LLRC Final Report - Chapter 9 - Sinhala Translation

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 45

W.

;a mdv iy m% ; s i ka O dkh
ms < s n | mla I K fldi
jd;dj
2011 fkdjen
9 jk mfoh - m% O dk ks la I K iy ks foa Y j, idrdxYh 1
my; oelafjkafka" jd;dfjys wvx.= m%Odk kslaIK iy ksfoaYj,
idrdxYhls'

fojk mfoh( igka rdu .s iq u ms < s n | ks la I K

9'1 oYl .Kkdjla ;siafia ;%ia;jdofhka iy m%;sm%pKav;ajfhka mSvd | ;snQ rglg iy


uyck;djlg igka rdu .siqu fl ld,Sk iykhla ie,iS h' .siqu fld;r wia:djr jqj o"
wjidkfha fld;r ksIaM, jqj o" ksjer foaYmd,ksl iy wdrlaIl rduqjlska f;drj h yels
kuq;a" idlPduh iulg u. mdok l%shdj,shlg mokula oeu i|yd mY%uhla oeug" th wod<
ish mdYajhkag wjia:djla ,nd kafka h' flfia jqj o" is . yereKq wdldrfhka meye,s
jQfha ka tlla j;a bgq fkdjqKq nj hs'
9'2 idu l%shdj,sfha myiql imhkakka f,i" tla w;lska fkdaf rdcHh iy wfkla w;ska Y%S
,xld igka rdu kslaIK lgqf m%Odkshd Ndr .;a wia:djr fohdldr ldh Ndrhka o" ;srir
idu l%shdj,shla i|yd wjYH pd,l Yla;sh imdokh lsug igka rdu .siqu wiu;a u o we;=
igka rdu .siq l%shdj,sfhys mej;s idxl,amsl fodaI iy l%shd;alrK W!k;d fmkakq lrkafka"
th rdcHh iy rdcH fkdjk l%shdldrlhka w;r iduh we;s lsf id:l wdlD;shla fkdug
ksh;j ;snQ nj hs' tfia u" ;u m%ldYs; mrud:h jqKq B<u yer wka lsis idlPduh iula
inkaOfhka Wkkajla ke;s nj t,aBh meye,sj m%ldY lsu iy rf zm%Odk m%jdyfhaZ
m%cd;ka;%jd moaO;sh ;=< l%shdld fou< foaYmd,k mlaI we;= O foaYmd,k mlaI w;r b;d
jeo.;a cd;sl .eg inkaOfhka talu;sl msiqula fkdmej;Su o fuu wjdikdjka; iy ydkslr
w;aoelSug odhl h'
9'3 t,aBh igka rdu .siqfuys mej;s idxl,amsl iy l%shd;alrK W!k;d meye,sj u ish
jdishg yrjd .;af;a h" fN!l m%;sM, ;r lr .;af;a h" ;ukag ms<s.ekSu kd .;af;a h

1

The LLRCs Final Report was released to the public in December 2011. Up until the public
release of this unofficial translation, in mid-March 2012, the government has not released to the
public domain a translation of the report in Tamil or Sinhala. Bizarelly, Azzam Ameen, a Sri
Lankan journalist on 1st March publicly tweeted that the Presidents office has official translations
of the report in all three languages, which if true, begs the question as to why a more public release
of the report in Sinhala and Tamil hasnt occurred and isnt encouraged. This unofficial translation
was commissed by the Centre for Policy Alternatives (CPA) with a view to making key content in the
LLRC final report more widely known and accessible.
The official version of the LLRC report can be downloaded from here.

Page | 1

iu;;a;ajfhka iy mriamr;djla fkdue;slka jdis ,e h wdhqO bj;a lsu ;nd foaYmd,ksl


idlPd wdrN lsu i|yd j;a lsis Odkhla fkdue;slu .id lEf h Y%S ,xld kdl yuqodj
fjr<nv m%foaYj, kS;Hkql+,j l< l%shdldrl je<elau i|yd igka rdu .siqf Odk
whq;= f,i m%fhdackhg f.k tlai;a cd;Skaf.a wdrlaIl uKav,fha 2011 wxl 1373 orK fhdackdj
we;= cd;sl iy cd;Hka;r kS;s W,a,x>kh fldg kS;s frda w cdjdrj,g myiql iemhS h
W,a,x>khka je<elau i|yd i;Hdi;H;dj mlaId lr .ekSug lsis YajikSh mmdhla
fkdue;slka jdis ,nd .;af;a h <ud fid,aodjka fiajfha fhf ms<sl=,a iy.; ms<sfj;g tfrys
m%n, mmdhla ;nd lsis u udkj ysl neula j;a fkdue;slka fkd oefkkakg whq;= m%fhdack
.;af;a h'

f;jk mfoh( is ia ; r ls ula muK ls '


is jk mfoh( .egq f wjika whrg wod< cd;Hka ; r udkq I S h kS ; s .eg ms < s n |
ks la I K iy ks foa Y
is ,a jeis h ka wdrla I d ls u iy is ,a jeis h ka g ydk s is u je<ela u i|yd .;a
ms h jr
9'4 cd;Hka;r udkqISh kS;sh W,a,x>kh lsu ms<sn|j fpdaokd t,a, fjka mj;sk ;;= ;=< Y%S
,dxlsl w;aoelSu ;lafiare lrk fldiu" t,aB md,kh hgf;a mej;s m%foaY w;am;a lr .ekSu
i|yd fhdod .;a ,sg uQf,damdh is,a ckhd wdrlaId lsug by< u m%uqL;dj foka miaika
ixl,amkh l< tllehs iEySug m;a fjhs' .egqf wjika whrj, fufyhq lr f.k hdf
wdrlaIl yuqodj, .uk ys;du;d ukao.d lsu" is,a jeishkag jk ydks je<elau fyda tajd wju
lsu .ek miaika is;d n,d tu uQf,damdh ieliQ njg idlaIshla imh;ehs o fldiu i|yka lr
is'
9'5 ,sg fufyhq l%shdjg kexu i|yd m%;sm;a;shla ilia lsf is,a jeishkaf.a ; wdrlaId
lsu m%Odk idOlhla jQfha h hk ia:djrh iu. fuu idOl .e<fma' je r mlaIK meje;au
wjYH lrk fYaIs; is ms<sn|j by; 4 jk mfofha II jk fldgfiys ^4'106" 4'107" 4'109"
4'110 iy 4'111 fo n,kak& i|yka jk kuq;a" is,a jeishka ys;du;d b,lal lr .ekSu m%;sm;a;sfha
wjYH fldgila Kehs flfrk kE u fhdackdjlg fuu idOl ndOlj is'
hq o uq l a ; l,dm
9'6 ;uka yuqf ;sfnk ish lreKq iy f;dr;=re ie,ls,a,g .kakd fldiu" fj yqjudrej,
is,a jeishkag ienka u ydks is jqK o wdrlaIl yuqod hqo uqla; l,dm ;=< is is,a jeishka
ys;du;d b,lal lr fkd.;a nj ks.ukh lrhs' ;j o" t,aBh .egqfuka f ksrems; m%foaYj,g
m,d hdug m%h;ak oerE is,a jeishka b,lal lr .ekSu iy >d;kh lsu" fndan ksid u;= jqKq
;ckh iy ta fya;=fjka is,a jeishka urKhg m;a u iy ;=jd, u iy kka lv,a l,mqj
;rKh lsf fkd je<elah yels f,i we;s jqKq Wmj hk f ish,a, o is,a jeishkag is jqKq
ydksj,g odhl h' t,aB ;=jlal= msysgqjd ;sfnk ia:dkhlg t,a, lrk m%ydrhlska bgq jkafka
tu ,sg m%ydrfha wruqKg W; iy iudkqmd;sl fufyjrla njg wjHdc wfmalaIdjla ;sKehs
ks.ukh lsu o idOdrK h'
9'7 wdrlaIl yuqod lsis fia;a is,a jeishka b,lal lr fkd.;a;;a" hqo uqla; l,dm ;=<g fmr<d
m%ydr t,a, lsf wdrlaIl yuqod l%shdj iudkqmd;sl;df uQ,Ouh blaujd .sfha o hk m%Yakh
i,ld ne,Sug o" by; ks.ukj,g t<u ksid fldiug n, flf' by; ia;r lrk ,o m
t< ;;a;ajfhys mej;s ixlSK;dj ie,ls,a,g f.k ish me;slvj,a b;d u miaika i,ld ne
fldif woyi jkafka" fjk;a f;dard .ekSula fkd;snqKq neka iy wod< jd;djrKhka ;=<
.; yelsj ;snqKq ish m%dfhda.sl mQfjdamdhka f.k ;snqKq fyhska" wdrlaIl yuqod fmr fkdjQ rE
;;a;ajhlg uqyqK mE nj hs'
9'8 ,sg fufyhqj, is jqKq urK" ;=jd, fyda foam< ydks inkaOfhka rdcHhg ;sfnk
j.lSu ms<sn|j u;= jk m%Yak if " igka l%shd is jqKq ish ;;a;ajhka ta wdY%s; ish

Page | 2

;;a;ajhka m%udKj;a f,i jd;d lrka wlrKhla bfha m%;sksudKh lsu b;d wiSre hehs
uQ,Oud;aul n,dldrhkag wod< cd;Hka;r wlrK fmkajd we;s nj isysm;a lsu o fuu
;;a;ajh ;=< W; h'
is ,a jeis h ka urK hg m;a u fyda ;= j d, u ms < s n | fYa I s ; WodyrK
9'9 is,a jeishkaf.a ; wys u inkaOfhka fldif wjOdkhg ,la lr ;sfnk we;e
is m%;sksudKh lsug m%h;ak oef fldiu o iudk Ialr;djkag uqyqK fohs' by; 4 jk
mfofha II jk fldgfiys ia;r lrk ,o m ^4'106" 4'107" 4'109" 4'110 iy 4'111 fo n,kak&
tjeks is yg .;af;a ljr ksYa; ;;a;ajhka hgf;a oehs ;SrKh lsf fldiu Ialr;djlg
uqyqK kak;a" ydks lsf woyiska f;drj fyda is,a jeishkag urK fyda ;=jd, is lsu
inkaOfhka wdrlaIl yuqod j.lsj hq;= njla f;dr;=rej,ska lsis fia;a u fkd wef' tjeks
is yg .; yelafla ljr ;;a;ajhka hgf;a oehs jvd mQK f,i fidhd oek .ekSug;a" whq;=
l,al%shdjka mej;sKehs tjka mlaIKj,ska fy<sor jkafka k jerlrejkag tfrysj fpdaokd
bm;a fldg o~qj meKug;a" rdcHfha mdYajfhka hq;=lula we;ehs fuu ;;= ;=< fldiu
wjOdrKh lr is' by; i|yka l< isj, iy je r mlaIKj,ska fy<sor jk fjk h
isj, " fm!oa.,sl fojdplhkag f.dre jQjkag Wmldr h yels udkqISh bshla f,i"
>d;khg ,la jqKq fyda ;=jd, jqKq whf.a im {d;Skag ksis jkahla ,nd u .ek o ie,ls,a,
fhduq h hq;= h'
frda y ,a $ ;djld,s l frda y ,a
9'10 ish ;;a;ajhka miaika i,ld ne fldiu" ydks iy ;=jd, fyda urK is lrka
frday,aj,g ienka u fI,a fj m%ydr t,a, jqKq nj ta;a;= .kS' flfia jqj o" ld,h" ksYa;
ia:dkh iy fj ;enQ idj wkqj ie,l+ l," fldiu yuqf ;enqKq f;dr;=rej,ska oelafjkafka
isj, ksYa; iajNdjh inkaO h ;rul jHdl=, ia;rhls'
9'11 fuu miqu ;=< fldiu uqyqK md isk wNsfhda.h k" ienE idlaIs mok lr f.k m%Yakhg
,laj ;sfnk l%shdjkag j.lsj hq;a;ka ;SrKh lsu hs'
9'12 ;u ;SrKh .ekSf fldiu uqyqK mdk Ialr;dj fohdldr h(
w' m%Yakhg ,laj ;sfnk lafIa;% inkaOfhka" .egqf ;Sj%;dj ie,ls,a,g f.k l<ehs is;sh yels
.eUqre Yaf,aIKhla iys; laIKsl mlaIKhla wdrN lr ke;s nj fldiug meye,s h'
wd' frday,aj,g t,a, jqKq fI,a fj m%ydr yg .;af;a" Y%S ,xld yuqodf mdYajfhka u hehs fyda
t,aBfha mdYajfhka u hehs ksYa;j ;yjqre l< yels ;;a;ajhl ;uka isk nj m%ldY lsug"
m%ldY bm;a l< lsisfjl=g fkdyels h' fldiu yuqjg meKs is,a jeishka m%ldY lf<a
fomdYajfhka u fI,a fj m%ydr t,a, jqKq nj hs' tla is,a jeisfhl= m%ldY lf<a" zfI,a fj,a,la
jegqKd u yefudau ys;=f tal yuqodfjka t,a, jqKq tlla lsh,d - yhg u lshkak neyeZ hkq hs'
fjk;a ysgmq t,aB igkalrefjl= ;u m%ldYj, m%ldY lr ;snqfKa" t,aBh ienka u
w;ajerulska mqud;,ka frday,g fI,a fj m%ydrhla t,a, l< nj;a" wk;=rej Tjqka ta ms<sn|j
iudj b,a,d is nj;a h'
9'13 f wkqj" kS;suh iajNdjfha m%d:l idlaIs fkdue;slu ksid fuka u" is,a jeishkaf.ka ,enqKq
Wmldrl idlaIs iel Wmojk iajNdjhla .ekSu iy fI,a fj m%ydr inkaOfhka tla fyda wfkla
mdYajhla j.lsj hq;= nj iy;sl lrk ksYa; ks.ukhla bm;a fkdlrk ksid" frday,aj,g fI,a
fj m%ydr t,a, lsu iy ; wys lsu$foam<j,g ydks lsu inkaOfhka j.lSu oeh hq;af;a
ljqreka o hkak .ek ksYa; ks.ukhlg t<f fldif l;jHh w;sYhska Ialr tlla njg
m;a f'

Page | 3

9'14 fI,a fj m%ydr inkaOfhka tla fyda wfkla mdYajhla j.lsj hq;= hehs j.lSu ;SrKh
lsf ksYa; ks.ukhlg t<h yels ;;a;ajhl fldiu fkd ish;a" frday,aj,g ydks is
lrka iy we;e wjia:dj, is,a jeishkaf.a ; wys lrka fyda Tjqkag ;=jd, is lrka
frday,aj,g ienka u fI,a fj m%ydr t,a, jqKq njg is,a jeishka wjia:d .Kkdjl m%ldY
bm;a lsu ie,ls,a,g f.k" m%;sikaOdk l%shdj,sh flfrys Yajdih we;s flfrk udkqISh bshla
f,i ksis mlaIKhla meje;afuka miqj n,mEug ,la jQjkag lkka ksis jkahla ,nd u .ek
i,ld ne,sh hq;= h'
.egq m% f oa Y j, j;a jq K q is ,a jeis h ka g wdydr iy T!IO we;= udkq I S h iyk
iemhS u
9'15 2009 jif uq, olajd" t,aBh r|jd f.k is is,a jeishkag wdydr iemhSu idudkHfhka
irKd.;hka inkaOfhka cd;Hka;rj ms<s.;a fmdaIK fhojq ugug wdikakj fndfyda rg
m%udKj;a ugj, mej;s nj fldiu i|yka lr is' fuh l< yels jQfha" 2009 ckjd udih
olajd yuqod wdrlaIdj hgf;a f.dvu yryd wdydr f,d lKavdh msg;a lr hefuks' flfia jqj
o" .egqu ;Sj% u ksid iy kka lv,a l,mqj yryd jegqKq mqud;,ka m%foaYfhys mgq ;Srefjys
t,aBh r|jd f.k is Yd, ck ixLHdjlg w;HjYH iemhq imdokh lsu i|yd uqyq
iemhq ud.hla fhdod .ekSug wdKavqjg n, flreKq ksid" 2009 fmnrjd" ud;=" wfm%a,a udij,
iy uehs ui uq,a Nd.fha m%udKj;a nf fuu ug my; je we;s nj fmfka' fuu iemhq
/f.k .sfha" l%shd;aul .egqula uOHfha udkqISh iemhq wLKavj .,d hk nj iy;sl lsf
w;suy;a m%dfhda.sl Ialr;d ;sh nj" bm;a flreKq f;dr;=rej,ska fldiug meye,s f'
9'16 m%Odk jYfhka u wdKavqf iduQysl mY%uh lrK fldg f.k" fYaIfhka u idm;sjreka iy
wdrlaIl yuqodj, fuka u cd;Hka;r r;= l=rei lgqj (ICRC) iy f,dal wdydr jev igyk (WFP)
jeks cd;Hka;r wdh;k iy wjika hqo uqla; l,dmj, / iska mrd:ld fiajdjka iemhQ
fjk;a iafPd wdh;kj, mY%uh lrK fldg f.k" n,mEug ,la jqKq is,a jeishka uqyqK md
is ;;a;ajhka fyd| w;g yeru i|yd" mej;s ;;a;ajhka hgf;a fnod yeh yels jqKq Wmu wdydr
iemhq m%udKhka uqyq ud.fhka fnod yer ;snqKq nj ms<s.; hq;= h'
9'17 .egqf n,mE ksid iy tu ;;a;ajhka hgf;a fnod ye moaO;sh ;=< m%lg jqKq W!k;d ksid
mekjqKq fmr fkdjQ rE iSudjka o" mej;s iSudiys; iemhq hqla;s .rel f,i iy idOdrK f,i
fnod yeu wjysr lrka t,aBh wkq.ukh l< ms<sfj;a o fkd ;ld" .egqf wjika i;s lsysmfha
" Y%S ,xldf wdKavqj" fYaIfhka u w;HjYH fiajdjka ms<sn| uy flduidiajrhd fuka u by;
i|yka l< tajd jeks cd;Hka;r wdh;k iy fjk;a iafPd ixOdk" n,mEug ,la jqKq mqoa.,hka
fj; yels Wmu ugka iemhq hefjk nj iy;sl lsfuys ,d m%YxikSh fiajdjka iy iydhka
iemhS h'
9'18 flfia jqj o" fuu mY%uhka ;sh ;a" fYaIfhka u .egqu ;Sj% u;a iu." ;u fmdaIK
wjYH;d imqrd .ekSu i|yd wiSre;djlska f;drj ,nd .; yels m m%udKj;a ;r wdydr iemhq
fkdue;s u fya;= fldg f.k is,a jeishka mSvdjg m;a jQfha h hk lreK mj;S' 2009 fmnrjd
udifhka miqj me;sr mej;s nj fmfkk wdka;sl ;;a;ajhka" by; 4 jk mfofha II jk
fldgfia ia;rd;aulj olajd we;'
9'19 ;uka yuqf ;enqKq f;dr;=re Nd. l< fldiu woyi jkafka" Y%S ,xldf wdKavqj
cd;Hka;r m%cdf" fYaIfhka u by; i|yka l< wdh;kj, fuka u is,a idudh lKavdhj, o
iyfhda.h we;sj" cd;Hka;r iyfhda.fhka iy tluq;=lfuka Yla;sh ,en" fufyhqf w;suy;a
ixOdkd;aul Ialr;d mej;sh ;a" fldgq is is,a jeishka fj; wdydr iy ffjoH iemhq iy
fjk;a w;HjYH jH ,nd u i|yd yels ish mshjr f.k ;snqKq nj hs'
9'20 hqo uqla; l,dm ;=< t,aBh hgf;a m%dK wemlrejka f,i r|jd f.k is is,a jeishka
ixLHdj inkaOfhka ;uka yuqf mej;sfha tlsfklg fjkia ;lafiare iemhqKq f;dr;=re nj
i|yka lsug o fldiu leue;s h' wod< is,a n,dldrj,ska f,aLk.; flreKq idlaIs iu.
ii|d tu ;lafiarej, i;Hdi;H;dj mlaId lr .ekSug fldiu m%Yia; mY%uhla oerej;a" lsis

Page | 4

uq,a m%f,aLkhla ,nd .ekSug fldiug fkdyels we;' flfia jqj o" tjeks m%f,aLkhka ,nd .;
fkdyels u" ;;a;ajhka hgf;a m%dfhda.slj l< yels fohg Wr u flfrys ;SrKd;aul n,mEula
fkd lrhs' by; ia;r lrk ,o m" cd;Hka;r r;= l=rei lgqj iy f,dal wdydr jev igyk
jeks cd;Hka;r wdh;kj, inkalrKfhka Y%S ,xldf wdKavqj oerE WfoHda.S mY%uhka ksid"
igka l%uhla f,i is,a ckhd yduf;a ;ef wruqfKka hqo uqla; l,dm ;=< is is,a jeishka
ixLHdj ys;du;d wvq fldg oelaf wNsm%dhla mej;sfha h hk wkqudkhg lsis wjirhla fkd ,ef'
ffjoH iemhq
9'21 y;r jk mfofha II jk fldgfia ia;r lrk ,o m ish idOl ie,ls,a,g f.k
fldiug t<h yels jqKq tl u ks.ukh k" idudkH ;;a;ajhka hgf;a wod< jk Ih uQ,sl
m%;Ska wkqj .;a g" T!IO yshla mej;S we;ehs fmfkk nj hs" ffjoH myiql wm%udKj;a
we;ehs fmfkk nj hs' flfia jqj o" fuu idOl i,ld ne,sh hq;af;a .egqf ;Sj%;dj uOHfha me;sr
mej;s w;sYh widudkH ;;a;ajhka iy frday,a msysfha .egq ug wdikakj h hkak ie,ls,a,g
f.k h'
9'22 ;uka yuqf mj;sk f;dr;=rej, wksYa; iajNdjh ie,ls,a,g .kakd fldiu" .egqf
wjika kj, .egq m%foaYj, is is,a jeishkag ffjoH iemhq heu ms<sn| .egj" wod<
udkqISh ;elS hgf;a ;j r Nd. l< hq;= lreKla nj o ms<s.kS' tjeks Nd. lsul " ;=jd,
,enQ is,a jeishka ixLHdj" ;=jd, j." ;=jd, ,o iy m%;sldr flreKq t,aB idudlhka ixLHdj
iy ;=jd, ,enQjkag m%;sldr lsug ;djld,sl frday,aj,g ;snqKq yelshdj we;= wod< ish idOl
ie,ls,a,g .; hq;= h' ienE iemhq m%udKhka ms<sn|j ;lafiarejla l< yelafla tu idOl iu.
ieifuks'
hg;a fuka $ w;a wvx.= j g .ekS f uka miq j is K ehs ls h kq ,nk w;= r eoka
9'23 we;e mqoa.,hka yuqod w;a wvx.=jg hg;a jkq ;uka Rcqj u weiska gq njg ^4 jk mfofha
II jk fldgfia 4'242 isg 4'258 olajd foj, olajd we;s m& mqoa.,hka .Kkdjlf.ka ,enqKq
m%ldY ms<sn|j i,lk l," tjeks ksYa; fpdaokd inkaOfhka wjYH mlaIK meje;au;a" tjeks
mlaIKj,ska yuqodf ;ks ;ks idudlhkaf.a mdYajfhka ljr fyda kS;s frda l%shdjla is jqKq
njg idlaIs f.k yer oelafjkafka k jer l<jqkag tfrysj fpdaokd bm;a fldg o~qj
meKu;a rdcHfha meye,s hq;=lu nj fldiu wjOdrKh l< hq;= h' h isula ks, w;a
wvx.=jg hg;a fuka miqj w;=reoka ula nj ;yjqre jkafka k th oKavk m%;smdl wjYH lrk
wmrdOhlg iudk nj o f inkaOfhka fldiu wjOdrKh l< hq;= h' fuf,i" fuu is
inkaOfhka mQK mlaIKhla h;a lsu iy wjYH wjia:dj, kS;suh mshjrhkag uq, msu
jQl,s" hg;a f l%shdj,sfha iy uqod .;a m%foaYj,g is,a jeishka udre fjka is wjia:dj,
iuia;hla f,i wdoYu;a wdldrfhka l%shd l< yuqodf fyd| ku oyd mEu i|yd o wjYHfhka u
l< hq;a;la f' ukao" lsysm fofkl=f.a l%shdjka ksid tu iuia; l,al%shdj flf,iSug bv fkd h
hq;= f'
t,a Bfha l,a l % s h dj
9'24 udkj ysl ms<sn| mfofhys iy ta wdY%s; weuqKqj, " t,aBh l< nrm;< udkj
ysl W,a,x>khka flfrys iia;rd;aulj wjOdkh fhduq lr we;'
:
9'25 t,aBh cd;Hka;r udkqISh kS;sfha yr uQ,Ou nrm;< f,i W,a,x>kh l< wjia:d ms<sn|j
4 jk mfofha II jk fldgfiys" fYaIfhka u hqo uqla; l,dmj,g inka;j i|yka f'
flfia jqj o" iudma;s kslaIK jYfhka my; i|yka oE flfrys is; fhduq lsu fldif
hq;=luls(
w' ;u ,sg uQf,damdh fmrg f.k hdu i|yd is,a jeishka udkj m,syla f,i fhdod .ekSu
ms<sn| ienE lreK" fuka u

Page | 5

wd' is,a jeishka / is uOHia:dk ;=< ,sg wdmkak ia:dk.; lsf iy md lsf
ms<sfj;"
we' iqrlaIs; m%foaYj,g m,d hdug W;aidy orka is is,a jeishkag fj ;eu"
wE' .egqf wjika whrj, mjd" igfkys fhou i|yd ;reK <uhska n,d;aldrfhka yuqodjg
n|jd .ekSu"
b' is,a jeishka wk;=rg ,la ug bv ;sfnk nj oek oek u .egq l,dmfhka msg; mjd
fndan iy laIK ks; msmsre WmlrK (Improvised Explosive Devices - IED) we;su"
B' ;u ,sg wruqKq bgq lr .ekSu i|yd iydhl fiajdjka imhd .ekSug is,a jeishka
n,d;aldrfhka fhdod .ekSu - tu.ska" fYaIfhka u ;ono jqKq wjika hqo uqla; l,dmj, " is,a
jeishka iy igkalrejka ykd .ekSu l< fkdyels l;jHhla njg u mdfya m;a lsu" iy
W' wysxil is,a jeishkaf.a ; wys lrka urd f.k uefrk m%ydr wLKavj fhdod .ekSu"
t,aBh cd;Hka;r udkqISh kS;sfha uQ,Ou w;skska; f,i fkd ;ld y< nj ;yjqre lrkjd
muKla fkd j" is,a jeishkaf.a ; ms<sn|j lsis ie,ls,a,la fkd;snqKq i;=frl= iu. igka
jka ,sg ch.%yKhla w;a lr .ekSug hdf wdrlaIl yuqod uqyqK ka l;jHfha iajNdjh
biau;= lr olajkakla o u'
9'26 fpdaokd bm;a lsu i|yd ms<s.; yels fia yefk f;dr;=re t<sor jk t,aB
igkalrejkag tfrysj fpdaokd f.dkq lsf " tjeks wmrdOj, nrm;< iajNdjhg i,k ksis
o~qj kshu l< yels jk m" yr udkj ysl iy cd;Hka;r udkqISh kS;sfha yr uQ,Ou
W,a,x>kh ms<sn|j ksis jd;d ,nd .; hq;= h'
wNHka ; r .egq j,g wod< lr .ekS f cd;Hka ; r udkq I S h kS ; s mmdfha l% s h d
l,dmh ms < s n | ks la I K
9'27 rdcH fkdjk ikakoaO lKavdh inkaO isk wNHka;r .egq kshdukh lrk kS;suh
rduqf wimQK iajNdjh fya;= fldg f.k" rdcH fkdjk ikakoaO lKavdh is,a jeishkag
iemfhk idm%odhsl wdrlaIdj kreu f,i fkd ;ld yeu - Wod' zwdrlaIs; l,dmZ igka
uQf,damdfha fldgila njg m;a lr .ekSu" is,a jeishka udkj m,syla f,i fhdod .ekSu jeks
;;a;ajhkays ksrka;rfhka u;= jk .eg" rdcHhka iy rdcH fkdjk ikakoaO lKavdh inkaO
isk wNHka;r .egqj,g wod< oekg mj;akd kS;suh rduqj ;=< meye,sj w: olajd ke;' fuys
m%;sM,hla f,i we;sj ;sfnk ;;a;ajh k" is,a jeishka fjfik zwdrlaIs; l,dmZ ;=< msysgqjQ
,sg ia:dk wl%sh l< hq;= wjia:d jeks" rdcH fkdjk ikakoaO lKavdhj, igka uQf,damdhg
uqyqK u i|yd m%;smshjrhka .ekSug rdcHhg n, flfrk wjia:dj, is,a jeishka oreKq
wk;=rlg ,la u hs'
9'28 fmr fkdjQ rE Y%S ,dxlsl w;aoelSu fmkakq lr we;s m" is,a jeishkaf.a wdrlaIdj i|yd
iemfhk tjeks l,dm idlPdfjka m%ldYhg m;a lsula i|yd tl ug rdcH fkdjk ikakoaO
lKavdhug ljr fyda wNsm%dhla fkdue;s" tfy;a rdcHh talmdYahj tjekakla m%ldYhg m;a l<
g tajd ;u igka uQf,damdh iy fufyhq fmrg f.k hdu i|yd m%fhdackhg .kakd wjia:dj,
^WodyrKhla f,i" l,dmh ;=< isk is,a jeishka udkj m,syla f,i fhdod .ekSu&" rdcHh iy
lafIa;% wd{dm;Syq" tla w;lska is,a jeishka wdrlaId lsf;a" wfkla w;ska hqo uqla; l,dmfhka
yg .kakd i;=rdf.a fj n,h wl%sh lsf;a WNf;dafldal m%Yakhg uqyqK fo;s'
9'29 ienka u" talmdYahj hqo uqla; l,dmhla m%ldYhg m;a lsfuka" uQf,damdhd;aul wruqKq
Wfoid is,a jeishka fjfik iSudj ;=< ;yjqre ug wdKavqj fkdoekqj;aj t,aBhg wjia:djla
imdokh lf<a o hkak ms<sn|j" Y%S ,dxlsl w;aoelSu jdohla mek kxjd we;'

Page | 6

9'30 tjeks Ialr .eg /ila mek k.shs' hqo uqla; l,dmj, wkq,a,x>kSh;ajh wdrlaId lsug
wod<j cd;Hka;r udkqISh kS;sh mkjd we;s wjYH;dj,g wkql+,j rdcH fkdjk ikakoaO
lKavdhj, l%shdjkays i;Hdi;H;dj mlaId lsu ms<sn| m%Yakh bka tlls' wNHka;r .egq
;;a;ajhka ;=< mj;akd cd;Hka;r udkqISh kS;shg t,a, jk iuld,Sk wNsfhda.j,g i
fif " hg lS jeks ;;a;ajhkag i fiu i|yd ksis m%;Ska iy l%shd mmdka jOkh lsu
wjYHfhka u l< hq;a;la njg m;a f'
9'31 rdcHdka;r .egq inkaOfhka n,mj;ajk cd;Hka;r kS;sfha fmd uQ,Ou 4 jk
mfofhys ia;r jk m wNHka;r .egqj,ska u;= jk ish ixlSK;djka iy wNsfhda.hka
ie,ls,a,g .kakdla fuka" rdcHhka iy rdcH fkdjk ikakoaO lKavdh w;r .egq inkaOfhka
n,mj;ajk kS;suh rduqjla miaika ksudKh lsfuka rdcH fkdjk ikakoaO lKavdh
cd;Hka;r udkqISh kS;sfha uQ,Ouj,g jemqr wjk; nj iy;sl lsfuys ,d iula imdokh
l< yels h' cd;Hka;r udkqISh kS;sh Wmfhda.S lr .ekSu inkaOfhka iuld,Sk wod<;ajhla iys;
fuu ixlSK .eg flfrys cd;Hka;r rdcH m%cdf o tlai;a cd;Ska iy cd;Hka;r r;= l=rei
lgqj jeks wod< cd;Hka;r ixOdkj, o laIKsl wjOdkh fhduq lrh hq;= h' tg" wNHka;r
.egqj,g Wmfhda.S lr .ekSf cd;Hka;r udkqISh kS;sfhys mj;akd ysoeia msrug iqiq kS;suh
fuj, mj;skq we;'
9'32 fuh" wysxil ksia ; fokSh f,i wys lrka ;sia jirla mqrd we .sh Y%S ,xldf
.egqfuka W.; yels meye,s mdvuls' fuu w;aoelSj,ska mdv Wlyd f.k m%n, kS;suh rduqjla
ilia lsu jQl,s" .egqf f.dre njg m;a jqKq ish fokd fjkqfjka cd;Hka;r m%cdj bgq l< hq;=
meye,s j.lSuls'
;= j d,lrejka iy h .s h wh ms < s n | .egj .ek ks la I K iy ks foa Y
9'33 n,mEug ,la jqKq is,a jeishka iy /|hka Rcqj bm;a l< ia;r iy fjk;a f;dr;=re
mYS,kh lsfuka fldiug meye,s jQfha" uyckhdg is jk ydks je<elaug wdrlaIl yuqod
mY%u oerej;a" is,a jeishkag urK iy ;=jd, we;s lrka hqo uqla; l,dm we;= is,a jeishka is
m%foaYj,g Wka fj yqjudre jqKq wjia:d mj;sk nj hs'
9'34 udkj m,sylg uqjd wdrlaIdj fidhka is" urd f.k uefrk ,hla mok lr .;a
;%ia;jd lKavdhula wl%sh lsf ixlSK wNsfhda.hg wdrlaIl yuqod uqyqK ka wdldrh fldiu
w.h fldg i,lhs' tfuka u" wdrlaIl yuqodjka iy wfkla n,dldrhka m%uqL;dj kafka iy
ienka u Tjqkaf.a ksi. jqjukdj jQfha zu< kS .Kka lsu fkd j ; frd .ekSuZ h hkak o
fldif w.ehSug ,la f' flfia jqj o" is,a urK iy ;=jd,lrejka inkaOfhka m%foaYfha
is,a mmd,k n,dldrj,ska fyda wdrlaIl n,dldrj,ska ks, jd;djla fyda mYapd;a .egq
;lafiarejla imhd fkdue;s nj fldiu i|yka lrkafka lk.dgqfjks' ;u ;=jd,lrejka ms<sn|
ixLHd iy t,aB urK iy ;=jd,lrejka ms<sn| ;lafiarejla wdrlaIl yuqod i;=j we;;a" fi!LH
wud;HdxYfhka iemhqKq iS; o;a; yereKq g is,a urK iy ;=jd,lrejka inkaOfhka
YajikSh jd;djla fkdue;slu" O wdh;k" udOH wdh;k iy n,dldr fj;ska is,a urK iy
;=jd,lrejka ms<sn|j mq,a f,i O ;lafiare ixLHd bm;a ug fya;= we;'
9'35 i;Hdi;H;dj mlaId lsu inkaOfhka is,a mmd,kfhka fyda ,sgfhka l%shd;aul lsis
ksis l%shdj,shla fkdmej;sfha h hk lreK" urK iy ;=jd,lrejka ms<sn| ixLHd inkaOfhka
by<ska u wkqudkd;aul iajNdjhla .;a" i;Hdi;H;dj mlaId fkdl< mq,a idudkHlrKhka
bm;a ug odhl we;'
.
9'36 flfia jqj o" fldiu miaika is;d n,d we;s lr .;a woyi k" weiska gq idlaIslrejka
iemhQ ia;rj,ska iy mj;akd fjk;a f;dr;=rej,ska" .egqf wjika whrj, ie,lsh hq;= is,a
wk;=re ixLHdjla ienka u is Kehs fmkajd fok nj hs' fj yqjudre" t,aBh is,a jeishka
b,lal lr .ekSu iy ys;du;d Tjqkag fj ;eu" tfuka u .egq ;;a;ajfha n,mE" N+f.da,Sh
l,dmfha Wjre" t,aBh is,a jeishka udkj m,syla f,i fhdod .ekSu iy t,aBh
irKd.;hkag ydksj,ska fug bv u m%;slafIam lsu ksid fuh is jqKq nj fmfka'
9'37 tu ksid" my; i|yka foa i|yd mshjr .; hq;= hehs fldiu ksfoaY lr is(

Page | 7

w' 4'359 vi. ^w& iy ^wd& kslaIKj, i|yka flfrk iqfYaI is iy ys;du;d is,a jeishkag
m%ydr t,a, lsu ms<sn|j jd;d.; kE u isula mlaId lsu' mlaIKj,ska ljr fyda
wmrdOhla t<sor jkafka k jerlrejkag fpdaokd bm;a lsu$o~qj meKu i|yd wod<
kS;suh mshjrhka .; hq;= h'
wd' .egq ld, mfoh ;=< is jqKq is,a urKj, iy ;=jd,j, fuka u foam< ydksj,
mudKh Rcqj fidhd oek .ekSu i|yd" n,mEug ,la jqKq ish mjq,a wdjrKh lrka jhsfka
ish fldgiaj, jD;a;Sh jYfhka ie,iq l< l=gqn ilaIKhla is lsu'
zpek,a f*da fhda j Z ms < s n | ks la I K iy ks foa Y
9'38 y;r jk mfofha V jk fldgfiys wvx.= pek,a f*da fhdaj ms<sn| i,ld ne,Sj,g
wod<j fldiu i;=j my; oelafjk kslaIK$ksfoaY we;'
.
w' rEmdj,sfhys tk is zienEZ tajd jqK;a zks;Z tajd jqK;a" tys wvx.= PdhdrEm ienka u
ysiqKq h" uy;a ms<sl=, Wmojhs'
wd' fhdaj lD;%su f,i is f.dv ke.Sug W;aidy or;s hs Y%S ,xldf wdKavqj m%n,j lshd
ish;a" tlai;a cd;Skaf.a fYaI inehdlrejka iska m;a flreKq Ys,amSh fYaI{hka wjOdrKh
lrkafka" isr Ndrhg .ekqKq nj fmfkk ckhd kS;suh mmdhlska f;drj jyd u urKhg m;a
lsu iy ,sx.sl wvkaf;agj,g ,la lsu ms<sn|j ms<s.; yels fia yefk f;dr;=re fhdaj
imdokh lrk nj hs' flfia jqj o" wdKavqj fuka u inehdlrejkaf.a fYaI{hka o fmkajd
fokafka meye,s fkdl< Ys,amSh ixYhka lsysmhla fhdafjys mj;sk nj hs'
we' iajdk fYaI{hka" tk wdpdh p;=r o is,ajd iy uydpdh B'ta' *ekaia wjOdrKh l<
;j;a Ys,amSh .eg iy wlrK ffjoH m%Yak mj;S' fhdaf i;H;dj ms<sn|j" fYaIfhka u
fhdaj ;=< bf,lafg%dkslj fjkial lsug iy lD;%suj z, bf*laZ ksudKh lsug ;sfnk
bvlv .ek Tjqyq ie,lsh hq;= ielhka m< lr;s'
wE' ldYkh lrk ,o rEmdj,sfha msgm;la fkdue;slu" tjeks Ys,amSh ixYhka ms<sn|j ;SrKd;aul
meye,s lsula fidhd hdf Wojla ke;'
b' tu ksid" fuu fhdaf i;H;dj iy tys wka;.;fha YajikSh;ajh ms<sn|j ie,lsh hq;=
ielhka m%ldYhg m;a lrk ne?re iajNdjhl fjfyilr Ys,amSh iy wlrK ffjoHuh m%Yak
mj;sk nj fldiu ksYaph lr .kS' f.dre jQjkaf.a isrerej, meye,sj fmfkk m%n, lmkh"
fhdod .;a wdhqO j.hg iy fj ;eu is jqKq nj fmfkk im mrdihg wkqrEm njla fkd
fmfk;ehs o kslaIKh lrkq ,ef' flfia jqj o" hful= fuu PdhdrEm iy fhdaj m.; lr
fkdfyd;a ksIamdokh lr wod< ldYlhdg ,nd fokakg we;ehs i|yka lsug o fldiu leue;s
h' fldiu iska m;a flreKq tla fYaI{fhl= kslaIKh lrkafka" zrEmdj,sfha fldgia
iajdNdl mirhla ;=< m.; lrk ,oehs fmfkkZ nj iy f.dre jQjka hehs lshkq ,nk
we;euqkaf.a isrere ldhslj fyda g,a Wml%uj,ska zyiqrejd lD;%suj ks; lsisjlaZ fmkakq
fkdlrk nj hs'
B' jvd mq,a f;dr;=re imdokh lrk f,i fldiu l< b,a,Sug ldYlhd Okd;aulj m%;spdr
fkdoelau ms<sn|j fldiu lk.dgqj m< lrhs' rEmjdyskS uOHia:dk fj; fuu fhda PdhdrEm
imdokh l< ixOdkh iy fuu rEmdj,sh ldYh l< ksIamdolhd$ldYlhd jvd mq,a
iyfhda.hla oelau fuu isug wod< lreKq ;yjqre lr .ekSu i|yd w;HjYH h'

Page | 8

9'39 mj;akd f;dr;=re mok lr .kakd iy by; ;elS ie,ls,a,g .kakd fldiu" i;Hh
;yjqre lsu i|yd fuu ldrKh inkaOfhka fkdfyd;a fhda rEmdj,sfhka u;= jk fpdaokd
ms<sn|j wdKavqj iajdk mlaIKhlg uq, msh hq;= hehs ksfoaY lsug leue;s h'
9'40 fya;= folla ksid fuu l%shd ud.h wjYH iy yis hehs fldiu i,lhs(
w' m<uqj" PdhdrEm iemhQ f;dr;=re fokakka iy we,aiagka iy fyakaia uy;ajreka m;a l<
fYaI{hka mjik m" rEmdj,sh isr Ndrhg .ekqKq iy ,sx.sl IKhg f.dre jqKd h yels
mqoa.,hka kS;suh mmdhlska f;drj jyd u urd oeu ms<sn| ienE is ms<sn| idlaIs ms<sUq
lrkafka k" fjd meye,sj u kS;s frda l%shdjka ksid mlaIK mj;ajd jerlrejkag tfrysj
kS;suh mshjr .ekSu w;HjYH h' tfuka u" Y%S ,xldf fN!l wLKav;dj wdrlaId l<
fid,aodjkaf.a iy fYaIfhka u igfka w;sYh f,aP Wmdhka fhdod .;a mq,a fy<d oelSulg
,la jqKq ;%ia;jd lKavdhulg tfrysj ksjerj iy jD;a;Sh wdldrfhka ;u igka rdcld bgq
lrka h .sh fid,aodjka oyia .Kklf.a fyd| ku oyd mEu iy f.!rjh iy jD;a;Sh lS;sh
wdrlaId lsu o wdKavqf hq;=lula f' h wmrdOhla lr we;a k" lsysm fofkl= l< wmrdOj,g
fiajdf udyes u im%odhka ord is fndfyda fofkl=f.a f.!rjh flf,iSug bv h fkdyels h'
wd' fojkqj" ;j;a w;lska fYaI{hka lsysm fofkl= ;l lrk m" rEmdj,sh lD;%su f,i
ksudKh l< tlla k fyda is ks; tajd k" ldrKh jvd nrm;< ;;a;ajhg m;a jk w;r"
fuu ldrKh ms<sn|j lreKq ;yjqre lsf wjYH;dj" n, lrkiq f' fhdaf wjxl Ndjh
ms<sn|j m%ldYs; ie,lsh hq;= ielhkaf.ka iuyrla fldiug o ;sfnk w;r" ;;a;ajh jQfha th
k" ys;du;d w;sYh kska; fndre m%pdrh lsf nrm;< isoah inkaOfhka fuu fhdaj
ksudKh l< wh iy th ldYh l< ixOdkh j.lSu oeh hq;= hehs fldiu oe f,i yS'
tjeks l,al%shdjla" Y%S ,xldf uyck;djg o t,aB .%yKfhka wfkla wysxil ; frd .kq
msKsi jD;a;Sh wdldrfhka igka jeKq iy ;u ; lem l< fid,aodjkag o lrk nrm;<
ydkshla iy widOdrKhla jkq we;' tfuka u" th woyia m%ldYkfha ksoyi ms<sn| u;h ,o oreKq
mrdchla o jkq we;' uqka muqKqjd .; yels iu.s ikaOdk" iudodk iy h<s f.dv ke.Sf
l%shdj,shla Y%S ,xldj ;=< m%jOkh lsu iy ;yjqre lsu i|yd cd;slj iy cd;Hka;rj oeka
orka ;sfnk mY%uhkag" tjka l%shdjka nrm;< f,i wjdis muqKqjk nj iy uyd ndOdjka we;s
lrk nj .ek o ;u n,;, wkqj fldiu ie,ls,su;a f'
9'41 tu ksid" i;Hh fyda ke;fyd;a fuu fpdaokdj, i;Hh ;yjqre lsf iy rf kS;shg
wkql+,j mshjr .ekSf oelaulska hq;=j Y%S ,xldf wdKavqj fuu .egj inkaOfhka iajdk
mlaIKhla kshu l< hq;= hehs fldiu ksfoaY lr is' tfuka u" f;dr;=rej, YajikSh;ajh
iy;sl lsu iy f;dr;=re fokakkaf.a wdrlaIdjg myiql iemhSu i|yd Odk fhh hq;= hehs
o fldiu yS' fuu lghq;a;g myiql iemhSu i|yd wjYH f;dr;=re imdokh lsfuka
uqukska u iyfhda.h oelah hq;= hehs wod< ish,a,kaf.ka" fYaIfhka u uq,a PdhdrEm imdokh
l< ixOdkfhka iy ldYh l< ixOdkfhka fldiu oe f,i b,a,d is'

mia jk mfoh( udkj ys l ms < s n | ks la I K iy ks foa Y


idudkH
9'42 m%isoaO iNd jdrj, iy .egqf n,mEug ,la jqKq m%foaY fj; l< lafIa;% pdldj, " .egqf
n,mEug ,la jqKq ckhdf.a uQ,sl whs;sjdisl iy ksoyij,a W,a,x>kh lsu ms<sn|j fpdaokd
lrka fldiu yuqf m%ldY Yd, ixLHdjla bm;a flK' fjdg we;=<;a jQfha" meyer f.k
hd n,d;ald fkdfyd;a wksPdkq. w;=reoka ls w;a;fkdau;sl f,i r|jd .ekS jhi
fkdiemsrE orejka nf,ka yuqodjg n|jd .ekS wlrKfhka neyerj" kS;suh mmdhlska f;drj
jyd u fyda w;a;fkdau;slj urK o~qj meK woyia m%ldYkfha" hdf Bf iy iud.ufha
ksoyi" wd.l ksoyi iy udOHfha iajdk;ajh W,a,x>kh lsu wdh hs' wNHka;rj wj;eka
jQjkaf.a iy ldka;djka" <uhska iy wdnd;hka jeks f.dre h yels wfkla lKavdhj,
whs;sjdislj,g wod< .eg ms<sn|j o m%ldY bm;a h' fuu udkj ysl .eg ms<sn| ;u
ksfoaY m%;sikaOdk l%shdj,shg ;SrKd;aul f,i wod< hehs fldiu i,lhs'
fidhd .; fkdyels mq o a . ,hka " w;= r eoka iy meyer f.k hd inka O fpda o kd

Page | 9

9'43 m%isoaO iNd jdrj, iy .egqf n,mEug ,la jqKq m%foaY fj; l< lafIa;% pdldj, " .egqf
n,mEug ,la jqKq ckhdf.a uQ,sl whs;sjdisl iy ksoyij,a W,a,x>kh ls ms<sn|j fpdaokd
lrka bm;a flreKq m%ldY Yd, ixLHdjlska fldiu lkiai,a,g m;a lrkq ,eK' t,aBh
l< meyer f.k hd iy w;=reoka ls ms<sn|j flreKq ie,lsh hq;= fpdaokd ixLHdjla o
fldiug wikakg ,eK' m%ldY Yd, ixLHdjla bm;a flrefKa" meyer f.k hd" kS;s frda
w;a wvx.=jg .ekS" w;a;fkdau;sl f,i r|jd .ekS iy wksPdkq. w;=reoka lsj, m%;sM,hla
f,i we;e g jir .Kkdjla ;siafia wd.sh ;ekla fkdokakd wh inkaOfhks'
9'44 m%ldY bm;a l< fndfyda mqoa.,hka fldiug wjOdrKh lf<a" w;=reoka ls hehs pq;
isj,g tfrysj ;SrKd;aul mshjr .ekSu fuka u tajd je<elau i|yd mshjr .ekSu m%;sikaOdk
l%shdj,sh flfrys ie,lsh hq;= n,mEula lrkq we;s nj hs' w;S; is h<s isu j<lajkq msKsi
w;S; w;aoelSj,ska mdv W.kakd nj iy;sl lsu i|yd mj;sk uQ,sl wjYH;dj ms<sn|j h<s h<s;a
u;la ls o m%ldY bm;a lsf l%shdj,sfha lrkq ,eK'
9'45 foaYmd,ksl uey;a ksid wmrdO mlaIK" kS;sh n,d;aul lsu iy fmd,sia mmd,kh
ydkslr n,mEulg ,laj we;s njg o" tys m%;sM,hla f,i wmrdO hqla;s moaO;sh inkaO Yajdih
Ldokh we;s njg o m%ldY bm;a l< uyck idudlhka w;r oe W;aiql ula mej;sK'
9'46 m%isoaO iNd jdrj, iy .egqf n,mEug ,la jqKq m%foaY fj; l< pdld o we;= lafIa;%
pdldj, " meyer f.k hd" n,d;ald fkdfyd;a wksPdkq. w;=reoka ls iy w;a;fkdau;sl
f,i r|jd .ekSu ms<sn|j fpdaokd lrka l< m%ldY Yd, ixLHdjlska fldiug lkiai,a,g m;a
lrkq ,eK' fndfyda isj, " fmd,sia ia:dk fj;" Y%S ,xld udkj ysl fldiu fj; iy
cd;Hka;r r;= l=rei lgqj fj; u;a meKs,s lr ;sfnk nj fy<sor h' we;e is
inkaOfhka mQj mlaIK fldi fj; o m%ldY bm;a lr ;sK' tfy;a" fidhd .; fkdyels
fndfyda mqoa.,hka wd.sh ;ekla ;j u;a fkdokakd njg im {d;Syq .ska .g u meKs,s lr;s'
tu ksid" fuu fpdaokd ms<sn|j ksis m mlaIK mj;ajk nj;a" wmrdOldrhka kS;sh yuqjg
muqKqjk nj;a iy;sl lsu i|yd jyd u mshjr .; hq;= hehs kS;sh n,d;aul lrk n,dldrj,g
ksfoaY lsug wdKavqj hq9. ;=lka ne is'
9'47 hg;a u fyda w;a wvx.=jg .ekSu yryd wdKavqf n,dldrj,ska w;a wvx.=jg .ekqKq ljr
mqoa.,fhl=f.a jqj wdrlaIdj iy iqrlaIs;;dj iy;sl lsu rdcHfha j.lSu nj wjOdrKh lsug
fldiu leue;s h'
9'48 fidhd .; fkdyels mqoa.,hka ms<sn| .egj ish,a,ka inkaO lr .;a iy .= ld,Sk ljr
m%;sikaOdk l%shdj,shlg jqj nrm;< ndOdjla h yels neka" yis lghq;a;la f,i i,ld" tu
.egjg i fiu i|yd mq,a msiqula we;s lr .; hq;= h' rf O fldgiaj, is jqKq
w;=reoka ms<sn| w;S; is iy ta inkaOfhka ork ,o mlaIKd;aul mY%uhka ie,ls,a,g
.;a w;S; fldi" wfkl=;a oE w;r" fuu .egj,g i fiu i|yd iy wkd.; is
je<elau i|yd fYaI hka;%Khla o ksfoaY lr we;s nj i|yka f' udkj ysl inkaOfhka
u;= we;s iy wkqms<sfj<ska n,hg m;a wdKavq l%shd;aul lr ke;s fuu nrm;< .egjg i
fiu i|yd Wo jk ksid fuu ksfoaY jyd u l%shd;aul lsu wjYH lrhs' w;S; fldij,
tjka ;SrKd;aul ksfoaY l%shd;aul lsug tl .g u wiu;a u" wdKavqj m;a lrk fldi
inkaOfhka fpkhla iy ixYhla Wmojhs' W.;a mdv iy m%;sikaOdkh ms<sn| mlaIK
fldiu o fuu fpkfhka iy ixYfhka .e< ke;'
9'49 fidhd .; fkdyels ;u wdorKShhka wd.sh ;eka oek .ekSug ta mqoa.,hkaf.a im {d;Skag
whs;sh we;ehs o fldiu wjOdrKh lr is' tjka mqoa.,hkag is jQfha l=ula o hkak ms<sn|j
i;Hh oek .ekSug iy ys; yod .ekSug o Tjqkag whs;sh we;' m%;sikaOdkh hkq l%shdj,shls' Tjqka
.egqf f.dre jqj o" t,aB ;%ia;jdofha f.dre jqj o" ys; yod .ekSu hkq tu > iy ixlSK
.ufka m<uq Ialr Ndjuh mshjr hs' fuh jka ,nd .ekSu we;= wod< kS;suh iyk b,a,d isu
i|yd o Tjqkag yelshdj ,nd fokq we;'
9'50 fidhd .; fkdyels mqoa.,hka wd.sh ;eka fidhd .ekSug iy Tjqka Tjqkaf.a mjq,a iu. h<s tla
jk nj iy;sl lsug" wod< wdh;kj, fYaIfhka u cd;Hka;r r;= l=rei lgqf iyfhda.h

Page | 10

we;sj" kS;sh n,d;aul lrk n,dldrhka ish mY%uhka oeh hq;= h' f inkaOfhka is fjka
;sfnk m%.;sh ms<sn|j mjq,a oekqj;a l< hq;= h'
9'51 .egf ixlSK;ajh iy mudKh o" w;=reoka we;s nj lshk mqoa.,hka ixLHdj iy wod<
mlaIK i|yd ld,h .; jk nj o ie,ls,a,g f.k" is jqKq nj lshk w;=reoka ms<sn|j
mlaId fldg iqiq m wmrdO mmdlrKhg uq, msu i|yd kS;sm;sjrhd fj; f;dr;=re
iemhSug fYaI mlaIK flduidiajrfhl= m;a l< hq;= hehs fldiu ksfoaY lr is' mlaIK
iy kS;suh mshjr .ekSf l%shdj,sh i|yd wjYH f;dr;=re /ia lsu iy ms<sfh< lsu i|yd
flduidiajrhdf.a ldhd,hg m<mqre mlaIlhka imdokh l< hq;= h' fidhd .; fkdyels
mqoa.,hka inkaOfhka j;udkfha O wdh;kj,ska kv;a;= flfrk ish f;dr;=re tla
;eklg f.k" uOH.; cd;sl ugf o;a; /ia lsf moaO;shla ie,iq lsug o fuu hka;%Kh
l%shd l< hq;= h'
9'52 wjYH wjia:dj, urK iy;sl iy uQ,H jka ksl=;a lsu flfrys wjOdkh fhduq l< hq;af;a
wod< cd;Hka;r kq o~q ie,ls,a,g .kska iy m%uqL;dj ms<sn| ldrKhla f,i i,lks' f
inkaOfhka .;a l," urK ,shdmx lsu ms<sn| mKf;ys uE; is l< ixfYdaOkh hgf;a"
fidhd .; fkdyels hehs jd;d jk iy idudkHfhka Tyq$weh ms<sn|j f;dr;=re okakd wh jirlg
je ld,hla ;siafia f;dr;=rla fkdokakd mqoa.,fhl= inkaOfhka urK iy;slhla b,a lsug
im {d;Skag yelshdj ,efnk nj;a" Tyqf.a$wehf.a w;=reoka u Y%S ,xldj ;=< is jqKq kE u
;%ia;jd fyda lvdlmam,ald l%shdjlg fyda is,a flda,dy,hlg mejh yels nj;a fldiu i|yka
lr is' m%ldYs; ld, iSudj ;=<" mmd,k ugf " fuu kS;sh M,odhS f,i l%shd;aul lsu i|yd
wjYH ish mshjrhka .; hq;= h' fYaIfhka u" fuu mK; hgf;a imdokh jk l%shd mmd iy
iyk ,nd .ekSug myiql imhkq msKsi" fjfiiska u .egqf n,mEug ,la jqKq m%foaYj, "
udOHh" .%du ks,Odka hkdka yryd fuu mKf;a wod< Odkj,g m%udKj;a m%isoahla ,nd h
hq;= h'
9'53 lsis ks, jd;djla fkdue;sj mqoa.,hka w;a wvx.=jg .ekSu inkaO fpdaokd .Kkdjla
fldiug wikakg ,eK' tu ksid" mqoa.,hka w;a wvx.=jg .kakd wjia:dj, " w;a wvx.=jg
.ekSu inkaOfhka u;a l=;dkaishla ksl=;a lsu iy r|jd isk ia:dkh ms<sn| f;dr;=re
iemhSu jeks wod< kS;suh Odk" kS;sh n,d;aul lrk n,dldrhka iska ms<smeh hq;= hehs
fldiu ksfoaY lr is' tjka mqoa.,hka r|jd ;eh hq;af;a kS;sh hgf;a m%ldYs; u;a /|jq
ia:dkj, muKls' im {d;Skag meK Tjqka yuq f bvlv o ,nd foka" tjeks n,h ,;a /|jq
ia:dkj,g m%udKj;a m%isoahla ,nd h hq;= f'
9'54 wod< udkj ysl fuj,j, Y%S ,xldj Ndr f.k we;s j.lSj,g wkql+,j iy cd;sl
kS;sfha wjYH;dj,g wkql+,j my; i|yka mshjrhka .; hq;= h(
w' kS;shg wkqj lghq;= lsu i|yd" w;a wvx.=jg .efkk mqoa.,hd jyd u ufyaia;%d;ajrfhl= yuqjg
meKh hq;= h'
wd' /|jq ia:dkh inkaOfhka is jk ljr fjkila jqj" w;a wvx.=jg .ekqKq mqoa.,hdf.a mjq,
iy Y%S ,xld udkj ysl fldiu fj; jyd u oekq h hq;= h'
we' ufyaia;%d;ajreka iEu uil u /|jq ia:dk fj; pdld l< hq;= h'
wE' /|jqfuka ksoyia lsu l< hq;af;a Wid yryd h'
9'55 w;a wvx.=jg .ekSula" r|jd .ekSula fyda isk ia:dkh udre lsula jd;d lsug fyda meyer
.ekS ms<sn| meKs,s igyka lr .ekSug fmd,Sish wiu;a u fyda m%;slafIam lsu iy ta ms<sn|
mlaIK meje;aug wiu;a u idmrd wmrdOhlg iudk jk w;r" tjka jer l<jqkag tfrysj
kS;suh mshjr .ekSug l%shd l< hq;= h'

Page | 11

9'56 mqoa.,hka .Kkdjla w;a wvx.=jg f.k" ta we;e isj, lreKq uyck wdrlaIdjg wod<
lsis jrola wkdjrKh fkdlrk kuq;a yis kS;sh hgf;a r|jd f.k isk njg flfrk fpdaokd
o fldiug wikakg ,eK' f inkaOfhka .;a l," m%;sikaOdkh iy idudkH ;;a;ajh h<s
we;s lsu Wfoid jk jeo.;a iy idOkSh mshjrla f,i yis kS;sh bj;a lsug wdKavqj .;a
;SrKh ms<sn|j fldiu miai iy.; wjOdkhla fhduq lrhs' t,aB ;%ia;jdoh wjika u;a
iu. uyckhdf.a leue;a; jQfha kS;sh rcehSf W;a;;r;ajhg wkql+, rf idudkH kS;sh hgf;a
md,k lghq;= is u njg" fldiu yuqf bm;a flreKq fndfyda m%ldY meye,s woyila ,nd
kafka h' tfuka u" yis kS;sh bj;a lsf mQK;u m%;s,dNh is,a ck ;hg ,efnkq we;ehs
iy ;j;a kS;s mkjd tjka m%;s,dN mQK f,i N=la;s ug ydkshla fkdlrkq we;ehs hk
n,dfmdfrd;a;=j o fldiu m%ldYhg m;a lr is'
9'57 ;%ia;jdoh je<elaf mK; (PTA) hgf;a .= ld,hla ;siafia w;a wvx.=f r|jd f.k isk
mqoa.,hka ms<sn| is fldiu kslaIKh lr we;' f inkaOfhka .;a l," uyck wdrlaIl
mK; fyda ;%ia;jdoh je<elaf mK; hgf;a mefkk ljr fyda kS;shla hgf;a w;a wvx.=jg
.ekqKq mqoa.,hka inkaO /|jqu iy w;a wvx.=jg .ekSu kslaIKh lsu iy uYkh lsu
i|yd iajdk WmfoaYl lgqjla m;a l< hq;= hehs fldiu ksfoaY lr is'
9'58 we;e isj, " jir .Kkdjla ;siafia ;u mjqf,a idudlhka wd.sh ;eka fkd oek isu
ksid we;s jk m%n, lmkh iukh lr .ekSug mjq,aj,g iydh h hq;= h' fidhd .; fkdyelsj
;sfnk mqoa.,hka mjqf,a ldj i lrkakkaj is ;ekaj, " Tjqkag uQ,Huh jYfhka o iydh h
yels h' wjYH m iy wjYH wjia:dj, kS;suh iydh o iemhsh hq;= h'
9'59 fuu .egjg mq,aj i fiu msKsi iy wkd.;fha fuu ixisoah ;=rka lr oeu
msKsi fuka u mj;akd ysoei msru msKsi" n,d;ald fkdfyd;a wksPdkq. w;=reoka ls fYaIs;j
idmrdlrKh lsug foaYSh kS;s ilia l< hq;= hehs fldiu oe f,i ksfoaY lr is'
9'60 fuu w;S; is h<s is fkdjk wdldrhg tajdhska mdv W.kakd nj iy;sl lsf uQ,sl
wjYH;djla o mj;S' f inkaOfhka .;a l," mdi,a <uhska" ;reKhka" wdrlaIl yuqodj,
idudlhka iy fmd,Sish hkdka b,lal lr .kska" mq,aj" m jHdma;j mj;ajk udkj ysl
wOHdmksl jev igykaj, wjYH;dj o fldiu wjOdrKh lr is'
/|hka g ie,lS u
9'61 mqkre;a:dmk uOHia:dk lsysmhlg pdld l< fldiu" jev igyka meje;afjk jD;a;Sh iy
ldreKsl wdldrfhka iauhg m;a h' fuu jev igyka ksid we;s jk ldreKsl yeSu iy tajdfha
m%;sM,hla f,i is jk jD;a;Sh yelshdjka f.dv ke.Su ksielj u m%;sikaOdkhg odhl jkq we;'
9'62 /|jq ia:dk .Kkdjlg o pdld l< fldiu" fkajdislhka iu. fuka u wod< ks,Odka
iu. o idlPd lf<a h' oe u;Od t,aB iellrejka r|jd ;sfnk nQiai /|jq uOHia:dkfha
/|hka bm;a l< m%ldY w;r" t,aBh ;uka nf,ka yuqodjg n|jd .;a jd;djrK" t,aBfha
oe .%yKfhka m,d hdug ;uka oerE m%h;ak iy ;uka h<s n|jd .;a wdldrh ms<sn|j ;reK
fkajdislhka lsysm fofkl= l< m%ldY mej;sK' ;ukag tfrysj fpdaokd bm;a lrkq ,eulska
f;drj Tjqka .= ld,hla ;siafia /|jqfuys .; lr ;snqKq w;r" tys m%;sM,hla f,i Tjqkaf.a
wOHdmksl wfmalaIdj,g oe n,mEula is we;' fldif wka;jdr ksfoaY hgf;a fuu
ldrKhg oekg u;a wjOdkh fhduq lr we;s w;r" isfuka isu tjeks is Nd. lsu i|yd
fYaI hka;%Khla ksudKh l< hq;= hehs tys ksfoaY l< fldiu" iqiq m tla tla isu
Nd. fldg yudr lsug wod< l%shd ud.hla ksfoaY lr is'
9'63 r|jd f.k isk ;u mjq,a idudlhka ms<sn|j fydavqjdjla oek .ekSug /|hkaf.a im
{d;Skag uQ,sl whs;sjdislula we;' tu ksid" /|hkaf.a ,ehsia;=jla iys; uOH.; mq,a o;a;
mokul wjYH;djla mj;S' /|hkaf.a k" /|jq ia:dkh fuka u isk ia:dkh udre ls ms<sn|
jd;djla iys;j tu ,ehsia;=j im {d;Skag ,nd .ekSug ;eh hq;= h' tg" mjq,aj,g tjeks
f;dr;=re ,nd .; yels h'

Page | 12

9'64 /|hkag wod< ish wka;jdr ksfoaY mQK f,i l%shd;aul lrk nj iy;sl lrkakehs
wod< n,dldrhkag ksfoaY lsu i|yd wdKavqj Wkka lsug fldiu n,dfmdfrd;a;= f'
9'65 /|hka yuq ug im {d;Skag whs;shla we;' tu ksid" fuu uQ,Ouh W,a,x>kh lrk kE
u ms<sfj;la bj;a l< hq;= h' we;e im {d;Skag f;dr;=re iemfhkafka jdlj muKla nj
fldiu kslaIKh lr we;' ;j o" fndfyda r f.jd meKs miqj we;e mjq,a idudlhkag
nkaOkd.drfhys isk /|hka uqK .eiSug bv ke;' wod< n,dldrhka" cd;Hka;r r;= l=rei
lgqf iy iafPd ixOdkj, iyfhda.h we;sj" /|jq ia:dkj, isk ;u mjq,a idudlhka
fj; pdld lsug im {d;Skag ,nd fok j;auka m%jdyk myiql je hqKq l< hq;= hehs
fldiu ksfoaY lr is'
9'66 fldiu /|jq ia:dk lsysmhlg" fYaIfhka u ukaf;a iy nQiafia msys wwdrlaIs; ia:dk
fj; pdld lf<a h' t;eka mgka ukaf;a uOHia:dkh jid oud we;s nj fldiu i|yka lr is'
fuu uOHia:dkj, isk fkajdislhka flfrys n,dldrhka olajk ldreKsl wdl,amh iy
cd;Hka;r r;= l=rei lgqjg /|hka fm!oa.,slj yuq u i|yd o we;=j fuu /|jq ia:dk fj;
msiSf yelshdj ;sfnkafka h hk lreK fldiu w.h lsfuka hq;=j i|yka lr is' cd;Hka;r
r;= l=rei lgqj iu. iyfhda.S f fuu m%;sm;a;sh idorfhka ms<s.kakd fldiu" wdKavqj fuu
iyfhda.S m%;sm;a;sh mq,a l< hq;= hehs o" /|hkaf.a iqNidOkh iy;sl lsu i|yd cd;Hka;r r;=
l=rei lgqj iy ta yd iudk fjk;a udkqISh ixOdk iu. M,odhS tl;djlg meKsh hq;= hehs
o oe f,i ksfoaY lr is'
.
9'67 ish /|jq ia:dk n,h ,;a /|jq ia:dk f,i ks, jYfhka k l< tajd h hq;= w;r" n,h
,;a /|jq ia:dkj, yer wka ljr fyda ia:dkhl lsis u mqoa.,fhl= fkd /|h hq;= h' mqoa.,hka
w;a wvx.=jg .ekSf " w;a wvx.=jg .ekSu ms<sn|j u;a l;dkaishla ksl=;a lsu iy /|jq
ia:dkh ms<sn| f;dr;=re iemhSu jeks oe kS;suh Odk" kS;sh n,d;aul lrk n,dldrhka
iska wkq.ukh l< hq;= h'
9'68 ;reK /|hka flfrys" fYaIfhka u t,aBh nf,ka yuqodjg n|jd .ekSu fya;= fldg f.k
wOHdmkh lvdlmam,a we;s wh iy ;u u;a wOHdmkh imQK lsug wfmalaId lrk wh
flfrys fYaI wjOdkhla fhduq l< hq;= hehs fldiu ksfoaY lr is' Tjqka inkaO is
ms<sn| mlaIKj,g iy tajd wm%udj yudr lsug m%uqL;dj h hq;= h' f inkaOfhka .;a l,"
mqkre;a:dmk jev igyk fndfyda /|hkag cd;sl Nd.j,g fmkS isf yelshdj ,nd ;sfnk
nj fldiu w.h lsfuka hq;=j i|yka lr is'
9'69 ;reK <uhska" ldhsl wdnd;hka iy ;=jd,j,ska iqjh ,nka isk wh inkaO is jeks
fYaI is iy ffjoHuh uey;a ykd .ekSu i|yd ksis mslaiq l%shdj,shla mej;sh hq;= h'
Tjqkag wjYH h yels fYaI iydhka imdokh l< hq;= h' .= l,la ;siafia r|jd f.k isu ksid
iy {d;Ska yuq ug fkdyels u ksid we;e fkajdislhkag WmfoaYkh wjYH jk wjia:d o
mej;sh yels h'
9'70 fldif wka;jdr ksfoaY u; mok fjka" /|hka ie,lsh hq;= ixLHdjlg wod< is
inkaOfhka lghq;= lsu i|yd wdKavqj mshjr f.k ;sfnk nj fldiu w.h lsfuka hq;=j
i|yka lr is' flfia jqj o" we;e /|hka fpdaokd bm;a fkd lr .= ld,hla ;siafia isr.;
lr ;eu inkaOfhka fldiu W;aiql;dj m< lr is' Tjqkag fpdaokd bm;a lr fyda lsis
idmrd jrola lr we;s njg lsis u idlaIshla fkdue;s wjia:dj, Tjqka ksoyia lr" fuu
isj,g wod< kS;suh lghq;= yudr lsu i|yd ;SrKd;aul mshjr .; hq;= hehs fldiu h<s;a
wjOdrKh lr is'
9'71 mqkre;a:dmkh lr ;sfnk wh inkaOfhka .;a l," Tjqka m%Odk m%jdyfha is,a ;hg
taldnoaO flfrk nj iy;sl lsu i|yd wdKavqj jev igyka l%shd;aul l< hq;= h' fuu wruqK bgq
lr .ekSf " ta i|yd uQ,Huh iy udkj im;a iemhsh yels is,a idudh ixOdk jvd Yd,
ldh Ndrhla bgq lsug .ekau i|yd wdKavqj l%shd;aulj lghq;= l< hq;= nj fldif woyi
hs'
kS ; s frda ika k oa O lK a v dh

Page | 13

9'72 fYaIfhka u iudf,dapkhg ,la jk ld, mfoh ;=< kS;s frda ikakoaO lKavdh
l< l%shdldrl ms<sn|j fldiu nrm;< W;aiql;djla m< lr is' .egqf n,mEug ,la jqKq
m%foaY fj; l< lafIa;% pdldj, fldiu yuqf bm;a flreKq m%ldY .Kkdjlg wkqj" tjeks
lKavdhj, wdm;HOd fmkS isu iy l%shdldrl fmd ck;dj w;r NS;shla ksudKh lr we;s
w;r" o~qj fkd ,en .e< hdf jd;djrKhlg odhl fjka mj;sk nj fmkS .sfha h' fuu
lKavdh l< njg pq; meyer f.k hd" whq;= isr lr ;e iy nf,ka uqo,a ,nd .ekS
inkaO is .Kkdjla mj;sk ksid" Tjqka lrk we;e kS;s frda l%shdjka j;a f whs;sh
jeks uQ,sl uyck whs;sjdisl flfrys n,md we;' meyer .ekqKq fndfyda fokd ms<sn| fydavqjdjla
;j u;a fkd okakd w;r" ;j;a we;e wh bka miqj h .sh nj fidhd f.k we;' fuu l%shdjka
i;H nj ikd: jqj fyd;a" uyckhdf.a uQ,sl ksoyij,a iy uQ,sl whs;sjdisl W,a,x>kh lsulg
iudk jkafka h'
9'73 i;Hh fidhd oek .ekSf iy m%udKj;a idlaIs fidhd .; yels isj, jerlrejkag
tfrysj wmrdO mmdlrKhg uq, msf oelaulska hq;=j kS;s frda ikakoaO lKavdhj,g
tfrys fpdaokd inkaOfhka ksis mlaIK meje;ah hq;= nj fldif woyi hs'
9'74 fuu lKavdh ksrdhqO lsu i|yd iy tajdfha kS;s frda l%shdldrl wjika lsu i|yd o
mshjr .; hq;= h' tfia fkd l< fyd;a" oeka is fjka mj;akd m%;sikaOdk nrm;< ndOdjla is
jkq we;' f inkaOfhka .;a l," ish kS;s frda ikakoaO lKavdh ksrdhqO l< hq;= hehs
b,a,d isk ;u wka;jdr ksfoaYh fldiu ne?re f,i h<s m%ldYhg m;a lr is' f
inkaOfhka we;e mshjr f.k we;ehs i|yka lrk fldiu" lsis ;SrKd;aul mshjrla f.k
fkd;su ms<sn|j lk.dgqj m< lr is' ksh; ld,hla iys; iy i;Hdi;H;dj mlaId l< yels
l%shdj,shl fldgila f,i fuu .egjg i fiu i|yd ;SrKd;aul mshjr .ekSu w;HjYH h'
fldif wka;jdr ksfoaY inkaOfhka ld,Sk mshjr f.k ;snqfKa k" Wohka mqj;amf;a
l;Djrhdg t,a, flreKq uE; m%ydrh jeks ne?re is je<flkakg bv ;snqKq nj fldif
woyi hs'
<uhs k a nf,ka yuq o djg n|jd .ekS u
9'75 .egqf n,mEug ,la jqKq m%foaY fj; l< lafIa;% pdldj, " <uhska nf,ka yuqodjg n|jd
.ekSu inkaOfhka m%ldY .Kkdjla lrkq ,enqKq w;r" foudmshka mjik m fuu <uhskaf.ka
fndfyda fofkl= wd.sh ;ekla ;j u;a fkd okS' <uhska nf,ka yuqodjg n|jd .ekSu" .egq iuh
;=< t,aBh l< oreKq u wmrdOj,ska tlls'
9'76 t,aBh yer fjk;a lKavdh kef.kysr jhi fkdiemsreKq <uhska n|jd .ekSu ms<sn|j o
W;aiql;d mej;sK' fuu ;;a;ajh ;=< " ;,a ulal,a vqof,hs mq,sl,ays <uhska n|jd .ekSf
ms<sfj; k;r lrk nj iy tu ikakoaO lKavdhu n|jd .;a fyda fhdod .;a ish <uhska ksoyia
lrk nj iy h<s iudchg taldnoaO lsug iydh jk nj iy;sl lsu i|yd" 2008 foien
udifha " ;,a ulal,a vqof,hs mq,sl,a (TMVP)" mqkre;a:dmk lghq;= ms<sn| uy flduidiajrhd
iy hqksfi*a wdh;kh w;r w;aika flreKq ff;%mdYah l%shdld ie,eiau ms<sn|j i|yka lsug
fldiu leue;s h'
9'77 wdikak;u mYapd;a hqo whf wdKavqf by< u m%uqL;dj h hq;af;a ysgmq <ud igkalrejka
mqkre;a:dmkh lsu hs' ysgmq <ud igkalrejka ish .Kkla mqkre;a:dmkh fldg h<s iudchg
taldnoaO l< wdKavqf mqkre;a:dmk jev igyk iy fYaIfhka u <udrlaIK iy mjdi lghq;=
ms<sn| uy flduidiajrhdf.a fufyhfuka l%shd;aul jqKq m%cd mdol ksjer lsf jev igyfka
msiqu ms<sn|j fldiu i|yka lrkafka i;=ks' rdcH fkdjk ixOdkj, iy is,a idudh
ixOdkj, iyfhda.h we;sj ysgmq <ud igkalrejka mqkre;a:dmkh lsu i|yd tu m%cd mdol
msiqu u fhdod .; hq;= hehs fldiu ksfoaY lr is'
9'78 mqkre;a:dmk l%shdj,sfha " mqkre;a:dmk jev igyk imQK l< jyd u <uhskag ;u mjq,a
iu. j;a ug bv fok nj iy jfkdamdhla i lr .ekSug Tjqkag Wo jk nj iy ;u u;a
fyda fkdu;a wOHdmkh wLKavj lr f.k hdug Tjqkag iydh jk nj iy;sl lrk f,i" wod<
mqkre;a:dmk n,dldrj,ska fldiu b,a,d is' f inkaOfhka .;a l," <uhska ;u m%cdjka
;=< ;u foudmshka iu. iy$fyda ia;D; mjq,a idudlhka iu. isf jeo.;alu fldiu
Page | 14

wjOdrKh lr is' ixialD;sl im%odhkays fkd fjka l< yels fldgila jk tu is;g .re l<
hq;= h' .= ld,fha Tjqka ;u mjq,a iy m%cdjka iu. h<s taldnoaO lsug o fuh Wo jkq we;'
9'79 igkalrejka f,i <uhska nf,ka n|jd .ekSu ms<sn|j ms<s.; yels idlaIs ;sfnk wjia:dj, "
fpdaokd lrkq ,nk tjeks kE u isula ms<sn|j mlaId l< hq;= w;r" jerlrejka kS;sh yuqjg
meKh hq;= h' f inkaOfhka .;a l," kS;s frda ikakoaO lKavdh$t,aBhg fyda ljr
fyda foaYmd,k mlaIhlg wkqnoaO lKavdh <uhska n|jd .;a njg flfrk meKs,s" tu ms<sfj;
wkd.;fha we;s fkdjk nj iy;sl lsu i|yd jerlrejkag tfrysj kS;suh mshjr .ekSf
oelaulska hq;=j mlaIdjg ,la l< hq;= h' ;,a ulal,a vqof,hs mq,sl,a" mqkre;a:dmk lghq;=
ms<sn| uy flduidiajrhd iy hqksfi*a wdh;kh w;r we;s lr .;a l%shdld ie,eiau laIKslj
n,mj;ajk m mQK f,i l%shd;aul l< hq;= hehs fldiu b,a,d is' tg" ;,a ulal,a
vqof,hs mq,sl,ays <uhska n|jd .ekSf ms<sfj; k;r fjhs" n|jd .ekqKq <uhs ksoyi ,n;s"
mqkre;a:dmkfhka miqj Tjqkaf.a mjq,a iy m%cdjka iu. h<s taldnoaO flfr;s'
.
9'80 wod< n,dldrhka fm!oa.,sl wxYfha Wmfoia uid l,ska .egqf n,mEug ,la jqKq m%foaY ;=<
je /lshd wjia:d imdokh l< hq;= hehs fldiu Wola u b,a,d is' mdi, w;a ye we;s <ud
igkalrejka flfrys h kuHYS,S njla m< l< hq;= h' ;j o" jegqma ,nk /lshdjl ksr; jk .uka
;u u;a wOHdmksl wjYH;d imQK lsug fuu ysgmq <ud igkalrejka .ekah hq;= h" ta
i|yd Tjqkag myiql iemhsh hq;= h'
9'81 ikakoaO .egqug ksrdjrKh jqKq <uhska inkaOfhka lghq;= lsu ms<sn| oekqu iy w;aoelSu
we;s wod< tlai;a cd;Skaf.a wdh;kj,ska" cd;Hka;r r;= l=rei lgqfjka" cd;Hka;r rdcH fkdjk
ixOdkj,ska" rdcH fkdjk ixOdkj,ska iy is,a idudh ixOdkj,ska" fYaIfhka u hqksfi*a
wdh;kfhka iydh ,nd .ekSf yelshdj .ek o wdKavqj fidhd ne,sh hq;= h' fuu ;;a;ajh ;=< "
hqksfi*a wdh;kfha iydh we;sj mjq,a fidhd hdf iy h<s tluq;= lsf (FTR) tallh msysgqu iy
<uhska ms<sn| o;a; ;=,kh lsu inkaOfhka th w;a lr f.k ;sfnk m%.;sh Okd;aul mshjrla
hehs fldiu i|yka lr is' wdKavqj fuu uq, msu l%shd;aulj .ekau;a Bg iydh u;a l<
hq;= w;r" ish wdh;k" fYaIfhka u wdrlaIl wdh;k fuu l%shdj,sfha iyfhda.S h hq;= h'
tg" o;a; ;=,kh <uhska ;u mjq,a iu. ienka u h<s tluq;= ug fya;= h yels h' <uhska
fidhd hdf mq,a jev igykla ilia lsu iy l%shd;aul lsu i|yd" cd;sl" wdKavqfjka
fufyhfjk" nyqIhSh ldh n,ldhla msysgqu ms<sn|j o wdKavqj i,ld ne,sh hq;= h'
9'82 isfuka isu mlaId lsug m%uqL;dj h hq;= h' ;reK t,aB iellrejka inkaO is"
mudjlska f;drj kS;suh mshjrhkag uq, msf fyda Tjqka mqkre;a:dmkh lsf iy$fyda ksoyia
lsf oelaulska hq;=j mlaId l< hq;= h'
f.dre h yels lK a v dh
idudkH
.
9'83 ldka;djka" <uhska" wNHka;rj wj;eka jQjka iy wdnd;hka jeks f.dre h yels
lKavdhj,g wod<j .egqu fndfyda .eg Wmojd we;' ie,lsh hq;= f,i mSvdjg m;a jqKq fuu
lKavdh ms<sn|j m%ldY lsysmhla fldiug wikakg ,eK' fuu lKavdhj, uQ,sl wjYH;d
iemsu" j;auka mYapd;a .egq jd;djrKfha wdKavqf m%uqL;djla h hq;= w;r" uOH ld,Skj iy
.= ld,Skj l,a mj;akd i fidhd .; hq;= h' ukao" bka f;drj ;srir iy ish lKavdh
iyNd.s lr .;a m%;sikaOdk l%shdj,shla uqka muqKqjd .; fkdyels neks'
9'84 fldif lafIa;% pdld w;r;=r " ; nrm;< f,i lvd | jefgka .egqf m%Odk myrg
,laj we;s ck fldgia jkafka ldka;djka" <uhska iy jhia.;hka nj mey,s h' fndfyda
ldka;djkaf.a iajdmqreIhka wys we;" ke;fyd;a Tjqka wd.sh ;ekla fkd oks;s' tjka m%n,
lmkhla iy Ialr;djla ;sh ;a" ;reK <uhska iy jhia.; foudmshka iys; ;u mjq,aj,g

Page | 15

Tjqyq wLKavj iydh fj;s' fuu mY%uhkays " ;uka j;a jkafka iqrlaIs; jd;djrKhl nj;a" ;u
udkj wNsudkh wdrlaId flfrk nj iy iqrlaIs; flfrk nj;a ldka;djkag yeS hd hq;= h'
9'85 mjq,la n,dfmdfrd;a;= jk tl u foh k ;u wdorKShhka j;aj iskafka o ke;a k h
f.dia o hkak ;yjqre lr .ekSu njg;a" tg ta wkqj ;ukag ;u ixialD;sl iy wd.l j;dj;a
bgq fldg ;u ; fmrg f.k hd yels njg;a mqoa.,hka Yd, ixLHdjla l< m%ldYhla fYaIfhka
biau;= lr oelaug fldiu leue;s h' tu m%ldY flfrys idkqlmsl jk fldiu" wjidkhla
ms<sn| yeSula we;s lsf wjYH;djla mj;sk nj ykd .kS' fuu yeSu" kE u w:dka;
iudodk iy m%;sikaOdk l%shdj,shla Wfoid jeo.;a odhl idOlhla jkq we;'
ldka ; dfjda

9'86 fndfyda ldka;d uQ,sl l=gqnhkag iy Tjqka ksfhdackh l< ixOdkj,g ijka ka iy .egqf
mdlhla f,i rg ;=< tjeks ldka;djka Yd, ixLHdjla iskafka h ^wdKavqf uQ,dY%j,g wkqj
59"000lg je h& hk lreK ie,ls,a,g .;a fldiu" tu ldka;djkaf.a iy ldka;d .Dy uQ,sl
l=gqnj, iqNidOkh jQl,s" m%;sikaOdkh Wfoid ork iduQysl mY%uhl wdKavqj iy wfkla
ish mdYajlrejka m%uqL ldrKhla f,i i,ld i fih hq;= m%Odk mYapd;a hqo wNsfhda.hla
f,i ykd .kS'
.
9'87 fndfyda ldka;djkaf.a iajdmqreIhka wys we;" ke;a k Tjqka wd.sh ;ekla fkd oks;s'
we;e wjia:dj, " Tjqkaf.a iajdmqreIhka .= iy wksYa; ld,hla ;siafia /|jq l|jqrej, r|jd
;nd f.k we;' tjka m%n, lmkhla ;sh ;a" ldka;djka ;u mjq,aj,g iydh h hq;= hehs
wfmalaId lrkq ,ef' tjeks fndfyda mjq,aj, ;reK <uhs iy jhia.; foudmsfhda is;s' by;
olajk ,o lreKq fmroe fldg f.k" ldka;djkaf.a" fYaIfhka u b;d fndfyda wjia:dj, ;u
l=gqnj, .Dy uQ,slhka njg m;aj isk jekaoUq ldka;djkaf.a yis wjYH;d iemsh hq;= h' fuu
yis wjYH;dj,g we;=<;a jkafka" j;udkfha Tjqka iy Tjqkaf.a mjq,a ord f.k j;a jk
oejeka; wdl Ialr;d iy o;dj wvq lr .ekSug yels jk m jfkdamdh l%u iy fjk;a
wdodh W;amdok l%u imdokh lr wdl iydh iemhSu hs'
9'88 fuu l;jHfha iydh lr .ekSu i|yd fuu lafIa;% inkaOfhka fYaI{;djla iy im;a
;sfnk wod< cd;Hka;r ixOdkj, iy is,a idudh lKavdhj, fiajdjka ,nd .ekSu iy fhdod
.ekSu i|yd wdKavqj jvd mq,a iy ;srir mY%uhka oeh hq;= h' jvd;a u jeo.;a jkafka" mjq,aj,g
iy .udkj,g iydh u yryd m%cdjkag Wo jk m%cd ugf ix.j,g iy iydhl
lKavdhj,g" f inkaOfhka jeo.;a ldh Ndrhla bgq l< yels u hs' tjeks inkaOl
yryd" uE;l h<s mx flreKq ;kslv ujrekag iy wdnd; ujrekag ;uka uqyqK mdk .eg
i|d .ekSu i|yd iduQysl mY%uhka oeh yels h" m<d;a md,k wdh;kj," foaYmd,k kdhl;ajfha
iy rdcH fkdjk ixOdk iy is,a idudh ixOdk jeks fjk;a iydhl jHqyhkaf.a wjOdkh
;uka fj; fhduq lrjd .; yels h' tjka m%cd ugf iydhl lKavdhj,g" .egqu mqrd ;uka
f.jd we;s Ialr ;;a;ajhka iy fm!oa.,sl fojdplhka ksid m%n, lmkhlg f.dre isk
uyckhdf.a Ndjuh iy wdOHd;al wjYH;djkag o i fih yels h' wdKavqj tjka
iyfhda.s;djka .ekah hq;= hehs o tajdg myiql iemhsh hq;= hehs o fldiu oe f,i ksfoaY
lr is'
9'89 .a .eiqKq .egqu ksid iy mjqf,ys mska fidhd .; fkdyelsj ;su ksid ;u u;a
wOHdmkh wLKavj lr f.k hd fkdyels fndfyda ldka;dfjda is;s' mYapd;a hqo jd;djrKhl "
;u u;a wOHdmkh wLKavj lr f.k hdu i|yd fyda /lshdjla fidhd .ekSf iy$fyda
fjk;a jfkdamdh l%shdldrlj, fhf myiqlula h yels" fjk;a fkdu;a wOHdmk
iy$fyda jD;a;Sh mqyqKq lghq;=j, ksr; u i|yd" tjka ldka;djkag wjia:djka iy l,amhka
imdokh l< hq;= hehs fldiu ksfoaY lr is'
9'90 ;uka j;a jkafka iqrlaIs; jd;djrKhl nj iy ;u uQ,sl udkj wNsudkh wdrlaId flfrk
nj iy iqrlaIs; flfrk nj ldka;djkag yeS hd hq;= h' rf ish m%foaYj," fYaIfhka u
.egqf n,mEug ,la jqKq m%foaYj," m%;sikaOdk l%shdj,sh i|yd w;HjYH mQjdjYH;djla f,i

Page | 16

i,ld tjka Wmld jd;djrKhla ksudKh lsug wdKavqjg j.lSula we;ehs hkq fldif woyi
hs'
9'91 fidhd .; fkdyels mqoa.,hka" meyer f.k hd" w;a;fkdau;sl r|jd ;e" .= iy wksYa;
r|jd ;e iy w;=reoka inkaO .eg ldka;djkag Rcqj n,md we;' ukao" fndfyda g tajdg
f.dre we;af;a" idm%odhsl l=gqnhla ;=< fmfj; i lrkakka f,i fuka u wdrlaIdj
imhkakka f,i b;d jeo.;a ldh Ndrhla bgq lrk ish iajdmqreIhka" mq;=ka" mshjreka iy
ifydaorhka hkdka neks' ta ksid u" rf iumqrjeishka f,i fuu ldka;djkag ;u wdorKShhka
wd.sh ;ekla oek .ekSug whs;shla we;ehs" i;Hh oek .ekSug iy kS;suh iyk ,eug whs;shla
we;ehs ms<sf.k m%uqL;dj h hq;= ldrKhla f,i i,ld fuu .egj,g i fih hq;= h' fjd
kE u id:l" l,a mj;akd iy ish fokd inkaO lr .;a m%;sikaOdk l%shdj,shla i|yd
mQjdjYH;djka h'
9'92 fuu w;sYd, wNsfhda.hg uqyqK h yelafla;a" l,a mj;akd i fidhd .; yelafla;a"
fndfyda wka; inka; .egj,g iy wjYH;djkag i fidhka wka; wdh;ksl
inkalrKh yryd oefrk mY%uhlska muKla nj fldif woyi hs' f wkqj" .egqf
n,mEug ,la jqKq ldka;djkaf.a" <uhskaf.a" jhia.;hkaf.a iy wdnd;hka jeks f.dre h yels
fjk;a lKavdhj, wjYH;djkag mq,a wdldrhlska i fiu i|yd;a" wjYH iyk iemhSu
i|yd;a ksfhda. iys; wka; wdh;ksl ldh n,ldhla fkd mudj msysgqh hq;= h'
<uhs
9'93 <uhskag" fYaIfhka Tjqkaf.a wOHdmkh inkaOfhka Wmldr lsu m%Odk m%uqL;djla h hq;=
hehs fldiu oe f,i ksfoaY lr is' mdi,a" .=rejreka" mdi,aj,g jqjukd jH" YsIH;aj jeks
uQ,Huh iy fjk;a iajrEmfha iydhka imdokh lsu fuys ,d ie,ls,a,g .; hq;= h' tfuka u"
jvd hym;a wOHdmksl iy fi!LHuh myiql iemhSu iy <ud ksjdij,g iy wk;aore ksjdij,g
wLKavj uQ,Huh iy jHuh iydh iemhSu o fuu mY%ufha b;d jeo.;a h'
9'94 m%pKav .egqug ksrdjrKh we;s ksid iy ;u wdorKShhka - we;e g ;u mshd" uj hkdka
- wys we;s ksid" m%n, lmkfhka iy fjk;a ufkda oHd;aul wmyiq;dj,ska mSvd k <uhska
bkakd nj fldiu i|yka lr is' fuh Tjqkaf.a jeug iy wOHdmkhg oreKq f,i ndOd l<
yels h' u;a wOHdmk moaO;sh yryd fuka u tjeks lafIa;%j, l%shdld fjk;a m%cd" is,a idudh
lKavdh yryd m%uqL;dj h hq;= ldrKhla f,i i,ld" wdKavqj fYaI wjOdkhla wjYH lrk
tjeks <uhska ykd .; hq;= hehs fldiu oe f,i ksfoaY lr is' wjYH wjia:dj, " fuu
<uhskag jD;a;Sh WmfoaYkh o we;=j fYaI wjOdkhla iy /ljrKhla imdokh l< hq;= h'
ldka;djka .Dy uQ,sl;ajh ork l=gqnj, j;a jk <uhska ykd .ekSu fuu .egjg i
fif tla l%uhla h yels h'
9'95 mdi,a" jvd hym;a fi!LH /ljrK myiql" l%Svdx.k" iy <ud WoHdk jeks fkdaodhk
myiqlj,ska myiqfjka m%fhdack ,ef yelshdj we;= <ud ys;ld jd;djrKhka .egqf
n,mEug ,la jqKq m%foaY ;=< ksudKh lsu flfrys fYaI wjOdkhla fhduq lsug" fldiu
wdKavqj" m<d;a md,k n,dldrhka iy m%cd iy is,a idudh ixOdk we;= wfkla
mdYajlrejka oe f,i .kajd is'
jhia . ;fhda
9'96 .egqf n,mEug ,la jqKq m%foaYj, fjfik jhia.;hka wm%udK f,i mSvd | we;s nj;a"
we;e g ;u orejka iy uqKqnqre Kshka .egqf Rcq f.dre njg m;aj we;s ksid .egqu
uq,af,ys jir .Kkdjla ;siafia Tjqkag ;u ia;D; mjq,a /l n,d .ekSf j.lSu oeug is jqKq
nj;a fldiu ykd .kS' iudcfha fuu fldgig oeug isj we;s ldhsl Ialr;d" m%n, udkisl
lmkh iy wdl Ialr;d g jvd jefhka ykd .; hq;= h' tu ksid" fldiu my; i|yka
mshjrhka oe f,i ksfoaY lr is(

Page | 17

w' .egqf n,mEug ,la jqKq mjq,aj, ;;a;ajhka je hqKq lsu wruqKq lr .;a jev igykaj,g"
;u ia;D; mjq,a kv;a;= lsu iy /l n,d .ekSu inkaOfhka jhia.;hka u; meg we;s nr wvq
lsu i|yd jk Odk we;=<;a h hq;= h'
wd' wdnd;;ajh iy .egqug inka; m%n, lmkh we;= .= l,la ;siafia fkd ;ld yereKq
fjk;a fi!LH .eg ksid jhia.;hkag ;sfnk fYaI wjYH;d flfrys wdKavqj iy mdYajlrejka
wjOdkh fhduq l< hq;= h'
9'97 myiqfjka iy wnd;j wdOHd;al iy ixialD;sl l%shdldrlj,g iyNd.s u i|yd myiql
iemhSu" m%n, lmkhg i fidhd .ekSfuys ,d jhia.;hkag Wo jkq we;s nj fldif
woyi hs' f inkaOfhka .;a l," jhia.;hkag iydh f m%uqL ldh Ndrhla bgq lsug"
fldiu m%cd iy is,a idudh ixOdk" fYaIfhka u fYaI{;dj iy im;a iys; ixOdk o
.kajd is' foaYSh wd.l wdh;k iy mQckSh ia:dk iy mQclhka o f inkaOfhka m%uqL ldh
Ndrhla bgq l< hq;= hehs fldiu b,a,d is' wdKavqj tjeks mY%uhkag myiql iemhsh hq;= h'
wdnd; mq o a . ,fhda
9'98 .egqf n,mEug ,la jqKq m%foaYj, fjfik" fndfyda wjia:dj, ;u mjq,aj, fmfj; i
lrkakkaj is wdnd; mqoa.,hkag iydh f yis wjYH;djla mj;sk nj fldiu ykd .kS'
wdnd; ;;a;ajhka iys; mqoa.,hkag iydh u inkaOfhka w;aoelSula iy fYaI{;djla iys;
cd;Hka;r ixOdkj,ska iy is,a idudh ixOdkj,ska f i|yd iydh ,nd .; hq;= f' tfuka
u" fndfyda wjia:dj, wdnd; ;;a;ajh mjqf,a fkd keiS meje;au flfrys nrm;< wdl
n,mEula lrk ksid" m%uqL;dj h hq;= ldrKhla f,i i,ld" wdKavqj wdnd; idudlhka iys;
mjq,aj, wdl wjYH;djka flfrys wjOdkh fhduq lsu o l< hq;= h' wdnd;hdf.a idudh"
ixialD;sl iy wdOHd;al wjYH;djka flfrys o n,dldrj, fYaI iy yis wjOdkh fhduq h
hq;= h'
9'99 n,dldrhka" m%cd lKavdh f,i ixOdkh .ekSug wdnd; ;;a;ajhka iys; ckhd
.ekah hq;= h' wfkHdakH iydh i|yd myiql iemhSug;a" f lafIa;%h inkaOfhka
fYaI{;djla iy im;a iys; cd;Hka;r ixOdk iy is,a idudh lKavdh yryd wjYH iydh
,nd .ekSug;a th Wo jkq we;'
9'100 wdnd; ;;a;ajhka iys; mqoa.,hkaf.a whs;sjdisl idlaId;a lr .ekSu i|yd wjYH cd;sl
kS;s" wdnd; ;;a;ajhka iys; mqoa.,hkaf.a whs;sjdisl ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a m%{ma;shg
wkql+,j imdokh lr ;sh hq;= hehs fldiu ksfoaY lr is' tjeks l%shdjlska" fYaIfhka u
.egqf n,mEug ,la jqKq m%foaYj, fjfik wdnd; mqoa.,hka Yd, ixLHdjlg n,mdk ldrKd
inkaOfhka cd;Hka;r iydh ,nd .ekSug yels u o we;= Okd;aul n,mEula is jkq we;'
wNHka ; rj wj;eka jQ f jda
9'101 wNHka;rj wj;eka jQjkag wod< .eg ms<sn|j fldiu fj; m%ldY .Kkdjla ,eK'
jd;dj ,shk iuh jk g" .egqf wjika whf wj;eka jqKq wNHka;rj wj;eka jQjkaf.ka
fndfyda fokd h<s mx lr we;s nj fldiu i|yka lrkafka i;=ks' flfia jqj o" h<s mx lr
we;s iy ;u ; h<s f.dv k.d .ekSug mY%u orka isk ckhdg wLKav mek k.sk wjYH;d
flfrys wjOdkh fhduq lsu ;j u;a w;HjYH h'
9'102 .egqf wjika whf wj;eka jqKq wNHka;rj wj;eka jQjka wdmiq hef l%shdj,sh
fndfyda rg imQK lr we;s w;r" ta inkaOfhka wdKavqjg iy wfkla mdYajlrejkag m%Yxidj
ys h hq;= h' flfia jqj o" h<s mx l< ckhdg wLKavj mek k.sk wjYH;d flfrys wjOdkh
fhduq l< hq;= h'
9'103 fndfyda ckhd ;j u;a j;a jkafka ;djld,sl jdiia:dkj, ksid iar ksjdi w;ajehd lr
.ekSu fyda f.dv k.d .ekSu i|yd wdmiq meKshjqkag iydh iemhsh hq;= h' f inkaOfhka .;a
l," Y%uodk jeks iajhx Wmldrl iy wfkHdakH iydhl jev igykaj,g o h hq;= f' ckhd

Page | 18

h<s mx lr we;s m%foaYj, ud." mdi,a iy frday,a jeks h;, myiql wjYH;d imdokh lsu
i|yd m%udKj;a Odk fhh hq;= h' oekg l%shd;aul fjka mj;sk jev igyka ms<sn|j
;Dma;su;a yeSfuka hq;=j i|yka lrk fldiu" rdcH fkdjk ixOdk iy wdOdr fok m%cdj
we;= wfkla mdYajlrejka iu. iyfhda.Sj fuu lafIa;%hg wLKavj m%uqL;dj ug n,dldrhka
Wkka lr is' fYaIfhka u" ksjdi iemhSu ms<sn| lafIa;%fha is,a iudch jeks iafPd
lKavdhj, iydh iy iyfhda.h o .ekah hq;= nj fldif woyi hs'
9'104 h<s mx lr we;s whg bvf kS;suh yslu m%odkh lsf wjYH;djla mj;S'
9'105 ;u ; m%;sksudKh lr .ekSug iy f.dv k.d .ekSug iduQysl mY%uhla orka isk
m%cdjkag Wo lsu i|yd m%cd uQ, ugf m%cd ixjOk lghq;=j, fh .ekSug is,a iudch
.ekah hq;= h'
9'106 iafPduh wdmiq meKSfuys ,d n,mj;ajk cd;Hka;rj ms<s.;a uQ,Ouj,g wkql+,j" ;u
uq,a mx ia:dkj, h<s mx u i|yd mqoa.,fhl=g ;sfnk hdf Bf ksoyig .re lsf
wjYH;djla mj;S' f inkaOfhka .;a l," uyckhdg h<s mx u i|yd ,nd .; yels m%foaY
inkaO ;u m%;sm;a;sh ms<sn|j wdKavqjg meye,slula ;sh hq;= w;r" tjka m%;sm;a;s iy Tjqkag
mj;sk l,am ms<sn|j uyckhd w;r je oekqj;alula we;s l< hq;= h' h<s mx u i|yd
uyckhdg mj;sk l,am ms<sn|j tf,i ishq f,i w:olajk ,o iy uekka ilia lrk ,o
m%;sm;a;shla mej;Su" h<s mx lsf jev igyk inkaOfhka mj;sk we;e jer jegyS iy
ielhka u. yeug Wo jkq we;'
9'107 wdrlaIl wjYH;d we;= uyck wjYH;dj,g t<h hq;af;a NS;sfha" ;e;s .ekSf fyda
wYajdifha jd;djrKhlg ;=vq fkdfok wdldrhlsks' h<s mx lsf m%;s,dN wjHdc m%;sikaOdk
l%shdj,shla Wfoid m%fhdackhg .; yels jkafka wdrlaIdj iy Yajdih ms<sn| tjka jd;djrKhla
;=< muKls'
9'108 Y%S ,xldjg wdmiq meKSug iy iafPdfjka h<s mx ug leue;s bkahdfjys j;a jk
wj;eka jQjkag wdKavqj myiql iemhsh hq;= h" Tjqka .ekah hq;= h' f inkaOfhka .;a l,"
Tjqka wdmiq Y%S ,xldjg meKSug k w;HjYH myiql imhd ug is jkq we;' fuu jd;dj
,shk iuh jk g bkahdf isg wdmiq mefKkakkaf.a .e,Su wLKavj is fjka ;snqKq nj
fldiu i|yka lr is' bkahdf isg wdmiq mefKkakka i|yd iy ;u bv lrd wdmiq hk
foaYShj wNHka;rj wj;eka jQjka i|yd mj;sk myiqlj, fjkial lsulg bvla ke;s nj
iy;sl lsu o jeo.;a h' Y%S ,xldjg wdmiq meKSu inkaOfhka ys;du;d ;SrKhla .ekSug
wj;eka jQjkag yelshdj ,nd u i|yd" bkahdj iy Y%S ,xldj w;r ks, oamdYah WmfoaYk
l%shdj,shla is h hq;= hehs o ksfoaY lrkq ,ef'
W;= f rys iy k ef.k ys f rys uq i a , s m% c dj ink a O W;a i q l ;d
.
9'109 t,aB ;ck ksid 1990 Tlaf;dan ;r wE; ia;%slal mylska ^hdmkh" ukakdru"
ls,sfkdh" uq,;s iy jkshdj& wj;eka jqKq uqia,s wNHka;rj wj;eka jQjka ms<sn| .egj
mYapd;a hqo wNsfhda.hkaf.ka tlla f,i mj;sk w;r" th m%;sikaOdk l%shdj,sh flfrys o ie,lsh
hq;= n,mEula lrhs' oYl follg;a je ld,hla ;siafia fokSh ;;a;ajhka hgf;a j;a jk fuu
wNHka;rj wj;eka jQjka uqyqK md isk wjdikdjka; ;;a;ajh ms<sn|j fldiu yuqf m%ldY
Yd, ixLHdjla lrkq ,eK'
.
9'110 W;=frka m,jd yereKq uqia,sjreka inkaO wNHka;rj wj;eka u ms<sn| fuu .= ld,Sk
.egj iu i|yd l,a mj;akd i fidhd .; hq;= nj fldif woyi hs' fuu .eg fkd
ij fyd;a" tajd ixjdohg iy u;fNaohg fya;= jkq we;'
9'111 Y%S ,xldj ;=< .a .eiqKq .egqfuka mek ke.s wNHka;rj wj;eka jQjka ms<sn| .= ld,Sk
.egj,ska tlla f,i i,ld uqia,s m%cdf wjdikdjka; ;;a;ajhg ms<sh fhu i|yd i
fidhd .; hq;= h' fuu wNHka;rj wj;eka jQjka h<s mx lsu iy$fyda Tjqka i;aldrl m%cdjg

Page | 19

taldnoaO lsu wruqKq lr .;a iurEmS rdcH m%;sm;a;shla ksudKh lsu yryd fuh uqka muqKqjd
.; yels h' ;uka jdih l< uq,a ia:dkj, fyda i;aldrl m%cdjka ;=< ;ukag mj;akd h<s mx
f l,am inkaOfhka ys;du;d ;SrKhla .; yels jk m fuu m%;sm;a;sh wNHka;rj wj;eka
jQjka fj; ikaksfokh l< hq;= h'
9'112 tjeks rdcH m%;sm;a;shlg" uQ,Huh iydh iy ksjdi b lsu i|yd iydh jeks fjk;a jHuh
iydhka we;= iydhl meflachla o we;=<;a l< hq;= h'
9'113 wNHka;rj wj;eka jQjkaf.ka iy i;aldrl m%cdjkaf.ka mq,aj woyia ,nd .ekSfuka miqj"
l,a mj;akd i mslaid ne,Su i|yd iy .egj ms<sn|j mq,a rdcH m%;sm;a;shla ilia lsu
i|yd fYaI lgqjla m;a l< hq;= h'
woyia m% l dYkfha ks o yi iy f;dr;= r e i|yd mj;s k whs ; s h
9'114 mqj;am;a l,dfkag iy udOH wdh;kj,g m%ydr t,a, lsu iy mqj;am;a l,dfka >d;kh
lsu inkaO jd;d wLKavj ,efuka iy fuu is ms<sn|j ksYa;j mlaIK mj;ajd
jerlrejka kS;sh yuqjg muqKqjd ke; hk lrefKka fldiu w;sYhska le,ug m;a h'
fldif iNd jdrhka ;j u;a meje;afjka ;sh " hdmkfhys Wohka mqj;amf;a l;Djrhdg
t,a, jqKq kska; m%ydrfhka o fldiu lkiai,a,g m;a h' tjeks l%shd ljr m%;sikaOdk
l%shdj,shlg jqj ksYa;j ndOdjka msysgqjhs' mlaIK mj;ajd jerlrejkag tfrysj kS;suh mshjr
.ekSfuys ,d is jk kE u wiu;a ulska m%;sikaOdk l%shdj,shg iy kS;sfha rcehSug j< lefmkq
we;'
9'115 uQ,sl udkj whs;sjdisl f,i Yahj ie,flk woyia m%ldYkfha ksoyi iy f;dr;=re i|yd
mj;sk whs;sh ljr m%;sikaOdk l%shdj,shl jqj m%Odk ldh Ndrhla bgq lrhs' tu ksid"
m%cd;ka;%jd uQ,Ouj,g iy wod< uQ,sl whs;sjdisl nej,g wkql+,j udOH ksoyi je hqKq
lsu w;HjYH h' ukao" udOH ksoyi u; mekfjk kE u iSudjlska is jkafka ckjd.sl
lKavdh w;r wYajdifha iy NS;sfha jd;djrKhlg odhl u muKla neks' fuh oekg is
fjka mj;sk m%;sikaOdk l%shdj,shg oreKq iSudjka mkjka M,odhS f;dr;=re iy woyia yqjudrej
j<lajkjd muKls' fldiu my; i|yka mshjrhka oe f,i ksfoaY lr is(
w& udOH ldh udKav,slhkag iy wdh;kj,g wvkaf;ag lsu iy m%ydr t,a, lsu je<elau
i|yd ish mshjrhka .; hq;= h'
wd& tjeks wmrdO inkaOfhka ksjdrl o~qj mekug mshjr .; hq;= w;r" wmrdO hqla;s moaO;sh
flfrys uyck Yajdih f.dv ke.Su i|yd" tjeks is ms<sn|j mlaIK meje;aug" fpdaokd
bm;a lsug iy ;Ska ug o m%uqL;dj h hq;= h'
we& tjeks l%shdjka ms<sn| w;S; is ksis f,i mlaIdjg ,la l< hq;= h' uE; w;S;fha mqj;am;a
l,dfka iy udOH wdh;k .Kkdjlg m%ydr t,a, lr we;s nj fldiu W;aiql;dfjka hq;=j
kslaIKh lr is' tjeks wmrdO wlrK moaO;sh flfrys uyck Yajdih Ldokh lr ouhs' tu
ksid" mudjlska f;drj jerlrejkaf.ka ksoyig lreKq uish yels jk m lkka mlaIK
yudr lsug mshjr .; hq;= hehs fldiu ksfoaY lr is'
wE& m%;sikaOdk l%shdj,shg odhl jk f;dr;=re yqjudre lr .ekSfuys ,d Wo jk neka wdKavqj
W;=r iy kef.kysr ;=< udOH ldh udKav,slhkaf.a hdf Bf ksoyi iy;sl l< hq;= h'
e
b& f;dr;=re i|yd mj;sk whs;sh iy;sl lsu i|yd kS;s mekh hq;= h'
;uka leue;s wd.ula weoyS f " iud.ufha iy hdf Bf ks o yi

Page | 20

9'116 ljr YajikSh iy ;srir m%;sikaOdk l%shdj,shla i|yd jqj ksoyfia ;u wd.u weoySu i|yd
uyckhdg we;s whs;shg iy iud.ufha iy hdf Bf ksoyi jeks wfkla ksoyij,g .re lrk"
tajd m%jOkh lrk iy wdrlaId lrk jd;djrKhla ksudKh lsu wjYH f' wjHdc iy ish
fokd iyNd.s lr .;a l%shdj,shla f,i oeka l%shd;aul fjka ;sfnk m%;sikaOdk l%shdj,sh
inkaOfhka uyckhd ;nd ;sfnk Wiia n,dfmdfrd;a;= iy Yajdih je hqKq lrk ksid"
uyckhd .egqf n,mEug ,la jqKq m%foaYj, j;a jk wjia:dj, fuu ksoyij,a fYaIfhka u
jeo.;a f' tu ksid" lsis rdcH wdh;khlska" fYaIfhka u wdrlaIl yuqodj,ska iy fmd,Sisfhka
tjeks whs;sjdisl w;a;fkdau;sl f,i iSud lsula fyda W,a,x>kh lsula fkdflfrk nj
wdKavqj iy;sl l< hq;= h' fuu whs;sjdisl mQK f,i m%fhdackhg .ekSug iy N=la;s ug
uyckhdg iydh f " tjeks wdh;k fjki we;s lrk ksfhda;hka f,i lghq;= lrka ;srir
m%;sikaOdk l%shdj,shla iy;sl l< hq;= hehs fldiu oe f,i yS' wd.l l%shdldrlj,g lsis
ndOdjla fkd lr wd.l W;aijj,g meKSug myiql iemhSfuka f.dre jQjka w;r mj;sk
wksYa;;dj ms<sn| yeSu wjika lsf wjYH;dj fldiu wjOdrKh lr is'
9'117 fndan bj;a lsf l%shdldrl i|yd wjYH lrk iSudjka yer mQckSh ia:dk fj; pdld
lsu inkaOfhka ljr fyda iSudjla b;sj ;sfnkafka k tajd bj;a lsug wdKavqj laIKsl
mshjr .; hq;= h' wwdrlaIs; l,dm ;=< msys wd.l mQckSh ia:dk fj; msiqu o g we;=<;a l<
hq;= h' wdrlaIl Odk wjYH ;ekaj, fmd,Sisfha iydh iemhsh yels h'
9'118 iSud mekulska f;drj iduld W;aij iy /ia ixOdkh lsug uyckhdg" m%cd
kdhlhkag iy wd.l kdhlhkag ksoyi ;sh hq;= h'
9'119 lsis wksis iSud mekulska f;drj" uE;l h<s mx flreKq m%foaYj, j;a jk ;u ;=rka
iy {d;Ska fj; pdld lsug foaYj,ska mefKk ixpdrlhkag bv h hq;= h'
w;S ; mla I K fldij, jd;d ms < s n | miq mr l% s h dj
9'120 2005 wf.daia;= udifha isg mek k.sk nrm;< udkj ysl W,a,x>k ms<sn|j flfrk
fpdaokd mlaId lsu i|yd iy uYkh lsu i|yd m;a flreKq ckdm;s mlaIK fldi
jd;df ksfoaY" fYaIfhka u 2006 ckjd udifha ;%sl=Kdu,fha is jqKq isiqka 5 fofkl=f.a
iy urKh iy 2006 wf.daia;= udifha welaIka fldkaf;% ,d f*hs ixOdkfha fiajlhka 17
fofkl=f.a urKh ms<sn| isj,g inkaO jerlrejka ms<sn|j ;j r mlaIK meje;aug iy
Tjqkag tfrysj kS;suh mshjr .ekSug wod< ksfoaY l%shd;aul l< hq;= hehs fldiu oe f,i
ksfoaY lr is' tjeks mshjrla kS;sfha rcehSug .re lrk nj iy;sl lrk n,.;= ix{djla hjkq
we;s w;r" th iudodk l%shdj,shg odhl jkq we;'

yh jk mfoh( bv .eg ms < s n | ks la I K iy ks foa Y ( wdmiq hdu iy h<s mx


ls u
9'121 .a .eiqKq .egqulska miqj jyd u rgla ;=< .egqug fmr mej;s ;;a;ajh h<s we;s lsu myiq
lghq;a;la fkdjqK o" kS;s frda bv mej iy m%pKav;ajfhka uq, msfrk wkai;= lsu;a" h
.ekau iy ckjd.sl Y=oaOh;a ria:dhS lsug fyda wdh;k.; lsug bv fkdfok nj iy;sl
lsu jeo.;a nj fldiu ykd .kS' fkd i ;sfnkakg yeh fyd;a wkd.; .egqj,g uq,
mqrk lreKq njg mj;kh jk ksid" ckjd.sl iqixjdoh iy cd;sl m%;sikaOdkh fmdaIKh
lsu i|yd fuh ;SrKd;aul h'
9'122 O iudc-foaYmd,ksl-ixialD;sl ;;a;ajhka ;=< wNHka;rj wj;eka jQjkaf.a wdmiq hdu iy
h<s mx lsu ms<sn|j idrd mka;=,shdfkda l< mfhaIKh" Y%S ,xldfjys is jk wdmiq hdf iy
h<s mx lsf jev igyka iudf,dapkh lrkakkag {dkh imdokh lrkakla h yels h ''''''
uyck;djka bvj,g ysl lSug iy bv wdmiq ,nd .ekSug W;aidy lrk ksid" mYapd;a .egq
ld, mfoj, bv .eg fndfyda g lemS fmfkkakg mgka .kS '''''''''''''''''' zmYapd;a hqoZ hehs
lshkq ,nk jd;djrKhl mjd" irKd.;hka wdmiq ish rg n,d meKSu ir, l%shdj,shla fkd f
''''''' fuh ixlSK .egjla jk w;r" iEu ;;a;ajhla u O h" .egqu hkq by<ska u mKdukSh
l%shdj,shls" wNsu; jqj;a lsis fgl hqoaOhg fmr mej;s ;;a;ajh imQKfhka u ;yjqre l<
fkdyels h - Sara Pantuliano, Unchartered Territory, Land Conflict and Humanitarian Action ^jr fkd,;a N+
m%foaY" bv .egq iy udkqISh l%shdj& foaYSh udkqISh l%shd ixjOk wdh;kh" 2009 fkdjen'

Page | 21

9'123 by; ;lkh Y%S ,xldj ;=< mYapd;a .egq ;;a;ajhg o iudk m%n,;djlska hq;=j wod< jk
w;r" fldif ksfoaY fuu h:d:h ie,ls,a,g .kS'
9'124 Y%S ,xldf kE u mqrjeisfhl=g" rf kS;sj,g iy fr.=,disj,g wkql+,j rf kE u
fldgil bv w;am;a lr .ekSug" iy ljr fyda wdldrhlska mekfjk ljr fyda iSud lsulska
fyda md,kh lsulska f;drj Tyq$weh f;dard .kakd kE u m%foaYhl mx ug wys l<
fkdyels whs;sh we;' wdKavqj, bv m%;sm;a;sh lsis h m<d;l ck ldY rgdfjys wiajdNdl
fjkial we;s lsu i|yd jk fuj,ula fkd h hq;= h' wka; m<d;a jdud. fyda bv ksrjq,a
lsf fhdackd l%uj, rdcH bv fnod yeu lr f.k hd hq;af;a Y%S ,xldf wdKavql%u
jHjia:dfjka i,id we;s m h'
9'125 wj;eka jqKq mqoa.,hka wdmiq hdu iy h<s mx lsu inkaOfhka wdKavqj wkq.ukh lrk
bv m%;sm;a;sh fldiu w.h lrhs' tfuka u" Bg inka;j 2011 cq,s udifha fhdackd flreKq"
bv m%f,aLkh iy yslu inkaO wdrdjq,a iy wj;eka jQjkaf.a mYS,l whs;sjdisl ms<sn| .eg
iug ie,iq l<" zW;=re iy kef.kysr m<d;aj, bv l<ukdlrKh inkaO l%shdldrl
kshdukh lsuZ k jev igyk o fldif w.h lsug ,la f' jev igyk kjH l%u ykajd
fok nj;a" ks,Odjd nka wvq iy m%Odk jYfhka fkdu;a iy - kvq lshkakkag ixlSK"
ld,h .; jk iy , wl - u;a Wid moaO;sh fhdod .ekSug is fuka wj;eka jQjkaf.ka
w;sYd, nyq;rh ksoyia lsu i|yd ie,iq l< hka;%Khka iqiq wjia:dj, m%fhdackhg .ekSug
W;aidy lrk nj;a fldiu i|yka lr is'
9'126 flfia jqj o" m%Yakhg ,laj ;sfnk bvu$bv inkaO ;u Wreulu ms<sn| j,x.= kS;suh
Tmamqlrhla ckhdg ys wjia:dj, " fuu jev igyk iy Bg inka; hka;%Khka wlrK
msysgg wdfoaYlhla fkdjk nj;a" th W;aidy lrkafka wdmiq mefKk ish wNHka;rj wj;eka
jQjkag" fYaIfhka u .egqug inka; fya;= ksid f,aLk.; Tmamqlrhla fkdue;s whg yels ;r
lkka bv ,nd u nj;a" ksis m%pdrK mY%uhla yryd uyck;djg uqukska u meye,s l< hq;=
hehs o iy;sl l< hq;= hehs o wod< n,dldrhkag oe f,i ksfoaY lsug fldiu leue;s h'
fuu jev igyfka wruqKq ms<sn|j f;dr;=re yslu .ek ckhd ;=< mej;sh yels W;aiql;djka
iuyka lsu i|yd fuh wjYH f'
9'127 l%shd;aul lsf M,odhl;ajh iy m%;sM, iy;sl lsu i|yd fldiu my; i|yka ksfoaY
bm;a lr is'
9'128 jev igyk l%shd;aul lsf " ie,iq l< m imQK flfrk nj iy u;= jk ljr
.egjla iy ndOdjla jqj M,odhSj iy wm%udj i|d .kakd nj iy;sl lsu i|yd jk n,.;=
foaYmd,k wIaGdkhla iu. neKq foaYmd,kfhka f;dr msiqqula fhdod .; hq;= hehs fldiu
ksfoaY lr is' jev igyk id:lj l%shd;aul lsu i|yd wjYH udkj iy uQ,H im;a wdKavqj
imdokh hq;= hehs fldiu ksfoaY lr is'
9'129 l%shd;aul lsf wmlaImd;s;ajh iy idOdrK;ajh iy;sl lsu i|yd ks,Orfha by< u
ugj,ska wdrN is,a mmd,kh me;af;ka n,.;= mmd,kuh wIaGdkhla mej;Su o
;SrKd;aul jkq we;' wmlaImd;s;ajh iy kso Ndjh iy;sl lsu i|yd" jev igyk l%shd;aul
lsf l;jHh mejfrk is,a mmd,k ks,Odka l%shd;aulj wlaIKh lsu wod< idm;sjreka
iska o" l%shd;aul lsf .=Kd;aul Ndjh kslaIKh lsu cd;sl ugf bv ms<sn| uy
flduidiajrhd iska o l< hq;= hehs fldiu ksfoaY lr is'
9'130 jev igyfka id:l;ajh ie,lsh hq;= f,i r|d mj;skq we;af;a" foaYmd,k kdhlhka"
l%shd;aul lrkakka" f wjia:df k O l%shd;alrK lgqj, idudlhka jk rcfha
ks,Odka iy m%cd kdhlhka iy m%;s,dNSka" tk wdmiq meKs$h<s mx flreKq wj;eka jQjkaf.a
l=gqnj, .Dy uQ,slhka jev igyfka uQ,Ou" wruqK" mrud: iy l%ufoh meye,sj iy ksielj
wjfndaO lr .ekSu u; hehs fldiu Yajdi lrhs' f inkaOfhka my; oelafjk kslaIK iy
ksfoaY bm;a lsug fldiu leue;s h' (i) fndfyda rg hym;a wNsm%dfhka l< kuq;a" fhda;
kj jev igyk ms<sn|j f olajd m;<j ;sfnk m%isoaO f;dr;=re fhda; jev igyfka wruqK iy
l%ufoh inkaOfhka m%udKj;a meye,slula we;s lr ke;' fuu ;;a;ajh we;s ug my;

Page | 22

oelafjk idOl odhl ;sh yels hs - ^w& udOHh fuka u O foaYmd,ksl mqoa.,hka kj jev
igyk ms<sn|j mfhaIKhg ,la fkdl< fyda wm%udKj;a f,i mfhaIKh l< f;dr;=re m;<
lsu ^wd& fhda; kj jev igyfka wka;.;h iy l%u" bv wud;HdxYh hgf;a j;udkfha
l%shd;aul fjka ;sfnk bv ysl whs;sh iy mYS,l whs;sh ;yjqre lsf fjk;a we;e jev
igyka iu. fkdie,ls,af,ka l,j lsu' bv ms<sn| uy flduidiajrhd" fhda; kj jev
igyk ms<sn| uE; m%pdrl oekau uqs; udOHh ;=< NdId ;=fkka u nyd ;sfuka h meye,slula
imdokh flreK;a" Y% mKsjqv bj;a lsu kqiqiq h yels w;r" udOHh" fj msgq iy
foaYmd,ksl u; m%ldY yryd we;e g ,efnkafka jHdl=, f;dr;=re h'
9'131 kj jev igyk ms<sn|j foaYmd,ksl wdl,amj,ska f;dr ksjer iy meye,s woyila
m%lafIamKh lsug udOHhg yelshdj ,nd u i|yd" fhda; kj jev igyk ms<sn|j ukd f,i
ie,iq l< udOH iuka;%Khla ixOdkh lsug bv flduidia ckrd,a fomd;fka;=jg yels
hehs fldiu ksfoaY lr is'
9'132 bv flduidia ckrd,a fomd;fka;=j iy wod< idm;sjreka" O lgq i|yd f;dard
.efkk ish ks,Odka iy m%cd kdhlhka Wfoid uekka ie,iq l< mqyqKq jev igyka
meje;ah hq;= hehs fldiu ksfoaY lr is' mqyqKqj ijiu nj;a" ish fldGdi iy ia;%slal
;=< meje;afjk mqyqKq l%shdldrlj, fnod yefrkafka iudk mKsjqv nj;a iy;sl lrkq msKsi"
mqyqKqj fl iy ir, kuq;a ,s; w;afmd;la u; mok h hq;= h' .eg iu ksrEmKh lsu
i|yd fhdod .efkk N+ld ksrEmK fyda ta yd iudk mqyqKq l%u iys;j" lafIa;%fhys mj;s;ehs
wfmalaIs; .egj,g wod<j h yels O ;;a;ajhka ms<sn|j fl isoa wOHhk jOkh l< yels
h' fuh lafIa;%h ;=< mj;sk ienE .egj,g Wr ug is jk ks,Odkaf.a iy m%cd kdhlhkaf.a
ksmqK;d iy wd;au Yajdih je hqKq lrkq we;' bv flduidia ckrd,ajrhdg iy
idm;sjrekag yjq,a u i|yd" O Ihhkays rcfha ks,Odka mqyqKq lsu inkaOfhka
fYaI{;djla iy w;aoelSula ;sfnk Y%S ,xld ixjOk mmd,k wdh;kh jeks" fYaI mqyqKq
wdh;khla msysgqh yels h' fjd w;sfl houla fuka u ld,hla o jeh lrkq we;s kuq;a"
ksYa;j u jev igyfka M,odhl;ajh;a M,h;a je hqKq lrkq we;'
9'133 jev igyfkka iemfhk O fiajdjka inkaOfhka wj;eka jQjka .; hq;af;a ljr fYaIs;
mshjrla o hkak ms<sn|j f;dr;=re we;=<;a fldg" uekka ie,iq l<" mxlrejka flaka lr
.;a" m%Odk jYfhka ir, fou< NdIdfjka fuka u isxy, NdIdfjka" ikaksfok jHdmdrhla h;a
l< hq;= hehs o fldiu ksfoaY lr is' ikaksfok jHdmdrfha ie,iqu fiajd,dNSkaf.a oekq
ugu iy nqoa ugu fuka u Tjqka i;=j mj;akd ikaksfok cd, o ie,ls,a,g .; hq;= h
zlrkafka fldfydu oZ iy zlrkafka l=ula oZ hk f;dr;=re meye,s iy ir, NdIdfjka we;=<;a
l< hq;= h' Yajdifhka hq;=j jev igyfkka m%;s,dN ,eu i|yd fmrg taug" wj;eka jQjkag fuh
Wo jkq we;'
9'134 bv m%f,aLkh iy mYS,l whs;sh ms<sn| .eg iudf,dapkh lsu i|yd msysgqug fhda;
lgq folg wdrlaIl yuqod ks,Odfhl= jk m%dfoaYSh is,a inkalrK ks,Odfhl= k l< hq;=
hehs jev igyk wfmalaId lrhs' fcHIaG mmd,k ks,Odka lgq fofla iNdm;s;ajh orkq we;ehs o"
idudlhkaf.ka nyq;rh Wlyd .kq ,nkafka is,a mmd,kfhka hehs o fldiu i|yka lr is'
wdrlaIl yuqod yels ;r blaukska is,a mmd,kh yd inkaO ish l%shdldrlj,ska bj;a h
hq;= hehs" fldiu m%;sm;a;shla f,i wdKavqjg oej Wmfoia fohs" ksfoaY lrhs' fhda; bv
ysl m%;sIaGdmk l%shdj,sfhys ,d wdrlaIl yuqod ks,Odka iyNd.s u inkaOfhka .;a l,"
we;e bv j;udkfha wdrlaIl wruqKq Wfoid m%fhdackhg .efkka ;sfuka frluodre
flfrkafka" wdrlaIl ;elS ie,ls,a,g .kakd kuq;a ;ukag myiq m%foaYj, mx ug uyckhdg
bv ie,iSf m%;sm;a;suh wruqfKa m%:u;dj i,lka" tu iyNd.s;ajh tjka bv Wmu m%udKhla
uqod yeug iSud h hq;= nj iy uqod yeu blauka lsu i|yd m%Yia; f,i fhdod .; hq;= nj h
hk lreK ms<sn|j fldiu oekqj;a fjka is'
9'135 kj jev igyk" m<uq ^mlaIK& fldiug iy fojk ^mlaIK& fldiug inkaO
kslaIK lgq yryd m%cd Wmfoia ,nd .ekSf jev ms<sfj<la ykajd we;s nj fldiu i|yka
lr is' m%cd idudlhkaf.ka iuka; kslaIK lgq mlaIKj, ;Ska l%shdj,sh kslaIKh l<
hq;= hehs o" wjYH m" lgq fol fj; m%foaYhg fYaIs; f;dr;=re imdokh l< hq;= hehs o
wfmalaId flf' m%cd Wmfoia ,nd .ekSf h jev ms<sfj<la i|yd imhd we;s wjia:dj w.h lrk
fldiu" ta ta m%dfoaYSh f,al ldhd, m%foaYj, m<uq lgq" m<uq lgq mlaIK l%shdj,sh h;a
Page | 23

lsug l,ska" uekka m%isoaO l< zm%cd Wmfoia uiq /iaulaZ ixOdkh lr meje;ah hq;= hehs
ksfoaY lr is' fuh" ;ukag ;sfnk .eg iy ndOdjka m%ldYhg m;a lsug fuka u mlaIK
l%shdj,sh je hqKq lsu i|yd m%fhdackj;a iy M,odhl fhdackd bm;a lsug" wod< m%foaYj,
isk wdmiq meKs$h<s mx flreKq m%cdjkag wjia:djla imhkq we;' tfuka u" bv .eg
inkaO mlaIK meje;afjk wdldrh;a" ;u .egj,g iEfyk ;r lkka iula ,nd
.ekSug myiql iemhSula jYfhka ta ta wkd.; whelre fldGdih f;dard .; hq;af;a ljr
fYaIs; l%shdjka iy l%shd mmdka o hkak;a m%cdjg meye,s lsu i|yd m<uq lgqjg fuu ixjdo
uKavmh fhdod .; yels h' fuh" ;ukag;a weyqlka fokq ,nkafka h hk YajdiS yeSula
uyckhd ;=< we;s lrkq we;' m<uq lgqj" ;ukag wod< m%foaYj, n,dfmdfrd;a;= h hq;af;a ljr
ud,sfha .eg o hkak ms<sn|j fmryqrejla o ,nd .kq we;' tjeks m%cd Wmfoia uiq /ia
ie,iq lsu iy meje;af idm%odhsl bv lf l%ufha w;aoelS mok lr .; hq;= hehs
fldiu ksfoaY lr is'
9'136 bv flduidia ckrd,ajrhd" zm%cd Wmfoia uiq /iaZ yryd bm;a flfrk M,odhl
fhdackd blaukska i,ld ne,Su i|yd;a" jev igyfka lafIa;% ugf l%ufoh ;j r je hqKq
lsug fuu fhdackd fhdod .ekSu iqiq oehs i,ld ne,Su i|yd;a hka;%Khla msysgqh hq;= hehs o
fldiu ksfoaY lr is'
9'137 ;djld,sl wkqhqla; ls iy$fyda iqiql iy ksmqK;d iys; Y%dl ldh uKav,
fldka;%d;a moku hgf;a inkaO lr .ekSu yryd o" jev igyk M,odhSj iy ldhlaIuj
l%shd;aul lsug iydh u i|yd .si .;a ld, mfohlg w;ska n|jd .ekSu iy$fyda
wkqhqla; lsu ud.fhka bv flduidia ckrd,a fomd;fka;=jg w;sfl mmd,k fiajd ldh
uKav, m;a lsu yryd o" l%shd;aul lsf iEu ugul u udkj im;a lKavdh Yla;su;a
lsug Odk fhh hq;= hehs fldiu ksfoaY lr is'
9'138 by; i|yka lrk ,o we;e ksfoaY l%shd;aul lsu i|yd w;sfl uQ,H fjka ls iy
fmrgq ld,hla wjYH nj fldiu jgyd .kS' tfy;a" fhda; w;sfl l%shdldrl jev igyk
l%shd;aul lsu Yla;su;a lrkq we;s nj iy m%cdjg ,efnk m%;s,dN je lrkq we;s nj fldif
woyi hs'
9'139 kj jev igyk W;=frys iy kef.kysfrys ienka u bv fkdue;s mjq,aj,g bv m%odkh
lrkq we;ehs wfmalaId flfrk nj o fldiu i|yka lr is' t,aBfha wd{dfjka fyda wd{dfjka
f;drj oa;Shsl mxlrejkaj isk ish mjq,aj,g" mlaIK fldif ;Skaj, m%;sM,hla f,i
Tjqka j;udkfha mx isk bv ienE uq,a wjirm;a orkakka fj; m%odkh flfrkafka k"
bv ys h hq;= hehs fldiu ksfoaY lr is' flfia jqj o" lsis iodpdrd;aul ;elSulska f;dr
we;e mqoa.,hka ixl%dka;s iufha ;j;a bv w;am;a lr .ekSu i|yd oa;Shsl mxh fhdod .;
yels ksid oa;Shsl mxlrejkag ienka u bv ke;a oehs mlaIK fldi ielhlska f;drj
meye,s lr .; hq;= h'
9'140 fhda; jev igyk l%shd;aul flfrk f;la" fjk;a wkqu; wruqKq i|yd rdcH bv wjYH
lrk wjia:dj, yer" wNHka;rj wj;eka jQjka i|yd yer fjk;a whg ljr fyda rdcH bv mjrd
ula is u je<elau i|yd oe md,k fhdod .; hq;= hehs o fldiu ksfoaY lr is' jHdc
Tmamq ud.fhka rdcH bv meju inkaO f;dr;=re mj;sk neka" tjka kS;s frda l%shdjka is
lrk kE u rcfha ks,Odfhl=g" kS;s{fhl=g fyda fkd;diajrfhl=g fyda tjeks l%shdjkag wdOdr
lrk iy wkqn, fok fjk h kE u mqoa.,fhl=g tfrysj" W; wjia:dj, tjeks l%shdjka
inkaOfhka mlaIK meje;aug iy kS;suh mshjrhka kshu lsug wod< n,dldrhkag yels jk
m kS;suh Odk imdokh l< hq;= h'
9'141 nyqmdYah fyda oamdYah ixjOk yjq,alrejka yryd cd;sl i.hdf.a wruqo,a W!kmQrKh
lsu i|yd .<md .efkk cd;Hka;r uQ,H iydh" jev igyk l%shd;aul lsf Wo h yels hehs
fldiu Yajdi lrhs' W;=re iy kef.kysr m<d;aj, ixjOkh i|yd jk ;r.ld b,a,S bv
wxYhg uqo,a jeh lsu flfrys RKd;aul f,i n,mE yels ksid" tjka iydhl jev ms<sfj<lg
jev igyk l%shd;aul lsu inkaOfhka is jk ljr ukao.d ula jqj je<elah yels h' jev
igyka m%;sm;a;sh" ;SrK .ekSu iy l%shd;aul lsu inkaO j.lSu orkafka Y%S ,xldf wdKavqj h
hk wjfndaOh u;" jev igykg iydh u i|yd ixjOk yjq,alrefjl=f.a iyfhda.h ,nd
.ekSug Y%S ,xldf wdKavqj l%shd;aulj W;aidy oeh hq;= hehs fldiu ksfoaY lr is'

Page | 24

9'142 m,d,sys iy ;%sl=Kdu,-idmQys wwdrlaIs; l,dm fol wkqms<sfj<ska l=vd lr ;su;a"


;lafiare lr we;s m mqoa.,hka 21"491la wdmiq . lrd hjd ;su;a fldiu w.h lrhs' flfia
jqj o" ;lafiare lr we;s m" l=vd lrk ,o wwdrlaIs; l,dm m%foaY foflys ;j u;a mqoa.,fhda
26"755la wj;ekaj is;s' m,d,sys iy ;%sl=Kdu,-idmQys mj;akd wwdrlaIs; l,dm fol fuka u
ia;%slal ;=< j;udkfha wdrlaIl wruqKq Wfoid m%fhdackhg .efkk iq fm!oa.,sl bv
m%udKh o" cd;sl wdrlaIl wjYH;d ie,ls,a,g .kakd w;r u je bv m%udKhla uqod yef
oelaulska hq;=j iudf,dapkh l< hq;= hehs fldiu ksfoaY lr is' ks, wwdrlaIs; l,dm ksid
fyda fjk;a fkdks, fyda ;;aldhuh wdrlaIl wjYH;d ksid bv iy fyda ksjdi wysj isk
ish mjq,aj,g l,am bv ,nd h hq;= hehs iy fyda wod< kS;sj,g wkqj jka f.h hq;= hehs o
fldiu ksfoaY lr is' l,am bv iemhSu iy fyda jka f.u ksYa; ld, rduqjla ;=<
imQK l< hq;= hehs o fldiu ;j rg;a ksfoaY lr is'
9'143 wdKavqj" ixjOk yjq,alrejkaf.a iydh we;sj" m%foaYfhka m%foaYhg" wjYH;dj m" ie,iq
flreKdg jvd .= l,la ;siafia" zw;ska wNHka;rj wj;eka jqKqZ mjq,aj,g jfkdamdh iydh
mskeh hq;= hehs fldiu ksfoaY lr is' W;=re m<df;ys we;e m%foaYj, " uq,ska mej;s 6 uil
ld, mfofha isg 9 uil ld, mfohla olajd jfkdamdh iydh uq, msu > lr ;su
ms<sn|j fldiu i|yka lrkafka i;=ks' .%dh f.d lKavdh i|yd laIq Kh iemhSf fhdackd
l%u iy f.d iuqmldr i|yd g%elag iemhSu we;= jfkdamdh iydh ;j rg;a mq,a l< hq;= hehs
o" tfuka u W;=frys jdud. fkdue;s m%foaYj, Wia fnda. j.d lsug wod< h<s f.d;eka
l%u fhdod .ekSu ms<sn|j l< yels kshuq jHdmD;s ykajd u jeks Wmfoia iy fjk;a iydhka mq,a
l< hq;= hehs o fldiu ksfoaY lr is' W;=re m<df;ys jd imdok c,dYj,ska ie,lsh hq;=
m%udKhla oeka l%shd;aul nj ^W;=re m<df;ys idm;sjreka bm;a l< o;a; wkqj& fldiu i|yka
lr is' m<d; ;=< f jk g jd imdok c,dY w;ajehd flfrka ;sfnk f.h" we;e g
tlai;a cd;Skaf.a moaO;sfha iydh o ,en" b;s l=vd jd imdok c,dY o l%shd;aul ;;a;ajhg m;a
flfrk ;=re wLKavj mj;ajd f.k hd hq;= hehs fldiu ksfoaY lr is'
9'144 kef.kysfrys .egqu wjika jir 4lg wdikak ld,hla .; we;;a" kef.kysfrys"
fYaIfhka u uvl,mqj ia;%slalfhys isj we;af;a b;d iq m%.;shla ksid" kef.kysr m<df;ys
msys ish lDIsldl bvj,ska t,aBh n,d;aldrfhka fkrmd y< iy tys m%;sM,hla f,i jk
;;a;ajhka W.% f,i msyS we;s uqia,s mjq,aj, bv .eg M,odhS f,i iy lkka ih hq;=
hehs fldiu ksfoaY lr is'
9'145 hdmkh ia;%slalfhka isxy, mjq,a m,jd yeu inkaO ks, o;a; jer iys; nj fmfk;ehs
i|yka lrk fldiu" jvd ksYa; o;a; ,nd .kq msKsi" ljr fyda jd.sl rd.hla fyda wd;;Ska
weiaiSulska f;drj" w.;s rys;j iy yslafuka hq;=j kuq;a l%udkql+, wdldrfhka fuu me;slv
iudf,dapkhg ,la l< hq;= hehs ksfoaY lr is' hdmkfhka W;=re m<df;a wjfYaI m%foaYj,ska
m,jd yereKq iy wdmiq hdug iafPdfjka bm;a jk isxy, mjq,a Tjqkag whs;s bv lrd wdmiq
hef fyda l,am bvj, h<s mx lsf m%.;sh wi;=gqodhl ksid yels ;r lkka th bgq
l< hq;= hehs o fldiu ksfoaY lr is'
9'146 hdmk" ukakdr iy uq,;s idm;sjreka iemhQ f;dr;=rej,g wkqj" hdmkfhka iy W;=re
m<df;ka m,jd y< uqia,s mjq,a wdmiq hdu iy h<s mx lsu inkaOfhka ukd m%.;shla w;a lr
f.k we;ehs fldiu i|yka lr is' hdmkhg iy W;=re m<d;g wdmiq hdug iafPdfjka
bm;a jk b;s uqia,s mjq,a wdmiq hdu iy h<s mx lsu blauka l< hq;= hehs fldiu ksfoaY
lr is'
9'147 fmr mej;s ;; .udkj, j;a jk we;e mjq,aj," fYaIfhka u t,aB m%ydrj,
mjqf,a fmfj; i lrkakka >d;khg ,la jqKq fyda mjqf,a wdrlaIdj m;d zrd;%sfha wj;eka ugZ
n, flreKq mjq,aj, bv .eg iy jfkdamdh .eg fndfyda rg wu;l lr oud iy fkd i|d
we;' fldiu lk.dgqfjka i|yka lr is' fuu mjq,aj, j;udk ;;a;ajh ms<sn|j jd;dj ilia
lrk iuh f;la fldiug m%udKj;a f;dr;=re fkd,enqKq w;r" tajdhska ie,lsh hq;= m%udKhl
.Dy uQ,sl;ajh orkafka ldka;djka" wd,d fyda iSh,d" jeys ifydaor ifydaohka iy ;kslv
mshjreka h' mj;akd wdKavquh mmd,k hka;%Khg fuka u mKdh cd;sl mYapd;a .egq ixjOk
kHdh m;%hg n,mE lsu i|yd foaYmd,ksl wkq.%yhla fyda n,hla fuu mjq,aj,g fkdue;s ksid"
Tjqkaf.a j;auka .eg lkka if fYaI hka;%Khla ie,iq lsf oelaulska hq;=j" fmr
mej;s ;; .udkj, .egj, iy mjq,a wj;eka f fYaI iajNdjh wOHhkh lsu wruqK
fldg .;a wdh;khla k l< hq;= hehs fldiu ksfoaY lr is'

Page | 25

9'148 W;=frys iy kef.kysfrys fm!oa.,sl bvj,ska n,d;aldrfhka m,jd yeu iy oa;Shsl


mxh kS;Hkql+, u j<lkq msKsi" .egq ld, mfofha l%shd;aul jqKq bv meju$mxh
inkaOfhka fhdod .ekSf ksfhda. mekug wod< kS;s ixfYdaOkh l< hq;= nj fldif
woyi hs'
9'149 zmerKs wNHka;rj wj;eka jQjkaZ hehs lshkq ,nk - 2008 wfm%a,a udihg l,ska wj;eka jqKq
iy ie,lsh hq;= m%udKhla 1980 .Kkaj, isg wj;ekaj isk - ckhd uqyqK fok ;;a;ajh ms<sn|j
fldiu W;aiql;dj m< lr is' rdcHh iy wfkla mdYajlrejka l%shd fkdlsu ksid fyda
ukao.dj l%shd lsu ksid" fjkial lsfuka ;uka mSvdjg m;aj we;ehs merKs wNHka;rj wj;eka
jQjkag yefa' zmerKs wNHka;rj wj;eka jQjkaZ wdmiq hdu iy h<s mx lsu inkaOfhka
frluodre lrk inkaldrl ksfoaYh jk fuu ksfoaYh" 9'151" 9'153" 9'154" 9'155 iy 9'156
ksfoaYj,g inkaO h' wdKavqj zmerKs wNHka;rj wj;eka jQjkaf.aZ .egj, mudKh fidhd
oek .; hq;= nj o" tlai;a cd;Skaf.a iydh we;sj iafPdfjka wdmiq hdug leue;s fuu wj;eka
jQjka wdmiq heu iy h<s mx lsu i|yd jev igykla wdrN l< hq;= nj o fldif woyi hs'
by; [9'138] ia;r flreKq fhda; jHdmD;sh" merKs wNHka;rj wj;eka jQjkaf.a iafPduh wdmiq
hdu fyda h<s mx u i|yd iy Tjqkaf.a f.j;a; iy lDIsldl bv h<s ,nd .ekSug iydh u
i|yd o m%fhdackhg .; yels h' widOdrK;ajh iy fjkial lsu ms<sn|j Tjqkaf.a yoj;ska iy
ukiska mek k.sk ljr yeSula jqj" ckjd.sl iqixjdoh iy cd;sl m%;sikaOdkh fmdaIKh lsu
flfrys ydkslr f,i n,mdkq we;' wj;eka u ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a udf.damfoaYl uQ,Ou
iy wj;eka jQjkaf.a bv ysl m%;sIaGdmkh ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a udf.damfoaYl uQ,Ou"
wj;eka jqKq ld, mfoh fyda wj;eka ug n,mE fya;= mok lr f.k wj;eka jQjkag
fhda.H;djla ,nd fkdfok nj i|yka lsu o fuys W; f' uQ,H iSudiys;l" foaYmd,ksl
W;aiql;djka fyda cd;Hka;r mSvkh ksid m%;s,dN iSud lsug iqjmyiq mmd,kuh ksjpk m%nkaO
flreK;a" ish wj;eka jQjkag iudk whs;sjdisl ys h'
9'150 fhda.H wkd.; cd;sl bv m%;sm;a;suh udf.damfoaY fhdackd lrkq msKsi wdKavqj cd;sl
bv fldiula (NLC) msysgqf l%shdj blauka l< hq;= nj fldif woyi hs' fhda; cd;sl bv
fldiu" bv m%;sm;a;sh ilia lsf rdcH bv idOdrK f,i fnod yeu ms<sn| udf.damfoaY
Bg we;=<;a lr .; hq;= h' oy;=ka jk jHjia:d ixfYdaOkh hgf;a fuh wjYH;djla njg m;a
flreK;a" flgqm;a mK;la ilia lr we;;a" wkqms<sfj<ska n,hg m;a wdKavq md,sfka;=j yryd
th iu; lr .ekSug wiu;aj we;ehs fldiu lk.dgqfjka i|yka lr is'
9'151 j;auka iy wkd.; mrmrdj, ;fha .=Kd;aul Ndjh je hqKq lsf oelaulska hq;=j"
mirh iy ffcj O;ajh" ;srir wdl ixjOkh" fl iy fkdaodhk m%;s" wd.l"
ixialD;sl iy mqrd oHd;aul wv wdrlaId lsu iy;sl lrkq msKsi bv ixrlaIKh iy meju
inkaOfhka mmd,khg u. fmkau i|yd" wod< O Ih lafIa;%hkaf.ka Wlyd .efkk
ia;%slal iy cd;sl fYaI{hkaf.a iyNd.s;ajfhka" W;=frys iy kef.kysfrys ta ta ia;%slalh
i|yd bv myrK ie,eiaula ilia l< hq;= nj fldif woyi hs'
9'152 zjkaksfhys iy hdmkfhys wj;eka jQjkaf.a iy W;=re m<df;ys iy kef.kysr m<df;ys
lDIsldl bv iy ;; .udkj, ksjdi wys jQjkaf.a bv ysl m%;sIaGdmkh lsuZ ^tk"
zmerKsZ iy zkjZ hk fofldGdihg u& cd;sl .egjla f,i ykd .kakd njg;a" wdKavqf iy
mlaIfha foaYmd,k mlaI th mgq foaYmd,k jdis ;ld fuj,ula f,i fhdod fkd .kakd njg;a"
oamdYah wjfndaOhlg t<h hq;= hehs fldiu ish foaYmd,k mlaIj,ska b,a,d is" ish
foaYmd,k mlaIj,g ksfoaY lr is' cd;sl m%;sikaOdkh m%jOkh lsf tjka oamdYah
msiqula we;s lr .ekSu wjYHfhka u l< hq;a;la nj fldif oe woyi hs'

y;a jk mfoh( ys l m% ; s I a G dmkh$jka iyk ms < s n | ks la I K iy ks foa Y


9'153 ysl m%;sIaGdmkh kS;suh uQ,Ouhla f,i m%:u;djla N=la;s k kuq;a" jka iy uQ,H
iyk jeks wfkla iyk iajrEm o fmdf n,dfmdfrd;a;= jk nj uekka ykd f.k we;' h<s
mx lsu iy m%;sikaOdkh i|yd myiql iemhSf jka iyk" mj;akd jHqyhka iy f.j,
j;auka ;;a;ajh bgq lrk fYaI ldh Ndrh fldiu ie,ls,a,g f.k we;' f. ,eu i|yd
iqiql iys; whg ie,lsh hq;= ld, rduqjla ;=< tajd ,nd .; yels nj iy;sl lsug fldif
ksfoaY W;aidy orhs'
Page | 26

9'154 ;%ia;jd m%pKav;ajh iy wdKavqf wdrlaIl yuqodj, fufyhq ksid wys fuka$ydks fuka
mSvdjg m;aj isk mqoa.,hd$mqoa.,hka i|yd jka iyk ,nd u ms<sn| Y%S ,xldf wdKavqf
m%;sm;a;sh l%shd;aul lsu inkaO j.lSu ork fYaI{ wdh;kh jkqfha mqoa.,hka" foafmd< iy
ludka; mqkre;a:dmk wldh (REPPIA) hs' frmshd wdh;kfha iNdm;sjrhd frmshd wdh;kfhka
iemfhk jka iyk ixl,am.; lf<a ziekiSu iy iykhZ f,i h' tys wruqK jkafka l%shd;aulj
;sfnk kdkdO iyk iy h<s f.dv ke.S jev igyka W!kmQrKh lsu hs'
9'155 fldiu yuqf bm;a flreKq m%ldY iy jka iykj,g wod< iu;hka iy m%;Ska ms<sn|
fldif i,ld ne,S mok lr f.k" mYapd;a .egq wjYH;d iemsug Wr f frmshd
wdh;kh i;= ldh Ndrh iy im;a jvd ldhlaIu lsf iy jOkh lsf oelaulska hq;=j
rdcHh tys ldh Ndrh iy Od;dj iudf,dapkhg ,la l< hq;= hehs fldiu ksfoaY lr is'
9'156 n,mEug ,la jqKq mqoa.,hkag iyk iemhSfuys ,d mj;sk jvd;a u ;SrKd;aul ;ks .egj
jkafka iqiql ,nd we;s f. imqrd ,Su i|yd wjYH lrk wruqo,a oe f,i ys u hs' ljr
fyda m%.;shla w;a lr .ekSug k fuu .egjg yis iula iemhSu w;HjYH h' wfkla
mmd,kuh ndOdjka" myiqfjka md,kh lr .; yels ugul mj;sk nj fmkS hhs'
9'157 mQK jYfhka iy ksh; f,djg f.j,g m%uqL;dj u inkaOfhka wdKavqj j.lSu Ndr
.; hq;= h' w;miq jqKq f. fu i|yd iy wkd.;fha we;s jk mudjkag iy fkdf.j,g
wruqo,a ysh fya;= u je<elau i|yd wruqo,a imhd .; hq;= h'
9'158 f. iy;sl lsf j.lSu frmshd wdh;kh Ndr .; hq;= h' ;u ysl ,nd .ekSu
mqoa.,hkaf.a j.lSula fkd h hq;= h' ish ysl iemsfrk nj iy;sl lsu i|yd" frmshd
wdh;kh iska u b,lal ld, rduqjla kshu lr .; hq;= h'
9'159 .egqf wjidkh olajd mdvq i|yd f. imQK lsug ld, iSudjla kshu l< hq;= h'
fya;= folla ksid fuh l< hq;= h( 1& f. i|yd ysl we;s whg W.%;u uQ,H wjYH;d mj;sk
wjia:df tajd ,nd .; yels u' 2& .egqf n,mEug ,la jQjka inkaOfhka frmshd wdh;khg
;sfnk j.lS imQK lsu'
9'160 f. imQK l< hq;= ld, iSudjla kshu lsf my; i|yka oE ie,ls,a,g .; hq;= f(
1& whem;a bm;a lrkakka i|yd hqla;s iy.; ld,hla ,nd h hq;= h' ld, iSudjla ;SrKh
lsf " wNHka;rj wj;eka jQjkaf.a iy t,aBh wdm;Hh oerE m%foaYj, j;a jQjkaf.a fYaI
;;a;ajhka ie,ls,a,g .; hq;= h' 2& frmshd wdh;kfha yelshdj iy wfkla wod< idOl mok lr
f.k" whem;a iy f. ms<sfh< lsu i|yd hqla;s iy.; wju iy Wmu ld,hla i,ld ne,sh
hq;= h' ysl ;sfnk ish mqoa.,hka whe lrk nj iy;sl lsu i|yd mq,a m%pdrKhla ,nd h
hq;= h'
9'161 n,mEug ,la jqKq m%foaYj, ckhdf.a wjYH;d iemsu i|yd wOHdmksl iy jfkdamdh
jHdmD;s ;SrKd;aul nj fldiu ms<s.kakd kuq;a" frmshd wdh;kfha m%Odk wjOdkh h hq;af;a
.egqf n,mEug ,la jqKq mqoa.,hka i|yd jka iyk iemhSu hs' ta ksid u" wod< fjk;a rdcH
n,dldrhka iska W!kmQrl jHdmD;s Ndr .; hq;= h'
9'162 urK" ;=jd, iy ksjdilrK yslj,g wod<j zfmd uyck;djZ iy zrcfha fiajlhkaZ fj;
l< hq;= f.j,g frmshd wdh;kh jyd m%uqL;dj h hq;= h' rdcH fkdjk ixOdkj, iyk jev
igykaj, " fYaIfhka u ksjdilrKh i|yd iemfhk iydfha " iqiql fkdue;s .egjla njg
m;a lr we;s rcfha fiajlhka ms<sn| .egj h<s i,ld ne,sh hq;= h'
9'163 jka m%udKh je lrk f,i frmshd wdh;khg b,a,S bm;a lr we;' flfia jqj o" w;miq
jqKq f. iy ;j u;a ;SrKhla f.k fkdue;s whem;a wkqu; lsu i|yd wjYH uQ,Huh lem
lsu ie,ls,a,g .kakd fldiu" m%udKh je lsu bgq l< yels mshjrla hehs fkd i,lhs' ;j o"

Page | 27

jka uQ,Ou ie,ls,a,g .kakd l, wdKavqj inkaOfhka jvd hqla;s iy.; l%fudamdh jkq
we;af;a" h<s f.dv ke.Su iy h<s mx lsu iy;sl lsu i|yd W!kmQrl fhdackd l%u imdokh
lsu hs'
9'164 t,aBhg inkaOj is whf.a urK iy ;=jd, i|yd jka iyk iemhSu ms<sn|j ;SrKhla
.; hq;= h' mq,a m%;sikaOdk oelafuka kHdhslj i,lk l, fldif woyi jkafka ysgmq
igkalrejka iy im {d;Ska o jka iyk i|yd iqiaika f,i ie,lsh hq;= nj hs' flfia jqj o"
frmshd wdh;kfha m%uqL;dj h hq;af;a jvd;a u w.yslj,ska fmf<k n,mEug ,la jqKq is,a
jeishka h'
9'165 ksjdi wjYH;dj,g jyd i fih hq;= h' ksjdilrKh hkq wdmiq mefKk wNHka;rj
wj;eka jQjka inkaO" fYaI wjOdkhla wjYH lrk" jka iykj, Ih m:fhka iy frmshd
wdh;kfha ksfhda.j,ska Tng hk uQ,sl .egjls' wjYH ksjdi ixLHdj iy ta i|yd hk wl
hou ie,ls,a,g f.k" wdKavqj yels ish cd;sl iy cd;Hka;r wdh;ksl iy fm!oa.,sl iydh
uQ,dY% fj; t<h hq;= h'
9'166 iudma;s jYfhka" jka iyk iemhSu tl,dj i,ld ne,sh fkdyels hehs fldiu kslaIKh
lr is' jka iyk bgq lrk fYaIs; ldh Ndrh f;are .; hq;af;a .egqf flakahj ;snqKq
m%foaYj, l%shd;aul jk iuia; h<s mx ls iy ixjOk l%fudamdh iu. ii|ks' fi!LHh"
wOHdmkh" wdydr" c,h iy lDIsluh" h;, myiql jeks uQ,sl cd;sl iqNidOk fiajdjkays
l%shdld;ajh fuka u jfkdamdh ixjOk iy .%du ixjOk jev igyka jeks W!kmQrl rdcH jev
igyka o fjdg we;=<;a h'

wg jk mfoh( m% ; s i ka O dkh n,mdk .eg ms < s n | ks la I K

jk fldgi( mYa p d;a hq o m% ; s i ka O dkh flfrys

9'167 fld<U iNd jdrj, iy fYaIfhka u lafIa;% pdldj, " .egqu ksid Rcqj fyda jl%j
n,mEug ,la fkdjqKq mqoa.,hkag wod< .eg ms<sn| m%ldY fldiu yuqf bm;a lrkq ,eK'
9'168 fuu .eg i,ld ne,sh hq;af;a m%;sikaOdkh iy ;%;ajh iy cd;sl iqixjdoh ms<sn|
;;a;ajh ;=< hehs fldiu l,amkd lrhs' tfkod ;hg Rcqj wod<j biau;= flreKq .eg
lsysmhla inkaOfhka fldiu is,a mmd,lhkaf.ka ^idm;sjrekaf.ka& iy wdrlaIl yuqodj,ska
hdj;ald, l< f;dr;=re n,dfmdfrd;a;=fjka isk w;r" iuia;hla f,i .;a g u;= lrkq ,nk
.eg inkaOfhka ie,lsh hq;= m%.;shla w;a lr f.k we;s nj iy tu m%.;sh wLKavj fmrg
hka mj;sk nj fmkakq lrk" 2011 jif ksl=;a lrk ,o W;=re m<df;a h<s mx ls"
ixjOkh iy wdrlaIdj inkaO ckdm;s ldh n,ld jd;dj" uy nexl=f iy wdl ixjOk
wud;HdxYfha jd;d fuka u udkqISh lghq;= inkalrK ldhd,h (OCHA) ilia l< udkqISh iy
l,a ;shd h:d ;;a;ajhg m;a u ms<sn| taldnoaO hdj;ald, jd;d o fldif i,ld ne,Sug ,la
f'
9'169 idm;sjrekaf.ka ,enqKq m%;spdr we;= mlaId l< f;dr;=re mok lr f.k fldiu fufia
i|yka lr is(
h<s mx ls" jfkdamdh" wOHdmk" ffjoH" m%jdyk iy iar ksjdi ms<sn| uyck wjYH;dj,g
i fiu i|yd n,mEug ,la jqKq ish ia;%slalj, iduQyslj mY%u orkq ,nk w;r" ^uQ,H
iy wfkla iydh meflachka m%odkh lsu yryd o we;=j& wk,am m%.;shla w;a lr f.k we;'
n,mEug ,la jqKq fndfyda ia;%slalj, m%Odk l%shdldrlu jk lDIsluh ksIamdokh je lr f.k
we;s w;r" jr ksIamdokh o je hqKq ula fmkakq lr we;' h;, myiql ixjOkh lghq;=
uekka fl f.k hhs' flfia jqj o" fuu m%foaYj, ;j u;a fkdiemsreKq wjYH;d mj;S' we;e
jr j,g ;j u;a msish fkdyels w;r" iuyr ia;%slalj, uiqka we,a,Su i|yd kdl
yuqodfjka wjir m;a ,nd .; hq;= h' jd imdok c,dY ie,lsh hq;= ixLHdjla mqkre;a:dmkh
fldg m%fhdackhg .efkka mj;s;;a" b;s c,dY mqkre;a:dmkh lsu inkaOfhka lk jev

Page | 28

igykla l%shd;aul lsu lDIsldl ksIamdokhg ;j r iydhla jkq we;' we;e wjia:dj, h<s
mx ls iydh ms<sn|j ;j u;a ;SrKhla f.k ke;s w;r" iqiql ,eu i|yd wjYH ,shlsh,s
imdokfha Ialr;d mj;sk nj fmfka' .=rejrekag jdiia:dk iemhSu iEu ia;%slalhl u mj;sk
fmd .egjla nj fmfka'
bv inkaO .eg wLKav wNsfhda.hlaj mj;S'
ienE lem ls iy fnod ye iu. ii|k l," iar jdiia:dk wjYH;d nrm;< ie,ls,a,la
oelah hq;= ldrKdjls'
f.dre h yels we;e mqoa., lKavdhj, wjYH;d jvd fhduq jqKq msiqula b,a,d is'
we;e ia ; % s l a l j, " is ,a mmd,kh h<s ia :dmkh lsu ;j u;a is jkafka fyysg h'
.%du ks,Od ;k;=re inkaOfhka fndfyda mqrmamdvq mj;S - .%du ks,Odjrhd hkq m%cd uQ, ugf
is,a mmd,kfha flakah h hk lreK ie,ls,a,g .kakd l, fuu mqrmamdvq msru m%uqL;djla
h hq;= nj fldif woyi hs'
9'170 flfia jqj o" ;sia jirla ;siafia ysKq .egqf .a .eiqKq iajNdjh ie,ls,a,g .kakd l,"
tjka ish .eg iu i|yd ld,hla .; u idudkH fohla nj;a" ie,lsh hq;= im;a iy uQ,H
imdokhla wjYH nj;a fldiu ykd .kS' tfuka u" Y%S ,xldf wdKavqj W;=rg iy kef.kysrg
ie,lsh hq;= wruqo,a iy im;a m%udKhla ienka u lem lr we;s nj o" Y%S ,xldf ixjOk
yjq,alrejka fuu mY%uhkag odhl fjka isk nj iy wdKavqf wdh;k iu. iyfhda.fhka jev
lrka isk nj o fldiu i|yka lr is' rg mqrd isk mqrjeishkaf.a uQ,sl wjYH;dj,g iydh
jk nj;a" Tjqkag wdl ,dNdxY iudkj fnodyod .; yels nj;a iy;sl lsu i|yd ;ukaf.a
me;af;ka Ndr .ekSula iy lem ula mj;sk nj Y%S ,xldf wdKavqf fuu lghq;= fmkakq lrhs'
ta w;r u" im;a" m%dfhda.sl oekqu iy w;aoelS ilrKh lsu inkaOfhka foaYSh ixjOk
yjq,alrejka i;= mQK Yla;sh uqka muqKqjd lr .kq msKsi" rg ;=< iy foaYfhys isk ;u
ixjOk yjq,alrejka inkaOfhka jvd .siq.; iy M,odhS m%;sm;a;shla fhdod .; hq;= hehs
fldiu woyia lrhs' tjka m%;sm;a;shla" b;sj mj;akd h<s f.dv ke.S" ixjOk wNsfhda. iy
m%;sikaOdk wNsfhda.j,g uqyqK f jdisodhl jkq we;'
9'171 h<s f.dv ke.Su i|yd iy ixjOkh i|yd odhl ug wdrlaIl yuqod l%shd lr we;s w;r ;j
rg;a l%shd lrka isk kuq;a" we;e ia;%slalj, Tjqka fm!oa.,sl bvj, l=vd jHdmdr iy
f.d;eka lghq;=j, fh isk njg W;aiql;djka mej;sfha hehs" is,a mmd,lhkaf.ka iy
fjk;a whf.ka ,enqKq m%;spdr mok lr f.k fldiu ;j rg;a i|yka lr is' ;j o" we;e
ia;%slalj, " iuyr wjia:dj, ksjdi iydh iemhSu i|yd m%;s,dNSka f;au we;= O l%shdldrl
i|yd wdrlaIl yuqodj, wjirh wjYH nj o fmkS hhs' W;=frys iy kef.kysfrys we;e rdcH
f.dvke.s,s iy fm!oa.,sl bv$f.dvke.s,s wdrlaIl yuqod wLKavj m%fhdackhg .kska isk nj
o m%;spdr fmkakq lrhs' ie,lsh hq;= ld, iSudjka ,nd " wdrlaIl yuqod is,a l%shdldrlj,g
inkaO u iy wdrlaIl yuqod fm!oa.,sl bv m%fhdackhg .ekSu l%lj k;r l< hq;= hehs
fldiu ksfoaY lr is'
9'172 o;a; Yaf,aIKh lrk g" fYaIfhka u is,a mmd,lhka imhk o;a; Yaf,aIKh lrk
g" tla tla ia;%slalfha m%.;sh$.eg jd;d lsu i|yd taldldr iy kso Ndjfhka hq;= msiqul
wjYH;djla mj;S' tfuka u" w;a lr .;a m%.;sh iu; jd;dlrK hka;%Khla yryd wjYH;d
ms<sn| ysoeia iu. ii|k Yaf,aIKhla wjYH h' inkaO .egj, nyqIhSh iajNdjh ie,ls,a,g
.kakd l, fuh Ialr l;jHhla h yels kuq;a" ;j u;a ih hq;=j ;sfnk idj fuka u laIq
ugf m%uqL .eg ms<sn|j jvd mq,a wjfndaOhla we;s lr .ekSug yelshdj ,nd fuys ,d th
fndfyda l,la fiajh lrkq we;'

wg jk mfoh( m% ; s i ka O dkh ks foa Y

II

jk fldgi( m% ; s i ka O dkh ms < s n | ks la I K iy

Page | 29

9'173 oYl ;=klg wdikak .a .eiqKq iy f,a jels .egqu wjika u" O m%cdjka w;r" fYaIfhka
u isxy," fou< iy uqia,s m%cdjka w;r m%;sikaOdkh we;s lsu i|yd fndfyda wjia:djka jr lr
we;' wka; r|d meje;afuka hq;=" idOdrK" wmlaImd;S" jD; iy O iudchla ms<sn| fmd
oelaula ilia lsu wjYH;djla njg m;a f' fmd wkd.;hla ms<sn| oelaula jOkh lsu" iuia;
iudch u inkaO f wjYH;dj u;= lrhs' w;S;fha wys iy mSvdjka ms<s.ekSu;a" jka" iudc
idOdrK;ajh i|yd iy idudkH ;;a;ajh h<s we;s lsu iy iydkqN+;sh iy iyfhda.s;dj m%ldYhg
m;a lsu i|yd hka;%Khka imdokh lsu;a hkq iyk ie,iSu wruqKq lr .;a mshjrhka h' fmd
,laIK iy fjkial ms<s.kakd w;r u" m%pKav .egqfuka miqj inkaO;d f.dv ke.Su;a"
Yajdihla ke;slu" w.;sh iy bjid fkdoeu ms<sn| .eg flfrys wjOdkh fhduq lsu;a hkq
m%;sikaOdkfha yrh hs'
9'174 ielfha" NS;sfha" wYajdifha iy m%pKav;ajfha ixialD;sh W.=,d oeh hq;= w;r" ksiqkag
tlsfkldg ijka h yels iy ksiqka tlsfkldg ijka fok wjia:d iy wjldY jr l< hq;= h'
9'175 fldiu yuqf fmkS is fyda th iu. fjk h wdldrhlska woyia yqjudre lr .;a
mqoa.,hka ish .Kkla bm;a lr we;af;a" wdikak jYfhka talu;sl iy b;d meye,s mKsjqvhls'
tu mKsjqvh fohdlr h'
9'176 m<uqj" oYl ;=klg wdikak ld,hlg miqj wjika jqKq fokd f.k fok iy n, lrjk
.egqulska f.dv ;a" ish m%cdjkag wh;a uyckhd oeka l,a mj;akd iduhla" wdrlaIdjla" ;%;ajhla
iy iqixjdohla m%d:kd lr;s' f rf foaYmd,k kdhlhkag ih fkdyels fyda Tjqka iug
fkdleue;s .egj,g i fidhkq msKsi fuu Nd.Hjka; N+h u; h<s lsis fkl f,a ye,Sula
is fkdjk nj iy;sl lsu i|yd wm wmg yels ish foa l< hq;= hehs Tjqyq tl iudk
m%n,;djlska m%ldY lr is;s'
9'177 fojkqj" t,aB ;%ia;jdoh wjika lsu iy Odhl ckdm;sjrfhl= kdhl;ajh fok n,.;=
iy mq,a mokula iys; wdKavqjlg uq, msu Wodr wjia:djla imhd we;s njg - ish m%cdjka w;r
m%;sikaOdkh" ;%;ajh iy iyfhda.s;dj m%jOkh lrka" iq;r m%cdjkaf.af.a la .ek,sj,g
foaYmd,ksl i imhka iy ish mqrjeishkaf.a kS;Hkql+, whs;sjdisl w;am;a jk nj iy;sl
lrka" md,k .eg mrdihlg i fiu i|yd talu;sl b udj;la jOkh lsug
wjia:djla imhd we;s njg - meye,s mKsjqvhla mej;sK'
9'178 m%;sikaOdkh iy cd;sh f.dv ke.Su i|yd k" rdcHh iq;r m%cdjka fj; <d h hq;= w;r"
wfkla w;g iq;r m%cdjka" rdcHh iy rg inka; ;u ldh Ndrh h<s kshu lr .; hq;= h'
9'179 tjd foaYmd,kh w;a yer oeu i|yd ish foaYmd,k mlaIj, me;af;ka leue;a;la
mej;sh hq;= w;r" cd;sl .eg inkaOfhka talu;sl ;SrK .ekSula ;sh hq;= h' fuu wjia:dj
inkaO wNsfhda.j,g uqyqK fokq msKsi" ish foaYmd,k mlaIj, me;af;ka ffOhhla
foaYmd,ksl wIaGdkhla ;sh hq;= h'
.
9'180 fldiu yuqf fmkS is fndfyda fokd wjOdrKh lf<a" wdrlaIl yuqod w;am;a lr .;a foh"
cd;sh Wfoid ;srir idufha iy wdrlaIdf o m%cdjka ;=< iy w;r l,a mj;akd ;%;ajfha"
inehdf iy iqixjdofha o hq.hlg u. fmkajk foaYmd,ksl l%shdj,shla ;=< msysgqh hq;= nj hs'
fuu l;jHh uqka muqKqjd .; yelafla;a" uqka muqKqjd .; hq;af;a;a" rf fN!l wLKav;dj
iy iaffj Ndjh Tijd ;nk .uka iy m%cd;ka;%jdoh" bjid oeu iy n,h fnod yeu
inkaOfhka Y%S ,xldj .= l,la ;siafia /l .;a jkdl wdrlaId lrk .uka hehs mqoa.,hka mq,a
mrdihla m%ldY lf<ka fldiu h<s;a fmd mokula fidhd .;af;a h'
9'181 .egqu wjika jQ ;eka isg jir folla .; we;;a" m%pKav;ajh" ielh iy fjkial lsu
ms<sn| yeSu idudh iy foaYmd,ksl ;h ;=< ;j u;a me;sr mj;sk nj o fldiug isysm;a
flK' meye,s f,i fhduq l< mYapd;a hqo iduh f.dv ke.Sf kHdh m;%hla l%shd;aul lsu
inkaOfhka isj ;sfnk mudj fuu ;;a;ajhg fya;= ;sfnkjd h yels h'

Page | 30

9'182 tu ksid" my; wuqKd we;s kslaIK$ksfoaY ksfhdackh lrkafka" fuu meye,s iy j;udk
wk;=re ksid Wm; ,en fldiu ie,ls,a,g .;a woyia iy fldiu yuqf fmkS is mqoa.,hka
.Kkdjla o< jYfhka ia;r l< wjia:djka h' ish Y%S ,dxlslhka ug ;=kl Wr h hq;=
iduQysl mY%uhla fmdaIKh lsug Tjqyq W;aidy l<y( tk" foaYmd,k kdhl;ajh ugf "
is,a idudh ugf iy ;ks mqoa., mqrjeis ugf h'
9'183 flfia jqj o" fuu l%shdj,sfha m%Odk fhdackdlre f j.lSu Rcqj u ;sfnkafka wdKavqjg
nj wjOdrKh lsug fldiu leue;s h' m%;sikaOdkh hkq l%shdj,shla i hg .sh isula
fkdjk ksid" tu wruqK Wfoid ork mY%uhka" Pkaofhka m;a jqKq wdKavqf mQK iydh ,en"
wLKavj iy mq,a mokul lr f.k hd hq;= h'
9'184 Y%S ,xldfjys ckjd.sl .egqf uQ, fya;=j mj;afka fou< ck;djf.a wjHdc la .ek,sj,g
i fiug wkqms<sfj<ska n,hg m;a wdKavq wiu;a u ;=< hehs fldiu woyia lrhs'
9'185 .egqf fya;=j,g i fiu i|yd foaYmd,ksl iula bm;a lsu wjYHfhka u l<
hq;a;ls' frda. ksYaph iy fnfy;a jfgdarej ms<sn|j lsis tl;djla fkd mej;sh o yeu fokd
u ta ms<sn|j l;d l<y'
fou< m% c df la .ek,s
9'186 ckjd.sl .egqu iy tys fya;= ms<sn| l;dnfya fou< m%cdf la .ek,s lemS fmfkk
f,i bm;a lr we;'
9'187 fou< ckhd la .ek,s m%ldYhg m;a lsu isxy,-fou< inkaO;df flakafhys .ska .g
u mj;sk w;r" mYapd;a .egq m%;sikaOdk iy iduld iyjk l%shdj,sfhys m<uq mshjr f,i
i,ld Rcqj iy idOdrK f,i ykd f.k i fih hq;= h' fuu la .ek,s ld,h;a iu.
fjkia we;s nj iy we;e tajdg wvq .Kfka mdYah jYfhka j;a i imhd we;s nj .ek
lsis ielhla ke;' flfia jqj o" .egqu jOkh fjoa fndfyda kj la .ek,s tl;= we;' tu
l%shdj,sfha nyq;r m%cdjg iy wfkla iq;r m%cdjkag o ;u ;ukaf.a u la .ek,s mj;S'
Y% S ,xldj ;= < nyq ; r-iq ;r inka O ;djka f .a ft;s y dis l miq u
9'188 fida,an fldi jd;dj iq;r m%cdjkaf.a la .ek,s hehs th yekajQ foh i|yd ie,lsh
hq;= bvla lem lf<a h'
9'189 fya;= jqKq .eg iu i|yd mmd,kuh iy jHjia:duh iq/ls;djka wjYH jqKq kuq;a"
nyq;rfha iy iq;rfha wfkHdakH mej;=j, uQ,sl fjkilska f;drj ka tlla j;a m%udKj;a
fkdjk nj fida,an fldiu ks.ukh lf<a h' fomdYajfha fuu yeS m%cdjka fol w;r
inkaO;d flfrys ;SrKd;aul n,mEula l< w;r" Y%S ,xldj iskafka m%;sikaOdk l%shdj,sh ;=<
ksid" fldif woyi k" f oeka wjika jqKq .egqug fya;= jQfha l=ula o hkak jeks m%Yakj,g
ms<s;=re iemhSug W;aidy lsf jvd;a u wod< jkafka fuu kslaIK nj hs'
9'190 tjl foaYmd,k kdhlfhda la .ek,sj,g i fif l%shdj,sh iqug f,i iy fyd|
ys;ska fkd yeisrjQy' th fou< l;d lrk iq;rhkag iy wk:hg m;a wfkla m%cdjkag
wNsudkfhka hq;=j ie,l+ l%shdj,shla fkd h' fou< m%cdj ;=< me;sr mj;sk n,.;= la
.ek,suh yeSu u;= tkafka tu l%shdj,sfha fokdld mY%ufhka iy widOdrKlj,sks'
9'191 wka; ckjd.sl inkaO;df ;SrKd;aul fNaoh m<uqj meKsfha 1958 ler,s iu. h"
wk;=rej 1977 h" l+g m%dma;shg m;a jQfha 1983 zl cq,shZ kka okakd ,efnk fohska iy fou<
mqrjeishkag m%udKj;a wdrlaIdjla iemhSug tjl wdKavqj ms<sl=,a iy.; f,i wiu;a fuks' isxy,
iy fou< m%cdjka w;r inkaO;dj krl w;g yerjQ fuu m%pKav ixialD;sh ms<sn|j jvd mQK
wjfndaOhlska f;drj fou< m%cdjg wod< .eg iy Tjqkaf.a la .ek,s mQK f,i ih
fkdyels h'

Page | 31

fou< m%cdf la .ek,s iy ish m%cdjkag fmd wfkla mYapd;a hqo la .ek,s ms<sn| m%Odk
kslaIK iy ksfoaY 9'200 fofha isg bhg oyd oelaf'
uq i a , s m% c df la .ek,s
9'192 W;=frys j;a jk uqia,sjrekaf.a .eg wdrN jQfha 1990 Tlaf;dan 30 jk od t,aBh
n,d;aldrfhka uqia,s m%cdj fkrmSu;a iu. h' fuu m%foaYj, ^W;=r iy kef.kysr& ;=jlal=
fmkajd ;ckh fldg t,aBh l< ckjd.sl Y=oaOfha f.dre njg m;a jQfha uqia,sjreka h'
9'193 W;=re m<df;a uqia,s m%cdjg ;=jlal= t,a, fldg l< ie,lSu" ;uka iskafka wdKavqf"
cd;Hka;r rdcH fkdjk ixOdkj," rdcH fkdjk ixOdkj, iy cd;Hka;r m%cdf m%uqL;d
,ehsia;=f m;=f,ys nj Yajdi lsug Tjqka fhduq lf<a h'
9'194 wj;eka jqKq uqia,sjrekag W;=re m<df;ys ;u uq,a mx ia:dk fj; wdmiq hdu i|yd l,a
;shd wdmiq meKSug wdKavqj myiql iemhsh hq;= h'
9'195 t,aBh kdY l< fyda ydks l< uqia,s foajia:dk" ksjdi iy mdi,a h<s b lsug iydh
u i|yd wdKavqj laIKsl mshjr .; hq;= h'
9'196 wNHka;rj wj;eka jQjka i|yd iqNidOk jev igyka l%shd;aul lrk cd;sl iy cd;Hka;r
wdh;k" zmerKs wNHka;rj wj;eka jQjkaZ f,i ykajkakka iy wfkla wNHka;rj wj;eka jQjka
w;r mj;akd fjkial lsu ms<sn| yeSu is; ;nd .; hq;= h' kj wNHka;rj wj;eka jQjka
flfrys fhduq jk cd;Hka;r iy cd;sl wjOdkh iy tys m%;sM,hla f,i Tjqka fjkqfjka l%shdjg
kexfjk ksielj wjYH iydhl iy jev igykauh uq, ms" we;e g zmerKs wNHka;rj wj;eka
jQjkagZ oefkk fjkial lsu ms<sn| yeSu ;shqKq lrkq we;' wiudk;dj inkaOfhka zmerKs
wNHka;rj wj;eka jQjkaZ ;=< mj;sk yeSj, h jeo.;alula ;sfnk nj fldif Yajdih hs'
iudk;dj iy fjkial fkdlsu hkq Y%S ,xldj o tlj ;sfnk tlai;a cd;Skaf.a ish udkj
ysl fuj,j, m%uqL uQ,Ou f' fuf,i" zmerKs wNHka;rj wj;eka jQjkaf.aZ ;;a;ajhg i
fif " ;u ixjOk yjq,alrejkaf.a iyfhda.h we;sj iudk;df iy fjkial fkdlsf
uQ,Ou ie,ls,a,g .ekSu Y%S ,xldf wdKavqf j.lSuls'
fmr mej;s .egq m% f oa Y j,g wdika k j ms y s .udkj, j;a jk is x y,hka f .a la
.ek,s
9'197 fuu m%foaYj, ckhdf.a yeSu jQfha wdKavqj fuu .udkj, j;a jqKq iy t,aBh we;s
l< NSIKfhka .<jd .;a is,a jeishka fkd i,ld yeug fhduq jqKq nj hs' fuu .udkj,
ckhd ol=fKys msys wdrlaIs; m%foaYj,g ixl%uKh fkd ;u ;j,g t,a, jqKq Nhxlr ;ck
hgf;a wLKavj f.jd ;sK' fuu .udkj, j;a jk ckhd" wdrlaIdj ms<sn| oreKq
wjodkj,g yereKq g" wOHdmkh" jfkdamdhka lvdlmam,a u iy jekiS hdu" fi!LH /ljrK
iy m%jdyk myiql ysh inkaO oe Ialr;djkag uqyqK md we;' idufha m%;s,dN N=la;s u
i|yd iudkj ie,lSf wjYH;dj fuu .jdiSyq m%ldYhg m;a l<y'
9'198 fuu m%foaYj, fjfik ckhdf.a jfkdamdh je hqKq lsu ms<sn| m%Yakhg i fiu
i|yd Tjqkaf.a wjYH;djka ykd .ekSug wdKavqj mQK wOHhkhla wdrN l< hq;= h'
9'199 wdKavqj .udkj,g tl iudk im;a fjka lsula iy ixjOkhla iy;sl l< hq;= nj
fldif woyi hs' tfia fkdjqj fyd;a" fYaIfhka u kef.kysr m<df;ys O ckjd.sl
m%cdjka wdm;Hh ork .udk /ila ;=< th wfmalaId Nx.;ajhlg iy jd.sl wd;;shlg ;=vq h
yels h'
bka hdkq iNjhla iys ; fou< ckhdf.a la .ek,s
9'200 ;uka j;a jk m%foaYj, wOHdmksl iy fi!LH myqil yslu ms<sn|j W;aiql;d m<
lrka iy j;=j, me;sr mj;sk Ialr jk ;;a;ajhka ms<sn|j o fldif wjOdkh fhduq

Page | 32

lrjka" bkahdkq iNjhla iys; fou< ckhd fldiu fj; bm;a l< m%ldY mej;sK' fuu
W;aiql;djka w.h lrk fldiu" fi!LH iy wOHdmksl myiql je hqKq lsu i|yd o" j;=
m%foaY ;=< jvd hym;a jk ;;a;ajhka imdokh lsug o wjYH mshjr .; hq;= hehs wdKavqjg
ksfoaY lr is'
9'201 jvd mq,a mYapd;a .egq ixjOk kHdh m;%hla iy m%;sikaOdk jev igyka jOkh lr
bkahdkq iNjhla iys; fou< ckhdf.a b;d jeo.;a wjYH;djka ie,ls,a,g .; hq;= hehs o
fldiu ksfoaY lr is'

la .ek,s j ,g i fiu iy m% ; s i ka O dkh m% j Okh ls u inka O .eg

kS ; s f ha rcehS u l% s h d;a u l ls ug wiu;a u


.
9'202 fldiu yuqf m%ldY bm;a l< fndfyda mqoa.,hka lshd isfha" foaYmd,ksl wkq.%yh ,nk
mqoa.,hka Yd, ixLHdjla wmrdO is l< kuq;a" kS;sh n,d;aul lrk n,dldrhkag t,a, jqKq
foaYmd,k mSvkh ksid kS;sfha .= yia;h Tjqka fj; <d fkdjqKq nj hs' iajdk wlrK
moaO;shla iy kso fmfkk kS;suh l%shdj,shla iu.ska kS;sfha rcehSug oe f,i mlaImd;Sj
isu hkq" ljr fyda w:dka; m%;sikaOdkhla mej;Sug k" tys yrh h hq;= iduh iy
ia:djr;ajh Wfoid w;HjYH fohls' m%cdjka w;r wd;;Ska ksudKh l< fya;+ka jQfha" w:dka;
n,h fnod yeula ke;slu iu. neKq hymd,kh ke;slu iy kS;sfha rcehSu fkdms<smeu hs'
9'203 fldif idlPdj w;r;=r mek ke.=Kq .eg w;r my; i|yka tajd h(
w' foaYmd,k inkaOl iys; mqoa.,hka wmrdO l< g" wmrdO ms<sn| mlaIK meje;aug iy
wmrdOlrejkaf.ka ksoyig lreKq uid isug kS;sh n,d;aul lrk n,dldrhka wiu;a u'
wd' .egqu wjikaj ;sh ;a" ;j u;a kS;sh iy iduh ms<sn|j ie,lsh hq;= .eg mj;S' ikakoaO
lKavdh lrk nf,ka uqo,a ,nd .ekSf l%shdjka o meyer f.k hd" w;=reoka ls" fld,a, lE
hkd fjk;a wmrdO l%shdjka o wLKavj is jk ksid W;=frys iy kef.kysfrys j;a jk
ckhdf.a is;a ;=< ;e;s .ekSula mj;S' foaYmd,k{hka .Kkdjla kS;sh fkd ;ld l%shd lrk nj
lshkq ,eK' iudch ;=< isk wmrdO lKavdh iu. Tjqkag mj;sk wka; l%shdjka ksid" Tjqyq
fmd,Sishg wksis n,mE lr fmd,Sish foaYmd,kSlrKh fldg wlrK ud.h j, lr;s'
we' .sks w mdh iu. neKq foaYmd,k m%pKav;ajh fuu rf kS;s.rel mqrjeishka w;r
fndfyda W;aiql;djka mek kxjd we;' foaYmd,k m%pKav;ajh jOkh u iy foaYmd,k{hka iy
Tjqkaf.a wdOdrlrejka kS;s frdaj .sks w < ;nd .ekSu iy md lsu ms<sn|j fldiu
kslaIKh lrkafka W;aiql;dfjka hq;=j h'

9'204 wkjir wdhqO < ;nd f.k isk mqoa.,hka ksrdhqO lsug fuka u tjeks jerlrejkag
tfrysj kS;suh mshjr .ekSug o wdKavqj laIKsl mshjr .; hq;= hehs fldiu oe f,i ksfoaY
lr is'
9'205 fuu jd;dj ,shk iufha " uE; ksu jqKq m<d;a md,k ue;sjrKj,ska miqj urK iy
;=jd,lrejka .Kkdjla we;s lrka tl u foaYmd,k mlaIfha foaYmd,k{hka fofofkl= inkaO
nrm;< fj ;ef isoahla ms<sn|j fldiug f;dr;=re ,eK' foaYmd,k{hka w;r wfkHdakH
Wmldrhla fkdue;slu t;r u fockl ;;a;ajhlg m;aj ;su iy .eg i|d .ekSu i|yd
t;r u oreKq m%pKav;ajhla fhdod .ekSu" cd;sl m%;sikaOdk l%shdj,sfha f ;SrKd;aul wjfha
uyck ksfhda;hkaf.ka b,a,d isk fohg wdoYhla fkd f'

Page | 33

9'206 ksfhda;hka .Kkdjla wjOdkh fhduq lrjQ my; i|yka is fYaIfhka biau;= lr
oelaug fldiu leue;s h'
9'207 meyer f.k hdu" nf,ka uqo,a ,nd .ekSu" fld,a, lEu hkd wmrdO lsysmhla" kef.kysr
m<df;a Ndr;S kue;af;l= lr we;s njg bm;a jqKq fpdaokd mej;sK' fldiu fuu lreK
wod< n,dldrhkaf.a wjOdkhg fhduq lf<a h' jer l<ehs lshkq ,nk ;eke;a;dg tfrysj lsis u
w:dka; mshjrla f.k fkd;su .ek fldiu i|yka lrkafka lk.dgqfjks' fmd,sia ks,Odka
yhishhlg wdikak ixLHdjla iu. meyer f.k hdulg f.dre jqKq Y%dl fcHIaG fmd,sia
ks,Odka fofofkla iy m%ldY bm;a lrkakka fofofkla" wdhqO mfil ;nd t,ahg hg;a
ug wK flreKq fmd,sia ks,Odka urd oeu inkaOfhka tjl kef.kysr m<df;a t,aB
kdhl lreKd iy ;j;a t,aB idudlhka lsysm fofkl= inkaO njg fpdaokd l<y'
m%ldY bm;a lrkakka l< fpdaokd wkqj" tfrysj t,a, lr we;s fpdaokd ms<sn|j fldiu
uqr,sorka fkdfyd;a lreKd uy;df.ka m%Yak lf<a h' Tyq fuu >d;k inkaOfhka flfrk
fpdaokd m%;slafIam lf<a h'
flfia jqj o" fmd,sia ks,Odka yhishhla >d;kh lsu inkaOfhka f jk f;la lsis
mlaIKhla mj;ajd ke;s nj fuu fldiu i|yka lrkafka lk.dgqfjks' wmrdOfha iajNdjh iy
m%;sikaOdkh flfrys th lrk n,mEu ksid" fuu ldrKh mQK mlaIKhl wjYH;dj u;= lrk
nj fldif woyi hs'
9'208 m%ldY bm;a lrkafkda lsysm fofkla B< ck;d m%cd;ka;%jd mlaIfha (EPDP) idudlhka
l< nf,ka uqo,a ,nd .ekSf l%shdjka ms<sn|j meKs,s l<y' BmSmShg tfrysj meKs,s lsysmhla
mj;sk ksid fuu fpdaokd inkaOfhka mQK mlaIKhla meje;ah hq;= nj fldif woyi hs'
mlaIKhla fkdue;slu o~qj fkd ,en .e< hd yels h hk yeSula we;s lrkq we;'
9'209 fndfyda m%ldY bm;a lrkafkda fc iS,ka kue;s mqoa.,fhl= kdhl;ajh fok l,a,shl
kS;s frda l%shdjka flfrys fldif wjOdkh fhduq lrjQy' meyer f.k hdu" nf,ka uqo,a ,nd
.ekSu iy fld,a, lEu ms<sn| wmrdO yd inkaO fuu l%shdjka lrkq ,nkafka wdrlaIl yuqod
myiql uqjdjla f,i fhdod .ksks' fldiu fuh m%foaYfha ksfhdacH fmd,siam;sjrhdf.a
wjOdkhg ,la lrjQfha h' tys m%;sM,hla f,i" fc iS,kaf.a yjq,aldrfhla w;a wvx.=jg .eksK'
flfia jqj o" fpdaokdjg ,laj isk m%Odk wmrdOlrejd ;j u;a ksoe,af,a miq fjhs'
.
9'210 f inkaOfhka .;a l," kS;s frda ikakoaO lKavdhj,g wod< ;u wka;jdr ksfoaY
ish,a, mQK f,i l%shd;aul lsf jeo.;alu fldiu h<s h<s;a m%ldY lr is'
9'211 ;u wka;jdr ksfoaY ;j u;a mQK f,i l%shd;aul lr fkd;su .ek fldiu lk.dgqj
m< lr is'
9'212 m<d;aj, fiajh lrk fmd,sia ks,Odkag mlaIK inkaO kS;suh m%K;dj ,nd .ekSf
iy kS;suh mshjr .ekSu is lrk wdldrh oel n,d .ekSf wjia:djla fkdue;s nj fldiu
i|yka lr is' fuu ;;a;ajh ;=<" wmrdO mlaIK" kS;suh mshjr .ekSu iy wmrdO hqla;s moaO;sh
wdY%s; fjk;a ldrKd inkaOfhka u. fmkau iy Wmfoia u i|yd m<d;aj, kS;sm;s
fomd;fka;=f tall msysgqh hq;= hehs fldiu oe f,i ksfoaY lr is'

9'213 foaYmd,k inkaOl fkd ;ld ish fpdaokd mlaIdjg ,la l< hq;= hehs o" jer l<jqkag
tfrysj kS;suh mshjr f.k o~qj meKh hq;= hehs o fldiu wjOdrKh lr is' tg"
wlrK mmd,kh flfrys uyckhd w;r Yajdih oe,ah yels jkq we;'

Page | 34

9'214 fmd,sia fomd;fka;=j hkq kS;sh iy iduh mj;ajd f.k hdu mejreKq is,a wdh;khls'
tu ksid" rdcHfha wdrlaIdj ms<sn| j.lSu ork ikakoaO yuqod inkaOfhka lghq;= lrk wdh;k
iy fmd,sia fomd;fka;=j w;r mj;sk inkaOh | oeu wNsu; h'
9'215 iajdk iar fmd,sia fldiula hkq fmd,Sish M,odhS f,i l%shd;aul u iy uyck Yajdih
we;s lsu iy;sl lsu i|yd mQjdjYH;djla nj fldif woyi hs' fmd,sia fiajfha l%shdld;ajh
kslaIKh lsu i|yd iy fmd,sia ks,Odka iajdkj l%shd lrk nj iy by< ugf jD;a;Sh
l,al%shdjla mj;ajd f.k hk nj iy;sl lsu i|yd tjeks fldiulg n,h mejh hq;= h'

md,kh ms < s n | .eg


9'216 mmd,k moaO;sfhys mj;sk W!k;dj,ska Wm; ,nk we;e iq;r la .ek,s iy
hymd,khla fkdue;slu" ckj.h fkd ;ld ish mqrjeishkag n,mdk njg bm;a l< m%ldY
fldiug wikakg ,eK' fuu W!k;d ish mdYajlrejkaf.a iduQysl l%shdjl wjYH;dj u;=
lrhs' flfia jqj o" fYaIfhka u iq;rhkag wjdis jk wdldrfhka moaO;sh l%shd;aul wjia:dj,
ksYa; mshjrhka .; hq;= f'
9'217 rf foaYmd,k ixialD;sh" ;ukag ys fndfyda fiajdjka iy fkdaodhk myiql ,nd
.ekSf foaYmd,k{hka u; r|d mj;sk ;;a;ajhla olajd fmd uyck;dj fn,ySk iy wirK
;;a;ajhg m;a lr we;'

mq r jeis la .ek,s j ,g i fiu i|yd fYa I wdh;khla


9'218 jI 1994 wxl 26 orK mK;ska ykajd ka ixfYdaOkh uyck fm;ai l%shd mmdh je
hqKq lsug W;aidy l< o" mmd,kh ms<sn| md,sfka;= flduidiajrhdf.a ldhd,h yd
inkaO j;auka kS;sh rdcH l%shdfjka mek k.sk la .ek,sj,g M,odhSj i fiu i|yd
m%udKj;a fkd f' tu ksid" rf md,k lghq;=j, ksr;j isk rcfha ks,Odka iy fjk;a
mqoa.,hka n,h wksis f,i md lsu ksid mek k.sk ish mqrjeishkaf.a" fYaIfhka u iq;r
m%cdjkaf.a la .ek,sj,g i fiu i|yd wdKavqj iajdk wdh;khla msysgqh hq;= hehs
fldiu ksfoaY lr is' fuu hka;%Kfha ldhhka M,odhS f,i l%shd;aul lsug yelshdj ,nd
fokq msKsi Bg n,.;= mlaIKd;aul wxYhla imdokh lr h hq;= h'
9'219 ljr fyda Odhl fyda mmd,kuh l%shdjla ksid" fYaIfhka u ckjd.sl;ajh fyda wd.u
mok lr f.k mek ke.s la .ek,a,la iys; fuu rf kE u mqrjeisfhl=g iajdk wdh;kh
yuqf iyk b,a,d isug whs;sh ;sh hq;= h'
9'220 fuu wdh;kfha ;Ska l%shdjg kexu i|yd jk Odk o mej;sh hq;= h' ;j o" fhda;
wdh;kh n,odhS lrkq msKsi" n,h wksis f,i md lr ;sfnk mqoa.,hka inkaOfhka kS;sh
oKavk imdokh l< hq;= h'
9'221 wka; ckjd.sl iy wka; wd.l iqixjdoh b,lal lr .;a jev ms<sfj<j,a l%shd;aul
lsf " fYaIfhka u m%cd uQ, ugf fhojq iemhSfuka" we;e g ia;%slal iy m<d;a ugka
msysgqfjkq we;s wka; wd.l m%;sikaOdk iy idu lgqj,g fYaI wdh;kfha ldhhkag iydh
jk fmdaIl hka;%Khla f,i l%shd l< yels h'

fjk;a jev ms < s f j<j,a


.
9'222 ish mqrjeishkaf.a" fYaIfhka u iq;r m%cdjkaf.a W;aiql;djka iy ldxidjka ms<sn|j
ixf ksKdhlj,ska" kshuhkaf.ka iy l,al%shd ix.%yhkaf.ka rdcH fiajfha moaO;sj,g iy l%shd

Page | 35

mmdj,g u. fmkajkq ,eh hq;= h' la .ek,a,la ms<sn| yeSulg Wm; h yels jer w:
oela we;s u je<elau i|yd wdKavqf ;SrKj, ;lkh inkaO mQK kso Ndjh iy
f;dr;=re uyckhdg ,nd .; yels h hq;= h' fuu m%;sM,h <d lr .ekSu i|yd mj;akd l%shd
mmd iy ms<sfj;a iudf,dapkhg ,la l< hq;= h'
9'223 ixjOk l%shdldrl l%shd;aul l< hq;af;a m%foaYfha ckhdf.a Wmfoia uid iy Tjqkaf.a
iyNd.s;ajh we;sj nj wdKavqj iy;sl l< hq;= h' mmd,kfhys ,d tjka kso Ndjfhka hq;=
msiqula fhdod .ekSfuka" ixjOk l%shdldrl inkaOfhka ;ukag whs;shla ;sfnkafka hehs
uyckhdg yefk ;;a;ajhla ksudKh jkq fuka u" cd;sh f.dv ke.Sfuys ,d ;uka iyNd.s
jkafka h hk yeSula Tjqkag ,nd fokq we;'
9'224 rdcH fiajfha ldh wdpdr Ou je hqKq lsu i|yd jk mqyqKq jev igyka yryd o we;=j
wdl,amuh fjkial we;s lsu i|yd fYaI jev igykla ilia lr l%shd;aul l< hq;= hehs
fldiu ksfoaY lr is'
.
9'225 fldif wjOdkhg ,la l< lkiai,a, okjk ixisoahla jQfha" rdcH ks,Odka m;a ls"
ia:dk udre ls hkdh inkaOfhka md,l mlaIfha foaYmd,k{hka by< ugulska wes,s .eiSu
hs' fuh jkdys hymd,kfha mQK m%;sreoaOh hs'
9'226 rdcH fiajfha foaYmd,ksl wes,s .eiSula fkdmj;sk nj iy rdcH fiajfhys n|jd .ekS
iy Wiia wdKavql%u jHjia:dfjys iudk;d Odkj,g wkql+, nj iy;sl lsu i|yd
wm%udj iajdk rdcH fiajd fldiula msysgqh hq;= hehs fldiu oe f,i ksfoaY lr is'
9'227 uyck;djf.a tfkod ;hg wod< ldrKd inkaOfhka" fYaIfhka u lDIsluh" jr
hkd wdl l%shdldrlj,g wod< ldrKd inkaOfhka" W;=re m<d; is,a mmd,khg h<s
t<u jeo.;a f' uyck;djg idudkH is,a ;hg wdmiq hdug iy idufha m%;s,dN N=la;s ug
yels jkq msKsi" ,sgfha fmkS isu l%ufhka wvq l< hq;= h'
9'228 kS;s moaO;sh wlrKuh iudf,dapkhlg ,la lsu i|yd jHjia:duh Odk fkdue;slu
inkaOfhka m%ldY bm;a jqKq nj fldiu i|yka lr is' kE u fhda; Odkhl
jHjia:dkql+, Ndjh inkaOfhka fY%aIaGdlrKh bfha l%shd;aulj woyia uiSu i|yd uyck
idudlhkag iy fjk;a ixOdkj,g m%udKj;a kS;suh Odk mej;sh hq;= h' fhda; kS;shl"
fYaIfhka u yis mK;aj, jHjia:dkql+, Ndjh inkaOfhka fY%aIaGdlrKh bfha woyia
uiSu i|yd imhd we;s ld, rduqj fnfyka wm%udKj;a h' Odhl ckdm;sjrhd kshu lr we;s
m" yis mK;a inkaOfhka meh 24l ld,hla we;=<; fyda k ;=kla miq fkdjk khl
;Skajla h hq;= hehs fY%aIaGdlrKfhka b,a,d iskq ,ef ^wdKavql%u jHjia:df 122^1& j.ka;sh&'
fhda; kS;shla inkaOfhka uyck uey;a u hkq judk m%cd;ka;%jdofha fkd fjka l< yels
fldgils' tu ksid" fhda; kS;sj,g wNsfhda. lsu i|yd m%udKj;a ld, rduqjla imdokh lsug"
iqiq jHjia:duh ixfYdaOkhla ms<sn|j talu;sl;ajhlg t<u i|yd wdKavqj iy mlaIh ish
mY%uhka oeh hq;= hehs fldiu ksfoY lr is'

n,h fnod yef wjYH;dj


9'229 fldiu yuqf fmkS is fndfyda mqoa.,hka meye,s f,i m%ldY lr isfha" n,h fnod
yeug myiql imhk foaYmd,ksl talu;sl Ndjhlg t<u" tjka talu;sl Ndjhla uqka muqKqjd
.ekSu i|yd .= l,la ;siafia m%Odk ndOlhlaj mej;s t,aB ;%ia;jdoh wjika lsfuka miqj
m%;sikaOdk l%shdj,sh bhg f.k hdu i|yd ;SrKd;aulj jeo.;a jkq we;s nj hs'
9'230 mYapd;a .egq jd;djrKh ;=< ;srir iduh iy wdrlaIdj iy;sl lsu i|yd rduqjla we;s
lsu i|yd wkq.ukh l< hq;= foaYmd,k l%shdj,shlg wdKavqj kdhl;ajh imdokh lsu b;d
jeo.;a f' fuu mY%ufha " t,aBfha idudlhkaj isg we;s wh o we;= ish m%cdjkaf.a
whs;sjdisl iy;sl l< hq;= h' fuu m%;sM,h w;a lr .ekSu i|yd" n,h fnod yeu mok lr .;a
foaYmd,k tl;djlska ckjd.sl .egjg fuka u m%cd;ka;%jd wdh;kj,g ;ckh lrk

Page | 36

wfkla nrm;< .egj,g o i fih hq;= h' fuu foaYmd,k l%shdj,sh l+g m%dma; h hq;af;a"
w;HjYH iudc-wdl m%;sm;a;s ilia lsu iy l%shd;aul lsu i|yd wjia:djka imdokh lrk
jHjia:duh mokula iy hka;%Khla ;=< h'
9'231 n,h fnod yeu wksjdhfhka u uyck flakaSh iajNdjhla .; hq;= w;r" tys my;
oelafjk ;elS is; ord .; hq;= h w' n,h fnod yeu wksjdhfhka u jvd mq,a iqixjdohla iy tluq;=lula m%jOkh l< hq;= w;r"
rf uyck;dj w;r ixjdoh iy wiu.sh m%jOkh fkd l< hq;= h' idrj;a O;ajh wdrlaId
lrk iy w.h lrk w;r;=r ljr n,h fnod yeul jqj m%Odk wruqK h hq;af;a" fuu ztal;ajhZ
iy fmd wkkH;djla m%jOkh lsu hs'
wd' iEu ugul u" fYaIfhka u wdKavqf ish ugj, ish m%cdjkag wh;a ckhdg n,h
mejfrk nj iy;sl lsug wjOdkh fhduq h hq;= h' n,h fnod yeu ljr fyda ckjd.sl
m%cdjlg jrm%idohla fyda wjdishla fkd h hq;= w;r" f w:fhka .;a g" rg ;=< isk ljr
fyda ckjd.sl m%cdjlg wh;a ckhd th fjkial lrk tlla f,i fyda fjkial lrk tlla
f,i fmfka hehs fkd ie,lsh hq;= f'
.
we' uyckhd m%cd;ka;%jdofhka n, .ekau is h hq;af;a" wdKavql%u jHjia:df fYaIs;
Odkj,g iy rg iafPdfjka bgq lsug Ndr f.k we;s .siq.; nej,g wkqj" Pkaofhka
m;a jqKq wdKavqf uQ,sl neula jk udkj ysl m%jOkh lsf iy wdrlaId lsf mq,a rduqj
;=< h'

wE' n,h fnod yeu ms<sn| m%Yakhg i fif ldrKd folla flfrys wdKavqf wjOdkh
fhduq h hq;= h' m<uqj" m%cd uQ, ugf jvd mq,a uyck iyNd.s;ajhla is jk nj iy;sl
lsu i|yd m<d;a md,k wdh;k n, .ekau hs' fojkqj" uyck wjYH;djkag i imhk iqiq
n,h fnod yef moaO;shla ie,iq lr .ekSf m<d;a iNd l%ufha l%shdld;ajh ;=< mj;sk
wvqmdvqlj,ska W.;a mdv ie,ls,a,g .ekSu o wjYHfhka u l< hq;a;ls' ta w;r u th" Y%S
,xldf idrj;a O;ajh fmdaIKh lrk .uka tys fN!l wLKav;dj iy talSh;ajh wdrlaId
lsu i|yd Odk imdokh l< hq;= h'
9'232 ie,ls,a,g .; yels w;sfl hka;%Khla k m<d;a ksfhda;hkaf.ka iuka; W;a;r uka;%S
uKav,hla msysgqug we;s yelshdj hs' jHjia:dodhl ;SrK .ekSf l%shdj,sfha " m<d;aj,g fYaI
wod<;ajhla iys; .egj,g n,mE yels jHjia:dodhl mshjrhka mlaIdjg ,la lsu we;=j
;ukag o b;d jeo.;a ldh Ndrhla bgq lrkakg we;ehs" m<d;aj, foaYmd,k kdhl;ajh w;r iy
uyck;dj w;r Yajdih ms<sn| yeSula ckkh ug tjka hka;%Khla fya;= h yels h'
9'233 n,h fnodyod .ekSu iy wdKavqj ;=< iyNd.s u ms<sn| ienE .egj jkafka uyckhd n,
.ekau iy foaYmd,k kdhlhka uyckhdg j. jk ;;a;ajhg m;a lsu nj ish mlaI ykd .;
hq;= h' fuh iuia; Y%S ,xldjg u wod< jk w;r" isxy," fou<" uqia,s iy wka ish m%cdjkaf.a
mqrjeis wjYH;d we;=<;a lr .kakls' talu;sl n,h fnod yef rduqjla iu.ska fuu wjYH;d
imqrk m%cd;ka;%jd l%uh M,odhS f,i l%shd;aul lsu" ta ;=< ksi.fhka u msys .=Kdx. iy
wdh;k ksid" iq;r m%cdjkaf.a la .ek,sj,g o i imhkq we;'
9'234 ish mlaI lem h hq;af;a wfkHdakH idlPdfjka wNHka;rj i fiug h' ckjd.sl
.egf wkjYH cd;Hka;lrKh o" vhiafmdardj fhdok ndysr mSvkh iy foaYmd,k tl;djla
i|yd flfrk idlPdj,g bka is jk n,mEu o fou< kdhlhka ie,ls,a,g .; hq;= h' ndysr
;ckh iy uey;a u ms<sn| yeS" ms<s.; yels iula foig is jk m%.;shg nrm;< f,i
ndOd l< yels" wkdrlaIs;;dj ms<sn| yeSula ksudKh l< yels h'

Page | 37

9'235 n,h fnod yef fyda n,h fnodyod .ekSf ljr hka;%Khla jqj uqka muqKqjd .; hq;af;a
iaffj" foaYmd,kslj iajdk iy nyqckjd.sl Y%S ,dxlsl rdcHhl mq,a rduqj ;=< h hkak
wjYHfhka u is h hq;a;la nj fldif woyi hs' m%;Hka; m%foaYj,g w:dka; n,;, fnod
yeu w;HjYH kuq;a" rdcHfha yr j.lS wvx.= jk iy fnod yeh fkdyels" uOHu wdKavqj ;nd
.; hq;= iy md l< hq;= n,;, o mj;S' n,h fnodyod .ekSf ljr Odkhl jqj" fnjd
m%jK;djka flfrys l%shd;aul wjOdkhla fhduq lrk iy tajd wffOhu;a lrk" rdcHfha iaffj
Ndjh iy talSh;ajh wdrlaId lrk wNHka;r hka;%Khka ;sfnk nj iy;sl lsu o jeo.;a h'
9'236 ljr l,a mj;akd iy ;srir m%;sikaOdk l%shdj,shl jqj id:l;ajh iy;sl lrkq msKsi"
n,h fnod yef .egj inkaOfhka oDYHudk m%.;shla we;s lsf ;SrKd;aul jeo.;alu
wjOdrKh lsug fldiu leue;s h' tu ksid - fYaIfhka u m%cd uQ, ugf m%;Hka;
m%foaYj,g yels Wmu n,h fnod yeu i|yd fuka u uOHu wdKavqf n,h fnodyod .ekSu
i|yd - oekg mj;akd oE mok lr f.k" n,h fnod yeu ms<sn|j talu;sl Ndjhla we;s lr
.ekSu i|yd ioaNdjfhka hq;= mY%uhlg uq, msug j;auka wjia:dj m%fhdackhg .; hq;= hehs
fldiu ksfoaY lr is' fuu talu;sl Ndjh" ;ukag n,mdk md,k ;Ska .ekSf uyckhdg
iyNd.s ug yelshdj ,efnkakd jQ;a" ldhlaIu" ho wvq iy kso fmfkk md,khg ndOd
lrk foaYmd,ksl" ks,Oduh iy fjk;a wdh;ksl jHqyhka wl ,la jeh lrka iy wkjYH
wdldrfhka oa.=Kkh fkdflfrkakd jQ;a tlla h hq;= h'
.
9'237 fuu m%;sM,h uqka muqKqjd .ekSu i|yd" wfmalaIs; ixjdo l%shdj,sfha iajrEmh iy
wka;.;h ms<sn|j wdKavqf is;d ne,S wvx.= fhdackdjla mok lr f.k" ish mlaI iu."
fYaIfhka u iq;r m%cdjka ksfhdackh lrk mlaI iu." wdKavqj nrm;< iy jHqyd;aul
ixjdohlg uq, msh hq;= h' tu ixjdoh by< foaYmd,k ;,hl iy m%udKj;a Ys,amSh im;a iys;j
is h hq;= h'

NdId m% ; s m ;a ; s h
9'238 NdId m%;sm;a;sh ksid iy wkqms<sfj<ska n,hg m;a wdKavq tu m%;sm;a;sh l%shd;aul lsf is
jqKq W!k;d ksid fndfyda fou< whf.ka m%ldYhg m;a jqKq fldka lrkq ,eu ms<sn| yeSug ijka
ka fldiu" tu yeSu i|yka lr is'
9'239 wo mjd iq;r m%cdjkag wh;a fndfyda mqoa.,hkag ;uka leue;s NdIdfjka fkd j fjk;a
NdIdjlska jHdmdl .kqfokq lsug isj we;s ie" n,mEug ,la jqKq m%foaYj,g l< pdldj,
fldiu Rcqj u oel .;af;a h'
9'240 fou< NdIdj l;d lrk fmd,sia ks,Odka n|jd .ekSu is fjka mj;sk nj ms<s.kakd kuq;a"
ckdm;sjrhd fj; l< ;u wka;jdr ikaksfokfha fuu ldrKdj,g wod< yis mshjrhka
ms<sn|j fldiu bm;a l< ksfoaY ;j u;a l%shd;aul lr ke;s nj fldiu i|yka lrkafka
lk.dgqfjks'
9'241 NdId m%;sm;a;sh l%shdjg kexu iy tys l%shdld;ajh kslaIKh lsu i|yd jk ks, uKav,
;=< fou< l;d lrk ckhdg iy fou< l;d lrk m%foaYj,g m%udKj;a ksfhdackhla ;sh hq;= h'
NdId m%;sm;a;sh mQK f,i l%shd;aul lsu ;=<" m%cd ugug lvd fjka l< l%shdld ie,iq wvx.=
h hq;= w;r" mqrjeis iyNd.s;ajh we;sj kslaIKh l< yels b,lal iys;j" fldGdi iy m<d;a
uKav, ksis f,i wdjrKh h hq;= h'
9'242 ikaksfok ndOdjka ksid W;=f iy kef.kysf ckhd ol=fKa ckhdf.ka fjka lrkq ,n;s'
j.h" wd.u fyda idudh ;;a;ajh fkd ;ld ish mqrjeishka w;r whs;sh ms<sn| yeSula we;s
lsug iEu m%h;akhla u oeh hq;= h' cd;shla tlai;a lrkafka iy ne| ;nkafka NdIdj hs' tu
ksid" NdIdjg wod< m%;sm;a;s fuu m%;sM,h ,efnk m ilia lsu w;HjYH h' wjfndaOh"
O;ajh iy cd;sl taldnoaO;dj m%jOkh lsu i|yd ks, NdId m%;sm;a;sh M,odhS wdldrfhka
l%shd;aul lsu wjYHfhka u l< hq;a;ls'

Page | 38

.
9'243 tlsfkldf.a NdIdjka bf.kSu mdi,a Ih ksfoaYfha wksjdh fldgila l< hq;= h' fuh
m%cdjka fol w;r wdl,amuh fjkial mj;sk nj iy;sl lrk m%Odk fuj,ula jkq we;' isxy,
<uhskag fou< b.ekaf iy fou< <uhskag isxy, b.ekaf m%;sM,hla f,i tlsfkldf.a
ixialD;Ska ms<sn|j jvd mq,a wjfndaOhla ,efnkq we;'
9'244 NdId m%;sm;a;sh ksis f,i l%shd;aul lsu iy wkd.; mrmrdjkaf.a ff;%NdISh ^isxy,"
fou< iy bx.%Sis& jHla; Ndjh iy;sl lsu w;sjeo.;a l;jHhla njg m;a f' ff;%NdISh
wOHdmkh" b;d ;=reKq l, isg u tlsfkld wnfjdaO lr .ekSug <uhskag bv i,ikq we;'
.
9'245 jir 2020 jk g ff;%NdISh cd;shla f.dv ke.Su i|yd jk wdKavqf uq, msu fldiu
idorfhka ms<s.kS' fuu m%;sM,h w;a lr .ekSu i|yd wjYH lrk whjeh fjka ls" .=re mqyqKqjg
iy ldh uKav, imdokhg m%uqL;dj f mokul is h hq;= h'
9'246 lsis u ia;%slalhla fyda m<d;la NdIdj mok lr .k j.SlrKh fkd l< hq;= h' rdcH
fiajfhys ks,Odkag rf kE u fldgil fiajh lsu i|yd NdId ksmqK;d mej;sh hq;= h'
9'247 rcfha ish ldhd,j, yeu g u fou< l;d lrk ks,Odka ish hq;= hehs wksjdh l<
hq;= h' fmd,sia ia:dk inkaOfhka .;a l," tajd i;=j meh 24 mqrd u oaNdISh ks,Odka ish hq;=
h' ;uka leue;s NdIdjlska ;u m%ldYh ,sug meKs,slrejdg$meKs,sldhg whs;sh ;sh hq;= h'
9'248 rdcH NdId fldiu uOH.;j iy fld<U mok lr f.k mj;akd w;r" .%dh mqrjeishkag
myiqfjka <d h fkdyels h' rdcH NdId fldiu" l%shd;aul lsf n,odhS n,;, iys;
wldhla h hq;= w;r" tys YdLd iEu m<d;l u mej;sh hq;= h'
9'249 NdId ndOlh ch .ekSu i|yd fuj,ula f,i m%fhdackhg .; yels f;dr;=re ;dlaIKhg
jvd mq,a wjOdkhla fhduq l< hq;= h' f i|yd" .= ld,Sk m%;sm;a;s iy mshjrhka l%shd;aul jk
;=re" ;djld,sl mshjrla f,i" tla NdIdjlska wfkllg mj;kh lsu i|yd uDldx. jev
igyka md l< yels h'
9'250 f inkaOfhka .;a l," oaNdISh jHla; Ndjh iys; Y%dl fmd,sia ks,Odka fhdod f.k
fmd,sia ia:dkj, mj;lhka ;eh hq;= njg ;uka l< wka;jdr ksfoaYh fj; wjOdkh fhduq
lrkakehs wdrdOkd lsug o fldiu leue;s h'

wOHdmkh
iudk wjia : d
9'251 fjkial lsu ms<sn| yeSu bj;a lsu jQl,s tlai;a Y%S ,xldjla ;=< isxy, ckhd iy fou<
ckhd w;r m%;sikaOdkh i|yd jk mQjdjYH;djls' O m%cdjkag imhk wOHdmk wjia:djkays
mj;sk wiunr;dj wvq lrk nj iy;sl lsug rdcHh .kakd mshjf Wml%uhla f,i m%;slrKh
ykajd ka ;eka mgka fndfyda l .,d f.dia we;' tu ksid" wkd.; mrmrdjkaf.a m%Yia;
wjYH;d ie,ls,a,g f.k" l=i,;d u; mokj we;=<;a lr .ekSf l%uhla ykajd f oelaulska
hq;=j fuu mx.= l%uh ms<sn|j miaika iudf,dapkhla lsu ldf,da; jkq we;' tjka
iudf,dapkhla lsu Ndr .; hq;af;a wOHdmkhg inkaO fYaI{hkaf.a lgqjla hehs fldiu
ksfoaY lr is'
.

Page | 39

9'252 iq;r m%cdjkag oefkk fjkial lsu ms<sn| ljr fyda yeSula wju lsu i|yd oefrk
iduQysl mY%uhg odhl;ajhla ,efnk m" wdKavqj h<s mK .ekajqKq Wkkajlska hq;=j wOHdmk
myiql idOdrK f,i fnod yef jev igykla wdrN l< hq;= h' 2011 jif isg jhsk mqrd
msys oa;Shsl mdi,a oyila Wiia lsu i|yd j;udkfha fhda; ie,iqu" wiunr;djka wju
lsug iy wjdikfha ;=rka lsug ;j;a wjia:djla imhkq we;' iudch ;=< wd;;Ska iy fn
ksudKh lsfuka f;drj fuu m%;sm;a;sh l%shd;aul l< hq;= h' fuu mY%uh id:l jkq we;af;a
Ih uQ,sl ksKdhlhla mok lr f.k iy foaYmd,kfhka f;dr f;a l%shdj,shla u; fuu
mdi,a ykd .; fyd;a muKls' rf O m%foaYj, wOHdmk myiqlj, mj;sk wiudk;dj wvq
l< hq;= w;r wjidkfha ;=rka l< hq;= hehs fldiu ksfoaY lr is'
.
9'253 O ckjd.sl iy wd.l miqj,g wh;a <uhskag fiajdjka imhk Y% mdi,aj,g wkqn,
ug uq, mqrk m%;sm;a;shla wdKavqjg ;sh hq;= hehs o fldiu ksfoaY lr is' f inkaOfhka
.;a l," mdi,aj,g <uhska we;=<;a lr .ekSug myiql imhka wdKavqj miaika ilia l<
m%;sm;a;shla jOkh l< hq;= h' mdi,aj,g we;=<;a lr .ekSu inkaOfhka .;a l," ckjd.sl
iy wd.l mok u; isiqka kqiqiaika njg m;a lsu m%;sikaOdkh i|yd iqn ks;a;la fkd f'
tjka ljr ms<sfj;la jqj wffOhhg m;a l< hq;= h'

9'254 O m%cdjka i;= idrj;a ixialD;sl O;ajh ms<sn| wfkHdakH wjfndaOh iy w.h lsu
mdi,a <uhska iy ;reKhka is;a ;=< ld jeoah hq;= h' tg m%;sikaOdk l%shdj,sh rf iudc huk
;=< oej uq,a nei .kq we;' tu ksid" O m<d;aj, mdi,a hq., jYfhka inkaO lsu" isiq
yqjudre jev igyka iy mdi,a ;=< m%;sikaOdk iudc ksudKh lsu jeks hka;%Khka yryd isiqka
w;r jvd mq,a wka; l%shdjla ksudKh lsug iEu ffOhhla u h hq;= hehs fldiu ksfoaY
lr is' g wu;rj" cd;sl ;reK fiajd iNdj ;reK ugf jvd mq,a yqjudre jev igyka fhdod
.; hq;= h'

idu wOHdmkh
9'255 fldiu bfha idlaIs ka lS;su;a cd;Hka;r kS;sffhl=" tlai;alu iy m%;sikaOdkh
m%jOkh lsf idu wOHdmkfha ;sfnk w;sjeo.;alu wjOdrKh lf<a h' is l< yels Ih
ksfoaYhSh fjkial ms<sn| fldif woyia oela m%Odk jd;dj ;=< ms<sUq lr we;'
9'256 ff;%NdISh m%;sm;a;shla l%shd;aul lsf " O m%cdjkag wh;a isiqkag wka; l%shd lsug
iEu wjia:djla u ;sfnk nj iy;sl lsug yels ;dla mshjr .; hq;= h' tl u mka;s ldurh ;=<
wka; l%shdj" m%dfhda.slj l< yels ;dla .ekah hq;= h' flfia jqj o" O NdIdj,ska b.ekafjk
Ihhka i|yd Tjqka O mka;s ldurj,g fhduq l< yels h'
.
9'257 rdcH YajoHd,j, ckjd.slj Y% is .ykhla isk nj;a" tfuka u NdId ;=fkka u
mdGud,d mskefuk nj iy tajd ms<sn|j f;aula lsug wjia:djla ;sfnk nj;a iy;sl lsug
mshjr .; hq;= h' uE;la jk f;la u" fou< l;d lrk Wmd wfmalaIlhka fndfyda fofkl= W;=rg
iy kef.kysrg;a" isxy, l;d lrk Wmd wfmalaIlhka ol=Kg;a iSud lr ;snqKq njla fmfka'
9'258 l%Svd O m%cdjkag wh;a ckhd w;r wka; mqoa., inkaO;d f.dv k.k nj fldif
woyi hs' fuh m%;sikaOdk l%shdj,sfhys ,d w;HjYH h' fuu oelau is; ;nd f.k" wka; m<d;a
ugf l%Svd ;r.dj,s o" jeo.;a cd;sl l%Svd ;r. rg mqrd" fYaIfhka u W;=frys iy
kef.kysfrys o meje;ah hq;= hehs fldiu ksfoaY lr is'

Page | 40

vhia f mda r dj
9'259 we;e zfou< vhiafmdard lKavdhZ mq,a mokula iys; m%;sikaOdk mY%uhkag M,odhl
f,i odhl ug W;aidy lrk kuq;a" fjk;a we;e vhiafmdard lKavdh" fYaIfhka u t,aB
wdOdrlrejka hehs we;euqka ia;r l< lKavdh" tjd msiqula f;dard f.k we;s njla
fmfk;ehs fldiu i|yka lf<a h'
9'260 fuu zi;=re vhiafmdard lKavdhj,gZ m%;sikaOdkh lrd Y%S ,xldj ork wjHdc mY%uhkag
j< lemsh yels nj fldiug meye,s h' tu ksid" ish rka fkrmqKq m%cdf Yla;sh m%fhdackhg
.ekSu i|yd" wdKavqj wod< mdYajlrejka iu. tlaj mq,a msiqula ilia lr .; hq;= hehs
fldiug yefa'
9'261 tjka msiqul m%Odk wx. h hq;af;a(
w' iq;r mlaIj,g wh;a Pkaofhka m;a jqKq ksfhda;hka n,h fnod yeu iy fjk;a la .ek,s
ms<sn|j w:dka; ixjdohl fhou' zi;=re vhiafmdard lKavdhZ wkod< l< yels jvd;a u
id:l l%uh jkq we;af;a" by< foaYmd,k ;,hl is jk" weig fmfkk iy ms<s.ekSula iys;
jHqy.; ixjdohla yryd foaYSh iq;r mlaI wod< lr .ekSu hs
wd' ;j u;a tjd wdl,am iy t,aBfha fjka f msiqu is; ord isk tu lKavdh M,odhS
f,i inkaO lr .ekSu i|yd mshjr .ekSu iy foaYSh m%;sikaOdk iy ixjOk mY%uhkag tu
lKavdh odhl lr .ekSu i|yd wjldYhla fiu
we' cd;Hka;r m%cdj iu." fYaIfhka u fuu vhiafmdard lKavdhj,g i;aldr lrk rgj,a iu.
l,a ;shd rdcH ;dka;%sl uq, msul fh .ekSu' fuu uq, msf wruqK h hq;af;a" by; i|yka
w:dka; ixjdoh .ek iy mYapd;a-.egq .eg iu i|yd j;auka fldif ksfoaY l%shd;aul
lsu we;= m%n, iy oDYHudk mshjrhka .efkka mj;skafka h hkak .ek tu rgj,a oekqj;a
lsu hs' fuu i;=re vhiafmdard lKavdhj,g wvqfjka ijka fok w;r wdKavqfjka iemfhk
f;dr;=re jemqr ,nd .ekSug i;aldrl rgj,a ta;a;= .kajd .ekSug wdKavqjg yels jkafka tfia
lsfuks' g wu;rj" neyer flreKq t,aB m%pKav iy fnjd oDIahg iydh fkdfok iy
ckjd.sl iqixjdofha iy iu; foaYmd,kfha m%cd;ka;%jd uQ,Ou ms<s.kakd ish rka
fkrmqKjqkaf.a lghq;= .ekafuys ,d iy tajdg iydh fuys ,d o wdKavqj l,a ;shd iQodk h
hq;= h'
wE' Y%S ,xldj ;=< wdfhdackh lsug iy jev lsug leue;s ish rka fkrmqKjqka inkaOfhka"
wdKavqj i;=j jvd ,snr,a m%;sm;a;s iy wdl,am mej;sh hq;= h' WodyrKhla f,i" oa;aj mqrjeis
Ndjh ,nd .ekSu" uqo,a heu myiq lsfuka iy wksis iSud lsj,ska f;drj rg mqrd pdld lsug
yelshdj ,nd fuka fuh l< yels h'
b' fuu l;jHhka i|yd" f Y%S ,xldj ;=< iy Y%S ,xld rdcH ;dka;%sl ; fufyhka iy fuys iy
foaYSh is,a idudh lKavdh yryd f.dv kef.k mq,a fmruqKla mok lr f.k miaika
ilia l< jev ms<sfj<la wjYH h'
9'262 m%;sikaOdkuh m%cd inkaO;d mok lr .ekSf iy ;srir lsf w.;s rys; is;=,af,ka
hq;=j jkaksh ;=< wd;au Yajdifhka hq;=" wkd.; keUqrejla iys; m%cdjla ksudKh lrkq msKsi" Y%S
,xldj ;=< iy foaYfhys ;u ixjOk yjq,alrejka M,odhS f,i inkaO lr .ekSug wdKavqj uq,
msu wjYHfhka u l< hq;a;ls' fuh jQl,s" ksjdilrKh" mdi,alrKh" fi!LH /ljrKh iy
jfkdamdh l%shdldrl jeks lafIa;%j, ixjOk yjq,alrejka iu. iyfhda.Sj jev lrka" Y%S
,dxlsl zvhiafmdardjgZ Y%S ,xldf wdKavqjg wdOdr l< yels lafIa;%hls'
9'263 ish rka fkrmqKq m%cdf md fkdl< Yla;sh m%fhdackhg .ekSug jev ms<sfj<la
fhdackd lsu i|yd iy zi;=re vhiafmdard lKavdhZ hehs lshkq ,nk lKavdhj, W;aiql;djkag
m%;spdr oelau i|yd iy Tjqka m%;sikaOdk l%shdj,sfhys ksr;j isk wdKavqj iy wfkla
Page | 41

mdYajlrejka iu. M,odhSj inkaO lsu i|yd" ckdm;s ldhd,h" foaY lghq;=" wdrlaIl"
foaY /lshd" fm!oa.,sl wxYh iy Ydia;%Sh iudch hk wxYj, ksfhda;hka we;=<;a nyqIhSh
ldh n,ldhla msysgqug wdKavqj mshjr hq;= hehs fldiu ksfoaY lr is' tjka mq,a msiqula
jyd u fkdms<s.kafka k" i;=re ndysr jd;djrKhla ksudKh lsu foig is jk j;auka p,kh
jOkh h yels hehs o" tjka l%shdj,shlg iydh fok lKavdh Y%S ,xldjg ;=<g m%;sikaOdkh
h<s /f.k taug iydh fok wfkla whf.a mY%uhkag ie,lsh hq;= f,i ndOd lrk wdka;sl
fNaohla .ska .g u m%jOkh lrkq we;ehs o fldiug yefa'

wka ; wd.l l% s h dldrl - m% ; s i ka O dkfhys ,d wd.ug bgq l<


yels ldh Ndrh
9'264 fldiu yuqf m%ldY bm;a l< wd.l ksfhda; lKavdh lsysmhla wjOdrKh lf<a" Y%S
,xldj f,dal wd. y;rlg - tk" nq oyug" yska oyug" bia,d oyug iy l%sia;shdks oyug wh;a im%odhkaf.ka fmdfydi;a nj hs'
9'265 .a .eiqKq .egqulska miqj is flfrk m%;sikaOdkh fl ld,fha uqka muqKqjd .ekSu
Ialr nj m%ldY lrkq ,eK' tu ksid" th .= ld,Sk h<s f.dv ke.Sf jHdhdul fldgila njg
m;a h hq;= h' idudh iqixjdoh W,a,x>kh lsj,g mj;sk bvlv fmroel tajd wka;rdhlr
mudKhkag <d ug l,ska iqrejd yeug" m%;sikaOdkh flfrys wjOdkh r|jd ;eu i|yd
wdh;ksl jev ms<sfj<j,a wjYH h'
9'266 kkakdkk uer l,a,s mQckSh ia:dk kdY lsu ms<sn| uE; is lsysmhla oek .ekSfuka
fldiu nrm;< f,i ixf.hg m;a h'
9'267 fuu is wLKavj mej;S f.k hdu m%;sikaOdk l%shdj,shg ksielj u i;=re jkq we;'
tjeks is je<elau i|yd oe ksjdrl mshjrhka .; hq;= h' tjka kS;s frda l%shdjka ms<sn|
mlaIK meje;aug iy tajdg j.lsj hq;a;kag tfrysj kS;suh mshjr .ekSug kS;sh n,d;aul lrk
wdh;k f olajd wiu;a ;su ms<sn|j fldiu i|yka lrkafka lk.dgqfjks' tjeks is
isu k;r lsu i|yd wdKavqj yels iEu mY%uhla u oeh hq;= h' tjeks mshjrla" n,mEug ,la
jqKq lKavdh w;r wdrlaIdj iy Yajdih ms<sn| yeSula ld joaokq we;'
9'268 m%{dfjka iy wjfndaOfhka hq;=j l%shd lsug;a" bjid oef iy wfkHdakH tl;df
oelaulska hq;=j .egqu iy tys m%;smdl foi ne,Sug;a ish wd.j, ish ckhd .kajka" ij
wd.l kdhlhka tlai;aj kdhl;ajh iemhsh hq;= h' fuh uqka muqKqjd .; hq;af;a" wd.j,
fmd ,laIK wjOdrKh lsfuka iy fmd oelaulg iy tlai;a l%shdjlg odhl jk idOl flfrys
wjOdkh fhduq lrfuks'
9'269 fuu ;;a;ajh ;=< tjka tlai;a iy iduQysl l%shdjka ie,iq lr iy l%shd;aul lr ckjd.sl
iy wd.l iqixjdoh m%jOkh lsf " wka; wd.l lKavdhj,g bgq l< yels M,odhS ldh
Ndrh wjOdrKh lsug fldiu leue;s h'
.
9'270 l,a ;nd wk;=re wef moaO;shla f,i fiajh l< yels hka;%Khla mej;=K fyd;a" kS;shg
iy iduhg iy m%;sikaOdkh iy iduh f.dv ke.Su lrd jk mY%uhkag j< lmka" jd.sl fyda
wd.l wd;;sh fyda >gkh .egqug ;=vq fkdfok nj iy;sl lsu i|yd th m%fhdackj;a ksjdrl
jev ms<sfj<la h yels njg fldiu yuqf fmkS is O wka; wd.l iy wd.l
ksfhda;hkaf.a fmd ms<s.ekSula mej;sK' l,a ;nd wk;=re wef iy l,a ;nd iqrejd yef
l%shd mmdhla f,i fiajh lsug ksfhda.hla iys; tjeks hka;%Khla wka; wd.l
lKavdhj, Wmfoia we;sj msysgqug wdKavqj myiql iemhsh hq;= hehs fldiu ksfoaY lr is'

Page | 42

l,dj iy ixia l D;s h


m% ; s i ka O dkh m% j Okh ls f fuj, f,i NdIduh iy ixia l D;s l in|l
9'271 fldiu yuqf m%ldY bm;a lsf " Y%S ,dxlsl wkkH;djla we;s lsf NdIduh iy
ixialD;sl fmd ,laIK ykd .ekSf wjYH;dj fYaIfhka wjOdrKh flK' idudh wNsjDoah
i|yd l,df ksudKYS,s;ajh m%jOkh lsfuka iemfhk Yla;sh m%fhdackhg .ekSug wdKavqj
iy uyck;dj wiu;a we;s nj fuka u m%cdjka w;r wjfndaOh we;s lsu i|yd l,djg ie,lsh
hq;= odhl;ajhla ,nd h yels nj wjfndaO lr .ekSug wiu;a u o fmkajd fokq ,eK'
9'272 cd;sl m%;sikaOdk l%shdj,sfha ixialD;sl nej, mj;akd jeo.;alu fldiu yuqf
bm;a flreKq m%ldYj,ska wjOdrKh h' tfuka u" isxy, iy fou< ixialD;Skag b;d idrj;a
uq,a we;s nj iy 1956 is jqKdla fuka l,dj" kdgHh iy ix.S;h yryd ixialD;sl mqkreohla
we;s h hq;= nj o tajdhska wjOdrKh h'

9'273 rg ;=< isk fndfyda mQckSh wd.l kdhlhka" l,dlrejka iy ksjer f,i is;k fjk;a
fndfyda mqrjeishka w;r fmd mokula u;= u .ek fldiu i|yka lrkafka i;=ks' tfy;a fuu
n,.;= fmd ,laIKj,ska" m%;sikaOdkh iy iduh f.dv ke.Su ms<sn| m%dfhda.sl l%shdj,shla i|yd
ksielj u iqn ks;a;la iemfhkq we;af;a" tu l%shdj,sh M, oeru i|yd ish mdYajhkays
foaYmd,k{hka mgq wjYH;d bj; fjd;a iy talu;sl kdhl;ajhla iemhqj fyd;a muKls'
9'274 O m%cdjka w;r mj;akd NdIduh iy ixialD;sl in|l ms<sn|j jvd mq,a oekqj;alula
we;s lsu mq,a m%;sikaOdkhla m%jOkh lsu i|yd m%n, fuj,ula jkq we;s nj fldif woyi
hs' rdcHh g by< u m%uqL;dj h hq;= w;r" iQodk flfrk rdcH m%;sm;a;shl iy l%shd ud.hl
w;HjYH fldgila njg th m;a l< hq;= h'
9'275 m%Odk fou< idys;H lD;s isxyf,ka o tfia u isxy, idys;H lD;s fouf<ka o mj;kh
fldg m%ldYhg m;a lsu flfrys fYaI wjOdkhla fhduq l< hq;= h' fYaIfhka u mdi,a <uhska
iy ;reKhka w;r tjeks m%ldYk m;< lsu" tlsfkldf.a ixialD;Ska inkaOfhka mq,a
wjfndaOhla iy ixf;djla ms<sn| yeSula fmdaIKh lsfuys ,d ;SrKd;aul jeo.;alula .kq
we;'
9'276 m%cdjka w;r mj;sk fmd ,laIK iy wfkHdakH wjfndaOh biau;= lr olajk iskud"
rEmjdyskS iy fld kdgH lD;s" m%ldYk .ekah hq;= w;r" fYaIfhka ;reK mrmrdf
m%fhdackh i|yd tajd m;< l< hq;= h'
.
9'277 cd;sl .Sh ms<sn| m%Yakh inkaOfhka .;a l," cd;sl .Sh tl g tl u ;d,hg NdId
foflka .ehSf ms<sfj; wLKavj mj;ajd f.k hd hq;= w;r" Bg iydh h hq;= h' fuu wjia:df
fuu ms<sfjf;ys ljr fyda fjkila l< fyd;a" bka is jkq we;af;a mYapd;a hqo m%;sikaOdkh
fmdaIKh lsug Wmld fkdjkq we;s uyd weiaiSula ksudKh u muKls'

ckhd ckhd w;r inka O ;dj


9'278 ish iNd jdr w;r;=r " fYaIfhka u ish lafIa;% pdld w;r;=r " wjfndaOh" ;%;ajh iy
m%;sikaOdkh m%jOkh lsf ckhd ckhd w;r inkaO;df jeo.;alu .ek ish m%cdjkag
wh;a ckhd meye,s le|jqula lrkq fldiug wikakg ,eK' fYaIfhka u" uqyqKg uqyqK ,d
wka; l%shd lsu hkq talu;sl;ajh f.dv ke.Sf iy iqixjdoh m%jOkh lsf fuj,ula nj
Tmamq we;s ksid" fldiu fuu oelau oe f,i wkqu; lrhs'

Page | 43

9'279 f inkaOfhka .;a l," fYaIfhka u .egqu ksid oreKq u wkaoka n,mEug ,la jQfha
;reKhka ksid ;reKhkag fYaI ldh Ndrhla bgq l< yels h' .egqf iy tys m%;smdlj, mSvdj
Wiq,d isug ish m%cdjkag wh;a ;reKhkag is h' .egqu uq,af,ys" f,a y,k ;;a;ajhkays
yereKq g" tlsfkld uqK .eiSug iy tlsfkld wjfndaO lr .ekSug Tjqkag ld,hla iy
wjldYhla fkd h'
9'280 fuu ;;a;ajh ;=< " wdKavqj iy is,a idudh lKavdh" fYaIfhka u ;reK
md,sfka;=jla we;s lsu i|yd oekg;a l%shd;aul jev igykla iy ;,a wrka fmd,a wrUg
kka yekafjk yqjudre jev igykla iys; ;reK lghq;= wud;HdxYh l< we;e uq, ms
ms<sn|j fldiu i|yka lrkafka i;=ks'
9'281 tjeks uq, msj,g fok fldiu" wod< lafIa;%j, rcfha ish wud;HdxY iy fjk;a
wdh;k ;u j.lSj, Ih m:hg jefgk tjka ksudKd;aul jev igykaj,g uq, msh hq;= hehs
oe f,i ksfoaY lr is' fuh l< hq;af;a is,a idudh lKavdh iu. iyfhda.fhks' tg"
tjka jev igykaj,g iydh ,nd .; yels h" mq,a h yels h" mq,a mokula we;s lr .; yels h'
flfia jqj o" tjka jev igyka l%shd;aul flfrkafka ixpdrl m%cdf fuka u i;aldrl m%cdf o
ixialD;sl iy NdIduh ixf;djkag .re lrka njg miai h hq;= h'

foa Y md,ks l ta l u;s l ;a j fha wjYH;dj


9'282 Y%S ,xldj ;=< m%;sikaOdkhg ndOd lrk lemS fmfkk idOlj,ska tlla k" n,h fnod yeu
ms<sn| .egj jeks ;SrKd;aul cd;sl .eg ms<sn|j foaYmd,ksl talu;sl;ajhla iy nyqmdlaIsl
msiqula fkdue;slu hs'
.
9'283 zoafI iy.; l;djZ uyd jd.sl ixjdohkag odhl jqKq wjia:d miq .sh oYl y;r my ;=<
mej;S we;s nj fldiu kslaIKh lrhs' zoafI iy.; l;djZ ckjd.sl;ajhg" wd.ug ckjd.sl
iy wd.l wd;;sh wjqiaik idys;Hhg inkaO ksid" tjeks ms<sfj;a flfrys wjOdkh fhduq lsu
i|yd ksjdrl kS;s mekh hq;= w;r" tu kS;s oe f,i n,d;aul l< hq;= h'
9'284 m%;sikaOdk l%shdj,sh" .egqf fojdplh mQK f,i ms<s.ekSul=;a" foaYmd,k kdhlhka iy
isxy, iy fou< hk is,a iudc fol u iduQyslj n,j;a fia mYapd;a;dm ul=;a b,a,d is' m%Odk
foaYmd,k mlaI folg wh;a ol=fKa foaYmd,k kdhlhka cd;sl wjYH;dj wkqj l%shd lf<a k iy
fou< ckhd fj; ms<s.; yels iula mskeug ;uka w;r talu;sl;ajhla ;kd .;af;a k
.egqu je<elaug bv ;sK' isxy, iy fou< hk fock;djg u tfrysj t,aBh fhdod .;a
m%pKav;ajh iy ;%ia;jd l%u wkqu; lrka iy t,aBhg iy Tjqkaf.a taldm;s ms<sfj;aj,g
tfrysj n,.;= f,i iy ksNS; f,i u;= ug wiu;a fjka fou< kdhlhka fnjdoh lrd jk
ikakoaO jHdmdrhlg wkqn, u je<l=fKa k j<lajd .kakg bv ;snqKq fuu .egqu inkaOfhka
fou< foaYmd,k kdhlfhda o iudk f,i j.lsj hq;= jQy' is jqKq foh inkaOfhka iduQyslj
n,j;a fia mYapd;a;dm ula" tla mdYajhla ;=< j;a myiqfjka yg fkd.kq we;' th yg .kq
we;af;a" is we;s udkj fojdplh mok lr f.k n,.;= iodpdrd;aul iajhx ;lafiarejl
fhug Tjqka iQodk k muKls' m%;sikaOdkfha cj,g o ,d jeh yelafla iudj iy ohdj
mj;skafka k muKls' ish mdYajj, kdhlhka ksy;udkSj tlsfkld fj; w; .= fldg" tn
.egqula mek ke.Su je<elaug ish mdYajhkays foaYmd,k kdhl;ajh iduQyslj wiu;a f
m%;sM,hla f,i fuu .egqf f.dre njg m;a jqKq wysxil is,a jeishkaf.ka iudj b,a,d iska
taldnoaO m%ldYhla l< hq;= h' wd.l kdhlhka iy is,a iudch ta Wfoid l%shd l< hq;= h" th
iuia; m%;sikaOdk l%shdj,sh flfrys we;s lrk iudodkuh n,mEu wjOdrKh l< hq;= h'
9'285 cd;sl kfha fjk u meje;afjk fjk u W;aijhla kshu lr" fockl .egqug f.dre
jqKq ish fokdg iduQysl;ajh iy iydkqN+;sh m%ldY l< hq;= hehs o" rg ;=< kej; j;djla tjka
f,a ye,Sula is fkdjk nj iy;sl lsug wmg ;sfnk iduQysl lem u ms<sn|j m%;s{d h hq;=
hehs o fldiu oe f,i ksfoaY lr is' ,enqKq jdl idlaIs mok lr .kakd fldiu" tjka
.re.NSr isul iy by< foaYmd,k ;,fha flfrk fuu wkqiaurKSh bsh" iuia; cd;sh u
oeka Wr ug iQodkka isk m%;sikaOdk l%shdj,shg wjYH cjh imdokh lrkq we;s nj yshs'

Page | 44

*********************************************

Page | 45

You might also like