42 Luke Nepali

LkU aALe LeKake ao sasu amaAcaAr
yaze akU ao jaIvana baArme aA LkU aA LeKCna
11
baeLA itanaIh PaATaRnaA ganaRmaA talLIna iTa.
1 baIcamaA GawekaA GawnaAhkao ivaxayamaA itahAsa LeKnae

iPaya iTayaopaLsa/ ikanaBanae Daerq maAinasahLe hAmaA
2
yasapaiC
DaUpa jaiLrhekao dAihnaepai parmaPaBaukao ka vagaRdUta

jakairyaAkao iGapai iBakao iTayao.
12
jaba saLe
caexwA garekaA Cna. itanaIhLe taI kaurAh naq LeKaekaA
vagaRdUtaLAR deKyao/ jakairyaA amamaA parYo ina yao
Cna jauna kaurAh zaudeiKa naq hAmaILAR taI maAinasah
frLe Ai(ayao.
jao saAaIh r parmaezvarkaA saMdezakao saevakahLe
nafrA. itamao PaATaRnaALAR parmaezvarLe sauinaidnau BakaoC.
bataA<dq AkaA Cna.
he maAnanaIya/ ma ApaqLe zau
13
yao dUtaLe yasaLAR BanaI/ "jakairyaA/
itamaI patnaI LIizabaALe wA izazau janma idnaeCe. sakao

14
deiKa naq hoizayaAr saATa sabaq kaurAhkao Dyayana garekao
naA< itamaILe yaUhnnaA rAiKaidnaU.
Cu. yasaqLe/ maqLe sao|cae maqLe paina itamaIhkaA LAiga
Anand r KauzaIyaALI lyaAnaeC. sakao janmaLe Daerq-Daerq
kamaAnausaAr yaI kaurAh LeKnaq paCR. yasaqLe/ maqLe yaI
maAinasahmaA sauKa lyaAnaeC.
saLe itamaIhmaA
15
PaBaukao saAmaunnae yaUhnnaA
kaurAh wA paustakamaA samaAvaeza garekao C.u itamaIhLAR
kajanaA mahAna vyai(a bainanaeC. saLe dAKarsa TavaA
bauBaAnaukao LAiga jauna itamaIhLe isakaekaA CQ yahI
maidrA kadAipa iLnae Cqna. itanakao janmabaAw naq itanaI
kaurAh naq sa ya ho Banna/ maqLe yaI kaurAh LeKaekao
paivaa AtmaALe* Bairkao h n ae C n a . .16itanaI Daerq
Cu.
yahUdIhLAR itanaIhkao parmaezvar PaBauitar iKaicanae maADyama

hnaeCna.
jakairyaA ina LIizabaA
17
Apaq itanaI adUta Ba parmaPaBaukao iGa
iGa jaAnaeCna. iLyaA jastaq itanaI paina zai(a-sampanna
yahUdAmaA herodkao zaAsana kaALmaA jakairyaA naA<
vyai(a bannaeCna. iLyaAmaA Bakaq AtmaA samaA paina
garekao kajanaA paUjaAhArI iTa. jakairyaA ibayaA paUjaAhArI
hnaeC. baAbauh r CoroCorIh maABa naqLe naq zaAinta
dLkaA iTa. jakairyaAkaI patnaI hAna pairvaArkao iTaRna.
banaAR rAKnaeCna. itanaIh jasaLe parmaezvarkao A$aA
itanakao naA< LIizabaA iTayao.
taI duvaq jakairyaA r
paALna gadRqnana yastaAhLAR DaAimaRka vyai(ahLe jastaq
LIizabaA parmaAtmaA samaa saL vyai(a iTa. jahA<
sao=cnae banaAnae Cna. parmaPaBaukao AgamanakaA inamta
samma PaBaukao jammaq A$aA r inayamahkao sambanDa C
maAinasahLAR saLe naq tayaArI paAnaeRCna.
itanaIh inaxkaLMka iTa.
tar jakairyaA r LIizabaA
18
jakairyaALe vagaRdUtaLAR Banae/ "yao kaurA saA<cao ho
inasantaAna iTa. LIizabaA gaBaRvataI hna saikana; ina
Banaer ma kasarI inaizcata hnau ma wA bauFo maAinasa h</
itanaIh duvaq v BasakaekaA iTa.
ina maerI vaAsnaI paina bauFI naq iCna
jaba nakao dLkao saevaA ganaeR paALo iTayao jakairyaALe
19
yao dUtaLe javaApa id/ "ma gaibaL h<. ma
parmaezvar iGa maAinasahkao saevaA paUjaAhArI Bar gare.
parmaezvarkao iGa KafA rhnCu. parmaezvarLe naq maLAR
yastaq sakao dLkao saevaA ganaeR samaya iTayao. 9paUjaAhArIhLe
itamaIisata kaurA ganaR r iyanaq KauzaIkao sausamaAcaAr idna
sa<Daq kajanaA paUjaAhArILAR DaUpa idnae gadRTae. jakairyaA
paWAnau Bakao ho.
20
ba sauna? yaI kaurAh paurA
yastaq kaAma ganaRLAR CAinakao iTayao. yasakaAr,a saLe

PaBaukao maindrmaA DaUpa jaLAnau paTyaoR.
10
yahA< jammaq
maAinasah baAihr kaiata BakaA iTa. DaUpa idkaq
paivaa AtmaA
parmaezvarkao AtmaA/ yaezaUkao AtmaA ina
ArAmadAyaka paina BainanC. parmaezvarLe Q KaIxwisata imaLer

saMsaArmaA maAinasah maABa naLe parmaezvarkao kaAma gaCRna.
Lk aA 121-48
84
nahaeL samma itamaI hnaeCQ r baolnasakanaeCqnaQ. ikana
33
ikanaBanae maqLe Banaekao kaurAh jao Apanao samayamaA sa ya
ganauRhnaeC. yaezaUkao rAjyakao nta kaihlyaq hnaeCqna.
hA<Le yaAkaUbakaA maAinasahmaAiTa sa<DaqkaA LAiga zaAsana

34
hnaeC itamaILe ivazvaAsa garekaA CqnaQ=.
mairyamaLe yao dUtaLAR Bainana/ "jaba ma kaNyaA naq
21
baAihrpai/ maAinasahLe jakairyaALAR paiKaRrhekaA
Cu/ yastao kasarI hna sakaC

35
iTa. maindrmaA yaita LAmao samaya samma basaekao deKaer

itanaIh Ca pairrhekaA iTa.
22
yao dUtaLe mairyamaLAR Banae/ "paivaa AtmaA itamaImaAiTa
yasapaiC jakairyaA
AnauhnaeC ina savaRzai(amaAna parmaezvarkao zai(aLe
baAihr A/ tar naI baolna nasakanae BakaA iTa. naI
itamaILAR FAkanaeC. yasakaAr,aLe jauna paivaa janmanaeC
taI maAinasahkaA iGa deKaA maAa panaR sakaTae. taba
saLAR parmaezvarkao paua kahLAnaeC.
itanaIhLe saLe maindriBaa kaehI dzaRna paAkao caAL
DyaAna dee itamao sambanDaI LIizabaA paina gaBaRvataI iCna
paA. saLe itanaIhisata zaArA maAa gairrhe ina LAwA
itanakao vasTaA v ina baA<BaI kahLA paina
Ba baisarhe.
23
jaba jakairyaAkao saevaAkao idna paUrA Bayao/
36
yasa ivaxayamaA
ihLe itanaI C maihnaAbaAw gaBaRvataI BakaI iCna.

37
Apanao Garitar LAgyao.
ikanaBanae parmaezvar jastaq kauro ganaR sakanauhnC.
24
38
kaehI samaya paiC jakairyaAkao svaAsnaI LIizabaA
gaBaRvataI BaRna. ina paA<ca mahInaAsamma naI GardeiKa

baAihr inaiskanana. LIizabaALe Bainana/
25
"her/ maLAR
mairyamaLe BanaI/ "ma parmaPaBaukao saevaka h<. tapaA<RLe
Banae jastao ma maAiTa Gawnau sakaC. yasapaiC yao dUta

naIbaAw ivadA Ba.
parmaPaBauLe kae ganauR Bakao C? hA<Le maero wA naAnaI

jakairyaA r LIizabaAsag< a mairyamakao ama, a
jainmayaosa BanaI ina,aRya iLnau Bayao. parmaPaBauLe mamaAiTa

39
yaita dyaA ganauR Bayao ika ba sao maAinasahkao

saAmaunnaebaAw maLAR LAjamau(a paAnauR Bayao.
Lg a(aq mairyama tayaArI BaRna ina yahidyaA gaA<kao
pahAfI nagarmaA h(aAirr gana.
40
jakairyaAkao GarmaA
gaRna ina LIizabaALAR zauBakaAmanaA idRna.
41
jaba
LIizabaALe mairyamakao zauBakaAmanaA sauinana/ taba itanakao

kaNyaA mairyama
gaBaRkao naAnaI calyao. ina LIizabaA paivaa-AtmaAArA
26-27
LIizabaAkao CqwQ= mahInaAmaA/ gaALILkao wA
paU, aR BaR.
42
itanaLe jaorLe icacyaAr BanaI/ "
zahr naAsartamaA basnae wA dUta gaibaLsa<g a parmaezvarLe
saIhLAR BandA parmaezvarLe itamaILAR Daerq AzaIvaARd
wI kaNyaAkahA< paWAidnau Bayao. itanaI dAdkao pairvaArkao
idnauBakao C. ina gaBaRmaA rhekao naAnaI paina yastaq
ka yaUsaupa naA< garekao vyai(asa<g a maganaI BakaI iTana.
naug ihta C.
yao kaNyaAkao naA< mairyama iTayao.
28
yao dUta mairyama
43
yastao kasarI hna sakayao ika maerA
parmaPaBaukaI maAtaA maeromaA Anau parYo
44
jaba maqLe
kahA< ga ina Banae/ "zauBakamanaA C. parmaPaBau itamaIisataq
itamao iBanandna saunae/ maero gaBaRmaA Bakao baALka hxaRLe
hnauhnC. itamaI hA<kao Kauvaq iPaya CQ.
parYo.
29
tar yao vagaRdUtaLe BanaekaA yaI kaurAhmaA mairyama
Kaubaq ivacaiLta BaRna. mairyama Ca parIna r Bainana/ "yao
45
itamaILAR AzaIRvaAd C ikanaBanae PaBauLe
itamaILAR Bannau Bakao kaurA hnaeC Bannae itamaImaA ivazvaAsa

iTayao.
iBanandnakao TaR kae ho

30
mairyamaArA parmaze varkao PazasM aA
yao dUtaLe saLAR Banae/ "frAnau padqRna mairyama/

46
ikanaBanae parmaezvar itamaIisata yanta KauzaI hnauhnC.
yasapaiC mairyamaLe Bainana
31
sauna? itamaI gaBaRvataI hnaeCQ ina itamaILe wA Coro
janmaAnaeCQ. ina sakao naA< itamaILe yaezaU rAKnaU.
47
32
hA< mahAna hnauhnaeC. maAinasahLe hA<LAR parma
maero dya parmaezvarmaA Anaindta h<dC jao maerA
parmaezvarkaA paua kahLAnaeCna. parmaPaBau parmaezvarLe

hA<LAR hA<kao pauKaAR dAdkao isaMhAsana idnauhnaeC.
"maero AtmaALe parmaPaBaukao PazaMsaA gadRC; ina

maui(adAtaA hnauhnC.
48
ikanaBanae hA<Le Apanao au dAsaI Paita kpaA
85
61
ganauR Bayao ho/ ba PaAnta sabaq maAinasahLe

49
maAinasahLe LIizabaALAR Banae/ "tar itamaIhkao
51
52
53
62
maLAR naug ihta maAnnaeCna/
pairvaArmaA yastao naA< Bakao kaohI Cqna.
ikanaBanae savaRzai(amaAna parmaezvarLe maero inaimta
itanaIhLe itanakaA baAbauLAR saMkaeta gare/ "itamaILe yasakao
WULo kaAyaRh ganauR Bakao C. hA<kao naA<
naA< kae rAKnae cCA garekaA CQ
yasapaiC
63
paivaa C.
50
Lk aA 149-74
jakairyaALe kaehI LeKna paAwI maA<g ae. taba saLe
jasaLe parmaezvarLAR paAsanaA gaCR sakao paustaQ=
LeiKaid/ "sakao naA< yaUhnnaA ho. itanaIh Ca pare.
samma hA< dyaA hnauhnC.
64
hA<Le Apanau baAhbaLArA kaiWna kaAyaRh
calyao ina naI baolna TaALe. saLe parmaezvarkao
zai(azaALI ganauR Bakao C. hA<Le Gama,fIhLAR
PazaMsaA gare.
itanaIhkao manahkao Gama,f naxw gairidnau
yahUidyaAkao pahAfI aeakaA baAisandAh yasa ivaxayamaA
Bakao C.
kaurAh ganaR TaALe.
hA<Le zai(azaALI zaAsakahLAR isaMhAsanabaAw
kaurAh saunae itanaIh inakaq PaBaAivata Ba "yao kaewo
hwAnauBakao C/ ina namahLAR caAlnauBakao
paiC kae bainanC hoLA parmaPaBau yasa baALka saATa
C.
hnaALe yastao saoicakao iTayao.
yahI baeLA jakairyaAkao mauKa KaoiLyao. sakao ijabao

65
ina sakao sabaq iCmaekaIh frA.

66
jammaq maAinasah jajasaLe yaI
hA<Le BaokaAhLAR saL KaAahLe tpta

paAnauRBakao C. tar svaATaIR r DanaIhLAR ir(aq
jakairyaAArA parmaze varkao PazasM aA
hAta pakaARidnau Bakao C.

54
67
hA< ApanaA saevaka aALLAR sahAyataA ganauR

Anau Bakao C. hA<Le hAmaILAR hA<kao
yasapaiC yaUhnnaAkao baAbau jakairyaAmaA paivaa-AtmaA
Bairyao. ina itanaLe yastao gamavaA,aI idna TaALe
kpaA idnau Bakao C.

55
hA<Le baAhAma r nakaA santaAnaLAR dyaA ganaR
68
hAmaA pauKaARhLAR idkao vacana nausaAr samBanau
hA<Le ApanaA maAinasahLAR sahAyataA ganauR
Bayao.
Bayao ina itanaIhLAR vatana idnauBayao.
56
mairyama LIizabaAsaMg a PaAya taIna mahInaAsamma basaI.
69
yasapaiC Gar pakaIR.
parmaezvarkaq saevaka dAdkaA pairvaArbaAw hA<Le

hAmaILAR zai(azaALI maui(adAtaA idnau Bakao C.
70
yahU nnaAkao janma

jaba LIizabaAkao janma idnae samaya Bayao itanaLe
gamava(aAhbaAw hA<Le yaI saba kaurAh
58
sakao iCmaekaIh r ApantahLe
Paita parmaPaBau parmaezvarLe ita naq nauah deKaAkao
Bannau Bakao ho.

71
saunaekaA iTa. itanaIh mairyamasa<g a KauzaI iTa.

59
baALka AW idnakao BapaiC itanaIh sakao
hA<Le hAmaA pauKaARhLAR dyaA ganaeRCu Bannau

Bakao C. hA<Le paivaa-Pa,a paina smar,a ganauR
rAKna caAhnTae ikanaBanae yao sakaq baAbaukao naA< iTayao.

tar sakaI AmaALe Bainana/ "hona. sakao naA<
hA<Le hAmaILAR zaauhdeiKa ina hAmaILAR

G,aAganaeR zai(ahdeiKa jaogaAnau Bakao C.
72
KatanaA* ganaR A. itanaIhLe sakao naA< jakairyaA

60
hA<Le Bannau Bakao iTayao ika hA<Le yaI saba

g a nau R h n ae C . Dae r q iGanaq hA< k aA paivaa
57
wA Coro janmaAna.
"aALkaA PaBau parmaezvarkao PazaMsaA gar kaAr,a
Bakao C.
73
yaUhnnaA hnaeC.
hA<Le hAmaA pauKaAR baAhAmakao iGa zapaTa

KaAnauBakao C.
74
hA<Le hAmaILAR hAmao zaauhkao paaAbaAw

vatana rAKnae zapaTa iLnau Bakao C Q
KatanaA
parmaezvarLe baAhAmaLAR garejastao Pa yaeka yahdI
baALkaLAR gairnae/ wAkaokao kaeza maufulyaAnae kaAyaR. :tpai(a

179-14.
hAmaILAR inaBaRyapaUvaRka hA<kao saevaAmaA rAKnau

hnaeC.
Lk aA 175-221
75
86
yaze akU ao baArme aA kae hI g aoWALAhLe sanu ae
jaba samma hAmaI jaIivata rhnCQ hAmaI paivaa

8
ina parmaezvar iGa sahI maAgaRmaA rhnae CQ=.

76
77
78
79
yao rAtaI yasa aeamaA baAihr KaetamaA kaehI gaoWALAh

9
" baALka/ itamaI mahAmaihmakao gamava(aA
Apanao Bae|fAh hercaAh gairrhekaA iTa.
kahLAnaeCQ. hA<kao Agamanakao maAgaR tayaArI
wA dUta yasaqbaeLA itanaIhkao iGa iBa. PaBaukao
paAnaR itamaI savaRPaTama parmaezvarkao iGa jaAnaeCQ.
maihmaA itanaIhkao caArqitar caimkarhekao iTayao. taI
itamaILe hA<kaA maAinasahLAR itanaIhkao
gaoWALAh Kaubaq frA.
paApahbaAw amaA paAr kasarI baA<cnaeCna yao
Banae/ "frAnau padqRna/ ikanaBanae ma itamaIhLAR zauBa
jaAnna idnaeCQ.
samaAcaArh Banna LAgaekao Cu. yasaLe sabaq maAinasahLAR
"parmaezvarkao PaemapaU, aR ka,aA paAr hAmaA inaimta
yanta hixaRta taulyaAnaeC.
vagaRbaAw wA nayaA< jyaALo idna camkanaeC.
zahrmaA itamaIhkao inamta kajanaA maui(adAtaAkao janma
hA<Le nDakaArmaA basaekaA/ m yaukao frmaA
Bakao C. hA< KaIxw/ PaBau hnauhunC.
parekaAhLAR madta ganauR hnaeC. hA<Le hAmaILAR
itamaIhLe yasarI icaaeCQ itamaIhLe wA baALkaLAR
zaAintakao maAgaRitar paTa-PadzaRna ganauR hnaeC.
gaALe baeHekao r fu<fmaA LfArhekao BaeAnaeCQ.

13
80
yasarI naq taI saAnao baALka baFdq gayao r AtmaAmaA
zai(amaAna h<dq gayao. jabasamma aALmaA maAinasahLAR

izaaA idna itanaI Anana
10
parmaPaBaukao
tar yao vagadR tU aLe itanaIhLAR
11
ikanaBanae Aja naq dAdkao

12
hA<LAR
yasapaiC caAnaka nagainta vagaIRya dUtah paihLo
dUtasa<ga BaeLA hnaeCna. sabaq dUtahLe yasao Bandq parmaezvarkao

PazaMsaA gairrhekaA hnCna
yai(abaeLA samma yaUhnnaA

14
maAinasahdeiKa wAfA Bar basae.
"vagaRmaA parmaezvarLAR maihmaA. ina jaita

maAinasahsa<ga parmaezvar KauzaI hnauhn C itanaIhmaA
zaAinta rhosa.
yaze akU ao janma

:ma(aI 118-25
15
taI vagadR tU ahLe gaoWALAhLAR Cof e ina vagaiR tar
yasaqbaeLA gaswsa isajarLe romakao DaInamaA rhekaA
PasTaAna gare. gaoWALAh ApasamaA kaurA gare/ "ba
yao Adeza
hAmaI baetaLehema jaA</ ina kae Bakao C herA/ jasakao
nausaAr jammaq maAinasaLe Apanao naA< paMijakta garAnau
ivaxayamaA parmaPaBau parmaezvarLe hAmaILAR TaAhA idnau Bakao
paTyaoR. 2yao naq paihLo palwkao yastao janaga,anaA iTayao.
C.
2 sabaq dezahLAR wA Adeza paWA.
16
kayauirinayasa isairyaAkao rAjyapaAL h<dA yao Bakao ho.

3
jammaq maAinasah Apanao zahrhmaA naA< paMijakta
itanaIh htaAr htaAr yahA< ga ina mairyama r
yaUsaupaLAR Baewe ina baALka f<ufmaA sauitarhekao iTayao.

17
garAnau ga.
gaoWALAhLe baALkaLAR deKae. taba itanaIhLe yao
yaUsaupa paina gaALIL kao naAsarta zahrbaAw yahUidyaAkao
baALkakao ivaxayamaA dUtaLe jae BanaekaA iTa saunaA.
baetaLehme a naAmaka zahrmaA ga. baetaLehme a zahrLAR dAdkao
18
zahr BainanTyao. yaUsaupa yahA< ga kaAr,a itanaI dAdkaA
yaI sabaq kaurAh Apanaq dyamaA rAiKana r taI ivaxayahmaA
santaAnakaA iTa.
yaUsaupa paMijakar,akao LAiga mairyamasa<g aq
ga ikanaBanae mairyamasa<ga sakao ivavaAh inaizcata Basakaekao

iTayao. mairyama yasabaeLA gaBaRvataI iTana.
yaUsaupa r
mairyama baetaLehemamaA h<dA naq baALka janmanae samaya Bakao

iTayao.
ina itanaLe PaTama paua janmaAna. tyasabaeLA
DamaRzaALA iBaa WA< iTana.
yasaqLe itanaLe Apanao
baALkaLAR gaAhLe baeirna ina wA fu<fmaA sautaAna.
gaoWALAhkao kaurA saunaer sabaq Ca pare.
saoicarihna.
20
19
mairyamaLe
gaoWALAhLe itanaIhLe deKaekaA r saunaekaA
GawnaAhkao inaimta parmaezvarPaita PazaMsaA gadqR r maihmaA

gaA<dq ApanaA BaefAh Bakao WA<maA pakaeR. vagaRdUtaLe
itanaIhLAR va,aRna gare Baq| sabaq sa ya saAivata Bayao.
21
jaba baAL ka AW idnakao Bayao/ sakao KatanaA
gairyao ina naA< yaezaU rAiKayao. yao yahI naA< ho jauna

baALka gaBaRmaA Anau iGa naq vagaRdUtaLe Banaekao iTayao.
87
yaze aL
U AR maindrmaA pahArh PadAna
kaitapayaArA vaIkaAr g a irnae C .
22
maozaAkao vyavasTaA nausaAr jaba mairyama r yaUsaupaLAR
caoKyaAnae idna Apaugyao itanaIhLe baALkaLAR PaBau

iGa saAaAta garAnau yazaLema Lg ae.
23
Lk aA 222-45
wA tarvaArLe itamao mauwu paina Cefer jaAnaeC
parmaPaBaukao
paihLo santaAna pauxa janmae saLAR 'PaBaukao inamta paivaa

24
yasakaAr,a Daerq
maAinasahkao ivacaArh PakaAzamaA AnaeCna. ina
haALe yaze aL
U AR die Kana
inayamamaA yastao LeiKakao C "yaid kaunaq pairvaArmaA

maAinanC.*
35
36
haA/ kajanaA gamavaAidnaI-saI paina yahI| maindrmaA
ina/ "itamaILe kajaofI Fukaur TavaA
iTaRna. itanaI zaer kauLkao panauLkaI CorI iTaRna.
kajaofI baccaA parevaA baiLdAna vapa PadAna ganauR
haA Daerq bauFI BasakaekaI iTana. ibahe garer itanaLe
paCR.* ina yasakaAr,a parmaPaBaukao inayama nausaAr yao
dAmpa ya jaIvana KaALI saAta vaxaR maAa ibataAna.
baiLdAna PadAna ganaR yazaLema ga.
itanakao Lognae marekao iTayao ina itanaI ivaDavaA BakaI
37
yasapaiC
iTana Q ihLe itanaI caQrAsaI vaxaR paug aekaI iTana. haA

izaimayaonaLe yaze aL
U AR dK
e ae
25
izaimayaona naA< garekao kajanaA maAinasa yazaLemamaA
sa<Daq maindrmaA hnae gaiTaRna. naI kahI| jaA<idna iTana. rAta

idna pavaAsa r PaATaRnaA gadqR maindrmaA parmaezvarkao
38
basTae. naI Ba(a r Kaubaq DaAimaRka vyai(a iTa. naI
ArADanaA gaiTaRna.
aALkao maui(a henaR PataIaA gairrhekaA iTa ina
AmaA-baAbaukahA< AR pauigana Q parmaezvarLAR DaNyavaAd
naImaA paivaa-AtmaA iTa.
26
WIka samayamaA itanaI yao baALkakao
PaBau KaIxwLAR nadeKae
idna TaAiLna. taI jammaq jajasaLe yazaLemakao CuwkaArAkao
samma itamaI manaeRCqnaQ/ Banaer naLAR paivaa AtmaALe
inaimta paeaA gairrhekaA iTa itanaIhsa<ga nakao ivaxayamaA
BanaekaA iTa.
27
AtmaALe itanaLAR forYA<dq maindrmaA
baAta gairna.
A. yahdI kaAnaUna nausaAr jae ganauR panaeR iTayao yahI

yasU apu a r mairyama Gar paikaR
ganaRLAR yaezaUkaA maAtaA ipataALe baALkaLAR maindrmaA

lyaA.
28
izaimayaonaLe Apanao paAKaurAmaA baALka iL
39
yaUsaupa r mairyamaLe parmaPaBaukao vyavasTaA nausaAr
ina parmaezvarLAR PasaMzaA gare ina Banae
sabaq kaAma isaDyaA ina itanaIh gaALILkao Apanaq
29
"ba/ he PaBau/ Apanao vacana nausaAr tapaARkao
zahr naAsartamaA ga.
saevakaLAR ivadA idnauhosa
ga. naI baiLyao hd< q ga ina $aAna Bairyao. parmaezvarkao
ikanaBanae maqLe maerA A<KaALe tapaARkao Ar
nauah itanakao saATa iTayao.
30
40
saAnao baALka idnaPaita idna baFdq
deKaekao Cu.
31
41
inastaAr * caAfkao baeLA Patyaeka vaxaR naq yaezaUkao
paAnauR Bakao ho.

32
yaze akU ao baAlyapana
jao tapaARLe naq samasta rAxwhkao iGa tayaAr
42
tapaARkao paTa-PadzaRnamaA yahUdIhkao LAiga
AmaA-baAbau yazaLema jaAnaeg aTaeR.
PakaAza naI naq h n a. naLe naq tapaA k aA
Ba/ sa<Daq Ba itanaIh yao BaojamaA saAmaeL Ba.
jaba yaezaU baAH vaxaRkao
maAinasahLAR aALmaA maihmaA lyaAnae Cna.
Baoja isaiyao itanaIh Gar paikaRrhekaA iTa. tar kaewo
43
jaba
yaezaU yazaLemamaA naq basae. nakao ivaxayamaA AmaA-baAbauLAR

33
nakao ivaxayamaA izaimayaonaLe yastao kaurA garekao
deKaer yaezaUkao AmaA-baAbau Ca pare.
34
kaehI TaAhA Bana.
44
itanaIhLe saocae ika itanaI Nya
yasapaiC izaimayaonaLe
yaAaIhsa<g a Cna ina yasakaAr,a itanaIh idnaBarI
itanaIhLAR AzaIRvaAd id ina mairyama/ yaezaUkaI
ihfIrhe. taba itanaLAR Apanao saATaI taTaA Apantah
AmaALAR Banae/ "yao baALka aALmaA Daerqkao tTaAna r
maABa itanaIhLe Kaojna LAgae.
45
tar ikanaBanae yaUsaupa r
patanakao kaAr,a hnaeC. naI icanh hnaeCna r jasaLAR

inastaAr yahdIhkao mah vapaU, aR CuIkao idna. maozaAkao samayamaA
"yaid kau naq paivaa maAinanC henaoRsa PasTaAna 132/ 12.
"itamaILe g anaRu paCR LevaI 128.
parmaezvarLe itanaIhLAR imaZmaA dAsa vabaAw mau(a garAnau Bakao

samBanaAmaA yao idna Pa yaeka vaxaR ivazaexa KaAnaA KaAnCna.
Lk aA 246-316
88
mairyamaLe hA<LAR taI itanaIh baIcamaA nadeKtaA itanaIh

itanaLAR Kaojna yazaLema pakaeR .
Pa yaeka BayaAf[ pauirnaeC. ina hreka fA<fA r
46
taIna idnapaiC itanaIhLe
iFskanaA samma paAirnaeC pWerA baAwoh samataL
itanaLAR maindrmaA Baewe. yaezaU maindrmaA DaAimaRka izaakahsa<ga

itanaIhkaA kaurAh saundq r itanaIhLAR Pazna gadqR
baisarhekaA iTa.
paAirnaeC ina dug aRma baAwoh sahja banaAnaeC

6
sabaq maAinasahLe parmaezvarkao maui(akao dzaRna
47
jajasaLe itanaLAR saunae itanakao samaBa
r (arhmaA Ca parIrhekaA iTa.
ganaeRCna.
48
yazaqyaA 403-5
jaba itanakaA maAtaA
ipataALe itanaLAR Baewe itanaIh AzcayaR caikata Ba.

itanakaI AmaALe itanaLAR Bainana/ "paua/ itamaILe hAmaILAR
yaUhnnaAArA baiptasmaA garAnauLAR maAinasah A.
ikana yasao garYQ itamao baAbau ina ma itamaILAR KaojdA
yaUhnnaALe itanaIhLAR Banae/ "itamaIh ivaxaA saA<pah
saAHq icaintata iTayaQ.
jastaq CQ? itamaIhLAR parmaezvarkao kaoDa jao A<dqC
49
taba yaezaULe itanaIhLAR Banae/ "tapaARhLe maLAR
jasabaAw BaAgna kasaLe BaNyao
itamaIhLe Apanao dya
ikana Kaoijarhnau Bakao kae tapaA<Rh jaAnnau hnna ika
pairva(aRna gairsakaekaA CQ Bannae deKaAnaLAR icata kaAmah
maerA ipataAkao kaAyaR jahA< hnC ma yahI| rhnau paCR
ganauRpaCR. Gama,f nagar ina Bana/ 'baAhAma hAmaA ipataA
50
tar itanaIhLe yaezaULe naIhLAR idkao (arkao
TaR bauJna sakaenana.
hna. ma itamaIhLAR BanCu ika parmaezvarLe baAhAmakaA

LAiga yaI caA nahbaAw paina santaAna tpanna ganaR sakanauhn C.
51
taba yaezaU itanaIhsa<g aq naAsarta ga. hA<Le ApanaA
Kah kaAwnaLAR baaro paina tayaArI C. Pa yaeka Ka
AmaAbaAbauLe BanaekaA sabaq kaurAh maAnae. tar nakaI
jasaLe saL paL iddq|na
AmaA Banae Baq yahI kaurAhnaq manamaA rAiKarhekaI
AgaomaA paAiLnaeC.
iTana.
52
yaezaU zaArIirka gaWnamaA jaita baFTae/ itanakao
bauimaA paina baFdq iTa ina parmaezvar r maAinasahbaAw

snaeh paArhekaA iTa.
yasaLAR kaAiwnaeC ina
10
maAinasahLe yaUhnnaALAR saoDae/ "hAmaILe kae ganauRpanaeR
ho
11
yaUhnnaALe (ar id/ "yaid itamaIhkaomaA duvawA
dQrA C Banae kaoR nahunaeLAR wA dee. KaAnaekaurA C

Banae paina sa<g a baA<f.
yahU nnaAkao PacaAr
12
kar WAnaeh paina yaUhnnaAkahA< A. itanaIhLe
:ma(aI 31-12; makaURsa 11-8; yaUhnnaA 119-28
baiptasmaA iLna caAhnTae. itanaIhLe yaUhnnaALAR Banae/

wAbaeiryasakao panDaQ= vaxaRmaA paintayasa ipaLAtasa
3 isajar
yahUidyaAkaA rAjyapaAL iTa/ ina jaba herod gaALILIkaA
zaAsaka iTa itanakao BaA paiLpa tauiryaA r aArKaoinaitasakaA
zaAsaka iTa ina saAinayasa ibaLenaekaA zaAsaka iTa.
"gaujyaU/ hAmaILe kae ganauR paCR

13
yaUhnnaALe itanaIhLAR Banae/ "itamaIhLAR jaita
WAnae Adeza C yao BandA jyaAdA kar naWA.

14
kaohI isapaAhIhLe yaUhnnaALAR saoDae/ "hAmaILe
jaba nnaAsa r kaqyaApaA PaDaAnapaUjaAhArIh BakaA
iTa jaAf sTaAnamaA jakairyaAkao Coro yaUhnnaALe parmaezvarkao

vacana paA.
itanaI yadRna nadIkao vairpairkao jammaq
sTaAnahmaA ga. itanaIhkao paApah maocanakao LAiga

baiptasmaA iLr dya r jaIvana pairvataRna garekao deKaAnae
caA<ih kae ganaeR

yaUhnnaALe itanaIhLAR Banae/ "baLpaUvaRka maAinasahbaAw
paqsaA naLe. kasaqkao baAremaA BaUwo nabaoL. ApauLe
kamaAkao jae jaita paqsaA C yasaqmaA santauxw ho.
15
sabaq maAinasah KaIxw Anau hnC Banaer AzaAmaA
itanaLe maAinasahLAR PacaAr gadqRiTa. 4yaI sabaq kaurAh
iTa ina yaUhnnaAkao baAremaA camBa maAinarhekaA iTa.
gamava(aA yazaqyaALe LeKaekao paustakakao va,aRna nausaAr
itanaIhLe saocae/ "kae itamaILAR LAgdqna ika hA< naq
Bayao
KaIxw hnau hnC
"jaAfsTaAnamaA karArhekao AvaAja 'PaBaukaA

inaimta maAgaR tayaAr rAKa. hA<kao paTah saoBao
paAr.
16
yaUhnnaALe Pa yaekaLAR (arid/ "ma itamaIhLAR
paAnaIArA baiptasmaA idnCu/ tar ma paiC jauna ka Anae
89
Lk aA 317-38
25
Cna hA<Le maqLe BandA Daerq mahAna kaAyaR ganaR sakanau hnC.
pau a iTa. yaAnnaA yaU s au p akaA pau a iTa.
ma hA<kao jau(aAkao pataA maAa paina Kaolna sakanae
ma(aAiTayaAsakaA paua iTa. ma(aAiTayaAsa AmaosakaA paua
yaogyakao Cqna. hA<Le itamaIhLAR paivaa-AtmaA r
iTa. Amaosa nahmakaA paua iTa. nahma saLIkaA paua
AgaoLe baiptasmaA ganauR hnaeC.
17
hA<Le KaLA sapaA paAnauR
iTa. saLI nagg aqkaA paua iTa.
yaUsaupa
26
naggaq maATakaA paua
tayaAr hnauhnC. hA<Le rAmao nnaLAR BaUsadeiKa Lg a
iTa. maATa ma(aAiTayaAsakaA paua iTa. ma(aAiTayaAsa saemaqnakaA
paAnauR hnaeC. hA<Le saL nnaLAR hA<kao FukauwImaA
paua iTa. saemaqna yaosaeKakaA paua iTa. yaosaeKa yaodAkaA
TaupaAnauR hnaeC. ina narAmao jaita hA<Le kaihlyaq nainaBnae
paua iTa.
Ag a omaA
jaL A idnau
h n C .
18
27
yasapaiC itanaLe
yaodA yaoAnanakaA paua iTa. yaoAnana resaAkaA
maAinasahLAR Daerq kaurAhLe tsaAh id ina
paua
sausamaAcaArh naIhLAR Banae. yaUhnnaALe sausamaAcaArh
yabaAbaeL
iTa.
Lg aAtaAr saunaAna TaALe.
paua iTa.
resaA
yabaAbaeLkaA
paua
iTa.
zaALitaLkaA paua iTa. zaALitaL naerIkaA

28
naerI malkaIkaA paua iTa. malkaI IkaA
paua iTa. I kaosaAmakaA paua iTa. kaosaAma LmaAdmakaA

paua iTa. LmaAdma rkaA paua iTa.
yahU nnaAkao kaAma kasarI samaApta Bayao
19
herodLe Apanao BaAkaI svaAsnaI heroidyaAsasa<g a
naqitaka sambanDa rAKaekaoLe yaUhnnaALe hAikama herodLAR

BapaArekaA iTa/ herodLe garekao paina Daerq duxw
29
r yahozaUkaA
paua iTa. yahozaU LIjarkaA paua iTa. LIjar

yaorImakaA paua iTa. yaorIma ma(aAtakaA paua iTa. ma(aAta
LevaIkaA paua iTa.
30
LevaI izaimayaonakaA paua iTa. izaimayaona yahUdAkaA
kaAyaRhkao inamta yaUhnnaALe saLAR BapaArekaA iTa.
paua iTa. yahUdA yaUsaupakaA paua iTa. yaUsaupa yaonaAnakaA
20
paua iTa. yaonaAna lyaAkaImakaA paua iTa.
herodLe
yastaq narAmao kaAma garekao iTayao saLe
31
lyaAkaIma
yaUhnnaALAR JyaALKaAnaAmaA paina Taunaekao iTayao. herodLe
maLeAkaA paua iTa. maLeA iBannaAkaA paua iTa.
garekao narAmao kaAmahmaA yao wA Tapa ho.
iBannaA ma(aATaAkaA paua iTa. ma(aATaA naAtaAnakaA paua iTa.

naAtaAna dAdkaA paua iTa.
32
dAd iyazaqkaA paua iTa.
yahU nnaAArA yaze akU ao baiptasmaA
iyazaq obaedkaA paua iTa. obaed baojakaA paua iTa.
:ma(aI 313-17; makaURsa 19-11
baoja salmaonakaA paua iTa. salmaona nahzaonakaA paua
21
jaba sabaq maAinasahLAR baiptasmaA garAyao/ yaezaU
paina A ina baiptasmaA iL. yaezaULe PaATaRnaA gairrhnau

Bakao baeLA AkaAza KaoiLyao.
22
ina zaArIirka
iTa.
33
nahzaona mmaInaAdAbakaA paua iTa. mmaInaAdAba
ArAmakaA paua iTa. ArAma heaonakaA paua iTa. heaona

34
pamaA Fukaur Baq< naI maAiTa paivaa AtmaA Ayao.
paAresakaA paua iTa. paAresa yahUdAkaA paua iTa.
yasapaiC vagaRbaAw AvaAja Ayao/ "itamaI maerA paua hQ
yaAkaUbakaA paua iTa. yaAkaUba sahAkakaA paua iTa.
ina ma itamaILAR Paema gaCuR. ma itamaIsa<g a yanta
sahAka baAhAmakaA paua iTa. baAhAma taerhkaA paua
Anandta Cu.
iTa. taerh naAhorkaA paua iTa.
35
yahUdA
naAhor sagakaA paua
iTa. saga rkaA paua iTa. r paeLeg akaA paua

iTa. paeLeg a baerkaA paua iTa. baer zaeLhkaA paua
yaosape akao paAirvaAirka itahAsa
:ma(aI 11-17
23
jaba yaezaULe nakao kaAyaR ganaR TaALe yasabaeLA
iTa.
36
zaeLh kaenaAnakaA paua iTa. kaenaAna paRadkaA paua
iTa. paRad zaemakaA paua iTa. zaema naUhkaA paua iTa.

37
itanakao maer Ba,fq taIsa vaxaR paug aekao iTayao. maAinasahLe
naUh LemaeKakaA paua iTa.
sao|caekaA iTa yaezaU yaUsaupakao paua iTa. yaUsaupa LIkaA
iTa. mataUzaeL h hnaokakaA paua iTa. hnaoka yaeredkaA paua
paua iTa.
24
LI ma(aAtakaA paua iTa. ma(aAta LevaIkaA
paua iTa. LevaI malkaIkaA paua iTa. malkaI yaAnnaAkaA
LemaeKa mataUzaeLhkaA paua
iTa. yaered mahLALeLkaA paua iTa. mahLALeL kaenaAnakaA

paua iTa.
38
kaenaAna naozakaA paua iTa. naoza zaetakaA
Lk aA 41-18
90
paua iTa. zaeta AdmakaA paua iTa. Adma parmaezvarkaA
11
yao paina LeiKakao C
paua iTa.
'itanaIhLe itamaILAR hAtamaq TaAmnaeCna/ jasaArA
zatq aAnaArA yaze aPU aita pairaA
itamao paA Fu[AmaA bajaAirnae Cqna.
BajanasaMah 9112
yaezaU yadRna nadIdeiKa paikaRnau Bayao. hA< paivaa-AtmaALe
4 pairpaU,aR hnauhn Tyao.

itar forYAyao.
yao AtmaALe hA<LAR jaAfsTaAna
yahA< caAiLsa idnasamma hA<LAR zaqtaAnaLe
pairaA iL. hA<Le yasabaeLA kaehI paina KaAnau Bana.
12
yaezaULe (ar id "yao paina DamaRzaAsamaA Bainakao
jaba taI idnah ibatae/ naI Kaubaq BaokaAnau Bayao.

3
zaqtaAnaLe hA<LAR BaNyao/ "yaid itamaI parmaezvarkao
'parmaPaBau itamao parmaezvarkao parIaA iLnau hd< nq a.
paua hQ/ yao Fu[ALAR rowI bainanau Adeza de.
vyavasTaA 616
hA<Le (ar idnauBayao/ "DamaRzaAsamaA yao LeiKakao
13
zaqtaAnaLe yaezaULAR Pa yaeka paabaAw sataAR sakae paiC
sakao naukaUL samaya naAaeL sammakao inaimta CAfer

'rowI KaAr maAa maAinasah jaI<do rhdqna.
gayao.
vyavasTaA 83
yaze aU ArA maAinasahLAR izaaA
taba zaqtaAnaLe yaezaULAR wA glao WA<maA Lgyao

14
ina kaq a,amaA pTvaI BarI rhekaA savaq rAjyah

deKaAyao.
taba zaqtaAnaLe yaezaULAR BaNyao/ "ma tapaARLAR
yaezaU paivaa AtmaAkao zai(a iLr gaALILmaA
pakaeR. gaALILBair hA<kao baAremaA samaAcaArh paqiLyao.
yaI sabaq rAjyahkao iDakaAr/ zai(ah r itanaIhmaA
15
Bakao gaQrvasaMg aq idnaeCu. yaI sabaq maLAR idkao C. ma
sabaq maAinasahLe hA<kao PazaMsaA gare.
yaI saba kasaqLAR paina idnasakaCu.
hA<Le itanaIhkao saBaAGarhmaA isakaAna zau ganauBR ayao.
yaid ta<paARLe maLAR
paAsanaA gare ma yaI saba ta<paARLAR idnCu.

8
yaze aU Apan ao zahrmaA jaAnahu n C
hA<Le (ar idnauBayao/ "DamaRzaAsahmaA yao LeiKakao
C
16
'itamaILe parmaPaBau itamao parmaezvarkao paAsanaA

ganauR paCR. ina hA<kao maAa saevaA ganauRpaCR?
vyavasTaA 613
yaezaULe Apau hkaeRkao zahr naAsartakao paina yaAaA
gare. zabaATakao idnamaA iGa Ba naI saBaAGarmaA ga.

itanaI tyahA< :DamaRanTabaAw kaehI paFnaLAR iBa.
17
yazaqyaA
gamava(aAArA LeiKakao anTa naLAR idkao iTayao.

9
taba yao zaqtaAnaLe yaezaULAR yazaLemamaA paurYAyao
ina hA<LAR maindrkao gajaUrmaA ByaAyao. yasaLe yaezaULAR
itanaLe anTa palwA ina ka WA< jahA< inamnaiLiKata

kaurA LeiKakao BaeA
BaNyao/ "yaid tapaAR parmaezvarkao paua hnauhnC Banae

yahA<baAw paAL hAnnau hosa?
10
ikanaBanae DamaRzaAsamaA yao
LeiKakao C
18
"parmaPaBaukao AtmaA mamaAiTa C. parmaezvarLe

maLAR iBaxaeka ganauR Bakao C kaehI paina
'hA<Le itamao raAkao LAiga Apanao vagadR tU ahLAR
naBakaA maAinasahmaA sausamaAcaArh saunaAnaLAR
Adeza ganauR hnaeC.
parmaezvarLe maLAR Gaoxa,aA ganauR paWAnau Bakao
BajanasaMah 9111
C / kaq dIhL A R mau i (a paAnaR ina nDao
91
Lk aA 419-41
yaze aU ArA dxu wAtmaA LAg ake ao maAinasa inakao
maAinasahLAR deKna sakanae paAnaR parmaezvarLe
:makaURsa 121-28
maLAR paWAnau Bakao C naekaQ= yaAtanaAmaA

31
ipalsakaA maAinasahLAR mau(a paAnaR.

19
gaALILkao kapanaRhma Bannae nagarmaA yaezaU ga.

32
ina Gaoxa,aA ganauR ika Apanao maAinasahLAR
itanaLe zabaATakao idna maAinasahLAR izaaA id.
bacaAnae PaBauLAR icata samaya Akao C.
yaezaUkao izaaAmaA Ca paTaeR kaAr,a naI iDakaArisata
yazaqyaA 611-2
isakaAMTae.
33
saBaAGarmaA kajanaA duxw-AtmaA LAgaekao
vyai(a iTayao.
20
naLe anTa band ganauRBayao. hA<Le
yao anTa
sahyaogaILAR idr yahI| basnauBayao. saBaAGarmaA BakaA

21
Pa yaeka maAinasaLe naLAR heirrhekaA iTayao.
yaezaU
itanaIh
yao maAinasa WULo svarmaA icacyaAyao.
34
"naAsartakao yaezaU? hAmaIbaAw tapaAR kae caAhnauhnC kae
hAmaILAR naAza ganauR tapaA yahA< Anau Bakao ho ma

tapaALAR jaAndCu parmaezvarkaA ka paivaa jana.
35
tar
itanaIhsa<g a baolna TaALe. naLe Banae/ "maqLe itamaIh
yaezaULe yao duxwAtmaALAR gaALI idnauBayao/ "caUpa LAga. yao
iGa jao DamaRanTakao Mza paFe= yao Aja paFdq gadAR naq
maAinasadeiKa inaiska hAL. yao duxwAtmaALe maAinasahkaq
paU, aR Bayao.
iGapai yao maAinasaLAR Bau<maA paCAiridyao. yasapaiC
22
duxw AtmaALe yao maAinasaLAR kaehI naokasaAna nagarI CAfI
sabaq maAinasahLe yaezaUkao PasaMzaA gare. nakao
imaWAsapaU, aR zabdhmaA itanaIh L pare. itanaIhLe
idyao.
36
Banae/ "kasarI naLe yasarI baolnau sakaekaA kae itanaI

yaUsaupakaA paua honana
sabaq maAinasah Ca pare ina ApasamaA kaurA gare/
"yasakao TaR kae ho yaezaULe ta iDakaAr ina
23
yaezaULe itanaIhLAR Banae/ "ma jaAndCu ika itamaIhLe
zai(aisata duxw AtmaAhLAR inaskana Adeza gaCRna Q

37
maLAR yao KaAna BannaeCQ/ ' vaqa? ApaqLAR inakao
itanaIh paina inaskaI hAlCna.
paAr. 'itamaILe jae kapanaRhumamaA garYQ yao hAmaILe sauNyaQ=.
Pa yaeka WA<maA yaezaUkao kaIitaR paqiLyao.
ba itamaILe Apanaq zahrmaA paina yahI gar.
24
yasapaiC
yaze aU ArA paasu akao svaAsnaIkao AmaA inakao
naLe Banae/ "ma itamaIhLAR saA<cao BandC.u gamava(aALAR

Apanaq gaA<-zahrmaA kaihlyaq vaIkaAr gairdqna.
yasapaiC yasa LAkaAkao
25
ma jae
38
BandqCu yao saA<cao ho. iLyaAkao samayamaA saAFe taIna
yaezaULe saBaAGar CAfe. itanaI izamaonakao GarmaA ga.
vaxaRsamma aALkao jamaInamaA WULo inakaAL parYo.
izamaonakao saAsaU kafA jvaroLe isaikasta ibamaAr iTaR.
saArA dezamaA kataq paina KaAnae kaurA iTana. yasabaeLA
itanaIhLe hA<LAR itanakao inamta kaehI gairidnauhosa
aALmaA ivaDavaAh TauPaq iTa.
26
tar iLyaALAR taI
BanaI ivantaI gare.
39
yaezaU itanakao naijaka ga ina
kaunaq ivaDavaAkaomaA paWAna. isadona Padezakao jarepaeW Bannae
jaroLAR hwnae Adeza id. jaro Baq hrAyao. taba itanaI
WA<maA caA<ih iLyaALAR wI ivaDavaAkaomaA paWAyao.
iWna ina itanaIhkao saevaAmaA LAigana.
27
ina gamava(aA iLzaAkao samayamaA aALmaA Daerq

yaze aU ArA Dare q maAinasah inakao
kaofIkaA rogaIh iTa. tar namaAna baAheka kasaqLAR paina

40
inakao paAirna. ina namaAna aALvaAsaI naBaR isairyaAvaAsaI

iTa.
GaAma staAna LAgdA sabaq maAinasah jasakaA
ApanaA maAinasah ibarAmaIh iTa itanaIhLAR yaezaUkahA<
28
sabaq maAinasah jao saBaAGarmaA iTa yao kaurAh
saunae ina saAHq irsaA.
29
maAinasah We ina yaezaULAR
lyaA. itanaIh baeglaA-baeglaq rogaLe ipaifta iTa. itanaLe

Pa yaeka ibarAmaILAR Co ina itanaIhLAR jaAtaI paAre.
zahr CAfnau vaADya garA. itanaIhkao zahr wA
41
wAkaurAmaA vaisTata iTayao. itanaIhLe yaezaULAR wAkaurAkao
icacyaA<dq iTa/ "tapaAR parmaezvarkaA paua hnauhnC. tar
ikanaArAmaA paurYA ina itanaIh naLAR taL KasaAlna
itanaLe taI BaUtahLAR caupa basnae Adeza id. yaezaU naq
caAhnTae.
30
tar naI itanaIhkao maABabaAw inaskaer ga.
Daerq maAinasahdeiKa BaUtah baAihr inaskayao. itanaIh
KaIxw iTa Banaer BaUtahLe jaAnaekaA iTa.
Lk aA 442-519
92
yaze akU ao ivaiBanna zahrhmaA PasTaAna
yaezaULe izamaonaLAR Banae/ "frAnau padqRna. ba sao
:makaURsa 135-39
itamaIh maACA maAnaeR CqnaQ tar maAinasah samaAtnae* CQ.
42
11
kaoR idna yaezaU kaAnta WA<maA jaAnauBayao. tar
BaIfLe hA<LAR Kaoijarhekao iTayao Q itanaI Bakao
itanaIhLe ApanaA fu[Ah ikanaArmaA lyaA. ina
itanaIhLe taI sabaq Cofer yaezaUkao paiC LAgae.
jaggaAmaA itanaIh A. jaba itanaIhLe yaezaULAR deKae/

yaze aU ArA kajanaA ibamaArI inakao
itanaIhLe hA<LAR itanaIhLAR naCAfnau BanaI ivantaI

gadqR iTa.
43
tar yaezaULe itanaIhLAR Banae/ "maqLe

12
zahrhmaA paina parmaezvarkao rAjya baAre sausamaAcaArh

Bannau paCR. yahI kaAr,a maLAR paWAkao C.
jaba kapalw yaezaU wA zahrmaA hnau hnTyao/
yahA< wA zarIr kaofILe BarI paIifta vyai(a paina
44
taba yaezaULe yahUidyaAkaA saBaAGarhmaA PacaAr gare.
iTayao. jaba
yasaLe yaezaULAR deKyao/ nakao iGa
inahirr ivantaI ganaR LAgyao/ "PaBau/ maLAR inakao paAiridnauhosa.

ma jaAndCu tapaARLe caAhnau Bayao Banae maLAR jaAtaI paAnauR
paasu a/ yaAkaU ba r yahU nnaA yaze akU ao paiC LAg ae
sakanau hnC.
13
zaU gaeaesareta BaILkao ikanaArmaA iBanau Bayao.

5 yaeitanakao
vairpair Daerq maAinasah BaIfLAgdq iTa.
itanaIh parmaezvarkao izaaA saunna caAhnTae.
yaezaULe
yaezaULe Banae/ "ma itamaILAR inakao paAnaR caAhnCu.
inakao ho? yasapaiC hA<Le yasa maAinasaLAR Co.

Baq kaoFLe CofYo.
14
yaezaULe itanaLAR Adeza id/
BaILkao ikanaArmaA duvawA fu[A deKae. maACAvaALAh
"yastao Bakao kaurA kasaqLAR naBannaU. tar Apaq gar
fu[AbaAw inaskae Q itanaIhkao maACA maAnaeR jaALh Dau<dq
paUjaAhArILAR deKaAnau Q maozaALe Banae Ba Apau inakao
iTa. hA< wA fu[AmaA caFnau Bayao jauna izamaonakao
BakaomaA parmaezvarLAR baiL caFAnau. yasabaAw itamaI
iTayao ina saLAR yao fu[ALAR ikanaArkao iLka
inakao Bakao PamaA,a hnC.
15
tar yaezaUkao ivaxayamaA samaAcaAr Ba PacaAr h<dq
CemaA LAna Lg aAnau Bayao. taba itanaI yasamaA basae ina
gayao. Daerq maAinasah naIbaAw saunna A<Tae Q ivamaAr
maAinasahLAR isakaAnau TaALe.

4
jaba yaezaULe Apanao BanaAR sakae/ itanaLe izamaonaLAR
Banae/ "yao fu[ALAR gaihro paAnaI itar LqjaA ina maACA
inakao Bar jaAnTae.
16
yaezaU PaAya naq kaAnta WA<maA
PaATaRnaA ganaR jaAnau hnTyao.
maAnaR jaAL pajaA.

yaze aU ArA paavaAtakao rog aI inakao
izamaonaLe (ar id/ "maAiLka/ hAmaILe saArA rAta
pairZma garYQ= r paina wq maACA samaAtna sakaenaQ. tar

17
ka idna yaezaULe maAinasahLAR izaaA iddq= hnauhn Tyao/
ikanaBanae tapaALe Bannau Bayao/ ma jaAL pajaA<Cu.

6
pairsaIh r vyavasTaAkaA zaAsaIh paina
jaAL BarI maACA parer jaAL paAwna A<wekao iTayao.
baisarhekaA iTa. itanaIh yazaLema/ yahidyaA r gaALILkaA
sabaq zahrhbaAw AkaA iTa. parmaPaBauLe naLAR
paina sahAyataAkao LAiga saMkaeta id. saABaedArh A
inakao paAnaeR zai(a idkaA iTa.
ina fu[maA yaita maACA LAde ika fu[Ah fubna Kaojyao.
rogaI
itanaIhLe Apanao jaAL paAnaImaA payaA<kae. itanaIhkao

itanaIhLe fu[ AmaA BakaA ApanaA saABaedArhLAR
18
yahI| naq
kajanaA paavaAtakao
yahA< iTayao. taba kaehI maAinasahLe kajanaA
TauPaq maACAh samaAtaekaomaA maACAvaALh sabaq naq
ivamaArILAR wA KaAwmaA iLr A ina itanaIhLe
Ca parekaA iTa. jaba izamaona paausaLe yaI saba deKae/
iBaa lyaAnae r yaezaUkao iGa rAKnae caexwA gadqR iTa.
8-9
19
itanaLe yaezaUkao iGa d,fvata gare ina Banae/ "madeiKa

wAF
A jaAnauhosa/ parmaPaBau. ma paApaI maAinasa h.<
10
jabdIkaA
tar yahA< maAinasahkao yai(a BaIf iTayao ika yaezaU
BakahA< paugnaLAR baAwo iTana. yasakaAr,a taI maAinasah
pauah yaAkaUba r yaUhnnaA paina Ca pare. yaAkaUba r

yaUhnnaA izamaonasa<g aq maACA maAdqR iTa.
maAinasah samaAtnae maAinasahLAR KaIxw Paita Aitmaka tavarLe

lyaAnau.
93
Lk aA 520-64
Garkao CAnaAmaAiTa caFe ina kaehI iBa<gawIh hwAr
DaAimaRka maAinasahLAR baoLAnau Akao hona/ tar ma
pvaA<LbaAw
ta paApaIhLAR itanaIhkaA dya r rhna-sahna pairva(aRna
yao ivamaArI maAinasaLAR sakao KaAwsa<g aq
BaIfkao ivacamaA Q yaezaUkao iGa ohALe.
20
itanaIhkao
gar BanaI baoLAnau yahA< Akao h<.
wL ivazvaAsa deKaer itanaLe Banae/ "imaa/ itamaA paApah

yaze aU ArA pavaAsa-ivaxayakao PaznamaA (ar
amaA Bayao.
21
vyavasTaAkaA zaAsaIh r paAirsaIh parsparmaA
baAta ganaR LAgae/ "yao maAinasa kao ho saLe jae BandqC/
33
itanaIhLe yaezaULAR Banae/ "pairsaIhLe Ba yaUhnnaAkao
parmaezvarkao ivaroDamaA BandqC. kaevaL parmaezvarLe maAa
caeLAhLe paina samaya samayamaA pavaAsa r PaATaRnaA
paApahLAR amaA ganaR sakaCna.
gadRCna. tar ta<paARkao caeLAh ta saDaq| KaAna r ipanamaA
22
tar yaezaULe itanaIhLe kae sao|Mcae TaAhA paA. naLe
Banae/ "itamaIh manamaA yastao Paznah ikana gaCQR

23
kauna caA<ih saijaLo C itamao 'paApa amaA Bannau TavaA
'W ina jaA Bannau
24
tar ma itamaIhLAR deKaAnaeCu
maAa Cna.
34
yaezaULe itanaIhLAR BannauBayao/ "kaunaq paina ivavaAhmaA/
jantaIhLAR duLhA itanaIhkaA saATamaA basauaeL pavaAsa

basna sa(aqna.
35
tar samaya yastao A<C jaba duLhA
ika DartaImaA maAinasakao pauasa<g a paApah amaA ganaeR
itanaIhbaAw Cuinau padRC. yasa samaya itanaIh pavaAsa
iDakaAr C. taba hA<Le yasa paavaAta rogaILAR Bannau
basnaeCna.
Bayao/ "ma itamaILAR BanCu/ W/ itamao ibaCQnaA baA<Da
36
ina Gar jaA.
yaezaULe itanaIhLAR yao d]xwAnta saunaAnau Bayao
"kaunaq maAinasaLe nayaA< gaA cyaAtaer paurAnao gaA wAldqna.
25
sabaqkao iGa yao taurntaq WYo/ Apanao ivaCYQnaA
ikana ikanaBanae yasao gare nayaA< gaA ibaanC/ ina

37
cyaApyao ina parmaezvarkao PazaMsaA gadqR Garitar LAgyao.
wALekao wukaA paurAnao gaAsa<g a imaldqna.
26
sabaq maAinasah caikata Ba. ina parmaezvarkao PazaMsaA
nayaA< dAKarsaLAR paurAnao dAKarsakao BaA<fAmaA kaihlyaq
ganaR TaALe. itanaIh BayaiBata Ba ina Banae/ "hAmaILe
BadqnR a. ikana ikanaBanae nayaA< dAKarsaLe mazakah pauwA<C.
Aja camBakaA kaurAh deKyaQ=.
jasaLe gadAR dAKarsa cauher jaAnC Q mazakah paina

naxw hnCna.
38
maAinasahLe sa<Daq nayaA< dAKarsaLAR nayaA<M
mazakamaA rAKCna.
LevaI :ma(aI yaze aL

U AR paCYAC
< na
kasaqLe paina
39
kasaqLe paina paurAnao dAKarsa ipa
paiC nayaA< dAKarsa ipana Kaojdqna. ikanaBanae saLe BanC/

27
yasapaiC yaezaU baAihr ga ina kar-kaAyaARLyamaA
'paurAnao dAKarsa naq saL.
kajanaA kar-saMahka(aARLAR baisarhekao deKae. yasakao

zabaATakao idnakao yaze anU aq PaBau
naA< LevaI iTayao. yaezaULe yasaLAR Banae/ "maeropaiC LAga.
28
LevaI jaua WYo ina Pa yaeka kaurA Cofer yaezaUkao
paiC LAgyao.
taba LebaILe yaezaUkao inaimta Apanao GarmaA ka
samaya/ zabaATakao idnamaA yaezaU nnakao Kaetah

6 ka
Bar jaA<dq iTa. hA<kaA caeLAhLe nnakaA baALAh
Bavya Baojakao vyavasTaA imaLAyao. yahA< kar-WAnaeh
iwpdq itanaIhkao hAtamaA maA<f re KaA. 2kaohI pairsaIhLe
r maAinasahkao paina WULo BaIf iTayao jao
Banae/ "itamaIh ikana yasao gadqRCQ zabaATakao idnamaA
29
itanaIhsa<g aq maecamaA KaA<dTq ae.
30
tar pairsaIh r inayamakaA
zaAsaIh caeLAhkaA ivamaA yasao Bandq ganaganaAna
yasao ganauR maozaAkao vyavasTaAkao iva ho

3
yaezaULe (ar idnau Bayao/ "itamaIhLe paFekaA CqnaQ
LAgae/ "itamaIh kar WAnaeh r paApaIhisata ikana
dAdLe jaba itanaI r itanaIisata hnaeh BaokaAkaA iTa
KaAna-paIna gaCQR
taba kae garekaA iTa 4dAd parmaezvarkaA Gar ga ina
31
yaezaULe (ar id/ "inarogaILAR vaqakao Avazyaka
padqRna tar rogaIhLAR vaqakao Avazyaka paCR.
32
ma
itanaLe parmaezvarLAR caFAkao rowI iL ina KaA.

ina itanaLe rowIh ApaUsa<g a hnae maAinasahLAR baA<fe.
Lk aA 65-25
94
vaAstavamaA yao maozaAkao vyavasTaA iva iTayao. vyavasTaA
:yaAkaUbakao Coro ina yahUdA skaryaotaI. yao yahUdA naq
nausaAr kaevaL paUjaAhArIhLAR maAa yastao rowI KaAna
taImaDyae kajanaA ho jasaLe yaezaULAR zaauhkao hAtamaA
naumaita C. 5ina yaezaULe pairsaIhLAR Banae/ "maAinasakaA
saumpaekao iTayao.
paua naq zabaATa idnakao PaBau hna.

yaze aU ArA maAinasahLAR izaaA ina pacaAr
:ma(aI 423-25; 51-12
zabaATakao idnamaA yaze aU ArA kajanaA maAinasa inakao

17
yaezaU r Paeirtah fA<fAbaAw oLeRr A. naI
kaoR ka zabaATakao idna yaezaU saBaA GarmaA ga.
yahI| wA samma jagg aAmaA iBa. hA<kaA caeLAhkao
naLe maAinasahLAR padeza id. kajanaA dAihnae hAta
wA WULo BaIf yahA< iTayao. ina wAyar r saAyafna
saukaekao maAinasa yahA< iTayao. 7vyavasTaAkaA zaAsaIh r
saAgartawkaA nagarhbaAw r yahidyaAkaA sabaq WA<baAw/
pairsaIh yao zabaATakao idna paina yaezaULe kasaqLAR
yazaLemabaAw AkaA Daerq maAinasah paina yahA< iTa.
inakao paACRna ika Banaer hedqR baisarhekaA iTa. itanaIh
18
caAhnTae yaezaUbaAw kaehI BaUL hosa ina naLAR doxa
paAnaR AkaA iTa. hA<Le zaqtaAnakao duxwAtmaALe paIifta
Lg aAna paAyaosa.
tar yaezaULe itanaIhLe kae ivacaAr
itanaIh sabaq tyahA< hA<LAR saunna r ApauLAR inaroga
maAinasahLAR inakao paAirid.
19
sabaqLe yaezaULAR Cunae
gadqRCna BanaI bauBaI hAlnau Bayao. hA<Le yao saukaekao hAta
caexwA gairrhekaA iTa/ ikanaBanae hA<baAw zai(a taI
Bakao maAinasaLAR BannauBayao/ "W/ ina yaI maAinasahkao
sabaqLAR inakao paAdqR baAihr inaiskarheTyao.

20
GaAif Ba. yasakaAr,a yao maAinasa jauaq WYo ina

yahA< iBayao.
naLe ApanaA caeLAhLAR here ina Banae/
yaezaULe itanaIhLAR Bannau Bayao/ "ma
itamaIhLAR saoDdCu zabaATakao idnamaA kae kaAma ganaR
"he dIna maAinasah/ itamaIhLAR AzaIRvaAd C/
icata hoLA rAmao vaA narAmao jaIvana ba<caAnau vaA jaIvana

10
naAza ganauR
yaezaULe taI vairpair basaekaA sabaqLAR
ikanaBanae parmaezvarkao rAjya itamaIhkaq ho.

21
itamaIh/ jao ihLe BaokaAkaAhLAR paina
henauRBayao. ina yasa maAinasaLAR Banae/ "KaoR maLAR itamao
AzaIvaARd C/ ikanaBanae itamaIh tpta hnaeCQ.
hAta henaR dee. yasa maAinasaLe hA<LAR hAta deKaAyao.
itamaIh/ jao ihLe rorhekaAhLAR AzaIRvaAd
yasakao hAta taurntaq inakao BahAlyao.
11
pairsaIh r
C/ ikanaBanae itamaIh KauzaIsa<g a hA<snaeCQ.
kaAnaUnakaA zaAsaIh saAHq irsaA. itanaIh ApasamaA

22
takaR ganaR LAgae/ "yaezaULAR hAmaI kae ganauR panaeR ho
"maAinasakao pauakao kaAr,aLe yaid itamaIhLAR
maAinasahLe G,aA gare/ Apanao samaUhbaAw inakaALI id/

yaze aU ArA baAHjanaA caL
e Ahkao canu aA
itanaIhLe inandA gare/ itanaIhLe itamaIhLAR vaIkaAre

12
itamaIh DaNya hQ.
23
tyasabaeLA rmaA ina KauzaILe
yasa samayamaA yaezaU wA fA<fAmaA gar PaATaRnaA ganaeR
Pa ikanaBanae svagaRmaA itamaIhLe WULo naAma paAnaeCQ.
ganauR hnTyao. saArA rAta itanaLe PaATaRnaA garer ivataAnau
itanaIhkaA pauKaARhLe gamava(aAhLAR yasaq gareTae/
hnTyao.
13
BaoiLpalw ivahAna/ naLe Apanao caeLAhLAR
baoLA. taImaDyae baAHjanaALAR itanaLe CAnae. hA<Le

itanaIhLAR "Paeirta naA< id. itanaIh iTa
14
izamaona
yasarInaq taI maAinasahLe itamaIhLAR paina yahI vyavahAr

ganaeRCna.
24
:yaezaULe itanaLAR paausa naA< rAKnau Bakao iTayao r

MinyaAsa paausakao BaA; yaAkaUba r yaUhnnaA/ paLIpa r
baTauRLmaAR;
15
ma(aI/ TaomaA/ yaAkaUba :lpaAkao Coro/
ina izamaona :jasaLAR jaeLow* paina BainanC/
16
yahUdA
"tar DanaI maAinasah ho itamaIhLAR hAya/

ikanaBanae itamaIhLe sauKaI jaIvana BaogaekaACQ.
25
itamaI GaAkaAhLAR/ hAya/ ikanaBanae itamaIh

BaokaAnaeCQ. itamaI ihLe hA<isarhekaAhLAR/
hAya/ ikanaBanae itamaIh zaoka ganauR r nau
panaeRC.
jaL
e ow jaeLowh ka yahdI rAjanaqitaka dLkaAh iTa.
95
26
"hAya/ itamaIhkao baAremaA maAinasahArA PazaMsaA
Lk aA 626-47
itamaILe paina amaA paAnae CQ.
38
LAR idnae gar ina
gairkao Ba paina/ ikanaBanae itanaIhkaA pauKaARhLe paina
itamaILe paina paAnaeCQ. itamaIhLe rAmao ojanamaA paAnae
Bawo gamava(aAhLAR saDaq| PazaMsaA gare.
CA/ itamaIhLAR KaA<dI KaA<dI/ hlLA

< dq kaAKamaA paoiKanae
garI paAnaeCQ jauna naApaLe itamaI LAR iddCQ parmaezvarLe
zaahu LAR Pame a g ar
paina itamaIhLAR yahI naApaLe idnaeCna.
:ma(aI 538-48; 712
39
yaezaULe itanaIhLAR yao d]xwAnta Banae "kae wA
27
"ma itamaIhLAR BandCu jasaLe maLAR sauinarhekaA
CQ/ ApanaA zaauhLAR Paema gar. jasaLe itamaIhLAR

G,aA gaCRna itanaIhLAR paina rAmaq gar.
28
itamaIhLAR
sarApnaehLAR paina AzaIRvaAd de. itamaIhisata duvyaRvahAr

ganaeRhkao LAiga paina PaATaRnaA gar.
nDaALe kaoR nDaALAR forYAna sakaC <h<? duvaq naq

KaAfLmaA jaAikanau paugnaeC.
40
wA izaxya Apanao ga
u BandA
maAiTa hna sa(aqna. tar Pa yaeka maAinasa jasaLe paU, aRpaLe

isaikasakaC taba maAa gau Ba bannasakaC.
29
41
yaid kasaqLe
"jaba itamaI Apanao A<KaAmaA gai(aLo CeskaA
itamaIhkao gaALAmaA Tapaf Lg aA saLAR kaoR gaALA
pasaekao TaAhA paAdqnaQ/ BaAkao A<KaAmaA parekao DauLo
paina TaApaI dee. yaid kasaqLe itamao kaow Lg aekao C Banae
ikana deKCQ
saLAR kamaIja iLnau naroka.
30
42
itamaIhLe kasarI Apanao BaALAR
jasaLe maAgC Pa yaekaLAR
BannasakaCQ/ ' BaA/ maLAR itamao A<KaAmaA Bakao DauLo
dee. yaid kasaqLe itamao kaehI Lg aekao C Banae saLAR
inakaAlna dee. jaba itamaIhLe Apanao A<KaAmaA parekao
31
WULo CeskaALAR paina deKna sa(aqnaQ. itamaIh kapawI
yao caIja pakaARR namaAga.
baAw itamaI jae maAgCQ/
kao inaimta yahI garI de.
32
jasaLe itamaIhLAR
CQ. paihLe/ itamaIh ApaqLe Apanao A<KaAbaAw WULo
Paema gaCRna itanaIhLAR maAa Paema gare/ itamaIh kaunaq
CeskaA inakaAL. yasapaiC itamaIhLe spaxwsa<ga itamaIhkao
PazaMsaAkao yaogya hna sakaCQ <h. paApaIh paina
BaAkao A<KaAmaA parekao DauLo inakaAlna deKnaeCQ.
itanaIhLAR Paema ganaeRhLAR Paema naq gadRCna.
33
yaid
itamaI taI maAinasahkao inaimta maAa BaLAR gaCQR jajasaLe
du PakaArLe paL
itamao BaLAR gaCRna/ Banae kae itamaI PazaMsaAkao yaogya hna
:ma(aI 717-20; 1234-35
sakaCQ hona/ kaAr,a yastao ta paApaIhLe paina gaCRna.
43
"wA KarAba baowLe saL paL kaihlyaq id<dqna.
34
yaid pataAR paAnae AzaAmaA itamaI kasaqLAR ], a idnCQ
yasarI naq wA narAmao baowLe rAmao paL idnau sakataqna.
Banae kae itamaI PazaMsaAkao yaogya hna sakaCQ hona/
44
paApaIh paina paApaIhLAR yaita naq pataAR paAnae AzaAmaA
maAinasahLe kaA<fe paoTaAbaAw naeBaArA bawulna sa(aqnana.
-], a idnCna.
35
yasaqLe ApanaA zaauhLAR Paema gar.
hreka baow yasaLe idkao paLbaAw icanna saikanC.
ina itanaIhLe kaA<fe paoTaAbaAw Mg aur bawulna sa(aqnana.
itanaIhsa<g a rAmao gar/ ina itanaIhbaAw kaehI AzaA
45
narAKaI -], a dee. yaid itamaIhLe yasao garYQ Banae
rAKC. ina saLe Apanao dyabaAw saL kaurA baAihr
itamaIhLe WL
U o naAma paAnaeCQ/ itamaIh parma parmaezvarkaA
inakaAldC. tar wA duxw vyai(aLe Apanao dyamaA duxw
baALkah Ba hnaeCQ ikanaBanae parmaezvar baqg aunaI taTaA
kaurAh naq rAKaekao hnC. ina saLe narAmaA kaurAh
duxwhPaita paina kpaA hnauhnC.
36
jastao itamaA ipataA
Paema r dyaA Cna yastaq Paema r dyaA bana.
wA saL maAinasa Apanao dyamaA saL kaurA naq
naq baAihr inakaAldC. jauna kauro dyamaA pairpaU, aR C yahI

naq mauKabaAw inaskanC.
Apaq Le Apaq LAR inayaAL
du PakaArkaA maAinasah
:ma(aI 71-5
37
"kao NyaAya nagar/ ina Le paina itamao
:ma(aI 724-27
46
"jaba maqLe Banaekao maAndqnaQ Banae ikana maLAR 'PaBau/

47
NyaAya ganaeR Cqna. LAR BatsaRnaA nagar/ ina Le
PaBau BandCQ
paina itamao BatsaRnaA gadqRna. LAR amaA gar/ ina
ina maero vacanah saundC r paALna gaC/R ma itamaIhLAR
hreka maAinasa jaba ma kahA< A<dC
Lk aA 648-720
hA< kastaA ho deKaAnaeCu.
96
48
kajanaA Gar banaAnae
Bayao. yaezaU naLAR paCYAr Anae maAinasah pai
maAinasa jastaq naq ho. saLe gaihro Kanaer baiLyao
pakaeR ina Banae/ "ma itamaIhLAR BanCu/ maqLe yastao
caAnamaAiTa jaga basaAlna sakanaeC. jaitabaeLA nadImaA baAFI
ivazvaAsa saArA aALmaA paina paAna.

10
A<C paAnaILe GarLAR DaaA idnC tar yasaLe GarLAR
yaezaULAR baoLAna gakaA sabaq maAinasah Gar
hlLAna sa(aqna kaAr,a yao Gar rAmarI bainakao hnC.
paikaR. itanaIhLe yao naokarLAR inakao Basakaekao
49
Baewe.
tar jao maAinasa maero vacana saunC tar paALna gadqRna Banae
yao maAinasa rAmarI GaferI nabasaAR Gar banaAnae maAinasa

yaze aU ArA kajanaA maAinasaLe jaIvana paAd< C
jastaq ho jasakao Gar nadIkao vaAFIkao BaoaA< LAgdq Baq

11
pailwnC Q sampaU, aR paLe DvaMza hnC.
kaoR idna yaezaU naqna Bannae zahrmaA ga. hA<kaA
caeLAh r Daerq maAinasah paina naI sa<g aq gahrhekaA

12
yaze aU ArA kajanaA naokar inakao
iTa.
:ma(aI 85-13; yaUhnnaA 443-54
maudAR Ligarhekao deKae. wI ivaDavaIkao wq Bakao
jaba yaezaU zahrkao paAwka naijaka paug ae/ naLe
yaezaULe maAinasahLAR padeza idR isaDyaAnau

7 jaba
Bayao hA< kapanaRhuma jaAnau Bayao. kapanaRhumamaA
Coro marekao iTayao. jaba LAza Ligarhekao iTayao zahrkaA
kajanaA saqinaka pasar iTayao. sakao kajanaA naokar
itanaLAR deKae itanaI yasa ivaDavaAkao inaimta dyabaAw
isaikasta ibamaArI iTayao; yao manaqR LAgaekao iTayao. yasa
duKaI Ba. itanaLAR Banae/ "naro.
pasarLe naokarLAR Kaubaq maAyaA ganaeR gaTyaoR.
jaba
Daerq maAinasah taI ivaDavaIsa<g a iTa.
naijaka paugnau Bayao ina
13
14
jaba PaBau yaezaULe
yaezaU zavapaeiwkaAkao
yasaLAR Cunau Bayao. LAza
saLe yaezaUkao baAremaA sauNyao taba baUFA yahUdI PaDaAnahLAR
LigarhekaA maLAmaIh wa if. naLe yao marekao
naIkahA< paWA.
kaewoLAR Banae/ " yauvaka/ ma itamaILAR BandCu/ W.
yasa naokarLAR bacaAnaukao LAiga
15
Ana BanaI ibantaI ganaR paWAyao. taI maAinasah yaezaUkahA<

ga/ ina
yao ipasarLAR sahAyataA ganauR maAimaRka
tairkaALe Aah gadqR Banae/ " yao pasar tapaA<Rkao
yasapaiC yao maerekao kaewo tatkaALq Wer basyao ina
baAta ganaR zau garYo. yaezaULe
yasa kaewo tyasakao
AmaALAR sauimpaid.
16
itanaLe hAmaA
sabaq maAinasah Ca pare ina yasao Bandq parmaezvarLAR
maAinasahLAR maAyaA gaCRna r hAmao inaimta saBaAGar paina
PazaMsaA gare/ "kajanaA mahAna gamava(aA hAmaIkahA<
banaAidkaA C.
Anau Bakao C. ina itanaIhLe yao paina Bandq iTa/
sahAyataA paAnau saA<caq yaogyakao C.
yasakaAr,a yaezaU taI maAinasahsa<g a ga. naI GarbaAw
wAFA paugdq pasarLe ApanaA saATaIhLAR hA<sa<g a yasao
"parmaezvarLe ApanaA maAinasahkao hercaAh gairrhnau Bakao

C.
17
BanaI ivantaI ganaR paWAyao/ "he PaBau/ tapaAR maero GarmaA

Anae kaxw naganauRhosa. ta<paAR jastao vyai(a maero GarmaA
hA<kao ivaxayakao yao Kabar saArA yahUidyaA r
yasakao vairpair dezamaA pa<ijayao.
paA kaxw ganaR yaogyakao ma Cqna. yasakaAr,a ma Apaq

yahU nnaAArA wA Pazna
paina tapaARkahA< vyai(agata pamaA jaAna yaogyakao saimBaa
:ma(aI 112-19
ta<paARLe Adeza maAa idnauhosa maero naokar jaAtaI hnC.

8
tapaARkao iDakaAr maLAR TaAhA C. ma paina
18
yaUhnnaAkaA caeLAhLe yaI saba GawnaAhkao ivaxayamaA
maAinasahkao iDakaArkao vazamaA C.u ina maero iDakaArmaA
itanaLAR jaAnakaArI garA. yaUhnnaALe ApanaA caeLAhmaDyae
saqinakah Cna yaid ma kajanaA saqinakaLAR BandCu/
dujanaALAR baoLA.
'jaA/ ina
saoDna paWA/ "kajanaA jao AnaevaALA iTa ta<paAR naq
yao jaAnC. ina kaoR saqinakaLAR
BandCu/ 'A/ ina yao A<C. ina yaid maero

naokarLAR BandCu/ 'yao gar/ ina yasaLe gaCR.
9
jaba yaezaULe yaI kaurA saunnau Bayao/ hA< Ca panauR
19
yaUhnnaALe itanaIhLAR PaBau yaezaUsa<ga
hnau hnC TavaA Ba LAR naq paKaRnau paCR

20
yasapaiC maAinasah yaezaUkahA< A. itanaIhLe
Banae/ "baiptasmaA idnae yaUhnnaALe hAmaILAR yao saoDnaLAR
97
Lk aA 721-42
tapaARkahA< paWAkaA Cna/ 'kae AnaevaALA tapaAR naq
bajaArmaA baisarhekaA kaewA-kaewIh jastaq Cna. wA
hnauhnC/ TavaA hAmaI Ba baAwo herQ
dLkao naAnaIhLe kaoR dLkao naAnaIhLAR baoLA<Cna
21
yasaq baeLA/ yaezaULe DaerqLAR itanaIhkao roga/ vyaTaA
ina BanCna
r zaqtaAnabaAw duxw AtmaAh CuwAnau Bayao. naLe Daerq

nDao maAinasaLAR paina deKnasakanae banaA.
22
ina naLe
'hAmaILe itamaIhkao inaimta baA<saurI bajaAyaQ=/ tar
yaUhnnaAkao caeLAhLAR Banae/ "itamaIhLe yahA< jae kaurAh
itamaIh naAcaenaQ; hAmaILe ibaLQnaAkaA gaIta gaAyaA
deKyaQ ina saunyaQ gar yaUhnnaALAR Bana. nDao maAinasa
tar itamaIh ronaQ.
paina inakao Bayao r deKnae Bayao. L[fAh ih<fnaTaALe.

kaoFIh kaoFrihta Ba. baihrAhLe saunna TaALe.
33
marekaAhLe jaIvana paA. ina garIba maAinasah parmaezvarkao
jastao KaAnaekaurA KaAnana ina dAKarsa ipanana. ina
23
rAjyakao sausamaAcaArh sauinarhekaA Cna.
kasaqLe maLAR
baiptasmaA idnae yaUhnnaA A tar maAinasahLe
itamaIh BandCQ/ 'saLAR BaUta LAgake ao C.
34
maAinasakao
ah,a gadAR samaSyaAmaA padqRna Banae yao naug ihta pauxa
paua caA<ih maAinasah Ba KaA<dq r dAKarsa ipa<dq
Danya ho.
A. ina itamaIh BandCQ/ 'her saLAR. Kauba KaAnC
24
ina ipa<C. kar-WAnaeh r paApaIhkao imaa ho
jaba yaUhnnaAkao caeLAh ga/ yaezaULe yaUhnnaAkao
35
ivaxayamaA Banna LAgnau Bayao "itamaIh jaAf-sTaAnamaA kae
henaR jaAnCQ bataAsaLe hlLArhekao inagaALoLAR
hnC.
tar kaAyaRhkao ADaArmaA $aAna sahI PamaAi,ata
25
maBaUimamaA itamaIh kae henaR AyaQ wA saundr

izamaona paAirsaI
vasa Lg aAkao maAinasa henaRLAR hona. saundr r rAmaA

vasah Lg aAnaeh ta rAja-drvaArmaA basCna.
26
36
saA<ccaq/
pairsaIhmaDyae kaLe yaezaU sa<g aq basaer KaAnau
itamaIh yahA< kae henaR AyaQ kajanaA gamava(aA </
inam yaA. naI pairsaIkao GarmaA ga ina KaAnau basae.
ma itamaIhLAR BandCu/ yaUhnnaA gamava(aA BandA paina
37
ZexW hna.
27
naI taI vyai(a jasakao ivaxayamaA yastao
LeiKakao C
yao zahrmaA kajanaA paApaI saI iTaR. yasaLe yaezaULAR
pairsaIkao GarmaA KaAnaA KaAkao TaAhA paAR. yasaLe

wA spaiwkakao paAamaA kaehI saug ainData iLr AR.
38
yao yaezaUkao paiC car,a CemaA dq| iBaR. yasaLe
'sauna? ma Apanao sahyaogaILAR itamao iGa
Apanao A<sauLe yaezaUkao car,a iBajaAnau TaALI. yasaLe
paWA<Cu. saLe itamao iGa baAwo tayaAr paAnaeRC.
Apanao kaeza rAizaLe hA<kao car,a pauCI yasaLe car,amaA
maLAkaI 31
mvaAR KaAR ina saug ainData KanaAidR.
39
yao pairsaI
jasaLe yaezaULAR Apanao GarmaA inamtao idkao iTayao saLe

28
ma itamaIhLAR BandCu/ yaUhnnaAnaq ihLesamma
paina yaI saba deKae. saLe manamanaq saocae/ "yaid yao maAinasa
janmaekaA maAinasahmaA sabaBandA WULo hna. taApaina jao
gamava(aA h<do ho/ saLe jaAnnae iTayao ika yao saI
parmaezvarkao rAjyamaA saAnao C yao itanaIBandA WULo C.
jasaLe sakao paA CurhekaI Ce kao ina kauna
29
jaba maAinasahLe yasa ivaxayamaA saunae/ itanaIhLe
maAnae ika parmaezvarkao izaaA rAmao C. taI kar WAnaeh

paina sahmata Ba. taI maAinasahLAR yaUhnnaAArA naq
baiptasmaA garAkao iTayao.
30
tar pairsaIh r vyavasTaAkaA
zaAsaIhLe itanaIhkao LAiga banaAkao parmaezvarkao

iBaPaAyaLAR itanaIhkao inaimta yaUhnnaAbaAw baiptasmaA
iLna vaIkaAr garer r gare.
40
yaezaULe pairsaILAR BannauBayao/ "izamaona/ itamaILAR
maqLe kaehI Bannau C.

izamaonaLe Banae/ "tapaARLe maLAR kae Bannau caAhnauhnC
gaujyaU?
41
yaezaULe Banae/ " yahA< dujanaA maAinasa iTa. duvaqLe
wq mahAjanabaAw -], a iLkaA iTa. itanaIh maDyae
31
"yasa yaug akao maAinasahkao ivaxayamaA maqLe kasarI
va,anR a ganauR itanaIh kae jastaA Cna
starkaI ho. ikanaBanae yao paAipanaI ho.
32
eLe kaA maAinasah
kajanaALe 500 caA<dIkao isaaA iLkaA iTa. kaoRLe

50 caA<dIkao isaaA iLkaA iTa.
42
itanaIhkaomaA
Lk aA 743-813
98
yaze aU ArA baI CnakRe ao kaTaA Payaog a
yai(a paqsaA iTana/ yasaLe gadAR itanaIhLe Apanao -], a
cau(aA ganaRsakaenana. tar mahAjanaLe taI duvaqkao -], a maocana

gairidyao. taI dujanaAhmaDyae kasaLe yao mahAjanaLAR Daerq
maAyaA gaTyaoR hoLA
yaezaULe yaAaA ganauR Bakao Pa yaeka zahrkaA maAinasah
BaeLA Bar naLAR GaerI rhekaA iTa. naLe itanaIhLAR
43
izamaonaLe BaNyao/ "maero ivacaArmaA jasaLe Daerq -], a
Lg aekao iTayao tyasaqLe hA<LAR Daerq maAyaA gaTyaoR hoLA.

44
yao d]xwAnta Banae

5
"kajanaA KaetaIvaALA baI CnaRLAR inaskayao. jaba
yaezaULe izamaonaLAR BannauBayao/ "itamao kaurA WIka ho.
yasaLe baI CnaR TaAlyao kaitapaya baIh baAwoitar
yasapaiC naLe yasa saILAR herer izamaonaLAR Bannau
BarYo. maAinasahLe baIh wekae ina carA-cau[ILe

6
Bayao/ "itamaILe yao saILAR deKyaQ jaba ma itamao GarmaA
taI baIh KaAid.
A</ itamaILe maero KauA Daunau paAnaI idnaQ. tar yasaLe
taI baIh mana TaALe paina icasaopanakao BaAvaLe saukaI
maero KauAh yasakao A<sauLe Dao idR ina kaeza
gayao. 7kaitapaya baIh kaA<fAGaArImaA Cir. taI baIh
rAizaLe pauiCidR.
45
itamaILe maLAR mvaAR KaAnaQ/ tar
saLe Banae ma yahA< AdeiKa maero KauAmaA mvaAR KaAna

roikakaI Cqna.
46
itamaILe maero wAkaomaA taeL GaisaidnaQ/
tar saLe maero car,amaA saug anDa diLidR.
47
yasakaAr,a ma
itamaILAR BandCu ika sakao Daerq paApah amaA Bayao.

yaita spaxw C ika saLe Daerq maAyaA deKaAR. jasaLAR
kaehI paApa amaA gairnC saLe kamtaI maAyaA paoKaA<C.
48
yasapaiC yaezaULe saILAR Banae/ "itamao paApah
kaehI baIh caAnamaA Cir.
mana TaALe/ tar paiCbaAw taI kaA<fAh baFer itanaIhLAR

paina baFna rokayao.
ina kaitapaya baIh rAmaq jamaInamaA
pare. taI baIh mana LAgae ina saya gau, aA Daerq nna
idnasakanae Bayao.
naLe kaTaA Banaer zaexa ganauR Bayao paiC Banae/
"itamaIh jasaLe maLAR saundqCQ/ sauna?
9
caeLAhLe hA<LAR Pazna gare/ "yao kaTaAkao TaR
kae ho
10
amaA Bakao C.
yaezaULe Bannau Bayao/ "itamaIhLAR parmaezvarkao
49
KaAna basaekaAhLe Banna LAgae/ "yasa maAinasaLe
rAjyakao rhsya jaAnnaLAR maQkaA idkao C. tar
ApaqLAR kao ho BanaI WAnCna paApabaAw paina amaA ganaeR
d]xwAntah ma maAinasahLAR paina Payaoga gadqR Cu.
maAinasa/ yao kao ho
kaAr,a kae ho Banae
50
yaezaULe
yasa saILAR Banae/ "itamao ivazvaAsaLe
itamaILAR raA garYo. ba itamaI zaAintaisata jaA.
'taTaAipa itanaIh henaeRCna/ tar deKdqnana; ina

itanaIh saundCna/ tar bauJdqnana.
yaze asU ag< a wA samahU
yazaqyaA 69
kaoR idna/ yaezaULe parmaezvarkao rAjyakao baAremaA
8 PacaAr
r sausamaAcaArh bataA<dq gaA</ zahr Q
yaze aU ArA baIkao dx] wAnta vyaAKyaA
nagarh yaAaA gadqR ga. baAHqjanaA Paeirtah naI sa<g aq

iTa.
yahA< naIsa<g a yastaA saIh paina iTa jasaLAR
:ma(aI 1318-23; makaURsa 413-20

11
"yao d]xwAntakao TaR kae ho Banae baI parmaezvarkao
naLe roga mau(a taTaA duxwAtmaAbaAw CuwkaArA paArekaA
izaaA ho.
iTa. itanaIh maABa kajanaA marIyama naA< BakaI saI
itanaIh paina parmaezvarkao izaaA saunnaeh jastaq hna/ tar
paina iTaR.
12
baAwomaA Barekao baIh kae Ba hoLA
yao magdiLnaI zahrkao vaAisandA iTaR.
taba zaqtaAna A<C ina itanaIhkaA manabaAw taI izaaAh
sakaobaAw saAtavawA BaUtah inakaAiLkao iTayao. 3
Lgare jaAnC. yasaqLe yastaA maAinasahLe izaaAmaA ivazvaAsa
paina saIh jaonnaA/ caUjaAkaI patnaI :herodkao sahyaogaI
gadqnR ana ina jaoiganaeCna.
yaonnaA/ saujaAnaA/ r Daerq saIh yasa saIsa<g a
caA<ih kae hna itanaI caA<ih parmaezvarkao izaaAh
iTaR. taI saIhLe yaezaU r hA<kao PaeirtahLAR Apanaq
saunnaeh jastaq hna ina KauzaIsa<g a ah,a gaCRna. tar taI
ipa<yaA paqsaA idr madta paurYA.
maAinasah gaihro h<dqna. itanaIh kaehI samaya samma maAa
13
tar caA namaA Barekao baIh
99
Lk aA 814-31
23
Apanao ivazvaAsamaA rhnC. yasapaiC jaba kaehI parIaA
pai jaAQ=. ina itanaIh ih<fna TaALe.
A<C/ itanaIh ivazvaAsa ganaR Cof Cna ina parmaezvardeiKa
itanaIhLe fu[A iKayaA/ yaezaU inadAhALe. BaILmaA wA
wAFA basCna.
14
kaA<FAGaArImaA Barekao baIh caA<ih kae
jaba
WULo A<DaI calyao. fu[AmaA paAnaI Bairnau TaAlyao Q

24
hoLA itanaIh paina taI maAinasah jastaq hna jasaLe
itanaIh KatarAmaA panaR ga.
parmaezvarkao izaaA saundCna/ tar itanaIh jaIvanakaA
ina hA<LAR vyau<BaA. itanaIhLe Banae/ "maAiLka?
icantaA/ Dana/ sauKa caqnamaA parer inasaAisanCna. yasaqLe
maAiLka? hAmaI fubna LAgyaQ.
itanaIhbaAw paLh LAgna paA<dqna.
15
caeLAh yaezaUkahA< ga
ina yao rAmao
yaezaU Wnau Bayao. hA<Le A<DaI r CALhLAR
jamaInamaA parekao baIh caA<ih kae hoLA itanaIh paina
Adeza id. A<DaI TaAimayao/ ina BaIL zaAnta banyao.
taI maAinasah jastaq hna jasaLe parmaezvarkao izaaALAR
25
saL r maAndAr manaLe saundCna. itanaIh parmaezvarkao
izaaA paALna gadRCna ina DaqyaRsa<g a rAmao paLh paina

paLA<dCna.
hA<Le caeLAhLAR Banae/ "itamaIhkao ivazvaAsa kahA<

caeLAh frA ina caikata Ba. itanaIh ApasamaA
kaurA ganaR LAgae/ "naI kastaA maAinasa hna naI A<DaI r

CALLAR Adeza idnCna ina itanaIh paina nakao
Adeza paALna gaCRna.
Apau Le baBu ae jaita baBu aA

:makaURsa 421-25
dxu wAtmaA LAg ake ao maAinasa
16
"kaunaq maAinasaLe paina ba(aI baALer BaA<fALe Copdqna
TavaA KaAwmauina rAKdqna. tar yao maAinasaLe ba(aI baALer

26
itanaIh BaILmaA fu[A iKayaA<dq iTa. naIh
webaLmaA naq rAKdC jasaArA Anae maAinasahLe Pazasta

jyaALo paA<dCna.
17
kaekaA Patyaeka kaurAhnaq spaxw
deiKanaeC ina jyaALomaA lyaAnaeC.
18
yasaTaR kasarI
gaALIL paArIkao LAkaAmaA paug ae jahA< gaerAisana maAinasah

27
basTae.
jaba yaezaU tyao fu[ AbaAw ae/ yasaqbaeLA zahrbaAw
saunna panaeR ho satakaR hQ. jasaLe kaehI bauJna sa(aC
Akao kajanaA maAinasa naLAR Baewna A. yasa
yasaLe Daerq jaAnna paA<dC. tar jasaLe bauJdqna/
maAinasaLAR BaUta LAgaekao iTayao. yasa maAinasaLe Daerq
sakaomaA jaita C yao paina hrA<C.
samayadeiKa gaA LA<dqna iTayao. yao maAinasa GarmaA nabasaer

icahAnaGaArI itar basTyao.
28-29
yasaLAR BaUtaLe Daerq
yaze akU ao caL

e Ahnaq nakao saAc< ao pairvaAr
pawka samaAtnae garekao iTayao. yasaLAR jaeLmaA rAiKayao
:ma(aI 1246-50; makaURsa 331-35
ina hAta KauAh saA<gLoLe baA<iDayao. tar yasa maAinasaLe
19
yaezaUkao AmaA r BaAh naLAR Baewna A.
yantaq BaIf Bakao kaAr,aLe itanaIhLe hA<LAR Baewna
saDaq| saA<glaoh caufATyao/ ina saLAR BaUtaLe kaAnta

WA<itar KaedTyao. tar yaezaULe
yasa maAinasabaAw
yao
kasaqLe hA<LAR Banae/ "tapaARkao AmaA r
BaUta-AtmaALAR baAihr inaiskanae Adeza idnauBayao. yao
BaAh tapaARLAR baAihr paKaeRr iBarhekaACna. itanaIh
maAinasa yaezaUkao GaAif Gaopwer WULo svarLe icacyaAyao/
Baewna caAhnCna.
"he/ parmaezvarkao paua yaezaU/ mabaAw tapaAR kae caAhnauhnC
gaAHo parYo.
20
21
yaezaULe itanaIh sabaqLAR (ar idnauBayao/ "maerA
AmaA r maerA BaAh itanaIh hna jasaLe parmmaezvarkao
he savaoRa parmaezvarkao paua/ dyaA garI maLAR yaAtanaA

naidnauhosa.
30
izaaA saundCna ina yasaLAR paALna gadRCna.
yaezaULe yasaLAR saoDnau Bayao/ "itamao naAma kae ho
yasa maAinasaLe javaApa idyao/ "Leijana.* yasaLe

caL
e Ah yaze akU ao zai(a hde C
R na
"Leijana BaNyao ikanaBanae Daerq zaqtaAnah iBaa
pasaekaA Cna.
31
taI BaUtahLe itanaIhLAR nanta <DyaAromaA
22
ka idna yaezaU ina caeLAh wA fu[AmaA caFe.
hA<Le itanaIhLAR Banae/ "A maisata BaILkao kaoR
Leijana
Daerq maAinasa/ roma saenaAmaA Bakao 5/000 maAinasaLAR
Leijana BainanC.
Lk aA 832-56
napaurAyaosa BanaI yaAcanaA gare.
100
32
tyasa pahAfmaA wA
jaba yaezaU yaArsakao GarmaA jaAnau h<dqTyao/ maAinasakao
WULo baTaAna sau[Urh cairrhekao iTayao. taI BaUtahLe
BaIfLe itanaLAR vairpairbaAw WeLmaWeL garI rhYo.
itanaIhLAR sau<g aurhmaA pasaAidnauhosa BanaI yaezaULAR
43
ibantaI gare ina naLe itanaIhLAR yasaq ganaeR naumaita
wI AmaAR paina yahA< iTaR. Apanao saArA jaeTaA
idnauBayao.
33
taba BaUtah yao maAinasabaAw inaskayao ina
kajanaA baAH baxaRdeiKa rgata bagnae vyaTaA BakaI
vaqakao oKataI maULomaA KacaR gadAR paina itanaLAR inakao

44
sau<g aurhmaA pasyao. yaita BapaiC sau<g aurh pahAf r
paAnaeR kaohI inaskaenana.
samaukao ikanaAr itar BaAgaABaAga ganaR LAgyao. sabaq
yaezaUkao kaowkao Ce CoR. yasaq samayadeiKa yasakao rgata
sau<g aurh fubyao.
bagna TaAimayao.
34
jaba sau<g aur gaoWALAhLe caAL paA/ itanaIh paina

35
maAinasah kae Bayao Banaer baAihr
inaiska. itanaIh yaezaUkahA< A ina yahA< yao maAinasa
manaoisTaita WIkaq iTayao. maAinasah frA.
36
ina yaezaULe Banae/ "maLAR kasaLe
sabaqLe Banae ika itanaIh kasaqLe naLAR CokaA

Cqnana. paausaLe Banae/ "gaujyaU/ maAinasah vairpair Cna
ina itanaIhLe tapaARLAR WeiLrhekaA Cna.
46
jasabaAw BaUtah BaAgaekao iTayao nakao KauAmaA baisarhekao

paA. yao maAinasaLe gaA Lg aAkao iTayao ina yasakao
45
Coyao
BaAgae. itanaIhLe yao GawnaA yahA<kao bastaI r zahrmaA

sabaqitar saunaA.
yao AmaAR paiCpai Ar
tar yaezaULe Banae/ "kasaqLe maLAR Coyao. maqLe mabaAw
zai(a inaskaer gakao caAL paA<.
47
jaba yao ARmaARLe
maAinasah
yaI kaurAh saunaI/ kana saikana/ kaAmdq AR
jao yasa GawnaAkao dzaRka iTa maAinasahLAR
ina yaezaUkao iGa inahirr d,fvata garI. taI jammaq
yaezaULe kasarI yao BaUta LAgaekao maAinasaLAR inakao paAnauR
maAinasahkao iGa yasa AmaARLe yaezaULAR pazaR ikana
37
Bayao bataA.
gaerAsanakaA sabaq maAinasahLe yaezaULAR
garI ina kasarI Baq Apanao rogabaAw mau(a BakaI

48
yasa WA< CAfI kataq jaAna ibantaI gare. itanaIh Kaubaq
iTaR bataAR.
frAkaA iTa.
CorI/ itamao ivazvaAsaLe itamaI inakao BayaQ. zaAintasa<g a
ina naI wA fu[ AmaA caFnau Bayao ina gaALILItapaR

jaAnau Bayao.
38
jaA.
yao maAinasa jasaLAR naLe inakao paAnauR
Bakao iTayao yasaLe paina yaezaUsa<g aq jaAna ibantaI garYo. tar

yaezaULe yasao Bandq yao maAinasaLAR jaAna Lg aA/
39
"Garitar
49
jaba yaezaU baAta gairrhekaA iTa/ kajanaA saBaAGar
PamauKakaA GarvaAw A ina Banae/ "itamao CorI mairsakaekaI

C. gauLAR Ba kaxw idnae kaunaq kaAr,a parena.
jaA ina parmaezvarLe itamao inaimta jae ganauR Bayao

yasabaAre maAinasahLAR saunaA.
yaezaULe yasa AmaARLAR Banae/ "maerI
50
yaezaULe yao kaurA saunae. naLe yaArsaLAR Banae/
"nafrA? kaevaL ivazvaAsa gar ina itamao CorI inakao
yasapaiC yao maAinasa yaezaULe yasakao inaimta kae-kae
BaR hAlnaeCe.
gare saArA zahrkaA maAinasahLAR Bandq ihfYo.
51
yaezaU yao GarmaA jaAnauBayao. hA<Le Apanao saATamaA
paausa/ yaUhnnaA/ yaAkaUba r yao kaewIkao baAbau r AmaALAR

yaze aU ArA mta yavu ataILAR jaIvana-dAna ina ivamaArI
saILAR Arogya PadAna
paina LAnau Bayao. hA<Le maAinasahLAR iBaa pasna

idnau Bana.
sabaq maAinasah yao kaewI marekaomaA <dq
zaoka gairrhekaA iTa. tar yaezaULe BannauBayao/ "naro.
40
jaba yaezaU gaALIL pakaeR/ maAinasahLe hA<LAR
yao marekaI Cqna/ sauitarhekaI Ce.

53
svaAgata gare. sabaqLe nakaq inaimta PataIaA gairrhekaA iTa.

41
kajanaA yaArsa naA< Bakao maAinasa yaezaUkahAM< A.
yaArsa saBaAGarkao PamauKa iTayao. tyasaLe yaezaUkao paAmaA

parer hA<LAR Apanao GarmaA jaAnau ibantaI garYo.
52
42
yaArsakao
maAinasah yaezaUkao kaurA saunaer hA<snaLAgae ikanaBanae
yao kaewI markaI C Banaer itanaIhLAR TaAhA iTayao.

54
tar yaezaULe
yao kaewIkao hAta samaAtnau Bayao ina
BannauBayao/ "saAnao CorI/ W?
55
yasakao PaA,a pakaIR
wI maAa CorI iTaR. yao baAH baxaR paug aekaI iTaR/ ina
Ayao/ ina yao jaua WI. yaezaULe Banae/ "yasaLAR
manaR LAgaekaI iTaR.
kaehI KaAna dee.
56
yao kaewIkaA AmaAbaAbauh Ca
101
Lk aA 91-20
pare. naLe yao GawnaAkao ivaxayamaA itanaIhLAR kasaqLAR
itanaI kahA< ga maAinasahLe TaAh paA. itanaIh hA<kao
naBannau BanaI Adeza idnau Bayao.
paiC LAgae. itanaIhLAR yaezaULe svaAgata gare ina

parmaezvarkao rAjyakao baAremaA itanaIhLAR bataA. hA<Le
yaze aL
U e baAHjanaA Paie rtahLAR paWA
ivamaArIhLAR inakao paAre.
12
saA<BamaA baAHqjanaA Paeirtah A yaezaU kahA< ina
yaezaULe baAHjanaA PaeirtahLAR ka saATamaA baoLAnau
9 Bayao. hA<Le ivamaArIhLAR inakao paAnaeR r BaUtahLAR
Banae/ "yao WA<maA kaunaq maAinasa basdqna/ iyanaIhLAR
BagaAnae zai(a r iDakaAr itanaIhLAR idnauBayao. 2yaezaULe
vyavasTaAkao LAiga vairpairkaq bastaI r zahrhmaA jaAna.
itanaIhLAR parmaezvarkao rAjyakao baAremaA Gaoxa,aA ganauR

3
ivamaArIh r roga inakao paAnaR baAihr paWA.
hA<Le
pakaARde/ yaI maAinasahLAR itanaIhkao KaAnaA r sautnae

13
tar yaezaULe taI PaeirtahLAR Banae/ "itanaIhkao
inaimta KaAnaAkao vyavasTaA gar.
PaeirtahLAR BannauBayao/ "jaba kataq ih<fdCQ/ saATamaA
PaeirtahLe Banae/ "hAmaIsa<g a paA<cavawA rowI r duR
LQro KaAnaekaurA/ BaoLA r paqsaA-ipayaA< kaehI naLqjaA.
wukaA maACA maAa Cna. kae tapaAR caAhnau hnC hAmaI gar
ApaULe zarIrmaA Lg aAkaA gaApaAwA maAa saATamaA
itanaIhkaA LAiga KaAnaekaurA ikanaer lyaA<
LqjaA. 4kaunaq GarmaA gayaQ Banae paikaRnae samaya naBasamma

yahI basa.
yaid zahrkaA maAinasahLe itamaIhLAR
vaAgata garenana Banae yao zahr deiKa baAihr jaA/ ina

KauAkao DaULo samaeta wkawkaAr jaA. yao itanaIhkao
yahA< itanaIh PaAya paA<ca hjaAr jaita pauxah
Cna.
naLe ApanaA PaeirtahLAR Banae/ "itanaIhLAR ka
dLmaA 50 janaA garer basna Lg aA.
15
ivaroDamaA saAaI hnaeC.

6
14
tyasa paiC caeLAhLe yasaq gare ina sabaq maAinasah
yasakaAr,a Paeirtah baAihr ga. itanaIh sausamaAcaAr
Bau<maA basae.
16
yaezaULe paA<cavawA rowI r duvawA maACA
PacaAr gadqR r Pa yaeka ivamaArI maAinasaLAR inakao paAdqR sabaq
iL. naLe AkaAzatapaR here ina KaAnaekaurAkao inaimta
zahrhmaA yaAaA gare.
parmaezvarLAR DaNyavaAd caFA. yasapaiC itanaLe taI KaAnaekaurA

wukaA wukaA paAre ina PaeirtahLAR id. naLe KaAnaekaurA
yaze akU ao baArme aA hre od NyaoL
maAinasahLAR baA<fnau PaeirtahLAR HA.
17
sabaqLe
GaAaeL KaAnaA KaA ina PaeirtahLe baekao KaAnaA
hAkaIma herodLe yaI saba GawnaAh TaAhA paA. itanaI
bawuLe jao baAH fALomaA BarI Bayao.
nyaoLmaA pare ikanaBanae kaitajanaA maAinasaLe Banae/ "baiptasmaA

idnae yaUhnnaA m yaubaAw baqr| I WekaA Cna. 8 maAinasahLe
paasu a BanCna yaze anU aq KaI xw hn a
Banae/ "iLyaA hAmaIkahA< Anau Bakao C. ina
:ma(aI 1613-19; makaURsa 827-29
kaohI
maAinasahLe
Banae /
"Dae r q
samaya
iGakaA
gamava(aAhmaA kajanaA m yaubaAw baq|rI WekaA Cna.
18
kapalw yaezaU kaLq PaATaRnaAmaA basaekaA iTa. jammaq
caeLAh kaqsaATa yahA< A. yaezaULe itanaIhLAR saoDae/
herodLe Banae/ "maqLe yaUhnnaAkao wAkao iCnaAkao h<. tar
ma jasakao ivaxayamaA saundqCu yao maAinasa kao ho herodLe

yaezaULAR henaeR PayaAsa gare.
"maAinasahkao ivacaArmaA ma kao h<

19
caeLAhLe Banae/ "kasaqLe ta<paARLAR baiptasmaA idnae
yaUhnnaA hna BanCna. kaita maAinasahLe tapaARLAR iLyaA

BanCna. ina kaita maAinasahLe paihLe kaA gamava(aAh
yaze aU ArA paAc< a hjaAr BandA iDaka maAinasaLAR Baojana
maDyae jaIvanamaA paikaR AkaA hna BanCna.
20
10
jaba Paeirtah paikaR A/ itanaIhLe garekaA
sampaU, aR ivavar,a saunaA. yasapaiC yaezaULe itanaIhLAR

baetsaqdA Bannae wA zahrmaA sauuaq iLr ga.
11
tar
yasapaiC yaezaULe ApanaA caeLAhLAR saoDae/ "ina
itamaIhkao ivacaArmaA caA<ih ma kao h<

paausaLe Banae/ "parmaezvardeiKa Anau Bakao tapaAR
KaIxw hnauhnC.
Lk aA 921-43
102
21
yaezaULe yao kaurA kasaqLAR naBannaU Banaer itanaIhLAR
caetaAvanaI id.
maAinasaLAR deKae.
33
jaba maozaA r iLyaA jaAna LAgaekaA
iTa/ paausaLe Banae/ "he maAiLka/ hAmaILAR yahI| basnau

saL C. hAmaI yahA< taInavawA ferA banaA<CQ= wA
22
yaze aU Bannahu n C hA< manaRu paCR
tapaARLAR/ wA maozaALAR ina wA iLyaAkao
:ma(aI 1620-28; makaURsa 830-91
LAiga. paausaLe jaAndqna iTayao ika saLe kae Bainarhekao
yasapaiC yaezaULe Banae/ "maAinasakaA pauaLe Daerq kaxw
C.
34
gauvaA yahUdIh/ mauKya paUjaAhArIh
paausaLe jaba yaI kaurAh Bandq iTa/ yasaqbaeLA
r kaAnaUnakaA zaAsaIhLe itanaLAR vaIkaAr gaCRna.
itanaIhLAR vairpairbaAw baAdLLe FAkayao. paausa/ yaAkaUba
maAinasakao pauaLAR maAirnaeC. tar marekao taeao idna
r yaUhnnaA baAdLLe FAkaekao deKaI frA.
naILAR paeir baQrAR WAnaeC.
wA AvaAja yasao Bandq Ayao. "yao maero paua ho. maqLe
sahnau paCR. baUFA
23
yaezaULe itanaIhLAR Banae/ "yaid kasaqLe maLAR
35
baAdLbaAw
saLAR CAnaekao Cu. hA<kao paALna gar.

36
paCYAna caAhnC Banae saLe Apanao sabaq cCAh
jaba yao AvaAja Ayao/ yaezaU maAa yahA< iTa.
'vaIkaAr ganauR paCR. saLe Pa yaeka idna kaUsakao kaxw
paausa/ yaAkaUba r yaUhnnaA caupacaApa rhe. itanaIhLe kae
Baognau paCR ina maLAR paCYAnau paCR.
24
jasaLe Apanao
deKae kasaqLAR Banaenana.
jaIvana ba<caAna caAhnC Banae yasaLe yao hrAnau paCR tar

jasaLe maero inaimta jaIvana idnC yao caA<ih baA<cna paA<C.
yaze aU ArA dxu wAtmaA LAg ake ao iWwo inakao
25
ikanaBanae kae LABa hnC yaid kasaqLe saArA saMsaAr
:ma(aI 1714-18; makaURsa 914-27
ijataer paina ApaqLAR naokasaAnamaA paACR TavaA hrA<C

37
yaid kaunaq vyai(a ma r maero izaaAsa<g a LjaA<C Banae
BaoiLpalw/ yaezaU/ paausa/ yaAkaUba r yaUhnnaA paAhAfbaAw
jaita baeLA maerA ipataAkao r maero maihmaA iLr paivaa
taL Bare. maAinasakao WULo BaIfLe hA<LAR Baewna Ayao.
26
38
vagaRdUtahsa<g a A<Cu yaita baeLA yao isata ma paina

LjaA<Cu.
27
ma itamaIhLAR saA<cao BandCu itamaIhkao
BaIfbaAw kajanaALe icacyaAr yaezaULAR Banae/ "gaujyaU/
dyaA garI Anauhosa ina maero pauaLAR heiridnau hosa.

39
m yau iGa itamaIh maDyae kaehI maAinasahLe yahI|
yao maero wq paua ho.
iBar parmaezvarkao rAjya deKnapaAnae Cna.
pauamaA A<C ina yao yaita naq baeLA icacyaA<C Q
zaqtaAnakao duxw AtmaA maero
yasaLe ApaumaAiTa vaza hrA<C ina mauKabaAw paI|ja

inakaAlC.
maozaA/ iLyaA r yaze aU
28
PaAya AW idnapaiC yaezaULe yaI kaurAh Banae/
yao duxwAtmaALe sa<Daq kaxw idnC ina
yasabaAw pakaeRr kaihlyaq jaA<dqna.
40
maqLe tapaA<Rkao
caeLAhLAR paina yasabaAw duxwAtmaA inakaALI idnau Banae

tar itanaIhLe yasao ganaR sakaenana.
41
naLe paausa/ yaUhnnaA r yaAkaUbaLAR iL ina pavaRtamaA
yaezaULe (ar id/ "he ivazvaAsaI Q BafikakaA
jaba yaezaULe PaATaRnaA gairrhekaA iTa/
vaMzakaAh ho? kaihLe samma ma itamaIhsa<g a basnau ina
hA<kao nauhAr badiLyao ina naLe Lg aAkao vasa
saher rhnau taba naLe yao maAinasaLAR Banae/ "itamao paua
gar PaATaRnaA gare.
29
saetao Bar camkanae Bayao.
30
dujanaA maAinasa yahA< Pakaw
yataA lyaA.
42
Ba Q yaezaUsa<g a baAta ganaR LAgae. itanaIh maozaA r
jaba iWwo A<dqiTayao/ yao BaUtaLe yasaLAR yahI|
maozaA r iLyaA paina camkae ina
Bau<maA paCArI idyao ina yao kaewo kaAmdq iTayao ina
itanaIh yaezaUsa<g a nakao m yau ivaxayamaA baAta gadqR jao
Apanao inayana,a baAihr rhYo. tar yaezaULe yasa duxwAtmaALAR
iLyaA iTa.
31
yazaLemamaA hnaevaALA iTayao.
32
paausa r h masta
kafA caetaAvanaI id. yasapaiC yao kaewoLAR inakao paArI

43
inadAkaA iTa. itanaIh iba<iBa ina yaezaUkao maihmaA
yasakao baAbauLAR naLe sauimpaid.
deKae. itanaIhLe yaezaUkao saATamaA basaekaA dujanaA iBakaA
zai(a deKaer sabaq maAinasah AzcayaR caikata Ba.
parmaezvarkao mahAna
103
yaze aU ArA Apan aq m yaku ao ivavar, a
Lk aA 944-62
yaezaUkao inamta Pa yaeka kauro tayaAr rAKnaLAR saAmairyaAkao
:ma(aI 1722-23; makaURsa 930-32
wA zahrmaA ga.
yaezaULe garekaA caIjahdeiKa maAinasah Basamma
53
tar yahA<kaA maAinasahLe hA<LAR
ah,a ganaR maAnaenana ikanaBanae naI yazaLema tapaR gaR

54
AzcayaR caikata iTa. naLe Apanao caeLAhLAR Banae/
rhekaA iTa.
44
"ba ma itamaIhLAR jae BandqCu kaihlyaq naibasaRnau
sabaq deKae. itanaIhLe Banae/ "PaBau/ kae hAmaILe vagaRbaAw
maAinasakaA pauaLAR kaehI maAinasahkao inayana,amaA
Agao baoLAr maAinasahLAR Baxma paAnauR Bannae tapaA
sauimpanaeC.
45
tar caeLAh yaezaULe Banaekao yaI kaurAhkao
caAhnauhnC*
55
tar yaezaULe paiC pakaeRr itanaIhLAR hpkaA.*
kaehI TaR bauBaenana. yasakao TaR itanaIhLe TaAhA

napaAna Banaer naq kaAr rAiKakao iTayao. tar caeLAh
yasa ivaxayamaA hA<LAR saoDna frA.
56
yasapaiC yaezaU r hA<kaA caeLAh kaoR zahritar
LAgae.
sabaBandA maK
u ya vyai(a
yaze akU ao nasu ar, a
:ma(aI 819-22
46
yaezaUkaA caeLAh ApasamaA itanaIhmaDyae kao caA<ih
saba BandA mahAna hoLA Banaer bahsa ganaR TaALe.
47
yaezaULe
itanakaA caeLAhLe garekao bahsakao ivaxaya bauiBahALe.

yasakaAr,a naLe wA baALkaLAR iL ina Apanao
CemaA BaA.
48
yaAkaUba r yaUhnnaALe r yaezaUkaA caeLAhLe
57
naIh sabaq naq baAwomaA jaA<dqiTa. kaunaq kaLe
hA<LAR Banae/ "tapaAR jahA< jaAnauhnC ma paina tapaARsa<g aq

jaAnCu.
58
yaezaULe Banae/ "SyaALhkao basnae dULoh Cna.
ina Apanao caeLAhLAR Banae/ "yaid
carAcau[Ihkao basnae gau<fh Cna. tar maAinasakao
kasaqLe maero naAma iLr yasa baALkaLAR ah,a gaCR Banae/
pauaLAR kaunaq WA< Cqna jahA< saLe Apanao izar fAna
yasaLe maLAR paina ah,a gairrheC. ina kasaqLe maLAR
sakaosa.
ah,a gaCR Banae/ saLe taI maLAR paWAnaeLAR ah,a
59
gaCR. jauna vyai(a itamaIh maABa nagaNya C/ hI saba
tar yao maAinasaLe BaNyao/ "PaBau/ paihLe maerA baAbauLAR
BandA mahAna ho.
yaezaULe kaoR maAinasaLAR Banae/ "maero paiC LAga.
gaAfna jaAna idnauhosa.

60
tar yaezaULe itanaLAR Banae/ "maudARhLAR Apanaq maudAR
maAinasa gaAfna de. itamaI jaA ina parmaezvarkao

jao itamaIhkao ivamaA Cnq a/ yao itamaIhpai C
:makaURsa 938-40
rAjyakao ivaxayamaA PacaAr gar.

61
kaoR maAinasaLe Banae/ "PaBau ma tapaARkao paiC
49
yaUhnnaALe javaApa id/ "gaujyaU/ maAinasahdeiKa
LAgnaeCu/ tar paihLe maero ApantahbaAw ibadA iLna
BaUtah BagaAnaLAR kajanaA vyai(aLe tapaARkao naA<
idnauhosa.
iL<dqTyao. yao vyai(a hAmao dLmaA naBakaoLe hAmaILe
62
saLAR yasao ganaR vaADaA idyaQ.
yaezaULe Banae/ "yaid kaunaq vyai(aLe hLomaA hAta
Lg aAr paiCiltar heCR/ yao parmaezvarkao rAjyakao LAyaka
50
yaezaULe yaUhnnaALAR Banae/ " yasaLAR naroka. yaid
Cqna.
kaunaq vyai(a itamao ivamaA Cqna Banae yao itamaIpai naq

hnC.
pad 54 kaehI aIka PaitaiLipahmaA yastao TaipanC " jastao
samaAiryaA zahr
iLyaALe garYo.
51
yaezaUkao vagaARroh,akao samaya najaIka A<dq iTayao.
naLe yazaLema jaAnae inazcaya gare.
52
yaezaULe kaohI
maAinasahLAR ApaU BandA iGa paWA. taI maAinasah
pad 55 kaehI aIka LeKahmaA yastao C- "ina yaezaULe Banae/

'itamaIh jaAndqnaQ ika itamaIh kastao AtmaAisata sambainData
CQ. 56 maAinasakao paua AtmaA naxw ganaR hona tar bacaAna
Akao ho.
Lk aA 101-21
104
yaze aL
U e bahA(ar janaALAR paWAnau Bayao
Ba/ yahA<kaA maAinasahLe Apanao jaIvanazaqLI pairva(aRna
/ PaBau yaezaULe 72* janaA maAinasahLAR

10 CyasapaiC
Annau Bayao. naLe itanaIhLAR duR duuR janaAkao
iGa naq gairsakaekaA hnTae ina itanaIhLe paApa ganaR
dL banaAR ApaU jauna jauna zahr r WA<h jaAna
Lg aAr r KarAnaI Dasaer Apanao paApahkao inamta
cahAnTae taI WA<hmaA Apanao gauvaA banaAR paWA.
pazcaAtaApa garI sakaekaA hnTae.
wAyar r saAyafnakaA maAinasahkaA vasTaA BandA itamaIhkao
yaezaULe Banae/ "pasaL ta Daerq C/ tar KaetaALAh kama
Cna. yasaTaR pasaLkaA PaBauLAR inavaedna gar taAika naLe

3
CoifsakaekaA hnTae. itanaIhLe iGa naq zarIrmaA BaA<aA
vasTaA Ba dyanaIya hnaeC.
14
15
tar NyaAyakao idnamaA
kapanaRhuma? itamaI
AvazyakataA nausaAr KaetaALAh paWAna sakauna. ba
vagaRmaA caAiLnae CQ <h<? itamaILAR paina m yaUkao
itamaIh jaAnasakaCQ. tar sauna? ma itamaIhLAR paWA<dC

q /u
WA<maA KasaAiLnaeC.
ina itamaIh bvaA<saoh maABa BaefA jastaq hnaeCQ.

4
paqsaA/ BaoLA/ jau(aA kaehI saATamaA naLqjaA. baAwo

5
16
" jasaLe itamaILAR saunC Banae maLAR saunaekao
hnC. tar jasaLe itamaILAR svaIkaAr gaCR/ maLAR
kasaqkao GarmaA pasna
ah,a ganaR svaIkaAr garekao hnC. ina jasaLe maLAR
iGa/ Bana/ 'yasa GarmaA itamaIhLAR zaAinta rhosa.
ah,a ganaR svaIkaAr gaCR/ yasaLe 'taI ka jasaLe
maLAR paWA/ saLAR vaIkaAr garekao hnC.
ihfdA maAinasahsa<g a baolna naCAf.

yaid zaAintaiPaya maAinasa
yahA< C Banae/ itamaIhkao
zaAintakao AzaIvaARd hIsa<g a rhnaeC. yaid yahA< zaAintaiPaya

maAinasa Cqna Banae itamaIhkao zaAintakao AzaIRvaAd
itamaIhsa<g aq pataAR hnaeC.
zaAnta GarmaA basa. maAinasah
zatq aAna BadC

R
17
jaba taI sa(arI janaA maAinasah pakaeRr A/
jae KaAna-ipana idnCna KaA. ikanaBanae kajanaA kamaRcaArILe
itanaIh Kaubaq KausaI iTa. itanaIhLe Banae/ "PaBau/ jaba
Apanao jyaALA paAnau yaogya C. kaoR GarmaA basnaLAR
tapaARkao naA< hAmaILe Adeza idyaQ BaUtahLe paina hAmao
paihLo Gar naCof.
yaid itamaIh zahrmaA jaAnCQ r
maAinasahLe yahA< svaAgata gaCRna Banae/ itanaIhLe jae

KaAnaekaurA idnCna KaA.
A$aA maAnae?
18
yaezaULe itanaIhLAR Banae/ "maqLe zaqtaAnaLAR
svagaRbaAw ibajauLI camkae Ba Kaisarhekao deKae|.
19
sauna/
yasa WA<kaA ivamaArIhLAR
maqLe itamaIhLAR saA<pah r ibaicChLAR kaulcanae
inakao paAr. ina itanaIhLAR Bana/ 'parmaezvarkao rAjya
zai(a idkao Cu. maqLe itamaIhLAR zaauhkao sabaq
itamaIhkao naijaka Akao C.
10
tar jaba itamaIh
zai(a maAiTa iDakaAr idkao Cu. ina kasaqLe itamaIh

20
zahrmaA jaAnCQ/ ina maAinasahLe yahA< itamaIhkao
maAiTa hAnaI paurYA<dqna.
svaAgata nagare/ zahrkao galLIhmaA A ina Bana/
A$aALAR paALna gadRC Banaer itamaIh KauzaI hnau h<dqna.
11
'itamaIhkao ivaroDamaA hAmaA paAtaALAmaA wA<isakao
itamao zahrkao DaULo samaeta wkawkaAr jaA<dqCQ. tar yao

yaAd rAKnau parmaezvarkao rAjya naijakaq Akao C.
12
tar taI AtmaAh itamaIhkao
ba itamaIhkao naAma vagaRmaA LeiKakao C BanaI yasamaA

KauzaI ho.
ma
itamaIhLAR BanC/u NyaAyakao idna yao zahrkaA maAinasahkao
yaze akU ao ipataAmaA PaATanR aA
vasTaA sadomakaA maAinasahkao BandA Ba dyanaIya

hnaeC.
:ma(aI 1125-27; 1316-17

21
yasapaiC yaezaULAR paivaa-AtmaALe yanta KauzaI
banaAyao. hA<Le Bannau Bayao/ "he svagaR r pTvaIkaA PaBau

yaze aU ArA ivazvaAsa nag anahRe LAR cate aAvanaI
:ma(aI 1120-24
13
ipataA? ma tapaARLAR DanyavaAd caFA<Cu. ma tapaARkao

PasaMzaA gaCuR ika bauimaAna r samaBadAr maAinasahbaAw
" KaorAijana? ta<LAR iDaaAr C? baetsaqdA?
tapaARLe yaI kaurAh kaAr rAKnau Bakao C. tar
ta<LAR iDaaAr C. maqLe itamaIhmaA Daerq camatkaArh
tapaARRLe yaI kaurAh taI baALkah sarhkaA sarL
gare|. yaid yahI camatkaArh wAyar r saIdonamaA gairkao
maAinasahmaA deKaAidnau Bayao. ho ipataA/ tapaARLe yasao

ganauRBayao ikanaBanae yao tapaARkao ica iTayao.
72 LkaAkao kaehI aIka PaitaiLipahmaA 70 BainanC.
105
22
"maerA ipataALe maLAR saba Taokah idnauBakao C.
Lk aA 1022-42
32
kajanaA LevaI* paina yahI baAwo Ayao. saLe yasa
kasaqLe jaAndqna ika 'paua kao ho-kaevaL ipataALe maAa
GaAtae maAinasaLAR deKyao/ tar kaoR pai LAgyao.
jaAnnauhnC. ina ipataA kao hna/ kasaqLe jaAndqna-kaevaL
33
pauaLAR TaAhA C. maAinasahmaA ipataALAR itanaIhLe

jaAndCna jasaLAR pauaLe bataAnau Kaojaekao C.
yao GaAtae maAinasaLAR deKae itanaLAR yao maAinasa maAiTa
23
tyasapaiC yaezaU kaLq ApanaA caeLAhsa<g a iTa/
hA< itanaIh pai pakaeR ina Banae/ "itamaIh DaNya hA.

jao itamaIhLe deKdqCQ
yao deKC.
24
yasapaiC kajanaA saAmarI * yahI baAwomaA Ayao. itanaI
yao GaAtae maAinasa Lifrhekao WA<maA A. itanaLe jaba

dyaA jaAgyao.
34
saAmarI yasa maAinasa BakahA< ga ina
jaqtaunakao taeL r dAKarsa Lg aAr sakao caowhmaA paI
ma itamaILAR
baA<iDaidyao. taba itanaLe yao GaAtae maAinasaLAR gaDaAmaA
BanCu/ Daerq gamava(aAh ina rAjaAhLe henaR cahAnTae
caFA ina wA paQvaAmaA iLr ga. yasa maAinasakao
jao itamaIhLe deiKarhekaA CQ/ tar itanaIhLAR yaI
SyaAhAr gare.
bastauh deKaenana. ina Daerq gamava(aAh r rAjaAh/
caA<dIkao isaaA paQvaAkao maAiLkaLAR id. saAmarILe Banae/
saunna cahAnTae tar itanaIhLe taI saunaenana.
'yao maAinasakao hercaAh gairidnauhosa. yaid yasa maAinasamaAiTa
35
kaoR idna/
yao saAmarILe duvawA
Baq itamaILe KacaR gare/ ma pakaeRr A<dA itanaeRCu.

36
saL saAmarIkao kaTaA

25
yasapaiC kajanaA kaAnaUnakaA zaAsaI yahA< KafA
dzaARyao
37
Ba ina itanaLe yaezaULAR jaA<cnae caexwA gare. itanaLe Banae/

"gaujyaU/ maqLe nanta jaIvana paAnaLAR kae ganauRpaCR
inayamakao zaAsaILe (ar id/ " yasaqLe jasaLe yao
maAinasaLAR madta gare.
26
yaezaULe itanaLAR Banae/ "vyavasTaAmaA kae LeiKakao
C itamaILe yasamaA kae paFCQ

27
yasapaiC yaezaULe Banae/ "yaI taIna janaA maDyae
fAkaUhLe GaAtae banaAkao maAinasaLAR kasaLe Paema
yaezaULe itanaLAR Banae/ "itamaI paina jaA ina yasaq

gar.
yasa maAinasaLe BaNyao/ "'itamaILe itamao PaBaumairyama r maATaAR
parmaezvarLAR Apanao saArA dya/ saArA AtmaA/ saArA

38
zai(a ina saArA manabaAw Paema ganauR paCR.* ina 'itamaILe

ApaqLAR jastao maAinasahLAR paina Paema ganaupR aC.R *
28
yaezaULe yasa maAinasaLAR Banae/ "itamao (ar sahI
C. tyahI gar ina itamaILe nanta jaIvana paAnaeCQ.

29
jaba yaezaU r hA<kaA caeLAh jaA<dq iTa/ yaezaU
wA zahr iBaa pasae. maATaAR naA< garekaI wI saILe

naLAR Apanao GarmaA satkaAr gairna.
39
maATaARkao wI
mairyama naA< garekaI baihnaI iTana. mairyama yaezaUkao paA
yasa maAinasaLe sakao PaznaLAR isa ganaR caAhAnTyao.
naer basaer hA<kao izaaA sauinarhekaI iTaR. tar sakao
yasaTaR/ saLe yaezaULAR BaNyao/ "tar taI maAinasah kao
iddI maATaAR caA<ih Garkao kaAmamaA naq vyasta iTana.
kao hna jasaLAR maqLe Paema ganauR paCR
40
maATaARLe Daerq kaAma ganauR padAR irsaA<TaI. maATaARLe gar
30
yasakao (armaA yaezaULe Banae/ "kajanaA maAinasa
BanaI/ "PaBau? maero baihnaILe maLAR kaLq Gar DanDaAmaA
yazaLemadeiKa yairkao garhekaA iTa. kaehI fAkaUhLe
CofekaImaA tapaAR vyaAkauL hnau hnna dyaAgarI yasaLAR
itanaLAR Gaere. itanaIhLe itanakao gaA cyaAtae ina kauwe.
Bainaidnaosa yasaLe maLAR madta garosa.

41
yasapaiC yao maAinasaLAR yahI| Bau<maA LfAr Coif

rAKae. yao maAinasa PaAya mairsakaekao iTayao.
31
kajanaA yahUdI paUjaAhArI
yao baAwomaA
yahI samaya
saMyaogavaza
ina PaBauLe yasaLAR Banae/ "maATaAR/ maATaAR/ itamaILe
Daerq kaurAkao ivaxayamaA icantaA r pakaI gadIR rheCQ.

42
wq kaurA caA<ih mahtvapaU, aR hnC. mairyamaLe Apanao
garhekao iTayao. yao paUjaAhArILe jaba saLAR deKae/ itanaI

yasa maAinasaLAR madta ganaR roikanana; itanaI ih<ifnaq rhe.
LevaI
LevaIh LevaI samaUhkaA maAinasah iTa jasaLe yahdI
paUjaAhArILAR maindrmaA saGaA<Tae.

'itamaILe g anaRu paCR vyavasTaA 65.
'itamaILe g anapRu aCR LevaI 1918.
saAmarI
samaArIyaAmaA basnae/ kaehI maAaAmaA yahUdI vagaRkao/ tar
yahUidhArA svaIkta r paeiata maAinasa.
Lk aA 111-21
106
LAiga kauna saL ho ConaekaI Ce ina yao baAw
paA<dC/ ina jasaLe KaojdC saLe paA<dC. ina
kaihlyaq Kaoisanae Cqna.
jasaLe FkaFkaA<C/ FokaA GaAirnaeC.
11
itamaIhmaDyae
kasakao Coro hoLA yaid itamao CoroLe maACA maA<g ae/

yaze aU ArA PaATanR aA ibaxaya-izaaA
itamaI saLARkae idnCQ kae itamao pauaLAR itamaI saA<pa
:ma(aI 69-15; 77-11
idnCQ <h<? itamaI saLAR maACA naq idnaeCQ.
ka samaya yaezaU kaunaq ka WA<maA PaATaRnaA
11 gairrhnau Bakao iTayao. jaba PaATaRnaA garI sakanau
itamao pauaLe ,fA maAgyao Banae/

idnCQ h<?
12
TavaA/
yasaLARkae ibacCI
13
itamaI paina maAinasah jastaq duxw
Bayao/ hA<kao caeLAh maDyae kajanaALe hA<LAR Banae/
CQ. tar itamaIh jaAndCQ ApanaA baALkahLAR kasarI
"yaUhnnaALe ApanaA caeLAhLAR PaATaRnaA kasarI ganauR paCR
rAmao caIjah idnaupaCR. itamaA vagaRkaA ipataALe hA<isata
isakaA. PaBau hAmaILAR paina PaATaRnaA ganaupR aCR isakaAnauhosa.
maAgnaehLAR paina kaita iDaka paivaa AtmaA idnau
yaezaULe caeLAhLAR Banae/ "jaba itamaIh PaATaRnaA
hnaeC.
gaCQ/ taba yasarI gar

parmaze varbaAw yaze aL
U e zai(a paAnau Bakao
:ma(aI 1222-30; makaURsa 320-27
'he ipataA? hAmaI PaATaRnaA gaCQR ika tapaARkao naA<

14
saDaq| paivaa rhosa. hAmaI PaATaRnaA gadRCQ= ika
kaunaq samayamaA kajanaA maAinasabaAw yaezaULe LAwA
tapaARkao rAjyakao Agamana hosa.
banaAnae BaUta inakaALI id. jaba
idnah< caAihnae Baojana hAmaILAR idnahosa.
inaskayao/ yao maAinasa baolnasakanae Bayao. maAinasah Ca
hAmaILe garekaA paApah amaA idnauhosa/ jastao
pare .
hAmaILe hAmaIsa<g a BaUL ganaeRhLAR amaA idkaA
BaUtahkao maAiLkakao zai(a Payaoga garer naLe BaUtah
C Q = .
BagaA<Cna.
ina
hAmaIL A R
kaiW n a
parIaAmaA
15
yao BaUta baAihr
tar kaohI maAinasahLe Banae/ "baALijabauL/
16
nalyaAnauhosa.
Le paina yaezaUkao jaA<ca iLna caAhnTae. itanaIhLe
hA<LAR vagaRbaAw lyaAkao wA icanh deKaAnau

Lg aAtaAr Pazna
Lg aA.
5-6
17
tar yaezaULe itanaIhkao ivacaAr caAL paA.
pae ir yae zaU L e itanaIhL A R Banae / "maAinaLe /
yasakaAr,a yaezaULe Banae/ "hreka rAjya/ jao baA<ifkao C
itamaIhmaDyae kaohI kajanaA itamaIhkao saATaIkao GarmaA
ina ApasamaA BagafA gaCR Banae yao Apaq naAza hnC.
ADaA rAtamaA jaALA ina BanaQLA/ 'maerA kajanaA imaa
tyasarI naq wA pairvaAr ApasamaA BagafA gairrhnC Banae
maLAR Baewna kaoR zahrbaAw AkaA Cna. tar hA<LAR
yao paina naxw h n C .
KaAnaA KauvaAnaLAR maisata kaehI Cqna. dyaA garI maLAR
ApasamaA BagafA gare sakao rAjya kaita idna rhLA
taInavawA rowI dee.
GariBaabaAw itamao imaaLe BannaeC/
18
yasaTaR/ yaid zaqtaAna paina
itamaIh BandC Q ika BaU t ah Bag a AnaL A R maq L e

19
'jaA/ maLAR takaLIpa nadee. FokaA iGa naq band
baALijabauLkao zai(aLAR kaAmamaA Lg aA<.
Basakaekao C. ma r maerA pauaCorIh oCYAnamaA CQ=.
baALijabauLkao zai(aLAR Lg aAr BaUtah DapaA<Cu Banae/
ihLe Wer ma itamaILAR rowI idna sai(ana<.
yaid maqLe
ma kae
itamao maAinasahLe baAw BaUtah DapaA<naLAR kauna
BandCu Banae imaataAkao naAtaALe maAa Wdqna ina rowI
zai(akao Payaoga gaCRna yasaTaR itamao Apanaq maAinasahLe
iddqna</ tar saLAR caAihkao vastau yaid saLe Lg aAtaAr
itamaIh BaULmaA CQ Bannae PamaA,a idnCna.
maAigarho Banae sakao FIwpanaALe gadAR imaaLe Wer
BaUtah BagaAna parmaezvarkao zai(a Payaoga gaCuR. yasabaAw
maAgaekao kauro idnaeC.
paeir ma itamaIhLAR BandCu/
"maAga ina itamaIhLAR idnae C/ Kaoja ina itamaIh

paAnae CQ/ FkaFkaA ina itamaIhkao inaimta FokaA
GaAirnaeC.
10
ikanaBanae hreka jasaLe maAgdC/ saLe
20
tar ma
PamaA,a hnC ika parmaezvarkao rAjya itamaIhkahA< Asakaekao

C.
21
"jaba kaunaq baLvaAna maAinasaLe Daerq hAta-hitayaArh
iLr Apanao Garkao raA gadRC Banae/ yasakao GarmaA
107
sabaq maALma(aAh sauriata naq rhnC.
22
tar yaid BandA
Lk aA 1122-41
30
yaonaA inanavaekaA vaAisandAhkao LAiga icanh hnaeC.
baiLyao maAinasa Ar saLAR ijatC Banae taba yao Ba
yasarI naq yasa paustaAkao LAiga maAinasakaA paua paina icanh
baiLyao maAinasaLe saba hAta hitayaArh jasamaAiTa baiLyao
hnaeC.
vyai(akao BarozaA iTayao. Kaosaer LqjaAnC. taba yao Ba
maAinasah iva WnaeiCna ina itanaIh doxaI hna
vaiLyao maAinasaLe Apanao cCA nausaAr yao baiLyao
BanaI PamaA,a idnaeiCna. ikana ikanaBanae sauLe maAnakao $aAnamaya
maAinasakao maALh vyavahAr gaCR.
izaaA saunna itanaI Daerq wAfobaAw AkaI iTana. ina ma
23
"yaid kaunaq maAinasa masa<g a Cqna Banae maero
31
NyaAyakao idna dia,a dezakaI rAnaI yao paustaAkaA
BandCu ika sauLemaAna BandA ma mahAna h<.
32
NyaAyakao
ivaroDamaA C/ jao maAinasa masa<g a kaAma gadqRna maero
idnamaA inanavaekaA maAinasah yaI paustaAkao maAinasah
ivaroDamaA C.
ivamaA WnaeCna ina itanaIh doxaI Bakao PamaA,a

idnaeCna. ikana ikanaBanae jaitabaeLA yaonaALe maAinasahLAR
ir(ao maAinasa
PacaAr gare itanaIhLe Apanao dya r rhna-sahna samaeta
:ma(aI 1243-45
pairva(aRna gare. ina ma itamaIhLAR BandCu ma yaonaA
24
"jaba ka maAinasabaAw duxwAtmaA inaskanC/ yao
BandA mahAna h<.
zabaATakao inaimta obaAnao WA<h KaojaI ihfC. ina

jaba yasaLe kataq ArAma ganaeR WA< paA<dqna/ yasaLe BanC/
sasM aArkaA inaimta jyaoita bana
'ma jauna GardeiKa baAihr Akao iTa< ya<hI pakaRnCu.
:ma(aI 515; 622-23
25
jaba yao AtmaA yao Gar pakaRnC yasaLe yao Gar
baFAirkao paA<C.
26
taba
yao du xw AtmaA
33
"kaunaq paina maAinasaLe ba(aI baALer paATaImauina rAKtaqna
TavaA kaA<dqna. ba iBaa pasnaeh sabaqLe deKaUna

34
saAtavawA duxw AtmaAh iLna jaAnC jao yao BandA
Banaer yao ba(aI saAmadAnamaAiTa rAiKanC.
Ba duxw Cna. ina taI sabaq AtmaAh kasaATa gar
ba(aI itamao A<KaA ho. yaid itamao A<KaAh WIka Cna
yao maAinasaiBaa pasCna r baAsa gaCRna. taba
Banae/ itamao saArA zarIr jyaALoLe BairnC. yaid itamao
yasa
maAinasakao vasTaA paihLo BandA Bana KarAba hnC.
A<KaAh naq KarAba C Banae/ itamao saArA zarIr naq

<DyaAro hnaeC.
35
yasaqLe hoizayaAr ho. itamaImaA Bakao
jyaALo MDyaAromaA pair,ata nahosa.
maAinasah saAc< ao pamaA Kazu aI iTa
itamao zarIrkao
36
ta yaid itamao
jaba yaezaULe yaI kaurAh baoldq iTa wI saI
zarIr paU, aR jyaALoLe Bairkao C Banae ina yasakao
jao yahA< iTaR yaezaULAR yasao Bandq jaorLe karAR/ "DaNya
kaunaq BaAga MDyaAro Cqna Banae yao paurq camkanC/ maAnaQ
hna taI maAtaA jasaLe ta<paARLAR gaBaRDaAr,a garIna ina
kaunaq ba(aIkao ikar,a itamaImaAiTa caimkarhekao C.
27
DaNya taI stana jasaLe tapaA<RLAR KauvaAyao.

28
yaze aU ArA pairsaIhkao cacaAR
tar hA<Le BannauBayao/ "maAinasah jasaLe parmaezvarkao
vacanah saunCna ina paALna gaCRna itanaIh vaAstaivaka
:ma(aI 231-36; makaURsa 1238-40; LkaA 2045-47
pamaA KauzaI Cna.
37
yaezaU baoLI sakaepaiC/ kajanaA pairsaILe sa<g aq
KaAnaA KaAnau BanaI Aah gare. ina yaezaU ga ina KaAna

hAmaILAR PamaA, a idnahu osa
basae.
:ma(aI 1238-42; makaURsa 812
38
tar KaAnaA KaAna BandA iGa yaezaULe hAta
naDaokao deKaer pairsaI Ca pare.
29
39
yasamaA PaBauLe Banae/
maAinasahkao BaIf ibastaAr-ibastaAr baFdq gayao.
"itamaI parsaIh KaALI kacaQrA ina TaALkao baAihr
yaezaULe Banae/ "yasa yaug amaA rhekaA maAinasah duxw Cna.
paimaAa DaunCQ tar iBaa caA<ih itamaIh LoBa Q
itanaIh
duxwtaALe BairkaA CA.
icanhkao
pamaA
parmaezvarbaAw
camatkaAr
40
itamaIh mauKaR hQ. jasaLe
caAhnCna. tar kaunaq icanh itanaIhLAR idnae Cqna.
baAihrI BaAga banaA naqLe iBaaI BaAga paina banaA. ho
kaevaL yaonaAmaA Bakao camatkaAr maAa icanh hnaeC.
ika hona
41
tar iBaapai jao jae C
yao garIba
Lk aA 1142-128
108
52
maAinasahLAR dee. yasapaiC itamaI paina paU, aRpaLe sapaA

hnaeCQ.
42
"iDaaAr itamaI inayamakaA zaAsaIh? parmaezvarkaA
iDaaAr itamaI pairsaIhLAR? itamaIhkaomaA
$aAnakao kaurAhkao caAbaI itamaIhLe Lgake aA CQ. itamaIh
Bakao pauidnaA/ Ad ina bagaq=caAmaA BakaA Nya
ApaqLe isakaenaQ/ ina hLAR isakana paina vaADaA
jammaq caIjahkao dzaAMza parmaezvarLAR caFACQ/ tar
garYQ.
itamaIh parmaezvar Paita NyaAya r Paema vaheLnaA gaCQR.
53
yahI kaurAh itamaIhLe ganauR panaeR ho jaba itamaIh

Nya kaAmah g a irrhe k aA h n C Q .
43
iDaaAr itamaI
pairsaIhLAR/ itamaI saBaAGarhmaA mauKya-mauKya Asanah

maAa cahAnCQ.
jaba yaezaU jaAna LAgake aA iTa/ vyavasTaAkaA zaAsaIh
r pairsaIhLe Daerq kaxw id. hA<LAR Daerq PaznahLe

Akama,a gare.
54
hA<Le kaehI Bannau hnTyao ika Banaer
itanaIhLe jaALmaA pasaA<nae caexwA gare.
yasarInaq bajaAr jaA<dA maAinasahLe
itamaIhLAR Adr gana Bannae caAhnCQ.
44
pairsaIh Ba nabana
iDaaAr C
itamaI paArsaIhLAR? ikanaika itamaIh kasaqbaAw paina

yaAd nahnae icahAnah jastaA CQ. maAinasah najaAnaIkana
yahI maAiTa Bar ihf<Cna.
hjaArQ hjaAr maAinasah kasaATa BaeLA BakaA
12 iTa. itanaIh yaita ivaGna iTa ika itanaIh

kaAkaARmaA kaulcanTae. maAinasahLAR sambaoDana ganaR iGa
yaezaULe nakaA caeLAhLAR Banae/ "itamaIh pairsaIhkao
KamaIr deiKa hoizayaAr basa. maero Bannaukao TaR itanaIhkao
yaze aU r yahiU d g ahkao vaAtaAL

R Apa
45
vyavasTaAkaA zaAsaIh maDyae ka janaALe yaezaULAR
kapwA<RmaA hoizayaArI basa. 2Pa yaeka kauro jao kaAkao
Banae/ "gau/ jaba tapaARLe yaI kaurAh ganauRhnC/ tapaARLe
hAmaILAR paina inandA ganauR hdq|C.
idnaeC. 3taI vacanah jao itamaILe nDakaArmaA BanaekaA
46
yaezaULe (ar idnauBayao/ "iDaaAr itamaI vyavasTaAkaA
zaAsaIhLAR? itamaIh maAinasahLe paALna ganaR kaiWna
yao baAihirnC. Pa yaeka rhsyakaA kaurAh jaAnna
CQ
yao jyaALomaA sauinanaeC. itamaILe kaoWA iBaa
kaAnaeKausaI garekao kauro Garkao CAnaAbaAw Gaoxa,aA gairnaeC.
inayamah banaA<CQ. itamaIh maAinasahLAR yaI inayama

kae vaL parmaze varsag< a frA
paALna ganaR vaADya garA<CQ. tar itamaIh Apaq Banae taI

paALna ganaeR caexwA samaeta gadqRnaQ.
47
:ma(aI 1028-31
iDaaAr itamaIhLAR/
4
ikanaBanae itamaIh gamava(aAhkao inaimta icahAna banaA<CQ.

tar taI gamava(aAh itanaq hna jasaLAR itamaA paUKaARhLe
maArekaA iTa.
48
yasapaiC yaezaULe maAinasahLAR Banae/ "ma itamaIhLAR
BandCu/ maerA saATaIh? maAinasahdeiKa nafrA.
yasaLe yao isa hnC Banae itamaIh
maAinasahLe zarIrkao h yaA ganaRsakaC/ tar yaoBandA baFI
itamaA pauKaARhLe garekaA kamaRhmaA sahmata BarhekaA
itanaIhLe kaehI ganaR sa(aqna. 5tar kaoisata frAnaupaCR ma
CQ. itanaIhLe gamava(aAhkao h yaA gare ina itamaIh
itamaIhLAR bataAnaeCu. itamaIh hA< kasa<g a frAnau
gamava(aAhkao inaimta icahAna banaA<CQ.
49
yasaqLe
parmaezvarkao $aAnaLe BaNyao/ 'ma gamava(aAh r Paeirtah
paCR jasaisata maAre paiC narkamaA payaA<kana sakanae zai(a C.

ho/ maAa naI ka Cna jasaisata itamaIh frAnau paCR.
6
itanaIhkaA inaimta paW A nae C u . itanaIhLe kaohI

gamava(aAh r PaeirtahLAR maAnaeRCna ina LAR
sataAnaeCna.
50
yasaqLe yao pTvaIkao sixwdeiKa jaita paina
gamava(aAh maAir va(aRmaAna paustaAkao itamaI maAinasah

yasakao inaimta di,fta hnau panaeRC.
51
hAivaL deiKa
"paA<cavawA sasaAnaA carAcau[Ihkao dAma du paqsaA
maAa paCR. tar parmaezvarLe taI maDyae wA paina Bauldqnana.

7
ho/ itamaIhkao izarmaA kaita kaeza Cna yao paina
parmaezvarLAR TaAhA C. yasakaAr,a nafrA. taI carAcau[Ih

BandA itamaIh Daerq maUlyavaAna CQ.
jakaAiryaA jasaLAR vaedI r maindr maABa maAirkaA iTa

itanaIh sabaqkao m yaUkao inaimta. ho/ ma itamaIhLAR
yaze abU aAw Liata hn au padnRq a
BanCu/ Aja jaita paina itamaI maAinasah baA<icarhekaA CQ
:ma(aI 1032-33; 1232; 1019-20
taI kaA,fkao LAiga sabaq di,fta hnau hnaeCQ.
"ma itamaIhLAR BandCu/ yaid kaunaq vyai(aLe
109
Lk aA 129-31
maAinasahkao saAmauae saLAR maero ho BanC Banae/ ma
parmaezvarLe yasa maAinasaLAR Banae/ 'itamaI maUKaR hA/ Aja
paina yasarI parmaezvarkao dUtahkao saAmaunnae BanCu ika
rAtaInaq itamaI manaeRCQ. ina itamaILe Apanaq LAiga tayaAr
yao vyai(a maero ho.
tar yaid kaunaq vyai(aLe
paArekaA caIjah kasakao hnaeC

21
maAinasahkao saAmanae saLAR maero hona Banae ma yasaLAR
"yasaTaR jasaLe Apanau inaimta maAa TaupaACR yasaLe
maero hona BannaeCu. yaI saba ma parmaezvarkaA dUtahkao
yao maAinasaLAR kae hnC r parmaezvarkao iGa yastaA
iGa BannaeCu.
vyai(a DanaI hona.
10
"yaid kasaqLe maAinasakao pauakao ivamaA kaurA gare
yasaLAR amaA hnaeC. tar yaid kaunaq vyai(aLe paivaa

AtmaAkao ivamaA inandA gare yao amaA hnae Cqna.
parmaze varkao rAjyaLAR paihLo WAna
11
"jaba maAinasahLe itamaIhLAR saBaAGarhmaA BakaA
:ma(aI 625-34; 19-21
zaAsaka ina iDakaArI iGa paACRna kae Bannau r Apanao

bacaAkao inaimta kasarI kae baolnau panaeR yasamaA htaAsa
naho.
12
yasa samaya paivaa AtmaALe naq itamaILAR Bannau
panaeR kaurAh isakaAnau hnaeC.
22
yaezaULe ApanaA caeLAhLAR Banae/ "yasakaAr,a ma
itamaIhLAR BandCu/ baA<cnakaA inaimta KaAnaekaurA caAihnC

Bannae ivaxayamaA icantaA nagar. itamao zarIrkao ivaxayamaA paina
icantaA nagar ika itamaI kae Lg aA<CQ
23
KaAnaekaurA BandA
jaIvana Daerq maUlyavaAna C. ina gaApaAwA BandA zarIrkao

mah va Daerq C.
24
carAcau[IhLAR her. itanaIh baI
CdqRnana ina vaALI LA<dqnana. carAcau[IhLe Ba<fAr
yaze aU ArA svaATaIpR ana-iva cate aAvanaI

13
BaIfbaAw kajanaA maAinasaLe yaezaULAR Banae/ "he
TavaA BakaArIhmaA KaAnaekaurA TaupaAdqRnana. tar parmaezvarLe
ga
u / hAmaA ipataA manauR Bayao. Apanao ipataAkao Dana-sampai(akao
itanaIhLAR paew BarI KauvaA<Cna. ina carAcau[Ih
masa<g a Mza-va,fA ganaRLAR maero dAjauLAR Bainaidnau hosa.
BandA itamaIh Daerq maUlyavaAna hQ.
14
tar yaezaULe yasaLAR Banae/ "ika maqLe itamaIhkao
baAbaukao sampai(a itamaIh dujanaA maABa ivatar,a ganaR

paCR maLAR kasaLe ina,aARyaka banaAyao
15
paeir yaezaULe
25
itamaIh kasaqLe
icantaAArA Apanau AyaumaA kaehI samaya Tapnau sakaC

26
yaid itamaIh sasaAnaA kaurAh naq ganaR sakadqnaQ Banae/
WL
U A ivaxayakao ikana pakaI gaCQR
27
jaMg aLI paULhLAR
itanaIhLAR Banae/ "hoizayaAr ho ina sabaq PakaArkaA
her. saoca/ itanaIh kasarI manCna. itanaIh Apanaq
vaATaIRpanabaAw ApauLAR jaogaA. kasaqkaomaA caAihkao
LAiga kaehI gadqRnana na ta vasa naq banaA<Cna. ma
sampai(a BandA vaezaI hnau sakaC/ tar yasaLe saLAR
itamaIhLAR BandCu ika sauLemaAna jastaA rAjaA Apanao
jaIvana idna sa(aqna.
samasta vaqBavakao saATa
16
ina hA<Le yastao wA d]xwAnta Bannau Bayao
paina yaI paULhmaA wA Ba
vasah paihirkao iTana.
28
parmaezvarLe naq jamaInamaA
"kaunaq samayamaA kajanaA DanaI vyai(a iTayao. yasakao
taI GaA<saLAR vasa Lg aAidnCna/ jauna Aja yahA< C
jamaInamaA saL ina Pazasta nnabaALI bjanTyao.
BaoiL yasaLAR AgaomaA paAiLnC. yasaqLe itamaIhLe
17
jaAnna paCR ika parmaezvarLe naq itamaIhLAR Ba Daerq
yao vyai(a Apaq sao|cdTyao/ 'maqLe kae ganaeR maisata
BakaA yaita Pazasta nna rAKnae WA< naq Cqna.
18
taba
rAmao vasa paihrA idnaeCna. itamao kadmaq Taorq ivazvaAsa

29
yasa DanaI vyai(aLe BaNyao/ 'ma jaAndCu maqLe kae ganauR panaeR
C.
ho. ma maerA BakaArIh BatkaA<Cu r tyasaLAR Ba
LA<LA BanaI icantaA nagar. yasa ivaxayamaA kaunaq icantaA
WULo paACuR. taI nayaA< BakaArIhmaA ma sabaq nnah r
nagar.
maerA rAmao caIjah rAKnaeCu.
19
taba ma ApaqLAR
yasarI naq itamaIhLe kae KaA<LA ina kae
30
saMsaArkaA sabaq maAinasah yaI caIjahkao paiC
LAgCna. tar itamaIhkaA ipataALe jaAndCna ika itamaIhLe

31
BannaeCu/ maeromaA Pazasta rAmao rAmao samaAnah Cna. Anae
yaI saba cahAnCQ.
Daerq vaxaRkao LAiga maqLe TaupaArekao Cu. ArAmaisata basa/
mauKya ta parmaezvarkao rAjya naq ho. taba itamaIhLAR yaI
KaA/ ipa ina jaIvanamaA Anand manaA.
20
tar
yasakaAr,a itamaIhLe Kaojnau panaeR
saba bastauh paina idnaeC.
Lk aA 1232-52
110
sampai(amaA BarosaA nag ar
HAkao nausaAr naokar kaAmamaA vyasta rhekao paAyao
32
"he saAnaA BaefAh nafrA. itamaIhkaA ipataALe
itamaIhLAR rAjya idna caAhnauhnC.
33
ApanaomaA BakaA
Banae yao naokar ita KauzaI hnaeC.
44
ma itamaIhLAR
saA<cao BanCu/ maAiLkaLe yasa naokarLAR Apanao jaeTaA

45
sabaq sampai(a baecaer jasaLAR caAihnC itanaIhLAR paqsaA
jaita C yasakao raka inayau(aI gaCR.
dee. Dana yao saMsaArmaA sTaAyaI rh<dqna. tar vagaRkao
duxw Pavi(akao C r Apanao maAiLka Baq pakaRdqna Bannae
Ba,fAr hAisaL gar. yao Ba,fAr sa<Daqkao inamta rhnC.
sao|cC Banae yasakao PaitapaL kae hoLA yao naokarLe
vagaRmaA itamaA Ba,fAr caorhLe caonaR sa(aqna/ na ta
naokar pauxa r saIhLAR kauw-paIw gaLAR ina
ikarAhLe naq naxw paAnaR sakaC.
34
itamao dya yahI|
hnaeC jahA< itamao Ba,fAr rhnaeC.
KaAR ipaR maAtaer masta basLA.
tar yaid naokar
46
jaba maAiLka A<C
saLAR tatpar rhekao paA<dqna. yastao yasa idna AnaeC/

yao naokarLe maAiLka A<C Bannae saocaekaq h<dqna maAiLka
A<dqC Bannae pa(ao h<dqna. maAiLkaLe yasa naokarLAR
saD< aq tayaArI basa
sajaAya idnaeC ina
:ma(aI 2445-51
35
"tayaArI basa? vasa Lg aA ina itamao ba(aI
yasaLAR nya ivazvaAsaIisata
paWAidnC.
47
yao naokarhLe Ba vyavahAr gar jao
" yao naokarLe jaAndTyao/ sakao maAiLkaLe kae
ivavaAh BaojabaAw pakaIR Anae Apanao maAiLkakao LAiga
caAhAnTyao tar kaAma ganaR tatpar rh<dqna TavaA
paKaIR rhekao hnC. maAiLka A<C ina FokaA FkaFkaA<C.
maAiLkaLe HAkao kaAma ganaR caexwA garena/ yasaTaR yasa
jyaALo hosa.
36
naokarLe maAiLkakaA inamta FokaA KaoiLidnC.
37
DaNya
naokarLe iDaka sajaAya paA<C.
48
sakao maAiLkaLe jae
hna taI naokarh jao maAiLka Gar pakaRdA< GarmaA
cahAnC yaid yao naokarLe jaAndqna tar jae gaCR sayaAya
satakaRtaA saATa basaekaA hnCna. ma itamaIhLAR saA<cao
yaogyakao kaAma gaCR/ sakao kae gaita hoLA
BanCu/ maAiLka Apaq Apanao kaAma gadAR LAnae gaA
naokarLe sajaAya ta paA<C naq/ tar saLe BandA kamtaI
Lg aA<C ina sakao naokarhLAR kausaIRmaA basna
sajaAya paA<C jauna naokarLe maAiLkaLe kae cahAnC jaAndC
LA<C. yasapaiC maAiLka vayaMLe itanaIhLAR KaAnaA
tar gadqRna. jauna vyai(aLAR baesaI idkao C/ sakao
yasa
tar naokarhLe/ saAyad ApanaA maAiLkaLAR
ijammaevaArI paina baesaI hnC. Ba jasamaAiTa baesaI
maDya rAta samma TavaA yasapaiC paina paKaRnau paLAR. tar
ivazvaAsa gairkao C baAw baesaI kaq AzaA paina
itanaIh KauzaI hnCna kaAr,a itanaIhkaA maAiLka A<dA
rAiKakao hnC.
baA<if idnC.
38
itanaLAR paiKaRrhekaA paAnae Cna.
39
yao kaurA samBaI
rAKa GarkaA maAiLkaLe kaita baeLA caor A<C Bannae

yaze akU ao baArme aA maAinasahkao sahmaita
kaurA caAL paAyao Banae saLe caorLAR Gar paonaR idkao

40
h<dqna.
:ma(aI 1034-36
yasaTaR/ itamaIh paina satakaR hA? maAinasakaA

49
paua caAnaka AnaeC jaba ika naI Anae itamaIhLe
yaezaU baoLI rhe "ma pTvaImaA Agao lyaAna
Akao h<. tar maqLe kasarI AzaA ganaeR ika yao
AzaA naq garekaA h<dqnaQ.
iGadeiKa naq sailkarhekao rheC Bannae.

ivazvaAsaI naokar kao hoLA
41
paausaLe BaNyao/ "he PaBau? tapaARLe hAmaILAR maAa
TavaA Pa yaekaLAR yao kaTaA Bannau hnC

42
PaBauLe Banae/ "kao caA<ih $aAnaI r ivazvaAsaI naokar
hoLA ivazvaAsaI naokar
yahI ho jasamaAiTa Nya
50
ma baiptasmaA
gairnae ivaiBanna tairkaAbaAw baiptaismata* hna parekao C.

yao kaAmakao nta naBaaeL samma ma ivacaiLta naq
rhnaeCu.
51
kae itamaIh samBanCQ ika pTvaILAR zaAinta
idna naq ma Akao h< <h<? ma pTvaILAR BaAga ganaR

Akao h<.
52
ihLe deiKa paA<ca janaAkao wA pairvaAr
naokarhLAR WIka samayamaA itanaIhkao BaAga KaAnaA

idnC BanaI ivazvaAsa gaCR.
43
maAiLka A<dA ApauLe
baiptasmaA baiptaismata
yahA< yaI zabdhkao KaAsa TaR C
"baiptasmaA gairnae TavaA duKahmaA "gaAifnC.
111
Lk aA 1253-1312
ivaBaAjana hnaeC/ taIna janaA du janaAkao ivamaA jaAnaeC/
paAsanaA gairrhekao baeLA maArekaA iTa. ipaLAtasaLe taI
ina dujanaA taIna janaAkao ivamaA hnae Cna.
maAinasahkao rgata parmaezvarLAR baiLdAna caFAkao

pazau h kao rg a tasa< g a imasaA.
53
yae z aU L e (ar id/
ipataA r pauah ivaBaAjanamaA AnaeC paua
"itanaIhmaAiTa yastao GawnaA GawYo BanaI kae itamaIh
pataAkao vamaA hnaeC. ina ipataA pauakao
gaALILIkaA Nya maAinasah BandA itanaIh Ba paApaI
ibamaA hnaeC. AmaA r CorIh maABa
iTa Bannae saQcCQ 3hona/ itanaIh yastaA iTanana. tar
ivaBaAjana AnaeC CorI AmaAkao ivamaA
itamaIhLe paina Apanao dya r jaIvana pairva(aRna garenaQ
hnCe. AmaA CorIkao ivamaA hnCe. saAsaU r
Banae itamaIh paina savaRnaAza hnaeCQ.
bauhArI maABa paAwo AnaeC bauhArI saAsaUkao
DarhrA itanaIh maAiTa Barer WAH janaA manaeR maAinasahkao
ivamaA hnCe . saAsaU bauhArIkao ivamaA hnCe.
ivaxayamaA itamaIh kae saAcCA kae itamaIh itanaIhLAR
isaLoAmakao
yazaLemakaA Nya sabaq maAinasah BandA Daerq paApaI

samayaLAR baJu dA
samBanCQ 5itanaIh yastaA iTanana. tar ma itamaIhLAR
:ma(aI 162-3
BandCu/ yaid itamaIhLe Apanao dya r rhna-sahna
54
taba yaezaULe maAinasahLAR Banae/ "jaba itamaIhLe
paizcamamaA baAdL bawuiL<dq garekao paAnaeCQ/ itamaIh

BanCQ/ 'A<DaI-vaerI AnaeC. ina yastaq hnC.
55
pairva(aRna garenaQ Banae/ itamaIh paina
yasarInaq naAza
hnaeCQ
yasarInaq/
jaba dia,abaAw bataAsa calna TaAlC/ itamaIh BannaeCQ/
payaog aI naBakao Ka
'ba garmakao idna AnaeCna. ina itamaIh WIka hQ.
yaezaULe yao d]xwAnta kaTaA Banae/ "kajanaA maAinasakao
56
itamaIh kapawIh hQ? itamaIh jaAndCQ kasarI
AkaAza r pTvaIkao zaArAh baJnau.
wA naeBaArAkao Ka iTayao.
yasaLe
yao KaLAR
Apanaq [Ur GaArImaA ropaekao iTayao. yao maAinasa KamaA

paL LAgyao ika Banaer henaR Ayao/ tar kaehI paAna.
Apan ao samaSyaAh samaADaAna g ar

:ma(aI 525-26
57
yasa [Ur GaArI hercaAhkao LAiga yasaLe kajanaA
naokar paina rAKaekao iTayao. yasaTaR yao maAinasaLe Apanao
"kae caA<ih sahI ho Bannae itamaIh maABa ikana
naokarLAR BaNyao/ 'maqLe taIna vaxaR iGadeiKa yao KamaA
ina,aRya iLna sa(aqnaQ "taba itamaIh ikana bauJna sa(aqnaQ
paL KaoijarheCu/ tar maqLe kaehI paA<na. yasaLAR kaAwI
ihLe kae Barhekao C
58
maAinaLe / kaunaq vyai(asa<g a
de? ikana yasaq jamaIna KaerA paAlnae
tar naokarLe
itamao BagafA C/ ina itamaI nyaAyaALya jaAnau LAgaekaA
(ar idyao/ 'maAiLka? paLkao LAiga Ba ka vaxaR
CQ. tar NyaAyaALya paugna iGa na yao BagafA imaLAna
yasa KaLAR rAKaQ=. maLAR yasakao vairpair Kata idnaosa
jae Avazyaka hnC hreka kauro gar. yaid yasao nagare
ina maL hAlna idnaosa.
ivapaaILe itamaILAR NyaAyaiDaza iGa ByaAnae C. ina
KaLe vazyaq paL deLA yaid yasabaeLA samma paina
NyaAyaiDazaLe iDakaArILAR sauimpanaeC Q naLe itamaILAR
KaLe paL idna Banae yasaLAR kaAwI id<LA.
jaeLmaA TaunnaeC .
hunasakaC/ A<do vaxaR yao
59
ma itamaILAR BanCu/ jaba samma itamaI
maAiTa taoikakao paqsaA paqsaA samma itamaI cau(aA gadqRnaQ

itamaILe yahA<baAw CuwkaArA paAnae CqnaQ=.
yaze aU ArA zabaATakao idnamaA wI saILAR inakao paACnR a

10
zabaATakao idna yaezaULe saBaAGarhmaA izaaA id.
itama o dya pairvatanR a g ar

yasabaeLA kaohI maAinasah yaezaUsa<g a iTa. taI
13 maAinasahLe
gaALILIkaA maAinasahkao ivaxayamaA
wA kaTaA yaezaULAR saunaA. ipaLAtasaLe kaitapaya maAinasah
11
saBaAGarmaA wI saI iTaR. iBaa duxwAtmaA pasaekao
iTayao jasaArA WAH vaxaRbaAw kaaekaI iTaR.

yasakao FAf kauPao iTayao ina isaDaA iBana sai(anaTaI.
12
jaba yaezaULe saLAR deKae/ itanaLe Banae/ "naArI/ itamaI
Lk aA 1313-34
13
rogabaAw mau(a BayaQ.
112
yaezaULe maAiTa hAta rAKae.
yasapaiC Wna sakaI ina parmaezvarkao PazaMsaA garI.

14
zabaATakao idna yasarI yaezaULe jaAtaI paArekaomaA
yaezaULe Banae/
24
"saA<Gauro FokaAbaAw naq pasnae kafA
kaoizaza gar/ ikanaBanae yahI svagaRkao baAwo ho. Daerq

maAinasah yahA<baAw pasnae kaoizaza gaCRna/ tar kaohI paina
25
saBaAGarkaA PamauKa yaezaUsa<g a irsaAkaA iTa. yasakaAr,a
sapaL hna sa(aqna.
hA<Le yahA< paisTata maAinasahLAR Banae/ "C idna
FokaAmaA taALA Lg aA<C Banae/ itamaILe baAihr iBar
kaAma gairnC. ina kaunaq idna inakao paAnaRkao LAiga kaohI
FokaA FkaFkaAnau sakaCQ/ tar saLe FokaA Kaoldqna.
Ana sakaC. tar zabaATakao idna inakao hnakao inaimta
itamaI Banna sakaCQ/ 'mahAzaya/ hAmao inamta FokaA
naAnaU.
KaoiLidnauhosa. tar yao maAinasaLe BannaeC/ 'ma jaAindna
15
PaBauLe naLAR Banae "itamaIh kapawI hQ. itamaIh
yaid kaunaq Gar maAiLka Apanao Gar
itamaI kahA<baAw AkaA hQ
26
taba itamaI Bannau zau
sabaqLe itamaIhkao gao TavaA gaDaA KaoLer gao
gaCQR/ 'hAmaILe kasaATa KaAyaQ| ipayaQ|. hAmao zahrkaA
TavaA tavaeLAbaAw itanaIhLAR paAnaI ipayaAna LqjaAnCQ.
safkahmaA tapaA<Le isakaAnau Bayao.
itamaIh yao zabaATakao idna paina gaCQR
16
27
ina paeir
yao saI
saLe BannaeC/ 'ma itamaILAR icaindna</ itamaI kahA<baAw
jasaLAR maqLe inakao paAre| hAmaq yahUdIkaI CorI hna. tar
AkaA hQ madeiKa wAfA jaA. itamaIh sabaqLe naq
zaqtaAnaLe saLAR WAH baxaR samma baA<Daer rAKyao. kae
BaUL gaCQ.R
zabaATakao idna sakao banDanabaAw CuwAnae kaAma WIka
sahAka/ yaAkaUba r jammaq gamava(aAhLAR BaewnaeCA.
iTana
17
jaba yaezaULe yasao Banae/ sabaq maAinasah jasaLe
28
itamaIhLe parmaezvarkao rAjyamaA baAhAma/
tar itamaIh baAihr payaA<ikanaeCQ. taba itamaIh naeCQ

29
nakao inandA gare itanaIh Liata Ba. ina BaIfkaA
Q dAHA ikawnaeCQ.
sabaq maAinasah yaezaULe garekao yastao caimBata kaAyaRkao
dia,abaAw AnaeCna. parmaezvarkao rAjyamaA itanaIh
maAinasah paUvaR/ paizcama/ (ar r
inaimta KauzaI Ba.
kausaIRmaA Asana iLnaeCna.
30
ihLe jao talLo starmaA
basaekaA Cna parmaezvarkao rAjyamaA itanaIhLe ca sTaAnamaA
18
parmaze varkao rAjya kae jastao hoLA
basna paAnaeCna. ina jao ihLe ca AsanamaA basaekaA
:ma(aI 1331-33; makaURsa 430-32
Cna parmaezvarkao rAjyamaA itanaIh talLo AsanamaA
yasapaiC yaezaULe Banae/ "parmaezvarkao rAjya kae
jastao C yasaLAR ma kae isata tauLnaA ga<
19
basnaeCna.
parmaezvarkao
rAjya rAyaokao baI jastaq C jao kaunaq maAinasaLe iLyao
yazaLemamaA yaze akU ao m yaku ao BaivaxyavaA, aI
ina Apanao bagaq|caAmaA ropyao. yao baI imayao ina

baFre Ka Bayao. AkaAzakaA carAhLe yasakao hA<gaAhmaA
gau<f Lg aA.
:ma(aI 2337-39
31
yasaqbaeLA kaohI paArsaIh yaezaUkahA< A ina
Banae/ "yahA<die Ka wAf A jaA ina ka. herodLe tapaARL

AR
20
yaezaULe paeir Banae/ "ma parmaezvarkao rAjyaLAR
kaeisata tauLnaA ga<
21
yao KamaIr jastao ho jao ka
maAnaR caAhnC.
32
yaezaULe itanaIhLAR Banae/ "jaA ina yao syaALLAR
saILe kaunaq wA WULo BaA<fAmaA A<wAsa<g a rowI banaAna
Bana/ 'Aja r BaoiL maAinasahmaA Bakao BaUta AtmaAh
imasaA<Ce . yao KamaIrLe sabaq mauCe kao A<wALAR pauLA<C.
BagaA<Cu ina ivamaArh inakao paAnaeR kaAma gaCuR. taeao

idna/ maero sabaq kaAma isainae C.
saAG< aru o FokaA
tar Aja r BaoiL
maqLe maero kaAma ganaqR paCR. taba kaoR idna/ ma jaAnaq paCR/
:ma(aI 713-14/ 21-23
ikanaBanae sabaq gamava(aAh yazaLemaA manaqR paCR.
22
yaezaU Pa yaeka gaA< r zahrmaA izaaA id<dq ga. itanaI
yazaLema jaAna yaAaA gairrhekaA iTa.
33
23
34
"
yazaLe ma/
yazaLe ma?
itamaIhLe
kasaqLe hA<LAR
gamava(aAhLAR maACQR ina parmaezvarLe itamaomaA paWAkao
Banae/ "parmaPaBau? kaitajanaA maAinasahLAR maui(a idnau
taI maAinasahLAR FugM aALe ihkaARCQ. Daerq palw itamaIhkao
saikanC kaevaL kaohI
maAinasahLAR maqLe sahyaoga ganaR cCA gare|. maqLe
113
Lk aA 1335-1421
itanaIhLAR kauKaurAkao paoTaILe jasarI ApanaA calLAhLAR
mauKya AsanamaA basa.
yaitabaeLA sabaq itaiTahLe
paKaewA mauina BaeLA gaCR yasarI naq BaeLA ganaR caAhAnTae|. tar
itamaILAR sammaAna ganaeRCna.
11
itamaIhLe maLAR
35
yasao ganaR idnaQ.
yasaTaR ba
itamaIhkao Gar paU, aRpaLe jaAf hnaeC. ma itamaIhLAR

BanCu/ yasakaAr,a maLAR itamaIhLe
ikanaBanae jasaLe ApaqLAR
maAiTa WA<C yao taL BanauR paCR. tar jasaLe ApaqLAR

inamna starkao maAnC yasaLAR cca taulyaAnaeC.
yaitaaeL deKna
itamaIhLAR naAma imalnaC
e
paAnae CqnaQ jabasamma itamaIhLe Bannae CqnaQ ika 'vaAgata?

12
parmaezvarLe itanaLAR AizavaARd idna jao parmaPaBaukao

naA<maA A<Cna.*
yasapaiC yaezaULe itanaLAR inam yaAnae pairsaILAR
Banae/ "jaba kaunaq idna itamaIhLe ibahAna vaA baekaIkao

Baojana garAna cCA gaCQR/ yasabaeLA kaevaL ApanaA
kae zabaATakao idnamaA pacaAr g anaRu icata C
maAa nabaoLA. badLAmaA itanaIhLe paina itamaIhLAR
yahA< BakaA
KaAnaA KaAna inamtao idnCna ina itamao naAma paAhAlnaeCQ.
14 GarmaA KaAnaA KaAnau yaezaU jaAnau Bayao.
sabaq maAinasahLe naLAR Kaubaq naijakabaAw jaA<icarhekaA

2
iTa. kajanaA jaLodr rogaILAR yaezaUkao iGa lyaAkao

iTayao.
yaezaULe pairsaIh r zaAsaIhLAR saoDnau Bayao/
"zabaATakao idna kasaqLAR inakao paAnauR icata ho vaA

hona
saATaIh/ dAjauBaAh/ Apantah/ r DanaI iCmaekaIhLAR
ka zabaATakao idna/ kaunaq ka mauKya pairsaIkao
tar itanaIhLe yaezaUkao Paznakao (ar idna
sakaenana. yasakaAr,a naLe yasa maAinasaLAR lyaA ina

saLAR inakao paAre. taba hA<Le
paWAidnau Bayao.
13
yasakao saAmaA/ jaba kaunaq yastao Baoja gaCQR/ taI
garIbah/ kaujao/ L[fA r nDaAhLAR baoLA.

14
yasapaiC itamaI DaNya hnaeCQ/ ikanaBanae aitapaU, aR ganaR
itanaIhkaomaA kaehI h<dqna. itanaIhkao kaehI paina h<dqna.

tar jaba saL maAinasa m yaubaAw baQrI WnaeC yasabaeLA
itamaIhLe naAma paAnaeCQ.
yasa maAinasaLAR
yaezaULe paAirsaIh r vyavasTaAhkaA
mahABaojakao wA dx] wAnta
zaAsaIhLAR Banae/ "yaid itamaIhkao paua TavaA kaAma
:ma(aI 221-10
ganaeR jantau zabaATakao idna kauvaAmaA jaAika yasaLAR Baq

inakaAldqnaQ r
15
yaezaUsa<g a baisarhekaA Daerq maAinasahmaDyae kajanaALe
taI pairsaIh r vyavasTaAhkaA
zaAsaIh yaezaULe Banaekao kaurAmaA kaehI Banna sakaenana.
yao kaurA sauNyao. yasa maAinasaLe yaezaULAR BaNyao/ "itanaIh

jajasaLe parmaezvarkao rAjyamaA Baoja KaAna paA<Cna/ itanaIh
saA<caqnaq DaNya hna.
Apan aq PazasM aA nag ar
16
yaezaULe yasa maAinasaLAR Banae/ "kaunaq ka maAinasaLe
taba yaezaULe deKnau Bayao ika kaehI itaiTahLe
saL kausaIRh roijarhekaA iTa. yasakaAr,a naLe yao

d]xwAnta kaTaA saunaA
ivazaAL Baojakao vyavasTaA garekao iTayao. yasaLe Daerq

maAinasahLAR baoLAkao iTayao.
17
jaba KaAnaA KaAnae
"jaba kasaqLe itamaILAR ivavaAh
baeLA Bayao/ yasa maAinasaLe Apanao naokarLAR paAhnaAhLAR
BaojamaA inam yaAC/ mauKya Asana dKaL nagar. taI
baoLAnau paWAyao/ 'Anauhosa Pa yaeka caIja tayaArI C.
vyai(aLe itamaIh BandA paina mauKya vyai(a inam yaAkao
18
hna sakaC. 9ina yaid itamaI mauKya AsanamaA baisarhekao
iTa. Pa yaekaLe ka ka vahnaA Lg aAyao. paihLo
CQ Banae inam yaAnae vyai(aLe itamaILAR samBaAnaeC/ 'yao
vyai(aLe Banyao/ 'maqLe BaKaRrq wA Kaeta ikanaekao Cu/
maAinasaLAR itamao Asana dee. taba intama AsanamaA
yasaTaR yasaLAR henaR ma jaAnau paCR. dyaA garI maApa
gar itamaILe basnau panaeRC. ina itamaI bafo zamaRmaA
ganauRhosa.
panaeC
R Q.
10
tar sabaq paAhnaAhLe Banae ika itanaIh jaAna samaTaR
19
kaoR vyai(aLe Banyao/ 'maqLe BaKaRrq paA<ca
yasakaAr,a jaba kaunaq vyai(aLe itamaILAR inam yaA/
jaor gao ikanaekao Cu/ yasaLe gadAR ma itanaIhLAR
gar inamna starIya Asana ogaow. taba yao itamaILAR
kaAma isakaAna jaAnau paCR. maLAR dyaA garI maApa
inam yaAnae vyai(a Ar BannaeC/ 'imaa/ itamaI Ba
ganauRhosa.
20
taeao vyai(aLe BaNyao/ 'maqLe BaKaRrq ivavaAh
garekao Cu. ma Ana sai(ana<.

'vaAg ata? A
< Cna BajanasaMah 11826.
21
yasapaiC yao naokar
Lk aA 1422-159
114
33
paikaRyao. yasaLe Apanao maAiLkaLAR vtaAnta saunaAyao.
rAKnaukao inaimta paWAnau paCR.
maAiLka yantaq irsaAyao ina BaNyao/ 'caA<Fo gar.
paihLe yaojanaA banaAnau paCR. maLAR paCYAnae ho Banae
zahrkaA galLI r saA<Gauro baAwo itar jaA ina garIba
itamaIhLe Pa yaeka kaurALAR CAfnau paCR. naa itamaIh
maAinasah/ L[fA r nDao taTaA LAhLAR lyaA.
maero caeLA banna sa(aqnaQ.
22
taba
yasarI naq/ itamaIhLe
yasa naokarLe maAiLkaLAR BaNyao/ 'maAiLka/

Apan ao PaBaAva nahrA
tapaARLe jae Bannau Bakao iTayao/ yao maqLe gare|/ tar Baq
maAinasahLAR basaAnae WA< C.
23
:ma(aI 513; makaURsa 950
maAiLkaLe
34
naokarLAR Banae/ 'maUL safkah r gaA<Le baAwoitar jaA

maAinasahLAR yataA Ana Bana taAika Gar Bairyaosa. ma
itamaILAR BanCu.
24
maqLe inamtao idkaAh maDyae kasaqLe
paina masa<g a Baoja caAKna paAnae Cqna.
"nauna saL caIja ho. tar yaid naunaLe Apanao
nauinaLo vaAd hrAyao Banae/ yao vaekaAmae hnC. yasaLAR

paeir nauinaLo banaAna saikadqna.
35
yasaLAR itamaIhLe
maAwo sarh TavaA ivavaAkaA maLkaA LAiga samaeta Payaoga

ganaR sa(aqnaQ. maAinasahLe yasaq payaA<ikadenaeCna.
"jasaLe maLAR sauinarhekaA CQ sauna.
itamaI paihLA yaojanaA banaA

:ma(aI 1037-38
25
vag amR aA Anand
Daerq maAinasahLe yaezaUsa<g a yaAaA gairrhekaA iTa.
hA< itanaIhpai pakaRnau Bayao ina Bannau Bayao/
:ma(aI 1812-14
26
"yaid
kaohI maAinasa ma kahA< A<C Banae/ ina maLAR BandA

iDaka sakao baAbau/ AmaA/ vaAsnaI/ paua-CorI/ dAjauBaA
kaA kar WAnaeh r paApaIh yaezaUkahA<

15 nae
naLAR saunna A. taba pairsaIh r vyavasTaAkaA
taTaA iddI-baihnaIhLAR Paema gaCR Banae yao maAinasa maero
zaAsaIhLe ivaroDa Pakaw ganaR TaALe/ "her? yao maAinasaLe
caeLA hna sa(aqna. kaunaq paina vyai(aLe Apanao jaIvanaLAR
paApaIhLAR paina ah,a gaCR ina sa<g aq basaer KaAnC.
BandA bafI maLAR Daerq Paema ganauR paCR.
27
yaid kasaqLe
Apanao kaUsa :samaSyaA naWAR maLAR paCYA<C Banae

tyao vyai(a maero caeLA hna sa(aqna.
28
yasapaiC yaezaULe itanaIhLAR yao d]xwAnta saunaA
"itamaIh maDyae kasaqkao saya vawA Bae|fAh Cna ina
yaid itamaI wA
taI maDyae wA hrAyao/ yao naAnsaya Bae|fALAR Cofer
Bavana banaAna caAhnCQ Banae/ itamaILe paihLe basaer yao
hrAkao wA BaefA Kaojna jaAnC. yao BaefA jabasamma
banaAnaLAR kaita KacaR LAgnae ho yasakao CLpaL ganauR
paAnae Cqna KaojaI rhnae C.
paCR. Bavanakao kaAma paurA isaDyaAnaLAR yai(a itamaomaA
hrAkao BaefA paA<C ita KauzaI hnC. yao maAinasaLe
Bakao paqsaALe paugC paugdqna yao henauR paCR.
29
yaid itamaILe
ina jaba saLe
BaefALAR Apanao kaA<DamaA baokaer lyaAnaeC.
jaba yao
yasao nagare/ kaAma ta zau ganaR sakaCQ tar yasaLAR paUrA
maAinasa sakao GarmaA pakaeRr A<C/ Apanao saATaIh r
ganaR sa(aqnaQ. ina yaid paUrA ganaR nasakae sabaq maAinasahLe
iCmaekaIhkaomaA jaAnC ina BanC/ 'ma jastaq KauzaI
itamaILAR iKasaI ganaeRCna.
30
itanaIhLe Bannae Cna/ 'yao
ho/ ikanaBanae maqLe hrAkao BaefA paA<.
yastaq
maAinasaLe Gar banaAnau ta zaugarYo tar paUrA ganauR Banae
PakaArLe ma BandCu/ itamaIhLAR vagaRmaA ita Anand
sakaena.
hnC jaba wA paApaILe Apanao dya pairva(aRna gaCR
31
ina Nya naAnsaya saL maAinasahLe Apanao dya
"yaid kaunaq rAjaA kaoR rAjaAsa<g a yau ganaR jaA<dqC
Banae/ paihLe basna paCR/ yaojanaA banaAnaupaCR. yaid

yasakao dza hjaAr maAinasah Cna ina sakao ivapaaI
baIsa hjaAr maAinasah iLr A<dqC Banae/
pairva(aRna ganaR kaunaq Avazyaka padqRna.

8
"maAnaILe wI saIsa<g a dzavawA caA<dIkaA isaaAh
yasaLe
Cna/ yaid saLe wA isaaA hrAR/ yasaLe ba(aI baAlCe
ina,aRya ganauR paCR ika ivajayaI hna sakaC ika sa(aqna.
ina yao GarmaA Kaojdq baFACeR. jabasamma saLe isaaA
32
yaid saLe yao rAjaALAR ijatna sa(aqna Banae saLe
paA<idna Kauba DyaAnapaUvaRka KaojCe. 9ina jaba saLe yao
Apanao maAinasah kaoR rAjaAkaomaA zaAinta PastaAva
hrAkao isaaA paA<Ce/ saLe Apanao saATaIh r
115
iCmaekaIhLAR baoLAr BanCe/ 'maisata KauzaI ho
10
ikanaBanae maqLe hrAkao isaaA paA<.
Lk aA 1510-161
Bainana ba sao yaogyakao Cqna.
22
tar sakao baAbauLe
yasarI naq/ ma
sakao naokarhLAR HA/ 'caA<f o? rAmaA-rAmaA gaApaAwA
BandCu/ parmaezvarkao dUtahkao iGa KauzaI CA<C jaba
lyaA ina yasaLAR Lg aAR dee. hAtamaA Q=WI paina
kajanaA paApaILe Apanao dya pairva(aRna gaCR.
Lg aAdee ina KauAmaA jau(aA paina Lg aAdee.
23
yao
maowo baACA lyaA/ yasaLAR maAr ina hAmaI KaAr

Baoja manaA<CQ.
f ntaA pau a
11
yasapaiC yaezaULe Banae/ "kajanaA maAinasakao du
pauah iTa.
12
kaAnCo CoroLe Apanao baAbauLAR BaNyao/
'ipataA hAmao sampai(amaA maero BaAgamaA jae jaita Mza paCR
24
ikanaBanae yao maero Coro marekao iTayao/
tar ihLe jaIivata pakaIR Akao C. hrAkao

iTayao/ tar saLAR ihLe paAkao C.
yasapaiC
itanaIhLe Baojakao vyavasTaA zau gare.
maLAR idnauhosa. ina baAbauLe Apanao Dana-sampai(a taI

duR pauahLAR baA<ifid.
13
jaW
e o Corokao Ag amana
kaehI idna paiC kaAnCo

25
CoroLe Apanao sabaq sampai(a bawulyao ina gayao. tyao
"sakao jaeWo Coro KaetamaA iTayao. ibastaArq
wAfo dezamaA gayao. yahA< yasaLe maUKaRLe Ba Apanao
GarmaA Ayao. saLe yahA< naAca gaAna Barhekao sauNyao.
<ipayaA-paqsaA saba KacaR garYo.
14
26
ApaumaA jae jaita iTayao
yasaTaR jaeWo CoroLe kajanaA naokarLAR baoLAr

27
sabaq yasaLe svaAhA paArYo. taba/ yao WA<maA KaferI
saoDyao/ 'yaI saba ikana Barhekao C
parYo/ ina paAnaI pawaq parena. dezaBarI maAinasahLe
idyao/ 'itamao BaA pakaeRr Akao C. itamao baAbauLe
KaAnaekaurA paAna CAfe. yao Kaubaq BaokaAyao ina saLAR
Baojakao LAiga maowo baACA maAnaR Lg aAkaA Cna ikanaBanae
paqsaAkao Avazyaka paina parYo.
15
ina yasa WA<kao
naokarLe (ar
BaA sakauzaL pakaeRr AkaomaA itanaI yantaq KauzaI

28
kaunaq kajanaA maAinasakahA< gayao ina Apanao jaIivakaAkao
iTa.
LAiga yasaLe yahA< kaAma iLyao. ina saLe yasaLAR
garena. yasaTaR sakao baAbau Apaq gar itanaLAR tsavamaA
KaetamaA sau<g aurh henaR paWAyao.
16
yao vyai(a
yai(a
yao jaeWo Coro irsaAyao ina BaojamaA jaAna mana
saimmaiLta hna Aah gare.
29
yao CoroLe baAbauLAR
BaokaAkao iTayao ika saLe jauna caAro sa<g aurhLe
BaNyao/ 'maqLe yaao vaxaR samma naokar Ba tapaARkao saevaA
KaA<dqTyao KaAna Kaojyao. tar kasaqLe yasaLAR kaehI idna.
gare. maqLe sa<Daq tapaARkao A$aA paALna gare. tar maero
17
inamta tapaARLe wA saAnao paAWA samma idnau Bana taAika
saLe Banyao/ 'maerA baAbaukao jaita naokarh Cna itanaIhkaomaA
ma maerA imaahsa<g a Baoja manaA<na sakaTae.
Avazyaka BandA vaezaI KaAnaA C. tar ma yahA< BaokaLe
yao CoroLe Apanau paurq sampai(a vaezyaAhkao saMg atamaA
taba saLe ApaULAR maUKaR Bakao nauBava garYo.
manaR LAgaekao Cu.
18
ma WCu ina yahA<baAw baAbaukahA<
jaAnCu ina ma naLAR BannaeCu baAbau? maqLe parmaezvar

ina ta<paARkao iGa paina paApa gare=.
19
ma tapaARkao Coro
Bainanau ba sao yaogyakao Cqna. maLAR tapaARkaq kajanaA

naokar Ba rAKnau hosa.
20
yasarI yao kaewo WYo ina
Apanao baAbau Baewna gayao.
30
tar tapaARkao
fAkao ho. ina Gar A<dA caA<ih maowo baACo

samaeta maAnaR LAnau Bayao.
31
ina baAbauLe CoroLAR Banae/
'R Coro? itamaI ta sa<Daq masa<g aq CQ. maeromaA Bakao saArA

sampai(a itamaq ho.
32
hAmaI sabaq KauzaI hQ= Q Baoja garQ=.
ikanaBanae itamao yao BaA marekao iTayao ina ija<do pakaIR

Akao C. hrAkao iTayao tar ihLe paAkao
C.
Coro paikanR C
"jaba inakaq parq A<dq iTayao/ yasakao baAbauLe deKyao
ina Apanao CoroPaita baAbaukao manamaA Kaubaq dyaA jaAgyao.
ina ipataA Coro BakahA< dgaudqR gar Mg aALo hALe Q
mvaA<R KaA.
21
saL sampai(a
yaezaULe ApanaA caeLAhLAR Banae/ "kajanaA DanaI
16 maAinasa iTa. itanaLe Apanao vyaApaArkao hercaAhkao
CoroLe BaNyao/ 'baAbau/ maqLe parmaezvar r
inaimta kajanaA PavaMDaka inayau(a garekaA iTa. kaehI samaya
tapaARkao iGa paApa kaAma garekao Cu. ma tapaARkao Coro
paiC yao DanaI maAinasaLe caAL paA ika yasa PavaMDakaLe
Lk aA 162-22
116
sakao sampai(a naxw paAdqR iTayao. 2yasakaAr,a itanaLe yao
kajanaAkao Ba(a hnC Banae kaoRLAR mana parA<dqna.
PavaMDakaLAR baoLA ina Banae/ 'maqLe itamao baAremaA saunaekao
kaq samayamaA itamaIhLe parmaezvar r sampai(akao saevaA
Cu. itamaILe KacaR garekao maero ipayaA<-paqsaAkao ivavar,a
ganaR sa(aqnaQ.
dee. ba sao itamaI maero PavaMDaka rhna paAnae CqnaQ.

3
parmaze varkao inayama pairva(anR a hd< nq a
yasapaiC yao PavaMDakaLe Apaq saocna LAgyao/ 'maqLe kae
:ma(aI 1112-13
ganauR panaeR ho maero maAiLka maLAR kaAmabaAw inakaAlnaevaALA

Cna. KaetamaA kaAma ganaeR maero zai(a Cqna. maLAR maAgna
14
pairsaIhLe yaI saba sauinarhekaA iTa. pairsaIhLe
paina LAja LAgC. 4ma jaAndCu maqLe kae ganauR paCR taAika
yaezaUkao inandA gare ikanaBanae itanaIh sabaqLe DanaLAR Paema
jaba maqLe maero kaAma gaumaA<Cu/ maAinasahLe maLAR
gaTaeR.
itanaIhkao GarmaA baoLAnae Cna.
15
yaezaULe taI pairsaIhLAR Banae/ "itamaIh
yasakaAr,a yao
maAinasahkao iGa BaLAdmaIkao vaBaAva deKaA<CQ. itamaIh
PavaMDakaLe jajasaLe paqsaA Lg ake aA iTa Pa yaekaLAR baoLAyao.
iBaa kae C parmaezvar jaAnnau hnC. jauna kauro maAinasakao
yasaLe paihLo vyai(aLAR BaNyao/ 'itamaILe maero maAiLkaLAR
LAiga maUlyavaAna C parmaezvarkao inaimta yasakao kaehI
kaita itanauRpaCR
yasa vyai(aLe Banyao/ 'maqLe itanaLAR
caAr hjaAr ikaLoaAma jaqtauna taeL idnaupaCR. tyao PavaMDakaLe

yasaLAR Banyao/ 'yahA< itamao saUcaI C; basaer Baq saUcaI
GawAnae kaAmagar r duRhjaAr ikaLoaAma LeKa.
maUlya Cqna.
16
"parmae z varLe maAinasah maozaAkao inayama r
gamava(aAhkaA anTah nausaAr baA<caekao cahAnCna.
yasapaiC
tar baiptasmaA idnae yaUhnnaA ApaiC naq parmaezvarkao
PavaMDakaLe kaoR vyai(aLAR BaNyao/ 'itamaILe maero maAiLkaLAR
rAjyakao sausamaAcaArh saunaAyao. naekaQ= maAinasah
kaita itanauRpaCR yasa maAinasaLe BaNyao/ 'maqLe itanaLAR ka
parmaezvarkao rAjyamaA pasna paAnaLAR pairZma gairrhekaA
saya bastaA gah< idnaupaCR. taba yao PavaMDakaLe BaNyao/ 'yahA<
Cna.
itamao saUcaI C. yasaLAR GawA ina ssaI bastaA
vagaR r pTvaI naq ilpanau Ba saijaLo C.
LeKa.
17
inayamakao sauma Mza paina pairva(aRna gairnau BandA
paiC maAiLkaLe yao maAndArhIna PavaMDakakao
PazaMsaA gare ikanaBanae saLe caLAkaI saATa kaAma garYo.

ho/ saMsaAirka maAinasah Aitmaka maAinasah BandA
itanaIhkao maAinasahisata vyavasaAyamaA cataur hnCna.
Cwu AnaAma r panu aivavR aAh

18
"yaid kaunaq vyai(aLe Apanao svaAsnaIsa<g a CuwAnaAma
gaCR r kaoR saILAR ivavaAh gaCR Banae/ vyaiBacaAr
"ma itamaIhLAR BandCu/ saMsaArmaA BakaA itamao
paApakao doxaI hnaeC. ina kaunaq vyai(aLe CuwAnaAma BakaI
icajah Payaoga garer Apanao imaah banaA. jaba taI
saILAR ivavaAh gaCR Banae tyasaLAR paina vyaiBacaAr garekaq
caIjah saikanC/ taba itamaIhLAR nanta baAsa sTaAnamaA
paApa LAgnaeC.
vaAgata hnaeC.
10
yaid kaunaq vyai(aLAR saAnao kauromaA

DanaI maAinasa r LAjarsa
ivazvaAsa ganaR saikanC Banae WULo WULo kaurAmaA paina

ivazvaAsa ganaR saikanC. yaid kaunaq vyai(a saAmaANya kaurAmaA
maAndArhIna C Banae WULA-WULA kaurAmaA paina maAndArhIna
11
hnC.
yaid itamaILAR saAMsaAirka sampai(amaA ivazvaAsa
19
yaezaULe Banae/ "wA DanaI maAinasa iTayao. saLe
bahmaUlya gaAh Lg aa<Tyao. yao yaita DanaI iTayao ika

20
Pa yaeka idna Baoja KauvaAna sakaTyao.
yahA< LAjarsa
ganaR saikaMdqna/ itamaIhLAR kasarI saA<cao sampai(akao
naA< garekao ka garIba maAinasa basTyao. yao yasa DanaI
12
maAinasakao Garkao FokaA iGa sautaI rhnTyao. yasakao
LAiga ivazvaAsa gairnC.
yaid itamaIhLe kaARkao
21
saAmaAnahmaA ivazvaAsaI PamaA,a ganaR sakaenaQ Banae itamaIhLAR
zarIr GaAvaq GaAvaLe Bairkao iTayao.
kasaLe itamaIhkaq samaAnah idnaeC
DanaI maAinasaLe KaAr baekao KaAna paA paina santauxw
13
"kaq samayamaA wA naokarLe dujanaA maAiLkakao
yaid yasaLe yasa
hnTyao. kaihLe kaA<hI kaukaurhLe yasakao GaAva caAiwrhekaA

22
saevaA ganaR sa(aqna. yao naokarLe kajanaA maAiLkaLAR
hnTyao.
G,aA gaCR ina kaoRLAR Paema gaCR/ TavaA
dUtahLe LAjarsaLAR baokaer baAhAmakaA hAtamaA sauimpaid.
yao
kaehI sayama paiC LAjarsa marYo. vagaR
117
Lk aA 1623-1714
yao DanaI maAinasa paina marYo ina saLAR dpanaAyao.

23
yasaLAR paAtaALmaA paWAyao ina Kaubaq kaxwmaA parYo.
yao DanaI maAinasaLe wAfobaAw baAhAmaLe LAjarsaLAR

Apanao hAtamaA iLkao deKyao.
24
yasaLe icacyaAyao/
'ipataA baAhAma/ ma maAiTa dyaA ganauRhosa? LAjarsaLAR
"yaid itamao BaALe paApah gadqRC Banae sakao doxa

deKaA dee. tar saLe pazcaAtaApa gaCR paApa kamaR band
4
gaCR Banae saLAR maApa dee.
itamao BaA yaid idnamaA
saAtavawA BaUL gaCR r yaid saLe Pa yaeka palw naq BaUL

vaIkaACR Banae saLAR maApa dee.
makahA< paWAidnauhosa taAika yasaLe Apanao Q=LA paAnaImaA

itama o ivazvaAsa kaita WL
U o C
caobnau sakaC r maero ijabaoLAR zaItaL paArI idosa.

ikanaBanae yao AgaomaA ma kaxw paArhekaoCu.
25
tar
baAhAmaLe Banae/ 'maero baALka/ samBa/ itamaI kasarI
Pae i rtahLe
PaBau L A R
Banae /
"hAm a o
ivazvaAsa
baFARidnaosa.
6
baAicarhekao iTayaQ itamao jaIvanamaA dAmaIdAmaI Daerq caIjah
PaBauLe Banae/ "yaid itamaImaA rAyaokao gaefA jaao maAa
iTa. LAjarsakaomaA sabaq narAmao caIjah maAa iTayao.
ivazvaAsa C Banae/ itamaIh yasa ikambaukao KaLAR
ihLe yao yahA< sauKamaA C/ ina itamaI caA<ih kaxw
Banna sakaCQ/ 'ta< Apaq KaeiLr samaumaA roipana jaA?
26
paArheCQ.
itamaIh r hAmao baIcamaA paina wA WULo
ina yao KaLe itamaIhkao A$aA paALna ganaeRC.
KaAfL C. yahA<baAw kaohI paina itamaIh BakaomaA paugna

ivazvaAsaI naokar hn ae caxe wA g ar
sa(aqna ina yahA<baAw paina kaohI yataA tanaR sa(aqna.

27
yao DanaI maAinasaLe BaNyao/ 'taba he ipataA baAhAma.
"maAinaLe itamaIhmaDyae kasaqkao kajanaA naokar C
LAjarsaLAR maero pTvaImaA baAbaukao Gar paWAidnauhosa.
jao Kaeta jaoitarhekao hnC TavaA BaefA carArhekao C.
28
jaba kaAma isaDyaAr iBaa A<C/ yasaLAR itamaI kae
maerA paA<cajanaA BaAh Cna. yaid LAjarsaLe itanaIhLAR
caetaAvanaI id Banae/ itanaIh yao kaxwmaya WA<maA Anae

Cqnana.
29
BanCQ 'A ina KaAnaA KaAnau basa
<h? itamaI
tar baAhAmaLe Banae/ 'itanaIhkao LAiga paFnau
tyao naokarLAR BannaeCQ/ 'maero inamta KaAnaA tayaAr paAr
maozaAkao vyavasTaA r gamava(aAhkao anTah Cna/
ina maLAR KaAnaA idnaukao LAiga gaA Lg aA. jaba ma
itanaIhLe itanaIhbaAw naq saunauna.
30
tar tyao DanaI
KaAR ipaR sakaCu taba itamaI KaA.
maAinasaLe BaNyao/ '<h? ipataA baAhAma? yaid kaohI
Adeza paALna garekaomaA
marekaAhbaAw ka janaA yahA< ga/ itanaIhLe ivazvaAsa
10
ganaeRCna ina dya r jaIvana pairvataRna ganaeRCna.
31
naokarLe yasarI
yao BaArI hnC h<dqna.
itamaIsa<g a paina yastaq ho. jaba itamaIhLAR ganauR idkao
paeir
Pa yaeka kaAma gadRCQ/ itamaIhLe Bannau paCR/ 'hAmaI kaunaq
baAhAmaLe Banae/ '<h. yaid itamaA BaAhLe maozaA r
KaAsa DaNyavaAd paAnae yaogyakao honaQ. hAmaILe jae ganauR
gamava(aAhLAR saundqnana Banae/ itanaIhLe m yaubaAw
panaeR iTayao yahI kaAma maAa garekaA CQ.
Wer AkaAhLAR paina DyaAna iddqnana.

DaNyavaAdI bana
11
yaezaU yazaLemaitar jaA<dq hnau hnTyao. hA< saAmairyaA
paApakao kaAr, a nabana r saD< aq amaA g anaR tayaAr hA
r gaALIL h<dq jaAnau Bayao.
12
hA< wA gaA<maA
:ma(aI 186-7/ 21-22; makaURsa 942
Apaugnau Bayao. yahA< hA<LAR dsajanaA maAinasahLe
hA<kao caeLAhLAR Banae/ "maAinasamaA

17 yaepaApazaULegarAnae
GawnaAh GawC naq. tar jasaLe
Baewe. taI maAinasah yaezaUkao kadma naijaka Anana/
yasao gaCR/ saLAR yantaq duKa hnC.
yao vyai(a
jao duvaRL vyai(ah maAiTa NyaAya gaCR yasaLe kaWor

PaitapaL Baognau paCR. tar yasakao LAiga gaLAmaA jaA<tao
baA<Daer saAgarmaA payaA<ikanau saL hnaeC.
hoizayaAr basa.
yasakaAr,a
ikanaBanae itanaIh sabaq kaofIkaA ivamaArIh iTa.
13
tar
taI maAinasahLe yaezaULAR cakaoR svarmaA Banae/ "he yaezaU

gaujyaU? dyaA garI hAmaILAR sahyataA ganauRhosa.
14
jaba yaezaULe taI maAinasahLAR deKnau Bayao/ hA<Le
Bannau Bayao/ "jaA ina paUjaAhArIhLAR itamaIh

ApaqLAR deKaA.
Lk aA 1715-184
118
jaba taI dsajanaA maAinasah paUjaAhArIhkahA< jaA<dq

iTa/ itanaIh inakao Ba.
15
takao samaya jastaq hnaeC jaba parmaezvarLe sadomakao
jaba kaunaq kajanaA
savaRnaAza gare. taI maAinasah KaA<dq iTa/ ipa<dq iTa/
maAinasaLe Apau inakao Bakao TaAhApaAyao/ yao pakaeRr
ikandq iTa/ ivakaI gadqR iTa/ ropdq iTa ina Apanaq
yaezaUkahA< gayao. yasaLe WL

U o svarmaA parmaezvarLAR DaNyavaAd
LAiga Bavanah banaA<dq iTa.
caFAyao.
16
29
taLe zahr CAfnae
yao yaezaUkao car,amaA Gaoipwyao ina yaezaULAR
samaya samma maAinasah yaI saba gairrhekaq iTa. taba
DaNyavaAd caFAyao. yao maAinasa yahdI naBaR saAmarI iTayao.
AkaAzabaAw Agao r ganDaka basyaoR ina Pa yaekaLAR
17
naxw paArYo.
yaezaULe Baau Bayao/ "dsajanaA maAinasa inakao Ba/ WIka
ho naQjanaA kahA< Cna
18
kae yao saAmarI maAa
parmaezvarLAR DaNyavaAd caFAna Akao
19
30
jaba maAinasakao paua Anau hunC/ kadmaq
yahI hnaeC.
31
taba yaezaULe
" yasaidna/ yaid kaohI maAinasa sakao Garkao
yasaLAR Bannau Bayao/ "W? itamaI jaAna sakaCQ. itamao
CAnaAmaA C Banae/ ina sakao samaAnah GariBaa C Banae
ivazvaAsaLe itamaI inakao BayaQ.
taI samaAnah iLna jaAnau padqRna. yasarI yaid kaohI

maAinasa KaetamaA C Banae yasaLe paina naq Gar paikaRnau padqRna.
32
ivacaAr gar/ takaI patnaILAR kae Bakao iTayao.
parmaze varkao rAjya itamaIiBaaq C
33
jauna vyai(aLe Apanao jaIvana ba<caAna caAhnC saLe
:ma(aI 2423-28/ 37-41

20
kaohI pairsaIhLe yaezaULAR saoDae/ "parmaezvarkao
yao gaumaAnaeC. tar kasaqLe Apanao jaIvana gaumaA<C Banae

yasaLe yao bacaA<naeC.
rAjya kaihLe bainanC

yaezaULe Banae/ "parmaezvarkao rAjya bainadq|C tar yastao
vaina<dqna jauna itamao A<KaALe deKna sakaC.
21
maAinasahLe
34
yasabaeLA wA paL[ maA dujanaA
vyai(ah ka saATa sauitarhekao hnaeCna/ kajanaALAR

Liganae C ina kaoRLAR Coifnae C.
35
duRjanaA saIh
Bannae Cqnana/ 'her/ parmaezvarkao rAjya yahI| C? TavaA/
ka saATa kaAma gairrhekao hnae Cna/ wILAR Liganae
' yao yahA< C? hona/ parmaezvarkao rAjya itamaI iBaaq
C ina kaIRLAR CoifnaeC.
36
37
caeLAhLe yaezaULAR Banae/ "yao kahA< hnaeC/ PaBau
C.
22
taba yaezaULe caeLAhLAR Banae/ "samaya AnaeC
jaba itamaIhLe maAinasakao pauakao kaunaq idna henaRLAR Kaubaq
yaezaULe (ar id/ "jahA< LAza hnC yahA< igah

BaeLA hnCna.
caAhnaA ganaeRCQ/ itamaIh henaR yaogyakaA hnae CqnaQ.

23
maAinasahLe itamaIhLAR BannaeCna/ 'her/ yao yahA<
C? TavaA 'her/ yao yahA< C? jahA< CQ itamaIh yahI|
parmaze varLe maAinasahLAR (ar idnCna

yasapaiC yaezaULe caeLAhLAR sa<Daq PaATaRnaA ganauR
18 ina
kaihlyaq inarAza nahnau Banaer izaaA id.
basa/ wAfA najaA ina naKaoja.
yaezaULe itanaIhLAR isakaAna yastao d]xwAnta Banae 2"kaunaq
jaba yaze aU pae ir A

< Cna
"itamaIhLe yao jaAnnaeCQ ika maAinasakao paua paerI
wA zahrmaA kajanaA NyaAyaADaIza basTae. saLe parmaezvarbaAre
kaihLe A<C. hA<kao Anae idna ibajauLI jastao hnaeC
vaAstaq gadqRna iTa. saLe yao paina vaAstaA gadqRna iTa ika
jauna AkaAzakao ka ntabaAw kaoR nta samma
maAinasahLe sakao baAremaA kae-kae saocCna.
24
camkanC.
naekaQ=
25
tar
kaxwh
yao BandA iGa/ maAinasakao pauaLe

sahnaupaCR
maAinasahbaAw vaIkta hnaupaC.R
yahI
zahrmaA kajanaA naArI iTaR. yasakao Lognae mairsakaekao
paustaAkaA
iTayao. yao naArILe Daerq palw yao NyaAyaADaIzaLAR BanaI/
maAinasakao paua A<dA
'yahA< wA maAinasa C jasaLe maLAR NyaAya gadqRC. maero
ina
yao
26
paina yahI hnaeC jauna naUhkao samayamaA Bakao iTayao.
iDakaAr bacaAR idnauhosa.
tar NyaAyaADaIzaLe
yasa
27
naUhkao samayamaA/ jaba samma naUh fu[AmaA pasaenana
maAinasah KaAnTae/ ipa<Tae/ ivahe gadqR iTa/ ina garAdqTae.

taba baAFI Ayao ina sabaq naxw paArYo.
28
yao paina
pad 36 LkaAkao kaehI yaUnaAnaI PaitahmaA pad 36 jaoifkao

C. duRjanaA maAinasah wq KaetamaA hnaeCna/ wALAR LiganaeC
r kaoRLAR CoifnaeC.
119
Lk aA 185-23
naArILAR kaunaq PakaArkao sahAyataA ganaR caAhena. LAmao
WULo WAndC
samaya paiC NyaAyaADaIzaLe ibacaAr garYo/ 'parmaezvarkao
ApaULAR taucC WAnC yao mahAna hnaeC.
yao taucC hnaeC. tar jauna vyai(aLe
baAremaA ma vaAstaq rAiKtana<. ina maAinasahLe maero

ivaxayamaA kae sao=cCna yasakao paina ma vaAstaA gaidRna. 5tar
parmaze varkao rAjyamaA kao pasna paAnae C

:ma(aI 1913-15; makaURsa 1013-16
yao ivaDavaALe Banae maLAR hqrAna paArI. yaid yasaLe caAhekao

15
NyaAya gairid< Banae saLe maLAR Coifidnae iTaR. naa

GarIGarI A<Ce ina yasaLe maLAR hqrAna banaA<Ce.
6
taba PaBauLe Bannau Bayao/ "sauna? yao NyaAyaI NyaAyaAiDazaLe
jae BaNyao/
yasamaA kaehI TaR C.
kae parmaezvarLe
kaohI maAinasahLe ApanaA kaewAkaewIh yaezaUkahA<
lyaA<dq iTa taAika yaezaULe itanaIhLAR Co idna. tar

caeLAhLe jaba deKae/ itanaIhLe maAinasahLAR hkaAre.
16
tar yaezaULe taI sasaAnaA baALkahLAR baoLA ina
CAnaekaA maAinasahLAR NyaAya iddq|nana itanaIh rAta-idna
caeLAhLAR Banae/ "taI sasaAnaA baALkahLAR makahA<
naLAR karA<Cna. parmaezvarLe Apanao maAinasahLAR
Ana de. itanaIhLAR naroka. ikanaBanae parmaezvarkao
javaApa idnaLAR lCI gadqnR ana. 8ma itamaIhLAR BandC/u
rAjya yaI baALkah jastaq maAinasahkao ho.
parmaezvarLe Apanao maAinasahLAR Baq NyaAya idnau hnae
itamaIhLAR saA<cao BandCu itamaIhLe sasaAnaA baALkaLe
C. tar jaba maAinasakao paua paeir Anau hnC/ kae
kaehI Taoka ah,a gare jastaq parmaezvarkao rAjyaLAR paina
hA<Le pTvaImaA hA<LAR ivazvaAsa ganaeR maAinasah paAnau
ah,a ganauR paCR. naa itamaIh kaihlyaq Pavaeza ganaeR
hnC
CqnaQ?
17
ma
parmaze varsag< a WIka basa

9
kaitajanaA maAinasahLe saocae ika itanaIh Kaubaq
kajanaA DanaI maAinasaArA yaze aL

U AR wA Pazna
:ma(aI 1916-30; makaURsa 1017-31
saL iTa. itanaIhLe Pa yaekaLAR heLA gaCRna. yaezaULe

18
kajanaA yahUdI naetaALe yaezaULAR saoDae/ "he saL
itanaIhLAR padeza idna wA yastao d]xwAnta saunaA

10
"kaunaq ka samayamaA pairsaI r kajanaA kar WAnae
gau/ nanta jaIvana paA<na maqLe kae ganauR paCR

19
yaezaULe itanaLAR Banae/ "itamaILe maLAR ikana saL
vyai(a iTa. kaidna taI duvaq maindrmaA PaATaRnaA ganaR ga.

11
pairsaI kar WAnae deiKa kaehI wAfo iBayao. jaba
BandCQ kaevaL parmaezvar maAa saL hnauhnC.
20
taqpaina
yao pairsaIeLe PaATaRnaA zau garYo/ yasaLe Banyao/ 'he
ma itamao Paznakao (ar idnCu. itamaILe parmaezvarkao
parmaezvar/ tapaA<RLAR DaNyavaAd idnCu ikanaBanae ma
A$aAh jaAndCQ 'vyaiBacaAr naganauR/ kasaqkao h yaA
jastao narAmao maAinasa hona. ma caorI/ Wg a r vyaiBacaArI
naganauR/ nacaonauR/ kao ivaxayamaA BaUwo nabaolnau/ baAbau-
paApah gaidRna. ma tapaARLAR DaNyavaAd caFA<Cu kaAr,a ma
AmaALAR sammaAna gar.*
yao kar WAnae jastao narAmao hona.
12
21
tar yao gauvaALe Banae/ "ma saAnaodeiKa yaI A$aAh
ma saL Cu;
ma hptaAmaA dupawka pavaAsa basCu ina Apanao kamaARbaAw
paALna gadqR Akao Cu.

22
jaba yaezaULe yastao saunae/ hA<Le yao naetaALAR Banae/
dzaAMza dAna gaCuR.

" yao kar WAnae kaLq iL par iBarhekao
"tar yahA< Baq wA itamaILe ganauRpanaeR kaAma baA<kaI C.
iTayao. jaba yasaLe PaATaRnaA garYo/ yasaLe vagaRpai paina
itamaomaA Bakao sabaq caIjah ibakaI gar ina paqsaAh
herena. yasaLe parmaezvarkao iGa ApaULAR ita taucC
garIba maAinasahLAR baAifde ina vagaRmaA itamaILe
paAyao.
naAma paAnaeCQ.
13
yasaLe Banyao/ 'he parmaezvar/ ma Paita dyaA
ganauRhosa. ma wA paApaI h<.
14
ma itamaIhLAR BandCu/
paCYA?
23
yasapaiC itamaI A ina maLAR
tar jaba saLe yaI kaurAh sauNyao
jaba yao Gar gayao/ yao parmaezvarsa<g a WIka iTayao. tar
yanta duKaI Bayao ikanaBanae yao maAinasa saAHq DanaI
yao paAirsaI/ jasaLe ApauLAR saL h< Bannae samBanTyao
iTayao.
yao parmaezvarsa<g a WIka iTana. jauna vyai(aLe ApauLAR

'vyaiBacaAr gar PasTaAna 2012-16; vyavasTaA 516-20.
Lk aA 1824-196
120
24
jaba yaezaULe yao maAinasaLAR duKaI Bakao deKnau
Bayao/ hA<Le BannauBayao Banae/ "saA<aq DanaI maAinasaLAR

parmaezvarkao rAjyamaA Pavaeza ganauR kaiWna C.
25
ho/ DanaI
nDaoLe maAinasahsa<g a BaIKa maAigarhekao iTayao.

saoDyao/ "kae Barhekao C
37
taI maAinasahLe yasaLAR Banae/ "naAsartakao yaezaU
yao baAwo A<dqCna.

38
kasaLe caAi< h Ar paAC

<
39
jaba yahA< BakaA maAinasahLe yao saunae/ itanaIhLe
Banae/ " yasao Ba kasaLe Ar paA<C
maAinasah jao BaIf gaAfI iTa
yaezaULe Bannau Bayao/ "jae maAinasakao inaimta samBava
kaAma C parmaezvarkao inaimta samBava C.
Banae. tar yao nDao maAinasa jaof jaofLe icacyaAyao/ "he

dAdkaA paua? mamaAiTa dyaA ganaoRsa.
28
40
paausaLe Banae/ "kae hAmaILe sabaq kaurA yaAgyaQ= r
tapaARkao nauyaAyaI BakaA CQ=

yaezaULe Bannau Bayao/ "ma itamaIhLAR saA<cao BandCu.
Pa yaeka vyai(a jasaLe Apanao Gar/ svaAsnaI/ dAjyauBaAh/

AmaAbaAbau/ TavaA baALkah parmaezvarkao rAjyakao
itanaLe yao jaIvanamaA yaI saba BandA
yao maAinasa maCR/
yaezaU
yasaLe
parmaezvarsa<g a sa<Daqkao LAiga basnae maQkaA paAnaeC.
yao nDao
maAinasa yaezaU BakaomaA paugyao/ hA<Le saoDnau Bayao/

41
"itamaILe mabaAw kae gairidkao caAhnCQ

yao nDao maAinasaLe BaNyao/ "PaBau/ ma paeir deKna
caAhnCu.
42
yaezaULe yasaLAR BannauBayao/ "d]ixw paA/ itamao
ivazvaAsaLe itamaILAR bacaAkao C.

43
31
yahA< iBanau Bayao ina BannauBayao/ " yao
nDao maAinasaLAR makahA< lyaA? jaba
29
Daerq paAnaeC. ina jaba
yao nDao
maAinasaLAR gaALI ganaR LAgae. itanaIhLe yasaLAR nabaolnaU
27
inamta Cofekao C
yao nDao maAinasa yanta hixaRta Bayao ina
BaNyao/ "yaezaU/ dAdkaA paua. mamaAiTa dyaA ganaoRsa?
26
30
jaba
yasaLe yahI baAwobaAw BaIf Akao caAL paAyao/ yasaLe
maAinasaLAR parmaezvarkao rAjyamaA Pavaeza ganauR BandA ta ba

<wLAR isayaokao naATaIbaAw iCnauR saijaLo paCR.
36
yasapaiC yao maAinasaLe deKna sakanae Bayao. tyasaLe
yaze aU Apan ao m yau baAre pae ir cacaAR g anahRu n C
parmaezvarLAR DaNyavaAd caFA<dq yaezaULAR paCYAna LAgyao.
:ma(aI 2017-19; makaURsa 1032-34
jaita paina maAinasahLe yaI saba deKae itanaIhLe parmaezvarkao
yasapaiC yaezaULe baAHq PaeirtahLAR kaoR itar
PazaMsaA ganaR TaALe.
LAnau Bayao/ hA<Le itanaIhLAR Bannau Bayao/ "sauna?

hAmaIh yazaLema jaA<dqCQ=. maAinasakao pauakaA ivaxayamaA
jakak aq
gamava(aAhLe jae-jae LeKaekaACna taI sabaq paUrA hnaeC.
zaU yarIho zahr Bar jaA<dq hnauhn Tyao. yarIkaomaA

19 yaekajanaA
jakakaq naA< Bakao maAinasa basTae. itanaI
32
hA<kaq maAinasah hA<kao ivamaA jaAnaeCna ina
hA<LAR yahdIhkao hAtamaA sauimpanaeC. itanaIhLe
kar WAnae hAkaIma Q DanavaAna vyai(a iTa.
hA<kao pahAsa ganaeRCna/ ina naLAR Taukanae Cna.
yaezaU kao iTa BanaI henaR caAhnTae. maAinasah paina
33
itanaI
itanaIhLe naLAR kaorAR Lg aAnaeCna ina maAnaeRCna.
yahA< hA<LAR henaR caAhnTae. jakakaq kadmaq paufkao
tar naI marekao taIna idnapaiC/ naI paeir baQrI WnaeCna.
maAinasa iTa ina naLe maAinasahkao BaIfmaA itanaLe
34
PaeirtahLe yaI kaurAhkao TaR bauJnae caexwA gare/ tar
yaezaULAR deKna sakanae iTanana. 4ina yaezaU A<dq garekao
taI vaAstaivaka kaurA bauJna sakaenana kaAr,a yao itanaIhbaAw
WA< paugna itanaI iGa dQfe. itanaI naeBaArAkao KamaA caeFe
kaekao iTayao ina itanaIhLe kaehI paina bauBaenana.
jahA<baAw itanaLe yaezaULAR deKna sakaTae.
jaba yaezaU yao
jagg aAmaA Apaugnau Bayao hA<Le jaaqLAR KamaAiTa deKnau

yaze aU ArA nDao maAinasa inakao
:ma(aI 2029-34; makaURsa 1046-52
35
yaezaU yarIkao zahr naijaka Apaug ae. yahA< kajanaA
nDao maAinasa baAwokao CemaA baisarhekao iTayao. yao
Bayao hA<Le itanaLAR Bannau Bayao/ "jakakaq/ Baq? taL

oLeRr A? Aja ma itamao GarmaA baAsa basnau paCR.
6
tyasapaiC jakakaq Baq taL oLeRr A. itanaI
Apanao GarmaA yaezaULAR vaAgata ganaR paA<dA Kaubaq KauzaI
121
7
Ba.
sabaq maAinasahLe yao deKae. itanaIh yasao Bandq
Lk aA 197-31
19
rAjaALe yao naokarLAR Banae/ 'itamaILe paina paA<cavawA

20
ivaroDa ganaR LAgae/ "her yaezaU kastaA maAinasasaMg a basnau
zahrhmaA zaAsana gar?
hdq|C jakakaq paApaI ho.
Ayao. tyasaLe rAjaALAR BaNyao/ 'maAiLka? yahA< tapaARkao
jaaqLe PaBauLAR BaNyao/ "ma saL kaAma ganaR
yasapaiC kaoR naokar
paqsaAkao TaqLo C. maqLe yasaLAR gaALe baeHre kaArAKaekao

21
cahAnCu. ma garIbahLAR maero ADaA sampai(a idnaeCu.
iTa<.
ina yaid maqLe kasaqLAR Wg aekaoCu Banae itanaIhLAR caAr
tapaAR yanta kaWor maAinasa hnauhnC. tapaARLe ApaULe
gau, aA iDaka itanaeRCu.
nakamaAkao paina LAnau hnC/ tapaA<RLe baI naCrI vaALI
yaezaULe Banae/ "yao maAinasa saL ho. inazcaya naq yaI
baAhAmakao pairvaArkao hnaupaCR. Aja jakakaq Apanao

paApahbaAw mau(a Bakao C.
10
maAinasakao pauaLe hrAkaA
maAinasahLAR Kaojnau r bacaAnau AkaA Cna.
maLAR tapaARdeiKa ita fr iTayao ikanaBanae
kaAwnau hnC.
22
yasapaiC rAjaALe yao naokarLAR Banae/
'itamaI KarAba naokar hQ? ma itamaILAR itamaq zabdhbaAw

NyaAya gaCuR. itamaILe BanyaQ ma kaWor maAinasa h<. itamaILe
yasao paina BanyaQ ika maqLe jae kamaAkao iTana< yao paqsaA
iLnCu ina jae ropaekao iTana< yasakao pasaL WA<Cu.
23
yaid yaI sabaq saA<cao ho Banae maero paqsaALAR itamaILe
parmaze varLe idnaBu akao caIjahkao Payaog a
vyaA[maA rAKna sakaTyaQ. ina jaba ma pakaeRr A</ maero
:ma(aI 2514-30
11
yaezaU yazaLema najaIkaq paug aekaA iTa. kaohI
maAinasahLe saocae ika parmaezvarkao rAjya Baq A<dqC.
ipayaA<Le vyaAja kamaAkao hnTyao.
24
yasapaiC rAjaALe
yahA< iBarhekaA maAinasahLAR Banae/ 'ipayaA<kao TaqLo
12
yasabaAw Le / ina jauna naokarkaomaA dsa TaqLI ipayaA<
paAnau Bayao/ ina hA<Le itanaIhLAR yao kaTaA saunaA
C yasaLAR na dee.
"kajanaA kauLIna maAinasa Apanao inaimta rAjaA hnau wAfA
'tar maAiLka/ yao naokarkao ta iGabaAwq dza TaqLo
dezamaA jaAnaLAR tayaArI gadqR iTa. taba pakaeRr Gar AR
ipayaA< C.
maAinasahLe yastaq sao|caekaA hoLAna Banaer yaezaULe TaAhA
ApanaA maAinasahmaA paina zaAsana ganaeR iTa.
13
yasakaAr,a
25
taI maAinasahLe rAjaALAR Banae/
26
rAjaALe Banae/ 'ma BanCu jasakaomaA Daerq C
saLAR Daerq naq idnC/ ina jasakaomaA Cqna/ yasakaomaA

27
itanaLe ApanaA dzajanaA naokarhLAR BaeLA garA. itanaLe
jao C yao paina LiganC.
Pa yaekaLAR ka-ka TaqLo paqsaA id. itanaLe Banae/ 'ma
Cna KaoR itanaIh kahA< Cna jasaLe ma rAjaA Bakao
pakaeRr naAaeL yao itamaIhLe vyaApaAr gadqR gar.
cahAdqnaTae taI zaauhLAR yahA< lyaA ina maero iGa
14
itanaIhkao h yaA gar.
tar rAjyamaA BakaA maAinasahLe saLAR G,aA
ihLe maero zaauh kahA<
gare. ina itanaIhLe kadL ApanaA maAinasahLAR

yaze aU rAjaA Baq M yazaLemamaA Pavaze a g anaRu Bakao
yasao Banna paWA/ 'hAmaI yasa maAinasaLAR rAjaA banaAna
cahA<dqnaQ.
15
28
"tar yao maAinasaLAR rAjaA banaAyao. jaba itanaI
yaI sabaq kaurAh jaba yaezaULe Bainasakae naI

29
Apanao deza pakaeR itanaLe Banae/ 'taI naokarhLAR
yazaLemaitar ga.
baoLA jasaisata maerA paqsaA Cna. ma jaAnna caAhnCu
najaIkakao baeTapaAgae r baeTaAnaI zahrmaA paug ae. hA<Le
itanaIhLe taI paqsaAbaAw kaitasamma kamaA.
16
paihLo
naokar Ayao ina BaNyao/ 'maAiLka/ maqLe dsa TaqLo paqsaA

kamaA< tapaARL
e idnau Bakao ka TaqLo paqsaALe.
17
rAjaALe
hA< jaqtaUna naA< garekao pahAf
ApanaA dujanaA caeLAhLAR baoLAnau Bayao ina

30
itanaIhLAR Bannau Bayao/ "yahA< jauna gaA< itanaIhkao
saAmaunnae C yahA< jaA. jaba zahrmaA pasna LAgaekaA hnCQ
yao naokarLAR Banae/ 'ita rAmao? itamaI saL naokar
yahA< wA gaDaALAR baA<iDarAKaekao paAnaeCQ. yao gaDaAmaA
hQ. itamaIh saAnao kaurAmaA ivazvaAsaI iTayaA. yasakaAr,a
paihLe kaohI paina caFekao Cqna. gaDaAkao Lg ama paukaAL/
ma maerA dzavawA zahr zaAsana ganaR itamaILAR inayau(aI
ina
gaCuR.
18
doao naokarLe Banae/ 'maAiLka/ maqLe tapaARkao
ka TaqLo paqsaALe paA<ca TaqLo paqsaA kamaA<.
yasaLAR makahA< iLr A.
31
kasaqLe gaDaA
ikana KaoldqCQ BanaI itamaILAR saoDae/ Bana/ 'yao gaDaA

maAiLkaLAR caAihkao C.
Lk aA 1932-205
122
32
duvaq caeLAh zahritar LAgae. itanaIhLe gaDaALAR
yaezaULe Bannau BaBaq< paA.
33
jaba taI caeLAhLe gaDaALAR
vairpairbaAw GaenaeRCna ina itamaI sabaq itarbaAw GaerAmaA

panaeRCQ.
44
itanaIhLe itamaILAR r itamaA maAinasahLAR
forI KaoldqTae/ gaDaAkao maAiLkahLe caeLAhLAR saoDae/
DvaMsa paAnaeRCna. itamao Bavanahkao ka Fu[A maAiTakao
"ikana itamaIh gaDaA KaoldqCQ
kaoR Fu[A paina CAifnae Cqna. yao GawnaeC kaAr,a itamaI
34
caeLAhLe javaApa id/ "maAiLkaLAR yasakao
vazyakataA C.
35
jaAndqnaQ itamaILAR bacaAna parmaezvar kaihLe A<Cna.
yasakaAr,a itanaIhLe yao gaDaALAR
yaezaUkahA< lyaA. caeLAhLe ApanaA gaAh gaDaAkao
yaze akU ao maindrtapaR PasTaAna
ipaWYU<maA ibaCYA. yasapaiC itanaIhLe yaezaULAR yao
gaDaAmaA caFA.
36
yaezaU gaDaAmaAiTa caFer yazaLema tapaR
45
yaezaU maindrmaA jaAnau Bayao. yahA< kae kae baecnaehLAR

46
LAgnauBayao. maAinasahLe yaezaUkaALAiga ApanaA gaAh
Kaednau Bayao.
baAwomaA oCYA.
LeiKakao C/ 'maero Gar PaATaRnaAkao Gar hnaeC.*
37
yaezaU yazaLema paugnaq LAgaekaA iTa. naI jaqtana
fA<fAkao paedImaA paug aekaA iTa. caeLAhkao sampaU, aR BaIf

naq KauzaI iTa. itanaIh parmaezvarLAR DaNyavaAd caFA<dq
iTa. itanaIhLe parmaezvarkao zai(apaU, aR kaAyaRh deKaer
hA<LAR karAR karAR DaNyavaAd caFAdqTae.
38
itanaIhLe
Banae/
hA<Le Bannau Bayao/ "DamaRzaAsamaA yastao

tar
itamaIhLe yasaLAR 'fA<kauhkao vaAsa sTaLmaA pair,ata

garekaA CQ.*
47
yaezaULe maindrmaA idnah< izaaA idnau hnTyao. mauKya
paUjaAhArIh/ inayamakaA zaAsaIh r kaohI maAinasahkaA

PamauKah yaezaULAR maAnaeR dA KaoijarhekaA iTa.
48
tar
yasa kaAmakao LAiga itanaIhLe paAya paAnana ikanaBanae

sabaq maAinasah DyaAna paUvaRka yaezaUkaA kaurAh sauinarhekaA
"'DaNya hna/ taI rAjaA jao PaBaukao naA<maA
iTa. mauKya paUjaAhArIh/ inayamakaA zaAsaIh r PamauKahLe
A<Cna.
yaezaULARR kasarI maAnaR panaeR ho jaAndqna iTa.
BajanasaMah 11826
vagaRmaA zaAinta hosa ina parmaezvarmaA mahImaA
yahi d PamaK
u ahArA yaze aL
U AR Pazna
hosa.
:ma(aI 2123-27; makaURsa 1127-33
BaIfmaA iBar kaohI pairsaIhLe yaezaULAR Banae/
idna yaezaU maindrmaA iTa ina maAinasahLAR

20 ka
izaaA idrhekaA iTa. hA<Le parmaezvarkao rAjyakao
"ga
u jyaU? yastao kaurAh naBannaU Banaer tapaARk aA caeLAhLAR
ivaxayamaA sausamaAcaArh BainarhekaA iTa. mauKya paUjaAhArIh/
Bannauhosa.
inayamakaA zaAsaIh r baUFA yahUdI PamauKah itanaI
40
tar hA<Le BannauBayao/ "ma itamaIhLAR BanCu/ yaI
BakaomaA Pazna ganaR A. 2itanaIhLe saoDae/ "hAmaILAR
kaurAh Bannaq paCR. yaid maerA caeLAhLe yaI kaurAh
Bannau hosa/ kauna iDakaArLe ta<paAR yaI saba kaAma ganauR
Banaenana Banae/ yaI Fu[Ah yasakao LAiga icacyaAnaeCna.
hnC kasaLe tapaARLAR yastao iDakaAr idyao
39
yaezaULe (ar id/ "ma paina itamaIhLAR wA
yazaLemakaoLAig a yaze akU ao ibaLQnaA

41
yaezaU yazaLema najaIka AR paug ae. naLe zahrLAR
here ina yasakao inaimta ivaLApa gare.
42
naLe yazaLemakao
Pazna saoDCu. Bana maLAR
jaba yaUhnnaALe maAinasahLAR
baiptazmaA id yao iDakaAr itanaLe parmaezvar TavaA

maAinasabaAw paAkaA iTa
5
ivaxayamaA Banae/ "itamaomaA kaeLe zaAinta lyaA<C yaid itamaILe
itanaIhLe yasa ivaxayamaA ApasamaA bahsa gare/ "yaid
Aja bauBaekao Ba saL hnae iTayao. tar itamaILe
hAmaILe BaNyaA/ 'yaUhnnaAkao baiptasmaA parmaezvarbaAw Bakao
jaAndqnaQ/ ikanaBanae yao itamao A<KaAbaAw oBaeL parekao
iTayao/ taba naLe BannaeCna/ ' yasao Ba yaUhnnaALAR ikana
C.
43
wA samaya A<dqC ika itamao zaauhLe itamao
vairpair vaADaAh KafA garAnae Cna. itamaILAR itanaIhLe
'mare o hn aC
e yazaqyaA 567.
'fAkau hkao g arke aA CQ yaimaRyaA 711.
123
Lk aA 206-26
ivazvaAsa nagare kao 6tar yaid hAmaILe BanyaQ=/ 'yaUhnnaAkao
'fkamaIRhLe nacaAhekaA taI Fu[A yahI zaIxaR
baiptasmaA maAinasaArA Bakao ho/ taba sabaq maAinasahLe
Fu[A baNyao
BajanasaMah 11822
hAmaILAR Fu[A hAnnaeCna/ ikanaBanae itanaIhLe yaUhnnaALAR

gamava(aAkao pamaA ivazvaAsa gaCRna.
ina itanaIhLe
18
Banae/ "yao kahA<baAw Ayao hAmaI jaAndqnaQ.
Pa yaeka maAinasa jao taI Fu[AmaA bajaAirnau paugC
yasaTaR yaezaULe itanaIhLAR Banae/ " yasaqLe ma yaI
kaAmah kauna iDakaArbaAw gadqRCu/ Baindna.
cakanaAcaUr hnaeC. ina yaid yao Fu[A kasaqmaAiTa Kasae

yasaLe itanaLAR DauLo ipaWo paAnaeRC?
19
yaezaULe Banaekao yao kaTaA yahUdI PamauKahLe saunae.
itanaIhkaq inaimta Baina Ba bauBae. yasaTaR itanaIhLe

parmaze varLe pau aLAR paWAC
< na
yaita baeLq yaezaULAR paikanae caexwA gare. ina itanaIh
:ma(aI 2133-46; makaURsa 121-12

9
maAinasahsa<g a paina frA.
yasapaiC yaezaULe d]xwAnta kaTaA saunaA/ "kajanaA
maAinasaLe KaetamaA [Urh ropae. saLe Apanao Kaeta

kaehI KaetaALAhLAR ikarAyamaA id.
maAinasa Daerq samayakao LAiga baAihr gayao.
yasapaiC
10
yahdU I PamaK
u ahArA yaze akU ao parIaA iLnae caxe wA
:ma(aI 2215-22; makaURsa 1213-17
yao
yasapaiC/
20
yasapaiC kaAnaUnakaA zaAsaIh r mauKya paUjaAhArIhLe
KaetamaA [Urkao pasaL WAnae samaya Ayao. ina yao
yaezaULAR hoisayaArIisata icayao gare. itanaIhLe kaehI
maAinasaLe Apanao kajanaA naokarLAR taI KaetaALAhkahA<
jaAsausah yaezaUkahA< paWA ina itanaIhLAR Ba maAinasa
Apanao paanau panaeR [Urkao BaAga iLna paWAyao. tar
Baq| vyavahAr ganaR Banae. itanaIhLe yaezaUkao BanaARmaA kaehI
KaetaALAhLe yao naokarLAR kaUwpaIw gare ina KaALI
Kaow inakaAlnau caAhAnTae. yaid itanaIhLe kaunaq Kaow paA
hAta paWAid.
11
paeir yao maAinasaLe kaoR naokar
yaezaULAR rAjyapaAL iGa sauimpaidnae iTa/ jasakao yaezaUmaAiTa

21
paWAyao. KaetaALAhLe yao naokarLAR paina ipawe. itanaIhLe
zai(a ina iDakaAr iTayao.
yasaLAR kaunaq sammaAna garenana. taI KaetaALAhLe saLAR
saoDae/ "gaujyaU/ hAmaI bauJCQ ika ta<paAR jae baolnau hnC
KaALI hAta paWA.
12
saLe Ba taeao naokar paWAyao.
KaetaALAhLe yasaLAR narAmao PakaArLe kauwe ina baAihr

payaA<ikaid.
13
yao Kaetakao maAiLkaLe Banae/ 'ba maqLe
ina izaaA idnau hnC
ina itanaIhLe yaezaULAR
yao sahI C. ta<paAR sabaq
maAinasahLAR inaxpaaisata yahIkaurA isakaAnau hnC.

ina tapaAR sa<Daq naq parmaezvarkao maAgaRkao ivaxayamaA sa ya
22
kae ganauR panaeR ho ma maero pyaAro CoroLAR paWAnaeCu.
isakaAnau hnC.
hnasakaC KaetaALAhLe maero CoroLAR Adr gaCRna.
kaqsarLAR kar itanauR icata C vaA Cqna
14
jaba KaetaALAhLe CoroLAR deeKae/ itanaIhLe ApasamaA
hAmaILAR Bannauhosa/ kae hAmaILe
23
tar yaezaULe itanaIhkao caLAkaI caAL paA hALe.

24
Banae/ 'yao hAmao maAiLkakao Coro ho. yao Kaeta sakaq
yasaTaR hA<Le itanaIhLAR Banae/
hnaeC. yasaLAR maArQ=/ taba yao Kaeta hAmao hnaeC.
de. yao isaaAmaA kasakao naAma C ina yasamaA kasakao
15
icaakao CApa C
yasapaiC KaetaALAhLe sakao CoroLAR KaetabaAw
baAihr inakaAiLid ina yasaLAR maAre.

"yao Kaetakao maAiLkaLe ba kae ganaeRC
"wA isaaA maLAR
itanaIhLe Banae/ "isajarkao.

16
itanaI
25
yaezaULe itanaIhLAR BannauBayao/ " yasao ho Banae
AnaeCna/ ina taI KaetaALAhLAR maAnaeRCna. yasapaiC
isajarkao caIja isajarLAR naq dee ina parmaezvarkao
itanaLe yao Kaeta Nya KaetaALAhLAR idnaeCna.
parmaezvarLAR na dee.
maAinasahLe yao kaTaA saunae. itanaIhLe Banae/ "h<?

yastao kaihlyaq nahosa.
17
26
hA<kao $aAnamaya (ar saunaer itanaIh Ca pare.
tar yaezaULe itanaIhkao A<KaAmaA
itanaIhLe kaehI Banna sakaenana. maAinasahkao iGa
henauRBayao ina BannauBayao/ "tyasao Ba/ yao zLokakao TaR
itanaIhLe yaezaULAR kaehI kaurAmaA paina pakana sakaenana/
kae hoLA
yasaTaR itanaIh caupacaApa basae.
Lk aA 2027-214
124
kaohI sadku aIhArA yaze akU ao parIaA iLnae caxe wA
kae KaI xwnaq dAdkao pau a hn a
:ma(aI 2223-33; makaURsa 1218-27
:ma(aI 2241-46; makaURsa 1235-37
27
41
kaohI sadukaIh yaezaUkahA< A. itanaIh ivazvaAsa
gadRTae ika maAinasa marepaiC paeir kaihlyaq baQrI Wdqna.

itanaIhLe yaezaULAR Banae/
28
"gaujyaU/ maozaALe LeKnau
yasapaiC yaezaULe Banae/ "maAinasahLe ikana KaIxwLAR

42
dAdkao paua BanCna
Bajanakao paustakamaA/ dAd
Apaq BanCna
Bakao C ika yaid kaunaq ivavaAihta maAinasa santaAna

najanmaAR marYo Banae sakaI vaAsnaILAR sakao BaALe
'PaBau parmaezvarLe maerA PaBau KaIxwLAR BanaekaA
dAjaukao santaAnakao inaimta ibahe ganauRpaCR ina dAjyakao

LAiga bacaA janmaAnau paCR.
29
kaunaq ka samayamaA
Cna itamaI maero dAihnaepai basa/

43
ina ma itamaA zaauhLAR itamaA zai(akao
saAtajanaA dAjauBaA iTa. jaeWA dAjauLe wI saILAR
vazamaA paAnaeRCu.
BajanasaMah 1101
ivavaAh gare/ tar mairhALe. sakao kaunaq santaAna iTana.

30
ina doao BaALe yao ivaDavaALAR ivavaAh gare/ ina
paina mairhALe .
31
taba taeao BaALe saLAR ivahe
garYo ina paina marYo. yastaq GawnaA BaAhisata

paina GawYo. itanaIh sabaq bacaAh naBaR mare.
yao saI paina marI.
33
44
dAdLe KaIxwLAR 'PaBau BanaI sambaoDana gaCRna.
taba kasarI KaIxw dAdkao Coro hna sakaCna
32
ntamaA
tar sabaq saAta dAjauBaAhLe
yasaLAR ivavaAh garekaA iTa. ina jaba maAinasah marer

baQirnCna yao saI kasakaI vaAsnaI hnCe
inayamakaA zaAsaIh iva cate aAvanaI

:ma(aI 231-36; makaURsa 1238-40; LkaA 1137-54
45
java sabaq maAinasahLe sauinarhekaA iTa. yaezaULe
34
yaezaULe taI sadukaIhLAR Banae/ "pTvaImaA maAinasahLe
ApasamaA ivavaAh gaCRna.
35
46
ApanaA caeLAhLAR Banae/
"vyavasTaAkaA zaAsaIhdeiKa
tar taI maAinasah jasaLAR
hoizayaAr basa. itanaIh LAmao basa Lg aAr vairpair
Baivaxyakao saMsaArkao inaimta yaogya WAinanC ina m yaubaAw
Gaumna caAhnCna. itanaIh bajaAritar jaA<dA maAinasahLe
WAR lyaAnC itanaIh ivahe gadqRnana TavaA itanaIhkao
sammaAna gana Bannae caAhnCna. saBaAGarhmaA mah vapaU, aR
ivahe garAdqna.
36
yaitavaeLA itanaIh vagaRdUta Ba hnaeCna
ina manaeR Cqnana. itanaIh parmaezvarkaA baALkah hna.

ikanaBanae itanaIhLAR paunajaIRivata garAkaA Cna.
37
Asana ogawna caAhnCna. BaojahmaA itanaIh Ba

vaezaI
sammaAinata
Asana
ogawna
caAhnCna.
47
tar
maozaALe
itanaIh ivaDavaAhLAR DaokaA idnCna Q itanaIhkao
jaiLrhekaA paoTaAkao va,aRna gadAR paxwpaLe BanaekaA Cna
Gar wCna. ina itanaIh deKaAvawIkao LAiga LAmaA
ika maAinasah m yaubaAw baQrI WnaeCna. parmaPaBauLAR
PaATaRnaA gaCRna. parmaezvarLe itanaIhLAR Daerq kafA d,f
maozaALe 'baAhAmakao parmaezvar/ sahAkakaA parmaezvar
idnaeCna.
Q yaAkaUbakaA parmaezvarLe BanaekaACna.*
38
parmaezvar
marekaAhkao parmaezvar honana tar naI jaIivata maAinasahkaA
saAc< ao dAna
parmaezvar hna. sabaq maAinasah jao parmaezvarkaA hna
:makaURsa 1241-44
itanaIh ija<do Cna.

39
kaohI zaAsaIhLe Banae/ "gau/ tapaA<Rkao (ar
sahI ho.
40
hA<LAR Daerq Pazna ganaeR saAhsa
kasaqLAR h<dqna.
DanaI maAinasahLe maindrkao dAna21 yaepaezwaUILmaAe kaohI

pahArh hAldq garekao deKae. yahA<
2
hA<Le kajanaA garIba ivaDavaALAR duvawA taA<baAkaA saAnaA-saAnaA

isaaAh paewImaA hAldq garekao deKae. 3yaezaULe Banae/ "ma
itamaIhLAR saA<cao BandCu/ yao garIba ivaDavaALe
sabaqLe BandA Daerq idR.
ikanaBanae DanaIhLe ApaULAR
nacaAihkao sampai(abaAw BaewI caFA. tar yao ivaDauvaA

yantaq garIba Ce ina saLe Apanao jaita iTayao sabaq
'ba AhAmakao Banake aACna PasTaAna 36.
125
idR.
yao paqsaA
yasaLAR Apanaq jaIivakaAkao LAiga
caAihnTyao.
Lk aA 215-28
samaeta itamaIh PazaAsanaLAR sauimpanaeCQ/ ina itanaIhLe

17
itamaIh maDyae kaitaLAR maAnaeR paina Cna.
sabaq maAinasahLe
itamaIhLAR maero nauzar,a garekaomaA yaAga ganaeRCna.

18
tar yaI saba kaurAhLe izarkao kaeza paina naxw
maindrkao DvasM a
hnaeCnq a.

5
kaohI caeLAh maindrkao ivaxayamaA baAta gairrhekaA
19
itamaIhkao ivazvaAsaLe gadAR yaI sabaq icajahbaAw
baA<cnae CQ.
iTa. itanaIhLe Banae/ "saundr Fu[AhArA banaAkao yao

yazaLemakao DvasM a
wA saundr maindr ho. parmaezvarLAR caFAkao taI
:ma(aI 2415-21; makaURsa 1314-19
rAmaA-rAmaA caIjah her.

20
tar yaezaULe BannauBayao/ "wA samaya AnaeC/
"itamaIhLe yazaLemakao vairpair sabaq itarbaAw
ihLe yahA< itamaI jao deKCQ Pa yaeka caIja naq naAza
paQjaLe Gaerekao paAnaeCQ. taba itamaIhLAR TaAhA hnaeC
hnaeC. Pa yaeka Fu[anaq payaA<ikanaeC. kaunaq wA Fu[A paina
ika yazaLemakao patanakao samaya naijaka AC.
kaoR maAiTa rhnae Cqna.
yahUdAkaA maAinasah fA<f AkaA<f Aitar BaAgnau paC.R maAinasahLe
taI caeLAhLe yaezaULAR saoDae/ "he gau/ kaihLe
21
yasabaeLA
tatkaALq yazaLema Cofnau paCR. yaid itamaIh zahr

22
yastao GawnaA hnaeC yaI GawnaAh hnaevaALA C BanaI
naijakaq CQ Banae/ yahA<iBaa najaA.
jaAnnaLAR kastao saMkaeta paAnae C
parmaezvarLe hA<kaA maAinasahLAR d,f idnaeCna BanaI
yaezaULe BannauBayao/ "sataRka basa? maUKaR nabainanau. maero
gamava(aAhLe
LeKaekaA Cna. yao yahI samaya ho jaba taI jammaq kaurAh

23
naAma iLdq Daerq maAinasah AnaeCna. itanaIhLe BannaeCna/
paurA hnaeC.
'ma naq KaIxw h</ ina/ 'sahI samaya Akao C? tar
baALkakaA AmaAhkao inaimta BayaAnaka hnaeC. ikana
ikanaBanae yao BaUimamaA ita kaxw ApanaeRC. parmaezvarkao
itanaIhLAR napaCYA.
jaba itamaIhLe LfAR r
tyasa samaya gaBaRvataI maihLA r duDae
24
hLcaLkao ivaxayamaA saunnaeCQ/ nafrA. yahI kaurA paihLe
rIsa taI maAinasah maAiTa panaeRC.
hnaeC. yasapaiC nta AnaeC.
isapaAhIhArA maAirnaeCna. kaitajanaALAR kaqdI banaAR sabaq
kaitajanaA maAinasah
taba yaezaULe itanaIhLAR Banae/ "rAxw-rAxwhmaABa
dezahmaA LiganaeC. yazaLemakao paivaa zahrmaA yahUdI
LfAR calnaeC. rAjya-rAjyahmaABa BagafA calnaeC.
itanaIhkao samaya zaexa nahaeL paAtaALA WwAr ihfI
11
rhnaeCna.
10
WL
U o BaUkampah jaAnaeC/ ina ivaiBanna WA<maA inakaAL
ina ivamaArIh paqiLnaeC. BayaAnaka GawnaAh GawnaeC

nafrA
ina vagaRbaAw ivazaAL ivazaAL saMkaetah idnae C.
:ma(aI 2429-31; makaURsa 1324-27
12
"tar yaI Gaw n aAh h n a iGa/ maAinasahLe

25
itamaIhLAR paikanae Cna ina itamaIhLAR sataAnaeCna.
"saUyaR/ can r taArAhmaA paina AzcayaRmaya GawnaAh
itanaIhkaA saBaAGarhmaA itamaIhkao NyaAya gairnaeC
GawnaeCna. ina pTvaImaA sabaq rAxwh sa[wmaA panaeRCna.
ina itamaIhLAR JyaALKaAnaAmaA hAlnaeCna. rAjaAh r
saAgarkaA gajaRna r LeRkaA BaoaAhLe itanaIhLAR
rAjyapaALh iGa itamaIhLAR ByaAnaeC. maAinasahLe
(aALAnaeC.
itamaIhLAR yasao ganauRkao kaAr,a itamaIh maerA caeLAh
kae hnae ho BanaI icantaALe itanaIh Ata[ta hnaeCna.
hQ.
13
tar yasaLe maero ivaxayamaA kaehI Bannae maQkaA paina
imalnaeC.
14
Bainanau paCR
itamaIhLe Apanao bacaAkao LAiga kae

yasa ivaxayamaA icantaA ganauR padqRna.
15
ma
itamaIhLAR yastao zabd $aAna idnaeCu ika itamaIhkao

kaunaq zaauLe paina javaApa idna sa(aqna.
16
itamaIhkao
baAbau-AmaA/ dAjauBaAh/ Apantah/ r imaahLe
26
maAinasah BayaiBata hnaeCna. saMsaArmaA
AkaAzakao zai(ah hlLAnaeC.
27
taba maAinasakao
pauaLAR zai(a r mahAmaihmaAkao saATa baAdL maAiTa A<dq

garekao deiKanaeC.
28
jaba yaI saba caIjah zau hnaTaAlC/
nafrAnau. maAiTaitar her/ ina KauzaI bana. ikanaBanae jaita

baeLA parmaezvarLe itamaIhLAR maui(a idnau hnC/ yao
samaya najaIka C.
Lk aA 2129-2215
29
126
4
mare A vacanah nantasamma rhnaC

e
Paeirta garYo.
:ma(aI 2432-35; makaURsa 1328-31
mauKya paUjaAhArIhsa<g a kaurAkaAnaI ganaRLAR yahUdA yahA<
yasapaiC yaezaULe yastao d]xwAnta kaTaA BannauBayao
"yaI sabaq KahLAR her. naeBaArAkao Ka yasakao LAiga

saL dAhr,a ho.
30
maindrLAR pahrA idrhekaA isapaAhIh r
gayao. yahUdALe itanaIhsa<g a yaezaULAR saumpanae ivaxayakao

paAya baAre kaurAkaAnaI garYo.
yasa ivaxayamaA
mauKya
jaba yao hiryao hnaeC :baFnaeC/
paUjaAhArIh yanta KauzaI Ba. yaid yahUdALe yaezaULAR
itamaIhLAR TaAhA hnaeC ika aIxma -]tau naijakaq Ayao.
saumpaekao Ka,fmaA itanaIhLe ipayaA< idnae kabauL gare.
31
yasarInaq jaba yaI saba Barhekao deKnaeCQ/ taba parmaezvarkao
rAjya naijakaq A paugna LAgaekao hnaeC.

32
"ma itamaIhLAR saA<cao BandCu. jabasamma yaI
yahUdA sahmata Bayao. yasapaiC yahdALe yaezaULAR itanaIhkahA<
saumpanae vasar Kaojna TaAlyao. yao kaAma gadAR BaIf

narhosa Bannae yahUdA caAhAnTyao.
GawnaAh GawI sa(aqnana va(aRmaAna paustaA tauirkao h<dqnana.

33
vagaR r pTvaI DvaMsa hnaeC; tar maqLe BanaekaA vacanah
kaihLe Kaero jaAnae Cqna.
inastaAr caAf kao KaAnaA tayaArI

7
yao KaimarI rowI KaAnae idna iTayao.
hr samaya tayaAr basa
yahUdIhLe inastaArkao paAWoh vaiLdAna gare.
yao idna
8
yaezaULe
34
"hoizayaAr basa? Apanao samaya mahABaojahmaA
maAa naibataA. TavaA/ saMsaAirka kaurAhmaA maAa samaya

napaAL. ikanaBanae yao idna itamaImaA GarApa pare Ba Baq
AR LAgnaeC.
35
aAsaI ApanaeRC.
pTvaImaA BakaA sabaq maAiTa yastao

36
yasaTaR/ hr samaya tayaAr basa.
paausa r yaUhnnaALAR BannauBayao/ "jaA ina hAmao LAiga

inastaAr KaAnaA tayaAr paAr..
9
paausa r yaUhnnaALe yaezaULAR saoDae/ "ta<paAR hAmaILe
kahA< KaAnaA tayaAr paAnaR caAnau hnC

yaezaULe itanaIhLAR Banae/
10
"sauna? jaba itamaIh
PaATaRnaA gar jasaArA itamaI taI AR panaeR saMkawbaAw baA<cna
zahr jaAnCA/ yahA< itamaIhLe wA maAinasaLAR ka
sakanae CQ. PaATaRnaA gar taAika itamaIh maAinasakao paua
jaAr paAnaI lyaA<dq garekao Baewnae CQ. yasaLAR paCYA.
iGa KafA hna sakanaeCQ.
yao yahI| wA GarmaA pasnaeC. yasakaq paiC itamaIh
37
yaezaULe idna BarI maindrmaA padeza id ina rAtaI
zahr baAihr ga ina jaqtauna Bannae paAhAfmaA ibataA.
11
LAga.
yasa GarkaA maAiLkaLAR Bana/ 'hAmaA gaujyaULe
itanaI r itanakaA caeLAh inastaAr Baoja kahA< basaer KaAnae
38
Pa yaeka ibahAna maAinasah maindrmaA jaAnTae ina yaezaUkao
izaaA saunTae.
saoDna paWAkaA Cna.
12
yasapaiC yao Garkao maAiLkaLe
Apanao Garkao maAiTalLo taLAkao WULo kaoWA deKaAnaeC.

yao kaoWAnaq itamaIhkao inaimta tayaAr pairnaeC. inastaArkao
yahdU I nate aAh yaze aL

U AR maAnaR caAhnCna
:ma(aI 261-5/ 14-16; makaURsa 141-2/ 10-11;
yaUhnnaA 1145-53
yahUdIhkao KaimarI rowIkao caAfkao samaya
22 najaIkaq Arhekao iTayao.
Baoja yahI| tayaAr gar.

13
tyasapaiC paausa r yaUhnnaA
yahA<deiKa inaiska.
yaezaULe BanaekaA Pa yaeka kaurAh naq itanaIhLe Baewe. ina

itanaIhLe inastaArkao Baoja paina tayaAr paAre.
mauKya paUjaAhArIh r
zaAsaIhLe yaezaULAR maAnaeR paAya Kaojdq iTa. tar

PaBau Baoja
maAinasahdeiKa itanaIh frA<Tae.
:ma(aI 2626-30; makaURsa 1422-26; 1 kaoirnTaI 1123-25
yaze akU ao iva yahd Akao yaojanaA

3
yaezaUkao baAHjanaA PaeirtahmaDyae kajanaAkao naAma
14
itanaIhkao inastaArkao Baoja ganaeR samaya Bakao
iTayao. yaezaU r Paeirtah webaLkao vairpair baisarhekaA

15
yahUdA iTayao jasaLAR skaAryaota BainaNTyao. zaqtaAna
iTa.
yahUdAkao iBaa pasyao ina yasaLAR narAmao kaAyaR ganaR
itamaIhsa<g a basaer inastaArkao Baojana ganaeR bafo cCA
yaezaULe itanaIhLAR BannauBayao/ "maero m yau iGa
127
iTayao.
16
ikanaBanae jaba samma parmaezvarkao rAjyamaA
yasakao sahI TaR paAdqna ma inastaAr Baojana ganaeR Cqna.

17
Lk aA 2216-37
28
"itamaIh itanaIh hQ jao maero saMGaxaRhmaA
CemaA basaekaA iTayaA.
yasapaiC hA<Le ka pyaALA dAKarsa iLnau Bayao.
29
maero ipataALe maLAR wA rAjya
idnauBakao C. ma paina maisata Bakao zaAsana zai(a

30
hA<Le parmaezvarLAR yasakao inamta DaNyavaAd idnauBayao.
itamaIhLAR idnaeCu.
yasapaiC naLe Banae/ "yao kapa LqjaA ina yasaqbaAw
itamaIhLe KaAnae r ipanaeCQ. itamaIh isa=hAsanamaA basnaeCQ
sabaqLAR baA<F.
18
ma itamaIhLAR BanCu/ "ma caA<ih
maero rAjyamaA maero webaLmaA basaer
ina aALkao baAHqvawA jaAitakao nyaAya ganaeRCQ.
parmaezvarkao rAjya naA samma ipa<idna.

19
tyasapaiC yaezaULe kaehI rowI iLnau Bayao. hA<Le
rowIkao LAiga parmaezvarLAR DaNyavaAd id ina wukaA
Apan ao ivazvaAsa nahrA
paAnauR Bayao. hA<Le ita PaeirtahLAR idnau Bayao ina
hA<Le Baau Bayao/ "yao maero zarIr ho jauna ma itamaIhLAR

iddq|Cu. maero smitakao inaimta yasao gar.
20
yasarInaq/
31
"zaqtaAnaLe jaA<ca ganaR saoDae/ kxakahLe itanaIhkao
gah< jaA<ca gare jastaq itamaIhkao jaA<ca iLnaeC.

32
KaAnaA KaAR sakaepaiC/ yaezaULe pyaALA WAnau Bayao ina
izamaona/ izamaona/
Bannau Bayao/ "yasa pyaALAkao taAtpayaR parmaezvar r hA<kao
ivazvaAsa gaumaAnae CqnaQ. makahA< pakaeR paiC itamaIhkao
maAinasah maABakao wA nayaA< karAr ho. yao nayaA<
dAjauBaAhLAR Ba samaTaR banaAna madta gar.
karAr maero rgatabaAw zau hnC jauna maqLe itamaIhkao

LAiga bagaA<.
maqLe PaATaRnaA garekao Cu ika itamaIhLe
33
tar paausaLe yaezaULAR Banae/ "PaBau/ ma tapaARsa<g a
JyaALKaAnaA jaAnau tayaAr Cu. ma tapaARsa<g aq manauR paina tayaAr

Cu.
34
tar yaezaULe BannauBayao/ "paausa/ Aja BaALe baAsna
yaze akU ao iva kao jaAnasakaC

21
yaezaULe BannauBayao/ "itamaIhmaDyae kaohI kajanaALe
maLAR DaokaA idnaeCQ. sakao hAta maecamaA masa<g aq C.
iGa na/ maLAR itamaILe icanCu Banna taIna palw vaIkaAr

ganaeReCQ.
22
parmaezvarLe jae yaojanaA garekaA Cna yao maAinasakao

kaxw sahna tayaAr basa
pauaLe paurA ganaeRC. tar iDaaAr C saLAR jasaLe h yaAkao

35
inaimta maAinasakao pauaLAR sauipanC.

23
taba yaezaULe PaeirtahLAR BannauBayao/ "jaba maqLe
yasapaiC Paeirtah ApasamaA kaurA ganaR LAgae/
"hAmaI maDyae kasaLe caA<ih yaezaULAR yasao gaCR hoLA
itamaIhLAR maAinasahmaA PacaAr ganaR/ ivanaA paqsaA/ BaoLA

ina jau(aAh ivanaA paWA</ kae itamaIhLAR kaehI
BaAva Bayao
naokar jastao vyavahAr g ar
PaeirtahLe Banae/ "Bana.
24
taba itanaIh maDyae kao caA<ih< sabaq BandA mahAna
hoLA BanaI PaeirtahLe bahsa gare.
25
tar yaezaULe itanaIhLAR
36
yaezaULe itanaIhLAR BannauBayao/ "tar ba itamaIhsa<ga
paqsaA/ TaqLI jae C yao LqjaA. yaid itamaIhsa<g a tarvaAr
BannauBayao/ "saMsaArkaA rAjaAhLe itanaIhkaA maAinasahmaAiTa
Cqna Banae/ Apanao kaow baeca r wA ikainarAKa.
zaAsana gaCRna. jao maAinasah iDakaArmaA Cna itanaIh
DamaRzaAsaLe BanC.
ApaqLAR 'rAxwkao mahA-sahAyakah BainanaeC.
yao
26
tar
itamaIh caA<ih yastao nahnau. itamaIhkao maABamaA jao
'maAinasahLe Banae naI parADaI hna.
yazaqyaA 5312
mahAna C saAnao jastao hnau paCR/ ina jao naetaAh

ho/ naokar jastao hnaupaCR.
37
27
kao caA<ih PamauKa hna
jao webaLmaA baisarhekao C vaA hA<LAR saevaA paurYArhekao
DamaRzaAsamaA LeiKakao kaurA saA<cao hnaq paCR. yao maerq
wevaLmaA basnae vyai(a caA<ih WULo ho/ hona r tar
ivaxayamaA
itamaIHkao maABamaA ma naokar jastaq h<?
BarheC.
LeiKakao
iTayao/
ina
ihLe
saA<cao
Lk aA 2238-61
128
38
caeLAhLe Banae/ "henauRhosa/ parmaPaBau/ yahA< duvawA
tarvaArh Cna?
kajanaA caeLALe yasakao tarvaAr caLAyao ina yasaLe

PaDaAna paUjaAhArIkao naokarkao dAihnae kaAna kaAiwidyao.
51
yaezaULe itanaIhLAR Banae/ "duvawA naq Pazasta hnaeC.
yaezaULe BannauBayao/ "TaAma taba hA<Le naokarkao
kaAna Cunau Bayao ina yasaLAR inakao paAiridnau Bayao.

52
yaezaULAR pakanau AnaehmaA mauKya paUjaAhArIh/
yaze aL
U e Paie rtahLAR PaATanR aA g anaRu BannaBu ayao
baUFA yahUdI PaDaAnah r maindrkao isapaAhIh iTa.
:ma(aI 2636-46; makaURsa 1432-42
yaezaULe zahr :yazaLema CofnauBayao ina saDaq| Baq<
yaezaULe itanaIhLAR BannauBayao/ "itamaIh ikana tarvaArh
jaqtauna paAhAfitar jaAnauBayao. hA<kaA caeLAh paina hA<sa<g aq
r LWIh iLr AkaA CQ kae maLAR kaunaq parADaI
39
40
ga.
jaba hA<
yao WA<maA paugnau Bayao/ hA<Le
jastao LAgC
53
ma itamaIhsa<g aq Pa yaeka idna maindrmaA
caeLAhLAR BannauBayao/ "PaATaRnaA gar ika PaLoBana saAmanaA
hnae gaTaeR. itamaIhLe maLAR yahA< ikana pakaenaQ tar yao
ganauR naparosa.
nDakaArLe zaAsana caLAnae samaya ho.
41
taba yaezaU itanaIhdeiKa pacaAsa kadma wAF

A jaAnauBayao.
hA<Le Gau<fA wekanauBayao ina PaATaRnaA ganauRBayao/
42
"he
ipataA/ yaid yao tapaARkao cCA ho Banae/ yao kaxwkao kapa
yaze aL
U AR paasu aLe vaIkaAr g are
madeiKa hwAidnauhosa. tar yao tapaARkao cCA bamaoijama
:ma(aI 2657-58/ 69-75 makaURsa 1453-54/ 66-72;
gairyaosa maero cCA bamaoijama hona.
43
yaUhnnaA 1812-18/ 25-27
yasapaiC vagabR aAw
wA dUta deKaA parYo ina yaezaULAR d]F banaAyao.
44
54
yaezaU
itanaIhLe yaezaULAR pakae ina wAFAmaA Lg ae.
ita saMkaxwmaA panauRBayao; hA<Le maAnaisaka taIba vaednaAmaA
itanaIhLe hA<LAR PaDaAna-paUjaAhArIkao GarmaA paurYA.
Baq PaATaRnaA ganauBR ayao. rgata bagae jastaq hA<kaA nauhArbaAw
paausa paina itanaIhsa<g aq ga tar yao yaezaUkao naijaka
pasaInaA cauho.
45
jaba hA<Le PaATaRnaA zaexa ganauRBayao/ hA<
ApanaA caeLAhkahA< jaAnau Bayao. itanaIh masta inaAmaA

iTa ikanaBanae itanaIh sautaARLe kaLAnta iTa.
46
yaezaULe
itanaIhLAR BannauBayao/ "itamaIh ikana sauitarhekaA CQ
55
gana.
isapaAhIhLe Garkao A<g anakao maABamaA Agao
paukae ina vairpair basae. paausa paina itanaIhsa<g aq basae.

56
wI naokanaIRLe paausaLAR yahA< baisarhekaI deKaI.
Agaokao jyaALoeLe gadAR saLe saLAR deKna sakaI.
Ba W ina PaATaRnaA gar taAika itamaIhLe PaLoBanakao
yasa kaewI paausakao nauhAr inayaAlna naijaka gar herI.
saAmanaA ganauR naparosa.
yasaLe BanaI/ "yao maAinasa paina saqsaMg aq iTayao.

57
tar paausaLe ho Baa maAnaena. yasaLe BaNyao/ "he
AmaAR/ ma hA<LAR jaAindna<.

yaze aU paka A panaBRu ayao
paina itanaIh maDyae ka hQ.
47
jaitabaeLA yaezaU baoiLrhnau Bakao iTayao/ ka hUL

yahA<
Apaug ae.
kaehI samaya paiC/
kaoR maAinasaLe paina paausaLAR deKyao ina BaNyao/ "itamaI
maAinasah
58
baAHjanaA
tar paausaLe BaNyao/ "maAinasa/ ma hona.

59
PaeirtahmaDyae
PaAya kaGa,wApaiC/ kaoR maAinasaLe BaNyao/ "inazcaya
kajanaA jasaLAR yahUdA BainanTyao yao hLLAR gauvaAR
yao maAinasa hA<saMg aq iTayao. ikanaBanae yao paina gaALILIbaAw
gairrhekao iTayao. yahUdA yaezaUkao naijakaq hA<LAR mvaAR
Akao ho.
60
KaAna Ayao.
tar paausaLe BaNyao/ "he maAinasa/ itamaILe kae
48
tar yaezaULe saLAR BannauBayao/ "he yahUdA/ mvaA<R
KaAr itamaI maAinasakao paua sauimpadqCQ
ivaxayamaA kaurA ganaR LAigarheCQ ma jaAindna
49
yaezaUkaA caeLAh
jaba paausa baoiLrhekao iTayao taurntaq BaALe baAsyao.
paina yahI| iBarhekaA iTa. itanaIhLe kae Barhekao
61
iTayao bauBae. caeLAhLe yaezaULAR saoDae/ "he PaBau/ kae
henauRBayao. ina paausaLe PaBauLe iGa BanaekaA kaurAh
hAmaILe hAmaA tarvaArh caLA
50
ina itanaIhmaDyae
yasapaiC PaBau yaezaU pakaRnau Bayao ina paausaLAR
samJyao "Aja BaALe baAsna iGa/ itamaILe maLAR
129
taInapalw vaIkaAr ganaeRCQ.62 yasapaiC paausa baAihr
gayao ina gvaA< gvaA< yao.
Lk aA 2262-2314
3
ipaLAtasaLe yaezaULAR Banae/ "kae tapaAR yahUdIhkaA
rAjaA hnauhnC
yaezaULe (ar idnauBayao/ "ho/ yao sahI ho.
4
maAinasahArA yaze akU ao pahAsa
ipaL A tasa L e mau K ya paU j aAhArIh ina aja
:ma(aI 2667-68; makaURsa 1465
maAinasahLAR Banae/ "maqLe yao maAinasa maAiTa Aropa
63-64
kaohI maAinasah jasaLe yaezaULAR pahrA idrhekaA
Taopna kaunaq doxa paAna.

5
iTa itanaIhLe yaezaUkao pahAsa yasarI gare itanaIhLe
itanaIhLe Gair-Gair Banae/ "tar yao maAinasaLe?
A<KaAmaA paI baA<iDaidr hA<LAR deKna nasakanae banaA.
yahdIyaABair maAinasahLAR hA<kao izaaALe (aeijata paArI
yasapaiC itanaIhLe hA<LAR ihkaAR ina Banae/ "yaid
rhnau Bakao C. hA<Le gaALILImaA zau ganauRBayao/ ina
itamaI gamava(aA hQ Banae/ Bana itamaILAR kasaLe ihkaARyao
ihLe yahI| hnauhnC.
65
ina Daerq tairkaALe itanaIhLe hA<kao inandA gare.

ipaLAtasaArA yaze aL
U AR hre odkahA< paWAnC
6
yahdU I ajahkao iGa yaze aU
yao saunae paiC yao vyai(a gaALILIbaAw Akao ho

66
hona ipaLAtasaLe saoDae. 7ipaLAtasaLe caAL paA ika yaezaU
kaoR ivahAna/ maAinasahkaA baUFA PaDaAnah/ mauKya
herodkao aeakaA iTa. yasa samaya herod yazaLemamaA naq
paUjaAhArIh ina kaAnaunakao zaAsaIh ka saATa A.
iTa. yasaqLe ipaLAtasaLe hA<LAR herodkahA< paWA.
itanaIhLe yaezaULAR Apanao mahAsaBaAmaA Lga.e
67
itanaIhLe
jaba herodLe yaezaULAR deKae/ naI yanta KauzaI Ba.
Banae/ "yaid tapaAR naq KaIxw hnauhnC Banae/ hAmaILAR sa ya
herodLe yaezaUkao ivaxayamaA sabaq saunaekaA iTa. yasaqLe Daerq
bataAnau hosa.
idnadeiKa yaezaULAR Baewnae nakao cCA iTayao. yaezaULe
yaezaULe itanaIhLAR BannauBayao/ "yaid maqLe ma naq
kaehI camatkaAr deKaAna Bannae herodLe AzaA gare.
KaIxw h< Banae/ itamaIhLe maLAR ivazvaAsa ganaeR CqnaQ.
68
(ar idnauBana.
ina yaid maqLe itamaIhLAR saoDae= Banae
javaApa paina id<dqnaQ.
yasakao
69
tar ba sao/ maAinasakao paua
parmaezvarkao isaMhAsanakao dAihnaepai basnaeC.

70
herodLe hA<LAR naekaQ= Paznah gare/ tar yaezaULe kaunaq

10
mauKya paUjaAhArIh r inayamakaA zaAsaIh
yahI| iBarhekaA iTa. itanaIh yaezaUkao iva doxa

Lg aAr karArhekaA iTa.
11
taba herod r itanakaA
itanaIh sabaqLe Banae/ " yasao Ba kae tapaAR
isapaAhIhLe yaezaULAR iKasaI gare. itanaIhLe yaezaULAR
parmaezvarkao paua hnauhn C yaezaULe itanaIhLAR BannauBayao/
rAjaAkao paozaAka paihrA idr hA<kao iKalLI FA.
"ho/ itamaIhLe jae BanCQ/ yao sahI ho.

71
itanaIhLe Banae/ "hAmaILAR saAaI ikana
yasapaiC herodLe paeir hA<LAR ipaLAtasa BakahA< naq

paWA.
12
ibataekaA idnahmaA herod r ipaLAtasa maABa
KaA<cao parYo hAmaI ApaqLe saLe yasao BanaekaA saunaekaA
zaautaA iTayao. tar yasaq idna taI dumaABa imaataA zau
hQ?
Bayao.
baf A hAkaIma ipaLAtasaArA yaze aL
U AR Pazna
yaze akU ao PaA, aAnta
:ma(aI 271-2/ 11-14; makaURsa 151-5; yaUhnnaA 1828-38
yasapaiC itanaIh sabaq We ina yaezaULAR
23 ipaLAtasakahA< paurYA.
itanaIhLe hA<LAR doxa
13
ipaLAtasaLe mauKya paUjaAhArIh r yahUdI PamauKah
Lg aAyata sabaq maAinasahLAR baoLA.
14
ipaLAtasaLe
idna TaALe. itanaIhLe ipaLAtasaLAR Banae/ "hA<Le hAmaA
itanaIhLAR Banae/ "itamaIhLe yao maAinasaLAR makahA<
maAinasahLAR paTa axw garA<dq iTa r hAmaILe hA<LAR
lyaAyaQ. itamaIhLe BanyaQ ika yao vyai(aLe maAinasahLAR
paaekaA CQ. hA<Le isajarLAR kar itanauR ivaroDa ganauRhnC.
(aeijata garArhekao C. tar maqLe itamaIhkaq iGa
hA< dAvaI ganauR hnC/ hA< KaIxw rAjaA hnC.
hA<LAR jaA<cae. tar itamaIhLe Lg aAkao kaunaq paina
Lk aA 2315-41
130
doxaAropanamaA maqLe hA<maAiTa kaunaq doxa paAna.
15
27
yasarInaq
Daerq maAinasah yaezaUkao paiC LAgae. kaohI saIh

28
herodLe paina hA<maA kaunaq doxa deKaenana. itanaLe yasaqLe
duKaI Bar ivaLApa gairrhekaA iTa.
gadAR hA<LAR hAmaIkahA< paWAkaA hna. her/ yaezaULe kaunaq
taI saIhLAR BannauBayao/ " yazaLemakaA saIh ho/
doxa ganauR Bakao Cqna ika hA<Le m yau d,f paAna.
maero inaimta naroo . itamaIh Apanaq inaimta r Apanao
16
paua-CorIkao inaimta ivaLApa gar?
17
C ika maAinasahLe BannaeCna/ 'DaNya hna taI saIh
yasakaAr,a/ ma hA<LAR hkaA sajaAya idr CoifidnaeC.u
*
18
tar sabaq maAinasah icacyaA/ "saLAR maAnaqR paCR.
ba barbbaAsaLAR Coifidnauhosa.
19
barbbaAsaLe zahrmaA
d[A paqLAkao kaAr,amaA JyaALKaAnamaA parekaA iTa.
tar yaezaULe pakaeRr
29
samaya yastao Arhekao
jasaLe kaihlyaq paina baALkahLAR duDa causaAnana.

30
yasapaiC maAinasahLe pavaRtahLAR BannaeCna/ 'hAmaImaAiTa
Kasa? ina pahAfLAR BannaeCna/ 'hAmaILAR Copa?*

31
yasaLe h yaA paina garekao iTayao.
jaba jaIvana sauKaI h<dA yaid maAinasahLe yastao kamaR
20
ipaLAtasaLe yaezaULAR mau(a ganauR caAhnTae. paeir naLe
yaezaULAR Coifidnae baAre itanaIhsa<g a kaurA gare.
21
tar
gaCRna Banae/ jaba narAmao samaya Akao baeLA kae hnae

hoLA
32
itanaIh icacyaArhe/ "saLAR kaU samaA Bau,fYA/ saLAR

kaUsamaA Bau,fYA.
dujanaA parADaIhLAR paina hA<sa<g aq maAnaR
iGa LgaAkao iTayao.
22
33
yaezaU r taI du parADaIhLAR
taeaopalw ipaLAtasaLe maAinasahLAR Banae/ "ikana
"Kapar Bannae WA<maA Ligayao. isapaAhIhLe yaezaULAR
hA<Le yastao kae galtaI ganauR Bakao C hA< doxaI
kaA<wI Wokaer ka samaA wAg< a.e kaU sakao du CemaA itanaIhLe
hnauhnna<. hA<LAR maAnaqR panaeR kaehI kaAr,a BaeA<na.
taI du parADaIhLAR paina wAg< a.e itanaIhLe kajanaALAR
yasakaAr,a saAmaANya sajaAya idr ma hA<LAR CoifidnaeCu.
yaezaUkao dAihnaepai r kaoRLAR debaepai rAKae.
23
tar yaezaULAR kaUsamaA Bau,fAr maAnauR paCR Banae
ivainta gadqR maAinasah icacyaA rhe.
24
itanaIh yaita
25
maAinasah barbbaAsaLAR mau(a garAna
yaezaULe
BannauBayao/ "ipataA/ itanaIhLAR maApa idnauhosa ikanaBanae

itanaIh kae gairrheCna/ jaAndqnana.
saAHo icacyaA ika ipaLAtasaLe itanaIhkao inavaedna paurA

ganaeR ina,ayR a iL.
34
isapaAhIhLe icaA FAr nakao gaAh baA<fe.

35
maAinasah yaezaULAR herer iBa. yahUdI PamauKah
caAhnTae. barbbaAsaLe maAinasahkao h yaA garekao r Ata[
yaezaULAR yasao Bandq inandA gare/ "yaid naq parmaezvarLe
paqLAkao AropamaA kaqdmaA parekao iTayao. ipaLAtasaLe
CAnnau Bakao/ KaIxw ho Banae/ jasarI saLe LAR
barbbaAsaLAR mau(a gairid. itanaIhkao cCA nausaAr
bacaAyao saLe ApaqLAR bacaAnae kaAma garosa

36
jae ganauR cahAnTae yahI ganaR itanaIhLAR yaezaULAR itanaLe

sauimpa.
isapaAhIhLe paina yaezaUkao iKalLI fA. itanaIh
yaezaUkao najaIka ga ina hA<LAR dAKarsa sa<g akao

isakaAR-id.
37
taI isapaAhIhLe Banae/ "yaid itamaI
yahUdIhkao rAjaA hQ Banae ApaqLe ApaqLAR bacaA.

yaze aL
U AR ka samaA Bau ,fAr maAiryao
38
kaUsakao maAiTalLo BaAgamaA yaI zabdh LeiKakao
iTa "yao yahUdIhkao rAjaA ho.
26
39
isapaAhIhLe yaezaULAR maAnaR wAfA Lg aer ga.
kajanaA parADaILe yaezaULAR pamaAna gadqR Banae/
yasaqbaeLA wA maAinasa KaetabaAw Apanao zahritar paikaRrhekao
"kae tapaAR KaIxw hona
iTayao. yasakao naAma izamaona iTayao. izamaona saArenaIvaAsaI
ba<caAnauhosa ina hAmaILAR paina ba<caAnauhosa.

40
iTa. isapaAhIhLe izamaonaLAR yaezaUkao paiC-paiC kasa

baokaer ih<fna baADya garA.
yasao ho Banae ApauLAR
tar kaoR parADaILe gaALI garYo ina BaNyao/
"kae itamaI parmaezvarsa<g a frA<CQ hAmaI caA<fq manaeRCQ=.

41
itamaI r ma parADaI hQ; hAmaILe manaqR paCR ikanaBanae
hAmaILe parADa garekaA CQ=. tar yasa maAinasaLe kaehI BaUL

pad 17 LkaAkao kaehI aIka iLipamaA pad 17 jaoifkao C
ikana ika Pa yaeka inastaAr caAfkao samayamaA itanaLe itanaIhkao
inaimta kaqdIh maDyae ka janaALAR Coifidnau paTyaoR.
maAinasahLe 'hAmaILAR Copa? hozae 108.
131
garekao Cqna?
42
yasapaiC saLe yaezaULAR BaNyao/ "he
Lk aA 2342-2412
55
gaALILbaAw yaezaUsa<g aq AkaA saIhLe yaUsaupaLAR
yaezaU? jaba tapaAR rAjaA Bar zaAsana ganauRhnC yasabaeLA
paCYAna LAgae. itanaIhLe icahAna ina
maLAR samBanau hosa.
zarIr kasarI rAiKakao iTayao deKae.
43
yasaLAR BannauBayao/ "sauna? ma jae
BandCu
yao saA<cao ho Aja naq itamaI paina masa<g a
taba yaezaULe
vagaR-LokamaA hnaeCQ?
56
yasa iBaa
yasapaiC itanaIh
saug ainData masaALA tayaAr paAnaR Gar ga.

ivaZAmakao idna maozaAkao inayamakao Adeza nausaAr
itanaIhLe ivaZAma gare.
yaze aL
U e PaA, a yaAg Cna
yaze aU m yabu aAw baQrI We
44
maDyaAnhkao samaya iTayao/ ina saArA deza Bair naq

45
taIna bajae samma nDakaAr CAyao.
saUyaRkao jyaALo
paihLo idna saKaArq yaezaUkao zarIr

24 saptaAhkao
rAiKakao icahAnamaA ARmaARh A. itanaIhLe
2
iTana? maindrkao padAR duwukaA Bar vaArpaAr cyaAitayao.
tayaAr paArekao saug ainData-masaLAh lyaA.
46
PavaezaArA band ganaRLAR wA WULo Fu[A rAiKakao
yaezaU icacyaAnauBayao/ "ipataA/ ma tapaARLAR maero AtmaA
id<dqCu. yaita Banaer hA<Le PaA,a yaAgnau Bayao.

47
iTayao. tar itanaIhLe
icahAnakao
yao Fu[A icahAna deiKa kataq
saqinaka iDakaArILe kae Bakao iTayao deKae. itanaLe
gaufYA paWAkao paA.
parmaezvarkao PazaMsaA gadqR Banae/ "inazcaya yaI maAinasa
yaezaUkao zarIr deKaenana.
saL maAinasa hna.
LmalL pairrhekaA iTa/ dujanaA maAinasah ita naq
48
Daerq maAinasah yao d]zya henaR yahA< BaeLA BakaA
iTa. jaba itanaIhLe kae Bayao/ deKae itanaIhLe Apanao

dya ahA garA ina ga.
49
itanaIh iBaa pasae tar PaBau

jaba itanaIh yasa ivaxayamaA
jyaALo paihrnamaA itanaIhkao saimapamaA iBa.
taI
saIh yanta frA/ itanaIhLe A-ApanaA zaIr
yaezaUkaA Gainaxw sabaq
inahrA. taI du maAinasahLe taI saIhLAR Banae/
saATaIh yahI| iTa. gaALIL deiKa yaezaULAR paCYAr
"jaI<do maAinasaLAR itamaIh ikana marekaohkao maABamaA
Anae kaehI saIh paina yahA< iTa. itanaIh kaUsadeiKa
KaoijarhekaA CQ 6yaezaU yahA< Cqnana. hA< m yaubaAw baQrI
Daerq wAfAmaA iTa ina heirrhekaA iTa.
Wnau Bakao C. hA<Le gaALILmaA itamaIhLAR Bannau

Bakao kaurA TaAhA C
hA<Le Bannau Bakao C ika
maAinasakao pauaLAR paApaIkao hAtamaA sauimpanaeC/ kaUsamaA
r maiTayaAkaA yaosape a
50-51
yahUdIhkao rmaiTayaA zahrbaAw Akao
kajanaA maAinasa iTa. itanakao naA< yaUsaupa iTayao. itanaI
wA<iganaeC/ ina marekao taeao idna baQrI WnaeCna.
taba
taI saIhLe yaezaULe kae Bannau Bakao iTayao samBanaA

gare.
9
saL r DaAimaRka maAinasa iTa. parmaezvarkao rAjya
taI saIhLe cahAna Cofe ina GaArjanaA Paeirtah
Ana BanaI paiKaRrhekaA iTa. yaUsaupa yahUdI mahAsaBaAkaA
r caeLAh BakahA< ga ina sabaq yaI GawnaAh
sadSya iTa. tar itanaLe yaezaULAR maAnaeR yahdI
baAre itanaIhLe Banae.
gauvaAhkao ina,aRyaLAR itanaLe sahmataI idkaA iTanana.
yaUhnnaA yaAkaUbakaI AmaA mairyama r saIh iTa.
52
itanaIhLe taI PaeirtahLAR BakaA sabaq GawnaAh
itanaI ipaLAtasakahA< yaezaUkao zarIr maAgna ga. ipaLAtasaLe
itanaLAR yaezaUkao zarIr idna rAjaI Ba.
53
ina yaUsaupaLe
saunaA.
11
10
taI saIh mairyama magdiLnaI/
tar PaeirtahLe taI saIhLe itanaIhLAR

12
kaUsabaAw zarIrLAR taL oHALer wA gaALe baeHe.
BanaekaA kaurALAR paoao samBaer pa yaAnana.
ina itanaLe yaezaUkao zarIr Lg ae ina caAnamaA Kainakao
jauaq WYo ina icahAna itar dgaurYo. yao inahiryao
icahAnamaA rAKae. yao icahAna iGa kaihlyaq caLAkao
ina herYo. sautaIkao gaA jauna yaezaUkao zarIr Lpaeiwkao
iTana.
54
yao tayaArIkao idna iTayao. jaba saUyaR staA<Tyao/
zabaATakao idna zau hnaeTyao.
tar paausa
iTayao vaAheka saLe kaehI deKaena. jae Bakao iTayao yasa

ivaxayamaA nyaoLmaA padqR yao Gar gayao.
Lk aA 2413-38
13
132
mmaAsakao baAwomaA
yaezaULe DamaRzaAsamaA maozaA deiKa iLr Nya jammaq
:makaURsa 1612-13
gamava(aAhArA jae LeiKakao iTayao Pa yaeka kauro
yasaq idna yaezaUkaA dujanaA caeLAh mmaAsa naA<
garekao zahr garhekaA iTa. yao WA< yazaLemadeiKa

saAta maAL wAfo paTyaoR.
14
bataAnau zau ganauR Bayao. DamaRzaAsahmaA naI Apanau

ivaxayamaA jae LeiKakao iTayao hA<Le bataAnau Bayao.
28
jaba itanaIh mmaAsa Ce paug ae ina yaezaULe
itanaIhLe GawekaA taI saba
GawnaAh baAre kaurA gairrhekaA iTa.
15
jaba itanaIh yaI
kaurAh gairrhekaA iTa/ yaezaU Apaq itanaIhkao naijaka

AnauBayao ina itanaIhsa<g aq ih<fnau Bayao.
dujanaALAR yaezaULe icanna idkao iTana.
29
tar itanaIhLe hA<LAR yasao Bandq naeka ibantaI gare/
tar taI
"hAmaIisataq basnauhosa/ idna Daerq ibantaI sakayao PaAya rAta
yasapaiC
parI sakayao? taba hA< itanaIhsa<g a basnau rAjaI hnau
16
17
vahAnaA ganauR Bayao ika hA< yahA<baAw Baq jaAnau C.
yaezaULe BannauBayao/ "itamaIhLe ih<fdq gadAR kae ivaxayamaA
Bayao.
30
yaezaU jaba maecamaA naIhsa<g a basnau Bayao hA<Le
baAta garekao ho
taI dujanaA roika. itanaIhkao nauhAr duKaI deiKayao.
kaehI rowIh iLnau Bayao ina yasakao inaimta DaNyavaAd
itanaIh maDyae kajanaA kaLeopaAsa naA< BakaoLe
idnau Bayao. taba itanaLe
18
31
yao wukaA paAnauR Bayao ina
Banae/ "yazaLemakao kajanaA maAinasa yazaLemamaA Gaewekao
itanaIhLAR idnauBayao.
GawnaAh baAre najaAnnae vyai(a saAyad itamaI maAa hQkaI.
KaoiLyao ina itanaIhLe yaezaULAR icaa sakae tar hA<
19
yaezaULe itanaIhLAR BannauBayao/ "kastao GawnaAh
yasa baeLA itanaIhkao A<KaA
itanaIhbaAw ivaiLna hnau Bayao.
32
taI dujanaA ApasamaA
itanaIhLe hA<LAR Banae/ "yao naAsartakao kajanaA
baAta maAre/ "jaba yaezaU baAwAmaA hAmaIsa<g a baAta ganauR h<dq
vyai(a yaezaUkao ivaxayakao kauro ho. hA<Le parmaezvar
iTayao/ hAmaIiBaa Agao jaiLrhekao nauBava garekaA
ina maAinasahkao iGa kamaR ina vacanaLe deKaAnau
iTayaQ. yao saA<aq romaAMicata Tayao ika jaitavaeLA hA<Le
Bayao ika hA< kajanaA mahAna gamava(aA hnau hnTyao.
hAmaILAR DamaRzaAsakao saA<cao TaR KaoiLrhnau Bakao
20
tar hAmaA mauKya paUjaAhArIh ina naetaAhLe hA<LAR
iTayao.
33
hAmaILe
taba taI dujanaA jaua We ina yazaLemaitar
AzaA garekaA iTayaQ ika hA< naq ka janaA hnau hnTyao
paikaR. itanaIhLe GaAr janaA Paeirtah r ka
jasaLe aALLAR mau(a garA<nau h<dq iTayao. tar yaI saba
saATa ka WA<maA BaeLA BakaA iTa. taI GaAr caeLAh
GawnaAh Gawe. yaI saba GawnaA Gawekao Aja taeao idna
r itanaIhsa<g a BakaA maAinasahLe Banae/
m yau d,f idnau Q kaUsamaA w<g aAnau sauimpa.
ho.
22
21
taba Aja hAmaA kaehI saIhLe hAmaILAR
AzcayaRcaikata kaurAh Banae. ibahAnaq Wer taI saIh
"PaBau
yaeezaU saA<ccaq naq m yaubaAw baQrI Wnau Bakao C ina hA<

izamaonakao iGa deKaA panauR Bayao.
35
tar itanaIhLe
yasapaiC taI dujanaALe baAwomaA jae Bakao iTayao
yahA< paAnana. itanaIh pakaeR ina
saunaA. itanaIhLe Banae/ hA<Le rowI wukaA paAdAR kasarI
yaezaULAR rAiKakao icahAnamaA ga.

hA<kao zarIr
34
23
itanaIhLe dujanaA vagaRdUtahkao dzaRna paAkao kaurA
yaezaULAR canae.
bataA. vagaRdUtahLe Banae ika yaezaU jaIivata hnauhnC?

24
yaze aU caL
e Ah saAmau dK
e aA panaRu Bayao
yasapaiC hAmaA kaehI maAinasah paina icahAnamaA ga.
taI saIhLe Banae Baq< icahAna KaALI iTayao. itanaIh
:ma(aI 2816-20; makaURsa 1614-18; yaUhnnaA 2019-23;

Paeirta 16-8
kasaqLe yaezaULAR deKaenana.

25
taba yaezaULe itanaIhLAR Bannau Bayao/ "itamaIh
maUKaR hQ ina gamava(aAhLe Banaekao Pa yaeka kaurAh

ivazvaAsa ganaR iFLo garYQ.
26
taI gamava(aAhLe BanaI
sakaekaA iTa ika KaIxwLAR hA<kao gaQrva iBaa pasna

yaI saba kaurAh Baognau Avazyaka iTayao.
27
yasapaiC
36
jaba taI dujanaA maAinasaLe yaI kaurAh gadqR iTa/
yaezaU Apaq caeLAhkao maABamaA iBanau Bayao. hA<Le

itanaIhLAR BannauBayao/ "itamaIhLAR zaAinta hosa.
37
tar caeLAh caimBata Ba ina frA. itanaIhLe
Paeta deiKarheCna Bannae paina saocae.
38
tar hA<Le BannauBayao/
133
Lk aA 2439-53
"itamaIh ikana ivacaiLta hnCQ itamaIhLe deKaekaq
jaAnau paCR ina sabaq maAinasahmaA PacaAr gar ika
39
maerA hAta r KauAh her.
itanaIhkao paApah amaA ganaR saikanC. itanaIhLAR
ma saA<caq h<. maLAR spazaR gar. her/ maero maAsau r hI
Bainadee ika itanaIhLe Apanao dya pairvataRna ganaqR paCR
C. ka BaUtakao zarIr r hI h<dqna.
ina ApanaA paApahkao duKa Pakaw gana. yazaLemabaAw
kaurAmaA ikana zaMkaA gaCQR
40
Bayao.
taba yaezaULe ApanaA hAtah KauAh deKaAnau
zau garer maero naAmamaA yaI kaurAh PacaAr gar. saArA
41
saMsaArkaA maAinasahmaA yao sausamaAcaArh saunaAnaq paCR.
itanaIh yantaq KauzaI Bakao kaAr,aLe Ba
ivazvaAsa ganaR sakaenana. itanaIh caimBata Ba. yaezaULe
49
itanaIhLAR BannauBayao/ "kae itamaIhisata yahA< KaAnae
Paita$aA ganauR Bakao C; ma yao itamaIhLAR paWAnaeCu.
kau rA C
hA<LAR id.
42
itanaIhLe kawukaA pakaAkao maACA
43
tyao iLnau Bayao tanaIhkao iGa KaAnau
sauna? maerA ipataALe itamaIhkao inaimta kaehI idnae
tar itamaIh vagaRbaAw zai(a PaApta nagaaeL yahA<

yazaLemamaA naq paiKaRrho.
Bayao.
44
yaze akU ao svag arR oh, a
hA<Le itanaIhLAR BannauBayao/ "jaba ma itamaIhsa<ga
:makaURsa 1619-20; Paeirta 19-11
iTa< maqLe kae Banae yao samBanaA gar. maqLe Banae/ maozaAkao
vyavasTaAmaA gamava(aAhkao paustakamaA maero ivaxayamaA
50
yaezaULe ApanaA caeLAhLAR baeTaAnaIsamma LqjaAnauBayao.
Bainakao ina Bajana saMahmaA BainakaA Pa yaeka kaurA paurA
hA<Le Apanao hAta caAlnau Bayao ina itanaIhLAR
hnaeC.
AzaIvaARd idnau Bayao.
45
yasapaiC hA<Le DamaRzaAsahmaA LeiKakaA sabaq
kaurAh bauJna mana KaoLI idnau Bayao.
46
hA<Le itanaIhLAR
BannauBayao/ "yao LeiKakaq C ika KaIxwLAR maAirnaeC

ina taeao idnamaA hA< baQrI Wn au hnaeC.
47-48
itamaIhLe
yaI sabaq GawnaA deKyaQ/ itamaIh naq saAaI CA. itamaIh
51
hA< itanaIhLAR AzaIvaARd
id=dq gadAR/ hA< itanaIhbaAw Cuinau Bayao ina vagaRmaA

Ligayao.
52
caeLAhLe hA<kao ArADanaA gare. yasapaiC
itanaIh yazaLema paikaR. itanaIh yantaq KauzaI

iTa.
53
saArA samaya parmaezvarkaq PazaMsaA gadqR itanaIh
maindrmaA basae.
License Agreement for Bible Texts

World Bible Translation Center
Last Updated: September 21, 2006
Copyright 2006 by World Bible Translation Center
All rights reserved.
These Scriptures:
Are copyrighted by World Bible Translation Center.
Are not public domain.
May not be altered or modified in any form.
May not be sold or offered for sale in any form.
May not be used for commercial purposes (including, but not limited to, use in advertising or Web banners used
for the purpose of selling online add space).
May be distributed without modification in electronic form for non-commercial use. However, they may not be
hosted on any kind of server (including a Web or ftp server) without written permission. A copy of this license
(without modification) must also be included.
May be quoted for any purpose, up to 1,000 verses, without written permission. However, the extent of
quotation must not comprise a complete book nor should it amount to more than 50% of the work in which
it is quoted. A copyright notice must appear on the title or copyright page using this pattern: Taken from
the HOLY BIBLE: EASY-TO-READ VERSION 2006 by World Bible Translation Center, Inc. and used by
permission. If the text quoted is from one of WBTCs non-English versions, the printed title of the actual text
quoted will be substituted for HOLY BIBLE: EASY-TO-READ VERSION. The copyright notice must appear
in English or be translated into another language. When quotations from WBTCs text are used in non-saleable
media, such as church bulletins, orders of service, posters, transparencies or similar media, a complete copyright
notice is not required, but the initials of the version (such as ERV for the Easy-to-Read Version in English)
must appear at the end of each quotation.
Any use of these Scriptures other than those listed above is prohibited. For additional rights and permission for
usage, such as the use of WBTCs text on a Web site, or for clarification of any of the above, please contact World
Bible Translation Center in writing or by email at distribution@wbtc.com.
World Bible Translation Center
P.O. Box 820648
Fort Worth, Texas 76182, USA
Telephone: 1-817-595-1664
Toll-Free in US: 1-888-54-BIBLE
E-mail: info@wbtc.com
WBTCs web site World Bible Translation Centers web site: http://www.wbtc.org
Order online To order a copy of our texts online, go to: http://www.wbtc.org
Current license agreement This license is subject to change without notice. The current license can be found at:
http://www.wbtc.org/downloads/biblelicense.htm
Trouble viewing this file If the text in this document does not display correctly, use Adobe Acrobat
Reader 5.0 or higher. Download Adobe Acrobat Reader from:
http://www.adobe.com/products/acrobat/readstep2.html
Viewing Chinese or Korean PDFs To view the Chinese or Korean PDFs, it may be necessary to
download the Chinese Simplified or Korean font pack from Adobe. Download the font packs from:
http://www.adobe.com/products/acrobat/acrrasianfontpack.html

42 Luke Nepali

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

42 Luke Nepali

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

LkU aALe LeKake ao sasu amaAcaAr

yaze akU ao jaIvana baArme aA LkU aA LeKCna

baeLA itanaIh PaATaRnaA ganaRmaA talLIna iTa.

1 baIcamaA GawekaA GawnaAhkao ivaxayamaA itahAsa LeKnae

DaUpa jaiLrhekao dAihnaepai parmaPaBaukao ka vagaRdUta

caexwA garekaA Cna. itanaIhLe taI kaurAh naq LeKaekaA

vagaRdUtaLAR deKyao/ jakairyaA amamaA parYo ina yao

Cna jauna kaurAh zaudeiKa naq hAmaILAR taI maAinasah

jao saAaIh r parmaezvarkaA saMdezakao saevakahLe

nafrA. itamao PaATaRnaALAR parmaezvarLe sauinaidnau BakaoC.

bataA<dq AkaA Cna.

he maAnanaIya/ ma ApaqLe zau

yao dUtaLe yasaLAR BanaI/ "jakairyaA/

itamaI patnaI LIizabaALe wA izazau janma idnaeCe. sakao

deiKa naq hoizayaAr saATa sabaq kaurAhkao Dyayana garekao

naA< itamaILe yaUhnnaA rAiKaidnaU.

Cu. yasaqLe/ maqLe sao|cae maqLe paina itamaIhkaA LAiga

Anand r KauzaIyaALI lyaAnaeC. sakao janmaLe Daerq-Daerq

kamaAnausaAr yaI kaurAh LeKnaq paCR. yasaqLe/ maqLe yaI

maAinasahmaA sauKa lyaAnaeC.

PaBaukao saAmaunnae yaUhnnaA

kaurAh wA paustakamaA samaAvaeza garekao C.u itamaIhLAR

kajanaA mahAna vyai(a bainanaeC. saLe dAKarsa TavaA

bauBaAnaukao LAiga jauna itamaIhLe isakaekaA CQ yahI

maidrA kadAipa iLnae Cqna. itanakao janmabaAw naq itanaI

kaurAh naq sa ya ho Banna/ maqLe yaI kaurAh LeKaekao

paivaa AtmaALe* Bairkao h n ae C n a . .16itanaI Daerq

yahUdIhLAR itanaIhkao parmaezvar PaBauitar iKaicanae maADyama

Apaq itanaI adUta Ba parmaPaBaukao iGa

iGa jaAnaeCna. iLyaA jastaq itanaI paina zai(a-sampanna

yahUdAmaA herodkao zaAsana kaALmaA jakairyaA naA<

vyai(a bannaeCna. iLyaAmaA Bakaq AtmaA samaA paina

garekao kajanaA paUjaAhArI iTa. jakairyaA ibayaA paUjaAhArI

hnaeC. baAbauh r CoroCorIh maABa naqLe naq zaAinta

dLkaA iTa. jakairyaAkaI patnaI hAna pairvaArkao iTaRna.

banaAR rAKnaeCna. itanaIh jasaLe parmaezvarkao A$aA

itanakao naA< LIizabaA iTayao.

taI duvaq jakairyaA r

paALna gadRqnana yastaAhLAR DaAimaRka vyai(ahLe jastaq

LIizabaA parmaAtmaA samaa saL vyai(a iTa. jahA<

sao=cnae banaAnae Cna. parmaPaBaukao AgamanakaA inamta

samma PaBaukao jammaq A$aA r inayamahkao sambanDa C

maAinasahLAR saLe naq tayaArI paAnaeRCna.

itanaIh inaxkaLMka iTa.

tar jakairyaA r LIizabaA

jakairyaALe vagaRdUtaLAR Banae/ "yao kaurA saA<cao ho

inasantaAna iTa. LIizabaA gaBaRvataI hna saikana; ina

Banaer ma kasarI inaizcata hnau ma wA bauFo maAinasa h</

itanaIh duvaq v BasakaekaA iTa.

ina maerI vaAsnaI paina bauFI naq iCna

jaba nakao dLkao saevaA ganaeR paALo iTayao jakairyaALe

yao dUtaLe javaApa id/ "ma gaibaL h<. ma

parmaezvar iGa maAinasahkao saevaA paUjaAhArI Bar gare.

parmaezvarkao iGa KafA rhnCu. parmaezvarLe naq maLAR

yastaq sakao dLkao saevaA ganaeR samaya iTayao. 9paUjaAhArIhLe

itamaIisata kaurA ganaR r iyanaq KauzaIkao sausamaAcaAr idna

sa<Daq kajanaA paUjaAhArILAR DaUpa idnae gadRTae. jakairyaA

paWAnau Bakao ho.

ba sauna? yaI kaurAh paurA

yastaq kaAma ganaRLAR CAinakao iTayao. yasakaAr,a saLe

maAinasah baAihr kaiata BakaA iTa. DaUpa idkaq

parmaezvarkao AtmaA/ yaezaUkao AtmaA ina

ArAmadAyaka paina BainanC. parmaezvarLe Q KaIxwisata imaLer

nahaeL samma itamaI hnaeCQ r baolnasakanaeCqnaQ. ikana