantur ab Huetio,
vel

sunt pecaliaris

interiere,
qiiae

apet

institiiti,

Syntagmata ab eodem uominauliir.

editioDis

Primo

luijtisce

Tomo

contiueutur Sjntaginala, quatuor reli-

quis Exegetica, ad qiioriini calceni,

tiffii

nempe
viri

iu iiae ul-

Tomi

subjjcieatiir clarissiuii
iibi

Petri

Dunielis

Huetii Origeuiaua,
scribit vitam
:

prinium Adamantii nostri per-

hinc de ejus eruditione disserit et dog-

matis, quae roagnas in ecclesia

dum

viveret, majores
denniiii

post

ejiis

obitum turbas conciveriint; scripta

ejus, quae
cernit.

multorum
eriiditos

critica

vexavit, attingit et disauctori suo istud

Magnam

nec

iniineritam

opus apud
dugmalis
actiini
si

gloriam peperit.

Quain ob rem

iastitueuda itenini Origenis vita, disceptandisque ejus

siipersedeDdiim

putavi,

ne,

qiiod

ajuut,

agerem, satisque lectori meo fore

arbitratiis siini,

quotiesciinque valida

me

rationiim niomenta ab aiu-

plectenda claris.simi praesulis senteulia abddciiDt,

notaruin et obscrvationiim insiar
JD extretna

ca

miniitu charactcre
Ita

quaqiie pagina exhiberein.

euini iie(,

ut

uno
JD

veluti ociilurum conjectu facile perspici qiiea(,

iitrainqiie

qiiid

partem
afferatiir.

ad

acciisanduni dcfendensi

dumve Origenem
sierit,

Jani

quis cx

itic

qiiae-

cur haecce Origeniana ad calcem (otius operis

Origenis Opera.

XVII.

**

xviii

Prolegomena-

rejicere,

quam

Tonii primi fronti praefigere maluerim,

id

diiabus
niihi

de causis

factun)

sciat.

I.

Quia volenti
coraprehen-

omDia Origenis opera,

id est

qiiae

siint pectiliaris in-

stituti,

Syntagmata,

iino voliimine

dere, in ampliorem

oniDiDoque abnormem moleoi exsi

crevisset

Tomiis primiis,
II.

insuper fronti praefixa

habuisset OrigeDiana.

Quia cum dod uno, duobus,

tribusve annis quinque in Folio

imil exire soleaot,

VolumiDa

e t^^is siiis

sed

decenDU spatium

edendis

vulgo iinpeDdant Parisienses tjpographi,

noo impruac-

denter speravi fore, ut tanto temporis intervallo nova

niihi in dies

ad Origenianorum recensionein

liix

cederet, nec, quod aliis plurituoriim

voluminum editoet

ribus evenire solet,

tiones,
in
iiltimo

meas ad priores Tomos observapa-

Volumine cogerer castigare

Quid a nobis
sit,

liDodiam canere.

Habes, benevole lector, totiua huin hocpriiiio

jusce editionis coDspectuni.

Tomo potissimum
cendum.
')

praestitum

nuDC speciatim di-

') Tn

ed.

Ruaei Jirimo loco

disseritur:

de

reliquiis

epistolarura Origenis, et raaxirae de Africani ep. ad Ori-

geneni, et Origenis ad

Africanum responso super Susanqui

in-

nae historia; sectitido: de fragmenlis libronini de Resurrectione, ct de fragmentis librorura,

scripli sunt;
cipiis;

tertiO: de libris

quartO: de libro

mm.

quintO: de exhortatione ad Martyrium

libris

,
;
:

seu de Prin-

seu de Oratione;

sextO: de octo
seu de

contra Celsum; septimo: de suppositis Origeni ope-

ribus, ac

primiim de dialogo contra

INIarcionitas,

recta in

Deum

fide;

OCtavo deiiique

de Philosophicis.
factis
iis,

Nos quidem,
ibi tertio

missis, ut par erat,

boc loco

quac

loco posita legunlur,

quinto atque sexto, ordirespcctu potissimuni ha-

neiu insupcr niodo propositum,

bito ad ed. nostrae Toin. XVI., paululurn mutavimus.

PrOLEGOMENA.

XIX

.
De Dialogo contra
Genuinas
qiiot

spuriae,

fide, vel, ut in aliis exemplaribus legitur, contra

cionitas, et

losophorum.

,
Deum
')

Marcionitas, seu de recta in

fide.

Origenis

scriptiones

seqiiuntur ali-

dialop;us

DirDiruin

de recta in

Deum
Mar-

seu Uber de placitis Phi-

Dialogurn^) prirnu omniiim graece si-

mul

et latine in

lucem

edidit; et cetera.
II.

De

reliquiis Epistolariim Origenis, ct

maxfme de
his(oria.

Afri-

cani epistola ad Origenem, et Origenis ad AfricaDum

responso super Siisaonae

Unde^) prodierint Epistolartini Origenis reliquiae,

quae
fronti

Syntagmatum praemittuntur,

praevia')

')

Cfr. cd. Ruaei Torn.

I.

Fol. XII. XIII. coll. ed.

nostrae Tora.

XVI.

pag. 246. seqq.

*) Cfr. ed. nostrae Toru. XVI. pag. V. et VI. usque ad verba: Venim tamen Joanni Rudolpho Wctstenio videbatur Humphredus saepe paraphrasten potius agere, quara interpreleiD nec raro inseruisse quaedam, ut senQuibus ea quitenliam quomodocunque assequeretur " deni, quae statim sequuntur, iiunc adjnngantur: Quam ob rem cum fusior plerunaque sit e)us interpretatio quara iit graeco exemplari aequiparetur, coactus est V\'^etstenius qua iilam coDstringere, ac locis plurirais aliam pangere in re raultum ei profuit Joannis Pici interpretatio multo
,
:

adstrictior verbis

graecis,

et

multis in

locis lucu/cntior.

Nos niukis

in locis castigatam seruli

sumus Perionianam,

quippe quae ceteris duabus visa sit clarior et elcgantiar. VS^ctstenii notas ad cxtremas paginas apposuimus, demlis

modo
a

iis, quae aut nibii aliud continent quam quod jara Spencero ad libros contra Celsuni fucrat observalum,

aut catliolicac fidei aperiius adversantur, nis Huciii confutalac sunt."

et

in Origenia-

3) Cfr. cd. Ruacl Tom. I. Fol. VI. VII. cl pag. 3. seqq. roll. cd. nostrac Toini hiijus XVII. pag. 5. scqq. *) Cfr. id. I\uaei Toni. 1. pag. noslrae Tuini hujus XVII. pag. 1 4.
1.

et

2.

coll.

cd.

XX

Proiegomena'.
qiia

docet admonitio geueralis, in

siint,

ea tantum oinissa
Africani et

qiiae

ad varias spectant

Origenis epistolarutn editiones.

tine tantuni
qiie suis in

Utramque pritnus la-

edidit

Leo

Castrius HispaDUs, praefixit-

Jesaiam prophetam ComineDtariis Salmaa-

iicae vuJgatis

anno 1570.

Utraiuque deinde Gilbertus

Genebrardus anno 1574. editionis suae

seruit,

Tomo
et

II.

iu-

Gentiano Herveto Aureliauensi,

caDonico
Sirleli

Bhemensi interprete ex Cod. Mscr. Guilelmi

Cardinalis.

Postea Africani ad Origenem epistola ininitio

tegra

cum

responsi
edita

Origenis
Aiigiistae

ad

Africanum

graece

diimtaxat

est

YiDdelicoruin

aono 1602. cura David.

gogen sacranim
HierosolNmitani
prophetas.

scripturariiro, et Hesychii presbjteri

mi

Hoeschelii post Adriani isa-

in

Jesaiam

et

dtiodeciru

Responsi Origeois ad Africanum fragmengraece item edidit Patriciiis Juniiis Lonpost CateDam
1637.

tiim alteriiin

dini

anno

Graecoriim Patruni

id

Job.
latiue
nis
in

Denique lUramque
exhorlatione ad

epistolam simul

graece et
et

una cum dialogo contra Marcionitas,

martyriuin

Orige-

Basileae anno 1674.

,

hicem edidit Joanues Rudolphus AVetsteniiis

artis
in

ora-

toriae

ejusdem
triplici

iirbis

academia professor.
sequatur

Veriim ejus edilio

rare vitio:
1)

polissiinum videtur labopleriimqiie

qtiod

mendosum
e

Codicem Mscr.,
leat

2) qiiod

barbariem ut plurimum redoregione graeci

fere

interpretatMi
3)

lalina

serinonis

apposita;
qiiihiis

quod

omuia

Origenis

arguinenla,

objecla ab Africano contra Sii!<anDae historiani

et
iuiitili

dihiundir, prolixiu

eruditione refertis nutis

elevare conetur.

Nostra

editio

graecain oratiuuetn

ab iuuiinieris niendis ope Mss. piirgatam exhibet, et

e reKione iuterpretatiooein latJDam,
iniDiis

qiiae,

iiti

spero,

barbara

iiiiDiisqiie

hirsuta videbitur.
lldc

Qiiae

Wet-

stCDU uo(ae a cathoiica

dud reccdunt,

eas sao

Prolegomena.
loco in extremis

XXI

quihiisque paginis repraesentandas

iit

esse duximus, reliquas vero

prolixiores et a ca-

tholica fide abnortnes confutatas reperies ia observa-

tionibus nostris ad Huetii libniin seciindiim Origenia-

Dorum.

Denique utriusque epistolae

')

frooti praefixum

est oiooituin,

quo utriusque sinceritas adstniitur.

II I.

De

fragmeDtis librorum de Besurrectione, et de frag-

mentis librorum, qui

inscripti sunt.

Epistolam

')

Origeois ad Africanuin de SusaoDae

historia excipiunt superstites

nonnullae librorum de

ResurrectioDe, et librorum Stromatuin reliquiae.

Eas
Id

unde

in

hanc editionem adduxerimus, brevissima do-

cet Dota, 3) quae unicuique fragmento adjuogitur.

UDum
qiiasi

hic

monendum
in

superest, mihi noD certum videri

ea oninia, quae
Origenis

fragmento quinto de Resurrectione

revera Origenis
loquentera Hieronylib. II.

verba proferuntur,
illiiHi

esse. nius,

Forte enim sic

iiti

finxit

coDJicit Huetius OrigeniaDoruni

7.

quaest.

XI. num.

De

libro

,
Ruaei Torn. XVII. pag.

IV.

seu de Oratione.
lib.

Clarissimus^) Huetiiis OrigeuiaDorum

nuin. 7.

III.

. S.

spem

fecerat enidito orbi

se

propediem

ia

tertio voUimiDe,

quod Syntagraata Origenis contineret,

')

Cfr.

ed.

I.

pag.

7.

seqq.

coll.

ed.

nostrae Tora.
') Cfr.
coll.

liuj.

11. seqq.

ed.

Ruaei Tom.

I.

Fol. VII. et pag. 33. seqq.

pag. 32. 33. et pag. 37. XVII. pag. 53. bi. et

ed. nostrae ') Cfr.

Tom.

liujus

X\1I. pag. 55. seqq.

I.

ed.

Ruaei Tora.

38,

coll.

cd.

nustrac
ed.

Tom.

hui.

65-68.
*)

Cfr.

Ruaei

Toni.

I.

Fol.
huj.

VIII. IX.

ct pag.

196. seqq. coll. ed.

noslraeTomi

XVII. pag. 82. seqq.

XXII
libelliim

PaOLEGOVENA.
de

'

Oratione

tA-pis

comniissuruiii descripto.

esse

ex

Mscr.

Cod. Holmieasi

se

Sed

elapso

fere saeculo, ex quo iidem oppigneraverat suam, tan-

dem anno

1685. Oxonii in ADglia e

theatro Sheldo-

niano graece et latine opus istud in lucem prodiit.

Eodem

editor usus

est

Cod.

graeco,

quo Huetiiis,
accepit

nempe Holmiensi,

quem ab Isaaco

"58

Thorodicius, a Thorndicio Galeus, qui illum reposuit

ia archivis bibliothecae collegii
tis

sanctissimae Trinita-

Cantabrigiensis, ubi uunc asservatur.

Codice
stare

neque enim alterum uspiam integrum exest

compertum

fluxit

tuin

isthaec ed.

niensis,
4to.

tum altera Basileensis, quam anno 1695. emisit in lucem Joannes Rudolphus

Posterior isthaec editio hoc taDtuin a priori

.
Oxoin
differt,

Ex hoc uno

quod praeter diversam voluininis formain, e regione

sermonis
graeci

coUocata

sit

latiua

interpretatio,

qiiam editor Oxoniensis rejecerat ad calcem eperis,

quodque Wetstenius in fine addiderit ooDdum editum sermonem Marii Diadochi contra Arianos. De cetero eadem utrobique in graeco seruione cernuDtur a(f

,
cum

similis

utrobiqiie

in
id

latiao barbaries et interiniriiiu

pretis alJucinado.

Xeque

videri debet,

cum

necesse

fiierit

graecae orationis editorem etinterpreCod. Mscr.

arbitrio
,

tem ex

uniiis

et

apographi exinde infeliScilicet

citer descripti

pendere.

Cod. Mscr.

lacunis hiat dod paucis,

iinplicitus,

et perpetuis coiupendiis

vo-

noDnullisqiie amanueDsis
qiiani
qiii

corruptelis

foedatus, vatera potius

lectorem desiderare viiisu

detur,

iis

praesertim,

Mss. graecorum

non

suDt

siibacti;

nec satis solertes, ut atnaDuensium osciMihi conti-

tantias ingeniosis reparent conjecturis.

git esse beatiori.

Nam

clarissiinus
vir et

dominus Joaones

WaJker, presbyter Anglns,

et io legeudis

graece peritissimus,

vel

diiTicillimie

Mss. graecis cxercita-

PrOLEGOMENA.
tissimus, iterum
coDtuIit

XXIII

meo rogatu

Cantabrig. Cod. accurate

illuni

cum

ed.

OxoDiensi, a qiia quaotum

in

disqiia-

crepare deprehenderit, adnotavimus

extrema

que pagina,

iibi

exstant

insuper

alteriiis

doctissinii

ADgli Richardi Bentlei coDJecturae, quibus omnia fere

loca, quae medica manii indigebant,
restitiiit.

sanitati feliciter

Praeterea a niiinero

31.

ad

finem

usque
3607.,
libelli

operis

nacti

sumus Mscr. Cod. Colbertinum

in

nuDC Regiiiin,

quo amplissinium est hujus

ed.

fragmentum, quo plurinia emendaDtur

et Bentleianae ia
illa

Oxon. loca,

conjecturae conSrmantur.

Ad
dili-

sermonem graeciim,
gentes et
sediili

in

quo doctissimi amici tam

ac

fuerunt, adjuDximiis latinam inter,

pretationem Oxoniensi longe accuratiorein

diorem.

niti-

Ea

olim a Claudio Fleury Hist. Eccles. scri-

ptore celeberrimo elaborata fuerat in

usum

illustris-

simi Hiietii, in cujiis schedis cutn nianu scripta etiam-

nunc

exstet, iiltro

eam ac perhumaniter

raecutn

com-

municavit R. P. Ludovicus de Tournemine, Societatis

Jesu, et reipublicae literariae ornameQtuni.
totius operis

Denique
')

fronti

breve praetixum est moDituni,

quo validis argumentis

hic Hbellus Origeni asseriturj

explicatur, quinatn fuerint

Ambrosius etTatiana, quoest;

rum

hortatu

conscriptus

teinpus,

quo scriptus

est, investigatur.

Ceteriim

^)

bieDoio fere postquam e typis Vin-

centianis exierat hic libellus a nobis pro

stro
sic

modulo no-

recognitus

et

emendatus, prodiit Londini

editio graeco-Iatina,

anno 1728. altera ejusdem operis

ciiris

Guilelmi Reading A. M.

Cleri
qiii

Londinensis
cidcni

io

Collegio Sionensi bibliothecarii,

subjuDxit

')

Cfr. ed.

Ruaei Tom.

I.

pag. 195.

196.

coll.

ed.

nostrae Toiu.

Iiuj.

XVII.

pag. 79

81.
pag. 82. not. 1.

') Cfr. ed. noslrae

Tom. XVII.

XXIV
ernditi,

Prolegomena.
sed

anonynii

cujusdain Angli
difficilium

notas partim
lllas,

criticas, partiui

locorum

exegeticas.

ciim tardiiis ad nos perveoerint, uec ad imas paginas

more

solito apponi potuerint,

ad calcem hujus Tomi

repraesentamus.

Modo') superest, ut praeter eruditos viros, quoa jam io hi:jiis praefationis decursu commemoravi tanquam praecipuos studiorum meorum fautores et adjutores, alios

iosuper

hic honoriiice

appellem.

qui

Codd. Mss.
runt.

niihi

per se, vel per alios copiam fece-

Id primis noniinandus mihi est 6

ex-

cellentissiinus eccJesiae et sacri imperii princeps do-

miDus Henricus Caroliis du Cambout,

generis Mss. Codd. supellectile,
annis io Dostro
inonasterio

diix

de Coislin,

par Franciae, et episcopus Metensis, qui insigni oniDis

quam jam a

multis

deposiierat,

testaioento

suo Dobis legata aeternuni morieDs suae erga Con-

gregationem

nostram benevolentiae pigniis

reliquit.

Laudabo

et illustrissiiuum, eruditissimumqiie, ac libe-

ralium otnniutn artiiim patroDum perpetuum doniiniim

abbalem JoaDoem Paulurn BigDoii, comitein coDsistoriaDum, et Begiuni bibliothecarium, quo, pro coDgenita sibi humanitate, benigne favente et anniieDte li-

bros quosvis regios seu inanii exaratos, seu excusus

coDsuIendi et exscribendi peramplain mihi semper
li-

berriniamque facultatem fecerunt ejusdera bibliothecae

custodes, viri clarissiini et notissimae orbi literario
eruditionis atqiie
buinaoitatis,

domiuns de Targuies,
pro-

Sorbonae doctor celeberriuuis

fessor Regius.

et doniinus Sallier,

et utriusque Acadeniiae

Francicae et

iDscriptioDiim socius ineritissimus.

Colbertinae biblio-

thecae, anlequam divenderettir, et liicuIcDta Mss. ejiis

accessione Regia ditaretur, thesauros oobis etiam per-

) Cfr.

ed.

Ruaei Tom.

I.

Foi.

XV. XVI.

PrOLEGOMENA.

XXV

bumaniter aperuit praestantiseimus comes de Seignelay, ejusque jussu Codices pro voto commodavit doiniDiis

Millet.

Hic quoque IioBorifica mentio erit doet

ctissimi

Sorbonae doctoris,

bibliothecarii,

domini

SalmoD, qui insignem Origenis mnl

Cod. Mscr,

quo usus eraC Merlinus, deuuo conferenduin mihi ofiiciose

adniodum

obtulit.

Grato pariter animo

ofiicia

testifi-

cabor singularia erga

me

oroatissimorum ci-

vjum Basileensium

dotninorutn Battier et Wetstein,

quorum prior BasileeDsem Cod. graecum, quo octo Origenis contra Celsum libri cootineDtur, accuratissime

meo atque

doctissimi Iselii

rogatii

cum

editis

coutulit, et variantes lectiones ad

me

transniisit, al-

dum in Anglia peregrinabatur, Anglicanos omDes eorundem librorum, nec non aliorum Origenis tractatuum Codd. Mss. cum excusis magna cura et
ter vero,
fide

comparavit, et discrepantes ab iDvicetn lectiones

fecit.

mei juris
gistro

Quid de aeterBum colendo mihi madicatn,

Domino Beroardo de Montfaucon

sit

quod

ejus erga ine meritis louge non

iuferius? Ipse

Don

solum ad hujusce
ceodit,

editionis
rei

laborem suscipiendum ioecclesiasticae

et

sed

et

cum

literariae

praeclaris operibus etpriscorum

monumentorum evul-

gatione locupletandae se totum loDgissimo vitae spa(io

impenderit, et, ulinatn ad

dere pergat,
roecum

ad Origenis editionein aptum et idoDeum reperit, hoc

vir

rie,

muUos anuos, impenquicquid hinc inde

nihil raei

iinmemor,

optimus

communicavit.

QuaDtum item
Generali,
et

DoDiino Carolo Petey de L^hostalle-

Congrcgatiouis nustrae Superiori

ejusdem seniori Assisteoti Doiiiioo Mauro Audren debeam, digne eatis a me sigDificari noa poteet. Hic

enim etudiosorutn omniuni muDachorum amantissiinus,

et ipse

historiae

Gallicanae consultissimue, qiiotquot

fere io variis provinciarum Galliae bibliothecis latine

XXVI

Prolegomena.

'

exstant

manu

exarati

Codd. Origenis, eos amicorum

ille

suorinn ope cuin editis conferri ciuavit;

innato sibi

vero pro

qiiodam iucredibili proniovendarum apud

nos literarum studio,

ptisla

qiiod

in

tertio

ejus succes-

sore, reverendo admoduni

Patre Doniino Joaane Ba-

Alaydon,

reiiascitur

diim ingens Sanger-

manensis bibliothecae

aedificiuni,

cooperante viro optisiioiti-

mo Domino Bartholomaeo
quicqiiid
id

Delaprade, magnis

bus exstriiebat, nullis iuteritn parcebat expensis,

e variis Eiiropae
bibliothecis
et

ut,

expetebamus,
deferretur:

quantociiis
ejiis

exscriberetur,
haiid

ad nos

maudato
curia

gravate

Romae

obtemperautibus
nostrae in

uomino Philippo
Boniaua

Raifier,

Congregationis

tuDC

procuratore

generali,

Domino
qui eo-

Francisco Le Bel,
post
illos

ejiis socio, et

viro doctoj nec non

Domino Carolo Ludovico Conrade,

rerurn

dem

generalis in curia Roinaua procuratoris fiinctus

officio,

magna

gerendarum dexteritate
si

enituit.

Ingratus plane fuerini,

debita quoqiie

fraudavero carissinuim mihi

anDem Baptistam Robart,

peritja,

sibi

laude

Doniinum Jo-

virimi

candore moriim, sin-

cera in Dciim pietate, linguae graecae haud vulgari

nec non indefesso ad civilem ecclesiasticamet il-

que Orieutalis imperii historiam perdiscendain

InstraDdam studio prorsus laudabileni.

Ipse mecuni

omneni
in se

Id

hac editione adornanda laborem, quantuni

alacri

fiiit,

seniper ac promto

anirno

partitiis

estj praesertira ubi lociipletes

locorum scripturae sa-

crae indices conficiendi, interpretatio latina accurate

cum

graecis conferenda, aut operis (ypographici spe-

citnina castigauda fiierunt et corrigeuda.

Atque haec qiiidem Ruaeus.

Scribebam Vitebergae
auui
die

XVI.

inensis

Aprilis

MDCCCXLIV
Eduardus L ommatzsch.

Origenis Epistolas
Admonitio Generalis.

ll,iisebius ') lib. VI. Hist. Eccles.

cap. II. ait,

se,

quid-

quid ad Origenis vitam

ejus literis collegisse;
rat
,

pertinet,

inasimam
libri cap.

partem ex
nar-

et

ejusdem

XXXVI.

se

quotcunque sparsim apud varios asservatas reperire

nc iterum dissiparen-

potuit, seorsim in proprios libros,

tur, digessisse;

fuisse

autem

illas

numero supra centum.

citat

Librum CoUectionis bujus quartum

stolarum nunjero pautae

Rufinus in libello
tanto

de Adnlteratione llbrorurn Origenis.

autem Epialiqua

admodum
teste

sunt,

quarum

ad Bos specialis notitia pervenerit.

I.

Recensetur ea,
lib.

quam
,

Eusebio

Hist.

Eccles.
fidei

VI. cap.

II.

ad patrera Leonidam in carcere

naisit
,

causa detentuin

quaque illum ad martjTium

his
Ji'

vehementissime cohortabatur,

iDter

cetera verbis

eum admonens: ,Jn(/i,

."
II.

(foo-

Reliqua bujus aureae epistolae periere.

illa,

Commemoratur
literas

qua Ambrosii ardorem erga sacras

cujus

describit,
et

et

fragmentum ex Cedreno
,

pag. 253.,

Suida in

voce

loco exhibetur.

^
Tom

infra

primo

') Cfr.
coll.

Orig.

Opp.

Prolegomenis.

Origenis Opera.

ex ed. Ruaei

I.

pag.

1.

et 2.

XVII.

'?

1
cap.

Oric,.

Epistolas

III.

Refertur ea, in qua, teste Eusebio

XLX.

et

Saida in voce

^,
lib.

VI. Hisl. Ecrles.

se ipse pur-

gat adversus eos, qui

nimium

ejus

studium erga grae-

canicas disciplinas reprehendebant.

ticula infra

Hujus aliqua par-

secundo loco repraesentatur.

IV. Epistola
suos

illa

memoratur

quam

contra

adversarios

anno Christl 231. vel 232. post suum ex urbe

discessum
infra

Alexandria
misit.

ad amicos
esbibentur

suos
latine

Alexandrinos

Hujus

duo

insignia

A-agmenta,

altenim

ex
ex

libro

11.

Hieronymi contra
libello
est aliud

Rufinum

alterum

Apologetico

ejusdera

Rufini pro Origene.

His adjunctum

fragmen-

tum
V.

epistolae Alexandri

Hierosolymorum episcopi ad

Origenem.

Magno
et

nuinero fuisse videntur

illae

Origenis epistolae,

quas, teste Eusebio llb. VI. Hist. Eccles. cap.

XXXVJ.,
,

ad Fabianum Romanae urbis episcopuro

alios

et

ad

coraplures

ecclesiarum antistites de recta

fidei

snae ratione scripsit circa

aDnum

Chr. 236.; sed jani

dndum

intercidere.

De

epistola ad

Fabianum Hiero-

nyrau$ Epist. 41.

alias 65.

haec habet: ,,Ipse Origenes

in epistola, quarn scribit ad

Fabianum Rumanae
refert,

urbis

episcopum, poenitentiam
causas teineritatis in

agit

cur talia scripserit, et

Ambrosium

quod secreto

edita in publicuin protulerit."

VI.

Ad

Dos usque pervenit integra graece Origenis de Susannae hi&toria.

epi-

stola ad .\fricanum

Infra epi-

stolae Africani subnectitur.

VII. Exstat etiamnunc epistola ad Gregorium Thaumatur-

gum
circd

qua illum hortatur, ut contemto Philoiophiae

Scripta
est

studio totum se dedat Scripturae sacrae.

anaum

240.

Integra

infra

graece

exhibetur e

Philocalia.
VIII. Hieronynius
cominenQor.-it
in

Catalogo

Script.

Eccles.

cap.

60

Origenis

literas

ad

Berjllum Arabiae

AnwoNiTio Gekeralis.
Boslrenunj
Cliristi

episcopum.
,

Srript.ie

240.

sed iniuria

sunt circa annum temporum jam pridem in*

tercidere.

IX.

Eusebius

lib,

VI. Hist. Eccles. cap.

XXXVI. memorat
,

ejus epislolam ad

Imperatorem ipsum Philippuin

illius

et

alteram ad conjugem

Scveram.

Earumdein me-

minit Hieronymus in Catalogo Script. Eccles. cap. LIV.

Ad Philippum,
regibus
biiiS:

inquit, Iraperatorem, qui primus de

fuit, et

Romanis ChrisiiaDus

ad raatrem {Elise-

conjugein) literas fecit,

quae usque hodie ex-

stant."
nit.
I.

Idem

testalur Vincentiiis Lyrinensis

his verbis:

cap.

XXIII.

CommoQuam autem non soluni

fuerit reverendus a

privatae conditioni, sed ipsi

quoque

imperio, declarant historiae, quae

drl Imperatoris

eum

matre Alexanutique sailla

accitum fcrunt;
,

coelestis
et

pientiae
ilagrabat.

merito

cujus

et

ille

gratia,

araorc

Sed

et

ejusdem epistolae testimoniura per-

bibent, quas ad Philippum Imperatorem, qui primus

Romanorum
nura 245.

priacipum

Christianus

fuit,

cliristiani

roagistern auctoritale consrripsit,"

nimirum

circa an-

Jara

dudum
aetate
,

vcro perierc.

X. Hieronyraus in Catalogo Scriptor. Eccles. cap. LVII.

ait,

sua adhuc

nonnullas

eistitisse

Origenis

ad Trjphonem
hodie ne
XI. Eusebius
lib.

ejus

auditorem,

epistolas.

Harum
ubi de

quidem.

VI. Hist. Ercles. cap.

persecutione Decii, et quae in ea passus

,
6

refert, haec

, ' ,( ,
ait:

,,Tct

uiv oiv

oici

xcu oaci

.
,

XXXIX.
sit

Origenes,

y.al

^ 1*

' -

&

.^'
Deut.

. \ ,^^<{'
Harum autem
Mss.
Catenis

, ( , ,(

& '& &

Orig. Epistolas Admonit. Generaus.

Montefalconius

nihil hodle superest.

XII. In nonnullis

Graecorum Patrura

'
rcte
8.

XVI,

20. affertur fragraentum Origenis ix

y.cci

\4(
vir

Sed

rnoiiet

doctissiraus,

.
ad

noster,

Bibliothecae Coislinianae pag. 41.

fuisse

Origenem

mendose positutn
tur epistola

pro Severo, cujus memoraet

ad Photiura

Audreara presbyteros, in

Cod.

ejusdem Bibl. Coislinianae pag. 44.

Quam

ob rem ab hocce supposititio fragmento

Origenis opera publicando abstinuimus.

inter genuina

^ , & ^^ & . '. ^. ^ &, ' xcu

^.
,
Sixpciv

&

')

"^)

')

iv

*)

.
,,

,
.'^
*)

) Suidas:

') Suidas:

^) Suidas:

,,
,,
,,

,,."

Suidas:
R..

. , ," ,')

rjj

' &
R.

R.

^."

, (''R.

R.

*) Suidas:

.*'

), ' , , (( &, &,. , ^^ ' , .. ', ,

'
^,
,

^ /^ ^3 .
OiUGENIS
6
(f

t).oao<f)it(

'

')

olx

&y

"^)

^)

/
,

'-

xoivTj

epistola Origenis,
jnae

olim libro quarto ejnsdera epistolarum reperiebatUTy

ad quosdam amicos Alexaiidrlnos contra eos, qui libros

ejus,

adliuc eo vivpiite,
cst

adulteraverant.

Quid
cere,

^*)

iiecesse

de prophetarura sermonibus dipastoribus et majoribus natu, et

popiili

quibus saepissime

sacerdotibus, ac

pnncipibus

comminantur,

et ar-

')

Cfr. Cfr.

Eusch. Hisl. Eccles.

lib.

V. cap. X. et XI.

') ')
^)

Euseb

Hist. Eccles. lib. V. capp. III.

intelligit

XV. ctXXVl.
R.

Aniinoniuni
Hiijus

cognonicnto Saccam.

Iraginfntl

priorem partem usque ad hact

Epistolae.

guuut cosp Quae absque nobis de sanctis scripturis elicere

potestis,
sit,
tis

et liquido

pervidere,
')

quod

forsitan

hoc tempus

de quo dicitur: nolite

in principibus:"
et

credere amicis, nec spere:

nunc impleatur vaticinium

filii

du-

ces *) populi

mei me nescierunt,
Sapientes
sunt,

stulti sunt,

et

non

sunt

sapientes.

ut

faciant

mala, bene

autem facere nesciunt."

eos odisse debemiis,
cere. creati

Quorum
pro
,

magis misereri,
illis,

quam

et orare

quam

iis

maledi-

Ad

benediccndura enim

et

non ad maledicendum

sumus.

Unde

et

Michael,

quum

adversus

diabo-

lum

disputaret de Mosis corpore,

inferre

ne tanto quidem malo

,

ausus est judicium

blasphemiae

sed dixit
in

in-

crepet ') tibi Dominus."

ria

Cui quid simile etiam

tibi

Zachaet

legimus:

increpet *)
in
te
,

Dorainus, diaboie:
Jerusalem."
eos
,

in-

crepet

Dominus

qui

elegit

Itaque et

nos cupimus increpari a

Domino

qui

nolunt

cum

humilitate a proximis increpari.

Dicente autem Michaele

:

increpet ')
liter,

tibi

Doininus,

diabole " et

Zacharia simiipse

utrum increpet, an non increpet Deus diabolurn,

Et
si

viderit.

increpat,

quomodo

increpet, ipse agnoscat.

Et post multa addit:

Nos hoc sentimus, quud
ejicientur

de regno coelorum,
gratia fornica,

non solum qui grandia peccaverunt, verbi

tores
,

et adulteri

et

masculorum concubitores

et fures,
est:

sed et qui minora deliquerunt, ex eo, quod scriptum

neque ^) ebriosl, neque maledici regnum Dei posside-

bunt:"

et

tam

in bonitate,

quarn in severitate Dei esse

in

mensurani.

Unde

cuncta nitimur agere consilio:

vini

verba: Sed nihil niirum mihi videtur," et cetera, exhibet Hieronymus lib. 11. Apologiae adversus Rufinum, alteram vero affert in Apologia sua pro Origene Rufinus. R,
')

Mich. VII,

5.

*) Cfr. Jereni. IV, 22.

')

^)
')
>)

Ep. Judae
Cfi. cp.

vers. 9.

Zach. III,

2.
2.

Judac
,

ver. 9. coU.
9.

Zach. HI,

Cfr.

Cor. VI

10.

8
quoque potu,
et in

Origenis
moderatione sermonis
,

ut nulli audeaca-

mus

maledicere.
in

Ergo quum propter Dei timorem

maledicta
ausus
conferre,

veamus

querapiam

recordantes

illius dicti:

,,

')

fuit

judicium inferre blaspheet in

miae:" quod
alio

dicitur de

Michaele contra diabolum:

^)

loco

douHnationes
:

quidem
^)

reprobant,

glorias

autem blasphemant " quidani

tentiones reperiuut,

eorum, qui libenter conquoniodo

adscribunt nobis et nostrae doctnnae

blaspbemiam
audiant:

super

qua

ipsi

viderint,

illud

,,Deque *)

ebriosi,

neque maledici regnum Dei

eorum,

possidebunt:"
qui

licet patreiu malitiae et perditionis

dc regno Dei ejicientur, dirant posse salvari: quod

ne mente quidem quis captus dicere potest.

Sed

nihil

mirura mihi videtur,

si

adulteretur doctrina

mea ab

inimlcis nieis, et tali adulterio corrampatur, quali

adulterio
eniin sub

corrupta

est

epistola

Paiili

apostoli.

Quidam

Pauli apostoli falsam epistolam scripse-

runt, ut coDturbarent Thessalonicenses, qiiasi instaret dies

Domini,

et

seducerent eos.

Propter

haiic

epistolam in

secunda epistola, quam ad Thessalonicenses scripsit, haec

dixit:

rogamus

')

autera vos, fratres

,

per adventum

Do-

mini nostri Jesu Ghristi

') ')

et

per vestram congregationem

^)

Ep. Judae

vers. 9.

Cfr.

ep.

Judae

vers. 8.

Rufinus, teste Hieronymo lib. II. Apologiae adversus Rufimini, fraudulentfr aniputatis superioribus, ex quibus inferiora dependent, sir coepit transferre epistolam, quasi hoc sensu superius esset cxordiuiii, et ait Quidaru eoruiu , qui libeuler habcnt criiuinari prosimos suos, adscribunt nobis et doctrinae nostrac crimen blasphemiae , quod a iiubis iiusqiiani audieiuut: de quo ipsi viderint, nolentes observare ruandatura illud, quod dicit:
qiiia

asserere

maledici reguuni Dei non possidebunt : dicentes me patreni nialitiae et perditionis eorum, qui dc regno Dei ejiciuutur, id esl, diabolum esse salvandum:

quod

iie arujuis quideni mciitc niens dicere potcst" R.

niutus el rDanifeste insa-

*) Cfr.
-) Cfr.

Cor. VI,

9.

10.

11

Thess. II,

13.

Epistolae.
in

9
,

ipsum,

ut

noii

raoveamini cito a sensu vcstro

,

neque

terreamiDi, neque per spiritura

neque per verbura, neiios

que per epislolara tanquam per

dies Doraini.

missam

quasi mstet

Nemo

vos sediicat

iillo

modo." Talia ergo

quaedara video etiam nobis accidere.

liaereseos,
fuisset

Nam

quidam auctor

cum sub
,

praesentia
et

multorum

habita inter nos

disputatio

descriptuin accjpiens

ab

his,

qui

descripseraut, Codicera, quae voluit addidlt, et quae noluit, abstulit,

et

cjuod ei

visum

est,
,

permutavit, circum-

ferens

tanquam ex nomine nostro

insultans, ct ostendens
fratres,

ea, quae ipse conscripsit.

Pro quibus indignantes

qui in Palaestina sunt, miseruDt ad qui

acciperet a

me
a

A.thenas haminera,

me Ipsum
,

authenticum exemplar, quod

ne relectum quidem
sed
ita

vel

recensituin

me

antea fuerat,

negleclum jacebat,
et

ut vix inveniri potuerit.

Misi

tamen,

sub

Deo

teste

loquor, quoniam

cum converaagis

nissem illum ipsum, qui adulteraverat librum, quarc hoc

iecisset, velut satisfaciens rnihi respondit,

quoniam

oniare volui disputationera illam, atque purgare.

quali

Videte,
tali

purgatione

disputationem

nostram

purgavit:

nempe,
ISam

quali purgatione
,

Marcion Evangelia purgavlt,

ejus post

vel

Apostolum
sicut

vel quall successor

ipsum Apelles.
et

illi

subverterunt Scripturaruin veritatem: sic

iste sublatis,

quae vere dlcta sunt, ob nostri criminatio-

nem
ct

inseruit quae falsa sunt.

Sed

licet

homines haeretici

impii sint, qi baec facere ausi suot, tamen habebunt

illi

et

judiccm Deuni, qui talibus advei'suin aos crimiDa-

tionlbus acconimodant fidem.

Fecerunt autera boc

et alii

nonnulli, conturbare volentes ecelesias.

Denique

in

Epheso

cum

vidisset

me
i<l

quidani haereticiis, ct congredi noluisset,

neque omnino os siuim apeniisset apud ine, sed nescio

qua ex causa
faccrc vitasset, postea ex nonjine

meo

ct

suo conscripsit qualcni voluit disputatlonem,

discipulos suos, ut cgo

et misit

ad

quidem cognovi, ad eos, qul Roet

mae

erant', scd

non dubitu, quin

ad

alios,

qui per di-

10
versa sunl.

Origenis Epistolae.
Insultabat

autem
ita

et

apud Antiochiani,
et
,

prius-

quaiu ego illuc venireru,

ut

ad quamplurimos noquara portabat.

strorum perveniret ipsa disputatio

ubi adfui, multis
ullo

Sed
sine

eum

praesentibus argui;

cumque jam

pudore pertenderet iinpudeDter asserere

,

falsitatem,

poposci ut liber deferretur in tnedium

et

stylus

nieus

agnosceretur a fratribus, qui utique cognoscunt quae soleo

disputare,
vel quali soleo
,

uli doctrina.

Qui cum

ausiis

non

esset proferre librura

est
falsitatis,

convictus ab omnibus et con-

futatus

et

ita

persuasum

est

fratribus,

ne

aurem criminalionibus praeberent.

vult mihi in conspectu
in epistola

Si quis

ergo credere
bis,
:

Dei loquenti, etiam de

quae

mea

conficta sunt et inserta, credat

sin

autem

quis
nihil

non

credit, sed vult

de

me

male loqui,
ipse
falsus

raibi

quidem
apud

darnni
,

confert

erit

autem

testis

xiqioV

4^"^^. & ,,& ,' ,,

dicens
,

Deurri

adversus

proximum suuni

testimoniuni falsum vel

\el proferens.

yj,

xcu

8((.

?.(

,^ ,
xai

&,

'

(<[.

EPISTOL^M

AFRICANI AD ORIGEXEM
ET ORIGEM5 AD AFIIIC\>XTI

U
S

>

>

1.

Uuce

daabos scriptioDciilu
Eiueliinj llb. TI.

rci
ait:

celebratios.

ifi^fttu,

^ ^1^
^r cu
nobills.

,,^
Ir

Hlst. Ecclesw

^ ^."
{Idifctxecyai )

av Ko-Jor

2Mae.vvttv tajogte;'
Rofiinu in saa

Tersione ka pro

more sao
,

sic

teiupas erat etiam Airicanus

.
(1
TideatKr
in

.
fere est

aped Tctecap. 31.

yoctfiiaei

>' i^c^
"*^,
aJiena
a

scriptxins ecclcaasti-

Hajus eputola fertnr ad OiigaK:^

ei

objicientu

vel

proponeads,

quae in Daniele scripta et,

scriptura prophetica.
tcribeiij
,

ficta

Cai Origenes

asjerit

neqnaquam Judaeomm rammcntis

;

*
et

Jmtoria SasamBae,

reet

&andlbas amcaltaiidTun

scd hoc sohim pro tcto habo-

dam

in scripturis dlvinij,
:

qaod LXX.
qnod

interpretes uaostB-

lissent

iiain id esse solnni,

sit."
,

anctoritatc Apostolica coo-

perstrin^

,
qtai

firmatum

Lbi obiier ootes, HieroDTmnm noa obliaae

qui praefatiooe in Danieiem ex Jmlaci

penona

Sosaimae historiam conusentiuD Su fabalam voest

caxet.

Easebio addendo
de
Scriptur.

mox

praefatos HieronTmas,
Jolio

Libro

:.

Aincano

ail:

12

Admonitio.

hujus est epistola ad Origenem super quaestione Susan-

nae, eo quod dicat in Hebraeo banc fabulam non haberi,

nec convenire
c/iaui
,

cum

hebraica etjmologia
contra

epistolam

Biblioth. Cod. 34.

oce

, & ^ ." ' ^ , , ' ., y.cci

uno

scribit

Origenes."

,, {^)
,,

,
in

quem doctam
Pbotius
in

His consentit

',-

iv

ait:

^.,
,

Saidas

in

/.^'

Idem

voce

f?S

."
est

',

Bene quidem

nisi
,

quod Julium
uti

,
:

,/Oit

Afri-

cannni

cum

Africano Sexto confundlt

Josephus Scali-

ger nos inonet in Animadv. Euseb. ad ann.

ISIMCCXXXVII.
Hujus

Freculphus in Chronic. Tom.

II. lib. III.

cap. VIII.

(Afncani)

epistola ad

Adamantiam super quaestione

Susannae, eo quod dicat eam in hebraico fabulam baberi,

non baberi), nec convenire cum hebraico contra qaam epistolam doctam scripsit Adamantius." Nicepho(^lege:

^ ',
dromio
annis
scripslt

{^)
rus
Callistus

, ., ,] & .
lib.

V.

Hist.

Eccl,

cap.

XXI.

,, ',^,

^."
TJJ

Gobelinus Persona in Cosmo-

aetat. VI. cap.

X.

Gordianus, inquit, imperavit

Africanns Historicus fuit, qui

sex.

Hoc tempore

ad Origenem unain epistolam de historia Susannae."

inter opcra Julii Africani
refert

Eam quoquc

Trithemius

Admonitio.
lib.

13
,

de Scriptor. Eccles.

Ad Origenem
asserta,

inquit,

dc Su-

sanna liber unus."

iinanimi

Denique utraque haec

epistola

tam

veterum testimonio

pluribus

insuper

hodieque consignata repentur Mss. codicibus, quorum duo

praesertim venerandam prae se ferunt antiquitatem.

Alter
ec-

enim

Bibliotheca Coisliniana nuin.

XXI. undecimo

clesiae saeculo est exaratus; alter

vero e Bibliotbeca Regia

num. 1892. scriptus

2.

est

decimo

tertio saeculo.

Certum

est

Origenem Nicomedlae hanc suam ad

scripsisse
:

Africanum epistolam
iter instituerit,

cumque

bis

in

Graeciam

primum anno

228.,

secundum autem duo-

decim post annos, alterutro

itinere

Nicomediam

petisse,
itineri

et inde epistolam dedisse videtur.

Huetius secundo

id tribuit.

Certe in hac epistola Africano narrat Origenes,

se ingenti labore Hebraici textus et

LXX.

interpretum va-

rias lectiones, facta utriusque collatioDe collegisse,

eaque
si

de causa varias omnes edhiones examinavisse.

Quod

Hexapla sua indicare voluit, quibus edendis manura admovit, postquain sextam editionem, Epiphanio
Alezandri Severl
septinao
,

teste,
,

anno

id

est

Christi

228.

reperit,
tara-

non potuisse videlur hoc eodetn anno tam arduum

que inunensum opus Hexaplorum concinnasse

et edidisse.

Melius ergo epistola ad Africanum ad secundum in Graeciatn iter remittitur. Tillemontius

non censet

in hac epistola

Hexapla

tuisse ante annuin 228.

cum

,,

ik

" ',, ,.^' ,

,

indicari, sed Tetrapla

quae opinatur adornari poin

At vero

hac epistola de

LXX.

obelis et asteriscis editione loquitur Origenes nuin. 4.

,

,6 ^^
obelorum
et

inquit,

ip

iv

Quod autem

in Tetraplis editio-

nem LXX. non

dicam

emendaverit Origenes
asteriscoruni
et

sed

iis

manun) me-

usu postea admoverit,

nempe cum Hexapla

Octapla adornaret, invicte probat

14
R.

Admonitio.

'

dominus Bernardus de Montfaucon

in

Praelirnina-

ribus suis ad Hexapla pag. 10. et pag. 38.

Non

ergo so-

lum post Tetraplorum

tionem
et

sed etiam post Hexaploiiim edi-

ad secundum Origenis iter in Graeciara epistola

ad Africanum remittitur.

Quod

autera objicit sibi Tilleille

montius ex epistola Africani,

appellat,
est

ubi Origenem
;

filium

non
filiuiD

tanti esse

momenti videtur
fuisse

nam

verisimile

ideo

Origenem

nuncupaturn, quia longe

minor
cundo
pla
,

aetate erat: quae ratio tara in

ejus itinere par

primo, quam

in se-

haud dubie

erat.

Nec desunt

esein-

quibus id confirmetur.

Eusebius
,

eDim Vercellensis
aetate
jani
,

DioDysium MediolaneDsern episcopurn

raatu-

mm
nius

dignitateque conspicuum,

se

tamen junioreni

filium

compellare solebat.
3.
,

Nunc confutandus
lacem gracce
,

est

Joannes Rudolphus Wetste(iiani

qui in notis ad haiic Ongenis epistolam,

edidit,

aano

1674. in
illius

censet

non eo spectare
Canonica,

&7%'
sum
Origenem

argumenta
,

ut

Susannae pro
libri

et

vera genuinaque

Danielis parte re-

cipiatur, sed

tantmn ut pro vera,

ntili,

ac proinde inter

pios t sacros libros legenda historia habeatur.

id sit, paucis accipe.
in

Quam

fal-

1) Scripserat Africanus se,

cum
ha-

dialogo

cum AgnomoDe

audiisset historiam
ita se

Snsannae commemoranteni, putasse primnm rem

bere
,

sed

postmodum

re maturins perpensa niirari,

qno
Dauf-

pacto tantum virura

nielis

latuerit

spuriam esse hanc

partem.

,,('<^,

inquit,

libri

f).cc!)t

af

oV."

Origeoes igitur in
laudaverat haoc
Danielis partem.
Id pa-

dialogo absqne nllo dnbitationis indicio

histoHani ceu

veram

et

genuinani

libri

2) Nec lecta Africani epistola sententiam niutavit.

tet ex ejus siogulis
Africaiiiis,

ad Africani objecta responsis.

primitns
fnisse,

hanc historiam hebraice in Danieiii

,,'/?4'

libro

non

sed postmoduiD graece adjectam.

roirw', inqait, iuoi ooxti

^-

Objicit

Admonitio.

(((
ante:

,& ^ / .", '^- ^9 / ,

."
Quid respondet Origenes ?
9.,

,,
\

15

inquit

num.

,)

,, &6,

Et paulo

ot

."

3) Objicit Africanus

hajus historiae stylum a vero Danielis stylo, et narrandi

ratione
differre.

non

videri:

,, ^

Respondet Origenes num. 16., id

ov

^.

sibi

4) Ait Afri-

canus Danielem non videri alibi prophetasse ex inspiratione,

sed post visiones.

advertisse.

Respondet Origenes num.

animura ad id, quod
raultisque
proplietis;
ait

10.,

non

satis illuiQ

Paulus

Hebr.

I,

1.,

iDultifariam
in

modis olim
nec proinde
ut

Deum
mirnm
posl

patribus

locutum esse
si,

videH debere,
visiones,

quod multis

aliis obtigit,

modo

niodo inspiratione correpti

accidit.

loquerentur,

idem

quoque Danieli

5) Objicit Africanus, kujus histosatis

riae rlrcumstantlas

non

sapere gravitatem Scripturae

11.

sacrae.

Respondet Origenes num.

miran

se,

quo pacto

vir tanta sapientia tantaque pietate ac religione praeditus,

criminari audeat loquendi scnpturae

ret

modos, quos

si

lice-

ludibno vertere, tolerabilius derideri posse duanim

mulierum historiam,

qnae

III

Begg. III, 16.

puero corani Salomone altercantur.

6) Ait Africanns, lu,

um verborura

et

/
,

et seqq.

de

se

graecum auctorem prodere.

in

Respondet Origenes,
interciderit

quidem

hebraeo lextu

cum
at

simile

quidin

piam non posse exhibere;

similee esse potuerint

non dubitandurn, quin

lusus,

eo

verborum

cujusmodi

in

multis

aliU Scripturae locis hebraice reperiuntur.

7) Ait Africanu,

16
locutn Exodi

Admonitio.

'

XXIII,

7.,

qui in hac historia laudatur, ar-

gumento

esse

eam Danielem auctorem non habere, cuin

Respondet Origenes Dum.
15. mirari se,
,

nullibi scripturarum reperlatur propheta alterius prophetae

verba usurpasse.

quo pacto
tis

id a

tam docto yiro potuerit

exemplis
,

ohjici
et

quod mul-

contrariis

refellitur

quae

simplicioribus

et

rudiorlbus nota sunt.

Haec

est Africani

num

synopsis,

ex qna, ni fallor,
libri
,

riam ut veram, genuinam

ceu canonicam
,

gene defendi; neque enim uUus dubitandi locus

&
illi

objectionura et Origenis responsioliquet Susannae

histo-

Danielis partem, ac proinde

scripturam ubique ab Oriest,

quin

ceteras libri Danielis partes pro canonicis habuerit.

Huc
Sed

adde, quod Origenes homilia prima in Leviticam historiam

Susannae canonicis

libris accenset, his disertis verbis

tempus

est,

nos adversus improbos presbyteros ati sanctae

Susannae vocibns, quas

quidem repudiantes,

Susannae de catalogo divinorum voluminum resecarunt:

nos autem
ferimus."
et

suscipimus,

et

contra ipsos opportune proin

Idem

tractatu 31.

Matthaeum: Usi sumus,

,

inquit, hoc loco Danielis

in

exemplo
est:

non ignorantes, quod

Hebraeo positum non

alterius

sed quoniam in ecclesiis terequirere de ejusmodi."

netur,

temporis

est

Ne

quis vero

cum
esse,

etstenio causetuv, priori loco ex

homi-

Ha

priraa in

Leviticum desumto aliquld forte a Rufino

insertum

Origenis locum graece scriptura

Praepar. Evang., et Pliilocal. cap. XXII.

commentariis In Genesin: ,,?

,,
,

quod

in graeco contextu
,

non

fuerit,

en alium
lib.

et teste

Eusebio

VI.

depromtum

ex ejus

6h
di

&

."'

,, , ,

^
).6

^
ItEPI
y

..

,& , ,
&

., ^. "
1.

JCcuQe

y.ccl

vte,

tsoby

')

dk,
'

, ' '&&','-

^ ,
')

*)

^
^)

'. 9
,

\ "^) ,^)

'
6
in notis

^^) -

Ed. Hoeschelii:
:

.'^
')
*)
')

Ed. Hocschelii Ed. Ruaei, utnos, intextu, sic recte legit Cod. liegius."

Ed. Wctstenii:
Dcest

,.'' ,,,
^,."

,,
VII.

eadem

in cd. Hoeschelii:

(/."
Wetstcnii.

Deest

,,''

Origenis Opera.

in tdd. Hoeschelii et

18

. '

^)
,^)
2.
ijj

, ^ ., ,
Africani Epistola
')
,

.^)

' ,^)
, ,

, &, -^) " - ^. . &^^)

'.
'

&-

'

iv

rjj

*)

,
*)

, ,
in
et
:

/]

^)

'")

&hujus loci lectlo,

notis: genuina certe ') R. quamvis Hoeschelius habet:

est

3) "Wet5ten. Hoeschelius

,,," ." W. .^' ,,, .'^ ,,,'^

Wetst.
textu
:

."

lege:

Edd.

et

marg. vero R. videlicet constanter:

ad

".
*)

textu:

ad raarg. vero
iv ok
zj/ TJJ

Wetst.

.'' .
')

.,

in

textu:

,,

ad marg. vero: lege:

Hoeschelius
iii

,,

ed.

Wetst.) ut
^) ')

Wetstenius:
Deest

''.^'
^) W^etst.
Jesai.

*) Hoeschelius:

" ,,
Qotis: lege\

At Codd. Reg.

et

Wetstenian. (itemq.

nostro textu."

,,.^'
R.
ed. Hoescbelii.

XXXIX.

') Ed.

coll.

Jerera.

XVI.

.'^
,

Cfr,

(."

xnl

& ,
]
^)

Ad Origenem.

'
;
')
')

; ^, & ,
^\,
6
,

19

JI

' ^)

*)

' '' .
Ji

'^
"*)

6
,

,,&

')

*)

xai

^
')

")

,^&
:

& . .
^)

. , & .
')

, ,

.'^

Hoescheliu$:

R.

nolis

,,

^) Hoeschelius:
Ji/o.""

^." .,

Cod. Reg. ut

,,

nostro teztu:

'' ,

,''

')

Wetstenius:

/''^

*) Hoeschelius:
*)

,, . '' . ,,
Origenes

Hoeschel. ut in nostro textu.

'
:

"Wetstenius:

R.

in notis:

responso Afrlcani verba

aliter refert:

.''
Wetst.
Exod.
Deest
,

'
\n

')

")

') Hoesclielius:

,,,^." ,,"
ut nos, in textu,
7.

."

raarg. vero

lege:

apud Hoeschelium.

")

Hoeschelius:

'') Hoeschelius:

,,."

,,

,"
2*

1.

^iQ^iv

.^ , /
ok

., & ,,
,

,
,

ioly

, ^^ ^', .ncaob?
')

. ,
,
,

tv

')

/
')

, .
,
R.

&,^) '

/,
)
^)
*)

'

iv
*)

;
/<,"
,

Decst

,,"

Hoeschelius: in notis: Cod. Reg.

Hoeschelius:

apud Hoescheliuni. Wefstenius: ;^'."

ut nos, in textu:

^,^^v,

*)
'')

Wetst. ad marginem: forte legendum:

Hoeschelius: xai

,^' .''
,

,^^

."

'
,

.) ^ /), ^ ." 'Origenis Epistola

xca
Tj/

OToXt]

2.

^)

, ,
,

Ad Africanum.
,

(
*)

') ijj

2i

xai^)

7]

')

.
ovak

*)

')

^^)

oh

."
')

Hoeschellus:

*)

Sunt, qul hoc loco legendum putant: Ruaeus.

^) Hoeschelius:

.
6

*) Hoeschelius:
*)

Ed. R., ut nos, in texlu, in notis

"V\'^etsten.)

Hocsch. et
^)

^ .
,,
,,
Ab antea abest oVroi."

^,

ip

/."
.^'
c.

Co(l. Rcgius:
(v.

editis

edd.

Ed. W^etstenii:

,,
quod pro
legit

'

sicquc Hoeschelius, nlsi

pro
pro
Reg. lcctio
tcr et
liabet Africanus.
,

quam sequimur

, '.
perperani

', &,"
liabet

Sed praestantior

; ,
est

cl

Cod.
in-

in tejtu, ubi

addidiraus conjunctionfm xai ,

Expungatur item post

'

quam

particula

ut superilua,

ct

cx cp. Airicani huc adducta.

Ruacus.
') Hoeschclius:

.
,,,*''
quac

) Opliiue Cod. Rcg. rcstituit voceiu:

22

"^
ini

. , " '^ ^ ,, ^ ^ ,, , ., , /' ^, ' " ^, , .^ ,

Origenis Epistola

^&

nfjfig

xct&^

iv naarj

oe

' ,,'^'

*)

iv

,,-

'

,,

&,

., ^ , ,, ' '^ . ." ' ,,, iv

.'^
,

,,

'^'

'

,,

*)

'^^

' ,,^)
:

in

est.

Godd. (nec tda.) Hoeschelii et Wetstenii omissa R. Wetst. ail inaigiiiem forte legendum:

loTivJ^
')

Dan.

1,
Dan.

23.
111, 23.

') Cfr.

'} Clr.

Dan. 111, 24.

,
, '

( (' . ,'t{/c{i\uc(ai
,

' ,
3.

Ad Africanum.

' ."
iy

23

OTTOvoiij,

y.cci

ant-

'(
,

6(

')

yfvxtyai

^, 'iv

'

,. .
^

' &' '' '

^)

, &,&

, '^ ''
*)

' , ,. , ^.

,')

],

,'
,^6

&.

,,
')

') Cod. Wetst. mendosc: Recte Wetst, ad marginein lege:

:

'
Sic

,
, ,

'

*)

^)

oh

recte

Cod. Reg.
R.

male

autcm W^etstenius:
R

. ''

^) Patricius Junius
*)
,,lege
:

^) Patricius Junius

."

.^'
West.
in

." ,,."
y,

,,.^'
,^^

textu

,,'

oi)if cu

,
ad
noarg.

vero:

*) Job.

XLII

17.

24

'^ <' ,
.
- ^) iv

, , ,
,
')

Origenis Epistola

^*

')

).'

^'

,, & ' ,^ ({ ,
^)

iv

,0

*)

ot

&COV ')

*')

."'"
,

," .'^ & ," ' ,,"

*)
'

,,-

^)

,,^^)

'

&,
,,'
'^)
^)

,^'

; ,
,,
'

'

'

) ,, oJ
umTj,"
'

")

^)

,, ,

'

' ,,
,

'

*)

') Patricius

Junius:

^) Patric. Junius:

Cod. Regius: ,, iv

slenlus (intextu):

,," ,,
:

^ ,, ."
iv
') Patricius

." '
,

."
Wet-

recle ad

marginem
1,5.

lege:

." '." ."

Ruaeus.
Juaius:
W^ctst.

*) Cfr. Job. I, 5.
6) Job.
')

,,."

Cfr. Job. I, 6.

") Patric. Junius:

,,

Cfr. Job. I, 7.

"') Patric. Junius:

."

) Cfr. Job. I, 21.

'-) Welslenii Cod. (itemq. ed.

ruptc habcl:
legc:

."

,,."

R.

Wctst. in tcxtu) cor Wetst. recte ad niarginera:

'^) Cfr.Job. II, 9,

".

")Job.ll,9.

'*)Job.II,9.

Ad Africanum.
4.

25

tw

nuo
y.icl

ycu

,
'

,
>j

^ >9
,

. ,

^ ,& , .' " ', . , " ,~

y.cci

'
u

xsiTca,
')

nuo

*)

' ' '.

Je

''

(}

^)

,,
'^

'

*)

iv

Tjj

'

'

')

iv

,
:

,
,"^

,, , ; , }.9
'),
,

",

^)

')

slcnius (in texlu):

in notis: lege:

Recte Cod. Regius: ,,;," mendose autem Wet,,*." R. Wetst. ad marg. atque

*) W^etsten. liabel: Junius OTnittit Cod. Reg. ut in nostro textu.

,,

."
,,
!

legitvero:

,,

."

^) Patric. Junius: )

,,.9."
in

R.

,"
Palric.

Gcn.
Sir

I, 8.

^) Cfr. Orig.
*)

rccte

vero:

,','
R.

Coramcntar.

Matth.

habel Cod.

!'<

Rcgius;

Tom. XV.

Cod. Wcislcnian,

"

, '- , ^&, ', , , &, .

26
Origenis Epistola
u&tJeTy
^)

*)

i)^

ly

'

^;, , & , , & ^^) , ^)

iv
^)

*' *)

^)

'

^)

5.

77

,,^)

;'^

,
')

iv

^^)
inl

. , ,
,

^) ^^)
,

'^)

,
R.

Edd. "W.

et R.

9."
,,r
:

') Sic recte

cd.
"V\''etst.

Cod. Rcgius; Cod. W^etstenian.

:

in textu) vero:

W^etst, ad marginem
^) Ita
jn

lege

,,, Wetst, ad marginem:

"VVetst.

Cod. Regius,

textu):

Cod. "Welstenian. (ilemq, ed. R. Ed. iv

Alias:

"" . .
') Cfr.

."

7."

(iteniq.

Ed.

*) Cfr.

Cor. VI, 20.

') Cfr.

) Cfr.

Rom. VIII,

32.
:

) "VX^etst. ad marginera

jVlia$:

."
loj '')

Wetst. ad margineiu: AIias:

:

"Rom. V, 8. Prov. XXII,

28.

,,^

Wetst. in textu oi);ft's,"admarg. vero:lege: Wetst. ad inargincm: AIias:

Wctst.

'^) Wetstenius:

."
13J

."."
:

."

in textu

,,,"

ad marg. vcro: Alla$:

Ad Africanum.
xai
')

27

'

, ^

.' ' , ' , .

,

, -

iv

,,, . && & .^

^)

,' & ^
iv
,

, &}
*)

^)

'

6.

,
,

*)

')

' ,iv

'&
."
ad

iv

."
*)

Wetst.

in textu:

,,,"

ad marg. vero: Alias:

')

Wetstenius

in ed.

') Deest

*) W^etst. in textu:

legc:
^)

lege:

." ^."
:

,,"

,,,"

Wetstenii.

raarg,

vero:

"Wetsi. in textu:
tcxtu:

9,"

^) "Wetst. in vero: Alias.

') "Welst. in tcxiu legcnduin i

"

,, *'
:

,"

ad marginem: ad niarg.
fortc

,,

)/," ad marginera

& \, ) ^ ' ^ , ^.,, , &, & , , ,,&

^)

& ,
' & ,\
28
')

, &,
,

, , , ,. , ^^ ', ' .
Origenis Epistola'
,

xcu

'

^)

'^)

^)

&.

', ^^,
7.

^)

. ), ,
autcin: lcgc
'

')

Wetst.

vero: Alias:

2) W^^etslcnius

,,," (.^^ ,,."

in

textu:

ad loarg.

^)
*) ^)
ijs:

Wetst.

in textu:

,,," ad marg.

."
T^ff."

W. W.

in tcxtu:

,,?,"

ad marginem: Alias:

Cod. Basilccnsis:
^)

LegCQdum puto:

." ,,.*'

ad niarg. vero: ,,^^^:

.^^

R. in no-

Ruacus.

int

'

'

, ,,^
&'^

&,, ' ^, ;, ^' ^^' . , '- ,

*)

'& &^ ' , , ,

Ad Africanum.

29

}-

'^
6

^^

^)

^,

iv

^.^'

, ^, '') ^ ^) , , & ,'

,

&, ,
*)

&'^'

,,^)
*)

&&

^)

^)

')

"Wetstenias:

')

Jerem.

3) Cfr.

,,^ XXIX, 22. 23. Matth. XXTV, 48.

Matth.

."

*) Cfr. Matth.
') Cfr.

XXIV, XXIV,
:

, ."
textu.

*) W^etstenius

,,

^ )
49. coH. Luc.
50. 51. coU. Luc.
,

coll.

Luc. XII, 45.

45.

XTI, 46.

Sed Codd. Reg.

vers. 52.

et Basileensis ut in

nostro

R.

') Cfr.

HUt. Sus.

8) Cfr. Hist. Sus. vers. 53.

9) Cfr. Hist. Sus. vers. 56.

(Dan. XIII, 52.) (Dan. XIII, 53.)

(Dan. XIII, 56.)

,. &&9 ^, , , ^ ^ , &,

, &
30
8.
TJj

Origenis Epfstola,

'

xai

iv

iy
'

/
^)

iv

" &^ ^ .,
ot
,

, ,,' ,;^)
xta

.
,

')

^ 7,

''

*)

9.

^^

.
ita

')

Wetst.
legisse

in textu:

Castrius

,,,^'
")

videtur: innotis: Cod. Basileensis

forle legendum, licet alii

2) Cfr. Hist. Sus. vers. 52. (Dan. XIII, 52.)

3) Hist. Sus. vers. 57.

,,," .'^ ."

,

,. ^)

,
Leo

: :

in notis:

R.

in

textu:

7//''/;,

et

Codd. habeant

(Dan. XIII, 57.)

Weist.

in textu: ti

forte lcgendura:
*) Mss. nosfri:

/^ ,,."

,'^ ad margiDcm:
:

'Wetstenius

.jfijT^afi/."

R.

' .^ ' , &, &, 3 / ,^ ,& &' ' & &,, & ^, &' ' ' ~ ,
y,
xcd

,
iv

Africanom.

31

nsQieiXoy

^''
,

((

*)

,^ &

,,&&, &.^^ ,,&"^)

'

')

d'

'

*)

at

')

^)

')

'

^^
*)

^-

xai

iv

>) Cfr.

Hebr. XI, 37.

^)
3) *)

Cod. Regius:
Hebr. XI, 37.

,,.^'

R.

Wetstenius

,,7rft

^, '' .
Tom.
XI.
:

') Cfr. Oiig.

Corara' in Matth.

6)
^)

Edd.

A/V. et R.
:

Wetstenius

Welstenius: ,,tV

,,.'' ''

ut in nostro textu

^) R. in notis: lego:

. ."

,^^''

32

. ,

".

, , ,,. , . ;. , , ,, ' ,, ,
Origenis Epistola
E/si

,,

')

, ^)

^)

",
iv
'

'

, ,^)

, & &
J
,

^. ^.'^ ,
')

& ' ,
*)

, , > .^' ' ' ,

Cfr. Matth.

^)

Wetsten.
R.

-,
ct

, ', ,,'/6

^,
29

,
:

36.

Cod. Basileensis:
ti

Welst. ad marginera: Alias:

.''

,,,
Alias
:

^)

Wetst.
Wetst.

textu:

"
in textu:

,,

,"

ad raarg. vero

*)

,,&," in margine:
37. 38.

AIias: lA^j/."

5) Cfr. Matth.

XXIII,

(.^'

, , ,, ;^ ^, ^ ^ , , . ,,,& '. , ,. , ^, . ' .,

')

' ,

^, &,

Ad Afkicanum.
ti

yQacfug,

XCU

, &,,

33

,,^)

iv

.''^
/).;
,

^)

/-

'
iv

*)

,,')

*)

Wetit.
Mattli.

lege:
=>)

." ,,,'^
in textu:

ad marg. vero:
29.

Cfr. Matth.

XXIII, 30.

Wem.

,,

^) Cfr. Orig.

."

*)

*)

Coram. Wetstenius: Sed Cod. Reg. ut Cfr. Act. VII, 52.

,,
in

Matth.

XXIII,

et

Cod. Basileensis:

<}.^'
R.

Tom. XI.

in nostro textu.

Origbhis Opera.

XVII.

34

. ?.
1

, ', &, ,, .' & ' , ^ &, , ,, ' ]& ^ ,&3^) ,, , '&. , ,
Origenis Epistola

^&.'^

^^^

')

&-

iv

^)

,,

^)

/]

iv

*)

')

&.'"

^)

10.

')

"W.

et R.

videtur, in notis:
')

Cod. Regius:

Apud "WeUten.
*)
5) ^)

deest:

,, ,,," ." ." ,,

textu:

legendum:

,,."
1416.

{
R.

R. tamen recte, ut

3) Cfr. I Thess. II,

Wetstenius:

,,

Wetstenius

Wetst.

in textu:

forte legendura:
')

Wetstenius.
Cfr. Jesai.

,,
10.

,,." ,"

,,
,

/^
vel:

ad marg. vero:

".
.^'

^
iv

. ^^ ,' ,^ , & , ); . ,, , ,. & ^

,,^)
&)

,
,
iv
6
xtti
'')

Ad Africanum.

'
,

iv

iv

,'^ .
xaif
,
'

^, , ^)

35

dk

'

,,*)

')

iv

^
^)

'

^.
6

&-

.
,

{}
R.

^&
:

')

Cod. Basileensis:
Hebr.

,,."

") Cfr.

1.

."
^)
')

Wetst.

in textu:

,,',"
10

ad marg. vcro

lege:

*) Cfr.

legc:
^)

."
Wetsl.
Wetst.

Gen.
in

XXXI,
tcxtu:

legc:

"
in

,,,"
,,,*^
in

13.

ad raarg. vero:
ad marg.
vero:

teKtu:

R.

texlu:

,,"
3*

36
,

.''

',
'

iv

' ',
,

,. & , , ,, ' ,,') &, . &&, ' '. , .' ,

, . ' & ' & ,/ *) ' ' ;'

,

&,

( ,,&"^)

^
^)

Origenis Epistola

'

'

'', .&. . ; ',

,

'^)

''.

!)^

^.

.''

^)

'

^)

*)

^)

*) "Wetst. in textu:

AIias:
) Cfr.

Gen.

XXXII, 2431.

^)
*)
)

Wetstenius:

Wet3t. ad marginem: Alias: Cfr. Gen. XLIX, 1-4.

Aldina:

") E(l.
')

,,
:

Wetst. ad raarginem:

) W^etst.

ad marginem: Alias:

," ,, ."." . ," &"

,, ."

ad marg. vero:

^) Aldina cditio

" ,,
,,AIias:

."

(( (},

,
,

'^ ' '' '' ' .&, ,",

11.
,

^& ,
'."
,

''^) , /
Ji
,

Ad Africanum.
({(nenOai
,

37
y.cu

'
xccl

^^^'

/).,

*)

/& ,, ,^)
,

.'
^,

9-

*)

'.

'
in

^,'
'

.^'

'' ^, <((^
*)

).

^'

.'^
')

Ed.

Aldina:

')

Wetstenius:

Mss. deest R. Wetst. in notis, absque jure, ut videtur: imerserendani vocalem docet sequens lcnama, cui essc analoguni oportet.
^) Deest ,,^'' apud Wetstenium Cod. Regio. R.
*)

,,,
,,
R.

,,

(f!)a,

'

^*

.,

sed in

Cod. Reg. ut
*) Cfr.

W^ptslenius in nostro texlu.

;

Regg. 111, 16

28.

^,
,

sed reperitur
^^

scd

Cfr. pag. 18. not. 1.

(111 Rcgg.)

38

.
()

Origenis "Epistola

'

(imv

'

. ,\
ix

' ' , ,
oixovucv tv

^
xul
6

xvQii
y.aX

. .
',

.
,

. , ).

.' .. ' ., ', , , . && , ^^ ' ]. , , ^ , ' , ' ,- ] , ) '

-.' '' ' , ' '' .
6 6 6 6

' ,

&'.

' '.^, .
,

&& '
iv

'

,,&
TJJ

rjj

toitj/

& ,
'
6

')

&-

<

;"]

rjj

))'

"W.
:

ct

1\.
:

margincra

,,legc

.^^,,^," ^
textu:

tanien ad

{>, ,
'

>] .
ixQivEV 6

,, ^ ',."
Ad Africanum.
Kcti

39

), /.

'
'

^&
rjxovas
ycto
')

,, ^^ '*'
^)

'
6

, ', ' &' , ." ' , .

,

^).
,

,^ *)

/^

//06

^)

),"
')

"Wetst.

textu:

ad mnig. vero

,,
:

'sed
:

.^^

lege:

^) Cfr.

Regg.
R.

^,.''^ ,''' ad
) Cfr.
*)
,,legc:

*) "Wetsl. in textu:

, ,.,"
Wetst.

27. (III Reg.)

alii

in textu

iDarg, vero: lege:

,, /."
Codd. Mss.

Regg. 111, 28. (lll Regg.)

Welst. in textu: loO Tioiit*'."

,,

,"^

ad rnarg. vero

40

&, .,, &, ,& . ^ ' ,. ] ' &

Origenis Epistola
12.
Kctl

^)

Jf/>

f).cci>a ^)

(,

ceyay-

otovel

^)

*)

iv

, ',
*)
')

9 ,&
TJJ

&>)
a>JTV ')

.&."
ad

Wetst.

lege:
')

."

in

textu:

,, ,'^
,,
in

marg. vero:

Wetst.

in textu:

sed

rectius alii Codd. Ls. ut Wetst. ad inarginem: lege:

xai
^)

'

Wetst.

in textu habet:

,'^

sed praeterquara
in aliis
ait,

quod

quimur, reperitur
ab Origene,

Mss., confirmatur insuper

dum

historiae

ad marginem

," ' .''^ ) (^,

,

nostro textu.

R.

,,

.^' ,'^ ."

'
*)

,,AIias:

.
altera

lectio,

qnam

se-

iiifra

Susannae interpretes
R.

"Wetst.

>
,,)
:

Wetst. ,

cfr.

pag.

huj.

not.

3.,

in

textu:

ad niarg. vero: forte legcadum

')

Gen.

II, 23.

*) R.

in

"

notis:

vldetur

lcgenduni:

vel

,,^ *)

^ ^ ' ' ,, ' ' /' ' ' ' ,^, ,&. , '
Ad Africanum.
')

710

, , ([& ^^^ , , "' &. ^ ,, '. ', ,

41

,,' '"
,,

,,
*)

^)

^)

iaaa'"
'"

"

^)

')

*)

^)

13.

'

,,
'

')

') et R. in raarginem: lege

:

W.

.^^ ,,,"
textu:

W.

uraen ad

*) Cfr. Psalm.
^) Sic oranes

CXVI,

13.

habent Codd. Mss.

:

Cofl. (ileiiiq. cd. "Wclst. in textu)

*) Psalra. 5) Cfr.
')

,,':^'
1.

Malc autem Wetst.

CXVl,

13.
^)

Psalm. 1,1.

R. in notis, VV^etstenio duce: forlc legendum: ut servetur verborum lusus

,

Symmacho

excogitatus."

) Cod. W^etst. (itemq. ed. Wetst. in texlu) per'"' perain habet: recle aulcm alii Mss. (itemq. ed. W^elst. ad rnarginem) ut in

,,
,,

Psalm. I,

.,

nostri) lextu.

^) Nostri Mss.

(llemq. ed. Wetst. \n lextu)

'") Wetsten.
slaotcr):

," ,, ,,."
R.
:

Wctst. Codcx

."

Codex (ilcmq.

cd.

Wctst.

in tcxtu

con-

R.

: :

42

, & ^ ; , ^'
rinoiv

(() ^,
fig

Origenis EpistolA'

')

'^*)

iXQivov,

TJj

,, ^&, , '' , ^ ) &. ^ , ' . , ^, ' ^, ," 9 ." ."

7(}

,
&'

^)

"^)

;"
,

*)

'

^'

;^)

7\

] 7/-

',

' ,,&

7]

')

iv

rrj

ivioniov

*)

^)

"*)

')

'Wetsten.

textu:

ad

marginem: iege:
-) "V\'^etst.

ct

Ruaeus

vero ad maiginem: lege:

3) "VN^^etstcnius in

legc:

."^

lcstu:

*) W^etst.

lege:

."

*) "V\'^etst. in textu:

Dcm: Alias:
6) Cfr.

,,," .^'
11, 3.
ruarg.
,

in

tcilu:

,,,^' ,,," ad ,, ," ad

tcxtu:
') Cfr.

Wetsl.

luarg. vero

raarg.

vero:

ad margi-

Cfr. pag. 41. not. 10.

1, 12. 13. 14.
:

Tob.

Tob.
notis

.'''
Aldus:
A.ldus.

*)

WeUt.

ad
in

R.

in

Aldus:

veiO;

9) "Wetst.

) Wctst.

-.^^

textu:

,,',*^

ad marg. vero
ad
iuarg.

."
iu

textu;

,,,''

^' , ( .' ,&, ^ , & (^ ', & ." . , &, & /' , ^
Ad AFRiCANUM.
')

43

^)

'

(^."

jJv^)

*)

')

&-

ix

9\

')

^(^
'

'^)
')

.,
'

,,-

*)

/,^)
,

/'

'")

'

"^)

^^."
,''

W.

ad marg.

R. in notis: Aldas:

^)

Weut.
:

in textu;

ad marg. vero

.'^
*)
*)

Aldus:

,,

3) Cfr. Tob.

, 16-18. W. ad raarg., R. innotis: Aldus: /. ad marg. R, iu notis: Aldus:

,

/' ,, ."
')

^)

Wetst. ad margiDcm: AIdus:

Cod. WetstCD. R.
(iteraq. cd.

." ." ,
in tcitu) rnalc

Wctst.

8) Cfr.

Tob.

I, 19. 20.
,

"W. ad raarg. Cfr Tob. I, 21.

')

R. in notis

Aldus:

\4,'^

'")
'')

W.
R.

ad marg.

R. in notis: Aldus:
(Itfjniq.

In Cod.

desideraliir
pcritur.

vox

."

W^elsttnii

in

tcxtu
ct

quae

Cod. Reg.

'*)

yV. ad

raarg., K. in nulis: ,,/Udus:

."

ed. W^etst.) in aliis rc-

,,"^)
ntoi

"'*)

, , ,, , .'^ ^^,. ', , ^& . , ^, , . ,, , ', & ' .

44

Origems Epjstola

,*)
6

y.al

xai

&
,

JayiayaQog

^)

iv

iv

^)

14.

'^ (' ,,
^^
;

. ^

', . ,, ' & &,' &.

",
, ,

<9'

/'
TJJ

iv

')

W.

Cfr.

ad marg., R. Tob. I, 21.

in notis: A.Idus:

.'^
,^.''
I.

*) Cfr.

Tob. I, 22.

Ed. Weutenii:
in Matth.

3) Cfr. Esth. II, 19. sqq.

*) Cfr. Orig.

*) Cfr. II Esdr.

Comm.

Tom. XIV.

&, . . ^ ,
',
y.ai
"')

' &. , &, ^ ' '

Ad
AFRiCANUai.

45

i9yovg

xt

')

*)

y.al

' ^ ., 9 ^) ." &,&

^,^
*)

15.

/;

^)

')

iv

.
Dotis:
in testu
:

' ,,

') iv

'^)
:

*)

2) "Wetstenius:

.^' ,,'
Wetst.

Leo Castrius legendum putat:

ot

^)

vtoi

^."'
*)

Wetst. Wetst.

,,,^^
,,,''

",

ad marg. vero

Iege:

."
*)

in textu:

ad marg. vero: lege: ad marg. vero: lege:

."
8)

)
XIII,
')
53.).

') W^^etst. in texlu:

Wetstenius:

,,."
:

') "Wetst. in textu

R. ut nos in textu, in notis vero: in ep. Africani deest et abesse quoque hoc loco potest sine sensus dispendio."

."

^,," ^:
,
coll.
hist.

,,,"

Exod. XXIII,

7.

Sus.

vers. 53.

(Dan.

9) Cfr. Jesai. II,

2-4.

Unus Cod. Mscr.

,,

."

R.

& .'^
xc(l

^ , ' , ^' , ,,^ . ,

46
Origenis Epistola
')

in

&.

xcd

&

^)

tn

^,

^)

*)

Tj

iv

,
'
"^

^ , . ,,
3

&^ ', ,
,,
^)
,

& , , ,
^)

((

'
')

',

^)

iv

&
,

'

')

*)

.'"'
W. W.

"W. ad marg. R. yV. ad marg. R.

,

notis: ,,Aldus
in

."

notis:

AJdus:

^)

ad marg., R.

in notis:

Aldus:
:

ad marg. , R. in notis AJdus: R. insuper ibidem Cod. Basileensis

*)
:

*)

Cfr. Mich. IV, 1 "W. ad marg., R. in

^." ." ."

kaov

3.

notis:
In

AIdus

&

.'^
:

')

W. W.

ad

marg.

.^^
,

R.

notis:

Aldus

ad marg., R. in uotis: Aldus:

.'^

' ." & ^,

Ad
fig

ArRICA.NUM.

xcu

t&yog

')

,
'

"-

iv

rjj

aivelv

^)

xai

^)

'

' ' &'^ ,

" ,,
*)

' ,,'"
aoO.iftuv

'
44
((QI]

((QyjjV

,,

*)

tv

&&
^)

ort ^)

. ^.
iv
')

'')

, ^,

' . , ^)
." ,'')
iv

''^

,^")

iv

'^)

({.
,

&."
4)
*)

ad marg.

R. in notis: Aldu5:

>) Cfr.
3) Cfr.

ChroD. XVI,
Psalm.

CV, 1 15. (CIV.) I ChroD. XVI, 22. coll. Psalm. CV, 15. (CIV.) Cfr. I Chron. XVI, 23-33. coll. Psalm. XCVi,

822.

1-13. (XCV.)
I Chron. XVI, 33. coU. Psalm. XCVI, 13. (XCV.) Wetst. in textu: ad margineni: fortc legendum: ) Cfr. Exod. XXXV, 2. coll. Nura. XV, 32.
*)

')

.'^

,,,'^
21. 24.

9) Cfr. Jerein.

XVII,

")

Cfr. Ezech.

XLIII. XLIV.

'*) Ed.

WcUtcnii:

")

Cfr. Leviticus.

XLV. XLVI.

48
16.

& .
xtti

( ".
Orig. Ep.

Ad

Africaisum.

,,
<
tintlv
Affft,

( . 6
,

'

&
],
^

.^
y

^, ^.&.
iv
,

.
,

],

,
&

, ,, , ,' , / . ]. , ,' (^ .
')
1.

02 .& .
^)

^),

&,

',. '

,& ,
^'
]
')
,

,/

ed. de la Rue Toni. I. pag. ') Cfr. Orig. Philocal. edd. Cantabrig. 658. ct 677. cap. XIll. 4. 43. coU. ed. nostrac Tom. I. pag. 1

30

32. pag. 41

^) Ideiii, ^)

qui Thaumaturgus dictus

cst-

Ed. Ruaei:

Origenjs Opera.

.
4

XVIl.

50

Tovif

*), ^
2.

, ,, , .
Origenis Epistola

xal

,
6

&}

"

,
'

&^,

&.

,,

,,
,

&6

. ',
'

dh

, .&

,^, ^,, ^ ,
')

, , '.
'
^.

^)

at

') Cfr.

3) Cfr.

Exod. XI, 2. Exod. XXXI,

=)

Edd. Philoc.

,,."

3. 6.

Ad Gregorium.

eh

,'
iv

'^

,^. ' "

>/

' &( ;
,

,, . ' &&
, ,

,
,

5 ^. ,
')

y.al

^, ',
/

51

*)

^
'
Gen.
Regg.)

,
6

eig

, & , ^, ^'
,
'

'^) ,,

'" . :
^. &
*)
j^

) ^ , ', ."
TJJ

iv

ihov ,

^,^. ,
,,."
Xll, 29.
(111

XXXVI,

) Cfr. 1

Rcgg.XI,

14. (IIIRcgg.) coll.

35. 36.

2) Cfr.
I

tdd

Philoc.

)
4.

Rcgg. XII, 28. (lllRegg.)

Cfr. I Rcgg.

coll.

Exod. XXXII,

8. 9.

')

52

& ^. ' & ,,,' ', , .

dh

OrIG. Ep,

Ad GREGORmM.

,
/
3.

Iv

^av

ayuTS&eid&ai.

')

61

, ' 6''
?}

^ "

^ ., , , & .
>}

' ,,,
^)

^ ,,,^) '
^'
*)

,& , ,^ . ," '

)

^ ,^ ^'
6

&

,,^)

.^^

)-6

')

."
,
'

'

"

' ,,,

) &6

'

,, ,,
3.

')

&.^^

, -

')

Cfr.

')
*)
')

Rcgg. XII, 29. (III Regg.)

JoaDn.X,

^) Matth. VII, 7. coll. Luc.Xi,9.

Matth. VII,

7.

coU. Luc. XI, Luc. XI,

9. 9.

Matth. VII,

7. coil.

)
')

Edd. Philoc. ,, .'" Hebr. III, 14. coll. Rom. VIII, 17.

MONITUM
AD LJBROS DE RESURRECTIONE.

i^usebius ') Hist. Eccles.

lib.

VI.

cap. 24.

inter

operai

quae Origeneni Alexandriae composuisse narrat, recenset

de Resurrectione libros duos.

7(

laudantxir hie

, ,

Scripti sunt

ante ld)ros
cap. 10.

quandoquidem
verbis:

lib. I.

ntQi

De quo,

et

nimlrura de Resur-

rectione

in aliis

quidem

libris,

quos de Resurrectione
quid nobis de hoc

scrip.simus

plenius disputavlmiis ,

videretur, ostendimus.

Sed
in

et

nunc pauca Inde repetere

In

non videtur absurdum."

qui
cltatTir

Hleronymus

libro

quodam,

a Rufino

Apologia secunda adversus Hie-

ronymurQ, indiculum tenens librorum Origenis, non solum

alt,

eum

scripsisse

de Resurrectione libros duos, sed

et

alios

de Rcsurrectione dialogos duos.

Curn crgo aliquo

sCDSu dici queat Origenes quatuor dc Rcsurrectione libros

scripsisse
,

idcirco

forte

idem Hieronymus

ep. 38.

alias

61.,

librura citat de Resurrectione quartum.

libros

Contra hos

Origenis

de Re^urrectione

scripsit

Methodius epi-

scopus insignem de Resurrectione dialogum, teste Hiero-

nymo

in

libro

de Script. Eccles.

et

Maximo

in scholiis
7.

ad librum ccclesiasticac hierarchiac Dionysii cap.

Ex
in

hoc Melhodil dialogo cgregia babcs fragmenta apud Epi-

phanium

in

haercsl OrigcDistarum
Scripti sunt

cl

apud Phutiuin

bibliotheca.

ctiam supcr ea quaestionc aded,

') Cfr. Orig.

coll.

Opp. cx

Ruaei Tom.

I.

pag. 32. iqq.

ProIcgoiQ.

54
versus Origenera

MONITUM.
nb
nihil
9.
sit,

Hammone
superest.

Hadrianopolita

libri,

scd

quoruna
lib.
II.

Iiodie

Huetius

Origenianorum
quibus
si

quaest.

alios

enumerat scriptores,

fides

Iiabcnda

variorura et e

diametro fere opposireus

fiierit

torum criminum
necesse
est.

de Resurrectione
tot

Origenes

Denique
libri

scatere

erroribus
ut

ejus
in
est

de Reep. 41.,

surrectione
allas 65.

Hieronymo

videbantur,

exclamet:
libros
,

transferre

et

Toluit infamari?
logia sua

;
ejus

,,Quis

Latinorum ausus
Resurrectione
,

uaquam
se

de

Quis per infame opus

ipsum

Verum tamen Pamphilus Martyr

aliis

in

Apoillius

pro Origene
in

testimoniis,

quae
,

ex
in

commentariis tum

Isaiam

prophetam

tuin

Psal-

mos

I. XV. et XVIII. protulit, ut eum de resurrectionc admodum catholice sensisse ostendat, praemisit etiam e

libro illius

primo

et e libro II.

de Resurrectione aliquot
,

loca, quae hocce

fidei

Monitum

excipiunt

quaeque cathoHcae
poterat
sanctus
lib.

omnlno

consonant.

His

addere

Martyr quae de resurrectlone scrlpta reperiuntnr

contra Celsum num. 41. bis verbi.s:

aidiniy

ergo resurrectionem
litetur.
lib.

^& ^ /.,
;^'
I.

,,

III.

Carnis

Salvatore ac proinde in nobis con-

Confer quae

liabet lib. IV. contra

llb.

Celsum num.

57.,

V. num. 17

23.,
possit

VI. nura. 29., Hb.

cap. 10., et ex singulorum

tcberis, nihil
illis

locorum accurata collatione

fa-

inesse,

quod cathoKco de lesurrectione

si

dograati

non

aptari,

modo

quasdara

cxcepens

quaestiunculas, quas luxurians Origenis ingenium curiosius

persequcas,

paulo longius progreditur.

II.

Vide animadvcrquacsl. 9-

siones nostras in Origenianoi-ura lib.

Libro priuio

Origenis

de Resurrectiooe.

Wuoiuodo

')

eiuni

uon videtur absurduiu

,

ut hoc corpus,

quod pro C^uisto

que

pertulit cicalj-ices

et pariter

cum

aniiiia

persecutionum toleravit saeva tormenta,

,

carcerum quo,

ac vinculorum
cruclatuin,

et

verberum supplicia pertulit

igne

etiaiTi

ferro

caesum

est,

insuper et bestlarum
ac diversa poenaruin

cruentos

morsus,

crucis

patibula,

genera perpessum cst, tantorum certaminum praeraiis defraudetur?

Quippe

si

sola

anima,

quae non sola certaei

verit, coronetur,

et corporis sui

vasculum, quod
et

cuin

raagno labore servivit,

consequatur,
videtur, ut

nuUa agonis
contra

victoriae

praemia

quomodo non
naturalibus

omnem

rationem esse
libidiai,

vitiis,

atque ingenitae

propter Cbristum caro resbtens, et virginitatem obtiDeos

tum

iogeQti

labore,

qui

cuntineDtiae
est,

labor
cerle

utique aut
ulriusque

major corporis

quara

animae

aut

aequalis est, praemioruin

jiciatur,

tempore

altera velut indigna re-

altera veniat

ad coronam?

Quae

res

sine dubio

aut injustitiae alicujus

Deum

aut impossibilitatis accusat.

')

Dcsumluni

csl

hoccc

fragnieatuui

ex

/Vpolugia

Paujpliili

pro Origene.

56

LiBRis Origenis

Ex Libro secuudo

Origenis

de Resurrectione.

Nos
qae

*)

vero post corruptionem

mundi eosdem

ipsos

futuros esse homines dicimus, licet

non eodem

statu, ne-

iisdem passionibus.

Non enim
sed,
,

tione

viri

et mulieris erunt,

quae continet Pauli

dico corporalis

substantiain

iterum ex convengratia,

ea ratio,

Pauli autem nunc

salva permanet; et

cum

voluerit

Deus

secundum

ea, quae dicta sunt, per

sacramentum tubarum

in novissima tuba facere,

ut mortui resurgant, per illam

ipsam substantialem rationem, quae salva pennanet, de

terrae pulvere

suscitantur a mortuis ex oinnibus locb H,

quibus ratio

illa

substantiae corporalis in ipsis corporibus

in

permanebat, quae
suscitantur.

terram prolapsa Dei voluntate Iterum

arbitror
asserere

Et hoc
in

volentem

disissc

Apostolura

prima epistola ad Corinthios.

,

Post asserproposuisset

tionem enim rcsurrectlonis mortuorum

sibi

cum

ea,

quae
sic

possent
ait:

ab
'^)

alils

objlci

de resurrectione

mortuorum,

sed

dicit

aliquis:

quomodo

rc-

surgunt mortui?

Quo autem
non

corpore venient?
nisi

Stulte, tu

quod
quod

seininas,
senainas,

vivificatur,

prius moriatur.

Et

non quod futurnra

tritici,

est

corpus scrainas, sed

ceterorura.

nuduna granuni, ut pnla

aut alicujus

Deus autem
csset,

dat

illi

corpus prout vult."

Cum

enim

raa-

nifestJssime ostendisset, quia raortui resurgunt, ct

ccrlum

quia Salvator noster

INIaria,

cum

ipso

corpore resurrexlt,
satis

quod suscepcrat ex

non autem

clarum

csset,

quomodo
bituri:

resurrccturi cssent ceteri, vel qualc torpus ha-

coinparat

rcsurrcctioncm scniiaibus,

quac

scrui-

')

Dcsumtuiu
Cfr.
I

cst

boc IragnieDluiu cx Apologia Paiu-

phili

pro Origcnc.
=*)

Coi.

XV, 35-36.

De
nantur in tcrra
derit
,

Resurrectione.
,

57

ut puta grano frumenti

quod cura
illius

ceci-

in

terrara,

corrumpitur: sed

rationis

virtus,

quae

est insita in interiorlbus ejus

medullis, ipsa rationis

virtus assumta adjacentem sibi

terram, vel aquae humocaloris

rem, sed

et aeris

circumstantem tempenem,

quo-

que sufficientem recipiens fomitem, per divinarn potentiam

in corpus
dicit:

culmi vel spicae

consurgit:

et

hoc

est,
nisi

quod
prius

tu ')

quod semiDas, non

Ergo hoc, quod

vivificatur,

moriatur.

Et quod seminas, non corpus, quod futuruna

cadit ut

est, seminas."

semen

in terram,

corpus nostnim comparatum est grano frumenti.

Et

assertis

his

per hujusmodi consequentiam

repromissio resurrectionis raor,

post pauca addidit etiam haec:

Quod autem omnis

sanctae
ipsa

illa

tuorum de hoc corpore

scripturae multis

sit

quod mortuum relinquhur,

Sed
et

modis hoc ostendunt.

hoc Dornini nostri Jesu Christi resurrectio declarat, Post haec quibusdain per medium
tatis adjecit

qui primogenitus ex mortuis dicitur.

latiiis

dispu-

etiam

ista.
his,

Sicut enim plus habet oranis rationabilis aniiua

quac vel crescendi, vel nutriendi

vel
,

molus
quae

solius offiin

cium exhibere dicunlur

sic

ea

ratio

humano

corpore est, raulto amplius habet quara quac in rcliquis

est

corporibus

ex co

quod etiam cum cornipturn

rursum
potest

fuerit

corpus

humanum,

subsistere

Dei

virtutc

conservatum et custoditum usque ad

tempus.
cst

resurrectionis suac
restltuatur,
ita ait

Quod autcm ubicunque

^*)

fuerit,

id

ab omni, in quocunquc jacuerit, loco,

revelatione sua: et

Joanncs

iu

reddidit

mare mortuos, quos

mare

habcbat in se, et mors et infernus rcddidcrunt inortuos

suos, qui crant
iis."

Forte cniin, ut cgo puto

') Cfr.

Cor.

XV,
13.

36. 37. coll. pag.

56. not. 2.

^)

Apoc.

XX,

58
liic

LiBRis Origeni^
"pro

humido unmi appellatum

aiire
,

est

elemento,

infernus

autem pro

raors

vero

pro

terra.

Quasi quandaiu

namque cognalionein
ram,
vel

liis

inter se invicem habentibus, cor-

pus nostrum pulverem mortis vocat Scriptura, vcl tercorpus mortis.

Sane qualis
talis

fuerit

uniuscujus-

que praeparatio

in hac -vita, vixerit

,

erit ct resurrectio ejus.

Qui

beatius

liic

corpus ejus in resurrectione diviet

,

nlore splendore

fulgcbit,

apta
qui

ei

mansio
malitia
,

beatorum
consuni-

tribuetur locorum;
serit

huic vero

tempus

sibi vitae praesentis

Indultum

tale

dabitur

corpus, quod sufficere

in

et

perdurare tanluiumodo posslt

poenis.

Et arbitror, quod banc diiferentiam volens

Paulus Apostolus
alia

ostendere

diclt:

alia ')

caiO anima-

iium, alia volucrum,

rneravit Apostolus.

piscium," et cetera, quae enusicut

Sed

non

est

putandum

quod

animalium corpus accepturus

aut piscium,
sic

slt

peccator,

aut volucrum,

neque soHs,

aut lunac, aut steliaruai

fonnam sperandum
ria;

est accipere eos, qui resurgent in glo-

sed exempli causa dicta esse haec ab Apostolo senest, ut designetur

et
:

tiendum
suis

per Laec, quod

erunt,

alli

pro meritis

honorabiliores
sortituri

clariores

beatiora

quoque
et

habitacula
jectissiruus

nliorum

vero

iDdignissimus
status
,

ab-

pro gestorum

scelere

erit

qui

ctiaiu

luutis animalibus dignus sil coniparari.

Origeuis
Fragmentum de
^)
') Cfr. 1 Cor.

Resurrcctione.

xcu

&

XV,

39.

Mclhodil de Resiifreclioue affcrl hoc Orig. fragiuculuiu Pliotius in Bibliotb. Cod. CCXXIV, Sed c quonaiu Orig. libro illud uec non altcruni scqucns depromscril Mclliodius, iucerliuu cst. Kuacus.
^)
libro S.
,

De Resurrectione.

, ' ' , & , , . . ), ], , ^)

,
'

& '^
ouycaar
*)
,
'

^)

otouiuwv

59
kt-

tv /}
6

,,'

^)

/,

&'"

iv-

*)

,
&.
&,
?)

&
,
6
,

., '
,

& .
Luc.

^)
,

Tjj

,, \,
ano(fr)-

(-

iv

') Alias:

') Alias:
') Cfr. ^)

,,." ,,.^'
xVl,
27. 2b.

R.
R.
)
*)

AKias:
Alias:

Alias:

,,.^'

,,." .
,, .^* R

R.

. , &, ,, & ,} &

60
LiBRis Orjg.

De

Resurrectione.

')

(,)

^)

' .

') Cfr. pag. 58. not. 2. coU.

=^)

Epiphan. haeres. 64.

Cfr.

Marc. XII, 25.

ORIGENIS SENTENTIA
DE RESURRECTIONE.

xJicit ') Origenes

in

pluribus locis, ct
et in

maxime

in

Hbro

de Resurrectione quarto,
et in Stroraatibus,

expositione primi psalmi,

ecclcsia,

duplicem errorem versari in

;

nostrorum
dicere,

et

haereticorum

nos simplices et phllosarcas

et

quod cadem

ossa,

sanguis,

et

caro, id

est,

vultus et
in

membra,
:

totiusque
scilicet ut

compago corporis

resurgat

novissima die

pcdibus ambulernus, opere-

mur

manibus, videamus oculis, aurlbus audiamus, circum-

feramusque ventrem Insatiabilem , et stomachum cibos con-

coquentem

consequens autem esse,

qui

ista

credamus,

dicere nos, quod et

digerenda stercora,
liberi

comedendum nobis sit, et bibendum, effundendus humor, ducendae uxores,

procreandi.

Quo enim mernbra

si

genitalia,

si

nu-

ptiae

non erunt? Quo dentes,

venter et cibi,
ipso
si

cibi

non niolcodi sunt?

et

Quo

juxta

Apostolum

hic

et

illi

destruentur?

iterum clamante:

caro ^) et sanguis

regnum Dei non possidebunt, neque corruptio incomiptionem."

Haec nos innocentes

,

et rosticos asserit dicere:

,

haeretlcos vero

in

quorum

parte sunt Marcion

Apclles,

Valentinus, Manes,

nomen

Insaniae, penitus et camis et

:

corporis resurrectionem negare

et

salutem

tantura

tri-

buere aniniae , frustraque nos dicere ad exemplum Domini

resurrecluros
resurrexerit
nativitas
:

quura ipsc quoque Dorainus in phantasrnate

ct

non solum rcsurrectio

,

cjus,

sed

ct

ipsa

id

cst

putativc visa rnagis

sit

quam

')

Desuinta

liacc sunl cx

Hieronymi ad Pninmaclimin
I

epistola 38., alias 61.

*) Cfr.

Cor.

XV,

50.

62
fuerit.

Origenis SententIa
Sibi
et

autem utraraque displicerc sentcntiam

nostroruni
carncs
in
,

fu-

gere

se

et

haereticorum phaniassit;
aliis

mata:

quia utraque pars

se

contrarium nimia
aliis

idem volentibus
elementa sunt,
quibus
terra
,

esse

quod fuerunt,
denegantibus.

resurrectioinquit,
,

nem corpons omnino

omnes
res
et

Quatuor,

philosophis quoque nota et medicis

de

corpora huTDana

compacta

sunt,
in

aqua, aer,
,

et ignis.

Terram
,

in carnibus,
in

aerem

halitu

aquam

in

humore

ignem

calore

intelligi.

Quum

crgo anima caducum hoc frigidumque corpusculum

Dei jussione dimiserit, paulatini omnia redire ad matrices suas substantias

:

carnes in
reverti

terram relabi, halitum in

aera raisceri

hiimorem
Et

ad abyssos
si

calorera
lactis

ad
et

aethera
vini

subvolare.

quomodo
velisque

sextariiim

mittas
est:

pelagas,
vinura

rursuni
lac,

separare
raiseras,
,

quod non
:

mixtum
periere,

quidera et

quod
est

non tamen posse, quod iusum non tamen

ex
toto

separari
in

sic

substantiara carnis et sanguiuis

non perire quidem

in

ori-

ginalibus materiis,

antiquam rcdire compaesse

ginem

nec

posse
ista

eadem

quae

iuerint.

Quum
liquor,

autem

dlcantur, soliditas

carnlum, sanguinis
perplexio
et

crassitudo

nervorum,

venanimque
ratione
in

ossium durities denegatur,

Alia

resurrectionem
sepulcris

corporum
sunt,
et

confitemur eorum,
:

quae

posita

dilapsaque in cineres

Pauli Pauli, et Pctri Petri,

fas est,

singula

singulorum:

neque enim

ut in

aliis

corporibus animae peccaverint, in

justi judicis, alia

aliis

torqueantur: nec

corpora pro Christo saaguinem fundere,

et alia coronari."

Quis haec audicns resurrcctionem

Est,
inquit,
singulis

rar-

nis

eum

negare putet?

seminibus

magnitudo, truncns, ratni, poTna,

seniine
,

/
sunt

ratio quaedaiu a

Deo

arlificc insita,

quac futuras materias

in rnedullae principiis tenet.

Et quomodo tanla arboris

folia

non vidcntur

in

taraen

in

rationc

scminis,

quam Gracci

vocant: ct in grano

frumcnti c$t intrinse-

De
cus, vcl raedulla,
dissoluta,
trahit

Resurrectione.
quae quum

63
in terra fucrit

vcl vennla:

ad se vicinas raaterias, et in stipulaTn,

:

folia, aristasque consurgit

gtt;

aliudque morilur, aliud resurtritici

:

neque enim

aristae, paleae sunt dissolutae

rum corporum
cipia,
et quasi

sinu terrae confovetur.

^
in

grano

radices, culmus, folia,

sic et in ratione

humano-

maiient

quaedam surgendi antiqua

Quuin autem

in

id est, seminariuni mortuoruni,

judicii

dies

adve-

nerit, et in voce archangeli et in novissima tuba tremuerit terra,

movebuntur statim semina,

et

puncto liorae

mortuos germinabunt: non taraen easdem carnes, nec

his formis restituent,

quae fuerunt.
:

Vis scire verum essc,

ierf')
fUcit

qtiod

diciraus?

Audi Apostolum

aliquis:

quotnodo resurgent mortui?

quo autem corpore ve-

nient? Insipiens, qnod

tii

seminas, non corpus quod

futurum
tritici,

est

seminas^
et arboris.

sed

nudum grannm;
disiTnus,
est,

ut puta
ac se-

vitis

Et quia de grano

tritici,

mente arborum ex parte jam

vinacei disseramus.

nunc dc acino
ita

Granum parvum
possit.

ut vix duo-

bus

digitulis

tenen

Ubi sunt radices? Ubi radicum

vina

et trunci et

propaginum tortuosa perplexio? Ubi parapiet

norum
tur

unibracula,

uvaruni pulcbritudo

futura

partunens? Aridum
:

est qiiod tenelur, et

pene vix cerni-

sed

in

sicco

illo

grano potcntia Dei ct occulta ra-

tione sementis,

spuraantia musta fundentur.

Haec ligno

tnbuis, quod peritunim est: sic omatur, quod

mansnrum
vis rursus

non

est,

nec prislmam recipiet

vilitatern.

Et

ossa, sauguinem,

membra

ut

crescentibus

capillis

ton-

sore

egeas,

nasus pituitas digerat,

incrementa

unguium

resecanda sint: ut pcr inferiorcs partes vel stercora, vel

libidines cffluant?

Si affers istas ineptias rusticonim,

ct

camis,

in

qua
et

Deo

placere non possumus, qnasi ininiicae

oblivisceris

resurrcctionis

mortuomm
')

seminatur

*)

')

Cfr.

Cor.

XV, 35

- 37.

Coi.

XV, 42 -

44.

64

Orig. Sentent.

De Resurrectione.
Seminahir
ivfir-

in corruptione, surget in incorruptione. in contumelia, surget in gloria.

Seminatur in

mitate, surget in virtute.

surget corpus

spirtttiale.

Seminatur corpus animale, Nunc oculis videmus, auribus

In
illo

sitas

,
aatem corpore
suae gloriae.
denegatur. erunt,
,

audimus, manibus agimus, pedibus ambulanius.

spirltuali
toti

^debiDus,
:

toti

audiemus,
')

toti operabiiDUT, toti

ambulabinius

et

transfigurabit

Dominus corpus

humilitatis nostrae conforme corpori

Quando

dixit,
,

transfigurabit ,

id

est,

membroruni

quibus nunc utbuur, diveret

Aliud nobis spirituale

taclui subjacet,
et

aeUiereum pro-

mittitur,

quod nec

nec oculis cemitur,

nec

pondere praegravatur ,

pro

locorum,
si

In

quibus
caret

fiiturum est, varietate mutabitur.

Alioqui

eaedcm

nes

et

corpora, quae fuerunt, rursum mares

;

feminae

rursum nuptiae

viris

birsutum
et

supercilium,

barba prolixa,
ctora:

mulleribus laeves genae,

angusta peet fc-

ad concipiendos et pariendos foetus venter

dllatanda sunt.
illi

mora

Resurgent etiam infantuli , resurgent

et senes:

nutnendi, bi baculis sustentandi.

Nec

vos,

simplices, resurrectio

Domini
litore

dccipiat,
steterit
,

quod

latus et

manus monstraverit
lUud corpus
et

in
et

in

itinere

cum

Cleopha ambulaverit,
aliis

cames

et ossa

habere se
vlri

dixerit.

poUet privilegus, quod de

est.

seminc
resur-

camis voluptate non natum

suaiii,

Gomedit post

rectionem

et biblt, et vestitus apparuit:

tangenduni

se praebuit,

ut

dubitantibus Apostolis

fidem faceret reaerii

surrectionis.

Sed tamen non dissimulat naturam

Clausis
oculis

corporis et spiritualis.
in

enim ingreditur ustus,

cvanesclt.
erit,

et

fractione

panis

ex

Ergo

et

nobis
et

post resurrectionem bibcQduru

ct

comedeudum,
illa

post cibum stercora cgerenda? Et ubi erit

promissio

Oportet

*)

mortale hoc induere immortalitatem?

Philipp. III, 21.
')

') Cfr.

Cor.

XV,

53.

AD FRAGMENTA LIBRORUM

STROMATUM.

-Iliusebius ') lib. VI. Hist. Eccles. cap. 18.

postquara nar-

ravit
tatis,
fidei,

Arabrosium, qui Valentini haeresin sectabatur, veri-

quam docebat Origenes,

virtute convictum, ad rectae

quae in ecclesia praedicabatur, professionem transibse,

addit:

,', ((
ai
"

,,

(}

, ,." "( ,
Origenis

^ ,
,

. , 9,
,

,^ ,^

&,

hos

slagulos vcterura philosophorum libros

aliud
fuisse,

comlibros

mentarios aut nihil

quam ipsosmet

')

Cfr.

Orig.

Origenis Opera.

.
Opp.

cd.

Ruaei Tom.

I.

pag. 37. seqq.

XVII.

66
inscriptos,

.
numero decem
raaterian,
epistola
alias
,

axit

certe praeciverisimile

puam
fit

fuisse

admodum
84.,
in

ex

Hieronymi

83.,

qua

ait:

Hunc (Clementem Alexandrhium)

decem
scripsit

imitatus
et

Origenes

Stromateas,

Christianorum
:

philosophoreli-

rum

inter se sententias

comparans

et

omnia nostrae

gionis

dogmata de Platone

et Aristotele,

Numenio, Cor-

nutoque confirmans.

, &, {()
Quo
Hist. Eccles. cap. 24.

teinpore et ubi scripti sint, doce.t Euseb.

,,yMi

lib.

VI.

,
XIII.
6

^.''
Joannem
ubi
,

Tertium hujus operis librum

his verbis:

commemorat Hieronymus
cap.

, ,
exponens
si

citat ipse
xccl

Origenes

Tom.

,,
IV.

iv

'
/."

*)
Quintum
in Jerem.

lib.

Comment.

22,

versum 24.
Chonias
filius

,,

ego

dicit

Dominus

quia

fuerit

Joakirn regis Juda

annulus in
et cetera,

rDanu dextera mea, haec habet:

in

die
et

evellam

eura,"

nunc dico
(^Rufino)
,

illi,

(Joviniano),
et

qui mortuus est, et

jnstaurare conatur,
ferre ad Christum:

isti,

qui vivit,

haeresin

magistrum eorum Origenem hunc re-

quod de manu Dei

missus in terram

Patris

instar anin valejus,

nuli avulsus
lera

sit,

et

captivitatis,

lacrimarum, crucique tradltus; malrem quoque

haud dubium quin syDagogara, captam atque projectaiu.

t DOD pertimescit
tur:

ista

comniemorans , hoc quod sequlHaec.

sive

Terra, terra, terra audi verbum Domini.

dicit

Dominus:
et

scribe

rtrum istum abotninatum,

intelligere

sterilem,

reliqua,

de Domino

majestatis.

Cfr.

Matth.

VI,

4.

.
Scribit

67
in

autem hoc, ne

discipuli ejus negare audeant,

quinto Stromatuin libro."

65., sexti

Idem Hieronymus
meminit,
:

epist. 41., alias

Stromalum

libri

et in

eo asserit per-

juria et rnendacia

docere Origcnem

,,Quod autem, inquit,

se
orgiis

perjuriorum atque
Origenistae, sestus
senteDtia

mendacii

inter

foederentur

liber, in

quo ex PlatooLs
docet."

nostnim

dogma

confirmat, plaaissime
,

Et

lib.

I.

adversus Rufinum: ,,Tndignantur

inquit, quare

Origenistas scripserim inter se orgiis

rnri.

Nomiiiavi librum, in quo hoc scriptum legerim, id

cst

sestum

(}
et
:

mendaciorum foedequo Platonie senloquitur."

,

Origenis, in

tentiae

nostrum dogma componens,

ita

Mox

profert

Hieronjmus Origenis locum ipsum

postea addit:

qui hoc naoscripsit,

nitum sequitur,

Haec Origenes

negare non possumus

et

scripsit in libris,

quos ad perfectos

ad discipulos loquebatur:
,

docetque magistris raentien-

dum

discipulos

autem nou debere mentiri.

et

Qui ergo
quidquid
in

bene mentitur,

absque ulla verecundia,

buccam
mus.
fert

venerit,

confmgit in fratres, raagistrum se opli-

TDum probat."
1)

Decimi Tomi saepius

in

ineininit Hierony-

CommcDt.

Dan. cap. XIII., ubi insigne pro-

de Susannae et Belis historiis fragmenlum, quod post

2) Praefat.
ille

hocce monitum secundo loco editum reperies.

in

Comraent. ep. ad Galatas, ubi

,

ait:

scripsit

vir,

{Origenes)
et

in ep.

ad Galatas quinque propria volumina,

decimurn Stromatura suorurn librum commalico super

3) Epist. 74., alias
,

explaaatioDC ejus sermone complevit."

89. ad S.

Augustinum
et

eana

explanationem

quam

Galat.

11, 14. dedcrat,

qua siraulate Petrum

ait

Paulo repre-

liensum contendcbat,
libro, duxisse.

Origenem

in

decimo Stromatum

ubi ep. ad Galatas interprctatur,

4) Libro ex
tcrtio

primum
ep.

intro-

Comment.

in

ad Galatas

cap.

"V.

eodcm

Stroraatura Origenis volumine sanctns

edituii).

doctor longissimum exhibet locuni, infra tertio loco

5*

68
Id

MoNiTUM.

unum nunc monendum

snperest,

Hieronymuni

hosce
et praecipue

inter eos recensere libros, qui Tnaximis

de resurrectione erroribus scatebant,

erat
latine

et

quos

eaiu 38.,

ob rem nemo ansus

alias

reddere.

\'ide ep.

61.

cap. 8.,

ubi

Origenis

dogma de

resur-

rectione exponit, et ep. 41., alias 65., in qua ait: ,,Cen-

tum quinquaginta aimi prope

tuus est Tyri.

sunt, ex

quo Origenes morest

ferre libros ejus de resurrectione

et

infamari

;
.''

Quis Latinorum ausus

,

unquam

a(jywv ,

Quis per infame opus se ipsuiu voluit

trans-

Libro sexto

Stromatunj Origenis.

lato ')

in

tertio

de Republica libro
est.

VerItas

quoque

sectaada magnopere

Si enim, ut paulo

ante rectisest;

sime dicebamus,

Deo

indecens, et inutile
utile,
,

mendacium

hominibus quandoque

ut

utantur eo quasi condi-

mento atque medicaniine

nulli
sit,

dubiuni est, quin hujuset

modi

licentia medicis

danda

ab imprudentibus reprincipes urlMum,

movenda.
si

Vera, inquit,
aliis

asseris:

ergo

quibus et
vel

hoc conceditur, oportet aliquando menet

tiri,

contra hostes, vel pro patria

illlus

civibus."

Et

nos igitur
tatem,
dicere:

praecepti

memores:

loquiinini *) veri-

unusquisque
quis
est

cum proximo suo:" non debemus

proximus meus? sed considerare, quo-

modo
esse

pbilosophus caute dtxerit,

Deo

indecens et inutile
utile;
sit

mendacium, hominibus interdum

quidem putandus
Sin autem

el

quod ne

pro dispensatione
mentin.

Deus aliquando

commoduin
et

audientis exegerit, rerbls

-ult,

loquitur ambiguis,
ut
et veritatis

per aenigmata, quae

dignitas

profert,
et

apud eum
poterat,
si

conservetur;
proferretur
in

quod

noxiura

esse

audum

vulgus,

quodam

tectura

velaiiilne profcratur.

Homo

autem,

cui
sic

incunibit neccssitas rnentiendi,

diugenter attendat, ut

')

FragTnentum

liocri;

exhibcl

HicruDjmus

Lib,

l.

advcrsus Rufiimm.
2) Ephcs.

Cfr.

MonUuni.

iV, 25.

70

Origenis Fragmenta
,

utatur interdum naendacio

quomodo condimento
ejus
,

alque
teret

medicaraine

ut

servet

mensuram
')

ne excedat

miaos,
vicit

quibus usa est Judith

contra

Holophernem,

eum
et

prudenti simuLitione verborum. Imitetur Esther,')

quae Arlaxerxis sententlam diu tacita gentis veritate correxit; in

primis patriarcham Jacob,

artifici

'')

benedictionespatris

impetrasse mendacio.

quem legimus Ex quo

,

perspicuum
nobis
ex

est

quod

nisi ita meDtiti

fuerimus

ul Jtiagnum

hoc aliquod quaeratur bonura, judicandi simus

,

quasi inimici ejus

qui

ait

,jEgo *)

sum

veritas."

z Libro decimo

Stromatum Origenis^).
Et
Joacim.
* )

erat vir babitans in

Babylone

et

ncmen
,

ejus

t accepit uxorem nomine Susannam

suam
juxta

liara

Helciae, pulchram nirni&, et limentem Dominura.

rentes ejus justi edocuerant liam

Et pa-

legem Mosis."

Hoc utendum
solum
filios,

est

testimonio ad exhortatioaeni pareutum,

ut doceant jxuta legem Dei

sermonemque divinum, non

crat ei po-

sed et

fiiias

suas.
et

Erat

')

autem Joacim dives valde,

mariuni vicinum domui suae," et cetera.

Referebat Hc-

) Cfr. Judith.

XI.

2)

Cfi.

Eslher. lY. seqq.

3)
*)
sitis,

Cfr.

Gen. XXVII.

)
in

Ev. Joann.

XIV,

6.

Hieronymus Corament.

Dan. cap Xtll.

,,-

inqiiit, ut potuimns, quae in Danielis libro juxta hebraicuni continenlur, ponain breviter quid Origenes iu decimo Stroruatuin suorum libro de Susannae et Bclis fabiilis diserit. Cujus liaec vcrba sunt, quac locis suis subnutabis." Verum Origenis vcrbis nonnulla dc suo interduiii addidit Hieronyraus, ut legenti palebit. R.

6) Cfr. Hist. Sus. vers. 1

') Hist. Sus. vcrs. 4.

(Dan.

.)

3.

(Dan. XIII.)

LiBRis Strojwatum.
biaeus istos
esse

71
quibus scribit
et

Ahab
') te

et

Sedeciam,
sicut

de

Jeremias: faciat

Dominus
et

Ahab

Sedeciam

quos

frixit

rex

Babylonis in

igne

propter

iniquitateni,

quaru fecerant in Israel,

adulterarant

uxores

civium

suorum."
,,De ^) quibus locutus est
iniquitas de

Dominus:

quia egressa est

Babylone a senibus judicibus, qui videbantur

Isti

regere populum.
cetera.

frequentabant doTDUia Joacim," et

ait:

Pulcbre de pr^sbyteris peccatoribus non

qai

regebant

populum:'*

sed:

qui

')

videbantur

regere."
:

Qui enim bene praesnnt populo, regunt populum

autem tanlum nomen babent judicura,
pomario
et injuste

qul

praesunt

populo, regere videntur populum magis quam regant.

Et

*)

deambulabat

in

viri sui

et

videbant
,

eam

senes

exarscrunt in concupiscentiam,"

vocaat

^
^)

quotidie ingredientem,

et

deambulantem

et

et cetera.

Quod

Graeci

nos pertiirbationem rnagis quain passio-

nem

rectius

interpretamur.

Haec imo

igitur

perturbatio

et

cupido

libidinis titillavit,

percussit corda seniorum.

et cogita-

Sed ut

in aairnis

eorum

jaceret fundaraentum,

rent desiderata complere, ipsi everterunt ') sensuru

suum: non
sive

quo subverso oculi eorum

viderent,

iDclinati sunt, ut coelestia

nec

recordarenlur

judiciorum

justorum

Dei, sive hoDcstatis, sive naturae, quae oiuQLbus ad bonuxn

insita est.

Et

ecce SusaDDa inambulnbat,"

est,

et cetera.

Ante

jam dictum

quod
est

Nec incoagruum

mane inambularet Susanna. ad placandos eos, qui omDium, quae

facto

>)

Cfr.

Jerem.

XXIX,

22. 23.

*) Hist. Sus. vers. 5. 6.

(Dan Xlll.)
III.)

3) Hist. Sus. vers.

(Dan. XIII.)
(Dnn. XIII.)

<) Cfr. Hist. Siis. vcrs. 7. 8. (Dan.

')

Cfr. Ilist. Sus. vers. 9.

6) Cfr. Ulsl. Sus. vers. 15.

(Dau XIll.)

72
gerimus,

Origenis Fragmenja
de scripturis sanctis
:

quaerunt

esempla,
quis

hunc

inambulandi locum assumere

quod

recte

ad vege-

tandutn corpusculura deambulet.

giQta editione

Quem locum

de Septua-

nunc posui.

,,Quura ') autem egressae essent puellae, surrexeruDt

duo senes

ut accurrerent
perfectae

ad eam,"

suramitatem
sibi

virtutis
,

imminere discrimen
dicentluni
:

si

Qui ad nunquam dicit adulterorum niaiius non efet cetera.

,

venerit

fugerit,

assentire^)
si

nobis,

et

commiscere

nobiscum.

Alioquin, et

nolueris, dicemus tcstimoniuin

et

contra te, quod fuerit tecum juveDis,

dimiseris puellas a te."

hac de causa
fragilitatis est,

Humanae quippe
justitia:

naortem timere,

quae infertur pro

nisi forte an-

gustiam interpretabimur non Imraineatis mortis, sed opprobrii et ignominlae, qua perfundenda erat
tibus,
illis

accusanet id-

atque dicentibus:

,,fuit ^)

cum

illa

juveuis,

circo diniisit puellas."

Si *) enira

boc

egero

mors mihl
vocat.

est

si

autem
ei,

non,"

et cetera.

Peccatum mortem
,

Sicut ergo

qui faclt adulterium

raors est adulterium: sic onine pec-

catum, quod ducit ad mortera,

mors appellandum

est.

Et

toties

mori credimur, quoties peccamus ad mortem.

Unde

e contrario toties resurginius et vivificamur, quoties

vitae digna opera facimus.

,,Sed ^)

mclius

mllii

est

absque

opere incidcre in
In

manus

vestras,

quam

peccare in conspectu Domini."

Graeco non

,
non

liabet /oirtrJTfoo', id est,

melius, sed (ctns-

quod bo?iufn
dixit:

interprttari possumus.
niilii est

Undc

cleganter

melius )

incideic in

manus Iniquorura

) Hist. Sus.

vcrs. 19.

(Dan. XIII.)

^) Cfr. Hist. Sus. vers. 20. 21. 3) Cfr. Hist. Sus.

^)
')

(Dan. XIII.)

vers. 21.

(Dan. XIII.)

HUl. Sus.

vers. 22. (Daii.

XI II.)

Cfr. Hlst. Sus. vcrs. 23.

(Dan. XIII.)

6) Cfr. lilst. Sus. vcrs. 23.

(Dan XIII)

LiBRis Stromatum.
presbyteroruin
,

73
jae

(juam peccare in conspectu Domini:"

videretur comparatione peccati,

lioc

quod non
')
est,

erat

bonurn,
mllii

appellare melius.
,

Sed bonum
et

inqult,
vestras,

non facere maluni

mcidere in manus
ISon ergo

ne

peccem

in

conspectu Domini.
est:

per compara-

tionem legendum
nus vestras,
absolute:
cidere in

mellus ^) mihi
in
est

est incidere in

mased

quam peccare
^)

conspectu Domini:"

,,bonum

mihi

non

facere iDalum,
in conspectu

et in-

manus

vestras, ne

peccem

Domini."
et cetera

Et
cium

*) esclamavit

voce magna Susanna,"

aeris

Magna vox
,

erat,

non

percussione, et clamore fau,

sfd pudicitiae njagnitudine

per

quam

claraabat ad

Domimim.

XJnde et sancta scripttira in exclamatione se-

niorum non apposuit magnam

Exclamavit
tera.

vocem.

Sequitur enim

jjclamaverunt *) et senes adversus eam."

^)

autem Susanna voce magna,"

,

et ce-

Cordis affectus, et mentis pura confessio

et

bonum

conscientiae,

vocem

ejus fecerant clariorem.

erat exclamatio ejus

Unde magna Deo, quae ab hominibiis non audiesuscitavit

et cetera.

batur.

Quun)que

')

dureretur ad morlem,
juniorls,"
in

Do-

minus Spiritum sanctum pueri

Quo

sermone ostenditur, non

intrasse

Danielem Spiritum
propter

sanctum, sed eura, qui erat in

actalis infirmilalem,

illo, et quiescebat

nec sua poterat opera demonslrare,

data occasione pro sancta femiDa a

Dommo

suscltatum.
a

Et

*)

exclamavit vocc magna:

mundus ergo sum

') Cfr. Hist. Sus. vers. 23.

(Dan. XIII.)
(Dan. XIII.)

2) Cfr. Hist. Sus. vers. 23. 3) Cfr. Hist. Sus. vcrs. 23. *) Hisl. Sns. vers. 24.
') Hist. Sus. vers. 24.
fi)

(Dan. XIII.)

(Dan. XIII) (Dan. XI 11.)

Hist. Sus. vcrs. 42.

(Dan. XIII.)
(Uaii.

') Cii. Hist. Sus. vcrs. 45.

.)

s) Uiit. Sus. vcis. 46. (Daii. XIII.)

74

Origenis Fragmenta
Suscitato in se Spiritu sanctu,

saDguine hujus," et cetera.

et

quae puer deberet dicere suggerente, vox ejus laagna

erat.

Et notandum

sicubi in

scripturis sanctis peccatoris

vox magDa vocatur.

Quumque ') divisi essent alter ab uDum de iis," et cetera. Quia Hebraei ^)
riam Susannae
haberi,
,

altero

vocavit

reprobant histo-

dicentes

eam

in

Daaielis voluinine

debemus inquirere nornina

et

xai

quae Latlni iliceni

apud Hebraeos,
scissio,
et

et

quam
si

)
in

lentiscum interpretantur,
habeant
sectio
fuerit

,
sl

non

sint

etyraologiam,
slve

ut

serratio dicatur

liDgua eorura.

Quod

non

inveDlum, necessitate

cogemur

et

nos eorum acquiescere sententiae, qui graeci

,

tantum serraonis banc volunt esse

quae grae-

cam habeat tantum

beat.

etymologiara,

et

hebraicam non ba-

Quod
et

si

quis ostenderit,

duarum istarum arborum,

stare

scissionis

sectionis,

bebraeo

etymologiam

tunc poterimus etiam baDC scripturam rccipere.

jjExclamavit ^) autera
et

omnis synagoga voce raagna,

in

benediserunt
Sl

Deum,

qui salvat sperantes

se,"

et
illa

cetera.

interfecit

eos

omnis synagoga, videtur

opinio refutari, de qua supra diximus, secundum Jere-

rDiam, quod
forte boc,

ipsi essent presbyteri Aliab et Sedecias:

nisi

quod

scripluiu est: interfecerunt *) cos:"

sic

interpreteniur pro co,

quod

est:

regi Babylonis occlden-

dos tradiderunt.
feccrint

Sicut et nos diciraus,

quod Judaei
,

inter-

salvatorcni:

non quo

ipsl percusserint

sed quo
,,cruci-

tradiderint occidenduiu, el succlamantes dixcrint:

fige, ^)

crucifige eura."

')

Hist. Sus. vers. 52.

Cfr.

(Dan. XIII.)
Africaui et

^)
3)
')

Monitum ad
ii2.

Origenls

cpistolas.

Hist. Sus. vers. 60. Hist. Siis. vers.

(Dan. XIII.) (Dau. XIII.)

')

Luc. XXIII, 21.

LiBRis
Helcias
'

Stromatum.
uxor ejus laudaverunt

75

autem

et

Deum

pro

filia

sua Susanna," et cetera.

:

Dlgne quasi

sancti lau-

dant Deura

non

qiiia

Hberata est de
satis

manu presbyterorum
sed quia non
est

Susanna;

hoc enim non

si

laudabile est, nec raagni

discriminis

non

esset

liberata

inventa in ea res turpis,

StatirDque ^)

quura aperuisset ostia, adspiciens rex

:

super mensam, exclamavit \oce magna

et

magnus

es

Bel,

non

est

apud

te

uUus dolus."

Hoc quod

Scriptura

nunc
latra

dicit:

,,exclamavit ')

voce magna:" quia de idolodicitur,

et ignorante

Deum

videtur observationem

nostrarn subvertere, qua

in sanctis

dudum asseruimus vocem magnam tantum reperiri. Quod solvet faclle qui hanc
apud Hebraeos
dixerit

historiam in libro Danielis

baberi.

non
de

Si

quis

autem potuerit eam approbare

est,

esse

Ganone, tunc quaerendum

quid

ei

respondere debeamus.

Ex Libro

decirno

Stromatiim Origenis.
Tn

hacc

verba epist. ad Galatas

cap. V. vers. 13.

,,Vos

cnirn in libertatem vocati estis, fratres;

tantum ue

libertatem in occasionem carnl detis."

Difficilis *)

locus est; et
et altiori

ita

nobis disserciidus
,

detu.
non
liis.

Qui

liber est,

sensu spiritiira

et

veritatem se-

quitur, praecedentes

et

typos contemnit et literam:

et

idcirco debet rainores despicere,

occasionem dare

')

Cfr. HJst. Sus. vers. 63.

(Dan. XIII.)
18.

^) Ilist. Bclis et
3) Hist. Bel. *) Exstat
III.

Draconis vers.

(Dan. XIV.)

ft

Drac. veis. 18. (Dan. XIV.)

lib.

Gomnicnt.

hocre fragmentuni apud Hieronymuin in cp. ad Galat. cap. V.

76

Origenis Fkagmbnta
de se penitus despe-

qui non possunt sentire subliruius,

randi.

Licet enim infirmi sint, et caro comparatione spi-

rltus appellentur,
telligit

caro

tamen

Cliristi

sunt.

Si

enim

In-

nipterium

caritatis

infirmioribus

servienlis,

faciat

aliquid propter infirmos:

ne in scientia sua frater pereat,

Diligenter itaque attende,

pro quo Christus

est

mortuus.

an ex consequentibus sensus
fratres,

iste texetur.
estis
:

Vos,

') inquit,
,

in

liberlatem

vocati

"

forsitan

ideo

quia

non omnes vocationem ceperant

ntinc auditis
carni."
:

libertatis.

Propter quod

tantuin ^) ne libertatem in occasionem detis

Per dilectionem

emm

oportet miiioribus servire

erit

majores: quia qui vult ') esse major,

omDium

servus.

Neque ergo
casionem

spiritualis

laceret Christi

carnes; neque

oc-

illis

tribuat, ut se

remordeant provocantem: ne

ab invlcem consumantur.

Oportet ergo spirltu ambulaii-

tem,

et

spiritu Scripturai-um verba sectantein,

non perdi-

ficere desideriuin citur:

,,spiritu *)

camis earum.
ambulate,
et

Si

autem boc, quod

carnis

desiderium

non

perGcietis:" simpliciter inlelligiinus, ut pleriqne arbitrantur, contra

argumentum

et liypotliesin totius epistolae, in

^)

haec subito Paulus erumpet; statim quippe sequitur: si

autem

spiritu

ducimini, non
ex

estis

sub lege."

Et quura
rursum
re-

huc usque
si

aliqiia

parte sibi sermo cohaereat,

simplicem intelligentiara sequamur,

ad iDordiData

pente recepta nos transfert, dc carne

id est: ,,raanifesta ^)

et spirilu disserens,
illa

autcm

suiit

opera carnis

el illa."

Et

e contrario:

,,fiuctus ') autcni splritus est carltas," et

reliqua.

Sed neque
qxiia

In

his

conscquentiam desperare de-

bemus:
continet;

opera carnis divinorum Toluminiim historia

sic

non valdc eos juvans, qui

eam

intelliguDt,

') Gal.

V, 13.

2) Galat.

V, 13.

3) Cfr. Maitli.

XX,

2(3.

27. coll. Marc.

X,

43. 44.

*) Galal. V, 16.

") Galal.

V, 18.
') Galat.

6) Cfr. Galai. V, 19. sqq.

V, 22.

LiBRis Stromatum.
ut scripta
et
est.

77

Quis enim non docebitur servire luxuriae,

fomicationem habere pro nihilo, quiim Judam ad nie')

retricem legerit

ingredieDtem,

et

patriarchas

habuisse

multas

pariter

uxores?

Quomodo non

ad idololatriam

provocabitur, qui sanguinem taurorum, et ceteras Levitici

victimas
indicare?

non plus, quam quod

in lltera sonat, putaverit

Quod autem

ininiicitias in

aperto positus Scri,,filia -)

pturae sermo doceat,

et
,

ex hoc loco probatur:

Babylonis misera

beatus
nobis.

qui retribuet tibi retributionem,

quam

retribuisti

Beatus,

qui tenebit,

et

allidet

parvulos tuos ad petram:" et ex

illo: ,,in ^)

matutLDO interbis similia:

rixis,

ficiebam onmes peccatores terrae,"

et cetera
,

de contentionibus videllcet, aemulatione

sensionibus.

ii'a,

dis-

Ad

quae,

si

non

altius

aliquid

sentiamus,

provocant nos raagis historiae exempla, quara prohibent.

Haereses quoque magis de carnali Scripturae intelligentia,

quam de opere
stiterunt.

carnis nostrae, ut plurimi aestimant, .sub-

Nec non
apud

invidiara

et

ebrielates per legis lite-

ram

discimus.

Inebriatur

Noe
^)

*) ^)

post diluvium
in

et

paet
sal-

triarchae

fratrem
in

Joseph

Aegypto.
scriptae

Sed
sunt:

comessationes
tante
raenti
ficia,

Regnorura

llbro

David
Dei;
et

et

concrepante tyrapanis coram arca

Quaeritur,

testia-

et his sirailia.

quomodo ad
nisi

vene-

ad

nialeficas

artes,

simplex

scnpturae divinae

sermo, qui dicitur caro, nos provocet;

scripturae
decies

ad ejusdem
significarc
ct

spiritum transcendamus.
et tres

Puto hoc

Danielcm,

pueros naagis, incantatoribus,

Gazarenis atque Chaldaeis sapientlores repertos, et

sapientia
et doctrina

Mosen
Mul-

Aegyptiorum erudltuni.

')

Cfr. Gen.

XXXVllI.
8. 9.

2) Psalm.

CXXXVII,

(CXXXVI.)
Gen. XLIII.

3) Psalm. CI, 8. (C).

*) Cfr.

Grn. IX.
II

) Cfr.
(II

Cfr.

Sam. VI.

Regg.)

78

Orig. Fragm.

Ex

Libris Stromatusi.
est
,

lorum ergo rnalonim occasio

caroe permaneat.

si

<juis

in

Scripturac

Quae qui

fecerint,

regnum Dei non

Multo

consequentur.

Quam
et

ob rem spiritum Scripturae fructusesse maDifesti.

que quaeraiDus, qui non dicuntur

quippe labore
sudore,
et

digno

culiu

in

Scripturis
diligenter
:

fructus spiritus invenitur.

et caute

Unde

arbitror

Paulum

de Scripturae seasibus disisse camalibus

TDani

festa ')

autem sunt opera carnis:" de

ibi posnisse
:

spiritualibus

vero

non ut

Tnanifestus

^)

est fructus spiritus:*'

est

sed ita: fructus ^)

autera

spiritus
si

caritas,

gaudiuin,

pax," et reliqua.

Quod
et et

relictis

typis

ad

veritatem

Scripturae transeamus,
caritas panditur:

spiritum,

statim

nobis prima

ad gaudium inde gradientes, pervepatlentiara.

ITDUS ad pacem, per quaiu consequimur

Quis

autem non ad iniserationeni

etiam ea, quae quibusdam
plicia dico
et proelia, et

et

bonitatem erudiatur,

quum
corn-

tristia

putantur in lege, supet

eversiones gentium,

nainationes
intellexerit

ad
esse

populos
,

per

prophetas,

magis

remedia

quam poenas?

?Son enira in

aeternum

irascetur *)

Dominus.

Quum

haec ergo nobis aperta fuefidein, et correclos

rlnt, ralionabiliorem

babebimus

mores
et

temperantia comltabitur:
castitas:
et

quam continentiam sequetur

post haec omnia incipiet esse lex pro nobis.

) Galat.

V,

19.

=*)

Cfr. Gal.

V,

22.
16.

3) Gal.

V,

22.

*) Cfr. Jesai.

LVH,

MONITUM
AD

DE ORATIONE
LIBELLUM.

1.

Juibellum de Oratione ab Origene conscriptiim esse

Apologia pro eodem Origene;

testatur Parapliiius martyr in

,,ln

tam multis,

inquit,

et

tam

diversis

Origenis

libris,

nusquam omnino invenitur unus ab eo

anima conscriptus;
sicut

liber proprie de

habet vel de Martyrio, vel de

Hiinc porro

Oratione, vel Resurrectione."

de Oratione

eum ipsum esse qui Oxonii anno 1686. in theatro Scheldeniano primum in lucem prodiit, neruinem arbitror
librum,
,

inficias

iturum,

qui

salis

critici

paululum degustaverlt.
Colbertinus 3607.,

Praeterquara

quod

enim Codex

qui

msigne hujus opcris fragmentum a numero 31. ad finem

usque
exhibet,

Origeni

id

tribuit,

certe

quaelibet fere
profi-

hujus libelli pagina auctorem

tetur.

Adamantium nostrum
stylus,

Eadem

ibi,

quae

ceteris ejus operibus,

cemitur

pietas,

eadem humilitas,

idcm

eadem denique,

quae aut censura egent, aut venia, singulares opiniones

de oratione, qiiae
dicitur, iion ad Filium, sed
;

ad solum Patrem per Filiurn dirigcnda

dc

astris

ani-

matis; de libero ad bene vel male agcndiim arbilrio, quo

aniaias

quenilibct

statuin

adcplas docct senipcr frui; de

80
perpetuo
inferiora;

MONITUM.
animartim adscensu ad superiora,
ct
lapsii

ad

de futura rerum ornniura in

fine restitulione,

proindeqiie dlaboli forsitan ac ceterorura

daemonum
de

noii

desperanda salute

si

converti
,

voluerint;
et cetera.

sphaerica

corporum

in resurrectione figura

Praeterea ut

pleraque Origenis opera Ambrosii

et libellus
2. iste

nomme

inscribuntur, sic

scriptus est Ambrosii et Talianae liortatu.

,

Quis

fuerit Arabrosius

norunt omnes qui de Oriet

gene nostro aliquid inaudiverunt,

de

illo

iam supra

dictum

est.

Quaenarn vero
Elogia quae
,

fuerit Tatiana, vix conjecturis

licet assequi.

cum Ainbrosio
et

partitur,

comsiraul

munia utriusque mandata

ab Origene praestitum

obsequium
inter

utrique

summani

illos

intervenisse
iiisi

coniunctionein suaderent, conjugesque fuisse,

apparuisset ex Epistola ad Afiicanum,

contra

Ambrosii uxorem

Marcellam
Tatianam
statuamus

fuisse appellatam.

Videtur ergo superesse, ut

sororis

in
:

proximo conjunctionis,
praesertim

nimirum gradu

cum

ex Origenis xhortatione ad

Martyrium Ambrosio

in -vinculis constituto inscripta, ilhiin

fralres,

non modo natos atque

constet.

sed ct sorores iiabuissc

librl

Quin

etiara

ab Origene bujus

nsgi

(
Ni-

num.

2.

describitur Tatiana
et

tanquam

provectae

aetatis,

nec non ipsa

Ambrosius sub finem operis

dicuntur.

Verum quamquam baec admodum

certis

probabilia sunt,
hil

non pro

tamen habcri velim.

quae
in

enlm vetat Ambi-osii uxorera,

Marcella
vocatur
,

Epistola ad

Africanum

Tatianae
est,

quoque nomen

/
Tom.

habuisse.

Neque magni raomenti

2.

quod

libri

ntQi

num.
et

Tatiana tanquam proveclae aetalis descri-

bilur,

sub finem operis ipsa et Anibrosius

salutanlur.

^initio

Nam
,

utrobiquc potest figurata

esse locutio, nec aliter forte aiubo gern3aDisslmi fratres"

appellantur,

quam

in Chrislo

codcm prope modo, quo

AmbiOslum ipsum fratrcm suum vocat Origencs

2.

Coinmentarioruni in JoanDem.

MONITUM.
3.
slt,

81

Dc

anno, quo
certi

hic

de Oratlone libellus scriptus

Id

nihil

statui

potest.

imum

ex

iis,

quae

le-

guntur num. 23.,

dlscimus,

scriptum Illum

esse

editis

jam
in

in

Genesin Tomis.

Cum

autem octo solum priores

ex

Genesin

Tomi

aute

annuin 231., quo

Alexandria

urbe

discesslt Origenes,

similiterque quatuor

de Princi-

piis libri

post

primum

in

Genesin

Tomum
,

conscripti sint,

merito colligiiuus libruin

post Origenis ex

Alexandria discessum elucubratum esse, et quatuor

libris esse

postenorem.

Origenis Opbra.

XVII.

102
1.

.
y.cci
,

')

,.
:

&

,( ]
,

sig

& ^ ^ ^) & ^^ ^)

ed. de la Rue Tom. I. pag. 196. ') Cfr. Orig. Ruaeus Toin. laud. pag. 911. seqq. coU. ed. Oxoniensi. haec habet Biennio postqTiam e tvpis ViDceutianis exierat

,&
|5

^-

de Oratione libellus a nobis pro modulo recoeiuendatus, prodiit Londini aano 1728. altera ejusdem operis editio graeco- latina ab editore Guilielmo Reading, A. M. Cleri Londinensis in Colleg. Sionensi
Origenis
giiitus
ei

Bibliothecario, qui eidem subjunxit eruditi cujusdam viri notas partim criticas, partim locorurn difficilium exegetilllas, ne quid ed. nostrae deesse videatur, ad calcem cas. huius Tomi esliibendas esse duximus." Equidem has Angli notas siio statim singulas loco apposui.

DOtis: BcntIeju$ expungit particulam ', redundat, et sensum perturbat." Anglus: Has autem particulas in hoc Libello saepe per ,,lcge scnbae incuriam permutatas invicem invenies."
^)

R.

in

quae

r.erte

est haec phrasis in scripds atque ea fortasse de causa librarius addidit illudi9fot}, quod nobis vidttMr; nihil est enim, quod credamus, Origenern hic scripsisse

^)

Aoglus: Frequens

Apostolicis,

'

&iov

&."

Origenis

&; && & , , , . &) ; , ,^ ' ,, , & &^) ^ &} ,; ^ ."

,
iv

De Oratioke
fi

Libeli.us.

' &,
'

^^)

'
^)
;'^

83
^)

,,

,,*)

^')

^)

d'

iv

^^

'')

.^'

')
nial<j

non Sic liabet Cod. Mscr. antea (v. c. in ed. Oxon.) lectum
,

2) Cfr.

Psalm. CIV, 24.

<'}
fd.

^)

R. in textu

in notis: ,,in Cod. Mscr. scripluna aifirmat VS^alkerus, niale autern legisse
:

Oioniensem:
) Cfr.

detur anteponenda."

XII,
II,

,
^
est.

ut

R.

,.^^,^'

Quae tamen

lectio alteri vi-

Cfr. 1 Cor. I, 30.

Sap. Salom. IX, 13

16.
Iv

*) Verbis:

,, ini y^g,"

et uncis incluiiuiitur ista:

quae (Juidem ia vulgatis libri SapientTae editionibus coiuparent, sed quoDiam in Origeniano Co^ Mscr. desideranmr, ea expanxiraus. B.
^y Cod. Mscr. habet: vero Oxoniensis:

/,"
Cfr.

,,

in ed. Oxoniensi

/.
adduntur
ed.

,, (

,,
4.

'

."
6'

(,"
R.

')

II

Cor.

") Cfr.

Cor.

16.

84

')....

. -, \ ,, , ' ^." & &

^)
')

& '^ & , ^, ~ ^

Ohigenjs
,

^)

&
15.
,

iv

Post verbum
circiter

habet trium

supplendam duxit
6

.
cum
nem:

R.

' &, , .,"

,,

,''

Cod. Mscr.
editor

lacunam

versuum.

Illain

Oxouiensis

his Joannis verbis

XV,

,,

'

Aoglus sagacissime

loco fortasse

supplendo

editor

minus recte tamen haec per

seqq.
in

illa:

connexuit;
adjunctis

cum

illud

,,

plane postulet,

etiam ulla e verbis

Ego igitur dandumque

totura
esse

Nam
pro:

,,, , &
'

,.
6
ita

, , ,"
Oxoniensis non

ut videtur, in notis

In

,,

erravit;

,"
sed

non

slcut

apud Joan-

neqiie

conjunctis sententia effici possit.

sic
,,

locum

potius constituenduin enien-

arbitror

,,
,

'

his,

ut opinor,

Ita lectis distinctisfjue

sum, nec syntaxin

,,
31.

,"
1

,^'

desiderabis.

In

Joannis vero

posui:

,,

quoniam

aptius

conveniunt

"-^ , ^
nec senverbis

atque ipse

ita legit

Origenes in loco huic gemino

in

cum seqq., Tom. I.

num.

Commentarioruni
Cor. II, 11.

Joannem."
:

') R. in notis: Bentiejus legit

."

3) Cfr.

De ORATIONE

LlBELlUS.

,^, ,^, ,,tv

iv
2.

. ,, &, ' , 9 , , , '& .'^ '

^.
,

')

^, ,

^-

85

&, ^)
')

4'

*)

^) ^
inl

')

.,
) Cfr.

.& & ^'^

^,

&

,\
^)
.

')

Edd.
Cfr.

.''
^)

tamen R.

in notis:

Cor. II, 12. 13.

et R. In textu: ,Jva optime Bentlejus corrigit:

Cor. II, 12.

,"ed.

Anglus inter alia haec habet: Unde non inepte legendura conjiciamus quod quaestioni de prccibus propositae aptius conveaire
:

^&,
cd.

videatur."

*) Edd. Oxon. et R. in textu: tamen R. in notis: lege *) Cfr. Gen. XVIII, 11. ) Edd. Oxon. et R, in tcxtu: tamen R. in notis: lcge ') Edd. Oxon. et R. in teilu:
: :
:

,,,''^ ,^^
:

,^',,,^' ^,/,^'
:

legc cum Bcntlejo iDcn R. in notis Mox in C<jd. Mscr. lacuna est unius ferc vcrsus, quam cditor Oxoniensis liis vcrbis (rcctc) supplet: Anglus; lf gc Est vero

.^'

. ,
cd.

cd. ta-

86

Origenis
')

, &
9-6
otov

^ &, ' ,^& ." ' k ." ' ,, , , ,

^)

9 ^ ,& &, . ' ,

''. ^
^

^)

& &, ,^) (

*)

&
,

. "

y.a&b

')

^."

,,^)

,^
."
^*)

^ ^) , &^

,
XII,
7.

ot

' ,, ^.'' '

,,&^)
,,&^")

,''
-

,,&,^^)

i^^v

")

in Mscr. lacuna trlum circiter linearam, postrema subauditum oportet:

hic

quanitn

vel:

uti liquet ex sequentlbus:

.''

jov
6.

Cfr. II Cor.

2) Cfr. II Cor.

XII,

3) Cfr.

Rom. VIII,

Non enira ad aliud hic transil, *) Anglns: Iege: sed de praecedentibus ApostoH verbis haec notat Origenes."

26.

^
*)

Bentle jo scribendum videtur

et

,,

,"
'

*)

Edd. Oxon.
taraen R.

ed.

R. in textu: BeDtIejus in notis:

^,
legit:

(Tf

." R.

.'^
8) Cfr. Mattli. VI, 33.
Cfr. Matth.

') Cfr. Matth. VI, 33.

3)
)
'

Matth. V, 44.

38.

Luc. XXII, 40. coU. Matth.

XXVI,

41.

') Cfr. Maith.

XXIV,

20.

*') MatUi. VI, 7.

& ., ,' . ,, , ^ &^ , &9 &

De Oratione
' ''

Libellus.

87

ak

& ', ,,
')

')

ovy

')

&
,

^', " \ ' &."

iav
,

*)

&^,

')

u(f6

(^
Edd.
;

,''

, ,& :

'JEoTi )

) Cfr.

^)

pius Origenes

.,
Tim.
et

10.

R. occurrit vero etiam

notis: sic habet 3) Ed. R. in textu: quernadmodura legitur Cod. Mscr. , non autem Anglus: In Cod. Holmienai lapsu in ed. Oxoniensi." calami scriptum videtur:

,,,"

, ."
:

,,.'"

.''

Anglus

Ita sae-

*) Cfr. Matth.

V,

23. 24.

9^,"

Anglus: de$iderari hic mihi videtur vox

ut
sit:

,
)

Ed. R. in textu:
,

<9,"
,

Cod. Mscr.

in

quo male

legit editor

Anglus; Msct.

) Bentlejo

scribendum videtur:

'

., quemadmodum tum
Ad
in

&

^." " ."

in notis: ita recte

sedlege:

, ,
Oxoniensis
:

R.

vel

in anteceden-

tlbus,
fine

tum

seqq. loquitur Ongenes."

quae eod. loco

notae Ruaeus respondet

est

mutandum

quod pendebit a praecedenti

}, ."

nihil hic desideratur, sed

96

88

Xtt&b

,
(,

ORIGEJnS

,,
Sta

')

&
.'^
') Cfr. ')

^ &
^)
,

, , ." ^ ^ , ') .
*)
*)

>'

')

&,
)

,,^)

,, } '
&6
,,
Cod. Mscr.
,

&.
1
'

'

*)

")

,,*")

, ^,
Oxo-

Cor. VII, 5.

Ed. Oxoniensis:

^) Sic recte hsib^t

xai t^ tj Ed. Oxoniensis: verum a Cod. Mscr. absunt verba: ,,TJj Anglas: Notanduni est aatem OrigeR. nem in citando Loc loco verba illa: rj/ semper omittere , quod et ab aliis multis factum notavit Millim."
*)

,"
:

niensis

,,

.'^,,

.^^
ed.

male autem

.''

Panlo ,, .*' ,'''

') Ita

Cod. Mscr.

,,
ande

ed. Oxoniensi.

dem

legitur:

R. Oiu

, in quo male antea lectuni est post optime in Cod. ^Lcr. leg:itnr: quemadmodum in nec omiltitur ^ Anglus In ed. Oxon. contra Cod.
:

,
R.

totius loci sensus pervertitur."

*) Legit Bentlejos:
')

Edd. Oxon.

et

R.

*) Bentlejo videtur scribendum: ) Cfr. Marc.

,,.'^ ,,^." ,,.^^

R.
') I Cor.

XI,
ex

25.

XI,

4. 5.

'') Ita

recte
in

Mscr. Cod.

Oxonienib,

qua

legitur:

,,^^

emendatur
R

ed.

.
xcntuayivti
XCU

De Oratione

L1BE1.LUS.

^
')

XErfttXiiv icci'Trjg'"

,,

Kai

&
')

')

, '^ , '& & & ^,

iv

* , 9!} ,
xa&6

89

,9 &' ."

'

,,*)

, &

,
'

,
6
:

&,

"

')

Angliu

Novam

a roce

',
illa

sectionem ordltnr

ed.

Oxon. ,

qiiasi

ad praecedentia referretor; ubi

plane spectat, quae
txun sensu,
series

tamen locmm non habet, sed ad

seqTivmtnr ;
STntasi destituentur.

quae quidein, sejtmcto eo Loci

,

tnm

enim

totius

haec est:

post citata partim Christi

jicit:

,,
;

partim ipsius Paali verba, ad-

tur

if

Certe non antedicta omnia

snbrangit:
itaqae

,,

&
dum

obscuro lui accedat,

arbitror:

esse

96

,,
) Cfr.
^) Sic
,,TOi;T(ji.
**

') &,, ( .''

sic

\
Mscr.
,

,
Cod.
R-

Rom. Vni,

& 9
Equidem

&^' .
,

(f^Oty.^

Quid
quae

igi-

legendum

simpliciter legerim:

'&
Ut loco
xai

sed ea

mox

et distingnen-

&6 .'* ^
Oxoniensu:

26. coll. pag. buj. not. 1.

male

aatem

ed.

*) Clr.

Rom.

bet:

,,

.^'

VIII, 26. 27.

Ed. Oxon, male ha-

R.

90

Origknis

.^^

*)

'
rj

^)

,,,
iv

'"

&, ..^ &^, & . '' ' , ^)

^
iv

,,
*)

'

aoifiuv

^)

&,

^,

.'^

, &, & , '&

d'
'

'
*)

, ', ,, ,
,,'
')

iv

'

,,^)

Sk

,
^)

^."
'."

'")

Anglus:

Lege:

Nam

de antecedd. haec notat

Ongenes.

*) Gal. IV, 6.

3) Bentlcjo scribenduin videtur:

.^^
XIV,
16. et

,,
25.

R.
coll.

'XII,
4.

<)

Psalm. XL1V, 25.

CXTX,
)

') Cfr. Philipp.

')

III, 21.

Cfr. II Cor.

".. ,,
Rom.
^) I Cor.
'

VIII, 37.

s) Cfr.

Rom. VIII,

Ed. Oxon.

,,

'

Edd.

Ruaei

Anglus: Lcge

."'

.
26.

"

'

, &^, , & ^ & ,&( & , &, (, ) &, & ' & ." " ' , , , '-^ & '^
xul

'^ ^ &
De Oratione
6
Libellus.
otoyal

'-)
,

*)

&
^)

^akat xai

,
iv
,

91
,

')

().((.

var

,,,^)

^
rjj

.,
,,

^)

Sk

')

iv

')

Bentlejo scribendum videtur:

'
") Cfr.
3)

Cor.

^"
R.

R.

10.

Valde placet correctio Bentleji:

*) Bentlejus scribit:

." ^''
')

Dcpravatam
R.

lianc

lectionem sanitati restituit Bent-

lejus ingeaiosa

istac corrcctione:

Anglus:

.'',^^ ,,." ,, oJVy

R.

Ex

pravis hisce:

Iv

effinxit,

scilicet:

,.,

editor Oxon. aeque prava

."
6)

Mihi vero citra dubmin

est, illa:

gente librario scripta esse pro:

tcntia syntaiisquc flagitant.

Iv ," ,,," quod

igitur:

."
,,
1.

a oegli-

ipea sen-

Lcgo

Luc, XI,

1.

') Cfr. Luc.

XI,

&^ / - &/ , ^, ()' / ;^ ^ ., ' & ,,> ; , , & .^ ,

92

7[&

Origenis

')

')...,

rj)

^) Tujy

HSi^

^,

*)

('<
')

iv

'')

iv

TJJ

^)
librarli

Anglus:

Supervacaneum

est

hoc verbum, atque

incuria hic iteratum videtur, sicut et in Cod. Vienn. ap. Mill. in Luc. XI, 1., nam in ceteris omnibus, tum impressis , tum nianuscriptis deest: nec in antegressis id agnoscit Origenes, neque etiara postea num. 18., ubi citat denuo haec verba.

Loc loco est hiatus ad spatiuiu linearum, licet nihil ad sensum desidcrari tur. R. Item fere Anglus: Inter verba: p," in Mscr. vacuum interjacet spatium duarum
^) In Cod. Mscr.
circiter

triiim

,,

videa-

....
llnea-

rum;

nil

tamen deesse
,,TMscr.

videtur.

3)

Anglus:

."
5.^

*) Cfr.

Matth. 111,

*) Legit Bentlejus:

^,
hic

Claudius Fleuri: no6

,,Lege:

loquitur de praevia institutione ad baptisruiira consequendum necessaria, sed de subsequente illoruni inslltutioue, qui praeter baptismum doctrinam etlaru Joannis ainplcctebantur, et in discipulorum numerum recepti sunt." Equidem nihil inutaverini.

Non cnim

."

') Cfr. Matth.

^,^'
R.

XI, 9. dominus
Anglus:

')
,

Anglus: Lege scparatim:

ut
77i)o;

idcm

liic,

quod

Ad

quac quidciu Angli verba Ruacus rectc

7 ,

vel

Iv

rj)

valcat."
liacc re-

& ^)
)

, ,, , ], ) ' ' &

TJJ ')

;
6

, ,. ^
,

De OrATXONE

LlBEtLUS.

93

,, ,
^)

'' ) , ^) ^ ]' ^" ~ ,,

*)

^
6

,,^)

, ;' , & ,
)

&.''

^]

.^'
,,

, ;"
,

spondet: Cod. Mscr. lectio emendatione non egebit, per genitivum explicetur, ut vocant, absolutum."

si

Legen(lum opinor: scil. quae quidera Angli verba Ruaeus haec respondet: Mihi magis arridet conjectura Bentleji."

.^'
,,

')

Anglus

Ad

Cfr. pag.

liuj.

not. 3.

^) Cfr. I

^) Bentlejo vel:

Sam. T, 12. 13. (I Regg.) scribendum videtur:

."

R.

*) Psalra.
*)

Xvil. (XVI.)

Cfr. Psalm.

XC. (LXXXIX.)
,

') Ita

, .
*) Anglos:

ab editore Oxoniensi) loctum

R.

, ;"

"

habet Cod. Mscr.

est:

Tta

Cfr. pag. huj. not. 8.

Cod. Mscr. Lege vero:

.scilicet:

; , ;
Cfr. pag. huj. not. 1.
) Psalin.

,,

"

CH.
(CI.)
c.

.,

in

,,

quo male anlca

(v.

94

Origenis

^
')

' &,
,

).6
at

^)

' & &' ,' , " " , , *)

xtu

''.

^]],

' ' &' , ' , ^ &,

,

' .^ , ^
....

xcu

<

^'

^,

,,^)

j)

&6

iv

&6,

ur iuv

....

') Corrigit BeDtlejus:

,,

."
^)
*)

R.

Post Cod. Mscr. liabet hlatum unius et serQllineae. R. Itera fere Anglus ,,sequitur hic in Mscr. vacuura spatium unius circiter linCae; sed nihil deesse mihi videtur."

"

3) Cfr.

Gen. XXVIII, 20
linearum.

duarum
.

hiatus est Cod. Mscr. Veruin tamen nihil videtur deesse. R. Item fere Anglus Inter verba: est hialus duarum linearum . ubi aliud fortasse consinjile exempluru nddiderat Origenes.
.

Post voces
circiter

,, ,"

22.
m
:

,"

,,

, }} ., ' &
De Oratione
Libellus.
')

95

^foD

y.cu

ini *)

iv

,. ,
ini
^)

....

^ ,,'^ '

& &'

),'^

' &
^)

*)

, ,
')

iuov

/ri

,,&"^)

,, , ^."
ix
^)

'

' ()
,

,,^)

,
quo

'
R.

&-

') Slc recte habet Cod. Mscr. , in antea (v. c. ab editore Oxon.) lectum est:

Anglus:

Tn Cod. male

," . ," ,,,"

Oxon. parum recte
substituit:

."
sit

,,."
his

perperam

scriptam reperitur:

,,
editor

Pro

vero

1
,,^,

cnm legendura
scil.

.plane:

Equidera nihil mutariin.

coraparet in Cod. Mscr.

3)

Post vocem:

hiatus duarum linearum. Sed nihil ad sensum videtur desideran. R. Item Hsdem fere verbis Anglus.

*) Cfr.
*)

Exod. VIII,

8.

Anglus: Habet hic Cod. Mscr.

paulo post:
rore
,

,, '!>,"

!},'^

ut et
er-

vocalcs inter sc, et

^)

Edd.

buj. DOt. 5.
') Ita

.
:

solito

scil.

librariorum

cum

diplitbongis, perrDutaatiuin.

et

Ruaei:
in

,,."
,

Cfr. pag.

recte

cd.

Oxoniensi
") Cfr.

,,

habetur

."

Cod. Mscr.
R.

male vero

in

Exod.\lli,9.

96

^ & ,/ ?; ." "

')
T()i'r?;

, , ', , ,,', ' , &' , & .''& , , , ." ^ '" ,

' '
^)
')

,.
Origems
'

ovari

imo*)

''
,,&
^)

ovf

,, ^)

,,&

^)

-."

,'
&,
,,&^^

," ^-

-,

')

."

,, , ' ,,
Cfr.

.^'

Exod. VIII, 17. 18. Edd. etRuaei: ^) Exod. VIII, 28. ^) Ita habet Cod. Mscr, male vero ed. Oxoniensis: Anglus: Cod. Mscr. quod R. , Rom. et Oxon. corscribae sphalma ex edd. Lxx. viror. Habet autem Complut. riglmus Nihil muquod quidem Hebraeo convenientius est." Cfr. Exod. VIII, 29. taverlm.

,, .''
,,

."
:

*)

Anglus

5)

Exod. VIII

^
:

,
,

Lege

secundum Lxx.

interpretes

, ,, ."
:

30.

^) Sic

Cod.
R.

Mscr.
') Cfr.

Male

autem

ed.

Oxoniensis:

,,."
) Ed.
9)

Exod. IX, 27. 28.

Oxoniensis:

,,."

Cfr.

) Cfr.

Exod. IX, 33. colL 29. Exod. IX, 33. coll. 29.

, ^; ^ & &, ' ,, , ', *) ^ ' ^' , ' , , ^''' '

ty
oe

- ' ^ ., &
6

De Oratione

.
Oeov

Libellus.

97

Inl

,,

')

((710

-."

^)

^)

of ')

&)^)

.^'

,,

')

*)

iuv

u<fava&a
')

'
R.

>)

Exod.

17. 18.

') Bentlejus corrigit: 3) Cfr. Levit. *) Sic habet

videtur:
se fert:

,, ,,

') Angltis: jMscr.

' ,

,,,"

vel:

,,."
Ed.

XXVII, 1-3.

Cod. Mscr., Bentlejo autera scribendura

prae
R.

." (')
:

.*'

.
,,

."

") Ita legitur in Cod. ]\Iscr., male (?) autera in ed. R. Anglus Cod. Mscr. Oxonlensi: at edd. LXX. virorum:

^,
R.

!}."

^."

'')

Cfr.

Num. VI,
Cod. Mscr.
,

1.

2. 3.

*) Ita

ed.

autem Oxoniensis:

itv."

Anglus:
Ita

In edd. lxx.

locis legitur:

uv."

R.

*)

Cod. Mscr.

Anglus: Pro

hic substituuDt:

Origenis Opera.

, .

interpretum hic et in seqq.

Ed. vero Oxoniensis edd. Oxon.

et

\."

,,."
male
7

et Baiil.

XVII.

98

& , ^) , '
,,
7]

Origenis
xsffcdrjv
iy.eiyr>

')

,,?

')

.} , 1,7 ^,~ , ." ' ^, ^'') ', ,, <, ^, . })& , , , , ,, ' , ^)

*

,,
6

*)

'
*)

.^^ ." \
6
,

^)

iav

t,

,-

^'

,,^)

ix

TOuff
^

^
ok

oixia

tTj

i;ij]."

') Cfr.

Num. VI,
et

11. 12.

*)

Edd. Oxon.

Ruaei

notis: lege, ut in edd. LXX. virorura

yiaj;, " Anglus veio y<aaf/."

:

iii

3)
')

Num. VI,

13.

*) Cfr. Nura.
>'."

VI, 20.

21.

Ed. Oxon. 0?

6) Cfr. ') *) gitur:

Num. XXX,

sed genuinum verbonim ordinera ad fidera edd. LXX. inlerpretum reslituere Item fere Anglus: In Cod. haec nobis visum est. R.

,,

V." Ed.Oxon. In Cod. quidem Mscr. (itemq.

,,&

Cfr. pag. 97. not. 4. et 8.

5.

,"

Cfr. pag. huj.not.5.

in

ed. Oxoii.) le-

inepte invertit librarius: sicut liabct ed. Oxoniensis.

^)

,,

,*'

Ed. Oxon.

,,,"

De OrATIONE
Kai

LlBELLUS.
')

&' ).
,

/ & .&^}'." \ ."

^)
.
.

iv

() ,,3 ,,
')

&. ^)

99

*)

." '& -

^)

4.

^)

utsit:

')

Anglus:

plane vuit Origenes." Ad quae quidera Ruaeus haec respondet: ,,Quomodo id plane velit, non video; cum tam in praecedd., quam \n conseqq. scriptura loquatur de feniina, quae votum voveQuid ergo vetat liaec verba rit. verii: de hnjiistnodi tnuliere?^* ') Post ,,^*;),'77 " Mscr. lacuna est duarum
Tsarn

.
,,

legendum opinor:
id

/,

edilor autera Oxon. ex Prov. XX, 25. quae dcest in Cod. inclusam uncis hic addidit, ut compleatur loci scripturae sensus. R. Anglus In Cod. vacuum cst spatium duarum prope

paene linearum;

vocem:

(;,

^.

linearura inter videtur, praeter

Prov.

XX,

duo exempla

lacuDae pars niagna sic suppleri possit:

Scd huic nos conjccturac

^ ) . ' ')
25. adjeciraus.

,," ,,,"'

et ((j'J()/'," sed niliil deesse

quod nos sententiae causa ex

Esstant tarucn, fatcor, et alia Prov. VII, 14. et XIX, 13., unde Iiujus

.
^)

.
23.

uimis confidiium.
scribilur:

. ." ,"
quod
')

In Cod. ^) Anglus " Cfr. Prov. XX,

:

pcrpcram
'2 j.

,,,,

<) Cfr. Ecclcslast.

V,

) Sic liabct Cod.

cj

Malc vero ed. Oxoniensis Anglus: Cod. M.scr. malc R. edd. Acf.XXI, 23. corrigcnduni censuimus."

.
4.
.

Cfr. Act.

XXI,
:

Anglus

lege; Ji "

7*

100

^,
,
')

Origenis

(
y.ai

')

iv *)

^ ," "
Anglus:

^ ''
,,
^)
est hic locus:

Corruptus certe

nam ,,
,

idem plane

est

quod
utrius-

10 xoivov

cum

communi diversam
significatu

que significationem hic notet Origenes; vult eDim vocem

,^*^
accipi:

non solum communi

et

oratiotiem
,

denotare, sed et non communi, sicut

,,^

pro voto
Sic

quod

exemplo sequente probare

igitur restituo

supra num. 3.:

quidem Angli verba Buaeus haec respondet: NuIIo laborat hic locus. Verum quidem est ,,
tur ab oranibus circumstantiis,

}
'
/}

", '
%6

hunc locura:

,,

nititur.

inl

,,

et in praesenti

'."
numero paulo post:

."
Ad

Ita

'

inl

ficat;

." ] ," !."

xoivov

,"

si

generatlm sumatur,

At falsum

,,

xotvov

quod

certe

non idem
et

')
in

Edd. Oxon.
:

Ruaei: ^v

" ."
idem plaoe
est:

esse

,,

^ &

esse,

quae

vitio

et abstraha-

quod

,,

idem plane

quod
1, 9.

Nam
ac

,,"

. Sam. plane VOtum

signi-

est

,,

xoivbv

," R. tamen
h'

notis

scribeQduin videtur, ut monet Bentle.jus:

profert

quente exenoplo? Rectius certe

in
iis

Aona dicuDtur, vox

deprehendes.

' '" ,"

Origenes.

."

Anglus:

Unum
alio

tantum hic exemplum

dicit:

Quomodo
quasi

igitur

,,

praecedente, vel se-

sic legas:

,,
quae de

saltem, inquit ,

isto in

sensu sumitur.

Has

vero particulas Tf ct

saepe permutatas invlcem in seqq.

') Cfr. I

Sam.

I,

11.

(I

Regg.)

Dt Oratione

Libellus.
')

-, ^ , . ^ / } , , '/ &' ,, " , ^, " ," ^

\]
Q iSQtvg
ipv/7]
niy.nti,
,
,

&)

' tmt'
>>''"*

101

xvqCov.

intXad^y

ijj

').''

,,'^)

,,

^^
Mscr.

" ' ' .^) ,' ^) &(~ , '^ , & ^ ' ,, ," ,
,,^
*)

,,'^^ /, ' ^49

'*'

'

,,

')

iuv

')

Edd.

sed lege intelllgas oportet tabernaculum.

:

,,,"
Cfr. I

.
Sam.

et

Ruaei

,,."

,,'."

Anglus: Cod Hic vero per

,,''

I, 10.

11. (T Regg.).
legit editor

sis:

,,."
') Sic

Cod. Mscr., in quo raale

R.

Oxonien-

*) Cfr. I

Sam.

I,

U.

(I

Regg.)

5) Cfr. Judic.

XI,

30. 31.

) Ed. Oxoniensis: Cod. Holm. male legitur:

,,," ,,,**

Anglus:

In

sicut et in

Cod.

Alexandrino.

102

5.

i-/C&ia{}cti

XCU

" ^ 9'
,

& ^ , (, ,, ^ }^ ^ , .^ ^&,
Origesis
uvvsadcei,
tivuL

tvytauui

')...

*)

<

, && ' , , ,
tTj

,,
*)
,

&),

.
,

&,

,
:

ot

' -

^)

'
^*^

9,

') Post spatium duarum linearum

in

Cod.
ed.

^lscr.

est

hiatus

," ,,
his vcrbis:

autem Oxon. repletur

quae cum in Mscr. desiderentur, e textu noslro Itcm fere Anglus. expuiigenda esse duximus. R.
2)

ad

Cod. Mscr. recte hahet

Anglus: Nempc, ut quis providentiara agnoscat, et tamen Deum non orandura esse dicat; nam tale quid in lacuna positxun fuisse,
ed. Oxoniensis

".
:

,,'
R.

Jfj"

Male

apparet ex sequentibus."
') Anglus:

Clemens Alexandrin.
gli

Ad quae quidem An*) Anglus: Legc: verba Ruaeus recte, ut videtur, haec respoiidet: Cur lcgi vclit: non intelligo, cum Cod. Mscr. Tcrba in cundciii seusuni recidant, aivc legatur: natnti, sive

Hacrcticos, scU. Prodicianos, ut docct Slroniat. 7. pag. 854. (722.)

,,."

. ) ) ^; ., , , ,
Elav
J'

.' , , . ,'
De Oratione
uv
oi
eivcci

Libellus.

&-

103

,
6

&6
ix

,,

')

.''

{'

^ ) ^} . ^& . & " .& , ,

,

& ,, '
^)
,

^) &,

*)

*)

1)

Matth. VI,

8.

^) Cfr. Sap. Sal.

,
*)

') Bentlejo

scribendum videtur:
in

Deest
uti

,,"

edd. Oxon. et Ruaei.

,,
,,

XI, 24.

^o'."R.
Anglus:

Dcest

,"

transit

."

')

Edd. Oxon.

lejus lcgll:

,"
ct

enim hic ad aliud Haereticorum Cod. ora notalur. Lege igitur:

Ruaei in testu:

,,
Bentvera

cd. vero R. in notis:

.^'
.
nam

Itcrn ferc

Anglus

InverlU

liaec librarius;

certe lcctio cst:

''

104

Origenis

& ,
6

& ^,
.
iv

&
^)

&, ')

,
,,

,
'
,

"

. & ,& &' , , ', . , &,.^,&; ',

," ,"
"

,,&'^}
^)

&,

'

*)

,,

ix

6 *)

')

")

')

Mallet Bentlejus:
2) Cfr.

.''

R.
)

,,, &; 6

iv

')

Psalm. LVIII

3.

(LVII.)

Cfr. Gal. I, 15.

*) Deest ,,/?fa'" iu edd. Oxon. et Ruaei, ed. tamen Item fere Ruaei in notis: legit Bentlcjus: Anglus: lege xui nam deest plane
:

) Cfr.
')

Rom.

IX, 11. 12.

^." ."
:

) Cfr.

Gen.

XXV,

23.

Cfr. Philipp. IV, 13.

) Cfr.
,

Gen.

XXV,

23.

-) Sic

habct Cod.

Mscr.

in

quo male

legit editor

( \&, ^.& &( ^ ', ' . ^, , ,') &.

De Oratione
il
,

TtQO

^)

iv

*)

',
Libellus.
^)

105

^,

xcci

^)

tivcti

.,(^
,,
*)

.^'

Oxoniensis

).''
spondet:
erit,

?sunc in graecis Bibliorum Codicibus impressis initium est Psalmi XC. R. Anglus Mscr. contra rei veritatein. Legendum: iv:

fuisse

' , , ^
^,
citata

,
*)

*)

,,).^^

\d (juae quidem Angli An legendum sit:

constiterit

quam
')

verba,

,
Cod.
5.

verba Ruaeus haec re-

non ante certum

ounc,
sic

ut

olim

Lnitiuin

Psalmi XC."

Cfr. Psalm.

*)

Post

,,,'^
R.
*)
:

XC,

1. 2.

(LXXXIX.)
]Mscr. hiatus est unius

in

et semilineae.

^) Sic habet

Cod. Mscr.
Cfr.

Male vero

ed. Oxoniensis:

,,.*'
')

R.

Ephes. 1,4.

Anglus Nullus ex his efficitur sensus atque vlmihi videntur ,.lx pro ,, Haec enim ad locum apte quadrant, in quo resplcit plane Origenes ad Apostoli vcrba supra citata iv
tiose scripta

3"

.^'

') Corrigit Bentlejus:

') Ita

,,^."
quo male
30.

.'^,,' :

R.
editor

niensis

Cod. Mscr. ,,!]." R.

legit

Oxo-

9) Cfr.

Rom. VIII,

29.

& ,'') &, -; ^;& ~ ,,& , , , ^) \ '), , ^ .&

106

Origenis

, (^0^, '/^
,

^)

^,

&^ &,
^

*)

,.
,

^)

iv

,' 9
,

',
,

.
')

,
2) Cfr.

,
7. 8.

Item fere

^ ^

xai

Lego curaBentlejo:

,,."

Anglus.

Psalm. CIX,

^'' .
ed.
*) Edd. tamen R. /U^"
')

^) Benilejo

,
.

.
1\.

scrlbendum videlur:
et

,, (CVllI.)

R.

Ruaei
:

lu notls

iii textu: ,,Bentlejo scrlljenduin videtur:

,,

'^ .,
,,
quod
ed.

Item fcre
et

iViiglus

Lege:

ipsa flagitat sententia."

Edd. Oxon.

Ruaei

in textu:

vero R. in notis: Legit Bcntlejus: Item iere iVnglus: Lege:

"

,,

,,," .^' &,^'

vel:

,,

.
6.
//fi'
7}

')

/ (
f/fi,
'

tad^

^, &, , ^ , *) '}, &,

,

' > ,., , ,& )

& De Oratione
Libellus.

107

(-

uxpnya,

aliJ
^)

^)

^)

,,,^^
uti habet ed.

Anglus: Cod. .Mscr. legitur: Oxon., superscribitur vero ab eadem Tnanu:

^) 3)
est

quod loco certe Anglus: Lege ,,^."

:

Anglus: Lege:

''^

,
,

, ^, ., ^
legendus:
post:

{}
liaec

xai

*)

Edd.

f/it,''

(fOivomai
(f^CvoVTi

^ ^. ^ , , , 9 . , ,
y

'(} /.

/'

,,,''
. .^' ,,
Ita

aptius est.

. ,

Totus vero locus

sic fortassc

paulo

et

Ruaei,

illa:

,,

Bentlejus legit:

Fleury pro:

addlt ;{."

/ .,
.^'
legit:

Ed. vero R.

in notis:

Dominus

Claudius

et ante:

ruptus vero est totus hic locus, qiicin

,

dura arbitror:

, , ^.
ego
sic

Anglus: Lege:

Cor-

emendan-

/-

108

^tvTega

' , . , .. & ,& . , ^ ,

Origenis
')

Ji 7ro

^)

"/

^)

y.iVHOd^ai

XQCo-

- ^y

*)

*)

ri

}, ^
,

'^

^)

')

,
,

Cfr.
ed. vero

,,/^
')

Sic habet

R.

Cod. Mscr.

Cfr. pag. 107. not. 4.

^) Anglus: Lege:.

num.
,,

^)

.
')

6. lin. 3.

,
,,
,,

Editio autem Oxoniensis:

sicut supra."

Edd. Oxon.

et

Ruaei:
Ruaei:

"

^'^

Anglus vero:

*)

Edd. Oxon.
et

et

R. in notis: Lego
glus
lib.

cum

.
:

,,Lege hic,

paulo post:

Angli
71*

est:

, '
*)
ed.

de Principiis:

verba

Ruaeus
mallet:

.'"'
R.
in

Edd. Oxon.

et

' ," ' " ' .^^ Ad ' quod ,, ' ,''
Bentlejo:

haec respondet:
vel:

,
,,

. .
a(f'
:

^'

AnI.

Sic cap.

Bentlejus

quae quidem

pro:

Ruaei in textu:
Bentlejus

' ."
ed vero

notis:

iterum

mallet:

,"

9
."
') Lcgit

Cfr, pag. huj. not. 4.

et

Edd. Oxon.

Ruaei

in

textu

,,&]

vero R. in notis:

.^'

.'^

Legit Bentlejus:

Item fere Anglus: Lege:

Id enim flagitant sequcntia:

Bemleius:

R.

' ^. & &, ^)^ ' ^

Dk Oratione
L1BELI.US.

109

oe,

ovSk

'
y

oioy

ya ,
y.ul

&
,

xai

/&

-^,

y.cd

&< &
,

,
^
iff

, ,
;

, . ^/ , ;, '
^^
,

&, &&.
'1
^)
j

--

'

&-

^)

*)
')

&,

')

Bentlejus locnm

'
oii

*) Sic habct hoc loco et infra Cod. Mscr., perperam vero utrobique ed. Oxoniensis R.
:

^ '& , ."
mtegrum
R.
*) Anglus:
:

^ , ,, ^
sic leglt:

^,
( '

&;

6-

(,

,, , ,
." R

,,."
r

."
')
')

Anglus: ..Legendum opinor:

Bentlejus legit

,,,
Lege:

."

110

' &
;^1

'

^)

., ,
^?

^)

, ,^ ,,
Origenis
6

^,
itp
,

&

'

ix

xaSh

6 ^fo?

& ^ *)

'
*) *)

')

' &
,,

*)

&,
6
legit

'
,

JEi

^)

'

^)

*) Legit Bentlejus:

^) Bentlejus legit:

,,.^'
.^'
,,
sic

."
:

R.

3) ADglns: Legit:

^.^'
)

veniat teiupore

,, ."
*)

Ad quae ') Anglus: Legc: , quidc.m Angli verba Ruaeus haec rectc i-espondct: Legi nihil postulat; imo legenduiii: tvitTKi pro
Anglus:
ln

' .& ,'' ." ' Locurn integrum

Bcntlejus

Ed. Oxoniensis:

^ ." ,,6
,

R.

a&ai

R.

Anglus: Lege:
^^

ut con-

cum

Edd. Oxon.

et

Ruaei

illa:

Cfr. pag. huj. not. 5.

^^ ."

tw, " haec:

Cod.

quidcm

scribimr:

) , , ^, . ^ , ,, ^ ' - ^) ,

^)

& &, ,
')

&^, '' ,
y

De Oratione
xcu

L1BE1.LUS.

^)

{}9(
,

'

&' 111
tj

*)

incxov-

^)

&6

,&^

'' .
') *)

, '
,

sicut

habet ed. Oxoniensis.

manu

in

margiae corrigi videtur,

unde nos confecimus:

scil.

syntaxis plane postulat,

')

Fortc legendum

&." ,,."

^) ^)

Ed. Oxoniensis:
Deesl

Oxoniensi.
*)

Lege cura Benllejo

:

Anglus: Lege:

R.

') Scribit Bentlejus

Item fere Anglus

rccte

,,'-,"
scriptuni

Cod. Mscr., in quo malc legit editor Oxoniensis: iuV R. de futuro enim agitur." ) Anglus Lege *) Ed. Oxon. ed. R., ut nos, in texlu:

*) ^'c

" ." ', ." ." ,

Cfr. pag. 110. not. 5.

^&, )
verbo
sic

Id vero ab eadem
dimidiato

quod

ct

R.

,,
:

in ed.

Ruaei

legitur vero in ed.

!)."

R.

Itern fere

habet

,,',"
vero
:

,
:

,, ,-

in futuro, sicut ante:

Lege:

scil.

'."

."
Iia

notis reperitur
\n

lioc
,

loco

et infra

bu

Cod.

Mscr.

io

quo male antea

lectum

est

i-r^Ku^ro)."

112

^)

, ,^)
iv

.,
Origenis
laiiy,
*)

^,
^

')

iao-

Kcu

,,
xai

,. ^ , ^ ' &. & , &

'

. , ^) , ,^)
ff

^)

' , &
'

]
dl

&,
^

tiu

&,

^, ^)
R.

*)

Ed. Oxoniensis:

'}."

2) Mallet Bentlejus: |;tI ^)

')

Ed.Oxoniensis: fi'^u^>'w."
Cfr.

Ephes. III, 20.

*)

Ed. Osoniensis:

Male

ed. Oxoniensis:

') Legit

Bentlejus:
]

,, .''
R.

." '." ,,."

Cfr. pag. 111. not.

Cfr. pag. 111. not.8.

R.

) Anglus:
certe,

Haec

fortasse invertit librarius;

melior

est:

."

nam ordo

.
,
iv ^)

De Oratione

Libellus.

^,^^ ^
^
/7]

, , &^&^,, ^ ^' , , ' -, ) , ), '^ ^ &, & , &, , ,

^

&,

ini

^ ,
,

inl

^ -

113

tj

')

'

,,

^)

&6

^.

atf

*)

')

({'

^) ,,^) )'^)

ct Ruaei in textu: ') Edd. vero R. in notis: Btntlejus legit:

,,^," .^^

ed.

>)

Psalm. CIX,
Anglus:
,

1.

(CVIII.)

^)

Vitiose
:

hoc mihi scriptura videtur pro

') Cfr. Act.
:

Iv

vel pro

*j Cfr. Gal. I, 15. *)

Edd.

Oxon.

Aaglus: Lege:
')

Edd. Oxon.

in notis:

et R. in texlu Lcgit Bentlejus:

."
et

Ey

Ruaei

,,."
XXII,
20.
:

.^^

.^*

,"

ed. vero R.

Item fere Anglus.

8) I Cor.

XV,

Origenis Opera.

.
9.

XVII.

114

&' / ,,^),,, , ,^)." ,,

rf'

^ ..
')
3

'

^,
^"

Omgeots

iy ,,/-

,
^)
,

^'

')

'^''

^)

, ,
7.

*)

, 3 ,
'
')
sis:

." ",

&
**)
ed.
3.

^)

^,

(^)

Oxoniened. Oxonlensis:

Sic habet Cod. Mscr.

Male autem

,,."
')

R.

2) I Cor.

XV,

10.

Lege:

." ,.,
7.

3) Cfr. II Cor.

XII,

Sic Cod. Mscr.

Male vero
3.

,,^/

R.

') Psalra.

CXLVIII,

) Psalra.

CXLVIII,

')

Deest

in edd.

Oxon.

et

Ruaei:

,,."
,,
:

Anglus:

sicut in anlecedentibus."

*) Cfr. num. 6.

") Edd. Oxon. et R. in textu vero R. in notis: Legit Bentlejus Item fere Anglus.
:

'")

Anglus

tem

est:

")

Bentlejus legit:

."
:

t^

' ," .'^

ed.

Vel addendum, vel subaudiendum

sal-

,,."

R.

Tzooeicev xccl

avyoucu

De Oratione
Kcel

, .
^)

)', Libeixus.

115
')

oti

^)

ini

;) & &, .
iv
,

*)

(favTaaiu

*)

^)

;
')
i(f'

Bentlejus legit;

,,'."
:

videtur, satis recte Anglus

nana
hic

quis

quaeso,

rijinuin quilibct.

liominuin

,
*)
')

gloriatur Origenes?

quain, quod supra dixit:

Quocirca pro
:

ui
scil.

sit
,

'

, ''/ \ ,
R.
est
iste

Fusius et, ut

Loco minus apta Tidetar voz

de
cujus

Non

libero arbitrio.

in superioribus

vocb

concursu amissa
:

') Bcntlejus legit

.
male,
*)

. ,,."
Hoc
num.
6.
,

tff

,
allus,

ut

opinor,

seu boarbitror:

legendum

dfi

nostro,

est,

de qiio

et

quud

hic oppoDit
similis

SjUaba vero
R.

est."

^) Benllcjus lcgit:

Itera fere, nec R. ut videtur, Anglus: Legas oportet e contrario Id eDim locus ipse demonstrat."

,,."
Ruaei
in

,"
,"

Edd. Oxon.
Edd.

et

Ruaei:

."
textu
:

Oxon.

et

ed.

.''^
Oxon.
et

vero R. in Dotis:

B^Dtlsjus
textu:

,, legit:

Edd.
ed.

Ruaei

in

vero R. in notis:
:

Item fere Anglus

."

ix

xui

."
num.

Legendum
boc
est:

est plane, sicut

Iv

~
29.

8*

116
8.

9 &, "' ^)
06
,

&&\. &
Origenis
XCU

(-

')

')

R. in notis: Bentlejus
*)

. ^,. \ ^ , ^& 7 , & ^,. ". . ,"

6
*)
*)
,

^ & ,
,

ttt&i

, ., ,& '"

7\

a)S

^
(fav-

*)

Edd.

Ed.

Oxoniensis

. ,,
legit:
:

et

R. in textu:

,, ,"
,

ed. vero

"

3)

quod

Anglus Ita librarii incuria sententia plane postulat."

:

scriptum pro

xai,

*) Legit

Bentlejus:

dum

aliis

videtur:

,,

')

'

.
detur
ex

Eadem

Ed. Oxoniensis: verba Anglus quoque,

,,

,, %9^." &.^^
R.
cfr.

pag. huj. not. 6., ante

".
dxovovTi

Scriben-

oculos habuit.
*) Anglus:
Ita

,,Hoc per scribae incuriam repetitum vipraecedentibus ; pro quo legendum opinor:

."^

enim

infra:

,
9.

, (, '' ' ^ , ^^ & . && ,^ . &. , ,, ,

De Oratione
Libellus.

117

cd

?
*)

'

eivai

*)

OeoiJ

Xfa

inl

"

xad^

^)

*)

) )-

,,."
')
est,
,

Legendum

videtur Be.ntlejo

^) ,, ,^'

&
^)

R.

Anglus: Lege:

nam

lioc poscit ipsa sententla."

,
^)

vel:

id

^) Cfr. Psalm. VII, 9. ^)

*)
)

Ed. Oxoniensis:

,^

Ed. Oxoniensis:
cfr.
1

,,&}''
/."
legil:

.^''

Tim. II,
:

a'

Tcxtus Vulgatus post Apostoli verba recitans

^) ') Cfr.

Anglus: Paulo R. uatoni." Cfr. num. 3.

Maith. VI, 14.

118

&
^)
,

&,^& 9. ,^ ' ,
Origehis
,

, .
,

& &,
%
'
,

, ' ,& &

,'^)
')

,
iv

9,

& ^ ] ?] ^)
6

,''

, ' ,' &, ^

')

. ^& ,
^)

' ,,

,.''
,,^)
'^

,,^) {(
)

\ , :

iv

Cfr.

Tim.

II, 8.

".
R.
^)
') Ita

^) Sic habet

Cod. Mscr.
not. 6.

Ed. Oxoniensis:

6."
,,'

Cfr. pag. 117.

Ed. Oxoniensis:

,,ii'/iji(."

*) Cfr. I Tira. II, 9.

Cod. Mscr. Male vero ed. Oxoniensis Tim. II, 10. R. Cfr.

) Cfr. I
') Ita

Tim.

II, 9. 10.

Cod. Mscr. Ed. autem Oxoniensis:

ct

,,." R.

*)

ADglus: Lcgc hic,

paulo post:

."

. & ^' ^^ ', ^ & ^, , , &,

De Oratione
Libellus.
e/tiv

119

ok

&^,

,^
6

')

' ,,

,^.
)]

-.'^

',

, ,] ; ^' , '^ &

')
;

, '
''
')

,,^ ' ,'' ^

^)

' ^
,

^,

^)
*)

^^ '
,

)
tivai

^-

' ,
,

,,'')

,,)

*)

Psalm. CXX1II,

1.

*) Cfr. Psalra.

XXV,

1.

') Bentlejus dclet verba:

(5toi'?, "

Cfr. II Cor. Ill,

legit:

.'^ ,,
R.

(CXXII.) (XXIV.)

,"
R.

et

pro

^) Bentlejus legit:

((.^'
6.

Itera

fere Anglus.
')

^)

Psalm. IV,

Cfr. Psalra.

XXV,

1.

(XXIV.)
coll. Zacli.

8) Cfr.

Jerem. VII, 22. 23.

VII, 10.

120

^) ^)
''^
10.

' & '^, "). -,& /&,^ '" &. & , , &. , ,' ^ '^' ,^ ) &^
Origenis

ix^)

'

''

,,

urf,

*)

^)

,'')

'

Tjj

,,,^)

^,^^)

&

Anglus: Lege

.''

2) Cfr. Zach. ^) Bentlejus

VII, 10.
corrigit:
*)
scribit:

,,'

Item fere Anglus.

*)

Cfr. Mattli.

."
Cfr. Jerem.

VII, 22.

R.

XI,

25.

ad Saiomonis verba

. ^
*) Deest
')

Bemlejus
Anglus

,,, ."
ed. Ruaei.
lioc

R.

,,''"
:

in

,,Vitiose

librario

scriptum opiuor
respicere videtur

pro

^'

Nam
I

Origcnes hic

Regg. Vllf, 30. (III Regg.):

,
9.

.''

8) Jes. LVIII, 9.

') Jes.

LVIII,

'

De OrAtione

',

^)
,

inl

)
ovdif
^)

^
')
,

&.

y.al

] ',
Libellus.

121

'

^
y.ai

nQovoiav

,,'^)

^(
&.''

'

"

'

,, *)

, . o^O
,,,
')
*)
'

/)
"
^)

^)

&
,"
^
,

' *)

')

Deest

7w"
*)
:

in ed. Ruaei.

') Job. II, 10.

:''

^) Anglus:

Lcgendum
Lege:

esse opinor:

Cfr. Job.

22.

^
dum

')
,

Anglus

quod

flagitat

constructio."

Angli verba Ruaeus, qui in textu habet:

^,
:

haec respondet: Contra legen-

ex Cod. Mscr.
in Cod. Mscr. legitur:

Neque enim
) Sic

tor Londinensis, sed

O^oniensis:
')

, .''
Deut.

optime habet Cod. Mscr., perperara autem ed. R. Cfr. pag. huj. not. 5.

,, ."
XV,
9.

."

, .
Ad
quae quidem
iv vero
OxonieDsis
:

ut habct edi-

Cfr. pag. huj. not. 6.

Ed. Oxoniensis:

^, )
ed.

,,Jf^.''
*)

vero R.

.
) Sic
in

habct

Cod.
R.
et

Mscr. ,

ed.

Edd. Oxon
notis:

Ruaei

in lextu:

,,,'^

,,Lcgo

cum

doinino Claudio Flcury:

Cfr. Sap. Sal. I, 7.

122
,

Origenis

;" "^) ,

^"^)

(
xcu

,'&,, & .

, -

.^
*) xccl
,

^) ,
,

{)

&-

'

')

,',^)

Anglus.

& ,' ,
xai

,' , )
,,^)
')

& ',
&6
,

^^^

iv

^ot

."
2) Cfr.

' ,
R.

'

,,^)

, ,
Item fere

Lego cum Bentlejo

Cod. Mscr.
Itera

,,."

Jerem. XXIII, 24.

fere

."

^) Sic

R.

Ed. autem Anglus.

OxoDicnsIs:

,]
fere
6.

*) Cfr.

ev.

Joann. I, 26.

*) Legit Bentlejus:

Anglus: Lege:

,,.^' mox
sicut
2.
1.

R. sequitur:

."
Itera
XI,' 5.

6) Cfr Luc.
*)

XVIII,
^.

')

Cfr Luc.

,^." ," .'^

sis:

Sic recte Cod. Mscr.

8.

Male (?) vero

cd.

Oxonien-

in notis: Sic edd. Luc.

Anglus in texlu habnit: ,,XI, 5. Uabet vero

Godex:

9) Cfr.

Luc.

XI,

, ," ^, ,,,^) ;" , 6

11.

]&, ' & & ~ ^ & , ' ,, & .De OrATIONE

LlEELlUS.

123

^)

')

1)

, ,
iiojv ^)

^)

*)

'

iv
,

,,

^)

^,
10.

^*
"Ativa
Osoniensis

Cfr. Luc.

XI,

9.

2) Cfr. Matth. IV, 3. coll. Luc. 3) Cfr. Luc.

*) Sic

XI,

11.

XI,

13.

,, /'
6

habet Cod. Mscr.

Ed.

autem

Textus Vulgatus apud Lucam ha-

^,
:

bet:

,,6

."

6 ^l

') Anglus:

vel etiam pro:

haec, ut opinor, vera est lectio

videtur, haec Angli lectio.

6) Cfr. Luc. ")
;^f<t,''

&
8.

R.

Ita scripsit librarius fortasse pro

quod

in

praecedd. omiserat.

".
:

Nam

Vera, ut

Cfr. pag. huj. not. 4.

XV,

7.

Vcrba: ai
,

%pv-

quae hoc loco exhibet Cod. Mscr.

anlc istas voces:

pcrperain ab cdi-

lore Oxoniensi rcjecta sunt infra post Scripturae

XII,
R.

Anglus: Verba:
ed.

,,

,,^

locum Tob.
contra Cod.

Iv

^,^'

".

(idcm loco movit

Oxoniensis,

ct

longc infcrius post

"

124

,,^'
cire

(^ , & ([ , ^ } ' ', ,, ^) *)

xc(i

, ({ ^)
Origenis
'Pctcfarjl

([',,&,
y.ccl

nfoi

'

^\ '

, ')

^)

'Patfcc))).,

."'

'Pcctj

^)

,.'')
,

^)

y/oii."

,,

'")

collocavit

volens,
et

post
post
;

,,,"
')

,,'^''

atque

tum postea
de

\"
,
:

adjecit

quidem conatu quod utriusque

unde
loci

nihil

demum
satis

per se

sjDtazin perverterit.

Ed. Osoniensis

Cfr. pag. 123. not. 7.

*)

(^ " ,
,

factum video, nisi sani tum sensum, tum

,,
in

luxata resar-

proprio
'

addidit

"

Miro

Anglus

Ita hoc

nomen semper

lioc

libello

scribitur.

."
*)
*)

3) Anglus: In
Cfr.

Cod. Holra. perperam Tob. III, 16. 17.

, '^ , ."
xca
,,Sic

Ed. Oxoniensis: Edd. Oxon. et Ruaei

Cod. Mscr.

'/.

Forte legendum:

"

Item fere Anglus.

12.
et

" '

."
m
haec:

scrlbitur:

^'-

testu, illa:

Ruaei

Eadem,

ed. scil.

in notis

',"

^)
')

Ed. Oxoniensis: ,,

'."
:

Cfr.

Tob.

III, 16. 17.

Tob. XII,

Edd. Oion.

R. in texlu
)
Cfr.

,,',"

ed. vero. R. in

notis: lego: orf."

Tob. XII,

15.

'") Desiderantur verba: textu ed. Ruaei. Eadem tamen in notis: Ex vulgato Tobiae textu graeco addendum est: quod ornissuiD est in Origenis Cod. ]VLc."

,,

(\

Dk Oratione

Libellus.

125

)
,

iv

, ^, . .'^ , -

^ . '
*)
6
')
,

, &^ ,
'(^'

\ '^*) 'i(fcuvovov,
^)

,,&

.^'
')

iuu ,,
'

ini

^)

tv

*)

')

Tob. XII,

8.

*)

Ed. Oxoniensis:

,,.
coll.

.
')

ipv/ai

Cfr. pag. 123. not. 7.

.^
15.
,

^'

3) Cfr. II *) II

Macc. XV. 13.

14.

Macc. XV,
babet
R.

,,."
*)
oiff."

Sic

Cod.

Mscr.

ed.

autera

Oxoniensis:

Cfr. I

Cor. XIII, 12.

legebat:

DomiDus Claudius Fleury

Ed. Oxoniensis:

R.

')

,,:
:

quae quidem Angli verba Ruaeus haec respondet: Mscr. habet voHV, et ita fert ed. nostra."

,
in

,,
."

,,voi<V
lege:

, ,"
.
Lege
igitur:
citata:

Ad
cnim

Anglus:

.,
iq

^)

Anglus:
illas

Deesse
virtutes,

hic

videtur:

Origenes,

quae

bac viia inchoantur, con-

summari demum

futura

vita.

iv

royroj,

Nam

respicit

ad Apostoli verba supra

. Vult

126

, } &( ,^ ' ''

,

Origenis

& \
iv

^
,.
')

--

. . ,
,

, &
,^)

' '"

^) ^, ;'^ ^
;yV^)
*)

& , ] &.
, ,

propter syllabarum vicinarum

.
et et est:

^;
Omissum vero opinor
verba
illud

Ei^)

siniilitudinera."

Ad

quae

quidem Angli

Ruaeus

haec rcspondet:
(cfr.

Nihil deest, uti liquet e praecedenli uostra

not. 7.) observatione."
i) Cfr. I

pag. 125.

Cor. XII, 26.

') Post

verbum:

,"

ed. Oxoniensis intra

cos habet:
illud

,,
absit ab Orig.

'

."
XXV,

un-

Scd

cum

Cod. Mscr.,

e textu

expunximus.

R.

*)

Cfr. II Cor. XI, 28.

3) II Cor. XI, 28.

lege:
fi)

."
Edd. Oxon. Edd. Oxon.

*) Cfr. Matth.

Ruaei:

,,."
,^'
R.
Sh

35. 36.

Anglus:

R. in textu: ot

in notis:

Lego cum Bentlejo:

."

Sententia plane postulat, ut legas:

quod melius

."

ed. vero R.

Anglus:
vcl,

ak

^)

' & &' , ' ,, ^ '

^) ^ ,
y.cci

De Oratione

Libellus.

127

^)
xai

'

iv

^) ' ')

'[

^)

*) ,

Cfr. Matth. IV, 11.

.
det
liic
:

^)

Anglus

Rectius opinor:

Ad quae quidem

,,Contra
est:

^ ,) ."
male adderetur

'^
ordo verborum
cd.

Angli verba Ruaeus liaec respon-

Nam

(supple:

3)

Cfn Luc. XXII,

habet

27.

*) Sic recte

Cod. Mscr.

perperam vero

Oxoniensis:

mutavit in
vero pro

de angelorum numero, sed ministerio tantura

hoc tnodo:
in

);
ecclesia
obiter denotet."
5) ") Anglus;

),

,,."

R.

Anglus: ,,Ed. Oxon.

fil

unde nulla prorsus

legendurn videtur:

senlentia.

Mihi

Non enim
quaerltur,

Quidni, inquit, par sit, angelos propagaiida stabiliendaque plus operae, Ad quae quam ipsos Apostolos, Christo Yiavare?" quidem Angli verba Ruaeus recte haecce respondet Nulla legeretur: causa pro Etsi enim de ministerio aDgelorurn hic quaeratur, non de numero nihil obstat, quomiDus TDiiiistrantiuni aogeloruni multitudinein

Cfr, ev. Joann. XI, 52.

Adde,

vel subaudi saltcm:

."

&&. ({ & . , '& .

128

Origenis

') () ^]
-)

(/

^AnoxKXvifiit

(fwTi

, , .
&
,
ini

,
^)

?)
6

. *, '&, ,
iv

',

} ^
,

{^'

*)
^)
1.

^
1.

7.

14.

vero

sus postulat:
niensis."
*)

TOJ," ed. vero R. in notis: Lege cura Bentlejo vel

vel:

& ." ,
')

Cfr. Apocal.
2)

20. coll. II,

8. 12.

18. III,

Cfr. ev. Joann.

in

^)

Ed. Ruaei

texlu:

,,'&
I,

52.

,''

in

notis

Ita

quidem scriptum

est in

Cod. Mscr.

sed sen-

uti

scripsit

editor

Oxo-

dd. Oxon.

et

R. in textu:

,,,

')

.'^

Sic.

Cod. Mscr. Ed. vero Oxoniensis:

R.

Anglus: Lege:

,,, .^*

')

'^)

]. ^, ^)

iv

, & ',
^

" .,

De Oratione

Libellus.

', &)'^)

129

*)

,
,

^,

12.

^) , ^)
^

&. '^)
)
ed.

', -

sis:

{}."
*)

')

Ita rectc

Cod. Mscr., perperam vero

R.
et

Oxonien-

Cfr. Matth.
in textu:
:

Edd. Oxon.

Ruaei

vero R.
') Sic

Dotis: lego

cum

habet Cod. Mscr.

Oxoniensis:

'.''
*)
tis:

,, '

R.

Aaglus

Lege:

dera Angli verba Ruaeus haec respondet

non:

.'^
I

.
in textu
:

,, .'^,'^
Ad
:

,
Bentlejo
,

in

quo male

,,," /'
quae

X, 30.

ed,

legit editor

qui-

Ego

raallein

Nam
10.
:

in Cod. Mscr. legitur:

*) Cfr. Matth.
')

XVIII,

Lego cum Bentlejo

Cfr.

)
)

,,*.^'
9

R.

Deest

,,"

Cor. XIV, 15.

Origenis Opera.

in ed. Ruaei.

XVII.

130

,
^)

Origehis
y.al

nQOiovn ix

&, ^

,, &'" '. ' , ' , ,&? ^ ^ &. ^,, ,^) , . ] , * ,, '" & ,
'
^)
rjj

iitov

.
6

, vnsxXvtiy
iov
*)

TJJ

xy

,
')

^)

*)

&sequi debuit, post

igitur

^
,
Oxo-

Thess. V, 17.

*) Anglus: Lege:
tus hic locus:
et illud

, .*'
opinor:
') Sic

deraum inepte
rjj

,
R.

.
deest

Corruptus vero videtur to-

nempe

verbum aliquod post

Sic

quod post
adjicitur.

restituendum

, ,
^
ed.

Cod. Mscr.

et recte;

male autem

niensis:

,,^.'^

&."
sit,

*) Ita

Cod. Mscr. Editio autem Ozoniensis:

')
1

^) Anglus:

ad quod referatur verbum:

sit:

dubito, quiu legendum

., .
Thess. V, 17.

R.

,,igitur

Mutilus plane

est hic locus,

cura nihil

Non

Nirairum

praece-

a&ui

^"^)
')

'
Cfr.

De Oratioke
')

Libellus.
ix

131

onso

(' ') &,

dente
not. 1.
')

^^.
*)

^)

et

^)

Cfr. Act.

&-

absorpta est."

Cui quidem Ruaeus haec

respondet: Magis nativa est emendatio Bentleji, qui tantura pro 6(fii).0vaiv, legit: oyftAoLCTtt."
Cfr. pag. huj.

Edd. Oxon.

Ruaei

in textu:

,^,"
oiftO.ovac.,^^

ed.

vero R. in notis: lego

Cfr. pag. 130. not. 6.
2)
*)

cum

Bentlejo:

Ed.

Dan. VI, 13

Cod. Mscr.

((
:

aulena

'

/cci."

,
R.

Osoniensis:

Anglus
vel:

,, ,,
textu
:

' '&"
^)

X,

.^^

lege:

9.

/
li-

*)
,,Tta

Ed. Ruaei

/ft

,"

Cod. Mscr. habet.

editore Oxoniensi:
lege
:

>."
scil.

Lege

,
vel

in notis vero:

vel

cum

Anglus:
omisit

,,:

Caecutiens
liic

librarius

nea praecedentc,
Cfr. Act.

Mscr.

bet Actorura Cod.

hic,

' ^^ . ^
icslituo:

.' / , ', ,
X,
11.

autem pro

onu posuii;
in notis:

."

^) Ed. R. in textu:

Editio autem Oxoniensis:

Cod.

^lscr.

antiquus; sed per scribae plane,

: :

,,^/,"

,,."
X,

Ita Cod.

Anglus:

Sic etiam

lia-

lum

tum

illic,

incuriam pro

uii in edd. legitur Act.

11.

Atque

ita

plane
')

legit ipse

Origenes contra Ccl.imn."

est

Anglus: Coi-i-uptissiraus

/'
,

hic locus,

queiu

sic

Cui (juidem Ruaeus haec

legatur:

re-

spondet:

Modo pro

nuna

132
*)

" XCU

,*) , ""

' ^&, '

'
.'^
"

/(\

'

' (( ^
Origeios

,, ^)

notol'

, 1 '

,,^)

LiAA' ovSe

^JuvlJ

,,^)
,

inl

oixcuo-

,^)

21

7, ) /
13.
,

Otov,

i/.(f

\, ^
Sia

. &,
: :

'

auii.Tj

'')

nullo aliunde vitio laborare mihi videtur hic

Ter saltem oranduin monet Origenes. Prima oratio ex illo fit media nocte. Secundam, quam raediam vocat, circa horam sextam peragebat Petrus: quam et ante illum dicit Origenes apud Davidem commemorari his verbis: mane exaudies vocem meam; mane adstabo tibi,
locus.

Tertia et ultima significatur his verbis eleet videbo. vatio ma7iunm mearum sacrificium vespertinum.''

Cfr. pag. huj. not.

')

1.

Edd. Oxon.

ed. vero

/-'^
)
:

//'," et R. in textu: R. in ootis: Bentlejo scribendum videtur

Cfr. pag.
3.

,,

131. not. 7.
')

Psalm. V,

Psalm. CXLI,

*) Sic babet Cod. Mscr., in

Oxoniensis
>)

^^.'"
XVI,
,,ln

2. (CXL.) quo male legebat editor

R.

Psalm. CXIX, 62. (CXVIII.)

25.

. ^,
Sed
cet:
dit

6) Cfr. Act.
)

Auglus:

quod
vel
:

liabet ed.

elliptica,

quam

scriptum videtur, non Oxoniensis. Est autem dictio hic ex praecedd. sic suppleas

Cod.

et addiio articulo

satis

{!)
:

a^fa

commoda
;^^

(iet

lectio, scili-

Cui quidem

Ruaeus baec respondet: "Walkerus

quain
:

niliil

aliiid in

Cod.

vi

,/,."

& ,',& ' , , ., , ') .) &, , , ' &, '

/}

"/]'' '
,

&; &, , , ''^ ^' ,, ) )

De Oratione
Libellus.

iv

.^'

,^^)

,,*)
."

, ^
')

133

tlg

^)

''^

' ]^)
,

^)
'")

*)

^^)
,
35.

')

Cfr. Marc.

2) Luc. XI, 1.
*) Cfr. ev.

^\ Luc. VI, 12.

*) Cfr. ev.

Joann. XVII,

1.

Joaan. XI, 42.

Editio

."
')

*) Ita

Cod. Mscr.

autem Oxoniensis:

R.

dd. Oxon.

ct Ruaei in textu: yota/aj/'," ed. vero I\. in notis:

locutn sic lego

Anglus: Cod. Mscr. yijuifoiv." ed. OxonicDsis in tojv uride scDtentia."

*) Cfr.
I

cum Bentlejo

), ,
:

,, Integrum
iuvTiii

,,-

qiiod iniuavit

iiulla

oinnino

fit

Sam.

I, 9. seqq. coU. Jcreru.

9) Cfr. II Regg.

XX,

1. 2.

seqq. col!. Jes.

,

XV, 1. seqq. XXXVIII, 19.

ed.

0) Ita

rcctc
:

Oxoniensis

,,^&."

habel Cod. Mscr. R.

perperam vero

134
??

Origekis

&

'? ,,
^) ^) , , ^) ^) ^^
')

' ^
^)

,'.
*)

&, &,
'Oo(f'vo

' .^)

&^)
*)

&

'

iav

, ,, .. " & ^*)

16.''

. && ,
Anglus
II.

')

Lege:
2)

,.
Edd,
Cfr. Esther.

et

Ruaei:

sicut recte legltur

^," num.

IX, 27. 28.

et

^)

Edd. Oson.
Orig.

Ruaei:

,,':''
ipse

semper Cod. Holraiensis, atque

Anglus: Ita Origenes in Jerem.

/'
")
^)

Rectius vero

in

Joann.

Tom.

num.

16.

legit:

,,." ,,,"
Cod. Slscr. R.
Anglus: Rectius videtur:
Cantic.
triuni
') Cfr.

*) fr. Judith. XIII, 8. 9.

male

ed. Oxoniensis:

."
vers. 26. coll.

puerorum
111,

Dan.

(jiuta

LXX.

imerpretes)

5U.

8) Cfr.
t

Dan. VI, 22.

:

")

Anglus
II,

Cod.

.Mscr. luale

'") Ed. Oxoniensis:

Cfr. Joii.
11.

,,

." .*^

'')

Ed. Oxoniensis: t<Liuv."

," .
;

'^&& , '.
.'^

De Oratione

, & ' , ^& ' ^)^) . " , , &,

6

&; ^, ,
'')

).

^) ,
7.

, ,jJ*)

, ~ & ,,,
Libellus.

135

^)

*)

,"^)

^)

&
pag.

*) Anglus: Ita habet Cod. Mscr,, sed malc, ut opl-

nor, pro:
')

.'^
XX,
et

Cod. Mscr.
Psalm.

,,',"

ed. Oxoniensis:

,,." R.
Cfr.

') Cfi.
*) ^)

(XIX.)

Psalm. XXXIII, 17. (XXXli.)

Edd. Oxon.
Cod. Mscr.
R.

Ruaei:

134. not. 3.

,,.^^
*) ')

,,."

,,."

Anglus: ,.Forte:

Ed. Ruaei in texiu: in nolls vero: Sic habelCod. Mscr.,

*)
lcas iv.

,, (,

Editlo Oxoniensis:

^* " ."

Ed. Oxoniensis:

et recte,

raodo de-

136

yMiP

d^Qionoiq

^ , ' , " .^',&& / ^' ^ ." ' ^)

Origenis
xttl

')

i(f

^)

^)

y.ad^

*)

&,

^)
6

^)
&

,
')

&

&.
({
7.
,
:

^ .&'

^. ,,^)

~ -

iv /}

, y.al

Ita Codl. Mscr.

Editio autem Oxonlensis:

^."

R.

Lege vero: Mss. itfrfUionav. Cav, quod liquet ex praecedente, et mox sequente
^) Anglus:

3) Ed. Ruaei

,,(."
LVui,
6.

."

,,

Cfr. pag. huj. not. 1.

*) Cfr. Psalm.

(LVII.)

,
ram

5) Ita

Cod. Mscr.

^ra'f(Tot\'' R.

sed legenduin
^)

."

Itcm

Editio autem Oxoniensis: fcre Anglus: ,,Ed. Oxoniensis:

,,

Male

ed. Oxoniensis:

,,"

') Cfr. Jesai.

XXV,

8.

Editii) autem Oxoniensis perpeAnglus: Cod. Mscr. male: W. sicut habet ed. Oxoniensis." Cui qnt, dem Ruacus de novo af&rmando haec respondet: Walkerus in Cod. Mscr. legit:

*) Ita
,,

.'^
Cod. Mscr.

',"

&' ,. '' -^, ' &' && &^) ,

De Oratione
Libellus.
rjj

137

yQa^rj.

nfgl

(,

fl

^770

,"^)
')

^)

},i-

'
iv

i'favov

*)

*)

inu-

^^'-^

. ' & ^ ' ^,

,

iv

&,, , /
')

6&, -. -

).

,,^)

},

^^/

'''

^)
Cor.

) Cfr. II

3.

')

Cfr.

') Benilejo

710

".
Cfi.

scribendum videtur:

)
Rom.

VIII, 13.

Sed. Cod. Mscr. leclio ferri potest. R.

Forte legenduin: Bentlcjus. R.

*)
') ]Mallet Benllejus )
:

..ojOit

.''
Ed.

^',"

uti conjicit

R.

,^." ,,.''
')

Deut. IV, 20.

R.

Cod. Mscr.

Oxoniensis

)Vsalni.

LXXIV,
Alscr.

19.

(LXXIII.)
:

."

') Ita

R.

Cod.

Edilor vero Oxon. omisit Clr. Psalm. XCl, 13. (XC.)

138

&,^'

^') ^'
y.ca

^)
iv

, ,) ^ , , , / , 9 ^, & &^ , , & '. Xfovia

^, ]
]
,,^)
,

Origenis

}. ^ ^') ,,^)
6

"

^)

-^,

,,

S)

&, ,
,

'')

tjJ

^ \

, '
:

^)

')

Ed. Oxoniensis:

2) Luc.

,
R,

,,."
Editio autem Oxoniensls

19.

.''
^) Sic

Cod. Mscr.

,,
:

*) Anglus: ,,Deleas hic opoitet vel:

/'
^)
')

5)

Job.

vel

."

8.

ed. Oxoniensis: Cod. Mscr. Anglus: Cod. Mscr. R.

ADgliis:

."

,,^,'^
16. 17.

,,'.^'

Ordo

ccrtc melioi:

8) Cfr.

^) Anglus:

Sam! Xil, Omisit

Regg.)

librarius verba:

quae

,
),
)

^'. , ^ '^ , ^ ^ ,^ & &

De Oratione
Libellus.
6
;

139

(fwvag

^) 6(& ,^) ." , ,*) ,,^)

tj
^zftV/;."
6

-(^ } .''

,,^)
6

' ^) ^ ^ ^) , ' ,
^])
')

^-

.
^,
16.,

,^
6

iv

ijj

'

nos,
I

fl.igilnnte

sentenlia,

inserenda
:

esse

."'
')

Sam. Xll,

ubi

sic legitur

Anglus: Lege

.'^

^)

,'' ed. Oxoniensis: Cod. Mscr. Anglus: LXX. Interpretes: R.

." ,,
:

,
")
:

judicavimus ex

,, .'^ -

Cfr.

Sam.

Cod. Wscr. ,, Ed. Osoniensis Anglus: Lege, sicut ante: R. Nam ita semper habent i.xx. interpretes, uno sine tanlum loco excepto Hos. VII, 7., ubl nescio quoruQdo
*)

." .
legitur:
*)

.''

18.

Regg.)

,, ,,

.''
Cfr. ev. Joann.

.''
')

) Cod.

Mscr. R.
:

IV, 35. 36. " i

^^.
:

Anglus

Lege:
:

*) Bentlejus legit

,,,"
scll.

17.

R.

) Anglus:

Lege

) Ed. Ruaci:

,,."

, ,^" ."
Ed. Oxon.
ut
I

Cor. VI,

sine

Cfr. Jacob.

V, 17. 18.

' . ''&,^) ' , .'"

). ^ ,
icfoiyii ^)

140

Origenis

y.exkeiaueyoj'

^)

ovnayoy

y.aroQ&omca

Stu

14.

oi

^, '

* .,*)
y.c.i

,'

^
')

,
'

\^)
')

& , ^ &
inovijavia,
^)

y.a\

\&

(fi]al

^)

.
R.
:

Cod. Mscr. recte:

niensis:

,,

exliibuit ed. Osoniensis

hic, sicut paulo ante

^) INIallet Bentlejus:

') INIalim

*) Cfr. Matth.
^)

,, ,^^ &.^^ ,, '.'^ ,,.^^ ,

, ,^)

."
cum

.
R.
,

ed.

autem Oxoliaec inversa

Anglus: Male

Sed legendum opinor

Bentlejo:
33.

R.

Anglus: Lcge

*) Legit Bentlejus:

, . ,
")

Lego cum
scil.

/.

.;.'^

,, Beutlejo ..
:

'

vel:

^."
R.

."'

Pro

Anglus: ,, Atqui luinus recte dicimur igitur legendum opinor:

R.

sicut

mox

sequitur:

num. num.

12.

misso,

13.

Equidem
)

a partibus Benth-ji steterim.

:

.."
6((. Et
,

(&,

Ita Tcro

^.^^
^)

Anglus

Hoc

Lego

."'
cum

Bentlcjo R

,,

rectius

legas:

De OrATIONE

^)

, . ^ ^) / -, . , ' ^ ' ,, ', &,

' ,

,& ,
LlBEtLUS.
')

iV

)/.
^)

,
141
6
,

uti liquet ex sequeDtibus.

opinor hunc locum:

. , ,, , , ^.
,

*)

^)

,''

')

^'

')

Anglus: Dorinit.ins hic librarius noDnulIa omisit, Quocirca sic restltuendura esse

,3
Ruaei

Vix enim

aliter

cies sententiam."

loco aptam effi-

Quam quidem
in

emendationera totus

fere approbaverim.
')

Edd. Oxon.

vero R. in nofis: Bentlejus legit: Domlnus Claudius Fleury niliil hoc loco mutat, fra pro legebat: ojf
ed.
:

pag.

liuj.

^) Legit Bentlejus:

Lege:

*) Legit Bentlejus:

, ."
et

textu:

,,

not. 1.

.'' ,,.'^
R.

Cfr.

,''
sed in-

Anglus:

,,.
1.

')

Cir.

Tim.

II,

)
'')

Anglus: ,, -cge:

sequentibiis:

I.pgit Beritleiiis:

deni a pnrtibus Angli,

cfr.

." ) ." .. ."

,

."

R.

Sic in

R.

Equi-

pag.

Iiuj.

nol. 6., steterini.

142

oe

ok)

, ^,
,

iv

,, , , ^
')
y.aX
TJ5

' ^^ *>9' ^ & & ,& .,, ,

,

Origenis

^)

xai -

,
Tjj

6 *)

('
,
')

-)

^,

' & ,
^,^)
,

' '^'
est
:

'') &] ^,

,
iv

') Ita recte habet Cod. Mscr. editore Oxonlensi, ( qui legit:

.^''

'
sonat,

definitlo Sed nec nec causam video, cur slt magis, quam vel vel certe, quae sequuntur, non apparet.
-idetur,

'.
^)

R.

Anglus:

In ed. vero Oxon.

quod

'' .
Male
^)
*)

mutatus verborum ordo

,

. .
Sed
:

legitur:

), Cod.

:nec necesse addere Mscr.

addito:
id

cum

,,-

fortasse

librarii
:

sic est reslilueudiis

7(

postulare

ab cxeniplis vero idcm

Lic incuria

ed. Oxoniensis

Ed. Oxonlensis:

,,.''

,,.''
:

Anglus: Deesse opinor

."
*) ') Sic

legatur:

Luc.

13.

Edd.
Exod.

^)

Cfr.

e^Upr Oxoniensis

^.'''

babet Cod. Mscr., in quo luale (?) legebat Anglus Lege R.

:

. ,

nam

.^'

ita certe rectius

et

Ruaei:
11.

,,
:
:

,, ^."

evaPTi

, ''& ,, ^, ,' , ,"^ , ." ' , '~ ,

,

^' ,, ), & , ^ ^ ^)
De OrATIONE
Kcu
h>

LlBElLUS.

143

ufyalrj."

,,

')

xai

.'^

,,-

'^^ - ^,

^)

^. ,,
^)

*)

ffi/ora?

,) . , &, ,
')
,

, ^,." -'
,, ^)

?.)'

,,

^)

. &' / ] ', ,, ,,
,"
^.
^) '")
')

^Dan.

Cfr.

Deut.

,
IV,
111,

18.
17.

2) cfr. Eslher. IV, 17.

3) Cfr. Esther. *) Cfr, Canlic.

trium puerorum vers.

111,
2.
,

1.

(Cfr.

sccundum
')

lxx.

Interpretcs
1.

25.)

Cfr.

Tob.
:

^)

Anglus

Deest

."
')

nam

rectius Lxx. interpretes:

."

Sic Cod. Mscr.

Editio autem Oxoniensls

1

,,-

R.

) Cfr.

Sam.
2.

^) Edd.

Oxon.

et

Kuaei:
1.

,,."

I,

10. 11.

")

Cfr.

Habac. III,

, .' ^ ^
&)."

. , '/' ' , --^,

Kvgif ,
iu

144

Origenis

y.al

, &. '''
iy

loco:

in notis vero

Bentlejo habet:

male: mutavit ed. Oxon. scil. in vera, ut opinor, lectio est:^77(jo?

,

quod malim

videtur Origenes
Cfr.

, & ,, ' ^, , , ^ ." ^. .. / /

,

&

&,
'

^ .^ ,
,

' &

^)

^'

,,}

.''

"^) &, ,
*)

to^)

&.

^
4.

."

xai

')

Cfr. Jon.

, 2

Edd.

et

Ruaei hoc

'/fu'f?f."

^)

Ed. Ruaei in testu: Sic habet Cod. Mscr.

: :

,,
.''''

legenduni autein

cum

Male

ed.

Anglus: ,,Cod. Mscr. Haec vero deterius

vel,

At

."
*)

Rom.

glus:

Edd. Lege:

VIII, 26."

9
,
et

Nam

respicere
111,

ad Aposloli

.^'

verba

Joann.

21.

26. 27.

Ed. Oxonlensis:

Ruaei:
,

!}." sicut
in

edd. exstat

Roiu.

Ji

.
')

7/

^,
6
')

^^ ^ ,, . ^ ' ^
,

De Oratione

Libellus.

145

*)

, ^.&
^)
,

^, ^
6

^.'^ *)

,
6

, , ', ,. ' , , ^) , ,," /

,

."

' ,,

&,

,,*)

'

,,'-

,,."

.'^

') Sic ubique Cod. Mscr. , contra cujus fidcm ed. Anglus In Cod. Oxon. in textu habet R. quidem hic, et bis poslea, scrlbitur: Atqui edd. oranes ixx. virorum versionis habent et sic legit ipse Orig. in Matth. Tom. XVII. nura. 2. et Hom. ]. in Jos. et IV, 2."
:

,,."

-,
:

^) Cfr. Jos.

X,

12. et Ruaei:

^)

Edd. Oxon.
R.

\4.^^
1.
:

*) Sic

>^."

Cod. Mscr. Editio autfm Oxoniensis: AiAnglus: ha, scil. Orig. in Matth.
nuni.
2.

Tom. XVII.

et

Hom.
XVI,

Complut. LXX.

viror. vcrs. habet

..-'
^) Ita

*) Cfr. Judic.

, ,
in

Josuarn. Sed ed. ceterae vero:

30.

Cod. Mscr.

Editio vero Oxoniensls

<."

R.

') Cfr. Luc.

X,

OaiGENis Opera.

21.

XVII.

10

146

,, ' , ^
aifiivai
'

,, ' ^ , & ^ ^ ,&& ,& ^ &

Origenis
')

di'o,

^)

'

^)

dk

4~

-,*)

],

,, &&
15.

'

,"
,

'" ,,,^)

,,,^)

, .
,

,
,

&.
et
:

*)

ea. vero R. in notis

R.

ipsa

sententia,

pnstulant.

eo,

pro:

>7/>."
')

.
Edd.
et

.
,

Ruaei in textu:
iiLego
xc.i

Anglus: Lege:

Id enim quae inox sequitur, plane Sic autem paulo post Ei Intercidit vero hic, ut opinor,
antithesis,

&^ .
cum
Bentlejo
:

&," ."

quod

simile

esset

,
:

abbreviate scripto

Ed, Ozonieosis:

,,

J>;."

ld est, honiinibus in genere, qua hominibus, sancti sint nec ne. Sed desideratur fortasse ut sit: <)
^) Anglus:

." .
*)

Ed.

perperam

.'' ,,
:

*)

Act. VII, 60.

^) Cfr. Matth.

XVII,

15. coll. Luc.

IX, 38.

' (( ,,^) , . ,,^)

*)
*) ')

,"
*)
,

snbjectus. Sed nusquam alias Origenes nec ullus, quod sciam, alius de Patribus, de filii subjectione utitur voce: Neque illa Genitivum regit, sed Dativum neque ctiam liic de filii subjectione agi videtur, sed distinctione tantum, quatenus alia est a Patre persona. Quocirca legendum suspicor: ut sit: patre aiius secundum essentiam et suppositum: quod se alibi ( in Joann. Tom. 10. nuni. 21.) ait ostendisse, nempe contra iSoetianos, qui affirmabant filium
, ;

' ,,^ ^,
ed. vero R. 5n notis
:

' & ,, , ^ " . , . '

De OrATIONE
LlBELLUS.
,

).

79'

147

"

,"
9.
:

if

~ ~

Luc. XI,

1.

^)

Ed. Oxoniensis:
textu

,,."

3) Cfr. Luc.

Edd.

XI, Oxon.

1.

coU. Matth. VI,

,,Lege

et

Ruaei

Anglus:

id est:

esse

cum

patre.

que oppugnans

dicit

filium

iiTio/.tiutvor , lioc est: dicto loco se explicat; nara stituunt seu personae ,

^'

tjtoov csse
et

vocat in Joann. Tona.

1.

sub finein
licet

,
.

Hos

igitur bic

quo-

queraadmodum
con-

quam

num

41.,

et

Tom.
Hist.

2.

num.

2.

ct

coiitra

Beryll.

apud Euseb. Eccl.

VI, 33. Vult igitur filiuni, sit (in Joann. Tom. 10. num.
a

cum
tamen
contra

21.),
(cfr.

patre
,

esse,

^patre

ita

ut

sint

Tfi

Celsum. lib. Vlll. num. 12.), unus vero esscntia Deus; cum una quae per sit illa dislinguitur, et alia est patris, alia filii indivisa tamen, atque idcirco in ulroquc eadern pater enim ut ait ipse

Ongeocs,

(ap. Euscb. contra Alarcell. pag. 22.), et (in Matth. 13. num. 19.). quamvis iilium dicat (.ip. ,
loc. cit.),

' .
:

,
Euseb.

Igitur
lib. V. (contra

atque

1),

(contra Celaum.

num. 39.), ambos tamen affirmat cssc tvu Celtum lib, VIll. num. 12.). Quodsi retinere
leclionem: tum per
intclligas

inalis

oportet bypostasin,

seu per-

Cod.

10*

&, ^ & , ^ ,(
TiQQatvxxiov

148

Origenis

'"
xctl
,

.,

xal

', ,, (
(

ct^iforiQOig,

imgyetav^)

ti

dk

u(fo^no,

).)^/.,

/^,

xcu

iv

, ,

*)

ed.

ab ipso Origene, aliissonam; quo in sensu vocem que Patribus, usurpari docuit Bullus in Defens. Fid. Kic. ijlium aliam a Sect, 2. cap. 9., ut loci hujus mens sit
:

patre esse personam, eique subjeclum, sive subordinatum."

^,
filiuin.

.^^
Oxon.

')

Cod. Mscr. Anglus: R.

,,.'^
nempe:

Ed. Oxoniensis: iyi'nniutavit

]Mdle

in

praeter efficaciam dicetnr, orandum esse Quorura ego quidem sensum non video. At hoc eum, scil. qui filium, et non paplane vult Origenes trem, orandum esse affirmaverit, absurde et naou praeter rei evidentiam, id dicturum ^&st. Hac autem pbrasi saepe utitur Origenes, e. c. Comra. in Et in Joann. Psalm. xcci Tom. 13. num. 21. Atque in Joann. Tom. 2. num. 8.

,
*)

. (')
vero R. in
notis
:

,.
favv

Sic enim recte legit cx Cod. Veneto Ferrarius, et e Cod. Bodlejano Grabius (Spic. Sec. 2. p. 86.), etsi ibi quoque retifluit. Sic Huetius lectionem deteriorem, , in hoc nostro libello infra, num. 32., idem editor Oxoii. reposuit." iterum pro

.
,

ed.

Edd. Oxon.
:

et

Ruaei in textu: Ai')'fr<,"

Lego cum Bentlejo:

uti
est:

Anglus

exhibuit.

Cod. Mscr. habet: Sed vera certe lectio

."
et

locus dcmonsirat: quippc tres in antecedd. orandi modos proposuit, scii. ut preces nostras vel ad filium sine patre, vel ad utruraque simul, vcl ad solura patrem dlrigeremus: rejectis vero duobus primis, tertiiun Dunc restare dicit nobis utendum:

."

^
,

ed.

Oxon.

sicut ipse

'." (

&, . " ' ''

3,
')

, , '
a&ttt

De Oratione

L1EE1.1.US.

-^

^ ' ,,,^)

'^
iv

*)

' ,, .^^ , ' ,,

,, , ." ^ ' , \&,

^)

,'\
')

jj

149
')

^)

." ^ , &\ " ^* '

"
)

^*"

iv

' ,, ,

'

')

Cfr. Hebr. VII, 20. 21.

) Cfr. Psalm.

Anglus: Lege
*) Sic

^) Ed. Oxoniensis:

habet Cod. Mscr.,

:

Oxonieasis

') Anglus: Lege Cul quidem Ruaeus haec respondet: ,,Nihil nccesse est legi: nam referri potest ad praecedens
:

." ^ ,,." ,,."

CX,
4.
:

(CIX.) coU. Hebr. VII, 21.

in

', .*^
quo male

R.

) Cfr. ev. Joann.

XYI,
XVI,

23. 24.

') Cf. Ajjglus

Cod. Mscr.

8) Cfr. ev. Juano.

^)

."
:

."

,
ed.

legit

editor

R. in notis Lege:

'
:

23. coll. pag. huj. not. 6.

Edd. Oxon. ct R. in texlu Lege cum Bentlejo:

,

quod

,,," ."

vero

ADglus

eftlagitat senteDlia.'*

150

?5

/' ) ), , '?
)

^^ ^ ' ,,,^) ^
if

&

., 9^) , '^) , . &^'' . ,

')

& /,& , ,
&,
,

Origenis

^^
'

^,''^
*)

^)

^' "

&'

& '
Joann.

,,/,

Sh

*)
24.

^,
pro:

24.

Joann.
6.

XVI,
Ita

3) Deut.

*) Anglns:

Timus num. 12."

')

^
:

XXXII,
,

43. coU. Hebr.

Lege:

male

scriptum nota-

Cfr. Jesai.

XLIX,

*)
')

Ed. Ruaei:

,,& '
22. 23.
liunc

Ed. Ozoniensis:

) Anglus
librarius
niensis.
;

ille,

''
:

perverlit oscitans quem quidera fideliter secutus est editor OxoEgo vero haec sic erncDdanda esst. arbitror:

,,Totmn

,,,.'^

.^^

(Christus scilicet), qni dixit

scil.

;
:

locum

id est: quidni auleiu qiiid ine dicis botnim?

huic quoque,
,

(liou^fto

JiiV

quid nie yrec.aris? Nam ca liujus loci luaiiiresta meiis est." Ciii qnidem Rnaeus haec respondct: Hunc locuin, ut edidiiuiis, sic legit in Cod. Mscr. Walkerus. Atqui non legit: fintiv iev scd: uv li" Cfr. pag. 151. pot. 2.
dicat:

'/7'>

y.aX

') ^ / 9' ,& 9 , & ., ^~ , / ,, ^ & ').

De Obationb
LiBEttus.
,,Tt ')

(' &6, '" ^)' -. ); , &'

ti

151

oici

^)

xcu

*)

^)

eivai

^)

&-

')

,
')

iv

vtoi

'

'
."

, ;
'

'")

')

Cfr. Matlh.
19.

XIX,

17.

coll.

Marc.

18. et Luc.

XVIII,

') Ed. Oxoniensis: pag. 150. not. 8.

') Ruaeus Lego fere Anglus: Lege:
:

,,,
cum
Bentlejo
:

."

Cfr.

quitur Christus."
*) Anglus:

.
:

Nam

."
:

Itera

cultores suos hic allo-

Lege

.
cnm
,

Sic paulo post Bentlejo:

Itera

ffAiJyari."
')

Ruaeus: Lego
6) Cfr.

lufTf."

Anglus.
')

Hebr. IV, 15.

:

") Ruaeus:
9) Cfr.

Raus:Lego cumBeDtlejo lawj'." Lego cumBentlejo: i\t/(>."

Psalm.

Item Anglus.
IternAnglus.

XXII

22. (XXI.)

'") Bentlejus legif.

,

id est:

,"

{>."

R.

Anglu: Forte

152

ol

9)

^ ,,. &; ' (,. ,& , & ', (, & . ". &, , ,"
16.

Origenis

{'.

&,
ovv

luv

&
),
6

ot oh

oici

'
')

xai

^)

,,

^)

*) '

G&ai

^.

^
32.

&,

'.
&] &,
&oy

') ^)

Anglus

male: Lege:

Ed. Oxoniensis:

,,."
]

."
,, ,"
aut:

3) Cfr. Matth.

XXII,

."
*)

Forte cum Bentlejo lcgendum:

,,

7]
locum

R.
:

legas Iiunc

Aiiglus:

Keclius,

ut opinor, sic

Cfr.

Joann. IV, 18."

^^,^) , , ', &, ' & , ' ^&

De Oratioke
Lieellus.
y.ca

153

Iniytia

')

,
-

& ,
)^

' &

'

')

.
')

((,

,) & *)
,

}'^) , 6
')

^)

.^)
,
et

ahiuv

^^,
6

'")

^
ed.
6.

^)

&

Edd.

R.

in nolis: Bentlejus legit:

Ruaei

."
,

texlu:

,,,"
,

ed. vero

') Anglus:
gelii istius

Lege:
recitat.

nnrn ipsa evan-

verba

Cfr. INIatth.

VI, 33."

*) Sic recte habet

nieDsis:

,,."
I

Cod. Mscr.
R.
')
7.

male vero

Oio-

*) Cfr.

Cor! XII,

^) Anglus: ')

Lege:

.^'
(

Cfr.

Anglus: Lege:
Cfr.

)
')
'*)

Sam.

19. 20^

Anglus: Lege:
Bentlejo

videtar forte

."

({ "
Regg.)

Rom. XII,

legcndum:

Anglus: Legc:

."

."
,,
oojuuiixou

R.

ix

154

'
',
^)
satis,

, ^., ^
6

. & .
Origenis
')

^,
,

^
')

ttt(f&n

(iff

,,*)
'

,
')

^
,

"

*) Ed. Oxoniensis:

^
in

({
qkoya
arbhror

*)

Ed. Oxoniensis:

ut videtur, accurate

." ^, &
,^ ^
:

,,."

Cfr. pag. 153. not. 10.

; ^
^laactx

9 ^^(
)

sic

Anglus

,,lMutilus est

plane hic locus;

atcjue
-eni:

Cod. quldem ora nb eadem tnanu notatum

^
(
'

fatfai^ai

restituendum

.'^
adjungit:

<. '&([&
:

Quocirca totum ego locum

Auuv,

Cui quidem locl emendationi Ruaeus haecce

nostri

,
\/
Estlier.

,,Textus
q\ii

interprctatio

lalina:

gtiam ab
cotispirave-

Aman
rant.

ihqne ,

(in eoriim pernicietn)

{Judith validins) quaerentis animarn ipshis corvires exscidit, qttam iUius

rnmpere principis
nis:
siipponit

HohpherVI.

hanc reslitutioucni."

Cfr.

coU. Judith. Xlll.

,'^
iiiensis:

^)

Ed. Ruaei in textu: in notis: ,,Sic habet Cod.

INlscr.,

ed. vero

Cfr. Cantic. triuin pueror. Lxx. interpretes) III 25.

,

."
Dan.

Oso(sec.

vers. 1. seqq. coll.

*) *)

Cfr.

Gen. XXVII, 28.

:

Anglus: Lege

[."

) Cfr.

Dan. VI, 22.

, ,& ,
ot

, /, /
'^
?^
17.

De Oratione

Libellus.

155

&,
y(>y}

?/

t}.fttv.
,

"

*)

^
')

^ ,

^)

*)
;

'

."

') Sic

Bentlejas legit:

Cod. Mscr., ed. vero Oxoniensis: R. cfoi/

^)

Anglus: Lege:
8.

^) Anglus: Diaboli scil.

ad verba Job. 111,

,
*)
*)

Cfr. Jon.

Edd.

. ." .
,,
secundam lxx.

,' ,
. .'
et

ft *)
,

^)

")

,
,,
6

." <{."

Respicit vero

interpretes:

."

Anglus: Nulla ex his loco apta oritur

sententia.

Sic igitur

quidem Ruaeus haec respondet: ,,Eandcm jam proposuerat rJentlejus emendationem et ' idem praeterea, cfr. pag. huj. not. 7., pro:
Cui

."
Edd.

,, ,
R. in textu:

,
,,

"
:

emendanda

niihi

Tidenlur

'

ed. vero

, ; ,. , <) , '
legit:
<)'

^) ')

Legerim cum Anglo:

et

,,."
illa
:

R. in textu,

J'

,"

J'

,,"
haec: ,,

,"

R.

notis:

Lego cum Bentlejo:

."

CfV.

pag. hu). not. 5.

. , , ,, & &
156

, .^ ' '& ( , ,, , '' ^ &. , ". ,,^) ( , '

Origenis

(^
^)

')

{,

(,

ycu

tl

^)

)^

*)

^)

'
')

ij

&,

, ^ ^

(f

tj

Vf^'^

^"

Anglus: Mendum hic suspicor; umbrae enim menon pro corporum, sed climatum ratione variantur, atque aut loDgae, aut breves , aut omnino nullae (sol scil.) a locorum verticc fiunt, prout loDgius propiusve distat, vel in ipso etiam vertice verridianae
satur.

,,."
2)

Sic igitur lego et disliuguo:

."
R.

Cod. Mscr. recte:

Cod. Mscr. R-

3)

,,.^^ ,,&." Male

R.

Ed. Oxoniensis:
ed. Oxoniensis:

noi^o.^^
*)

Cod. Mscr.

niensis:

(aoo!^oa."

*) Bentlejus legit:

'." ,
delur

Lcgo cum Bentlejo j/, Item fere Anglus: Desiderari R.

ut

sit

^iimirum vocula

,, <{
,, ,?."
:

,,&,'-'-

ed. auteiu

Oxo-

R.

'

ioTg-

hic

//,

.
vi-

jj

ab eadcm mse(|ueQti vocali absorpta

cst."

^ & , &
De Oratione
L1EELI.US.

157

vlixa

(( ,'^ ., , ,^ ' ^ & },^, ")

-

& , &. ^ . , ,, ,
,
'

. ;
^)
d'

tiv

iv

')

^,

," ^;
ij

^,
,

^)

*)

tff/oj.

,,^)

'~

.*^

')

Cfr.

Cor.

5. J"

^)

Cod. Mscr.
R.

,,

'."

Ed. Oxoniensis:

,,

."
*)

3) Cfr.

cv.

Joann. 111, 29.

Ed. Oxonicnsis:

') Cfr. Jesai.

XL, 6 8.

(^."
notis:

*) ')

Cod. Mscr.
Ed. R.
in

,,."
textu:

(),"

Ed. Oxonicnsis:
Sic

,,'."

Cod. Mscr.

Oxoniensis:

&.
Editio

R.

158

^,
y
,

; ,Origenis

,
,

(( /?,
6

^)

,."
:

ex praecedentibus atque loco plane ineptae sunt; qiiippe qune sensu conjuncta (iisjuiigiiiit illa enim: alia sunt, quarn Sic igitur legenduru quae ante dixit: opinor
^)
:

'& . ,, , ' ' &, , ' '. ^." ,

, , &
,

'

& , ^
,

ccy-

^)

'
R.
:

')

18.

'*)

'

&

*)

Lego cum Bentlejo:

ex Hebr. XII, 28." lege:

not. 2.

')

Lego:

.^^ ,,
PartiruIae
:

Anglus:

,,

>}."

Cfr. pag.

liuj.

Anglus
,

or/t

raale iiatae videnlur,

-,^,

8.

Cfr. pag.

liuj.

not.

1.

3) Cfr. Malth'.
*)

VI,

Anglus

nisi

Lege: et post: id additum malis, ut

subaudi:

sit:

*)

Lego cum Bentlejo:

,,

."

R.

^ ' ,^ &, , .& & & . & & ,

De Oratione
Libellvs.

159

si

l/it,

YQ^^\i

') y.ai

'

ntQi

')

D.ivaouE&a ,

)(, -

'

y.cci

i(V

"/

at

& ^. '
y.al

,,^)

' ,

iv

iv

'"

yiovxu

'(

,
*)

itnb

,,,
xaff

^;

' ^
f/ff

'-

,
')

\ ((

Origenes, peractis iis, quae de quaestione dieenda habuit , pcrgit nunc ad domioicac orationis explicationem, quae pensi istius, quod ab co eiigebat Arnbrosius, altera pars erat ad qtiara sic

Anglus

in genere

in

Cod.

INIscr.

'

fit

transilio:

(?).

Editor autern

hic titulum praefixit: et reru vero id feceril,

.
:

quam ob sectionum numerura de integro orsus .st non video, iiisi quod iUe pro allerum syntagnialls male legens: /.' (scil. librum, seu Tomuin eo indicari piilaverit."

,
:

novum

),

!),

*)
sis
:

Cod. Mscr. recte:

R.

,,'."
3) Cfr.
*)

,,."

jNlale

ed.

Oxonien-

Cfr. pag. huj. not. 1.

Matlh. VI,
Iv
4.

9-13.

sis

,,

Cod. Mscr. 7i7fp,

Cfr. Luc.

XI, 2

." ,

}'~'."

Ed. OzoDienR.

160

Origenis

'&, &. ,
,

, &' & ; ^, , ' ^&

,

."

]
y.ccl

iv

,
:

')

y.aO^Caav-

^)

& &; &, , ), , ',

')
*)

^^

,
>)

^)

) ')

.
XI,
1.
:

Cfr. Matth.

V,

.^''
*)
ed.

3)

Cod. Mscr. R.

,,."
ct Riiaei

1. 2.

=>)

Cfr. Luc.

Edd. Oxon.

.'^

vero R. in notis: ,,1'Cgo Anglus: Lege

:

,, .*^
Ed. Oxoniensis:
in

,,-

tcxtu:

cum

Bentlejo

," 7rOTr/-

,,." ."
^) Tta

Cod. Mscr. habet, male vero ed. Oxoniensis: R. Anglus: Lege:

."

Cfr. pag. huj. not. 4. ^)

Anglus: Lege:

')

Ed. Oxoniensis; R.

."

,,
,

quod

Ilquet ex sequentibus

'

, ,
1]

/. '
lav&apjj

De OrATIOSE

')

19.

iv

&^ ,' ^) & ,*) '

'
,

',

, . &, nctou
,

LlBEltUS.

161

,,

^)

9 ' ., ,
6

, &
,
^

&. ^ ^, , .
iv
^)

6
,'^

iv

'

^, . , &^ . .
Editio autem Oxoaiensis:
,^^

,,^^."

') Sic

*) Post:

haec vox in Cod. Mscr. desideretur. Item fere Anglus: Minus altentus hic librarius R. quod, cum ad seDlentiam sit necessarium, omisit nos adjicere non dubitavimus."
ed. Oxoniensi

,, .
habet Cod. Mscr. R.
licet
,

addo:

,,

ut in

3) Cfr. *)

Matth. VI, 5

Ed. Oxoniensis:
,,

,,}.'^
.'^ ed. Oson. addit intra quod abest ab Origenis Cod. Anglus His addidit ed. Oxo:

8.

*) Post: uncos: ..Iv ^lscr. R. niensis iv

non agnoverit Origenes,

Tom. XI. num.

, (

> /',"
Item fere
4.,

sed

male
iis

ut

opinor,

cum

ea

uti constat ex

Coinm.

ubi

etiam,

ornissis,

Joann. lcgit tantum;

in

/."

OfUGENis Opera.

Tom. XVII.

11

162

( ./' ,' &, &, , ' & .^ &,, &/ ) 9, .. , , ^, & . ,

Origenis

7((9 .^^

&&, &~ " , ^&

^,
iyO.ttv
,

')

,,

*)

;^'

')

&,

OTf,

*)

')

)
Nam
2)

Anglus:

Lege:

iVf

Cui deest plane: 5iw." spoDdet: TsihiI deest, nam

Cfr. ev. Joann.

vel:

quidem Ruaeus haec

&

.
:

re-

est liberalitas."

.^^
Angliis.
')

^)

Cod. Mscr.
R.

,,

,'^
44.

V,

Ed. Oxonicnsis

,,fere

*) Edd. Oxon. et Ruaei in textu: R. In notis: Lego cum Bentlejo:

,,,'' ."
quod

ed. vero

Item

ubi de corijunrtis in
genes.

Anglus: Loco huic non conycnit disjunctivum eadem Christi sententia loquitur OriL!ge igitur:

( (."

vel

aptius est

".(
y.ivca

,
,,
')

De Oratione
(favwai

Libellus.

/. ^]/^) ^' ' / ^, ' , ,^ , , ^ '') . , ,

^)

^
rj;

^, ." &'
163
^)

],

JiK *)

^)

&, ', ,
iv

(ftto-

*)

^)

({

' ^^)
')

<favl

&. ^

.
Cfr.

Cfr. Matth. V, 5.
:

Nam id planc poscit Anglus Lege scntentia, atque ita mox sequitur: 6 Cui quidem Ixuaeus haec respondet: Magis placet eraensed paulo post, cfr. dalio Bentleji, qui retinet
^)

pag.

liuj.

not. 4., legit

. ,
25.

.''^

."

3) Cfr. Luc.

XVI,

*) Bentlejus legit:

not. 2.

*)
^)

pag, ,, ." R. Cod. Mscr. ,^." Ed. Oxoniensis: ,,.^' R

huj.

Edd. Oxon.

et
:

R.

in

textu

,,

,^'

Lego cum BeDtlejo i<V iv .''*' Anglus, qui non male legisse videtur: ,^' n ,''' iiaec liabcl: ,,Legendum opinor: tif iy Joquod rnelius oonvcnit cum sequcntibus: (y
ed. vero R. in notis

.''''
R

') Cfr. Gal. VI, 8.

a
lollit

^) Bcntlejus

acccntu m,

ut

sit

pr

9) Anglus:

Lege

xal 6

."
11*

Clr.

MaIUu

VII, 13.

164

&

, , ^ ,
OaiGiKis
inl

ovStv

, )' ')

^ 9, ' , ^) . ,, & ,& & ,

iv^) aiiiy
,

()

&;

eii-

&

iv

iv

*)

&,"
6
,

h'

xai

' ,
20.

', ^ ,.'

, , ." ^
^) Legit Bentlejus:

,
,,
e

;^)

amrj

iv

R.

Anglus: Lege: iv

tj

quod locus

ipse demonstrat."
:

est

Cui quidcni Ruaeus haec respondet

eTnendatio Bentleji, qui" etc.
)

Magis

nativa

Cfr. Psalm.

LXXXli,
et

7.

(LXXXI.)

')

Edd. Oxon.

R. in textu:
Bentlejo:
contrario
:

R. in notis: ,,Lcgo

Legeiidum plane

^ &,
est

cum

,,," ."
R.

ed. vero

Anglus:
supra

Ita

*)

') II

Lego cura Tim. III,

&).^^ Bentlejo ,,."

:

4.

) Cfr. Ephes. V, 27.

^) ,
TJJ

^,'^)
'

,^
.''
*)
=*)

&&' , & ],
De Oratione
ijr

Libellus.

'

?'

,^)
\4,
.,f?s-

165

Aiyv-

'^)
6

')

*)
')

Cod. Mscr.
R.

,,^.'^
AXIII,

Ed. OxoDiensis:
2.

Cfr. Deut'.

Cfr. Deut.

XXIII,

1.

3) Cfr.

,"
valet.

*) Legit Bentlejus:

,,^r

ut

LXX.

interpretes. R.
3.
,

in

Cfr.

Deut, XXIII, 8.

5) Cfr. ^) Sic
est: ,,11770

Deut. XXIII,

habet Cod. Mscr.

/,"
R.

per abbreviationem.
:

quo nempe scriptum centum Nam

Oxon.
in textu ha-

bet:

abbreviate scribi solitum, in nostro

rit

.
dedisse.
illud
:

.,
,

,,."

Male vero pro

,,,"

ed.

Anglus: Noraen:

demum

Putabat, opinor, stolidus librarius Christurn,

synagogis aliquando
aedificandis
jiissit:

Atqui historia sacra nos scribere

Editor vero Oxon.

,

librarii fide nixus

retinuit;
libri

cuna erratum
his verbis:

in

quod tandem
,

tameri ipse,

calce corrigendum censuit

,

legas pro

i.

e.

natn

100 valet.

Verum
loci

is,

qui

Codicis ftde

& , ,
<^~
((
Deut. XXIII,
7.

av-

Codice. pepe-

operam

absurdum

tanquam uni-

retinuit, in

mox
,

seqq. a Cod. recedens, rautando, addendo,

transponendo
edidit:

)
iv

Haec autem tam incondita editio Basil. post novam illarn, quam praefert, coUationem totidem verbis repetivit." Cfr. pag.

'''

,
totius

sentenliam

pervertit:

sic

enim
ii^vi-

, (^7 , .

ed.

huj. not. 7.

^) Sic recte habet

God. Mtcr. ,

vero Oxonieosis:

,& , , ', &^ ' ' ' }] ^ } , ^) ' , &^) ^ ,, &, - & , , , ' ^. ,^ ,{ &)
166
Origenis
oiiSh^)

iv

^.
iv

(, ^
iv

(fiXaJv

'^)

' '

TJJ

'

'

av&QOj-

&.
^)

,,*)

' ,,''^
!
iv

&."

&, '
xai

",

ToCro

^)

ofov-

,,

iv

.^^
et

R.

Cfr. pag. 165. not. 6.

1)

Cfr. Matth. VJTI, 10.

*)

Edd. Oxon.
Dele:

K. In lextu:

,,','^ ed. vero R. in

notis:

vel lege: JJ."

Anglus: Lege:

."

3) Cfr. Luc. IV, 19. coU. Jesai. 4) Cfr. Deut. *) Coa.^lscT.

tXI,

2.

XVI,

16.

.,()(f0^a.'' Ed. Oxoniensis: ,,^?;Anglus: Cod. Mscr. o(f <J7jTi.'* R. Walkei-us legit in Cul taraen Ruaeus haec respondet

.^^

Mscr. Codice: L(f(ttl.'^^

6) Cfr. Matth. VI, 5.

,,^.^^

') Sic recte

Cod. Mscr. R.

male vero

ed. Oxoniensi:

^^)

,,^ , . , &, ,

&, ^ & , ,
tiai

De Oratione

Libellus.
xul

) -ini

167

Sk

xaif

' (,&,

^),
tU

^)
,

*) \

. ,,^) &,
,
')

) &,
6

,
^,
,

^) , ^,,
,

),

&." /&,
y

')

Aaglus: Habet quidem Cod. Mscr,

ab
alia

illud

manu

superscribitur,

quasl loco

non conveniret, cum tamen

Legc:

gatur: i7iToM."
') Anglus:

num. 31
addit:

.'^
.^''
)
')

legitur:

Quibus quidem Augli vcrbis Ruaeus haec

Itaquc

, .deleto
,

sed

ut opinor,

aptius certe le-

lu

Placet hacc emendatio.

:

loco

sibi ipsi

placere studet, verie xe ad placendum 3) Anglus: Cod. Mscr.

*) Cfr. Coloss. II, 3.
')

^.^'
23.

parat.^'^

Cod. Mscr. ,,7();;^." i.d.OxomensL: Anglus Cod. Mscr. R.

Cfr. ev. Joann.

XIV,

Ed. OaoniensU.
.

oic

Twj." R.

'

,,.^^

168

, .,. &, ,, ,
Origenis
aiiTOf

ii<v

&

iy

')

21.

, ^)
)
,

&*) ^)^)
.
,

iv

^)

iv

,
')

'

,'') &. ^) -

^^)
Cfr. Matth. Vr, 6.
") ^)

,
.'^

'")

Ed. Oxoniensis:

tcm vocera
*)

Cod. Mscr, recte: tem Oxoniensis

:

*)

vel:

,, ,, ,"^ ,, ,, Lego
: :

,,." ,^' y,y.ccao,"

,,
R.

quod refero ad sequen-

Lego cum Bentlejo:

^."
vel:

'
R.

Non

male.

,'^

ed. au-

R.

iv

Equidem legerim:

,*^
*)
')

,, ;

,,,
Loco
liujus

^' .
stribliginis
,

R.

Anglus:

videtur: ad Christi verba Matlh. VI, et 20."

5.,

legendura n>ihi iiara respicit plane de quibus egerat num. 19.

Ed. Oxon. contra fidem Cod. Mscr. liabet: oJf." R.

)
^)

Cod. Mscr.
Ed. R.

in textu:

''.

,, ,,,^'
,'^

Editio Anglus: Lege

:

.*^

Oxoniensis:

ed.

Oxon.
et ita

,,-^'
legendum."

in notis:

Cod. Mscr.

'") Anglus:
*') Edd.

Perperam

scripsit hic librarius

Oxon.

et R. in textu:

,,

^."

. ) ', ' , , ,, ,'^)& ^) ,/ ,& ^& & ^

6

& .-, .
De Oratione
Libellus. iv

169

'}

Oiioiv

tv

ev

'^)

&, &, \' ^

6

'

&.

&
,

*)

^)

'')
,

^foj,

^),
ut
sit:
:

'/
,

,"'
tur:

, .^^
ed. vero R.
')

notis:

Lego cum Bentlejo:

Item Anglus: Requiri vide-

14.

Bentlejus legit

*)

Edd.

vero R. in notis: Lege

') Bentlejus

. .'^ ,,," ,,."

,,^."
R.
et

/ .^^
sicut

. .
R.
sequilur:

Sic num.

Et:

R. in teitu;

ed.

mallet:

glus: ,,Lege

.^''
)

mox

An-

*) Cfr. I Cor. II, 6. Cfr. Matth. VI, 7.

*)

Cfr. Prov.

X,

19.

') Cfr.

Malth. VJ, 8.

) Cfr. Psalm. LVIII, 4. (LVII.)

^) Bentlejo

lcgendum videtur: 6

*.".

170

Origenis
inel

,^)

& ., & .
,

. .^^,&
&6,

^,

&
iv-

^)

-^
.^'
-.
6

22.

&, &
6

'. ,, ^
^ ]" ^
,

,,

*)

iv

")

')
'9

'
')

, ,-,& /' &

.
^,
)

^^
&6
iv

~ , ;"
.'^

" -

xai

,,&'')

."

,,^)

,
9.

Anglus

Rectius

fortasse

legatur:

^,
*)
^)

',
Anglus: Lege:

."
^)

2) Anglus: Lege:

Matth. VI,

Cod. Mscr. ,,/." Ed. Oxonieusis:

sicut supra:

hae praeSacpe positiones scribarum incuria, non (quod in Idiotism. vult Viger.) ab ipsis auctoribus intcr se perniutantur."
)

, .
."

,,."

R.

'6

.'"''

Cod. Mscr. R.

,,

Editio Oxoniensis:

,,

^) Deut.

XXXII,

18.

8) Deut.

XXXII,

6.

Kcu

' ^\, -. &." *) ', ; De Oratione

')

Libellus.

171

,,,

iv

.^'
,,^)

iv

,,^)

^)

, ,,, &^ '" , ,

&},
!
iv
)
jjO ')

'' .
,
,

;^'

&6,

^)

^ ^,
,

,,^)

,,'^")

, ^ ^,
6.
,,

."
*)

iv

&,^6
2.

>)

Deut. XXXII, 20.

Malach.

^) Jesal.

3)

."

vero

*)

Cod. Mscr.
R.

."

Anglus: Lege:

."
,,ed.
y.**

Ed.

OAoniensis:

Edd. Oxon. et R. in textu: ,, in notis: Lego cura Bentlcjo Item Anglus.

*)

,"

') Cfr. Galat. IV, 1. 2. *) Anglus:

,,Legendum opinor:
Orig.

uam

rcspicit planc

^
.

ad Apostoli vcrba Gal. IV,

9)

Cfr. Roiu. VIII,

, ."

id cst:

,
4.

')

Joann. , 12.

172

'."
xci&oXixrj

,,

&(
*)

^dovy.u

. &, , '&
^foi,
'

^ {&,
"^)

Origettis

*)

^)

' &^^ , ,
&.
')

iv T^

,' ' ^ &'

^ ,
9eov

, ',
,,^)
6

"
ix

^)

&. " ,
^)
6

^\,
^fot ')

"

viol

.
-

,,-

einatv iv

,-

JosDn.

1,

.''
*)

^)

Cod. Mscr.

,,,^^ Ed.

9.

') Luc. XI, 2.

Bentlejus legit:

>'"

Ed. Oxoniensis: At Cod. Slscr. ut

,,
:

,,.^^

Oxoniensis R.

nostro textu. R.

&
:

,,'

') l Cor. XII, 3.

) Anglus: Sic etiam haec Apostoli verba legit Origenes in Jonnn. Tom. 28. nura. 12. Tom. 32. num. 7. et 19, hic taruen paulo post liabet: xvntov sicut In edd. esstaut I Cor. XII, 3."

^,
:

')

Edd. OxOD.
^<aru sic

et

Ruaei

,.."

scripsisse

Origenem apparet ex sequenti-

bus: To ccLjh

utrobique scripserat ita ipse haec Apostoli verba ? Atque recitat in MattL. Tom. 12. num. 11. ty tffou, sicut habent edd. I Cor. XII, 3. Huc itaque res redit, librariiim scil. minus attentum pro ex
enira
si

Quoraodo

&, quidem

in antecedd.

,
:

Anglus: Lege:

^.

antPgreisis repetiisse:
*) Bcntlejus legit:
^) Bentlejus legit:

,,." ,, '"
R.

.^^

R.

^)

, ^, . ^) . / & ) ^ ^^)
De Oratione
LiBEiLUS.

173

hs-

',

'

({^*)

,^) '

'
Mscr.

,,^) ,,^) ''^^

. ;."
')

Anglus: Lego:

Mscr. legitur: quemadmodum ed. OxonieDsi. R.

^) *)

&
,,
*)

Sic autem supra:

*) Bentlejus legit:

,, )
cum

& ,
,,,^^

."

/'
vero:

<fR.

,,^;',"

Ed.

legit:

Cod. abbreviate scriptum videtur:

nihili sit,

. ,,&,,& ,,& ,
Cod.
nos

^.*^ Bentlejus ^.'^ R. Anglus:

ed, Oxon.
etsi

quod cum

nendum censuimus:
pius accedere videtur:

Forle legendum:

R.

Anglus: Deesse hic aliquid videtur ad explendam

:

sententlam, fortasse haec

'

huic gemino,

- , . ,
,,,"

ita

- , .^'
',
Tom.
32.

&,
ut
sit:
7.

^.^^

loco ejus repo-

ad scriptum pro-

ut conjiclt Bentlejus.

. ,
6

,
nihil
I

Nara
in

ferme ipse Origenes in loco

Comm.

JoaDn.

num.

iv

Respicit

scil.

quidem
6) Cfr.
') Cfr.

mutaverim.

'

ad Joann. XIII,

13.

."

, -

Cor. XII. 3. coll. pag. 172. not.

6.

Cor. XII,

3.

coll. pag.

huj. not. 6.

174

'^^ ^^) "'"

^^ ^.'' "1
)

, '^) 7<())
^)

. , ({ ,
,
')

& ,,
,
6

, ^

ovrojg

'")

'

,,^^)

'^^" , . ^^)

^ ,, ',,' ,
Origenis
*)

'^) ,,*)

,^&^)

^)

l/.

' & ,,^"

, ^
'172. not. 8.

Cfr.

Cor. XII, 3.
:

supra:

sequilur ex antilliesi: avaOtua ^1Ciii quidera Ruaeus liaec respondet: In Cod. sed: Mscr. legit X^Valkcrus non ac pro^ inde nihil est mutandum."

, '."
^)

2)

Anglus

RectiiJs

quia

mox

'
:

coll. pag.

videtur:
,

et fortasse:

''
6

^ ,
:

-"

Cod.
R.

INIscr.

recte:

^''

Ed. Oxoniensis

,,-

Cfr. pag. huj. not. 2.

') Cfr. I Cor. XII, 3.

*)

Cfr. I Cor. XII, 3.

6) Cfr. ')

Joann.

Ill, 9.

Anglus:

Lege:

'
VIII, 15.

modum

,,
Rom.

quemad-

in seqq. ter legitur."

8) Matth. VI, 9. coU.

Rom.

9) Cfr. Rora. VIII, 16. 17.

1") Anglus: Lege:

,
10.

ut in loco citato,

VIII| 17.

")

Cfr. Mattb. VI, 9. coU. Luc. XI, 2.

') Cfr. Roni.

X,

(^) 1
y.al

, /
,

De Oratione

Libellus.

.
Siy.aiou5
')

, ^) (^ ^)
Otov.

,,^)

, ' &,
,''

175

,
*)

' ,
)

^)

//

&^ ' ^, ^
iv T^
6

"

6^)
6

iv

Cfr. Matth. V, 45.

^)

Anglus:

Orig. in Joann.

contra Cels.
nuiB. 19."

, ,
lib.

,.'' &)',
,,^)

. ., (

iv

,''
,,
'

6 iv

")

/ ^,

=*)

Cfr.

Legen<lum

opinor:
3.

Tom.

2. nura.

VIII.

num.

17.

Et

. .
Cor.

XV,

49.

Ita

ipse

Et

similiter

in Joann.

Tom,

1.

."

*)

Anglus:

Lege:

) Legit Bentlejus:

. ."
,,/}

Ita

mox:
R.

6) Cfr.
')

Rom.

XII, 2.

Cod. Mscr. recte:

sis: TJj 8)" Matdi.

(').''
VI,
9.

" ed. OionicnJoann.

R.
9) I
III, 8.
**

,,."

'*) Cod.

Mscr.

,,.

Ed.

Oxoniensis:

R.

176

,& & , ^
vaadai

& '
^&
"

Origenis
tyovta

.*^

, '^
"ya

,,"^)
gny((

x>sov,

ivisdev

^)

'& &'"
,,'')
23.

&.

',
*)

y.at
6

'

'

^
,,

-,

'" ) ' ,,^)& ^ ^)

')

Edd.
:

.''
2)
I

Anglus, ut videtur, recte Lege nain desideralur planc quod propter syllabarum, ut opinor, siniiliuiu concursura intercidit."
')
: :

,
notis
*)

. ,& , .
^'*)
,,Lege

, ^,"
6

^)

& (^ed. vero R.

R. in textu Benllejo Itern Anglus.

tt

cum

,
:

!'>',"

refertur enira ad

Joann.

ill, 8.

&,&.''
ed. vero

^,^^
Cfr.
')
I

Edd. Oxoii.

et

R. in textu

R.

in notis: ,,Forte

Anglus: Mscr. male: vult enim Orig. illud Apostoli monitum de quo antea disseruit num. 12." Thess.' V, 17.
:
,

, ,, legendum:

Matth. VI,

9.

6)

cfr.

PhlUpp.

III,

20.

') Cfr. I

Cor.

XV,

49.

*) Anglus: Forte:
^) Legit Bentlejus:

,, ." R.

."

^ /. , , '^ ' ^ , , /^ ' , &6,

^ &
,
^'
,,')
-

De Orationb

Libellus.
Trj

177

((^ \ &,

iv

ix

,,,

,, '
,
6^
&'')

&, , ' '' ,^) .

*)

,,

^ .'^ ,.'^ 6

*)

, , ^." &,
6

', /., '

'

\
;''

,,-

^,
')

^
'
XIV,

'^' , ^)&ix
*)

Cfr. ev. Joann. XIII, i.

*) Cfr. ev. Joann. XIII, 3.

3) Ev. Joann.

28.

Ev. Joann. XVI,

5.

') Cfr. ev. Joann.

) Cod. Mscr. Anglus Cod. Mscr.

:

Orjgenis Opera.

. ."
XVII.

,,."

XIV,

23.

Ed. Oxon. R. Cui quidem Riiaous

12

.''

178

'"

',& . &^ &., & ' ' ,& . '" - , ) ^

,
&(&,
xai
6

' ^
Origents
6 iv

& -

,, ')

' ,,^)
iv

-)

iav

*)
')

haec respondet:

.'^

In

Cod.
17.

INIscr.

legit

Walkerus:

nam

tale

i^^a
17.

Tom.

& .&. &. . ^^.

quid poscit semeniia; atque
Ita

,
&.

')

.
ut

Joann.

XX,

A.nglus:
sit:

Desideratur hic, ut opinor, vox

hac phrasl passim uti-

tur Origeaes.

supra

num

13.

Et num.

24.

in

fine:

Et nxim.

27. in fine:

Atque num.

((.

num.

31. in fine:

Sic et in Matth.

Tom.

11.

num.

14.

Et nuxa,

Et

Joann.

10.

21.

'

At(jue

ila

saepe in

libris

contra Celsura."

Equidem
*) Post

nihil addiderim.

3) MatUi. VI, 9.

iij/a"

fortc

addendum:

>."

.''
xai

, (, ', ^ (, ; ,, ( , , ^, ' ( ' ,

,

De Oratione
y.al

Lieellus.

179

?;-

(f&uQTQV

'

(fO^aorov.

')

ok

& -&,
&.
, {

6^)

'

/]

,^^)

anb

Anglus: Mutilas plane est

liic

locus; quera sic restituo:

^av
Ita

iv
sectionis

Utov.

enim

hujus

initio:

Lego cura Bentlejo: Anglus: Lege:

')

'
c.

R.

?>'."

."

nam

deest plane

,'"

steterim.

.
')

Anglus: Lege:

Cui Ruaeus

respondet: Ferri taineD potest illud:

ipse Origenes alias utitur,

Dum.

8.

',

) Cfr.

,
Gen.

111, 8.

, , , . , " .'
Equidera ab ADgli partibus

,
e.

(, ^'
quo

et recte

quidem, ut videtur, haec

et
2.

Comra.

in Joann.

Tom.
/J

Sic

autem distinguendum:

12"

180

, &6 ,

y.ai

,^

,& , , ei

& ^,
&e6v
')
y.ui rj;
yjj

Origenis
,

>
,
&6

uriyjiy

, ^ } ^) . ^. &' &' & , (&& ,, ^^) , ,

, ,.& &
,

^)

"

iv

'

*)

&,

,,^) ;"

iv

' ""

^)

iv

^-

iv

')

Ed. Oxoniensis:

')

Edd.
:

R.

in notis
:

Lego cum Bentlejo

:

Aoglus
*)
')

Lege

') Cfr.

Gen.

,
et
Iir, 8.

,,
scil,

R.

." ,
textu:
:

." ,,,"
coll.

ed. vero

Item fere

quod moi sequitur."

Cod. Mscr. or<."

Gen.
111, 9.

Ed. Oxoniensis:

,,."

R.

) Cfr. Deui.

XXllI,

14.

II Cor. VI, 16.

Le-

vh.

XXVI,

12. et Ezech.

XXXVII,

27.

') Anglus: Verba hic citaU non exstant in Deuteronomio, nec iis quidquam simile, nisi illa voluit Orige-

nes;

&

iv

ijj

.,

De OrATIONE

IJBEI.LUS.
6

, ^,
deov.
')

'
',

{}(f((^V

&
J

iv

^ , ), ,
'^) ,,^)
/;

(, ,
iy

181

^.^'

('

'
*)
tiai

^)

cap.

11,
10.

14.,

neque usquam

Scripturis ita juncta

occurrunt, praeterquam in II Cor. VI, 16. Apostolus vero

ca partira ex Levit.

27. sumsisse videtur.

Tom.

."
')

^ '
num
iv

XXVI,

12.,

partim ex Ezech.

XXXVII,
in
:

Atque

ipse

quidem Orig.

Matth.

15. ea citare videtur ex Levitico

^

^
,

Anglus: SoniDoIentus hacc scripsit librarius; pro

quibus ne dubiles legere:

^.

Nam

respicit

planc Orig. ad verba supra

ci-

tata ex

Gen.

lll, 8.

Jeremiani

^,

^
J'
;

^.

xai
Ita vero Horail. 16.

.^'
,,."
) Cfr. I Cor.

Equidem
R.
49.

nihil

mutaverim.
*)
3)
^*)

Lego cum Bentlejo:

Gen. IV, 16.

Bentlejus Icgendum conjicit:

^'

,,Deest plane aliquid

.
iv

.
in

quod
e.

." )
sic fortasse

XV,
R.

iv

deperdita videntur."

Anglus:

est

supplendum:

\:

lUa autem

Equidcm

lege-

182
iv

., & ^] '" '

Origenis
rjoa

/)

5?

iv

^)

^)
^")

' .&
( *)
*)

, ,
,

' ,,^)

' *)

&^)
^)

. ,ini

^''^ tv
*

,,;')

rim:

'^ ,
,,/
*)

'
&6,
CXXUI,
:

' ,,")
(CXXII.)

&, &
,

,, .

Psalm.

1.

qui(lem
')

,
*)

') Cfr. Eccleslast. V, 1.

^) Cfr. Philipp. III, 21.

scii.

Anglus: Legendum opinor:

quibus paulo ante dixerat
nihil

Deum

''
6. et Act.

mutavcrlm.
jtra'."

Anglus: DeIe

R.

^) Sic

Cod. Mscr. Anglus Lege:

:

Editio autem Oxon. omisit: ,,."

')

Cfr.

Hebr.

I,

VII, 49.

^) Ed. Oxoniensis:
9)
'*)

Anglus: Legc:

Cod. Mscr.

." ,,,,,"
8.
coil.

^;."

Psalm.

XLV,

."

,,

ed.

Oxon.

rttv." R.
'

) Matth.

VI, 9.

niliil

,., , ^ } &^) , , & , , (( & && , . . ^, , ' . ), , ^,

De Oratione
ovQayoTg'
''

olovii

^,

') ^)
/

Libellus,

183

&(

xccl

24.

."

*)

Sk

IvtkC^k,

*)

')

Anglus

?}ihil

est,

ad quod referatur hoc aifividetur:

scll.

Mihi

igltur

legendum
iv

'

Vult enim eam

scd

istius phrasis vira esse,

ut Dei essentiam a creaturis longe

semotam

significet, illurnque

non

taDtura rebus muadanis interesse."

nnoEquidem
qui hoc

mutaverim.

*)

Anglus: ,,Corruptus plane

est hic locus;

,

fortasse

modo

sanari

possit:

(vel:

iiam
scil.

respiccre videtur ad

ea,

quae supra diierat,

Deum

in sanctis,

tanquam coe-

lis,

atque adeo eos

ut loquitur

Apostoliis, participes facere."

,
Ji

3) Matth. VI, 9. coll. Luc.

XI,

2.

in notis:

hic, aut

Unde

, . , ,, ^^ . , '
*) Edd.

Oxon.

et

Ruaei

in testu:

Lego cura Bentlejo:

^ij"

,, ",

ed. vero R.

Anglus: Supplendum

subaudiendum saltum

essc arbitror:

lotura locum, qui raendosus plane est,

sic refingo:

.
,
a

^) Anglus: ,,Ostenderat supra Origenes

thaeo discreparc, et verbailla:

Luram

Mat-

iv

184

* ,,^^)
t(f,

^ ^ '. ", &, ; &

Origenis

('
Ti

." ^)

^^)

/
.
\
,

iv

,,'^

xai

.
/
sit:

&^
,

, ,^ ' . ^ \ &, , &,*} & ^, ,

'

xaif

xaif

,fOTf

*)

&
'

'')

qune haec praecedunl

in

agnoscere
seniitana

eandem aiabos

hic

,
:

redire,

consentire.

legatur:

yiovxav."
')

Matth.
:

&
;

nunc vero notat,

et in his:

pro

Aptius

igltur

9. colL Luc.

*) Anglus

Pro ovv

scere videtur."
^)

.
,
5.

XI,
Id

2.

legendum

arhilror:

enira

sententia

ovv, ut poed. yeio

Edd. Oxon. et R. in textu Lego cura Bentlejo fere Anglus Lege: scil.
:

R. in Dotis

,,

,,," ^."^ ."

Marc.
OsonieQsis:

Item

*) Cfr.

Gen. XVII,

*)

Cfr.

III, 16.

6) Cfr. Act. XIII, 9.

.^'

')

Cod.
R.

iNIscr.

eV

ioTiv."

Ed.

,,-

De OkATIONE

, ^
,

yat in

' & , *) , ,& , , , , . &, ,

,

y.tu

iv

).6

'^)
,

^' (&. ^ , , '

'
tuV"') L
TJ/

LiBELLUS.

185

^)

iv

&

' ' ' ^ ^& '^^ ' ,,&^)

,

,,^)

/^-

'
')

.^'
,

o'<j^aroi
iif

^
:

'
o,

'

",

14.

,,&.'^ ^,
,

')

Anglus: Tta quidem habet Cod. Holin., sed de-

siderari

mihi videlur articulus

est

ut

sit:

'

Hoc enim

sibi vindicat

spondet:

^)

:
Exod.

noraen illud, quod in loco hic citato

Deus, ubi Mosi de ooinine interroganti

6

"

Cfr.
:

''

re-

Exod.

III,

^)

Lego cuni Bentlejo Lego cum Bentlejo

Ed. Ruaei:

,,.''
:

*) )

,, .'^ ,,.^'^
6) cfr. Deut.
17.

') Psalm.

XX, 7. XLV,

XXXII,

2. 3.

(XLIV.)

,.. , '
186

^& / , Origenis
xai

')

((,

<(:
'^)

&

'

,. & &/, &

&,

".
*)

],

&,

^)

lectio:

) '
') Bentlejus legit:

,,

" R.

Praestare videtur

)^."

^) Anglus:

Legendum

videtur:

'.^^

(scil.

^)

Anglus

Cuni

in auleccdd. dixerit Origenes,

Dei

naturara et attributa
cari,

ei

essc intelligenda, cjui rite vult pre-

ut sanctificetur Dei nornen, non video, quoruodo in-

troducat nunc

quae ad veram
cogit pro:

appellat, nihil pertinent.

,
,

ut supra dixit, et quaenara

,
illara
est
:

-,
et
it

tanquara inlellectu necessaria,

,

Ipsius
:

igitur sententiae
,

hic legeve

uti

sit

ejus

Quibus quidem

ignoratis frustra quis precatur, sicut ante

nos docuit uum. 21.

ayuoti

.'^

.
hoc

mox
est,

vis rae

Cui quidcni

Ruaeus recte, ut videtur, haecce respondet:

retinenda videntur

&,

,,

vero

et explicanda,
:

dura interprelatus

Claudius Fleury

quemadmoSicut auteT/i qnae

hic dicta suut oportet

*)

R.

Ed. Oxoniensis: ?'." Cod. Mscr. Anglus: Tn Cod. scriptuiu legitur: /ii<>, sed viopinor, pro
sicut cxhibuit cd.

,,."

tiosc,

ixt

niensis;

nequu cnim

aliter constabit sententia.

orantem

coitsiderare."

Oxo,

id

De Oratione
T^foi}

,^)
|}

, ,,^),, ^, & &

Libellus.
iv

187

'''

'

iv

')

inl

^) &,
*)

,
est,

,'
^'

^ ,
4.

^ '^)
<}.
ini

/9

^)

,,^) ,

&,
iv

&, ^
y.al
'')

ivva-

,'*'

.^^
')

det:

,,
,

Cui quidena recle Ruaeus haec respon-

retinendum, subintelligendo

."
vel:

^) Anglus
est:

Psalm.

XXXIV,
illius

(XXXIII).
sunt haec verba:

non male: ,,Hujus loco legendurn plane

nain

^' .
10.
:

3)

Cfr.

Cor.

.*^
festum
^)

*)

Forte legendum
R.

^
,,

,,

Item fere Anglus: Lege:

inl

est librani splialma."

," ,,
Nam illud maniquideni ab Angli steteaddo
sicut

rim partibus.
Ante:

,^'

cum
:

Bentlejo:

,,oif." R.

quitur:

dem

^, ,

mutaverini.

Anglus: Rectius, ut opinor, legas

.,

exemplo
^f."

sc-

Equi-

niliil

^)

,,
aO-'.

<()."
')

Cod. Mscr.

,,
R.

Oui.^*

Ed. Oxoniensis:

Cod. Mscr. habct: !)'.

*) Cfr. Psalm.

Ed. vero Oxon. male

1.

R.
')

Anglus: Ouiisit
viroruiu verj.

LXX.

(XXIX.) quud nos cx cdd. rcvocauduui duxiiuus." Cui lamcD

librarius,

XXX,

^) ' " ), -, , ' ' ^" . ' '^

188
Si

^
')

Origekis
,

xat

'

JJ

^vtJ. "

^)

*)

,,&

*)

c().c().a^)

^'"^)
iv

' ,,'')
^,
6

' ,,}.
^)

--

*")
Ruaeus
liaec

,'
**)

'

,,^'"
&'

respondet:

omisit

W^alkero."
') Edd. Oxon. et R. in textu: R. in notis: Lego <^" Bentlejo:

Anglus.
2) Cfr.

," ^
:
:

librarius leste

ed. vero

.*^

Item

Psalm.

XXX. (XXIX.)

Ed, Oxon. inale R. sicut in lioc libello saepe Fortasse habet Origcnes. In ed. vero Oxon. male legitur
^) Cod. Mscr.
:

,,"

Anglus

,,."

."
in notis:
liuic
li-

4) Matth. VI, 9. coll. Luc.

)

XI,

2.

Psalm.
Anglus,

XXXI,

18.

(XXX.)

qui in tcstu legit: lta Anonymi scholia in orat. Dorainic. ' bello subjunsiiuus ov
^)

' ^."
:

')

Psalm. CIX, 11. 12. (CVIII.)

) Anglus:

Lege

."
9) Cfr

^^ " ^'
18.
in

,,,^''
,

quae

ed.
:

Psalm.

"*) Edd.

vero R. in notis:

XXXI,
et

(XXX.)
textu:

R.

Lego cum Bentlejo

,,^" .''^

Cfr. pag. huj. not. 8.

',^ , , '" ' ^ ~ '"

De Oratiose
Lieellus.

189

' ,^&^)
,

cfwg'"

&

vntil^fe nfQi
,

'('

(^

iy.tivog

(':*)

itg

" (&
rpv

" ,,'^) ,,&^) ,,^) ' ,,' / .'^

^)

tv

O^tag.

(('"

,^ ^ ^ ,,' ;^ , ^ ,
^

, &,
;

;*

\-

')

' ,,^) '

*)

;^'

^wrofj

,,&*")

((

.
25.
')

,,'^)
3.

."
3) Cfr.

,./}'^)

edd.
11.

Gen. ,

2)

Gen. , II.
Lge:
viror. versionura.

*) Angliis:

LXX.
')

Ita enirQ

)
I,

Gen. ,
,

9.

sicut exstat

paulo post repelit ipse

')

Origenes."

Gen.
R.

I,

20.

6)

Gen.

24.

Gen.

I,

'."
9)

*)

Cod. Mscr.

,,
:

V."

Ed. Oxoniensis: Gen.

I,

,,

Anglus: Lege

.''
21.

")

3.

') Mait}i. vr, 10. coll. Luc. XI, 2.

^) Cfr. Luc.

XVII, 20.

190

Origenis

^" ,,
'^

.
i'^'

^
'

tv

^,

" ,&
rj,

,^)
,,
,,iv

y.al

&
-

/^'" ,,^^)
iv

&, &
^)
*)

, & & t/J

,'^ ^)
,

^7]

, ,' '^)vero

,,^) &." -

, , ,
Item ed. Oxoed.

')

nlcDsis:

2) Cfr. ^)

Edd. Oxon. et R. in textu R. in notis: Lego cum Bentlejo: *) Lego cum Bentlejo
:

Axiglus: jVIanifeste apparet ex sequentibus,

esse:

^,
tis
: :

*) Anglus, qui legisse videtur:

scil.

Lege quidem Ruaeus

) Cfr. ev.

^,
Deut XXX,
hnec
teste

Anglus: Cod. Jlscr.

,,."

.^'-
:

14.

."
,,,^^ ."
liic
'^

Sic autera postea:

. ,,^,"
,,

R.

noCui

legendum

nuiu. 20. et 22."

in

rcspondet:

Cod.

Mscr.

habet:

Walkero." Joann. XIV, 23.

')

Recte Bentlejus:

,, ,^' ut

.> ',
imi
'jisnl

De Oratione
vno

Libellus.

191

,
,

/ & &^ ^,^ " ,^ , & , iv Ty

, ( ,
'*) , ^) - ^.,"
^) /
iv

^) ,,0

' ,,.^)

,,*) ^)4' ." '" ' ,,&^)

Sta
6

&,

,
Oxo-

^."
sit

superlori

membro:
R.
4.

Itera Anglus.

,,

')

Cfr. Galat.

Sic recte habct Cod. Mscr. Male vero niensis: Anglus: Lege: R. uli exstat in edd. Galat. I, 4."
-)

,,'."

^) Omissa sunt vcrba: in ed. Oxoieosi, licet exstent iu Cod. Mscr. I. Auglus: ex prnecedd., ut opinor, iteravit librarius; causara enim non video, cur id faceret ipsc Origcnes. Mmus recte tamen ed. Oxon. ea silentio prorsus prae-

,
<)

,,

, ,"
ed.

,,:

terniisit."

Cfr.

Rorn

VI, 12.

R.

')

Cod. Mscr. Anglus: Legc

,,."
:

."
coll.

Ed. Oxonicnsis:

,,.^'

6) INIatlh. VI, 9. coll. Luc. XI, 2.

')

Matib. VI, 10.

Luc. XI,

2.

192
ctJKi. ')

7T(qi

,,&^)
^)

,,&
*)
iv

;"

^)

^5 ")
')

, ' ^) ~ & & . ,

&],
,^) xui^)
,'')

, ^'' & , ' , &,

!

' ,
earca

Origenis

tv-

'

' .^
aoq

."

xai

^")

&
Luc. XI,
10. coll. Luc.
9.

ao(f

xai

&,

Ed. Oxoniensis: ivAnglus contra: ,,Cod. Mscr. Cui tarnen Ruaeus haec respondet: jjVS^^alkerus Ti." Cod, Mscr. legit:

,'^'
3)

Cod. Mscr.
R.

,,."

,'^
,,
R.

(-

2) Matth. VI, 9. 10. coll.

2.

Matth. VI,

9.

XI,

2.

ed. vcro Bentlejo:

,
*)

. , &, ,^,"
*) Cfr. I 5) Cfr. I Cor. XIII, 10.

Cor. XIII,

Lego

cum

Bentlejo:
ct

<f

xal ort"

R.

')

Edd. Oson.

Cfr.

^)
'

Anglus: Lege:

")

Cod. Mscr. recte:

niensis:

^.^' .^' ." ,, ," ,, ."

R,
(f

cfr.

pag.

testu: (f huj. not. 6., in notis:

Lego cum

Anglus: Lege:

scil.

Cor. XIII, 12.

R.

male ed. OxoItem Anglus.

")

Cfr, I Cor. XIII, 10.

((((<

'.

, , ") , '& ^ ^ , , & ^, ^,^

,
)^)
ovy iy

'^) ,') >0^.

De Oratione

Libellus.

3*)

&193

,
,

,,

.''^

^ /

^)

,, &
dk nSQi
,

^ ^) '^) ^ &, '

,
y.al

oixaiooov>j

)
')

& ,^"^)
,,
Ed.
iv
cur legatur:

^ ,
,,*)

." -

^ ^^) ^
Anglus
1.

."
^)

Cod. Mscr.
R.

,,."
causa
est,

. ,,:

2) Cfr. Pliilipp. III, 14.

) '" . .^^ ,, ,,.'' .''

Anglus: Lege:
respondet:
*)

Cui quidcm Ruaeus hacc recte

Ed. Oxoniensis:
Cfr. I Cor.

Cod.

Mscr.

Cfr. pag.

192. not.

')

XV,
9. 10.

24. 28.

6) Mattl..
')

VI,

coU. Luc. XI, 2.

Cfr.

II

Cor. VI, 11.

,,

) Cod.

//.^
")

Mscr.

/).^^

Ed. Oxoniensis:

,,

/if-

,,'." ,,.''
'") Cod.
ISIscr.

Roiu. VI, 12.

Ed

OxonicDsis:

R.

")

Cfr. Coloss.

III,

5.

OiuuENis Opeua.

TuM. XVH.

13

*) ^ ," , . &' &^)*)^,"^) , . ^) , , /& &, , ^)

194

ini

^ ,
iv

Origenis

iv

' , ; , , ;" " , ^) ,& , ' . ,, ' , , ,, ' /, , }

'
iv

xcti

,,^)

26.

'"

y^S"

,
) )
:

'

'")

,,'")

xu\f

.^^

>)

Bentlejus legit

,,."

*) Anglus:

Lege

quitur."

R.
28.

Nam
1 I

de futuro lo-

) Cfr.Psalm.
*) Cfr. I Cor.

CX, 1. (CIX.) coll. =) Cfr. XV, 24.

55.

Cor.

Cor.

Cor.

XV,

') Cfr. I Cor.

XV, 24.25. XV, 26. XV, 53. 54.

8) Cfr. Matth.
8) Cfr.

num.

18.

Matth. VI, 10. totam Orationem

liic

haec legit:
exstant.

fv Sic igitur

XIX,

Anglus: Origenes supra Matthaeo describens, ita

quoque legendum arbitror

sicut in edd.
;

nara

cadcni certe verba repetere voluit."

') Luc. XI,
2.

")

Cfi.

Luc.

XL

3.

. "(\
^'

De Oratione

9&\,
^

, ^ , '& ,, ^ & ,& ^

, , ,^
iv //

& , &&,&'
-,

,. & &
^

(^^)
)^)

{, ^

Libelt.us.

195

inl

*) ,^'

iv

^^) ,,^)
iv

'"

yj

,,^)

iv

,,&'')
'

, -

,
')
')

^'

&

" )

iv

Forte legendum:

Ed. Oxoniensis: Cod. Mscr. Anglus: Cod. Mscr. R. Cui tamen Kuaeus liaec respondet: \Valkerus in Cod. Mscr. legit:
') Anglus:

."
*)

."^

decies repetit: iv

.". ),
Lege
:

,,<')^." ,,." .'^ ,,R.

Ita enini in

hac sectione

atque non seniel:

ov

."
*)

Cod. Mscr. R.

,,."
XV,
49.

Ed. Oxoniensis:

*) Cfr. I Cor.

") Cfr.

Maitli. VI, 10.

') Cfr. Mallh. VI, 9. 10. coll. Luc. XI, 2.

Ed. Oxoniensis:

,,"
13*

196

.^ , ' '" ^) ' .^) ^ &," ^ ^&^)

Origenis

<

&^)
,

,,-

aovy

inl

&'')
*")

; &^ & , & ,,;, ;^ ") , &

,, *)
*)

xai iv

^(,

^)

^)

,,
R.

')

Lego cum Bentlejo

Cod. Mscr.
R.

,,."
Ed.

R.

^) Cfr. Matth. VI, 10.

."
*)
')

')

,,."
'."

Oxoniensis:

,,." R.

*) Cfr. Ephes. Vt, 12.

Cod. Mscr. ,,'

Ed. Oxoniensis
5.

^^.''
}0^6."
8)

6) Cfr. Jesai.

XXXIV,

Anglus

Cod. Mscr.

Cod. Mscr. ,,).>').''^

R.

Mscr.

."

Ed. Oxoniensis:

^) Bentlejus legit:

,,."
iv

) Cfr. Eplies. VI, 12.

'

')

niensis:

in notis: ln legit: haec vox; sed e vestigiis fuisse apparet: i. e. Quod cum loco a2)tum sit, nos reponere non dubitavimus; etsi non incnmiuode legi iiic possit: sicut supra num 23." CuJ qriideni Ruaeus liaec respondet: Walkerus in Cod. Mscr. legit:

,, ,,,"

Cod. Mscr.

(^('ytoi)

( ,,."

&."

Anglus:

Ed. Oxoniensis:

,,-

Cod.

Ed. Anglus, qui Cod. delela paeae est

R.

^^

^.

-^

non autem

.'^

De OrATIOSE

-' . , ' &^) .

tcvTO

^*)

, .
')

^^)

^^ ^ ,:

LlBELlUS.

197

^)

, &
,

^)

,
,

^,^)

^)
tv

iv

&^]

,,^)

."

, ^,

Cfr.

ev.
:

Joann. IV, 34.

&,
*)

Anglus

/'
Oxon.

Haec, ut opinor, invertit librarius pro

et R. in textu
Pv.

Edd. ^,'^
^)
git
:

ed. vero

in

zoAil/).9iVrK," in notis: ln

bhur:

&'

&."
notis:
,

Lego curn Bentlcjo

Anglus, qui

,,& ,
si

Cod. abbreviate ', unde ed. Oxon. exhibnit:

verisimile

Quod quidem

putarcin

non loco ineptum

^.

le-

sic scri-

plane esset, et ei penacuto milii appareret, id uoluisse Quocirca, auctore Apostolo, cujus bic citantur scribaiu. verba, hanc ego niaculain toUere non dubitavi, et legere: Ita tcio ipsc Orig. contra Cels. lib. II.

}. , . ,
imra. 9.

Et

(iUai

*) Cfr.
*)

,
in

Matth.

Tom.

15.

num.

Cor. VI, 17.

Anglas: Deesse videtur: loC

,, .^*
^)

Cod.

Mscr.

,,
R.

, ."
24.
,"'

'."

/ -

ed.

Oxoniensis:

,,^.^' }.'' ."

^)

') Cfr. I

Cor. VI, 17.

Ed. OxoDiensi; Anglus: Cod. Mscr. Cui tamen Ruaeus haec respondct ,,\Valkeru$ in Cod. Micr. legit:
Mscr. R-

Cod.

^^.'^

^-

198

iy

, .9^.*)

^) , ^' " ,, ^ , ' & ' , , &&,, ~ , '& , . &, ,& ^ & (^ , ,, ^
Origekis

"

,,^;')

^)

iv

inl

^ '
zjj
,

iv

iv

^)

7]

^)

'')
^

')

Cfr. Mattli.

XXVIII,

18.

*)

Cod. Mscr.

,,."

Ed. Oxoniensis: ,,//'." R.

iv
vel

^) Bentlejus legit:

y^i,"

.''

R.

")

Edd.
R,

.^'
tat

ed. vero

in

.
'
'

((
R.

o(fva

utrobique

,,'

et

in

notls:

,,Lego

*) Anglus: quod flagiLege , plane syntaxis.'' Cui quidem Ruaeus haec respondet: ]Son id flagitabit sjntaxis, si in seqq. pro

,,^," -&!^)
textu: cura Bentlejo
:

taverim.
')

glus: Lege:

borum

,& .
legeris:
/j

',^^

^)

Lego:

T;"i

^ioiOac." R.
Bentlejo:

rjj

Equidem

Lego

cum

,, .'^

Hoc enim tum

sententia,

,'^

constructio exiglt: scil: Equideiu a partibus Ruaei steterim.

& ^
:

OV

nihil

iiiu-

R.

tum

vei-

^) ^ ,, & ' '&, ^,.*) *)

;:

De Oratione

Libellus.

199

' ,,]^)

iavtoy,

xal^)

ly

ini

iv

& , , ^)
iy
*) iv
'")

,
')

^)

, , ,,, / , , '
,

'
*)

iv^)

'

ti

).'

Cfr.

PhiHpp.

Cfr. Matth.

XXVIII,
in

Cod. Mscr. recte: perperam scribitur:

(."
*)

Ed.

OxoD.

vcro vers.

lat.

additis: Cod.^}scr.

((."
Ed. R. ut nos

.*'
*)
sis;

quod

ipsa postulat sententia."

iterum respondei:

,,\Valkerus in

,,
II, 8.

"

Anglus: Dele

."

18.

textu:

,,,'^
in

in

notis

Lege:

textu,

in

notis

Anglus: Id Cod.
:

Ad

pro quae qnideni Rnaeu*s Cod. Mscr. legit: avaEd. Oionien-

,,
")

Cod. Mscr. recte: R.

.'^

,,

."^
9)

) Cfr. Ephes.

VI, 12.

') Cfr. Philipp. III, 20.

*) Cfr. Matih. VI, 20.

."
R.
in
stoli

Edd. Oion. ct R. in textu: notis: Lege cum Bentlejo vel Anglus: Lege:

vcrba &upra

ciuu

repetit."

, ,
Cfr.
1

Cor.

XV,

49.

,,,**
:

ed. vero vel

nam Apo-

Cir. pbe3. VI, 12.

200

Origenis

, ^) ^)
inl

Cta&ui
iv

if

, , ^. ^) ) & ^, & , ' , &, ^) . , , ^, ( '

ovSi
Ji
oixtL

, ' ," *)
,,''=)

&, *) ({, ,,
Kcu

'"
iv

, ^ & ) .
//,

iivcii

iv

iv

(,

')

iv

)',

& ,
^foi.

')

Cfr.

3) Cfr. Job.
*)

Manh. VI, 19. XL, 19.

Lege:
5)

2)

Cfr.

Cor.

XV,

49.

Anglus:

nam

refertur

acl

/.' ) Cfr.
*)

Cfr. Matth.
')

Vl,

10.

Lnc. X, 18.
ct

Cfr. Pl.ilipp. 111, 20.

Edd. OxoD.
'*'ero

R. in lextu:
Anglus:

,,
cum
Bentlcjo
:

7*
e.

V yi>" ^^

bus:

: ,"
."

R. in notis: l>ege

ipsa terra.

, nms *

,
Ila

Lege

tott

vero in scquenti^

et:

et

De Oratione
ovv

^& ^ , , (, ^ , , & ,
^)
'//?,
'

tn

, &&
Libellus.

201

?.'

, ^)
*)

^
,

'^)
,

,
iv

'' , '. - , , ^ ' ^) , , ),

,
')

&

&

&
iuv,

//

,
^)
^)

Edd,

vero R. in notis

.
:
:

et

Ruaei
:

Lego
et

sicut

mox

Edd. OxoT). Anglus: Lcgc

scqtj.

praeccdd. et

Icgitur."

}
et

sequitur:

^,^^ ,,&," uoJv,^'

in texiu
:

ed.

Anglus

Ruaei

,,
Ed.

/'
:

Lege:

uti in

.''

Cod.
.

Mscr.

,,."

OxonicDsis;

^, .
.''^ Edd. .'''
*)

*) Ed. Osouiensis; nani de futuro ioquitur.

et:

,,."

Atque

scribae taiitum incuria hic omissa videntur."

6)

, ,
,

Anglus;

Ruaei Lege

&,^,
Anglus: Lege: ^ita paulo post
et:

ovtoj

sicut in antecedcnlibus;

haec cnim
50.

Cir. cv. Joaiiu. VI.

(34.

colJ.

Cor.

XV,

, , ,
202

Origenis

9(

"
27.
ii

')

ctno

& " ,
iv
*)
^-)

'." ^ '^ &) & ,^ , , . , ,,,^)

6

, .

(' xcci

&xai

,,^)

xaxf

''-

&. ^) , ."^, ^) ,
,

^,

*)

,,\4,^)

Bentlejus legit:

\ ,,-.''
:

R.

Matth. VI, 11.

*)

ffa)vao.'^
5)

Cod. Mscr. Ed. Oxoniensis

R.

Anglus: Ita Cod. Mscr. rerte. Hoc autiin, tansicut quain erratum, rautavit ed. Oxon. in Atqiii non liic soluni Oriin Evangeliis passim legltur. genes, sed et aliis paene centnm in locis liabet: nimirum Comm. in Matth. 13. num. 11. et 14., et Tora. 14. nurn. 15., et in Joann. Tom. 10. U. 18. et 31., e (juibus locis ne unum quidera usquam iiotavit
:

."

3) Cfr. Luc. XI, 3.

,,'',

,,',

,
6)

,
2.

&[-

Millius."

Ev. Joann. VI, 26.

^) Anglus, qui legit:

,,,'^^

in notis:

Lcgc:

sicut exstat ia cdd. Joanu. VI,

&, ^
Ix

ttg

ioTi

^'
, ,
ytxTj

, ,& . ;;
6
6

&&' ,^) , &^^ & , , \, . ,,&ecv ,

&, , .
De Oratione
L1BEL1.US.

,,&^)

203

ccicuViov,

.''

& & ." '''

,,^)
;

*)

iv

'

^,
')

,,

& ." ' i^fv &,

;

tx

& &
')

9^

> ^
:

^^

tjJ

^!<,*'

^.*'
') *) Cfr.

Joann. VI, 27. Edd. et R, in textu: ed. vero R. in notis: ,,Lege Anglus, qui legit: in notis: Cod. Mscr.
')

.
:

,,^,"
in
:

^.^'

2) Cfr. ev. Joann. VI, 28. 29.

vero R. in notis
git:

,"
') Cfr. ev. *)

Edd. Oxon. ct R. Lege

:

in notis:

." ,, .'^
textu

," ed. Angltis, qui le-

Cod. Mscr.

Psalm. CVII, 20. (CVI.)

Joann. VI, 32. 33.

."

Cod. Mscr.
R.

,,

iixova."

Ed. Oxoniensis

,,

Cfr. Coloss. 111, 10.

204

&, ^
oiv'
')

,, ^ '
Origenis

')

aheiv,

,"^) ^) ,

" ." ,, ''

OL'payoi
'

&' '
,

ix

&^'
6

,,*)

<
6

,,/ ')

\],

oroi

^)

^,
tav

,,^)

responso

)
')

Anglus: ,,Desiderari videtur:

mox
esse

repetit.

''

}',

.,

ut

sit:

sicut in

Dixerat
:

scil.

Origenes,

panein

ipsum Christum, et praeterca esse Dci verbum, quo anima nutritur at his, inqiiit, regerat juispiam, qui per p.inem huiic Chrisluiu sulum vult inlelligi, eum non Ita petere nos docere, quasi alius praeter se ipsum esset panis
Cod. Mscr. Editio autera Oxoniensis: Anglus: Cod. Mscr. R. Ciii tamen Ruaeus haec iterum respondet: "V\'^alkerus in Cod. Mscr. legit:

.^^

*) Sic habet

^'.'^

." ."
Editio autem Oxonicnsis:
')

,, ."
*) 6)

^) Sic liabet

Cod. Mscr.

R.

Cfr. ev. Joann. VI, 32.

^) Aiiglus:

Cod. Mscr. male

Joann. VI, 34.

." .
:

Joann. VI, 35.

8) ^)

edd. Oxon. et Ruaei, 6 6 ix uti legitur in loco citato, Joann. VI, 51. apparet ex Jiic nou omisisse Nam Origenem illa: 6 ct iulia: sequeiuibus: loi'

Anglus vero lecte

Cfr. ev. Joaon. Vf, 51.

Desunt verba
:

,, Lege:
:

,"

y.al

ea plane, tanquam ante citata, rcspicit: quac taiucii si dc hoc loco eximas, aiisquani in anlcgressis leperientui. Sic

. (
,

quibus ad

De OrATIONE
Ix

;'

&
,,")

& ^
]

^' , ,- ^
-)
,

, ^
6

LlBELtUS.
')

.
,

205

.''

,,^)

'''

,
, ,

,'
^, . ,
'

.''
)

,,iav ')

,
)

.
^)

. & ,

'')

^ -

.^'
it." R.
in

autem haec verba num. 13.

recitat ipse Origen. in

Joann. Tora. 10.

Cod. Mscr. 4r;fff/." Edilio Oxoniensis: Anglus: Sic, scil. etiara liabet Origen. Joann. Tom. 10. num. 13., at in edd. Joann. VI, 51.

legitur;

sicut

et

legit

ipse

Origen. in Matth.

Tom.
')

11. nura. 14.

ifd." R.

Cod. Mscr. Anglus

,,."
:

Ed. Oxouicnsis:

Cod. Mscr.
9.

.^^

,,-

3) Cfr.

Deut. IX,

*)

Ev. Joann. VI, 51.

') Cfr. ev.

Joann. VI, 5357.

^) Anglus;

nuui. 13.

Oiig. iii Juann. Toin, 10. Atlanieu vcra, ut opinur, leclio est: uii in edd. cxstat Joaau. VI, 55., alquc ita lcgii ipsc Origen. in
')

Cod. Mscr.
,,Sii;

Augliis:

ctiam

^ , It-git

."

Mattli.

Tom.

16.

num.

7."
iu tuAlu.

*)

Kdd. Oxon.

et R.

iy

,"

eae-

206

, , ^ ,^) , ,, .'' ." " " ' & ^) ,

;ft 6

, ,
xctTK

aagyect,

"^)

.' 9
.'^

Origenis
,

'')
6

.^' ,,^)
:

^)

,-

\ -

,,

*)

y.aX^)

' ,,&^'')
ix

iv

dem vero in notis Sic. Cod. Mscr., non: Anglus: Habet hic quidem Cod. ut textus vulgatus." quod merum est librarii sphalma. Kos iglMscr. tur ex Codd. omnium consensu loco ejus inserere non ex Joann. VI, 55., sicut et legit ipse dubitavimus: Origen. in Joann. Tom. 10. num. 13. et in Matth. Tom. 16. nutD. 7."

,,

^)

R. Mallet Bentlejus: iv Ed. Oxoniensis Cod. Mscr. Joann. *) 3) Anglus: Lege: in textu *) Edd. Oxon. et R.
')

.'^

,,."

."

.
:

,,." R.
I,

ed. vero R. in notis: Legit Bentlejus: Anglus Hoc, scil. vel: non convenit carni Christi, de qua nuDC loquitur OrigeMihi igitur sic legendum videtur: nes. ut respiciat ad verba supra citata:
:

6)

, .
:

."
1,

,, ," ,
14.

, " ,
14.
in edd.

.'''

Joann.

14.

')

Joann.

8) Cfr. ev. Joann. VI, 58. ^)

et Ruaei.

Desunt verba: Quocirca recte,

hic:
et

desunt

Milliurn.
illa:

Quibiis

, ,

,, ,^^

Oxon.

,,Desunt quae esstant Joann. VI, 58., sicut in Codd. Cantabrig. et Colbert. ap.

ut videtur, Anglus:

ille

quidem Codd. adeo

habentur, pro

confidit,

iit

uavva, quae

in editis

insititiis re-

jicienda arbitretur. (Prolegom. sect. 1493.)

clarissinii

Nos vero vjri diligentiam liic requirimus, qui hunc Orig. locum sibi suffragantera noii notaverit, tura judiciura nimis teaiere factuni improbaraus, qiiod duorum Codd. fide non ita certa, (nam et ipse eos mirifice corruptos pro-

cum

^ , ^ . &' , &. ' ' , '' . , - &

De Oratione
6

Libellus.

207

(^)

(?

fifw;'."

uh

"

!}^ [' ' ,,^)

.''
6

xcti

T^

,,^)

o(f.

iy

&, &'
iad
"

&'
nuntiat),

,' ^, ,&
'

.''

'

),*)

'"
,

'

,,?

')

Kai

,?^)

^."

iv

bamque
rit

repudiavcrit verba
:

cisset liunc Orig.

,,
;

ceterorum oninium lectionera loco aptam proat(jue idco tantuin dclenda censiieut,

judicamus, et

locum, (juem nos revera nicndosiirn esse ex editis sic corrigendum ot i(f
:

') Cod. Mscr. Anglus: Sic, scil.

Tom,

."
)

6. iiunj.

R. Oiigen. in Joann. 26., at in edd. Joaan. VI, 5b. legitur:

etiara
legit
2.

, .^^ , .
,,."
Ed.
3) Cfr.
*)
2.
2.

subintclligeret.

quod eodem redit, Magni ille

fortasse fe-

,,,'."

2) Cfr.

Cor. III,

Hebr. V, 12-14.
2.

Rom. XIV,
XiV,

Rom. AIV,

) Rorn.

'^, , ,, . . ,& ,, . "-, ^, . , . , } , & . &

208
Origenis

xai

((-

70

xca

^'

Eyat

')

(fu.UiV

'&.'^
^)

&,
')

*)

"
,

&

^^
,

,,,*"

^)

}},

,,,''
,

')

tv

TJj

'

" ., ,," ."

3) Bentlejus
legit:

')

Cfr. Prov.

XV,

17.
:

*)

Cod. Mscr. recte

7."

R.

sed,

,,
,,
40.

"

Ed. Oxoniensis:

^~
,

raodo re-

retlneri potcs

feratur

ad praecedens
Cfr.

R.

*) Cfr. Matlli.
')

XXII,

Amos. VIII,

11.

6) Cfr. Matth. VI, 11. coll. Luc. XI,

') Cfi. Maitl..

VI, 11. coll. Luc. XI, 3.

De Oratione

,^)

, & -'^
,

//'

y.at

,^^'^' ;^)

. -. ^
LiBEtius.

209

ouoiov

( *)

,,^'^'^)

*)

'
*)

')

Bentlejus legit:
:

Anglus: Lege

,
diarf

,,, .'^. ,

et sic distingue

oiar^

Equidem,

si

quid mutandum, ab Aagli

partibus steterim.

."

^)

Cod. Mscr.

,,,"
in

ed.

Oxod.
LXX.

,,interpretes

R.
Anglus:
:

^)

uluntur verbo

)!).
liis

,,Hoc

scnsu

saepe

' {^>
*)

15. (cfr. Orig. Hornil.

12. in
:

nolat Origenes

verbis

Atque eodem modo Hesychius:

'.'^
:

Anglus

,,Vitiosa certe suat

enim apud LXX. interpretes exstat illud: nec in passiva forma omnino usurpatur hoc verbum; neque etiam, si usurparetur, imperativum ullo
pacto significaret
censeo
:

' ,
:

Nam

/^ ^' ^, . '/^ ' ,

"
, :

De quo apud

Jerem. XIII,

Jerem.) idem fere, quod hic,

haec verba; ousquam

Quapropter legendum
isto

occurrit

boc verbum
e.
c.

sensu

baud
13.

seiuel

apud Lxx.

,
/uf."

(^ ,
et
:

interpretes,

Cantic. II, 14.

Atque iterum cap. VIII,

est:

fac me audire, hoc

R. in textu
:

*)

Edd. Oxon.

in notis:

Lcge cuiu Bentlejo

" "

Tjj

ed. vero R.

Cfr.

pag.

huj.

DOt. 4.
6)

Anglus: Lege

."
Origenis

..

iaouoia

,,,,""
14

Sic supra:

XVII.

210

'

^)

,,
crus:

conseotit

.
et

' ^) , ' , ' ^." ,** . ( ,

, ^)
*) *)

^ ." ^ & ^ ' Origenis

,,

^ari

, . &, ,
oi/aiav

')

Sk

,
^,
dicit

Kcu

xai

ovaiUf

'')
5.

')

Cfr.

Eiod. XIX,

^)

Cod. Mscr.

,,

ed.

R.

^) Anglus

Ita

de aaima mundi

Timaeus Lo-

av

&6

,)

Plato in Timaeo

Et de

lidem porro

rum creandarum,
goras et

, ,
leg. lib.

.-

Cui

10.

Cfr. Plutarch. de Placit.

*) Bentlejus legit:
*)

,
lat
^)
')

de primis causis omnibus, referente Plutarcho, PythaAristoteles

affirraabam:

." ,,
Cod. Mscr.

,. ) ,, ,"
slve
esse statuunt.
(scil.

.
Lior-

re-

Quod

PhUos.

I,

10. 11."

R.

'.^^

R. Anglus: Cod.

]VLcr.

male:

Anglus: Sic

etiam Timaeus Locrus

."({
:

Ed. Oxon.

,,Ji

^ /.
.
' }, ^)
^)

De Oratione

Libellus.

,,
, . ^."
et
:

' ,

')

Edd.

*)

Anglus

,,

pars multo tnaxima, praesertim Stoici, qui

dlcebant esse

Philosophor.
Laert.
7.

I,

11.),

,
ea

^ ,.
| *)
Ruaei:

,. ^)
Ji

', 211

,
,
i
lib.

' -

*)

erant

sententia phllosophorura

(ap.

Plutarch.

de Placitis

atque

apud
VI.

134.

Confer.

Origen.

contra

Cels.

num. 71."
^)

Anglus

jjPhilosophorum

hic primariorum
Ita
c.

iDUDem
princeps

refert sententiam

Origenes.

comenim Stoicorum

Zeno

(ap. Stob. Ec. Pliys.

14.) dicit:

^,
I.

iQaeus Locrus:

&' . ,.
Ocellus Pythagoricus
(de

/'
Alcin.
7.

Universo

c.

2.):

(scil,

^)
in
1.

Cui succinit etiam Plato

(Phys. Ausc.

Timaeo.
10.)
i

consentit Aiistoteles

, &
et Laert.

. .

Sic et

Et Ti-

His autem

Vide Plutarch. de
Platonis

Placit. Philos.

9. et

de

doctr.

cap. 8.,

Zenon.
')

150."

" .,
et

*) Anglus: In

Edd. Oxon.

recte quidcm.

esse:

dit,

sicut et in seqq. legitur.

:

'
et

Cod. Mscr. tnale scribitur:

Ruaei:

,, Anglns vero

."
,

Legeiidura
ipse osten-

.,

locus

Librarius vcro rainus attentus

uti ha-

utrobique scripsit

bet cd. Oxoniensis."

14*

212
vi-rj,
,

Origenis
x(u
')

xcu

"^)

.. ^) ,*) ^& , . ^)
Sk

' ',
<faai

'

, ,
lib.

&^)

,
in

')

Auglus

') Anglus: *) Anglus:

,, ,,

Cod. Mscr. niale scribltur: Cod. Mscr. male scribitur:

." ."

Celsum

^, \
lib.
111.

Tom.

13.

num.

f(/a

. ,,
,,Eodeni

modo

loquitur Origenes contra

num.

41.

',
JoaDO.

Et

IV. num. 56.

Ita

quoque Comm.

21.

Sic autem Timaeus:

,

^.
xadh

Et
1.

similiter Ocellus.

Con-

fer.

vero Plutarch. de Aniin. Procreat. e Timaeo p. 1014.

1023.
134.
et

et
7.

de Placitls

Pliilos.

9.

Laert.

3.

69.

76. et

Stob. Ec.

Php.

14. Origen.

Philosoph.

tone cap. 19. ex ed. Wolf. et

ton. cap. 8."
*)

Alcinoura

de Doctr. Pla-

ADglus:

LegeDduin

sine

dubio
IV.

est:

Quo
ipse

verbo de hac re semper utuntur Philosophi, atque

.
56. et57.

de Pla-

quoque Origenes coDtra Celsum

*)

Legebat Fleury:
Ed. Oxoniensis:

,,>"
,,,

lib.

R.

^)

".

num.

De Oratione
ijixoy y.n\
,

Libellus.

213

, ^) , *) ^ &.
uv

,
iy.aivo
:

]
')

^'
,

civ

^) -

ivsn-

Anglus: Lege

&,

gemiDa

STint

Origenis

, . ,
tius:

Et contra Celsum

,
lib.

.
Comm.
num.
,

illa

in

Genesin:
6

&6

IV.

47.

Ita

vero

(lib.

VII.

Segm. 134.) de

,, .
^."
:

*)

Edd.

et

Ruaei:
scil.

, ,,."
iste

, Stoicis
efficit,

. His autem

Laer-

^)

Anglus

Tonus

bant Stoici,
singulis ejus partibus

pervadens

,
)
a
est

5^

qui, ut putaet

corporum formam inducit,

uti

de

hac rc disserens nos docet Plutarchus de Repugn. Stoic.

p. 1054. coll. 1085."
3)

Lego cum Bentlejo:

Anglus:
Scil.

R.

*)

, ,,
quod

."

'

videtur."

dicit

dem

(
Zeno:

ADglus: Ita apud Stobaeum

ait

Chrjsippus

phoruin sententiani
paucis hisce (Acad.
,

de
I.

qua pluribus hic complexus

. .

librano hic oraissum

(Ec. Phys. cap. 14.)

Sic etiam ibi-

xui

Hanc vero Philosoagit

Origenes,
:

8.)

Cirero

Subje

cta7n putant

omnibui sine ulla specie, atque caren-

tem omni qualitate materiam quandam, ex qua omnia

214

^) . , ,
iff ,
tig

iivai

vosTv

<( , (
6
,

^
Origenis

oh nsnl

,,

, -

TJJ

. ^ ) , &, , , , . & ^. , ,^)

,

o(fj.

A't ')

^,

^^/,
'
'

^)

*)
,

'

(^

possit, oirmibusque viodis mutari,

expressa atque efficta sint: quae tota omnia accipere atque ex omni parte.^^ *) Cod. Mscr, Ed. Oxoniensis: ,,'

,,}'
xal
et

).''

R.

^) Forte legendura:

.''
ed.

,^'
*)

^)

Edd. Oson.

leDdum opinor:

.^^

Cod. Mscr.

,."
R.

R. in tcxtu:
in

vero R.

notis

."
R.

."
:

^ ,,^,
:

Lego cum Bentlejo Aoglus: DeEd.

Oxonicnsis:

') Aaglus: Ideiaferc dicit Origen. in JoaDn.

Tom 13i

ij;

^, ' ) ^
'

De Orationi

Libellus.

215

}),

xtu

,, > ,) &^ *) ^). , ^^) ? ." ' >

iv
TJJ

&(
,

' ^ &( . ,
') y.al TJJ
,

, ]

,
/ ]

(-

?,
"^)

y?<pji

,,'^)

&& , , ' ,, . ^ ,,," .

<^ & (^
, ,
,

xai

^,
num.

av&Qomojv

33.

(lege:

'

"

."
*) *) Cfr.

Cod. Mscr.
R.

ed.

,,-

') Anglus: *) Anglus:

Lege

d/."

^,''
,,'
bls:

,, , . ,^' ) , ."^
Cod. Mscr.
III,

.^'

3)

Cfr.

Gen.

III, 22.

Prov.

18.

*)

Cod. Mscr.

ed.

\ (

aoifa-

tur, et legit:

," ." \ ,''^ ,"

liabent:

Vulgata biblia graeca Valicana pro

,,'

Bentlejus in his verdctcxissc slbi vide-

vctus

ruendum

,,

xii/va

tanqtiOM

co-

lumnam, secura.

R.

216
Xttl

.,- ' & & , ,^) & . ,

Origenis

otovu

')

,,
*)

')

^^."'

^)

ati

-,

'-

& ', & ^)

iv

ao(fiav

&,
,

ts

TooiftjV^

^)

^
,
: ,

')

Anglus

Deleriduin opinor

"
et e praescil,

2) Psalm.
')

LXXVIII,
:

25.

(LXXVII.)

Anglus

Sententiam turbat illud

cedente sjUaba repeti videtur; eo igitur misso, lcge

*)

,'''
vult,
:

Anglus: ,,Lege:

hunc ipsuni

Non euim quem olim comedebant Hebraci

hujusmodi panein toctov Equidera nihil mutaverlrn.

5)

.,

, .^^

sed

Cfr. Hebr.

T,

14.

peram

scrihitur:

Anglus: In Cod. Mscr. perquod nos ex Hebr. I, 14.

corrigendum duxinius."
6) Cfr ')

,
.''^
et

Gen XVllI, 2. seqq. Lego cum Bentlejo: ,,

R.

Anglus

semota qnasi vestc quippe

12.

,, .,
tropico
in
ast

^
,

id est, niidc, sensu dlcta appareaiit

uti ait Philocal. cap.

hic,

ex ed. Spenceri pag. 11.

ibideni cap,

Eodera vero, quo

inodo

opponit Spcnc. pag. 15.

Vult autem Origenes 16. roere allegorica csse , cl, ut aiibi dicit: ov
intclligcnda."

,
1.

cx ed.

baec verba

^, , ( ,)^ ,
De Oratione
Libellus.

217

('.

?')

ij

*)

ntninoifjaca

tvifoKivo

iv //

'

,.
')

&. , ' ^
9,^)

'(

^)

&, *)^-

,
23. in

^) 6
dicit:

Anglus:

Tta Homil.

Lucam
:

los

humimis rocibus
^)

erudiri.''

Edd.

Oson.

et

R.

in

textu

vero R. in notis:

Lego curn Bentlejo

liic

,, ."
,^*
: , :

ange'
ed.

Anglus: In Cod. Mscr.

scriptum legitur:

quod, cuiu raanifestura

sit

librarii

sphalma

nos corrigere

ed.

non dubitavinius."
^)

Edd. Oxoii.
:

ct

R. in
:

lextu

vcro R. in notis
*)
*)
^')

,,Lcgo

Cod.
Cfr.

JVIsci.

,,

^'.."
j'i."

,,&,"

Ed. Oxon.

,, ."

R.

Apoc.

111,

20.
14. in

Anglus:

,,Sic

Homil.

Ezechielem

Salvator

ineus solus cornedit

eo.

pancm

nullo valentc coiuedcre curn

in

Est autem qiiidaru

attrahit ad

locus,
:

<juo

comedens
inquit,

secum

vesccndum

ecce

enitii,

et me ad ostium
:

sto, et pulso.

St qnis

ruent,), ingred/ar
niecufu.

ad eum,

mihi apparuerit, (lcgerim apeet coenabo aim eo, et ipse

Ex quo

apparet, et alium posae coenarc

tum

co."

218
^ioi

'^)
iari

^) '^) &,
oh

Origenis

(4},
,

&
)
^)
cit,

& ^,
6

,
Mscr. ,
4.

, ^;^^ / ' ,,^) ' *)

,,,^)
c<n6

,,." R.
nempe
Jeremiam,
Jeremiam.
al

Sic habet

Cod.

Anglus:

diaboli,

^) Anglus:
et

,
*) *)

Itidem

&, ,
at
, ,

.^^ ^, ', ', ,

,,Id est:

,
ed.
,

^)
')

autem

Ozoniensis:
ut postea diin
in

Sic

Homil.

1.

Homilia 18.
dicit:

lib.

cap. 22.

, &
Ed.
13. 14.

^-

R.

Cod. Mscr.
Psalm.

,,."
LXXIV,

Cfr. Matth. III, 7.

6) Cfr.
')

Haec quidem verba:

ed.

.)

,"

,,

OrigCDis

desiderantur,

sed ex versione LXX. inter-

pretum supplcnda
*) Anglus,

esse duximus, utpote ncccssaria, R.

qui et

ipse

verba:

^>
,,.^^
(LXXIII.)

,^ . .'^
,

^^

Cod. Mscr. (itemque

,,

, & &&& , ;
^^."
,

De

ORATIOIiE lilBELLUS.

219
')

,
6

S^fov,

ff6(oo
,

^)

est,

cundum

ipse Origen.
')

Scriptum in Job de draScio, cum praecone: vitrtis est ejus in umbelico, sentem locurn exponerem, me dlxisse, quod draco sit fortitudo coutraria; iste est eDim draco serpens anticjuus,
auteiQ
6.

, ^& & &' ^ ^ , ^ , ', & . - , '' ,

Tgirfsa&cci^)

*)

iv

")

^)

')

/.'
leglt,

^fuVy

,,

')

ad quod referatur:

,^'
:

haec habet:
igitur

,,

Supple

locura se-

LXX. interpretes

Ita

vero habet

Alatth. Tora. 16.

et

Edd. Oson.

Ruaei:

,,."

num. 26.

^) Anglus:

Scilicet:

seu diaboli.

Sic

Hom.

in Ezetliielem

qui vocatur diabolus, et Satanas," etc.

^) Anglus: Idem fere dicit Origen, Homil. 7. in Leviticum: Post Christi carncrn, raundus cibus est Pctrus, et Paulus, et omnes Apostoli: tertio loco discipuli eorum et sic unusquisque pro quantitate raeritorum, vel sensuum purilate, proximo suo eificilur cibus."
;

."
*)

Cod.
U.

Mscr.

,,
11.

*) Cfr. Act.

X,

*) Anglus:

Scilicet:

X, 12. iv
') Cfr.' Act. *) Cfr, Act.

. ^^ .
12.
coll. coll.

^'

Ed.
6.
ita

Oxon.

,,*

XI, 5.

Nam

lcgitur Act.

13. coll. XI, 7.

X, 14.

XI, 8.

220

OlUGENIS

'^

7]^)

y.oivova&cu.

^ , , ^, .
xtt&aq&ivja

."
&

&, ,

^) 6

^ ^ &, '}.9 sh
'6

&)
,

iv

(-

,
'-

^,
^)

,,'^
,
28.
et
:

&^, ^&.
,

*)

&,

^)

,,'' ^)
Act.X,
15.

9.
:

) Cfr. Act.

=*)

Cfr.

coU.XI,

3)
tina

Edd. Oxon.

R. in textu:

la,,fOrte legendum: R, in notis haec habet: doijec omnes, aut saltem aliquos ex genere purificaverit Deus, utilesque fecerit."
*)

,'' ed. vero !('?." Veisio

To intooaioV'
hanc:

Sed

aiov, ab
lia in

&,

,
6

&, , ,
*)

Anglus: ,,Lege:
et

."

Edd. Oxon.

Ruaei: ,,'," Anglus vero

Dixerat Orig. supra:

regeret, inquit, hic qulspiatn

etiara

Orat.

Dominicam
rj,

formari posse.
liis

hoc vocabulum: Sic autem Scho-

subjuncta

iv

r^^

,, ^
:

,&.
^
R

Lege
sive

^^
:

'

^,

."

^)

Lego cum Bcntlcjo

,,^.''

& , ^
&6

, ',. ^
,

,& ,&'
De Oratione
ahtTv
LiBEti.us.

221

&-

),

*)

" /^)
." R.
video
igitur

,^)

,," *)
Ed.

ixo/,
^)

xad' ^)

&
enim
Mihi

,
*)

')

Cod. Mscr, Anglus

,,
:

Melius opinor:
:

Sed

quid, quaeso, est illud

, /
pro
:

apud Matthacum praeter

vel etiain

.^'
Lege

; , . ,
."
ipsum
sicut

.'3
ISihil

legendura videlur:

mox

sequitur:

2) Cfr. Matth. VI, 11.

Anglus non malc

:

discesseris:
*)

Cod. Mscr. ^
Cfr. Luc. XI,

',
,

si

ab cmendatioac

iii

), ."
Oxon. xa\ .'"

,"

ed.

Cfr. pag. huj. not. 3.

5)
3.

*) Anglus:

Comni.

in

Haec totidem fere verbis JoanD. Toin. 32. num. 19.

recitat Orig.
'

/
nostrae

''
)'
XXII,

(&' ' ' ,''

6
Cfr. ed.
et
7.

Matth.
8.

Tom. II. pag. 482. coll. notis 2. 3. 4. 5. XXVIII, 15. Gen. XIX, 37. 38. Psalm. XCV,
coll.

(XCIV.)

Hebr.

III. 7.

seqq. et Jos.

16. 18. 19.

, ^ ' & *) ictv

' ^, ,,^) ' '" ' ,^9^') ,, ','^ , ( ' ," ^) . ^ , ' ^) , ,,^) &" ; ^ ^ ^, , ,
iv
''

222

Origenis

y.cU'

,,'^)

^ ^
,
6 6

'

"

' ,,^)
6

')

'")

'

r|

')

')

Cfr. Gen.

3)

Cfr. Matth.

XIX, 37. XXVIII,

*) Cfr.

15.

*) Cfr. Psalra.
)

Cfr. Jos.

Cod. Mscr. ,, 6 Ed. habet: ,,^.^'' pro Bentlejus locum integrum sic legit: ^/J^ti Anglus non male: Lege: aiiov.^^ R. >9. In eo autem, quod paulo post dicit Origencs, scil.
')
:

^)

XCV, 7. 8. (XCIV.) XXII, 16. 18. 19. coll. pag. 221. Anglus non raale: Lege: 6

,,,"

post resurrectionem regnum somniabant."

'')

, ^
seu:
Angliis:

,,

&

^ ^
?/

Gen.

38.

."

/'

not. 6.

esse

pcrstringit plane Papiae sectatores, qui

sanctorum

^,

quoddam

in

terris

aut pro:

9) Cfr. Psalrn.
'")

Subaudi ex superioribus:
legas oportct
:

'.'^

XC,

4.
:

(LXXXIX.)

Chiliastarum dein Irenacum, Justinuni ct Tertullianuni, aliosque e vctcribus ab Origene passim oppugnatur, scil. patronos babuit ConiiTieut. iu Mattli. ct lib. II. dcc noii quod et hic pcrstrinProlog. in Caijticuiu Canticorurn '') Decst /;'" in ed. Ozoniensi. git. R.
ecclesiae invexit,
,
:

Lego cum Bentlejo autem dograa, quod olim Papias

,,."

.
yfti,-.''

), ' & *) , ', , ,. ,

De Oratione
(U
Libellus.

223
')

y.cei

,,^

Kcu

ovoky

'

^)

tw

*)

^fw

okov

<

|-

ti

ini

.^)
,
,

.^)
')
"^)

, ^,
,^)

^) -

^)

,
15. nuin. 31.

Hebr. XIII,

8.

Legit Bentlejus:

,,

&
Matth.

.'( R.
^)
ti

, ," .
*) Anglus:

Anglus: Sic

&
R.

Comm.

Tom.

."
Cfr.

Legendura sine dubio

Cfr. pag. huj. not. 2.

est:

/'
*) 6)
')

Cod. Mscr.

,,,^'
1.

ed.

Oxon.

,,,,-

Hebr. X,

.^^ .
)
Cfr.
) Cfr.

Cod. Mscr.

,,,''
1519

cd.

Oxon.

Exod. XII, 2-6.

Exod. XII,

224

Origenis

, ' ,
xtti

& (fo,
xcti

'')

')

Ed.

cepta fuit apud Judaeos sententia, tabernaculi fabricam, et omnem leviticum apparatum , orbis universi gessisse
cui suffragatur Apostolus in ep. ad Hebraeos, appellat Hebr. IX, 1., et saqui illud cerdotis sumrui in die expiationis in sanctum sanctorum ingressum, Domini in coelum supremum adscensuiu adumbrasse profitetur. Nec inepte Origenes festomm judaicorum intervalla ad saeculorum decursum pariter extendit, suffragante eodem Apostolo , qul ex sabbato lege Mosaica instituto subinfert, relinqui sabbatismtim populo Dei, Hebr. lY, 9. Crediderim porro Origenera pio coDsilio, ut Valentinianorum profana dogmata everteret, quae Aeooas creationl orbis praepositos venditabant, et totam clhnicam llieogouiam una invexeraDt, decantatos istos Aeonas ad futura temporum spatia deflexisse in hoc culpandus, quod Evangelii simplicitatem incrustaverat gentilis philosophiae insomnlis de mundis infiniiis sibi invicem succedentibus, et Academiae placitis de coelorum ad eadein puncta revolutionibus et in magno anDo Platonico renim omuium restitutione."
:

&
,

^) ,'; *) ^)
xcu

/,

, ]
y.aX

'^)

?^)

&

notis versioni latinae adjectis

Re-

imaginem;

disserit in

,. ,
*) Anglus:

Matth.

odem fere modo Tom. 15. num. 31.

Origenes de bac re

ovv

Cfr. pag

;''

3) Cfr.

Deut. XVI,

9. seqq.

") Cfr. Levit.

*) Bentlejus legit:

6) Cfr. Lexit.

Anglus: Lege:
cedit
liuj.
:

DOt. 5.

,,
ov XVI, 29.
r/

XXIII, 24.
7J/

."

30. coll. xixill, 27. 28. sicut prae-

R.

."

De Oratione

( ^) ,

^)
')

, & ';,"
Ljbellus.
')

225

(')/.

& )' , ^ ^,
^
6

oiye-

^)

*)

*)

')

Forte legendum:

,,^."

R.

2) Cfr. Levit.

XXV, 48.
:

plane utsit: Non enim septem anni, sed hiov. constlluunt Jubilaeurn, Levit. XXV, 8. commemoratum." Cui recte Ruaeus haec respondet: Aliud erat festum septem annoNiliil hic desideratur. rum, aliud Jubilaeus. Jubilaeus major erat festo septem aniiorum. Utrumque festura confudit editor LondLnensis, sed apprime distinsit Origenes."

^) Anglus: Desideratur

'

,,

*)
^)

Cfr. Levit.

XXV,

8. 9.

10. se(j<j.

Nam
ficta

arbitror verba: tirui loco inepta plane sunt, et ab oscltante librario efvidcntur ex verbi praecedentis cauda." Equidem
:

Anglus

Delenda

esse

nihil

.^'
igitur:

/' ."'
R.
') Anglus:
filiurn.

delevcrini.

^) Legit Bentlejus:

,,&,
:

vel

,,,
legit:

Glaudius Fleury

Vides

verbum aliquod

hic deesse

lege

Vult autem Chridicit

stum Dei

]is

vero
illa

Origenes, consona sunt

)) J
iv
ijj
,

cura Bentlejo et Anglo

&

quae de Jubilaeo hic

^n)

in

Matth. Tora. 15. num. 31.

^
:

Origenis Opera.

,, . " . .
;"
XVII.
15

, ,

Legerim

,"

~ ,^ ,- . & ^ , " . ' & ,^''^

Origenis

226

77

&'

'

tivai,

/"

,,^)

&
iv

ijj

,,'^)

')

^ , )'')
")
')

, '
et
teste

*)

Cod. Mscr.

,,
ita

&.'*
in

d"^

-.'*
,,

Ed. Oxoniensis:

R.
3) Cfr. Ephes.

*) Cfr. Hebr. IX, 26.

*) Bentlejus
leglt:

legitur

Millio.

R.

Codd. Mss. Alex. Clar.

Anglus: In edd. Eplies.

bent: nes ; si quidem Eusebius,

loss.
I,

101.), sicut paulo post repetat:

p. 99.
et

ut credara,
M.itth.
legit

,
eum
Tom.

27. bis legit

hic

praesertim

., , ,Colbert.
II.,
7.

,''
7

7.

lcgitur

Alex. et alii haatque ita fortasse Origequi eum fere sequitur, \n Co(cfr.

Sed Cod.

Eccl. Theol.

et

alii.

Attamen cum
legisse
:

Oiigenes
addiicor
in

'

cum

vulgatis

(>

cum

sic iegentera
2.

videam

15.

num.

31. et

3., sicut et

Euseb. contra Marcell. pag. 34."

*) *)
')

Legerim:

,,.'^
,,,"
ed.

Cfr. pag. buj. not. 4.

Cod Mscr.

Oxon. male

Aoglus: ,,Eod'ni, quo liic, modn Origenes Apo.stoli vurba supra citata intcr se conciliarc nititur in Coiijni in Matth Toin. XV. iiiirn. 31.

/^^-

,,.^^ R.

,, ^^ '
')

, ,
,
6

De OrATIONE

LlBELLUS.

y.cu

iv

xai

,&, ,^ , ^ ,, '
',
ini
aiojvojv 6

.,
iv iv
*)
,

' )^

227
bV
6

&6

pag. 395.
')

Anglus: Sic

in Jereini.'m."

^)

Lege:

Origenera hoc loco quidpiam innuere

. (^
iv

^.'^

Cfr. ed. nostrae

Tom.
16.

'
et
,

Homil

,"

obiter observa,
pertinet ad

quod
ei

obieclura et jure an injuria exprobratum

dogma,
2.

dia-

bolum ipsum aliquando

ea
11.

veniam

fore

salvandum.
lib.

Confer quae

de re

disquiruntur OrigeDianorum
17.
18. et

num. 16.

24.

H.

Anglus:

,,remissione
Conina.

quaestioae

id est, per

consequetur.

oeconomiam quandara peccatorum Hanc vero suam de peccatorum

etiam gravissiinorum in saeculis

sentcntiam

passim

inculcat
3.

Joanii. Toni. 19.

num.

uovov iv

XII, 10.)

,'
(cfr.

Malth.

,,
Origenes;

e.

c.

^
&ub finem:

iu

>

iv
TOfioui,
III, 29.

7
Luc.

32. coll.

Marc

)
15*

228
6

,, ) , ') ^)
&'

Origenis
irj

^,

. , ' &, , . , ^ , &' ,

iv iv
,

& , ^) , ^' ' '

)

&^,

^,
31.

'

xai

'

xt

Itidem in Matth.

Tom. XV. nam.

,

Ka\

aifCtiui

iv

Et contra Celsum

lib.

V. num. 16.

{}
:

opinionena his verbis perstringit

Montfauc.
nasius

Confer. Huet. Origenian.

')

,&^ -,
(Comna.
Collect.

,. ,
&
6

iv

ini

ap.

Hanc autem Oiigenis

ia
Alattli.

Nov.

Palr.

Tora. 2. pag. 38.) Atha-

!>.
ha-

lib.

II.

quaest. 11."
scribitur:

Anglus:

ln

Cod.

quidem

uti

bet

ed.

Oxouiensis; nos vero

sphalraa in

sententiae

causa

manife-

stum

librarii

corrigere non dubitayiraus."

16.

) Cir. Deut.

XVI,

.'^

^)

Cod. Mscr.

Beutlejus legit:

,,. ,,."

Ed. Oxon.
R

,.Anglus:

& ,

^)

De Oratione
,

''
^

Libellus.

229
Svvaint

xai

&( ,
)

;" "^) '*

*)

,, ,. ,,^'*)

iVre

^)
6

,^)

,,/

, , ^& " .
,

~ ^) &,
oVrt

^,

'

^)

, , /
')

xcu

^")

'^)

,"

,,

")

^]

Scilicet:

{(
Lego
')

igitur:

Jubilaeura."

') Cfr.

Anglus:

In ante dictis ostendit

xu!f

designet."
*) Cfr. Luc.
*)

, . ,
quod
a
librario

9^
,

omissuna videtur. Vult autem

Matth. Vi, 11.

*) Cfr. Luc.

XI,

3.

Nempe quod,

cura

ut dcnolet,

consequenter
XI, 3.

R. Item fere, nec malc, /\nglus: Lege: prout sequitur; Ita vero paulo post:

Lego cuni ntntlejo:

'

&^,

' . .",
,,

."
4.

&'

) Cfr.

Matth. VI,

1*1.

') Cfr.

Luc. XI,

3.

) Cir. Ephes. III, 20.

) Cfr. I Coi.

") Cod. Mscr.

/iO/.''

,,

II, 9.

coU. Jesai.

LXIV,
ed.

,"

Oxon,

R. '") Cfr. Malth. VI, 11.

,,

'^) Cfr. Luc. XI, 3.

230
')

'^' /.'

'

&.
,

Origenis
*)

jjTov *)

y.uif

?'"

,,'*)

^) ,
6

,,')

'
28.
')

,,

^art."

^ ^ ,, ,
,,'' ')'^
Tor
)

ok

^)

^'^'^^ '.^^^)
,,Donriitans

,,^') a(f

6^: '^' ."

. ,
6
Ti).f-i-

pro;

ad finera usque sectionis, ita corrupit mutilavitque, ut quid revera scripserit Origenes, quidve in iis sibi voluerit, satis assequi nequeamus. Missis igitur nostris hic conjecluris, totura tibi locum pro tuo ingemo enodandum enaeiidnoduTnque relinquimus."

.
.,
fi

Anglus:

plane hoc scnpsit librarius

Ea vero, quae sequuntur: Ei

' ' ^," ."

^)

Edd. Oxon.

et

R.

in

textu:

,,

ed. vcro R. in iiotis:

Lego:

"
,,ovx

3) Cfr. Luc. XI, 3. coll. Matth. VI, 11. *) Cfr. Matth. VI, 11.
^)

Cod Mscr.
df.''

R.
I

,, ."
=)
111, 22.

Cfr. Luc.

XI,

3.

Ed. Osoniensis:

')

Cfr.

Cor.

(,''

Edd. Oxon.
ed.
:

et R. in textu: ,,ayicov iuTiV Lego vero R. in notis

:

vel

"^ . ,
:

Cfr. Matth. VI, 12.

'") Angliis:
in

edd.

IMatlli.

Ifa etiara lectum supra num. 18. VI, 12. recrius legitur:

."

Sed

")

Cfr. Luc. XI, 4.

'^) Anglus: Edd. Luc. XI, 4. habent: que ita ipse Origenes supra num. 18."

(,

at-

' ,,*) , ' , (^' ^. , *) , . & ' 6(^( ^) ^) , ^,

,

&

' ^ .

De OrATIONE
^)

LlBELLUS.

231

^,

oifitAfTf, ^)

(i

, .
^) Cfr. ')

((^ 6[,
*)

(^, '

. &
."
'*)

,, ,
&, ,. ,
,

,
.^

iv

^')

^)

') Anglus: Scripsit llbrarius:

Rom.

."
Oxon.

&.
,,.'^ R.

tiiAoyov

XIII,

Cod. Mscr.

,,,"

7. 8.

ed.

Aaglus Don luale: Lege:

Bentlejo
vel:

')
7zoi/ff,"

,,

legendum
:

."
."

videtur vel:

*) ')

Anglus: Lege

"' .
) Forte:

Anglus: Cod. Mscr. male *) Lego: ,,?(J"i' R. Legerim:

,,."

Toi/f''

, .** , .
R.
:

,,

^-

,,

R.

232
xcd iv

')
')

'
y.al
(o(f
,

'&, ; &, < ^ , '') ' , ^, /

,

7)
,*)
,,^)

, ({ &' <{ ^,^, . ^) .

Origenis
tig

6(ftikouiV

\\
uxtv-

')

^9
,

^)
,

iav

^)

'.

';''
*)

'

t7j

Cod. Mscr. optlrae: iV' Ed. Oxon. Aoglus Si7ie aculeo id est, inR. nocuus, lenis, benignus qui maledictorum et contumeliarum aculeis vacet, atque audientes adeo non angat laeEd. vero Oxon. datque, ut eos lenitate sua delectet. hic exhibuit: quae nihili plane sunt."
')

,,'

.''
Angliis

'."

^)

Lege: J^."

,
;
:

^)

Cod. Mscr.

,,^.^'
i'ro'."

Ed. Oxon.
Ed. Oxon.

*)
=)

Cod. Mscr,
Cfr.

Marc. XIT, 30.

coll.

Deut. VI,

6) Cfr. I Sara. II, 25. (I Regg.)

:

,,Lege Sic lia') Anglus non male bent edd. lxx. virorum version., alque ita postca (in finc Negligens vero librarius huj. nuni. 28.) repetit Origenes. ut et tav hic scripsit: pro in sequentibus."
^
:

.
5.

,,."

,,."
R.

R.

*)

Cod. Mscr.
Act.

,,."
28.

Ed. Oxon.

,,."

R.

) Cfr.

XX,

^ &^) . , , ^) ,

'&, & , ,
De Oratione

LiBEiLUS.

233

')

6().

, . ,

) , ,& &, ,
^,
*)

Ei

ia-

')

^yovQa-

Ei

^,
d

-,

^^.

' ^ ^^ ,, & , ., ,,
')

,& ',
)

iv

'^

'

Anglus

Hic
:

quoque omitli

aptius certe legas

*) Cfr.
3)

''

. \(
Ed.

Psaiii

Cor. VI, 19. 20.

Cfr. Ephes. IV, 30.

*)

70U,Ufi'>."
')

Cod. Mscr. R.

,,.."

Oxon.
sit

,,5.

Quid de
R.

angelis tutelaribus opinatus

Origenes,
nuoi.

fuse

disqulritur

2631.

OrigeDianorum lib. 2. Cfr. Maith. XVIll, 10.

quaest.

6) Cfr. I Cor. IV, 9.

,, )
') in

Cod. Mscr.
tv

Anglus: His gcmiDa habet Origenee in Homil. 11.

Jeremiam:

>."

,,
R.

iv

{)

^)."

Ed. Oxon.

. ',^ ' ' , & , &&&; . ,., ,'. ^) , .

234
Origenis
')
^).

,,;')

."

'

,,*)

{(7']."
TJj

^ y.aa&a&a,
yoRyj],

^)

iv

^'

6({

(^)
6

fni

Ezecliielem

Majorem poeQnro

sidet, et delinquit.

An

Et Hoinil. 5. in qui ecclesiae pracnon magis inisericordiaiii proruehabet,

retur ad conjparatioDt-m fidelis Catecliumenus? iion inagis venia dignus est Laicus, si ad Diaconura conferatur? et rursuiD coiuparatione Presbyteri Diaconus veniain plus

meretur?"

vero R.

?."

tur,

^, '' .^ '' .
(noD, ut nos exhibuimus
:

,, '
*)

" ,,^^ ^ &. .")) Legit Bentlejus:

."
3.

R.

^) Anglus: Cfr.
I

Lege:

vel:

3)

Cor. VII,
et

") I

*)

Edd. Oson.
ix
notis

R. in textu:

,,
:

Cor. VII, 5.

fwnTW ava-

Lego cum Beatlejo

ix

ed.

Anglus: Lege:
et

Edd.

R. iu textn:

,,

oili^ya

ed. vero R, recte,

ut

vide-

notis: Aliquid vidctur escidisse, et sic

legeodum


TTore

JovTff, T TiXtiova

. , )^ &,
iv^)
6

,, ' ^ / &, De OrATIONE

LlBEtLUS.

235
6

^. ^)

^)

*)

&&,
xaif
disseril

, &, ,' ,,'', ' ' /' ,. ^^ ,,," ^,

Hom.
14.
,

, , ' , ' ,, , , ' ' ')

Anglus:
in

),A.d

eundera

modum

Origenes

Jeremiam:

') Edd.

vero R. in notis
est:

tum

est oi, quasi

pro quo tamen legendum

Item Anglus: Lege

^) Auglas:

Jeremiani.

(scil.

,
6

, ,, )
.
:

et

R. in texlu

cd.

,,

Cod. Msrr. prima manu scriptum

j/

et altera recentiori inter

prius scriptum

.^'.^^
fuerit:

et

addi-

videtur:

Idem

fere dicit Origenes

Homil. 16. in
,

Et Hom.

15.

) Coloss. II, 14.

^' .
tjj

' & , '^

."
*)

,, , , (0^ ', & , ^,

:

236

Origenis

')

,,'^)

')

6(f

*)

,,^)

^)
6^fov

&, '

."

,
')

/ &^)
^)

^ ', ' . ^ 6((,

Edd.

'',"
,,Lege:

ed. vero

aoutvov.

^.'^'
3)

',
R.

et-R.

textu:

notis: Legit Bentlcjus

scil.

Ego

malira:

/&.'^ 6(^
:

,,-^Anglus
ov,
10.
in

2) Cfr. II Cor. V, 10. coll.

Rom. XIV,

Anglus:

Ita

quoque

legit

Origenes
:

Jerem.
13.

Matth. Toni. 12. num. 30. et num. 30., at cdd. 11 Cor. V, 10. habent

Homil.

19., et in

,
,,
*)

*) Cod. Mscr. Anglus: ,,Cod. Mscr.

5) Cfr. Prov.
:

1,
:

."' ,,'." Ed. Oxon. ,,." .'^

27.

Tom.

Cod. perperam scribitur: sensu uullo. Hoc et mox: ''/ igitur scribae sphalma ex edd. lxx virorum vers. corrigere non dubitamus iegendo
^) Anglus

ln

R.

ii

yco

') Sic habet

^.*^^
,,^"
(?)

vel:

Cod. Mscr.

(<7/,,."

ditlo autem OxonieDsif: Cfr. pag. huj. not. 6. R.

ed. vero R.

,,
in
:

Edd. Oxon. et R. in textu: Lego cum BeDtlejo ifO.oi.*^ notis

') Bentlejus

.''

legit

R.

,,^

^,"

& & &,(( , .

De Oratione
Libellus,

237

ayaaTQaifwai,

&.

')

&

&. ,& -,

^
'

, , &,

&, \'^)

iv

^/

iav

&,

^)

"
')

,
,,
R.
significntus

^'^

*)

Cod. Mscr.
R.

,,.^^
,

Ed.

".
his verbis:

*) Bentlejus

leglt:

\
,,^

Ego tantum mutari velim:

,,

^)

Edd.

glus:

Scribe:

Hesjch.
detur

*) Legit Bentlejus:

currunt.

iracunde et minaciter increpans

quadrat.

', . ,, '^ , ,
Tn

.^^ ,
et

& &,"
^

,,-

R. in textu:

,,&."
scribitur:

,'^
id est:

Cod.

Mscr.

perperam

Cfr. pag. huj. not. 2.

.
:

An-

,,.*'

R.

Anglus ,,vi-

id est:

Hujus vero

exempla nobis non suc-

Hoc
:

igitur a librario

temere scriptum mihi

pro

id

esl:

quod ad locum apte

Est enim

et

uti

nos docct Etymologici niagni auctor."

238

^)
6

,,
,

y.ai

( ,; ' ' ." ^)

Origenis
,

,,-

,,^)

xcci

.^'

^)^) ^,- ^' ^) , ! , ."

6

^ & &( ^ ^ , , ,
'
,,')
,

'' iav*)

^,
6
:

^-

^'
Verba:

ini^)

^)

>)

Cfr. Matth.

32-34.

Anglus
,

loco citaio, jNIatth. XVIII, 32., exMaltli. XXV, stant, sed e consimili, quod assolet, loco ubi tamen rectius 26. ab Origene liuc traducta sunt omilti poterant; cum iervi hic saevitia tantura, non, ut in altero loco, ignavia quoque a domino reprehendatur."
:

2) Matth.

XVI II,

35.

^) Anglus: ,,Cod. ^lscr.

*) *)

male:

.^'

Cfr. Luc.

XVII,

4.

Aoglus

In Cod. perperam scribitur:

In Cod. perperara scribitur:

*)
')

Anglus

." ."
Sed

etiam potest: Ruaeo legerim:

legi

xit:

Ad quac quideiu Ruacus respondet: ,,Nos vero biinc locum It.i interpunximus, ut nihil opus sit ejusmodi emendatione."
liaec

.^^ ." ." ,, 7 ( :" &. .

*) Leglt Bentlejus:

Cfr. Prov.

XV,

32.

) Anglus, qui

,& '
,,
R.

,,.

forte

Cura

cum

editore Oxoniensi
,^'

ita

interpun-

xal

haec addit voci

.Jyy(-

,,Scil.

Legendum

igitur

opiuor:

^ &
^)

70

,, & &", '

De Oratione
Libei.i,us.

239
ak

awtua&ia&ta

..
*)

Sk

')

,)
,^)

,,^)

!},
;

^)
)

&&' ."
,,^)

'-

Luc. XI, 4.
:

Respicit enim ad Luc. ifiKV Ad quae taraen Angli verba Ruaeus haec, et recte Quippe agitur quidem, respondet: Retinendum: de nobis debitoribus, et debila non reddentibus."
^) Anglus

Forsan:

4.

verba:

(c(f

/ .
o<f

.'^

^)
not. 4.

Edd. OxoD.

et

Ruaei:

,,/."

Cfr. pag. liuj.

*) ADglus, qui legit: lus Kic iDest scnsus satis sanus.

solum
tuisse:

dicit,

Ad tjuae quidcm lioris Cod. subsidio hic indigemus." Ruaeus liaec respondet: Saruis erit locus, modo interpungas quemndmodum in iiostro textu; ubi tamen per legitur pro typographi incuriara niale
:

.
nec

,, (,'^
.,
slt:

innotis: NulMntthaeus enim non hoc

debitoribus sta-

diceri poluit, Clirislum

Fortassc

slcut

supra.

Sed me-

,
ed.

.^^
,^'

Edd. OxoD. et R. in lextu: ,,, vero R. in notis: Lego cum Bentlcjo:

')

JiiV."

6) Cfr. ')

Luc. XI,

4.

coil.

Matth. VI, 12.

,
in

Ed. Ruaei, notis: Post:

:

quod desideratur
,,Post:

glus

librarius, (juod nos, postulante scntentia, adjecimns, sicut

et addiderat cd. Oxoniensis.

{, ',
in

in cujus textii dpsideratiir:

adde curn ed. Oxoniensi: Item fcre AnCod. Mscr."

addendum

,,',"
ornisit

roi

Hoc

'/

Sic autcm

.^'

pauio post:

240

'

Origenis
taiiv

'
^itoi/

0(( ', *)
ncanl
ceytov,

&
iv

"',
,,?')
xcu

(
^)
(y.ai

."
,

^)
iav

^ ^) ) ' , :" ' , /. , 3 ,. & &

)
iiovotav

^, ^.

' '
r/fi^j}

,,
^fof,

,,*)
^)
^^^,

acfuTaiv,

&,

& .
at
in

') Cfr.

^)

Anglus: Idem fere

Matth.
*) *)

Tom.

,
\.
Joann.
:
: :

Matth. VI, 12.

*)
dixit

Cfr. Luc. XI, 4.

.
:

supra num. 14. ft Confer. Comni.

nuin.

1014.
22. 23.

XX,
et

Edd,

Oxon.

Ruaei in textu,

haec: (/tiTf," ed, vero R. in notis: Cod. Mscr. aifitTS, Iten ferc ed. Oxoniensis Lege ((](/^ Anglus Lege Alque sicut ruox habent edd. Joann. XX, 23."
:

(^,
Hoc

<(.

iila:

,,,"

^)

Anglus

librario per

incuriam lepeti-

tum

videlur."

, ,
&
')
,

, .,, ^) , ,
De Oratione
Libellus.

241

\^) 9,^) ^) ) (, ^) \ '

6

, ^,, ,
^)

,
,,

^)

^0'fvii

,
,

.,
*)

perpe

Editor LondinieDsis:
.

^) Editores

rara interpunxenint

ille:

^^ ., '^ .
^)

hic vero:

ava(f

,, ' ' ,, ' '

et

.*'
6

Londinensis hoc

,modo

rim

Anglus in notis vers. latinae subjectis: ,,Credidereponi debere sed a Cod. non temere re;

cedendum judico
Deri possit."
*)

praesertim

cum

praesens lectio susti

Cfr. pag. huj. not. 2.

:

}.'^
det
stri
:

Sic. nura. 29. ?"Jfi Anglus: Lege j;Ji/. Cui tamen Ruaeus haec recte responuti liquet e textus no,,Omnino retinendura
:

interpunctione.

nam deest plane ') Anglus: Lege: negandi particula." Cui tamen Kuaeus haec rectc respondet: .,Perperam legeretur: cum jain negandi partlcula praeccsserit."

*)

Anglus: Subaudi:

versiones Psalm.

."'

XL,

6.

(XXXIX.)
Ed.

, .
<^
,,
,

Ila i.xx.

interpretum

')

Cod. Mscr. 7/Aft."

OzonieDsis: ,,7/." R.

*)

Dominus Flcury

Origenis Opera.

legebal:

XVII.

."
16

242
axovai

Origenis

, ' "*)^ ^) ( ^ ^, ;''

eaea&aiy
eig

,,

*)

Bentlejus:

/'
Lege:
x(u
')

,."
*)

Cfr.

, ."
61

,, Equidem
ISam.

.'^
vel:
y.cu

R.

cum

Bentlejo et Anglo legerim:

Anglus:
,

11,25. (I Regg.) coll. pag. 232. not. 6.

Anglus absque causa

ut sic legatur:

*(

()
:

Deesse videtur:
otcT

, ^
vel:

aut:

ovx

') Ruaeus in notis: Suot, qui invicem collatis praecedentibus et consequentibus putant Origenem adversus idololatriam, adulteria, et fornicationes eandern praescribere severitatem, qua adversus raoechiam aliquot Africanos episcopos usos esse testatur sanctus Cyprianus epist. 52. his verbis: Apud antecessores nostros quidani de episcopit istic in provincia nostra dandam pacem moechis non putaverunt, et in totum poenitentiae locum contra coeptscoporum suoadulteria clausnrunt \ non tamen rum collegio recesseriint, aut cathoUcae ecclesiae unitatem vel duritiae, vel censurae snae obstinatione ruperunt, ut, quia apud nlios adulleris pax dahatur, qui non dabat de ecclesia sepuraretiir. Ma/ie?ite concordiae vinculo, et perseverante catholicae ecclesiae indimduo saeramento^ actxim suam disponit et dirigit unusqnisque epitcopus , rationem propositi stti Domino redditurus. His consonare videntur Eliberitani Concilii decreta. Nam in primo canone ifa patres constituunt: Placuit , ut qnicunque post fidem oa/it/smt salutaris adulta aetate ad templum idoli idololatraturus accesserit , et fecerit quod est crimeii capitale, nec iii fine eutn commiinioneni recipere. Rursus caaoDC secundo
:

Flamines , qui post fidem lavacri et regenerntionis sacrificnverint, eo qnod geminaverint scelera accedente
homtcidio , vel triplicaverint facinus cohaereiite nioechia, placuit eos iiec in fine accipere communionem. Ceteri canones consulendi sunt, quorura plerique ad eaoseveritatera irnplicati sunt. Denique ex Tertulliani Iibro de Pudicitia quidam eruere sibi posse videntur idololatnae, hornicidio, et adulterio paceni nullam ab ecclesia fuisie primis saeculU coocessani. Sic ergo, inquiunt,

dem

/
triplex
et

, ( ^,
De Oratione
L1BE1.1.US.

243

vnfo

')

'

hoc peccatorum genus insanabile putabat Origenes, proinde a sacerdotibus retinendum. Ego vero persuasum habeo, id solura prohibere Origenera, ne sacerdotes temere sibi arrogent potestatem omnia indlscrimiiiatim quandocunque et prout libuerit et sine ullo delectu peccata remittendi: cum nonnulla atrociora, verbi gratia, idololatria, adullerium et fornicatio, sint retinenda, donec

diutumae ac laboriosae poeniteotiae fruclus dignos fecerint, ac veniae pacicpe obtinendae idonei Certe praesens Adamantii nostri locus explireddantur. candus est altero, qui exstat lib. 111. contra Celsum num. 50, ubi aperte docet eos, qui post professara christianam religionein libidine, aut quovis alio graviori crimine eosdejecti fuerint, ceu perditos et Deo mortuos lugeri dem vero quasi e mortuis escitatos duci si eara morum mutationera fecerint, cujus ratio haberi debeat; tardins tamen admitti quam qui primo recipiunfur; et quia posl professara religionem lapsi sunt, ab (imni posthac dignitate et praefeclura in ecclesia Dei arceri."
illorurn rei,
'

,,lta appellare videtur illa anle dicta, idololalriam, adulteriuin, et cetera, et nullo quae per legera Mosaicam erant , Sic enira ipse Origen. Coinm. in sacrificio expianda. Matth. Toin. 13. num. 30. hujusmodi recensens appellat

')

Anglus:

^A(U\)-uoi<;

9,
, {)(.

Horum

/, , '
Matth.

peccatorura reis Origenis aetate raro admodura induita est venia, sicut ipse dicit Honail. XV. in Leviticura In gravioriLus criminiifus semel tatUum poenitentiae conceditur locus. lllos Jgitur sacerdotes hic reprehendit, qui plus aequo sibi arrogantes, aut disciplinae rcgulam non satis callentes, in gravioribus hisce peccatis reroittcndis niinis erant faciles, (faviaciia

vero

uti dlcit in

loco supra citato, in

discipliaae rela-

Tom.

13.

num.

30.

Haec autein

16

244

,,)' ')

'

)^."
') ot

^'
/;

Origenis

'
^,
ei

') , .,3& & &&

^,
,

. ', ^ ,& {> . & 29.

^,&.
S^eov"

},

')

/& ^ ^
' ,

,,*)

,"^
"

' ,, ~ ^,

^
6

^)

,,

&,'^

iv

"
iv

,,'')

;"

iv^)

xatio, quae Origeni displicuit, Tertulliano , severioris disciplinae vindici, ^lontani in castra transfugiendi occasionem dedit; uti apparet e libro ejus de Pudicitia, ubi eadera fere, quae hic Origenes, sacerdotibus ejprobrat: AuJDquit, edictutit esse propositum, et quidem perdio
,

emtorimn; pontifex

sci/. niax/r/nts edicit: ep^o et vioechiae et fornicutionis delicta poeniteiitia functis diniitto" et cetera.

) Cfr.

Joann. V, 16.

*) Job.

I,

5.

3) Mattb. VI, 13. coll. Luc. XI, 4. *) Matth. VI, 13. coll. Lnc.
)

XI,

4.

Cfr. Gal. V,

17.

Cfr.

Rom.

VIII,

7.

') Cfr. Job. VII, 1.

*) PmIih.

XVIII, 29. (XVII.)

5,

& &(& ^'

De Oratione
Libellus.

." ^& , \ netoaCeaSat,

245

"^)

,,^)
6
,

^)
')

,,
Cfr.

&, &^) .'' *)

nti,')

^,

, '

&
tl

^ ')

'' ., ed. 6 &6, Lege: {^

.

')

Edd.

.
Cor.
, ,

,
et

13.

R. in textu: vero R. in notis

,, ^' . ^' .,
sicut
:

6 ..Beatlejns legit:

&
\t

Cor. X, 13. Articulus vero praeeunte sjllaba absorptus est."

1

in edd. ab eadem, ut assolet,

') Anglus: Tn editis legitur: sicut hic OrigeDes, Cod. Alex. aliicjue "Vide Millium."
*)

& ..
exstat

Item Anglus:

omittunt

Anglus non male

12.

edd. Eplies. VI paulo post:

)
*)

Anglus: Lege

Anglus: Id est:

ergo hic

, .
:

. .'^
Deesse

videtur:

ita

Sic

Origenea

."

Cfr. Gal. V, 17.

Nam

ypv

habet, et cordis niae fons est. Vult igitur Origenes luctara nobis esse cum anima, quae corporis anirDati est et cor dicitur, unde pravi affectus, quos appellat, oriuntur, quibuscum colluctatur lo

XVII, 11. Est aniniae pro saDguioe, in quo sedem pro anima, quod sanguinis simul et aniutl

legitur Levit.

."^
')

Anglus: Ita Comni. in Joann. Tora.

Iv tuatus est Origenes. Lib. VII. Segm. 159.

.
Illi

, 2.

num. 29.
ait

Hoc autcm
,

a Stoicis

enim

ut in

Zenonc
ifaat

^,

.''

muLaert.

246

, ^& & , , , ,
Origenis

&,
iy

&, ^& ',

'

(
*)

,,^)

^.
'^

, ^)
&;
,,-

&*) ,"

,
/

')

' &
^)

^,

,,'

'
uti

') Anglus: Cod. Mscr. male: habet ed, Oxoniensis."

^) Cfr. Ephes. VI, 12.

:

Anglus Ifa quoque haec Apostoli verba legit Origenes in Matth. Tom. XII. nura. 13. et Tom. XyH. num. 2. et contra Celsura Lib. VIII. num. 34., otnissis quae in edd. Ephes. VI, 12. exscil. verbis: stant. Millium vero fugerunt quatuor haec Origeni* loca, quorum testimonio certe ei opus er.it, antequam illa: tanqu.im ex mterpretatneiito nata, tara fidenCui tamen Ruaeus ter rejecerit in Prolegom. i>ect. 478." haecce respondet: Lib. VIII. nuin. 34. contra Celsura

,
*)

legitur in nostra edltione

ut ferunt Mss. Codices."

) Cfr.

Judhh. VIII, 26. 27. Cod. Mscr, in notis Ed. R. in textu: Anglus In CoEd. Oxoniensis: manifedice mira est bic stribligo Atque ita nos corrigere non ste pro: dubitavimus, sicut et, non admonito lectore, exbibuit ed.

}^,

'&,^'
:

-, .

&." ',

.,

Oxoniensis."

De OrATIONE
aUTmy, xct')

LlBELLUS.

ixSixfi 6 ttg vov&irriaiv

uTKHfaCvixai nto\

^ &, &' , &,

6 6k

,,'^)

iv

& '^' - (.
6

.'^

&
&kirp(wv

84?

<fi

,,')

^."
,

iiaek&uv

'

oit

tv

,,*)

iv

'^*
Editio

')

,'^
Lxx.

,,

')

Sic habet Cod. Mscr.

ut

viror.

\ides autem Origenem negaDdi particulam: ovx, hic oniiltere, quaiu in prioie potius sentenliae parte Badvellus Grotiusque oiiiit,

/'

, ^
ovx
vers.

vulgato textu graeco. R.

legitur:

autem Oxonieosis: vov&taiav

Anglus: In edd.

xui

ovx

^
ita

tendnm
tis

ccijsent, refragantibus tanieD

onttnhvs ^raecis exeTnjilarihus.

comnjoda videtur

hoc est: neixdtXH quaquarn asperiu5 obiscum dudc agit Deus, quam cum patribus nostri* olim egit, eos solum exploraas, nos vero rzitio destinaDS, sed onmes pariter filios, nos aeque ac illos, conjiTioDitioDis tantum erneodationisque causa castigat. Editor vero Oxon. rejectis luore suo Codicis verbis,
xai
illa

(,

Atque

ut faletur Badvell., iniLi quidera sa:

liaec

Origenis lectio

.,

oi)

Lxx. viror. vers. verba supra citata hic inseruit."

)

Psalm.
Anglus:

XXX\y,
XIV,

19.

(XXXI II.)
*) Cfr. II

in

iv

quod

, ,.
') Cfr. Act. *)

22.

Cor. XI, 23.

,,Haec verba per scribae incuriatn inversa videntur, atque eo suirt ordine legeoda, quo ia edd. II Cor. XI, 23 aplius collocata cxstant: iv
(/

dem

7<(.
XlV.
sic

recitat ipse
in

Comn).

(faxa

Origenes cp. ad RoaiaQos iv

in Jert-roiam.

scriptuin

et librarii incuriae

tribucndum

esie ArbitriuQur.'*

,
At^je
legitur:

At

qui-

248

ioia

('

' -,& ,^, , , & , ?, , , &, '

, &
')
,

Origenis

^^&,^)
xui

ili&aad^,

ivav-

')

'

& ," ^; , ') ,,^) , ' ,. & & &, ; ^) ; ,; ' ^^) &
k

,
'''

,,

*)

iv

vor^pa

({'

3.

'')

,^^)

,,^")

,^ '^
XXX, XXX 9.
9.

;"

\1)

) Cfr. II

*)
3)

Edd.

Cor. XI, 24. 25.

et

Ruaei:

9^."

Cfr. II Cor. IV, 8. 9.

*) Cfr. I Cor. IV, *)

Psalm.

XXVI,

2.

11-13. (XXV.)
9.
9.

6) Cfr. Prov.

8) Cfr. Prov. ") Cfr. I Cor.

XXX, XXX,
I,

') Cfr. Prov.

^) Prov.

5.

aCQsadcu

acaava

^) ,, . , &^
De Oratione
Libellus.
tclXu
,

249

^)

^) ,,^)

,
6

*)

vxpovg

. , ,
iv

,'
,,
*)
;

,'^

^ ,
')

, /
'
,

.
'')
,

,
^

TJJ

iv

xaif

,;

, ;

.'^ -

Cfr. II Cor. XII, 7.

7.,

nor: II Cor. XII,

Anglus: Legendura opiSic etiam edd. atque ipse Origenes Homil. XII. in Je-

.
25. 26.

remiam."
')

trario:

3) Cfr. II Chron.
*) Anglus:

Anglus absque causa: Legendum planc sicut liquet ex praecedcnte

:

XXXII,

Cod. Mscr.

. &
')
') 3.

Cfr. Psalm.

XXXVII,

"
14.

cst e

con"

(XXXVI.)

6) Cfr.

Prov. XIII, 8.
Respicit enini ad

Anglus: Rectius

."

oplnor: Apostoli verba, Ephes. V,

250

,. ^ , & , ^^ ^ ;^ ^ ^ , \, ' ,
Origesis

')

&;
,

^)
Tijojj

!
;

ixiivo

'^'

iav

')

', ^
,

,,^)

& &' & , &^,' ,& &,

*)

^
"

"

>];

' ,,

7]

"

&^

,^)

iv

') Cfr.

Cor.

III,

17.

^-)

Cfr.

Cor.

III,

17.

,,.'^ ,,.^^
3) Cfr. Prov. IV, 23.
*)

Cod, Mscr.

Ed. Oxooicnsis:

') Cfr.

Matth. VJ, 2.

6) ')
Tff."

Ev. Joann. V, 44.

Cod. Mscr. f)foyias"

Ed Ojtoniensis

,,-

R.

,, .^'
6

,&&, & &.' , & , ^) , - , ,^ , < ^, & &, ' & '. '&& ^ &
De OrATIONE
LlBELtUS.
vovff;*)

roiyvf

,^)

9
iv

251

ay&QOjnov inl

a&ai'

-&

ini

iv

' '

,,

,^'
,

iv

,*)

^
,

xai

'^*

,,^)

".

&, & , iv

(,
,

iv

." ,,."
')

Ed. Oxoniensis: Anglus: Habet hic quidem Cod. Mscr. Nos vero in re manifesta syntaxi potius quam dormitanti scribae, obsequendum judicavimus." Ad quae tamen Angli verba Ruaeus liaec iterum respondet: Cod. Mscr. teste Walkero Labet:
Cod. Mscr. R.

.^'
*)

*) Cfr. Job. VII, 1. *) Cantic. Cantlcor.

II,

'

/tois"

lejo:

Lege

dogmatum

. & ,
,

^)

et ri-

3) Cantic. Cantlcor. II, 9.

10.
in
in

') Cfr.
:

Edd. Oxon.

,,

Ruaei ed. vero U.

et
,

,'}^^

^CQcra, ubuiq itupium,

^, .
Duo

textu notis: Lege

,,&^

Prov. X, 31.

cum BentItem Anglus: enim hic notat

aUeram stultum

252
xccl

&,

]9^
*)

&
; ,
,

"

& ,& . &'&, ^ ^' .

^)

, , ^^ . ,' ,
{)(
')

Origenis

<

^)

'

diculum;

quorum

alterutro

implicari

solent

istiusmodi

Scripturarurn lectores.

Particula vero

ab eadem inse-

queDti vocali absorpta est."

')

Anglus

Marcionitas vult, quos

in lib. VIll. contra

Celsum DurD.
(scil.

, ,
Apol.
res
1.

^.
Lege:
:

, ),eodem
fere

modo

16. his verbis depingit:

&Mart.

Confer vero
1,

Just.

Sect. 35. 75.

Irenaeum
1.

29.
et

Epiphan. Hae-

42.

Theod.

Haer. Fab.

24.

TertuU. advers.

Marcion."
*) Anglus:

^) Anglus

Lege: xai

." ."
,
scil.

*) Anglus;

Lege:

."

'" ^ } , , ,^ ^ .^ ^ , ,' & , && &, ^ ^ ^;^ &, '& &&, ~ & , ," ,& ^ &, ' ' . ,, ' ,
:

De Oratione

Libellus.
')

253

ovy

().^

*'
Gu<f'
, ,

,,^'^)

' ,,^)
&'

/ '^

'

.'^
(^'

' ,,&*^
,

j/o

,,^)

&6

iv

,,^)

\}
atque

)^6

.
')
Cliristi

Edd. et Ruaei: Anglus: I\Ianca est plane seDtentia

verba Luc.
4.,

!) .
40.,
ita

&^^
cfr.

lege igitur Nam ipsa vult

;

paulo post,

pag. huj. not.

)

recitat."

Cfr. Luc.

XXII, 40.
XXII, 40.
I,
I,

coll.
f.oll.

Matih.
Liic.

XXVI,
4.

41.

) Cfr. Matth. VI, 13. *) Cfr. Luc.

')

XI,

coll.

Mattli.

XXVI,

41.

Cfr.

Rom.

2224.
26. 27.

) Cfr. Ron..

254

Origbkis

9 .&- ' , ,^) -.'^ , ' ^

^,^^
(,
iv
y.ai

xai

')

*)

')

Rom. ,

28.

') Anglus

absque

causa:

Ed.
Atqui
scil.

Oxoniensis:

omnia observare
sensu

convenit.
lur:

verbo saepe utitur Origenes.

Comm.

, }
.
3\
Mihi

oportet.
postulat,
ita

hoc

rel

Neque

igitur

pro

quidem sumta vox illa loco huic legendum vide:

hoc lav Et
ort
,

haec
in

id est: objicienda

sunt:

ita

enira

in

xai

Tom.
xai

2.

num.
(ex

^
Genesin
6.

'

Sic supra nutn.

ictv

Et contra Celsum

Philocal.

ed.

Spenceri)

cap. II.

.^ )
lib.

16.

IV. num. 4.

Et
:

in

Joann.

Clera. Alex. Strom. VII.

Ita et

,
3)

(
.
886.

.'^
illis

Euseb. Eccl. Theol.

.atque
pag. 24.

(lege

Sic etiam

193. r

Anglus

Scil. Marcionitis, qui

duos

sibi fingcbant

deos, alterum Legis jttstum, alterura Evangelii

bonum

Deuni.

Hoc autem
e.

probrat Origenes.
ol

Apol.

Quantiim

in se est

^.
iisdera
c.

paene verbis passim ex:

Hom.

IX. in Jeremiam

Et in Titum ap. Pamph. 7iaturam Deitatis secant

et scindu7tt, dicentes

unum

Legis, et alterum Evan-

De Oratione

Libkllus.

& &^) &, , ' , *) , & ' &4 && &

-
iv
6

&' (

255

(} nei-

iv

*)

')

'

'

'

^ ^

&'. ^) '^)^)

& '& '

'
lib.

&-

geliornm Dettm. Et Comin.

Confer.
ed.

' '.

')

((
cap. 4.
:

in Joann.
et

Tom.
5.

et Philocal. (ex

Eodem 101. 102. ioquit, dividens Deum in duo, alterura quidem boniini, et alterum judicialem dicens, ex utrisque interirnit Deum."
Ed.

Spenceri) paginas 6. 7. 21. 60. 68. vero raodo Irenaeus 3. 42. Mnrcion,

9 ,
I.

num.

14.

OxoD. perperam

) Cfr.

*) Cfr. Roro.

Rom. , ,

'^ . ; ^,'
,
24.
3)

Cfr.

Rom. ,

26.

28.
:

,;Sciliret, ctim ab Apostolo *) Anglus satis accurate scriptum legerint, boiiuni illuni, quera sibi finserunt novi Testamenti Deurn, homines in rcprobum sensum ad nefanda ilU perpetranda pariter tradere, atque alterura illura veteris Testamenti Deum, quera ea de causa improbaDdurn ccusueruDL."

*)

Ed. Ruaei:

.
et

Jia
in

'."

Cfr.

pag. hu|. not. 7.

ad

') Edd. Oion. Angluj Lege:

Ruaei

textu:
,

,,.''

,'^
:

Quibus quidem

refertur plane Angli verbis Ruaeus

nam

256

&)
^)

'. &'&, ^, ^) .,,

,

y.al

^
S^fov
not. 6.,
praecessit,

Origenis

^,

TiQoaixoxpav

?')

''^ '

,,^)

*)

,
,
cfr.

&6

post:

pag. 255.

haec addit

) ' ^, .
majoris."
')

quod

minorem

Anglus:

Ita

fere

Origenes Homil.

mlam:

&6,
ceri)

,, '
&6
^

Et Homil. XII.
ot

'' ~
:

Pone

igitur

distinctionis notain loco

I.

in

Jere-

&; .
et 7.
et

Confer. Philocal. (ex ed. Spenin

pag.

6.

Comm.

Matth.

Tom. XV.

nmn. 11."
3)

2) Cfr. Matth. VJ, 13. coll. Luc.

,,
;

Anglus: Lege:

Cod. Mscr. ditio autem Oxoniensis: Aperte autem hic somDia sua occinit Origenes, animas nernpe quemlibet statum adeptas arbitrii sul libertate ad bene vel roale agendum frui, ac perpetuos esse proinde a supernis ad inferiora lapsus et reditus poenas item omnes esse purgatorias, imo ipsamet De his somniis fuse peccata purgatorias poenas esse. nuni. 2. et disseritur Origenianorum lib. II. quaest. 7. Anglus: Lege: quaest. 11. Dum. 1. et 17. R.
*) Sic liabet

,"

XI, 4.

."

."

]-

Cave, et confer quae ') Ed. Ruaei ad margiDem: habentur lib. III. de Principiis cap. 4. num. 3.

De Oratione

Libellus.

,& ', ^& , , &- & ^ &', ' ^

,^)
Toffi ')

'

^)

,!
,

^ ,
'
^Enel
,

257

&

&,,*)

^Ed.

*)

Cod. Mscr.
:

," ." ,

Oxoniensis
')

.
Edd.

,, ." ,, .^' . ,,,

R.
et

R.

in

textu

ed. vero R. in notis:

Bentlejus legit:

I.

quod respondeat praecedenli

His vero
:

Anglus: Deest plane:

Lege

igilur:

xa-

consona habet Origen.

Hom.

Per arbitrii libertatem , alii ad bonorutn C07iscendunt summitatem , alii corruunt in maliin

Ezechielem

tiae profu7tdum.

Sic etiam Philocal.

,
cap.

XXI.

pag. 66.

,
46.

(ex

ed. Spenceri)

, ."
^)

(ed. Spenc.

)~

Anglus

Confer Philocal. (ex

ed. Spcnccri) pag.

lib.

57. 60. 61. 103. 104., et contra

Cclsum

V. nura. 31.,

ubi de eadcm re dispuians Origcnes

iilitur."

iisdcm fcrme verbis

*) Cfr. Nuni. XI,

Origenis Opera.

XVII.

17

258

, ^ , ' , ^ ^. ' & ' ' ; &, , & ' .,^) &, ,& . , ." ,, ^^,,' , ^ ;"
-,
tv

{^,

-^) ^ ;,', & ^^

Origenis

*)

',

.'^

,^^)

.''

,,*)

^'

xai

^^

ix

'

,,,? *)

\]
,, iv

"
in

')

Lego
Edd.

*)

rorum
coll.

versionis:

." .,,^.",,&,"
R.
et Ivuaei:

ed.

Cfr. pag. 259. not. 1.

3) Cfr.

Num. XI, 4. Num. XI, 10. *) Cfr. Num. XI, 18-20.

^)

Edd.
in

Oxon.
:

Anglus

textu

plaae legendum ; sicut habent edd. ixx. virorum versio5. Cod, vero geiiiinum per librarii incurlam in

,,
et

Ruae!
,

,,, ,^^
XI,

."
notis
:

Ita

ununi coaluit,

scil.

in

.^'

6) Cfr. Matth. VI, 13. coll. Luc,

4.

^ ^ ' . ^ ^& ' & ^) &, ' &&. / , ^) De Oratione

LTBELtus.

',

&6

'}

^)

, ' ^) ''^) , ' ),, & '

' ,

& '^)
k
')

^ ).,
,

9&
259
')
,

vtol

iv

*)

4'

ok

inl

^^)

,
')

'')

&, &,
3) Cfr.

) Cfr.

pag. 258. not. 2. coll.

."
*)
")
'**)

2) Cfr.

Num. XI,
R.

Cod. Mscr.

(/."
19.

18.

') Cfr.

Num. XI,

Anglus: Co<l. Mscr.

) Cfr.

Num. XI,
Mscr.

Cod.
Cfr.

,,."
20.

19.

"
6) Cfr.

Num. XI, 4. Num. XI,

Ed.

19.

Oxon.

,,19.

Num.

XI, 19.

") Cfr.

Num. XI,
Oxon.

Ed.

,,-

Twy." R.

") ")

Num. XI,

Angliis: Id est:

Hesychius."

scu

,
17*

260

ntQtnicJuv hi'

, & &^)& ,
,

&
OaiGENis
ctoa
et

^)

vay
" ed.

y.ul

')

Edd.

vero R. in notls: Lego

*) Anglus: Male haec ed. Oxon. latine reddidit: natalinm memores; quod nec verba sonant, nec loci

. .",^
R.
:

textu:

sententia adrnittit.

Origenes vero hic voce:

tur sensu plane philosophico, quo

tat,

mundi Uujus
et

,
res

uti-

deno-

quae perpetuae per generationem,

obnoxiae: quippe
infra

corruptionem,

intitationi sunt

mundi

appellabant
cap, 2.

&3.

Sic etiam

Origenem

, ..
lib.

VII. num. 46.

rat

. , ,
Atque
ipse
dicit,

, &, ', . , \ partern,

veteres philosophi
in

eam

luoam

est,

qua

uno verbo designantes

xai

uti

nos docet Ocellus de Universo

Inde autem SuiCelsus apud

scil.

Philo.

Ita

et

lib.

VII.

num.

45.

&,
et

xai

^ Quo

Origenes contra Celsum

esse

in sensu contra

,
quae ad
cu-

Jib,

Celsum

VIII.

num.

60.

ait,

num.

62.

commemo-

}).

Ceterum per
illa,

Pythagorici

,
piditate

hic Origenes praecipue vult terrena

victus delicias pertinent, quales erant cames,

flagrabat

quarum

popuius

Israeliticus,

(9autera in sensu

uti ex antegressis apparet.

Hoc

docebant, praeser-

& &^ & . ^& ^ , , & ^ .

inl
')

7*)

&, &&, &~ , ' ^, . De Oratione

Libellus.

261

^, '^)
')

y.al

,^

& 9, , &
iv ,"
')

,,iv
,

''
,

xui

&&
'

xcn

*)

)..
')

^)

-^ &9 &, &, -

rocles,

,)
,

sjmbolice indicantes, ut

ait

Hie-

(lege:

Coram.

in Aur.

Carm.

CantaLrig."

&
*)

,
quod
^)

216. ed.

Anglus non male: LegeDduiii

(^.''

ruihi videtur:

^-

Anglus

Subaudi ex antecedcnlibus:

&,
ed.

et adjicicnduiTj potius videtur, ut sit:

Edd.

vero R. in notis: Lego:

Lege

)
^)

^^,
Cfr.

.'' . &," ^."

ct

R. in teitu:

lienj

Anglus:

ut eaedem, quae supra, sint personae."

23.
et *)
:

Rom.
Rora.

I,

Cfr. Rorn.

I,

24.

Edd. OxoD.
1,

Ruaei

,,.'^
clr.

') Cfr.

26.

l)c seqq.

Rom.

1,

27.

262

Origekis

,'^
iy T^

*)

,
de qao
et

( ^)
^,

iyytysjai

.,&, ,^)
f?i')

^ &^, xcu
')

&-

,'
igne
fit.

4.
,

Rom. ,

26.

*) Anglus:

Id

est,

,
mat.

&,
?.

otitur.

Vnit autem nvivua

locis

Malacb.
Potteri),

111, 2.,

mentio

vocat

Clem. Alex. Protrept. pag. 47. (ex ed.

cTik
lib.

,
sit
,

paulo post

^
lib.

quo sapicDS Deus

et

citatls, Jesai.

IV,

Hunc vero ignem,

et

,
est

Stro-

Vll. cap.

6.

pag. 851. (ex ed. Potteri),

esse dicit,

quo
Cfr.

Sodomorum
Paedagog.

incendio usus

/..
Clemens
Potteri.)

111.

cap. 8. pag. 280.

-^
.
Atqae
probubit.
nostra?

(ex ed. Potteri.) Qualis vero

hic ignis, ostendit porro

in Eclog. Proplietar. cap. 25. pag. 995,

ita

fere

ipse Origenes

' .
.
in
sit,

,
eumque
Deus,
(ex ed.

Eze-

chielem: Quis est

iste ignis,

quera lex praedicat, ct Evantgnis

gelium non tacet?

Lmusctijiisque opus quale

Apostole, ignis
iste,

Quis
Quis

est,

qui probat opera

ut
custodiat au-

est ignis iste sic sapiens,

,

rum

tneura,

ut mala tanlum consuniat, quae feci

du-

Sic et Minucius Felix sapientera appellat inferni ignem:

Illic sapiens
trit,

ignis

membra

urit,

et reficit;

carpit, et

ct cetera."

3) Cfr.

MatUi. V, 26. coU. 25.

*) Cfr.

Rom.

1,

26.

')

Cfr. Jesai.

VI, 10.

xtg'

TtXavtj

ivvoTjOat

, ^)) *) ( & ^(
De Oratione
xal |)
Libellus.

263

iy

iUA'

((-)
iv

^
}'
contra

ini

iy

zjj

ij/^)

') Cfr.

*)

Anglus:

Rom. , 27. Eodem loodo

ignis hujus purgatorii

usum

. , , , )., ({ ^ ., ' .
' , / . ,, ', ' ?!',^, . ) ^. ,,, ^. "
(Malach. 111, 2.) iv

dcsrribit Origenes lib. V.

Cels.

num.

'

15.

//^^

(11,

1820.)

^fav

^, ' '

^
-

(XLV1I,

14. 15),

'

Coiifer

lib.

IV. contra

et

Hoin.

II.

XVI.
:

in

Jeremiam."

&
in

') Anglus

Lege: iv

^
6.

Celsum

loco hic citalo, Esther. VIII,

nuni. 12. et 13.

Sic enim

iv

;^*
ordo

^d quae

quidctn Angli verba Ruaeus haec respondet: Codicis le-

ctio ferri potesl;

^^'

vtTbomm

eril:

^^

. ,^ ^ ^ ,,') , '^^ ,", 9*) ^ &^ .

264
Origenis

,,^)

ix

^)

iv

*)

ix

^,
)

. & ^^ '
^)

&, '
')
,

/)

' ,
,
:

,
,

^^)

3) Cod. Mscr.

).Cfr.
5)

*)
')

in

Jeremiam

r,

Alexandr. Slroraat.
Pottevi):

". , , , ),, ,. & '^,& ' ( .

."
28.

Cfr. Jesai. IV, 4.

*) Cfr. Malach. III, 2.

Ed. Oxon. male:

,,."
sit:

R.

Rom.

I,

Anglus: Desideratur plane

ut

Cfr.

Rom. ,

28.

Decst

,,"

in ed. Ruaei.

Anglus: His fere gemina habet Origen.

:

Hom. XIX.

-^

ov

&,

(lege:

Similiter vero Clein.

lib.

VII. cap. VII. pag. 855.

(ex ed.

Jio

^' ] ."

'

^ () , ^)
0
')

'&,

9& ," ' ^)& ^) '" ^ '

,
,

,
6

De OrATIONE

LlBELLUS.

Sk xal

inl ^)

^,
if

*)

,,^)

,& ^' ')

Tjj

&&, ,
,"
265
et

') Cfr.

,,.^^

Edd. Exod. IX, 27. Anglus \ero: Lege:

*) Cod. INIscr. Paulo post Cod. Mscr.

.
in

,^ua(fovTv

^)

Anglus: Minus recte hoc dlci videtur.

Prov.
in
I,

tur:

hi

."

..." ,,. ,^

"

Ruaei:

." .
(LXV.)

Yide num. 8." Ed. Oxon. Ed.

Lege

,,."
igi-

*) Cfr.

17.
11.

,,,'''
6) ')

) Psalra.

LXVI,

notis:

lta lxx.

Anglus ad verbum virorum vers. edd., at

;

Cod. Holm. raale scriptum legitur

Cfr. Matth.

bet ed. Oxoniensis."

X, 29.

coll.

Luc. XII,

Edd. Oxon. etRuaei: ,, Anglus: Ed. in versione: vihssimus pennatortim passerum: quod neutiquam est ferendum. is'am quisnani, quaeso, est iste passerum vilissimus? et quare pennatoriim ? quasi ullus esset passer non pennatus. Pro igllur lege: , ct sanam reddes seDtentiam."

,
lib.

.*^
70.

,uti ha-

.
6.

'&

*) Anglus: ,,Ila ctiam

liabct

Origen. contra Celsuni

sicut cl legit

VIU. num.

Cbrysostomus.

."

At

in edd.

Matth. X, 29. legltur:

nt-

'& & ^) & , , . & . " ', ' &

266

&

Origehis

tiatvi-

aig

')

^) y.c(u ^*)
^foij

^ ^

tv

,^)
*)

iav

,
" ',
iv
')

&.

;^'

,)

^ ', ' ^
,

TJJ

,,
{^9,

xai^-

iv

,,
')
,

iv

,,^)

,,^^)

''*
:

Cfr.

') Ed. R. in textu:

Ed. Oxoniensis: Mscr. Anglus: Pcrperam scripsit librarius:

.*^
')

.
Rom.
recte
I,

Rom. ,

24.

,, ,'^

3) Cfr. Rora.

I,

26.
:

Anglus: Lege

loco cilato,
^) Sic niensis:

28., idijue Iiic seuteutia postulat."

.
*)

.
in nolis
I,

.'^
Co(l.

Lege:

Cfr.

Rom.
Ita

28.

eiiiiu

Apostolus

." ,,
R.
') Anglus:

habet Cod. Mscr.

&,

ditio autem

Legc:
8.

iv )
) Job.

.'^
9) Clr.

XL,

Dcut. VJII,

3.

,
,,')
a&rjyai
,

'!.

&, -, . & ' 9, , ('^ ,^) ^) &&

, ^^^ (&, , ,*) &} , '

De
LlBELLUS.

267
xcu

otxpa'"

,,"^)

ly 7]

/."

,,

ort^)

^)
6

^-

^)

"*)

,
2.

'')

') Cfr. *)

Deut. VIII, 15.

coll. 2.

Anglus

,^^
^)

Cfr.

Deut. VIII,
et

Edd. Oxon.

Ruaei in textu,

liaec:

,,

Lege

Eva plane
les syllabas
liuj.

loquitur: intercidit vero

sequentes invoce:

not. 4.
*)

. , ^^
illa:
:

{) ^."
Cfr. pag.

.^'
.'' R.

Nam de propter simi-

Pro:

,,^,"
3.

auteiu legendum:
,

pag. huj. not.

')

&

,,

Bentlejus legit: iv TJ)

Forte
Cfr.

R. in notis:
glus
:

Edd. Oxon. et Ruaei in textu: cd. vero Lege cum Bentlejo: Itcra AuLege inti tTj quod sensus planc ilagitat."
:

.,

,," ."

)
')

Cfr. Genes. IV, 5.

Cod. Mscr. Sri."

Cfr. Genes. IX, 21.

Ed. Oxonieasis:

^) Anglus: Scripsil hic librarius:

'") Cfr. Genes. IX, 22.

."

,,."

R.

, , ,, & , .*) ^/ ,& ,&&

268

,
/

, ,
(('
^)

Origenis

Kcu

')

^^)

^.

'')
.

(&,

,^)
xad'

'
" ,
,

{^, ')

>) Cfr.

Gen. XXVII, 41. Gen.

2) Cfr. Hebr. XII, 15. 16.

S)

."

,, , '' .
*)

Cfr.

XXXIX,

Cod. Mscr. R.

,,."
et

7. seqq.

Ed. Oxoii.

,,-

*)

Edd. Oxon.
Cod. Mscr.
Anglus
:

Ruaei:

.".

^)

Apostoli verba declarat In Comm. in ep. ad Romanos, (cfr. ed. Ruaei Tom. IV. pag. 462. et 463. coll. ed. iiostrae Toiu. V. pag. 247. seqq.):

non ab Origeuc,

, , , 7 .
missls
ilHs:

Origeaes hunc locum, Rom. Vlll, 28., citat in Coniraent. in Psalmos: luentem scil. Apostoli, non 6 ipsa ejiis verba, exhibeDS; si quidcru ipse Origeues Coinm. In Joann. Tom. XX. nuni. 20., ct in Gonmi. in ep. ad Romanos, (cfr. cd. nostrae Toni. V. pag. 247. seqq. coll.
')

,,.*^

Ed. Oxod.

Eodein

modo

&,

Tom. VII. pag. 119. not. 4. et 12., pag. 133. not. 2., et pag. 139. not. 13.), cura cdiiis legit:

atque

ita

sc Iiaberc

Unde mihi

constarc vidctur, illa:

' -,

aliisvc patribus, iu aliquibus

Sacrac Scri-

De Oratione

Libellus.
elg

269

')
30.

- ,,*'')

, , ^' / '^ ^)
aya&ov,

"^)

,-,^)

.'^'

pturae exemplarlbus invenla fuisse

tius
cri
,

sed ex ipsoruiti po, patrum citationibus minus accuratis in nonnullos satextus Codices irrepsisse atque adeo variae demura

lectioni ortura dedisse,

quemadmodura de

illis:

Luc. XVIII, 19. supra notaviraus ad nuni. 15."

') Cfr.

,
est:
Ita

Rom.

VIII, 28.
et

*)

Edd. Oxon.

Ruaei:

,, .'^
:

id Male, ut opinor, sciiptum pro 7' per se, seu: sponte sua et ex proprio arbitrio.

supra num.

,, , '.
num.
70.

. &. ,
6.

, '^
TJj

Anglas:

Et Philocal. (ex ed. Spenc.) pag. 64. Atque contra Celsum

6

Kui

;
post
lib,

boc

est,

ut paulo

dicit:

, &
,

lib.

IV.

sive, utl

loqultur ibidcm

V. nura. 10.,
iiiodo

Eodcm

vero
contra

bac phrasi

utUur Diogenianus Pcripateticus

dicit:

Cbrysippum de Fato disputans apud Euseb. Praep. Evaag. VI 8. ubi

',

'

paulo post,

9
3) Cfr. *) *)

si

rcs

^ , , , . , (^
'
d^
,

Et

inquit,

fiaiit

."

Luc. XI,

4.

coll.

Mattb. VI, 13.

Cfr. Matdi. VI, 13.

Edd.

Oxoii.

ct

Ruaei:

,,

. "

Anglus:

270

ibr
toi^

zv^tor to

'**)
aifnore

} ." '
fivviai )

')

9 * , ^.
Siiaaze2Jeci,

^fur

' '9* *} ,
Onefns
Sre

aihfrry

^.
S

aatftmtqfiV.

anmaktdmv
,

avtoVf

/ ^'

fsStav

ati

ie

,^tcvtmv
6

91}>

iiztuvr,

^ntromo(9tt

, ^^ ^^
'Puncu
OiJt^'tisrr
'

(HS^iituv

ttye zai

,,ir*)

OLf(rot''*

^/^.

,' (
,

'

9}.

WTta

(((

-')

.,ir^y

" '^^ '

*)

&1>/(

^ ,.^'^
<>
nm
:

nYacat liaec particnJa: est pro: y*/*

ant fortatce, nt aicolet,

notic:

.**
1)

Bnaens abeqae cansa ia

Cik^.

JForte

legcnd

lUuli. VI, 13.

) Cfr.
*)

boit: ^ivaetut
)

B. in
j;i-"

,.
Cor. IV,
*)
')

Pbn. XJCnv, 19. (XXXIfL) Aogltu: d<l. omne TenioDU

.".

lia-

An^lns Doo nule: RectJ<u, oi fallor, legas: imt ante: Sic Ciem. Alx. Stroiuat. iib. VIT. pa|;. 855. (es ed. Potten) dicit: izovzai

et Riuci Edd. textn: aiitp," ed. rero notu: ,^t%o ciuq BDtlejo criz^, nempe: rn <>!/-

^. ,'^^^
(
:

lit-m Aogliu.

')

11

Cor. IV,

"
(((
yhtov,
Viii^)

')

. ' -, , , ,
,,^^) OlCipn
(}''

^ ' /)^>
Db Oratione
filvca

LiBErxus.
xul

271

fv

loyou

xatQoi

710

(() /-.. '^ ^^' ^

,

Ofou

*)

'

^' ^ ,
,
;

).(),

,' , -^
ivojniov
' ,

')

,, ^)

'

xcd

/i

uif/at

;'
;

"

\\.

')

Cod.
Cli.

IVIscr.

()7

(;."
1.
si

iiiiiliiis,

opinor, lugcrie:
IV,

*) lul.

ccsscris,

''
c<l.

vcro R. in nolis: Po.sl vcrba

:

tra iiricinulos liabet

Mscr., licct id sensiis poslulet."

Mancus
rior
:

ffivai

.
)

^/ ,( (] ,/,
P.s.-.lr.,.

3) C(r.
a

Hii;ii;i,

itfiiifjiin,
iri

v<l.

Oxon.

txiij:

. ." ,^ ,
Kfl.
,,()7

,
dis-

.^'
:

<)V;

Mnltli. VI, 13.

vi;il>is

,, ^',"

" .,
Oxon.
in-

/>ioff,

cd.

VoJ/?,

fjuod

ilesideratur in

Cod.

Angliis ealis accuralc:

sic

est tolus liic

locus,

(jiicni

rcstilucndnm opi-

Vw/9,

Neque cnim
1,

alilcr pcrfcctan

rcddcs sentenliain."
I,

Cfr. ^i,.

22.

Cfr.

.Tol>.

911.

272

O^eov,
V(i ')

.
xccxu
6

xcu

,,^)
,

^ ,. ' ^ , ' &, ^) ,. & "& ^ , ^) ^ , , ^

(>
cixpat
tTj

, ,,
,
6

Origenis

^' '" '( ,,^) &

,

xcti

l/:

;''

xcu

&),
^

,,^*)

.''

'

^.
, ,

^)

,'')

&.

"

&^)

')

Anglus:

^ ,,^
loquitur.
2)
6)

'."
Cod. Mscr.

Nam de praeterito Lege: paulo post: Cui quidfm Ruaens haec respondet: Saepe enim res praeteritae potcst retineri.
Sic autem
3)

tanejuam praesentes narrantur."

Cfr. Job. II, 9.

Job.

II,

10.

4) Cfr. Job. II, 4. 5.

*) Cfr. Job. II, 10.

Jva."
1

Ed. Oxon. Marc.

I,

,,12.
13. et

Tl." R.
') Cfr. Matth. IV, Luc. IV, 1-13.

11.

coll.

8) Cfr. Mattli. VI, 13.

9) Cfr. Matth. VI, 13.

coll.

Luc. XI, 4.

710
y.tu

, ^^
^
31.
')

^ & ' '

79 ,

^, ,, ^) , ;

De Oratione

Libellus.

273

<ha

*)

Oavcaova&at,

^)

oojafxa, *) cd

,
.

^)

')

,, & *)

} .

^^)

&.''
3) )
5)

Cod. Mscr. R.
Cfr. Cfr.

;3<."

Ed.

,.
^ax^w-

*) Cfr. II Cor. Vj, 9.

Ephes. VI, 16.

Hos. VII,
6.

coll.

Luc. XJilV, 32.

liaec

quod non
indicat,

"
6)
')

Cfr. Epf.es. VI, 16.

Cfr. ev. Joann. IV, 14.

vero

Eddc Oxon i
:

.'^
ct

Ruaei,

illa:

,,
sicut

7),*'
ipse locus

in notis aliud esse potcst,

:

Lege

igitur:

quidem Angli verba Riiaeus TOt' Mscr. non legilur:

nov,

scil.

Cfr. Ephes. VI, 16.

*)

, .,
quam
Iiaec

Anglus, qui legit: ,, Deest plane aliquod verburn

,."
respondet
sed:
:

Ad
In

quae Ood.

iiovi,-

de

quibus supra

agitur."

Cod. Colbertinus: ,,oix

'
18

,,
nenda. R.

))."

," sicque

Quae
1

Oricenis Opera.

desunt veiba: lcctio dou videlur sper-

XVI

274

/[.,
fv/tadKi

ty

')

ynaffwv

, , ,/ &, . , . ', , *) , ' &^ ^) , ^

Origenis
nfQt
,

xai

Jtt

oe:

'"'
,

"^) ',
'^

iv

,,(9^)

^' ,,^)
iv

,,

'"

,,*)

&-

"
."

')
wfj'.''

in

2)

Omissa sunt verba: ,, iv Cod. Colbertino. R. Scilicet num. 2. et 9.

I

, &
,,'')

^,

^)

3) Cfr.
5)

Tim.
II, 8.

II,

8.

*) I

Tim.

II, 8.

Psalm. CXLI,
I

2.

(CXL.)
') Sap. Sal.

)
8)

Tlm.

XVI,

Codd. Cantabrig. et Colbertinus: R. Ed. Oxon. 8) Uterque Codex Lego cum Bentlejo

." ,, ." ,, ." ," , & ,

,,.^*
:

,,.'^
Ed. Oxon.
:

28.

R.

in notis: Ita fere

, ,

num. 20.

xal

Anglus, qui et ipse legit:

&'

recedens, pro:

pellantur."

^ , ^, ,^ , & , ,^ , ]^ , ^ ^ , , , . ,. , , , ."
De Oratiohe
Libellus.

xal

()

^,*) &)
o(f
,

&^
,

275

inl

^ &

^)

'

Editor vero

Cudicis fide

hic reposuit:

id-

que, ut opinor, in deterius; cuni

de

iis

nuDC rebus lo-

quatur Origenes, quae cogitaliones nostxas inter orandum

a

perturbant, mentesque
tunt: quae

Dei veneratione cultuque aversed

non

proprie ap:

Equidcm rum Bcnllejo legerim

,

,,
Codice

')

nus:
glus
gli
:

verba

,,".",,.^*
Uterque Codex
CantabrigieDsis

Ed. Oxon

,,Codd.

Mm.

Ruaeus

liaec

respondet:

Holmicasi

.''
^)

ct

Colbertiuo legitur:

,
scil.

et Colberti-

R.

Ad quae

tanien

ln utroquc

uon

Edd.

Oxon.

et

Ruaei:

Anglus: Ita perperam scripsit

An-

.'^
:

librarius

pro

xat

quod

conslruclio poslulat."

18*

276

,. , & ^) ' *) ^
Origenis

')
,

d^sov

]-

tig

.'& ^& ' , &'

^
y.a&xv
,
>;

'
')
et

^) (

{)
ero

. ,''
Edd.
notis:

R.

Lego: xal

,,
xttt

Vide num. 9."

*) Anglus:

lum suspiciamvs ; quem

precabantur

appellat TertuUianus Apol. cap. 30.

et ipsi Ethnici:

Aristotel. de

citu

Homerus

^)

Edd.

Lege:
(pro:
*)

{() Anglus: (),

, . . ' .. , .
haec:

Ruaei

textu,

.^' ,''
Sic male
vel: xal

,,

,, ,^^
illa;

ed.

habet uterque

Cod. Mscr.
legit:

Anglus, qui

innotis: Legendurn est plane

Nempe,

ut

expansis manibus
Christiani

in coe-

orantts

habitnm
duce
inquit

Ita vero natura

Mundo

&,
347.

cap.

6.,

Sic de Graecorum exeret

Iliad. VIII.

vers. 346.

et

Ruaei

,,."
Scilicet:

.'^

&

Anglus:

scil.

Sic autem

scribitur in

Cod. Alex. Levit. IV, 27.

Lege:

."
')

Codd.
R.

Mss,

,,

." /^ . ,,

Ed.

De Oratione
XKt

<

')

^
1)11

,
')

, } ^, ^. ,
Libellus.
ok
sinfiy, iay^)
')

277

,
:

^)

, , ' ,,
,

,
in
est;

, ^^ .

'
')

Anglus

Lege

') Anglus: Tta fere pag. 851. (ei ed. Potteri)

.^^ .
Edd.

,^'
et

Cod. Colbertinus:
,,Hoc
tur,

pro quo legendum certe

*) Cfr.

deleo particulam ante

^
Clem. Alex. Stromat.
lib.

,, nuaa^)
sicni ante:

*)

VII.

Ruaei

textu:

ed.

vero R. In notis: Praeterea ante

negantem: Anglus per librarii incuriam repeti-

."

."

Ephes.

ITI, 14.

15.

*) Anglus: Ila in Ephes. III, 14. habet Cod. Alexandrinus, uti et babebant omnes Graeci Codd., quos viderat Hieronymus; qui idcirco notat, verba illa: xv^ quae edd. exstant, Latinorum esse additame7itum. Millium vero, qui Hieronymo adversatur, fugit bic Origenis locus, notatu dignis sirDus; fugit et Cyrill. Hieros. Catech. 7., ubi eodem

^
,

modo
trept.

legitur.

Falendum

est

tanien,
ed.

Origenem

ad

Martyrium pag. 176.

Basil.

cum

gere

*'

.
*)

),

in

Prole-

editis

Veste Millio

Apostoli verbis nulla uspiani, repentur: editor vcro Oxon. hoc tandem in loco y.niaiv suara exercfns, novain nobis lectionem exsculpsit nam Origencs inquit, liic pro: nalegtsse videtur. aliter cjus argiimentaHorum autem ego rationem non tio Tiiinns consistit. vldeo; quidni eniin, si legatur: consistat eyis arhis

Anglus:

,,
;

variatio

,,
,

278

'^
if
')

Origenis

, &/' &*) , ,
^(
iv

.'' ^ '^) , ,

'

,,^)

iv

), ")

'

gumentatio, quae ab his, sed a praecedd. plane stoli verbis ducitur? Gennflectio^ inquit, in precibus est necessaria, ut quae humilis deiinssiqne animi signum Sit, dicente Paulo Nihil certe in his causae est, cur in seqq. legeret, aut legisse videatiir: Neque ita quidem legere potuit, nisi ipsius Apostoll argumentationem vellet subverlere; cum ex verbis sic lectis ex quo totiis cultus nominatnr , nullus plane oriatur sensus, nisi qui

', .
:

sit

ineptissimus."
')

R. Cod. Colbertinus: ,, xal Edd. Oxon. ct Ruaei in texlu Aned. vero Ruaei in notis: ,,Lego liunc locum; quera glus non niale ,,Corrupit librarius
^)
:
:
:

ego

'(

'
') ")

sic

sanandura esse arbitror:

;>e(o

tv

ta)o sententia."

Cfr. Philipp.

.
II,

." ."
Ita

enim recte

" oJTOjr,
stabit

10.

In libello,

quem Theodorus episcopus Scythopo

litanus Justiniano Iniperatori, et quatuor Patriarcbis, Conet Hierosoljstantinopolitano, Alexandrino, Antiocbeno initano obtulit, iuler anathemala, quibus Origenis dogmata ferit, illud cap. V. sic legilur Bibliotb. Coislinian. pag. 95.

, ,'
Ei

, ,
K.

((,

.'' Vide
9.

num.
c&se

insuper Origenianor.
el

& &' ,

ara-

lib.

II.

quaest. 9.

Cfr. pag. buj. not. 5.

^)

<(,
Anglus:

Mundum,
docuit de

corpora orania coelestia

Aiuma Mundi Timaeus Lo-

^
^

cms, eunique secutus Plato in Timaeo ut et Aristoteles de Coelo 2. 4. 8. Quin et eandem formam mundi faStoicique tribuebant: bricatori Deo Xenophanes, Plato quibus quideiD, quod ad coelestium corpora attinet, suffragari hic videtur Origenes. Sed aa Philosophos secutus esse diceret eo usque processerit, ut aif
, ,

quara in coelis sancti induent, eorumque corpora, sine raembroruiu distinctione, conglobata figura suscitatum iri, vehementer addubito ; etiarasi ob noniiulla minus caute dicta hoc ei dogma affictum, Sic ab Antiquis damnatum fuerit. et sub ejus

enim Justinlanus
Iv

Et

}{ ', .
dlcens:
in

& , 9 , . &^ \ &,

ot
rj
,

&, .
De OrATIONE
iav

LlEELtUS.

27f
anoSeofty-

<[ ^^

&,

*)

in

ep.

ad

MenDam:

(^.),

aqaioottorj

".

in

Anathematismis epistolae subjunctis:

. ^^ ',
Concil.

( ^'^ '&'

Tora.

V.

'coi.

664.* et 680.

^Hanc

vero calumniam

satis

refellit

ipse

Hanc speciem, quae iiunc inest permansuram etiam in futuro saeculo,

Apologla
citat

Pamphilus,
64.

Origenes in Psalra. I. 7iobis, ipsani utl verba ejus quae Graece sic exstant

apud Epiphan. Haer.

.,

num.

14. e

Methodio

.^''
:

Cfr. pag.
')

^.^^,,'.'^ ,,.^^
Cod. utcrque:
leio:
:

278

not. 4.

Lego cum BentPessime vero ed. Oxon. Iiabet: R. Anglus: In Lexicls vii roperUur cjus loco haec vox, atque ideo, ut opinor, in ed. quod et pcjus latine rcdmale substiiuitur

ditur,

nempe:

concedit tntestina.

,
Alqui
in

quae

illis

exse
legi-

Cod. plane scriptuiu

280

. ^, 7
Origenis
tur:

cujus saepe meminit, et loco

e.

g.

'

Itidem de Anatom. Administr.

9lib.

, , ,

partes distinguit;

' , ,, ,
id est
:

iy

inov,

iay

rectum intestinum;
describit Gallenus,
in sex

non uno
V,
,

De

usu partiitm

lib.

ubi

70

Pollux

lib.

ter annis antiquior Aristoteles,

. ..
Ita

, ) ^'&. ' , , ^ lib.

VI.

Item de San. Tuend.

quoque Galeno
(scil.

Segm. 210.

})
etsi

His aulem quingentis

quando primum
coepit,

ab

Anatonaicis

in

partes

distingui

ocabulo non utitur, ejus tamen etjTnon ortumque nobis

ostendit,

)
plane
instar

de Part. Aniraal.

indicant
est.

intesiinum

poslea diclum

Hujus vero

ad

excrementa
est
,

comparatum
dore
afficiat,

mentionem
coelestibus

qui raembra eadera omnia, quae terrestribus

sunt necessaria,

re vero erit notasse, novara istam colIatioQeiii, qiiam cre-

pat

"V\'^clstenius,

pro

iiovum bic
cxhibcrc."

et iiihili

planc verbum:

. ^^ &
3.

14.

,^ (scil.

circi-

hoc

Nam

postrema haec

illud,

quod

intestini,

quod sentlnae
et

corporis recipienda,
facit

egerenda,

Origenes, ut eos pu-

quoque

attribuunt.

Non

ab

quod Codicis
,

esl,

nobss.

De Orationk
nov
eivcu

*)

, , " '.
A^/fTfa')
*)

^])

Libellus.

,Jv

iv

,^)
Anglus
:

iv^)

'^ , , '^' ' ,,^)

,,'^)
Ed. Oson.
3) Jesai.
illustrat

9.^'

,^', 281
inKfccviiav

&.

Cod. uterque:
PhlHpp.

,,'."
II,

*) Cfr.
*)

10.

,,Uberius

Cels. lib. VII.

,
;

, ^
5)

^ , ~ ,. ' , ,
num.
44.

' ,

hoc

'

"

, . ^,XLV,
23.

,,." ..
contra

Origenes

{^

TOff

." ,
Stromat.
lib.

.
VII. pag.

, & ,(} , &, ,

&.

^,
ed.

**Sic 856.

etiam
(ex

Clemens Alexandr.
Potteri)

iv

Cfr.

Malach.

11.
:

*) A.nglus

male

Lege

habent edd. ixx. viror. versionis Complut.

In Cod. vero Alez. male scribitur
ita
:

quidem
') I

hic Cod.
II, 8.

Holm.

Tim.

-,
:

&,

uti recte

Aldin.

Rom.
atque

Vid. Dum. 3."

282
nooaiv/sa&ui

Origenis

,,
,

ie(y

),
6&6

,
'
*)

( ^) ^], &, ,'^)

if
'

,& ,
^.*'

^
in\

" }, , . , ,
')

. , ^)
&.

,
6

tl

iv

, , ,

Cod. Colbertinus:

2)

Cod. uterque:
R

,, '." ,,." . ,,R.

Ed.

^)

Anglus absque causa

De

hoc

loco, id est,

areumento, seu dicendl capite. Nam Origenes hic more Quem rhetoruro, et philosophorum, utitur voce:

tnorem Hierocles

ap.

Photium

.
sic
:

hoc

col.

1389.

explicat:

inquit,

XKffdttiov

est
,

Ita

Origen. postca pre-

cum
joi)

seu capita, quatuor recenset, num. 33."

*)

"

in notis satis accurate:

'
^

Ed. R. in textu:

Bentlejo:

mensls:

."
locus
clu
sisse

Anglus

male: Corruptus certe

. , , ,,^
Cod. uterque
Ed.

^, . -

Lego cum

hic

nam

Apostoli verbis manifeste repugnat, atque diesl,

Impium
Ti^i'

eum

Christianis

xaia
igitur

indul-

Sic

re(uigenduiu

et

,'
oV
,
,

De Oratione
,

tl

^.

),& , ,', . ,
,
,
,

, ^ ^. ^
'^) ,

&*) ,
Libellus.
7]

283

')^

ini

,^)

" ,
')

&
.
et

,,*) , ^,

,
ne
in
cessi,

ad sanum sensum reducendum esse arbitror: ^Ev

genes, an

non modo non in loco sed loco quidem legitimi concubitus, ab Apostolo conCui Ruaeus haec respondet Cosit oranduni."

dex uterque Holmiens.

'
:

Bentlejo

dem

ab Angli partibus sleterim, cum per

Cor. VII,

.
et
5.
:

', .

Dubitat

,
,

scil.

Ori-

Colbertin. habct:

Pro:

7>'//,
se,

lege

cum

omaia sana erunt."

Equi-

tum pro-

pter verba ia ed. Ozoa. obviam facta.

) Cfr. I

') Legit Bentlejus: ^)

Ed. Oxoniensis

,,
,,.''^
7.

,^^

R.

) Psalm.
*)

XXXIV,

(XXXUI.)

Anglus: Cod. Mscr.

.''''

284

^' , ' , ;
Okigenis

. ,^) ^( , ^^ ^) &, ' .^ ^, ^) ^ &^ ,^

9fw

")

,,

^)

"

*)

ini

ti

<^

^)

iv

tj

i^rj}

^
')

' ,,(}^)

TJj

'
est:

,^)

.
,,.^'

'" ? -

Anglus: ld

xlt nutn. 29.

,
6

uli di-

2) Genes.

XLVIII,

16.

^)
")

Cod. Colbertinus:
Bentlejus delet;
:

R.

,,'." R.

') Anglus Eadpni habet verba Origenes (interprete Hieronyrao) Honi. XXllI. in Luc.im: dttplex liic adest ecclesia, una honiinuni, altera angelorum.^" 6)

Cfr.

Tob. XII,

12.
717;

," in Cod. ColberAnglus: ,,Hoc minus verurn est, cum nullam Lege jgitur: ante Saram uxorem babuerit Tobias. id est: quae postea nurus ejus
')
tJno.

Desunt verba:

R.

.,

Jacta

est."

)
')

Cfr

Cor. V,

4.

Anglns:

Hunc Origenis locum, notatu

dignissi-

nauna, practcrmisit Millius.

Yidi; Millii Annotat. iii jstius epistolae subscripiioneni, et Prolegoraen. sect. 9."

^ & , ^ ^.. , }.
De Oratione
Libei-lus.

Ir')

^),

'& ('. ^
285
Ir

, ". , ^,&,
ot
,

&. .
/,
')

'^)

Anglus: Desunt plane personae, quibus Paulus

Legas igitur oportet:

(
*)

)
Ruaei
haec:
textu, illa:

^-."
,,
,

&
lib.

Edd.

et

in notis:

tabrigiensis

Anglus, qui in fronte ponit verba:

iu notis: Ita
;

locuro dormitans librarius

reddidit ed. Oxoniens.

ctio

dat angelo diaboli, Slc Origenes supra: Herodianus ; Et Origeni

. ,) )
quern
et sic

, ,"
autem:

,^''

,,
naoavoutt.^'

^ -

Ed. Ruaei Cod. Can-

Sic recte habet Cod.

Colbertinus,

."
:

corruptum dedlt bunc multo corruptiorem

est le-

exhibens

Vera autem, ut opinor, haec

se

ipsnm de-

quae de sancto angelo,

habet in

et

angelo diaholi
:

.
,

His vero

dicit,

coasona

Hom.

XII. in Lucara

Utncuique duo assistnnt

Si bonae co-

angeli, alter justitiae, alter iniquitatis.

gitationes in corde nostro fueriiit ,

quin nobit loquatur atigelus

haud dubium, Domini; si vero mala

',, & '^)

286
Origenis
,
,

asTui

')

fuerint
lus diaboli.
et sub ejus

corde nostro versata, loquitur nobis ange-

Quae quidem Hermae verba

noniine
in

sunt,

(Mand.

6.)

citanlur iterum
et

mil.

XXXV.

Lucam,

ab Origene in HoIII, 2.

tem Comni.
sed eos,

in Matth.

Tom.

XIII. num. 28.

dicit, Itomi-

nibus malis et infidelibus

dum
7.

mil.

6.

,)

. ,, .
in

permanent, vno

^
(lege:
illa

Sic au-

Quod

8.)

confirmat

et Hermae testimonio Tom. XIV. num. 21.

^^ -

(e Si-

Libelli hujus

, '
7{j

." ,,
?}

,, , ) , , , ^,
Quibus gemina fere sunt

num.

6.

&
Ed.
,

~ -

')

Cod. uterque:

." R.
^) Anglus
:

,^.''

Absurde prorsus hoc dicitur; non cnitD

sed diviDae voluntati obseecclesiam

voluntas divina,

quentes angeli

hic lectum oportet:

.,
;

,,igitur

Omnino

scil.

lu

. , ^.^)& " & & ,, & &, , 9 .". ,, ,"

De Oratione
Libellus.

& &,
iig

287

ot

xad^

')

',

'^'

,,

')

.^'

, ^^ ^)
^0^*5

iav *)

^^^

y^9

Dum.

11.

/-{

,
')

habet:

'. .'^
in notis:

Ed. Ruaei in textu:

Lego cum Bentlejo:

Pro:
,

ed.

Item fere Aaglus

negotiantiuin

Lege:

hoc

est,

si

danas in

ecclesia

transigendas conveniant,

more ad res niuneorum instar,

Vide Comraentar.

.male
,

qui in teruplo emebaat et vendebant.

in Matth.

Tom. XVI. num.

absque causa
in

20."
:

^) Anglas

autcm Origen.
augeli in

Nempe, ab angelis. Sic Lucam Hom. XXIII. Praesentes sunt ecclesia, in illa duntuxat quae merettir,

et Christi est.

mus

orationis,

uti

,
in
ait
I, I,

Domus enim
qua ovoiv

Dei, seu ecclesia

, &
est

do-

in

ComrQ.

in

Matth.

Tom. XVI.

niun. 22."

^.'' Ed Oxod. oiJ' av ,,&.^^ R. Anglus, qui Don habent onmes &,^'
*) XJierque

3) Cfr. Jesai.

12.

Codex Mscr.
lta
fn

,.^>'

raale legit:

in notis:

recte

cdd.

Lxx.

virorum

versionis.

!)"

Cod.

vero

male

hic

scribitar:

>) Cfr. Jesai.

15

288

&^ ^
civ
,

*)

, -&. , & ,,) " ,

i/.adiaa
,

,&, ^- Origenis

,,^)

^," ^
,

'-

iv

-, "^)

'

,,^)

&7]

&^,^^

^a

') Psalra.

ed. vero Anglus, qui in notis: Ita scil. caecutiens scriet ipse legit: Sic autem versa vice psit llbrarius pro pro: vaoj habet Cod. Holm. in Origen. Commeiitar. in Matth. Tora. X. num. 20."
*)
et

Edd.
:

R.

nolis

Ruaei textu: Lego cumBentlejo:

.
:

XXVI,

4. 5.

(XXV.)

,,,"

.
XXV,
:
:

.^^

,^,"

3) Cfr. Matth.
*)

29. coll. Luc. VIII, 18.

XXJ, 19. seqq. coll. Marc. XI, 20. seqq. non male ,,Hoc non consonat narrationi * ) Anglus Evangelicae, in qua ficus illa non radicitus sublata, sed
Cfr. Matth.

^ ,
arefacta
videbis.

tantura

dicitur.

pro mere scriptum videtur eDim haud semel dicit ipse Origenes atque ita eurn Tora. XVI. num. 26
,
:

apparet ex sequente voce

TJJ
si

)(? Nam

ponatur:

Ed. vero Oxon. pro: quasi ab

,

ed.

Oxon, lcgerim:

,,^-.^'

, . , -. , ."
INIihi

igitur

hic

librario

te-

av!}f.
Conim.

Sic

in INIatth.

hic dixisse liquido

Quomodo enim
:

s\

non praecesserat

nihil oninino iJito/o'

rcposuit

liic

Equideni cuni

.,& ,. , ,
/uot

.
tni

*')

32.

" , *)
y

] ^)

,)^ (')
Dk Oratione
L1BEL1.US.

289

(faivsxttt

((^
')

^)

^)
iri

)
21.

Anglus: Dele:

-) Sic

textu habet:
^)

in loco consimili supra:

{)
qtii

Anglus Don male

, , ), ,^* .^' .
*)

^. ^ .
uterque Cod. Mscr.

^,

."
:

^" ,
R.
,,Lege
:

et lege:

male,

Editio autera Oxon.

nuia.

Sic

Et

.'' ^
Matth.

Tom. XVI.

Anglus: Lege

ad septentrionem et meridiem, bina ad orientem et occidentem "

illa

cliraata recenseat, bina scil.

"

ut

(jiintiioi

')

Edd. Oxon.
legit:

et

Ruaei

An-

glus,

,,

notis:

,,Ita

Ori-

genes

V.

ISumeros

E.T omtltbus, inquit, coel/

coiiversi

p/agis,

ad

solis

orientis

partem

orationem
p. 856. (ex

fundimus.
pd. Potteri),

Confer Clem. Alex. Stioni. VII.

Tertull.

Apologet.

cap.

16, Pseudo-Justin.

Quaest.
stitutt.
lin.

et

Kespons. ad Orthodoxos, Respon. 118., ConII,

Apostolic.

57.

cum

notis Cotelerii, Sidon. Apol-

Epist. 2. 10.

cum

notis Savar., ct auctores a Fabricio

laudatos in Bibliogr. Antiquar. 361."

not. 1.

,,."

^)

Uterque
R.

Cod.

Msrr.

,,

Origenis Opera.

Cfr.

pag.

291.

Ed.

Oxon.

XVII.

19

290

^ ^
tig

Origenis
JiiV')
}
lJ'.

'*) ^
Tv/oitv

&
')
,

; &'^) /, ^) &', (/ , ' ^) ,

^Euv

',
8
,

oxpiv

, Joann.
I,
I,

&-

ai

Anglus: Cod. Mscr. male:

:

*) Anglus

Id

est,

Christl,

.''
cfr.

ev.

9.

qui et
^)

dicitur Zach. VI, 12. et Luc.

."

.
atai

T7J'," in notis:

Bentlejus legit:

Lege:

allicit.

passira utitur Origenes

^.
errore,
aliis

Palaeogr. Graec. p.
belli hujusce

TiTiOr

scriptmn notavimus."
')

,' '. . ,, & ^'

R.
*) Ed.

Uterque Cod. Mscr.

,,."

Ed. Oxon.

78.

Ruaei in textu: ,^ lidem Mss.

Ed.

male

.^'

Anglus:

id est,

quod provocat,
6.

invitat,

Ita

enim hoc verbo

5

in lioc libello,

ut et alias,

e. c.

num.

Et num.

7.

qavTa14.

25.
et

Ac num.

Atque nuiu.

Saepe vero
et

fit,

ut apud auctores, librarlorum

legatur,

horum

alteruiu

pro altero

Quod

de

ex

compositis ostendit Montefalcon. in

Sic autem, ut alia mittam
,

343.

li-

et

num. 6. num. 27.

pro

pro:

Anglus

rectius:

Lege

ifi^ofi

,
y.ul

6 iv

')

Alexandrin.

, , .' ., &
De Oratione
Libellus.
ifvati^)

291

uh

nooxexoi-

&sasi

^)

'(&

xtna

ini

De

precibus

versus

Orientem Labendis Clemens

ed. Potteri) ait:

Strom. VII. pag. 856. (ex

iy.

iv

.7]&
ut

/.

'
Tb

Item auctor Quaest.

infert:
,

.
versus

spons. ad Orthodox. Resp. 116.,

Orientem

(fv
>:

Yide Constilutt. Apostol.

cap. 27.
,

.
retulit,
lib.

Repostquam usum precandi

et
,

','/

'
lib.
II.

emen-

cap. 57.,

Basilium de Spiritu sancto

Chrysostomum ad
lib. III.,
,

Daniel. VI, 10., Pseudo-Origencm ad Jobi

titum

siiniliter

Athanasium

quaest. 37.

earum

quae ad

Antiochum
in

inscribuntur,

Germ.inum Coustantinopolitanum
initiuru,

Theoria mystica post

IV.

Joaiincm Damascenum
Gregentiuin, disputalibri

ortliodoxae lldei
tionis
officiis

cap.
et

13,

cum Judaeo

fol.

61.,

auctoreni

de divinis

apud Alcuinum cap.

39.

Observari praeterea ve-

lim Tberapeulas,

de quibus Pliilo in libro de vita con-

Ijabuisse:

,
*)

templativa, hanc precandi versus Orientem consuetudinem

(^

289. not. 5.

,-, ^
R.

Cfr.

pag.

Desunt verba:

Oxoniensi, sed repcriuntur in Cod. Mscr.

1\.

Anglus: Legcndum hic suspicor:

'

prius

dicla

rcpetcre

,,/

(
sicut

,''
19*

in

ed.

Cantabrigienji.

mox

scquitur;

ibl cdliu

vidttur.

Kditor

vero Oxoaicosis

292

/ ,/ . , (' ' ' )

ivloyov,
33.

;.
Ei
')

Origenis

ixsl

^; )
..

UGI

^)
,

huDC locura, contra Codicis fidem,

exhibuit:
')

Ed. Oxoniensis

,,(5^'.''

sic

nobis mutilatuna

irii

.'''

')

Editor Oxoniensis

notis vers. latin. adjunctis

His quatuor capitibus, quae loca rhetorum inore appellat

Origenes, partes raaxirae conspicuae officiorum sacroecclesiae veteris contineri videntur.

rum

Haec pro more

Si quis vero

suo Scripturarum testimoniis illustrat, et privatas ctiam

preces ad ca rxigendas suadet Adamantius.
vetustissirans

ecclesiae

tani

Orientalis

quam
auctore

Occidentalis

missas, slve liturgias evolverit, in subsidium sutntis

earum
prinio
,

enarratoribus

Dionysio Areopagita,
Calecliista,

Conslitutt.
in

Apostolic,
INlissac

et Cyrillo

depreliendet

introilu

Trisagium,

hymnum

Clierubicunj

aut

Angflicuni,

quae certe ad doxologiani sunt referenda

In

sibi occursura.

ranonis item
:

. '' , /',
Quam
prianus.

lur nobilis acclamatio eucharistica

habemns ad Doiiiinum.
foriDulam
iii

Dignutn

, .
:

exordio

conspicie-

avaa/ioutv
Oi

'
,

Sutsum corda,
,

et justuni est
,

etc.

ccclesia

nieridionali

sive Africana,

pariter obtinuisse,

auctor cst omni exceptione major Cy-

Exoinologesin repraesentabuDt verba

'

sequuntur, niaxime solemnia

et

,'>
etc.

',

sumus

digni,

Accedunt

,,
,

.
illa
,

' -
,

quae
et:

sive litaniae

pro

omniuro fidelium

variis necessitatibiis

in

qiiibns

subinde

Db Oratione
xctia

LniEi.LUs.

tig

;, ,' , , ,
lepetitur:
,

Domine, miserere nostri, et: exaudi nos, Domine. Quoruni omnium clausula repetita doxologia: oot

*) ^ .^. ( ^, , ^) /'. \ ' &.

ini

, ,
)
:

,( ! ^
xcu ojy laatv
,

//

)./^) ('^)
((QX\i

yai

')

293

xai

aut

(^).

,
')

Deo,
slve

etc.

et:

Gratias

. ^\
,

/,

/ , \
excelsis
etc.

Gloria

tibi
,

agimus, Pater,
vel

Haec

casu

iuxla

contigerint

ab ecclesiae pritnordus

parl ubique consensu fuerint recepta, judicet lcctor."

,' / , . ,,
R.

,,."' )
iv

Cod.

uterque

') Cod. Colbertiuus

.^' ,^
:
:

,,."

Ed.
:

Oxon.

Anglus non inalc

Legc: xat

iujv

^/''
:

Cod. nutem Cantabrigiensis (itemq.

i/ii

cd. Osoniensis)

R.

^)

Ed.

,,'."

''

*) Anglus

malc

[."

294

Kai ini

iv

"^)
6

', , ^, ' " . ." , " '.

6

&)' ^ ,'
, '

' . , ' ' )

,
Origenxs

,^,^)

^,

^)

, '
tv

& ., ^ ,,

*)

";

*)

')

Cfr.

Psalra.
:

CIV, 17. (CIII.)

^)

Anglus

llculam

At in edd. omiiibus LXX. viror. version. deest quibiiscum conscntu Eiiseb. Coniment. in Psalm., alvideque ipsa eliatn verilas llcbr. Dcsumtum vero tur illud e coiisimili loco: ejusd. Psalrni vers. 24."

lta legit et Theodoretus, sentenliae addere:

,,
^)

Cod. Mscr. Cantabrigiensis

R.

,,^."

^.
Jfo/j'."

^
.^^

&

notatque par-

Ed.

,,
liis

*)

Cod. Mscr. Cantabrig. R.

."

,,

Ed. Oxon.

*) Anglus Tla esso legenduni res ipsa tlainal: pro vero semisomnis librarius scripsil:

.'^

,') , , ;. , } ^, ' . ~ ; ^) , xca

,,^)

De Oratione

Libellus.

^
,
."

^
*)

295

')

'
)]

,
')

." ) ) - , .,' . ^
),^)

' '& ,
."

,
6

^
''^
Cantabrig.
8.
3.

,,)

,,^)

,
Ed.

Cod.
R-

Mscr.
II

,,.'^
^) *)
*)
*)

,,';."
(II Regg.)

Oson.

2) Cfr.

Sara. VII,

1822.

Anglus: Cod. Mscr.

Anglus
Psalm.
Clr.

Cod. Mscr.

^." .'^
,^^
(XXVII.)

Anglus: ,,Cod. Mscr.

')

(XXXVIII.) Psalm. XXXVIIF, 5. 6. (XXXVll.)

XXXIX,

") Cir.

Psalm. XXVIII,

296

^
')

JfAf/oi,^)

^) &' ).&
^)

^
Cod.

&).,^ &
Origenis
,

rjuTv^)

,*)
Mscr.

^
gcnis

quod nusquam exstat, pro verbo." ^) Anglus: Male hinc coUigil editor Oxon. in praefatione, Taiianam lianc Ambrosii sororeni fuisse germanavi; cum ipsa verba non sangulnis, sed pietatis tantum
scil.,

& ,
Ed. Oxoniensis:
ge:

,,
,

Cantabrigiensis

."
:

R.

,, &.^'
Anglus: Lcvesira gratia

&

id est;

vobiSy seu:

elahorata sunt.

Ed. vero Oxon. male hic habct:

nomen

plaue indicent.

Quo

quidera in

sensu Ori-

quoque soror

erat Tatiana, et Aiubrosius frater, sic-

ut

eam saepe

appellat.
stirpis sint

Nimirum
,

CHristiaai

omnes

cuJesii

juscunque vel

xe\ gentis, fratres sunt

<[ .
Cliristo,

dicenle ipso, Mattli. XXIII, 8.

Hoc autem in sensu Eustocliium Hieronymus dominam suam, et filiam et gerraanara appellat:
,

dominam
mci.

quippe, inquit, vocare debeo

7in

sponsam^Dommi

Itaque,

germana;
ligioiiis ,

Eustochiuni, filin, domina, co7iserva, uliiid enini netatis , aliud nieriti, nliud re-

fucrit haec Tatiann,

) *)
Cfi.

hoc car/tat/s est nomen. CctLium quaenaiu omnino est incertnni,"

Pbilipp.
III,

14.

Anglus: Cod. Mscr.

male:

.
:

Hacc

autciii

saepe pcrmutata inTicem in superioribus notavimus."

*)

Codd. Mss.
Si'iI.

Anghis:

ligitur.

'

',
esl

1('."

Ed. Oxon. quod ante

ordo

,,."

R.

subintel-

Hic cnini

verboruni

ovx

Alticorurn
inorc
pusitus

Nimiruni
Accusalivo;

Noniinativus

pro

,
17.

xctl

Demosthenes

, ^. ,. .. & ,
/
.

, &.
Dk Oratione
Libellus. xal

297

^.
,

Sic autem

Origenes supra

sect.

la^tf/r,
II.

Ita

et

Apostolus

Cor.

2.

of,

Atque ipse

de

Corona;

Editor vero

ferens

hoc
nisi

loco

ejus

posuit:

Recte, fateor,

quod
-vel

ille,

vel

a raalefido Apographi scriptore deceptus,

aliunde inductus,

cum hoc,

tura alia multa,

tanquam
ei

ipsa Codicis verba, lectori proposuerit.

iD

Quod quidem
adeo

quam

plurimis

parum

feliciter cessit;

ut centies

idque

imniinum pro Codicis rectis, a recto aliena substituerit, cum surnmo saepe sententiae dispendio, quemad-

Tnodum

in

eorum nonuulHs pro

re nata

demonstravimus.
tibi
,

Ab

liis

igitur

nos moniti Codicis omoia

quam potantum
pauca

tuinjus accuratissime, repracsentavimus, atque ejus

vitia

notasse

satis

hnbuimus;
visum

praeterquam
est
,

quod

quaedam ob
ncnt.

justas, uli
,

causas ad irnum pagi-

nae rejecimus

ubi tuis

utcunque ocuIU subiecta reraa-

Pulchre vero locatam existiinabimus nostram Jiic opcram, si vel in vitiorum paucis tantum eruendandis
tain felices tibi
dis

vidcbiniur,

quam

in

iis

oranibus cxhiben--

fuimus fideles."

.^^)
.
^^(^)
,

jjjUcuj'."

6 Otbg

-'

') Haec SchoHa, e Cod. Italico descripta, primus edidit Morell. aiino 1601.; quibus ut pretium arrogaret, foetu hapro Origenis vel alterius doctoris
,

illi parum credulus Huetius in Orilonge aevi parenti ea adjudicat, Petro sub scil. Laodicensi, septirui, ut ffrtur, seculi scriptori Editor cujus nomine in Bibliolli. Patrum latiue exstant, autem Oxoniensis in Ioelli, ut videtur, senteDtiara propensior, ea sub lioc titulo: Ilcetxafoaaig tanquarn ab Origenc profecta, huic Qiiod quidein ejas consiliura libello subjuncta voluit. comprobans Cav. llist. Litterar. pag. 84. dicit, haec Scholia ipsius Origenis sibi vidcri; atque ea libelli de qiioddam esse libere pronunOratione Ego vero boc dottissiiiii viii judicium satis luirari tint. iieqiuO, cum stylo Origcniano iiil siiiiile habcant hacc iinde decerpi potscliolia, neque Libelli loca nj)[i.-ireaiit eraut, neque ctiani Oralioiiis doininicae vcrba eodem, quo Origenes, modo expliceiit. Atque hoc quidem poslea, quod nos penc fugcrat, ipse Caveus, a Galeo, ut opinor,

benda

censuit.

At

genianis inferiorls

'

adinonitus, coufilelur iii Hisl. Littciar. Part. 11. pag. 50 , iibi nuilala senlcnlia dicil, liaoc S( holia ipsilis Origenis tion essc videri, partim ob styli discreftaiitiatn, par tiiii in iis qiiacdaiii alilcr p.viilicantur , quain in

tractatu

siio

gentuno cuponit Origenes.

Cujuscunqiu

^ ^. , ^ , ^-. , , . &,
Schol.

Orationem Dominicam.

299

&6,

6(feilei xad-ctobg

ilvm

y.al

' ,,"
if^)

^)

'" , ' ,,"' &' ^) ,

6^)

9.

'

*)

. ,)],

nam haud ita magni refert nos non provero sint, hibemus, quorainus eundem hic locum obtineant, quera in ed. Oxon. occiipabant, atque proptL-r argumeuti saltem siniiriludinem sub Origenis umbra delitescant. Eorum damus, sicut aulem versioncrn nec tibi oinniuo sed ed. Oxon., nec Morelli illani V\''estenuve apponimus veteris interprelis latina (c Bibliotli. Patruni Tom. XII. ed. Lugd.) cum Graecis Ijisce Morfllianis coilata exhibeClr. Orig. Opp. ed. Ruaei Tora. I. pag. 909. seqq. nius. R.
,

2) iMaltb. VT, 9. coll. Luc. XI, 2.

)

Matlh. VI,

^)

Hanc

suo Codicc; atque iii Morclliano quidern fst addilamenlum e Clirysoslomi Honiil. XIX. in JNIatlhaeum excerptum, ubi baec ipsa exstant veiba: To Iv ov-

' <,
*)

/
9.
itVr//,

71

Vides igilur eoruni

sueruDt.
1\.

,. ,
'
//foi'

non invenit

vetus

interprcs

in

-,
coll.

qui bacc Origcnis csse cen-

) Matth. VI, 9.

Matth. VI,

9.

") Ex Codicc suo (ry.rr/.iog bic edirlil Mdrclliis; qucm seculi suiii edilorcs Oxonicnsis el IJasilc(-iisis. At

vera cerle lcctio cst:

Luc. XI,

2.

sicul babuil

(>o<lcx, qu<

300

&' ),
,

')

^ ^ . ,
Scholia

'

^
,"

("
{^tov

,^&
est

&6^)

&
*)

optativum.
'

USUS

vetus interpres,

qul

latlne
:

licet forma Imperattvum, sensu taraen esse Optativuni, quasi esset: Atque huic quidem siinile habet ipse
sit

Vult autem Scholiograpljus, illud

&

Origenes in genuino opere

plane Petitionem pertinet.

,
')
1.

, ' !).
coU. Psalm.
Oscitans

, ) ,-^ ' '

,

&,
vertit:

.,"

' ,,'
rUA'
cxlra
K(jiiidcni

stituendura csse aibitror

^ .^ , ,
XXXI,
18.

R.

'^

Cfr. Orig. lib. de Oratione uuni. 24.

(XXX.)

loco non suo posuil hanc quae non omnino ad hanc, sed ad sequcnteni
hic
librarius

Totum

igttur loctim sic cou-

'.

9, .,

''

({,

^.

iii

Nostrani vero hanc emeiidationeiu

dubium ponit "Vetus luterprcs, qui baec omnia suo Codice eodem ordinc lecta latine rcddidit. R
a partibus

Ruaei stetcrim.
2.
et

2) Mattli.

VI, 10. coU. Luc. XI,

lurbat

pag.

buj.

') Scntentiaiu

illud:

1^7

cl

icclius

Orationem Dominicam.

301
y.ca

.,
tnl
,

& '( ., ,'^ ,, . , - , \"

')

^, &,
,

tig

08'

,,^^)
xcd

^^ '"
iv
ij)

. &<).
iv

,*)

)
cTf
y

ot

*)

^)

^)

oniitti potest

ut

sit:

Codice
')

legit

Vctus Interpres

sicut suo Christus natura Deus. R.

Ed. Oioniensis:

2) Matth. VI, 10.

liis verbis Vel: quemadmoecclesia tn coefis, jiacifica et tranquUla est , ita Utrum vcro e Graecis in Cod. suo fiat et itt terris. exstantibus haec translulcrit, an de proprio addiderit, non Quapropter uos ea liic omittenda censatis apparct. suimus. R.

^) Pergit liic Interpres

dum

*) Cfr. Matth. VI, 11. coll. Luc. XI,

') Ita

explicat Clirysostomus, aliique, quos cinum. 1. Hanc autem extal Suicer. in voc. pricationera adeo non probat Origenes, ut in Libello gefere

nuino eam, tanquam noiinullurum rejiciat, , atque in eo totus sit, ut ostendat panem hunc sed omnino unn essc et ^ Ne credas igitur hoc Scholion Libelli hujus esse R.

<(

'^/.

explicationem verOrigenes, quam tamen ipse improbat, atque istius vocis elyinon ab petendum esse conlendit. Vi-rba autem intermedia: suo Codice vnv invenit Vetiis Interpres, atque hic, nisi fallor, rectius abesse possunt. R.
^)
,

Hanc quidcm

bis consimilibiis profert

. )
^''
,

'

: :

302

,,
%vu
?/

Scholia
,^''

')

ytaditi,

(]'
y.al

iv

)
-^
,

,
y

,, ,
6

'

^)

,,^)

t'(/fi

*)

. , .
)
llle

scriijtum inveuit errorera induictus sic transtuouoovatov, sive id, cujus eadem cum lit: derivaUir aliqno essetitiae ratio est , vel atl liunc locuiu omnino pcrtineret, quasi vero aut nb ^Tiifvai dcrivari posset. ISon cst autcin quod miremur, decipi potuisse hunc interpretera ; niirandum po1

'.
')

Lege:
in

suo

.
Codice
Jd

., , , .

,-

, ,

. .^^
perperam

' -

(^.

Vetus vero Tntrrpres pro

Unde

.,

post Graeca a edita, nec in Bibliotli. Patruni ed. Coloniensi, nec iii Parisiensi postqiiam monuerat Hiietius, Moiflliana, neque etiarn, Pctri Laodic. Lalina ex his Graecis csse facta in novissima illa Lugdunensi notaturu correctunK|ue fuisse cum in proiulu jaiu posita esset ea, quam uos uuiic davel mus, emcndatio, scilicet: derivatur R.
tius est, lioc ejus splialiua,

deiu.

^)

Legc:

,.
etc.
igiliir:

,
.

est

quod velimus,

Vetus lutcrpres si veliiDus Equidera a partibus Ruaei steterim.

:

etc.

eo R.

3) Matth. VI, 12.

*) Haer et qiiae subseqnuntiu in versione Vcteris lutcrprelis sequentibiis adjuiicta leguntur, et rectius qui-

Legas

(.

DOMINICAM.

Ei

&.
,

y.aXiay,

.
6

iiaso/iTca
^

i)v&^)

,, , ' .
,,

.^'

'

, .
^

&, ]
^)

303

QvaOrjvai,

')

, *)
,

(.
')

Haec mutuatus est Scholiographus a Chrysostomo, cujus in Homil. XIX. in Mattli. liaec sunt verba
')

&
uli in

Cfr. Matth. VI, 13.

.
;

&
,

*) Cfr. Matth. VI, 13.

adscripta sint liaec

*)
liabet Clirysostomus

'.
suo

Vides jam tandem Scliolia. R.

vel etiain:

Legendum opinor:

, ,,

^ , . ,. }
:

quo jure Origeni

')

((
R.

Equidem

Codice legisse videlur Vetus Inlcrpres. a partibus Clirysostorui steterim.

sicut

C
Pag. 76.

or

a.

not. 1. addas: In seqq.

Hieronymus
Cor.
111,

capere pot-

ernnt libertatis, pro

ceperant

libertatis.

119. not. 4. legas: Cfr.

18.

154. not. 2. in fine legas

Judith. XIII.

Cfr. Esther. VI. VII. coll,

262.

lin. 4.

legas:

,
:

pro

279. in notis legas

^.

. (.

INDEX
LOCORUM SACRAE SCRIPTURAE.
Gen.

306
Pag.
Pag.

XVII,

11.

307
Pag.

Pag.

12.

15.

287. 287.
45. 262. 264. 262. 136. 196. 133.
18.
I.

Jon.

2-4.

IV, 4.

II.

VI. 10.

XXV, 8. XXXIV,
XXXIX.

-, 2-4.

11.

5.

XXXVIII,

19.

XL, 6-8.

XLV,
XLIX,

23.
14. 15. 22. 23.

XLVII,

LVII, 16. LVIII, 9.

LXI,

2.
4.

LXIV,

157. 281. 263. 150. 78. 120. 166. 229.

Jerem.
IV, 22. VII, 22.
22. 23.

_
-

XIII, 15.

XV, 1. XVI.
XVII.
24.

seqq.
21.

XXII, 24. XXIII, 24.

XXIX,

22. 23.

Ezech.

XXIT, 18-20.

XXXVII,
XLIII.

27.

XLIV.

XLV.
XLVI.

306
Pag.
Pag.

XXX,
XXXI,

1.

18.
I,

XXXI

17.
4.

XXXIV,

7.

19.
6.

XXXVII, 14. XXXVIII, 5.

XXXIX,
XL, 6. XLIV,

8.

25.
6.

XLV,

17. LVIII,
4.
6.

3.

7.

LXVI,

11.
13. 14.

LXXIV,

19.

LXXVIII, 25. LXXXII, 7. XC.

187. 188. 300. 135. 187. 283. 247. 270. 249. 295. 295. 241. 90. 182. 185. 104. 169. 136. 265. 218. 137. 216. 164.

Prov.
I,

17.
18.

III,

IV, 23. VII, 14.

X, 19.

31. XIII, 8.

XV,

17. 32. XIX, 13.

XX,

25.

XXII, 27.

28.
9.

XXX,

265. 215. 250. 99. 169. 251. 249. 208. 238. 99. 99. 236. 26. 248.

Job.
I,

-,

1. 2.

4.

XCI,

13.
7. 8.

XCV,
13.

XCVI, 113.
CI, 8. CII.

93. 105. 222. II, 4. 5. 137. 9. 221. 222. 47. III, 8. 47. VII, 1. 77.

- 7. - 9-11. - 21. - 22. - 10.

6.

5.

24. 244. 24. 271.

24.

24. CV, 115. 15.

CVII, 20.

CIV, 17.

93. 294. 83. 294.

47. 47. 203. 113. 106. 188.

XL,

8.

19.

XLII, 17.

121. 271. 272. 24. 272. 121. 272. 138. 155. 244. 251. 266. 200. 23.

Cant. Cantic.
II,

CIX,

11. CX,
7. 4.

1.
8.

9.

12.

10.
14.

1.

194. 149.
13.

VIII, 13.

251. 251. 209. 209.

CXVI, CXIX,

25.
1.

41. 90.

Ecclesiasl.

62.
8.
9.

CXXIII,

CXXXVIl,
CXLI, 2. CXLVIII,

3.

132. 119. 182. 77. 132. 274. 114,

V,

II,

1. 4.

182. 99.

Esth.
19. seqq.

44.

309

310

311
Pag.
Pag.
I

Luc.

78. IV, 1-13. 19.

VI, 12. VIII, 18. IX, 38.

I,

13.

142.

290. 272.
166. 133. 288. 146. 200. 138. 145. 133. 160. 184. 191. 194. 300. 159. 208. 301. 240. 256. 272. 122. 122.
52.

12 14.

26. 52. 29.

34. 35. 36.

III,

IV, 14.

X,

_ 21.
19.
1.

18.

V, 44. VI, 26.

27.
28. 29.

162.

XI,

91. 92.

2.

172. 174. 188. 192. 195.

147. 183. 189. 193. 299.

32. 32. 33. 34. 35.

51.

204.

5357.
55. 58. 64.
3.

24.
3.

194 202.
221. 229. 230. 244. 258.

205. 206.

4.

_ 9. 10. _ 11. 13. XII, _ 10. 45. 46.

5. 6. 8.
9.

230. 239. 253. 269.

171. 206. 122. 128. 157. 273. 197. 139. 250. 202. 203. 203. 204. 203. 204. 204. 205. 205. 206. 207. 201.

X,

XI, 42.

6.

XV,

7.

XVI, 25.
XVII,
4.

27. 28. 20. 21. XVIII, 19. XXII, 27. 40.

XXIV,

123. 123. 28. 123. 265. XV, 15. 227. XVI, 5. 23. 29. 23. 24. 123. 24. 163. 59. XVII, 1.

- 13. XIV, 6. - 23.

3.

52. XIII, 1.

238.
189. 122. 151. 269. 127. 86. 253.
74.

XX,

1. 2.

17.

22. 23. 23.

52. 133. 127. 177. 177. 173. 70. 167. 177. 190. 177. 84. 177. 149. 149. 150. 133. 178. 240. 240.

Act.
VII, 49. 52. 60.

XXIII, 21.
32.

273.

loatm.
I,

9.

290.

X,

182.
33. 146. 131. 131.

9.

11.

312

, 11. 13. 14. 15. 28. XI,

12.
7.

Pag.
12.

Pag.
/.

5. 6.

8.
9.

XIII, 9.

XIV, XVI,

22. 25.

XX,

XXI,

,
_ _ _ _ _

28.

219. 219. 219. 219. 220. 220. 219. 219. 219. 220. 184. 247. 132. 232.
99.

Cor.
157. 248. 187. 83. 169. 229. 91. 84. 85. 85. 83. 207.

II,

5.

10. 30.
6.

23. 20.

113.

- 10. - 11. - 12. - 12. - 16. , - 17. - 22. IV, - 11

9.

13.

2.

9,

13.

Rom.
, 22-24.
23.
24. 26.

V,
253. 261. 266. 266. 253. 263. 266.
26.

4.

250. 230. 233. 248. 284.

7. 8.

VI, 9. 10.

255. 261. 255. 261. 262.

17.
19. 20.

139. 197.

20. VII, 3.

26. 27.

27. 28.

261. 254. 255. 264.

5.

13.

233. 26. 234. 88. 234. 283. 245.

V. 8 VI, 12.

191. 193.

- 13. - 15. _ 16. - 17. 86. - 26. _ 26. 27. _ 28. _ 29. 30. _ 32. _ 37. IX, 11. 12. , 10. 17.

VIH,

7.

244. 137. 171. 174. 174.

- 26. XIII, - 10. - 12.

7.

XI, 4. 5. XII, 3.

88
172. 173. 174! 153. 126. 192. 192. 125. 192. 129. 113. 114. 193. 194. 194. 194. 193. 63. 56.
57. 58. 63.

9.

89

52. 174. 90. 144. 89. 144.

XIV,

15.
9.

XV,

,
-

2.

6.

XIII,

7.

8.

XIV,

2.

10.

268. 269. 105. 26. 90. 104. 174. 175. 153. 231. 207. 236.

_ -

10.

24.

24. 25. 26. 28.

35-37. 3538.
36. 37. 39.

4244.
49.

50.

175. 176. 181. 195. 199. 200. 61. 201.

313
Pag.
Pag. V, 27. Vf, 12.
164.
196. 199. 245. 246.

XV,

53. 53. 54.

55.

64. 194. 194.

16.

273.

// Cor.

Philipp.
119. 270. 248. 236. 273. 193. 180. 181. 297. 137. 247. 248. 126. 83. 90.
86.
II, 8.

IH, 18.

IV, 8.
8. 9.

10.

III,

V, 10.
VI, 9.
14.

14.

20. 21.

IV, 13.

199. 278. 281. 193. 296. 176. 199. 200. 64. 90. 182. 104.

16.
2.
3.

X,

XI, 24. 28. XII,

6.

Coloss.
I,

23.

27.
3.

25.

II,

III,

14.
5.

4.

10.

226. 167. 235. 193. 203.

7.

86. 114. 249.

Galat.
I,

I Thess.
191. 104. 113. 67.
II,

4.

1416.

15. 14.
1.

V, 17.

34. 130. 176.

II,

IV,

V, -

2.

6.

171. 90.
76. 76.
II,

// Thess.

13. 16. 17.

18.
19.

1-3.
/ Timoth.

8.

244. 245. 76.

78. 76. 76. 78.

19. seqq.

22. VI, 8.

163.

Ephes.
I.

_
111,

II,

141. 117. 118. 274. 281. 8-10. 87. 9. 118.

1.

8.

9.

10.

10.

118. 118.

4. 5.
7.

II,

ill,

14.

14. 15. 20. 30.

105. 226. 277. 277. 112. 229.

69.

// Timoth.
4.

164.

Hehr.
I,

IV, 25.

V, 3.

233. 249.

1.

35.

6.

150.

Pag.

'P

JV^MJBl .Ai

-.'.

'^!Vg. iK'^-"
'

University oi Toronto

Library

Acme

Library Card Pocket

LOWE-MARTIN CO.

LIMITED

.::v

-.*:

> : .