3.7.

PROJEKTOVANJE ZAVARENIH KONSTRUKCIJA STATIKO OPTEREENJE

1. Vrste zavarenih spojeva
U tab. 3.2.1. su date osnovne vrste zavarenih spojeva koje se proraunavaju prema DIN 18 800/
Deo 1, sa njihovim oznakama (simbolima) prema Din 1912/ Deo 5, a u tab. 3.2.2 proraunske debljine.

Tabela 3.2.1. Osnovne vrste zavarenih spojeva za proraun prema DIN 18 800
Redni
broj
Vrsta spoja Obeleavanje Skica i simbol

1.

I


2.

V


3.

Y


4.

U


5.
DV (X)


6.

DY


7.








Sueoni spoj,
jednostrani ili obostrani

DU


8.
HV


9.
DHV


10.
HU


11.





Druge vrste spojeva,
jednostrani ili dvostrani

DHU


12.

HY


13.



Neprovareni spojevi

DHY


14.
Ugaoni
spoj


15.



Ugaoni spojevi
Dvostrani
ugaoni spoj


16.

T spoj sa tri elementa


1
Tabela 3.2.2. Odreivanje debljine zavarenih spojeva
Redni
broj
Vrsta spoja Skica
Proraunska
debljina, a
1. 2. 3. 4.


1.


Sueoni spoj



a = t
1




2.



DHV (K) av




3.


Pokrivni
zavar sa
druge strane




4.











Jednostrani
ili dvostrani
av







HV
av



Provaren
koren












a = t
1





5.



HY av
ugaoni av



6.


HY av




7.


DHY av sa
dvostranim
ugaonim avom



8.













avovi bez
provara


DHY av













Debljina ava a je
jednaka rastojanju
od teorijskog
poloaja korena
do povrine ava
2
1. 2. 3. 4.


9.


avovi bez
provara


DHY av bez
pripreme ava

Debljina ava a se
odreuje prema
procesu zavari-
vanja. Zazor b
zavisi od procesa.
Za EPP proces b=0



10.



Ugaoni av




11.


Dvostrani ugaoni
av





Debljina ava je
jednaka izmerenoj
visini upisanog
ravnokrakog
trougla do
teorijskog
poloaja korena




12.



Ugaoni
av





13.













Ugaoni
avovi



Dvostrani
ugaoni
av







Sa
dubokim
provarom






a = + e
odgovara
debljini ava prema
stavkama 10 i 11
e odreeno prema
procesu zavarivanja
(DIN 18 800/ Deo 7)


14.




od A na B


a = t
2
za t
2
< t
3


15.




Ivini av
tri lima




Prenos
sile
od C na A i
B


a = b
Za avove pod r. br. 5. do 8. sa uglom leba od 45 proraunska a veliina treba da se smanji za
oko 2 mm ili da se utvrdi postupkom zavarivanja. Od toga se izuzimaju avovi izvedeni u
koritastom i horizontalnom poloaju pri zavarivanju u zatiti gasom.

U tab. 3.2.3. su date proraunske duine ugaonih spojeva u direktnim vezama.


3
Tabela 3.2.3. Duine ugaonih spojeva u direktnim vezama
Redni
broj
Vrsta zavarenog spoja Skica
Proraunska duina ava
l






1.






Ugaoni av ivica






=
1
2l l






2.






Ugaoni av ivica i ela






+ =
1
2l b l



3.



Ugaoni av po obimu
teite blie duem avu



b l l l 2
2 1
+ + =




4.




Ugaoni av po obimu
teite blie kraem avu




+ = b l l 2 2
1






5.





Ugaoni ili HV av
prorezanog ugaonika





=
1
2l l

4
2. Proraun vrstoe zavarenih spojeva
Osnove prorauna su iznete prema DIN 18 800/ Deo 1.

5

6


7
- Prenos momenta torzije
Moment torzije uvodi napon smicanja u zatvorenim presecima i njihovim spojevima (t
t
Sen
Venan). Odnos napona smicanja u avu zavarenog spoja i u osnovnom preseku je t
w
/ t
T
= t/a
w
. Napon
smicanja se rauna po formuli Breta:
t A
M
m
T
T
2
= t



Analiza spoja prema DIN 18 800
Osnovna formula maksimalnog graninog stanja
za projektno stanje (indeks d):
S
d
/R
d
s 1
Za zavareni spoj vai formula za uporedni napon
(indeks v)
o
w,v
s o
w,R, d
Konvencionalna vrednost normalnog napona je
2 2 2
,
t t o o + + =
v w

Projektni napon za av elika napona teenja f
y,k
:
o
w,R, d
= o
w
f
y,k
/
M

f
y,k
za elik St 37 je 240 MPa, za St 52 je 360 MPa.



Koeficijent o
w
koji zavisi od vrste spoja, kvaliteta ava i kvaliteta materijala, iznosi 0,80 do 1,00.
Veliina
M
je parcijalni stepen sigurnosti materijala.
Primer
Proveriti zavareni spoj izmeu ugaonika i veznika i veznika i stuba na slici.
Podaci:
St37;
M
= 1,1; a
w
= 3 mm; F
d
= 150 kN
Dijagonalni av veznik (ploa):
- duina ava El = b + 2l
1
= 50 + 2x50 = 150 mm
- povrina ava A
w
= 2x15x0,3 = 9 cm
2

- napon smicanja t
||
= 150/9 = 15,7 kN/ cm
2

- ekvivalentni napon o
w,v
= \ 16,7
2
= 16,7 kN/ cm
2

- koeficijent o
w
= 0,95
-
napon teenja f
y
= 24 kN/ cm
2


-
projektni napon o
w,R, d
=0,95x24/1,1=20,7 kN/cm
2
- provera prema DIN 18 800
o
w,v
/ o
w,R, d
= 16,7/20,7 < 1
Spoj veznik stub:
Prvi korak: sve sile treba redukovati na teite ava G
w
, ija je ekscentrinost 20 mm, kako je
prikazano na slici dole levo.
8

- Horizontalna i vertikalna komponenta sile F
d

H = F
d
sin a = 150 \2/2 = 106,1 kN
V = F
d
sin a = 150 \2/2 = 106,1 kN
- Moment M = 106,1 2 = 212,2 kNcm
- Karakteristike ava: l
w
= 16 cm; A
w
= 2 0,3 16 = 9,6 cm
2
; I
w
= 2 (0,3 16
3
)/12 = 205 cm
4

Provera gornje take (1) ava (slika gore desno):
o

= 106,1/9,6 + (212,2/205) 8 = 19,4 kN/cm

2
= o
w,v
; sa koeficijentom o
w
= 0,95 i projektnim
naponom o
w,R, d
= 20,7 kN/cm
2

to daje o
w,v
/ o
w,R, d
= 19,4/20,7 < 1
Provera sredine ava (taka 2)
- Statiki moment S = 2 0,3 8 8/2 = 19,2 cm
2

- Napon smicanja (Moruravski): t = (106,1 19,2)/2 0,3 205) = 16,6 kN/cm
2

- Normalni napon o

= 106,1/9,6 = 11,1 kN/cm

2

- Ekvivalentni napon o
w,v
= 0 , 20 1 , 11 6 , 16
2 2
= + kN/cm
2

o
w,v
/ 20/20,7 < 1
Zakljuak je da je otpornost ava zadovoljavajua.
Napomene:
1. Izbor debljine ugaonog ava za t > 3 mm je uslovljen sa
2 mm s a
w
s 0,7t, odnosno a
w
= \t
max
0,5 , u mm.
2. Zavareni spoj je pod uglom u odnosu na veznik.
Prvo reenje, preporueno prema DIN
18 800 (prosto za izvoenje)
A
w1
= A
w2
= a
w
l
Drugo reenje
A
w1
= A
w2
(A
w1
> A
w2
)
A
w1
= a
w1
l
1

A
w2
= a
w2
l
2

A
w
= A
w1
+ A
w2
= F/o
w,R, d

A
w1
e
1
= A
w2
e
2


3. Neravnomerna raspodela napona smicanja t
||
u spoju du ugaonog ava

9
4. Spoj izmeu krovne reetke i veznika

5. Spoj tunelske sekcije sa veznikom


6. Zavarena pokrivna ploa










10
Zadaci za vebu
Za naredne konstrukcije odrediti dijagrame sila i momenata.








11



12






13
Formule za proraun napona

14
Primeri za proraun napona i dimenzija









15



16





17




18



19

20