096

tekst HeNk WIlleM SMItS beeld vINCeNt vaN gurp

097

Johnny Cash
Met de First Curaao International Bank te Willemstad creerde oliemagnaat John Deuss uit Berg en Dal de Ferrari onder de offshore-banken. FCIB werd razend populair, helaas voor Deuss ook bij foute types. Nu blijkt bij de ontmanteling de duizelingwekkende omvang van een deels via internet opgezette btw-zwendel. Mogelijk is wel duizend miljard dollar door die bank gespoeld.

098

099

ls de Britse fiscus medio 2006 de balans opmaakt over 2005, bemerken de pennenlikkers iets vreemds. Terwijl de economie is gegroeid, zijn de btw-inkomsten gedaald. Dat kan niet kloppen, want bij economische groei kopen mensen meer, en betalen ze als het goed is ook meer btw. Al snel vermoeden de Britten hoe dat komt. Het is intussen genoegzaam bekend dat binnen de Europese Unie al jaren wordt gefraudeerd met btw. Die praktijk moet een enorme vlucht hebben genomen, vermoeden de Britse autoriteiten. Die zetten zwaar in op de zwendel. In augustus 2006 vindt de grootste actie tegen btw-fraude ooit plaats: vierhonderd Britse douaneen belastingbeambten en honderd politieagenten vallen ruim honderd woningen en kantoren binnen en 22 handelaren in mobiele telefoons worden opgepakt en in verband gebracht met tweehonderd bedrijven. Veel van die bedrijven blijken een rekening te hebben bij First Curaao International Bank (FCIB) te Willemstad. Die bank is volledig eigendom van de

in 1942 geboren en in het Gooi opgegroeide John Deuss. Dit jaar staat de al decennia omstreden oliehandelaar op nr.47 in de Quote 500, met een geschat vermogen van 560 miljoen euro. De Britten leggen de dossiers van 2500 reeds door de fiscale opsporingsdienst gedentificeerde verdachten van btwfraude naast elkaar en ook die blijken massaal te bankieren bij FCIB. In september 2006 volgen invallen bij kantoren en huizen van Deuss en zijn zus Tineke in Londen, een dorp in Wales, en in Berg en Dal, bij Nijmegen, waar Deuss een kasteeltje bezit. De

Deze fraude is niet door iemand in zijn eentje te plegen. Je moet andere mensen gebruiken, een arme sloeber die zijn btw-nummer wel wil laten gebruiken voor een klein bedrag
Centrale Bank van de Nederlandse Antillen neemt het beheer van FCIB over om de bank te ontmantelen.

Internetforum

> John Deuss

Btw-fraude, ook bekend als de btwcarrousel of carrouselfraude, komt simpel gezegd neer op het terugvragen van btw die nooit is betaald. Dat kan door een partij goederen te im- en exporteren tussen bedrijven in verschillende landen, vooral binnen de EU. Bij de Belastingdienst claimen fraudeurs btw-teruggave voor de import van een partij goederen uit een ander EU-land. Zodra ze die goederen weer exporteren, horen ze btw af te dragen over de winst, maar in plaats van over de brug te komen, sluizen ze het daarvoor gereserveerde geld door naar hun eigen bankrekening. De fiscus bemerkt dit niet meteen omdat wel geregeld is dat ondernemers snel hun btw terugkrijgen, maar de btwsystemen binnen de EU niet geharmoniseerd zijn. De btw-afdracht wordt nog lokaal geregeld door landen zelf, die eigen dossiers opbouwen. Fraudeurs profiteren van die vertraging in het systeem. Door deze truc tientallen malen met dezelfde partij goederen te herhalen, kan keer op keer btw-teruggave worden geclaimd. Kleine, dure goederen genieten de voorkeur voor deze opzet. Dat is praktisch, omdat in een kleine doos voor

een groot bedrag aan goederen past, waardoor de vervoerskosten gedrukt worden. De fraude werd eerst alleen gepleegd met mobiele telefoons. Daarna kwamen er dure computerchips, luxeartikelen als juwelen en designerkleding bij. Later ontdekten de btwfraudeurs dat fysiek exporteren niet eens nodig is. Sindsdien verhandelen ze de partijen louter nog op papier. De flessentrekkers werken in groepen, want er zijn meer bedrijven nodig in verschillende landen om de goederen rond te pompen. Ook zijn vervoersbedrijven nodig om vrachtbrieven en andere papieren te vervalsen. Veel fraudeurs ontmoeten elkaar op internetfora en daar zoemde op zeker moment de naam FCIB rond. Een in deze kringen bekend forum is de website van International Phone Traders, www.ipt.cc. De niet-afgedragen btw gaat van bankrekening naar bankrekening om haar aan het oog van de autoriteiten te onttrekken. Niet zelden krijgt een katvanger de justitile klap te verwerken, nadat een partij dure spulletjes haar rondjes heeft gemaakt. Of fraudeurs laten de bv die zou moeten afdragen, ploffen. Iets dergelijks is mogelijk het Rotterdamse Sigma Sixty overkomen. Het bedrijf handelde op grote schaal in dure elektronica, had een bankrekening bij FCIB, en voor de tent omviel was de fiscus bezig met een onderzoek naar btw-fraude, zo blijkt uit het verslag van curator Tjarko Otten van Houthoff Buruma. De bv is sinds 18 november 2005 eigendom van de Britse vader en zoon Kenneth en Chris Thorne, die officieel in Dubai wonen, maar ondertussen onvindbaar zijn voor Otten. De Thornes hebben de bv in een jaar tijd om zeep geholpen. De fiscus staakte het onderzoek na de faillissementsaanvraag, maar mogelijk komt hij later nog met een onderbouwde claim, meldt het curatorenverslag. De rechter heeft het dus nog niet als btw-fraude bestempeld, voegt Otten toe. Maar het is de curator bekend dat het bedrijf wordt genoemd in dit soort onderzoeken. Het personeel beweert overigens dat wel echt goederen werden verhandeld, zonder de opzet de Belastingdienst te benadelen.

twee wachtwoorden

FCIB geniet vooral populariteit in dit circuit door hypermoderne software, die de in 1973 opgezette bank na 2001 installeert. Er komt ook een divisie van Deuss ict-bedrijf Transworld in Bangalore, India voor de backoffice, verder houdt het aan FCIB gelieerde Transworld Payment Solutions kantoor in Berg en Dal en Londen. Een van de aanklachten van het Nederlandse OM is dat Deuss vanuit Berg en Dal bankierde zonder vergunning van De Nederlandsche Bank. Het is de nieuwe automatisering die de bank razendsnel en daarom zo interessant maakt. Softwareontwikkelaar Denis Bider, een bonafide klant van FCIB die woont op Sint-Kitts, een Caribisch eiland niet ver van het Nederlandse Sint-Eustatius, geeft hoog op van de razendsnelle FCIBsoftware. Het was een heel goed gentegreerd systeem, dat creditcardtransacties combineerde met reguliere transacties en de mogelijkheid tot overboekingen. Je kon meteen je creditcardtransacties zien zodra ze werden gedaan, en zo goed zicht houden op je uitgaven. Bider heeft pech. De Centrale Bank van de Antillen is sinds oktober 2006 bewindvoerder van FCIB en bezig met de ontmanteling van de bank. Het betaalt bonafide klanten vooralsnog slechts 75 procent van hun tegoed uit, de liquiditeitspositie zou niet meer toelaten. Dat heeft mij drieduizend dollar gekost. Curator Otten uit Rotterdam heeft nog geen dubbeltje gekregen van wat Sigma Sixty bij FCIB had staan, een curator van het Canadese PricewaterhouseCoopers maakte de gang naar de Antilliaanse rechter om geld te ontvangen van een Canadees, malafide beleggingsfonds, dat bankierde bij FCIB. Andere rechtszaken zijn in voorbereiding. De snelheid maakte de bank aantrekkelijk voor fraudeurs. Met een muisklik was geld direct overgeboekt, vertelt curator Stephen Hunt van insolventiekantoor Griffins op zijn kantoor even buiten het centrum van Londen. Hij is bezig met het afwikkelen van bedrijven in Engeland die zich bezighielden met btw-fraude, veelal in opdracht van belasting- en douane-

dienst HMRC, Her Majestys Revenue and Customs. Vooral van de ene naar de andere rekening binnen FCIB ging het snel. Klik, klik, klik en er was weer drie keer 17,5 procent (het btw-tarief in Engeland, red.) verdiend over een miljoen pond. Een groep kon op een avond van een miljoen pond twee miljoen maken. Ik heb vrachtbrieven gezien waarop vijf transacties meteen op n papier werden gezet, om tijd te besparen. Zo kun je snel zien dat het fraude betreft, want dat is niet normaal. Behalve dat FCIB razendsnel is, heeft een FCIB-bankrekening nog een belangrijke eigenschap. Voordat FCIB met haar nieuwe bankproduct kwam, werkte de fraude niet zo goed, vertelt Hunt. Uiteindelijk was het moeilijk om ermee weg te komen. Deze fraude is niet door iemand in zijn eentje te plegen. Je moet andere mensen gebruiken, een arme sloeber die zijn btw-nummer wel wil laten gebruiken voor een klein bedrag. Maar als de fraude loopt via zon arme drommel, bestaat de kans dat die al het geld inpikt. Dus is een derde partij nodig, een bank of instelling waar je het geld kunt stallen. Daar zat altijd het probleem, want de tussenpersoon had geen toegang tot de rekening en zo konden autoriteiten makkelijk bemerken dat iets niet deugde. Met FCIB kwam er een nieuwe opzet. Een rekening hier had twee wachtwoorden, een om het account te zien, en een tweede om

gestopt, vertelt Hunt. Nu die bank is bevroren, is veel geld gestopt met bewegen, en kan er geen 17,5 procent meer over worden gevangen.

Duizend miljard dollar

vooral van de ene naar de andere rekening binnen FCIB zelf ging het snel. klik, klik, klik en er was weer drie keer 17,5 procent verdiend over een miljoen pond
transacties uit te voeren. De arme sukkel kon dus wel afschriften produceren als autoriteiten erom vroegen, maar niets van de rekening halen. Door de twee wachtwoorden en de snelheid was FCIB perfect voor btwcarrousels. Opzettelijk of niet, dit was de oplossing, zegt Hunt. Het sluiten van de bank was een hamerslag voor fraudeurs, btw-fraude komt sindsdien veel minder voor. Er is kapitaal voor nodig en veel daarvan was in FCIB

Er worden in 2006 ook nieuwe banken opgezet die hetzelfde willen aanbieden als FCIB. In Zweden, Zwitserland en op nog een eilandstaatje in de Indische Oceaan is het geprobeerd, maar die zijn snel weer uit de lucht gehaald. Deze opzet was in eerste instantie niet te zien, maar sinds de herfst van 2006 weten autoriteiten waar ze het moeten zoeken. Curator Hunt vermoedt dat enkele grote vissen vooralsnog buiten schot zijn gebleven. De belasting- en douanedienst HMRC vindt vaak de eerste vijftien miljoen pond in het begin van de keten. Ik ga op zoek naar de rest. Wat ik doe is de papieren en de bankafschriften opvragen en het geld volgen van rekeningnummer naar rekeningnummer. Er zijn misschien mensen nog hoger op de ladder die deze misdaad hebben georganiseerd. Grote criminelen die erboven hangen, niet in mijn gezichtsveld komen en misschien nooit worden gevonden. Die kunnen dan rustig van heel erg veel geld genieten. In 2002 en 2003 kosten btw-carrousels de Europese belastingbetaler naar schatting al tien miljard euro. In 2004 stijgt dat bedrag aanzienlijk. Zo vermoedt Duitsland dat zijn belastingdienst over 2004 al voor zestien miljard euro is getild. In Nederland staan ook regelmatig btwzwendelaars voor het hekje. Zo speelt in Breda een zaak tegen een juwelier in een btw-zwendel met horloges ter waarde van zeven ton. In dezelfde affaire eist het OM zes maanden voorwaardelijke celstraf en 240 uur werkstraf tegen een Amsterdamse juwelier; zijn collegas uit Schiedam, Leeuwarden en Eindhoven zijn al eerder veroordeeld. In 2002 haalt de Copaco-affaire alle kranten. Een medewerker van dat bedrijf, beursgenoteerd en met Hans Wiegel als president-commissaris, stuwt samen met een handlanger in Belgi de omzet met 34 miljoen euro op door computerchips van Nederland naar Belgi

beeld tHe royal gazette

100

101

en weer terug te exporteren zonder de benodigde belasting af te dragen. Maar in 2006 blijkt dat in 2005 de fraude enorm moet zijn toegenomen. In dat jaar lopen schattingen op tot honderd miljard euro per jaar, en dat zouden wel eens conservatieve schattingen kunnen zijn. De fraude accelereerde zo snel, dat de Britse handelsbalanscijfers ervoor moesten worden gecorrigeerd, vertelt Hunt. De Britse belastingdienst is nu aan het oogsten, Britse curatoren draaien overuren. Een willekeurige greep uit krantenberichten van september en begin oktober dit jaar: twee man die negen en zes jaar gevangenisstraf krijgen voor een

fraude van 57 miljoen pond, 21 man gezamenlijk veroordeeld tot 202 jaar cel voor een fraude van 138 miljoen pond, en twee broers gearresteerd op verdenking van een btw-fraude van 162 miljoen pond.

er zijn misschien mensen nog hoger op de ladder die deze misdaad hebben georganiseerd. grote criminelen die erboven hangen
Hunt: Ik heb gewerkt aan een zaak rond een krantenkioskhouder in Manchester die een hogere omzet draaide dan Manchester United (van 245 miljoen pond, red.). Hij werkte overdag gewoon in zijn kiosk, s avonds handelde hij achter zijn computer. Ik vroeg hem: Waarom werk je nog? Hij deed alsof hij dat geld verdiende met kranten verkopen. Ik moet een winkel runnen, zei hij. Ik ben een andere zaak tegengekomen van een klein bedrijf dat in korte tijd voor 2,2 miljard pond aan transacties met mobiele telefoons had gedaan. Verbijsterend. Vorig jaar vond een grote bankroof plaats, de dieven namen iets van vijftien miljoen pond mee. Wij moesten erom lachen. Dat is een dag btw-fraude. Op basis van het kleine stukje dat ik heb gezien en de bedragen die daarin omgaan, lijkt het me zeker niet onmogelijk dat er wel duizend miljard dollar door FCIB is gestroomd. Als het om zulke bedragen gaat, is de kans op een boete en gevangenisstraf niet het enige risico. In 2007 berichten Britse kranten over een fraude van 281 miljoen pond bij een bedrijf waarvan de boekhouder in 2005 verdween. Zijn schedel is in zee teruggevonden. De zes grootste landen van de EU komen in oktober 2006 nog bij elkaar om over btw-fraude te vergaderen. Aanpassingen aan de btw-systemen binnen de EU en controle op de imen export van luxegoederen, mobiele telefoons en chips zijn sindsdien een belangrijk agendapunt in Brussel.

productinformatie
Witte Deuss is geschikt voor het razendsnel rondpompen van geld. Het resultaat: miljoenen maken in korte tijd veel meer miljoenen. Het is beter dan andere merken, want al jaren geldt: btw verdwijnt waar Witte Deuss verschijnt. Wilt u meer informatie over Witte Deuss? Kijk dan op www.quotenet.nl/deuss

gebruiksaanwijzing

Importeer goederen (mag ook op papier) Claim btw-teruggave bij de Belastingdienst Exporteer de goederen weer Draag geen btw af! Stort dat geld op uw eigen rekening*
Wastips
* Voor optimaal resultaat kan bij Witte Deuss een rekening op naam van iemand anders worden gezet

Gebruik kleine, dure goederen Gebruik hoge volumes. Hoe meer hoe beter! Gebruik minstens drie bedrijven in verschillende landen Laat een bedrijf ploffen na het ettelijke keren te hebben gebruikt Verhuis naar Dubai
Witte Deuss is geschikt voor
95 60 60 40 40 30

Milieu-informatie

Witte Deuss verkeert in uitstekende milieus

Ingredinten
Software, internet, offshore (Curaao), bijkantoren (Londen, Berg en Dal), oliemagnaat, advocaat Informatie over btwtarieven zijn verkrijgbaar bij de lokale belastingdienst
KwAliteit & verantwoordelijkheid

Deuss

witte deuss staat al 35 jaar voor discretie en het leveren van topprestaties. Sinds 11 september 2001 is er een beoordelingssysteem know Your Customer. witte deuss houdt zich daaraan (compliant) en dat is datgene waartoe witte deuss redelijkerwijs kan worden gehouden. voor meer informatie mail compliance@firstcuracao.com of wittedeuss@quotenet.nl

John Deuss

Wat Deuss betrokkenheid bij de zwendel is en of hij het liet gebeuren of niets in de gaten had, is nog steeds de vraag. De politie van zijn standplaats Bermuda pakt hem in novem-

ber 2006 op en levert hem vanwege vermeende betrokkenheid bij btwfraude uit aan Nederland. Deuss zit tot december 2006 vast, daarna mag hij in ruil voor een borgsom van 2,5 miljoen euro het verdere onderzoek in zijn kasteeltje in Berg en Dal afwachten en af en toe met permissie uitwaaien op Bermuda. In december 2007 is de voorlopige hechtenis opgeheven, heeft hij zijn borg teruggekregen en is hij vermoedelijk teruggekeerd naar Bermuda. Alhoewel het de eerste keer is dat Deuss veterloos op het bureau moet blijven, is het niet voor het eerst dat zijn naam valt in een schimmige zaak. De olietycoon start na zijn hbs-tijd een autodealer in Nijmegen. Die gaat naar verluidt in 1967 failliet en Deuss stapt in de olie. In de jaren zeventig weet hij zijn handel steeds groter te maken en daarmee begint een reeks affaires waardoor Deuss zelfs onder de rich and famous een bekendheid van haast mythische proporties krijgt. Hij drijft handel met de Sovjet-Unie, totdat hij zich tot woede van Moskou enkele gevulde olietankers toe-eigent zonder af te rekenen. Deuss krijgt grote bekendheid in de jaren tachtig, wanneer uitkomt dat hij olie verscheept voor het apartheidsregime van Zuid-Afrika. Het levert hem naar schatting honderden miljoenen dollars op. De Pyromanen tegen Apartheid, vermoedelijk de voorloper van terreurgroep RaRa, steken daarom in 1985 zijn kasteeltje in Berg en Dal in de fik. Deuss schakelt voor zijn oliehandel de voormalige CIA-agent Ted Shackley in, waardoor hij als figurant voorkomt in het Iran-contra-schandaal, dat president Ronald Reagan bijna de kop kost. In januari 1988 koopt Deuss de gehele maandvoorraad Noordzeeolie, een speculatie die uitdraait op een sof voor hemzelf. Hij weet eind jaren tachtig ook een voet tussen de deur te krijgen in het sultanaat Oman aan de Perzische Golf. Hij richt de Oman Oil Company op en namens dat land stapt hij in een consortium dat een pijplijn bouwt tussen de olievelden van Kazachstan en de Zwarte Zee. In die rol weet hij in de jaren negentig oliereus Chevron te piepelen, tot woede van toenmalig president

Bill Clinton, die zijn vice-president Al Gore naar de Kaukasus stuurt om Deuss de voet dwars te zetten. Deuss wordt medio jaren negentig uiteindelijk uit het project gewerkt.

zeiljacht Fleurtje

De affaires ten spijt zou Deuss zijn bankzaken prima voor elkaar hebben gehad, stelt zijn advocaat Jan Sjcrona. De strafpleiter zegt in het strafdossier dat er nu ligt geen bewijs te zien waarom zijn clint blaam zou treffen. Sinds de aanslagen van 9/11 in New York is er het beoordelingssysteem Know Your Customer, KYC. FCIB was volgens de forensisch expert die Sjcrona had ingeschakeld, compliant. Voor die goede beoordeling zijn uitstekende argumenten, zo meldt de Haagse advocaat. In mijn terminologie dekt KYC en compliance datgene waartoe FCIB redelijkerwijs was gehouden. Verder heeft de verde-

diging zelf onderzoek gedaan en op dit moment geeft dat ons geen aanleiding te menen dat FCIB of haar hoogste management bewust of onachtzaam witwaspraktijken door clinten van die bank heeft gefaciliteerd. Volgens softwareontwikkelaar Bider ligt het probleem ook meer bij de Europese landen dan bij FCIB. Dat was volgens hem op het gebruikersgemak na een bank als elke andere, die weinig te verwijten valt. Kom op zeg,

De fraude accelereerde zo snel, dat de Britse handelsbalanscijfers ervoor moesten worden gecorrigeerd
welke bank heeft nu volledige controle op het geld dat binnenstroomt? Welke competente fraudeur kan nu

niet voor het juiste papierwerk zorgen? Voor wat het waard is, ik moest meer papierwerk en referenties overhandigen voor een rekening bij FCIB dan later bij een Oostenrijkse bank. De Antillen zijn een zwak land zonder ruggengraat, daarom is die bank zo makkelijk gesloten. In Oostenrijk worden nooit banken gesloten. Het verlies van zijn bank deed de kapitaalpositie van Deuss schijnbaar weinig goed. Enkele van zijn trofeen staan te koop, waaronder zijn stoeterij voor springpaarden in Palm Beach, Florida, voor circa veertig miljoen euro, en zijn zeiljacht Fleurtje voor vijftien miljoen. Op naar het volgende schandaal? Deuss ligt in ieder geval nog steeds onder het vergrootglas. Woordvoerder Valentine Hoen van het Functioneel Parket laat weten dat hij nog steeds verdacht is, en dat het onderzoek naar hem nog altijd loopt.

Wim van der Valk Jachten B.V. A : Industrieweg 47 a 514 5 P D Waalwijk The Netherlands T : + 31 (0) 416 6 51 562 F : + 31 (0) 416 650 566 E : info@wimvander valk.com I : www.wimvander valk.com

Wim van der Valk

C O N T I N E N TA L YA C H T S