Laatste DePers

GRATIS, MAAR NIET GOEDKOOP
Vrijdag
30.03.2012
depers.nl
Op!
8 6 0 0 1 1 0
Tussenstand abonnees Dagen te gaan
We gaan het gewoon proberen: www.reddepers.nl
W
o
rd
a
b
o
n
n
e
e
!
....
Pagina 2 t/m 52 Nog n keer Dagblad De Pers
LUMINE.NL
Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012 2
Zoals het hier was,
wordt het nooit meer.
Ben Rogmans
Amsterdam
Marcel Boekhoorn is met afstand de
bijzonderste man die ik ooit ben te-
gengekomen. Hij is op alle gebieden
extreem de overtreffende trap van
alles. Extreem intelligent, snel, opti-
mistisch, positief, gul, hartelijk en
attent. Tegenslagen wringt hij uit tot
meevallers en als dat niet lukt is hij ze
een seconde later vergeten: je moet
een mooie toekomst niet laten beder-
ven door het verleden. Ik heb hem
nooit boos of chagrijnig gezien, ook
niet toen zijn investeringen in deze
krant zo tegen de zestig miljoen lie-
pen en de kans groot was dat hij die
allemaal zou kwijtraken.
Een van zijn mindere eigenschap-
pen is dat hij met al die snelheid en
intelligentie soms de neiging heeft
om wat al te impulsief te handelen.
Zoals die keer dat hij in Taiwan over-
haast voor een groot bedrag een zeld-
zame witte krokodil kocht voor zijn
dienrentuin in Rhenen. Na twee we-
ken in de Hollandse regen werd het
zeldzame beest tamelijk groen. Boek-
hoorn was belazerd, en er is niemand
die dit verhaal met meer smaak kan
vertellen dan hij zelf.
Om te veel van dat soort ongeluk-
ken te voorkomen heeft Boekhoorn
een team met ervaren rotten op aller-
lei gebied om zich heen verzameld,
die hem (soms met de grootst moge-
lijke moeite) waar nodig een beetje
afremmen. Het is dat team dat sinds
oktober 2006 niet alleen fors heeft
genvesteerd in deze krant, maar dat
ons ook met raad en daad terzijde
heeft gestaan. En dat ons altijd heeft
gesteund waar het ging om de journa-
listieke kwaliteit en journalistieke
onafhankelijkheid van de krant. Er is
nooit discussie geweest over speci-
fieke artikelen, er is zelden discussie
geweest over de formule: we hebben
vanaf het begin in alle vrijheid kun-
nen werken aan de optimistische, af-
wijkende kwaliteitskrant die we wil-
den maken.
Daar komt nu helaas een einde
aan. De mannen van team-Boek-
hoorn hebben de afgelopen twee we-
ken allen meerdere malen gebeld en
gemaild om te informeren hoe de
stemming was. We waren verdrietig
en trots. Boekhoorn cs hebben inge-
stemd met een zeer, zeer nette rege-
ling voor het personeel, die ze uit ei-
gen zak moeten betalen. Dat is van
een kwaliteit en klasse waarvan we
hier bij de krant soms even stil wor-
den.
We hebben vijf jaar lang in een
ontzettend fijn bedrijf gewerkt, met
moedige en betrokken financiers, en-
thousiaste lezers en creatieve en ge-
passioneerde journalisten. Binnen-
kort staan we op straat. Ondanks de
zeer slechte arbeidsmarktsituatie in
de mediawereld zullen de meesten
van ons binnen enige tijd wel weer
een baan vinden. Maar zoals het hier
was? Dat wordt het nooit meer.
Dagblad De Pers
Een Rabobank-bankier wilde de ontslagen redac-
teuren geen banksparen uitleggen. Twee miljoen
euro (waarde sociaal plan) vond hij te weinig.
Niet de moeite
Een oud-collega van DAG kwam op de laatste
werkdag een kratje drank brengen. Uit ervaring
weten deze collegas dat zoiets helpt.
Drank van DAG
Rob Heilbron (eigenaar Sapph) noemde Jojanneke
van den Berge ooit een kutfeministe. Toen ze een
Sapph-bikini aantrok, maakte dat niet meer uit.
Bikini doet wonderen
Marcel, bedankt!
Bij Boekhoorn gaat alles in het
groot. Op de dag dat we deze krant
maakten, werd bekend dat hij de
High Tech Campus Eindhoven heeft
gekocht voor 425 miljoen euro. Kijk,
dat vinden we wel erg stoer. Het is
de grootste transactie van een stuk
vastgoed uit de Nederlandse ge-
schiedenis. Het gebied is uitgeroe-
pen tot het slimste plekje van de
wereld. Het wemelt er van topta-
lent en hightech start-ups sorry
voor het jargon en daar is de man
dol op. Eind vorig jaar verkocht hij
een van de grond af aan opge-
bouwd bedrijf in vliegtuigsimula-
toren aan Lockheed-Martin. Het
bedrijf, Sim Industries, groeide in
een paar jaar tijd vanuit het niets
tot wereldmarktleider. Op de high-
tech campus zullen ongetwijfeld
soortgelijke, fantastische bedrijven
ontstaan. Waar allerlei types vooral
praten over innovatie en kennis-
economie, die zo nodig zijn voor de
toekomst van Nederland, gebeurt
het in Eindhoven en Boekhoorn zal
daar een stevige slinger aan gaan
geven. Wij van De Pers behoorden
tot zijn schaarse iets minder suc-
cesvolle ondernemingen, maar we
zijn wel trots dat we erbij hoorden.
425 miljoen
High Tech Campus
Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012
Dagblad De Pers
3
We zijn heel blij -
en tegelijk erg verdrietig.
O
p 28 augustus 2006,
twintig weken voor het
verschijnen van de
eerste editie van Dag-
blad De Pers, schreef ik
als beoogd hoofdredacteur een
korte notitie over de inhoud van de
krant ten behoeve van onze inves-
teerders: Marcel Boekhoorn en zijn
team. De notitie heette Over de
operationalisering van het woord
kwaliteitskrant.
Als ik dat verhaal nu, ruim vijf
jaar later herlees, is het een prettige
verrassing om te zien hoe de gedach-
ten daarin inmiddels zijn verankerd
in het DNA van de krant. Kranten,
zo schreef ik in 2006, zijn er in
soorten en maten en sommige
daarvan noemen we kwaliteits-
krant, terwijl niemand precies weet
wat we daarmee bedoelen.
En verder, uit die notitie: We
moeten in de krant niet zuinig zijn
met het verkennen van de grenzen
van de journalistieke genres. Er
moet een literaire ambitie in zitten,
een zekere mate van wereldvreemd-
heid, intellectualisme, drang tot
ontsporen. Beter of minstens span-
nender dan wat de traditionele
dagbladen brengen.(...)
De vormgeving moet ouderwetse
kwaliteit uitstralen, het beeld moet
top zijn (anders geen beeld), de
indeling verrassend, de zuivere
observatie tot kunst verheffen, de
tone-of-voice helder, eloquent, zo
nu en dan ironisch, humoristisch,
niet neerbuigend, zuur, op de hur-
ken etc. Intelligente verbazing is vele
malen beter dan betweterig gemok.
() In kort bestek is dit de geest
waarin je die nieuwe krant zou
moeten maken. Heel veel moet
worden uitgewerkt, maar met een
paar originele geesten, een paar
jonge honden en een paar toege-
wijde ambachtslieden kom je een
heel eind.
Heel goed gelukt
Dat was het idee in 2006 en dat is
heel erg goed gelukt. We hebben
school gemaakt met literaire journa-
listiek. De columns van Midden-
dorp zijn uniek omdat ze alledaagse
actualiteit verbinden met literatuur.
Dat geldt nog meer voor zijn grote
verhalen, zoals De Totale Ferry. In
een van de eerste sportverslagen van
Thijs Zonneveld was nog net te lezen
over welke sport het ging, maar de
uitslag? Onbelangrijk. Het prachtige
verhaal over wat er zich op de tri-
bune afspeelde was oneindig veel
interessanter. Zuivere observatie,
intelligente verbazing.
Het zijn technieken die Midden-
dorp en Zonneveld tot in de puntjes
beheersen en die alle journalisten
van De Pers hebben genspireerd.
Heel veel verhalen in onze krant
hebben een twist, een gebbetje, een
losse tone-of-voice. Een opvallende
kop: Bos draait kont kabinet in,
hoewel die misschien over het
randje was. Iedereen probeert altijd
van elk verhaal iets bijzonders te
maken en vaak lukt dat. Fokko
Ebbens interviewt het paard Bonfire.
Eva Ludemann schrijft over Ahma-
djinejas. Mark van Assen over zijn
familie in voormalig Joegoslavi.
Marcel Hulspas met zijn stukken
over wetenschap en religie en zijn
blog over de PVV.
Een hoogtepunt is het krachtige,
persoonlijke en uitstekend geschre-
ven pleidooi van vier paginas van
Kustaw Bessems voor de vrijheid van
meningsuiting. Het is een verhaal
waar je stil van wordt als je het hebt
gelezen. Het is volkomen terecht
genomineerd voor de Tegel, de
belangrijkste journalistieke prijs in
Nederland.
Als je door de vijf jaargangen van
De Pers bladert is het opmerkelijk
om te zien hoe vaak we hebben
gekozen voor participerende journa-
listiek als we een onderwerp wilden
behandelen. De gang van Camil
Driessen naar een door Chinese
dames gedreven massagesalon waar-
over het gerucht ging dat er wel wat
meer gebeurde dan dat er alleen
vermoeide spieren werden gemas-
seerd, is een klassieker, zeker bij ons
op de redactie. Hoewel hij het er ook
in het rookhok nooit heel erg con-
creet over heeft gehad, twijfelt nie-
mand eraan dat Camil daar op
kosten van de krant zijn happy end
heeft genoten.
Fokko Ebbens, een begenadigd
voetballer, wilde wel eens weten of
het nog mogelijk is om voetbalprof
te worden en vertrok naar Engeland
om het te proberen. Dick Nieuw-
boer volgt een opvoedcursus. Maai-
ke Boersma probeert voetbalvrouw
te worden. Floor van Dijck laat zich
met honderden anderen in de Mar-
nixgarage naakt fotograferen. Thijs
Zonneveld fietst daags na de vrese-
lijke val van Johnny Hoogerland in
de Tour de France een stukje met
hem op. Thijs draagt het wielershirt
van Dagblad De Pers! Foto uiteraard
op de voorpagina.
Buitenwereld
Pinokkio is een gaaf voorbeeld van
een door ons ontwikkeld genre
waarmee we ingewikkelde onder-
werpen op een luchtige manier
behandelen. We kunnen trots zijn
op columnisten als Tommy Wie-
ringa, Hans Wiegel, Nico Dijks-
hoorn en Kustaw Bessems.
Hoewel we in het begin nog
zoekende waren naar onze eigen
manier om het woord kwaliteits-
krant te operationaliseren heeft de
buitenwereld meteen begrepen waar
het ons om te doen was. We hebben
een paar duizend lyrische reacties
van lezers gekregen en behoorlijk
positieve recensies in de andere
media.
Toen ik tot mijn stomme verba-
zing eind 2007 werd uitgeroepen tot
Journalist van het Jaar, luidde de
motivering: Hij verrijkte Nederland
op 23 januari met een gratis kwali-
teitsdagblad, waarin optimisme,
onaangepastheid en enthousiasme
de toon aangeven.
Dat hadden ze goed gezien,
vonden we toen. Uit de tienduizen-
den reacties die we de afgelopen
weken hebben binnengekregen na
het nieuws over onze opheffing
blijkt dat dat krantje van ons echt
wel een dingetje was. Daar zijn we
heel blij mee en tegelijkertijd erg
verdrietig om.
En verder geldt: Its better to have
loved and lost, than not have loved at
all.
Had De Pers ooit winst gemaakt, dan was de
belasting ontweken door de aandeelhouders. De
uitgever hing onder een trustkantoor op Curaao.
Trust
De sollicitatiegesprekken van oprichter Cornelis
van den Berg met Arnold Karskens vonden plaats
in het Amstel Hotel, besprenkeld met dure wijn.
Amstel Hotel
De sigarenboer bij station Zaandam over De Pers:
Ik verstop de kranten s ochtends onder de toon-
bank, anders neemt zomaar iedereen er een mee.
Onder de toonbank
Een krant om
van te houden
Ben Rogmans
Directeur/uitgever
DagbladDe PersVrijdag30 maart 2012 4
Hoeveel heeft dieadverteerder betaald?, vroeg
aandeelhouder Cees vander Hoeven, toenVan
denBergvoor zijneigenuitgeverij adverteerde.
Adverteerder
Eenschrijfster vanerotische verhalenmet
bijbehorendetekeningenhadwel eenideehoe
de krant is te redden: haar eigenwerk publiceren.
Erotiek
De Pers-oprichter Cornelis vandenBergbeweerde
dat zijngeliefdeLotus zohardging, dat jeermee
onderstebovenkonrijdenineentunnel.
Lotus

Argus
Cartoon Argus
Nederland verliest gratis kwaliteitskrant
Dagblad De Pers
DagbladDe Pers Vrijdag30 maart 2012
Dagblad De Pers
5
Ik ben jou, zei je,
en jij bent mij.
ToenDe Pers 5 jaar bestond(injanuari) gingenwe
met de complete redactie eenweekendje naar
Baarlo. Dat gingbest goed(zie rechts)
Baarlo
432 bier, 67 flessenwijnen1 lattemacchiato. We
betaalden12.500euroborg. Enkregengeencent
terug. Grapje. Nee, tochniet. Nee echt, grapje.
We dronken...
Onzeredactie-Casanova (whoshall remain
nameless) verschalkte5 vrouwen. Redactie-
vrouwendus. Enja, dat is inclusief stagiaires ja.
Pimp
Liefste,
Maandag 12 maart. Om 12.58 uur stuur je me een berichtje. Je wil praten, zeg je. Het is dringend, zeg je.
15.00 uur in de keuken. Waar je het precies over wil hebben wil je dan nog niet loslaten. Nee, echt niet, dont
bother. Twee uur en twee minuten lang klap ik van angst naar hoop, van twijfel naar vertrouwen. En weer
terug. Wat is er toch? Ik probeer mijn gedachten te verzetten, door te gaan met waar ik mee bezig was. Maar de
zwarte nachtvlinders in mijn maag vliegen razendsnel naar mijn hoofd, waar ze mijn gedachten vertroebe-
len. Roken dan maar. De ene peuk na de andere, tot aan de filter.
15.00 uur. We zitten in de keuken. Op de tafel, zoals we daar vaker hebben gezeten, met een kop koffie, pra-
tend over het nieuws of dingen die we hadden meegemaakt. Deze keer niet. Deze keer is het anders. Liefste,
zeg je. Het gaat niet meer. Wat je daarna allemaal vertelt hoor ik niet meer. Even krijg ik geen adem. Kotsen.
Ik wil kotsen, maar ook dat lukt niet. Ik sluit mijn ogen en net als in elke middelmatige roman of clichfilm
schiet je voorbij, schieten wij voorbij.
We ontmoetten elkaar via het internet. Jij had een advertentie geplaatst. Was op zoek naar iemand met lef,
met een opgewekt en enthousiast karakter. Iemand die niet bang was dat zijn sociale leven in de war zou
raken. Ik voelde me aangesproken en reageerde. We spraken af in caf t Schinkeltje. Fuck, wat was ik
zenuwachtig. Daar tussen de lunchende taxichauffeurs keken we elkaar voor het eerst in de ogen. Al na
drie biertjes wisten we genoeg: dit is t.
Eerlijk is eerlijk, liefste, het ging niet altijd even goed in het begin. We moesten aan elkaar wennen. Waar jij
dacht dat ik ongenteresseerd was, was ik eigenlijk onzeker. Waar ik van jouw kant betrokkenheid miste,
wilde jij me juist zo veel mogelijk vrij laten. Maar na een tijdje vonden we onze draai. Samen veroverden we
de wereld. We reisden naar Tallinn, waar we zagen dat het IJzeren Gordijn stiekem nog aan een paar haakjes
hing. In Belgi maakten we de impasse rondom de verkiezingen van dichtbij mee, en op Curaao grapten we
cynisch over de veel te bruine Nederlanders in roze overhemden. We kwamen backstage op Lowlands en
zwalkten dronken van geluk en lauw bier over het festivalterrein.
Ja liefste. Drinken konden we wel. Daar heeft het in ieder geval niet aan gelegen. Elke vrijdag in t Schinkeltje.
Dan wilden we er nog wel eens wat dingen uitflappen. Wat we vonden dat er beter kon of juist hoe blij we met
elkaar waren. Het enige dat misschien een beetje raar is: we sliepen nooit samen. Jij ging elke avond om 21.00
uur naar bed, behalve als er voetbal was, dat wilde je altijd nog wel even meepikken. s Ochtends was je dan al
voor dag en dauw op en ging je langs de kiosken en treinstations. Soms behandelden de mensen je als een
stuk vuil, maar meestal was iedereen blij met je verschijning, de ene dag dikker dan de andere. Je dook op in
de rechtbank bij het Wilders-proces en in de Tweede Kamer gingen ze ook regelmatig met je aan de haal.
Je leerde mij in mezelf te geloven, de schroom van me af te werpen; met jou was ik mijn beste zelf. Ik ben jou
zei je op een gegeven moment, en jij bent mij. En nog maar een paar maanden geleden spraken we onze
onvoorwaardelijke liefde voor elkaar uit. Maar daarna werd het stil. Tijdens ons weekendje weg in Baarlo had
je het alleen maar over vroeger, niet over nu of over de toekomst. Er had een belletje bij me kunnen gaan
rinkelen, maar ik had er vertrouwen in dat het wel goed zou komen net als al die andere keren.
Als ik mijn ogen weer open is het stil. Je hebt me niets meer te vertellen en ik jou ook niet meer. Door mijn
hoofd schiet nu de toekomst die we nooit zullen hebben. We zouden nog naar Spanje gaan. Op zoek naar
Joaqun Sabina, die ooit zong: Y la vida sigui, como siguen las cosas que no tienen mucho sentido. Zo is het,
liefste: het leven gaat door, zoals al die dingen doorgaan die niet zo veel zin hebben.
En ding ga ik niet missen. Die koffie van je. Die was niet te zuipen.
Liefs,
Julien Althuisius
S
H
U
T
T
E
R
S
T
O
C
K
ates sollicitatietips carrirebeurzen Best Young Professionals Top 100 traineeships Memory Magazine o
sche Carriredag solliciteren BestGraduates Law Vrouw&Carrire werkgeverspresentaties De Nationale C
Young Professionals Law Top 50 Carrirebeurs Overheid werkgevers DiversityWorks vacatures Het Car
stageplekken Het Nationaal Juristencongres solliciteren Carrirebeurs Zorg & Welzijn afstudeeropdracht
e Carriredagen Inhousedagen business courses BestGraduates sollicitatietips carrirebeurzen Best Youn
s Top 100 traineeships Memory Magazine orinteren De Juridische Carriredag solliciteren BestGraduate
w&Carrire werkgeverspresentaties De Nationale Carrirebeurs Best Young Professionals Law Top 50 Ca
eid werkgevers DiversityWorks vacatures Het Carrire Jaarboek stageplekken Het Nationaal Juristenco
Carrirebeurs Zorg & Welzijn afstudeeropdrachten De Nederlandse Carriredagen Inhousedagen business
raduates sollicitatietips carrirebeurzen Best Young Professionals Top 100 traineeships Memory Magaz
ridische Carriredag solliciteren BestGraduates Law Vrouw&Carrire werkgeverspresentaties De Nationa
Best Young Professionals Law Top 50 Carrirebeurs Overheid werkgevers DiversityWorks vacatures H
oek stageplekken Het Nationaal Juristencongres solliciteren Carrirebeurs Zorg & Welzijn afstudeeropdr
landse Carriredagen Inhousedagen business courses BestGraduates sollicitatietips carrirebeurzen Bes
ssionals Top 100 traineeships Memory Magazine orinteren De Juridische Carriredag solliciteren BestGr
Law Vrouw&Carrire werkgeverspresentaties De Nationale Carrirebeurs Best Young Professionals Law
rebeurs Overheid werkgevers DiversityWorks vacatures Het Carrire Jaarboek stageplekken Het Nation
es solliciteren Carrirebeurs Zorg & Welzijn afstudeeropdrachten De Nederlandse Carriredagen Inhouse
courses BestGraduates sollicitatietips carrirebeurzen Best Young Professionals Top 100 traineeships M
zine orinteren De Juridische Carriredag solliciteren BestGraduates Law Vrouw&Carrire werkgeverspre
nale Carrirebeurs Best Young Professionals Law Top 50 Carrirebeurs Overheid werkgevers DiversityW
Het Carrire Jaarboek stageplekken Het Nationaal Juristencongres solliciteren Carrirebeurs Zorg & We
pdrachten De Nederlandse Carriredagen Inhousedagen business courses BestGraduates sollicitatietips c
en Best Young Professionals Top 100 traineeships Memory Magazine orinteren De Juridische Carrireda
raduates Law Vrouw&Carrire werkgeverspresentaties De Nationale Carrirebeurs Best Young Professi
0 Carrirebeurs Overheid werkgevers DiversityWorks vacatures Het Carrire Jaarboek stageplekken He
encongres solliciteren Carrirebeurs Zorg & Welzijn afstudeeropdrachten De Nederlandse Carriredagen
usiness courses BestGraduates sollicitatietips carrirebeurzen Best Young Professionals Top 100 trainee
ry Magazine orinteren De Juridische Carriredag solliciteren BestGraduates Law Vrouw&Carrire werkg
ties De Nationale Carrirebeurs Best Young Professionals Law Top 50 Carrirebeurs Overheid werkgeve
s vacatures Het Carrire Jaarboek stageplekken Het Nationaal Juristencongres solliciteren Carrirebeurs
n afstudeeropdrachten De Nederlandse Carriredagen Inhousedagen business courses BestGraduates so
rebeurzen Best Young Professionals Top 100 traineeships Memory Magazine orinteren De Juridische Ca
teren BestGraduates Law Vrouw&Carrire werkgeverspresentaties De Nationale Carrirebeurs Best You
s Law Top 50 Carrirebeurs Overheid werkgevers DiversityWorks vacatures Het Carrire Jaarboek sta
BOXSPRINGSET
Met gestoffeerde matrassen,
topper en hoofdbord
Compleet vlak 1999,-
Electrisch
verstelbaar 2999,-
Gratis en vakkundig geplaatst in de regio.
ZIE VOOR ACTUELE INFORMATIE
www.henkbosmanbedden.nl
HENK
BOSMAN BEDDEN
DEN HAAG
Prinsestraat 10d, 070 - 366 80 53
Maandag gesloten
Nu met
gratis
monteur
37,
50
p/mnd
41,-
V
raag
n
aar
d
e
vo
o
rw
aard
e
n
e
n
b
e
sch
ikb
aarh
e
id
.
telfort.nl
0800 1707
Telfort winkels
t N
m
V
raag
n
aar
d
e
vo
o
rw
aard
e
n
e
n
b
e
sch
ikb
aarh
e
id
.
m
Werkt in je voordeel
Nu 250
minuten plus
1GB internet
op je mobiel
de eerste drie maanden
39,90
0,
-p/mnd
telfort.nl
0800 1707
Telfort winkels
Werkt in je voordeel
Met gratis
Samsung Galaxy SII
G
ratis
to
e
ste
lb
ijd
e
aan
g
e
g
e
ve
n
b
u
n
d
e
li.c.m
.
e
e
n
2
-jarig
ab
o
n
n
e
m
e
n
t.
A
ctie
p
rijs
g
e
ld
t
vo
o
r
g
e
b
ru
ik
b
in
n
e
n
d
e
b
u
n
d
e
ld
e
e
e
rste
3
m
aan
d
e
n
.
A
an
slu
itko
ste
n
n
m
alig
2
9
,9
5
.
K
ijk
vo
o
r
d
e
vo
o
rw
aard
e
n
o
p
te
lfo
rt.n
l
- MODERNE MENGCOMPUTERS
100.000 KLEUREN
- VAKKUNDIG ADVIES
- GRATIS PARKEREN
- ALLE SOORTEN VERF, LAK,
BEITS EN TOEBEHOREN
ELKE WEEK PALLET ACTIES EN PARTIJENVOORDEEL
GROOTSTE VERFDISCOUNTER IN UTRECHT
www.eyecarefoundation.nl
giro 5 25 25
0900-7000 600
(lokaal tarief)
Eye Care
Foundation
werkt aan het
voorkomen
en bestrijden van
oogaandoeningen in
ontwikkelings landen
0800-8003
Namens RECCEN Recruitment Center bedank ik onze contactpersoon, Jolanda Toorop,
van De Pers voor haar hulp, oprechte adviezen, inzet en last but not least geduld
T 0184 - 42 51 41 | E info reccen.nl | RECCEN.NL @
JOLANDA
BEDANKT!
Marco Prins
RECCEN Recruitment Center
P.S.: De taart voor jou en jouw collegas
van het salesteam is onderweg
Ga naar
DarmkankerNederland.nl
Wat weet jij van
darmkanker?
Dagblad De Pers
7
Michel Naessens Occupier
Er moeten weer wat mensen
wakker worden geschud.
Occupier Michel Naessens is bezigmet eenwebcast. FRANK GROELIKEN
RemcoTomesen
DenHaag
Na stormen, nachten van bijna -20
graden, ruzies, diefstallen, gedoemet
agressievejunks, vier rechtszaken, uit
elkaar gewaaide tenten en veel frus-
tratie, staat hij er nog steeds. Terwijl
zn mede-occupiers het kamp een
voor eenverlieten, het enthousiasme
voor Occupy verdween, verplaatste
hij telkens weer zn tentje. Nu houdt
hij naar eigen zeggen zo ongeveer in
zn eentje het kamp draaiende. Mi-
chel Naessens donker haar, donke-
re kleding, baardje is de laatste
echte fulltime occupier inDenHaag.
Een van de laatsten van Nederland.
Ja, er is in Den Haag ook nog Gavin,
een Ierse straatmuzikant die hier al
vanaf het begin elke nacht slaapt, en
veel helpt, maar die is ook vaak in de
stad om muziek te maken. De 22-ja-
rigeMichel is hier vanaf het begindag
en nacht. Alleen op zaterdagavond
gaat hij evenweg, dangaat hij met zn
vrienden stappen in Leidschendam.
Dan wil-ie even afstand nemen.
Maar dat lukt m niet goed. Wat doe
je nou, vragen ze dan. En daar gaat
het gesprek weer over Occupy.
De ene na de andere peuk steekt
hij op, in zn ruime tent, hier op het
Malieveld. Michel zit op zn matras.
Moeis hij. Indesteekgelatenvoelt hij
zich. En het leek allemaal zo mooi,
toen het begon, halverwege oktober.
Die eerste dag, op zaterdag 15 okto-
ber, zag hij op televisie al die duizen-
den mensen in Amsterdam, en in
DenHaag. IkhadOccupyWall Street
gevolgd en hoopte stiekem dat het
hier ook zou gebeuren. Dat hier die
bom ook zou barsten. Toen dat ge-
beurde, konhij niets anders danzich
aansluiten. Hij wilde bij die groep
mensen horen met diezelfde ideen
over de maatschappij.
Windscherm
Op de zondag nadat Occupy was ge-
land in Nederland kwam Michel het
Malieveld oplopen. Een tent had hij
niet bij zich, wel een dichtritsbaar
windscherm. Dat zettehij op. Daarna
ging hij chillen met wat bekenden.
Zn windscherm waaide de eerste
nacht al weg. Maar hij hadde mazzel
dat iemand een tent kwam doneren,
de volgende dag. Daarmee redde hij
het, tot eengrote storm innovember.
Michel wordt ngblij als hij denkt
aan die eerste dinsdagochtend, toen
ze hoorden dat iemand 5.000 euro
had gedoneerd voor het in de lucht
brengen van een livestream. Uit de
hele stad kwamen mensen naar het
kamp, met eten, kleding, jerrycans.
Elke dag stonden er meer tentjes. Al
snel warenhet er zonvijftig. Elke dag
sloten nieuwe mensen zich aan. Een
groep Spanjaarden meldde zich, in-
dignados, die de occupiers de kneep-
jes van het bezetten en het in gang
zetten van een revolutie bijbrachten.
Tot s nachts laat werder gepraat. Jon-
gens en meisjes, mannen en vrou-
wen, die jarenlang hadden gehoopt
op Verandering, op iets Bijzonders,
voeldendat dt hunmoment was. Al-
les zou anders worden, dachten de
occupiers. Derevolutie, ja, diehingin
delucht, zeidenzetegenelkaar. Ogen
glansden. Zij hier, op het Malieveld,
warende toekomst. Enzij, daar inde
stad, zoudendaar snel achterkomen.
Het financile systeem zouden ze
omver blazen. En dat niet alleen: de
hele maatschappij, het Totale Sys-
teem.
Hij is toe aan vakantie. Even een
paar daagjes weg, wil-ie. Ik benmijn
kamer aan het verwaarlozen. Maar
hij kanniet weg. Gavinenik houden
het kampinstand. Ja, er zijnnog een
paar anderen die overdag helpen, of
af en toe langskomen, soms alleen
vanachter hun computer meeden-
ken. Maar in plaats van hun tent op
te zetten, gaan ze weer weg. De keu-
kenploeg, de ordedienst, politie-
woordvoering, de welkomscommis-
sie, alles rust op zijn schouders. Ik
benzeventeams inmijneentje.
De ellenlange algemene vergaderin-
gen de general assemblys waren
voor veel occupiers een afknapper,
zegt Michel. Diehaddenwedriekeer
per dag, s ochtends, s middags en s
avonds. En meestal liepen die alle-
maal in elkaar over. En het ging elke
keer over hetzelfde. Ze hadden het
volgens hem dan bijna niet over fi-
nancile hervormingen, bonussen,
of nieuwesamenlevinsgvormen, nee,
in plaats daarvan ging het over prak-
tische zaken, over het opruimen van
rommel, geluidsoverlast in de nach-
ten. Ook vertrokken occupiers van-
wege onderlinge ruzies. Door ver-
moeidheid. Omdat het in januari
ijskoud werd. Michel trekt een vies
gezicht: En er ging een stelletje weg
dat elkaar hier had ontmoet. Ze wil-
dentijdaanhunrelatie besteden.
Michel is geen denker, Gavin ook
niet. Er zijn hier alleen nog doeners,
geendenkers. Occupyenis nuoverle-
ven. Telkens moeten ze hun tenten
van de burgemeester verplaatsen
naar een andere hoek van het Malie-
veld. Maar zin in iets anders heeft hij
niet. Als hij stopt met kamperen,
moet hij terugnaar zijnhuis, hier niet
ver vandaan.
Ik woon onder begeleiding, om-
dat ze het stempel op me hebben ge-
plakt vanlicht verstandelijkgehandi-
capt. Komt door een IQ-test die hij
ooit deed, en waar een volgens hem
verkeerde uitslag uitrolde. Van zijn
begeleiders moet hij werken, sollici-
teren. Maar dat ga ik weer doenals ik
vinddat het de tijddaarvoor is. Voor-
dat hij bij Occupy kwam, werkte hij
ineenbakkerij.
Dit is nu zijn thuis. In het begin
voelde het als vakantie, nuvoel ik me
in deze tent meer thuis dan thuis. Ik
heb hier de vrijheid. Niemand zegt
me wat ik moet doen. Nee, hij is nog
niet klaar met Occupy. Hij heeft nog
dezelfde idealen. Hij en Gavin hou-
den het vuurtje brandend. Totdat ze
weer komen, demedestanders. Todat
het vuur weer volopgaat branden. Er
moetenalleenweer wat mensenwor-
denwakkergeschud.
DeRotterdamseoccupiers moetenvande
burgemeester het Beurspleindezemaandverlaten.
Ze vechtendit aanbij derechter.
Geen woorden, maar tenten
Ophet hoogtepunt vandeoccupy-bewegingin
Nederlandwarener kampenenmanifestaties op
30plekkenverspreidover het heleland.
Occupied Nederland
Volgens sommigeoccupiers betekent het einde
vandetentenkampenniet dat debeweging
verdwijnt. Wegaanverder inanderevormen.
Tentloos Occupy
De laatste occupier
#Occupy Ze hoopten op een revolutie. Maar de Occupiers dropen af. In Amsterdam werden ze
weggestuurd. In Den Haag is Michel Naessens de laatste echte fulltime occupier.
Klein clubje
InAmsterdammoestendelaat-
stekamperendeoccupiers vori-
geweekhet Beurspleinverla-
ten. Openkeleandereplekken
inNederlandzijner nogwat
kamperendeoccupiers.
Woordvoerder Poetin na de fopduik van zijn baas
Dat is een volslagen
normale gang van zaken.
MarkvanAssen
Amsterdam
Endanvolgt hier eenspeciaal bericht
van de woordvoerder van de Russi-
sche premier (d.d. november 2011),
eenweeknaeenbijzonderegebeurte-
nis op de bodem van de Zwarte Zee
(zie filmpje):
Vladimir Poetin heeft die twee
amforas dieal duizendenjarenopde
bodem lagenniet zelf gevonden. Dat
is natuurlijkduidelijk. Die vazenzijn
daar neergelegdomdoor hemgevon-
den te worden. Dat is een volslagen
normale gang vanzaken.
Deze mededeling van overheids-
wege is om twee redenen bijzonder
verontrustend:
1) Dat Poetinhet blijkbaar volsla-
gen normaal vindt om de gewone
Rus te foppen.
2) Dat de overduidelijk gefopte
gewone Rus dat zelf niet in de gaten
heeft. Of wel, maar dat het hem niet
kanschelen.
Ander voorbeeld.
We zijn in Martinsburg, West Vir-
ginia. Het is 2008, ergens indemaan-
den vr de presidentsverkiezingen
van 2008. De Democraten moeten
dan nog kiezen tussen Hillary Clin-
tonenBarack Obama.
Vraag van een journalist aan een
mevrouw met eenbril: Wie moet het
worden?
Nou, niet Obama, want ik vind
dat deVSgeleidmoetenwordendoor
iemanduit de VS.
Maar... Obama komt toch uit de
VS? Hij is hier geboren en grootge-
bracht.
Hij is eenmoslim.
Een moslim? Waarom denkt u dat?
Hij is niet opgevoedals moslim.
Dat kanwel zijn, maar daar benik
het niet mee eens.
Laat die laatste zinopuinwerken.
Daar ben ik het niet mee eens.
De mevrouw, die zo te zien rede-
lijk bij haar verstand is, heeft geen
boodschap aan de feiten. De bewe-
ring van veel Republikeinen en zelfs
ook Democraten (nu, vier jaar later
nog steeds!) dat Obama een moslim
is, is controleerbaar niet waar. Maar
dat doet er niet toe. Men is het er ge-
woonniet mee eens.
Nee, echt!
Dit zijn natuurlijk geen incidenten.
Overal ter wereld zijn er politici die
liegendat het gedrukt staat. Enoveral
ter wereldzijner mensendiedat voor
zoete koek slikken. Ook bij ons? Ja,
natuurlijk!
Denk maar eens aan Geert Wil-
ders, die letterlijk de dagvoor de laat-
ste verkiezingen met een standvastig
gezicht verkondigde dat de AOW-
leeftijd, neeecht, eenabsoluut breek-
punt was voor hem. Onmiddellijkna
de uitslag, dus nadat iedereen op
hem gestemd had, liet hij weten dat
er best te praten viel over die AOW.
Werden al die bedrogen kiezers toen
boos? Nope. Wilders kreeg er in de
peilingenzelfs kiezers bij.
Hoe kandat nou?
De Amerikaanse psycholoog Ro-
nald Riggio vroeg zich ooit hetzelfde
af na eenonwezenlijke uitspraak van
Jon Kyl, een senator uit Arizona. Die
had gezegd dat 90 procent van het
budget voor geboortebeperking
wordt uitgegeven aan abortussen.
Dat was een leugen. Het werkelijke
percentage was 3. Zijn excuus: Het
was niet bedoeldals eenfeitelijkeuit-
spraak.
Riggioverbaast zicher vooral over
dat politici zo gemakkelijk wegko-
men met het foppen van burgers of
met uitspraken die niet bedoeld zijn
als feitelijk. Volgens hemzijnwij, dus
u ook, veel te goed van vertrouwen.
Daar kunnenweniks aandoen, dat is
zovannature. Onze leiders (enNige-
riaanse internetfraudeurs) maken
daar lafhartig misbruik van.
Dan, zo vermoedt Riggio (terwijl
hij toegeeft dat hij er ook maar een
slag naar slaat), vallen wij als een
blok voor de stoutmoedige leugen.
Als iemand iets zegt waarvan ieder-
een denkt tjeezus, maar die iemand
is een leider, dan denken wij nou,
danzal het wel waar zijn.
Ook lijden we aan cognitieve lui-
heid. We vermoeden misschien wel
dat iets niet klopt, maar zijn te be-
roerdom het te checken.
Het is misschien wel zoals een
Amerikaanse opiniepeiler ooit zei:
Deeersteles voor elkeopiniepeiler is
dat de mensendom zijn.
Maar ach
De politicus zelf, of hij nou Wilders
heet of Poetin of Berlusconi of
Gingrich (zie zometeen), huldigt ei-
genlijk maar nstandpunt: het doel
heiligt de middelen. Alles mag, als ik
maar win. Het volk wil een sterke
man, dus als ik met een kruisboog
een tijger afschiet of twee stokoude
amforas opduik, danis dat ok.
Newt Gingrich, eenRepublikeinse
presidentskandidaat, meent dat zijn
kiezers behoefte hebben aan een
sterke man met visie. Dus die zullen
ze krijgenook.
Zijn visie is de volgende: de Ver-
enigde Staten moeten z.s.m. een ko-
lonie op de maan vestigen. (Dit ver-
kondigde hij overigens in Florida,
waar sinds kort duizenden mensen
werkloos zijn, omdat het space-
shuttleprogramma is gestopt.) Dit
kost velemiljardenineentijdvancri-
sis, maar ach.
Gingrich is inderdaad nog altijd
een presidentskandidaat voor de Re-
publikeinen. Er blijvengewoonmen-
senophem stemmen.
Natuurlijk gaan we naar de maan
#RareJongens Elk volk heeft de leider die het verdient. En zo is het maar net.
Er zijn veel te veel mensen die alles voor zoete koek slikken.
Wie liegt dat het gedrukt staat, endat zijner
schokkendveel, krijgt zonder pardonhet
vernietigendepredikaat liar, liar, pants onfire.
Pants on fire
Demeest recentegrove leugenis vanMitt
Romney: President Barack Obama is ending
Medicareas weknowit. Helemaal niks vanwaar.
As we know it
Inde Amerikaanse verkiezingenstruikelt de ene
leugenover de andere. Gelukkigis daar Politifact,
de site die zoongeveer elke uitspraak checkt.
Politifact
Vladimir Cousteau
Kijkhoepresident Poetintotaal
onverwacht tweeoudeGriekse
vazenopduikt.
Xwww.depers.nl/qr
Dagblad De Pers
AFP
Dagblad De Pers
9
Merel van Leeuwen Rechtbankverslaggever
Deals met kroongetuigen
zijn gedrochten.
Merel vanLeeuwen
Amsterdam
Moet je nu alweer naar de bunker?
Het is eenvraag die me vaak werdge-
steldopde redactie als ik aankondig-
de dat ik weer naar Amsterdam-Os-
dorpwildevoor het liquidatieproces.
Op 9 februari 2009 was ik erbij toen
de inhoudelijke behandeling begon,
maar ik zal het einde van het proces
voor DagbladDe Pers niet meemaken.
Dat de rechtszaak zlang zouduren,
inmiddels bijna 150 zittingsdagen,
had niemand van tevoren kunnen
bedenken.
Ik heb veel over de rechtszaak ge-
schrevenenregelmatigvroegenmen-
sen mij waarom ze het nog zouden
moeten volgen. De meesten zijn de
draad allang kwijt. Maar de rol die
kroongetuige Peter la Serpe speelt in
dit proces en hoe het Openbaar Mi-
nisteriemet hemomgaat, maakt deze
zaak zointeressant.
Want het OM zegt dat het types als
LaSerpe nodigheeft om de georgani-
seerde misdaad aan te pakken. Justi-
tie wil graag af van het beeld dat cri-
minelen elkaar kunnen afknallen
zonder dat de verantwoordelijken
wordengestraft.
La Serpe, die in het OM eerst een
bondgenoot zag, heeft zich inmid-
dels tegen dat OM gekeerd. Als hij in
2006 had geweten wat hij nu weet,
was hij nooit met justitie in zee ge-
gaan. Het bot dat ze hem toentertijd
voorhielden, is niet groot genoeg
meer. La Serpe probeert de boel te
chanteren. Als het OM zijn aanvul-
lende eisen niet inwilligt, werkt hij
gewoonniet meer mee.
Op zijn beurt beticht La Serpe het
OM vanbedreiging enafpersing. Dat
deed hij gisteren nog. Als een mam-
moettanker op ramkoers, zo lijkt hij
af te stevenen op de ondergang van
het proces. Ik ben afgeperst om te
verklarenconformdewensenvanhet
OM. Hij wil dat de rechtbankzijnbe-
schuldigingenuitzoekt.
Dat zijn houding ook zijn eigen
ondergang kan worden, beseft hij
volgens zijnciviele advocaat Richard
Korver terdege. Maar La Serpe is een
maninnood, die geenandere uitweg
meer ziet.
Het probleem met getuigenbe-
scherming zit hem in het feit dat La
Serpe met twee onderdelen van het
Openbaar Ministerie te makenheeft.
Aan de ene kant zijn er de zaaksoffi-
cieren die de strafzaak behandelen,
aan de andere kant zijn er de OM-
mensen van het team getuigenbe-
scherming met wie hij onderhandelt
over zijnlevenna detentie.
Dat laatste onderdeel is geheim.
La Serpe heeft een geheimhoudings-
plicht en mag niet over de getuigen-
bescherming uit de school klappen.
Niet alleenvoor zijnveiligheidendat
vanzijnfamilie, maar ookinverband
met andere kroongetuigen.
La Serpe neemt het echter niet zo
nauw met die geheimhouding, tot
grote ergernis van het OM. De over-
heidheeft eenzorgplicht enmag een
kroongetuigeniet zomaar aanzijnlot
overlaten. Maar als iemandbij herha-
ling de afspraken aan zijn laars lapt,
houdt het ook voor de overheid een
keer op.
Een betrekkelijk normaal proces,
waren de woorden van officier van
justitie Betty Wind drie jaar geleden
op de eerste zittingsdag. Een bijna
lachwekkendeopmerkingnu, gezien
het verloop en de duur. Je kunt je
voorstellen dat Wind en haar colle-
gas inmiddels spijt hebben ooit met
La Serpe in zee te zijn gegaan. Het is
geen domme jongen, manipuleren
kanhij als de beste.
Op10 april zouhet Openbaar Mi-
nisterie beginnenmet het requisitoir
ende strafeisenbekendmaken. Maar
de planning kan voor de zoveelste
keer de prullenbak in. De advocaten
vandemedeverdachtenwillendat de
rechtbank eerst uitzoekt of het klopt
dat La Serpe na zijn detentie 1,4 mil-
joen euro meekrijgt om zijn eigen
veiligheid te regelen, zoals de NOS
beweert.
Advocaat Sander Janssen was on-
langs heel duidelijk: Als de recht-
bank dit accepteert, is het blijkbaar
zo dat je onder de noemer getuigen-
beschermingals eenGodinFrankrijk
of Thailandzoukunnenwonen. Met
een huis dat is verstrekt door de staat
enmet eeninkomenbovende balke-
nendenorm.
Zes jaar geleden stapte La Serpe
naar depolitieenwerdkroongetuige.
Formeel heeft hij zijnstraf injuni uit-
gezeten, als het OM de afgesproken
acht jaar celstraf tegenhem zal eisen.
En hoezeer het OM het misschien
heeft gehadmet La Serpe, eenhogere
straf kunnen ze niet eisen. Dan zal
geenenkelecrimineel indetoekomst
bereid zijn om als kroongetuige een
deal te sluitenmet justitie.
Aan de andere kant is het nog
maar de vraag of rechter Lauwaars en
zijncollegas La Serpe ook zullenver-
oordelen tot de gevraagde acht jaar.
Dit liquidatieproces maakt n ding
pijnlijk duidelijk, dat deals met
kroongetuigengedrochtenzijn.
Zokijkenjournalistennaar rechtbankvoorzitter Frits Lauwaars enzijnmederechters. FRANK GROELIKEN
In1997 werddebunker voor het eerst gebruikt, in
het proces tegendrugsbaas JohanV., alias de
Hakkelaar. Dat beviel zogoeddat debunker bleef.
Hakkelaar
De bunker was eerst eendistributiecentrumvan
C&A. Het stoffigebedompteinterieur werdeen
paar jaar geledenvervangendoor klinischwit.
C&A
Debest beveiligderechtbank inNederlandstaat
inAmsterdam-Osdorp.Het gebouwtelt slechts
nzittingszaal. Pers enpubliek zittenachter glas.
Zuidermolenweg 1
Omdat het echt ergens over gaat
#Rechtspraak Het liquidatieproces is niks zonder kroongetuige Peter la Serpe, maar ook niks met.
Intotaal staantienverdachten
terecht voor elf zaken, waaron-
der vijf liquidaties met zeven
slachtoffers. Sommigemoorden
zijnrecent gepleegd, zoals die
opvastgoedhandelaar Kees
Houtmanin2005 enkroegbaas
Thomas vander Bijl in2006. An-
deredaterenuit 1993. Deverkla-
ringenvankroongetuigePeter la
Serpe, over wiewat heeft ge-
daan, vormenderodedraad. Hij
zegt dat hij zelf Houtmanheeft
doodgeschoten, samenmet Jes-
seR. In2006stapteLaSerpenaar
depolitie, hij wildeuit het crimi-
nelemilieu. Inruil voor zijnver-
klaringensloot het OMeendeal
met hem. Deaanklagers zullen
geenzestienjaar celstraf tegen-
hemeisen, maar acht jaar. Nade-
tentiekanLaSerpeinhet buiten-
landonder eenandereidentiteit
eennieuwlevenbeginnen.
Liquidatieproces
Hoe zit het ook alweer
W E ' L L M E E T
SAPPH BEDANKT HET PERS-TEAM VO
T A G A I N
OR DE FANTASTISCHE SAMENWERKING
Peter Wierenga vindt dat de PVV die fase wel voorbij is.
Populisten kunnen een
verrijking zijn van de politiek.
Ophet Nieuwspoortfeest indecember ging
PVV-KamerlidRicharddeMos uit zijndak ineen
knaloranje Doe eens ff normaal man-T-shirt.
Off the record
D66-leider Pechtold: Spinnen, daar doeik niet
aan. Onzin! IntussenzijnD66-spindoctors er juist
eenkei inomanderepartijenzwart temaken.
Off the record
Volgens eenvrouwelijkeparlementarir vertelde
VVD-premier Mark Rutteaanhaar dat hij onder
eendekbedmet dolfijnenslaapt.
Off the record
Kappen over
#Democratie
Ministers verzwijgen
informatie om beleid
er doorheen te jassen.
Journalisten laten
dit gebeuren. Kap
nou over relletjes,
proefballonnen en
tweets. Journalisten,
trek je eigen plan! En
politici: nok a.u.b. met
halve waarheden!
MevrouwMarcia (Nieuwenhuis)
Wekelijks verzamelt vrijwel dezelfde
kluwen journalisten zich bij de pa-
tatbalie, voor de plenaire zaal vande
Tweede Kamer. Vlijtig schrijvenzij of
nemen zij dan dezelfde quotejes op.
Een relletje zus, een proefballon zo,
gedoe over een tweet van PVV-leider
Geert Wilders: bijna altijd is er wel
iets waar journalistengezamenlijkop
af gaan. Eenwonderlijk ritueel.
Achter elkaar aan hollen
Vijf jaar slaikdat geheel gade, maar ik
verbaas me er nog steeds over. Waar-
om toch? Waarom latenjournalisten
zich verleiden om zo achter elkaar
aan te hollen? Natuurlijk, nieuws
moet worden gebracht. Maar veel
meer nog is het de taak vanjournalis-
tenomzlf nieuws te maken. Uitzoe-
kenhoe dingenecht zitten.
#Democratie
Het experiment met de PVV heeft lang genoeg
geduurd. Nooit meer zon gedoog-gedrocht.
Peter Wierenga
Vannature koester iksympathie voor de under-
dog. Voor hen die tegen de stroom inroeien.
Voor hen die lachen om taboes. De eenzame
strijder Geert Wilders, gunhem zijnplek onder
de zon. Smijt niet met aangiftenals hij de islam
beschimpt, bevecht de maninhet debat.
Toende schare puppys om hem heensteeds
groter werd, mocht dat best beloond. Democra-
tie nietwaar? Na Fortuyn werd het hoog tijd
ook. Dat Rutte en Verhagen dat in de vorm van
een gedoogsconstructie goten, omdat de PVV
de islam niet als religie maar als een (fascisti-
sche) ideologie beschouwt, alle begrip. Maar
inmiddels is het tijdomde balans opte maken.
Werkt het eenbeetje?
Het wordt geenvrolijk verhaal.
Om te beginnen een anekdote. Hero Brink-
man is inderdaad niet de enige PVVer die niet
zoblij was met het Polen-meldpunt, vertelt een
betrokkene off the record. Maar die had het
meldpunt niet tegengehouden. Want goed, ik
heb zelf ook een project. Dan stem je niet zo
snel tegeneeninitiatief vaneencollega.
Ookdt explosieveproject zal lawaai veroor-
zaken, misschien ook internationaal. Maar bij
lawaai zal het blijven. Zo werkt het dus. Ieder-
een in de Partij voor de Vrijheid heeft recht op
eeneigenbuitenparlementair munitiefabriekje
enpublicitair bommetje. Met dezegenvanWil-
ders. Het houdt de partij in de picture. Goed
voor de peilingen. Dat is kennelijkbelangrijker
daninhet parlement zakendoen.
Hoe hypocriet Brinkman misschien is door
na jarenmee te blreninhet koor vande islam-
bashers (Geen hoofddoekjes in de bus!) nu
opeens de Job Cohen uit te hangen, hij heeft
gelijk dat de PVV zichwel bijzonder weinig be-
stuurderig opstelt.
Want wie meeregeert en onderhandelt over
miljardeneuros, diegajetochlangs eenandere
lat leggen. Die mag wel wat hoger springen.
Niet omdat eenjournalist vaneentendode op-
geschreven krantje dat schrijft, maar omwille
vanal die PVV-stemmers. Die verwachtendat je
iets voor elkaar krijgt voor ze.
Hoger springen? No way. Wilders en de zij-
nen graven zich steeds dieper in. Hoewel ze al
anderhalf jaar feitelijk de baas zijn, spreken ze
nog steeds over de elite alsof dat aliens van
Mars zijn. Alsof zj nogsteeds de buitengeslote-
nenzijn.
En ze vatten dat behoorlijk persoonlijk op.
Want of je deel uitmaakt van die elite, hangt
vooral af vanje mening over de PVV. Benje iets
te kritischgeweest inhet verleden, danblokke-
ren ze je benoeming bij de Hoge Raad (rechter
Diederik Aben) of bij de Raad van Europa
(PvdAer Frans Timmermans).
Danhebbenwe het evenniet over de kritiek
op de rechtspraak in het algemeen. Pas na zijn
eigen vrijspraak kon er een goedkeurend oor-
deel vanWilders vanaf. Hetzelfde liedje met de
vrijheid van meningsuiting: ze komen terecht
op voor Kurt Westergaard die gevaar loopt om
zijnMohammed-cartoons, maar hakkengena-
deloos in op de Thomas von der Dunks van
deze wereldals eentekst ze niet aanstaat.
Intussensluitenze inhet parlement instilte
best dealtjes met partijen van de oude linkse
elite die ze verketteren. Dat is op zichzelf lo-
venswaardig, maar tegelijk hypocriet. Houd
dan ook een keer op met die flauwe en sinds
de aanslag van Breivik sinistere woordgrap
over de Partij vande Arabieren.
Het is vooral deaanhoudendeonwil omver-
antwoording af te leggen die na anderhalf jaar
opvalt.Daarom drukten we na het uitgekotst
stuk halalvlees-incident een lijst onbeant-
woorde vragen aan Wilders af. Die kwam nog
wel pro forma opdraven bij Frits Wester, maar
opende daar doodleuk de aanval opde SP.
In het parlement zelf is de standaardreactie
van de PVV op kritiek dat het allemaal selec-
tieve verontwaardiging is. Want wordenze zelf
niet keer op keer uitgemaakt voor bruinhem-
den? Voor NSBers?
Nee, ze zijngeenfascisten, geenracisten. De
meestenzijnkeurige mensen. Maar wel behept
met de onbedwingbare neiging om te rellen,
ook al zittenze zelf aanhet roer.
Populisten kunnen een verrijking zijn: ze
houdende boel scherp, brengenthemas onder
de aandacht die de gevestigde orde heeft laten
liggen. Dat heeft dePVVzeker gedaan, maar dat
is het dan ook wel. Nu zijn ze geslotener dan
traditionele partijen zelf ooit zijn geweest en
janken ze als verwende kinderen zodra er een
vinger naar henwijst.
Een cht minderheidskabinet zou verfris-
sendzijn, maar eengedoogconstructiegeeft n
partij bovenmatig veel macht, zonder verant-
woordelijkheid. Het is tijd voor een nieuwe la-
ding populisten. Zonder gedoog-gedrocht al-
stublieft. Dank uwel.
Genoeg van de
gedoogblues
#Democratie Misschien was het u al opgevallen,
maar de parlementaire redactie van De Pers had
een geheime missie. Vijf jaar lang hebben de redacteuren
geprobeerd de ontspoorde Nederlandse democratie te
redden. Nu maken ze de balans op.
Illustratie Lumine.nl
Dagblad De Pers
Dagblad De Pers
13
Het kuddegedrag verbaast mevrouwMarcia na 5 jaar nog.
Bijna altijd is er wel iets waar
journalisten samen op af gaan.
Inzijnvrijetijdontwikkelt politiek commentator
vanRTL Frits Wester zijnparanormale gaven.
Hij vindt vermistenendoet aanhandoplegging.
Off the record
PVV-StatenlidFrijters na Ik lul mevast-stuk: Het
reflecteert eentweegesprek tusseneengeves-
tigde politicus ennieuwkomer optreffende wijze.
Off the record
JeroendeGraaf, ex-CDA-mannetjesmaker vanJan
Peter Balkenende (thans directeur communicatie
bij SNS) bij de Burger King. Ook niet ontbeten?
Off the record
rellen en tweets. Zoek het uit!
Hoezeer dat nodigis, werddeze week
weer pijnlijk duidelijk. Zelfs na een
beroep op de Wet openbaarheid van
bestuur (Wob) door RTL Nieuws had
het ministerie van Volksgezondheid,
WelzijnenSport vanEdithSchippers
(VVD) willen achterhouden dat de
kosten voor het organiseren van de
Olympische Spelen in Nederland
kunnenoplopentot 8 miljardeuro.
Saillant detail: dat getal stond on-
der de tekst die het ministerie zwart
maakte, omhemondanks het beroep
op de wet voor openbaarheid ng te
verdoezelen. Enkel omdat de ambte-
naar niet de kopie, maar de originele
gezwartetekst opstuurde, endezever-
volgens tegen het licht is gehouden,
werddeze passage alsnog onthuld.
Kosten JSF onvindbaar
Om beleid door de Kamer te kunnen
jassen, schetsen bewindspersonen
geregeld een te rooskleurig beeld.
Deze week nog vertrouwde eenamb-
tenaar van defensieminister Hans
Hillen(CDA) me toe dat aanbrieven
voor de Kamer over de kosten van de
Joint Strike Fighter zo lang is gesleu-
teld dat het eindresultaat in de verste
verte niet lijkt ophet origineel. Zoiets
schreeuwt om meer onderzoek.
Doden opde kooptoe
Dat gold ook voor de invoering van
de nieuwe maximumsnelheid van
130 kilometer per uur. Slechts veer-
tien regeltjes werden er in het 55 pa-
ginas tellende 130-rapport gewijd
aan veiligheid. Via een beroep op de
Wob onthulde deze krant dat op het
ministerie toen al maanden heen en
weer gemaild werd over hoge geva-
renrisicos op plaatsen waar op proef
al 130 gereden mocht worden. Zelfs
de exacte locaties van die gevaarlijke
plekkenwarenbekend, bleek uit 129
stukken. Dus ook als het gaat om le-
venendood, presenteert eenminister
in dit geval Melanie Schultz van
Haegen van Infrastructuur (VVD)
de halve waarheid.
Perspolitie
Als er een onwelgevallig stuk in De
Pers staat over animalcops, omdat het
woord dieren in het opleidingsplan
amper voorkomt en de dierenpolitie
zichvooral zal richtenophuisdieren,
dan is er nota bene een Kamerlid dat
inhet parlement oproept tot eenheu-
se perspolitie, voor Mevrouw Mar-
cia in het bijzonder. Het betreffende
Kamerlid, Dion Graus van de PVV,
was zelf overigens vr publicatie
niet bereikbaar voor commentaar,
ondanks herhaaldelijk verzoek.
Perspolitie, wat een nonsens. De
verhouding tussen voorlichters en
journalisten is er de afgelopen jaren
al zo veel slechter op geworden. Zo
concludeerde journalist Nick Davies
van The Guardian al in 2008 in Flat
Earth News (dat in Nederland te krij-
gen is onder de titel Gebakken lucht)
dat uit onderzoek blijkt dat maar 12
procent van de berichten in Engelse
kranten een eigen verhaal was. De
rest was aangereikt of ingestoken via
een persbureau, lobbyisten, pr- of
communicatieadviseurs.
Real Madrid - SBV Excelsior
Mediawetenschappers vandeUniver-
siteit van Amsterdam deden in 2010
onder de noemer Gevaarlijk Spel dat
kunstje over voor Nederland. Zij
schattenhet groeiende aantal pr-pro-
fessionals in Nederland op zon
150.000. Dat staat in schril contrast
met de tien- tot vijftienduizend jour-
nalisten, van wie er zon vijfduizend
ook commercile klanten bedienen.
Zelfs als je alle medewerkers die zich
alleen richten op interne communi-
catie erafhaalt, blijft het lijken op de
verhouding Real Madrid versus de
Kralingse voetbalclubSBV Excelsior.
De werkdruk op de resterende
journalistenneemt toe door de afwe-
zigheid van adverteerders, een afkal-
vendaantal abonnees, enbezuinigin-
gen van diezelfde politici op de
publieke omroep. Reden te meer om
als journalist juist je eigen plan te
trekken. Trek ten strijde tgen de be-
windspersonen die de waarheid on-
der de mat vegen! Maar dames en
herenpolitici, zogemakkelijkkomen
jullie niet van me af. Want de uit-
spraak dont blame the messenger,
daar kan ik niet omheen. Als jullie
beleid door willen voeren, wees dan
ookmans genoegommet hart enziel
de hle waarheidte verdedigen.
DagbladDe PersVrijdag30 maart 2012 14 14
Het is een slecht idee om op de
democratie te bezuinigen.
MarikoPeters was zelf zosceptischover de
Kunduz-missie dat ze andere partijenvroegom
onrealistischeGL-voorwaardenteschrappen.
Off the record
Tegenstanders vanAbKlink of MaximeVerhagen
voerdendegeruchtentijdens deCDA-crisis flink
op: beideherenzoudenhet buitendedeur doen.
Off the record
Definancieel woordvoerder vanhet CDA, Elly
Blanksma, komt over alsof ze er niks vansnapt.
Klopt, zeggenze bij de VVD. Gnant, vindenze.
Off the record
Voor verbetering is Den Haag
#Democratie
Enkele ingrepen
zouden onze
democratie (nog)
beter maken.
Kamerleden durven
niet, want dat
betekent kritisch naar
de Kamer en jezelf
kijken.
Camil Driessen
Als er Kamervragen worden gesteld
over hooligan Wesley die op het veld
vande Arena springt (PvdA), over een
freaking ooievaar met de naam Free-
dom (PvdD) en over of Rutte wel vrij
neemt voor de Elfstedentocht (PVV),
dan zullen ze over dit verhaal in Den
Haagzeker aandebel trekkendacht ik
eindjanuari. Guess again.
Ikhadbeter kunnenenmoetenwe-
ten. Off the record waren de Kamerle-
den die ik voor het verhaal sprak het
roerend met me eens. Maar om dat
dan ook met naam en toenaam in de
krant te zeggen. Dangaat je koperaf,
verwoordde eentje het heersende sen-
timent.
We hadden het over de rare, van-
zelfsprekende vorm van masochisme
die over het Binnenhof waart. Bezui-
nigen op de democratie in plaats van
er de broodnodige investeringeninte
doen. Snijden in eigen vlees noemt
het kabinet het. De Kamer met vijftig
mensen verkleinen terwijl die het nu
al moeilijk genoeg heeft om de con-
trolerende functie goed uit te voeren.
De subsidie voor politieke partijen
met een miljoen euro verlagen, dat
soort voorstellen.
Kruideniersmentaliteit
Inmijnartikel plaatstendeskundigen
deNederlandseparlementaireonder-
steuning inde onderste regionenvan
toeschietelijkheid. Kamerleden heb-
ben vaak maar n inhoudelijke-/be-
leidsmedewerker die ze ondersteunt.
Samen moeten ze het beleid van het
kabinet controleren. De regering, die
van duizenden ambtenaren hulp
krijgt. Dozen beleidsdocumenten
doorspitten, het land in om gevoel
met de samenleving te houden, ex-
perts raadplegen, enzovoorts. Door
het gebrek aan mankracht is die con-
trole vande regering nu verre vanvol-
ledig. Je moet kiezen, reageerden
Kamerledengelatenopde situatie dat
ze zich slechts in bepaalde dossiers
echt kunnenverdiepen.
Komop, dat is tochniet hoedeide-
ale volksvertegenwoordiging eruit-
ziet!? Ons slappe aftreksel daarvan
heeft het bovendien in verhouding al
niet breed. In de meeste omringende
landen heeft de Kamer betere onder-
steuning, legde Remco Nehmelman
(Universiteit Utrecht) uit. Het parle-
ment lijdt voor zijn bestaffing onder
een ernstige kruideniersmentaliteit,
constateerdeemeritus hoogleraar Par-
lementaire Geschiedenis Joop van
denBerg. Beidenriepenoptot eenver-
gelijkend onderzoek met andere lan-
den. Kamerleden niet, die leken niet
genteresseerdinverbetering vanhun
controlerende taak. Bang om uitge-
maakt te wordenvoor zakkenvullers.
Fractiediscipline
In Den Haag gaan sommige dingen
zoals ze gaanomdat ze nueenmaal al
tijden zo gaan. Veranderen zou beter
zijn voor Nederland, voor de demo-
cratie. Maar dat staat het systeem niet
toe. Neemde ijzerenfractiediscipline.
Tweede Kamerleden mogen geen
eigenmeninghebben. Dat viel al gere-
geldop, maar de cijfers warenonthut-
send. In tien jaar tijd werden in de
Kamer zon2.300wetteninstemming
gebracht, maar vrijwel nooit stemden
Kamerleden anders dan hun fractie:
slechts in13(!) gevallen. Destemmin-
genover moties gaveneeneventreurig
beeld, bij 0,5 procent van de ruim
Dagblad De Pers
DagbladDe Pers Vrijdag30 maart 2012 15
Het is onzin, een mythe, vaak
onderbouwd door leugens.
#Democratie
Het kan over een paar maanden al weer zo ver
zijn. Kan de volgende formatie van een kabinet
eindelijk zonder de koning?
DirkJacobNieuwboer
Perfect toch, zon ongekozen staatshoofd dat
boven de partijen staat? Zon neutraal persoon
dieniet deel uitmaakt vanhet eeuwigepolitieke
gekonkel. En die daarom bij uitstek geschikt is
omdeformatievaneennieuwkabinet ingoede
banente leiden.
Het is het vaste riedeltje vande voorstanders
vaneenpolitieke rol vande koning (m/v).
Het is onzin. Een hardnekkige mythe. Die
vaak wordt onderbouwdmet leugens.
Deze week nog door oud-Kamervoorzitter
Frans Weisglas in een opiniestuk in de Volks-
krant. De koningin is volgens hem tijdens de
formatie eenneutrale, bovende partijenstaan-
de procesbegeleider, niet meer enniet minder.
En: Dekoninginvolgt altijddeopenbareadvie-
zenopvande fractievoorzitters.
Was het maar waar.
Bij de laatste formatie wilde een meerder-
heid van de Kamer na de eerste ronde van Uri
Rosenthal tweeinformateurs vanVVDenPvdA.
Beatrix besloot iets anders: zij benoemde haar
eigen vertrouweling Herman Tjeenk Willink.
Na het mislukken van Paars Plus (VVD, PvdA,
D66enGroenLinks) maakte ze het nogbonter:
zebesloot helemaal geenadvies intewinnenen
benoemde RuudLubbers tot informateur.
Ons ongekozen staatshoofd stelt zich dus
helemaal niet op als een nederige dienaar van
gekozen politici. Nee, zij neemt besluiten die
indruisentegenwat zij willen.
Daar kun je vr zijn, maar democratisch is
het zeker niet. Dat zou dus eigenlijk anders
moeten, vindt ook een Kamermeerderheid. Al
heel lang, entochgebeurt het maar niet.
Een paar maanden na de chaotische forma-
tie van het huidige kabinet sprak ik een linkse
fractievoorzitter. We hadden het over ons
staatshoofd. Endat het tochmerkwaardigis dat
een ongekozen persoon in een democratie zo
veel macht heeft. Daar was de fractievoorzitter
het natuurlijk helemaal mee eens, logischvoor
een leider van een partij alle linkse partijen
willendat die die macht wil inperken.
Maar toen kwam die ene zin. Het was waar
hoor, dat het eigenlijk niet goed was, dat het
niet klopte en dat de praktijk ook liet zien dat
het ondemocratischwas. Maar ik moet zeggen
dat het me wel behaagde dat de majesteit onze
zorgenover het opkomendepopulismedeelde.
Zo neutraal is onze koningin dus. Zij heeft
het niet op de PVV, waar 1.454.493 Nederlan-
ders opstemden. Geenwonder ook, want Geert
Wilders hakt inopzonbeetjealles waarvoor zij
zich tijdens haar koningschap juist heeft inge-
zet (kunst & cultuur, ontwikkelingssamenwer-
king, het milieu, de multiculturele samenle-
ving). Natuurlijk gruwt zij daarvan.
Veel erger is het opportunismevandezefrac-
tievoorzitter. Het opportunisme dat helaas ty-
perend is voor heel veel Nederlandse politici.
Namelijkdiepolitici dieintheoriederol vande
koningwilleninperken, maar niet doorpakken
als het eropaankomt.
Als het staatshoofdtijdens deformatietegen
de meerderheid van de Kamer in gaat, zwijgen
ze, omdat dat ondemocratische besluit ze die
ene keer misschien wel goed uitkomt. Of om-
dat ze de populaire Beatrix niet voor het hoofd
willen stoten. Of omdat ze, in al hun naviteit,
hopen dat met haar hulp misschien wel lukt
waar zij zelf maar niet inslagen: het opkomen-
de populisme indammen.
Halfslachtig
Mede daarom lukt het steeds maar niet om de
rol vanhet staatshoofdecht inte dammen. Er is
de afgelopenjarenuitvoerigover gedebatteerd.
Alle varianten van ceremonieel koningschap
tot de koning uit de regering en de Raad van
State zijn langsgekomen, maar zulke verre-
gaande voorstellenhalenhet niet.
Slechts een halfslachtig plan kwam er door.
En zelfs dat voorstel moest eerst nog worden
afgezwakt. Dinsdag besloot de Tweede Kamer
dat voortaan de Kamer zelf, en dus niet de ko-
ning, het voortouw neemt tijdens de formatie.
Na de verkiezingen gaan de fractievoorzitters
niet eerst langs de koning, maar komt er eerst
een debat in de Kamer. Het doel: informateurs
of formateurs aanstellen.
Maar niet tevroeggejuicht. Want indit voor-
stel zit eenachterdeur. De Kamer wilde zichzelf
niet verplichten (in)formateurs te benoemen.
Als het doel niet haalbaar is, kaner eenbemid-
delaar vanbuitenaf wordeningeschakeld. Enis
er geenenkele redendat dat niet de koning zou
kunnenzijn. Dedrempel is iets hoger, maar pas
bij de volgende formatie weten we of onze po-
litici echt zelf hun verantwoordelijkheid dur-
ven nemen. Maar niemand hoeft verbaasd te
zijn als ze zich liever verschuilen achter de be-
haaglijke rug vande ongekozenmajesteit.
Schuilen achter
de majesteit
Tijdens de vorige formatie was de muur
vanDiederik Samsombijna volledigbedekt
met schemas vanpartijprogrammas.
Off the record
Bij GroenLinks houdenze keurigbij wievande
Kamerledenhet best scoort inde media. Vandie
rankingwordensommigenbehoorlijk nerveus.
Off the record
EenervarenCDAer analyseert deideologie
vanzijnpartij: Het christendomis eenkapstok
waar je alles aanopkunt hangen.
Off the record
doodsbang
12.000moties warener dissidenten,
zoals InekevanGent, diewel tegende
Kunduz-missie stemde.
Makke schapen, alsof ieder partij-
lid precies hetzelfde denkt en vindt.
Tuurlijk niet. Maar mensen zoals
Paul Kalma(PvdA), dievoor eenrefe-
rendum over het Verdrag van Lissa-
bonwas, of Rendert Algra (CDA), die
uitgeprocedeerde asielzoekers inNe-
derland wilde laten blijven, werden
daarna kaltgestellt door hun partij.
Simpel, je zet ze op een onverkiesba-
re plaats op de kieslijst. Uit lijfsbe-
houdslikkenanderenhuneigenme-
ning dus wel in. Als die berhaupt
nog inze opkomt.
Het is eenslecht idee omopde de-
mocratie te bezuinigen, die moeten
we juist versterken. Krimp de Kamer
niet in, breidt deze uit met extra staf
en ondersteuning. Zorg ervoor dat
ons parlement echt eenvuist kanma-
kentegende regering. Enhouopmet
die foute masochistische zelfkastij-
ding. Overtuig ons dat we die 150
Kamerledenmeer dannodighebben.
Hoe? Eentipje. Het zouhelpenals
Kamerledenvaker iets langer nadach-
ten en als ze op zouden houden met
ontzettenddom doen.
Een voorbeeldje. Een tijdje terug
stelde CDAer MadeleinevanTooren-
burg voor om hackers (!) vanAnony-
mous inte zettentegenkinderporno.
Experts kraakten dat plannetje, en
terecht. Natuurlijkkinderporno, brrr,
maar een stelletje losgeslagen hac-
kers inschakelen. In de toekomst
even tot tien tellen was ons welge-
meende advies. Van Toorenburgs re-
actie op Twitter sprak boekdelen.
Zeg dat maar tegen de kinderen (tot
10 tellen).
Dagblad De Pers
Meest gehoorde zin in Den Haag
Zo werkt het hier
nu eenmaal.
KustawBessems
Amsterdam
Het kan wl. Onze politieke leiders
kunnen wl een beetje normaal pra-
ten.
Wetenschappelijk onderzoek heb
ik niet gedaan maar ik ben ervan
overtuigddat demanier waaroppoli-
tici nu communiceren slecht is voor
het vertrouwen onder de bevolking.
Vertrouwen in de politiek, maar ook
vertrouwen in Nederland, in de toe-
komst. Ik denk dat je met taal en in-
teractiekunt helpendewerkelijkheid
naar je hand te zetten. Enik denk dat
jeer ookschademeekunt aanrichten.
Enhet laatste gebeurt.
Nederlandwas eenander landge-
weest als wij niet acht jaar lang, ineen
tijd van terrorisme en crisis, met Jan
Peter Balkenende eenminister-presi-
dent hadden gehad die geen drie fat-
soenlijke zinnen achter elkaar kon
zetten. Enwe zoudeneenander land
worden als Mark Rutte niet zijn da-
gensleet met tactischzwijgen.
Het ogenschijnlijk tegenstrijdige
is dat er waarschijnlijk geen plek is
waar zo veel wordt nagedacht over
hoe een boodschap over te brengen
als het Binnenhof. Politici denken
om te beginnen al voortdurend na
over de vraag of ze iets wel knnen
zeggen. Druist het niet tegeneenpar-
tijlijnin? Schoffeert het geencoalitie-
partner? En last but not least: hoe valt
het inde media? Dat is eenobsessie.
Om de politici heen, vooral rond
de kopstukken, hangt een zwik be-
langrijkdoenerige mannetjes en
vrouwtjes wier werk het is om beeld-
vorming te verzinnenente bewaken.
Het devies: elk risicovermijden.
Dat leidt tot kramp. Enpotsierlijk
amateurtheater. Waarbij ons vaak
wordt voorgehoudendat er maar een
paar smaken zijn: het gehakkel van
Job Cohen, de oneliners van Alexan-
der Pechtold en/of het bruuske een-
richtingverkeer vanGeert Wilders.
Zo werkt het hier nu eenmaal.
Dat is het zinnetje dat ik in mijn
Haagse periode het vaakst hoorde als
ik vroeg waarom iets was zoals het
was. Het was ook het antwoordopde
vraag hoe het komt dat mensen daar
sprekenzoals ze spreken.
Waarom het zo funest is? Veel
mensenvolgenmisschiendepolitiek
niet opde voet, maar beschikkenwel
over een van nature ingebouwde
bullshitdetector. Ik denk dat ze het
zien, voelen, ruiken als weer iemand
voor de camera iets staat te beweren
wat hij niet vindt. Omdat het moet
van zijn partij. Of enkel omdat het
vermoedenbestaat dat zoiets media-
geniek is, electoraal goed valt. Als de
strategische motieven er vanaf drui-
pen. Dat versterkt de verwoestende
indruk dat we wordenbestuurddoor
eenonbetrouwbaar zootje.
Zouden we het er niet op kunnen
wagen? Zouden veel kiezers het niet
aankunnen als iemand rustig uitlegt
dat hij weliswaar van een bepaalde
partij is, maar toch ergens afwijkend
over denkt?
Zouden kiezers het niet kunnen
waarderenals iemandzegt dat hij iets
niet weet, zich heeft vergist of een
fout heeft gemaakt?
Kunnen kiezers het echt niet vol-
genals iemand op grond vannieuwe
informatieof argumententot eenan-
der standpunt is gekomen?
Het gaat tegen alle Haagse mores
in, maar ik denk dat het wl kan.
En om open te zijn, om geen re-
gent te zijn hoef je ook weer niet te
kruipen. Een fractievoorzitter kan
weigeren als een presentator hem
vraagt zichzelf eencijfer tegevenvoor
een debat. Je hoeft niet te verstenen
als eenonbeschofte tv-maker opje af
komt, maar nog erger is het amechtig
grijnzen en schouderkloppen waar-
toe politici nu de angst zichtbaar in
de ogen huntoevlucht nemen.
Je moet je neus niet ophalenvoor so-
ciale media. Maar je hoeft ook niet te
twitterenover je rondje hardlopen, je
laatstefysiekeongemakof dealcoho-
lische versnapering die je drinkt.
Evenmin kan het de toekomst heb-
benom je tweets de wereldinte smij-
ten zonder ooit te antwoorden of
filmpjes opYouTube te zettenwaarin
je over het hoofd van lastige journa-
listenheenpropaganda uitstrooit.
Ik geloof dat er meer smakenzijn.
Dat ter zake doende, waardevolle
communicatie met kiezers mogelijk
is, met volopinteractie. Lastig, tijdro-
vend, vermoeiend en het scoort niet
meteenentochdenkikdat het loont.
Enbelangrijk is. Endat het wl kan.
Ik denk dat je als leider mensen
mee kunt nemen met taal. Niet door
tespeechenals eennep-Obama. Ook
weer niet door in de eerste drie zin-
nen van elk betoog vijf keer centraal
planbureau tezeggen. Maar door een
beetje normaal te praten.
Meestal zittenjournalistenachter politici aan,
maar voor deimmer spinnendeRonaldPlasterk
duikenze juist wel eens weg. Hebje hemweer!
Off the record
Volgens Mark Ruttewas niet hij maar Wouter Bos
deslimstepoliticus vanzijngeneratie. Maar ook
eenmandiezichdoor niemandecht liet kennen.
Off the record
Smsje minister uit Vak Kbij slechte Algemene
BeschouwingenBalkenende (2009): Ruzie met
znvrouwof znvriendin. Schijnt eenbeest te zijn.
Off the record
Een beetje normaal praten kan wl
#Democratie Kramp voor de camera doet onze van nature ingebouwde bullshit-detector alarmerend uitslaan.
Dagblad De Pers
Dagblad De Pers
17
Het Supreme Court geeft deze zomer antwoord.
Mag de regering een
zorgverzekering verplichten?
Het SupremeCourt bestaat uit acht rechters
(Associate Justices) eneenopperrechter (Chief
Justice). De benoemingis voor het leven.
Levenslang
Depresident nomineert kandidaat-rechters,
deSenaat keurt goed. In2010benoemde
Barack Obama partijgenoteElena Kagan.
Obama loves Elena
Iedere Amerikaanse staat heeft zijneigenhoog-
gerechtshof. Met de Supreme Court wordt meestal
het federaleHof inWashingtonD.C. bedoeld.
Federaal
Niet waar / Deels waar / Waar Pinokkio XL
Obamacare kost twee
keer zoveel als gezegd
Mooimakerij, fabeltjes,
halve waarheden,
Pinokkio prikt ze door.
Sinds 29 november
2010 onderwierp hij 313
beweringen aan een
genadeloze analyse.
President Obama belt met
een bedankje.
ILLUSTRATIE: NOURDIN KOUCH
PetraJanbroers
Amsterdam
Wat is de bewering?
De wet op de volksgezondheid (be-
ter bekend als Obamacare, red.)
krijgt een fors prijskaartje, van 1,76
biljoen dollar. Dat is twee maal zo-
veel als aanvankelijk werdbeweerd.
Wie zegt dat?
De Republikeinse Partij. Om precies
te zijn, het National Republican Se-
natorial Committee (NRSC), het po-
litieke comit dat als enig doel heeft
om zoveel mogelijk Republikeinen
inde Senaat te krijgen.
Waar zeggen ze dat?
In een nieuwe internet campagne op
hun NRSC-site. De advertentie ging
22 maart van start onder de naam
Obamacare Fact Check enwordt ver-
gezeld van een petitie om Obama-
care te verwerpen.
Hoe zat het ook alweer?
Slechts n op de vijf Amerikanen
zou zich een adequate ziektekosten-
verzekering kunnenveroorloven. De
meeste Amerikanen met een ziekte-
kostenverzekering zijn verzekerd via
hun werkgever. Daarnaast bestaat er
een vangnet voor ouderen en gehan-
dicapten, in de vorm van Medicare,
en voor de allerlaagste inkomens, in
de vorm van Medicaid. Naar schat-
ting zestig miljoenAmerikanenheb-
ben helemaal geenzorgverzekering.
Door deoplopendewerkloosheid
neemt dat aantal jaarlijks toe. En
door de vergrijzing en toename van
chronische ziektes stijgen de kosten
van Medicaid fors. In 2010 bedroeg
de totale zorgrekening 2,6 biljoen
dollar (1,96 biljoen euro), tien keer
zoveel als in 1980. Dat is als percen-
tage van het totale inkomen van de
VS het hoogste van alle VN-landen,
met uitzondering van Oost-Timor.
Bijna de helft van alle persoonlijke
faillissementen in de VS wordt ver-
oorzaakt door medische schulden.
Al sinds het prillebeginwil Barack
Obama enerzijds de kosten terug-
dringen en anderzijds alle Amerika-
nenaaneenzorgverzekering helpen.
Als bewoner van een continent waar
(hoewel niet aan bezuinigingen lijkt
te ontkomen) zorgverzekeringenbe-
hoorlijk normaal wordengevonden,
verbaast Pinokkio zich steeds weer
over de weerstanddie deze pogingen
oproepenbij eengroot publiek.
Het is te duur, ende regering heeft
al miljarden uitgegeven om de auto-
industrie enbankwereldte redden, is
een argument. Religieuze organisa-
ties en individuen zijn tegen omdat
in een verplichte verzekering dingen
als de anticonceptiepil inclusief zijn.
Dat is geheel tegen hun principes. Er
zijn mensen die vinden dat de over-
heid zich berhaupt niet moet be-
moeienmet hoe, danwel of, eenper-
soon zich verzekert. En er zijn
Amerikanen die zeggen dat de wet
ongrondwettelijk is. Heeft de rege-
ringwel de macht omhaar bevolking
optedrageniets tekopen; incasueen
zorgverzekering. Bovendienwil Oba-
ma mensen die niet verzekerd zijn,
beboetenmet eensoort belasting.
De vraag of Obamas Patient Pro-
tectionAndAffordable Care Act, diepas
in 2014 van kracht wordt, ongrond-
wettelijk is, werd deze week in het
Supreme Court, het Hooggerechts-
hof in Washington, behandeld. Bui-
tenstondenduizendendemonstran-
ten in een van de grootste protest-
acties voor het Hof ooit. Aan de ene
kant veel Tea Partiers, de conservatie-
ven die gruwen van overheidsbe-
moeienis endewet ongrondwettelijk
vinden, aan de andere veel pro-Oba-
ma-aanhangers. Het Hof zal naar ver-
wachting eind juni uitspraak doen
middeninde verkiezingsstrijd.
Endanis er de vraag wat de werke-
lijke kostenzullenzijn. Obama heeft
de stemmen van twijfelaars (in zijn
eigen partij) in het Congres gepaaid
met de bewering dat de kosten van
zijnplanbenedena trillion dollar (1
biljoen euro) per jaar voor tien jaar
zouden blijven en dat daartegenover
een even grote vermindering van het
begrotingstekort staat. Het Begro-
tingsbureau van het Congres (CBO)
berekende overigens dat het precies
940 miljard (708 miljard euro) kost,
per jaar, tot 2019. Omdat de wet pas
in 2014 ingaat, is het CBO onlangs
echter opnieuw gaan rekenen. Begin
deze maand kwam het met 1,76 tril-
liondollar (1,3 biljoeneuro), voor de
periode nu tot 2022. Daar sprongen
de Republikeinendirect bovenop.
Wat is waar?
Het CBO heeft wel de zorgkosten
over een nieuwe periode berekend,
maar niet de verwachte groei van het
bbp, of het effect vannieuwebezuini-
gingen. Bovendien gaat de nieuwe
berekening over elf, niet tien begro-
tingsjaren. Het CBOheeft inmiddels
een verklaring afgelegd waarin het
zegt dat de kostenvanObamacare in
elkgeval stijgen, maar niet per setwee
keer zoveel zullenbedragen.
Eindoordeel
Dat Obamacare twee keer zo duur
wordt is (volgens de experts) niet
waar. Dat het meer gaat kosten dan
900 miljarddollar, staat buitenkijf.
Reactie
Youre veryright inpointingout that
both the Republicans as well as my
own administration were wrong
about the future costs of Obamacare.
Indeed, Idlike tothank Pinokkiofor
making the art of fact checking fa-
shionable internationally, as it has
beenimitatedbyseveral national and
foreign newspapers, including some
Dutch newspaper (Next?). Wishing
youall the best! Obama.
Gewoon Prepaid nu te koop bij PostNL Postkantoor
Ga naar post.nl/locatiewijzer voor het dichtsbijzijnde Postkantoor.
Bellen op het netwerk
van KPN
Geen starttarief en
betalen per seconde
Behoud van eigen nummer
Opwaarderen bij ruim
2000 Postkantoren
en online
Nieuw!
199pp
Spetterende slotaanbieding
voor lezers van De Pers
normaal 339,- nu al vanaf
IJMUIDEN-NEWCASTLE
WWW.DFDS.NL/CITY
NEWCASTLE UNITED
4-daagse voetbalreis naar de Premier League
MANCHESTER CITY
LEZERSAANBIEDING
Beleef de ontknoping van de Premier League live in het St. James Park,
de thuishaven van de gigant uit Newcastle. Op 6 mei speelt Newcastle
United thuis tegen titelkandidaat Manchester City. Al vanaf 199 per
persoon ben je er bij.
De wedstrijd
Voor de ene club staat er Europees voetbal op het spel en voor de ander
het kampioenschap. Het belooft dan ook een spannende wedstrijd te
worden waarbij de fans Newcastle United flink zullen steunen. Tijdens de
eerdere ontmoeting van dit seizoen won Newcastle in Manchester met
31. Kom jij Newcastle supporten?
De reis
Een wedstrijd van Newcastle United bezoeken met DFDS Seaways
is mr dan 90 minuten plezier. Je voetbalreis begint al zodra je in
IJmuiden aan boord stapt. Geniet van een heerlijk diner en drink een
biertje in onze nachtclub. De volgende dag is het tijd voor de wedstrijd
en een nacht in het altijd bruisende Newcastle. De volgende dag slaap
je uit of bezoek je het gezellige centrum met al haar bezienswaardighe-
den. Op de terugweg naar Nederland is het tijd voor de nabeschouwing.
Inbegrepen
2 nachten aan boord in een 2 pers. hut met eigen douche en toilet
1 hotelovernachting met ontbijt in het Engelse Newcastle
Transfers terminal Newcastle centrum v.v.
Wedstrijd ticket Newcastle United Manchester City
Informatie en reserveringen
www.dfds.nl/CITY (geen reserveringskosten) of
bel 0255 54 66 66 o.v.v. CITY.
Voor deze aanbieding zijn flexibele tarieven
van toepassing, gebaseerd op vraag en aanbod.
Hoe eerder u boekt, hoe goedkoper u reist.
DFDS Seaways is
officieel partner van
Newcastle United
Dagblad De Pers
19
Op geen enkele andere plek
schreef ik zo onbevangen.
Ulas hunnamenmisschiennooit, maar
De Pers was De Pers niet geweest zonder de
eind- enbeeldredacteurenenvormgevers.
Topteam 2
Enwaar uook nooit over las, maar wieminstens
net zobelangrijk waren: deIT, dedames enheer
vandereceptieendemanvandeadministratie.
Topteam 3
Het kwamvoor dat minstens tweeredactieleden
eenheledagzoet warenmet het indekrant
krijgenvaneenergens zoekgeraakte advertentie.
Topteam 1
Nico
Dijkshoorn
Column Nico Dijkshoorn
Einde
D
it is de laatste column die ik
hier schrijf. Het was mijn lie-
velingsplek. Zon hoek in het
huis waar niemand je kan vinden.
Soms maak je een geluid en je hoort,
diep in het huis, iemand zeggen: was
dat Nico nou die we hoorden? Zo een
plek was dit.
Jaren geleden ben ik door De Pers bin-
nen gehaald als Wilde Stukjes-schrijver.
Dat werd zo niet gezegd, maar stilzwij-
gend begrepen we elkaar. Ik mocht we-
kelijks iemand keihard onder zijn bal-
len schoppen. Dat deed ik graag in die
tijd. Als je maar een beetje wijdbeens
ging staan dan zat mijn voet al onder je
scrotum.
Heel langzaam is de toon van deze co-
lumn veranderd. Het werd allemaal
steeds kleiner. Het ging opeens een hele
column lang over een bepaalde vrouw
die ik zo en zo tegen een deur had zien
leunen. Het ging over lieve diertjes, klei-
ne ongemakjes, minuscule observa-
tietjes en af en toe volgde er nog een uit-
barsting. Ik vermaakte me.
De redactie van De Pers heeft daar
nooit een woord over gezegd. Ze heb-
ben me hier, in deze krant, rustig mijn
gang laten gaan. Dat is voor mij van on-
schatbare waarde geweest. Op geen en-
kele andere plek schreef ik zo onbevan-
gen. Toen ik twee jaar geleden een
selectie moest maken voor de verhalen-
bundel Kleine Dingen merkte ik dat een
groot deel van die bundel gevuld zou
gaan worden met columns die ik voor
De Pers had geschreven.
U, de lezer, hebt mij zo ontzettend ge-
holpen. Ik vond het zo heerlijk om voor
u te schrijven. We waren een romantisch
stel, u en ik. U, zo ontzettend lief, met
toch weer een veel te warme jas en een
opvouwbaar fietsje in de trein en ik
thuis, in mijn schrijfbaarmoeder. De
dag was ook zo mooi. De vrijdag. Dan
gaan studenten met zakken vol wasgoed
een weekend naar huis. Dan wachten
ouders op hun kinderen. Dan komt het
salaris. En dan las u mij, terwijl het land-
schap aan u voorbijschoot.
Een groter geluk is niet denkbaar. Het
ga u goed. Wees gelukkig. Word geluk-
kig. Kus!
Nico Dijkshoorn
is dichter/schrijver/muzikant.
Informatieover sluitingstijden,
tarievenenleveringsvoorwaarden:
Kantoor Houten
T (030) 600 74 88
E telesales.rubrieks@whm.wegener.nl
Persberichtjes
Persberichtjes zijn rubrieksadvertenties
in Dagblad De Pers
Regel rubrieksadvertenties
Worden geplaatst over n kolom
met n woord in hoofdletters
Millimeter rubrieks-
advertenties
Worden geplaatst over n of twee
kolommen breed, met n of meer
berichtjes
DAMES OPGELET
Spreek gratis jouw adver-
tentie in en kom in contact
met leuke mannen.
Bel gratis:
0800-4122
www.provincie-dating.nl
Wil |i| snel contact met een leuhe single
Bel
Kies een in bet boofdmenu

Toets nu bet boxnummer in dat bi| de advertentie staat
Voor nog meer leuhe vrouwen uit |ouwprovincie
hies |e een in bet boofdmenu
wwwprovlncleJutlngnl hluntenxervlce cpm
MAMA ZOEKT SEXMAATJES!
sms MAMA + JE POSTCODE naar 5060
Eenmalig
5,00 /chat (18+, 1:1 chat, 5,- per chat, info: www.pdat.nl)
Zin in hete webcamsex?
WWW.CAMGENOT.NL
Kom nu snel kijken!
DE HUIDIGE WAARDE VAN EEN AUTO WETEN?
sms KEN + [kenteken] naar 7575
Eenmalig
1,50 per sms (Eenmalige dienst, 1,50 per sms, info: www.kensms.nl.)
HOE VEILIG IS JOUW BUURT?
sms VEILIG + [postcode] naar 7575
Eenmalig
1,50 per sms (Eenmalige dienst, 1,50 per sms, info: www.kensms.nl.)
WETEN WAT UW HUIS WAARD IS?
sms HUIS + [postcode] en [huisnummer] naar 7575
Eenmalig
(Eenmalige dienst, 1,50 per sms, info: www.woningwijs.nl.) 4,50 /item
DAMES OPGELET
Spreek gratis jouw adver-
tentie in en kom in contact
met leuke mannen.
Bel gratis:
0800-4122
www.provincie-dating.nl
Wil |i| snel contact met een leuhe single
Bel
Kies een in bet boofdmenu

Toets nu bet boxnummer in dat bi| de advertentie staat
Voor nog meer leuhe vrouwen uit |ouwprovincie
hies |e een in bet boofdmenu
wwwprovlncleJutlngnl hluntenxervlce cpm
Familie & Relatie
WEDUWVROUW 63 jaar. Ik
ben een weduwvrouw van
63 en ik kan niet langer tegen
de eenzaamheid. Niet jonger
dan 60 jaar. Reageer je
nu?0906-50.20.529 box:
787220.
LEUKE spontane man ge-
zocht. Ik ben een leuke
vrouw van 42 jaar. Ik wil
graag in contact komen met
een leuke en spontane man.
Interesse? 0906-50.20.529
box: 555388.
LIEVE vrouw zoekt man. Hal-
lo ik ben Janneke. Ik ben op
zoek naar een lieve man om
samen iets mee op te bou-
wen. Luister naar mijn op-
roep. 0906-50.20.529 box:
521044.
Omgeving ROTTERDAM.
Hallo ik ben Nellie en ik kom
uit Rotterdam. Ik zoek ie-
mand voor een leuke date in
de buurt van waar ik woon.
Bel je? 0906-50.20.529 box:
908164.
Provincie UTRECHT. Ik ben
een lieve en gezellige vrouw
van 56 jaar. Ik ben op zoek
naar een leuke man voor
vriendschap en als het klikt
meer. 0906-50.20.529 box:
130770.
ECHTE mannen gezocht.
Hallo, ik zoek een echte kerel
om lief te hebben. Ik zie er
goed uit. Hoe, wat en wan-
neer dat zien we wel. Bel
0906-50.20.529 box: 436803.
LAT-relatie. Mijn naam is
Will 60 jaar. Ik ben op zoek
naar een lieve man voor een
lat-relatie. Ik hou van veel
gezelligheid. Interesse?
0906-50.20.529 box: 683203.
MIDDEN van het land. Ik vind
het leuk om iemand te leren
kennen voor vriendschap en
als het klikt wil ik misschien
meer. Ik hoor van je. 0906-
50.20.529 box: 886888.
Regio UTRECHT. Ik ben een
leuke en goed uitziende
vrouw van 50 jr. Ik heb blond
haar, bruine ogen en ben
slank. Ik zoek een lief maatje.
0906-50.20.529 box: 427026.
Getinte VROUW. Ik getinte
vrouw van 40+ zoekt een leu-
ke Hollandse man om mee
door het leven te gaan. Ik wil
een leuke relatie. Jij ook?
0906-50.20.529 box: 107500.
Werk &
Inkomen
Horeca
Opleidingen?
horecaacademie.nl
Open dag: 8 mei
Priv & Erotiek
901 Priv Lijnen
HETE SEKS INHET
WEEKEND
>> 0906 - 0145 <<
Voor snel en discreet contact (0,8pm)
Black and Beautiful >> 0906-
906.906.4 << Rijpe en jonge
negerinnen! Voor ieder wat
wils!
Binnen 20 Sec LIVE! >>
0906-666.00.66 << Inclusief
100 nieuwe seksverhalen!
(0,8pm)
35cpm oudere VROUWEN
Geven Telnr. voor gratis sex.
0906-80.33
GAY-DIRECT-APART!
Jongens willen nu Sex.
0906-8011 (25 cpm).
15 cpm VROUWEN van
18 t/m 55 zoeken gratis sex...
0906-0102.
Hun foto's? sms FOTONAAM
Uitdagende meid (23) wil geil
vol mondje: vraag mijn 06-nr
sms Minke via 7700
Eenz. zakenvrouwzkt wip. Ik
betaal E 150 voor anonimiteit
sms Ester naar 9060
Eef 29j, single cup E geeft in
1 smsje thuisadres voor sex.
sms Eef naar 6556
smsbordello.nl 18+ 150c/sms
AMSTERDAM e.o. Hoi met
Lisa 26 jr. en stewardess. Ik
ben dol op spannende ge-
sprekken en ben slank. Lijkt
het jou ook spannend, bel
me. 0906-50.20.514 box:
648544.
VREEMDGAAN. Ik wil door
een oudere man als een heet
meisje behandeld worden. Ik
ben gebonden maar vind het
erg spannend. Wil je meer
weten. 0906-50.20.514 box:
509770.
SHANTI wil je. Ik ben Shanti.
Ik ben vreselijk heet en zoek
een man die mij lekker wil
verwennen. Ik ben voor veel
spannende dingen in. 0906-
50.20.514 box: 598738.
LEKKER babbelen. Hallo leu-
ke mannen van NL, ik ben
een vrouw van 42 jaar en ik
heb wel zin in een leuk ge-
sprek, lekker babbelen.
0906-50.20.514 box: 244532.
LEKKERE meid 30 jaar. Ik
heb mooie volle rondingen
en ben heel sexy. Ik heb veel
hete fantasieen. Jij ook? Bel
mij dan op. Nu aanwezig!
0906-50.20.514 box: 876991.
OUDERE mannen gezocht. Ik
ben een jong meisje van 22
jaar. Ik ben op zoek naar ou-
dere mannen om lekker mee
af te spreken. Lijkt het je wat.
0906-50.20.514 box: 171275.
Rijpe ANITA. Hoi ik benAnita
en ik ben 63 jaar en wil graag
mannen verwennen. Heb jij
zin om verwend te worden?
Reageer dan even. Kusje
0906-50.20.514 box: 570044.
DAG hete mannen ik ben Ilse
een lieve hete meid van 28
jaar. Hou jij ook van standje
69, lekker op zijn hondjes?
Bel je me vandaag? 0906-
50.20.514 box: 357559.
IK ben zo heet. Hoi ik ben zo
heet dat ik het middelpunt
wil zijn van een spannende
party met veel mensen. Doe
jij ook mee? Bel me nu. 0906-
50.20.514 box: 881537.
WANDELEN in het bos. Hallo
wat wil ik graag met jou naar
het bos en daar lekker span-
nende dingen doen. Wat zou
jij met mij doen? Bel je me
0906-50.20.514 box: 288070.
905 Priv Sites
501 Onroerend GoedTe Koop
544 Onroerend Goed Algemeen
Onroerend Goed
663 Auto's Algemeen
Auto & Vervoer
915 Priv Contacten Erotische dating
140 Contact SMS diensten
140 Contact Regiodating
berichtjes
ACTIECODE: DEPERS
Nu 50% korting op al onze
shared hosting pakketten
14,95
.com .be .net .org
.info .de
9,95 .nl
0,95 .tk
16,95 .eu
19,95 .es .gr .name .at
25,- .lu
55,- .tv
29,95 .me .it
34,95 .nu
39,95 .co
49,- .fr
89,95 .fm
www.orangelemon.nl/actie
PRIJZEN DOMEINNAMEN
(prijzen zijn per jaar en ex. btw)
100 MB
1 GB
500 MB
5 GB
1 GB
10 GB
3 GB
15 GB
of scan de QR code
schijfruimte
dataverkeer
3,-
1,50
5,-
2,50
7,-
3,50
10,-
5,-
S
M
L
XL
p.m.
Korting alleen geldig in het 1e jaar
p.m.
p.m.
p.m.
webhosting refreshed
Dagblad De Pers
21
De hoofdredactie merkt het niet.
Iedere redacteur kan
geruisloos vervangen worden.
Marcel Hulspas
Amsterdam
De Pers profileerde zich vijf jaar lang
als de enige gratis kwaliteitskrant van
Nederland. Gratis was ze zeker wel-
licht t gratis. Maar had De Pers ook
kwaliteit? Kunnen lezers n kranten-
redacties kwaliteit herkennen? On-
derzoeklaat ziendat dat eenillusieis.
Bijvoorbeeld dat van Ann-Marie
Westwoodvande universiteit vanAl-
bany. Inopdracht vande lokale krant
The Albanian peilde ze de behoefte
aan een kwaliteitskrant in de regio.
The Albanian hoopte dat ze zou aan-
tonendat de inwoners hunkrant ho-
ger aansloegen dan de in roddel ge-
specialiseerde Albany Inquirer.
Westwoodorganiseerdeeenlezer-
spanel dat een aantal artikelen las,
zonder te weten uit welke krant ze
kwamen. Als hen gevraagd werd om
deherkomst teraden, goktenzemaar
wat. Hun waardering voor een stuk
stondvrijwel los vande stijl. Literair
danwel stampvol clichs: het maakte
geen verschil. Er waren wel vuistre-
gels: artikelen die moeilijk te volgen
waren, werden toegeschreven aan de
kwaliteitskrant The Albanian. Vol-
strekt slordige Inquirer-stukken wer-
den dus ook aan de Albanian toege-
schreven. Tweede vuistregel: zodra
een artikel opende met een beschrij-
ving van een enkel personage, moest
het afkomstig zijn uit de kletserige
Albany Inquirer. Slecht nieuws voor
hoofdredacties die redacteuren vra-
gen hun artikelen toch vooral op die
manier te openen. Kwaliteit, consta-
teerde Westwood, zegt de lezers niks.
Westwoods conclusiestaat niet op
zichzelf. Veelzeggend is een incident
acht jaar geleden in de Franse stad
Nantes. De stad kent twee kranten,
die als kemphanen tegenover elkaar
staan, enelkaars berichtgeving regel-
matigonderuit proberentehalen. De
deftige Nantes ce Soir wordt echter op
dezelfde persen gedrukt als de Der-
nier Cri (de Nantes), en drie jaar gele-
den verwisselde de drukkerij per on-
geluk een aantal paginas van beide
kranten, gewijdaanhet lokalenieuws
de plek bij uitstek waar beide kran-
ten elkaar proberen te overtroeven.
Op de redacties heerste die dag blin-
de paniek maar er kwam geen en-
kele klacht binnen. Verreweg de
meeste lezers lazenslechts nkrant,
en konden wel vertellen waarom de
anderekrant slecht zouzijn, maar in
feite zijnze niet opde hoogte vanwat
erin staat. Zoiets werpt een ander
licht opalle loftuitingenvanverstok-
te lezers aanhet adres vanDe Pers.
Niet alleen lezers, ook journalis-
ten weten nauwelijks wat kwaliteit
inhoudt. Uit een onderzoek aan de
universiteit van Brussel bleek dat als
journalisten wordt gevraagd wat
kwaliteit betekent, ze vrijwel alle-
maal wijzen op hun superieure per-
soonlijke schrijfstijl, ophunkritisch
vermogen en op de onderwerpen
waarover ze schrijven. Journalisten
vankwaliteitskranten, zoconstateer-
den de Belgische onderzoekers licht
geamuseerd, beschouwen zich
merkwaardig onaantastbaar en on-
vervangbaar. Devraagis of dezevorm
vanzelfbevrediging terecht is.
Stand-in
Let dehoofdredactieopdievermeen-
de persoonlijke kwaliteit? Een Ame-
rikaans onderzoek(door deuniversi-
teit van Seattle) liet zien dat vrijwel
iedere redacteur geruisloos vervan-
gen kon worden door een stand-in
vanbuiten. Het kantot eenjaar duren
voordat bij de hoofdredactie het ver-
moeden ontstaat dat hun redacteur
misschien veranderd is. De enige
voorwaarden zijn dat de stand-in
geen grote taalfouten maakt, en dat
hij over dezelfde onderwerpen
schrijft. Het kritisch vermogen waar
hij prat op gaat, speelt ook geen rol:
wanneer de stand-in plots van me-
ning veranderde, werd dat maar zel-
den opgemerkt. Het herhalen van
dezelfde themas is voldoende om de
hoofdredactie tevredente houden.
Hoofdredacties zijn schizofreen,
constateerdendeonderzoekers. Naar
buiten toe hebben ze de mond vol
over hun kwaliteit, maar tijdens re-
dactievergaderingen overheerst de
reactieve journalistiek. Alle overleg
begint met de eeuwige vraag schre-
vendeanderekrantenhierover, enzo
ja: wat? Als andere kranten er niet
over schreven, is het onderwerp al
snel geen nieuws. En als ze dat per
ongeluk wl hebben gedaan, dan
moet de redacteur op zoek naar een
originele invalshoek. Het resultaat
van deze kokervisie wordt als kwali-
teit bestempeld. Zoals een bekende
hoofdredacteur het eens formuleer-
de: Bij ons krijgt de lezer dagelijks
minstens vijf artikelendiehij nergens
anders leest. Alsof de lezer niks an-
ders te doenheeft dankrantenlezen.
Kwaliteit, constateerden ze in
Seattle, is vooral een marketingtruc.
Dekwaliteitsopvattingvanjournalis-
ten is gebaseerd op eigenwaan, en
voor de hoofdredactie is de kreet
kwaliteit vooral geschikt om zich
deftig voor te doen, en om een be-
paald type adverteerders binnen te
halen. Maar ook dat werkt niet altijd,
zoals we bij De Pers inmiddels weten.
Kwaliteit blijkt niet te bestaan
#Illusie Wordt het hard nieuws of roddel?
Analyse of satire? De journalistiek maakt zich er
graag druk om, maar de lezer ziet het verschil niet.
In1975 schreef Nik Cohnvoor NewYork Magazine
over deruigejeugdvanBrooklyn. Het inspireerde
tot Saturday Night Fever, maar was nep.
Schokkend, dus waar
JaysonBlair werktevijf jaar langvoor de NewYork
Times enwerddelievelingvandehoofdredactie.
Totdat hij onthulde dat hij al zijnverhalenverzon.
Never check a good story
Jack Kelly was sterverslaggever vanUSAToday,
enkreegin2002 bijna eenPulitzer Prize. Totdat
duidelijk werddat hij alles uit zijnduimzoog.
Best Fiction
procent
DemeesteNederlanders den-
kenbij het woordkwaliteit als
eersteaanpurechocolade-
paaseitjes.
FRANK GROELIKEN
Stephan Alspeer Een van de mannen van Reddepers
Als het lukt, hebben we
gewoon een krant gered RedDePers.nl
Eenopvolger vanDe Pers zal waarschijnlijk uit-
sluitendvanbits enbytes zijn. Wehebbendelaat-
stejarengemerkt dat papier aandedurekant is.
Papier is duur
Opdewebsitewww.reddepers.nl kunnenlezers
aangevenof zeinteressehebbenineen
abonnement opeenopvolger vanDe Pers.
Abonnees
Max Fossen(reddepers.nl): Ik dacht,
hoe kanhet dat die berger kankomen,
maar dat ze niet eenkrant kunnenredden?
Wel een berg, geen krant?
RemcoTomesen
Amsterdam
Als het lukt, dan hebben we ge-
woon een krant gered. Dat is wel
bizar. Terwijl opeenindustrieter-
reintje de redactie van De Pers
werkt aan de laatste papieren De
Pers, vertellen Stephan Alspeer
(30), Lennert van der Laan (29)
en Max Fossen (31) op een terras
in de Amsterdamse binnenstad
over hoe zij de afgelopen twee-
en-een-halve week bezig zijn ge-
weest De Pers te redden.
Op de maandagavond nadat
bekend was geworden dat de
krant zoustoppen, dronkenjour-
nalisten van De Pers verweesd
biertjes in caf t Schinkeltje
nog steeds op dat industrieter-
reintje. Maar wat ze
daar aan die
sombere rand van Amsterdam
niet wisten, was dat op diezelfde
zwartemaandagevenverderopin
Amsterdam drie jongemannen
met elkaar aan het webchatten
waren. Onderwerp van gesprek:
hoe gaanwe De Pers redden.
Stephan: Ik las erover en
dacht: dit is vervelend. En ik
dacht ook: dit is helemaal niet
nodig. Hij twitterdeDe Pers stopt
ermee. Jammer. Hij zag dat zijn
vrienden Lennert en Max onge-
veer hetzelfde twitterden. Max
schreef bovendien: Red de Pers.
Die kreet sloeg meteen aan bij
Stephan, die niet alleen kranten-
lezer is, maar ook marketeer en
eigenaar van het bedrijfje Young
Strategy. Hier moeten we werk
van maken, dacht hij. Een
paar uur later be-
dacht hi j
met Lennert en Max een
plan. Lennert, ontwer-
per, maakte diezelfde
avond een logo.
Eenreddingsboei.
De eerste associa-
tie moest het zijn.
Di ezel fde avond
hadden ze ook een
Facebookpagina
inde lucht. Max,
interimconsul-
t ant , vr oeg
facebookers
mee te denken
over businessmo-
dellen. De Redde-
pers-website was de
vol g e nde mi dda g
online, door Stephan zelf
in elkaar gezet. Je
kon twee
dingendoen: weggaanof in-
vullen dat je interesse hebt
om abonnee te worden van
de opvolger vanDe Pers.
Snel
Toenginghet snel. OpFace-
book en Twitter kwamen
die dinsdagmiddag veel re-
acties binnen.Eerst hon-
derden, toen duizenden.
Enkort nadat de reddepers-
site online was gegaan, versche-
nener artikelenover, onder meer
inNRC. Langzaam drong ook bij
deredactievanDe Pers door dat er
iets aan de hand was. Er gingen
s avonds mailtjes rond op de re-
dactie met de vraag: wie zijn de
mannen achter deze reddingsac-
tie? Een clubje dat in t Schinkel-
tje zn kater van de vorige dag
stond weg te drinken, zei tegen
zichzelf: waarom ook niet, waar-
omkaner geendoorstart komen?
Opwoensdagochtendbesloot
de redactie: wij doen mee met de
actie. De voorpagina van de dag
erna werd bedacht: Jezus lukte
het ook. De depressieve sfeer van
dinsdag sloeg om. Stephan: Op-
eens kreeg ik een bericht van jul-
lie hoofdredacteur: Neem con-
tact op! Een paar uur later, op
woensdagavond, warenStephan,
Lennert enMaxopderedactie, en
werd afgesproken: we gaan sa-
men De Pers redden.
We gaan door, was
het motto van de re-
dactie. Max: Het was
mooi dat onze actie
wat deedbij jullie.
Donderdagochtend
15 maart, drie dagen
na het doodsbericht,
kondigde De
Pers op de voorpagina aan dat ze
door wilde gaan. Ik werdom ze-
ven uur wakker gebeld door
BNR, zegt Stephan. Wat volgde
was eenmediastormpje: het ANP,
de Volkskrant, WNL, Radio1, Pow-
News enanderemediavolgden. s
Avonds zaten vier journalisten
van De Pers bij De Wereld Draait
Door.
Sindsdien geven dagelijks
honderdenmensenaandat zelid
willen worden van een nieuwe
De Pers. Het virale effect deed zn
werk. De teller ging naar de
10.000. Er melddenzichpotenti-
eleinvesteerders. Deaandacht op
de actie was gevestigd, daarna
was het een kwestie van mensen
warmhouden op Facebook en
Twitter. Lezers werd gevraagd na
tedenkenover eennieuwenaam,
acties en businessmodellen.
Weer duizendenreacties.
Losmaken
Lennert: Het vetste is dat ik in de
treinmenseneenverhitte discus-
sie hoorde voeren over De Pers.
Het ging over businessmodellen.
Moetenze door op papier, op in-
ternet? Het is bijzonder dat het zo
veel losmaakt.
De komende weken, maan-
den, blijvendemannenactievoe-
ren voor De Pers. Max: Het is be-
langrijk om de lezers daarbij
betrokken te houden. Het is niet
alleeneeninitiatief vanons, maar
van al die mensen die hebben
meegedacht. Het is mooi om te
zien hoe mensen in beweging
komen.
Bizar om een krant te redden
#WeGaanDoor Terwijl de
redactie van De Pers zat te
treuren over de dood van
hun krant, bedachten
drie mannen een
reddingsactie. Het
was mooi dat t wat
deed bij jullie.
Dagblad De Pers
23
Arnold Karskens Oorlogsverslaggever
De Pers heeft met mij
het beste in huis gehaald.
ArnoldKarskens
TarinKowt/Tripoli/Homs/Ingolstadt/
Ons Dorp
Waar je mee omgaat, raak je mee be-
smet. De lakmoesproef voor iedere
oorlogsverslaggever is dan ook het
gemak waarmee hij ruzie maakt. Let
wel: het inhoudelijk dispuut over de
dos and don ts vanhet vak. Welnu, De
Pers heeft met mij het beste in huis
gehaald. Met bijna alle collegas heb
ik voor zeer korte of zeer lange tijd
onenigheid gehad. En zo hoort het
ook. Wegmet deconsensusjournalis-
tiek waarbij iedereenhet werk vande
ander geweldig moet vinden. Fan-
tastische oorlogsverhalen bestaan
niet, en al helemaal niet geschreven
door je concullegas.
Het zicht op de roedel Nederlandse
oorlogsjournos geeft alle redenvoor
antipathie. Neem de embedded
journalistiek. Anders dan andere va-
derlandse media heeft De Pers nim-
mer een convenant ondertekend,
met welke strijdmacht vanwelk land
dan ook, waarbij de krant akkoord
ging met censuur en beloofde de
missie niet in diskrediet te brengen.
Dankzij ongebondenheid kon De
Pers vrij berichten uit de Afghaanse
provincie Uruzgan, waarbij door Ne-
derlands optreden (2006-2010) on-
gewapende burgers om het leven
kwamen. Zovroegals juli 2008waar-
schuwde de krant over de gigakosten
plus nazorgvandriemiljardeuro. Lef
gaf sowieso voorsprong. Berekenin-
gen uit januari 2011 zoals Een agent
van een half miljoen, over het prijs-
kaartje aan de politieopleiding in de
noordelijkeprovincieKunduz, stond
met nagenoeg dezelfde berekening
eenhalf jaar later ineenander lande-
lijk dagblad.
Bij oorlogsverslaggeving bepaalt
de situatie de handeling. Je staat im-
mers niet op het Binnenhof met zijn
talloze meninkjes op de vierkante
meter. Toch werd de eerste journalis-
tieke les: hoor enwederhoor langs de
frontliniezoveel mogelijktoegepast.
Terwijl in het voorjaar van 2011
NAVO-bommen vielen op woonwij-
ken in steden als Tripoli was van de
Nederlandse kranten alleen De Pers
aanwezigomdeschadedieuit onze
naamwerdaangericht optenemen.
Van journalism of attachment, die
deskundigheid n betrokkenheid
suggereert ennzijdeineenconflict
kiest, moest de krant niks hebben.
Zeker niet als die opmerkelijke gelij-
kenis vertoonde met de mening van
het ministerie van Buitenlandse Za-
ken.
Wapensmokkel, sektarische
moorden en de complexiteit van de
inmiddels eenjaar oudeoorloginSy-
ri werden door De Pers als eerste ge-
signaleerd. Vermomdals toerist trok-
ken we door opstandige steden als
Homs en Hama en bleven we hame-
ren op de keerzijde van het conflict.
Het devies van De Pers luidde: Af-
stand houden van kluitjesjournalis-
tiek. Dus niet schouder aanschouder
met collegas tijdens de Arabische
Lente demonstranten interviewen
op het Tahrirplein van Caro of een
bezoek aan de Libische rebellenstad
Benghazi. Wl in Libi aandacht vra-
genvoor deminder belichteGaddafi-
zijdeendeopstandelingenindewes-
telijke Nafusa-bergen. Zeg niet dat
dit prachtwerk kon worden verricht
dankzij een gigantisch reisbudget.
Dat was namelijk nul komma nul.
Maar in samenwerking met actuali-
teitenrubriekenvanTROS/AVRO, EO
eneenenkele keer Pauw& Witteman,
die daarvoor credits verdienen, bleek
oorlogsverslaggeving naar de beste
traditie mogelijk.
De Pers maakte ook school bij het
zoeken naar nieuwe oorlogsjourna-
listieke invalshoeken. Lezers werden
opgeroepen om de verslaggever naar
het meest vergeten conflict te sturen.
Zokondenze unieke verslagenlezen
vandedecennialangvoor autonomie
vechtende Nagas ophet grensgebied
tussenBirma enIndia.
Maandenzijnvrijgemaakt voor de
zoektocht naar nieuwe bewijzen van
de betrokkenheid van oud-SSer
Klaas Carel Faber bij moorden in de
Tweede Wereldoorlog. We vondenze
uiteindelijk in onder andere Duitse
archieven. Politici en juristen wezen
we op het onrecht dat nabestaanden
is aangedaan. Mocht het uiteindelijk
tot de levenslange strafuitvoeringko-
men van deze laatste grote voort-
vluchtige Nederlandse oorlogsmis-
dadiger, dan is dat zeker dankzij De
Pers.
Voor de krant bestond geen ada-
giumLicht opstraat, donker binnen.
Wars vanchauvinismeensociaal cor-
rect gewauwel zetten we de schijn-
werper op nationale gebreken in de
serie Oorlog achter de dijken. Van
probleemwijken als in Helmond,
CulemborgenGoudawerdeenhard,
maar eerlijk beeld geschetst van de
spanning en angsten die leven in
onzeeigensteden. Inmenigoogcon-
fronterend en ongewenst, maar alle-
daagseterreur geziendoor debril van
een conflict elders bevordert de dis-
cussie.
Hoe vullende collegas het gat dat De
Pers achterlaat? Uiteraard door bo-
venstaande lessen in acht te nemen.
Maar ook door de noodzaak in te
zienvanvrije geestenopeenredactie
die niet gelieerd zijn aan politieke
stromingen. Die afkerig zijn van ge-
slijm. Die het enige juiste credo van
de oorlogsverslaggever hoog in het
vaandel hebbenstaan: I am not in the
business to be liked.
Een krant en een hoofdredactie
die eeneigenverslaggever flink stam-
pei laten maken over de invulling en
alle vrijheid geven bij uitvoering van
het vak is voor een democratie van
grote betekenis, zeker als het oorlog
betreft.
Allemaal zochtenze naar massavernietigings-
wapens. AandeIrakesezijde, inBagdad,
bevondzichtoenwelgeteldnjournalist.
Wederhoor
De publieke omroepen, zoals de NOS,
verbodentoenNederlandse
berichtgevingvanIrakese zijde.
Nederlandse stijl
Bij deGolfoorlogvan2003 belichtten
honderdenNederlandse medialui de zijde
vandecoalitionof the willing.
Hoor
Weg met de
kluitjesjournalistiek
#Veldwerk De Pers maakte school met reportages uit
Afghanistan, Libi en Syri. Oorlogsverslaggeving pur sang.
De missie
Faber
Not to be liked
ArnoldKarskens inactie inAfghanistan, IrakenOeganda.
Dagblad De Pers
25
G van der Aa en Martin Pol
We hebben een code.
Van wat de wereld aankan.
Wekijkenteweinignaar dewinst, zegt Gvander Aa(links). Rechts: MartinPol. BAS QUAEDVLIEG
EvelineDomevscek
Maastricht
Toen G van der Aa (68) en Martin
Pol (59) twaalf jaar geleden net in
Maastricht woonden, stond een
groepje kinderen voor de deur. De
stoerste durfde aan te bellen. Me-
neer, bent u homo? vroeg datzelfde
kind. Jazeker, zei Van der Aa. Ok!
En weg waren ze. Van der Aa en Pol
kijken elkaar lachend aan. Toen dat
weggepeste homostel uit Utrecht in
het nieuws was, beldemijnzus: of wij
dat ook wel eens hadden meege-
maakt? zegt Pol. Zwijgend kijken de
mannenelkaar aan. Nee. Indeveertig
jaar die ze nu samen zijn, werden ze
in elke buurt geaccepteerd. Ze waren
de jongens. In het dorpje Gulpen
woonden ze op een berg. Dus waren
ze de jongens vande berg.
Pol ontvluchtte op 17-jarige leef-
tijdzijnboerenfamilie inhet Gelder-
se Teuge na een depressieve puber-
teit. In Limburg ging hij een
opleiding tot maatschappelijk wer-
ker volgen. Daar kwamhij uit dekast.
Mijn moeder had het wel aange-
voeld. Ikwas niet bepaaldsuperman.
Ik stond liever te strijken dan dat ik
op onze tractor reed. Hij lacht, dan
serieuzer: Ze was bezorgd. Dat ik cri-
mineel zouworden. Homoseksuelen
waren namelijk chantabel, omdat ze
hungeaardheidgeheim wildenhou-
den. Mijn moeder las dat soort din-
gen weer in de plaatselijke krant. Na
2,5 jaar leerde Pol Vander Aa kennen
bij de Maastrichtse Jongerenwerk-
groep (een voorloper van het COC).
We werden heel sterk verliefd. Na
drie maandentrok Pol bij hem in.
Toen werd ook de Tilburgse moe-
der van Van der Aa hard geconfron-
teerd met de homoseksualiteit van
haar zoon. Tot dan toe negeerde ze
het. Ik was de zoon van de bakker en
misdienaar, dus in het zwaar katho-
lieke Tilburgkende menje. Als ikdan
thuiskwam van een homobar, vroeg
ze: Waar ben je geweest? Je zussen
hebbenjeniet indekroeggezien, wat
moetende mensenwel niet denken!
Pas toenVander AainDenHaagklas-
sieke talen ging studeren en vervol-
gens theologie in Heerlen, kwam hij
openlijk voor zijngeaardheiduit.
DeogenvanVander Aaglinsteren.
IkstudeerdeaandeHogeschool voor
Theologie en Pastoraat in Heerlen.
Dat was een progressief bolwerk van
katholieken. Ik was openlijk homo,
daar had niemand problemen mee.
Ik wilde priester worden, net als mijn
klasgenoten. Maar wij gingen het
heel anders doen. Het celibaat? Pfff,
daar dedenwij tochniet aan?
Maar in1972 werd de aartsconserva-
tievebisschopGijsenbenoemd. Van-
af toen paste het katholieke geloof
me niet meer. Door die lul van een
Gijsen werd de klok vanuit Rome te-
ruggedraaid, zegt de nette Vander Aa
opvallendvurig.
Uit protest tegen Gijsen, die in
1979 in een interview homoseksue-
len geen volwaardige leden van de
katholiekekerk noemde, organiseer-
denVander Aamet drie vriendeneen
kleine protestdemonstratie inRoer-
mond. Na Witte Donderdag en Goe-
de Vrijdag, volgde er dat jaar Roze
Zaterdag. In plaats van de verwachte
500 kwamener duizendenopaf.
IndietijdkwamVander Aaookoptv.
Meteenhing zijnmoeder aande lijn.
Moet dat nouzonodig? Wil je zobe-
kend worden? zei ze. Toch staat Van
der Aa niet bekend als grondlegger
vanRoze Zaterdag. Voor Roermond
hadden ze in Amsterdam nooit van
roze gehoord. De homogeschiedenis
doet alsof dienaamis uitgevondenin
Amsterdam, op de laatste zaterdag
van juni. Zelfs in de homo-encyclo-
pedie staat het verkeerd!
Ondanks de prominente rol die
vooral Van der Aa binnen de homo-
emancipatie had, hebben ze nooit
nare ervaringen gehad. Nou, bijna
nooit. Pol gaat verzittenenneemt een
teug van zijn sigaar. Ik ben n keer
inelkaar getimmerd. IndeVS, toenik
uit eenkroeg kwam. Dat was eng.
Enger was echter de Roze Zaterdag
in 1982 in Amersfoort, waar homos
massaal in elkaar werden geslagen
door conservatievechristelijkejonge-
ren. Pol wilde terugtimmeren, maar
werd tegengehouden door Van der
Aa. Ik dacht alleen: dit laat ik me
nit meer gebeuren. Nooit, zegt hij.
De twee gingen op zelfverdediging,
die naar aanleiding van de rellen
werd aangeboden aan homos en
lesbos. Pol zwaait met zijn handen:
Inplaats vanhysterischtegillen, wis-
ten we vanaf toen hoe we moesten
slaan.
Het bleek nooit meer nodig. Van der
Aa en Pol zagen Nederland ho-
movriendelijker worden. Een geza-
menlijke hypotheek en adoptie, wat
voor henindejaren70nogonmoge-
lijk was, werd mogelijk. Wel hebben
ze door de jaren heen een code ont-
wikkeld. Pol: Eencodewat dewereld
aankan. Hand in hand lopen deden
ze al bijna nooit, nunooit meer.
Ze halentegelijkertijdhunschou-
ders op. We kijken in Nederland te
weinig naar de winst. Ouders zijnge-
makkelijker geworden, op scholen
zijn allerlei allianties waar kinderen
elkaar aansprekenals dendeander
homo naroept. Er is veel meer voor-
lichting over homoseksualiteit.
Met het homohuwelijk hebben
Van der Aa en Pol niet zo veel. Toch
trouwden ze in 2006. Een moetje,
grinnikt Pol. Omdat we er door het
herseninfarct van G achterkwamen
dat je anders juridisch medisch niets
over elkaar te zeggen hebt. Dus zijn
we naar het gemeentehuis gegaan.
Reden voor een feest was het niet.
Dat hieldenze wl toenze 35 jaar sa-
men waren. Een mijlpaal die ze vol-
gens voorspellingen van vrienden
nooit zouden halen. Hun geheim?
De ander de ander laten, zegt Pol.
Zijn man knikt. Zwijgend nemen ze
eentrek vanhunsigaar.
RozeZaterdagmoet niet wordenverwardmet de
Gay PrideAmsterdam, diehet eerst in96door
Gay Business Amsterdamwerdgeorganiseerd.
Homotrots
Dit jaar magHaarlemRozeZaterdagorganiseren,
anders dandetraditieniet opdelaatstezaterdag
vanjuni, maar opdeeerstevanjuli.
Roze Haarlem
In69werdophet Binnenhof gedemonstreerd
tegenhet wetsartikel (uit 1911) dat de leeftijds-
grens voor homoseks op21 jaar stelde.
21plus-seks
De ander de ander laten zijn
#LangeLiefde De grondlegger van Roze Zaterdag is 40 jaar samen met zijn man. Overal waren we de jongens.
Oprichting COC Limburg
In1973 werduit deMaastricht-
seJongerenwerkgroepCOC
Limburgopgericht. In49werd
het landelijkeCOCopgericht.
26
Nog drie weken quotejes halen
en wachten in mixed zones.
De wereld draaide door, alsof
Frank fotografeert relatief geziennogniet
zoheel lang. Hij maakteeerst carriremet
mensenontslaanals HR-manager.
Ontslagen
Maar opeengegevenmoment hadFrank het daar
helemaal mee gehadenginghij doenwat hij echt
leuk vond: fotos maken, zoals uziet.
Intervention
Demeneer dieal dezemooiefotos heeft gemaakt
heet Frank Groeliken. Hij is 43 jaar ouden
is one sexy motherfucker.
Even voorstellen
#Doorgaan Maandag 12 maart, 15:00 uur: De Pers stopt. Maar de redactie
draaide nog drie weken door. Quotejes halen bij de Vogue-lancering,
wachten in de mixed zone bij FC Twente en redactievergaderingen. De
schoonmaker stofzuigde als een dolle. Niet vanwege het einde, trouwens.
Want als hem op de een-na-laatste dag wordt gevraagd wat hij vindt van
het stoppen van De Pers, antwoordt hij: Hoezo? Stoppen jullie dan?
Tekst Redactie Fotos Frank Groeliken
Dagblad De Pers
De schoonmaker die zuigt als een dolle.
Hoezo? Stoppen
jullie dan?
OpCuraao(wewarenaanhet werk, echt) werd
defotocamera vanFrank gejat. Hij maaktederest
vanznfotos opzniPhonemet Hipstamatic.
Inventief
Aaniedereenvanwiehij eenportretfotomaakte
voor MSM, vroegFrank: Beatles of Stones?
We vroegenhet hemzelf: Beatles!
Beatles of Stones?
Frank heeft het vaak over seks, of eigenlijk het
gebrek daaraan. Frank hoegingt? Shit, man
weer geenseks gehadvannacht.
Seks
er amper iets loos was
Dagblad De Pers
Boek nu via www.HotelSpecials.nl/48uursactie
Te boeken tot maandag 2 april 2012 09.00 uur!
Aankomst t/m december 2012, inclusief vakantieperiodes
De getoonde prijzen zijn vanafprijzen. Kijk voor onze voorwaarden op HotelSpecials.nl
k
la
n
tw
a
a
rd
e
rin
g
8,
2
Sneek
Friesland (NL)
Van der Valk Hotel
Sneek
Stijlvolle kamers en incl. ontbijt
Beste winkelstad boven
de grote rivieren
Tip: boottocht over het
Sneekermeer
2 nachten vanaf 59,50 p.p.
k
la
n
tw
a
a
rd
e
rin
g
8,
7
2
3
,
15
N
Slechts 48 uur boekbaar
nergens voordeliger
.. ....en we gaan er weer even tussenuit
0900-45 83 577
| 25 ct. p.m.
Hoofddorp
Noord-Holland (NL)
Van der Valk
Amsterdam Airport
Nabij Amsterdam
Luxe hotel met wellness center
Inclusief ontbijt en gratis parkeren
Tip: shoppen in Amsterdam
of Haarlem
2
3
,
15
N
Het reisaanbod in de zeven regionale dagbladen van
Wegener NieuwsMedia en De Pers is voor onze lezers
wekelijks een bron van inspiratie.
U bereikt met uw advertentie
ruim 3,2 miljoen lezers*
Voor informatie en reserveringen:
Wegener NieuwsMedia
Postbus 26
7300 HB Apeldoorn
reizen@wegenernieuwsmedia.nl
* NOM Printmonitor 2009-I / 2009-II bereik vrijdag + zaterdag
Reizen
Uw bestemming voor effectief adverteren.
Elke vrijdag in De Pers en op zaterdag in de regionale dagbladen
Meer informatie
& andere vakanties
078-6920115
of fital.nl
De mooiste Fietscruisevakanties van Fitl
vakantie specialist
10 JAAR
7 dgn Fietscruise vanuit Lelystad
via Friese Meren, Texel en Noord-Holland. Per comfortabel
Hotelschip Alegria***+ ook elektrische fietsen kunnen
mee aan boord. Vertrek 28 juli v.a. f 659
9 dgn fietscruise over Moldau & Elbe
Per MPS Princess, Vanuit Praag langs Dresden naar
Wittenberg. Nog enkele plaatsen beschikbaar
Vertrek 19 april v.a. f 899
Fietsenlangs het IJzerenGordijn?
Wijnproeven met de fiets?
GATOCH FIETSEN!
in Midden-Duitsland.
www.gatochfietsen.eu
Kunst &
Cultuurvakanties
*www.cpt-cultuurreizen.nl*
Per luxe touringcar 'Royal
Class' langs oude pelgrims-
wegen, waar mogelijk mijden
we de snelweg. Geniet van
een glas op een gezellig ter-
ras. Een 3-tal thema's tijdens
een boeiende rondreis door
ZW-Frankrijk en NO-Spanje.
Werelderfgoed als Vezelay, le-
Puy en Velay, Moissac, Con-
ques, Condom; zie steden als
Metz, Bourges, Barcelona, Pa-
rijs. Het verhaal van de Catha-
ren met hun vesting in Carcas-
sonne en op Mont Sgur. Ten-
slotte in Spanje de Romeinse
havenstad Tarragona en de
Cistersiencer route, Poblet,
het beroemde jongenskoor in
Monsserrat. Boeiende verha-
len van uw reisleider en locale
gidsen, vriendelijke hotels, cu-
linaire genoegens. Ontmoet
gelijkgestemde vlotte senio-
ren. Laat U door ons verwen-
nen. Geen administratiekos-
ten, extra geld voor gidsen of
facultatieve excursies of zo
'All inclusive' op basis van HP.
Deze 16 daagse cultuurreis
vertrekt definitief op 5 Mei;
1.550,= (1 pers. k.toeslag
slechts 25,- p.n.) Lid van
SGR en Calamiteitenfonds on-
der nr: 3069. Goede aan- en af-
voerregeling. Gratis langpar-
keren. Bekijk de website,
vraag info via 0493-318261 of
mail: info@cpt-cultuurreizen.
nl of schrijf naar postbus 27,
5750 AADeurne.
Last-minute
Reizen
LAST MINUTE meiweek 2012
Val Thorens v.a. 150,- p.p.
www.ski4u.nl 06-22227607
5 DAGENPARIJS /
PRAAG/BERLIJN/LONDEN
v.a. 89,-
___________________________________________________________________________________________________
www.bolderman.nl
(0318) 580 958
lid ANVR/SGR
MINI
kloosterwandeling
Weekend 12-13 mei
Keuze uit
Mini Twente, of
Mini Weert
Wandelen o.l.v. gids
Afgestemd op dagritme
van het klooster.
Info 06-12549135
www.dewandelmaat.nl
LAST MINUTE meiweek 2012
Val Thorens v.a. 150,- p.p.
www.ski4u.nl 06-22227607
Meivakantie 2012
skin!
www.ski4u.nl tel.06-22227607
Binnenland
Algemeen
Voorjaarsvoordeel tot 45%
Ook Meivakantie, Anvr/Sgr
Vacansoleil.nl / 0800-0022
Roden, klein park, 2-4-6-12p.
bungs / trekkersh. / camping.
050-5019261 www.dorado.nl
Gezellighotel inMidden-Drenthe
div. arr. v.a. 99.- 0593 552429
www.hotelwitteveen.eu
www.bungalowpark-nuilerveld.nl
Luxe vrijst.bungalows t.h. prijs
v.a. 178,- p.w. Info020-4412491
Camping met zwembad bij
Drents-Friese Wold. t.h.chalets
stacarav./zomerh.0521-387258
www.deblauwelantaarn.nl
Fiets- en Wandelarr. h.p.
4 dgn. arrangement p.p. 149,-
0599 - 512 204 Drenthe
WWW.HOTELNIEVEEN.NL
Voorjaarszon in Drenthe!!
168,50 HP PP 5 dgn(april)
www.hotelhetwapenvanaelden.nl
0591371241 (10 kmv Emmen).
LAUWERSMEER: Friesland/
Groningen verkennen? Huis bij
water. Tel.: 0182-614601
www.zuideroog.comUniek!
Watersport- Bungalowpark
'DE PHARSHOEKE' Kom de
Paasdagen vieren aan het
Heegermeer in Friesland! In
n van onze mooie bunga-
lows aan het water met een
eigen aanlegsteiger voor de
deur! Vraag naar de moge-
lijkheden! Kijk op: www.
pharshoeke.nl of mail info@
pharshoeke.nl 0515-442314
Reedriderstocht...?
Dat is Fries voor 'schaatstocht'. En de tocht der tochten is
de Elfstedentocht. Het bureau voor toerisme van Friesland
heeft prachtige Elfsteden fietsen wandelarrangementen
met koffervervoer en pech-onderweg-service, sloep-, auto-
en motorarrangementen en een Elfstedencruise voor
50-plussers. Kijk op www.frieslandhollandtravel.nl en
www.elfstedenroute.nl. Brochure? Bel 0561-615364 (ook
in het weekend en 's avonds) of mail info@frieslandholland.nl
EPE, th 4-6p bung klein park rust
wand fietsen www.rabbithill.nl
nr 27 en 30 0341-253836
Voor vak. en/of woonr. t.h.
luxe bung. omg. Apeldoorn/
Harderwijk 0577-401231
www.uddelermeer.com
Achterh. Landgoed De Bollert
T.h. 8 luxe 2-10 p. FINSE
BUNG'S in prachtig natuurgeb.
6 &10 p. met sauna! Red. prijs.
0545-291472 www.debollert.nl Voor natuur, rust en veel
fietsen wandelplezier
BOK'S BUNGALOWPARK
Putterweg 76, Garderen,
Telefoon: 0577 - 461 362
www.boksbungalowpark.nl
NUNSPEET, HOTEL 'HET JAGERSHOF'
Uniek gelegen midden in het groene hart van de Veluwe
en nabij het dorpscentrum. Ideaal fiets en wandelgebied.
Diverse voorjaarsaanbiedingen. o.a.
4-daags verblijf halfpension voor 144.50 p.p.
Info: tel.no.: 0341-252393 of www.hetjagershof.nl
Htl 't Vlinderhfke bij M'stricht
MOOI PAASARRANGEMENT
0434081203 www.natuurhotel.nl
Nieuwin Gulpen
www.hoevedeburgh.nl
043 - 4500153
'T PLATEAU, vak. app. omge-
ving Slenaken, 2 / 8-pers. Tel.
043-4573360 www.plateau.nl
Gulpen, BUNGALOWS 2 - 6 p.
+ LANDHUIZEN6 tot 30 pers.
LASTMINUTE korting, 043-
4501180 www.dewijngaard.nl
Tussen Valkenburg & Maastr.
luxe stacar. 4* camp. 55+ kort.
binnen/buitenbad045-5459088
www.vakantiecaravans.com
Slapen in Nederlands enige
BERGDORPJE Hotel Vijlerhof
prachtig gelegen! 043-3061710
www.vijlerhof.nl
VALKENBURG Hotel Pension
Oranje. L.O. 31,- / H.P. mog.
Tel. 043 - 601 3094
www.hotelpensionoranje.com
3dggenietenineenprachtig
hotel in LIMBURG voor maar
119,50 p.p. Ook Hemelvaartarr.
en fietsarr. GRATISkl.folder?
0478-511466 of www.asteria.nl
4**** ANWB Appartementen
Centrale ligging in Mergel/
Heuvelland. Nieuw: ontbijtser-
vice. Info? bel: 043 - 458 3070
www.schuttershuuske.nl
VALKENBURG a/d GEUL, gezel-
lige 2-p. vakantieappartemen-
ten op 5 min. loopafst. van het
bruisende centrum, tel. 043-
6012119 www.bergzicht.com
Gasthof Euverem. Gezellig,
voordelig familiehotel met
lekker eten, tussen Gulpen en
Slenaken. Div.arrangementen.
Tel: 043-4503715,
www.gasthofeuverem.nl
Er een paar dagen tussen uit.
Hotel Pension Bergrust**
Sinds 1931 een vertrouwd Familiehotel
Geniet van het Limburgse landschap en de gastvrijheid
Voorjaar aanbieding:
4 dagen 3 overnachtingen LO 96,00 HP 144,00 p.p.
Inclusief ontbijtbuffet en 4-gangendiner
Emmaberg 8, Valkenburg. Tel 0436012755 b.g.g 0455219254
www.hotelbergrust.nl info@hotelbergrust.nl
STEDEN
TRIPS
3, 4 en 5 dagen
Parijs
v.a. 119,-
4 en 5 dagen
Berlijn
v.a. 119,-
4 en 5 dagen
Londen
v.a. 149,-
4 dagen
Kopenhagen
v.a. 159,-
Kijk op
eeweg.nl
f bel:
0529 46 96 67
Prijzen zijn per persoon en
excl. reserveringskosten.
Fouten voorbehouden.
EXCURSI E
REI ZEN
FI ETS
REI ZEN
8 dagen
Rome, Florence
&Veneti
v.a. 399,-
11 dagen
Rondreis
Roemeni
v.a. 479,-
11 dagen
Slowakije
v.a. 569,-
5 dagen
Sauerland
v.a. 294,-
10 dagen
Sloveni
v.a. 569,-
11 dagen
Kroati
v.a. 639,-
AANBIEDING
Dagblad De Pers
29
Julie Schonfeld Rabbijn in NewYork
Orthodoxe rabbijnen hebben
het jodendom gegijzeld.
MosheEInhornuit Amstelveenmet zijnvrouwChayaenhunbabyin Thecoolest kids intown.
EvaLudemann
Amsterdam
Ophet schoolpleintrappeneenpaar
jongetjes een bal rond. De kinderen
dragen zwarte keppeltjes en hebben
peyes, pijpenkrullen. Ze gaangekleed
in zwarte broeken, wit overhemd en
zwarte jassen. Achter een gazen hek
fietsenenkele meisjes rondjes op het
plein, zij dragen lange, donkere rok-
kenendikke maillots.
Op het Amsterdamse Cheider, de
enigeultra-orthodoxjoodsebasis- en
middelbare school in Nederland,
zijnjongens enmeisjes strikt geschei-
den, al vanaf de kleuterjaren. Inklas-
jes van zeven tien leerlingen wor-
den de kinderen klaargestoomd tot
ultravrome joden. Voor de jongens
wordt een leven vol studie van de
Tora en de Talmud uitgestippeld, de
meisjes zijnvoorbestemdtot moeder
van zoveel mogelijk kinderen. Het
ideale ultra-orthodox joodse gezin
bestaat uit zontientot vijftienperso-
nen. Hier, in hartje Buitenveldert
draait het levenom de orthodoxe be-
leving vande joodse wet. Endie bele-
ving wordt steeds strikter.
Vrouwelijke bezoekers van de
sjoel in Amstelveen klagen dat ze
steeds verder wordenuitgeslotenvan
de dienst, ze moeten achterin zitten,
achter een hoog hek. Opperrabbijn
Aryeh Ralbag schaarde zich achter
een verklaring waarin homoseksue-
len worden aangemoedigd in thera-
pie te gaan. Vanwege de grote ophef
die ontstond is Ralbag op non-actief
geplaatst, maar, zo zeggen rabbijnen
die niet bij naam willen worden ge-
noemd, iedereen hier denkt zo over
homofielen.
De streng gelovigen profileren
zich steeds meer, zegt Ronnie Eisen-
mann, voorzitter vande Nederlands-
IsralitischeHoofdsynagoge. Zij zijn
de sterkste groep, ze zienelkaar zeker
drie keer per dag om te bidden, ze
drukken een fiks stempel op joods
Amsterdam. Ook volgens rabbijn
Raphael Evers worden de vromen
steeds vromer. Het lukt strengortho-
doxen steeds minder harmonieus
met andersdenkenden samen te le-
ven. Diverse niet-joodse inwoners
van Buitenveldert voelen zich onge-
makkelijk in het orthodox joodse
deel vandewijk. Ikvoel medelaatste
tijd weggekeken, zegt een vrouw die
er al 36jaar woont. Ze latenheel dui-
delijk merken dat ze geen enkele in-
teractie met je willen.
Sociale armoede
Het is een trend die de ontwikkelin-
geninIsral volgt. Ons grootste pro-
bleem is joods extremisme, zei on-
langs Efraim Halevy, voormalig
leider van Israls geheime dienst
Mossad. De radicalisering van ultra-
orthodoxe joden vormt een grotere
bedreiging dan de Iraanse president
Ahmadinejad. De afgelopen maan-
denkwamendeharedim, zoals devol-
gens extreem streng religieuze voor-
schriften levende joden worden
genoemd regelmatig in opspraak.
Ze vallenjoodse vrouwenlastig, om-
dat diezichnaar hunzinniet zedigen
onderdanig genoeg opstellen. Ze ei-
senseksuele segregatie vandelenvan
de openbare ruimte in West-Jeruza-
lem. Onlangs sloopte eengroepradi-
cale joden een ijswinkel, omdat het
likkenvanijs zouuitnodigentot pro-
miscuteit.
Het joodse geloof draait alleen
nogmaar omdealmaar fundamenta-
listischer interpretatie van de joodse
geschriften, debat is niet meer moge-
lijk, waarschuwt de Amerikaanse
conservatieve rabbijn Julie Schon-
feld. De orthodoxe rabbijnen heb-
benhet jodendom gegijzeld.
Het aantal strenggelovigejodenin
Amsterdam is klein. Het neemt niet
tot nauwelijks toe, voornamelijkom-
dat de kinderen van de ultra-ortho-
doxen naar het buitenland vertrek-
ken, om daar aaneenyeshiva te leren,
een Talmoedschool waar alleen
streng religieus onderwijs wordt ge-
geven. Het Cheider is henniet ortho-
dox genoeg. De leerlingen van het
Cheider vertrekken steeds jonger,
zegt Eisenmann. Eerst haalden ou-
ders hen rond hun veertiende van
school, nu verdwijnen de jongens
rond hun twaalfde of dertiende jaar.
Mijnzoonis deenigedienunoghavo
volgt aan het Cheider, zijn klasgeno-
tenzijnallemaal vanschool gehaald.
Zoals ook Moshe Einhorn (24). En
Zalmi Evers (22) enzijnklasgenoten
Jechiel en Ruben. Hun voorvaderen
zijn ultra-orthodoxe joden, van hen
wordt hetzelfde verwacht. Geloof en
traditie zijn belangrijker dan een di-
ploma. Natuurlijkmoetenzezojong
mogelijk naar het buitenland, naar
een yeshiva, zegt rabbijn Jacobs, be-
stuurslid van het Cheider en vader
van een tiental kinderen. Zijn zonen
hebbenvanaf 14jaar yeshivagedaan,
zijndochters zijngekoppeldenmoe-
ders geworden. In Nederland is het
joodse netwerk te klein, het is hier
voor ons sociale armoede.
Leerplichtontduiking
De afgelopen vijf rapporten van de
schoolinspectiestellenstukvoor stuk
dat voor dejongensafdelinggeldt dat
een deel van de leerlingen na het
tweedeleerjaar deschool verlaat voor
een vervolg aan een Talmoedschool
in het buitenland. Het Cheider geeft
geeninterviews, maar tweerabbijnen
die niet bij naam willen worden ge-
noemd, zeggen dat deschool het ver-
trek vanjongens zelfs aanmoedigt. Is
dit geen ontduiking van de leer-
plicht? Nee, zegt deleerplichtambte-
naar voor Amsterdam-Zuid. Als de
kinderen worden uitgeschreven uit
het Nederlandse bevolkingsregister,
kunnenwe niets doen.
Onderwijs is een recht voor kin-
dereren. Ouders, laat de opleiding
vanje kindinvredesnaam niet lijden
onder identiteit en geloof, zei wet-
houder van Onderwijs Lodewijk As-
scher vorige zomer, toen het Islami-
tisch College Amsterdam werd
gesloten en islamitische ouders hun
kinderen thuis wilden gaan onder-
wijzen. Geldt dat niet ook voor jood-
se ouders die hun kinderen naar
yeshivas sturen? Het Cheider heeft
eenstatus aparte, stelt Asscher. Ende
gemeente heeft haar leerplichtbeleid
op dit punt de laatste jaren aange-
scherpt. Het contact tussende school
enBureauLeerplicht is goed.
Zalmi Evers wilde na de yeshiva
niet rabbi of ritueel slachter worden.
Hij woont weer in Amsterdam en
probeert eenbedrijf opte zetten. Een
diploma heeft hij niet.
Het Cheider werdin1975 opgericht, omdat de
joodse school Rosj Pina niet orthodox genoegzou
zijn. Ophet Cheider zittendit jaar 36leerlingen.
Orthodox
In2008heeft het BethHamidrashhet Media
Instituut voor JoodseStudies inBuitenveldert de
orthodoxe Pinchas Padwa als rabbijnaangesteld.
Strenge leer
InNederlandwonennaar schattingintotaal zon
52.000joden, vanwieruim18.000inAmsterdam.
InBuitenveldert wonencirca 6.000joden.
Joods Nederland
De enige goede jood
is een orthodoxe jood
#Extremisme Ultra-orthodoxe joden
in Isral radicaliseren, wat in dat land
steeds vaker tot schermutselingen met
andersdenkenden leidt. Hoe zit het met
de orthodoxe joden in Nederland? De
vromen worden steeds vromer.
The coolest kids in town
DeJoodseomroepvolgdevijf
ultra-orthodoxeNederlandse
jongens .
Xwww.depers.nl/qr
Hoofdredacteur JanJaapmagnooit meer bij solli-
citatiegesprekkenvande UvA-studie journalistiek
zitten, omdat hij eenstudent wegheeft gekaapt.
Studie
Tweeex-Quote-boys hingenooit eensnoepma-
chineopindekeukenvanDe Pers. Het werdeen
fiasco, want al snel vondenwehunvoorraadkast.
Snoepfiasco
Mail vanreclamebureaugisteren: Ik weet
dat het rommeligis bij jullie, maar kunjenog
aandacht bestedenaansupermarkt Plus?
Empathie

BAS van
de zuidas
Cartoon BAS van de zuidas
Bas werkt op de steenhouwerij
Dagblad De Pers
Dagblad De Pers
31
We hebben heel gekke briefjes
gevonden. In code.
Dick Loorbach houdt rekening met afpersing.
DickLoorbach(rechts) inbeteretijdenmet echtgenoot SjoerdKooistra. FRISO KEURIS/HOLLANDSE HOOGTE
HenkWillemSmits
M.m.v. Joost vanKleef
Marbella
Kort nadezelfmoordinjuni 2010van
zijn grote liefde, kroegentycoon
Sjoerd Kooistra, trok Dick Loorbach
naar Spanje om zijn wonden te lik-
ken. Onlangs verbrak Loorbach zijn
lange stilzwijgen en gaf hij voor de
eerste en de laatste keer een inter-
view, aan de auteurs van de biografie
van de cafkeizer. Hieronder een ex-
clusieve voorpublicatie.
Wat doe je tegenwoordig?
Ikwerkineenbootcamp. Dat wil zo-
veel zeggenals: mensenmet obesitas
in twee weken laten afvallen en een
anderelevensstijl aanmeten. Heel ge-
doe. Veranderenvanlevensstijl is las-
tig. Ikweet er alles van. Maar als ikhet
kan, kaniedereenhet. Dat bootcamp
is tijdelijk. Binnenkort gaiknaar Bra-
zili, les in kitesurfen geven. Er zijn
daar heel weinig Engelssprekende
trainers. Een gat in de markt. Ik kom
er vaak, ik kende weg.
In Nederland heb ik weinig meer
te zoeken. Ik kreeg het allemaal op
mijn dak. Ik zag er soms geen gat
meer in, dat mag je best weten. Moet
je je voorstellen. Vande ene opde an-
dere dagwas ik alles kwijt. Mijnman,
mijn leven, het hele circus donderde
inelkaar.
Je zegt dat jullie gelukkig waren.
Maar toch had je een ander.
Leo. Was geen enkel probleem. Leo
en Sjoerd waren gek op elkaar. Die
konden hartstikke goed met elkaar
opschieten. We zijnmet elkaar opva-
kantie geweest. Ik denk dat Sjoerd
Leo wel zag als een soort zoon. En
Sjoerd hield zoveel van mij, dat hij
mij dat toeliet. Wat veel mensen niet
weten: ik heb jaren in eenzaamheid
geleefd. De eerste jaren zat ik hier al-
leen in Spanje keurig op Sjoerd te
wachten. Hij kwam wel eens een
weekend of een week, maar de rest
vande tijdzat ik hier tochalleen.
Zijn jullie nog bij elkaar?
Nee. Al het gedoe heeft ertoe geleid
dat de relatie niet heeft standgehou-
den. We zijn wel vrienden, maar we
zijnniet meer bij elkaar. Voor Leowas
het natuurlijk ook eenvreselijke tijd.
Jij had Leo. En Kooistra?
Kijk, je bent allebei een kerel. Daar
hoef je niet flauw over te doen. Je
hebt bepaalde gevoelens. Dus als hij
mij tien dagen, twee weken niet zag,
natuurlijk deed hij wel eens wat.
Maar ja, dat is tochanders binneneen
homorelatie. Danga je daar niet hys-
terisch over lopen doen. En ik gunde
het hemook, dat hij het leukengezel-
lig had als hij in Holland zat. Ik had
ook mijn vrienden hier, dus waarom
zouhij het niet leuk hebbenmet zijn
vriendendaar? Enals dat af entoeiets
seksueels was, nouja, prima.
Kooistra zou zijn afgeperst, door
die vrienden...
Dat verhaal met die Portugees? Raar
verhaal. Er bestaat een Rben. Ik ken
hem niet, ik heb hem nooit gezien,
maar er gaan verhalen in de Regu-
liersdwarsstraat (de uitgaansstraat
voor homos inAmsterdam- red.) En
Sjoerd heeft mij ook geschreven dat
hij met die jongen omging. Maar ik
wist daar dus niks van. Dus ik kan er
weinig over zeggen, ik was er niet bij.
Advocaat Oscar Hammerstein sug-
gereert dat die Rben Kooistra
heeft afgeperst.
Nou, er zijn een aantal aanwijzin-
gen, dat mijnbroer enikgedacht heb-
ben: misschien is het wel waar. We
hebben bijvoorbeeld heel gekke
briefjes gevondeninhet appartement
in de Amsterdamse Mahlertoren. In
code. Echt dat jedenkt: daar klopt iets
niet. Die hebik keurig gescandenbij
de politie afgeleverd, niks meer van
gehoord. Volgens mij denken ze bij
depolitie: het is afgelopen, laat maar.
Was het dan wel zelfmoord?
Tja, honderd procent zekerheid heb
jenatuurlijknooit. Er zijnmensenbij
Sjoerd in huis geweest dat weekend.
Ik denk dat hij van die mensen die
daarbij geweest zijnhulpheeft gekre-
gen. Dat zemisschienhebbenmeege-
bracht wat nodig was om het daad-
werkelijktedoen. Pillen. Het was van
alles door elkaar. Ineenmixmet alco-
hol. Ik heb het idee dat iemand op
internet heeft opgezocht wat je moet
gebruiken om zeker te weten te over-
lijden.
Geledenheeft hij volgens mij niet.
Hij heeft bijvoorbeeld tot vlak voor
zijn overlijden doorgeschreven aan
zijnafscheidsbrieven.
Daarin schrijft Kooistra niks over
een eventuele afpersing?
Nee. Ik ben bang dat een groot ge-
deelte van zijn motivatie om het te
doen schaamte is geweest naar mij
toe. Omdat hij het zo voor mij... had
verpest, eigenlijk. Hij heeft mijnhele
levennuverknald. Daar komt het wel
opneer.
Weet je dat ik bedreigd ben nadat
Sjoerd was overleden? De aannemer
was bang dat hij geen cent meer zou
zien. Op een gegeven moment was
zelfs in Spanje bekend dat Sjoerd
geen stuiver meer had. Toen ben ik
echt fysiek bedreigd.
Mis je Kooistra?
Ja, natuurlijk. Sjoerd was de liefde
vanmijnleven. Ikbennatuurlijkheel
boos geweest, heel lang. Ik heb hem
echt wel eens uitgescholden voor,
nou ja, van alles en nog wat. Het graf
waar Sjoerdinligt is eendubbel graf,
de andere plekis voor mij. Ikhebnog
wel eens getwijfeld of ik met hem
daar wil liggen. Maar op dit moment
in mijn leven is hij toch nog steeds
voor mij de belangrijkste persoonge-
weest. Voor mij was hij een ontzet-
tendlieve man.
Loorbachis 23 als hij de19jaar oudereKooistra
ontmoet. Dat gebeurt tijdens eenvakantieineen
ClubMedopGranCanaria.
Ontmoeting
Loorbachis opGranCanaria voor zijnwerk als
model, eenfotoshoot voor H&M. Daarnaast
studeerdehij rechtenenAmerikanistiek.
Model
DiplomatenzoonDick Loorbachis in1970geboren
inDar es Salaam, Tanzania. Hij groeit deels opin
Afrika, hij woont ook nogeentijdinIvoorkust.
Expatkind
Kooistra heeft mijn
hele leven verknald
#Kooistra Was het wel zelfmoord? En is hij afgeperst? Weduwnaar Dick Loorbach spreekt na lang zwijgen over zijn
man en horecamagnaat Sjoerd Kooistra, die zichzelf in juni 2010 met een overdosis pillen van het leven beroofde.
Boek
Het heleinterviewstaat inde
geactualiseerdeeditievanhet
boekDe ZaakKooistra, Opkomst
enondergangvaneenhoreca-
magnaat, vanaf 8april inde
boekhandel voor 15 euro.
Rob Post Stadsdeelvoorzitter Amsterdam-Noord
Over tien jaar is dit het
centrum van de stad.
Wij hebben geen behoefte om aan
het door u geschetste artikel mee te
werken. Voor het betreffende pand
zijn er regelmatig kandidaten. Wij
kijkenmomenteel of wegaanrenove-
ren of dat we de locatie gaan heront-
wikkelen.
Het verzoek om een al jaren leeg-
staande kantoorkolos nabij de Am-
sterdamse Zuidas te bezichtigen
wordt door de eigenaar netjes afge-
wimpeld. En zoals deze volgen nog
meer keurige, maar resoluteafwijzin-
gen om rond te mogen kijken in lege
kantoorpanden in Diemen, het kan-
toorpark Beukenhorst West in
Hoofddorp (leegstand zon 30 pro-
cent) of Zoetermeer (waar in totaal
zon200grote enkleine kantoorpan-
denleegstaan). Het is duidelijk; leeg-
stand is niet iets waar de gemiddelde
pandjesbaas graag over praat.
DegemeenteAmsterdam, of liever
gezegd, het stadsdeel Amsterdam
Noord, doet minder moeilijk. Maar
diehebbendanookecht iets teverko-
pen. Voor maar tienmiljoeneuro(en
eengoedplan) is hij vanjou: deToren
Overhoeks, pal aanhet IJ aandeover-
kant vanAmsterdam CS.
Het gebouw was toen oliereus
Shell het eind jaren zestig neerzette
de eerste Amsterdamse wolkenkrab-
ber. Met zijn tachtig meter was het
lange tijd zelfs het hoogste gebouw
van de stad. En door zijn dwarsge-
plaatste ligging en olie-achtig glim-
menderamenookmeteeneenvande
meest opvallende. In1971betrokken
Shell-werknemers de tienduizend
vierkante meter vloeroppervlak. En
daar bleven ze zitten tot 2009. Na tal
van ambitieuze, maar niet gereali-
seerde plannen nam de gemeente
Amsterdamhet gebouwover. Enzette
het begindeze maandte koop.
Een bezoek aan de toren begint
tegenwoordig met een stalen hek en
een herdershond die je zorgvuldig
besnuffelt. Eenmaal binnen is het
alsof je de jaren zeventig binnen-
stapt. Op de begane grond biedt een
serie verschoten geel-rode Shell-gor-
dijnen toegang tot het auditorium.
Hier ging het de afgelopen decennia
over olieengas. Nuis het er vooral stil
en stoffig. Vale schrootjes regeren en
ergens in die zee van hout huist nog
een heuse Siemens Bildmeister-tele-
visie (model 1968). Lampen, vloe-
ren, stoelen, eigenlijk ademt alles die
voorbije tijd waarin de benzine een
paar kwartjes kostte.
Inbraakpoging
In de buurt van een bedieningspa-
neel, waar ooit de bewaking op de
knoppen drukte, wordt de bezoeker
met een A4tje weer ruw het heden
ingetrokken: Inbraakpoging 12 fe-
bruari, zilveren Opel Corsa, vier
man, politie gebeld. Leegstandis las-
tig.
De rest vanhet pandis voorname-
lijk lelijk. Ooit moet het gerenoveerd
zijn; alles is volgepropt met systeem-
wandjes- en dito plafonds. Verder
hangen her en der zware stalen lam-
pen die in de jaren tachtig wellicht
hipwaren, maar nuvooral armoedig
ogen. Eigenlijk is het bijna niet te ge-
loven dat hier nog tot 2009 Shell-
medewerkers dagelijks hun werk de-
den.
Absolute blikvanger is de stalen
panoramakamer die op de hoogste
verdieping aan het dak hangt. Ook
hier de Zweedse saunalook, maar het
uitzicht is er spectaculair. Kijk nou,
hier ligt Amsterdam toch aan je voe-
ten?, zegt stadsdeelvoorzitter Rob
Post. Over tienjaar is dit het centrum
van de stad, zegt hij, wijzend op
het nog goeddeels braakliggende
gebied rond de toren. Het moet
hier inderdaad wat worden opge-
knapt, vervolgt hij. Uit de losse pols
schat hij dat de kopers van de Over-
hoeks-torenzonbeetje nogeenkeer
het aankoopbedrag kwijt zijn aan
renovatie.
Maar dan hebben ze ook wat,
meent Post. Dit is toch een van de
mooiste plekkeninAmsterdam waar
jejeals bedrijf kunt vestigen. Voor dit
gebouw mikken we op een mix van
kantoor, hotel en horeca. Dit wordt
een nieuwe hotspot aan de Noorde-
lijke IJ-oever, zegt hij.
Aanbelangstellingis inieder geval
geengebrek. Gisterenwerdnogmaar
eens eenextrakijkdagvoor potentile
kopers ingelast en de afgelopen
maanden bezichtigden al zeker 300
gegadigdenhet gebouw.
Allemaal mogen ze een plan in-
dienen. Dat moet wel passenbinnen
devoorwaardenvanhet stadsdeel. Zo
moetendebovensteverdiepingende
begane grond publiekstoegankelijke
functies krijgen. Dat maakt dit een
tamelijklastigepropositie, meent de
executive director van een van de
grootstekantoorverhuurders vanNe-
derland. Een multinational sluit je
daarmee al uit.
Daarnaast noemt hij de prijs ta-
melijk hoog. Duizend euro de vier-
kante meter is stevig. Op veel andere
locaties kom je niet veel verder dan
200 300 europer vierkante meter.
En dan zijn er nog wat andere ha-
kenenogen. Asbest bijvoorbeeld, en
het feit dat indegevel vanhet gebouw
diverse betonschades zijn aangetrof-
fen. Ik denk dat er een veelvoud van
het aankoopbedrag nodig is voor re-
novatie, zegt dekantorenexpert. Aan
de andere kant, qua locatie en ge-
bouw is dit natuurlijk absoluut een
object met potentie. In ieder geval
meer dan een hoop andere lege kan-
toren.
Post blijft optimistisch. Volgens
hem meldde zich onder meer een
aantal internationalehotelketens. En
dat zoupassenineentrend. Alleenal
in Amsterdam openen dit jaar zeven
nieuwe hotels in oude kantoorge-
bouwen.
De stuurgroepActieprogramma LeegstandKanto-
renberekendedat bankenenbeleggers 7 miljard
euromoetenafschrijvenopdekantorenmarkt.
Au!
InNederlandontstaanlangzaamspookwijken
vol legekantoren. Insommigekantoorparken
staat de helft leeg, landelijk is dat 14 procent.
Sssst!
De leegstandvankantoren, winkels enandere
bedrijfspandenis eenfinanciletijdbom, aldus
SP-TweedeKamerlidPaulus Jansenvorigjaar.
Boem!
Te koop: toren, leeg
opgeleverd, 10 miljoen
#ShellToren In Nederland staat 6,3 miljoen vierkante meter
kantoorruimte leeg. De Pers inspecteerde tienduizend vierkante
meter leegstand aan het Amsterdamse IJ.
Dagblad De Pers
Tekst EdwardDeiters Fotos Frank Groeliken
Dagblad De Pers
33
Executive director bij een grote kantoorverhuurder
Dit lijkt mij een tamelijk
lastige propositie.
De bouwvande funderingduurde bijna twee jaar.
Bij eeneerstepogingbleek het betonporeus en
moest wordenopgeblazenmet dynamiet.
Dynamiet
Toenhet gebouwin1971 af was, droeghet een
tijdlangdebijnaam: Vapona-strip, vanwegede
gelijkenis met eenveelverkochtevliegenstrip.
Plakkerig
DeOverhoeks Torenwerddoor architect Arthur
Staal 45 gedraaidneergezet tenopzichte vande
IJ-oever. Hieraanontleent detorenzijnnaam.
Nogal dwars
Met detorenaanhet IJ kan
het volgens experts nogwel
iets worden. Voornamelijk
vanwegedegoedelocatie.
Maar elders? InNederland
staat momenteel vier mil-
joenvierkantemeter kan-
toorruimteteboekals struc-
tureleleegstand. Dat bete-
kent dat dekantorenin
kwestieal meer dan3 jaar
leegstaan. Volgens het Eco-
nomischBureauvoor de
Bouwnijverheidzal deze
voorraadlegekantorente-
gen2020zijnverdubbeld.
Nogmeer hopelozegevallen
dus. Deopties? Slopenof
ombouwen. InAmsterdam
werdendeafgelopenjaren
al 16legekantoorpanden
omgetoverdtot hotel.
Leegstand
Slapen in plaats
van werken
Tekoopopeen
uniekelocatieen
volledignaar
eigensmaakinte
richten: toren
aanhet IJ.
De mooiste cruises boekt u bij cruisewinkel.nl
va. 1.259,-
va. 1.296,- va. 3.739,- va. 699,- va. 1.095,-
Griekse Eilanden
Veneti, Corfu, Santorini, Mykonos,
Katakolon (Olympia), Veneti
Norwegian Jade ****
+
Vertrek: Diverse data van 28 apr t/m 6 okt
Duur: 8 dagen
Incl. vlucht vanaf Brussel
Boek op cruisewinkel.nl Bel 020 421 11 15
Weesperstraat 103 - Amsterdam
cruisewinkel.nl heeft voor u een aantal bijzondere reizen geselecteerd!
Wilt u binnenkort al op reis, of heeft u uwzomervakantie nog niet
geboekt? Op onze website vindt u ons complete aanbod! U bent
uiteraard ook van harte welkomin onze winkel in Amsterdam!
Van Rome naar Amsterdam
Rome, Monte Carlo, Barcelona, Alicante,
Gibraltar, Lissabon, Zeebrugge, Amsterdam
ms Eurodam *****
Vertrek: 11 mei
Duur: 11 dagen
Incl. vlucht en transfer
va. 799,-
Noorse Fjorden &Noordkaap
Amsterdam, Hellesylt/Geiranger, Honningsvag,
Tromso, Leknes, Trondheim, Andalsnes,
Bergen, Amsterdam
Costa Deliziosa ****
+
Vertrek: 25 mei, 5, 16, 27 jun, 8 jul, 2, 13 aug
Duur: 12 dagen
*vraag naar de voorwaarden
Incl. All Inclusive
drankenpakket!*
Westelijke Middellandse Zee
Monte Carlo, St. Tropez, Bonifacio, Cagliari,
Trapani, Xlendi/Gozo, Valletta, Lipari,
Sorrento, Ponza, Rome
Seabourn Legend ******
Vertrek: 7, 27jul, 16aug, 5, 25sep
Duur: 11 dagen
Incl. vlucht en transfers
Incl. fooien &
All Inclusive verblijf!
Oostelijke Middellandse Zee
Veneti, Bari, Corfu, Santorini, Kusadasi,
Katakolon, Veneti
Splendour of the Seas ****
Vertrek: diversedatavan28april t/m10november
Duur: 8 dagen
Incl. vlucht vanaf Brussel
Van Barcelona naar Veneti
Barcelona, Toulon, Livorno, Rome, Napels,
Mykonos, Istanbul, Izmir, Athene, Veneti
Norwegian Spirit ****
Vertrek: Diversedatavan28april t/m25oktober
Duur: 13 dagen
Incl. vlucht
Incl. fooien &
drankenpakket!
Route ook van Veneti
naar Barcelona!
Het Puur-Natuurhotel met creatieve
smul-keuken in het geo-park
Vulkaaneifel dir. aan het Meerfelder
Maar. Lift, cosmetic, wellness,
saunalandschap met bio-sauna,
stoomgrot en nog veel meer
D-54531 Meerfeld/Vulkaneifel Tel. 0049 - 6572 - 4494 www.naturpurhotel.de
Landidyll Hotel
Maarblick
###
superior
Arrangement Eifelsprookje
5 dgn./4 overn. incl. 1x begroetingscoctail,
4 sprookjeasachtige nachten incl. groot ont-
bijtbuffet, 4x 4-gangen-smulmenu naar keuze,
15,- wellnesswaardebon per persoon |
vanaf 267.- per pers./2-pers.-kamer
Van der Valk
Moers Duitsland
Tel. 0049.2841.1460
www.vandervalk.de
2 x overnachting
2 x ontbijtbuffet
1 x dinerbuffet
1 x fietshuur
Van der Valk
VAKANTIE!
p.p. al voor 89,-
HEILOO Bungalowpark Het
Caendorp Ruim opgezet park
met veel privacy, vrijst. 4-6
pers. bungalows. Info / folder:
072-5330512/www.caendorp.nl
OOTMARSUM div.vak.huizen
v.a. 180,- p.w. 0546-576632
www.krikhaarvakanties.nl
Diepenheim - Twente. Hotel
't Holt. Arrangement 3 dagen/
2 nachten va. 105,- p.p. Tel.
0547-351844. www.hoteltholt.nl
VACANTIEOORD - DE VECHT-
VALLEI (super voor iedereen)
NIEUWSGIERIG?? 0523-251800
of www.devechtvallei.nl
T.h. 2 pers. vakantiewoning
nabij Duitse grens. Natuurrijke
omgeving. Tubbergen - Oot-
marsum. Info: 0546 - 681214.
Geen huisdieren.
Camping m. overdekt zwemb.
en speeltuin heeft vrije jaar sei-
zoen en toeristische plaatsen,
arrangementen en prijzen v.a.
8,95 p.n. info@rammelbeek.nl
0541-229368www.rammelbeek.nl
Kamperen &
Bungalowverhuur
Direct a/d Vecht te Ommen
Boek uw seizoensplaatsen 2012
www.arendshorst.nl
0529 45 32 48
TEXEL, vrij gel vak won bij part
vr naar 55+ of last min kort
hermanshoeve.nl 0222-312672
TEXEL Betaalbare bungalows
Ruime keuze op de mooiste
plekjes van het eiland.
WWW.TEXELSELECT.NL
Luxe villa's en app. met zeezicht! Kijk op Texelvakanties.nl
Meer informatie of gratis brochure tel: 0222 - 317 542
Vier het voorjaar op Texel! Bekijk &boek direct online!
Alle Arrangementen:www.HotelTatenhove.nl Tel: 0222-317274
De Pelikaan Texel
Hotel, Appartementen en Bungalows
www.depelikaan.nl of Tel. 0222-317202
Texel Hotel Op Diek 3 nachten
luxe kamer met bad incl. lo-
gies/ontbijt 144,- p.p. 0222-
319262 www.hotelopdiek.nl
TEXEL, DE KOOG***HOTEL
BOSCHRAND 4-Dg arr.
185,- p.p. (3 overnachtingen,
halfpension) incl. gratis 1 dag
gebruik fiets + 1x gratis sauna.
Tot 25 april (m.u.v. Pasen) ver-
goeden wij uwtotale bootkos-
ten. Informeer ook naar onze
mogelijkh. voor Pasen! 0222-
317281www.hotelboschrand.nl
Cadzand-Bad, bung. en app. 50-
500m v.strand 0117-391514/
www.voogdtverhuur.nl
Renesse aan zee: bungalows,
chalets, camping 0111-461231
www.vakantieparkschouwen.nl
Te huur luxe bungalows aan de
Zeeuwse kust, 500 m van het
strand. www.rivageverhuur.nl
0117-372439
Zeeuws-Vlaanderen, 120 va-
kantiewoningen direct aan zee.
Meer info: www.nieuwvliet.nl
of 0117-372180.
Zon, Zee, Zand
Kom slapen en genieten op
het strand. 06-13120095
www.slaapstrandhuisje.nl
Camping de Nolle Vlissingen
Daar geniet je van zon, zee,
zand. Wij verhuren stacara-
vans/vakantiewoning
www.denolle.nl 0118-414371
Paas-Arrangement 06 april - 10
april 2012! Wie nu boekt krijgt
"GRATIS" bedlinnen erbij!!!
Luxe app. aan de Westerschel-
de of een vak.woning vlakbij
zee! Voor meer info: 0117 38
3940 of neemeen kijkje op onze
website www.zee-en-land.com.
Ubent van harte Welkom!
ASKJA REIZEN Topreis naar
het hoge noorden! vertr. 6 jun
& 10 jul. 11 dgn compleet va
2395 www.askja.nl anvr-sgr
10 dgn ANDORRA
v.a. 399,-
____________________________________________________________________________________________________
www.bolderman.nl
(0318) 58 09 58
Lid ANVR/SGR
-----------WWW.AARO.NL-----------
Ardennen: mooi vrijstaande
vak. huizen voor 2 tot 30 pers.
De mooiste vakantiehuizen en
prachtige vakantieparken met
zwembad. Keuze uit meer dan
800 accommodaties. 0570-
615994 www.ardennenplezier.nl
DE CYPRUS SPECIALIST
Naar Cyprus voor de beste
prijs? Ga met Paradise op
reis! Bel 030-6592160 of
decyprusspecialist.nl SGR
www.moezelvakantie.de
Hotel "ZUR KUPFERKANNE"
tel. 0049-2607-342
Water, bergen, bossen!
www.gasthofdiemeltal.nl
0049.2991.200 HP 30,-.
Harz, hotel "Waldfrieden", logies/
ontbijt 29p.p., Tel.0049.5523.537
www.harzferienhotel.de
SAUERLAND-WILLINGEN
Vakantieapp. 4 pers. per direct
vrij. Tel. 0049.2591.994492
Sauerland & Eifel 2-34 pers.
vakantiehuizen / pensions v.a.
210,- pw. Tel. 0546-576632
of www.krikhaarvakanties.nl
Undeloh inhet hart vande heide
5x hp vanaf 212,-/p.p.,
tel. 0049 4189/813360,
www.witteshotel.de
THRINGENomg. JENA
Landelijk gel. Nederlands Hotel
6 dgn incl. HP 149,- pp
Tel. 0049 - 36692 - 22218
www.silberthal.de
>SAUERLAND- WILLINGEN<
Ned. pens. va. 31,50, APR.
AANB. Ma-vrijd 4x HP incl.
drankjes 167,50.
T: 0049 5632-6209
www.amhirschsprung.de
Hotel-Pension in 't Waldecker
Land, Gezinsaanb. 2 volw. + tot
3 kind. VP 118,- Sauna,
zwembad, kegelen, speel-
plaats en speelkamer.
T: 0049.5694.432 of kijk op:
www.hotel-hanebeck.de
Werelderfgoed BAMBERG
Wereld-tuinbouw-tentoonst.
26.04.-7.10.2012: 5d/4x
logies/ontb. + 4x 3-g. avond-
menu p.p. v.a. 149,-
tel.0049-9544-9240
www.hotel-rosenhof.com
Vakantie in 't sprookjesachtige
ZWARTE WOUD 3x HP 114,
7x HP 252 pp Ruime 2-p.
kamer m. bad of douche/wc/
tv/balkon, ontbijtbuffet.
Fam. Stoffer, Oberdorfstr. 48,
D-72270 Baiersbronn
GASTHOF HOTEL RAPPEN
Tel: 0049-7442-2332 (nl-eig.)
www.hotel-rappen.de
5 dgn MOEZEL /
ZWARTEWOUD/ DRESDEN
RGEN/ BAYEREN/ SAUER
LAND/ LEIPZIGWEIMAR /
MNCHENALTMUHLTAL /
ROMANTISCHE STRASSE
v.a. 229,-
____________________________________________________________________________________________________
www.bolderman.nl
(0318) 58 09 58
Lid ANVR/SGR
4d Berlijn budget va 119
5d Berlijn aanb. va 159
5d Eifel en Ahrdal va 199
5d Paltser Woud va 209
5d Altmhldal va 264
5d Brandenburg va 269
5d Single Bodensee va 289
5d Fietsreis Rijn 304
8d Single Thringen va 329
Vraag de gratis brochure aan!
Tel. 0529-469667 ANVR / SGR
R
e
i
z
e
n
THRINGEN - RENNSTEIG,
comf.vak. app *** 2-5 p., 2 p.
v.a. 28,/dag. Folder
tel. 0049.3686.309277
www.fewo-waffenrod.de
Dagblad De Pers
35
Het komt erop aan slimmer om
te gaan met allerlei middelen.
Jan-HeinStrop
Amsterdam
Latenwe beginnenmet eenpaar vra-
gen. Ten eerste, zullen uw kinderen
welvarender zijn dan u? Is er op uw
66e of veel later nog wel wat over
in uw pensioenpot? Gaat uw huis
weer in waarde stijgen? Bestaat de
euro nog wel over tien jaar? Gaat de
Nederlandse economie ooit weer
stevig groeien? Blijft energie betaal-
baar? En: is doorgaan met de ver-
woesting van het milieu mogelijk
zonder rampente veroorzaken?
Vier jaar geledenzoudendemees-
te vragen niet eens in ons zijn opge-
komen. Inmiddels is er een nieuw
tijdperk aangebroken, waarin onze
zekerheden zijn ingeruild voor een
ongewisse toekomst. De financile
crisis en daaropvolgende diepe re-
cessie hebben een einde gemaakt
aan alles wat decennialang vanzelf-
sprekendwas.
Nullijn
Want zo is het toch? Sinds midden
jaren tachtig werden we alsmaar rij-
ker enrijker. Met enkelekorteonder-
brekingengroeide de economie, ste-
gen de huizenprijzen en de lonen,
nam de welvaart op alle fronten toe.
De vooruitzichten en die van onze
kinderen verbeterden tot een histo-
rischhoogtepunt. Nederlandis af, zo
hoorde je sommige prominente
denkers verkondigen.
Voor al deze optimisten is er
slecht nieuws: Nederland staat weer
inde steigers. De kans is groot dat we
een langdurige periode van op zijn
best economische stagnatie tege-
moet gaan.
Waarom is het feest ten einde?
Omdat dekredietcrisis endedaarop-
volgende eurocrisis het systeem van
almaar toenemendeschuldenomde
groei mee aan te wakkeren, tot stil-
standhebbengebracht. Vooral huis-
houdens hebben door absurd grote
hypotheekleningen veel te veel
schuld, zoveel als nooit tevoren. En
al zoudenzenogmeer schuldwillen,
het kan niet: banken zijn wars van
risico in een dalende huizenmarkt.
Aflossenis het nieuwe toverwoord.
Dit heeft grote invloedopde con-
sumptie, diealsmaar daalt endeeco-
nomie terug in recessie heeft
geduwd. Alleen een sterke koop-
krachtstijging zou de trend kunnen
keren, maar daar is voorlopig geen
zicht op. Loonstijgingenbij zowel de
overheidals het bedrijfslevenzullen
de nullijnbenaderen, zolanger geen
uitzicht is opgroei ende inflatie laag
is. Bovendien is het gat in de begro-
ting zo groot, dat er nog eens miljar-
den aan lastenverzwaringen aan zit-
tente komen.
Schaarste
Want overheden in heel Europa wil-
len en kunnen niet langer op de pof
leven, zeker nu de vergrijzing hard
gaat toeslaan. Dat geldt ookvoor Ne-
derland, dat zomaar eens zijnfelbe-
geerde AAA-status van kredietwaar-
digheidzoukunnenverliezen. Naast
lastenverzwaring wachten ons daar-
om bezuinigingen en hervorming
vande woning- enarbeidsmarkt.
Ook een vast contract is daarom
een van die vanzelfsprekendheden
die verdwijnen, de flexibilisering zet
door. Uw inkomenssituatie wordt
permanent onzeker.
En terwijl we met zijn allen lang-
zaam achteruit kachelen, blijft de
olieprijs ontzagwekkend hoog. Dat
maakt alles simpelwegduurder, aan-
gezien de landbouw, transport en
een groot deel van de industrie vol-
ledig van olie afhankelijk zijn. Dure
olie betekent ook dat veel geld weg-
lekt naar olie-exporterende landen,
geld dat we anders hadden uitgege-
ven in onze eigen economie op-
nieuw redenvoor stagnatie.
In deze tijden hebben we juist
lage olieprijzen nodig om uit het
slopte komen. Maar dit keer weigert
olie tijdens eenrecessie goedkoopte
worden, wat iedereen aan het den-
kenzoumoetenzettenover eeneco-
nomie die minder afhankelijk is van
fossiele brandstof. Het lijkt er name-
lijk sterk op dat we tegen de grenzen
aan lopen van de voorraad betaal-
baar te winnenolie, waar we zosterk
vanafhankelijk zijn.
Olieis maar nvoorbeeldvande
grondstoffenschaarste die de groei
bedreigt de lijst is veel langer. Die
maakt duidelijk dat we in een fysiek
begrensde wereldwonen, waarinwe
niet alsmaar meer kunnenconsume-
ren, zonder het milieu volledig te
verwoesten. Je kunt sceptisch zijn
over klimaatverandering, envolhou-
den dat we op de huidige voet kun-
nen doorgaan, schaarste en oplo-
pende werkloosheid zullen hoe dan
ookeeneindemakenaandevanzelf-
sprekendheidvanoneindige groei.
Als de ontkenningsfase voorbij is
waar we nu nog middenin zitten
volgt woede en uiteindelijk erken-
ning. Dat is het moment dat de
noodzakelijke transitie van start
gaat, dat er van links tot rechts op-
eens veranderingenmogelijkzijndie
nunog ondenkbaar zijn.
Hoe vervelend en rumoerig zon
proces ook is, het biedt ook kansen.
Zonder vanzelfsprekendhedenmoet
je opnieuw nadenken over je toe-
komst. In tijden van schaarste komt
het erop aan slimmer, creatiever en
efficinter om te gaan met de mid-
delendie we hebben. Dandraait het
om samenwerking, om netwerken.
Uitvinden
Het is een beetje zoals iemand die
net ontslagen is en gedwongen is
zich aan te passen aan de nieuwe re-
aliteit. Bevrijd van de ketenen van
het vanzelfsprekende inkomen ont-
staat vaak iets nieuws. Dan zie je de
waarde vanje netwerk.
En het is een beetje zoals het ein-
de vaneengratis kwaliteitskrant, die
zichzelf opnieuw moet uitvinden.
#Crisis De tijden van snelle economische groei en stijgende welvaart zijn voorbij. Dat biedt kansen op een nieuwe start.
Na eenfinancile crisis is het ook gebruikelijk dat
het economischherstel langer duurt danna een
normale recessie. Soms wel tienjaar.
Geduld, mensen
Het Centraal Planbureauvoorspelt weer groei na
dit jaar. Maar bij eenoplopendewerkloosheid
hoef jedaar niet echt vrolijk vanteworden.
Kaboutergroei
Dat wenuineendubbeldipzittenis niet vreemd:
dat gebeurt vaker na eenzwarefinancilecrisis,
leert degeschiedenis.
Na Dip1 nu Dip2
En ga nu heel snel uit de startblokken
GETTY IMAGES
Uwvasteprikvoorbetrouwbaarnieuwswww.speld.nl Ron de Bont hoofd productie van Wegener
Zonder adverteerders houdt
toch geen enkele krant het uit?
Mogelijkkomt er eendigitaledoorstart. Het internet is detoekomst, toch?
Volgens sommige lezers
roepen de artikelen meer
vragen op dan antwoorden.
Dat leest toch niet jn?
Ron de Bont
Deredactie
Amsterdam
De inhoud van dit artikel is ten tijde van
publicatienogniet bekend. Het uitblijven
vaneenonderwerpzal geengevolgenheb-
benvoor het aantal woorden.
De hoofdredactie begrijpt niets van de
ontstane ophef. Het lijkt allemaal veel
ernstiger dan het is. We hebben te maken
met deadlines, dan is het niet altijd haal-
baar om de inhoud van het artikel er al in
te verwerken. Nieuws moet groeien en
zichontwikkelen, net als dit stuk.
Ondervraagden reageren desgevraagd
met eenreactie: Wat ik ervanvind? Ik heb
geen idee waar ik over praat, maar uitein-
delijk is het wel zo.
De eindredactie ontkent dat er fouten
zijn gemaakt in de voorbereiding: We
doen altijd ons best het onderwerp van
een artikel zo snel mogelijk te achterha-
len, bij voorkeur nog voordat we het gaan
schrijven. Kwaliteit blijft echter voorop
staan.
Toch is er ook kritiek, met name uit de
hoek van critici: Ik ben het er vooralsnog
niet mee eens, eigenlijk om twee redenen:
het is niet haalbaar enhet is niet wenselijk.
Zodrahet onderwerpbekendis, zal iknog
wat concretevoorbeeldennoemenomdit
aante tonen.
Ookdedeelnemers aaneengerelateerd
opinieonderzoek konden niet op tijd op
dehoogtewordengebracht vanhet onder-
werp. Zeven mensen wilden desondanks
meewerken. Een kleine meerderheid was
verdeeld.
Insiders verwachtendat het onderwerp
vandit artikel over twee wekenbekendzal
wordengemaakt. Ookmoet danduidelijk
worden waar de redactie al die tijd mee
bezig is geweest.
Dit artikel is
nader te bepalen
Alexander Brandenburgenderedactie
Apeldoorn
Het Retorisch Dagblad stopt per 30 april aan-
staande de persen. Hoewel de krant in de jour-
nalistiekewereldvanmeet af aanals verfrissend
enorigineel werdbetiteld, bleef dehoeveelheid
abonnees structureel achter bij de verwachtin-
gen. De breed ingezette reclamecampagne U
wordt toch ook abonnee? hielp de krant niet
aan de broodnodige extra abonnees, waarna
het failliet onvermijdelijk bleek.
Ronde Bont, hoofdproductie vanWegener,
spreekt vaneenpijnlijk, maar onontkoombaar
besluit. Het is vervelend, maar zon beslissing
neem ik toch niet zomaar? Zonder adverteer-
De ondergang van het
Retorisch Dagblad:
Is het niet doodzonde?
EEN VERFRISSENDE, ORIGINELE TITEL LEGT HET LOODJE. DE REDACTIE ZIT ALWEER
BOORDEVOL NIEUWE, WILDE PLANNEN. EEN INTERNETKRANT BIJVOORBEELD.
Inde Tweede Kamer is ophef ontstaanover het
uitlekkenvandebangalijst. DepositievanGerdi
Verbeet zouonhoudbaar zijngeworden.
Bangalijst
Als het kabinet gevallenis na het opmaken
vandezepagina graagdit bericht plaatsen.
Anders niet.
Kabinet
Bill Gates heeft eenoproepgedaanaan
Mark Rutteomzosnel mogelijk
eenvirusscanner opzijnpc tezetten.
Bill Gates
Voor meer informatie/boekingen 0172 - 46 96 96 of kijk op: www.vandervalkvakanties.nl
OOSTENRIJK / TIROL
5/8-daagse autoreis
o.b.v. All Inclusive v.a. 129 p.p.
Aankomst: dagelijks van mei t/m okt.
Zie www.vandervalkvakanties.nl/au383
8` Alenhotel Zum See
eleqen in Leutasch nabij Seeleld
Zeer scher qerijsde All nclusive vakantie!
Fer MSC Fantasia, MSC Slendida, MSC 0era
Middellandse Zee, hoorse Fjorden, Baltische Staten
Nu 2e persoon 50% korting!!
Kijk voor de voorwaarden o on/e website
LUXE ZEECRUISE MSC
8/9/11-daagse cruise
o.b.v. volpension v.a. 489 p.p.
Vertrek: vele geselecteerde data in 2012
Zie www.vandervalkvakanties.nl/cruises
SCHOTLAND
6-daagse busreis incl.
5x ontbijt, 3x diner v.a. 369 p.p.
Vertrek: 09/05, 06/06 en 12/09
Zie www.vandervalkvakanties.nl/bu253
Maak kennis met indrukwekkend Schotland!
0vertocht naar hewcastle v.v. met BFBS Seaways
Mooie daqtochten met o.a. be/oek aan Edinburqh,
de westkust en hiqhlands
Toreis naar wenen met alle hooqteunten!
Be/oek aan Lii/aner stallen, de oera,
Schnbrunn en meer!
verblijl in 4` hotel in wenen
OOSTENRIJK / WENEN
7-daagse busreis
incl. halfpension v.a. 699 p.p.
Vertrek: 15/04 (gegarandeerd vertrek!) en 07/10
Zie www.vandervalkvakanties.nl/bu258
2e PERS. HALVE PRIJS!
Zondag 1 april a.s. open dag aan boord MS Switzerland II, Westerkade in Rotterdam. Zie voor meer inlormatie on/e website.
ders houdt tochgeenenkelekrant het uit? Moet
ik het dan uit mijn eigen zak gaan betalen? De
Bont uit ook kritiek: Volgens sommige lezers
roepen de artikelen meer vragen op dan ant-
woorden. Dat leest toch niet fijn? Moeten we
zulke klachtennegeren?
Ook Jack van Gelder, hoofdredacteur Sport
bij het Retorisch Dagblad, verlaat de krant met
pijninhet hart. Denk je dat Nederlandzonder
mijn interviews kan? Ik stel toch goeie vragen?
Ikweet het noggoed, toenikvoor eenreportage
voor het Retorisch Dagblad aan Advocaat vroeg:
Die wissel van Bosvelt voor Robben, dat was
zeker niet de meest briljante wissel? Wie an-
ders kanzonvraag stellen?
Eindredacteur Jos de Mos is teleurgesteldinhet
besluit: Zou jij het leuk vinden als je je baan
kwijtraakt? Zoiets verwacht je toch niet? De
laatsteeditievandekrant verschijnt nunet twee
weken voor het tweejarig bestaan. We hadden
allemaal mooie plannen voor de jubileumedi-
tie, maar die kunnennuweer teruginde ijskast,
naast de champagne. Dat is toch eeuwig zon-
de?
DeMos hoopt voorzichtigopeendigitaledoor-
start voor enkele succesvolle onderdelen van
het Retorisch Dagblad. Volgens de plannen zul-
len de weerrubriek Lekker weertje, niet?, de
misdaadcolumn Vind je dat misdadigers op
kosten van de staat vertroeteld moeten wor-
den? endesportcolumnWiehoudt er nouniet
van voetbal? online voortgezet worden. Het
internet is de toekomst, toch? aldus De Mos.
Dagblad De Pers
37
Maarten Bloemex-De Perser
Word ik gevolgd door
bedrijven. Persis door mensen.
Te huur: journ. m+v (bieden)
#WerkGezocht Maarten Bloem en Persis Bekkering waren onafscheidelijk. Nu schrijven ze rouwend
elkaars sollicitatiebrief. Zij: luncht met mes en vork. Hij: ruimt zijn bureau op.
Persis Bekkering
Amsterdam
Kranten- enbladenbazen, waarom hebben
jullie Maarten Bloem (1976) nog niet lle-
maal gebeld? Als er iemand is die de deze
weekgepubliceerdeHOI-cijfers eenDavids-
slinger omhoog kan geven, is het mijn bij-
zondere kleegaenprofessionele wederhelft
wel. Want wat heeft deze ras-Mokummer
hmor. Ik werd er vaak om berispt, als ik
hinnikend en stikkend van de lach de rust
op de burelen verstoorde. Hij is een feno-
menale goochelaar met woorden. Ik over-
drijf niet als ik beweer dat ik wekelijks een
obscuur, lang vergeten verbum van Bloem
hebgeleerd.
Niet alleen in de omgang, ook in zijn
stukjes zitten gebbetjes. Zijn kritiek op an-
dere media is danook dikwijls dat hij het te
dor vindt. In zijn Amsterdamse accent lis-
pelt hij dan: Is tochgeenruk aan?
Hoe zijn brein werkt, fascineert mij nog
steeds. Hij weet waarschijnlijkmeer danWi-
kipedia. Noem een naam, hij lepelt alle
schandaaltjes, vorige baantjes en huidige
salaris op. Dagelijkse dingen, zoals mijn
mededelingen over welke afspraken ik die
dag heb, neigt hij daardoor te vergeten,
want er moet tochergens ruimte bezuinigd
worden in dat brein. Bloem heeft voorts
zon voorbeeldig arbeidsethos dat u het
bijna niet zult geloven, maar ik sta er voor
in. Hij houdt van structuur en een strakke
planning, is altijd op tijd op kantoor (dat
moet ikmaar geloven, want ikbeneenchro-
nische laatkomer) en durft niemand te be-
driegen. Hij zal nog geen dag vrij nemen
zonder dat netjes te melden. Hij komt op
voor de zwakkeren, zeker als het harige ko-
nijntjes of miss Piggy betreft, en zet zich
woest af tegen geldgraaiers die roekeloos
bokjespringen over andermans roodgesla-
genrug. Ja, dit is eengoedmens.
Dat zegikgewoon, omdat hij eenidealis-
tischeafkeer heeft vanpromotie. Zoudat de
redenzijnwaaromhij geenFacebookheeft?
Waarvoor kunt u deze hard beulende
stukjestikker tot slot bellen?
- bij creatieve droogte; Maarten is een bor-
relende ideenmachine;
- verhalenover filmentv, daar heeft hij voor
gestudeerd (weer zoiets, maak ik een inter-
view over Ibiza, kent hij een film uit 1969
met Aart Staartjes over dat eiland);
- zeer geestige columns en essays over een
vande wonderlijke tandendes tijds;
- persreisjes (hij heeft zijnrijbewijs, eenvan
de weinigenopde Pers-redactie);
- cordinator vanuw redactie;
- als ueens wilt lachen.
Moet uwel eerst drie Turandot-opdrach-
tenuitvoerenals losprijs, want eigenlijk wil
ik hem niet latengaan.
BloemenBekkeringoverwegensameneen
bureautje te beginnen, eigenlijk vooral omdat
hunachternamenzolekker allitereren.
Bloem-Bekkering
Als het cht moet, kunt uMark Koster ook inhet
pakket erbij huren. Dankzij hemheet dezerubriek
Marks Soort Mensen.
Uitbreidingsmogelijkheden
MaartenBloemis, nudePers-accounts sluiten,
te bereikenopmaartenbloem@gmail.com,
Persis Bekkeringoppersisbekkering@gmail.com.
U kunt ons mailen
MaartenBloem
Amsterdam
Beste potentile werkgever van Persis Bek-
kering(1987), helpmij. Mijngrootsteangst
is namelijk dat Persis wordt blootgesteld
aanhet leeddat vacaturewebsiteheet. Daar-
om som ik, ter voorkoming, allerlei kwali-
teiten op. Ik roer daar natuurlijk ook wat
kritische dingetjes door, want zo gaat dat
met dit soort wervende schrijfsels. Ik prijs
eenhardwerkendmenschaan, geenrobot.
De naam Persis komt uit de bijbel. Een
boek dat een rol speelt in de achtergrond
van Bekkering zonder dat u er in het dage-
lijkse last vanheeft. De introductie vandeze
in Houten geboren dame weet ik nog goed.
Weggekaapt bij de voorselectie voor een
Master Journalistiek, al eenboekgeschreven
over eenfamilienblond. Ikkaninpakken
was de eerste reactie.
Persis nam die angst weg met haar lieve,
bijdehante karakter. In den beginne, we
schrijven anderhalf jaar terug, was er nog
eendrang naar verhalenover literatuur met
eengroteLentypes onder dedertigdieRode
HoedenenDe Balies frequenteren. Dat heb
ik er met liefde al voor u uitgeramd. Enter-
tainmentschrijverij was hier immers de op-
dracht. Persis nam die sprong zoals ik dat
niet durf. Op vakantie temperatuur ik met
een teen de kilte van het zwemwater. Persis
springt. Persis is een sociale kameleon. Een
beurs met bejaarden, een partij met C-
BNers. Persis werkt het af, lachendenkletst
met iedereen. Verwar dat niet met allemans-
vriend, de eigen mening is er altijd. Met de
communicatieve vaardigheden zoals dat
(denk ik) in HR-termen heet, zit het snor.
Waar iknooit iets hoor over mijninterviews,
krijgt Persis nog net geen dozen chocola.
Word ik op Twitter gevolgd door bedrijven,
Persis door mensen.
Stukken schrijft Persis overigens met
links, met vulpen, snel en foutloos met op
de blonde kop een Sennheiser. Daar klinkt
Radio 4 uit. Want popmuziek is vreselijk.
Dat klinkt geborneerd, is niet zo. Dat is
staan voor je smaak. La Bekkering, zoals ik
haar noem, of Persis Hilton, heeft heime-
lijkeambities omiets tedoenmet literatuur.
Daar heeft ze verstand van. Ik las laatst het
boek van Atte Jongstra hoor ik dan en dan
knikikbeleefd. Dieambities zijnlatent, dus
laat het uniet stoppen. Persis leest De Groene
maar ook de Grazia. Eenomnivoor dus, het
multitalent dat je moet hebben. Inzetbaar
bij Libelle, alsmede De Gids.
Ik vergeet nu kritisch te doen. Komt ie:
Persis is half bezig met een bachelor Klas-
sieke Talen en doet soms stoer met dode
taal, maar zeldenfoutloos. Enzeluncht met
mes en vork, maar gaapt zonder haar hand
voor haar mondte houden.
Persis BekkeringenMaartenBloeminactiebij Vogue. FRANK GROELIKEN
bolderman.nl excursiereizen bolderman.nl excursiereizen
5 DAGEN
ZWARTE WOUD EN MAINAU
BIJ DE PRIJS INBEGREPEN
4 nachten in hotel Schondelgrund in
Hornberg, comfortabele kamer met
douche en toilet
Dagelijks goed verzorgd ontbijt en 3-
gangendiner
Excursies met bus (excl. entreegeld)
Luxe touringcar, chauffeur/reisleider
Goed verzorgd afscheidsbuffet
Vertrekdata:
23 april / 7, 21 mei / 18 juni / 16, 30 juli / etc.
5 DAGEN
GRARDMER VOGEZEN
4 overnachtingen in hotel La Route Verte
Dagelijks goed verzorgd ontbijtbuffet en
3-gangendiner
Comfortclass touringcar
Dagdeel stadsgids voor Strasbourg
Alle tol- en parkeergelden
Vertrekdata:
14 mei / 4, 25 juni / 16 juli / etc.
slechts v.a.
259,-
8 DAGEN
DRIELANDENREIS EN BODENSEE
7 overnachtingen in Landgasthof Adler in
een comfortabele kamer met douche, toi-
let, telefoon, tv en lift
Ontbijt en 3-gangendiner
Comfortclass touringcar, chauffeur/reis-
leider
Vertrekdata:
23 april / 7, 21 mei / 11, 25 juni / 9, 30 juli / etc.
slechts v.a.
465,-
8 DAGEN BRETAGNE EN NORMANDI
MET DE INVASIESTRANDEN
7 nachten in hotel Ariane aan de rand van
Pontorson. Lift, bar, restaurant en zonneterras.
Kamers v.v. badkamer met bad/douche, toilet,
haardroger, tel. en tv.
Ontbijtbuffet en 3-gangendiner
Excursies met bus (excl. entreegelden)
Luxe comfortclass touringcar met chauffeur/
reisleider
Goed verzorgd afscheidsbuffet in Nederland
Vertrekdata:
30 april / 28 mei / 25 juni / 23 juli / etc.
slechts v.a.
499,-
8 DAGEN
ZUID-ENGELAND BOURNEMOUTH
7 nachten in Hotel Durly Dean te Bourne-
mouth, kamer v.v. douche en toilet. Het hotel
is v.v. lift en zwembad
Ontbijt en 3-gangen diner
Excursies met de touringcar (excl. entree-
gelden)
Goed verzorgd afscheidsbuffet in Nederland
Vertrekdata:
slechts v.a.
499,-
8 DAGEN WALES LLANBERIS -
SNOWDONIA NATIONAL PARK
Overtocht Calais - Dover v.v.
2 nachten in 3* hotel omgeving Londen comfor-
tabele kamer met douche en toilet
5 nachten in 3* hotel Royal Victoria in Llanberis, of
gelijkwaardig, comfortabele kamer v.v. bad/douche
en toilet
Ontbijt en 3-gangen diner
Excursies met de bus (excl. entreegeld)
Vertrekdata:
14 mei / 11 juni / 9 juli / etc.
slechts v.a.
499,-
10 DAGEN LEVICO TERME,
DOLOMIETEN EN MEREN
2 nachten in Z-Duitsland o.b.v. halfpension,
kamer met bad/douche, toilet
7 nachten in hotel Ambassador in Levico
Terme, o.b.v. halfpension, corfortabele ka-
mer met bad/douche en toilet
Comfortclass touringcar, chauffeur/reisleider
Ontbijt en diner
Vertrekdata:
14 mei / 18 juni / 9 juli / etc.
slechts v.a.
499,-
10 DAGEN
LAGO MAGGIORE
2 nachten omg. Zuid-Duitsland o.b.v. half-
pension
7 nachten in hotel Beau Rivage. Kamers v.v.
sat. tv, telefoon, douche/bad, haardroger,
zwembad en lift.
Ontbijtbuffet en 3-gangen diner
Comfortclass touringcar, chauffeur/reisleider
Vertrekdata:
slechts v.a.
599,-
12 DAGEN
DALMATISCHE KUST
2 nachten Zuid-Duitsland
1 nacht omgeving Opatija
4 nachten hotel in Primosten
3 nachten hotel in Gradac
1 nacht hotel Carlstad Karlovac
Verzorging op basis van halfpension
Vertrekdata:
23 april / 7, 21 mei / 4, 18 juni / 2, 16 juli / etc.
slechts v.a.
599,-
12 DAGEN
VENETI EN DALMATI
Overnachting heen- en terugreis in Z-Duitsland
2 nachten in de omgeving van Veneti
3 nachten in 3* hotel Pula in Pula
4 nachten in de omgeving van Sibenik in het
Solaris Resort
Verzorging op basis van halfpension
Comfortclass touringcar, reisleider/chauffeur
Vertrekdata:
30 april / 28 mei / 25 juni / etc.
slechts v.a.
599,-
U REIST COMFORTCLASS U REIST COMFORTCLASS
slechts v.a.
249,-
wint publieke award beste reisorganisatie wint publieke award beste reisorganisatie
Voor brochure en boekingen
(0318) 58 09 58
www.bolderman.nl
Voor onze
reizen geldt
een brand-
stoftoeslag
van 1,- p.p.
per dag.
Bij Bolderman
aanbetalen niet
verplicht! K
W
A
L
IT
E
IT
M
ET:
Genomineerd
voor:
Stemop ons
voor mooie prijzen!
Gtes & Villas in Frankrijk
zomer.fi.nl 020 428 59 99
PARIJS.Voorjaarsvoordeel
tot 45%Anvr/Sgr Meivak.
Voorjaarsvoordeel tot 45%
Ook Meivakantie Anvr/sgr
Cte d'Azur luxe kamperen. Sta-
caravans te huur. 0522-475311
www.murrezonvakanties.nl
De Cte D'Azur specialist.
Voor folder 043-2010107
WWW.DUMAREIZEN.NL
Familiepark Village Le Chat
voor een super vakantie!
www.villagelechat.com
Karakteristieke huizen &wijn-
en culinaire reizen 072-5116111
www.cazebonne.nl
Wintersport
Frankrijk
www.ski4u.nl tel. 06-22227607
Prachtige huizen & villa's in
hl Frankrijk. 026-3519198
www.drome-vakantiehuizen.nl
St. Tropez en Provence, luxe
stacaravans 0598-350532 SGR
www.perfectholidays.nl
Uwdroomvakantie, schitterend
domein 9.4 waardering bij
Zoover www.brisebois.fr
WWW.GITES.NL
Vakantiehuizen voor
levensgenieters. Bijna 3000
huizen te huur en te koop.
5/8 DAGENNORMANDI/
BRETAGNE / LOIRE DAL
GRARDMER VOGEZEN
v.a. 259,-
___________________________________________________________________________________________________
www.bolderman.nl
(0318) 580 958
lid ANVR/SGR
3d Parijs va 119
4d Disney Parijs va 209
5d Parijs va 225
8d Geneve, Chtel va 397
8d Cote d'Azur va 439
8d Normandi va 449
8d Fiets Cte d'Azur va 687
Tel. 0529 - 469667 ANVR/SGR
8DGNZUIDENGELAND/
WALES/ ENGELSERIVIRA
TORQUAY
v.a. 499,-
____________________________________________________________________________________________________
www.bolderman.nl
(0318) 58 09 58
Lid ANVR/SGR
8/10 DAGENHONGARIJE
BALATONMEER/BOEDAPEST
v.a. 379,-
____________________________________________________________________________________________________
www.bolderman.nl
(0318) 58 09 58
Lid ANVR/SGR
DJOSER rondreizen IJsland 14
dgn v.a. 1995,- Brochure?
www.djoser.nl of 071-5126400
ASKJA REIZEN anvr-sgr Alles
over IJsland op onze speciale
infodag op 14 apr in Arnhem.
Kijk op www.askja.nl
ASKJA REIZEN anvr-sgr De
specialist met het meest com-
plete aanbod. Kijk op www.
askja.nl of bel 026-352 93 90
ASKJA REIZEN anvr-sgr Veel
complete groepsreizen met
gegarandeerd vertrek! Kijk op
www.askja.nl 026-352 93 90
Neem uw eigen voertuig mee
naar IJsland! Kijk voor vaar-
schema en tarieven op www.
smyril-line.nl of bel met Gene-
raal Agent Nederland, Troll
Travel 078-6198525.
Agriturismo & mooie huizen.
WWW.ITREIZEN.NL, N-Itali
t/mSicili, 0529-432745, SGR.
Luxe villa's en sfeervolle huizen
met zwembad van 2-30 pers.
072-5116111 www.cazebonne.nl
WWW.GUDETOSCANA.COM
Driehoek Pisa-Florence-Siena
Vakantiehuizen 020-6895266
AGRITURISMO in heel Italia.
Ook individuele rondreizen.
Tel. 0416-69 66 05 of
www.gigitravel.nl SGR)
10/12 DAGENITALI
BLOEMENRIVIRA/ ELBA
UMBRI/ FLORENCE/
VENETI/ROME/SOTTOMARINA
GARDAMEER
v.a. 499,-
____________________________________________________________________________________________________
www.bolderman.nl
(0318) 58 09 58
Lid ANVR/SGR
10/12 DGNISTRIOPATIJA/
ROVINJ / VRSAR/
PRIMOSTEN/ DALMATI
v.a. 399,-
____________________________________________________________________________________________________
www.bolderman.nl
(0318) 58 09 58
Lid ANVR/SGR
10/15 DGNRONDREIS
NOORWEGEN/ NOORDKAAP
v.a. 699,-
____________________________________________________________________________________________________
www.bolderman.nl
(0318) 58 09 58
Lid ANVR/SGR
5p. vak. app. Salzkammergut
250-350 p.w. 0316-227291
familie_peters@hotmail.com
8/10 DAGENWENEN/
SALZBURG/ TARRENZ
KUFSTEIN/ NAUDERS/
DRAUTAL / KIRCHBERG
v.a. 379,-
____________________________________________________________________________________________________
www.bolderman.nl
(0318) 58 09 58
Lid ANVR/SGR
5d Musikparade va 299
8d Tirol, Kufstein va 369
8d Wenen e.o. va 399
6d Musikherbst va 455
11dTirol, Kirchberg va 499
10d Salzburgerland va 549
10d Karinthi va 549
8d Musikparade va 623
Tel. 0529 - 469667 ANVR/SGR
10 DAGENPOLEN/ GDANSK
MAZUREN/ KRAKOW
v.a. 449,-
____________________________________________________________________________________________________
www.bolderman.nl
(0318) 58 09 58
Lid ANVR/SGR
15DAGENSPANJE-PORTUGAL
/ COSTA'SENANDALUSI
v.a. 699,-
____________________________________________________________________________________________________
www.bolderman.nl
(0318) 58 09 58
Lid ANVR/SGR
DJOSER rondreizen Rusland
14-21 dgn v.a. 1495,-
Brochure? www.djoser.nl of
071-5126400
** Lanzarote-La Palma **
huisjes+huurauto+vlucht/SGR
0165-364522 yaizatravel.nl
10DAGENBARCELONA
COSTABRAVA
v.a. 399,-
____________________________________________________________________________________________________
www.bolderman.nl
(0318) 58 09 58
Lid ANVR/SGR
8d Andorra va 409
8d Barcelona, Kust va 399
10d Andorra va 479
10d Mallorca va 589
11d Single Barc. va 659
15d Portugal, Spanje va 699
11d Single Barcelona va 659
15d Andalusi va 699
10d Fiets Mallorca va 739
Vraagde gratis brochure aan!
Tel. 0529-469667 ANVR / SGR
Luxe busreis 10d Spanje 14x buffet Hotel Reymar/pl*** op
boulevard to strand Malgrat,kamer bad/douche, toilet,airco,tv,
balkon apr 23 149 apr 27+mei 7-11-14 175 apr 30 119 mei 4
128 juli 6-13 299 app va 79 Camp+tent juli 149 Benidorm
Hotel Montpark*** apr 6-9 209 apr23 198 App 99 Gratis Gids
RC 25 045-5227777 boek online+bespaar 6 www.boosten.nl
ASKJA REIZEN Kleinschalige
Tallship reis rond Spitsbergen.
Laatste plekken op 21/08!
www.askja.nl anvr-sgr
R
e
i
z
e
n
Luxe villa's en sfeervolle huizen
met zwembad van 2-30 pers.
072-5116111 www.cazebonne.nl
** Lanzarote-La Palma **
huisjes+huurauto+vlucht/SGR
0165-364522 yaizatravel.nl
Dagblad De Pers
39
Mark Koster had een missie.
Het zou enorm opluchten als u
iets doet wat u leuk vindt.
Als je verliest,
heb je vrienden
#ShowbizzBlues Dank u,
beste mensen, dat was het
dan. En vooral dank je Johan
Derksen en Wilfred Genee
voor de wijze lessen in de
showbizzblues.
Koster voor het laatst inactievoor dezerubriek, met JohanDerkseninboekhandel Waanders inZwolle. FOTOS: FRANK GROELIKEN
MarkKoster
Amsterdam
Tja, wat doe je als je afscheid neemt?
Niets natuurlijk! Je werkt door tot je
niet meer mag. Inboekhandel Waan-
ders te Zwolle begraven we vandaag
gelijktijdig met onze allerlaatste
klus deze rubriek. We staan bij de
presentatie van een biografie die een
titel draagt die ook boven deze pagi-
na hadkunnenstaan: Showbizz Blues.
Want, dat was het natuurlijk wel
eenbeetje, dit hoekje, eentragi-komi-
sche knipoog naar de vermaakwe-
reld.
Vijf jaar langdedenwe eenpoging
om de bordkartonnen achterkant
van de entertainmentindustrie te be-
schrijven, tot opde laatste seconden,
zoals umerkt.
In Waanders treffen we vandaag
VI-aanvoerder Johan Derksen. Hij
neemt deze namiddag de bio in ont-
vangst, waarin het levensverhaal van
de Zwolse drummer Hans La Faille
wordt verteld.
Derksen, die La Faille kent uit de
tijd dat hij manager was van blues-
bandCuby&TheBlizzards, is al jaren
de Japie Krekel vandeze pagina.
Zijn credo is ook onze levensstijl
geworden: stel je niet aan, doe nor-
maal je werk en zeg fuck tegen fake-
lui.
Echte ontroering zit in oprechte
schoonheid, niet inneppige tekenta-
felbedenksels van hebberige tv-pro-
ducenten of hitsige uitgevers met ge-
borneerde dikke brilmonturen.
Showbizz Blues, het zal hopelijk een
bestseller worden, is een boek over
en nu gebruiken we voor een keer
heel dikke woorden een odyssee
naar het oprechte leven. (Zo, das er-
uit!)
Dit is ongeveer wat we wilden uit-
drukken met onze stukjes: het zou
enormopluchtenals uiets doet wat u
leuk vindt en niet meeloopt met de
massa of luistert naar uw schoon-
moeder.
Helden
MSM, en vooral de naamgever van
dezerubriek, stuittebij het doorlezen
van Showbizz Blues op enkele helden
die hunhele levenhunhart volgden.
Welazenover dedikkemiddelvin-
ger die Harry Muskee, de vorig jaar
gestorven blueszanger, opstak naar
alle commercile platenbobos die
hem wilden exploiteren in het treu-
rige goud-van-oud-circuit. M. dacht
daarbij aan de anekdote van oom
Jan, diehemooit opbiechttedat Har-
ry vaak aan de keukentafel bij hem
kwam uithuilen als zijn vriendin
hem weer eens hadverlaten. Familie-
vriendfor life!
We stuitten op muzikale anekdo-
tes over de Groningse hardboppia-
nist ReindeGraaff, dewitsteneger op
aarde. Ook zon rebel die schijt had
aan sociale conventies en altijd in
Veendam bleef wonen, en daarmee
meer gezag opbouwde in de mondi-
alejazzscenedanzonMokumsecon-
servatoriumjongen met zijn bladpa-
pierenritmiek.
Ach, ja, onzevoorliefdevoor zulke
maatschappelijke verzetsstrijders
had er misschien ook mee te maken
dat je ze kende. Reintje had nog bij
moeders indeklas gezetenopdeHBS
enmet hemvoldoendes bij elkaar ge-
spiekt bij Herr Streurman, die molli-
ge homoseksuele leraar Duits die
meisjes toebeet dat ze beter strumpfe
konden striecken dan naar school te
gaan.
Dit warenjongens die geenpr-ad-
viseurs nodig hadden om te overle-
ven. Dit warentypes die soms bloed-
chagrijnig waren omdat er opnames
warenmislukt endanknorrig zeiden
dat je niet welkom was. Dit waren de
mannen die geld bij elkaar sprokkel-
denvoor de kunsten.
Heilig smoeltje
Kom er maar eens om. Zal John Wil-
liams echt geroerdzijnals hij bij hui-
lende stellen langsgaat waar de man
te veel klust? Is Brecht van Hulten
echt gelukkig dat ze Kassa presen-
teert? Gelooft Antoinette Hertsen-
berg werkelijk in de boosaardigheid
van al die bedrijven die ze zo gelijk-
hebberig aanpakt? Of speelt ze ge-
woon een tv-toneelstukje voor de
kijkcijfers?
Ze zullen het niet toegeven, zeker
niet als ze een heilig smoeltje trek-
ken, want gezichtsverlies en verval
van status zijn de grootste doemdro-
menvoor de sterren.
Hebbenwevriendengemaakt? La-
ten we het zo zeggen: we hebben er
niet naar gestreefd. W.F. Hermans,
een auteur die stocijns bleef roken
tot hij stierf, sprak ooit wijze woor-
den over onze beroepshouding. Je
schrijft of je hebt vrienden, stelde
hij.
Toch zijn we niet helemaal ge-
slaagd in deze opzet. Van sommige
bronnenkregenwe bedankjes enlof-
tuitingen(diehebbenwemeteenver-
scheurd). Van anderen complimen-
ten over onze doorvraagtactieken
(Myrna, we gaannog eenkeer afspre-
ken, beloofd) en van sommigen
briefjes met oprechte belangstelling.
Meest ontroerend was een handge-
schreven opdracht van Wilfred Ge-
nee, een man die zelf ook al eens ka-
potging toen hij werd ontslagen bij
RTL. Voor mijnbeste vriend, schreef
hij ineenboek gebundelde Margriet-
columns aanM.
De VI-host moest het wel menen,
want toen het bericht landde dat De
Pers stopte, smste hij vrijwel direct:
Sterkte.
Ja, dankanhet harnas vanonaan-
tastbaarheid uit. Dan is even alles
naakt, endenk je aanHermanBrood
en Henny Vrienten en grinnik je. Als
je wint heb je vrienden, zongen ze.
Gelul was dat natuurlijk vandie twee
opportunisten.
Als je verliest, hebje vrienden.
Echte, echte vrienden.
Wat inzender Brains weer tot devolgende
oneliner bracht: Nogwaardelozer danwat
Citroenpers schrijft, endat is al knapwaardeloos.
Brains scheldt nog meer
Ik ben72 jr enwoonineendorp. Elkedagloopik
30minutennaar het kwaliteitskrantjeenterug,
goedvoor mijnbotten. Geendoel meer, J. Karbet.
En we hebben fans
Onzegeliefdehatemailer Citroenpers ramdetot
het laatstemoment zuur opons af vanaf de
digitale snelweg. Waardeloos, zei zeover MSM.
Citroenpers scheldt nog eens
Boek online of bel
023-5548500
www.skytours.nl
Vanaf-prijzen per persoon o.b.v. 2 personen zijn gebaseerd op 8
dagen. Zet-/drukfouten voorbehouden. Vertrekperiode april 2012
t/m oktober 2012.
Hurghada
4* Sunny Days Palma
de Mirette Resort
All Inclusive
van 635
voor
419
El Gouna
4* Panorama El Gouna
Hotel & Bungalows
All Inclusive
van 562
voor
449
Makadi Bay
5* Prima Life Makadi
Resort
Ultra All Inclusive
van 573
voor
Sharm el Sheikh
4* Hilton Sharks Bay
Resort
All Inclusive
van 693
voor
Sharm el Sheikh
5* Royal Albatros
Moderna Resort
All Inclusive
van 685
voor
Sharm el Sheikh
4* Prima Life Club
Faraana Heights
All Inclusive
van 597
voor
449 469
499 419
Egypte Voordeel!
Voor Azi kiest
u de specialist!
Al meer dan 20 jaar zijn wij de
betrouwbare aanbieder van
volledig verzorgde (rond-)
reizen in Indonesi, Thailand,
Vietnam, Cambodja, Sri Lanka en
China. Ook voor strandvakanties!
www.schonestreven.nl 058-2137706
12 DGNROEMENI
v.a. 599,-
____________________________________________________________________________________________________
www.bolderman.nl
(0318) 58 09 58
Lid ANVR/SGR
10 DAGENMEERVAN
LUGANO/ SAASGRUND/
LAGOMAGGIORE
v.a. 565,-
____________________________________________________________________________________________________
www.bolderman.nl
(0318) 58 09 58
Lid ANVR/SGR
RONDREIZEN MET JE GEZIN in
Kenia, Tanzania of Zuid(elijk)-
Afrika. 2 of 3 weken, va 1795.
KONINGAAPKIDZ.NL
REISVACCINATIES door ge-
spec. huisartsen. Vergoeding
door zorgverzekeraar. Afspraak
via: WWW.TRAVELDOCTOR.NL
SHOESTRINGRondreizenEthiopi,
Kenia, Tanzania, Madagascar of
Zuidelijk-Afrika. 1,2,3 of 4 wkn, va
1499. shoestring.nl
KONINGAAPRondreizen Kenia,
Ethiopi, Tanzania, Madagaskar
of Zuidelijk-Afrika 2, 3 of 4 wkn,
va 2245. Ook familiereizen en
motorreizen. koningaap.nl
DJOSER rondreizen Mali/
Senegal 25 dgn v.a. 3020,-
Brochure? www.djoser.nl of
071-5126400
Marokko
Door Marokko zoals jij het wilt!
Muntthee, mozaeken en souks
Stel zelf je eigen reis samen
Kijk opmarokko2go.nl - anvr/sgr
DJOSER rondreizen Namibi/
Botswana/Zambia 24 dgn v.a.
2495,- Brochure?
TANZANIA SPECIALIST Priv
reizen op maat . 055-5332550
of www.exploretanzania.com
Australi &Nieuw-ZeelandSGR
Opmaat Reizen&Aanbiedingen
Gratis offerte: bel 035-6833708
AbOriginalBoundTravel.com
Armeni
DJOSER rondreizen Armeni
en Georgi 16 dgn v.a.
1895,- Brochure?
RONDREIZENMET JE GEZINin
Indonesi, Thailand, Maleisi,
Vietnam, India, Sri Lanka, Ne-
pal of China. 2 of 3 weken, va
1495 KONINGAAPKIDZ.NL
SHOESTRING Rondreizen China,
Japan, India, Nepal, Sri Lanka,
Vietnam, Thailand, Myanmar,
Indonesi of Maleisi. 1, 2, 3 of 4
wkn, va 849. shoestring.nl
KONINGAAPRondreizen India,
Sri Lanka,China, Japan,Vietnam,
Thailand,Myanmar,Indonesi of
Centraal-Azi. 2, 3 of 4 wkn, va
1395. Ook familiereizen en
motorreizen. koningaap.nl
Door Myanmar zoals jij het wilt!
Gouden Rots en Inle-meer
Kijk opmyanmar2go.nl - anvr/sgr
Cambodja zoals jij het nu wilt!
Zonsondergang bij Angkor Wat
Stel zelf je eigenreis samen
Kijk opcambodja2go.nl - anvr/sgr
Reizen inChina zoals jij het wilt!
Beleef het land van de Draak nu
Kijk opchina2go.nl - anvr/sgr
Reizen in India zoals jij het wilt!
Overnacht inMaharadjapaleis
Kijk op india2go.nl - anvr/sgr
Door Indonesizoals jij het wilt!
Borobudur en bounty stranden
Kijkopindonesie2go.nl - sgr
Fly drives op maat va. 750
Tickets va. 375010-2827242
www.promisedlands.nl (SGR)
DJOSER rondreizen Japan 22
ReizeninJapanzoals jij het wilt!
Ryokan, mt. Fuji en shinkansen
Kijkopjapan2go.nl - anvr/sgr
DJOSER rondreizen Jordani
10 dgn v.a. 1245,- Brochure?
Reizen in Korea zoals jij het wilt!
Op bezoek in een Gesloten Land
Kijk op noordkorea2go.nl - sgr
Libanon
DJOSER rondreizen Libanon 8
Door Maleisi zoals jij het wilt!
Regenwoud, Iban's enstrand
Kijk op maleisie2go.nl -anvr/sgr
SHOESTRINGRondreizen
Marokko, Egypte en/of Jordani,
9/16/22 dgva 499. shoestring.nl
KONINGAAP Rondreizen
Marokko,Egypte,Isral,Jordani,
Libanon,Oost-Turkije,Iranof Oman.
8/16/22/29 dg, va 795. Ook
familiereizen. koningaap.nl
DJOSER rondreizen Nepal
Reizen in Nepal zoals jij het wilt!
Tempels en Himalaya pieken
Kijk opnepal2go.nl - anvr/sgr
Door Sri Lanka zoals jij het wilt!
Tempels, olifanten en wit strand
Kijk op srilanka2go.nl - anvr/sgr
DJOSER rondreizen Thailand/
Laos 15-28 dgn v.a. 1695,-
Brochure?
Door Thailand zoals jij het wilt!
Spicy food en bounty stranden
Kijk op thailand2go.nl - anvr/sgr
Reizen in Tibet zoals jij het wilt!
Yaks op het Dak van de wereld
Kijk optibet2go.nl - anvr/sgr
Door Vietnamzoals jij het wilt!
Ervaar de Parel van Indochina
Stel zelf jeeigenreissamen
Kijkopvietnam2go.nl - anvr/sgr/cf
R
e
i
z
e
n
AndrewHaigh ziet graag overal de waarde van in.
Sommige relaties horen niet
langer dan een nacht te duren.
TishaEetgerink
Amsterdam
Sommige relaties horen kort te du-
ren. Maakt dat ze minder waardevol?
Andrew Haigh(38) is zeker vanniet.
We leren van kleins af aan hoe het
hoort: jeontmoet iemand, wordt ver-
liefd en leeft nog lang en gelukkig.
Alles wat daar niet aan voldoet is
minder goed. Terwijl het soms niet
meer hoort te zijn dan een weekend.
Of eennacht. Of zes jaar. Alle relaties
brengen je verder en zijn evenveel
waard, alleenzienwe dat jammer ge-
noeg ophet moment zelf niet omdat
we opzoek zijnnaar dat eeuwige.
Wijze woordenvande Brit (hippe
baard, Nikes) die als assistent werkte
aangroteAmerikaanseproducties als
Gladiator en nu wereldwijd succes
oogst met zijn zelfgeschreven low-
budget filmWeekend, komendeweek
hier indebioscoop. Verhaal gaat over
Russell (Tom Cullen) enGlen(Chris
New) die elkaar vrijdag tijdens het
uitgaan ontmoeten en bij elkaar in
bedbelanden. Wat volgt is eenweek-
endvol drank, drugs, seks eneerlijke
conversaties. Zondag, als Glen naar
Amerika emigreert, hebben ze er
eenrelatie opzittenwaar menig be-
jaardstel jaloers opkanzijn.
De intensiteit is bijna omgekeerd
evenredig met de duur van het con-
tact. Zo werkt het, net als op vakan-
tie. Als je weet dat het eindig is en je
die persoon nooit meer ziet, word je
relaxter. Zodra je gaat denken o god
dit zou wel eens een relatie kunnen
worden word je voorzichtig en
krampachtig. Je bent meer bezig met
een bepaald beeld van jezelf creren
danmet jezelf zijn.
Liefdesideaal
De film wordt al de gay-versie van
EthanHawke-JulieDelpyklassieker
Before Sunrise (95) genoemd. Het
liefdesideaal waar we mee
opgroeien in boeken,
films en reclame is
nu eenmaal man-
vrouw en niet
man-man (of
vrouw-vrouw).
Weekend
gaat weliswaar over de relatie tussen
twee mannen, maar een homofilm
is het niet. Volgens Haighstaat die op
zichzelf al dubieuze term bij heteros
voor wat zenet hoeventezien; prima
hoor, maar niet voor mijn deur. Ho-
mos denken meer aan grappige,
campy films la Priscilla Queen of the
Desert (94). Geloof me, dat is net zo
frustrerendals eenheteropubliekdat
niet naar homos wil kijken.
Zijn doel was bovenal een eerlijk,
intiem en authentiek liefdesverhaal.
Defilmzit vol lange, dromerigeshots
waardoor het publiek zelf kanbeslis-
sen waarnaar het kijkt. Het mocht
niet judgmental zijn. Glenis niet beter
dan Russell, die worstelt met zijn
imago. Er is geen goed of fout, ze
doen het allebei zo goed ze kunnen.
Het verhaal speelt in Nottingham.
Een normale stad, niet mooi maar
ook niet afschuwelijk. Twee gewone
jongens, in een gewone stad, met
normale banen. Kortom, gemiddel-
de mensen. Ik ben die grauwe en ge-
welddadige Britse films behoorlijk
zat. Het lijkt wel alsof je alleen inter-
nationaal succes kunt hebben met
verhalen over mensen die hun hond
doodtrappenof hunvrouwverkrach-
ten. Goddank niet de realiteit.
Straight acting
Ook al was het niet zo be-
dacht, voor het realiteitsge-
halte hielp t dat Tom Cullen,
dieRussell speelt, heterois.
Ikwildeeigenlijktweeho-
moseksuele acteurs, maar
bij audities ga je niet
naar iemands
seksleven vra-
gen. Achteraf
hielp het
juist om-
dat
Toms karakter niet openlijk gay durft
te zijn. Ik zocht vooral iemand die
hetero lijkt, ongeacht of dat klopt of
niet. In t Engels noemen ze dat
straight acting, niet typisch gay dus.
Stom h? Alsof alle homos camp en
flamboyant zijn.
Weekend is een confronterende
film. In de eerste plaats omdat, on-
danks onze ogenschijnlijk zo vrije
maatschappij, duidelijk wordt hoe
overheersend de heterostandaard is.
Meer nog omdat het een verhaal is
over twee jonge mensendie de ruim-
te verkennentussenhoe ze denkente
moeten zijn en hoe ze zijn. Bang om
zich bloot te geven. En dat is herken-
baar voor iedereen, of je nu op man-
nenof vrouwenvalt.
Twee dagen verliefd
#Romantisch Met Weekend overstijgt Andrew Haigh de homo-hetero
hoempapa. Ik wilde gewoon een authentiek, modern liefdesverhaal maken.
Amsterdamzoumooier zijnzonder Britsetoeris-
ten. Dievrijgezellenfeestjes zijnverschrikkelijk!
Dronkeninde gracht lazeren. Ik schaamme dood.
Schaamrood
Zondagnaar devoorpremireinFilmhuis Den
Haagof Cinecenter Amsterdam? Bel vandaagvr
14.00uur 0900-2025362 o.v.v. Glamcult.
Vluggertje
AndrewHaigh: Ik hebzelf ook zonweekendmee-
gemaakt. Wehebbennog1 x gemaild. Ach, het
hadtochniet gewerkt. Hij woondeinNewYork.
Ervaren
Trailer
Donderdagkunjenaar de
bioscoop, maar hier is detrailer
vast tebekijken.
Xwww.depers.nl/qr
Dagblad De Pers
MYRTHCO.COM
Patrick Watson Satelliet
Een muzikant is een satelliet,
die doorgeeft wat hij hoort.
21 april staat Watsonmet bandophet Motel
MozaiqueFestival inRotterdam, de28eis de
Amsterdamse Melkwegaande beurt.
Komt dat zien!
De promotie rondWatsonwas zonbeetje het
laatste wapenfeit vanMunichRecords, dat na
veertigjaar failliet ging. SterkteIngmar!
Jammer, jammer
Watsons nieuweplaat, Adventures InYour Own
Backyard, komt 16april uit. Dit interviewhadrond
die datummoetenverschijnen, maar ja.
Vroegertje
Tekst Arjan Terpstra Foto Frank Groeliken
Patrick Watson flikt het weer. De Ca-
nadese zanger/componist heeft bin-
nenkort een nieuwe plaat in de
schappen, Adventures In Your Own
Backyard, en die komt zacht gezegd
nogal binnen als je baantje/bestaan-
tje plotseling op de helling gaat. Op
Adventures staan namelijk nummers
die zo, pfoef!, je ziel inschieten, je
emoties beroeren, zich indringend
met je Ik gaan lopen bemoeien. On-
bewogenaanhorengaat niet.
Leave the light on in the wild/
Its hard coming in a little blind/
Dreamer of a lighthouse in the woods/
Shine a little light/
To bring us back home
Aldus de opener, Lighthouse. Een flu-
weelzacht gespeelde pianomelodie
roept een Eric Satie-achtige sfeer op.
Opdat klassieke tapijtje komt vanuit
de verte Watsons ijle zang opzetten.
Veel lucht op de stembanden, licht
hees en zoekend komen de eerste re-
gels aanwaaien van een lied over een
plek inhet bos, eenplek vanthuisko-
men. Een lied dat als fluistervertel-
ling begint maar allengs steviger
wordt, om op te werken naar een
prachtig outro met drums, violen en
wie Watsons werk kent verbaast het
niets Mexicaanse trompetten.
Balans
Is dit dan het perfecte liedje, die hei-
lige graal waar fotograaf Frank Groe-
likenenondergetekendeindezeserie
maandenlang naar op zoek zijn ge-
weest? Het lied met eeuwigheids-
waarde, met de perfecte balans van
constructie, vorm, toon, inhoud, im-
pact? In het Amsterdamse Lloyd Ho-
tel lacht Watson (1979) om de sug-
gestie. Ze zijn er wel hoor, perfecte
liedjes. Tonnen. A Day in the Life van
The Beatles, Eric Saties Gymnopdies,
werkvanChopin. Maar omer als mu-
zikant eentje te maken wow. Er
moet danzoveel tegelijkertijdgebeu-
ren: de juiste mensen om je heen, de
juiste omstandigheden, de juiste in-
spiratie. Daar hoopjeop, daar werkje
aan, maar om dat te laten gebeuren?
Er is zoveel wat je niet controleert in
dat proces.
Iemand die we eerder spraken in
deze serie, Gregory Page, noemde
het perfecte liedje een gelukkig
ongeluk.
Ja, dat is het ook. En zelfs al over-
komt het je, dannog weet je dat soms
niet eens. Ik krijg de meeste respons
op het liedje To Build a Home, dat ik
maakte met The Cinematic Orches-
tra. Toen het klaar was, vond ik het
redelijk geslaagd, maar omdat ieder-
een er maar op terug blijft komen en
er zoveel verhalen en emoties bij er-
vaart, benik er met andere ogennaar
gaan kijken. Eigenlijk snap ik de
kracht van dat lied nu pas, achteraf.
Maar dat betekent niet dat ik nu grip
hebopde regels omtot zonaanspre-
kendnummer te komen, want ik zou
werkelijk niet wetenhoe ik eentwee-
de lied met zon impact zou moeten
schrijven.
Watsonherhaalt het eenpaar keer
in het gesprek: muzikanten hebben
veel minder controle over hun pro-
duct dan mensen over het algemeen
denken. Eeneerlijkenopvallendant-
woord. Eerlijk omdat muzikanten
soms nogal stoer doen over hoe ge-
makkelijk het gaat, terwijl iedereen
die weleens in een bandje heeft ge-
speeld, weet dat dat niet klopt. Op-
vallend omdat de muziek van Wat-
son zo organisch en naturel uit de
speakers komt dat het lijkt of er geen
constructie of proces achter zit. Van
coupletten en refreinen is geen spra-
ke, liedjes bestaan uit aanzwellende
en afstervende themas, uit lagen in-
strumenten die het gedrag van een
vlucht spreeuwennabootsen: het ene
moment wordt de piano nerveus op
de hielen gezeten door drums en gi-
taar, het volgendeschiet iedereenzijn
eigenkant uit, opjacht naar eeneigen
patroon.
Hamer
Ikbengeencoupletten-en-refreinen-
man, zegt Watsonover zijnmuzikale
stijl. Al zou ik het willen, ik kan het
niet. Mijn stijl is wat je noemt door-
Patrick Watson: subtiele liedjes
#PerfecteLiedje Patrick
Watson brengt mensen in
vervoering met zijn organische
popmuziek en ijle stem.
Ter inspiratie sluit hij zich op
met Debussy, Radetzky en
Schnberg. Ik ga de klassieken
met een hamer te lijf om ideen
te winnen.
Dagblad De Pers
Patrick Watson Muzikant
Ik ben geen coupletten-
en-refreinenman.
De zanger kende, voor zijnmuziek werdopgepikt,
eenaardige carrire als waterspecialist bij een
spa/zwembadcomplex inHudson, Quebec.
Twisting by the pool
Muziek tussenindierock enklassiek is vaak de
omschrijvingvande muziekpers. Wat meer zegt
over demuziekpers danover Watsons muziek.
Que?
Patrick Watson is zowel denaamvan
Watsonzelf als vanzijnband, die naast
Patrick uit drie mensenbestaat.
Nooit alleen
van de man met de hamer
gecomponeerd, wat bij klassieke
muziek veel gebruikelijker is dan bij
popmuziek. Als je mijn geheim zou
willen ontrafelen, begin dan bij de
klassieke componisten waar ik naar
luister. Ter voorbereiding van een
nieuwe plaat sluit ik mij een tijd op
met vroeg-modernecomponistenals
Debussy of Radetzky, en borrelen er
als vanzelf nieuwe ideenop.
Als ik bij het schrijven vastzit dan
pak ik eendenkbeeldige hamer enga
ik Schnberg te lijf. Intienseconden
klassieke muziekzit doorgaans even-
veel inspiratie, idee en klasse als in
een heel popnummer van vijf minu-
ten, zoveel gebeurt er. Die muziek
breek ik dan helemaal af tot de losse
componenten. Af en toe komen er
twee, drie maten langs die perfect
zijn, daar wil ik dan alles van weten.
Die kennis sla je op, als eensoort van
legoblokjes. Als je daarna weer zelf
aan de slag gaat, kun je daar gebruik
van maken, door een andere invals-
hoek te kiezen voor een muzikaal
probleem. Wat je eigenlijk doet: je
forceert botsingeninje systeem, om-
dat Schnberg, dereus vandeatonale
muziek, het per definitie zo anders
doet danjij.
Bossen
We praten door over Watsons song-
teksten. Neem Lighthouse, waar we
het eerder over hadden. De tekst is
kleinenbeeldend; veel meer daneen
verlangen naar een veilig plekje in
eendonker bos spreekt er niet uit. En
tochstaat het liedbol vandeculturele
associaties: met de romantische te-
rug-naar-de-natuurbeweging van
Thoreau en Frederik van Eeden, met
de onbereikbare vuurtoren uit het
boek vanVirginia Woolf of met Hans
enGrietje-achtige sprookjes.
Zijn dat ook bij Watson de associ-
aties? Het is praktischer dan dat.
Lighthouse is eigenlijk autobiogra-
fisch. Ik benopgegroeidinde bossen
rondMontral, dat is mijnthuis. Mu-
ziek is voor mij altijd gebleven wat
het als tiener was: met een walkman
opjekopover eenverlatentreinspoor
naar huis lopen, diep in de nacht,
dwars door het bos. Dieplek, dieom-
standigheden, daar kunje hevig naar
verlangen als je daar niet bent en op-
gaat injedrukkemuzikantenleven. Ik
schreef dat nummer toenikhet opne-
menevenhelemaal zat was endacht:
ikgagewooniets heel anders doenen
een soort solo-pianoproject begin-
nen, zonder iets optenemen. Envoor
ik het wist zat ik te zingen: Come into
the wild. Daarin zat een gevoel, een
emotie, iets oprechts dat ik evenmis-
te bij andere nummers waar ik mee
bezig was. Endaar borduur je danop
verder.

Geen Thoreau dus...
Nee, maar ik vind het mooi als tek-
sten openingen bieden voor wijdere
interpretaties danwat demuzikant er
in steekt: het onderstreept wat ik zei
over de beperkte controle die je hebt
over de betekenis van je muziek. Als
de luisteraar er niet het zijne in kan
leggen, ben ik eigenlijk geen goede
muzikant, snap je? Communiceren
gaat altijd twee kanten op, ook als ik
je vanaf eenplastic schijfje toezing.
En daarbij er breekt een schul-
dige lach door het gezicht Daarbij
ben ik niet zon schrijver als Bob
Dylan, die zeven strofen tekst in een
nummer stopt, boordevol ideen en
superzinnen. Wat ik wel kan is een
beeld oproepen waar mensen zelf
een hoop bij kwijt kunnen, zodat
mijn tekort door de luisteraar wordt
aangevuld.
Watson is zich ervan bewust dat
zijn uitleg wat vaag is. Maar tegelijk
kanhij niet anders. Je komt bij het in
woorden beschrijven van muziek al-
tijdopbeeldenenmetaforenuit, om-
dat het creatieve proces zich maar in
beperktezinlaat bevatten. Mijnvader
zei ooit: eenmuzikant is eensatelliet,
die pikt op wat hij in zijn omgeving
opvangt en stuurt het door. Je bent
een soort antenne die altijd open-
staat voor nieuwe geluiden, melo-
dien, gevoelens en ervaringen die
zich in muziek laten vertalen. Af en
toe draai je die antenne wat bij, maar
meer kunje niet doen. Enik denk dat
mijnvader gelijk had.
ArjanTerpstragaat op
zoeknaar het perfecte
liedje. Indezevoorlopig
laatsteafleveringvan
eenseriespreekt hij
PatrickWatson, de
Canadesezanger/
componist dieintien
secondenklassiek
meer inspiratievindt
danineenpop-
nummer vanvijf
minuten.
Het laatste liedje
Dagblad De Pers
Praia da Rocha
Hotel Rocha
**** / Logies & Ontbijt
Rocha is een nieuw complex met ruime en
moderne appartementen. Daarbij ligt het
complex in het gezellige Praia da Rocha
aan het strand en vlakbij de haven. Rocha
is een uitstekende uitvalsbasis voor uw
vakantie aan de prachtige Portugese kust.
Rocha ligt in het centrum van Praia da
Rocha en wordt door een straatje van het
strand gescheiden.
www.corendon.nl
023-751 06 06
SLIM NAAR DE ZON
Prijzen zijn gebaseerd op 2 pers. bezetting voor 8 dagen, exclusief evt. weekend- of vakantietoeslag. Druk- en zetfouten voorbehouden
Vertrek 9 april t/m 25 april
349,- (4 pers. studio)
3 persoons studio 359
2 persoons studio 379
Tavira
Golden Club Cabanas
***+ / All Inclusive
Het mooi gelegen 3-sterren plus Golden
Club Cabanas is een heerlijk resort voor
een ontspannen vakantie in de Algarve.
Het ruim opgezette en stijlvolle resort
beschikt over vele faciliteiten, waaronder
zwembaden, sauna, entertainment en
diverse sportmogelijkheden die uw
zonvakantie compleet maken!
Albufeira
Aparthotel Luna Alpinus
**** / All Inclusive
Een modern appartementencomplex met
faciliteiten van een hotel voor een zeer
comfortabel verblijf. Het uitgestrekte
strand, winkels, bars en restaurants vindt u
in de directe omgeving of in het gezellige
Albufeira dat gemakkelijk is te bereiken.
Het fraaie strand van Falesia ligt op ca. 800
meter en kunt u bereiken via een licht
hellende weg.
Vilamoura
Vila Gale Ampalius
**** / All Inclusive
Dit comfortabele hotel biedt vele facilitei-
ten en heeft een centrale maar toch
rustige ligging direct aan het zandstrand.
U bent snel in de mondaine jachthaven
van Vilamoura waar u heerlijk kunt
aneren langs de vele winkels, restaurants
en gezellige bars. Een gokje kunt u wagen
in het casino dat naast het hotel ligt.
Kortom een prima uitvalsbasis!
Vertrek 9 april t/m 25 april
399,-
Extra week 173
1 persoons kamertoeslag 99
Kinderprijs 2 t/m 11 jaar 249
SUPER LASTMINUTE PRIJZEN VOOR APRIL & MEI
PRACHTIGE BAAIEN & GOUDEN STRANDEN
DE ALGARVE
9 april t/m 25 april
399,-
extra week 229
familiekamer 2 volw. + 2 kind. 1349
kinderprijs 2 t/m 13 jaar 249
30 april t/m 30 mei
449,-
extra week 259
9 april t/m 20 april
399,-
extra week 169
23 april
499,-
extra week 257
Kijk voor auto- & camper aan-
biedingen naar Canada op:
WWW.WRC.NL
DJOSER rondreizen Canada
ASKJA REIZEN anvr-sgr Alles
over Canada op onze speciale
infodag op 14 apr in Arnhem.
Kijk op www.askja.nl
ASKJA REIZEN Canada. Na-
tuurlijk, 19 dgn. top groeps-
reis, alle vertrekken gegaran-
deerd: 30/06 18/07 05/08 23/08
10/09 Zie www.askja.nl
SHOESTRINGRondreizen
Canada/Verenigde Staten, 20/21/
23 dg, va 2299. shoestring.nl
GO2 USA&CANADA
in 2012 ZOMER en WINTER
met JANDOETS
New York 5 dg 876,-
West Canada Camper 15 dgn.
1055,-Vancouver West USA
Camper 16 dgn. 1118,-.
LA, Las Vegas of San Francis-
co. Komlangs of kijk op
www.jandoets.nl/aanbieding
Bel 072-5753333
of e-mail: info@jandoets.nl
Jan Doets America Tours
Kijk voor auto- en camper aan-
biedingen naar de USA op:
WWW.WRC.NL
16 dgs. groepsreis naar o.a.
Rocky Mountains, Mount
Rushmore en Yellowstone.
Ned. reisbegeleiding vanaf
Schiphol. Vertrek 10 juni.
Nog 6 plaatsen beschikbaar.
Brochure bel: 035 538 4015
www.arizonaplus.nl (SGR)
Costa Rica zoals jij het nu wilt!
Jungle, vulkanen en wit strand
Stel zelf je eigenreis samen
Kijk opcostarica2go.nl - anvr/sgr
DJOSER rondreizen Cuba 11-21
Reizen in Cuba zoals jij het wilt!
Salsa, sigaren en witte stranden
Kijk op cuba2go.nl - anvr/sgr
Door Mexico zoals jij het wilt!
Weekmarkt, Maya's en strand
Kijk op mexico2go.nl - anvr/sgr
RONDREIZEN MET JE GEZIN in
Cuba, Mexico, Guatemala,
Costa Rica, Ecuador, Brazili of
Suriname. 2 of 3 weken, va
1750. KONINGAAPKIDZ.NL
Ecuador zoals jij het nu wilt!
Amazonewoud en Galapagos
Kijk op ecuador2go.nl - anvr/sgr
DJOSER rondreizen Peru 21
Reizen in Peru zoals jij het wilt!
In de voetsporen van de Inca's
Kijk op peru2go.nl - anvr/sgr
SHOESTRINGRondreizen Cuba,
Mexico,Costa Rica,Peru,Ecuador
of Brazili 1, 2 of 3 wkn,
va 1399. shoestring.nl
KONINGAAPRondreizenMexico,
Cuba,Costa Rica,Peru,Ecuador,
Columbia,Suriname of Brazili.
2, 3 of 4 wkn, va 1750.
Ook familiereizen. koningaap.nl
K0NINGAAP, cht op reis!
Infodagen 2012
Bezoek n van onze infodagen en ontvang 35,-kortingper persoon!
14april Amsterdam
Meld je aan via www.koningaap.nl
Alle fouten voorbehouden. Prijzen zijn vanaf, per persoon en inclusief
brandstoftoeslag. Exclusief 18,- reserveringskosten per boeking.
*Deze korting is alleen geldig op een nieuwe boeking gemaakt met
de boekcode 9013. De korting is geldig tot en met 7 april.
effeweg.nl | 0529 46 96 67
Sloveni, het meer van Bled
10 daagse busreis Vertrek op 28 april
van 569,-
voor
519,-
INCLUSIEF
9 hotelovernachtingen
9x ontbijt en diner
Toeristenbelasting
Stadswandeling Maribor en Piran o.l.v. een gids
Begeleiding door uw chauffeur, tevens reisleider
Vervoer per GRATIS Comfort Class touringcar
Nu met 50,-
korting p.p.*
Vermeld bij boeking
de boekcode 9013 en
uw korting wordt
automatisch verrekend
Gegarandeerd vertrek!
Laat u verrassen door de overweldigende natuur van
n van de groenste landen van Europa!
Fietsreis Sauerland
5 daagse busreis
Vertrek o.a. op 7 mei en 4 juni
Rondreis Noordkaap
15 daagse busreis
Vertrek o.a. op 21 mei en 27 juli
Gegarandeerd vertrek!
Incl. excursie Lofoten!
slechts
294,-
vanaf
1399,-
supervoordelige busreizen
R
e
i
z
e
n
Kijk voor auto- & camper aan-
biedingen naar Canada op:
WWW.WRC.NL
45
Klaas Jan van der Weij houdt van actrices.
Hup, daar ging de voet omhoog
en heb je opeens wulpse sfeer!
Tamar vandenDopstaat inSchuldeisers, Sanne
Wallis de Vries acteerde inWoest Water enMark
Rietmanvertolkt RijkmanGroenink inDe Prooi.
Nog meer acteurs in beeld
EllenPieters deed Mary Servaes, CarineCrutzen
zetteGijsbrecht vanAmstel schaakmat, Thomas
Cammaert was Frits vanEgters inDe Avonden.
Zing, huil, lach, leef!
Sanne denHartoghspeelde inHamlet, Mike
Bodd inWil je inons groepje? enMarijn
Klaver inDe eenzaamheidvande priemgetallen.
Acteurs in beeld
Eerlijkgezegdis deze serie portrettenvanacteurs indecor eenvande leukste
opdrachtendie ik ooit hebgedaan, superjammer dat het ophoudt. Gouden
ideevanverslaggever DirkKoppes endebeeldredactievanDe Pers. Eentijds-
beeld van de toneelwereld anno nu. Totaal anders dan wat ik hiervoor heb
geschoten. Ik benbekendgewordenmet sportfotografie, maar hebook Gorbatsjov
inhet Kremlinvastgelegd.
Bij sporters werkt het heel anders. Vaneenwielrenner krijgikdertigseconden, ik
moet nueten roept die, endanzorg ik voor eenmooie achtergrond, zodat tocheen
mooi beeld ontstaat. In de theaters was daarentegen alles goed geregeld. Acteurs
nemen er echt de tijd voor, het zijn geen BNers die uit zijn op een egoboost. In die
situatie hebik maar vijf minutennodig, endanbenik er.
Het grappige is dat het decor in deze serie het tweede personage in beeld vormt.
Soms flamboyant, soms ingetogen. Carine Crutzenopeenschaakbordvondik een
vande mooiste. De Zangeres zonder Naam heeft eenuitzinnige achtergrond, waar-
na ik reacties krijg dat ik zongoede fotohebgemaakt. Maar dat hebk niet gedaan!
Het is veel moeilijker om Mike Bodd met een armetierig laken toch strak in het
frame te krijgen. Gitaar aan de kant, het moest geen vent in een rommelig decor
worden.
De kwaliteit van een portret zit in meerdere dingen. Gelukkig denken
acteurs goedmee. Tamar vandenDopzat opeendecorstuk. Beetjestijf, riep
ik. Hup, daar gingde voet omhoogenhebje eentotaal andere, wulpse sfeer.
Eenechte actrice naar mijnhart! Fotograaf Klaas Jan van der Weij
Geen BNers
die egoboost
nodig hebben
Dagblad De Pers
Reisinformatie: www.waterbus.nl
Klantenservice: 0800 023 25 45
OV reisinformatie: 0900 9292
OV-chipkaart vragen: www.ovchipkaart.nl
Vanaf maandag 9 april
zomerdienstregeling
met extra afvaarten
avonden en weekenden!
Kijk voor meer informatie op www.waterbus.nl
Krimpen a/d Lek
Rijsdijk
20
23 21
22
Rotterdam
Erasmusbrug
Heijplaat-RDM Katendrecht
St. Jobshaven
Driehoeksveer
20
Krimpen a/d IJssel
Stormpolder
Kinderdijk
Veerdam
20
Ridderkerk
De Schans
20
Alblasserdam
Kade
20
H.I. Ambacht
Veerweg
20
Papendrecht
Westeind
Papendrecht
Oosteind
23
Dordrecht
Hollandse
Biesbosch
23
Sliedrecht
Middeldiep
Papendrecht
Veerdam
Dordrecht
Hooikade
Zwijndrecht
Veerplein
Dordrecht
Merwekade
20
24
22
23
24
21
Aqualiner
Waterbus Routekaart
Neemuwfiets gratis mee aan boord!
Jack Wouterse huilt bij het zien van een Texelse lamsschouder.
Jij begrijpt mij, jij ziet en proeft
waar t echt om gaat in t leven.
DirkKoppes
Amsterdam
Lekker eten hoeft niet duur te zijn,
roept elkesterrenchef als jehem/haar
vraagt naar het gebruik van luxe in-
gredinten. En verwijst naar dat ene
recept met pastinaak op zijn menu-
kaart, die amuse met roggebrood.
Goed nieuws, want mijn vijf rijke
jaren bij De Pers zijn voorbij. Koken
met Bekende Nederlanders staat niet
meer op de agenda. Corry Konings
beliefde geen venusschelpen met
sherry, maar Jack Wouterse snikte bij
het zien van een prachtige lams-
schouder dat ik hem begreep, dat ik
wist waar het om gaat inhet leven.
Enter de vijf povere jaren. Ook
met eenXSbudget moet jeeenvoudig
edochvoedzaamkunnenkoken. Een
proletariaatsprak met panache.
Roggebrood met haring
Rogge groeit overal enopelke onder-
grond. Als sinds de Middeleeuwen
ideaal armeluisvoedsel. Ook harin-
gen waren voor het gepeupel, al was
Bismarck eveneens eenliefhebber.
4 sneetjes roggebrood; 125 gr zure ha-
ring; 50 gram crme frache;
1 tl suiker; 1 el mosterd; 2 tl
limoensap; 1 el mayonai-
se; 1 el ge-
knipte
dille
Laat deharingengoeduitlekken, hal-
veer ze overlangs en snijd de helften
in reepjes van ca. 2,5 cm. Klop de
mosterd en de mayonaise door de
zure room en meng de dille erdoor.
Schep de haring door het mosterd-
roomsausje en laat de smaken, afge-
dekt, in de koelkast ongeveer 1 uur
intrekken. Serveer oproggebrood.
Kokkels met peterselie
Kokkels, mossels, oesters: met een
beetje goede wil vang je ze zelf aan
onzekust. Kokkels uit deWaddenzee
zijn het lekkerst, maar verdwijnen
meestal naar onze Belgische buren.
1 kg kokkels, gewassen; 10 gr boter; 1
sjalotje, gesnipperd; 2 el droge witte
wijn; 2 el peterselie, fijngehakt; peper
Verwarm de boter in een steelpan
op hoog vuur en begin het sjalotje te
smoren. Zorg ervoor dat het goed
gaart maar niet kleurt. Maal er wat
peper door. Blus af met de witte wijn.
Voeg de kokkels toe. Doe een deksel
opde pan. Zet het vuur ophalfhoog.
Haal elke30secondenhet deksel van
de panenschudde kokkels om. Voeg
na 1 keer schudden de peterselie
toe. Herhaal het
schudden tot-
dat alle kok-
k e l s ope n
staan. Dit re-
cept is nog goedkoper met mosselen
uit desupermarkt. Recept uit Bart van
Olphens Het Nederlands Viskookboek.
Tortilla
De Italianen hebben de cucina po-
vera met klassiekers als de spaghetti
carbonara. Als een Spanjaard echt
geen geld meer heeft, kan hij altijd
nogeentortillatevoorschijntoveren.
Tijdrovend, maar goede caloriebasis.
4eieren; 1gesnipperde ui; 2tenenknof-
look; 1kilo mooie aardappelenindunne
plakjes; 1deciliter olijfolie; zout; peper
Bak de aardappelschijfjes in1 decili-
ter olijfolie in20 mi-
nuten gaar. Keer ze
af en toe. Laat ze
uitlekken en be-
strooi met 1 theele-
pel zout. Fruit de uien
in nog wat olijfolie zachtjes tot ze
goudgeel zijn, doe na n minuut
eventueel de knoflook erbij.
Klopdeeiereneenbeetjeopmet 1
theelepel zout enwat peper. Schepde
aardappelschijfjes ende ui erdoor.
Verhit 1 deciliter olijfolie in een
grote anti-aanbakkoekepan. Giet het
eimengsel erin en maak de boven-
kant voorzichtig plat (evende uitste-
kende aardappelstukjes terug du-
wen). Zet het vuur laag. Na3minuten
tortilla omkeren. Laat weer 3 minu-
tengaren.
Gebakken lever met rode biet
Wie bij de Cubanen thuis eet, krijgt
meestal pollo, pollo of pollo op zijn
bord. Wanstaltige plofkip van eigen
bodem. Het enigebetaalbarealterna-
tief op het eiland is een fikse plak le-
ver. Hier een tropische variant, ge-
combi neerd met onze ei gen
oergezonde rode biet.
1 pond lever;
1ui; 2tenen
knoflook; 2
el bakolie;
100 gr kokos-
melk; 4 rode
bieten
Lever smaakt zoet en teer, wat
goed samengaat met kokos en rode
bieten uit de oven. Bak een uitje kort
in de oven. Daarna het vuur hoog en
dobbelstenen lever kort bakken en
dichtschroeien. Heel kort 50 gr ko-
kosmelk erbij. Oven op 150 graden
voorverwarmen. Rode bieten in de
oven in 40 minuten gaar laten wor-
den. Halverwege de lever in een
schaal inde ovenzettenenmee laten
garen. Bieten uit de oven halen en
schillen. Serveer met lever en spren-
kel de overgebleven50 gr kokosmelk
erover.
Vruchtensla met tijm en gember
Licht gezond nagerecht, desgewenst
met grote schaal yoghurt. Het voor-
jaar is begonnen, haal fruit van de
markt en je crisiskostje is gekocht.
Vrij naar GordonRamsay.
3-4pruimen, 2appels; 1bloedsinaasap-
pel; 1 zakje vanillesuiker; 1 steranijs;
1/2 tl korianderzaad; enkele takjes tijm;
3 cm verse gemberwortel, geschild, in
plakjes; 100gr tafelsuiker; 100ml water
Maakeerst de tijm-gembersiroop:
verhit de ingredinten al roerend in
eenpanoplaagvuur tot desuiker op-
gelost is. Zet het vuur hoger en laat
het mengsel ongeveer 10 minuten
sudderen, tot de siroop enigszins
dikker is.
Snijd intussen de pruimen door-
midden en verwijder de pit. Snijd de
appels en peren in vieren en verwij-
der het klokhuis. Leg alle vruchtenin
een grote kom. Schenk de gloeiend
hete siroop erover en
schep de vruch-
ten om tot ze
goed bedekt zijn.
Laat het geheel af-
koelen en zet het
voor het serveren
minstens 30minuten
inde koelkast.
Aanhet eindvandemaand: rooster tomatenen
paprikas. Vruchtvlees aanmakenmet knoflook,
koriander, komijn, olie enlimoensap.
Marokkaanse tomatensla
Voor de snelle trek: snij pitabroodjes doormidden,
bedek helftenmet gesmoorde spinazie,
httenkseenolie. Kort bakkenindeoven.
Pitapizza met spinazie
Kaviaar entruffel passenhet best bij cheapo
potato. Zoetezachteaardappel met ziltecomplexe
visseneitjes: goddelijk enzakcentje waard.
Aardappel & kaviaar
Zero budget koken met Koppes
#Proletariaatsprak
Na vijf rijke jaren bij De
Pers volgen vijf arme
zonder truffel, oesters
of Oosterscheldekreeft.
Een eurovrij menu voor
onze favoriete foodie.
Culikoppes inbeteretijden. CHRISTIAAN KROP
Dagblad De Pers
DagbladDe PersVrijdag30 maart 2012
2
0
12
.
H
B
O
a
llrig
hts
reserve
d
.
Aflevering 1 & 2. Vanaf 2 april op HBO GO.
Bekijk ook de Game of Thrones Special
op www.HBOgo.nl.
FIVE KINGS.
ONE THRONE.
www.itsHBO.nl
Keuze uit verschillende
smaken, bonen of
gemalen kofe!
Bestel aan het begin van
de week in onze web-
winkel en geniet in het
weekend thuis van een
verse kop kofe of thee.
Proefpakketten
Colourful Coffee of Tea
Story worden zonder
verzendkosten verzonden!
Wekelijks vers geroosterde kofebonen uit
eigen branderij en origine theesoorten
Dorpsstraat 80 - 2761 AG Zevenhuizen (ZH)
T 06 - 43 76 27 68 of 0180 - 63 13 33
E oor@mastersteaandcoffee.nl
www.mastersteaandcoffee.nl
KOFFIE OFTHEE IN
VERZENDVERPAKKING
lekker
PAAS-
KADO
48
De uiteindelijke film verschijnt
voor ons in het hiernamaals.
VideoVolt Herbert Blankesteijn
Elke dag de beste videos van het web
Twitter VolgDePers opTwitter: twitter.com/De_Pers
FacebookWordvriendvanDePers: facebook.com/DePers
Hyves Krabbel DePers: dagbladdepers.hyves.nl
DePers Nieuws Lees het laatstenieuws met deappDePers Nieuws
Nieuws gemist? Volg het laatste nieuws op www.depers.nl
Bekijk de videos op depers.nl/videovolt
#Teruggevonden Op12 maart
werdbekenddat De Pers er mee op
zouhouden. Het bericht gingniet
ongemerkt voorbij. Lezersacties
werdenoptouwgezet, #DePers
was eventrendingtopic opTwitter
mondiaal! endemedia stortten
zichopdit baanbrekendenieuws.
Als udezekrant uit heeft, zult u
nooit meer eenpapierenDe Pers
kunnenopenslaan. Maar opinter-
net staanbakkeninformatiegewijd
aanhet eindevandekrant. Let wel,
depapierenkrant. Opdit moment
wordt achter de schermennoghard
gewerkt aaneeneventueledoor-
start. Vooralsnogmoetenwehet
doenmet deberichtgevingdierest
opinternet. Wellicht als voorproef-
je opde toekomst? Eenbloemle-
zing: het NOS enRTL Journaal van12
maart, De WereldDraait Door en
Pownews van15 maart, De Waan
vande Dagvan16maart enop
Radio1 De Overnachtingvan17
maart. Genoegstof omje mee te
vermaken. Totdat De Nieuwe Pers
weer vrolijk verder gaat. Tot ziens!
PamelaWilhelmus
De Pers in de media
#DownloadVanDeDag Het kan
opeens heel hardgaan. Het ene
moment huilt iedereenomhet
hardst dat internetters nooit ergens
voor willenbetalen, het volgende
staat er eenpionier opdie het te-
gendeel bewijst. Als je maar iets
nieuws durft teproberen.
Louis CKnamdie gok enver-
koopt zijnvoorstellingLive at the
BeaconTheater gewoonopzijnei-
gensite voor vijf dollar. Inde woor-
denvandezestandupcomedian:
GeenDRM, geenregiorestricties,
geengezeur. Downloadhet, kijk
het, zet het opeendvd, wat jewil.
De verkoopwas zosuccesvol dat hij
binnentweewekenmeer daneen
miljoenverdiende. Artiest blij,
downloaders blij. Enhopelijk het
beginvaneenheel nieuwdistribu-
tiemodel. Collegas volgenzijn
voorbeeldinieder geval al wel. Ook
Aziz Ansari (Parks enRecreation),
JoeRoganenJimGaffiganwillen
hunnieuweshowzelf digitaal ver-
kopen. Dat internet gaat zonog
eens heel groot worden.
JorienBeukers
De digitale revolutie van Louis CK
#Drama Eenjongetjewacht angstig
opdetandenfee. Eenassistent van
Magere Heinraakt ingewetensnood.
Vriendenorganisereneenlugubere
surpriseparty voor eenjarigevrouw.
Het zijnde gegevens voor drie van
de171 kortefilms opdesite
26th.theabcsofdeath.com. Deze web-
stek lijkt eengrafmonument voor een
filmproject. 26keer heeft hier een
wedstrijdplaatsgevonden. Regisseurs
moesteneenfilmmakenover dedood
opgrondvannletter vanhet alfa-
bet. De26winnaars mochtenbijdra-
genaandelangefilmABCs of Death
eensoort aap-noot-mies vande dood.
Omeenof andere redenwas de T
delaatsteletter waar vorigjaar om
werdgestreden. Vandeze laatste com-
petitiestaanalle171 inzendingennog
online. Themas zijnbijvoorbeeldTa-
ble, Tomato, Time enTurbo. De win-
naar is opVideoVolt trouwens al eens
vertoond: demeesterlijkeklei-anima-
tie Tis for Toilet (20/9). VideoVolt biedt
uals slotakkoordzeventop-tien-T-
films vanzonvijf minutenelk. Verras-
sendewendingen, grappigeenminder
grappigeonthoofdingen, prima dialo-
gen, uitstekendeacteurs, doeltreffen-
demontages enongelooflijk veel
bloed. Wat is er gewordenvandiefilm,
ABCs of Death? Hij is er nogniet, maar
er zijnwel 26regisseurs uitverkoren. Er
is zelfs eentrailer diebiedenweu
ook aan. Deuiteindelijkefilmmoet u
zelf indegatenhouden. Dieverschijnt
voor ons inhet hiernamaals.
Alfabet van
de dood
::
#Animatie SatirischliedjeThe
MotherfuckingPterodactyl vananima-
tor TheOatmeal enzangeres Sarah
Donner ontspoort al bij deeersteregel
tekst. Zit vol uitdagendewoede: mooie
elementenals lievebabys, glimwor-
menenfeestdagenwordenbesmeurd
met poep, pies enkrachttermen.
Remember his song.
De godvergeten pterodactylus
#Interview Michael Schermer van
Skeptic Magazine presenteert zijn
baloney detectionkit. Vergaande
claims kunnenwordengetest met tien
vragen. Bijvoorbeeld: hoe betrouw-
baar is debron? Is debeweringgeveri-
fieerd? Jegeest moet openstaanvoor
nieuweideenmaar niet zoopendat
jehersens eruitvallen.
De kletskoekdetector
#Zomaar Australischetechnomacho
besluit zijnplasma-tv ter doodte
brengendoor er eenspanningvaneen
paar duizendvolt optezettenmet een
transformator uit eenmagnetronoven.
Het resultaat is eenspetterendelicht-
showvanbijna eenkwartier. Opde
achtergrondis demaker ergtevreden
over zichzelf.
Sterven in schoonheid
:: :: ::
Dagblad De Pers
DagbladDe Pers is eengratis kwaliteitskrant die wordt verspreidvia
NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points enkantoren.
6
5
3
4
1 2
gena-
deschot
Israli-
tisch
rivier in
Spanje
kansspel juweel
droog-
plaats
rund
per stuk
(afk.)
gods-
dienst-
leraar
cijfer
beryllium
geschenk
deftig naspui
op de
wijze van
steun
rubber-
boom
slot
R
E
U
Z
E
M
O
P
A
-
-
-
X
-
O
-
M
O
N
S
T
E
R
S
M
-
O
-
R
-
-
-
E
E
R
-
E
E
S
T
L
-
M
-
E
-
T
-
A
L
A
R
M
B
E
L
A
-
A
-
-
-
U
-
R
E
L
E
V
A
N
T
C
ry
p
to
g
ra
m
ZWEEDS RAADSEL
SUDOKU # # # CRYPTOGRAM
Horizontaal:
1. Geweldig deuntje voor de grap (8);
4. Proefdieren (8); 6. De glorie is verleden
tijd (3); 7. Een vloer is meestal niet zo gek
(4); 9. Die rinkelt bij gevaar (8); 10. Vertalen
kan van belang zijn (8).
Verticaal:
1. Hongerig konijn (9); 2. Uiterst gewezen
molentrechter (7); 3. Orgaan om aan te
naaien (3); 5. Geen super eten in de gevan-
genis (7); 8. Zucht om bijstand (5).
6 7 5
3 8
6 9
6
8 9
5 3
5 1 2
7 5 8 4
9 2 6
1 2 3 4 5 6
4
6
2
3
1
9
7
5
8
5
9
3
8
4
7
6
2
1
1
8
7
5
6
2
9
4
3
3
1
5
7
8
4
2
6
9
7
2
8
1
9
6
4
3
5
6
4
9
2
5
3
8
1
7
8
5
4
6
7
1
3
9
2
2
7
6
9
3
5
1
8
4
9
3
1
4
2
8
5
7
6
-
A
-
M
-
-
A
-
-
B
E
U
K
-
D
D
-
S
-
V
L
O
E
I
H
E
T
-
I
-
M
A
-
N
-
P
S
A
L
M
E
T
N
A
-
B
O
A
-
I
-
G
A
B
O
N
L
E
V
E
-
E
S
T
E
L
K
E
E
N
S
u
d
o
k
u
ZO DOET U MEE
BEL 0909-5010704 OF SMS NAAR: 3553
SPEEL ONLINE EN WIN! www.puzzelland.com/depers
Om kans te maken op dag- of weekprijs belt u het sleutel-
woord van het Zweedse raadsel door naar 0909-5010704
( 0,60 per gesprek). Of SMS: PERS <spatie> uw oplossing
naar 3553 ( 0,60 per ontvangen bericht excl. de kosten voor het
gebruik van uw mobiele telefoon).
De lijst met winnaars staat op www.puzzelland.com/depers
OPLOSSINGEN
Z
w
e
e
d
s ra
a
d
se
l
(v
o
rig
e
w
e
e
k
v
rijd
a
g
)
M
in
i-su
d
o
k
u
3
2
1
4
5
6
4
6
5
2
1
3
1
4
6
3
2
5
2
5
3
6
4
1
5
3
2
1
6
4
6
1
4
5
3
2
T&O
Puzzelland/Leen Groeneveld
1
4 5
6 7 8
9
10
2 3
Voor 15 winnaars:
Dirk Jan en Bert
Dikke vrienden
Huisgenoten Dirkjan en Bert
zijn al tien jaar lang de beste
vrienden. Tien jaar aan con-
frontaties met kabouters, ver-
geefse versierpogingen en
opgestapelde afwas Dat moet
gevierd worden!
Daarom is er nu Dikke vrien-
den, met de leukste grappen
uit de afgelopen tien jaar.
WIN! Deze week:
Het boek Cryptogrammen Tips & Trucs
Deze week voor 5 winnaars een exemplaar
van het boek waarin De Pers-cryptogram-
kanon Leen Groeneveld de puzzelaar een
kijkje in zijn keuken gunt.
WIN! Vandaag:
Door Peter Koch Comichouse Oosterbeek
lover to u our rends

1o the musc thut never ends
1o the peope ve vunt to be
uby, pover to you und me
DAGBlAD Df PfRS
23-0l-2007* 30-03-20l2
Nueenongeke muurduppere strds

eenovertugng tenende.
Lenntute dutmeerheetgebrucht,
dunhetmochtnemen.
Nueendynumschevundengungs duenen
deuens hetover.
Muur,hets moogeveest.
Hetguutons goed!
Martijn
49

Al onze lezers: goede reis,
maar blijf alert en eigenwijs!
Eenuitgave vanMountainMedia BV
Adres
Anthony Fokkerweg61 - 3
1059CPAmsterdam
Tel: 020 - 3460560
Fax: 020 - 3460596
Website
www.depers.nl
(behorende tot Wegener Media)
Redactie
redactie@depers.nl
020-3460550
Marketing
marketingdepers@whm.wegener.nl
Distributie
distributiedepers@whm.wegener.nl
088-0131836
Sales
verkoop.depers@wegenermedia.nl
088-0138801
Uitgever
BenRogmans
Hoofdredactie
Jan-JaapHeij, Alainvander Horst
Art direction
Koos Jeremiasse
Bij uitgeverij Elikser zijn zeven
bundels met fabels van Wim
Meyles verschenen (9,50 euro per
stuk; www.elikser.nl). Nieuwste
titel: De aard van het beestje
(40 fabels over de Nederlandse
identiteit).
E
r was eens eenvogel die
stadenlandafreisde. Overal
waar hij eenkooi of volire
zag, hieldhij halt omzijnverhaal
tevertellen.
Blijf niet zittenwaar jezit!
riephij alleparkieten, kanaries
enzebravinkentoe. Buitenis
frisselucht, afwisselingenavon-
tuur!
Wat voor vogel benjij? vroe-
gendeparkietenargwanend.
Eenoproerkraaier misschien?
Mijnsoort doet er niet toe,
antwoorddedeboodschapper. Ik
laat meniet ineenhokjestop-
pen. Noemmemaar eenvrijevo-
gel.
Vrijevogel, smaaldendeka-
naries. Vogelvrij zul jebedoelen!
Nee, wij zittenhier prima. Voer
enveiligheid, dat is waar het om
draait inhet leven.
Devrijevogel liet zichniet
ontmoedigendoor dekooizit-
ters. Met dubbeleenergietrokhij
het landdoor. Maar naeenjaar of
vijf voeldehij dat zijnkrachten
begonnentetanen. Entoeneen
strengewinter denatuur inzijn
greepkreeg, beseftehij dat zijn
eindenabij was.
Ziejewel! schamperdende
zebravinken. Jehadminder
moetenkwetterenenbeter
moetenluisteren!
Devrijevogel schuddezijnkop.
Geensprakevan! zei hij beslist.
Ikhebinmijnkortelevenniets
gedaanwaar ikspijt vanheb. Be-
ter vijf jaar geleefddantienjaar
gekooid!
Het levenzal wat saaierzijn:
voortaangeenPers meer
indetrein.
Al onzelezers: goedereis,
maarblijf alert eneigenwijs!
De fabels van WimMeyles zijn
voortaan te lezen op zijn blog
(wimmeyles.exto.nl).
Fabel op vrijdag Wim Meyles
De vrije vogel
Temperatuur doet een stapje terug
Het weer Vandaag en morgen
Er drijvenvoortdurendwolkenvel-
denover ener is weinigruimtevoor
de zon. Inhet oostenkaneenbeetje
regenvallen. Het wordt 10graden
opde Waddenen13 inhet binnen-
land. Daarbij staat eenmatigetot
vrij krachtigenoordwestenwind.
Vandaag
Het is bewolkt enmet nameinde
ochtendenbeginvande middag
valt wat lichteregenof motregen.
Verder waait de windvrij steviguit
het noordwestenenstijgt detem-
peratuur naar eengraadof 12. Na
het weekendblijft het grijs.
Morgen
Dagblad De Pers
Ik ben boos op heel
veel mensen.
Thijs Zonneveld
s-Gravenmoer
En ineens voelde ik een tinteling in
mijnbeen, zei ze. De tranenstonden
in haar ogen. Dertien jaar had Moni-
quevander Vorst ineenrolstoel geze-
ten. Eerst vanwege dystrofie als ge-
volgvaneenoperatie, daarnakreegze
er nogeendwarslaesieoverheentoen
ze werd aangereden door een auto.
Ze had zich ermee verzoend dat ze
nooit meer een stap zou kunnen zet-
ten. Maar na een nieuwe aanrijding
kwam het gevoel terug. Ineens. Zo-
maar. Hoe en waarom, dat wist ze
niet. Het leek ook niet uit te maken.
Overal verteldezehaar verhaal. Bij
Nieuwsuur, bij Pauw&Witteman; bui-
tenlandse media liepen de deur bij
haar plat. De geschiedenis van de
tweevoudig zilverenmedaillewinna-
res op de Paralympische Spelen die
weer kon lopen ging de wereld over.
Het werd nog extremer toen ze ook
nog eencontract tekende bij de vrou-
wenploeg van Rabobank. Van Para-
lympir tot profwielrenster binnen
anderhalf jaar: het leek eenwonder.
Tweemaandengeledenhadikeen
interviewmet Moniquevander Vorst.
Het ging over haar nieuwe leven. Dat
interviewgepubliceerdop25januari.
De dag erna kreeg ik een mail. De
vraag: of ik geloofde in Sinterklaas.
Deafzender vandemail vondhet ver-
haal van Van der Vorst op zn zachtst
gezegdongeloofwaardig. Hij beargu-
menteerde zijn stelling. En hij stelde
me vragen waarop ik geen antwoord
wist.
Een paar dagen later kreeg ik nog
eenmail vaniemanddie vraagtekens
had bij het verhaal dat Van der Vorst
vertelde in de media. En nog n. En
nog n. En daarna nog meer. Som-
mige mails kwamenvanrolstoelatle-
ten, anderevanbegeleiders, stafleden
of van mensen die in hetzelfde dorp
woonden. Ik vroeg ze naar voorbeel-
den, naar bewijs. Ze deden getuige-
nissenals deze:
Ik heb Monique ontmoet tijdens
het NTB-congres in november 2009,
waar zij gehuldigd is. Zij ging gelijk
met mij daar weg. Zij was al buitenen
had net haar rolstoel inhaar auto ge-
zet en sloeg de achterdeur dicht. Zij
stond toen, en dat weet ik 100 pro-
cent zeker, op minimaal n been.
Wat mij verbaasde. Maar ik wist op
dat moment eigenlijk ook niet eens
wat zij mankeerde en of dit normaal
was. In ieder geval heb ik toen tegen
haar gezegdoh, jij kanlopen?.
Endeze:
Toen zei M, ja nou, ik kan ook ge-
woon lopen hoor en ze liep zonder
moeite naar de douche en heeft zich
ook staand gedoucht. Beetje raar als
je dan later in de krant leest en haar
zelf optv hoort zeggen, dat ze 13 jaar
niet heeft kunnenlopen.
Er was meer. Zobestempeldenver-
schillendeartsenhet als onmogelijk
dat ze met een complete of incom-
plete dwarslaesie ter hoogte van T4
op haar knien in een handbike kon
zitten omdat ze met een dergelijke
dwarslaesie geen rompbalans zou
hebben. Bij nader onderzoek bleek
Van der Vorst in het archief van haar
eigen website ook te ontkennen dat
zeeendwarslaesiehad: Theproblem
was that there is some edeme at my
spine T4, that one is damaged, and I
was very lucky again that I didnt got
a spinal cordinury!
Ik snapte er niet veel meer van. Er
was maar n oplossing: Monique
zelf vragenom commentaar.
Twee maandennahet eerste inter-
view zittenwe weer tegenover elkaar,
inhet bijzijnvanhaar manager. Ze is
zichtbaar aangedaan, nog voor de
eerste vraag gesteld is. Haar ogen
schietenalle kantenuit. Ze vertelt dat
deafgelopendagenheel moeilijkzijn
geweest. Ikhebvoor deze confronta-
tie mijn hele dossier verzameld. Ik
heb gezien wat er gebeurd is, van
1998tot nu. Al dieongelukken, al die
erge dingen. Het heeft me heel veel
gedaan. Eigenlijk is gisterenochtend
het kwartje gevallen.
Welk kwartje?
Ikhebheel erge dingenmeegemaakt
in mijn leven. Bij mijn geboorte had
ik een navelstreng om mijn nek en
kreeg mijnmoeder eenhartstilstand,
ik ben in een rolstoel beland, ik heb
een bijna-doodervaring gehad. Ik
heb tussen leven en dood geleefd.
Daardoor hebik eenoverlevingsstra-
tegie ontwikkeld: sport was voor mij
de manier om om te gaan met mijn
emoties. Ik zette de knop om als ik
moest presteren, maar ik ontkende
andere dingen. Het is zo zwaar ge-
weest, ikbendoor eenhel gegaan. De
ongelukken, de bijna-doodervaring
ik zie mezelf nog op de badka-
mervloer van het ziekenhuis liggen,
zonder gevoel in mijn lijf. Ik, ik... De
afgelopen tijd zie ik steeds beter wat
er gebeurd is. Wie ik ben. Ik heb het
gevoel dat de puzzel inelkaar valt.
En wat zie je als je naar de puzzel
kijkt?
Dat ik jarenlang niet begrepen ben.
Door niemand. Dedoktorenhebben
niet erkendwat memankeerde. Som-
migen zeiden dat ik een incomplete
dwarslaesie had zonder het goed uit
te leggen, anderen behandelden me
alsof ik gek was. Pas nu krijg ik een
beeld van wat er mis met me was. Ik
had wel degelijk verlammingsver-
schijnselen. Dat werd niet veroor-
zaakt door problemen in mijn rug-
genmerg, maar door de aansturing
van boven. Mijn huidige revalidatie-
arts vergelijkt het met een auto: mijn
motor was niet stuk, maar ikwist niet
meer hoe ik automoest rijden.
Maar soms lukte het wel.
Soms waren de verlammingsver-
schijnselen weg. Dan kon ik even
staan. Of lopen. Maar het duurde
nooit lang.
Waar wordt zoiets door veroor-
zaakt?
Door eendieptrauma. Mijngeboor-
te, de ongelukken, de bijna-dooder-
varing ik weet niet precies wat het
geweest is.
Waarom vertelde je in de media
dat je dertien jaar in een rolstoel
hebt gezeten en nooit kon lopen?
Heb je gelogen?
Ik heb niet gelogen, ik heb het niet
goed verwoord. Achteraf klopt het
niet wat ik gezegd heb, maar ik wist
Inde 1.432 dagendat Thijs Zonneveldindienst
was als sportredacteur, verorberdehij 376pakken
magere yoghurt. Dat blijft hij doen.
Magere yoghurt
Grote winnaar vanhet verdwijnenvanDagblad
De Pers is het eersteelftal vanWVF. Daar sluit
FokkoEbbens zichmaandagweer aan.
WVF
Alles was vijf jaar bespreekbaar tijdens de wekelijkse
vergaderingvande sportredactie. Alleenopde naam
Alex Pastoor volgdeeenweek schorsing.
Alex Pastoor
Het klopt
niet wat ik
gezegd heb
#Monique Van een dwarslaesie en een rolstoel
naar een contract bij Rabobank: Monique van der
Vorst deed overal haar verhaal. Maar het blijkt
toch iets anders te liggen dan ze zelf vertelde.
Dagblad De Pers
Ikziemezelf niet als eenwonder. MAARTJE GEELS/HOLLANDSE HOOGTE
Ik heb alles alleen
moeten doen.
Het gemiddeldesalaris vanvijf sportredacteuren
bij De Pers was 3.372 eurobruto.
Dat ligt straks eentikkeltje lager.
Salaris
Voor iedereendieons tips ennieuwtjes uit de
sportwereldwil blijvengeven, blijvenwij gewoon
beschikbaar: sportdepers@uwv.nl
Mail ons!
Het meest voorgestelde idee opde sportredactie
was eenreportagevaneenweek over de
Jamaicaansesprinters. Tickets kostenniks joh.
Jamaica
Dagblad De Pers
niet beter. Ik was me er niet van be-
wust dat ik daarvoor soms op mijn
benen stond. Ik had nooit in de me-
dia moeten komen, denk ik. Ik was
nog zo in de war van alles wat er ge-
beurd was. Ik wist niet wat me over-
kwam. Hoe moest ik iets uitleggen
wat ik zelf niet snapte? En niemand
vroeg goed door, dus ik kon het ook
niet beter vertellen.
Denk je dat wij de media soms
jouw verhaal voor je hebben ver-
teld? Het verhaal van het wonder?
Misschien wel. Maar ik zie mezelf
niet als een wonder. Ik ben gewoon
eenhardewerker. Ikhebmezelf uit de
hel gevochten.
Als de artsen jouw ziektebeeld eer-
der hadden erkend, had je dan
eerder gelopen?
Ikdenkhet wel. Ikhaddezeweekeen
revalidatiearts aandetelefoondieme
vroeger begeleidde die huilde al-
leen maar en zei dat ze het verkeerd
hadden gedaan. Ik ben boos op heel
veel mensen. Ikheballes alleenmoe-
ten doen. Ik heb jarenlang niet kun-
nen lopen terwijl ik dat misschien
wel had gekund. Alles wat ik bereikt
hebals Paralympir, de medailles, de
wereldkampioenschappen, de suc-
cessen ik zou het allemaal inruilen
als ik eerder uit de hel had kunnen
stappen.
Ben je bang om voor gek te wor-
den uitgemaakt?
Nee. Enik zoutegeniedereenwillen
zeggen: stop met etiketten opplak-
ken. Of het nu een junk is, of een
schoonmaakster, of ik ga eerst eens
echt met iemand praten voordat je
diegene bestempelt.
Slik. Daar heeft ze een punt. Ze heeft
onwaarheden verteld, ze is wellicht
meegesleept door de aandacht
maar misschien moeten we de hand
ook in eigen boezem steken. Ze gaf
honderden interviews, maar nie-
mand kreeg het echte verhaal boven
tafel. Dat lag zeker aan haar, maar
ookeenbeetjeaanons. Wehebbener
eenwonder vangemaakt.
Maar Monique van der Vorst is
geenwonder. Ze is eenmens met een
eigen verhaal dat misschien wel veel
ingewikkelder is danweallemaal wil-
dengeloven.
Vrijdag
30.03.2012
depers.nl
....
Pagina x
Bedankt! En nu?
Alle lezers, adverteerders, drukkers, distributeurs, uitdelers,
mediapartners, freelancers, aandeelhouders en iedereen
die we hier vergeten: Bedankt, en hopelijk tot snel!
Wilt u allen op de hoogte blijven over het vervolg van Dagblad De Pers, installeer
dan de app De Pers Krant (Apple en Android) of ga naar www.i-pers.nl (ook voor
het archief van de krant). Voor eind april laten we weten of we verder gaan.
LUMINE.NL
Nog een rondje?
GRATIS, MAAR NIET GOEDKOOP

Laatste DePers

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Laatste DePers

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

GRATIS, MAAR NIET GOEDKOOP

Kies een in bet boofdmenu

Kies een in bet boofdmenu

lover to u our rends

Nueenongeke muurduppere strds

You might also like