Historiku i qytetit dhe emrit te tij

Berati sht nj nga qytetet m t rndsishme shqiptare prsa i prket historis dhe arkitekturs. Themelet e para t qytetit datojn rreth shekullit t IV-t para ers son. Ather pjes e krahins s Desaretve dhe nj ndr qendrat m t rndsishme ilire, qyteti kaloi disa koh t vshtira gjat lufts Iliro-Romake dhe Maqedonase-Romake. Ndrsa rreth vitit 200 t ers son qyteti u morr nga Romakt dhe n vitin 216 para ers son Polibio i vuri emrin Antipatrea. Pr sa i prket emrit t qytetit ekziston edhe nj tjetr hipotez: emrtimi i qytetit antik me emrin Bargul. Ky emr prmendet edhe nga Tito Livio kur flet pr traktatin Romako-Maqedonas t vitit 205 para Krishtit, nnshkruar n qytetin e Dimalit. Ky emr, i cili n gjuhn Ilire do t thot i bardh, mbahet m von n traditn bizantine dhe sllave, ndrsa emri tjetr, Antipatrea, u prmend nga Dasarett, q sot sht zona midis Kors dhe Pogradecit. sht interesante t dihet se n Berat u lind Tolomeo Lagosi, i biri i Filipit t Maqedonis dhe themeluesi i dinastis Tolomene n Egjipt, e cila filloi pas vdekjes s Aleksandrit t Madh dhe q vjen deri n vdekjen e Kleopatrs Romakt e quajtn qytetin edhe Albanorum Oppidum (Fortesa e shqiptarve). N vitin 148 para Krishtit qyteti u prfshi n provincn romake t Maqedonis, ndrsa gjat Dioklezianos (shekulli II pas Krishtit) n provincn e Epirit t Ri. Emri Pulcheriopolis u shfaq n shekullin e V, nga emri i motrs s perandorit t Lindjes Teodosio II i riu. Ky emr, Pulcheria, q do t thoshte i bukur, i fort, i pasur, i ndritshm, iu dha qytetit jo pa qellim : qyteti po bhej n fakt nj kryeqndr dhe shfaqte nj nivel t lart kulturor, dhe dshmi si jan kodet e famshm t Beratit, t cilat i prkasin ksaj periudhe. KLIMA Berati ka nje klime te bute me dimer te lagesht dhe vere te nxehte. Kjo eshte nje klime tipike mesdhetare,me temperature mesatare vjetore 16C. Temperature mesatare e mujore varjon nga 7.2C ne muajet me te ftohte ne 24.6C ne muajet me te nxehte.Sasia mesatare vjetore e rreshjeve eshte rreth 920-930mm,kryesisht ne muajet e dimrit.Qyteti i beratit ka nje ajer te paster fale gjelberimit brenda qytetit dhe te kodrave qe e rrethojneBerati mund te vizitohet cdo ne kohe por ne menyre qe te shikoni nje natyre magjepese ju keshillohet qe ta vizitoni ne periudhen e pranveres ose te vjeshtes. Gjeografia dhe pozicioni Qyteti i Beratit eshte ngritur fillimisht si keshtjelle,mbi kodren shkembore me lartesi 187 m mbi nivelin e detit,ne krahun e djathte te lumit Osum,para se ky te dale ne fushen e Myzeqese,me e madhja e Shqiperise.Berati shtrihet ne krahinen Malore Qendrore e pjeserisht ne Ultesiren Jugperendimore te Shqiperise,ne koordinatat:gjeresi gjeografike:Veri 405024;Jug 402930:gjatesi gjeografike:Lindje 201051:Perendim194430. Rrethi i Beratit ka 2 bashki: qyteti Berat dhe Ura Vajgurore si dhe 10 komuna dhe 122 fshatra.Popullsia totale eshte 159.108 banore.Nga keta 86.232 jetojne ne fshat,dendesia 136 banore per km2 EKONOMIA Historikisht qytet me i pasur se shume te tjere te shqiperise,kryeqendra me e arsimuar e pjeses jugorer te vendit,pothuajse i pa varur ekonomikisht,shoqeruar me lekundje ekonomiko-shoqerore,ky ka qene mjedisi ne te cilin ka mbijetuar berati nder shekuj

Sote pergjithsisht ka perputje mendimesh se drejtimet kryesore te zhvillimit te zones jane: -Berati ka burime te pasura dhe tradite ne prodhimiet buqesore e blektorale.Ekzistojne 6.000 ha platacione me rreth 700.000 rrenje ullinj,numer ky qe vjene ne rritje,150.000 rrenje fiqe.Fiqte e theta dhe ullinjte e tavolines te Beratit jane te mirnjohur ne te gjithe Shqiperine. -Industria e prodhimit dhe ajo e perpunimit te materjaleve te ndertimit eshte zhvilluar me shpejtesi keto vitet e fundit ne saje te burimeve te bollshme te lendeve te ndertimit(zhavor,rere)dhe te gurit natyral(Ura Vajgurore,Terpan,Tomorr),vlene per tu permendur qe pllakaqet e gurit te nxjerra ne malin e tomorrit eksportohen ne vendet fqinje te shqiperise,kryesisht ne Greqi. -Perpunimi i drurit eshte nje tjeter sektore ku kane shtrire aktivitetin nje numer i konsiderueshem firmash,te cilat prodhojne dhe tregtojne mobilje te llojeve te ndryshme brenda dhe jashte vendit. -Artizane dhe mjeshtra te perpunimit te drurit prodhojne asete te ndryshme sklupturash druri qe simbollizojne qytetin e Beratit.keto punime jane teper te kerkuara nga ana e vizitoreve. -Ne prodhimin e konfeksioneve kane shtrire aktivitetin e tyre disa firma te cilat kane punesuar nje numrin me te madh te puntoreve ne sektorin privat dhe qe importojne lenden e pare dhe eksportojne prodhimet e tyre. -Zejtaria,nje vlere kjo e trasheguar,funksionon sote ne Berat ne gdhendjen e drurit ,qendisje,argjendari e fusha te tjera.Vizitori mund te gjeje ne disa dyqane gdhendje me pamje karakteristike te beratit.Punimet e disa mjeshtrave te Beratit jane shperndare edhe jashte vendit nga vizitoret qe i terheqin si kujtime per kete qytet. TURIZMI -Turizmi,i cili perben nje nga drejtimet me premtuese te zvillimit ekonomik te Beratit.Ne qytetin e Beratit zhvillohen disa lloje turizmi.Me i zhvilluari eshte ai i kultures.Ne vitin 1961 Berati u shpall qytet muze.Ne kete qytet cdo gure ka nje histori te tijen.Ai eshte qytet muze me pasuri te konsiderueshme monumentesh dhe me vlera te rendesishme per nga gjinite,te cilat perbejne nje deshmi te trashegimnise kulturore,historike e artistike te trasheguar brez pas brezi nga mjeshtra te njohur qe kane punuar jo vetem ne qytetin e Beratit por edhe ne ndertimin e monumenteve te tjera ne bote ,qe tani hyjne ne 7 mrkullite e botes.nje nga keta eshte arkitekt Sinani,i cili eshte edhe arkitekti i Xhamise Blu ne Turqi dhe Taj Mahallit ne Indi.Disa nga monumentet me te vizituara ne qytetin e Beratit jane:
KALAJA

Esht monumenti m antik, me nj siprfaqe 9.6 ha, i cili ngrihet n nj kodr prej 187 m, e ribr nga Mhilli I Engjll Komneno e pastaj, n vitin 400 , nga veneciant, ndodhet n pjesn e siprme t qytetit dhe ka mure t larta rrethues t ndara nga 24 kulla t formave dhe dimensioneve t ndryshme, t ndrtuara n periudha t ndryshme. Esht ndrtuar me gur gjigand n form katrori. N periudhn bizantine kshtjella ndodhej n listn e fortifikimeve t Justinianit., muri rrethues rrethon kodrn, e cila dominon qytetin aktual t Beratit dhe ka formn e nj shigjete drejtuar nga veriu, n fakt, m par formonte nj zinxhir me kodrn prball Gorics, e cila sht 6 m m e lart. Lumi q kish formuar, n kt pik, nj liqen dhe shum larg nj kaskat grrehu pak nga pak shkmbin duke formuar nj gryk t ngusht. Pr kt motiv shpati i ksaj ane sht shum i pjerrt e shkmbor, dhe plot shkmbenj, q vshtrojn drejt qiellit.

N pjesn e veriore n t ciln ndodhet porta kryesore, ka qn ndrtuar nj oborr i fortifikuar mir, q sht nj nga ndrtimet e para t ktij lloji t realizuar n mesjet me qllim devijimin e sulmeve direkte. N pjesn jug-lindore gjendet nj istern uji e ndrtuar mjeshtrisht, q ishte n gjendje t mbante uj t freskt. Pr t siguruar ujin n mesjetn e von, n pjesn jugore u ndrtua nj tynel guri nprmjet t cilit bhej transportimi i ujit nga lumi n kshtjell.. N pjesn m t lart t kshtjells ndodhet gjithashtu nj akropol i rrethuar nga mure, brnda s cils gjnden mbetjet e nj garnizoni ushtarak, mbetjet e sarajeve t pashait dhe t Xhamis s Bardh n periudhn otomane. Kshtjella i ka qndruar besnike planimetris s saj t shekullit IV para Krishtit. Hera hers , sipas teknikave t prdorura, kshtjella u prshtat, e kjo mund t vihet re n kullat e predispozuara pr topa dhe n frengjit pr pushkt, q shfaqen n periudhn e pashallqve t mdha shqiptare, t shekullit XVIII-XIX.Topat gjenden akoma edhe sot prgjat mureve t kshtjells.Keshtjella sote eshte teper e vizituar per faktin e vlerave te larta te histories,kultures dhe tradites qe ajo mbarte,keshtjella eshte akoma e banuar dhe kjo perperben faktin qe te jete nder te rrallat ne bote.

Kalaja e Beratit, foto ajrore

KESHTJELLA E GORICES

Gjithmon s njejts periudh (shekulli IV para Krishtit) i prket edhe nj tjetr kshtjell ajo e Gorics, e pozicionuar n kodrn prball, krijon nj fortifikim dopio n t dy ant, t cilat zbresin drejt lumit. Te dyja keshtjellat sherbenin per fortifikimin e fuqishem te qutetit,duke u pozicjonuar ne dy pika strategjike keto keshtjella jo vetem fortifikonin qytetin por dhe i japin nje bukuri teper te rradhe.

Muzeu Etnografik

MUZEU KOMBTAR ETNOGRAFIK BERAT

Ky muze u prurua n vitin 1979. N t prfshihet kultura popullore etnografike e trevs s Beratit, si edhe ajo e Shqipris s Jugut.

Muzeu sht vendosur n nj godin dykatshe trishekullore, tipike e trevs beratase. N katin e par sht ngritur nj sall n t ciln sht imituar nj rrugic mesjetare me dyqane tradicionale n t dy ant e saj. N kt sall sht vendosur edhe pavioni i lashtsis. Po kshtu, n katin e par jan vendosur objekte q jan prdorur pr prpunimin e ullirit. Lidhja me katin e dyt sht br me shkall guri njfishe t ndrtuara mbi qemer n harkada guri. Koha e ndrtimit i prket shekullit XVIII. N katin e dyt ndodhet ardaku i hapur pr pritje miqsh. N kt kat ndodhen me radh arkivi, tezgjahu, dhoma e pritjes e fshatit, kuzhina dhe dhoma e pritjes e qytetit. N mjediset e jashme t muzeut jan vendosur shum objekte origjinale, masive dhe funksionale t kulturs son popullore. MUZEU KOMBETAR ONUFRI BERAT

Muzeu kombtar Onufri, gjendet n qendr t lagjes s banuar n kalan mesjetare t qytetit t Beratit. Muzeu sht organizuar n mjediset e kishs s katedrales s Shn Mris, q sht ndrtuar n vitin 1797, mbi themelet e nj kishe m t vjetr me t njjtin emr. Ky muze mban emrin e piktorit m t shquar shqiptar t shek. t XVI, Onufrit, i cili ka ln nj fond mjaft t pasur n krijimtarin ikonografike. Katedralia sht monumenti m prfaqsues i arkitekturs pasbizantine n qytetin e Beratit. Koleksioni i muzeut prbhet nga 173 objekte t przgjedhura nga nj fond prej mse 1500 objektesh q i takojn fondeve t kishave dhe manastireve t Shqipris, dhe t qytetit t Beratit, ku 106 jan ikona dhe 67 jan objekte liturgjike, dhe u prket piktorve ikonograf shqiptar q kan krijuar n shekujt XIV XX: Onufri, Nikolla i biri i Onufrit, Onufr Qiprioti, David Selenica, Kostandin Shpatarakut dhe etirt ( Gjergji, NikollaMuzeu K, Johani, Naumi, Gjergji i riu), dhe t shum piktorve t tjer anonim. Ikonabartsin e katedrales s Beratit e ka gdhndur mjeshtri Naumi nga Lavdari i Oparit dhe mjeshtr Stefan Barka nga Misrasi i Oparit, n mesin e shekullit t XIX-t. Kompleksi muzeal prbhet nga salla qendrore e kishs, mjedisi i altarit, si edhe nga nj sr mjedisesh ndihmse njkatshe, n ann veriore, dhe dykatshe, n ann perndimore. Ndrtimi shquhet pr ngritje n lartsi, duke prbr nj variant t rndsishm t arkitekturs s kultit n kalimin nga shek. i XVIII- n shek. XIX.

Muzeu ka tri salla kryesore, n t cilat jan t ekspozuara veprat m t mira t autorve q prmendm m lart si edhe t autorve t tjer. Ve ikonave t ekspozuara n mjediset e muzeut, nj seri t veant prfaqsojn edhe ikonat e vendosura n ikonostasin e praruar t kishs t cilat jan vepra t piktorit Joan etri. N vitrina jan t ekspozuara edhe disa tekstile dhe objekte metalike, t cilat dshmojn pr nj tradit artizanale t nj niveli t lart t Trevs s Beratit. MONUMENTET FETARE Disa kapitele dhe kolona dshmojn egzistencn e kishave paleokristiane n Berat n shekullin IV-VI , pr shembull bazamenti i kishs Shn Todri dhe nj kolon e vendosur kundrejt dritares s absids. Grmimet dshmojn q kishat e shekullit t XVI XVIII jan ndrtuar sipr themeleve m antike. Ndrmjet ndrtimeve m t rndsishme midis shekullit VII-XV jan tre kisha bizantine t konservuara mir: Shn Maria e Vllaherns dhe Shn Triadha, n brendsi t qytetit t vjetr t fortifikuar, n ann jugore t kalas gjendet Shn Mhilli, ndrtuar mbi nj shkmb t thepisur jasht mureve.

Shn Mhilli

Kishat n Berat jan perla t arkitekturs mesjetare. Qyteti ka qn nj qndr e rndsishme kishtare. Ka nj numr t madh kishash (42) t ndrtuara n brendsi t kshtjells. Ktu u gjend edhe nj vepr tjetr e rrall, Epitafi i Gllavenics, nj vepr e famshme e artit t shekullit 1373, nj qndisje n ar, argjend e mndafsh, n t ciln, me nj fines dhe plasticitet t paprsritshm shikohet Krishti i vdekur, me kurorn me gjmba e rrethuar nga shkrime n greqisht. Nga ndrtime t kultit musliman dy prej tyre gjenden n brendsi t kshtjells: Xhamia e Kuqe(shekulli XIV) dhe Xhamia e Bardh(shekulli XV). Xhamia m e bukur sht Xhamia e Plumbit (shekulli XVI) ndrtuar nga Uzgurliu, antar i familjes Skuraj n Berat, nj familje e fuqishme dhe feudale. Kjo Xhami sht m e madhja i ktij lloji n Shqipri. N 1827 u ndrtua me nj mjeshtri t rrall Xhamia e Beqarit, q harmonizohet m s miri me lagjen Mangalem, q duket si shigjeta e nj peshoreje q mban ekulibrin e nj kompleksi xhamave t nj dritareje t madhe t lagjes.

Xhamia e Beqarve

Xhamia Mbret (Xhamia e Bajazitit) nga ndrtimi antik i s cils nuk ngelet tjetr ve bazamenti i minares, u rindrtua n fund t shekullit XVIII dhe fillim t shekullit XIX. Aktualisht prbhet nga Minareja, salla e lutjeve q ka nj tavan elegant n dru t dekoruar dhe hyrjen . Kjo Xhami ndodhet n qndr t qytetit n formn e nj trupi unik me ndrtesa t tjera kulti si Teqea e Helvetive dhe ajo e Shn Qerimit. Xhamia prbnte n mesjet elementin kryesor t nj bashksie vendesh kulti. Berati numronte disa Teqe q shrbenin pr t prhapur doktrinat mistike t predikuesve t ndryshm t ardhur nga lindja n shrbim t pushtuesve musulman. N mesin e shekullit t XVII n Berat egzistonin 3 Teqe, aktualisht egziston vetm e para, e quajtur Teqeja e Helvetiveq ishte n form tetkndore dhe q kishte 40 dhoma pr dervisht, q aktualisht egziston vetm nj e fundit q ruan emrtimin antik t Helvetve. Teqeja e Helevetve sht nj tjetr vepr e nj cilsie t lart (mesi i shekulli t XVIII). Ajo sht ndrtuar n lindje t Xhamis Mbret. Esht nj struktur karakteristike e kultit islamik n qndr t s cils sht nj sall lutjesh, dhe jasht nj varrez me nj port me 6 harqe. Salla e lutjeve me planimetri katrore ka nj tavan me dekoracion t pasur. N Berat gjendet Kodiku i Purput i Beratit, q sht nj nga variantet m t vjetr t testamentit t Ri dhe prbn nj referim thelbsor t letrsis s kulturs kristiane . Kodikt e Beratit figurojn n regjistrin e veprimeve m t rndsishme t njerzimit t krijuar n kuadrin e programit Kujtesa e Bots. Gjate luftes se II boterore me urdher te vet Adolf Hitler ne qytetin e Beratit erdhi nje grup specialistesh nga Gjermania per te pare origjinalitetin e Kodikut,dhe sipas tyre ky ishte nje nga kodiket me te vjeter ne bote,kjo eshte nje tjeter deshmi per qytetarine e vjeter Beratase.

NDERTIME INXHINIERIKE Ura e Gorics Ura prej druri, e cila m von n shekullin XVIII u zvendsua nga ajo prej guri, u ndrtua m 1780 nga Ahmet Kurt Pashai dhe u rindrtua m von n vitet 1920-1930 nga bashkia e qytetit. Esht e gjat 129.3 m, e gjer 5.3 m dhe me largsi harqesh prej 9 deri m 16.7 m. Ngrihet 10 m mbi nivelin e lumit dhe sht nj ur e bukur e prbr nga shtat harqe. N brendsi t shtylls s par, deri n kohn e rikonstruksionit, ekzistonte nj zgavr, nj kamare e madhe e mbyllur me

zgarr hekuri, n t ciln, sipas legjends, duhej q nj vajz t qendronte e mbyllur, e destinuar me vdekje nga uria si sakrific pr t qetsuar shpirtrat, t cilt kundrshtonin ndrtimin e urs. N nj tjetr shtyll, gjat restaurimit, u gjend nj skulptur prej druri, e cila prfaqsonte kokn e nj gruaje. E ndrtuar mbi nj bazament t fort, e gjith ura sht e veshur plotsisht me gur t gdhendur, t cilat mbahen mes tyre nga ganxha metalike. Ura sht nj ndr mirsit e qytetit, e karakterizuar nga eleganca e gurit t bardh e prdorur pr ndrtim.

Ura e Gorics

Duke ditur qe Berati eshte nga qytetet me te vjetra ne Shqiperi dhe me nje pasuri te rralle monumentesh kulture,ai eshte qyteti me i vizituar ne Shqiperi.numri i turisteve per kete lloj turizmi shkon ne rreth 60000 ne vit.numer i cili parashikohet te jete gjithmone e ne rritje. Berati eshte i njohur edhe per turizmin fetar.Ne rrethin e Beratit zhvillohen dy festa te medha fetare,ajo e Ujit Te Bekuar ne date 6 Janar.Ne kete feste vijne turiste nga te gjithe kontinentet.Nje tjeter feste fetare eshte ajo e pelegrinazhit ne malin e Tomorit Sot Berati perfshihet ne vlerat boterore ne mbrojtje te UNESKOS per faktin e ruajtjes se trashgimise qe ky qytet ka nga e kaluara,ne te cilen perfshihen nje varg i gjere e i pasur vlerash historike,kulturore,etnografike,arkitektonike e te besimeve fetare,gje qe perbene nje potencial te konsiderueshem per turizmin. Tradicionalisht ne Berat vizitori ka gjetur mikptitje te vecante,perjetimin e nje ambjenti te kendshem e shlodhes,rastin qe te shijoje nje kuzhine karakteristike tredicionale te kombinuar me atmosferen Llojet e turizmit qe mund te zhvillohen ne Berat jane disa:duke nisur qe nga ai 1) kulturor qe eshte edhe me i zhvilluari ne kete qytet.Vetem ne vitin e fundit numri i vizitoreve ne kete qytet ishte 60.134 dhe parashikohet te jete ne rritje.roli i qeverise ne kete

lloj turizmi eshe me shume se aktiv.qeveria shqipare duke filluar qe ne vitin 2005 krijoi nje plan dhe beri nje projekt madheshtor per pranimin e Beratit ne pasurie e rralla te UNESCOS.pas nje pune dy vjecare qyteti i Beratit u pranua ne kete orgnizate.Me pranimin e Beratit ne UNESCO priten investime te shumta ne pothuajse ne te gjitha objektet me rendesi te vecante arkeologjike dhe kulturore.Roli i qeverise ne ndihme te turizmit eshte pare dhe ne ngritjen e ures se re dhe lidhjen e saj me nje rruge te posacme ,nje investim ky qe kapi shifren e 7 milion.Gjithashtu po punohet per te lidhur me nje rruge automobilistike te vecante trekendeshin Berat-Gjirokaster-Butrint.Kjo do te beje te mundur promovimin me te mire te vlerave jo vetem te qytetit te Beratit por te te gjithe jugut te vendit.Ne qytetitn e Beratit dhe sidomos ne lagjet muze ka nje plan prane bashkise,qe nuk lejon nderhyrjen ne shtepite e vjetra qe quhen monumente kulture dhe ruhen nga shteti.Per mirembajtjen e tyre eshte ngritur dhe Drejtoria e Monumenteve te kultures.Kjo drejtori me qender ne Berat meret me restaurimin e shtepive muze dhe objekteve te tjera me rendesi kulturore dhe historike,jo vetem ne qytettin e Beratit por per gjithe zonen e jugut.Pra ne turizmin kulturor roli i qeverise Shqiptare ne qytetin e Beratit eshte aktiv. 2) Turizmi balnear: Ne qytetin e beratit ky lloj turizmi zhvillohet prane lumit te Osumit.Per kete lloj turizmi jane mare masa per parandalimin e ndotjeve.Per kete u ndalua derdhja e mbetjeve kimike te uzines se armeve dhe mbyllja e uzines se baterive ne kete qytet.Me shume se per rolin e qeverise ne kete lloj turizmi mund te flasim per rolin e bashkise.Ne kete lloj turizmi roli i bashkise eshte mjaft aktiv.Si me anen e promovimit si dhe me ate te nxitjes.Per kete lloj turizmi jane vene urbane linje pa pagese per te shkuar ne keto destinacione. 3) Turizmi malor dhe ai sportiv Turizmi malor ne qytetin e Beratit nder vite ka qene mjaft i zhvilluar dhe sidomos ai alpin ne malin e larte te tomorit.Ne vitet e fundit ky lloj turizmi e ka humbur rendesine e tij dhe roli i tij ka ardhur duke u zbehur.Ketu roli i qeverise nuk ndihet fare.Eshte i vetmi turizem ne Berat ne te cilin roli i qeverise eshte pasiv.Ajo nuk ka bere asgje per ta ndihmuar kete lloj turizmi qofte ne formen e investimeve apo ne ate te infrastruktures.Nga ana e qeverise eshte menduar qe ne vitin 2010 te punohet me ritme te larta per zhvillimin e ketij lloj turizmi,per kete eshte ngritur nje grup pune qe po studion zonen per te pare resurset qe ofron ky rajon.Ne fushen e turizmit sportiv me shume eshte punuar ne forme private sesa ne ate publike.Per te zhvilluar dhe promovuar kete lloj turizmi eshte ngritur nje kompani qe ofron guide dhe sherbime per turizmin prane zones se Osumit.Ne kanionet me nje bukuri te vecante ne shqiperi.Kjo kompani e quajtur Albania Rafting Group eshte nje bashkpunim i Castel Park me nje kompani austriake qe e ofron kete lloj turizmi ne disa vende te Europes.Roli i qeverise ketu eshte i padukshem pra me shume se pasiv. 4) Turizmi Fetar Ne qyteti e Beratit eshte mjaft i zhvilluar edhe turizmi fetar.Ai eshte i zhvilluar ne dy forma me ane te pelegrinazhit ne malin e Tomorit per besimtaret bektashinjte, nje sekt ky i besimit islam.Gjithe besimtare mblidhen nje jave ne muajin Gusht per te respektuar Baba Tmori.Ne kete ae mbdhen besimtare nga e i Shqiperia.Duhet then se ktu roli i qeverise mund te jete me shume i ndermjetem sesa aktiv,pasi ajo kandihmuar vetem ne rregullimin e infrastruktures per arritjen ne majen e ketij mali Nje dite tjeter e zhvillimit te ketij turizmi eshte ajo e 6 Janarit.Ne kete dite qe eshte festa e Ujit te Bekuar mblidhen njerez besimtare te fese ortodokse ose te feve te tjera dhe shohin

rritn e hedhjes se kryqit ne lumin Osum nga ura e Gorices.Mund te thuhet qe kjo eshte dhe dita qe qyteti i Beratit sheh pikun e mbipopullimit nga njerez nga e gjithe bota.Edhe ne kete feste roli i qeverise shte i ndermjetem.pasi meret vetem me mbajtjen e rregullit dhe me rregullimin e infrastruktures prane kesaj zone,por nuk ben me shume per promovimin e kesaj feste ne mbare ballkanin. Por duke pare turizmet qe zhvillohen ne kete qytet duhet thene se roli i qeverise eshte shume i dukshem.Ne kete qytet mund te thuhet qe qeveria ka rolin me aktiv te zhvillimit me shume se ne cdo qytet tjeter te Shqiperise.Sic e permendem edhe pak me larte po punohet qe te ngrihet nje rruge qe do te lidhe trekendeshin turistik me me vlera ne jug.Kjo rruge qe do te jete dhe boshti i Jugut do te ndihmoje te arrihen me lehte keto destinacione,si dhe do te beje me te lehte lidhjen e qytetit me portr dhe pikat kufitare,gje qe do te bje te mundur arritjen e me shume vizitoreve.Gjithashtu jane bere guida dhe promovime per qyteti e beratit ne shume sajte ne internet.Edhe ne publicitetin qe ju be Shqiperise ne stacionin e njohur CNN Berati zinte nje vend kryesor,Per kete qytet jane bere edhe disa albume fotografike si edhe video te ndryshme per promovimin sa me te mire te tij. Por cfare duhet te beje me shume Berati vete?duke pare poziten e favorshme si dhe pasurite e tij te rralla arkeologjike dhe kulturore mund te bejme nje analize me te detajuar te ketij qyteti.
Fuqite : qe mund te shfrytezohen

Pozite e favorshme gjeografike dhe turistike Peisazhin e bukur natyror Peisazhet e shumta Pasurite arkeologjike Qytet antik Mikpritja Beratase Kuzhina e pasur tradicionale Pjestar i UNESCOS prej disa vitesh

Dobesite : qe duhet te permiresohen

Gjendja jo e mire e infrastruktures Ende ska menaxhim te mirfillte te qendrave turistike Ambjentet pritese si kane kushtet e pershtateshme Mungesa e trajnimit ne sherbimet e strukturave pritese dhe akomoduese Mungesa e bashkepunimit me kompanite e tjera nderkombetare

Shanset : per tu permiresuar

Popullsine ne moshe te re

Fuqine e madhe puntore Nivelin e larte te arsimimit Zotrimin e gjuheve te huaja Zhvillimi i teknologjis se informacionit Integrimi i Shqiperise ne NATO,jep nje siguri me te larte Mesimi nga Gabimet e bera nga fqinjet qe e kane zhvilluar turizmin me pare

Kercenimet :

Kriza boterore Mungese e konkurences turistike brenda vendit Konkurence e forte me vendet fqinje dhe me gjere Pasiguria politike qe ka kercenuar shpesh vendin dhe rajonin. Mos zbatimi i pikave te UNESCOS mund te coje ne sanksione te mundshme

Sfidat :

te pergjithshme Krijimi i nje pozicioni te qarte ne treg Kapercimi i koncepteve te me parshme te krijuara per Beratin Investimi duhet planifikuar ne periudha afatshkurtera,afatmesme dhe afatgjata Kordinimi midis institucioneve qeveritare dhe atyre lokale Investime ne manaxhimin e te dhenave. Specifike Qendrueshmeria,duhet ndjekur perpjekje agresive per te siguruar qendrueshmeri e burimeve natyrore e kulturore Zhvillimi i nje sektori te qendrueshem kerkon nivel te rendesishem investimi ne infrastrukture,marketing,ne burime njerzore,manaxhimin e zonave natyrore,ruajtjen e vendit historik dhe te kultures se jeteses Produktet duhet te jene autentike Beratase vetem ne kete menyre do bejme diference nga fqinjet Ceshtjet lokale-kombtare,Turizmi natyror dhe kulturor kerkon perfshirje konkrete te pushtetit lokal

PLANI MENAXHIMIT TE BASHKISE PER 2010 1 OBJEKTIVIN KULTUROR Qyteti vete dhe qeveria Shqiptare duhet te investoje ne fushen e kultures.Si rrjedhoje trashegimia kulturore do te jete me mire e mbrojtur dhe e vleresuar. 2 OBJEKTIVI EKONOMIK

Permiresimi i trashegimise kulturore do te kete rezultate pozitive ne rritjen e disa fushave te ekonomise,riorganizime arkitektonike dhe mjedisore 3 OBJEKTIVI SOCIAL Hapja e aktiviteteve te reja te punes ne qendren historike,te lidhura me trashgimine kulturore,artizanatin dhe turizmin,do te reduktojne emigracionin.Restaurimibi shtepive historike ne zonat e vjetra do tu jape mundesine qytetareve te zhvillojne turizmin familjare

06/01/2010 Universiteti ISMAIL QEMALIVlore Fakulteti i Ekonomise dhe Drejtsise Dega Manaxhim Turizmi

DETYRE

KURSI

ZHVILLIMI I TURIZMIT DHE NDIKIMI I TIJE NE QYTETIN E BERATIT

PUNOI:

Nertil Hoxha Kasion Hasimetaj Oltison Gjonaj